การพัฒนาระบบการจัดการศึกษาทางไกลบนเครือข่ายคอมพิวเตอร์

วารสารศลิ ปากรศกึ ษาศาสตรว์ ิจัย การพัฒนาระบบการจัดการศึกษาทางไกลบนเครือขา่ ยคอมพวิ เตอร์ ปีที่ 7 ฉบบั ที่ 1 (มกราคม – มถิ ุนายน 2558) ศรากร บุญปถัมภ-์ สมพงษ์ แตงตาด การพัฒนาระบบการจดั การศกึ ษาทางไกลบนเครอื ขา่ ยคอมพวิ เตอร์ ส�ำหรบั นักศึกษาระบบทวิภาคี ของส�ำนกั งานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา Development of Distance Education Management System on Web-Base for Dual Vocational Education Students Under Office of Vocational Education Commission ศรากร บญุ ปถมั ภ์* Sarakorn Boonphatum สมพงษ์ แตงตาด** Sompong Taengtard บทคัดยอ่ งานวจิ ัยนี้มวี ตั ถุประสงค์ เพอื่ 1. ศึกษาสภาพปัจจบุ นั ปญั หา และความตอ้ งการในการจัดการศึกษา ทางไกลบนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ 2. พัฒนาระบบการศึกษาทางไกลบนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ และ 3. ประเมินระบบการจัดการศึกษาทางไกลบนเครือข่าย กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ ผู้บริหารของ ส�ำนกั งานคณะกรรมการการอาชวี ศกึ ษา ผอู้ �ำนวยการสถานศกึ ษา หวั หนา้ งานอาชวี ศกึ ษาระบบทวภิ าคี และ ครูผสู้ อนในระบบทวภิ าคี จ�ำนวน 355 คน ใชว้ ธิ ีการเลือกแบบเจาะจง และกลุ่มตัวอย่างที่เปน็ นกั ศกึ ษาใน ระบบทวภิ าคี จ�ำนวน 405 คน ใชว้ ธิ กี ารสมุ่ อยา่ งงา่ ย เครอื่ งมอื ทใ่ี ช้ในการวจิ ยั คอื แบบสมั ภาษณ์ แบบสอบถาม ระบบการจดั การศกึ ษาทางไกล แบบวดั ผลสมั ฤทธทิ์ างการเรยี น แบบวดั ความพงึ พอใจ และแบบบนั ทกึ ขอ้ มลู สถิตทิ ี่ใช้ในการวิเคราะห์ คือ คา่ ร้อยละ ค่าเฉล่ีย สว่ นเบ่ียงเบนมาตรฐาน และสถิตทิ ดสอบแบบไม่อสิ ระ ผลการศึกษา พบว่า 1) ผู้บริหาร ผูส้ อน และนักศกึ ษามคี วามตอ้ งการใหน้ �ำระบบการศึกษาทางไกล บนเครือข่ายคอมพิวเตอร์มาจัดการศึกษาระบบทวิภาคี ในระดับมาก 2) ระบบการจัดการศึกษาทางไกล บนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ ประกอบด้วย 5 องค์ประกอบ คือ 1. ก�ำหนดปรัชญา ปณิธาน 2. วางแผน การจดั การศกึ ษาทางไกล 3. การพฒั นาสอื่ การเรยี นการสอนทางไกล 4. การจดั การเรยี นการสอนทางไกล และ 5. การประเมนิ ระบบการศึกษาทางไกล 3) สื่อการเรียนการสอนมีประสทิ ธภิ าพ 92.11/92.40 4) นกั ศึกษา มผี ลสมั ฤทธห์ิ ลงั เรยี นสงู กวา่ กอ่ นการเรยี นอยา่ งมนี ยั ส�ำคญั ทางสถติ ทิ ร่ี ะดบั .01 5) นกั ศกึ ษามคี วามพงึ พอใจ ตอ่ ระบบการจดั การศกึ ษาทางไกลบนเครอื ขา่ ยคอมพวิ เตอรอ์ ยใู่ นระดบั มาก และ 6) ครผู สู้ อนมคี วามคดิ เหน็ วา่ ระบบการจัดการศึกษาทางไกลบนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ ที่พัฒนาข้ึนมีความเหมาะสมส�ำหรับนักศึกษา ระบบทวิภาคี คำ� ส�ำคญั : ระบบการศึกษาทางไกล/ เครือข่ายคอมพวิ เตอร์/ อาชีวศกึ ษาระบบทวิภาคี * นกั ศกึ ษาปรญิ ญาปรชั ญาดษุ ฎบี ณั ฑติ สาขาวชิ าศกึ ษาศาสตร์ วชิ าเอกการศกึ ษาทางไกล มหาวทิ ยาลยั สโุ ขทยั ธรรมาธริ าช ** อาจารยท์ ปี่ รกึ ษา รองศาสตราจารย์ ดร. สาขาวชิ าศกึ ษาศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั สโุ ขทยั ธรรมาธริ าช 324

วารสารศิลปากรศกึ ษาศาสตร์วจิ ยั การพัฒนาระบบการจดั การศึกษาทางไกลบนเครือขา่ ยคอมพิวเตอร์ ปที ่ี 7 ฉบบั ที่ 1 (มกราคม – มถิ นุ ายน 2558) ศรากร บุญปถมั ภ์-สมพงษ์ แตงตาด Abstract The purposes of this research were (1) to study the states, the problems and needs of distance education system on web-base for dual vocational education students under Office of Vocational Education Commission; (2) to develop a distance education system on web-base for dual vocational education students under Office of Vocational Education Commission; and (3) to evaluate the developed distance education system on web-base for dual vocational education students