BEBKA s32_04022020_son

yol-yöntem bulunuyor. Sabırlı olmak lazım. Bugünden yarına sen çok başa- rılı, çok zengin olmayacaksın demek mümkün değil. Başarılı girişimcilerin hikâyesine baktığınızda da, hayatından fedakârlık yapmış, çoluğunun çocu- ğunun bazen rızkını o işe yatırmış, sebat etmiş, belki başka yerlerde büyük paralar kazanabilecekken bu tarafta durmuş, ancak öyle başarılı olmuş. İnanmış. mim tekstil. 'Tekstil sektörüyle ilgili gi- destek olmalı. Bir de burada kamunun START-UP’A rişimciler buyurun gelin, çünkü müşteri hızlı olması lazım. Yani bir girişimcinin YATIRIM YAPMAK BİR burada' demek. Bu sadece Türkiye ile şirket kurması, kapatması kolay olmalı. de sınırlı kalmaz. Daha sonra Avrupa, Vergi ile çok başı ağrımamalı. HAYIR İŞİ DEĞİL Amerika’da da tekstil sektörü girişimci- lerini toparlayabilirsiniz. İkincisi ise her GİRİŞİMCİLİK BİR Bu röportajda vermek istediğiniz sektör dijitalleşecek. Tekstil de bundan RUH HALİ en önemli mesaj ne olurdu? nasibini alacak, yeni teknolojiye dire- Artık geleceğin yeni teknolojide olduğu- nemeyecek. Bu noktada da sektördeki Başarılı girişimci karakteristi- nu biliyoruz. Bugün bu ekosisteme sermayedarların teknolojiye yakın ğinden de bahsedelim mi? girmeyenler pişman olacak. Dolayısıyla durması için bu tip programlar şart. Bir girişimci yola çıktıktan sonra nasıl yatırımcılar için bu ekosisteme girme- başarılı olup olmayacağını bilemiyoruz, nin bir yolunu bulun. Paranızın bir kıs- Kamunun rolü ne olmalı burada? girişimcilikle ilgili bir kural kitabı yok. mını getirin, yeni start-up’lara yatırın. Kamunun doğrudan destek vermek- Girişimcilik bir ruh hali, bir meslek Bu hem manevi olarak iyi hissettirecek tense, hep ara yüzleri desteklemesi değil. Ya girişimcisinizdir ya değilsi- hem de güzel bir yer oluşturacak gele- gerektiğine inanıyorum. Girişimci veya nizdir. Bir title değil değil girişimcilik. cekte. Aynı zamanda iyi paralar da ka- yatırımcıyı, yani girişimcilik ekosis- Başarılı olmak için de o ruh halinin zanacaklar. Kısacası bir hayır işi değil temini destekleyecek mekanizmaları zaten dayattığı bir şey var. Sebat etme- start-up’a yatırım yapmak, fakat diğer hayata geçirmeli. Bu tür programları niz, tutkulu olmanız, ödün vermeniz taraftan da girişimciler için hem ülke- yapan kurumları desteklesin. Kamu gerekiyor. Bana gelen girişimcilerde en nin hem kendi gelecekleri var. Dünya doğrudan bunları yapmak yerine, bunu çok rastladığım şu, ‘ya tutarsa’ deyip bambaşka bir yere gidiyor. Türkiye çok yapacak kişiyi kurumu destekleyip, bir başlayanlar. ‘Ya tutarsa’ diye başladı- bakir bir pazar hâlâ. Çok zevkli ve çok şekilde bu sayıyı artırmaya çalışabilir. ğın bir işe bizim inanmamız mümkün büyük bir pazar. Çok şey yapabilirler. İkincisi de girişimcilere destek vermesi. değil. Sen ne kadar bu işe inanıyorsun, Ancak burada biraz daha vizyonlarını Girişimcilere sadece ‘etkinliklere gel ne kadar hayatını adıyorsun, ne kadar açmaları lazım. Çünkü gelecekte bu katıl’ anlamında değil, pazara ulaşması başka şeylerden vazgeçiyorsun... Böyle ortam da olmayacak. anlamında, regülasyon anlamında da olduğu zaman zaten başarı geliyor. Bir 2019 BEBKAHaber 51

Dosya / Röportaj 52 BEBKAHaber 2019

Fuat Sami LabX Melek Yatırım Ağı Kurucusu ‘GELECEK PES ETMEYEN GİRİŞİMCİLERİN OLACAK’ LabX Melek Yatırım Ağı Kurucusu Fuat Sami, “Gelecek, hayal eden ve pes etmeyen girişimcilerin olacak. Girişimciler hayallerini hiç bırakmasınlar ve hep ileri bakıp koşsunlar” dedi. Türkiye’nin ilk melek yatırım ağını nasıl Kurulan bu 100 fikrin 15 tanesinin birebir için- kurdunuz? deydik. Bazıları iyi, bazıları da kötü gitti. Yine de 2007'den beri büyük bir girişimcilik macera- Ben lisede de girişimciydim. 16 yaşında İngil- sının içindeyiz. Şu an farklı iş gruplarından 85 tere’de yatılı okuyordum. Türkiye’den oyun yatırımcımız var. Ve her sektöre yatırım yapan CD’leri götürüp orada satıyordum. Böyle kü- bir melek yatırım ağıyız. Yani içimizde gıda çük bir ticarethane kurmuştum kendime. Yatılı alanında da fikri olan var, tekstilde de, AR-GE okuldan bir anda üniversite hayatına atılıp alanında da var, yazılım alanında da. Her alana sosyal yaşamı da ön plana koyunca girişimciliği hizmet eden girişimlerimiz bulunuyor. Her öteleyip, rafa kaldırdım. Biraz çalıştıktan sonra alanda bir fırsat mutlaka oluyor. Değer yaratan kendi işimi kurdum. Türkiye’de o dönem melek herkesi ailemize kabul ediyoruz. yatırımcılık kavramı hiç gündemde yoktu. Melek yatırımcılık kavram olarak belki yoktu Girişimcilik ile ilgili neler söyleyebilir- ama baktığınızda herkes amcasından, dayısın- siniz? dan ya da bir akrabasından finansman alıyor. ‘Bir fikrin mi var?’ı da kurduğumuz için O da bir melek yatırım gibi aslında. Ancak işin 2007’den beri aynı zamanda Türkiye’nin en daha düzgün, iş planında aktarılması, kontrolü, büyük girişimcilik yarışmasının da sahibiyiz. yönetimi başarı oranını artırıyor. O da bizde Son 7 yıldır televizyonda da gösterilmeye baş- oldu, güzel de gitti. 2007’den beri 50 bin fikir landı. ‘Televizyon şovu olsun’ dedik. Büyüdü. geldi. Bu fikirlerin 100 tanesi kurulmuştur. 2019 BEBKAHaber 53

Dosya / Röportaj Survivor gibi yurtdışı formatlı prog- lazım. Girişimcilikte hiç durmamak yer almayacak. Sizin öngörünüz ramlardan farkımız olmadığını düşü- gerekiyor. Girişimcilere tavsiye vermek nedir? nerek, bu Türk formatımızı yurtdışına gerekirse ise hep koşsunlar. Yeditepe Ben şunu düşünüyorum; geleneksel ihraç etmeye karar verdik. Son 5 yıldır Üniversitesi’nde ders veriyorum ama şirketler olacak ama o liste bir hayli uluslararası fuarlara katılıyoruz. ‘Bir onlardan da besleniyorum. Girişimci- değişecek. Şu anda bile değişiyor. 5 yıl fikrin mi var?’ formatı şu an 4 ülkede likte beslenmek çok önemli. Beslenme- önce ilk 5’te sadece 1 tane büyük tekno- yayınlanıyor. İthalat yerine ihracat den fark yaratamazsınız. loji şirketi vardı, şu anda ilk 5’in hepsi yapıyoruz. Bununla ilgili 2018’de bir teknoloji şirketi. Yani artık değişimin birlik kuruldu; Hizmet İhracatçılar GELENEKSEL TİCARET içinde yaşıyoruz. Birliği. Türk dizileri her yerde yayın- DEĞİŞECEK lanıyor ama artık belgesel, format, Girişimcilerde gördüğünüz pozi- sinema filmleri, Türk dizileri satılabilir, Türkiye’nin 1 numaralı melek tif ve negatif eğilimler neler? ihraç edilebilir ürünler olarak. Ve biz yatırımcısı iş insanı Hasan Girişimciler çok çabuk demotive olabi- de XANADU MEDIA adlı şirketimiz- Aslanoba’nın şöyle bir iddiası liyor. Benim en büyük tavsiyem; hiçbir le format üretip yurtdışına satıyoruz. var; 2030’da en değerli 100 şirket zaman motivasyonlarını kaybetmesinler İnovasyon hiç bitmiyor. Girişimcilik de arasında eski ekonomi şirketi ve sürekli ileri baksınlar. Reddedilenler böyledir, üstüne hep bir şeyler koymak şöyle düşünsünler; inanın bana Tür- kiye’nin en ünlü iş insanı da her gün reddediliyor, ben de her gün reddedi- liyorum. Belki reddedilme rakamım değişiyor, gençken günde 10 kere red- dedilirken şimdi 3 defa reddediliyorum. Fakat eminim ki Türkiye’nin en zengin adamı da her gün 1-2 defa reddedili- yordur. Bunu hayatın bir parçası olarak görüp, hep olumlu taraflarına bakıp, ilerlemeleri lazım. Start-up’ların en sık yaptığı hata- lar nelerdir? Ekibi yanlış ve eksik kurmak. Ve bu ne yazık ki o işin ölü doğmasına neden oluyor. Bir başka büyük hata da yola çıktıklarında 1-2 senaryolarının olma- ması. Yani iyi gün senaryosu, kötü gün senaryosu gibi. Nakit akışını çok iyi oturtmaları lazım. Nakit akışını çok iyi oturtamazsa şirketler kârsızlıktan ölmü- yor, nakit akış sıkıntısından ölüyor. Onu hep iyi ayarlamaları gerekiyor. MELEK YATIRIMCI MADDİ-MADEVİ OLGUNLUĞA ULAŞMIŞ OLMALI Melek yatırımcıları nasıl seçiyor- sunuz? Melek yatırımcılıkta en büyük kriter ki bu genç girişimcilere de tavsiye olsun; melek yatırımcı maddi-manevi belli bir olgunluğa ulaşmış insandır. Bunu 54 BEBKAHaber 2019

