คู่มือสื่อมวลชนงานเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

ค�ำน�ำ เน่ืองในโอกาสที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเจรญิ พระชนมพรรษา ๗ รอบ ๕ ธันวาคม ๒๕๕๔ ซ่งึ นบั เป็นมหามงคลสมยั พเิ ศษยง่ิ รฐั บาลไดจ้ ดั งานเฉลมิ ฉลองอยา่ งยงิ่ ใหญ่โดยประกาศใหป้ ี ๒๕๕๔ เปน็ ปมี หามงคลแหง่ การเฉลมิ ฉลองตลอดท้ังปี และมีค�ำส่ังแต่งตั้งคณะกรรมการอ�ำนวยการจัดงานเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เน่ืองในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๗ รอบ๕ ธนั วาคม ๒๕๕๔ โดยมนี ายกรฐั มนตรเี ปน็ ประธาน และแตง่ ตง้ัคณะกรรมการฝ่ายต่าง ๆ อีกรวม ๑๑ คณะ เพ่ือให้การจดั งานครั้งนี้เป็นไปด้วยความเรียบร้อยสมพระเกยี รติ คณะกรรมการฝ่ายประชาสัมพันธ์ ซึ่งมีรัฐมนตรีประจ�ำส�ำนักนายกรัฐมนตรี (นางสาวกฤษณา สีหลักษณ์)เปน็ ประธาน เห็นควรจดั พิมพห์ นังสอื เลม่ นข้ี น้ึ เพือ่ เผยแพร่ข้อมูลข่าวสารที่ส�ำคัญเก่ียวกับการจัดงานแก่ส่ือมวลชนและผเู้ กยี่ วขอ้ ง ตลอดจนเปน็ ทร่ี ะลกึ ถงึ ความรว่ มมอื ของทกุ ภาคสว่ นท่ีร่วมกนั จดั งานในโอกาสมหามงคลน้ี คณะกรรมการฝา่ ยประชาสัมพันธ์ การจัดงานเฉลมิ พระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจา้ อยู่หวั เนือ่ งในโอกาสพระราชพิธมี หามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๗ รอบ ๕ ธันวาคม ๒๕๕๔ คู่มอื สือ่ มวลชน 3

สารบญั ๗ ๒๑พระราชประวัตแิ ละพระราชกรณยี กิจ ๒๗ตราสญั ลกั ษณง์ านเฉลิมพระเกยี รติ ๔๑พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั เนอื่ งในโอกาสพระราชพธิ มี หามงคลเฉลมิ พระชนมพรรษา ๕๓๗ รอบ ๕ ธนั วาคม ๒๕๕๔ ๕๓ ๕๓การจัดงานพระราชพธิ มี หามงคล ๗๕เฉลิมพระชนมพรรษาในโอกาสพเิ ศษการจดั งานเฉลิมพระเกยี รติพระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยู่หัวเนือ่ งในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๗ รอบ๕ ธันวาคม ๒๕๕๔งานพระราชพธิ ี รฐั พิธี และศาสนพธิ ี งานพระราชพิธี - พระราชพิธีเสด็จพระราชด�ำเนนิ ถวายผา้ พระกฐิน โดยขบวน พยหุ ยาตราทางชลมารค - พระราชพิธีเสด็จออกมหาสมาคม รบั การถวายพระพรชัยมงคล

งานรัฐพธิ ี ๗๗ - พธิ เี สกและอญั เชญิ นำ�้ พระพทุ ธมนต ์ ๗๗ ศกั ดสิ์ ทิ ธิ์ ในพระราชพิธมี หามงคล เฉลิมพระชนมพรรษา ๗ รอบ ๗๙ ๕ ธนั วาคม ๒๕๕๔ ๗๙ - พิธถี วายพระพรชยั มงคล ๘๑ และการจัดงานมหรสพสมโภช ๘๓ - พิธีถวายเครือ่ งราชสกั การะ ๘๙ และจดุ เทยี นถวายพระพร ๙๕ - งานสโมสรสันนิบาตเฉลิมพระเกียรติ ๑๐๑ งานศาสนพธิ ี ๑๐๕ ๑๐๖ของทร่ี ะลึกทลู เกล้าฯ ถวาย ๑๐๗ของทรี่ ะลกึ เกยี่ วกบั งานเฉลิมพระเกียรติการดำ� เนนิ งานของคณะกรรมการฝา่ ยประชาสัมพนั ธ์ภาคผนวก - หมายกำ� หนดการพระราชพิธี - รายนามคณะกรรมการ จัดงานเฉลิมพระเกยี รติ



พระราชประวตั ิและพระราชกรณียกจิพระราชประวตั ิ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช เสดจ็ พระราชสมภพ ณ โรงพยาบาลเมานท์ ออเบริ น์เมืองเคมบรดิ จ์ รฐั แมสสาชูเซสท์ ประเทศสหรฐั อเมรกิ า เมือ่วนั จนั ทร์ ขนึ้ ๑๒ คำ�่ เดอื นอา้ ย ปเี ถาะ จลุ ศกั ราช ๑๒๘๙ ตรงกบั วันที่ ๕ ธนั วาคม ๒๔๗๐ มีพระนามเดิมว่า พระวรวงศ์เธอพระองคเ์ จา้ ภมู ิพลอดุลยเดช เปน็ พระราชโอรสพระองค์เล็กในสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดลอดุลยเดช กรมหลวงสงขลานครินทร์(พระราชโอรส ในพระบาทสมเด็จพระจลุ จอมเกลา้ เจ้าอยหู่ วัและสมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอยั ยิกาเจา้ ) และสมเด็จพระราชชนนศี รีสงั วาลย์ ซึง่ ภายหลังท้ังสองพระองค์ได้รับการเฉลิมพระนามาภิไธย เป็นสมเด็จพระมหิตลาธิเบศรอดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก และสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี มีพระเชษฐภคินี คือสมเดจ็ พระเจา้ พน่ี างเธอ เจา้ ฟา้ กลั ยาณวิ ฒั นา ประสตู เิ มอื่ วนั ที่๖ พฤษภาคม พุทธศกั ราช ๒๔๖๖ ณ กรุงลอนดอน ประเทศองั กฤษ และพระเชษฐาคอื พระบาทสมเดจ็ พระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล เสด็จพระราชสมภพเม่ือวันท่ี ๒๐ กันยายนพุทธศกั ราช ๒๔๖๘ ณ เมืองไฮเดลเบริ ์ก ประเทศเยอรมนี คูม่ อื สอ่ื มวลชน 7



พระราชประวตั กิ ารศกึ ษา เมื่อพุทธศักราช ๒๔๗๑ ได้โดยเสด็จสมเด็จพระบรมราชชนก ซงึ่ ทรงสำ� เรจ็ การศกึ ษาปรญิ ญาแพทยศาสตรบ์ ณั ฑติเกยี รตนิ ยิ ม จากมหาวทิ ยาลยั ฮารว์ ารด์ ประเทศสหรฐั อเมรกิ าเสด็จกลับประเทศไทย ประทับ ณ วังสระปทุม ต่อมาในวันที่ ๒๔ กันยายน พุทธศักราช ๒๔๗๒ สมเด็จพระบรมราชชนกทวิ งคต ขณะนนั้ พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั รชั กาลปจั จุบัน ทรงเจริญพระชนมายไุ ด้ไมถ่ งึ ๒ พรรษา และเมื่อมีพระชนมายไุ ด้ ๕ พรรษา ไดเ้ สดจ็ เขา้ รบั การศกึ ษาช้นั ตน้ ณโรงเรยี นมาแตร์ เดอี กรุงเทพฯ จนถงึ พทุ ธศกั ราช ๒๔๗๖จึงเสดจ็ ไปประทับ ณ เมืองโลซานน์ ประเทศสวติ เซอรแ์ ลนด์พร้อมด้วยสมเด็จพระบรมราชชนนี พระเชษฐภคินีและพระเชษฐา เพอื่ ทรงศึกษาต่อในชน้ั ประถมศกึ ษา ในโรงเรียนเมยี รม์ องต์ ทรงศกึ ษาวชิ าภาษาฝรง่ั เศส ภาษาเยอรมนั และภาษาองั กฤษ จากนน้ั ทรงเขา้ ศกึ ษาชน้ั มธั ยมศกึ ษา ณ เอกอล นแู วลเดอ ลา ซอื อิส โรมองต์ เมืองแชลลี ชือ โลซานน์ ทรงไดร้ บัประกาศนยี บตั รทางอกั ษรศาสตรจ์ าก ยมิ นาส กลาซคี กงั โตนาลแหง่ เมอื งโลซานน์ แลว้ ทรงเขา้ ศกึ ษาในมหาวทิ ยาลยั โลซานน์โดยทรงเลอื กศกึ ษาในแขนงวิชาวศิ วกรรมศาสตร์ คมู่ ือส่อื มวลชน 9