under Office of Vocational Education Commission. The research sample for the field study are purposively selected totaling 355 person from Vocational Colleges under the Office of Vocational Education Commission throughout the country, Secretary Generals of the Vocational Education Commission, Directors of College, Heads of dual vocational education, and Dual vocational education teachers, and 405 person from Diploma students in dual vocational education system by using simple random sampling. Data collection instruments were interview schedule, questionnaire, distance education system, learning achievement test, a measure of satisfaction and data entry form. Statistics used to analyze the collected data were percentage, mean, standard deviation, and t-test. Research findings were as follows: 1) The needs for distance education system on web- base for dual vocational education students under Office of Vocational Education Commission was found that the average rate of heads of dual vocational education, teachers and students for the state of distance education system was high level for all parts. 2) The distance education system on web-base for dual vocational education students under Office of Vocational Education Commission was composed of five elements: the philosophy, planning, teaching materials, teaching on a computer network and evaluation. 3) The value of efficacy of teaching materials on a computer network through distance education system in the actual experiment were 91.70/92.05 against the criterion of 90/90. 4) The post-learning achievement of the students was significantly higher than their pre-learning achievement at the .01 level. 5) The students were satisfied with the developed distance education system on web-base for dual vocational education students at the high level. 5) In teachers’ opinions, the development of distance education system on web-base for dual vocational education students was appropriate. Keywords: Distance Education System/ Computer Network/ Dual Vocational Education 325

วารสารศลิ ปากรศึกษาศาสตร์วิจัย การพฒั นาระบบการจัดการศกึ ษาทางไกลบนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ ปีที่ 7 ฉบับท่ี 1 (มกราคม – มิถนุ ายน 2558) ศรากร บญุ ปถัมภ-์ สมพงษ์ แตงตาด บทน�ำ การจัดอาชีวศึกษาระบบทวิภาคี เป็นการ งานท�ำ ไปจนถึงผเู้ กษียณอายุ ก็สามารถเข้าศกึ ษาได้ จัดการศึกษาวิชาชีพในด้านการก�ำหนดหลักสูตร (สมุ าลี สงั ข์ศรี, 2549: 1) ดังน้ันจึงเปน็ วธิ ีการศึกษา การคัดเลือกนกั เรียนนกั ศึกษา การเขา้ เรียน และการ ที่มีความเหมาะสมในการจัดการศึกษาท้ังการศึกษา ประเมินผลการเรียนร่วมกันระหว่างสถานศึกษากับ ในระบบ นอกระบบ และการศึกษาอัธยาศัย สถานประกอบการ โดยผู้เรียนต้องใช้เวลาส่วนหนึ่ง จากสภาพของการขยายโอกาสทางการศกึ ษา ในสถานศกึ ษาเพอื่ เรยี นวชิ าสามญั และวชิ าชพี พนื้ ฐาน ด้านอาชีพ ผนวกกับการเปล่ียนแปลงในด้าน สว่ นภาคปฏบิ ตั เิ รียนในสถานประกอบการ ซึ่งผู้เรยี น เทคโนโลยี ท�ำใหเ้ กดิ ปญั หาดา้ นการผลติ ก�ำลงั แรงงาน จะได้เรียนรู้สภาพการท�ำงานที่แท้จริง ได้รับการ ระดบั อาชวี ศกึ ษาท่ีไมส่ อดคลอ้ งกบั ความตอ้ งการของ ปลูกฝังทัศนคตแิ ละนสิ ยั การท�ำงานท่ีดี มคี วามเข้าใจ สถานประกอบการ และมีทักษะวิชาชีพพ้ืนฐาน ในระบบการท�ำงานในสถานประกอบการ มีความ ที่จ�ำเป็นยังไม่เพียงพอ นอกจากนั้นรูปแบบของ ตรงต่อเวลา มีบุคลิกภาพที่ดีเหมาะสมกับงานท่ีท�ำ การบริหาร และวิชาการของสถานศึกษาได้มีการ สามารถแก้ไขปญั หาเฉพาะหนา้ ไดด้ ี มคี วามรบั ผดิ ชอบสงู