ฝันไปว่าท้อง ทิ้ง แท้ง มุมมองเยาวชนต่อการ

ฝันไปวา่ ทอ้ ง ท้งิ แท้ง มมุ มองเยาวชนต่อการต้งั ครรภ์ในวยั ร่นุ

ชือ่ หนงั สือ ฝนั ไปวา่ ทอ้ ง ทง้ิ แทง้ : มมุ มองเยาวชนตอ่ การตงั้ ครรภใ์ นวยั รนุ่ ISBN 978-616-92306-5-6 พมิ พค์ รั้งท่ี 1 (เมษายน 2562) จ�ำนวนพมิ พ์ 500 เล่ม พิมพ์ที ่ บรษิ ัท ภาพพมิ พ์ จ�ำกดั นักวิจยั วจิ ิตร วอ่ งวารีทิพย์ ทปี่ รึกษา ผศ. ดร.กนกวรรณ ธราวรรณ คณะท�ำงาน ปยิ ภา เมืองแมน รัชดา ธราภาค นนั ทิยา คาทาสี ปัทมาพร พนู มีทรัพย์ ชลธยา ทรงรูป อไุ รรัตน์ หนา้ ใหญ่ จัดท�ำโดย มลู นิธสิ รา้ งความเขา้ ใจเรอื่ งสุขภาพผ้หู ญิง (สคส.) 86/58 หมบู่ า้ นวชิ นั่ สมารท์ ซติ ้ี ถนนนครอนิ ทร์ ตำ� บลตลาดขวญั อำ� เภอเมอื ง จงั หวดั นนทบุรี โทรศัพท์ 02 525 4922-23 โทรสาร 02 525 4938 www.whaf.or.th สนับสนนุ โดย สำ� นักงานกองทนุ สนบั สนนุ การสร้างเสรมิ สุขภาพ (สสส.)

ค�ำน�ำ ในชว่ งสบิ ปที ผี่ า่ นมาจำ� นวนวยั รนุ่ ตงั้ ครรภใ์ นประเทศไทยเพม่ิ ขนึ้ อยา่ งตอ่ เนอื่ ง จนกลายเป็นปัญหาระดับประเทศ อันน�ำไปสู่การประกาศใช้พระราชบัญญัติ การป้องกันและแก้ไขปัญหาการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น พ.ศ. ๒๕๕๙ ซึ่งระบุถึงสิทธิ วยั รนุ่ ดา้ นอนามยั การเจรญิ พนั ธ์ุ และกำ� หนดใหก้ ระทรวงหลกั ทเ่ี กยี่ วขอ้ งดำ� เนนิ การ ปอ้ งกนั และแก้ไขปัญหาท้องวัยรุ่น เพ่ือเป็นการสนับสนุนให้วัยรุ่นได้มีส่วนร่วมในการสร้างความตระหนักรู้ เรอื่ งการปอ้ งกนั และแกไ้ ขปญั หาการตง้ั ครรภไ์ มพ่ รอ้ ม รวมถงึ เผยแพรส่ าระสำ� คญั และสิทธิวัยรุ่นตามพระราชบัญญัติการป้องกันและแก้ไขปัญหาการตั้งครรภ์ ในวัยรุ่น พ.ศ. ๒๕๕๙ หน่วยงานภาครัฐและประชาสังคมอันประกอบไปด้วย กระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงสาธารณสุข คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาล รามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล กองทุนประชากรแห่งสหประชาชาติ (UNFPA) มลู นธิ สิ รา้ งความเขา้ ใจเรอ่ื งสขุ ภาพผหู้ ญงิ (สคส.) และสำ� นกั งานกองทนุ สนบั สนนุ การสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพ (สสส.) จงึ รว่ มกนั จดั ทำ� โครงการประกวดคลปิ วดิ โี อภายใต้ หัวข้อ “หนัง (มัน) สั้น แต่รักฉันยาว : การป้องกันและแก้ไขปัญหาการตั้งครรภ์ ในวัยรุน่ ” ในปี ๒๕๖๑ เป็นครงั้ แรก โครงการประกวดคลิปดังกล่าวได้รับความสนใจจากเยาวชนส่งผลงาน เข้าประกวดรวมท้ังสิ้น ๒๕๕ เรื่อง ผลงานท่ีส่งเข้าประกวดได้สะท้อนมุมมอง เร่ืองเพศของสังคมไทยอย่างมีนัยส�ำคัญท่ีส่งผลต่อประเด็นปัญหาการตั้งครรภ์ ในวัยรุ่น โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ รวมท้ังประเด็นอื่นๆ ท่ีเก่ียวข้อง เช่น การละเมิดสิทธิเหนือเนื้อตัวร่างกาย ความสัมพันธ์เชิงอ�ำนาจระหว่างหญิง-ชาย

และเพ่ือเป็นการวิเคราะห์มุมมองเรื่องเพศผ่านผลงานที่ส่งเข้าประกวด มูลนิธิ สร้างความเข้าใจเร่ืองสุขภาพผู้หญิงจึงจัดให้มีการศึกษาเน้ือหาเชิงลึกของคลิป หนังส้ันในระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย/ ประกาศนียบัตรวิชาชีพ โดยมุ่งหวังให้ ผลการศึกษานี้เป็นประโยชน์ต่อการพิจารณาถึงรากเหง้าปัญหาท้องไม่พร้อม และการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น เพื่อน�ำไปสู่การป้องกันแก้ไขปัญหาได้อย่างรอบด้าน โดยเฉพาะอย่างย่ิงในสถานศึกษา ครอบครัว และสถานบริการสาธารณสุขต่างๆ ซ่ึงหากผู้ปกครอง ผู้บริหารและบุคลากรในหน่วยทางสังคมดังกล่าวมีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับพระราชบัญญัติการป้องกันและแก้ไขปัญหาการต้ังครรภ์ ในวัยรุ่น พ.ศ. ๒๕๕๙ ก็จะช่วยให้วัยรุ่นท่ีเผชิญกับสถานการณ์ท้องไม่พร้อม ผา่ นพน้ เรือ่ งนี้ไปได้อย่างดี มลู นิธสิ รา้ งความเขา้ ใจเรื่องสขุ ภาพผูห้ ญิง มนี าคม ๒๕๖๒

สารบัญ บทสรุปสำ� หรบั ผู้บริหาร.................................................................... ๖ ความเป็นมาและวัตถปุ ระสงค์............................................................ ๑๓ วิธกี ารศึกษาวจิ ัยและข้อจำ� กัด........................................................... ๑๔ มีอะไรบา้ งในคลิป?...................................................................... ๑๕ ๑) คู่รกั เซก็ ส์ และการท้อง ๒) ความรุนแรงทางเพศ ๓) เหตนุ �ำไปสู่การมเี พศสัมพันธ์ทพี่ บบอ่ ยมากทสี่ ดุ ๔) โนม้ นา้ ว vs ยอมตาม ๕) ความรบั ผดิ ชอบ ๖) ก่อนท้อง : การปอ้ งกันและสตู รส�ำเรจ็ ABC ๗) ทางออก ทางแก้ไขในหนงั สั้น ๘) ทางออก แนวแฟนตาซี ๙) ทางออกคลาสสิก ท้องต่อ ๑๐) ทศั นคตติ ่อการทำ� แท้ง ๑๑) คู่รักเพศวิถอี นื่ ๆ และ “ความปลอดภัย” ๑๒) การสรปุ ตบท้ายคลิป ๑๓) ความเข้าใจใน พ.ร.บ. บทสรุป................................................................................. ๖๓ ภาคผนวก ๑ ลำ� ดบั รายชอ่ื คลปิ หนงั สนั้ หวั ขอ้ “หนงั (มนั ) สนั้ แตร่ กั ฉนั ยาว : การปอ้ งกนั และ แก้ไขปญั หาการตง้ั ครรภ์ในวยั รนุ่ ” ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย/ ประกาศนยี บตั รวชิ าชพี จำ� นวน 158 ชน้ิ ........................................................................... ๖๖ ภาคผนวก ๒ สาระสำ� คญั พระราชบัญญัติการป้องกันและแก้ไขปญั หา การต้ังครรภ์ในวยั ร่นุ พ.ศ. ๒๕๕๙..................................................... ๗๕

บทสรุปส�ำหรับผู้บริหาร งานศกึ ษาชนิ้ นเี้ ปน็ การสำ� รวจหนงั สน้ั ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย/ ประกาศนยี บตั ร วชิ าชพี จำ� นวน ๑๔๒ เรอื่ ง ทสี่ ง่ เขา้ ประกวดภายใตห้ วั ขอ้ “หนงั (มนั ) สนั้ แตร่ กั ฉนั ยาว: การป้องกันและแก้ไขปัญหาการต้ังครรภ์ในวัยรุ่น” และประกาศผลไปแล้วใน เดือนตุลาคม ๒๕๖๑ ผู้วิจัยพบว่าหนังสั้นเกือบทั้งหมดเล่าเรื่องราวอันน�ำไปสู่การตั้งครรภ์ไม่พร้อม จากมมุ มองของผหู้ ญงิ ฉะนน้ั จงึ เปน็ เรอื่ งของครู่ กั วยั เรยี นทส่ี ว่ นใหญม่ เี พศสมั พนั ธก์ นั โดยไมต่ ง้ั ใจ เนอื่ งจากปจั จยั สำ� คญั คอื การอยตู่ ามลำ� พงั สองตอ่ สอง และแมจ้ ะเลา่ จาก มมุ มองของผหู้ ญงิ แตอ่ กี ปจั จยั สำ� คญั ทที่ ำ� ใหผ้ ชู้ ายตอ้ งการ “รวบรดั ” มเี พศสมั พนั ธ์ กับผู้หญิง ไดแ้ ก่ การทเ่ี พ่ือนๆ ผู้ชายถาม เชยี ร์ หรือทา้ ทายให้มอี ะไรกับแฟน หนงั สนั้ ทำ� ใหเ้ หน็ วา่ ชายไทยยงั คงมองวา่ “ตอ๊ื เทา่ นน้ั ทค่ี รองโลก” และไมจ่ รงิ จงั กับค�ำปฏิเสธของผู้หญิง ท้ายสุดก็ยอมทุกที เพราะเม่ือผู้ชายเป็นฝ่ายเริ่ม แม้จะ ไม่ยินยอมในตอนแรก แต่เม่ือผู้ชายให้ค�ำม่ันว่าจะรับผิดชอบหรือโยงการรุกเร้า ของตนว่าเป็นความรัก ผู้หญิงก็มักยอมตามในท่ีสุด และหลังจาก “เพศสัมพันธ์ ครงั้ นน้ั ” ผชู้ ายกม็ กั มที า่ ทรี ำ� คาญ ยงิ่ เมอ่ื พบวา่ ผหู้ ญงิ ตง้ั ครรภ์ ผชู้ ายจะพดู ไมด่ ดี ว้ ย หาเร่ืองทะเลาะและจากไป ไม่มีความรับผิดชอบใดๆ ภาพลักษณ์ผู้ชายในหนัง ที่สร้างจากมุมของผู้หญิงจึงมักเป็นผู้ร้ายตลอดกาล ถึงกระน้ัน ก็ยังมีผู้ชายจาก หนังสนั้ ๕ เร่ือง ทีแ่ ตกต่าง น่ันคือใหผ้ ู้ชายแสดงความรับผดิ ชอบต่อคนรกั

มอี ยู่ ๔ เรอ่ื ง ทเ่ี พศสมั พนั ธไ์ มไ่ ดเ้ กดิ จากการยอมตาม แตเ่ ปน็ ความรนุ แรงทางเพศ และอีก ๒ เร่ือง เกือบจะถูกข่มขืนแต่โชคดีท่ีมีคนมาช่วยไว้ได้ทัน ในจ�ำนวนนี้ ๑ เรอ่ื ง เกดิ จากคนแปลกหนา้ ฉดุ ครา่ อกี ๕ เรอ่ื ง เกดิ จากแฟนและเพอ่ื นนกั เรยี นชาย (มอมยา ดงึ ไปขม่ ขนื ในหอ้ งนำ้� และลกั หลบั ตอนเมาหมดสต)ิ ซง่ึ แม้จะท�ำใหเ้ ห็น มมุ ทว่ี า่ จรงิ ๆ แลว้ การขม่ ขนื มกั เกดิ จากคนใกลต้ วั แตห่ นงั สน้ั ทง้ั หมดไมไ่ ดแ้ สดง ให้เห็นว่าน่ีเป็นการละเมิดและผิดกฎหมาย ฝ่ายชายจะลอยนวลและหายไปเลย มีเพียงเร่ืองเดียวท่ีเพ่ือนนักเรียนชายซ่ึงลักหลับเพ่ือนหญิงขณะเมาหมดสติยังคง ปรากฏในหนงั และคยุ กนั เรอื่ งสทิ ธติ ามพระราชบญั ญตั กิ ารปอ้ งกนั และแกไ้ ขปญั หา การตง้ั ครรภใ์ นวยั รนุ่ พ.ศ. ๒๕๕๙ อยา่ งลอ้ เลยี นขบขนั ซงึ่ เปน็ ความยอ้ นแยง้ อยา่ งยง่ิ ทค่ี นละเมดิ สทิ ธมิ าพดู เรอื่ งสทิ ธใิ น พ.ร.บ. หรอื วา่ การพดู ตลกขบขนั ถงึ สทิ ธขิ องวยั รนุ่ ตงั้ ครรภเ์ ปน็ เรอื่ งเฉพาะของเพศหญงิ ไมม่ คี วามเชอ่ื มโยงใดๆ กบั เพศชาย? ชายไทย มีความรู้สึกรู้สา หรือมองว่านี่เป็นส่ิงท่ีท�ำไม่ได้หรือเปล่า กับการล่วงเกินร่างกาย ผู้อ่นื ? น่าแปลกที่การท้องในวัยเรียนของวัยรุ่นหญิงในหนังส้ันถูกเล่าออกมาให้เป็น ความอับอายขายหน้า เพื่อนนักเรียนคนอื่นๆ นินทา ประณาม หยามเหยียด และวยั รนุ่ ทอ้ งตอ้ งกลำ�้ กลนื ฝนื ทนกบั สถานการณเ์ ชน่ นน้ั โดยทที่ ำ� อะไรไมไ่ ด้ ไมม่ ี ใครปกปอ้ งพวกเธอเลย แมว้ า่ ชว่ งกอ่ นตดั สนิ ใจวา่ จะทอ้ งตอ่ หรอื ไม่ ปรากฏวา่ มที ง้ั ครู ผปู้ กครอง และเพอ่ื นๆ ใหก้ ำ� ลงั ใจ แตห่ ลงั จากตดั สนิ ใจทอ้ งตอ่ พกั การเรยี นไปกอ่ น เม่ือกลับมาก็ต้องอดทนยอมรับสภาพนั้นๆ ค�ำถามคือ การมี พ.ร.บ. ช่วยให้ สถานภาพของวัยรุน่ ท้องไม่พร้อมดีขึน้ ไดม้ ากน้อยเพียงใด?

