BEBKA Ekonomi Göstergeleri Ağustos

EGÖKSOTENRGOELMERİİ AĞUSTOS 2016

Ekonomi Göstergeleri Bülteni 2016-08 www.bebka.org.tr

ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE’de Türkiye geneli yıllık enflasyon %8,79, TR41 Bölgesinde ise %9,24 olarak gerçekleştiÂÂ TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ (TÜFE) TR41 Türkiye Aylık düşüş gösteren tek grup %4,14 ile giyim ve ayakkabı oldu. Ana harcama grupları itibariyle 201612% 10 9,2 yılı Temmuz ayında endekste yer alan gruplardan sade-10% 9,6 7 8,8 ce giyim ve ayakkabı grubunda %4,14 oranında düşüş8% 6,8 gerçekleşti.6% 6,7 6,64% Aylık en yüksek artış %7,05 ile alkollü içecekler ve 2% tütün grubunda oldu. Ana harcama grupları itibariyle0% 2016 yılı Temmuz ayında endekste yer alan gruplardan Temmuz 15 gıda ve alkolsüz içeceklerde %3,15, haberleşmede %1,38, Ağustos 15 çeşitli mal ve hizmetlerde %1,31 ve lokanta ve otellerde %1,22 artış gerçekleşti. Eylül 15 Ekim 15 Aylık en yüksek artış %2,28 ile TRB2’de (Van, Muş, Kasım 15 Bitlis, Hakkâri) oldu. İstatistiki Bölge Birim Sınıflaması Aralık 15 (İBBS) 2. Düzey’de bulunan 26 bölge içinde, bir önceki Ocak 16 yılın Aralık ayına göre en yüksek artış %6,16 ile TR90 Şubat 16 (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane) böl- Mart 16 gesinde, bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış Nisan 16 %10,54 ile TR62 (Adana, Mersin) bölgesinde ve on iki Mayıs 16 aylık ortalamalara göre en yüksek artış %8,83 ile TR62 Haziran 16 (Adana, Mersin) bölgesinde gerçekleşti. Temmuz 162016 yılı Temmuz ayında 2003 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksi bir önceki aya göreülke genelinde %1,16, TR41 Bölgesinde ise %1,07 artış yaşamıştır.Ülke geneli yıllık en fazla artış %19,36 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda ger-çekleşti. TÜFE’de, bir önceki yılın aynı ayına göre çeşitli mal ve hizmetler (%12,68),sağlık (%10,58), lokanta ve oteller (%9,96), gıda ve alkolsüz içecekler (%9,69) artışınyüksek olduğu diğer ana harcama gruplarıdır.ÂÂ TÜFE ANA HARCAMA GRUPLARI Türkiye TR41 Bölgesinde ana harcama gruplarında bir TR41 önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış %19,19 ile alkollü 25% içecekler ve tütün grubunda 20% 15% gerçekleşti10%5% TR41 Bölgesinde endekste yer alan diğer gruplardan çeşitli mal ve hizmetler grubunda %13,02, lokanta ve oteller grubunda %12,60, sağlıkta %10,15, gıda ve alkol- süz içeceklerde %9,26, giyim ve ayakkabıda %8,93, ev eşyasında %8,65, eğitimde %8,33, konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar grubunda %7,91, eğlence ve kül- türde %6,98, ulaştırmada %6,17, haberleşmede %4,36 artış yaşandı. Kaynak: TÜİK Enflasyon ve Fiyat İstatistikleri, 2016 BEBKA • Ekonomi Göstergeleri 3 Gıda ve Alkolsüz İçecekler Alkollü İçecekler ve Tütün Giyim ve Ayakkabı Konut, Su, Elektrik, Gaz ve Diğer Yakıtlar Mobilya, Ev Aletleri ve Ev Bakım Hizmetleri Sağlık Ulaştırma Haberleşme Eğlence ve Kültür Eğitim Lokanta ve Oteller Çeşitli Mal ve Hizmetler