พระราชพธิ ีบรมราชาภเิ ษกตามแบบอย่างโบราณราชประเพณี พทุ ธศกั ราช ๒๔๗๗ พระวรวงศเ์ ธอพระองคเ์ จา้ อานนั ทมหดิ ลเสดจ็ ขน้ึ ครองราชยเ์ ปน็ พระมหากษตั รยิ ์ รชั กาลท่ี ๘ แหง่พระบรมราชจกั รวี งศ์ พระวรวงศเ์ ธอพระองคเ์ จา้ ภมู พิ ลอดลุ ยเดชทรงได้รับการสถาปนาข้ึนเป็น สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอเจา้ ฟา้ ภมู พิ ลอดลุ ยเดชเมอื่ พทุ ธศกั ราช ๒๔๗๘ และไดโ้ ดยเสดจ็พระราชดำ� เนนิ สมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั อานนั ทมหดิ ลนวิ ตั ประเทศไทยเปน็ ครงั้ แรกในพทุ ธศกั ราช ๒๔๘๑ โดยประทบั ณ พระตำ� หนกัจติ รลดารโหฐาน พระราชวงั ดสุ ติ เปน็ การชว่ั คราว แลว้ เสดจ็กลบั ประเทศสวติ เซอรแ์ ลนด์ จนถงึ พทุ ธศกั ราช ๒๔๘๘ จงึ โดยเสดจ็ พระราชดำ� เนนิ สมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั อานนั ทมหดิ ล นวิ ตัประเทศไทยเปน็ ครงั้ ทสี่ อง ครงั้ นปี้ ระทบั ณ พระทนี่ ง่ั บรมพมิ านในพระบรมมหาราชวงั วนั ที่ ๙ มถิ นุ ายน พทุ ธศกั ราช ๒๔๘๙สมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั อานนั ทมหดิ ล เสดจ็ สวรรคต ณ พระทนี่ งั่บรมพมิ าน ในพระบรมมหาราชวงั สมเดจ็ พระเจา้ นอ้ งยาเธอเจา้ ฟา้ ภมู พิ ลอดลุ ยเดช จงึ เสดจ็ ขนึ้ ครองราชสมบตั สิ บื ราชสนั ตตวิ งศ์ในวนั เดยี วกนั นนั้ แตเ่ นอื่ งจากยงั ทรงมพี ระราชภารกจิ ดา้ นการศกึ ษา จงึ ตอ้ งเสดจ็ พระราชดำ� เนนิ กลบั ไปยงั ประเทศสวติ เซอรแ์ ลนด์อกี ครง้ั หนงึ่ ในเดอื นสงิ หาคม พทุ ธศกั ราช ๒๔๘๙ เพอื่ ทรงศกึ ษาตอ่ ณ มหาวทิ ยาลยั แหง่ เดมิ ครงั้ นที้ รงเลอื กศกึ ษาวชิ ากฎหมายและวชิ ารฐั ศาสตร์ แทนวชิ าวศิ วกรรมศาสตรท์ ท่ี รงศกึ ษาอยเู่ ดมิ คูม่ อื สอื่ มวลชน 11



ทรงหมน้ั ราชาภิเษกสมรส ระหว่างท่ีประทับศึกษาอยู่ในต่างประเทศน้ัน ทรงพบกับหม่อมราชวงศ์สิริกิติ์ กิติยากร ธิดาในพระวรวงศ์เธอกรมหมน่ื จนั ทบรุ สี รุ นาถ(พระนามเดมิ หมอ่ มเจา้ นกั ขตั รมงคลกติ ยิ ากร พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั มพี ระบรมราชโองการโปรดเกลา้ ฯ ใหส้ ถาปนาพระอสิ รยิ ยศขนึ้ เป็น พระวรวงศเ์ ธอพระองค์เจ้านักขัตรมงคล เม่ือพุทธศักราช ๒๔๙๓ และพุทธศกั ราช ๒๔๙๕ ทรงพระกรณุ าโปรดเกล้าฯ ใหส้ ถาปนาขึ้นเป็นพระองค์เจ้าต่างกรม มีพระนามว่า พระวรวงศ์เธอกรมหม่ืนจันทบุรีสุรนาถ) และหม่อมหลวงบัว (สนิทวงศ์)กติ ยิ ากร ตอ่ มาทรงหมน้ั กบั หมอ่ มราชวงศส์ ริ กิ ติ ิ์ กติ ยิ ากร เมอ่ืวันที่ ๑๙ กรกฎาคม พุทธศักราช ๒๔๙๒ ณ เมอื งโลซานน์ประเทศสวติ เซอร์แลนด์ พุทธศกั ราช ๒๔๙๓ เสดจ็ พระราชดำ� เนินนวิ ตั พระนครประทับ ณ พระที่นั่งอัมพรสถาน พระราชวังดุสิต ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตั้งการพระราชพิธถี วายพระเพลงิพระบรมศพ พระบาทสมเดจ็ พระปรเมนทรมหาอานนั ทมหดิ ลในเดือนมีนาคม พุทธศักราช ๒๔๙๓ ต่อมาวนั ที่ ๒๘ เมษายน คมู่ อื สอ่ื มวลชน 13

ปเี ดยี วกนั ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จดั การพระราชพธิ ี ราชาภิเษกสมรสกับ หม่อมราชวงศ์สิริกิติ์ กิติยากร ณ พระตำ� หนกั สมเดจ็ พระศรสี วรนิ ทริ าบรมราชเทวี พระพนั วสั สา อัยยิกาเจ้าในวังสระปทุม ซ่ึงในการพระราชพิธีราชาภิเษก สมรสน้ี มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้สถาปนา หมอ่ มราชวงศส์ ริ ิกติ ์ิ กิติยากร ขึน้ เปน็ สมเดจ็ พระราชนิ สี ิรกิ ิต์ิ วนั ที่ ๕ พฤษภาคม พทุ ธศกั ราช ๒๔๙๓ ทรงพระกรุณา โปรดเกล้าฯ ให้ต้ังการพระราชพิธีบรมราชาภิเษกตามแบบ อยา่ งโบราณราชประเพณีข้นึ ณ พระทีน่ ่ังไพศาลทกั ษณิ ใน พระบรมมหาราชวงั เฉลมิ พระบรมนามาภไิ ธย ตามทจ่ี ารกึ ใน พระสพุ รรณบฏั วา่ พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช มหิตลาธิเบศร รามาธิบดี จักรีนฤบดินทร สยามินทรา ธิราช บรมนาถบพิตร พร้อมท้ังพระราชทานพระปฐมบรม ราชโองการวา่ เราจะครองแผ่นดนิ โดยธรรม เพอ่ื ประโยชน์ สุขแห่งมหาชนชาวสยาม และในโอกาสนี้ ทรงพระกรุณา โปรดเกลา้ ฯ สถาปนาเฉลมิ พระเกยี รตยิ ศสมเดจ็ พระราชนิ สี ริ กิ ติ ์ิ ข้นึ เปน็ สมเดจ็ พระนางเจ้าสริ กิ ิต์ิ พระบรมราชินี หลังจากเสร็จการพระราชพิธีบรมราชาภิเษกแล้ว ได้ เสด็จพระราชด�ำเนินไปทรงรักษาสุขภาพ ณ ประเทศสวิต เซอรแ์ ลนด์ ตามทีค่ ณะแพทย์ถวายคำ� แนะนำ� และระหว่างท่ี ประทบั รกั ษาพระองคอ์ ยนู่ นั้ สมเดจ็ พระนางเจา้ สริ กิ ติ ิ์ พระบรม14 คมู่ อื สอื่ มวลชน