เมอื่ ดไู ปถงึ ประเดน็ เรอ่ื งการปอ้ งกนั และการหาทางออกเมอื่ ตงั้ ครรภ์ ผวู้ จิ ยั พบวา่ วิธีการป้องกันอันดับแรกสุดท่ีหนังสั้นสนับสนุน ได้แก่ การยับย้ังช่ังใจ รองลงมา คอื การใชถ้ งุ ยางอนามยั และใชย้ าคุมกำ� เนิดไมว่ า่ รปู แบบใด สว่ นการหาทางออกหรอื ทางเลอื กเมอื่ พบวา่ ตงั้ ครรภ์ หนงั สน้ั สว่ นใหญไ่ มน่ ำ� เสนอ ทางออก โดยจะดำ� เนนิ เรอ่ื งใหเ้ หน็ ความสมั พนั ธข์ องครู่ กั จนกระทงั่ จบที่ (ก) “ทอ้ งแลว้ จบเรอื่ ง” (ข) “ทอ้ ง ถกู ทง้ิ แลว้ จบเรอ่ื ง” หรอื (ค) “ทอ้ ง ฆา่ ตวั ตาย (ทงั้ สำ� เรจ็ และ ไมส่ ำ� เรจ็ ) แลว้ จบ” รองลงมาคือการทอ้ งตอ่ และทำ� แทง้ วธิ กี ารป้องกนั / ทางเลือกเม่ือต้ังครรภ์ จ�ำนวนหนังสนั้ ยบั ยั้งชัง่ ใจ หกั หา้ มใจ ๔๐ ใช้ถุงยางอนามัย ๒๔ ใช้ยาคมุ ก�ำเนิด ๔ ไมเ่ สนอทางออกใดๆ (ทอ้ งแล้วจบเรอ่ื ง หรอื ฆา่ ตัวตาย ฯลฯ) ๓๖ ท้องตอ่ เมอ่ื พบวา่ ตงั้ ครรภ์ ๓๑ ยุตกิ ารตงั้ ครรภ์/ ท�ำแท้ง ๗ หมายเหตุ : ในจำ� นวน ๗ เรือ่ ง ทที่ �ำแทง้ มี ๕ เรื่อง ผหู้ ญิงเสียชีวติ อกี ๒ เร่ือง คอื ผหู้ ญงิ เสียใจที่ท�ำเชน่ นนั้ และแฟนผูช้ ายฆ่าตัวตาย ตวั เลขนบ้ี อกอะไรบา้ ง? ประการแรก เปน็ ไปไดไ้ หมวา่ แมส้ งั คมไทยยอมรบั วา่ คู่รักวัยรุ่นมีเพศสัมพันธ์กันแล้ว แต่ถ้าจะให้ดี อย่าเพ่ิงมีอะไรจะดีท่ีสุด? ประการ ทส่ี อง สงั คมไทยมที างเลอื กนอ้ ยมากสำ� หรบั วยั รนุ่ ตง้ั ครรภ์ ดเู หมอื นจะเปน็ ทางเดยี ว

ก็คือการท้องต่อ ประการที่สาม การยุติการตั้งครรภ์ไม่มีท่ีทางในสังคมไทยและ ไมใ่ ชท่ างเลอื กเลย เพราะ (ก) กอ่ นทต่ี วั ละครหญงิ จะตดั สนิ ใจวา่ จะทำ� อยา่ งไรตอ่ ไป ทงั้ แม่ ครู และเพอ่ื นๆ จะปรามไวด้ ว้ ยคำ� วา่ “ฆา่ เดก็ ทงั้ คนเลยนะ” “เดก็ มนั ไมร่ เู้ รอื่ ง อะไร” “มนั จะเปน็ ตราบาปไปตลอดชวี ติ ” (ข) หนงั ถกู สรา้ งออกมาแนวสยองขวญั หรอื มภี าพนา่ กลัว และ (ค) ท�ำแท้งแล้วตาย เป็นตราบาป หรือคนอื่นเสียชวี ติ น่าสงสัยว่าการท้องต่อเป็นทางเลือกที่ดีที่สุดแล้วหรือส�ำหรับวัยรุ่นวัยเรียน? จะเหน็ วา่ บทหนงั สน้ั ทเ่ี ลอื กใหฝ้ า่ ยหญงิ ทอ้ งตอ่ จะทำ� ไดก้ ต็ อ่ เมอื่ ครอบครวั ฝา่ ยหญงิ พรอ้ มจะยอมรบั และดแู ลหลานตอ่ ไป แตส่ งิ่ ทเี่ กดิ ขนึ้ จรงิ ในสงั คมไทย เราไมร่ เู้ ลยวา่ ครอบครัวฝ่ายหญิงเลือกทางออกนี้หรือเลือกท่ีจะยุติ? นอกจากนี้ มี ๒ เรื่อง ทว่ี ยั รนุ่ เลอื กทจี่ ะทอ้ งตอ่ มชี วี ติ คดู่ ว้ ยกนั แตก่ ล็ ม้ เหลว การนำ� เสนอเนอ้ื เรอื่ งเชน่ นี้ มองไดไ้ หมวา่ นีเ่ ปน็ บทลงโทษของการต้งั ครรภใ์ นวยั เรียน มีส่งิ ทนี่ า่ สนใจสำ� หรบั หนงั ส้นั ระดบั ม.ปลาย/ ปวช. ก็คอื กอ่ นทีจ่ ะถึงบทสรปุ ของหนังส้ันต่อการป้องกันและหาทางออกเร่ืองการตั้งครรภ์เป็นแนวทางต่างๆ ๕ แนวทางในตารางข้างต้น มีหนังจ�ำนวนมากท่ีน�ำเสนอให้เร่ืองราวร้ายๆ ท้ังหมดที่เกิดข้ึนหลังจากรู้ว่าตั้งครรภ์ ท้ายสุดกลายเป็น “เพียงแค่ฝันไป” หรือ “จนิ ตนาการไปเอง” หรอื สามารถยอ้ นเวลาไดด้ ว้ ยของวเิ ศษอยา่ งนาฬกิ ายอ้ นเวลา ตรงนี้มนี ยั อย่างไรบ้าง? ผู้วิจัยมองว่าพล็อตเร่ืองเช่นน้ันเป็นการกลับไปแก้ไขส่ิงที่ผิดพลาด “นอกลู่ นอกทาง” ใหก้ ลบั คนื สหู่ นทางท่ี “ถกู ตอ้ งดงี าม” แลว้ จบแบบแฮปปเ้ี อนดงิ้ คำ� ถามคอื เด็กสาวที่พลาดไปแล้ว ต้ังครรภ์ไปแล้ว หรือท�ำแท้งไปแล้ว ดูหนังส้ันเหล่านี้แล้ว จะรู้สึกอย่างไรบ้าง? พล็อตเร่ืองแฟนตาซีท้ัง “ฝันไป” และการย้อนเวลากลับไป

แกไ้ ขใหมไ่ ด้ แทจ้ รงิ จงใจจะสอนใหว้ ยั รนุ่ กลวั เกนิ ไปไหม? ทง้ั นร้ี วมไปถงึ ขอ้ ความทม่ี กั ขน้ึ ปิดทา้ ยก่อนจบ กม็ ลี ักษณะทที่ ำ� ให้เกิดความรสู้ กึ ผิด เช่น ผดิ ทไี่ ม่รจู้ กั เลอื กทางทถ่ี ูก ผดิ ทท่ี ำ� ใหพ้ อ่ แมต่ อ้ งเสยี ใจ ผดิ ทท่ี ำ� ตามอารมณช์ ว่ั วบู เปน็ ตน้ สงั คมไทยอาจตอ้ งทบทวน วา่ ทผ่ี า่ นมาวธิ กี ารสรา้ งความกลวั (Fear-based approach) หรอื ทำ� ใหเ้ กดิ ความรสู้ กึ ผดิ เช่นน้ี เคยได้ผลมากนอ้ ยเพยี งใดในการปอ้ งกันหรือแกไ้ ขสถานการณท์ ้องไมพ่ ร้อม? ขอ้ สงั เกตอกี ขอ้ ทเี่ หน็ จากหนงั สนั้ ไดแ้ ก่ ภาพเหมารวมของวยั รนุ่ ตอ่ เรอื่ งเพศวถิ อี น่ื ๆ ทไ่ี มใ่ ชก่ ารรกั เพศตรงขา้ ม (Heterosexuality) วา่ ไมใ่ ชส่ ง่ิ ปกตธิ รรมดา เปน็ การหลงทาง ทำ� ใหไ้ ดร้ บั เชอื้ เอชไอวี เปน็ ตน้ ดงั เชน่ มหี นงั สนั้ ๒ เรอ่ื ง ทคี่ รู่ กั หญงิ รกั หญงิ ตอ้ งลงเอย ด้วยการได้รับเช้ือเอชไอวีจากทอมเจ้าชู้ หน่ึงในนั้นต้ังช่ือเรื่องแบบตั้งค�ำถามว่า “เพศเดยี วกนั ไมต่ อ้ งระวงั ?” เรอื่ งทสี่ ามนำ� เสนอใหค้ รู่ กั หญงิ รกั หญงิ ไมม่ เี พศสมั พนั ธก์ นั ส่วนเรื่องท่ีส่ีให้ตัวละครชายแอบชอบตัวละครท่ีเป็นคนข้ามเพศ ต้ังช่ือเร่ืองว่า “รักหลงทาง” ในหนังส้ันทั้งหมดท่ีส�ำรวจ มีเพียง ๓ เร่ืองเท่านั้นที่เอ่ยถึง “ความปลอดภัย” ในมิติอ่ืนท่ีขยายวงกว้างนอกเหนือจากการไม่ท้อง กล่าวคือ “ความปลอดภัย” ยังหมายรวมไปถึงเร่ืองการไม่มีโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ด้วย อย่างไรก็ตาม ท้ัง ๓ เร่ือง เป็นเรื่องราวของคู่รักเพศเดียวกันท้ังหมด เหมือนต้องการจะเช่ือมโยง โรคติดต่อทางเพศสมั พนั ธร์ วมทง้ั เอชไอวีกบั คนรักเพศเดียวกัน ทง้ั หมดนีส้ ะทอ้ นว่าความรู้ความเขา้ ใจเกีย่ วกับคนท่ีมีเพศวิถอี ืน่ ๆ ยังมไี มม่ ากนัก และสว่ นใหญ่ยงั คงเป็นภาพเหมารวมท่ีเกดิ จากความเข้าใจผิดๆ

ประเดน็ สดุ ทา้ ยคอื ความเขา้ ใจใน พ.ร.บ. ฉบบั นี้ ผวู้ จิ ยั พบวา่ ตวั แทนวยั รนุ่ ทผ่ี ลติ หนังส้ันคร้ังนี้ส่วนใหญ่ยังไม่เข้าใจค�ำบางค�ำในกฎหมายฉบับนี้ เช่น ค�ำว่า “ได้รับ การบริการอนามัยการเจริญพันธุ์” ว่าครอบคลุมขนาดไหน และ “การจัดสวัสดิการ สงั คม” “วยั รนุ่ มสี ทิ ธติ ดั สนิ ใจดว้ ยตนเอง” คอื อะไร ดงั นน้ั หนงั สนั้ ทนี่ ำ� เสนอวา่ พ.ร.บ. เออ้ื ประโยชนอ์ ยา่ งไรบา้ ง จะใชว้ ธิ อี า่ นหรอื ขน้ึ ขอ้ ความจากมาตรา ๕, ๖ หรอื ๙ ใหฟ้ งั