ENFLASYON GÖSTERGELERİ Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi aylık %0,21 arttıÂÂ Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi Temmuz 2016Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE), 2016 yılı Temmuz ayında bir önceki aya göre %0,21 artış, bir önceki yılın Aralık ayına göre %3,41 artış, birönceki yılın aynı ayına göre %3,96 artış ve on iki aylık ortalamalara göre %4,77 artış gösterdi.Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi ve Değişim Oranları (2003=100), Temmuz 2016SEKTÖRLER Yİ-ÜFE ENDEKS AYLIK ÖNCEKI YILIN ÖNCEKI YILIN ON İKI AYLIK (NACE REV.2) B-Madencilik ve Taşocakçılığı DEĞIŞIM ARALIK AYINA AYNI AYINA GÖRE ORTALAMALARA C-İmalat Sanayi 257,81 GÖRE DEĞIŞIM (%) GÖRE DEĞIŞIM (%) D-Elektrik, Gaz 353,55 (%) DEĞIŞIM (%) E-Su temini 257,21 3,41 4,77 219,04 0,21 6,27 3,96 -0,52 265,76 1,18 4,29 2,96 5,64 0,16 -7,35 4,84 -2,79 0,49 4,54 -5,92 13,07 -0,29 8,03Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi Ana Sanayi Grupları ve Değişim Oranları (2003=100), Temmuz 2016 Yurt İçi ÜFE 257,81 0,21 3,41 3,96 4,77 Ara malı 258,91 0,18 4,00 5,43 5,62ANA SANAYI Dayanıklı Tüketim Malı 200,19 1,24 8,78 12,31 12,34 GRUPLARI Dayanıksız Tüketim Malı 242,45 -0,01 3,37 2,99 5,62 Enerji 315,89 -0,11 -0,73 -5,23 -5,91 Sermaye Malı 222,82 0,59 3,25 7,69 8,93 Aylık en fazla artış ham petrol ve doğal gazda gerçekleşti 2016 201510% Bir önceki aya göre endekslerin en fazla artış gösterdiği alt sektörler;8% ham petrol ve doğal gaz (%6,24), diğer mamul eşyalar (%2,99), metal 5,9 6,9 cevherleri (%2,87) alt sektörleridir. Buna karşılık kok ve rafine petrol6% ürünleri (%-2,68), kömür ve linyit (%-0,38), ana metaller (%-0,34) 4,5 5,7 bir ay önceye göre endekslerin en fazla düştüğü alt sektörler oldu.4% 3,3 3,1 3,8 2,9 4 Ana sanayi gruplarında aylık en fazla artış 3,4 dayanıklı tüketimde gerçekleşti 2% Ana sanayi grupları sınıflamasına göre 2016 yılı Temmuz ayında aylık ve yıllık en fazla artış dayanıklı tüketim mallarında gerçekleşti.0%Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Kaynak: TÜİK Enflasyon ve Fiyat İstatistikleri, 2016 BEBKA • Ekonomi Göstergeleri 4

İHRACAT GÖSTERGELERİÂÂ İHRACAT (ABD DOLARI, Kanuni Merkez Bazında) TEMMUZ 2016 OCAK-TEMMUZ (2016) OCAK-TEMMUZ (2015) ARTIŞ-AZALIŞ 603.698.000 $Bursa 897.348.000 $ 7.388.109.000 $ 6.784.411.000 $Eskişehir 57.242.000 $ 490.144.000 $ 490.563.000 $ -419.000 $Bilecik 7.031.000 $ 58.042.000 $ 79.221.000 $ -21.179.000 $TR41 Bölgesi illerinden Bursa’da 2016 yılı Temmuz ayında 900 milyon Not: Rakamlar yuvarlamaya tabi tutulmuşturdolara yaklaşan bir ihracat gerçekleştirilmiştir. 2015 yılı ile kıyaslandı-ğında 2016 yılında aynı dönemde Bursa’dan yapılan toplam ihracatta azalış yaşanmıştır. Göreceli olarak Bursa ve Eskişehir illerine göre daha600 milyon doların üzerinde bir artış yaşanmıştır. Yine ilgili dönem az ihracata sahip olan Bilecik’te ise, 2016 yılının Temmuz ayında ihra-kıyaslandığında, Eskişehir ihracatında da 420 bin dolara yaklaşan bir cat 7 milyon dolar dolaylarında bir değere sahip olmuştur. 2015 yılı ile kıyaslandığında, Bilecik’te Ocak-Temmuz döneminde 21 milyon doları aşan bir azalış yaşandığı ortaya çıkmaktadır.ÂÂ BURSA ÂÂ ESKİŞEHİR ÂÂ BİLECİK Milyon Dolar Milyon Dolar Milyon Dolar1400 85 161200 80 141000 75 12800 70 10600 65 8400 60 6 200 55 4 50 0 Temmuz 15 Ağustos 15 Eylül 15 Ekim 15 Kasım 15 Aralık 15 Ocak 16 Şubat 16 Mart 16 Nisan 16 Mayıs 16 Haziran 16 Temmuz 16 Temmuz 15 Ağustos 15 Eylül 15 Ekim 15 Kasım 15 Aralık 15 Ocak 16 Şubat 16 Mart 16 Nisan 16 Mayıs 16 Haziran 16 Temmuz 16 Temmuz 15 Ağustos 15 Eylül 15 Ekim 15 Kasım 15 Aralık 15 Ocak 16 Şubat 16 Mart 16 Nisan 16 Mayıs 16 Haziran 16 Temmuz 16 Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2016 BEBKA • Ekonomi Göstergeleri 5