เปล่ียนแปลงกระจายอ�ำนาจการบริหารจัดการจาก มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ มีความเข้าใจผู้อ่ืน และ ส่วนกลางสู่เขตพ้ืนท่ี โดยให้สถานประกอบการมี ท�ำงานรว่ มกบั ผอู้ น่ื ไดด้ ี (ส�ำนกั งานคณะกรรมการการ สว่ นรว่ มในการจดั การศกึ ษารว่ มกบั สถานศกึ ษา ท�ำให้ อาชวี ศึกษา, 2556: 38) นอกจากนนั้ ยังผลติ ผูเ้ รยี น สถานศึกษาในแต่ละแห่งต่างก็ก�ำหนดรูปแบบของ ได้ตรงตามความต้องการของตลาดแรงงาน ระบบการสอนวชิ าชพี ขน้ึ เอง สง่ ผลใหก้ ารสอนวชิ าชพี สร้างบุคลากรที่มีทักษะความช�ำนาญเฉพาะด้าน ไมม่ รี ะบบทชี่ ดั เจน ขาดแรงจงู ใจใหส้ ถานประกอบการ อีกทั้งครูยังได้รับข้อมูลที่ทันเหตุการณ์จาก เข้ามามีส่วนร่วมในการจัดการศึกษา และระดม สถานประกอบการ เพอ่ื มาใช้ในการปรบั ปรงุ หลกั สตู ร ทรัพยากร เพ่ือการศึกษาอย่างมีประสิทธิภาพ และการจดั การเรยี นการสอนใหก้ า้ วหนา้ และทนั สมยั (ส�ำนกั งานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ, 2555: 8-10) อยเู่ สมอ ส�ำหรบั สถานประกอบการจะไดพ้ นกั งานทมี่ ี นอกจากน้ันสถานประกอบการฝึกอาชีพไม่ครบ คณุ สมบตั ติ รงกบั ความตอ้ งการขององคก์ รพรอ้ มทจี่ ะ ตามหลักสูตร มีการเปลี่ยนแปลงครูฝึกบ่อย และมี ท�ำงานได้ทันที ไม่จ�ำเปน็ ตอ้ งฝกึ อบรมก่อนเข้าท�ำงาน ภาระงานมาก ท�ำให้ไม่มีเวลาดูแลเอาใจใส่ผู้เรียน ซ่ึงจะเปน็ การลดค่าใช้จ่ายในเรอื่ งทรพั ยากรบคุ คล เทา่ ทค่ี วร (ส�ำนกั มาตรฐานการอาชวี ศกึ ษาและวชิ าชพี , ปจั จบุ นั เทคโนโลยกี ารตดิ ตอ่ สอ่ื สารไดเ้ ขา้ มา 2550: 4) ดังน้ันการน�ำระบบการศึกษาทางไกล มบี ทบาทตอ่ การศกึ ษาอยา่ งไรพ้ รมแดน ท�ำใหส้ ถาบนั บนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ มาใช้ในการจัดการศึกษา การศึกษาต่างๆ จะต้องจัดการศึกษาท่ีน�ำเทคโนโลยี ให้แก่นักศึกษาระบบทวิภาคี ถือว่าเป็นการจัด การศกึ ษาทางไกลเขา้ ไปมสี ว่ นชว่ ยในการจดั การเรยี นรู้ การศึกษาท่ีมีความยืดหยุ่นมากข้ึน ไม่จ�ำเป็นต้องเข้า และเชื่อมโยงการเรียนการสอนของครูไปสู่ผู้เรียนใน ชนั้ เรยี นตามเวลาทกี่ �ำหนด และปรบั การเรยี นเปลย่ี น สถานทีต่ า่ งๆ ได้อย่างรวดเร็ว ซง่ึ จะเปน็ การชว่ ยเพม่ิ การสอนโดยมุ่งยึดผู้เรียนเป็นส�ำคัญ ซ่ึงนักศึกษาจะ คุณภาพและขยายโอกาสทางการศึกษา (วิจิตร ได้รับความรู้ และทฤษฎีทางด้านการฝึกงานผ่านทาง ศรสี อา้ น, 2548: 1) โดยมุ่งตอบสนองให้กับบคุ คล ระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์โดยตรง และในขณะ ทกุ เพศ ทกุ วยั ทง้ั ทม่ี หี นา้ ทกี ารงานประจ�ำ หรอื ยงั ไมม่ ี เดียวกันมีความเช่ียวชาญ ทางด้านทักษะในการ 326

วารสารศิลปากรศกึ ษาศาสตรว์ จิ ยั การพัฒนาระบบการจดั การศกึ ษาทางไกลบนเครอื ขา่ ยคอมพวิ เตอร์ ปที ี่ 7 ฉบบั ท่ี 1 (มกราคม – มิถุนายน 2558) ศรากร บุญปถัมภ์-สมพงษ์ แตงตาด ปฎิบัติงาน ในสถานประกอบการอย่างมีคุณภาพ คอมพิวเตอร์ และข้ันตอนการจัดการศึกษาของ ซ่ึงเป็นการตอบสนองตามวัตถุประสงค์ของการจัด อาชีวศึกษาระบบทวิภาคีของสถานศึกษาในสังกัด การศกึ ษาระบบทวภิ าคีไดเ้ ปน็ อยา่ งดี จงึ เปน็ ทมี่ าของ ส�ำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา ตลอดจน งานวจิ ยั ครงั้ นี้ โดยการสรา้ งระบบจดั การศกึ ษาทางไกล สัมภาษณ์ผู้บริหารของส�ำนักงานคณะกรรมการ ใหส้ อดคลอ้ งกบั ความตอ้ งการของสถานประกอบการ การอาชีวศึกษา เกย่ี วกับแนวทางในการจัดการศกึ ษา โดยใช้เทคโนโลยีเครือข่ายคอมพิวเตอร์มาเป็น ทางไกลบนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ และใช้ ตัวกลางในการเสริมเติมเต็มความรู้ทางด้านวิชาชีพ แบบสอบถามที่ผู้วิจัยได้พัฒนาขึ้นเก็บรวบรวมข้อมูล อยา่ งเปน็ ระบบ และไดม้ าตรฐานวชิ าชพี ทสี่ อดคลอ้ ง เกยี่ วกบั สภาพปจั จบุ นั ปญั หาและความตอ้ งการในการ กับความตอ้ งการของสถานประกอบการ จดั การศกึ ษาทางไกลบนเครอื ขา่ ยคอมพวิ เตอรส์ �ำหรบั นกั ศกึ ษาระบบทวภิ าคี ตามความคดิ เหน็ ของผบู้ รหิ าร วตั ถปุ ระสงค์ สถานศึกษา