eşit düzeyde söylüyorum. Genellikle gibi düşünmemek lazım. Önemli olan O regülasyon tarafındaki hantallık girişimcilerin buradaki yanılgısı, ‘parası radarları açık tutmak. Etrafta neler yüzünden pek çok fikrin nefesi yetme- olan bize iyi yatırım yapar’ oluyor ama oluyor, insanlarla iyi ilişkiler kurmak. di. Kamu bir tarafta girişimcileri çok o olgunluğa ulaşmış insanları bulma- O özellikleri edinebilirsen mutlaka bir destekliyor ama regülasyon tarafında nız lazım. Her soyadı havalı olan iyi yerlere gelirsin. da hızlı hareket edemediğinden dolayı olmayabiliyor. Parayla olan ilişkisinde girişimciler daha doğmadan farklı iş belli bir rahatlığa ve olgunluğa ulaşması Girişimci ve yatırımcı konusunda alanları ölebiliyor. O taraf da hızlanırsa çok önemli. Sadece parasının olması da kamunun rolü ne olmalı? Beklen- daha güzel bir sinerji ortaya çıkacak önemli değil, çünkü o kişi yanlış hırslar- tileriniz nelerdir? gibi geliyor bana. la startup’ı da olumsuz etkileyebiliyor. Son dönemde çok güzel gelişmeler var. Tıkanmasına neden olabiliyor. Özellikle KOSGEB olsun, TÜBİTAK Buradan girişimcilere bir mesaj ve kalkınma ajansları olsun gerçekten vermek ister misiniz? TechXtile Start-Up Challenge bu alanı çok iyi destekliyor. Kamu, gö- Gelecek, hayal eden ve pes etmeyen gibi hızlandırıcı programları revini o tarafta eksiksiz yerine getiriyor. girişimcilerin olacak. Girişimciler ha- nasıl buluyorsunuz? Sadece regülasyon tarafında o kadar yallerini hiç bırakmasınlar ve hep ileri Çok başarılı buluyorum. Mutlaka çok teknolojiler geliyor ki, orada kamu bakarak koşsunlar. Ben de ekmeğimi yapılması lazım ama sadece etkinliği biraz yavaş davranıp, bazı sektörlerin böyle kazanıyorum. Girişimcilere de yapmak değil, asıl olay bence etkinlik tam açılamamasını ya da açılmadan böyle yardım ediyorum. Yapamayanla- bittikten sonra başlıyor. O etkinliği alıp girişimcinin önüne set çekilmesi gibi rın hep pes edenler olduğunu görüyo- gerçekten bir yere götürmek gereki- durumlarla karşılaşabiliyor. Girişimci rum. Aslında olay bu kadar basit. yor. O da ancak şöyle olur; kazanan bunu çözene kadar zaten parası bitiyor. girişimcilere çok doğru ve ciddi, odaklı mentorluklar yapılması önemli. RADARLARI HEP AÇIK TUTMALI Yarışmaya katılarak kazanama- yan girişimcilere ne önerirsiniz? Unutmasınlar ki bunların hepsi büyük bir tecrübe. Scotty CEO’su Tarkan Anlar’la Macera Nasıl Başlayıp Devam Ediyor? Bir Girişimci ile Yatırımcının Hikâyesi’ni konuştuğumuzda şunları anlattı: O da böyle bir yarışmaya katıl- mış. Fikri ilk 20’ye bile kalmamış ama oradan bir şekilde Amerika’daki bir su- numda Silikon Vadisi’nin en ünlü yatı- rımcısıyla arkadaş olup, bir sonraki gün evde kahvaltı ikram edip, 2 yıl sonra da onu yatırımcı yapmış. Yani hiçbir şey son değil. Ve yarışmaya katılamayan bi- rinden bahsediyoruz, fikri seçilememiş ama pes etmeyip oradaki bağlantıları, tecrübeyi özümsemesi ve yoluna devam etmesi lazım. Benim de ‘Bir Fikrin mi Var?’ı buluşum öyledir. Ben de İngil- tere’deki bir fikir yarışmasına katıldım ama fikrim ilk 20’ye bile kalamadı. Sonra o yarışmanın tecrübesiyle gittim Türkiye’de daha iyisini, yarışmanın kendini kurdum. Baktığınızda bu şirketleri yapanlar zeki, duayen insanlar 2019 BEBKAHaber 55

Dosya / TechXtile Start-Up Challenge TÜRK TEKSTİLİNE DEĞER KATACAK PROJELERE ÖDÜL 56 BEBKAHaber 2019

Tekstilde yeni teknoloji ve metotlarla katma değerli ihracatın artırılması amacıyla düzenlenen TechXtile Start-Up Challenge’ın son bölümünde finale kalan 13 proje yarıştı. Önemli isimlerin jüriliğinde gerçekleşen yarışmada birinciliğe, ‘Uyku Apnesini Engelleyen Yastık’ projesi ile Ümmügülsüm Torman ve Şeyma Kaya ulaştı. Yarışmada ayrıca, proje yazma eğitimi ödülüne layık görülen 3 AR-GE merkezi de ödüllendirildi. Değerlendirme Kurulu tarafından yapılan flora’ projesi ile Ahmet Yellice ve ‘Sıfır Atık yoğun değerlendirme sürecinin ardından Yaklaşımıyla Baca Gazı Arıtma Sistemlerin- finale kalan 13 start-up projesi, Bursa Meri- den Yerli Tasarım ORC’ projesi ile Bülent nos Atatürk Kongre ve Kültür Merkezi’nde Kula paylaştı. gerçekleşen finalde yarıştı. Ventures & Men- Dereceye giren yarışmacılar ödüllerini, tors League CEO'su ve Proje Koordinatörü UTİB Başkanı Pınar Taşdelen Engin, Ufuk Batum ve UTİB Yönetim Kurulu BTSO Başkanı İbrahim Burkay, Bursa Ulu- Başkanı Pınar Taşdelen Engin moderatörlü- dağ Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet ğünde 13 girişimci adayın yarıştığı yarışma- Saim Kılavuz, BEBKA Planlama Birim Baş- da birinciliğe, ‘Uyku Apnesini Engelleyen kanı Elif Boz Ulutaş, Ventures & Mentors Yastık’ projesi ile Ümmügülsüm Torman ve League CEO'su ve Proje Koordinatörü Şeyma Kaya ulaşırken, ikinciliği ise ‘Nem- Ufuk Batum’un elinden aldı. 2019 BEBKAHaber 57