İHRACAT GÖSTERGELERİ 2016 yılı Ocak - Temmuz döneminde TR41 Bölgesinde en fazla ihracat yapılan 5 ülke arasında Almanya, İtalya ve Fransa önde gelmektedir.ÂÂ ÜLKELER BAZINDA İHRACATÂÂ BURSA 1.129.479.000 $ OCAK - TEMMUZ 2015 1.089.619.000 $ 972.898.000 $ Almanya 703.935.000 $ OCAK - TEMMUZ 2016 771.579.000 $ Fransa 625.354.000 $ Almanya 449.582.000 $ İtalya 485.942.000 $ İtalya 424.583.000 $ Birleşik Krallık 453.878.000 $ Fransa ABD İspanya Birleşik KrallıkÂÂ ESKİŞEHİR 151.244.000 $ OCAK - TEMMUZ 2015 150.661.000 $ 52.261.000 $ ABD 51.638.000 $ OCAK - TEMMUZ 2016 44.015.000 $ Almanya 43.805.000 $ ABD 23.407.000 $ Fransa 21.381.000 $ Almanya 19.866.000 $ Avusturya 17.888.000 $ Fransa Romanya Avusturya RomanyaÂÂ BİLECİK 8.777.000 $ OCAK - TEMMUZ 2015 12.742.000 $ 4.877.000 $ İspanya 6.526.000 $ OCAK - TEMMUZ 2016 4.797.000 $ İsveç 6.321.000 $ Birleşik Krallık 4.174.000 $ Brezilya 5.045.000 $ Romanya 3.503.000 $ Norveç 4.482.000 $ Çin İtalya İtalya FilipinlerBu dönemde, bir önceki yıla göre Bursa ilinden Almanya, İtalya ve Fransa ve Avusturya ve Romanya’ya ihracatın kısmen de olsa arttığıFransa’ya yapılan ihracat miktarlarında artışlar yaşanırken Birleşik görülmektedir. Bilecik ilinin ihracat rakamları incelendiğinde özellikleKrallık’a ihracat azalmıştır. Eskişehir ilinde de 2016 yılının Ocak-Tem- İspanya’ya olan ihracatta aylık bazda önemli bir azalış yaşandığı ortayamuz döneminde, bir önceki yılın aynı dönemine göre ABD, Almanya, çıkmaktadır. Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2016 BEBKA • Ekonomi Göstergeleri 6

İHRACAT GÖSTERGELERİ Sanayi 6.986.778.430 $ÂÂ 2016 OCAK - TEMMUZ DÖNEMİ Tarım, Hayvancılık ve OrmancılıkÂÂ BURSA 349.589.320 $ MadencilikBursa’dan yapılan ihracatın 51.740.930 $%94’ünü sanayi sektörü TOPLAMoluşturmaktadır. 7.388.108.670 $Tarım, hayvancılık ve ormancılık ürünleri ihracatı toplam Sanayiihracatın %5 dolayındadır. Madencilik sektöründen yapılan 422.166.380 $ihracat ise %1 düzeyinde pay almaktadır. Tarım, Hayvancılık ve OrmancılıkÂÂ ESKİŞEHİR 30.004.170 $ MadencilikSanayi sektörü Eskişehir’de 37.973.630 $toplam ihracatın %86’sınıoluşturmaktadır. TOPLAM 490.144.180 $Tarım, hayvancılık ve ormancılık sektöründe bu oran%6 olarak gerçekleşmiş iken madencilik sektörüne aitolan ihracat da toplam ihracatın %8’i dolaylarındadır.ÂÂ BİLECİK Sanayi 41.020.100 $%71’lik pay ile sanayi Tarım, Hayvancılık vesektörü Bilecik ilinde ön Ormancılıkplana çıkmaktadır. 6.595.730 $ MadencilikBilecik ilinde %71’lik ihracat payına sahip olan 10.425.710 $sanayi sektörünü %18 ile madencilik sektörütakip etmektedir. Tarım, hayvancılık ve ormancılık TOPLAMsektöründen bu dönemde yapılan ihracatın toplam 58.041.540 $ihracat içindeki payı da %11 dolaylarındadır. Kaynak: Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), 2016 BEBKA • Ekonomi Göstergeleri 7

DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİDış Ticaret, OCAK-HAZİRAN Milyon $110.000100.000 106.754 99.65190.000 İthalat80.00070.000 73.433 71.66960.00050.00040.00030.000 201620.00010.000 20150 İhracat Dış Ticaret, HAZİRAN İhracat %8,1, ithalat %7 arttı Dış ticaret açığı %5 arttı Milyon $25.000 Türkiye İstatistik Kurumu ile Gümrük ve Ticaret Ba-20.000 kanlığı işbirliğiyle oluşturulan geçici dış ticaret verile-15.00010.000 19.475 rine göre; ihracat 2016 yılı Haziran ayında, 2015 yılının 18.199 aynı ayına göre %8,1 artarak 12 milyar 916 milyon dolar, ithalat %7 artarak 19 milyar 475 milyon dolar 11.950 12.916 olarak gerçekleşti. Haziran ayında dış ticaret açığı %5 artarak 6 milyar 559 milyon dolara yükseldi. İhracatın5.000 2016 ithalatı karşılama oranı 2015 Haziran ayında %65,7 iken, 2016 Haziran ayında %66,3’e yükseldi.0 2015 İhracat İthalatMevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ihracat %51,8 arttıMevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2016 Haziran rinden arındırılmış seriye göre ise; 2016 yılı Haziran ayında önceki yılınayında bir önceki aya göre ihracat %1,8, ithalat %12 arttı. Takvim etkile- aynı ayına göre ihracat %8,2, ithalat %6,8 arttı.AYLARA GÖRE DIŞ TICARET, HAZİRAN 2016 (MILYON ABD $)   İHRACAT (FOB) İTHALAT (CIF) DIŞ TICARET DENGESI İHRACATIN İTHALATI DEĞER DEĞIŞIM (%) KARŞILAMA ORANIAYLAR YIL DEĞER DEĞIŞIM (%) DEĞER DEĞIŞIM (%) 68,8Ocak- 2015 (r) 73.433 106.754 -33.321 71,9 65,7Haziran 2016 71.669 -2,4 99.651 -6,7 -27.983 -16,0 66,3Haziran 2015 (r) 11.950 18.199 -6.249 2016 12.916 19.475 8,1 7,0 6.559 5,0(r) Revize edilmiştir. Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu, 2016 BEBKA • Ekonomi Göstergeleri 8

DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİÂÂ Avrupa Birliği’ne ÂÂ En fazla ihracat ÂÂ İthalatta ilk ihracat %25,1 arttı yapılan ülke sırayı Çin aldı Almanya olduAvrupa Birliği’nin (AB-28) ihracattaki Çin’den yapılan ithalat, 2016 yılı Haziranpayı 2015 Haziran ayında %46,1 iken, Almanya’ya yapılan ihracat 2016 yılı Hazi- ayında 2 milyar 602 milyon dolar oldu.2016 Haziran ayında %48,5 oldu. AB’ye ran ayında 1 milyar 228 milyon dolar olur- Bu ülkeyi sırasıyla Almanya (2 milyaryapılan ihracat, 2015 yılının aynı ayına ken, bu ülkeyi sırasıyla İngiltere (1 milyar 272 milyon dolar), ABD (1 milyar 735göre %13,8 artarak 6 milyar 267 milyon 103 milyon dolar), İtalya (717 milyon do- milyon dolar) ve Rusya (1 milyar 478dolar olarak gerçekleşti. lar) ve ABD (629 milyon dolar) takip etti. milyon dolar) izledi.ÂÂ Yüksek teknolojili ürünlerin ÂÂ Yüksek teknolojili ürünlerin imalat sanayi ihracatı imalat sanayi ithalatı içindeki payı %3,5 oldu içindeki payı %20,4 olduTeknoloji yoğunluğuna göre dış ticaret verileri, ISIC Rev.3 sınıflaması için- İmalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payıde yer alan imalat sanayi ürünlerini kapsamaktadır. Haziran ayında ISIC %86,2’dir. Yüksek teknoloji ürünlerinin 2016 Hazi-Rev.3’e göre imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı %94,3’tür. ran ayında imalat sanayi ürünleri ithalatı içindekiYüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı payı %20,4, orta yüksek teknolojili ürünlerin payı ise%3,5, orta yüksek teknolojili ürünlerin payı ise %33,4’tür. %42,9’dur.Teknoloji Yoğunluğuna Göre Dış Ticaret, Haziran 2016 (Milyon ABD $) HAZIRAN OCAK-HAZIRAN 2015 (*) 2016 2015 (*) 2016 İHRACAT (FOB) DEĞER % DEĞER % DEĞER % DEĞER %Toplam 11.173 100,0 12.177 100,0 68.740 100,0 67.493 100,0Yüksek teknolojili ürünlerOrta yüksek teknolojili ürünler 429 3,8 422 3,5 2.230 3,2 2.332 3,5Orta düşük teknolojili ürünlerDüşük teknolojili ürünler 3.915 35,0 4.062 33,4 21.184 30,8 22.024 32,6Toplam 2.851 25,5 3.560 29,2 22.149 32,2 19.594 29,0Yüksek teknolojili ürünlerOrta yüksek teknolojili ürünler 3.977 35,6 4.133 33,9 23.177 33,7 23.544 34,9Orta düşük teknolojili ürünlerDüşük teknolojili ürünler İTHALAT (CIF) DEĞER % DEĞER % DEĞER % DEĞER % 14.801 100,0 16.789 100,0 84.432 100,0 84.027 100,0 2.187 14,8 3.417 20,4 13.093 15,5 14.739 17,5 6.737 45,5 7.202 42,9 37.229 44,1 37.748 44,9 3.913 26,4 4.265 25,4 22.571 26,7 20.762 24,7 1.964 13,3 1.904 11,3 11.539 13,7 10.779 12,8(*) Revize edilmiştir. Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu, 2016Tablodaki rakamlar yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir.Teknoloji yoğunluğuna göre ürün grupları sınıflaması OECDtarafından ISIC Rev.3 sınıflaması baz alınarak hazırlanmıştır. BEBKA • Ekonomi Göstergeleri 9