ราชนิ ี มพี ระประสตู กิ าลพระราชธดิ าพระองคแ์ รก คอื สมเดจ็พระเจา้ ลกู เธอ เจา้ ฟา้ อบุ ลรตั นราชกญั ญา สริ วิ ฒั นาพรรณวดีณ โรงพยาบาลมองซวั ซสี ์ เมอื งโลซานน์ เม่ือวนั ท่ี ๔ เมษายนพทุ ธศกั ราช ๒๔๙๔ และเมอ่ื สมเดจ็ พระเจา้ ลกู เธอพระองคแ์ รกเจริญพระชันษาได้ ๗ เดือน พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้เสดจ็ พระราชด�ำเนินนวิ ัตพระนคร ประทบั ณ พระตำ� หนักจติ รลดารโหฐาน พระราชวงั ดสุ ติ จากนนั้ ทรงยา้ ยไปประทบั ณพระทีน่ งั่ อัมพรสถาน พระราชวังดสุ ติ ทพี่ ระทนี่ ่ังอัมพรสถานนเี้ อง สมเดจ็ พระนางเจา้ สริ กิ ติ ์ิ พระบรมราชนิ ี มพี ระประสตู กิ าลพระราชโอรสและพระราชธดิ าอีก ๓ พระองค์ คือ - สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ สยามมกุฏราชกุมาร เสดจ็ พระราชสมภพ เม่ือวันที่๒๘ กรกฎาคม พทุ ธศกั ราช ๒๔๙๕ - สมเดจ็ พระเทพรัตนราชสุดา เจา้ ฟ้ามหาจกั รีสิรนิ ธรรัฐสีมาคุณากรปิยชาติ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชสมภพ เมื่อวนั ท่ี ๒ เมษายน พทุ ธศกั ราช ๒๔๙๘ - สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์อัครราชกมุ ารี ประสูติ เมื่อวนั ที่ ๔ กรกฎาคม พทุ ธศักราช๒๕๐๐ ทม่ี า : เวบ็ ไซต์ www.kanchanapisek.or.th คมู่ อื สอื่ มวลชน 15



พระราชกรณียกจิ นบั แตว่ นั เสดจ็ เถลงิ ถวลั ยราชสมบตั ิ เมอ่ื วนั ที่ ๙ มถิ นุ ายนพทุ ธศกั ราช ๒๔๘๙ เปน็ ตน้ มา ตราบถงึ ปจั จบุ นั ยอ่ มไมม่ ผี ใู้ ดพรรณนาพระมหากรณุ าธคิ ณุ ทพ่ี ระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วัพระราชทานแกป่ ระชาชนอยา่ งใหญห่ ลวงไดค้ รบถว้ นหมดสนิ้เพราะมิได้ทรงปฏิบัติเพียงพระราชภารกิจท่ีพระมหากษัตริย์ในระบอบประชาธิปไตยจะทรงกระทำ� เทา่ น้นั หากแตย่ งั ทรงช่วยแบ่งเบาภาระที่รัฐบาลมีอยู่อย่างรวดเร็ว ทันเหตุการณ์เช่นกรณีทปี่ ระชาชนไดร้ ับความเดอื ดร้อนจากภัยพิบตั ติ ่าง ๆพระราชกรณยี กจิ ของพระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั ครอบคลมุทงั้ ดา้ นการศกึ ษา วทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี การตา่ งประเทศการจดั การทรพั ยากรน้�ำ การพฒั นาและอนรุ กั ษด์ นิ การอนรุ กั ษ์ทรพั ยากรปา่ ไม้ ศาสนา การพฒั นา การแพทยแ์ ละสาธารณสขุกฎหมาย รวมถงึ โครงการอันเน่อื งมาจากพระราชดำ� รติ า่ ง ๆมากกว่า ๔,๐๐๐ โครงการ การบำ� เพญ็ พระราชกรณยี กจิ อนั ลว้ นเปน็ คณุ ประโยชนแ์ ก่บา้ นเมอื งอยา่ งไพศาลตลอดเวลา ๖๕ ปที ท่ี รงครองราชย์ ทำ� ให้ประชาชนอยดู่ กี นิ ดอี ยา่ งยงั่ ยนื และประเทศชาตพิ ฒั นากา้ วทนั คมู่ อื ส่อื มวลชน 17



ความเจริญของโลก พระเกียรตคิ ณุ จงึ ปรากฏเป็นทปี่ ระจกั ษ์ทั้งในประเทศและนานาประเทศ สถาบันการศึกษา องค์กรสมาคม สโมสร ทงั้ ภาครฐั ภาคเอกชนในประเทศและตา่ งประเทศไดท้ ลู เกลา้ ฯ ถวายปรญิ ญา รางวลั เหรยี ญเกยี รตคิ ณุ เครอื่ งราชอิสริยาภรณ์เพื่อประกาศสดุดีเฉลิมพระเกียรติจ�ำนวนมากอาทิ รางวัลความส�ำเร็จสูงสุดด้านการพฒั นามนษุ ย์ (UNDPHuman Development Lifetime Achievement Award)ของโครงการพัฒนาแห่งสหประชาชาติ (United NationsDevelopment Programme - UNDP) ซ่งึ นายโคฟี อันนนัเลขาธกิ ารสหประชาชาติ นำ� ขนึ้ ทลู เกลา้ ฯ ถวาย เมอื่ วนั ท่ี ๒๖พฤษภาคม พุทธศกั ราช ๒๕๔๙ รางวลั สดุดีพระเกยี รตคิ ุณด้านการศึกษาวิจัยการท�ำฝนเทียมและการพัฒนาดัดแปลงสภาพอากาศ (UAE Prize for Weather Modification) ซงึ่รฐั บาลสหรฐั อาหรบั เอมเิ รตสร์ ว่ มกบั องคก์ ารอตุ นุ ยิ มวทิ ยาโลกทลู เกลา้ ฯ ถวาย ณ พระตำ� หนกั จติ รลดารโหฐาน พระราชวงั ดสุ ติเมอ่ื วนั ท่ี ๑๖ พฤษภาคม ๒๕๕๐ เป็นต้น (ดรู ายละเอยี ดเกยี่ วกบั พระราชกรณยี กจิ ไดท้ ี่ เวบ็ ไซตเ์ ครอื ขา่ ยกาญจนาภเิ ษก www.kanchanapisek.or.th เวบ็ ไซตส์ �ำนักงานเสริมสร้างเอกลักษณ์ของชาติ www.identity.opm.go.th และเวบ็ ไซตส์ ำ� นกั งานคณะกรรมการพเิ ศษเพอ่ื ประสานงานโครงการอนั เน่อื งมาจากพระราชดำ� ริ www.rdpb.go.th) ค่มู ือสื่อมวลชน 19



ตราสญั ลกั ษณง์ านเฉลมิ พระเกียรติพระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยหู่ วั เนื่องในโอกาสพระราชพิธมี หามงคล เฉลมิ พระชนมพรรษา๗ รอบ ๕ ธนั วาคม ๒๕๕๔ คณะกรรมการอำ� นวยการจดั งานเฉลมิ พระเกยี รตพิ ระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๗ รอบ ๕ ธนั วาคม ๒๕๕๔ มีมติเห็นชอบใหก้ รมศลิ ปากรดำ� เนนิ การจดั ประกวดภาพตราสญั ลกั ษณ์การจดั งานเฉลมิ พระเกยี รตฯิ ในโอกาสดงั กลา่ ว เพอื่ เปดิ โอกาสใหน้ ักเรยี น นักศึกษา และประชาชนทวั่ ไป ไดม้ สี ่วนร่วมในกจิ กรรมการออกแบบตราสญั ลกั ษณ์ โดยกระทรวงวฒั นธรรมไดแ้ ตง่ ตงั้ คณะกรรมการดำ� เนนิ การจดั ประกวดตราสญั ลกั ษณ์เฉลิมพระเกยี รตฯิ เพอ่ื จดั ท�ำหลักเกณฑก์ ารประกวด ก�ำหนดรางวลั และพจิ ารณาคดั เลอื กภาพทมี่ ผี สู้ ง่ เขา้ ประกวด เปดิ รบัผลงานเข้าประกวด ระหว่างวันท่ี ๑ - ๗ กรกฎาคม ๒๕๕๓และพจิ ารณาผลงานทมี่ ผี สู้ ง่ เขา้ ประกวด ๖๓ คน จำ� นวน ๑๑๒แบบ เม่ือวันที่ ๑๙ กรกฎาคม ๒๕๕๓ ทป่ี ระชุมมีมติคัดเลือก คู่มือสือ่ มวลชน 21

นายศริ ิ หนแู ดงนายทวี ศรีใหม่ นายเจรญิ มาบตุ ร

ผลงานของนายทวี ศรีใหม่ นายเจริญ มาบุตร และนายศริ ิหนแู ดง รวม ๓ แบบ เสนอส�ำนกั ราชเลขาธิการ เพือ่ นำ� ความกราบบงั คมทลู พระกรณุ าขอพระราชทานพระบรมราชวนิ จิ ฉยัทรงเลือกผลงานนายศิริ หนูแดง แต่มีพระราชกระแสให้ใช้รปู กระตา่ ยในแบบท่ี ๒ ผลงานนายเจรญิ มาบตุ ร แทนรปู ครฑุในแบบทท่ี รงเลอื ก กรมศิลปากรจึงแจ้งนายศิริ หนูแดง ให้ด�ำเนินการปรบั แกไ้ ขแบบตามพระราชกระแส เมอ่ื สำ� นกั ราชเลขาธกิ ารนำ�ความกราบบงั คมทลู พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยหู่ วั พระกรณุ าทราบฝ่าละอองธุลีพระบาทแล้ว ทรงมีพระราชกระแสว่ากระตา่ ย “รสู้ กึ หนกั ” “ไมว่ อ่ งไว” และทรงพระกรณุ าโปรดเกลา้ ฯให้แก้ไขอีกครั้งหน่ึง กรมศิลปากรได้แจ้งนายศิริ หนูแดงผู้ออกแบบ ให้ด�ำเนินการปรับแก้ไขแบบตราสัญลักษณ์ฯตามพระราชกระแส ซงึ่ ผอู้ อกแบบดำ� เนนิ การปรบั แกแ้ บบตราฯเปน็ ๒ กลมุ่ กลมุ่ ที่ ๑ ภาพกระตา่ ยบนพนื้ นำ�้ เงนิ จำ� นวน ๖ ภาพกลุ่มท่ี ๒ ภาพกระต่ายบนพื้นขาว จ�ำนวน ๖ ภาพ รวมทั้งส้ิน ๑๒ ภาพ ซึ่งเมื่อส�ำนักราชเลขาธิการได้น�ำความกราบบงั คมทลู พระกรณุ าทราบฝา่ ละอองธลุ พี ระบาทแลว้ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ภาพตราสัญลกั ษณแ์ บบภาพกระต่ายบนพน้ื สนี ำ�้ เงนิ โดยมพี ระราชกระแสวา่ “กระตา่ ยดมู อี ารมณด์ ”ี คู่มอื สื่อมวลชน 23

ความหมายตราสญั ลกั ษณม์ รี ายละเอยี ดดงั น้ี คอื อกั ษร พระปรมาภิไธย ภ.ป.ร. สีเหลืองทอง อันเป็นสีประจ�ำวัน พระบรมราชสมภพอยกู่ ลางตราสญั ลกั ษณ์ ขลบิ รอบตวั อกั ษรดว้ ย สีทอง บนพ้ืนวงกลมสีน�้ำเงิน ล้อมรอบด้วยกรอบโค้งเรียบ สีเหลืองทอง หมายความว่า พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงเป็นศูนย์รวมดวงใจของคนไทยทั้งชาติ ด้านบนอักษร พระปรมาภไิ ธยเปน็ เลข ๙ หมายถงึ พระมหากษตั รยิ พ์ ระองคท์ ่ี ๙ แหง่ พระบรมราชจกั รวี งศ์ เลข ๙ นนั้ อย่ภู ายใตพ้ ระมหา พชิ ยั มงกุฎ อนั เปน็ เคร่ืองประกอบพระบรมราชอิสริยยศของ พระมหากษัตริย์และเป็นเคร่ืองหมายแห่งความเป็นสมเด็จ พระบรมราชาธิราช ถัดลงมาด้านข้างซ้ายขวาของอักษร พระปรมาภไิ ธยมลี ายพมุ่ ขา้ วบณิ ฑส์ ที อง ซงึ่ มสี ปั ตปฎลเศวตฉตั ร ประดษิ ฐานอยู่เบ้ืองบน ดา้ นนอกสุดเป็นกรอบโค้งมลี วดลาย สที องบนพน้ื สเี ขยี ว หมายถงึ สอี นั เปน็ เดชแหง่ วนั พระบรมราช สมภพ อีกทง้ั ยงั หมายถงึ ความมัง่ ค่งั อุดมสมบรู ณแ์ ละความ สงบรม่ เยน็ ดา้ นลา่ งอกั ษรพระปรมาภไิ ธยเปน็ รปู กระตา่ ยสขี าว กระตา่ ยนน้ั ทรงเครอ่ื งอยู่ในลกั ษณะกำ� ลงั กา้ วยา่ ง อนั หมายถงึ ปีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๗ รอบ ตรงกับปีเถาะ ซง่ึ มกี ระตา่ ยเปน็ เครอื่ งหมายแหง่ ปนี กั ษตั ร โดยรปู กระตา่ ยอยู่24 คมู่ อื สอ่ื มวลชน

บนพื้นสนี ้�ำเงนิ มีลายกระหนกสีทอง อันหมายถึงความเจริญรงุ่ เรอื งของประเทศไทยภายใตพ้ ระบรมโพธสิ มภาร เบอื้ งลา่ งตราสญั ลกั ษณเ์ ปน็ แพรแถบสชี มพขู ลบิ ทอง เขยี นอกั ษรสที องความว่า พระราชพิธมี หามงคลเฉลมิ พระชนมพรรษา ๗ รอบ๕ ธนั วาคม ๒๕๕๔ หน่วยงานภาครัฐ เอกชน ตลอดจนประชาชนที่มีความประสงคจ์ ะนำ� ตราสญั ลกั ษณไ์ ปใช้ จะตอ้ งดำ� เนนิ การขอนญุ าตจากคณะกรรมการฝา่ ยพจิ ารณาการใชต้ ราสญั ลกั ษณ์ ในคณะกรรมการอำ� นวยการจดั งานเฉลมิ พระเกยี รตพิ ระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วัเนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา๗ รอบ ๕ ธนั วาคม ๒๕๕๔ คมู่ ือส่ือมวลชน 25