Dosya / TechXtile Start-Up Challenge “SÜRECİN KENDİSİ olduğumuzu düşünüyorum. Gelecek 1 yıllık muhasebe desteği sağlama ile ÖDÜLDÜ” yıllarda çok daha büyüyen bir TechXti- Uludağ Üniversitesi Teknoloji Transfer le Start-Up Challenge ile daha başarılı Ofisi’nden eğitim ve mentorluk alacak. Yarışmayla ilgili değerlendirme yapan bir süreç yaşayacağımızı umuyorum. Proje ikincisi ve üçüncüsüne, Almanya UTİB Başkanı Pınar Taşdelen Engin, En başından beri tüm paydaşlarla ortak Techtextil Frankfurt Tekstil Fuarı'na yarışma süresince girişimci adaylarının hareket ettik. Dolayısıyla emeği geçen katılım hakkı, proje birincisine ise gelişimlerini yakından gözlemleme herkese çok teşekkür ediyorum” dedi. Milano’da 10 gün sürecek Kuluçka ve şansı yakaladığını ve en büyük ödülün Hızlandırıcı Program’a katılım hakkı bu gelişim olduğunu ifade etti. ‘Sürecin DERECEYE GİRENLERE sağlanacak. Ayrıca, finalde sahnede kendisi ödüldü’ diyen Taşdelen Engin ÖNEMLİ ÖDÜLLER sunumunu gerçekleştirilen 13 girişim- şunları söyledi: “Kazananlar, kazana- cimiz, Ventures & Mentors League mayanlar ya da finale kalamayıp önceki Yarışmada kazanılan ödüllerle ilgili CEO'su ve Proje Koordinatörü Ufuk aşamalarda olanlar, bence herkesin de bilgi veren Taşdelen Engin, “İlk 6 Batum’dan bir yıl süre ile mentorluk çok faydalandığı bir süreç oldu. Bu tip finalistimiz Bursa Teknik Üniversitesi desteği alacak” diye konuştu. yarışmalarda konu sınırlandırması yap- Kuluçka Merkezi’nde 1 yıllık danış- mak çok kolay değildir. Ancak başarılı manlık ve mentorluk, patent başvuru AR-GE MERKEZLERİ DE desteği, şirket kurma desteği ve şirkete ÖDÜLLERİNİ ALDI Finale kalan üç AR-GE merkezine ödüllerini UTİB Başkanı Pınar Taşde- len Engin ve BEBKA Planlama Birim Başkanı Elif Boz Ulutaş verdi. Ödül almaya hak kazanan Rudolf Dura- ner, Yeşim Tekstil ve Polyteks AR-GE merkezlerine Ufuk Batum tarafından “AR-GE Merkezleri Kapasite Geliştir- me Desteği” verilecek. Ayrıca BUTE- KOM tarafından her bir kazanana 1 adet olmak üzere proje yazma ödülü sağlanacak. 58 BEBKAHaber 2019

Birincilik Ödülü Ödül Kazanan AR-GE Merkezleri Ödül Kazanan Rudolf Duraner AR-GE Merkezi Projeler Burcu Büyükkoru Viskon, pamuk ve poliester kumaş türlerinde pilling 1. Ümmügülsüm Torman (boncuklanma) değerlerini iyileştiren ve kumaşlara Uyku Apnesini Engelleyen Yastık yumuşak tuşe veren yeni nesil polimerlerin geliştirilmesi 2. Ahmet Yellice Yeşim Tekstil AR-GE Merkezi Nemflora Murat Güzel İletken baskı patı geliştirme projesi 2. Prof. Dr. Akın Burak Etemoğlu Sıfır Atık Yaklaşımı ile Baca Gazı Polyteks AR-GE Merkezi Arıtma Sistemlerinden Yerli Necati Er - Didem Ezgi Görgün Tasarım ORC (Organic Rankine Tehlikeli ortamlarda personel güvenliği ve konforu için Cycle) Prosesi ile Elektrik Enerjisi tasarlanmış teknik kumaş Üretimi 4. Çağatay Yücelen Skydome Industrial Data Platform 5. Erhan Demircioğlu Kombine Elektrokimyasal Arıtım Cihazı 6. Batuhan Şahin Yapay Zekâ Tabanlı Kumaş Kalite Kontrol Sistemi İkincilik ve Üçüncülük Ödülleri 2019 BEBKAHaber 59

Dosya / Katılımcı Görüşleri Cihan Güneş-Dr. Sevgi Tokgöz Güneş (Tekstil Endüstrisi Atıksu Arıtımına Islak Proses Tasarım ve İşletim Ekipmanlarının Geliştirilmesi) ‘Büyüyen yeni bir ekolojik dönüşüm bekliyoruz’ Projenin ana teması, çevre dostu yatırımcı şekline dönüşmüş durumda. Hem ürünler isteyen markete uygun teknolojik üstünlüğümüz var hem de yurtdışı- yapıyı oluşturmak. Tekstile yönelik na göre inanılmaz bir maliyet avantajımız var. iki önerimiz var ki; birincisi mevcut Böyle bir üstünlüğü hem yerli olarak Türkiye’de arıtma sistemini tam çalışır, tehlikeli hem de yurtdışında örnek projeler yaparak kimyasalların tamamen emilimi- geliştirmeyi düşünüyoruz. İlk 5 ve 10 yılda lasyonu dahil yapmak. İkincisi de katlanarak büyüyen yeni bir ekolojik dönüşüm tamamen bir geri kazanım sistemi bekliyoruz. kurmak. Ülkemizde yatırım, melek Ahmet Yellice (NemFlora projesiyle 2. oldu) ‘Özel alanlarda girişimcilik destekleri artmalı’ NemFlora, kısaca bir topraksız sağlıyoruz. Amacımız, kumaşı üretip sistemle tarım girişimi. Bizim geliştirdiğimiz beraber Avrupa başta olmak üzere dünyaya inovasyon, dünyada new genera- ihracatını sağlamak. Yatırım alıp diğer kate- tion olarak adlandırılan topraksız gorilerle de satışa başlamak. Türkiye tekstil tarımda kumaş altyapısı. Biz de yerli, konusunda çok önemli bir alt yapıya sahip. pamuklu ve diğer farklı modellerde Dolayısıyla bu tarz tekstille alakalı ve diğer olan kumaş altyapıyı sunarak, birey- özel dikey alanlardaki girişimlerinin sayısının lerin ve kurumların topraksız tarım artırılmasını diliyorum. yapabilecek sistemlere ulaşmalarını Erhan Demircioğlu (Kombine Elektrokimyasal Arıtım Cihazı Projesi ile 5. oldu) ‘Önemli olan start-up'larla-kurumsal aktör ilişkisi’ Projemiz, boyahanelerden çıkan aktör ilişkisi. Bir start-up’ı kurumsal aktörlerle boyalı atık suların arıtılması ile ilgili birleştirip onu katma değerli ürün üretmeye, geliştirdiğimiz bir sistem. Amacımız, inovatif değer üretmeye teşvik ettiğiniz zaman sadece boyalı atık sulara arıtmak aslında gerçekten dünyada da Türkiye’de de değil, arıtmanın da ötesinde tekrar- başarılı işler çıkıyor. dan bu suları üretim hattında birkaç kez kullanmak. Aslında bizim için önemli olan start-uplarla-kurumsal 60 BEBKAHaber 2019

Çetin Kosifoğlu (TexInsight Yapay Zekâ Tabanlı Verimlilik ve Performans Analizi Projesi) ‘İhtiyaç sahibi sanayicilere daha fazla erişilmeli’ Sektörde hammadde ve üretim maliyetlerinin bir organizasyon. Ancak biraz daha artıyor olması ve etkin ölçme, izleme ve kontrol bu işi isteyen ve bu tür projelere yapılamıyor olmasından dolayı böyle bir proje müşteri olacak potansiyeldeki geliştirdik. Yapay zekâ tabanlı verimlilik ve işverenlerin bu ortamlarda olması performans analizi yapıyoruz. Burada yapay gerekiyor. İhtiyaç sahibi sanayicile- zekânın nimetlerinden görüntü işlemeyi kulla- re daha fazla erişilmesi gerektiğine nıyoruz. Buradaki teknolojimiz dünyada ilk ve inanıyorum. tek. TechXtile Start-Up Challenge çok verimli Hüdaverdi Ural-Halim Kara (NOYATECH – Elektro Üretim Yöntemini Kullanarak Hava Jeti Yardımıyla Nanoliflerden İplik Kaplama) ‘Bu tür organizasyonlar çoğalmalı’ Nanoyarn, nanofiber'lardan oluşan yani çapı çok nizasyonların destek vermesi çok ince liflerden oluşan bir iplik. Henüz dünyada güzel. Çünkü biz yatırımcı ile buluş- ‘bu ipliği üretebiliyorum’ diyen kimse yok. Biz ma ve projemizi faaliyete geçirme de bunun üzerine çalışmalar yaptık ve güzel bir imkânı bulmak istiyoruz. Umuyo- ürün çıkardık. Bununla birlikte, özellikle genç rum böyle organizasyonlar daha da ve girişimci, heyecanı yerinde, inovatif düşünen, çoğalır. Daha fazla girişimci, daha araştırmacı ve çalışkan insanlara, bu gibi orga- fazla yatırımcıyla bir araya gelir. Bülent Kula (Sıfır Atık Yaklaşımı ile Baca Gazı Arıtma Sistemlerinden Yerli Tasarım ORC Prosesi ile Elektrik Enerjisi Üretimi) ‘Yeni fikirlere yol açmak güzel’ Yapmış olduğumuz proje, baca gazı atıkların- ğerlerini de sıfıra yakın değerlerle dan elektrik elde edilmesi ile ilgili. Biz baca sistemi temizlemiş oluyoruz. Bu gazı atıklarındaki ısıyı alarak özellikle kendi program da özellikle tekstil sektö- firmamıza ait olan yerli tribün teknolojisiyle ründe yeni fikirlere yol açtığı, yeni doğrudan elektrik enerjisi üretilmesi ve sistem fikirlere öncelik verilmesi ile ilgili içerisindeki enerji çevriminden dolayı bacayı olarak gerçekten çok çok başarılı. soğutarak, üzerindeki bütün BOS ve koku de- 2019 BEBKAHaber 61