DIŞ TİCARET ENDEKSLERİÂÂ Dış Ticaret Endeksleri, Haziran 2016 İhracat birim değer endeksi %5,2 azaldı İhracat birim değer endeksi Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %5,2 azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, “gıda, içecek ve tütün”de %12,1, “ham maddeler”de (yakıt hariç) %8,7, “yakıtlar”da %27,8 ve “imalat (gıda, içecek, tütün hariç) sanayi”nde %4,2 azaldı. İhracat birim değer endeksi 2016 yılı 2. çeyrekte bir önceki yılın 2. çeyreğine göre %5,3 azaldı. İthalat birim değer endeksi %9,4 azaldı İthalat birim değer endeksi Haziran ayında bir önceki İhracat birim değer endeksi %5,2 azaldı yılın aynı ayına göre %9,4 azaldı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, “gıda, içecek ve tütün’’de %5,6, ‘’ham İthalat birim değer endeksi %9,4 azaldı maddeler’’de (yakıt hariç) %8,5, ‘’yakıtlar’’da %31,5 ve “imalat (gıda, içecek, tütün hariç) sanayi”nde %3,7 azaldı. İthalat birim değer endeksi 2016 yılı 2. çeyrekte bir önceki yılın 2. çeyreğine göre %10,2 azaldı. İhracat Miktar Endeksi Dış Ticaret Miktar Endeksleri (2010=100), Haziran 2016 İthalat Miktar Endeksi160 149 150,7150140 144,5130 127,7 145,9 142,6120 111,1 111,8110 111,810090 Ocak 15 Şubat 15 Mart 15 Nisan 15 Mayıs 15 Haziran 15 Temmuz 15 Ağustos 15 Eylül 15 Ekim 15 Kasım 15 Aralık 15 Ocak 16 Şubat 16 Mart 16 Nisan 16 Mayıs 16 Haziran 16İhracat miktar endeksi %14 arttı İthalat miktar endeksi %18,1 arttıİhracat miktar endeksi Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre İthalat miktar endeksi Haziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %18,1%14 arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, ‘’gıda, içecek ve arttı. Endeks bir önceki yılın aynı ayına göre, ‘’gıda, içecek ve tütün’’de %5,7,tütün’’de %18,1, ‘’ham maddeler’’de (yakıt hariç) %1,9 ve ‘’imalat (gıda, ‘’ham maddeler’’de (yakıt hariç) %17,6, ‘’yakıtlar’’da %2,3 ve ‘’imalat (gıda,içecek, tütün hariç) sanayi’’nde %7,7 artarken, ‘’yakıtlar’’da %18 azaldı. içecek, tütün hariç) sanayi’’nde %18,8 arttı. BEBKA • Ekonomi Göstergeleri Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu, 2016 10

DIŞ TİCARET ENDEKSLERİÂÂ Mevsim ve takvim ÂÂ Mevsim ve takvim ÂÂ Dış ticaret etkilerinden etkilerinden haddi 2016 yılı arındırılmış ihracat arındırılmış ithalat Haziran ayında miktar endeksi miktar endeksi 111,6 olarak %3,3 arttı %10,6 arttı gerçekleştiMevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış Mevsim ve takvim etkilerinden arındı- İhracat birim değer endeksininseriye göre; 2016 Mayıs ayında 137,2 olan rılmış seriye göre; 2016 Mayıs ayında ithalat birim değer endeksineihracat miktar endeksi %3,3 artarak, 2016 129,2 olan ithalat miktar endeksi %10,6 bölünmesiyle hesaplanan ve 2015Haziran ayında 141,7 oldu. Takvim etkile- artarak, 2016 Haziran ayında 142,9 ol- yılı Haziran ayında 106,7 olarakrinden arındırılmış seriye göre ise; 2015 du. Takvim etkilerinden arındırılmış se- elde edilmiş olan dış ticaret haddi,Haziran ayında 124,3 olan ihracat miktar riye göre ise; 2015 Haziran ayında 124,8 2016 yılı Haziran ayında 111,6 oldu.endeksi % 14 artarak, 2016 Haziran ayında olan ithalat miktar endeksi % 18,5 ar-141,8 oldu. tarak, 2016 Haziran ayında 147,9 oldu.Dış Ticaret Endeksleri (2010=100), Haziran 2016 İHRACAT İTHALAT ENDEKS 2015 Haziran 2016 Haziran DEĞIŞIM (%) ENDEKS DEĞIŞIM (%) 2016 Haziran 98,4 93,3 2016 Haziran 2015 Haziran 2016 Haziran /2015 Haziran 116,7 102,6 /2015 Haziran 100,2 91,5 -9,4 86,1 62,2 BİRİM DEĞER ENDEKSLERİ -5,6 97,4 93,3 -8,5Genel -5,2 92,2 83,6 -31,5Gıda, içecek ve tütün 97,3 109,7 -3,7Hammaddeler -12,1 99,4 93,8Yakıtlar 127,9 145,9 9,1İmalat (Gıda, içecek ve tütün hariç) 104,7 123,6 -8,7 86,5 79,2SITC'de başka yerde 134,3 138,9 18,1sınıflandırılmayan mallar 141,4 115,9 -27,8 81,6 55,9 5,7 132,0 142,1 17,6Genel -4,2 97,8 94,1 2,3Gıda, içecek ve tütün 33,0 433,6 18,8Hammaddeler 12,7 84,0 91,7Yakıtlar 119,1İmalat (Gıda, içecek ve tütün hariç) MIKTAR ENDEKSLERI 150,7SITC'de başka yerde 14,0 127,6 151,4sınıflandırılmayan mallar 18,1 143,3 130,8 1,9 111,3 129,7 -18,0 126,8 151,1 7,7 127,2 1.215,2 123,4 270,5 BEBKA • Ekonomi Göstergeleri Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu, 2016 11