การจัดงานพระราชพธิ มี หามงคลเฉลมิ พระชนมพรรษาในโอกาสพเิ ศษ พระราชพิธเี ฉลิมพระชนมพรรษา เป็นราชประเพณซี ง่ึเกิดขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทปี่ ฏบิ ตั สิ บื เนอ่ื งมาจนถงึ รชั กาลปจั จบุ นั การจดั งานพระราชพธิ ีมหามงคล เฉลิมพระชนมพรรษาเน่ืองในโอกาสพิเศษท่ีผา่ นมาสรปุ ได้ ดังนี้ - พระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ครบ๓ รอบ เปน็ พระราชพธิ ที จี่ ดั ขน้ึ เพอื่ เฉลมิ ฉลองเนอื่ งในโอกาสท่ีพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงเจริญพระชนมายุครบ๓ รอบ ในวันที่ ๕ ธันวาคม พทุ ธศกั ราช ๒๕๐๖ โดยมหี มายกำ� หนดการจดั งานพระราชพธิ รี ะหวา่ งวนั ที่ ๒๙ - ๓๑ ตลุ าคมและวนั ท่ี ๕ - ๗ ธันวาคม พุทธศักราช ๒๕๐๖ รวมทัง้ ส้นิ๖ วนั พระราชพธิ นี ้ีจัดข้นึ โดยสำ� นักพระราชวงั ตามพระบรมราชโองการดำ� รสั สง่ั ทรงพระกรณุ าโปรดเกลา้ ฯ ใหม้ พี ระราชพธิ ีหล่อพระพุทธปฏิมาชัยวัฒน์ประจ�ำรัชกาล และจัดพิธีฉลองสมโภช ณ พระท่นี ั่งอมรนิ ทรวินจิ ฉยั ในพระบรมมหาราชวัง คูม่ ือสอื่ มวลชน 27



วนั ท่ี ๕ ธนั วาคม ๒๕๐๖ พระราชทานพระบรมราชวโรกาสให้พระบรมวงศานุวงศ์ คณะรฐั มนตรี ประธานรัฐสภา และขา้ ราชบรพิ ารเฝา้ ทลู ละอองธลุ พี ระบาทถวายพระพรชยั มงคลณ พระทีน่ ัง่ อมรนิ ทรวินจิ ฉัย ช่วงบา่ ย เสด็จพระราชดำ� เนนิไปยังวดั พระศรรี ตั นศาสดาราม เพอ่ื ทรงรับการถวายพระพรชัยมงคลจากบรรพชิตจีนและญวน และทรงบ�ำเพ็ญพระราชกศุ ล ในโอกาสน้ี ทรงพระกรณุ าโปรดเกลา้ ฯ ใหจ้ ดั การพระราชพิธีสรงมูรธาภิเษกข้ึน ณ พระท่ีนั่งราชฤดี สมเด็จพระสังฆราชถวายน้�ำพระพุทธมนต์ และพระครูวามเทพมุนีถวายน�้ำเทพมนต์ตามขตั ติยราชประเพณี วนั ท่ี ๗ ธนั วาคม ๒๕๐๖ ทรงพระกรณุ าโปรดเกลา้ ฯ ให้จดั พระราชพธิ เี สดจ็ พระราชดำ� เนนิ เลยี บพระนครโดยกระบวนพระยหุ ยาตราทางสถลมารค เสดจ็ พระราชด�ำเนนิ ไปทรงบชู าพระรตั นตรัย ณ พระอโุ บสถวัดบวรนเิ วศวิหาร - พระราชพธิ เี ฉลมิ พระชนมพรรษาครบ ๔ รอบ จดั ขน้ึเนื่องในโอกาสที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเจริญพระชนมายคุ รบ ๔ รอบ ๔๘ พรรษา ในวนั ที่ ๕ ธนั วาคม ๒๕๑๘ระหว่างวันท่ี ๕-๖ ธันวาคม ๒๕๑๘ โดยจัดพระราชพิธีเชน่ เดยี วกบั วันเฉลมิ พระชนมพรรษาตามปกติ คู่มอื ส่อื มวลชน 29



- พระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา ๕๐ พรรษาพทุ ธศกั ราช ๒๕๒๐ ระหว่างวนั ที่ ๑ - ๖ ธนั วาคม ๒๕๒๐จัดขึ้นเน่ืองในโอกาสท่ีพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เสด็จเถลงิ ถวลั ยราชสมบตั เิ ปน็ เวลาหมนื่ วนั เศษ และทรงเจรญิ พระชนมายคุ รบ ๕๐ พรรษา อนั เปน็ มหามงคลพเิ ศษ ในโอกาสนี้ทรงพระกรณุ าโปรดเกลา้ ฯ ใหม้ กี ารสถาปนาพระราชอสิ รยิ ศกั ดิ์สมเดจ็ พระเจา้ ลกู เธอดว้ ย ทง้ั น้ีไดม้ พี ระราชพธิ หี ลอ่ พระพทุ ธปฏมิ า ๔ พระองค์ถวายเปน็ พุทธบชู า ไดแ้ ก่ พระพุทธรปู ปางลลี า พระพทุ ธรปู ปางหา้ มญาติ พระพทุ ธรปู ปางนาคปรก และพระพทุ ธรูปปางสมาธิ - พระราชพธิ มี หามงคลเฉลมิ พระชนมพรรษา ๕ รอบ ๕ธนั วาคม พทุ ธศกั ราช ๒๕๓๐ จดั ขนึ้ เนอ่ื งในโอกาสทพี่ ระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยหู่ วั ทรงเจริญพระชนมายุ ๕ รอบ ในวันท่ี๕ ธันวาคม พุทธศักราช ๒๕๓๐ โดยมหี มายกำ� หนดการจัดงานระหวา่ ง วนั ท่ี ๔-๗ ธันวาคม พทุ ธศักราช ๒๕๓๐ รวมทัง้ ส้นิ ๔ วนั พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั ทรงพระกรณุ าโปรดเกลา้ ฯให้มีพระราชพิธีหล่อพระพุทธรูปประจ�ำพระชนมวารปางหา้ มญาตแิ ละพระพทุ ธรปู ประจ�ำพระชนมพรรษามหามงคล ๕รอบ ปางสมาธิ การฉลองพระไตรปฎิ กฉบบั สงั คายนา พระราชพธิ ี คูม่ อื ส่ือมวลชน 31



เสดจ็ พระราชดำ� เนนิ ถวายผา้ พระกฐนิ โดยกระบวนพยหุ ยาตราทางชลมารค ณ วดั อรณุ ราชวรารามราชวรมหาวหิ าร ในวนั ท่ี๑๖ ตุลาคม ๒๕๓๐ และพิธีเสกน�้ำพระพุทธมนต์ศักดิ์สิทธ์ิเพอ่ื ทูลเกลา้ ฯ ถวายในการพระราชพิธเี สดจ็ ออกมหาสมาคมรับการถวายพระพรชยั มงคล ณ พระทนี่ งั่ ชัยมังคลาภิเษก ณมณฑลพิธีท้องสนามหลวง ตราสัญลักษณ์การจัดงานคร้ังนี้ออกแบบโดย นายพนิ ิจ สุวรรณบณุ ย์ นายชา่ งกองหตั ถศิลป์กรมศิลปากร กระทรวงศึกษาธิการ และรัฐบาลได้จัดท�ำของท่ีระลึกได้แก่ ธนบัตรที่ระลึก เหรียญท่ีระลึก และตราไปรษณยี ากรทรี่ ะลกึ นอกจากนย้ี งั ไดจ้ ดั สรา้ ง “สวนหลวง ร.๙”ซึ่งเป็นสวนสาธารณะและสวนพฤกษศาสตร์ท่ีใหญ่ที่สุดในกรุงเทพมหานคร พื้นทีป่ ระมาณ ๕๐๐ ไร่ ทแ่ี ขวงหนองบอนเขตประเวศ ทางตะวนั ออกของกรงุ เทพมหานคร และสะพานข้ามแม่นำ�้ เจ้าพระยา ซึง่ ได้รบั พระราชทานนามวา่ ”สะพานพระราม ๙” - พระราชพิธมี หามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๖ รอบ๕ ธันวาคม พุทธศักราช ๒๕๔๒ จัดข้ึนเน่ืองในโอกาสท่ีพระบาทสมเด็จพระเจา้ อยหู่ ัวทรงมีพระชนมายุ ๗๒ พรรษาโดยรัฐบาลได้ขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตจัดงานพระราชพิธเี พ่อื เฉลมิ พระเกยี รติ ในวันท่ี ๔ พฤศจิกายน วันที่ ค่มู ือสื่อมวลชน 33