การวิเคราะห์ เน้ือหาคลปิ ประกวด “หนัง (มนั ) สน้ั แตร่ กั ฉันยาว : การป้องกนั และแกไ้ ขปญั หาการต้งั ครรภ์ในวัยรนุ่ ”

ความเป็นมาและวัตถุประสงค์การวิจัย หนังสือ “ฝันไปว่า ท้อง ทิ้ง แท้ง : มุมมองเยาวชนต่อการต้ังครรภ์ในวัยรุ่น” น้ี เป็นการศึกษาวิเคราะห์เนื้อหาในคลิปวิดีโอของเยาวชนท่ีส่งเข้าประกวดคลิปหนังส้ัน ภายใต้หวั ขอ้ “หนัง (มนั ) สั้น แตร่ ักฉนั ยาว : การปอ้ งกนั และแกไ้ ขปัญหาการตง้ั ครรภ์ ในวัยรุ่น” ท่ีมีหลายหน่วยงานอันได้แก่ กระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงสาธารณสุข คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล กองทุนประชากร แห่งสหประชาชาติ (UNFPA) มูลนิธิสร้างความเข้าใจเร่ืองสุขภาพผู้หญิง (สคส.) และ ส�ำนกั งานกองทนุ สนับสนุนการสรา้ งเสริมสุขภาพ (สสส.) รว่ มกันจดั ข้นึ เมอ่ื ปี ๒๕๖๑ การประกวดคลิปหนังสั้นดังกล่าว ได้รับความสนใจจากเยาวชนส่งผลงาน เข้าประกวดรวมท้ังส้ิน ๒๕๕ เรื่อง แบ่งเป็นประเภทมัธยมศึกษาตอนต้น ๔๓ เรื่อง มธั ยมศกึ ษาตอนปลาย/ ประกาศนยี บตั รวชิ าชพี ๑๕๖ เรอ่ื ง และอดุ มศกึ ษา/ อาชวี ศกึ ษา ๕๖ เรอื่ ง ผู้วิจัยเลือกศึกษาเฉพาะระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย/ ประกาศนียบัตรวิชาชีพ ซง่ึ เปน็ ระดบั ทมี่ จี ำ� นวนผสู้ ง่ ผลงานมากทสี่ ดุ เมอื่ เทยี บกบั ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนตน้ และ ระดับอดุ มศกึ ษา โดยมวี ตั ถปุ ระสงค์ของการวจิ ยั ดงั นี้ ๑) หนงั สน้ั เหล่านีส้ ะท้อนมุมมองของสงั คมไทยตอ่ ประเด็นเรื่องการท้องในวยั เรยี น การปอ้ งกันและการหาทางแก้ไขปัญหาวธิ ตี า่ งๆ (ทอ้ งต่อหรือท�ำแท้ง) อย่างไรบา้ ง ๒) ระดับความเข้าใจของวัยรุ่นต่อพระราชบัญญัติการป้องกันและแก้ไขปัญหา การตัง้ ครรภ์ในวยั ร่นุ พ.ศ. ๒๕๕๙ เป็นอยา่ งไร ๓) หนงั ส้ันมีประเดน็ เรอื่ งเพศภาวะและเพศวถิ ีอะไรบา้ ง และน�ำเสนออย่างไร มุมมองเยาวชนต่อการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น 13

วิธีการศึกษาวิจัยและข้อจ�ำกัด ศกึ ษาจากคลิปวิดโี อท่สี ่งเขา้ ประกวดระดับ ม.ปลาย/ ปวช. จ�ำนวน ๑๕๖ ช้นิ ทส่ี ง่ เขา้ ประกวด แตส่ ามารถเปดิ ดไู ดจ้ ำ� นวน ๑๔๒ ชนิ้ ๑ โดยวเิ คราะหจ์ ากเรอ่ื งยอ่ และบทพูดในหนังสั้น มีการออกแบบแบบสอบถามก่อนเพื่อกรอกข้อมูลของหนัง แต่ละเร่ือง จากนั้นจึงแยกแยะหมวดหมู่ของหนังตามวิธีการป้องกันและทางเลือก เม่ือท้องไม่พร้อมเป็น ๖ หมวด ได้แก่ ป้องกันโดย (๑) การยับย้ังชั่งใจ (๒) ใช้ ถงุ ยางอนามยั (๓) ใชย้ าคมุ กำ� เนดิ และหาทางออกโดย (๔) ท้องตอ่ (๕) ท�ำแทง้ และ (๖) ไม่น�ำเสนอทางออกใดๆ อย่างไรก็ตาม หนังส้ันจ�ำนวนมากซับซ้อนหรือมีหลายธีมในเรื่องเดียว ท�ำให้ ผวู้ จิ ยั ตอ้ งเลอื กตดั สนิ ใจแบง่ หมวดหมวู่ า่ เรอื่ งนเี้ นน้ หนกั หรอื สนบั สนนุ วธิ กี ารปอ้ งกนั หรอื ทางเลือกใด ตวั อยา่ งเชน่ (ก) บางเร่ืองมีตัวละครหลายคู่ ซ่ึงผู้สร้างหนังต้องการให้ผู้ชมเปรียบเทียบว่า แต่ละคู่คบกันอย่างไร และมีจุดลงเอยต่างกันอย่างไร ส่วนใหญ่จะเป็นการ เทยี บเคยี งแบบตรงขา้ มขาวกบั ดำ� เชน่ คทู่ ม่ี เี พศสมั พนั ธก์ นั ในวยั เรยี น มกั จบลงท่ี ฝ่ายชายตีจากเม่ือผู้หญิงบอกว่าท้อง ผู้หญิงอาจฆ่าตัวตายหรือได้รับอุบัติเหตุ เสยี ชวี ติ ส่วนอีกคู่ท่รี ู้จกั รอจนกว่าจะพร้อม จะเรยี นจบ มีอนาคตสดใส (ข) เร่ืองท่ีจบหนังส้ันดื้อๆ เมื่อพบว่าท้องหรือผู้หญิงเสียชีวิต จะจัดให้อยู่ใน หมวด “ไม่น�ำเสนอทางออก” ๑) มผี ลงานระดบั ม.ปลาย/ ปวช. สง่ เขา้ ประกวดทง้ั สน้ิ ๑๕๖ เรอ่ื ง แตผ่ วู้ จิ ยั วเิ คราะหจ์ ากซองเอกสารทไี่ ดร้ บั มาเพยี ง ๑๔๒ เรอื่ ง เหตุท่ีไม่ได้วิเคราะห์อีก ๑๔ เร่ืองท่ีเหลือ ก็เพราะ (ก) แผ่นซีดีในซองเอกสารมีปัญหาหรือไม่มีข้อมูล (เป็นแผ่นเปล่า) ไดแ้ ก่ ผลงานหมายเลข ๖, ๓๐, ๓๑, ๓๙, ๑๓๗, ๑๔๘ และ (ข) ไม่มเี อกสารของผลงานช้ินดังกลา่ วและค้นหาคลปิ ไม่เจอ จาก YouTube ไดแ้ ก่ผลงานหมายเลข ๙๑, ๙๓, ๑๒๕, ๑๒๖, ๑๓๘, ๑๕๐, ๑๕๕, ๑๕๘ 14 ฝันไปวา่ ทอ้ ง ทิ้ง แทง้

(ค) มีจ�ำนวนมากที่หนังเดินเรื่องด้วยตัวละครคู่เดียว แต่มีการหักมุมหรือ พลิกสถานการณ์ให้เรื่องร้ายเป็นเพียงการจินตนาการหรือความฝันไป เช่น ตนื่ มาจากฝนั รา้ ยวา่ ทอ้ งหรอื ทำ� แทง้ แลว้ ตาย ตนื่ จากภวงั ค์ ผวู้ จิ ยั จะเลอื กตดั สนิ ว่าเปน็ หมวดใดโดยดูจากการตัดสนิ ใจสุดทา้ ยหลังจาก “ตน่ื ” มีอะไรบ้างในคลิป? คลิปหนังส้ันท่ีส่งเข้าประกวดระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย/ ประกาศนียบัตร วชิ าชพี จ�ำนวน ๑๔๒ ผลงาน ซงึ่ มีการเลา่ เรือ่ งคลา้ ยๆ กนั ดงั น้ี ๑) คู่รัก เซ็กส์ และการท้อง : หนงั สน้ั ทง้ั หมดเปน็ ความสมั พนั ธข์ องครู่ กั นกั เรยี น เพอ่ื นๆ หรอื ผปู้ กครองสว่ นใหญ่ รับทราบการคบหากันของทั้งสอง การมีแฟนและมีเพศสัมพันธ์ไม่ได้เป็นเร่ือง น่าแปลกใจมากนัก มองเป็นเรื่องธรรมดาๆ แต่การท้องในวัยเรียนกลับเป็นเร่ือง รา้ ยแรงนา่ อบั อาย คนรอบขา้ งซบุ ซบิ นนิ ทาจนไปถงึ ขน้ั ประณาม นสี่ ะทอ้ นไดห้ รอื ไม่ ว่าสงั คมไทยยงั มองวา่ การทอ้ งในวัยเรยี นเป็นเร่ืองของเดก็ ไม่ดี ใจแตก ตัวอยา่ งภาพ คลิป ๑๐๘ นักเรียนหญิงที่ท้องไปโรงเรียน ถูกเพ่ือนนักเรียนแกล้งวิ่งชน แล้วเอา กระดาษเขยี นว่า “อีท้องไมม่ พี อ่ ” มาแปะทีห่ ลงั มุมมองเยาวชนต่อการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น 15

16 ฝนั ไปวา่ ท้อง ทิ้ง แทง้

คลปิ ๕๓ นกั เรยี นทต่ี ง้ั ครรภพ์ ดู กบั กลอ้ ง “เพอ่ื นๆ ตา่ งพากนั รงั เกยี จฉนั เพราะวา่ ฉันท้อง” มาถึงห้องเรียน โต๊ะท่ีนั่งมีค�ำว่า “แรด” เขียนไว้ มีเพื่อนเอากระดาษ เขียนคำ� วา่ “รา่ น” มาแอบแปะหลงั คลิป ๗๑ นักเรียนหญิงมาถึงห้องเรียน พบว่ากระดานเขียนแต่ค�ำที่ต่อว่าเธอ เช่น “ผ่านมากี่คนแล้วอะ” “รกห้องอะ” “ขยะ” “ท�ำไมง่ายจัง” “ไม่เป็นเอดส์ ก็ดีแค่ไหนละ” “เกิดมาต้ังหลายปี ท�ำได้แค่ประหยัดผ้าอนามัย” “สงสารพ่อแม่ มลี ูกแบบโบว์” “รจู้ กั คำ� ว่าอายไหมโบว์” มุมมองเยาวชนต่อการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น 17

คลปิ ๒๕ นกั เรยี นหญงิ รอผปู้ กครองมารบั หลงั เลกิ เรยี น แตว่ นั เกดิ เหตไุ มม่ ใี ครมารบั เพื่อนนักเรียนชายชวนข้ึนรถ มีการนัดแนะให้ผู้ชายอีกคนดักฉุดตรงที่เปล่ียว มีพลเมืองดีผ่านมาเจอ โทรแจ้ง ๑๖๖๙ ผู้กระท�ำหนีไปได้ พ่อแม่โทษกันเอง วา่ ทำ� ไมไม่ไปรบั ลูก ตอ่ มานักเรียนหญิงท้อง เพื่อนลอ้ ซุบซบิ “อีลูกกะหรี”่ “ร่าน” และครใู ห้ออกจากโรงเรียน คลปิ ๑๐๕ (นาที ๒.๔๗) เพ่ือนนกั เรยี นหญิงรวมกลุ่มกัน คนหน่งึ บอกว่า “ดูร่นุ พ่ี เราสิ อายแุ คน่ ท้ี อ้ งละ แลว้ จะไปทำ� อะไรกนิ ไมร่ จู้ กั ปอ้ งกนั ” (คนอน่ื ๆ เออออไปดว้ ย) มีหลายคลิปที่สรุปจบท้ายด้วยการมองว่าการมีเพศสัมพันธ์เป็นส่ิงที่เกิดขึ้นได้ แต่ควรป้องกัน 18 ฝนั ไปว่า ท้อง ทิง้ แท้ง