SEKTÖREL GÜVEN ENDEKSLERİÂÂ Ağustos 2016 Hizmet Sektörü Güven Endeksi Perakende Sektörü Güven Endeksi İnşaat Sektörü Güven Endeksi1201101009080 7060Ocak 15 Şubat 15 Mart 15 Nisan 15 Mayıs 15 Haziran 15 Temmuz 15 Ağustos 15 Eylül 15 Ekim 15 Kasım 15 Aralık 15 Ocak 16 Şubat 16 Mart 16 Nisan 16 Mayıs 16 Haziran 16 Temmuz 16 Ağustos 16 Eylül 16 Ekim 16 Kasım 16 Aralık 16Hizmet sektörü güven endeksi 91,1 oldu Mevsim Etkilerinden Arındırılmış Sektörel Güven Endeksleri, Alt KalemleriMevsim etkilerinden arındırılmış hizmet sektörü güven endeksi Temmuz ve Değişim Oranları, Ağustos 2016ayında 100,86 iken, Ağustos ayında %9,7 oranında azalarak 91,06değerine düştü. Hizmet sektörü güven endeksindeki bu azalış; son üç aylık ENDEKS BIR ÖNCEKIdönemde “iş durumunun” iyileştiğini, “hizmetlere olan talebin” arttığını AYA GÖREdeğerlendiren ve gelecek üç aylık dönemde “hizmetlere olan talebin” DEĞIŞIM (%)artacağını bekleyen girişim yöneticisi sayısının azalmasından kaynaklandı.Hizmet sektöründe bir önceki aya göre; iş durumu, hizmetlere olan talep 2016 2016 2016 2016ve hizmetlere olan talep beklentisi endeksleri sırasıyla %9,6, %9,9 ve %9,7azaldı. 07 08 07 08Perakende ticaret sektörü güven endeksi 101,2 oldu Hizmet Sektörü Güven Endeksi 100,86 91,6 5,3 -9,7Mevsim etkilerinden arındırılmış perakende ticaret sektörü güven endeksi İş durumu (son 3 aylık dönemde) 94,38 85,31 3,8 -9,6Temmuz ayında 103,56 iken, Ağustos ayında %2,3 oranında azalarak101,19 değerine düştü. Perakende ticaret sektörü güven endeksindeki bu Hizmetlere olan talep 92,23 83,08 2,5 -9,9düşüş; son üç aylık dönemde “iş hacmi-satışların” arttığını, “mevcut mal (son 3 aylık dönemde)stok seviyesinin” mevsim normallerinin altında olduğunu değerlendirenve gelecek üç aylık dönemde “iş hacmi-satışların” artacağını bekleyen Hizmetlere olan talep beklentisi 115,98 104,78 9,1 -9,7girişim yöneticisi sayısının azalmasından kaynaklandı. Perakende ticaret (gelecek 3 aylık dönemde)sektöründe bir önceki aya göre; iş hacmi-satışlar, mevcut mal stok seviyesive iş hacmi-satışlar beklentisi endeksleri sırasıyla %4,9, %1,6 ve %0,6 azaldı. Perakende Ticaret Sektörü 103,56 101,19 3,9 -2,3 Güven Endeksiİnşaat sektörü güven endeksi 79,4 oldu İş hacmi-satışlar (son 97,36 92,55 5,6 -4,9Mevsim etkilerinden arındırılmış inşaat sektörü güven endeksi bir önceki 3 aylık dönemde)ayda 82,95 iken, Ağustos ayında %4,2 oranında azalarak 79,43 değerinedüştü. İnşaat sektörü güven endeksindeki bu azalış; “alınan kayıtlı Mevcut mal stok seviyesi (*) 101,59 99,95 2,8 -1,6siparişlerin mevcut düzeyini” mevsim normalinin üzerinde değerlendirenve gelecek üç aylık dönemde “toplam çalışan sayısında” artış bekleyen İş hacmi-satışlar beklentisi 111,74 111,06 3,5 -0,6girişim yöneticisi sayısının azalmasından kaynaklandı. İnşaat sektöründe (gelecek 3 aylık dönemde)bir önceki aya göre; alınan kayıtlı siparişlerin mevcut düzeyi ve toplamçalışan sayısı beklentisi endeksleri sırasıyla %5 ve %3,7 azaldı. İnşaat Sektörü Güven Endeksi 82,95 79,43 2,5 -4,2 Alınan kayıtlı siparişlerin 67,85 64,43 2,9 -5,0 mevcut düzeyi Toplam çalışan sayısı beklentisi 98,06 94,44 2,2 -3,7 (gelecek 3 aylık dönemde) (*) Mevcut mal stok seviyesi yayılma endeksinin artışı stok azalışını, azalışı ise stok artışını göstermektedir. Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu, 2016 BEBKA • Ekonomi Göstergeleri 12