๑๐ พฤศจกิ ายน วันท่ี ๒ ธันวาคม วนั ท่ี ๔-๖ ธนั วาคม และวนั ท่ี ๘-๙ ธนั วาคม ๒๕๔๒ รวมท้งั สน้ิ ๘ วนั ตราสญั ลักษณ์งานพระราชพิธีออกแบบโดย นายนริ ันดร์ ไกรสรรตั น์ รัฐบาลได้ขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตจัดงานเพ่ือเฉลิมพระเกียรติ ได้แก่ พระราชพิธีหล่อพระพุทธรูปปางหา้ มสมทุ รมหามงคลเฉลมิ พระเกยี รตพิ ระชนมพรรษา ๖ รอบพระราชพธิ เี สดจ็ พระราชดำ� เนนิ ถวายผา้ พระกฐนิ โดยกระบวนพยหุ ยาตราทางชลมารค ณ วดั อรณุ ราชวรารามราชวรมหาวหิ ารพธิ ีเสกนำ้� พระพุทธมนต์ศักดิส์ ิทธเิ์ พือ่ ทลู เกลา้ ทลู ฯ ถวาย ณวดั เบญจมบพติ รดสุ ติ วนาราม พระราชพธิ เี สดจ็ ออกมหาสมาคมรบั การถวายพระพรชยั มงคล ณ สหี บญั ชร พระทนี่ ง่ั อนนั ตสมาคมพระราชวังดุสิต พระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา ๖ รอบณ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม และพระท่นี ัง่ อมรินทรวนิ จิ ฉยัในพระบรมมหาราชวัง ซ่ึงได้พระราชทานสัญญาบัตรพัดยศแก่บรรพชิตญวนและจีน สถาปนาสมณศักดิ์พระสงฆ์และฐานันดรศักดิ์แก่พราหมณ์ประจ�ำราชส�ำนัก พิธีถวายสัตย์ปฏิญาณตนและสวนสนามของทหารรักษาพระองค์ ณ ลานพระราชวงั ดสุ ติ งานสโมสรสนั นบิ าตและถวายพระกระยาหารค�่ำเฉลิมพระเกยี รติ ณ ตึกไทยคู่ฟา้ ท�ำเนียบรฐั บาล เป็นต้นในโอกาสนี้ รฐั บาลไดท้ ลู เกลา้ ฯ ถวาย พระทน่ี งั่ สนั ตชิ ยั ปราการ คู่มอื สอื่ มวลชน 35



จำ� ลอง ซง่ึ จดั สรา้ งไว้ ณ สวนสนั ตชิ ยั ปราการ เพอื่ เฉลมิ ฉลองเนอ่ื งในโอกาสมหามงคลในนามรฐั บาลและประชาชนชาวไทย - พระราชพธิ มี หามงคลเฉลมิ พระชนมพรรษา ๘๐ พรรษา๕ ธันวาคม ๒๕๕๐ จัดข้ึนเน่ืองในโอกาสที่พระบาทสมเด็จพระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช ทรงเจรญิ พระชนมายคุ รบ ๘๐พรรษา ในวนั ท่ี ๕ ธนั วาคม ๒๕๕๐ ระหวา่ งวนั ท่ี ๔-๘ ธนั วาคม๒๕๕๐รวมทง้ั สนิ้ ๕วนั รฐั บาลขอพระราชทานพระบรมราชานญุ าตจดั พระราชพธิ ี ศาสนพิธี และรัฐพิธี ทีส่ �ำคญั ไดแ้ ก่ พิธีเสกและอญั เชญิ นำ�้ พระพทุ ธมนตศ์ กั ดสิ์ ทิ ธ์ิ เพอื่ ทลู เกลา้ ฯ ถวายในพระราชพธิ เี สดจ็ ออกมหาสมาคม รบั การถวายพระพรชยั มงคลพระราชพธิ เี สดจ็ ออกมหาสมาคมรบั การถวายพระพรชยั มงคลพระราชพธิ เี สดจ็ พระราชดำ� เนนิ ทรงบำ� เพญ็ พระราชกศุ ลถวายผา้ พระกฐนิ ณ วดั อรณุ ราชวรารามราชวรมหาวหิ าร ซงึ่ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จพระบรมโอรสาธริ าช เจา้ ฟา้ มหาวชริ าลงกรณ สยามมกฎุ ราชกมุ าร เสดจ็ พระราชดำ� เนนิ แทนพระองค์ พธิ ถี วายสตั ยป์ ฏญิ าณตนและสวนสนามของทหารรกั ษาพระองค์ ณ ลานพระราชวงัดุสติ พิธถี วายสัตยป์ ฏญิ าณเพื่อเป็นข้าราชการท่ีดี และพลังของแผน่ ดนิ พรอ้ มกนั ทว่ั ประเทศ พธิ ถี วายเครอ่ื งราชสกั การะและจุดเทียนถวายพระพรชยั มงคล และงานสโมสรสนั นบิ าต คมู่ ือส่ือมวลชน 37



เฉลิมพระเกียรติ ณ ทำ� เนยี บรฐั บาล เป็นต้น นอกจากน้ี ยังมีการจดั กิจกรรมเฉลมิ พระเกยี รติตลอดท้ังปี อาทิ นิทรรศการเฉลิมพระเกียรติ ๔ ภูมิภาค การจัดท�ำซุ้มเฉลิมพระเกียรติงานประกวดพลุนานาชาติ กิจกรรม ๘๐ ล้านดวงใจร่วมกันท�ำดีเพ่ือพ่อ ฯลฯ ตราสัญลักษณ์งานพระราชพิธีออกแบบโดย นายสุเมธ พุฒพวง นักวิชาการช่างศิลป์๗ กลุ่มงานศิลปประยุกต์ กลุ่มจิตรกรรมศิลปประยุกต์และลายรดน�้ำ กรมศิลปากร ในโอกาสนี้ รัฐบาลได้จัดท�ำของท่ีระลึกได้แก่เหรียญกษาปณท์ รี่ ะลกึ เหรยี ญทรี่ ะลกึ และธนบตั รทรี่ ะลกึ นอกจากน้ีกองทพั เรอื ไดจ้ ดั สรา้ งเรอื ตรวจการณใ์ กลฝ้ ง่ั เฉลมิ พระเกยี รติ๘๐ พรรษา ขน้ึ รวม ๓ ลำ� คือ เรือ ต. ๙๙๑ เรอื ต. ๙๙๒และเรือ ต.๙๙๓ โดยมอบหมายให้กรมอู่ทหารเรือเป็นผู้จัดสร้างเรือ ต.๙๙๑ ณ อทู่ หารเรือธนบุรี สว่ นเรอื ต.๙๙๒ และต.๙๙๓ ได้วา่ จา้ งบริษัท มาร์ซัน จ�ำกัด เป็นผดู้ �ำเนินการและรฐั บาล โดยกระทรวงสาธารณสขุ ไดพ้ ฒั นาโรงพยาบาลชมุ ชนใหเ้ ป็นโรงพยาบาลเฉลิมพระเกยี รติ ๘๐ พรรษา จ�ำนวน ๙แห่ง กระจายในทกุ ภาคของประเทศ ค่มู อื ส่อื มวลชน 39



การจัดงานเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจา้ อยหู่ วั เนอื่ งในโอกาสพระราชพธิ มี หามงคลเฉลมิ พระชนมพรรษา ๗ รอบ ๕ ธันวาคม ๒๕๕๔ ในโอกาสพระราชพธิ มี หามงคลเฉลมิ พระชนมพรรษา๗ รอบ ๕ ธันวาคม ๒๕๕๔ เพ่อื ใหก้ ารจดั งานเฉลิมฉลองเปน็ไปอย่างสมพระเกยี รตแิ ละถกู ตอ้ งตามราชประเพณี รัฐบาลโดย นายกรฐั มนตรี (นายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ) ไดม้ คี �ำสัง่ เมอ่ืวันที่ ๑๔ กนั ยายน ๒๕๕๒ แตง่ ตงั้ คณะกรรมการอ�ำนวยการจดั งานเฉลมิ พระเกยี รตพิ ระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั เนอื่ งในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๗ รอบ๕ ธนั วาคม ๒๕๕๔ และแตง่ ตง้ั คณะกรรมการฝา่ ยตา่ ง ๆ รวม๑๐คณะเมอ่ื เปลย่ี นแปลงรฐั บาลนายกรฐั มนตรี(นางสาวยงิ่ ลกั ษณ์ชินวัตร) ได้มีค�ำสั่งแต่งตั้งคณะกรรมการอ�ำนวยการจดั งานเฉลมิ พระเกยี รตพิ ระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั เนอื่ งในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๗ รอบ๕ ธันวาคม ๒๕๕๔ ชดุ ใหม่ เมือ่ วนั ที่ ๒๙ สิงหาคม ๒๕๕๔โดยเพ่ิมคณะกรรมการฝ่ายจัดพิธีถวายพระพรชัยมงคลงานมหรสพสมโภชและนิทรรศการเฉลิมพระเกียรติอีก๑ คณะ รวมเป็น ๑๑ คณะ คณะกรรมการแต่ละคณะรับผดิ ชอบดำ� เนินการในเรื่องตา่ ง ๆ ดงั นี้ คูม่ ือสื่อมวลชน 41