หัวหน้างานอาชีวศึกษาระบบทวิภาคี 2.1 เพอ่ื ศกึ ษาสภาพปจั จบุ นั ปญั หาและ ครูผู้สอน และนักศึกษาระบบทวิภาคีในด้าน ความตอ้ งการในการจดั การศกึ ษาทางไกลบนเครอื ขา่ ย การบริหารจัดการ ส่ือการเรียนการสอน ปัจจัย คอมพิวเตอร์ ส�ำหรับนักศึกษาระบบทวิภาคี เก้ือหนุน และการวัดประเมนิ ผล ของส�ำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศกึ ษา กลุ่มตัวอย่างในการวิจัย ประกอบด้วย 2.2 เพ่ือพัฒนาระบบการศึกษาทางไกล ประชากรท่ีเป็นผู้บริหารระดับสูงของส�ำนักงาน บนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ ส�ำหรับนักศึกษาระบบ คณะกรรมการการอาชวี ศกึ ษา จ�ำนวน 3 คน ผบู้ รหิ าร ทวภิ าคี ของส�ำนกั งานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา ระดับผู้อ�ำนวยการสถาบันการอาชีวศึกษา จ�ำนวน 2.3 เพื่อประเมินระบบการจัดการศกึ ษา 19 คน ผูอ้ �ำนวยการสถานศกึ ษาทจี่ ดั การการเรียน ทางไกลบนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ ส�ำหรับนักศึกษา การสอนอาชีวศึกษาระบบทวิภาคี จ�ำนวน 111 คน ระบบทวิภาคี ของส�ำนักงานคณะกรรมการ หวั หนา้ งานอาชวี ศกึ ษาระบบทวภิ าคี จ�ำนวน 111 คน การอาชวี ศึกษา ครูผ้สู อนในระบบทวภิ าคี จ�ำนวน 111 คน โดยการ เลือกแบบเจาะจง รวม 355 คน และประชากรทเ่ี ป็น วธิ ดี ำ� เนนิ การวิจัย นกั ศกึ ษาระดบั ประกาศนยี บตั รวชิ าชพี ชน้ั สงู ทเี่ รยี นใน การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัย และพัฒนา ระบบทวิภาคี จ�ำนวนทง้ั หมด 8,343 คน ใชว้ ิธกี าร (Research and Development) โดยมีประเด็น สุ่มอย่างง่าย โดยใช้ตารางตัวเลขแสดงขนาดของ การวิจยั ดงั นี้ กลมุ่ ตวั อย่างของ Krejcie and Morgan ได้จ�ำนวน 3.1 ศึกษาสภาพปัจจุบัน ปัญหา และ 405 คน ความต้องการของผู้บริหาร ครูผู้สอน และนักศึกษา เคร่ืองมือท่ีใช้ ในการวิจัย ได้แก่ แบบ ในระบบทวิภาคีของส�ำนักงานคณะกรรมการ สัมภาษณ์แบบมีโครงสร้างส�ำหรับผู้บริหารระดับสูง การอาชีวศึกษาที่มีต่อการจัดการศึกษาทางไกล ของส�ำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา และ บนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ เป็นการศึกษาเอกสาร ผู้บริหารระดับผู้อ�ำนวยการสถาบันการอาชีวศึกษา แนวคิดและงานวิจัยต่างๆ ที่เก่ียวข้องกับการศึกษา และแบบสอบถามความคิดเห็นส�ำหรับผู้อ�ำนวยการ ทางไกล รวมถึงการจัดการศึกษาบนเครือข่าย สถานศึกษาที่จัดการการเรียนการสอนอาชีวศึกษา 327

วารสารศิลปากรศึกษาศาสตรว์ จิ ัย การพฒั นาระบบการจัดการศึกษาทางไกลบนเครือข่ายคอมพวิ เตอร์ ปีท่ี 7 ฉบับที่ 1 (มกราคม – มิถุนายน 2558) ศรากร บุญปถัมภ-์ สมพงษ์ แตงตาด ระบบทวิภาคี หัวหน้างานอาชีวศึกษาระบบทวิภาคี ระบบทวิภาคี โดยการเลือกแบบเจาะจง จ�ำนวน ครผู สู้ อน และนกั ศึกษาท่เี รยี นในระบบทวภิ าคี 12 คน ส�ำหรับการเก็บข้อมูลเป็นการวิจัยเชิงส�ำรวจ เคร่ืองมือท่ีใช้ในการวิจัย ได้แก่ ระบบการ โดยผวู้ จิ ยั สมั ภาษณก์ ลมุ่ ตวั อยา่ งทเี่ ปน็ ผบู้ รหิ ารระดบั จัดการศึกษาทางไกลบนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ ที่ได้ สูงของส�ำนักงานคณะกรรมการการอาชวี ศึกษา และ จากการศกึ ษาเอกสาร งานวจิ ยั ตา่ งๆ และแบบบนั ทกึ ผู้บริหารระดับผู้อ�ำนวยการสถาบันการอาชีวศึกษา การสนทนากลมุ่ ส�ำหรบั ผเู้ ชี่ยวชาญ และใช้แบบสอบถามความคิดเห็นผู้อ�ำนวยการ การเก็บรวบรวมข้อมูล ใช้กระบวนการ สถานศึกษา หัวหน้างานอาชีวศึกษาระบบทวิภาคี สนทนากลุม่ ของผูท้ รงคุณวุฒิ จ�ำนวน 12 คน โดย ครผู สู้ อน และนักศึกษาระดบั ประกาศนยี บัตรวิชาชพี ผู้วิจัยได้ด�ำเนินการจัดเตรียมเอกสารเพ่ือน�ำเสนอ ชั้นสูงที่เรียนในระบบทวิภาคี วิเคราะห์ข้อมูลโดยหา และจัดส่งไปให้ผู้เช่ียวชาญได้ศึกษาล่วงหน้า ค่าร้อยละ ค่าเฉล่ีย ส่วนเบ่ียงเบนมาตรฐาน และ พร้อมกับได้ก�ำหนดนัดหมายเวลา และสถานที่เพ่ือ การวิเคราะหเ์ นอ้ื หา ด�ำเนินการสนทนากลุม่ 3.2 พัฒนาระบบการจัดการศึกษา 3.3 ทดลองและประเมินผล เพ่ือการ ทางไกลบนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ส�ำหรับนักศึกษา น�ำเสนอระบบการศึกษาทางไกลบนเครือข่าย ระบบทวิภาคี ของส�ำนักงานคณะกรรมการ คอมพิวเตอร์ส�ำหรับนักศึกษาระบบทวิภาคี ของ การอาชวี ศกึ ษา โดยมรี ายละเอยี ดแบง่ เปน็ 2 ตอน คอื ส�ำนักงานคณะกรรมการการอาชวี ศกึ ษา ในขนั้ ตอนนี้ 3.2.1 สร้างและพัฒนาระบบ ผู้วิจัยได้น�ำระบบการจัดการศึกษาทางไกลบน การจัดการศึกษาทางไกลบนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ เครือข่ายคอมพิวเตอร์ส�ำหรับนักศึกษาระบบทวิภาคี ส�ำหรบั นกั ศกึ ษาระบบทวภิ าคี ในตอนนผ้ี วู้ จิ ยั ไดศ้ กึ ษา ท่ีผู้วิจัยได้ปรับปรุงตามข้อเสนอแนะของผู้เชี่ยวชาญ วิเคราะห์เอกสารและงานวิจัย เก่ียวกับระบบ ไปทดลองใช้ในรูปแบบของการจัดการเรียนการสอน การศกึ ษาทางไกล ระบบการจดั การศกึ ษาบนเครอื ขา่ ย บนเครือขา่ ยคอมพิวเตอร์ คอมพิวเตอร์ และรูปแบบการจัดการอาชีวศึกษา กลุ่มตัวอย่างท่ีใช้ในการวิจัย คือ นักศึกษา ระบบทวิภาคี และท�ำการสังเคราะห์เป็นระบบ ระดบั ประกาศนยี บตั รวชิ าชพี ชนั้ สงู ชนั้ ปที ่ี 2 สาขาวชิ า การจัดการศึกษาทางไกลบนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ โลจิสติกส์ วิทยาลยั อาชีวศึกษาเชียงราย ในรายวิชา ส�ำหรบั นักศกึ ษาระบบทวิภาคี การจดั การคลงั สนิ คา้ ภาคเรยี นท่ี 2 ปกี ารศกึ ษา 2557 3.2.2 ป ร ะ ชุ ม ส น ท น า ก ลุ ่ ม จ�ำนวน 25 คน โดยใช้วิธีการเลอื กแบบเจาะจง (Focus Group) ผ้เู ชี่ยวชาญ โดยมีจุดมงุ่ หมายเพือ่ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย ให้ผเู้ ช่ยี วชาญไดว้ ิพากษ์ และแสดงความคิดเหน็ ต่อ 1) แบบทดสอบผลสัมฤทธ์ิทางการเรียน และ ระบบการจดั การศกึ ษาทางไกลบนเครอื ขา่ ยคอมพวิ เตอร์ 2) แบบ สอบถามความพงึ พอใจของนักศกึ ษาทม่ี ีตอ่ ส�ำหรับนักศึกษาระบบทวิภาคี และน�ำความคิดเห็น การจัดการศึกษาทางไกลบนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ และข้อเสนอแนะมาปรับปรุงแก้ ไข โดยเครอ่ื งมอื ทั้ง 2 ฉบับ ไดผ้ า่ นการตรวจของผู้ทรง กลุ่มตัวอย่าง ประกอบด้วยผู้ทรงคุณวุฒิ คณุ วุฒิ จ�ำนวน 5 คน และหาค่าความเชือ่ ม่นั โดยการ ที่มีความเช่ียวชาญทางด้านการศึกษาทางไกล ค�ำนวณหาค่าสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาค ด้านเทคโนโลยีสารสนเทศ และด้านการอาชีวศึกษา (Cronbach’s Alpha Coeffi-cient) มคี า่ เทา่ กบั 0.80 328

วารสารศลิ ปากรศกึ ษาศาสตร์วจิ ยั การพัฒนาระบบการจดั การศึกษาทางไกลบนเครือขา่ ยคอมพิวเตอร์ ปที ี่ 7 ฉบบั ท่ี 1 (มกราคม – มถิ นุ ายน 2558) ศรากร บญุ ปถมั ภ-์ สมพงษ์ แตงตาด การเก็บรวบรวมข้อมูล ผู้วิจัยได้ด�ำเนินการ ผอู้ �ำนวยการสถานศกึ ษา หวั หนา้ งานอาชวี ศกึ ษาระบบ ทดลองใชก้ บั นกั ศกึ ษาทกี่ �ำลงั ศกึ ษาอยใู่ นระบบทวภิ าคี ทวิภาคี และครูผู้สอนในสถานศึกษาท่ีจัดการสอน รายวชิ าการจดั การคลงั สนิ คา้ โดยใชบ้ ทเรยี นออนไลน์ ระบบทวิภาคี มีความคิดเห็นเกี่ยวกับแนวทางในการ (Moodle) โดยกอ่ นการทดลองผวู้ จิ ยั ไดจ้ ดั ปฐมนเิ ทศ จดั การศกึ ษาทางไกลบนเครอื ขา่ ยคอมพวิ เตอร์ 7 ดา้ น นักศึกษาท่ีลงทะเบียนรายวิชาน้ี เพ่ือชี้แจงข้ันตอน โดยมคี า่ เฉลยี่ ของความคดิ เหน็ เรยี งล�ำดบั จากมากไป การเข้าใช้บทเรียน วิธีการลงทะเบียน วิธีการเรียน หาน้อย ได้แก่ ด้านส่ือการเรยี นการสอน (X = 1.58) การใช้ส่ือการสอน การติดต่อสื่อสารระหว่างผู้เรียน ด้านผู้เรียน (X = 1.42) ด้านปัจจัยเกื้อหนุน กับผู้สอน และระหว่างผู้เรียนด้วยกัน การบริการ (X = 1.41) ดา้ นการบรหิ ารและการจดั การ (X = 1.37) สนับสนุนและการวัดประเมินผล และจัดท�ำคู่มือ ดา้ นการจดั การเรียนการสอน (X = 1.36) ดา้ นการ การใช้งานส�ำหรับผู้สอน และผู้เรียน เพื่อให้ศึกษา วัดประเมินผล (X = 1.33) และด้านผู้สอน เพ่ิมเติมระหว่างการเรียนการสอนในรูปแบบของ (X = 1.30) ตามล�ำดบั สว่ นนักศึกษามคี วามคิดเห็น เอกสารอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ และผสู้ อนจะตดิ ตอ่ สอื่ สารกบั เก่ียวกับสภาพแนวทางในการจัดการศึกษาทางไกล ผเู้ รยี น รวมถงึ การทดสอบและการมอบหมายงานบน เรียงล�ำดับจากมากไปหาน้อย ได้แก่ ด้านปัจจัยเกื้อ บทเรียนออนไลน์ และจดหมายอิเล็กทรอนิกส์ หนุน (X = 1.19) ด้านผ้เู รยี น และด้านการวัดและ นอกจากน้ันจะมีการพบปะกับผู้สอนตามตาราง ประเมนิ ผล (X = 1.16) ดา้ นการจดั การเรยี นการสอน ก�ำหนด 2 คร้ัง หลังจากการทดลองจะด�ำเนินการ ด้านการบริหารและการจดั การ และด้านสอื่ การเรยี น ประเมินผลสัมฤทธ์ิทางการเรียน ความพึงพอใจต่อ การสอน (X = 1.14) และด้านผสู้ อน (X = 1.09) การจดั การศกึ ษาทางไกลบนเครือขา่ ยคอมพวิ เตอร์ ตามล�ำดบั การวิเคราะห์ข้อมูล ผู้วิจัยด�ำเนินการหา ส�ำ ห รั บ ผู ้ บ ริ ห า ร ร ะ ดั บ สู ง ใ น ส�ำ นั ก ง า น ประสิทธิภาพของส่ือการเรียนการสอนบนเครือข่าย คณะกรรมการการอาชีวศึกษา ให้ความคิดเห็น คอมพวิ เตอร์ โดยใชส้ ตู รการหาประสทิ ธภิ าพของสอ่ื เกี่ยวกับระบบการศึกษาทางไกลบนเครือข่าย ผกาลรสเรัมยี ฤนทกธา์ิทรสางอกนาตราเรมียเกนณก่อฑน์ Eแ1ล/Eะ2หแลลังะเรเปียรนยี บโดเทยยี ใบช้ คอมพิวเตอร์ ว่ามีความเหมาะสมส�ำหรับการจัด การศกึ ษาทวภิ าคี (รอ้ ยละ 72.73) ทงั้ นเ้ี นอื่ งจากเปน็ การทดสอบคา่ ที แบบกลมุ่ ไมเ่ ปน็ อสิ ระจากกนั (t-test รปู แบบของการจดั การศกึ ษาทศี่ กึ ษาไดต้ ามความสนใจ for Dependent Samples) ความคิดเห็นของครู โดยไมต่ ้องเขา้ มาเรยี นในสถานศกึ ษา และทบทวนได้ ผู้สอน และความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีต่อระบบ ดว้ ยตนเองตลอดเวลาตามความสนใจ ความถนดั โดย การจัดการศึกษาทางไกลบนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ ไม่จ�ำกดั ระยะเวลา ระยะทาง และสถานท่ี (รอ้ ยละ ส�ำหรับนักศึกษาระบบทวิภาคี โดยหาค่าเฉลี่ย 54.55) นอกจากนัน้ ยังมคี วามเห็นว่าระบบการศกึ ษา สว่ นเบ่ยี งเบนมาตรฐาน และวิเคราะห์เนื้อหา ทางไกลบนเครือข่ายคอมพิวเตอร์เกิดความคุ้มค่า ส�ำหรับการจัดการศึกษาทวิภาคี ท้ังน้ีเน่ืองจาก ผลการวจิ ัย ประหยดั ทงั้ งบประมาณและเวลา (รอ้ ยละ 100) และ 1. สภาพปจั จบุ ัน ปัญหา และความตอ้ งการ ลดอันตรายในการฝึกปฏบิ ตั ิ (ร้อยละ 72.73) ข อ ง ก า ร จั ด ก า ร ศึ ก ษ า ท า ง ไ ก ล บ น เ ค รื อ ข ่ า ย ส่วนลักษณะของรายวิชาที่เหมาะสมส�ำหรับ คอมพิวเตอร์ ส�ำหรับนักศึกษาระบบทวิภาคีของ ระบบการศกึ ษาทางไกลบนเครอื ขา่ ยคอมพวิ เตอรน์ นั้ 329

วารสารศลิ ปากรศึกษาศาสตรว์ ิจัย การพฒั นาระบบการจดั การศกึ ษาทางไกลบนเครอื ข่ายคอมพวิ เตอร์ ปีท่ี 7 ฉบับท่ี 1 (มกราคม – มิถุนายน 2558) ศรากร บุญปถมั ภ-์ สมพงษ์ แตงตาด มคี วามเหน็ วา่ ทกุ รายวชิ าสามารถเรยี นรู้ไดด้ ว้ ยตนเอง ประกอบดว้ ย 5 องคป์ ระกอบ คอื 1) ปรชั ญา ปณธิ าน (ร้อยละ 86.36) ซ่งึ จะตอ้ งวเิ คราะห์เนื้อหาใหช้ ดั เจน วิสัยทัศน์ นโยบาย และวัตถุประสงค์ของการศึกษา โดยต้องใช้สื่อเสมือนจริงเพ่อื ใหเ้ กดิ ทักษะการเรยี นรู้ ระบบทวิภาคี 2) วางแผนการจัดการศึกษาทางไกล (รอ้ ยละ 72.73) และมกี ารพบกนั ระหว่างผสู้ อนกับ บนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ 3) พัฒนาสื่อการเรียน ผู้เรียนเป็นคร้ังคราว เพ่ือการทดสอบภาคปฏิบัติ การสอนทางไกลบนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ (ร้อยละ 68.18) 4) จัดการเรียนการสอนทางไกลบนเครือข่าย 2. ร ะ บ บ ก า ร จั ด ก า ร ศึ ก ษ า ท า ง ไ ก ล คอมพิวเตอร์ และ 5) ประเมินระบบการศึกษา บนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ส�ำหรับนักศึกษาระบบ ทางไกลบนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ ดังภาพประกอบ ทวิภาคี ของส�ำนกั งานคณะกรรมการการอาชวี ศกึ ษา และรายละเอยี ดขององคป์ ระกอบตา่ งๆ ดงั ตอ่ ไปน้ี 330

วารสารศิลปากรศึกษาศาสตร์วิจัย การพัฒนาระบบการจัดการศกึ ษาทางไกลบนเครอื ข่ายคอมพวิ เตอร์ ปที ี่ 7 ฉบับท่ี 1 (มกราคม – มิถุนายน 2558) ศรากร บุญปถัมภ-์ สมพงษ์ แตงตาด 8 331