TÜKETİCİ GÜVEN ENDEKSİ Tüketici güven endeksi 74,4 olduÂÂ Haziran 2016Türkiye İstatistik Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası işbirli-ği ile yürütülen tüketici eğilim anketi sonuçlarından hesaplanan tüketicigüven endeksi, Ağustos ayında bir önceki aya göre %11,1 oranında arttı;Temmuz ayında 67,03 olan endeks değeri Ağustos ayında 74,44 oldu. 2016 201585 Tasarruf etme ihtimali endeksi 24,6 oldu78 74,4 77,1 71,6 69,4 73,6 Tasarruf etme ihtimali endeksi %13,9 oranında arttı. Temmuz ayında 21,62 olan71 66,6 67 endeks, Ağustos ayında 24,62 değerine yükseldi. Bu artış, tüketicilerin gelecek 1264 aylık dönemde tasarruf etme ihtimallerinin bir önceki aya göre arttığını göstermektedir.57 58,5 Aylar50 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12İşsiz sayısı beklentisi endeksi 77 oldu Tüketici Güven Endeksi, Alt Kalemleri ve Değişim Oranları, Ağustos 2016İşsiz sayısı beklentisi endeksi bir önceki aya göre %12,7 oranındaartarak, Ağustos ayında 77,01 oldu. Bu artış, gelecek 12 aylık ENDEKS BIR ÖNCEKI AYAdönemde işsiz sayısında düşüş bekleyenlerin artmasından GÖRE DEĞIŞIMkaynaklandı. ORANI (%)Hanenin maddi durum beklentisi 94,2 oldu 2016 2016 2016 2016 2016Hanenin maddi durum beklentisi endeksi bir önceki aya göre %6,6oranında artarak Ağustos ayında 94,19 oldu. Bu artış, gelecek 12 06 07 08 07 08aylık dönemde hanenin maddi durumunun daha iyi olacağınıbekleyenlerin oranının artmasından kaynaklandı. Tüketici Güven 69,43 67,03 74,44 -3,5 11,1 Endeksi (*)Genel ekonomik durum beklentisiendeksi 101,9 değerine yükseldi Hanenin maddi 91,21 88,36 94,19 -3,1 6,6 durum beklentisiTemmuz ayında 89,82 olan genel ekonomik durum beklentisiendeksi %13,5 oranında artarak, Ağustos ayında 101,95 oldu. Bu Genel ekonomik 91,32 89,82 101,95 -1,6 13,5artış, gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durumun daha iyi durum beklentisiolacağı yönünde beklentisi olan tüketicilerin sayısının bir öncekiaya göre arttığını göstermektedir. İşsiz sayısı 70,64 68,31 77,01 -3,3 12,7 beklentisi (**) Tasarruf etme 24,55 21,62 24,62 -11,9 13,9 ihtimali (*) Beklentiler, gelecek 12 ay için sorgulanmaktadır. (**)İşsiz sayısı beklentisi endeksinin artması, işsiz sayısı beklentisinde azalışı, azalması ise işsiz sayısı beklentisinde artışı göstermektedir. Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu, 2016 BEBKA • Ekonomi Göstergeleri 13

SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi bir önceki aya göre %1,4 arttıÂÂ Haziran 2016Sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde, 2016 yılı Takvim etkisinden arındırılmışHaziran ayında bir önceki aya göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü sanayi üretimi bir önceki yılınendeksi %6,3 artarken imalat sanayi sektörü endeksi %2,4 azaldı ve aynı ayına göre %1,1 arttıelektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü en-deksi %2,1 arttı.Sanayinin alt sektörleri (2010=100 temel yıllı) incelendiğinde, 2016 yılıHaziran ayında bir önceki yılın aynı ayına göre madencilik ve taşocakçı-lığı sektörü endeksi %7,9 artarken, imalat sanayi sektörü endeksi %0,4azaldı ve elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sek-törü endeksi %9,3 arttı.Sanayi Üretim Endeksi ve Değişim Oranları (2010=100), Haziran 2016 ARINDIRILMAMIŞ TAKVIM ETKISINDEN ARINDIRILMIŞ MEVSIM VE TAKVIM ETKISINDEN ARINDIRILMIŞSektör Endeks Endeks Yıllık Değişim (%) Endeks Aylık Değişim (%)Toplam Sanayi 131,6 129,0 1,1 126,6 -1,4 114,5 113,3 7,9 111,8 6,3Madencilik ve Taşocakçılığı 133,2 130,3 -0,4 126,9 -2,4İmalat Sanayi 128,9 128,0 9,3 131,6 2,1Elektrik, Gaz, Buhar veİklimlendirme Üretimi ve DağıtımıMevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (2010=100), Haziran 2016 Üretim Endeksi (2010=100), Haziran 2016 2016 2015 2016 2015 126,8 126,6130 126,6 150 128,6124 127,6 121,1 126,2 140 131,5 132,9 119,9 130 130,2 129118112 120 116,1 116106 110 110,1 109,7 100 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12100 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Aylar Aylar Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu, 2016 BEBKA • Ekonomi Göstergeleri 14