คลปิ ๗๓ ผหู้ ญงิ ทอ้ งกลบั บา้ นตา่ งจงั หวดั ตอ่ มาแทง้ เสยี ชวี ติ ทา้ ยคลปิ ขนึ้ ขอ้ ความ ข้างลา่ ง คลปิ ๘๕ เนอื้ หาคลปิ คอื นกั เรยี นหญงิ พบวา่ ตงั้ ครรภ์ แตไ่ มไ่ ดเ้ สนอวธิ กี ารแกไ้ ขใดๆ ๒) ความรุนแรงทางเพศ : มอี ยู่ ๔ เรอ่ื ง ทเี่ พศสมั พนั ธเ์ ปน็ การถกู ลว่ งละเมดิ ทางเพศโดยคนรจู้ กั มที งั้ แฟน และเพือ่ นนกั เรยี นดว้ ยกัน • คลปิ ๒๕ เป็นการดักฉดุ และข่มขนื โดยคนแปลกหนา้ • คลปิ ๘๐ กลุ่มเพ่ือนๆ ไปสังสรรค์จนเพื่อนผู้หญิงเมา เพ่ือนนักเรียนชาย ๒ คน บอกว่า “มอี ะไรสนกุ ๆ ท�ำแล้ว” และ “ลักหลบั ” ตน่ื มา ท�ำเหมือนไม่มีอะไรเกิดขึ้นจนกระทั่งเพ่ือนผู้หญิงมีอาการ เหมือนคนทอ้ ง หมายเหตุ : หนงั เรอ่ื งนี้ ใหเ้ พอ่ื นผชู้ าย ๒ คนดงั กลา่ ว คยุ กนั เรอื่ ง สทิ ธติ าม พ.ร.บ. แตอ่ า่ นสทิ ธติ ามมาตรา ๕ และลอ้ เลน่ ตลกไป (โปรดดหู ัวข้อ ๑๔ ขา้ งหน้า) มุมมองเยาวชนต่อการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น 19

• คลปิ ๑๑๐ นักเรียนหญิงถูกแฟนไลน์เรียกให้ไปพบหน้าห้องน้�ำในโรงเรียน พอไปถงึ กถ็ กู ฉดุ เขา้ ไปขา้ งใน ผหู้ ญงิ สไู้ มไ่ ด้ มคี นไดย้ นิ เสยี งรอ้ ง โวยวายแตไ่ มช่ ว่ ย แถมยงั แอบถา่ ยคลปิ ทง้ั ๆ ทเ่ี หตเุ กดิ ในโรงเรยี น ครทู ราบวา่ นกั เรยี นหญงิ ทอ้ ง ใหค้ ำ� ปรกึ ษาเรอื่ งสทิ ธติ าม พ.ร.บ. แตไ่ มม่ ีการพูดถึงเรือ่ งการเอาผดิ กับผกู้ ระทำ� ความผดิ • คลิป ๑๕๒ แฟนใส่ยาสลบในน้�ำด่ืมแล้วข่มขืนจนท้อง ก็ไม่มีการพูดถึง การเอาผิดกบั ฝา่ ยชาย ข้อสังเกตท่ีผู้วิจัยพบคือ ไม่มีเร่ืองใดพูดถึงการเอาผิดกับผู้กระท�ำผิดทางเพศ เหลา่ นเ้ี ลย ขณะทผ่ี หู้ ญงิ ทเ่ี ปน็ “ผผู้ า่ นพน้ ” กลบั ถกู เพอื่ นนกั เรยี นดว้ ยกนั หยามหยนั นนิ ทาว่ารา้ ย และเข้าใจวา่ เธอทำ� ตวั เองหรือ “ใจแตก” เอง ตวั อยา่ งภาพ คลิป ๑๑๐ (เรื่อง “โอกาส”) นักเรียนหญิงที่ถูกแฟนเพ่ือนนักเรียนชายข่มขืน ในห้องน้�ำและต่อมาต้ังครรภ์ ทั้งตัวนักเรียนหญิงและครูเองไม่มีการเอ่ยถึง การด�ำเนินคดีกับฝ่ายชาย ที่ร้ายไปกว่าน้ัน ภาพท้ายคลิปเป็นข้อความที่เขียน เหมอื นเป็นความผดิ ของฝา่ ยหญงิ ทีไ่ มค่ ิดให้ดีเสียก่อน 20 ฝนั ไปวา่ ท้อง ทิ้ง แท้ง

แมแ้ ตห่ นงั สน้ั เรอ่ื งทต่ี วั ละครหญงิ แคเ่ กอื บถกู ขม่ ขนื (คลปิ หมายเลข ๘ และ ๑๑๒) โดยแฟนหรอื คนทต่ี นเองพงึ ใจ (และหนงั จบลงตรงทสี่ ามารถเอาตวั รอดมาไดเ้ พราะ มีคนมาช่วยได้ทัน) หนังก็ไม่มีการน�ำเสนอว่าการกระท�ำล่วงเกินโดยที่อีกฝ่าย ไม่ได้ยินยอมเป็นความรุนแรงและท�ำผิดกฎหมาย ตรงกันข้าม ผู้ชายในเรื่อง ท่ีกระท�ำลว่ งเกนิ ดังกล่าวหายไปจากเรอ่ื งเลย ส่ิงที่เกิดข้ึนในหนังสั้นท�ำให้ผู้วิจัยต้ังสมมติฐานว่า นี่อาจเป็นข้อจ�ำกัดของ การประชาสมั พนั ธพ์ ระราชบญั ญตั กิ ารปอ้ งกนั และแกไ้ ขปญั หาการตงั้ ครรภใ์ นวยั รนุ่ พ.ศ. ๒๕๕๙ เพราะการมุ่งเป้าไปเฉพาะการพิทักษ์สิทธิของการตั้งครรภ์ไม่พร้อม เพียงอย่างเดียวอาจท�ำให้สิทธิอื่นๆ ถูกลดความส�ำคัญไป เช่น สิทธิที่จะได้รับ ความเป็นธรรมหากการต้ังครรภ์นั้นเกิดจากการถูกละเมิดสิทธิ หรือลืมแม้กระท่ัง การด�ำเนินคดีกับผู้ละเมิดทางเพศ ๓) เหตุน�ำ : สาเหตุที่น�ำไปสู่การมีเพศสัมพันธ์ที่พบมากสุดคือ การอยู่กันตามล�ำพัง สองต่อสอง ไม่ว่าจะที่บ้านของฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง ที่โรงเรียน หรือในห้องนอน หลังงานปาร์ตี้ ส่วนใหญ่ผู้ชายเป็นฝ่ายสร้างสถานการณ์น้ัน เช่น ชวนให้ไปช่วย ตวิ หนงั สอื ทบ่ี า้ นซงึ่ บงั เอญิ ผปู้ กครองไมอ่ ยู่ อกี สาเหตทุ เี่ ปน็ ปจั จยั กระตนุ้ ใหฝ้ า่ ยชาย ตอ้ งการมเี พศสมั พนั ธก์ บั แฟนและพบในหลายๆ คลปิ คอื การเชยี รห์ รอื การทา้ ทาย ของกลมุ่ เพอ่ื นผชู้ าย เชน่ ถามบอ่ ยๆ วา่ มอี ะไรกนั รยึ งั , ทำ� ไมยงั ไมม่ อี กี , เปน็ เกยเ์ หรอไง หรอื บอกเพือ่ นวา่ ถา้ จดั การได้จะยอมเป็นเบใ๊ หต้ ลอดทง้ั เทอมเลย มุมมองเยาวชนต่อการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น 21

การเชียร์หรือท้าทายในกลุ่มเพ่ือนผู้ชายไม่ได้ถูกเอ่ยถึงในการส�ำรวจของ ส�ำนักงานกองทุนสนบั สนนุ การสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ปี ๒๕๕๙ ท่พี บเพียงว่า ๓ สาเหตทุ ที่ ำ� ใหเ้ กดิ การตง้ั ครรภใ์ นวยั รนุ่ ไดแ้ ก่ การเลยี นแบบจากกลมุ่ เพอ่ื นและ ส่ืออ่ืนๆ การดื่มแอลกอฮอล์ และการพักอาศัยอยู่ตามล�ำพังโดยไม่มีผู้ปกครอง (รอ้ ยละ ๗๓.๙, ๗๓ และ ๗๒.๗ ตามล�ำดบั ) นอกจากเหตุน�ำไปสู่การมีเพศสัมพันธ์ข้างต้นแล้ว มีคลิปเรื่องหน่ึงเร่ืองเดียวท่ี ฝา่ ยหญงิ บอกวา่ ตอ้ งการใชเ้ พศสมั พนั ธใ์ นการมดั ใจผชู้ าย คอื คลปิ หมายเลข ๑๕๗ เพ่ือนได้ฟงั ก็เตอื นให้รู้จักป้องกันด้วยการใชถ้ ุงยาง คลิป ๑๕๗ 22 ฝนั ไปวา่ ทอ้ ง ท้ิง แทง้

๔) โน้มน้าว vs ยอมตาม : โน้มน้าว vs ยอมตาม ๑ : ก่อนจะมีเพศสัมพันธ์ ฝ่ายชายมักพูดโน้มน้าวให้ ฝ่ายหญิงยินยอม โดยพูดถึง (ก) ระยะเวลาที่คบกันมา (ข) ความรักที่ตนมีต่อ ฝา่ ยหญงิ หรอื การขอใหพ้ สิ จู นค์ วามรกั (ค) การใหค้ วามเชอื่ มน่ั วา่ แคค่ รงั้ เดยี ว และ (ง) การแสดงความห่วงใย ตัวอย่างค�ำพูดของฝ่ายชายที่โน้มน้าวให้มีเพศสัมพันธ์ คลปิ ๒๒ “เราคบกนั มาตงั้ นานแล้วนะ” “เธอรกั เราไหม ถ้าเราท�ำอะไรเพ่อื คนทเี่ รารกั เชือ่ สมิ นั ตอ้ งออกมาดแี น”่ คลิป ๒๖ ครงั้ แรกคงไม่เปน็ ไรหรอกม๊งั คลปิ ๒๓ “นอ้ งอม่ิ ไม่รกั พี่เหรอ รกั ต้องยอมส”ิ คลปิ ๓๗ “เธอไว้ใจเราไหมละ่ ” คลิป ๘๕ “แก้ม รักเราไหม” (ฝา่ ยหญงิ พยักหนา้ ) “ทำ� เพื่อเราได้เปลา่ ” คลิป ๑๔๒ “เรากค็ บกนั มาสามเดอื นละนะ...” “เรามาหาอะไรสนกุ ๆ ทำ� กนั ” คลปิ ๑๑๑ “เราคบกนั มา ๕ เดอื นแลว้ นะ เราจะเอายงั ไงกนั ตอ่ ... นทั รกั กรไหม” คลิป ๑๐๘ “ผึ้ง เรารักผึ้งนะ เป็นของเราเถอะ เด๋ียวเขาดูแลผึ้งเอง” (ผึ้ง “ต่อจะดูแลเขาได้จริงเหรอ”) “เขาสัญญา”“เขาขอสดนะ เพราะเคา้ ไม่มีถุง” คลปิ ๑๒๘ “เรารกั มินนะ เราขอนะ” คลปิ ๑๑๒ “ส้มร้ไู หม พช่ี อบสม้ มากเลย สม้ น่ารักรูร้ เึ ปลา่ ” คลิป ๑๐๕ “ใหเ้ รานอนเปน็ เพอื่ นเธอมยั้ เธออยบู่ า้ นคนเดยี ว เราเปน็ หว่ งเธอนะ” คลปิ ๒๔ “ฝันฟงั เอกนะ มันก็แคค่ ร้ังเดียวอะ อีกอยา่ งถ้ามันถงึ ขัน้ แบบฝัน ตอ้ งท้องอะ เอกก็จะดูแลฝนั กบั ลูกนะ” มุมมองเยาวชนต่อการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น 23

โนม้ นา้ ว vs ยอมตาม ๒ : หลงั จากฝา่ ยชายโนม้ นา้ ว ฝา่ ยหญงิ มกั ลงั เลเพราะกลวั การตงั้ ครรภ์ และจะถามวา่ “ไมป่ อ้ งกนั เหรอ” “ไมใ่ สถ่ งุ เหรอ” แตฝ่ า่ ยชายมกั บา่ ยเบยี่ ง ให้ความเช่ือมั่นว่าไม่ท้อง และแม้ฝ่ายหญิงจะพยายามต่อรอง ท้ายสุดก็ลงเอยท่ี การยอมตามหรือตกกระไดพลอยโจนไป ตวั อยา่ งจากคลิป ๑๒๙ ญ “ทำ�ไมพ่ไี มใ่ ส่ถุงยาง” ช “แกจะกลวั อะไร พี่เสร็จข้างนอก ไม่ไดเ้ สร็จข้างในซักหนอ่ ย” ญ “มนั กท็ อ้ งไดเ้ หมือนกนั ปะ ช “เจนจะคิดมากทำ�ไม แล้วถา้ เจนท้องล่ะ” มนั ไมท่ อ้ งหรอกน่า” เป็นไปได้หรือไม่ว่าพล็อต ‘โน้มน้าว VS ยอมตาม’ เช่นนี้มาจากฐานคิดท่ีว่า (ก) “ต๊ือเท่าน้ันท่ีครองโลก” คลิปที่ส่งเข้าประกวดก็สะท้อนความคิดเช่นน้ีของ ชายไทยทเ่ี รม่ิ จากการโนม้ นา้ วทกุ วถิ ที างเพอ่ื ใหไ้ ดใ้ นสงิ่ ทต่ี นเองตอ้ งการ และถงึ แม้ ในตอนแรกผหู้ ญงิ จะปฏเิ สธ แตส่ ว่ นใหญก่ ม็ กั จบลงดว้ ยการทผ่ี หู้ ญงิ ยอมตาม ตรงน้ี เปน็ การผลติ ซำ้� ทศั นคตฝิ งั ลกึ ทว่ี า่ (ข) “ถา้ ผหู้ ญงิ ตอบวา่ ไม่ จรงิ ๆ แลว้ คอื ใช”่ หรอื ไม่ และทำ� ใหก้ ารพดู ปฏเิ สธของผหู้ ญงิ ไทยไมเ่ คยถกู ใหค้ า่ หรอื มองวา่ มนี ำ�้ หนกั แตอ่ ยา่ งใด ในสายตาผชู้ าย เรอื่ งนยี้ งั สะทอ้ นใหเ้ หน็ อกี วา่ การทส่ี งั คมไทยมกั สอนใหผ้ หู้ ญงิ วา่ นอนสอนงา่ ย เช่อื ฟัง ไม่มปี ากไม่มีเสียง อาจส่งผลต่อการไมก่ ล้ายนื ยันในความตอ้ งการของตน โดยเฉพาะอย่างยิง่ ถ้าอกี ฝา่ ยที่คะยั้นคะยอและละเมดิ สิทธเิ ปน็ คนรกั ของตนเอง 24 ฝนั ไปวา่ ท้อง ทง้ิ แท้ง