๑. คณะกรรมการฝ่ายพิธี รับผิดชอบการจัดงาน พระราชพธิ ี รฐั พธิ ี และศาสนพธิ ี ตลอดจนจดั พธิ ถี วายพระพร ชยั มงคลและกจิ กรรมเฉลมิ ฉลองในโอกาสดงั กล่าว ๒. คณะกรรมการฝ่ายโครงการและกิจกรรม รบั ผดิ ชอบจดั ทำ� โครงการและกจิ กรรมเฉลมิ พระเกยี รติ กำ� หนด หลักเกณฑ์รวมท้ังพิจารณากลั่นกรองโครงการและกิจกรรม ของหน่วยงานภาครัฐและเอกชนท่ีเสนอขอจัดท�ำ โดยมี รายละเอยี ด ดังน้ี ๒.๑ โครงการ/กจิ กรรมทคี่ ณะกรรมการฝา่ ยโครงการ และกิจกรรมพิจารณาเห็นชอบให้เข้าร่วมเป็นโครงการ/ กิจกรรมเฉลิมพระเกียรติ จ�ำนวนกว่า 200 โครงการ แบ่ง ออกเป็น ๙ ประเภท ได้แก่ (1) ดนตรี/ศลิ ปวัฒนธรรม (2) กฬี า/นันทนาการ (3) บรจิ าค/อาสาสมคั ร (4) ส่งเสริมอาชพี (5) สง่ิ ปลกู สรา้ ง/สญั ลกั ษณ์(6) อนรุ กั ษท์ รพั ยากรธรรมชาต/ิ สง่ิ แวดลอ้ ม (7) การศึกษา (8) โครงสร้างพ้นื ฐาน/บรกิ าร สาธารณะ และ (9) วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี ๒.๒ โครงการ/กจิ กรรมทค่ี ณะกรรมการฝา่ ยโครงการ และกิจกรรม เหน็ ชอบให้หนว่ ยงานต่าง ๆ จัดทำ� ในนามของ รฐั บาลจำ� นวน ๖ โครงการ ไดแ้ ก่42 คมู่ อื ส่อื มวลชน

- กรมธนารักษ์ กระทรวงการคลัง จัดท�ำเหรียญกษาปณ์ท่ีระลึก เหรียญท่ีระลึก และเหรียญที่ระลึกประดับแพรแถบ (ดูรายละเอียดได้จากหัวข้อของท่ีระลึกเกี่ยวกับงานเฉลมิ พระเกยี รต)ิ - กระทรวงมหาดไทย จัดสร้างซมุ้ เฉลิมพระเกยี รติในจังหวัดต่าง ๆ และประดับตกแต่งธงทิว โคมไฟและตราสญั ลักษณ์ - กระทรวงคมนาคม จัดสร้างซุ้มเฉลิมพระเกียรติ๔ มุมเมือง บริเวณทางด่วนและทางหลวง รวมทั้งประดับตกแต่งธงทวิ โคมไฟ และตราสญั ลักษณ์ - กรุงเทพมหานคร จัดสร้างซุ้มเฉลิมพระเกียรติในกรงุ เทพมหานครรวมทั้งประดับตกแต่งธงทิว โคมไฟ และตราสัญลกั ษณ์ - ธนาคารแห่งประเทศไทย จดั พิมพ์ธนบัตรท่ีระลกึ - บรษิ ัทไปรษณยี ไ์ ทย จำ� กดั จดั พมิ พต์ ราไปรษณยี ากรทรี่ ะลกึ ๒.๓ โครงการตามนโยบายของรัฐบาลร่วมเฉลิมพระเกียรติ จ�ำนวน ๑ โครงการ ได้แก่ โครงการจัดการทรัพยากรน�้ำชุมชนตามแนวพระราชดำ� ริ ของสถาบนัสารสนเทศทรพั ยากรน�้ำและการเกษตร (องคก์ ารมหาชน) คูม่ อื สื่อมวลชน 43

๒.๔ โครงการตามมติคณะรัฐมนตรี ร่วม เฉลิมพระเกยี รติ จำ� นวน ๑ โครงการได้แก่ โครงการส่งเสรมิ คณุ ธรรมและจรยิ ธรรมสำ� หรบั ขา้ ราชการและประชาชน ของ กระทรวงวฒั นธรรม ๒.๕ โครงการท่ีคณะกรรมการอ�ำนวยการจัดงาน เฉลิมพระเกียรติ พิจารณาเห็นชอบให้เข้าร่วมเป็นโครงการ เฉลมิ พระเกยี รติ จ�ำนวน ๒ โครงการ ได้แก่ โครงการบรู ณ ปฏิสังขรณ์เทวสถานโบสถ์พราหมณ์ ของเทวสถานโบสถ์ พราหมณ์ และโครงการบูรณปฏิสังขรณ์วัดราชผาติการาม ของวัดราชผาติการาม ๒.๖ โครงการและกจิ กรรมทม่ี ลี กั ษณะเฉลมิ พระเกยี รติ อน่ื ๆ ทหี่ นว่ ยงานและองคก์ รสามารถดำ� เนนิ การไดโ้ ดยไมต่ อ้ ง เสนอคณะกรรมการฝ่ายโครงการและกิจกรรมพิจารณาแต่ ต้องแจ้งคณะกรรมการเพ่ือทราบ เช่น โครงการปลูกต้นไม้ บริจาคโลหิต จัดพิธีทางศาสนา จัดหน่วยแพทย์เคล่ือนท่ี จัดถวายพระพร จดั ซ้มุ และปา้ ย จดั นทิ รรศการ เป็นตน้ ๓. คณะกรรมการฝา่ ยจดั กจิ กรรมและเฉลมิ พระเกยี รติ โดยคสู่ มรสคณะรฐั มนตรี รบั ผดิ ชอบจดั กจิ กรรมทส่ี ำ� คญั ไดแ้ ก่ - การจดั โครงการอปุ สมบท ๙๙๙ รปู เฉลมิ พระเกยี รติ ถวายเป็นพระราชกุศลแก่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว44 คู่มือสอื่ มวลชน

เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา๗ รอบ ๕ ธนั วาคม ๒๕๕๔ ระหว่างวันท่ี ๙ – ๒๓ มกราคม๒๕๕๔ ณ วดั พระราม ๙ กาญจนาภเิ ษก กรงุ เทพมหานครและวดั ประจ�ำจังหวัดทกุ จังหวัดทวั่ ประเทศ - การจัดท�ำหนังสือท่ีระลึก “จดหมายเหตุทรงพระผนวช” และสอื่ สารคดี “ทรงพระผนวช” แจกจา่ ยผเู้ ขา้ รว่ มโครงการอุปสมบทจ�ำนวน ๙๙๙ คน และหนว่ ยงานต่าง ๆ - การเปิดบัญชีรับบริจาค จากประชาชนที่มีจติ กศุ ลรว่ มสมทบทนุ โครงการอปุ สมบทถวายเปน็ พระราชกศุ ล จำ� นวน๓ บัญชี ๔. คณะกรรมการฝ่ายจัดทำ� ของที่ระลกึ ทลู เกลา้ ฯถวาย รับผิดชอบพิจารณาความเหมาะสมในการสรรหาและจัดท�ำของท่ีระลึก (ดูรายละเอียดได้จากหัวข้อของที่ระลึกทลู เกลา้ ฯ ถวาย) ๕. คณะกรรมการฝ่ายประชาสัมพันธ์ รับผิดชอบจดั ทำ� แผนและดำ� เนนิ การประชาสมั พนั ธก์ ารจดั งานเฉลมิ พระเกยี รติรวมทง้ั เชญิ ชวนประชาชนใหม้ สี ว่ นรว่ มในการเฉลมิ ฉลองเพอ่ืน้อมรำ� ลึกถึงพระมหากรณุ าธิคณุ คู่มือสอื่ มวลชน 45