Dosya AKILLI UZMANLAŞMA İLE İLGİLİ TECRÜBE PAYLAŞIMI Bursa Eskişehir Bilecik Kalkınma Ajansı, Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü’nün başlattığı Eşleştirme Programı kapsamında, \"Akıllı Uzmanlaşma\" konusunda çalışmalar yürüten diğer kalkınma ajanslarını Bursa’da ağırladı. BEBKA Genel Sekreterliği’nde, Sa- yürütülen çalışmalar, katılımcı ajans- Bursa’da akıllı uzmanlaşma konusun- nayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi ve ların faaliyetleri, 2020 yılında hayata da başarılı örnekler arasında yer alan; Verimlilik Genel Müdürlüğü Uzmanı geçirilmesi planlanan projeler ile Bursa Teknik Üniversitesi bünyesin- Gözde Bosnalı ile Çukurova Kalkın- önümüzdeki dönemde ajanslar ara- de faaliyet gösteren Bursa Teknoloji ma Ajansı, Doğu Marmara Kalkınma sında yapılabilecek işbirlikleri masaya Transfer Ofisi, Bursa Model Fabrika ile Ajansı, İzmir Kalkınma Ajansı ve Orta yatırıldı. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı BEBKA desteği ile kurulan Tekstil ve Karadeniz Kalkınma Ajansı yetkilile- Sanayi ve Verimlilik Genel Müdürlüğü Teknik Tekstil Mükemmeliyet Merkezi riyle bir araya gelen BEBKA uzmanla- Uzmanı Gözde Bosnalı da, Bakanlığın ve Enerji Verimliliği Merkezi’ni de rı, Akıllı Uzmanlaşma İstişare toplantısı faaliyetleri ve 2020 çalışmaları hakkın- ziyaret eden yetkililer, bu kurumların gerçekleştirildi. Toplantıya BEBKA Ge- da ajans uzmanlarına bilgiler verdi. faaliyetlerini yakından inceleme fırsatı nel Sekreteri İsmail Gerim de katıldı. buldu. Toplantıda, TR41 Bölgesi Yenilik ve BAŞARILI ÖRNEKLER Akıllı Uzmanlaşma Stratejisi hakkında İNCELENDİ İki gün boyunca süren programda, 62 BEBKAHaber 2019

BURSA’NIN Bursa Eskişehir Bilecik Kalkınma sosyal girişimcilik alanında Ajansı (BEBKA) Genel Sekreter- başarılı olmuş iyi uygulama liğinde, Ankara Kalkınma Ajansı örnekleri ziyaret edildi. İlk olarak BAŞARILI SOSYAL (ANKARAKA), Nilüfer Belediyesi bünyesinde Çukurova Kalkın- faaliyet gösteren Nilüfer İno- ma Ajansı (ÇKA) vasyon Merkezi ziyaret edildi ve 2019 Yılı Girişimcilik Mali GİRİŞİMCİLİK ve Doğu Anadolu Destek Programı kapsamında Kalkınma Ajansı (DAKA) yetki- BEBKA’dan destek almaya hak lileriyle bir araya gelen BEBKA kazanan Sosyal Girişimcilik Mer- Planlama, Programlama ve kezi Projesi hakkında bilgi alındı. ÖRNEKLERİ Koordinasyon Birim Başkanı Elif Ajans uzmanları, disiplinler arası Boz Ulutaş ve Uzman Serhat ve işbirlikçi yeni nesil üretim Karasungur, sosyal girişimcilik merkezi ve ortak çalışma alanı alanında ajansların yürüttüğü olarak kurulan Nexlab'ı da ziya- KALKINMA faaliyetler hakkında tecrübe ret ederek, faaliyetlerini yakından paylaşımında bulunarak, bu inceleme fırsatı yakaladı. konuda gerçekleştirebilecek ortak Katılımcılar son olarak Ermetal AJANSLARINA projeler hakkında fikir alışveri- Teknolojik Eğitimler Vakfı’nı şinde bulundular. (ERTEV) ziyaret ederek, vakıf Toplantıya katılan Simbiyoz kurucusu Fahrettin Gülener’den TANITILDI Aktivite Merkezi Kurucusu çocukların hayal güçlerini Hülya Aras da, merkezin kuruluş üretime dönüştürme becerileri- aşamasını, amaçlarını ve sosyal ne katkı sağlamayı amaçlayan girişimcilik konusundaki tecrübe- BenMaker ile gençlerin mesleki lerini ajans yetkililerine aktardı. ve teknik becerilerini geliştirmeyi Bursa Eskişehir Bilecik amaçlayan ERTEV hakkında bil- gileri birinci ağızdan dinlediler. Kalkınma Ajansı, YERİNDE İNCELEDİLER Kalkınma Ajansları Toplantının ardından, Bursa’da Genel Müdürlüğü’nün başlattığı Eşleştirme Projesi kapsamında, sosyal girişimcilik alanında çalışmalar yürüten diğer kalkınma ajanslarını ağırladı. 2019 BEBKAHaber 63

Haber OTOMOTİVİN KALBİ BURSA’DA ATTI Bursa Organize Sanayi Bölgesi ev sahipliğinde düzenlenen ve BEBKA’nın da destek verdiği Bursa Automotive Meetings’te, otomotiv sanayisinin devleri Bursa’da buluştu. 64 BEBKAHaber 2019

Bursa Organize Sanayi Bölgesi’nin dahil 35 ülkeden 250’nin üzerinde ev sahipliğinde, Ticaret Bakanlığı ile otomotiv ana ve yan sanayi firma Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı hima- temsilcisini bir araya getiren dev yesinde, Uludağ Otomotiv Endüstrisi buluşmada; yeni model, siparişler ile İhracatçılar Birliği (OİB), Demirtaş trendler görüşüldü ve sektörün son Organize Sanayi Bölgesi (DOSAB), durumu ele alındı. Hasanağa Organize Sanayi Böl- Ev sahibi olarak zirvenin açılış ko- gesi (HOSAB) ve Bursa Eskişehir nuşmasını gerçekleştiren Bursa OSB Bilecik Kalkınma Ajansı (BEBKA) Yönetim Kurulu Üyesi Sühendam işbirliğinde bu yıl ikincisi düzenle- Urbay, bu yılki organizasyonda yerli nen “Automotive Meetings-Bursa” ve yabancı 250’nin üzerinde otomo- (Dünya Otomotiv Buluşmaları-Bursa) tiv ana ve yan sanayi firma temsilcisi- başarıyla gerçekleştirildi. Türkiye nin bir araya geldiğini ifade etti. Bursa OSB Yönetim Kurulu Üyesi Sühendam Urbay 2019 BEBKAHaber 65

Haber OİB Yönetim Kurulu Başkanı Baran Çelik GELİNEN NOKTA GÜZEL AMA üssü konumunda. Organize sanayi boyunca ikili iş görüşmeleriyle devam YETERLİ DEĞİL bölgeleri, serbest bölge, lojistik geçiş etti. OİB Yönetim Kurulu Başkanı Baran bağlantıları ve lokasyonuyla stratejik bir 6 bine yakın iş görüşmesinin gerçekleş- Çelik de şunları söyledi: şehir. Bursa sanayicileri gezen kurt aç tirildiği programda, katılımcı firmalar “2017 ve 2018 yıllarında kırılan re- kalmaz misali araştırıyor, farklı kesim- gelecek için önemli iş birliklerinin korlardan sonra 2019 yılında bir kez lerle buluşuyor, hayal ediyor. Otomotiv, kapısını araladı. Automotive Meetings daha 30 milyar doların üzerinde bir dünya pazarlarına ihracat yapan bir Bursa etkinliğine katılım gösteren ya- ihracata imza atacağız ve üst üste iki sektör konumunda olarak iç ve dış pa- bancı firmalar ve alıcılar da, etkinlikten yıl 30 milyar doların üzerinde ihracat zarda rekabet gücüne ulaşmış durum- önemli kazanımlarla ayrıldıklarını dile gerçekleştirmiş olacağız. Otomotiv da. Bursamızda da otomotiv sektörüyle getirerek, Bursa OSB'ye organizasyon endüstrimizin bu başarısı, ülkemizin ilgili çok önemli şirketler bulunuyor. 3 için teşekkür etti. her alanda gelişimi adına gelecekte gün boyunca dünya otomotiv devleri Program hakkında değerlendirmelerde çıtayı daha da yukarıya çıkarmak için burada bir araya gelerek önemli işleri bulunan Bursa OSB yetkilileri, ikincisi bizleri motive ediyor. Bizler otomo- görüşecek. Dolayısıyla, böylesine önem- düzenlenen Otomotiv Buluşmaları tiv endüstrimizin başarıları ile gurur li bir konuda bu denli güzel bir etkinlik programıyla, Bursa'nın otomotiv en- duyuyor, ancak gelinen noktayı hiçbir düzenleyen tüm kurumlara teşekkür düstrisindeki gücünü dünyaya gösterme zaman yeterli görmüyor ve gelecekte ediyorum” diye konuştu. şansı yakaladıklarını ve sektördeki son katma değeri yüksek ürünlerle endüstri- trendlerin ve yeni teknolojilerin firma- nin ihracat değerlerini daha yukarılara 2 GÜNDE 6 BİNE YAKIN İŞ lar arasında paylaşılarak, fikir alışveriş- taşımak istiyoruz.” GÖRÜŞMESİ lerinin gerçekleştirildiğini ifade ettiler. Bursa Automotive Meetings, açılış gü- BURSALI SANAYİCİ nündeki seminerlerin ardından iki gün ÇALIŞIYOR Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Aktaş da, “Bursa gelişmiş altya- pısı, iyi eğitilmiş nitelikli işgücü, güçlü tedarik zinciriyle otomotiv sektörünün Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Alinur Aktaş Burhan Çakır Ömer Faruk Korun 66 BEBKAHaber 2019