๕) ความรับผิดชอบ? : หนังส้ันส่วนใหญ่เล่าเร่ืองจากมุมของผู้หญิง หลังฉากมีเพศสัมพันธ์ เนื้อหา จึงน�ำเสนอต่อมาว่า ๒ หรือ ๓ เดือนผ่านไป ผู้หญิงก็รู้สึกถึงความผิดปกติ ในร่างกายและตรวจพบวา่ ตั้งครรภ์ คนแรกที่ฝา่ ยหญิงไปบอกคือแฟน ซึ่งมักจบท่ี การทะเลาะกนั ฝา่ ยชายไมร่ บั ผดิ ชอบ เดนิ จากไป และหายไปจากหนงั สน้ั ตงั้ แตน่ นั้ ไมม่ กี ารพูดถงึ ผู้ชายอกี เลย ในคลปิ ประกวดเราจะพบวา่ คำ� พดู ของฝา่ ยชายเมอื่ แฟนสาวบอกวา่ ตนเองทอ้ ง มกั ออกมาลกั ษณะน้ี “แนใ่ จหรอื วา่ ลกู ..(ชอ่ื ผชู้ าย)..” และ “ทำ� ไมเธอไมป่ อ้ งกนั ตวั เอง” พล็อตเรื่องเช่นน้ีจึงท�ำให้ผู้ชายเป็นผู้ร้ายตลอดกาล แต่จริงๆ แล้วมีใครรู้บ้าง ว่าผู้ชายรู้สึกอย่างไรเม่ือพบว่าแฟนตัวเองท้อง เขาอาจจะตกใจและท�ำอะไรไม่ถูก เครยี ด แต่ไม่ร้วู ธิ กี ารทีจ่ ะแสดงอารมณ์เหลา่ นน้ั ออกมาหรอื ไม่ อกี คำ� ถามคอื ความรบั ผดิ ชอบตอ่ เพศสมั พนั ธท์ ป่ี ลอดภยั นา่ จะเปน็ หนา้ ทขี่ องใคร ในขณะท่ีหนังส้ันเกือบท้ังหมดมองว่าการพกถุงยางและใส่ถุงยางน่าจะเป็น ความรบั ผดิ ชอบของผชู้ าย แตส่ ง่ิ ทสี่ ะทอ้ นในหนงั สนั้ ทว่ี ยั รนุ่ ผลติ มามสี องประเดน็ กลา่ วคอื (ก) ภาพของตวั ละครชายสว่ นหนงึ่ เมอ่ื มถี งุ ยางในมอื เตรยี มไวก้ อ่ นเขา้ ไปหา แฟนมักถกู นำ� เสนอดว้ ยใบหนา้ กะลิม้ กะเหลย่ี ถามวา่ การเตรยี มถงุ ยางเปน็ เรอ่ื งของความกะลมิ้ กะเหลยี่ หรอื แทจ้ รงิ หมายถงึ ความรบั ผดิ ชอบกนั แน?่ ภาพทแ่ี สดงออกมาในคลปิ สง่ ขอ้ ความใหส้ งั คมไทยเกย่ี วกบั การพกถุงยางอย่างบิดเบือนหรือไม่? มุมมองเยาวชนต่อการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น 25

และ (ข) ตอนที่ฝ่ายหญิงไปบอกแฟนว่าท้อง ฝ่ายชายจ�ำนวนหนึ่งในหนังส้ัน มักถามด้วยค�ำถามเดียวกันวา่ “แล้วทำ� ไมเธอไมป่ ้องกัน” ค�ำถามนี้ใหแ้ งค่ ิดอะไรแกส่ ังคมไทยบ้าง? ตัวอย่างค�ำพูดฝ่ายชายเมื่อผู้หญิงท้อง คลปิ ๓๕ “ใชเ่ หรอ แนใ่ จเหรอวา่ ทอ้ งกบั เรา ไมใ่ ชห่ รอก เราวา่ ไมใ่ ชล่ กู ของเรา เลกิ กันเถอะ” คลปิ ๓๗ “มว้ิ ทอ้ งไดไ้ งอะ” “ใชเ่ หรอ มวิ้ ไปทำ� แทง้ ไดไ้ หม” (ผหู้ ญงิ “แกจะบา้ เหรอเด็กทง้ั คนเลยนะเว้ย”) “แตเ่ รากำ� ลงั เรยี นอยมู่ ยั้ อะ ไปทำ� แทง้ ส”ิ “ถา้ ไมท่ ำ� กเ็ ลกิ กนั ไปเลย” คลปิ ๔๐ ผู้ชายเอายาขับเลือดไปให้ “มันไม่มีทางเลือกแล้วล่ะ น่าจะเป็น ทางออกท่ีดที ส่ี ดุ เล้วละ่ ” (ผหู้ ญิง “แตเ่ ราไม่โอเคอะ เด็กมันไมไ่ ดผ้ ดิ อะไรนะเวย้ แลว้ ไหน ตอนแรกบอกจะรบั ผดิ ชอบ”) “เราก็ไม่คดิ วา่ มันจะเปน็ แบบน้ี ไม่เปน็ ไรหรอก เช่ือเราเหอะ” (ในเรอ่ื งผู้หญิงตกเลอื ดตาย) คลปิ ๗๐ “แจงไม่ได้อยูก่ บั เราตลอดรเึ ปล่าวะ” “จะเอาอะไรมาพิสูจน”์ คลิป ๑๐๘ “เฮย้ แนใ่ จเปลา่ วา่ ใชล่ กู ตอ่ ” “กต็ อนเรามอี ะไรกนั ผงึ้ กไ็ มข่ อปอ้ งกนั เองน”่ี (ผหู้ ญงิ : จะไมร่ บั ผดิ ชอบเหรอ) “เออ ไมร่ บั ไปไหนกไ็ ปเหอะ” (ผหู้ ญงิ ต้องย้ายบ้าน เปลีย่ นท่เี รยี น คลอดแลว้ เล้ยี งลูกเอง) คลปิ ๑๕๔ “ใช่เหรอเตย แล้วท�ำไมเธอไม่ยอมป้องกันล่ะ เราบอกให้เตย กนิ ยาแล้วไง” 26 ฝนั ไปวา่ ทอ้ ง ท้งิ แทง้

คลิป ๔๓ นาที ๒.๔๙ “เฮย้ บา้ แลว้ ทอ้ งไดไ้ ง ไมใ่ ชข่ องพ่ี ครงั้ เดยี วจะไปตดิ ไดไ้ งวะ เมอาจจะไปมอี ะไรกบั คนอนื่ กไ็ ด้ เม...ไมใ่ ชแ่ ลว้ เม เขา้ บา้ นๆ” (ไลผ่ ู้หญิงเข้าบา้ นไป) คลิป ๑๐ “มายไปเอาเดก็ ออกเหอะ” “มายอยากไดเ้ งนิ เทา่ ไหร่ เดี๋ยวพ่ีให้” (ผู้หญิง : มายไม่ใช่ผู้หญิงหากินนะเว้ยท่ีจะมาเรียกร้องเงินน่ะ) “ถา้ ไมเ่ อาออกก็เลิกกันเหอะ โอเคนะ” คลปิ ๖๕ “หะ๊ ทำ� ไมเธอปลอ่ ยตวั งล้ี ะ่ ไมด่ แู ลตวั เองเลย แลว้ จะทำ� ไง เรยี น กเ็ รยี นไมจ่ บ อนาคตอกี ” (ผหู้ ญงิ “แลว้ ไหนเธอบอกวา่ จะรบั ผดิ ชอบ เราไง.... เฮย้ โอนเงนิ มาทำ� ไม”) “กเ็ อาไปทำ� แทง้ ไง แลว้ เรากจ็ บกนั ” มเี พยี ง ๕ เรอื่ ง๒ เทา่ นนั้ ทเ่ี มอื่ ทราบวา่ คนรกั ของตนเองตงั้ ครรภ์ ฝา่ ยชายไดแ้ สดง ความรบั ผดิ ชอบดว้ ยการอยเู่ คยี งขา้ ง ไปคยุ กบั ครอบครวั ฝา่ ยหญงิ พาไปตรวจครรภ์ พาฝา่ ยหญงิ ไปปรกึ ษาครดู ้วยกนั เรือ่ งการตั้งครรภ์ ๖) ก่อนท้อง : การป้องกันแบบสูตรส�ำเร็จ ABC วิธีการป้องกันปัญหาการตั้งครรภ์ในวัยรุ่นมีสามแนวทางใหญ่ๆ ได้แก่ Abstinence การยับยั้งใจไม่มีเพศสัมพันธ์ (อันรวมไปถึงการรู้จักปฏิเสธต่อรอง), Be Faithful ซอื่ สตั ยแ์ ละมคี คู่ นเดยี ว, Condom & contraceptives ใชถ้ งุ ยางอนามยั และวิธีคุมก�ำเนิดอื่นๆ จากการส�ำรวจหนังสั้นระดับ ม.ปลาย จ�ำนวน ๑๔๒ ช้ิน พบว่าเน้อื หาของหนงั สนั้ สนบั สนุนแนวทางข้างตน้ ดงั ต่อไปนี้ ๒) ไดแ้ กค่ ลปิ หมายเลข ๓๔ “Solution” (ครอบครวั ฝา่ ยชายคอื พอ่ พาไปคยุ กบั ครอบครวั ฝา่ ยหญงิ หางานใหล้ กู ชายตวั เองทำ� และดูแลฝ่ายหญิง) หมายเลข ๕๗ “พร้อม?”, ๖๖ “Wrong way”, ๑๑๗ “Home Hug รัก (ไม่) ฟิน” (สามเร่ืองนี้ผู้ชาย ไปคุยกับผู้ใหญ่ฝ่ายหญิงหรือช่วยเล้ียงลูก) และ ๑๐๒ “รักผิดชอบ” (ฝ่ายชายบอกว่ามีทางแก้ไขสิ พาผู้หญิงไปปรึกษาครู แตจ่ บแคน่ ้ัน ไมร่ วู้ ่าเลือกทางแกไ้ ขปัญหาอย่างไร) มุมมองเยาวชนต่อการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น 27

วธิ กี าร รายละเอยี ดในหนงั ส้ัน หมายเลขคลิป Abstinence รกั นวลสงวนตวั , ปฏเิ สธเสยี งหนกั แนน่ , ๒๘, ๑๒๐, ๖๔, ๑๑๓, ๑๐๓, (๔๐ ช้นิ ) บอกตรงๆ วา่ ไมพ่ รอ้ ม, มภี าพถอยหลงั , ๑๔๔, ๑๔, ๑, ๑๕๑, ๑๔๖, ตน่ื จากฝนั หรอื จากจนิ ตนาการผลรา้ ย, ๑๓๕, ๗๔, ๕๖, ๑๑๑, ๖๓, นาฬิกาย้อนเวลา, ผู้ชายยับยั้งชั่งใจ, ๑๑๖, ๑๓๔, ๑๑๔, ๔๑, ๖๙, เกอื บถกู ลว่ งละเมดิ แตม่ คี นชว่ ยไวไ้ ดท้ นั , ๔๔, ๕๑, ๒๙, ๔๓, ๑๕๔, เป็นคู่รักหญิงรักหญิง (หนังเสนอว่า ๓๖, ๑๐๕, ๕๓, ๖๑, ๖๘, รักใสๆ) ๗๐, ๔๗, ๑๕๖, ๘๗, ๑๒๒, ๔๕, ๑๑๒, ๘, ๑๔๐, ๒๒ และ ๒๖ Be Faithful ไม่มี (๐ ชิน้ ) Condom ปอ้ งกนั ทกุ ครงั้ ทม่ี เี พศสมั พนั ธ,์ ผหู้ ญงิ ๑๔, ๑๗, ๑๓๒, ๑๒๗, ๑๓๙, (๒๔ ช้นิ ) ยืนยันให้ใส่ ไม่งั้นไม่ยอมมีอะไรด้วย, ๑๒, ๑๐๗, ๔๖, ๑๖, ๑๐๑, เคยมีเซ็กส์โดยไม่ป้องกันแล้วเครียด ๒๐, ๑๕๓, ๘๘, ๑๒๔, ๕๐, จึงตงั้ ใจว่าตอ่ ไปตอ้ งใส่ทกุ คร้งั ๑๑๘, ๑๔๒, ๑๒๑, ๑๔๓, ๗, ๘๒, ๔๙, ๘๙, ๑๕๗ Contra- ใช้ยาคุมฉุกเฉินอย่างเดียว (ไม่ใช้ ๑๙, ๖๕, ๙๐, ๗๕ ceptives อย่างอนื่ รว่ มด้วย), ใชย้ าฝังคมุ ก�ำเนดิ (๔ ชน้ิ ) 28 ฝนั ไปวา่ ท้อง ท้งิ แทง้