SVAENŞAİRYKİ EÜTRİESTTİAMTEİSNTDİKELKESRİİ Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış ana sanayi gruplarında en yüksek azalış dayanıksız tüketim malı imalatında gerçekleştiAna sanayi grupları (MIGs) sınıflamasına göre, 2016 yılı Haziran ayındabir önceki aya göre en yüksek azalış %4,8 ile dayanıksız tüketim malıimalatında gerçekleşti.Ana Sanayi Gruplarına Göre Endeks ve Değişim Oranları (2010=100), Haziran 2016 ARINDIRILMAMIŞ TAKVIM ETKISINDEN MEVSIM VE TAKVIM Endeks ARINDIRILMIŞ ETKISINDEN ARINDIRILMIŞSektör Endeks Yıllık Değişim (%) Endeks Aylık Değişim (%)Toplam Sanayi 131,6 129,0 1,1 126,6 -1,4Ara malı imalatı 128,0 125,5 -0,2 121,7 -0,7Dayanıklı Tüketim Malı İmalatı 132,6 130,5 -5,5 126,3 1,5Dayanıksız Tüketim Malı İmalatı 125,9 123,0 -0,2 124,0 -4,8Enerji 123,2 122,5 9,0 123,6 1,4Sermaye Malı İmalatı 156,2 152,0 1,0 144,8 -1,3Mevsim ve takvim etkisinden Mevsim ve takvim etkisindenarındırılmış imalat sanayiinde arındırılmış imalat sanayiinde en yükseken yüksek azalış diğer ulaşım artış bilgisayarların, elektronik ve optikaraçlarının imalatında gerçekleşti ürünlerin imalatında gerçekleştiİmalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde, 2016 yılı Haziran ayında bir ön- İmalat sanayi alt sektörleri incelendiğinde, 2016 yılı Haziran ayında birceki aya göre en yüksek azalış %32,8 ile diğer ulaşım araçlarının imalatında önceki aya göre en yüksek artış %12,2 ile bilgisayarların, elektronik vegerçekleşti. Bu azalışı, %14,0 ile temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa optik ürünlerin imalatında gerçekleşti. Bu artışı, %7,8 ile kok kömürü veilişkin malzemelerin imalatı ve %7,7 ile fabrikasyon metal ürünleri (makine rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı ve %6,9 ile elektrikli teçhizat imalatıve teçhizat hariç) imalatı takip etti. takip etti. Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu, 2016ÂÂ KURULAN VE KAPANAN ŞİRKET İSTATİSTİKLERİ 2016 TEMMUZ (BİR AYLIK) 2015 TEMMUZ (BİR AYLIK)NUTS 3 KURULAN TASFİYE KAPANAN KURULAN TASFİYE KAPANANKODU İL ADI Şirket Kooperatif Ger. Kişi Tic. İşl. Şirket Kooperatif Şirket Kooperatif Ger. Kişi Tic. İşl. Şirket Kooperatif Ger. Kişi Tic. İşl. Şirket Kooperatif Şirket Kooperatif Ger. Kişi Tic. İşl.TR411 BURSA 129 0 31 10 2 10 2 31 165 2 35 20 13 32 10 41TR412 ESKİŞEHİR 19 0 40 3 2 6 1 48 32 0 79 11 7 8 1 32TR413 BİLECİK 4 0 9 1 0 1 1 3 60 2 0000 1TOPLAM 152 0 80 14 4 17 4 82 203 2 116 31 20 40 11 74 Kaynak: TOBB Kurulan/Kapanan Şirket İstatistikleri, 2016 BEBKA • Ekonomi Göstergeleri 15

BİLİYOR ?MUYDUNUZ ÂÂ Bursa’nın Keles ilçesinde yer alan Belen Tepe Höyüğünde yapılan kazılarda bulunan Alt Paleolitik Çağı’na ait taş aletlerin ildeki ilk yaşam izlerini M.Ö. 100.000’li yıllara dayandırdığınıÂÂ Ülkemizde ilk F-16 motoru ve helikopter parçası üretiminin Eskişehir’de yapılmış olduğunuÂÂ Orhan Gazi’nin Bursa’da 1326-1362 yıllar arasında yaptırdığı Bey Sarayı’nın Osmanlı Devleti’nin ilk sarayı ve devlet dairesi olduğunuÂÂ Ülkemizde ilk akülü yük aracı ve cadde süpürme aracının Eskişehir’de üretilmiş olduğunuÂÂ Osmanlı Devleti’nin fikir babası sayılan Şeyh Edebali’nin türbesinin Bilecik ilinde bulunduğunuÂÂ Bazı TanımlarDış ticaret haddi: İhracat birim değer endek- değerlerinde meydana gelen değişimdir ifade edersinin İthalat birim değer endeksine bölünmesi İstihdam oranı: Çalışan insan sayısının, ça- İthalat birim değer endeksi: İthalatın birimile bulunur lışabilir yaştaki insan sayısına bölünmesiyle değerlerinde meydana gelen değişimdirGirişimlerin doğumu: Daha önceki yıllarda bulunan orandır TÜFE: Halkın en fazla kullanmış olduğu malaktif çalışanı olmayıp ilgili yıl içinde en az İşgücüne katılma oranı: İşgücünün kurumsal ve hizmetlerin ortalama fiyat artışıdırbir ücretli çalışanı ile aktif olan girişimleri olmayan çalışma çağındaki nüfus içindeki Tüketici güven endeksi: Tüketicilerin ekono-ifade etmektedir oranıdır mideki bekleyişlerini belirleyen bir ölçüttürGirişimlerin ölümü: Sonraki yıllarda herhangi İşsizlik oranı: İş bulamayan nüfusun toplam Sanayi üretim endeksi: Sanayi üretimindebir ücretli çalışanı olmayan ve ilgili yıl içinde en işgücüne oranıdır meydana gelen artış ya da azalışı ifade ederaz bir ücretli çalışanı ile aktif olan girişimleri İşveren girişim: Herhangi bir referans yılda en ÜFE: Genel olarak üreticilerin girdilerindekiifade etmektedir az bir ücretli çalışanı ile aktif olan girişimleri ortalama fiyat artışıdırİhracat birim değer endeksi: İhracatın birim BEBKA • Ekonomi Göstergeleri 16

NOTLAR BEBKA • Ekonomi Göstergeleri 17

NOTLAR BEBKA • Ekonomi Göstergeleri 18

www.bebka.org.tr

www.bebka.org.trYeni Yalova Yolu 4.Km Buttim İş Merkezi ButtimPlaza Kat 6 16250 Osmangazi/Bursa TÜRKİYETelefon 0224 211 13 27 • Faks 0224 211 13 29