Haber PLANLAMA VE YATIRIMLARA BU ARAŞTIRMA YÖN VERECEK Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülen “Türkiye’de Yerleşim Merkezlerinin Kademelenmesi: Ülke Yerleşme Merkezleri Sistemi” araştırması, Bursa, Eskişehir ve Bilecik'te BEBKA koordinasyonunda tamamlandı. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, ilk koordinasyonunda gerçekleştirilen Yer- başkanları ile toplam 1352 adet anket kez 1982 yılında yayımlanmış ancak leşim Merkezlerinin Kademelenmesi yapıldı. Ayrıca, il ve ilçelerdeki ulaşım bugüne kadar güncellenmemiş sistemin Araştırması kapsamında 39 ilçede köy/ terminallerinde düzenlenen anketlerle yenileme çalışmalarına başladı. 37 yıllık mahalle muhtarları ve belde belediye il ve ilçeler arasındaki ulaşım dinamik- süre zarfında yerleşim kademelerinin leri tespit edildi. değişimini değerlendirmek, yeni dina- 39Araştırma kapsamında Yürütülen çalışma ile kalkınmanın tüm mikler çerçevesinde yerleşimler arası ilçede ülkeye dengeli dağılımının sağlanma- hiyerarşik olmayan ilişkileri belirlemek, sına yönelik politikaların geliştirilmesi, planlama, yatırım faaliyetlerini yönlen- köy/mahalle muhtarları ulusal/bölgesel düzeyde plan ve strate- dirici bir karar destek sistemi kurmak ve belde belediye jilerin hazırlanması, sektörel ve bölgesel amacıyla yapılan yenileme çalışmaları yatırım kararlarının alınması, yerleşim çerçevesinde tüm Türkiye'de kalkınma 1352başkanları ile toplam birimlerinin hizmet alma etkinliğinin ajansları ve kaymakamlıklar işbirliği ile anket yapıldı artırılması, köy/mahalle ve beldelerin saha çalışmaları yapıldı. yakın çevresi ile bütünleşme durumu Bursa, Eskişehir ve Bilecik illerinden ve sürdürülebilirliğinin tespit edilmesi oluşan TR41 Bölgesi’nde de BEBKA amaçlanıyor. 2019 BEBKAHaber 67

Ekonomi Göstergeleri Ekonomi Göstergeleri Yasin DALGIÇ Planlama, Programlama ve Koordinasyon Birimi - Uzman ÂÂ ENFLASYON GÖSTERGELERİ Türkiye’de yıllık en fazla artış TÜFE’de Türkiye geneli Yıllık en düşük artış %3,16 ile ha- %43,12 ile alkollü içecekler ve yıllık enflasyon berleşme grubunda yaşandı. tütün grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın %11,84 düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıy- yüksek olduğu ana gruplar sırasıyla; la; %4,53 ile giyim ve ayakkabı, %7,03 %43,12 ile alkollü içecekler ve tütün, TR41 Bölgesi'nde ile eğlence ve kültür ve %9,79 ile ev %14,46 ile eğitim, %13,63 ile sağlık ve enflasyon eşyası oldu. çeşitli mal ve hizmetler oldu. %12,09 TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ (TÜFE, ARALIK 2019): 30% 25% 20,35% 19,67% 19,71% 19,86% 18,96% 16,71% 17,08% 15,74% 20,30% 19,97% 19,10% 19,32% 19,50% 18,71% 15,72% 16,65% 15,01% 20% 10,04% 11,07% 12,09% 20,14% 9,26% 8,87% 10,56% 11,84% 15% 8,55% 10% 5% 0% Aralık 18 Ocak 19 Şubat 19 Mart 19 Nisan 19 Mayıs 19 Haziran 19 Temmuz 19 Ağustos 19 Eylül 19 Ekim 19 Kasım 19 Aralık 19 Türkiye TR41 Kaynak: TÜİK Enflasyon ve Fiyat İstatistikleri, 2020 68 BEBKAHaber 2019

ANA HARCAMA GRUPLARINA GÖRE TÜFE (ARALIK 2019): TR41 Bölgesi'nde yıllık 50% en fazla artış alkollü içecekler ve tütün gru- Türkiye bunda gerçekleşti. 45% genelinde yıllık TR41 Bölgesi'nde endeks- te yer alan diğer grup- en fazla artış, lardan lokanta ve oteller grubunda %13,46, sağ- 40% lıkta %12,72, konut, su, elektrik, gaz ve diğer ya- alkollü içecekler kıtlar grubunda %11,82, 35% ve tütün ulaştırmada %10,84, gıda ve alkolsüz içeceklerde grubunda %10,65, çeşitli mal ve hiz- metlerde %10,62, giyim 30% ve ayakkabıda %10,36, mobilya, ev aletleri ve 25% ev bakım hizmetlerin- de %9,13, eğlence ve 20% kültürde %8,95, eğitimde %8,07 ve haberleşmede 15% Kaynak: TÜİK Enflasyon ve Fiyat İstatistikleri, 2020 %2,88 artış yaşandı. 10% 5% 0% TR41 Türkiye TR41 Türkiye TR41 Türkiye TR41 Türkiye TR41 Türkiye TR41 Türkiye TR41 Türkiye TR41 Türkiye TR41 Türkiye TR41 Türkiye TR41 Türkiye TR41 Türkiye Gıda ve alkolsüz Alkollü içecekler Giyim ve Konut, su, Mobilya, ev Sağlık Ulaştırma Haberleşme Eğlence ve Eğitim Lokanta ve Çeşitli mal ve ayakkabı Kültür oteller hizmetler içecekler ve tütün elektrik, gaz ve aletleri ve ev -5% diğer yakıtlar bakım hizmetleri Türkiye’de en az artış Çeşitli mal ve hizmetler TR41’de eğitim grubundaki haberleşmede grubu enflasyonu Türkiye’de, artış, Türkiye genelinden TR41’den %3,01 daha fazla %6,39 daha az YURT İÇİ ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (Yİ-ÜFE, ARALIK 2019, TÜRKİYE GENELİ): 45,01% 50% 46,15% 45% 40% 38,54% 33,64% 35% 32,93% 29,59% 29,64% 30,12% 28,71% 32,13% 30% 16,37% 20,16% Nisan 21,66% 25% Mayıs 25,04% 25,00% 23,71% 20% 15% 13,71% 14,28% 13,45% 10% 12,14% 7,36% 5% 4,26% 2,45% 1,70% 0% Şubat Mart Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak 2019 2018 Kaynak: TÜİK Enflasyon ve Fiyat İstatistikleri, 2020 2019 BEBKAHaber 69