๖.๑ A : Abstinence การยบั ย้ังช่งั ใจ งดเว้นจากการมีเพศสมั พนั ธ์ และไมน่ ำ� ตนเองอยูใ่ นสภาวะเส่ียง ส่วนใหญจ่ ะเขยี นบทใหฝ้ ่ายหญิงปฏเิ สธ-ต่อรอง บอกวา่ ยงั ไมพ่ รอ้ ม หรอื เดนิ หนไี ปจากสถานการณท์ จี่ ะนำ� ไปสกู่ ารมเี พศสมั พนั ธ์ แตม่ หี นงั สน้ั จำ� นวน ๘ เรอื่ ง ทใี่ หว้ ยั รนุ่ ชายเปน็ ฝา่ ยฉกุ คดิ และเลอื กทจ่ี ะรอ๓ ซง่ึ ถอื เปน็ การนำ� เสนอ ท่ีสร้างแนวคิดใหม่ว่าผู้ชายมีความสามารถในการห้ามใจตนเอง ไม่ท�ำตาม สญั ชาตญาณหรือแรงขบั ทางเพศอย่างเดียว คลิป ๑๑๖ ท้ายคลิปเขียนว่า “รักต้อง... มีสติ มีสติ... หักห้ามใจได้ มีสติ... ปฏเิ สธเปน็ ” ๓) ไดแ้ กค่ ลปิ หมายเลข ๒๖ (ครง้ั แรก), ๔๕ (ฉนั เลอื กเอง), ๔๗ “Good Luck”, ๗๐ (ปดิ เทอมใหญ)่ , ๗๗ (รอู้ ะไรไมเ่ ทา่ รงู้ )้ี , ๗๘ (Choice ทางเลือก), ๑๒๒ (หว้ งเวลา) และ ๑๕๖ (ล่อ) มุมมองเยาวชนต่อการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น 29

มีอยู่ ๒ เรื่อง ท่ีคู่รักมีเพศสัมพันธ์ไปแล้วด้วยความเผลอใจ แต่เม่ือเกิดความ วติ กกงั วลวา่ จะทอ้ งหรอื ไม่ จงึ ไดพ้ ดู คยุ ตกลงกนั วา่ ตอ่ ไปจะยบั ยงั้ ชงั่ ใจ โดยฝา่ ยชาย เป็นผู้บอกเองว่าจะยังไมม่ ีเพศสมั พันธจ์ นกว่าจะพรอ้ มกนั มากกว่าน้ี • คลปิ ๖๑ “เจน คืนนั้นเราขอโทษนะ เราคิดได้แล้วว่าการเป็นแฟนกัน ไม่จำ� เปน็ ต้องมีอะไรกนั ก็ได”้ • คลปิ ๖๘ “มินท์ เราขอโทษนะ ต่อไปนี้เราจะไม่ท�ำให้มินท์เครียดแบบนี้ อีกแล้ว เราจะรอจนกวา่ เราสองคนจะพร้อมกันให้มากกว่าน”ี้ ๖.๒ การปฏิเสธหรือการต่อรอง ของวัยรุ่นหญิงว่ายังไม่พร้อมมีอะไรตอนน้ี ถา้ ไมเ่ ปน็ แบบคยุ ตกลงกนั ดๆี กจ็ ะเปน็ การพดู ดว้ ยอารมณไ์ มพ่ อใจทอี่ กี ฝา่ ยรกุ เรา้ ถงึ เนอื้ ถงึ ตวั มคี ลปิ ทนี่ า่ สนใจทนี่ ำ� เสนอวธิ กี ารพดู ปฏเิ สธ ๓ แบบ พรอ้ มตวั อยา่ งคำ� พดู ซง่ึ น่าจะเป็นประโยชนต์ อ่ วยั รุ่นหญงิ คลปิ ๑๓๕ วธิ ปี ฏเิ สธ ๓ แบบ แบบออ้ มๆ แบบตรงไปตรงมา และแบบใชเ้ หตผุ ล 30 ฝันไปว่า ท้อง ทง้ิ แทง้

แบบอ้อมค้อม “เสารน์ ไ้ี มว่ า่ งแลว้ ละ่ วนั อาทติ ยก์ ไ็ มว่ า่ ง อาทติ ยห์ นา้ กไ็ มว่ า่ ง” แบบตรงไปตรงมา “เราร้หู มดแล้วนะวา่ พีค่ ิดจะทำ� อะไรน่ะ” แบบใชเ้ หตผุ ล “เพนนวี า่ ผหู้ ญงิ กบั ผชู้ ายอยดู่ ว้ ยกนั สองตอ่ สองมนั ดไู มเ่ หมาะสม เราเปลย่ี นไปตวิ ท่ีห้องสมดุ หรือร้านอาหารดีกวา่ ไหม” คลิป ๑๑๔ ๖.๓ C : Contraceptives มี ๓ เรอื่ ง ทพี่ ดู ถงึ การใชย้ าคมุ ฉกุ เฉนิ โดยนำ� เสนอ วิธีใช้ เช่น ใช้ไม่เกินเดือนละ ๒ กล่อง เช่นคลิป ๖๕ พูดถึงข้อควรระวังในการ กนิ ยาคมุ ฉกุ เฉนิ อธบิ ายโดยเภสชั กรวา่ ไมค่ วรกนิ เกนิ เดอื นละ ๒ กลอ่ ง และคมุ ไมไ่ ด้ ๑๐๐ เปอรเ์ ซ็นต์ (นาที ๓.๓๘) มุมมองเยาวชนต่อการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น 31

คลปิ ๖๕ “Mistake เบรกกอ่ นรกั ” (คลปิ ๕๒) หนงั สน้ั อกี เรอื่ งหนง่ึ ทน่ี า่ สนใจคอื เรอื่ งราว ของนักเรียนหญิงท่ีดูเป็นเด็กเรียน เนิร์ด แต่มีความรู้และประสบการณ์เรื่อง การคุมก�ำเนิดดีมาก การด�ำเนินเรื่องจึงเป็นเสียงพูดของวัยรุ่นหญิงคนน้ีเกี่ยวกับ วิธีการป้องกันต่างๆ แต่ท้ายสุดเธอก็พลาดลืมกินยาคุมและท้อง บทสรุปสุดท้าย ของหนงั กลายเป็นการสนบั สนนุ ให้งดจากการมีเพศสมั พันธ์ คลปิ ๕๒ วยั รนุ่ หญงิ เสนอวธิ กี ารคมุ กำ� เนดิ หลายวธิ ี ตง้ั แตห่ ลงั่ นอก ถงุ ยางอนามยั กนิ ยาคมุ ทว่ั ไปและยาคมุ ฉกุ เฉนิ เขา้ ใจวา่ การหลงั่ นอกไมช่ ว่ ยปอ้ งกนั อะไร เธอพดู กบั กลอ้ งในนาที ๐.๔๕ “แตกนอกอะไมอ่ นุ่ ใจ แตถ่ งุ ยางอนามยั นส่ี ิ ปลอดภยั ของจรงิ ” 32 ฝันไปว่า ทอ้ ง ทงิ้ แทง้

แต่ตอนท้ายคลิป เธอพูดว่า “บทเรียนคร้ังน้ีสอนให้ฉันรู้ว่า การคุมก�ำเนิดที่ดี ทส่ี ดุ คอื การไมม่ เี พศสมั พนั ธต์ ง้ั แตท่ แี รก” (นาที ๖.๔๕) นน่ั คอื ไปสรปุ จบทก่ี ารยบั ยง้ั ชั่งใจ ๖.๔ C : Condom การใช้ถุงยางอนามัย จะเห็นว่าวัยรุ่นบางส่วนอาจยังมี ทัศนคติที่ไม่ดีต่อการใช้ถุงยางอนามัย ดังเช่นเสียงคิดดังๆ ของคู่นี้ใน คลปิ หมายเลข ๑๒๑ “Long (ลอง) Love” หญิงคดิ “มนั จะหาวา่ เราไมร่ กั มันรปึ า่ วนะ” (นาที ๐.๕๒) ชายคดิ “ออนจะหาวา่ เรารังเกยี จรึเปล่า” (นาที ๑.๓๐) แตก่ น็ า่ สนใจมากวา่ วยั รนุ่ จำ� นวนหนงึ่ อาจมที ศั นคตติ อ่ การใชถ้ งุ ยางอนามยั วา่ หมายถงึ การรจู้ กั รกั ตวั เอง ดงั เชน่ หลายเรอื่ งทผี่ หู้ ญงิ เปน็ ฝา่ ยเตรยี มถงุ ยางอนามยั เอง (คลปิ หมายเลข ๑๒ “ฝนั ร้าย”, ๑๗ “รกั หลงทาง”, ๒๔ “ของมนั ตอ้ งม”ี , ๖๑ “ความเหมอื นทแี่ ตกตา่ ง”, ๑๕๓ “วยั รา่ เรงิ ”) และอกี หลายเรอ่ื งผหู้ ญงิ ปฏเิ สธแขง็ ขนั หากผู้ชายไม่ใช้ถุงยางอนามยั (คลิปหมายเลข ๔๙ “Breadnancy”, ๕๐ “ใหม้ นั มุมมองเยาวชนต่อการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น 33

เป็นแคจ่ นิ ตนาการ”, ๑๔๓ “First Love”) ไม่เพียงเทา่ นนั้ หนงั ส้นั หมายเลข ๑๒๑ พอ่ แมป่ รกึ ษากนั แลว้ จงึ ไดน้ ำ� ถงุ ยางอนามยั ใสไ่ วใ้ นถาดขนมแลว้ นำ� ไปใหแ้ กล่ กู สาว ท่ีทำ� การบา้ นอยใู่ นหอ้ งกบั แฟนหนมุ่ อยา่ งไรกด็ ี ยงั คงมกี ารผลติ ซำ้� ความคดิ วา่ คนพกถงุ ยางอนามยั หรอื รจู้ กั ปอ้ งกนั ตัวเองด้วยถุงยางอนามัยจะต้องเป็นผู้หญิงก๋ากั่น เปลี่ยนแฟนบ่อย (คลิป ๑๕๓ “รักร่าเริง”) หรือไม่ก็เป็นผู้หญิงที่ชอบมีเพศสัมพันธ์แบบชั่วข้ามคืน (คลิป ๖๑ “ความเหมือนทแี่ ตกต่าง”) และไมม่ กี ารพูดถึงถุงอนามัยสตรเี ลย ๗) ทางออก ทางแก้ไขในหนังสั้น : เมอ่ื ดจู ากชอื่ คลปิ ทส่ี ง่ เขา้ ประกวดในระดบั มธั ยม มจี ำ� นวน ๔ เรอ่ื ง ทตี่ งั้ ชอ่ื เรอื่ งวา่ ทางออก หรือ การแก้ปัญหา น่าสนใจว่าบทสรุปของทางออกจากการต้ังครรภ์ ในวัยเรียนในคลปิ เหลา่ นไ้ี ม่เหมอื นกันเลย กลา่ วคอื • คลิป ๑๙ “ทางออก” ใชย้ าคมุ ฉกุ เฉินหลังมเี พศสมั พันธ์ • คลิป ๓๒ “Exit” ไม่รู้จะหาทางออกยังไง ก�ำลังจะกินยาขับเลือด เพอื่ นมาห้ามไว้ และครมู าปลอบใจ 1 จบ • คลปิ ๓๔ “Solution” พอ่ ของฝา่ ยชายเขา้ มารว่ มรบั ผดิ ชอบ พากนั ไปคยุ กบั ครอบครัวฝา่ ยหญงิ หางานให้ลูกชายท�ำ • คลปิ ๕๔ “ทางออก” ทอ้ งตอ่ ครใู หก้ ำ� ลงั ใจ (แตไ่ มม่ กี ารอา้ งถงึ พ.ร.บ.) • คลปิ ๑๓๓ ไมน่ ำ� เสนอทางออก “ทางออก Exit” (จะฆา่ ตวั ตายแตพ่ อ่ มาชว่ ยทนั และบอกวา่ ทกุ ปญั หา มีทางออก 1 จบ) 34 ฝนั ไปวา่ ท้อง ท้ิง แทง้