วารสารศิลปากรศกึ ษาศาสตร์วจิ ยั การพัฒนาระบบการจัดการศกึ ษาทางไกลบนเครอื ข่ายคอมพวิ เตอร์ ปที ี่ 7 ฉบับท่ี 1 (มกราคม – มถิ นุ ายน 2558) ศรากร บญุ ปถัมภ-์ สมพงษ์ แตงตาด 2.1 ปรชั ญา ปณธิ าน วสิ ยั ทศั น์ นโยบาย 2.3 พฒั นาสอ่ื การเรยี นการสอนทางไกล และวตั ถปุ ระสงค์ของการศกึ ษาระบบทวิภาคี บนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ เป็นการถ่ายทอดเนื้อหา ปรัชญา: ส่งเสรมิ การเรียนรู้ คิดเก่ง ท�ำเปน็ สาระและประสบการณ์แก่ผู้เรียน เพื่อให้เกิดความรู้ เน้นทักษะ และคุณภาพตามมาตรฐานวิชาชีพ ความเข้าใจ และทักษะในวิชาชีพ ประกอบด้วย อาชีวศึกษาทวภิ าคี 5 ขนั้ ตอน คอื 1. วเิ คราะหเ์ นอ้ื หาวชิ าเพอ่ื การน�ำเสนอ ปณธิ าน: จดั การศกึ ษาตามความตอ้ ง การของ ร่วมกับสถานประกอบการ 2. ก�ำหนดวัตถุประสงค์ สถานประกอบการ ส่งเสริมการเรียนรู้ด้วยตนเอง ของการพัฒนาสื่อการเรียนการสอน 3. ผลิตสื่อ และพัฒนาช่องทางการศึกษาทางไกลไร้พรมแดน การเรียนการสอนบนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ อาชวี ศึกษา 4. ทดสอบประสทิ ธภิ าพสอ่ื การสอน และ 5. น�ำไปใช้ วิสัยทัศน์: มุ่งพัฒนาการศึกษาอาชีวศึกษา จัดการสอนบนเครือขา่ ย ทวิภาคีบนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ เพ่ือการเรียนรู้ 2.4 จัดการเรียนการสอนทางไกล ทุกเวลา ทกุ สถานท่ี บนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ มีขนั้ ตอน 5 ข้นั ตอน คือ นโยบายของการจัดการศึกษาทางไกลบน 1. เตรียมความพร้อมของผู้เรียน 2. จัดกิจกรรม เครอื ขา่ ยคอมพวิ เตอร์ส�ำหรบั นกั ศึกษาระบบ ทวิภาคี การเรียนบนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ 3. ประเมินผล ประกอบด้วย ด้านบริหารจัดการ ดา้ นวิชาการ และ หลังการเรียน 4. จัดกิจกรรมภาคปฏิบัติเพ่ือ ดา้ นบรกิ าร โดยมวี ตั ถปุ ระสงค์ เพอ่ื ใหผ้ เู้ รยี นสามารถ การน�ำเสนองานเมอื่ กลบั จากสถานประกอบการ และ แสวงหาความรู้ทางด้านวิชาชีพได้ตลอดเวลาและ 5. ประเมนิ ร่วมกบั สถานประกอบการ พฒั นาความรู้ และทกั ษะวชิ าชพี อยา่ งตอ่ เนอื่ งทกุ เวลา 2.5 ประเมินระบบการศึกษาทางไกล ทกุ สถานท่ี บนเครือข่ายคอมพิวเตอร์เป็นการประเมินผลผลิต 2.2 วางแผนการจัดการศึกษาทางไกล ของกระบวนจัดการศึกษาทางไกลบนเครือข่าย บนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ เป็นองค์ประกอบที่น�ำ คอมพิวเตอร์ มี 2 ขนั้ ตอน คือ 1. ประเมนิ ระบบ ค ว า ม คิ ด เ ห็ น แ ล ะ น�ำ ข ้ อ มู ล ข อ ง ก า ร ศึ ก ษ า การศึกษาทางไกลบนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ และ สภาพปญั หา และความตอ้ งการของสงั คมทแี่ ทจ้ รงิ มา 2. ปรับปรุงระบบการจัดการศึกษาทางไกลบน ด�ำเนินการจัดการศึกษาบนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ เครอื ขา่ ยคอมพิวเตอร์ ส�ำหรบั นักศกึ ษาระบบทวิภาคี มีขนั้ ตอนการด�ำเนินการ 6 ขั้นตอน คือ 1. วเิ คราะห์ 3. ผลการทดลองใช้ และประเมนิ ระบบการ สภาพแวดล้อมและความต้องการของสถาน จัดการศึกษาทางไกลบนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ ประกอบการ 2. วิเคราะห์และคัดเลือกผู้เรียน ส�ำหรับนักศึกษาระบบทวิภาคี ผู้วิจัยได้ทดลองใช้ 3. ก�ำหนดคุณภาพของผู้ส�ำเรจ็ การศึกษา 4. ก�ำหนด ระบบการจัดการศึกษาทางไกลบนเครือข่าย แผนการเรียน/แผนการฝึกอาชีพ และคู่มือครู คอมพิวเตอร์ โดยท�ำการจัดการเรียนการสอนบน 5. ก�ำหนดโครงสร้างพ้ืนฐานของการศึกษาทางไกล เครอื ขา่ ยคอมพวิ เตอรด์ ว้ ยบทเรยี นออนไลน์ รายวชิ า บนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ ส�ำหรับนักศึกษาระบบ การจดั การคลงั สนิ ค้า ผลการทดลองพบว่า ทวิภาคี และ 6. ก�ำหนดแนวทางการประเมินผล 3.1 ทดสอบประสิทธิภาพของสื่อการ การจัดการศึกษาทางไกลบนเครือขา่ ยคอมพิวเตอร์ เรียนการสอนบนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ โดยใช้สูตร การหาประสิทธิภาพของสื่อการเรียนการสอนตาม 332