Ekonomi Göstergeleri Yıllık yurt içi üretici Aylık yurt içi üretici Sanayinin ana fiyat endeksi artışı fiyat endeksi artışı sektörlerinde yıllık en fazla %7,36 %0,69 artış, madencilik ve taş ocakçılığında Aylık en yüksek azalış %3,83 ile diğer ulaşım araç- dört sektörünün aylık değişimleri; madencilik ve taş ocak- larında gerçekleşti. çılığında %0,54, imalatta %0,83 artış; elektrik, gaz üretimi Aylık en fazla azalış; %3,83 ile diğer ulaşım araçları, ve dağıtımında %0,88, su temininde %0,59 azalış olarak %0,88 ile elektrik, gaz üretim ve dağıtımı, %0,59 ile suyun gerçekleşti. toplanması, arıtılması ve dağıtılması olarak gerçekleşti. Ana sanayi gruplarında yıllık en düşük artış %4,27 Buna karşılık tütün ürünleri %3,31, kok ve rafine petrol ile ara malında gerçekleşti. Ana sanayi gruplarının ürünleri %2,01, gıda ürünleri %1,83 ile endekslerin en yıllık değişimleri; ara malında %4,27, dayanıklı tüketim fazla arttığı alt sektörler oldu. malında %7,25, dayanıksız tüketim malında %11,93, enerjide %9,02, sermaye malında %8,09 artış olarak Sanayinin dört ana sektöründen su temini yıllık gerçekleşti. Ana sanayi gruplarının aylık değişimleri; ara %7,94 azaldı. Sanayinin dört sektörünün yıllık değişim- malında %0,70 artış, dayanıklı tüketim malında %0,16 leri; madencilik ve taş ocakçılığında %13,31, imalatta azalış, dayanıksız tüketim malında %1,24 artış, enerjide %6,98, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında %12,43 artış, %0,01 azalış, sermaye malında %0,42 artış olarak yaşandı. su temininde %7,94 azalış olarak gerçekleşti. Sanayinin ANA SANAYİ GRUPLARINA GÖRE Yİ-ÜFE DEĞİŞİM ORANLARI (%), ARALIK 2019 : Sermaye Malı 0,42 8,09 9,02 Enerji -0,01 Dayanıksız Tüketim 1,24 11,93 Dayanıklı Tüketim 7,25 12 14 8 Kaynak: TÜİK Enflasyon ve Fiyat İstatistikleri, 2020 -0,16 Ara Malı 0,70 4,27 4 -2 0 2 6 10 Bir önceki yılın aynı ayına göre değişim oranı (%) Bir önceki aya göre değişim oranı (%) Ana sanayi gruplarında Ana sanayi Ana sanayi gruplarında yıllık en yüksek artış, gruplarında aylık düşüş gösteren iki grup; dayanıksız tüketim en yüksek, düşüş mallarında dayanıklı tüketimde dayanıklı tüketim ve enerji 70 BEBKAHaber 2019

ÂÂ İHRACAT GÖSTERGELERİ İLLERE GÖRE İHRACAT ($, 2019 ) Aralık 2018 Aralık 2019 Ocak-Aralık 2018 Ocak-Aralık 2019 Yıllık Değişim BURSA 1.094.385.000 1.224.818.000 15.869.442.000 14.987.146.000 -6% ESKİŞEHİR 89.330.000 104.030.000 1.048.823.000 1.129.887.000 8% BİLECİK 5.600.000 95.754.000 72.270.000 -25% TR41 6.109.000 17.014.019.000 -5% 1.189.315.000 1.334.957.000 16.189.303.000 Not: Rakamlar kanuni merkez* bazında ve yaklaşık değerlerdir. TR41 Bölgesi illerinden Bursa’da azalış oldu. Yine ilgili dönem kıyas- dolar düzeyinde gerçekleşti. 2018 yılı 2019 yılında yaklaşık 15 milyar dolar landığında Eskişehir ihracatında %8 ile kıyaslandığında Bilecik’te 2019 düzeyinde ihracat gerçekleştirildi. dolaylarında artış görüldü. Göreceli yılında ihracatta %25’lik azalış ger- 2018 yılı ile kıyaslandığında bu dö- olarak Bursa ve Eskişehir illerine göre çekleşti. nemde 2019 yılında Bursa’dan yapılan daha az ihracata sahip olan Bilecik’te toplam ihracatta yaklaşık %6’lık bir ise aynı dönemde ihracat 72 milyon BURSA ESKİŞEHİR BİLECİK TR41 Bursa ihracatı Eskişehir ihracatı Bilecik ihracatı TR41’de 2019 yılında 2019 yılında 2019 yılında Bölgesi'nde 2019 15 milyar $ 1,1 milyar $ 72 milyon $ yılında ihracat 16.2 milyar dolar Bursa ilindeki Eskişehir ilindeki Bilecik ilindeki TR41’de ihracattaki yıllık azalış %6 yıllık artış %8 yıllık azalış %25 azalış %5 *Kanuni Merkez: Vergiye tabi kurumların esas nizamname veya mukavelenamelerinde veya teşkilat kanunlarında gösterilen merkezdir. 2019 BEBKAHaber 71

Ekonomi Göstergeleri TR41 BÖLGESİ İLLERİ İHRACATI (AYLIK, MİLYON $) 1600 120 9 1400 100 8 1200 7 1000 80 6 60 5 800 40 4 600 20 3 400 2 200 0 1 0 0 ARA. 18OCA. 19 19 NİS. 19 EYL. 19EKİ. 19 19 ARA. 18OCA. 19 19 NİS. 19 EYL. 19EKİ. 19 19 ARA. 18OCA. 19 19 NİS. 19 EYL. 19 EKİ. 19KAS. 19 19 MAY. 19 19 19 MAY. 19 19 19 MAY. 19 ARA. 19 HAZ. 19 HAZ. 19 HAZ. 19 ŞUB. TEM. 19 KAS. ŞUB. TEM. 19 KAS. ŞUB. TEM. 19 MAR. AĞU. 19 ARA. MAR. AĞU. 19 ARA. MAR. AĞU. 19 BURSA ESKİŞEHİR BİLECİK Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2020 TR41 BÖLGESİ İLLERİ ÜLKELERE GÖRE İHRACAT (OCAK-ARALIK 2019) BURSA ESKİŞEHİR BİLECİK Ocak - Aralık 2019 Ocak - Aralık 2019 Ocak - Aralık 2019 ABD ALMANYA 1.947.486.000 ABD 453.950.000 ROMANYA 8.222.000 FRANSA 1.752.675.000 FRANSA 88.327.000 LİBYA 7.383.000 İTALYA 1.602.869.000 ALMANYA 85.902.000 FİNLANDİYA 5.598.000 İSPANYA 1.113.065.000 ROMANYA 34.761.000 BİRLEŞİK KRALLIK 4.849.000 ROMANYA AVUSTURYA 29.299.000 3.955.000 742.251.000 Ocak - Aralık 2018 Ocak - Aralık 2018 Ocak - Aralık 2018 BİRLEŞİK KRALLIK ALMANYA 2.151.398.000 ABD 358.994.000 ROMANYA 13.558.000 İTALYA 1.888.636.000 ALMANYA 92.486.000 ÇİN 10.160.000 FRANSA 1.514.471.000 FRANSA 84.801.000 ABD İSPANYA 1.212.264.000 AVUSTURYA 42.153.000 LİBYA 6.537.000 ABD İSPANYA 31.552.000 5.762.000 922.992.000 4.697.000 Not: Rakamlar kanuni merkez* bazında ve yaklaşık değerlerdir. Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2020 İMALAT SANAYİ İHRACATINDA TEKNOLOJİ YOĞUNLUĞU (OCAK-KASIM 2019) VE AR-GE MERKEZLERİ (31 ARALIK 2019) Orta Düşük + Düşük Teknoloji Orta Yüksek + Yüksek Teknoloji Sıra İl Ar-Ge Merkezi Sayısı BİLECİK İhracat 92,1% 7,9% 1 İstanbul 410 BURSA İthalat 2 Bursa 130 ESKİŞEHİR İhracat 85,8% 14,2% 3 Kocaeli 125 TR41 İthalat 4 Ankara 118 TÜRKİYE İhracat 41,4% 58,6% 5 İzmir 90 İthalat 6 Tekirdağ 50 İhracat 29,4% 70,6% 7 Manisa 32 İthalat 8 Konya 24 İhracat 32,4% 67,6% 9 Sakarya 22 İthalat 10 Eskişehir 21 50,8% 49,2% 22 Bilecik 6 40,9% 59,1% 32,2% 67,8% 60,5% 39,5% 44,2% 55,8% Kaynak: OECD ISIC Rev.3 Sınıf. TÜİK verilerinden hesaplanmıştır. Kaynak: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ar-Ge Merkezi İstatistikleri Tablodaki Rakamlar yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir. (31 Aralık 2019 itibarıyla) Bursa’dan orta ve Eskişehir’den orta Bilecik’ten orta ve 2019 Ocak-Kasım döneminde yüksek teknoloji ve yüksek teknoloji yüksek teknoloji TR41’den orta ve yüksek ihracatı %58,6 teknoloji ihracatı %59,1 ihracatı %67,6 ihracatı %7,9 72 BEBKAHaber 2019