๖. คณะกรรมการฝ่ายรักษาความปลอดภัยและ จราจร รบั ผดิ ชอบจดั ทำ� แผน อำ� นวยการ และดำ� เนนิ การรกั ษา ความปลอดภัย และจดั ระเบียบการจราจรในงานพระราชพิธี งานรัฐพิธี งานศาสนพิธี กิจกรรมเฉลิมฉลอง และงาน ที่เกีย่ วข้องให้เปน็ ไปโดยเรยี บรอ้ ย ๗. คณะกรรมการฝา่ ยประมวลเอกสารและจดหมายเหตุ รับผิดชอบจัดท�ำหนังสือท่ีระลึก และจดหมายเหตุการ จดั งานกำ� หนดหลกั เกณฑก์ ารจดั ทำ� หนงั สอื ทรี่ ะลกึ และพจิ ารณา กลั่นกรองหนังสอื ที่ระลกึ ทีห่ นว่ ยงานภาครัฐและเอกชนเสนอ ขอจดั ท�ำเพอื่ เฉลมิ พระเกียรติ คณะกรรมการได้จัดท�ำหนังสือที่ระลึก สารคดีและ สื่ออิเล็กทรอนิกส์ท่ีระลึกเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัว เน่ืองในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิม พระชนมพรรษา ๗ รอบ ๕ ธันวาคม ๒๕๕๔ ดงั น้ี - จดหมายเหตงุ านเฉลิมพระเกียรตพิ ระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัว เน่ืองในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิม พระชนมพรรษา ๗ รอบ ๕ ธนั วาคม ๒๕๕๔ - สมุดภาพพระราชกรณียกิจของพระบาทสมเด็จ พระเจา้ อย่หู วั ส�ำหรับเยาวชน - หนงั สอื ตำ� ราเวชศาสตร์ ฉบับหลวงรัชกาลที่ ๕46 คมู่ ือสอ่ื มวลชน

- หนังสือราชสกลุ วงศ์ - หนังสือภูมิแผ่นดินมรดกไทย: พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยู่หวั กับการเสดจ็ พระราชด�ำเนินแหลง่ มรดกไทย - หนังสือเดชะพระบารมีปกเกล้าฯ - สมุดภาพไตรภูมิกถาเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยหู่ ัว - หนงั สอื พระราชประวตั พิ ระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วัฉบบั อักษรเบรลล์ - หนังสือชุดส�ำหรับเยาวชน: หนังสือส่ือประสมเฉลิมพระเกยี รติ - สมดุ ภาพศลิ ปกรรมรามเกยี รติ์ ฉบับเยาวชน - หนังสือราชาศัพท์ - หนงั สอื สมดุ ภาพพระราชกรณยี กจิ เฉลมิ พระเกยี รติ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยหู่ ัวฉบับเยาวชน - หนงั สอื เฉลมิ พระเกยี รตพิ ระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั ฉบับเยาวชน - สารคดีเอกลักษณ์ไทยเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลมิ พระชนมพรรษา ๗ รอบ ๕ ธันวาคม ๒๕๕๔ ภาคภาษาอังกฤษ คูม่ อื สอื่ มวลชน 47

๘. คณะกรรมการฝ่ายติดตามและประเมินผล รบั ผิดชอบก�ำหนดหลักเกณฑ์ ขั้นตอนและดำ� เนินการตดิ ตาม ประเมินผลการจัดงานเฉลมิ พระเกยี รติ ในกรงุ เทพมหานคร และภมู ภิ าค จดั ทำ� หนงั สอื รายงานการตดิ ตามและประเมนิ ผล คู่มือและแนวทางการติดตามประเมินผลการจัดงานแจกจ่าย แกห่ นว่ ยงานตา่ ง ๆ ทเ่ี กยี่ วขอ้ งเพอื่ เปน็ แนวทางในการตดิ ตาม และประเมนิ ผล ๙. คณะกรรมการฝา่ ยกลน่ั กรองการขอใชง้ บประมาณ รบั ผดิ ชอบกำ� หนดหลักเกณฑก์ ารขอใช้งบประมาณ พิจารณา ตรวจสอบและกลั่นกรองรายละเอียดการขอใช้งบประมาณ ตามท่ีคณะกรรมการฝา่ ยต่าง ๆ เสนอ โดยบรหิ ารการใชจ้ า่ ย งบประมาณที่ได้อนุมัติและจัดสรรให้คณะกรรมการฝ่าย ตา่ ง ๆ ใหเ้ ป็นไปอย่างเรียบรอ้ ย สมพระเกยี รติ ๑๐.คณะกรรมการฝา่ ยพจิ ารณาการขอใชต้ ราสญั ลกั ษณ์ รับผิดชอบก�ำหนดหลักเกณฑ์การพิจารณาการขอใช้ ตราสญั ลกั ษณง์ านเฉลมิ พระเกยี รตพิ ระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๗ รอบ ๕ ธนั วาคม ๒๕๕๔ เพอ่ื ประดบั หรอื ประดษิ ฐานในการ จดั ท�ำส่ิงของใด ๆ ให้เหมาะสมและสมพระเกียรติ พิจารณา48 คู่มือสอื่ มวลชน

กลน่ั กรองค�ำขอของหนว่ ยงานภาครฐั ภาคเอกชน และภาคประชาชน ในการน�ำตราสัญลักษณ์ไปประดับในการจัดท�ำส่งิ ของใด ๆ อาทิ สิ่งปลกู สร้าง/อาคาร เครือ่ งประดับ เครอ่ื งนงุ่ หม่ สงิ่ พมิ พ์ ปา้ ย/ธง เวบ็ ไซต์ วตั ถมุ งคล โล/่ รางวลั เปน็ ตน้ ๑๑. คณะกรรมการฝา่ ยจดั พธิ ถี วายพระพรชยั มงคลงานมหรสพสมโภช และนทิ รรศการ เฉลมิ พระเกยี รติ เนอ่ื งในโอกาสพระราชพธิ ีมหามงคลเฉลมิ พระชนมพรรษา ๗ รอบ๕ ธันวาคม ๒๕๕๔ รบั ผิดชอบพจิ ารณาและดำ� เนนิ การจดั พธิ ีถวายพระพรชัยมงคล งานมหรสพสมโภช และนิทรรศการเฉลิมพระเกียรติ เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลมิ พระชนมพรรษา ๗ รอบ ๕ ธนั วาคม ๒๕๕๔ ใหเ้ ปน็ ไปดว้ ยความเรียบรอ้ ย คณะกรรมการฯ กำ� หนดจดั พธิ ถี วายพระพรชยั มงคลและงานมหรสพสมโภช ระหว่างวนั ๓ - ๙ ธันวาคม ๒๕๕๔ที่บริเวณท้องสนามหลวง และจัดพระราชพิธีเสด็จออกมหาสมาคม รบั การถวายพระพรชยั มงคล พธิ ถี วายเครอ่ื งราชสกั การะและจดุ เทยี นชยั ถวายพระพร และงานสโมสรสนั นบิ าตเฉลิมพระเกยี รติ ในวันท่ี ๗ ธันวาคม ๒๕๕๔ โดยรัฐบาลจะ ค่มู ือส่อื มวลชน 49