คลปิ ๓๔ น่าสนใจว่าผชู้ ายท้ังเรอื่ งพูดตรงกนั ว่าเป็นผู้ชายกล้าทำ� กต็ ้องกลา้ รบั ส่วนทางออกของตัวละครหญิงท่ีท้องในวัยเรียน ส่วนใหญ่เลือกท่ีจะไปปรึกษา คนใกล้ตัวคือแม่ ครู ก่อน รองลงมาคือการเลือกท�ำแท้ง (ตัวละครหญิงพูดถึง การ “เอาลกู ออก” ซงึ่ อาจลงมอื ทำ� จรงิ หรอื ไมไ่ ดท้ ำ� จรงิ ๆ ในหนงั สน้ั หากมผี ใู้ หญ่ เข้าใจและโอบอมุ้ ดแู ล ก็จะตัดสนิ ใจท้องต่อ) และการฆา่ ตวั ตาย ๗.๑ ไม่น�ำเสนอทางออกเม่ือท้องไม่พร้อม กล่าวคือหนังตัดจบไปเลย ไม่เสนอว่าชีวิตผู้หญิงท่ีท้องเป็นอย่างไรต่อ เลือกทางไหนระหว่างท้องต่อหรือ ท�ำแท้ง บางเรื่องจบแบบไม่รู้ว่าท้องหรือไม่ ท้ิงไว้เป็นปริศนา หรือไม่ก็จบด้วย การขน้ึ ขอ้ ความที่เปน็ คำ� แนะนำ� ค�ำสอนตา่ งๆ จำ� นวนคลปิ ทไ่ี มเ่ สนอทางออกใดๆ มีจำ� นวนท้ังส้ิน ๓๖ ช้ิน ในจ�ำนวนนี้ มุมมองเยาวชนต่อการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น 35

๗.๑.๑ คลปิ ทไ่ี มน่ ำ� เสนอทางออกแลว้ จบดว้ ยการทผ่ี หู้ ญงิ ฆา่ ตวั ตาย จำ� นวน ๘ ชนิ้ ๐ ทท่ี ำ� สำ� เรจ็ ไดแ้ ก่ คลปิ หมายเลข ๑๓, ๗๖, ๑๓๐(พบวา่ ทอ้ ง เครยี ด และฆา่ ตวั ตาย), คลปิ ๒๕ (ถกู ขม่ ขนื แลว้ ทอ้ ง แถมยงั ถกู นนิ ทาอกี รสู้ กึ อบั อาย จงึ ผกู คอตาย), ๗๗ (ท�ำแทง้ แล้วตาย), ๙๗ (ทอ้ ง แฟนพาซ้อนท้าย เกิดอุบตั ิเหตุเสียชวี ิต) ๐ ตอ้ งการฆา่ ตวั ตายแตท่ ำ� ไมส่ ำ� เรจ็ เพราะมคี นมาชว่ ยไวท้ นั แลว้ จบเรอ่ื งเลย ไดแ้ ก่ คลปิ หมายเลข ๑๘ และ ๑๓๓ ๗.๒ “ฝันไป” หรือตกอยู่ในภวังค์แล้วจบ มีคลิปจ�ำนวนหน่ึงที่คู่หญิงชายมี เพศสมั พนั ธก์ นั แลว้ ฝา่ ยหญงิ กงั วลวา่ ทอ้ งหรอื อาจจะพบวา่ ทอ้ งแลว้ แตไ่ มบ่ อกวา่ ทางออกนา่ จะเปน็ อยา่ งไร คลปิ กลบั นำ� เสนอวา่ ทป่ี ระสบเรอื่ งรา้ ยๆ เชน่ ถกู ประณาม ผชู้ ายตจี าก พอ่ โกรธ ทง้ั หมดนนั้ กลายเปน็ เพยี งความฝนั กลา่ วคอื ตกใจตนื่ ขน้ึ มา และพบวา่ เรอ่ื งราวทงั้ หมดมนั ไมจ่ รงิ หนงั จบแคน่ น้ั ดงั เชน่ ทเ่ี หน็ ในคลปิ หมายเลข ๙, ๗๑ และ ๑๒๖ ๘) ทางออกแนวแฟนตาซี ๘.๑ “ต่ืน” แล้วกลับไปแก้ตัวใหม่ เป็นหนังสั้นประเภทต่ืนขึ้นจาก “ฝันไป” “ตกในภวงั ค”์ หรอื “ตนื่ ” เพราะระลกึ ถงึ บทเรยี นในอดตี เปน็ การพลกิ สถานการณ์ ร้ายๆ อันเป็นผลลบจากการท่ีฝ่ายหญิงท้องในวัยเรียนให้กลายเป็นเพียงความฝัน หรืออยู่ในภวังค์ของจินตนาการ แล้วหนังก็จะจบลงด้วยบทสรุปของการกลับไป แก้ตัวใหม่ด้วยการป้องกันตนเองไม่ให้ตกอยู่ในสถานการณ์เสี่ยง โดยมีวิธีต่างๆ ดังต่อไปนี้ 36 ฝันไปวา่ ทอ้ ง ท้ิง แทง้

ก) ฝา่ ยหญงิ ฝนั ตกอยู่ในภวังคห์ รอื ระลึกถงึ บทเรียนในอดีต (๑๘ เรอื่ ง) วธิ กี ารปอ้ งกันไม่ให้เสยี่ งหลังจาก “ตืน่ ” คลปิ หมายเลข ๓๖, ๗๘, ๘๔, ๙๕, ผู้หญงิ ต่ืนจากฝนั จึงเลย่ี งสถานการณ์รุกเรา้ ๑๐๕ หรืออยกู่ ันสองตอ่ สอง ๒๓ ผหู้ ญิงตนื่ จากฝัน แลว้ บอกเลิกแฟน ๑๒, ๑๕๗ ผหู้ ญิงต่ืนมาพบว่ายังไมท่ ้อง แค่มีแฟน และตงั้ ใจ จะปอ้ งกันโดยใช้ถุงยางอนามยั ๕, ๑๔, ๒๙, ๔๓, ตื่นจากภวงั ค์ที่จินตนาการถึงผลรา้ ยต่างๆ หากมี ๔๔, ๕๖, ๗๔, ๘๒, เพศสัมพนั ธ์ครัง้ น้ี จึงบอกตรงๆ ว่ายงั ไม่พรอ้ ม ๘๗, ๑๕๔ ข) ฝ่ายชายฝัน ตกอยใู่ นภวงั ค์หรือระลึกถงึ บทเรยี นในอดตี (๑๑ เร่ือง) วธิ กี ารปอ้ งกันไมใ่ หเ้ ส่ยี งหลงั จาก“ต่นื ” คลิปหมายเลข ผู้ชายต่ืนจากฝนั จึงเลี่ยงท่ีจะอยู่สองต่อสองและยับย้ังใจ ๒๖ มบี คุ คลนริ นามเพศชายปรากฏตัวมาเตอื นผู้ชาย ๒๒ ว่าใหร้ ับผดิ ชอบ จึงเลอื กทจ่ี ะยับยงั้ ชง่ั ใจ ผชู้ ายนึกถงึ ภาพผลร้ายตา่ ง ๆ และความเครียด ๔๕, ๑๒๒, ๑๕๖ ของตวั เองหากแฟนท้องไมพ่ รอ้ ม จงึ ยบั ย้งั ชั่งใจ ผู้ชายฝนั ไป เม่ือตน่ื มาต้ังใจจะใชถ้ งุ ยางอนามยั ๑๑๘ ในคร้ังตอ่ ๆ ไป ผชู้ ายนึกถึงบทเรียนในอดตี ค�ำเตือนจากเพ่ือนผหู้ ญงิ ๓๘, ๔๗, ๗๐, ๗๗, หรอื ขอ้ มลู จากอินเทอรเ์ นต็ จึงเลอื กยับย้ังใจ ๗๘ มุมมองเยาวชนต่อการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น 37

๘.๒ นาฬิกาย้อนเวลา มีอยู่ ๒ คลปิ ทน่ี �ำเสนอวา่ สามารถใช้นาฬกิ าย้อนเวลา กลบั ไปแกไ้ ขสถานการณ์ต่างๆ ทจี่ ะนำ� ไปสู่การท้องไม่พรอ้ มได้ ๐ คลิป ๕๓ ผู้หญิงได้นาฬิกาย้อนเวลา และเม่ือย้อนเวลาได้ ผู้หญิงกลับไป บอกเลกิ ผชู้ าย ๐ คลปิ ๑๐๑ ผชู้ ายเกบ็ นาฬกิ ายอ้ นเวลาได้ กลบั ไปแกไ้ ขดว้ ยการยมื ถงุ ยางอนามยั จากเพื่อนกอ่ นไปหาแฟน คลปิ ๑๐๑ ตอนท้ายคลิปหลงั จากเลือกใชถ้ งุ ยางอนามัย มีข้อความน้ี อย่างไรก็ดี มีค�ำถามว่าเนื้อหาคลิปที่ตัวละครเอกสามารถย้อนเวลาไปแก้ไข เหตกุ ารณใ์ นอดตี ได้ หรอื พบวา่ ทแี่ ทเ้ รอื่ งทงั้ หมดคอื ฝนั ไป (ซง่ึ กค็ อื การกลบั ไปแกไ้ ข “สง่ิ ทผ่ี ดิ พลาด” ให้ “ถกู ตอ้ งดงี าม”) จะยง่ิ เปน็ การตอกยำ�้ ใหค้ นทพ่ี ลาดยง่ิ รสู้ กึ แย่ หรอื ไมท่ ี่ตัวเอง “สอบตก” และไมไ่ ดท้ �ำส่งิ ที่ “ถูกต้องดีงาม” 38 ฝันไปว่า ทอ้ ง ทง้ิ แทง้

๙) ทางออกคลาสสิก : ท้องต่อ มีหนังสั้น ๓๑ เร่ือง ที่ตัวละครหญิงตัดสินใจท้องต่อ ส่วนใหญ่เกิดจากปัจจัย สนับสนุนหลายประการ เชน่ ปจั จยั สนับสนุนให้ทอ้ งตอ่ คลิปหมายเลข ผู้ชายหรือครอบครวั ฝา่ ยชายรบั ผดิ ชอบ ๓๔, ๕๗, ๖๖, ๑๑๗ ครอบครัวฝ่ายหญิงให้กำ� ลังใจและช่วยดูแล ๑๐, ๒๗, ๓๕, ๘๖, ๕๒, ๕๘, ๑๐๙ ไดข้ ้อมลู พ.ร.บ. เปน็ ทางเลอื ก จึงท้องตอ่ ๑๓๖, ๑๑, ๑๒๙, ๙๙, ๒๑, ๑๐๘, ๑๐๙, ๑๑๐ ครูและโรงเรยี นสนับสนนุ ใหท้ ้องต่อ ๙๓, ๕๔, ๑๐๐, ๑๕๒ ทอ้ งตอ่ เพราะเปน็ ทางเลอื กทดี่ ที ส่ี ดุ ในตอนนน้ั / ๓๘, ๕๙, ๙๒, ๑๔๗ บทเรียนของแม่ในยคุ ทยี่ ังไมม่ ี พ.ร.บ. เพ่ือน ๆ ยอมรับและใหก้ ำ� ลงั ใจ ๓๗, ๗๙, ๑๑๕ ท้องตอ่ แต่ชวี ติ ค่-ู ชวี ิตครอบครวั ล้มเหลว ๑๒๘, ๖๒ ส่ิงที่น่าคิดของหนังสั้นท่ีลงเอยด้วยการตัดสินใจท้องต่อแล้วจบเร่ืองเลยก็คือ การเขียนบทเช่นน้ีเกิดจากฐานคิดอะไร? จริงหรือท่ีการอุ้มท้องและเลี้ยงลูกต่อไป คอื ทางเลอื กทดี่ ที สี่ ดุ สำ� หรบั วยั รนุ่ ? หรอื ยงั คงมที างเลอื กอน่ื ๆ อกี ทไ่ี มถ่ กู พดู ถงึ กนั มาก เชน่ การทำ� แทง้ แตส่ งั คมไทยยังยอมรบั ไมไ่ ด้ มุมมองเยาวชนต่อการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น 39

ตัวอย่าง คลิป ๕๗ วัยรนุ่ ไปปรกึ ษาอดีตพยาบาลเร่ืองเพอ่ื นท้อง อดีตพยาบาล ตอบดังน้ี “พี่เคยเป็นพยาบาลดูแลเร่ืองแม่และเด็กมาก่อน ส่ิงแรกท่ีเราควรท�ำ คือต้องคอยอยู่เป็นเพ่ือนเขา คอยให้ก�ำลังใจเขานะ ทุกปัญหามันมีทางแก้ท้ังน้ัน ตอนทพ่ี อี่ ยทู่ นี่ นั่ นะ่ เคยเจอคนเอาเดก็ มาทงิ้ ไวท้ ศี่ นู ยเ์ ลยี้ งเดก็ กำ� พรา้ บางคนเอาลกู มาทง้ิ ทโ่ี รงพยาบาลกม็ ี หนอู ยา่ ใหเ้ พอื่ นทำ� อยา่ งนน้ั เดด็ ขาดเลยนะ” คำ� พดู นสี้ ามารถ ตีความได้หรอื ไม่ว่าหากท้องตอ่ โดยท่ีวยั รุ่นหญงิ ไม่พรอ้ ม จะนำ� ไปสูก่ ารท้ิงทารก? นอกจากน้ี จากตารางจะเหน็ วา่ อยา่ งนอ้ ยมคี ลปิ ๒ เรอื่ ง ทกี่ ารทอ้ งตอ่ และใชช้ วี ติ ร่วมกันระหว่างคู่รักวัยใสไม่ได้จบสวยงาม (เช่น คลิป ๖๒ “มุมมองของเด็ก” ท่ี ท้ังคู่ไม่มีความพร้อมในการเป็นพ่อแม่ จนกระท่ังลูกเป็นวัยรุ่นขับรถชนและ ถกู กกั ขงั ทสี่ ถานตี ำ� รวจ กย็ งั มาทะเลาะกนั ตอ่ หนา้ ลกู ) นเ่ี ปน็ ขอ้ เทจ็ จรงิ ทสี่ งั คมไทย ลืมไปหรือไม่? ยิ่งกว่านั้น เรื่องที่วัยรุ่นหญิงพลาดจนท้อง มีจ�ำนวนหนึ่งที่สร้างภาพลักษณ์ ตัวละครหญิงเป็นลบ ดังเช่นเร่ืองย่อของหนังสั้นท่ีเป็นเอกสารแนบมาบรรยาย เกยี่ วกบั ตวั วยั รนุ่ หญงิ ทที่ อ้ งในวยั เรยี นแบบผลติ ซำ�้ ภาพเหมารวมวา่ เปน็ เดก็ ผหู้ ญงิ ที่ค่อนข้างใจง่าย เจอกันแป๊บเดียวก็ยอมให้ LINE ตัวเองแก่ผู้ชายแล้ว (เร่ืองย่อ ของคลิป ๓๗) หรือเป็นเด็กสาวที่ชอบเท่ียวกลางคืนและไม่รักษาเน้ือรักษาตัว (เร่ืองย่อของคลิป ๒๗) 40 ฝนั ไปวา่ ท้อง ท้ิง แท้ง