ÂÂ TR41 BÖLGESİ SEKTÖREL İHRACAT GÖSTERGELERİ (Ocak-Aralık 2019) BURSA Bursa ihracatında otomotiv Toplam ihracatta otomotiv sektörü %56, sektörü ilk sırada hazırgiyim ve konfeksiyon %11, tekstil ve hammaddeleri ise %7 pay aldı. İhracatta İlk 10 Sektör (Bin $) 8.339.525 Bursa’da ihracatta otomotiv Otomotiv Endüstrisi 1.569.964 sektörünün payı %56 Hazırgiyim ve Konfeksiyon 1.084.050 Tekstil ve Hammaddeleri Makine ve Aksamları 807.267 Mobilya, Kâğıt ve Orman Ürünleri 610.060 Çelik 566.458 Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 488.521 Demir ve Demir Dışı Metaller 430.810 İklimlendirme Sanayii 291.425 Diğer 799.067 ESKİŞEHİR Eskişehir’de ihracatta ilk sektör Toplam ihracatta savunma ve havacılık sanayi savunma-havacılık %42, makine ve aksamları %9, demir ve demir dışı metaller yaklaşık %8 pay aldı. Eskişehir’de ihracatta savunma- havacılık payı %42 İhracatta İlk 10 Sektör (Bin $) 472.681 Savunma ve Havacılık Sanayii 104.128 Makine ve Aksamları Demir ve Demir Dışı Metaller 86.377 Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 83.337 Hub., Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri 65.863 Çimento, Cam, Seramik ve Toprak Ürünleri 61.905 Elektrik Elektronik 55.779 İklimlendirme Sanayii 54.135 Madencilik Ürünleri 47.003 Diğer 98.679 BİLECİK Bilecik’te ihracatta ilk sektör çimento, Toplam ihracatta çimento, cam, seramik cam, seramik ve toprak ürünleri ve toprak ürünleri %48, madencilik ürün- leri %20 ve demir ve demir dışı metaller %17 pay aldı. İhracatta İlk 10 Sektör (Bin $) 34.098 Bilecik’te ihracatta çimento, Çimento, Cam, Seramik ve Toprak Ürünleri 14.666 cam, seramik ve toprak Madencilik Ürünleri 11.827 ürünlerinin payı %48 Demir ve Demir Dışı Metaller Mobilya, Kâğıt ve Orman Ürünleri 4.985 Hub., Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri 2.994 Hazırgiyim ve Konfeksiyon 1.264 Makine ve Aksamları Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 801 Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller 551 Diğer 305 777 Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2020 Not: Rakamlar yaklaşık değerlerdir. 2019 BEBKAHaber 73

BASINDA BEBKA 74 BEBKAHaber 2019

2019 BEBKAHaber 75

Bebka in English SMART CITIES STRATEGY AND ACTION PLAN ANNOUNCED 'National Smart Cities Strategy and Action Plan' was introduced by Murat Kurum, Minister of Environment and Urban Planning. The plan consists of 8 main themes. Murat Kurum, Minister of Environment Australia. In this sense, this work will be “We will establish and implement policies, and Urban Planning, stated that they have a very important milestone in the history legislation, programmes and models for this. been carrying out very important activities of urbanism of our country. Secondly, all Now we will have smart city experts in our on smart cities at the introduction meeting our ministries, local governments, private country. We will plan and implement formal held for the “National Smart Cities Strat- sector, non-governmental organizations and and non-formal trainings with our universi- egy and Action Plan”. He said that they universities are participating as stakeholders ties on smart city specialties. We foresee that have identified a total of 40 actions in the in our action plan. Therefore, our work is a 10 thousand smart city experts are needed “National Smart Cities Strategy and Action National Strategy and Action Plan. Today in this area. We will train experts in many Plan” of which 26 are main and 14 are sub our circular on the dissemination of smart new fields from data scientists to software actions noting that they conducted surveys city policies in all public institutions was experts, artificial intelligence engineers to and analyses in 400 of the 1399 municipal- published in the Official Gazette with the robotic applications experts. ities and developed recommendations. He signature of our President Recep Tayyip The coming period will be a period when added: Erdoğan.” our cities will develop with smart city ap- “The action plan we will announce is the Murat Kurum explained that they will carry plications and our daily lives will be easier first National Smart City Strategy and out activities for the improvement of the with these applications and our cities will Action Plan of Turkey prepared in the qualifications of employees in the field of compete with the world cities. We will in- national level and the fourth in the world smart cities and increasing the employment crease our social and cultural efficiency on following the USA, the Netherlands and in this area and added: smart cities and build cities that live 24/7.” Here Is The 8 Theme Action Plan 1. National Network of Smart Cities will 4. Domestic and national smart city prod- our country by 2023 that will produce be established with city-specific smart ucts and services will be exported. Smart City Technologies. city strategies and road maps that will prioritize the urgent needs of cities. 5. With Smart City Mechanisms to be 7. Municipalities and entrepreneurs will established, service integrity will be be financially supported in smart city 2. Maturity level of cities will be deter- ensured and National Geographic Data transformation. mined with all components and provin- Standard will be determined by estab- cial Liveable City Index will be created. lishing a common language. Smart 8. The capacity of qualified human Data Bank of Turkey will be established. resources working in the field of smart 3. All projects will be integrated with cities will be increased. Smart City Smart City Applications and new smart 6. Smart Regions and R&D centres will be Expertise will be promoted. cities will be introduced to Turkey. established in 7 geographic regions in 76 BEBKAHaber 2019

SMART URBAN SOLUTIONS ARE DEVELOPING DAY BY DAY IN BURSA The projects implemented under the Department of Smart Urbanism and Innovation established within the Bursa Metropolitan Municipality for the first time in Turkey make life easier with applications in many different areas. Metropolitan Municipality, explained the fund obtained from the United Kingdom works, we will continue to produce projects activities of the department, which imple- worth 3.2 million Pounds. that have added value and reveal value ments many smart urbanization practices He said: for our people. BEBKA is a structure that that will be an example and role model to “We continue to be a pioneer in the services we see as a partner organization. We care Turkey, to BEBKA Haber. offered to our citizens with the fund by about the support of the Agency. We will The Mayor explained that there are many developing our service-oriented approach jointly conduct nice projects.” projects carried out within the department, “in the light of our national policies” to Muhammed Kürşat Gürsoy, Head of that domestic and national software has meet the needs of the era. Although it was Department of Smart Urbanism and been developed in the first place, that there established only 7 months ago, our Depart- Innovation, said they will establish a Smart are many funds which are ongoing and pur- ment of Smart Urbanism and Innovation Urbanism and Innovation Center with sued in this period and that very important has implemented many projects. With these the feasibility support they received from work will be implemented thanks to the BEBKA. A PIONEER AND EXAMPLE IN THE APPLICATION OF SMART URBANISM: TEPEBAŞI MUNICIPALITY Tepebaşı Municipality of Eskişehir has become one of the leading municipalities in Turkey in the field of “Smart Urbanism'. Tepebaşı Municipality successfully com- establishment of solar energy systems and Going through all these experiences has pleted the REMOURBAN - Regeneration installed a 95 KwA system on 1.5 acres for also been instructive. We support all local Model for Accelerating the Smart Urban 500 thousand TL. That is how our journey governments that ask for assistance, we Transformation Project for a period of began. Then we found out that within the inform them and we share what we know. 5 years (2015-2020), funded under the Horizon 2020 programme there was a call We are in the process of monitoring the Horizon 2020 Research and Innovation for proposals on the smart cities. We decid- performance of the project where we have Programme of the European Union. Dt. ed to apply and after making our prepara- finished all our applications. The closing Ahmet Ataç, Mayor of Tepebaşı, gave tions we applied in 2014, our project was meeting of the project will be hosted by us information about the Project to BEBKA accepted by the European Commission and in Turkey. We are very close to the targets. Haber. He stated that the REMOURBAN was eligible for a grant. We started the pro- We have a commitment to save 63 per cent project emerged as a result of chain links ject in 2015. The REMOURBAN project is of carbon emissions and 53 per cent of en- and said “We started to work to create an almost the only implementation project in ergy in that region. The status of the study example in local governments with a num- Turkey that has started and finished under shows that we will meet the commitments. ber of ideas such as solar energy systems, the Horizon 2020 programme. The services We have savings of 633 thousand TL so far energy independence and cheapening provided in the “Life Village”, which was from electric buses and hybrid vehicles.” starting from our own service building. We implemented in order to support the partic- applied for the support of BEBKA for the ipation in social life, are cited as examples. 2019 BEBKAHaber 77

Bebka in English TOWARDS NEW HORIZONS IN TEXTILES WITH TECHXTILE START-UP CHALLENGE TechXtile Start-Up Challenge event was held on October 22nd-23rd in Bursa by the Uludağ Textile Exporters' Association (UTİB) in cooperation with the Bursa Chamber of Commerce and Industry (BTSO), Uludağ Apparel and Clothing Exporters' Association (UHKİB), Bursa Eskişehir Bilecik Development Agency (BEBKA), Bursa Technology Coordination and R&D Center (BUTEKOM) and Scientific and Technological Research Council of Turkey (TÜBİTAK). Mustafa Varank, Minister of increase in added value is very important. Pınar Taşdelen Engin, Chair- Industry and Technology, deliv- These events serve this purpose. The finalist woman of UTİB, said that ered his remarks at the opening entrepreneurs will surely put forward suc- a very important step was of the event where projects in cessful works in the coming days.” taken for the acquisition of the the fields such as informatics in innovative projects, that will textiles, innovative materials, strengthen the national and in- technical textiles, industry-spe- ternational competition of our cific applications, new produc- sector, into the entrepreneur- tion processes, environmental ship ecosystem thanks to the and sustainable areas competed TechXtile Start-Up Challenge with each other and said “This and added “All the dynamics program, which is realized with of our city came together the contribution of multiple for the TechXtile Start-Up stakeholders, will open the door Challenge, which we think will for innovative ideas to meet play an important role for the investors, efficient interaction sustainable development in the between companies and international part- textile sector. This event is a long-term and nerships. The textile sector is our pride in living process in which we will contribute employment and exports. We give signifi- our entrepreneurs to develop their ideas by cant support to move the sector further. The providing mentoring support.” 78 BEBKAHaber 2019

‘BURSA CAN BE THE CENTER OF START-UPS’ Ufuk Batum, Project Coordinator of TechXtile Start-Up Challenge and CEO of Ventures&Mentors League, stated that Bursa can collect the entire ecosystem that welcomes capital and wants to invest in start-ups looking for qualified jobs and technologies, and said “Bursa can be the center of domestic and foreign start-ups in entrepreneurship serving the world in textile and apparel.” Ufuk Batum added: tion channels... However, the good news is “Entrepreneurship is not a one-person that if these other social reinforcements, work, it is a team work. A core, strong abilities and skills are taken into account team with the right disciplines and ex- they can be developed within the ecosys- periences for 24/7. In other words, you tem. “Are entrepreneurs born or made?” are completely engaged with it. That I think entrepreneurs are made as long as is why, it is essential to accept to work the ecosystem can work dynamically and more. Entrepreneurship is also a mat- quickly and focused. We want commer- ter of passion. It requires being able to cialization in this program. We want to convince yourself, being able to motivate, move the added value of textiles further being able to motivate your team, being up even if it is slightly higher than the able to portray a future that keeps feet on added value of the exports of Turkey. For the ground when you face a client or an this reason, technical materials, technical investor. We know how to do, but we do textiles and higher value added fields are not know how to sell, how to market, how important for us. Now we have seen that to price and how to manage the distribu- there can be start-ups and young compa- nies that can produce it.” 2019 BEBKAHaber 79

Bebka in English THE HEART OF AUTOMOTIVE BEATS IN BURSA The giants of the automotive industry met in Bursa at the Bursa Automotive Meetings hosted by Bursa Organized Industrial Zone (Bursa OSB) and supported by BEBKA. Hosted by the Bursa Organized Industrial which brought together more than 250 with significant gains from the event and Zone, under the auspices of the Ministry representatives of the automotive main and offered their thanks to Bursa OSB for the of Trade and the Ministry of Industry and sub industry companies from 35 countries. hospitality. The officials of the Bursa OSB Technology and in cooperation with the After the opening day seminars, Bursa Au- who evaluated the event stated that they Uludağ Automotive Industry Exporters’ tomotive Meetings continued for two days had the chance to show the world the power Association (OİB), Demirtaş Organized with bilateral business meetings and con- of Bursa in the automotive industry thanks Industrial Zone (DOSAB), Hasanağa cluded successfully. In the program, where to the second edition of the Automotive Organized Industrial Zone (HOSAB) and close to 6 thousand business meetings were Meetings, and that with this program, the Bursa Eskişehir Bilecik Development Agen- held, participating companies had a great latest trends in the sector and new technolo- cy (BEBKA) “Automotive Meetings-Bursa” chance to develop valuable cooperations gies were shared among the companies and which was held for the second time this for the future. The foreign companies and ideas were exchanged. year took place successfully. New models, buyers who participated in the Automotive orders and trends and the latest situation of Meetings-Bursa expressed that they leave the sector were discussed at the giant event THE FUTURE OF THE TOURISM OF BURSA DISCUSSED IN DETAIL The “Bursa Tourism Promotion and Brand Strategy Informatory Meeting”, which was held under the auspices of the Governorship of Bursa with the coordination of Bursa Eskişehir Bilecik Development Agency (BEBKA) and the cooperation of the Bursa Metropolitan Municipality, was hosted by Yakup Canbolat, the Governor of Bursa. Information was delivered about the latest manner. With this work, which will last ten and Brand Strategy” Study. Tourism travel situation regarding the study of the Bursa months, activities such as identifying target agencies and guides, executives of hotels Tourism Promotion and Brand Strategy markets, establishing the unique identity and restaurants, representatives of the and the activities to be carried out in the and communication strategy of the Bursa history, culture, health and thermal tourism coming period at the meeting and the brand and carrying out marketing activities got together at four different focus group opinions of the participants about the study for target markets are planned. meetings for the “Bursa Tourism Promotion were taken. The “Bursa Tourism Promotion and Brand Strategy” study. and Brand Strategy” Study aims to manage FOCUS GROUP MEETINGS BEGAN the tourism promotion activities of the Bur- Focus Group Meetings also started within sa province in a more planned and focused the scope of the “Bursa Tourism Promotion 80 BEBKAHaber 2019

SOUTH KOREAN FIRM SEEKS INVESTMENT IN BURSA The executives of Lotte Group, one of South Korea's largest companies operating in the tourism, chemistry, construction and food sectors worldwide, was informed about the investment opportunities in Bursa. The meeting was attended by Durmuş erating in tourism, chemistry, construction work, I hope that the negotiations will bring Ersin Erçin, the Ambassador of the Re- and food sectors worldwide, was initiated by good results for both our countries and public of Turkey to Seoul, Alinur Aktaş, Alinur Aktaş, the Mayor of Bursa, during Bursa as well as Lotte Group.” the Mayor of Bursa, İsmail Gerim, the his visit to South Korea with the help of After the statements of Alinur Aktaş, Erhan Secretary General of BEBKA, Ersin Yazıcı, our Ambassador of the Republic of Turkey Öztürk, Bursa Investment Support Office The President of GÜMTOB (Union- As- to Seoul. Bursa Metropolitan Municipal- Coordinator of BEBKA, gave informa- sociation of South Marmara Touristic ity Mayor Alinur Aktaş, who spoke at the tion about the investment opportunities Hoteliers and Operators), as well as the opening of the meeting and stated that he in Bursa. The company officials of Lotte officials of BEBKA and the Bursa Metro- was pleased to see the representatives of Group stated that they have been carrying politan Municipality. The first contact with the South Korean company in Bursa, said, out researches to enter the Turkish market the officials of Lotte Group, which is the “First of all, while thanking our distin- since 2015 and that Bursa offers very good fifth largest company in South Korea op- guished Ambassador for his support for our opportunities in terms of investment. R&D VISITS FOR COMPANIES The second technical study visit was In the scope of the study visit, first an intro- sections where the products developed by organized by the Bursa Eskişehir Bilecik ductory film was presented by TÜBİTAK TÜBİTAK MAM was visited and detailed Development Agency (BEBKA) in order MAM and then informatory presentations information about the products was given. to introduce the institute and laboratory were made by the executives about the insti- infrastructure of the TÜBİTAK Marmara tutes operating within the center. Later, the Research Center (MAM) to the companies located in Bursa, Eskişehir and Bilecik. Representatives of 16 companies locat- ed in the region and conducting R&D activities participated in the “R&D Visits – TÜBİTAK MAM Study Visit” of which the first was held last July where issues related to the development of sectoral cooperation were also discussed. 2019 BEBKAHaber 81

Bebka in English THE DIFFERENCE OF BEBKA AT 4TH R&D INNOVATION SUMMIT The Architects & Engineers Group R&D region, technology transfer offices and the Innovation Summit and Expo, which was companies active in the technology devel- held for the fourth time under the auspices opment zones in addition to the vocational of the Ministry of Industry and Technol- high school projects. The vocational schools ogy, the Ministry of Energy and Natural of Bursa also took part at the BEBKA Resources and the Ministry of National booths. The stands of the participating Defense, was held on October 23rd-24th schools from Bursa attracted great interest at the Lütfi Kırdar Convention Center in and summit attendees were informed about İstanbul. the projects exhibited. The visitors showed much interest in the summit which also hosted conferences con- cerning R&D and innovation for two days. BEBKA was present at the summit with its booth consisting of the universities in the STAKEOLDERS CAME TOGETHER FOR THE UNIVERSITY NEEDS ANALYSIS Bursa Eskişehir Bilecik Development Agency (BEBKA) continues its University Needs Analysis studies without slowing down. In the consultation meeting which was at- ‘Higher Education Strategy for the Prov- Higher Education Strategy: University tended by district governors, mayors, senior ince of Bursa: University Needs Analysis Needs Analysis Project” and gathered the directors of municipalities, presidents and Workshop’ in order to analyze the need for opinions and suggestions of the partici- representatives of NGOs, evaluations were a new university or universities in addition pants. In the second session of the work- made about the higher education institu- to the higher education institutions located shop, the participants were divided into tions in Bursa and the demands to be met in Bursa. focus groups according to their priorities were discussed in the event of opening of a After the opening speeches, the workshop and themes and conducted group activities. new university in Bursa. was held in two sessions and the experts On the other hand, BEBKA organized informed the participants about the “Bursa 82 BEBKAHaber 2019

İNSAN VE ÇEVRE ODAKLI SÜRDÜRÜLEBİLİR ŞEHİRLER www.bebka.org.tr 2019 BEBKAHaber 83

YERLİ VE MİLLİ OTOMOBİLİMİZ TÜRKİYE'YE VE BURSA'YA HAYIRLI OLSUN... 84 BEBKAHaber 2019 www.bebka.org.tr