๑๐) ทัศนคติต่อการท�ำแท้ง ไม่เพียงแต่วัยรุ่นเท่านั้น คนทั่วไปยังมองว่าการท�ำแท้งคือการฆ่าเด็ก ท้ังๆ ที่ความจริงคือตัวอ่อนเท่านั้น บทสนทนาในหนังส้ันท่ีตัวละครเอกหญิงเปรยว่า ต้องการทำ� แท้ง จะมีเพ่ือนหา้ มไว้โดยบอกว่า “เด็กท้งั คนเลยนะ” เชน่ ตัวอยา่ งนี้ คลิป ๒๑ (นาทที ่ี ๕.๑๕) เพื่อนผูช้ าย “เราไดย้ นิ มาวา่ มนั มี พ.ร.บ. การตง้ั ครรภใ์ นวยั รนุ่ นะ่ เขาหาครอบครวั ใหแ้ กได้นะเวย้ ในกรณีทแ่ี กไม่สามารถดแู ลเดก็ ได้น่ะ” ผู้หญงิ “ถา้ อยา่ งงัน้ เราก็ไมไ่ ดเ้ รยี น อาชีพการงาน เราก็ไมม่ ีเลยนะ” เพือ่ นผู้ชาย “เฮย้ แก... พ.ร.บ. นเ้ี ขามีฝกึ อาชพี ตามทวี่ ยั รนุ่ ตงั้ ครรภส์ นใจ แกมงี านทำ� แนน่ อน เพราะฉะนัน้ อยา่ เอาเดก็ ออกเลย เด็กมนั ไม่รูเ้ รือ่ ง” คลปิ ๓๗ เส้นทางของชีวิต มุมมองเยาวชนต่อการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น 41

คลปิ ๓๒ Exit (นาที ๕.๒๐) เมอื่ นกั เรยี นหญงิ จะกนิ ยาขบั เลอื ด เพอ่ื นสนทิ บอกวา่ “ถ้าน้�ำหอมกินยาเข้าไปตอนนี้ น�้ำหอมจะรู้สึกดีขึ้นแค่ในตอนน้ีแหละ แต่น�้ำหอม จะรูส้ กึ ผดิ ไปทงั้ ชีวติ เลยนะเว้ย” หมายเหตุ : เรอ่ื งนจ้ี บแบบทน่ี กั เรยี นหญงิ เดนิ ออกจากหอ้ งนำ�้ เพอื่ นๆ ครู ปลอบใจ แต่ไม่มคี ำ� ตอบใหว้ ่าจะท�ำอยา่ งไรต่อไปกบั การท้อง คลปิ ๔๔ (นาที ๕.๒๐) ลกู สารภาพกบั แมว่ า่ เกอื บจะมอี ะไรกบั ผชู้ ายแลว้ แมบ่ อกวา่ ถ้าเกดิ อะไร แมจ่ ะเสยี ใจไปตลอดชวี ติ แน่ๆ ลูกบอก “ก็เอาเด็กออกส”ิ แมต่ อบ “ไมไ่ ดน้ ะดรมี ถา้ เกดิ ลูกพลาดข้นึ มา ยงั ไงก็เอาเด็กออกไมไ่ ด้ เพราะ ทุกชีวิตมีคุณค่าของตัวมันเองนะ ทุกชีวิตสวยงามเสมอ ก็เหมือนอย่างลูก ไม่ว่า จะเกิดอะไรข้ึน ยังไงหนูก็มีคุณค่าส�ำหรับแม่เสมอ และก็ส�ำหรับทุกคนด้วยนะ แมร่ กั หนนู ะดรมี ” มคี ลปิ อยจู่ ำ� นวนหนง่ึ ทตี่ วั ละครหญงิ ตอ้ งการหาทางออกดว้ ยการ “เอาเดก็ ออก” แต่กไ็ มไ่ ด้ลงมือกระทำ� จริงๆ ที่ลงมือท�ำแท้งจรงิ ๆ มี ๗ เรอื่ ง ดังนี้ รายละเอียด คลิปหมายเลข ท�ำแทง้ แล้วตาย ๓๓, ๔๐, ๗๓, ๗๗, ๘๓ ท�ำแทง้ แล้วไมต่ าย แตผ่ ้ชู ายยงิ ตัวตาย ๗๐ ท�ำแท้งส�ำเร็จ แต่เสียใจและบอกว่า ถ้าย้อน ๖๐ เวลาได้จะเก็บเอาไว้ หมายเหตุ : คลิปหมายเลข ๓๓, ๗๐ และ ๘๓ ทำ� เปน็ หนงั แนวสยองขวญั 42 ฝนั ไปว่า ทอ้ ง ท้ิง แท้ง

คลปิ ๔๐ ชีวิตที่ไมพ่ รอ้ ม คลปิ ๓๓ มุกดา มุมมองเยาวชนต่อการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น 43

ภาพจากหนังส้ันน�ำเสนอการท�ำแท้งน่ากลัวมาก เหมือนจงใจปฏิเสธว่า การทำ� แทง้ อาจเปน็ ทางเลอื กหนง่ึ ของวยั รนุ่ หญงิ ทอ้ งไมพ่ รอ้ ม ซงึ่ ยงั หมายความอกี วา่ คนทต่ี ดั สนิ ใจเลอื กทำ� แทง้ แทบไมม่ ที ย่ี นื ในสงั คมเลย แถมยงั ตอ้ งมตี ราบาปตดิ ตวั ไปตลอดอีก คลิป ๘๗ “Mind Dimension” : “ท�ำแท้งก็สบายดีนะ ไม่ต้องเลี้ยงลูกด้วยอะ เจบ็ นดิ หน่อยเอง” “ก็มีแค่ตราบาปน่ันแหละที่ติดอยู่ในหัวใจเราตลอด เวลาที่เราคิดถึงมัน เท่าน้นั แหละ” ๑๑) คู่รักเพศวิถีอื่น ๆ และ “ความปลอดภัย” มหี นงั สน้ั ๓ เรอ่ื ง ทน่ี ำ� เสนอเรอ่ื งราวของครู่ กั หญงิ รกั หญงิ โดย ๒ ใน ๓ เรอ่ื งนนั้ (คลปิ ๑๑๕ “รกั -เรยี น” และคลปิ ๑๒๐ “เพศเดยี วกนั ไมต่ อ้ งระวงั ?”) เขยี นบทให้ ทอมเจา้ ชู้ มคี เู่ ยอะ และในทส่ี ดุ กส็ ง่ ผลใหอ้ กี ฝา่ ยไดร้ บั เชอ้ื เอชไอวี ซง่ึ เปน็ บทลงโทษ ตตี ราให้กบั (ก) คนรกั เพศเดียวกัน (ข) มีพฤติกรรมเปล่ยี นค่บู อ่ ย 44 ฝนั ไปว่า ท้อง ทิง้ แทง้

คลิป ๑๒๐ บทพูดใช้ค�ำว่า “ติดเอดส์” นักเรียนหญิงคนน้ันไม่กล้าไปโรงเรียน (นำ� เสนอเปน็ ภาพขั้วตรงข้ามกบั ค่รู ักหญิงชายทต่ี ง้ั ใจเรียน ไม่มเี ซก็ ส)์ นักเรียนหญิงทมี่ ีเชอ้ื : “อนาคตของเขาจบแล้ว” “เลือดกูเป็นบวก กูจะกล้า ไปเรียนไดไ้ ง กกู อ็ ายเขาเหมือนกันแหละ” เพ่ือนปลอบใจ : “เราจะพาเธอไปอยู่ที่สถานบ�ำบัดคนติดเชื้อ มันก็น่าจะ บรรเทาใหเ้ ธอได้บา้ ง” คลปิ ๑๔๐ “รกั ใสๆ ในวยั เรยี น” นำ� เสนอภาพครู่ กั หญงิ รกั หญงิ ในโรงเรยี นทคี่ บหากนั โดยไม่มีอะไรกัน แล้วสรุปท้ายคลิปเป็นตัวหนังสือขึ้นว่า “ความรัก ไม่จ�ำเป็น ตอ้ งมเี พศสมั พนั ธ”์ มุมมองเยาวชนต่อการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น 45

สิ่งที่น่าคิดคือ น่ีเป็นความจงใจให้คู่รักหญิงรักหญิงไม่มีเพศสัมพันธ์กัน หรอื เปน็ ความไมเ่ ขา้ ใจเกย่ี วกับเพศวถิ ีของค่รู ักหญิงรกั หญิงกนั แน?่ อกี ๒ เร่อื ง ได้แก่ คลิป ๑๗ “รกั หลงทาง” ตวั ละครผู้ชายชอบเพอื่ นนกั เรยี น ชื่อแนท ซ่ึงเป็น transgender ไม่ได้ชอบผู้หญิง และคลิป ๒๔ “ของมันต้องมี” ตวั ละครหญงิ มอบถงุ ยางใหแ้ ฟนเกา่ ทเี่ ลกิ รากนั ไปและมแี ฟนใหมเ่ ปน็ คนเพศเดยี วกนั วา่ “ถึงเป็นผู้ชายกับผชู้ ายแลว้ ทอ้ งไมไ่ ดอ้ ะ กต็ ้องใช้เพ่ือป้องกนั นะ” บทสนทนาระหวา่ งเพอ่ื นเกย่ี วกบั ครู่ กั เพศเดยี วกนั ทำ� ใหเ้ หน็ วา่ คำ� วา่ “ปลอดภยั ” สำ� หรบั วยั รนุ่ ในคลปิ สว่ นใหญค่ อื ไมท่ อ้ ง โดยแทบไมน่ กึ ถงึ การไดร้ บั เชอ้ื โรคตดิ ตอ่ ทางเพศสมั พนั ธเ์ ลย มเี พยี ง ๓ คลปิ เทา่ นน้ั ทพี่ ดู ถงึ โรคตดิ ตอ่ ทางเพศสมั พนั ธ์ กลา่ วคอื คลิป ๒๔ พูดถึงโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ในคู่รักชายรักชาย, คลิป ๑๑๕ และ คลปิ ๑๒๐ พดู ถงึ การได้รบั เช้ือเอชไอวใี นครู่ ักหญงิ รักหญงิ ๑๒) การสรุปตบท้ายคลิป หนงั สนั้ สว่ นใหญผ่ ลติ บนพนื้ ฐานความคดิ วา่ วยั รนุ่ ควรรจู้ กั ปอ้ งกนั ตนเอง ไมว่ า่ จะดว้ ยวธิ กี ารยบั ยงั้ ชง่ั ใจ หรอื การใชว้ ธิ คี มุ กำ� เนดิ อน่ื ๆ และดว้ ยความทห่ี นงั สน้ั จำ� นวน เกือบทั้งหมดล้วนแล้วแต่เล่าจากมุมของผู้หญิง ค�ำลงท้ายแทบทุกเรื่องมักเป็น บทสรปุ จากการกระทำ� ของผหู้ ญงิ และเนน้ สง่ั สอนผหู้ ญงิ เชน่ ใหร้ จู้ กั ปอ้ งกนั เพราะ การต้ังครรภ์ในวัยเรียนจะน�ำมาซึ่งผลกระทบมากมาย ให้คิดถึงพ่อแม่ว่าจะรู้สึก อย่างไร เปน็ ตน้ 46 ฝนั ไปว่า ทอ้ ง ท้ิง แท้ง

คลปิ ๑๔๒ คลปิ ๗๔ มุมมองเยาวชนต่อการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น 47

คลปิ ๓๒ คลิป ๑๕๖ 48 ฝนั ไปวา่ ท้อง ทิ้ง แทง้

คลปิ ๑๒๗ คลปิ ๑๑๙ “ถา้ คณุ เปน็ แบบนี้ พอ่ กบั แมจ่ ะรสู้ กึ อยา่ งไร” มุมมองเยาวชนต่อการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น 49