วารสารศิลปากรศกึ ษาศาสตรว์ จิ ัย การพัฒนาระบบการจดั การศึกษาทางไกลบนเครอื ข่ายคอมพิวเตอร์ ปที ่ี 7 ฉบบั ที่ 1 (มกราคม – มิถนุ ายน 2558) ศรากร บญุ ปถมั ภ-์ สมพงษ์ แตงตาด เซก่ึงณเปฑ็น์ ไปEต1า/Eมเ2กณไดฑค้ ์ทา่ ่ีก�ำหEน1 ด=ไว9้2ค.1ือ1,9E02/9=0 92.40 ระบบการศึกษาทางไกลบนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ แสดง ซง่ึ เปน็ องคป์ ระกอบของการศกึ ษาทางไกล สอดคลอ้ ง ให้เห็นว่าส่ือการเรียนการสอนท่ีใช้ในระบบการจัด กับระบบการจัดการศึกษาทางไกลของมหาวิทยาลัย การศึกษาทางไกลบนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ใน สโุ ขทยั ธรรมาธริ าช มี 9 องคป์ ระกอบคอื 1) ก�ำหนด ภาพรวม มปี ระสทิ ธิภาพและคณุ ภาพดี ปรัชญา และวิสัยทัศน์ 2) ศึกษาสภาพปัญหาและ 3.2 ผลสมั ฤทธทิ์ างการเรยี นรายวชิ าการ ความต้องการของสังคม 3) วิเคราะห์นักศึกษาและ จัดการคลังสนิ ค้าหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียน ก�ำหนดมาตรฐานบณั ฑติ 4) ก�ำหนดบริบทการเรียนรู้ 3.3 ความพงึ พอใจของนกั ศึกษา ทม่ี ตี อ่ 5) พัฒนาหลักสูตร 6) พัฒนาชุดการสอนทางไกล ระบบการจัดการศึกษาทางไกลบนเครือข่าย 7) ถ่ายทอดและเผชิญมวลประสบการณ์ คอมพิวเตอร์ ส�ำหรับนักศึกษาระบบทวิภาคี ใน 8) การประเมนิ 9) ประกนั คุณภาพ (มหาวิทยาลยั รายวชิ าการจัดการคลังสนิ คา้ ทกุ ด้านอยู่ในระดบั มาก สุโขทัยธรรมาธิราช, 2543: 18) และระบบการจัด 3.4 ผู ้ ส อ น มี ค ว า ม เ ห็ น ต ่ อ ร ะ บ บ การศึกษาไร้พรมแดนของมหาวิทยาลัยเทคโนโลยี การจัดการศึกษาทางไกลบนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ สรุ นารี ซง่ึ มรี ายละเอยี ดดงั น้ี 1) ก�ำหนดปรชั ญา และ วา่ มีความเหมาะสมส�ำหรับนกั ศึกษาระบบทวิภาคี แนวทางการจดั การศกึ ษาไรพ้ รมแดน 2) ส�ำรวจปญั หา และความต้องการของสังคม 3) พัฒนาหลักสูตร การอภปิ รายผลการวจิ ยั การศึกษาไร้พรมแดน 4) คัดเลือกและพัฒนา ผลการพัฒนาระบบการจัดการศึกษา เทคโนโลยีการศึกษาไร้พรมแดน 5) ผลิตชุดส่ือ ทางไกลส�ำหรบั นักศกึ ษาระบบทวิภาคี ของส�ำนกั งาน ประสมส�ำหรับการศึกษาไร้พรมแดน 6) ด�ำเนินการ คณะกรรมการการอาชีวศึกษา สามารถสรุปไดด้ ังนี้ ถ่ายทอดการเรียนการสอน 7) ประเมินการศึกษา 1. ผู้วิจัยได้ศึกษาเอกสารแนวคิด ทฤษฎี (มหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยีสุรนารี, 2540: 5) นอกจาก การศึกษาทางไกลและงานวิจัยที่เก่ียวข้องทั้งใน น้ันยังสอดคล้องกับปรีชา วิหคโต ที่กล่าวว่า ประเทศและต่างประเทศ รวมท้ังผลจากการศึกษา การพฒั นาระบบการศกึ ษาทางไกลเปน็ การจดั โครงสรา้ ง สภาพปัจจุบัน และความต้องการ แนวทางการจัด และองคป์ ระกอบตา่ งๆ ทเ่ี กย่ี วขอ้ งเขา้ ดว้ ยกนั (ปรชี า การศกึ ษาทางไกลบนเครอื ขา่ ยคอมพวิ เตอร์ ตลอดจน วหิ คโต, สนทนากลมุ่ , 27 พฤศจกิ ายน 2557) อาทิ น�ำข้อเสนอแนะจากผู้เชี่ยวชาญมาพัฒนาระบบ ปรัชญา ปณธิ าน วสิ ัยทัศน์จนถงึ การจดั การเรียนการ การจัดการศึกษาทางไกล พบว่า องค์ประกอบของ สอน และการประเมนิ ผล (สุมาลี สงั ข์ศรี, สนทนา ระบบการจัดการศึกษาทางไกลบนเครือข่าย กลุม่ , 27 พฤศจิกายน 2557) คอมพวิ เตอรส์ �ำหรบั นกั ศกึ ษาระบบทวภิ าคี ประกอบดว้ ย 1.1 ปรชั ญา ปณธิ าน วสิ ยั ทศั น์ นโยบาย 5 องค์ประกอบ คอื 1) ปรชั ญา ปณิธาน วสิ ยั ทัศน์ และวตั ถปุ ระสงคข์ องการศกึ ษาระบบทวภิ าคี มคี วาม นโยบาย และวตั ถปุ ระสงคข์ องการศกึ ษาระบบทวภิ าคี สอดคล้องกับระบบการเรียนการสอนทางไกลของ 2) วางแผนการจัดการศึกษาทางไกลบนเครือข่าย หลายสถาบัน เพื่อใช้เป็นแนวทางในการด�ำเนินงาน คอมพวิ เตอร์ 3) พฒั นาสอื่ การเรยี นการสอนทางไกล การจัดการศึกษาให้ประสบผลส�ำเร็จ เช่น ระบบ บนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ 4) จัดการเรียนการสอน การศกึ ษาทางไกลของมหาวทิ ยาลยั สโุ ขทยั ธรรมาธริ าช ทางไกลบนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ และ 5) ประเมนิ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีสุรนารี และมหาวิทยาลัย 333

วารสารศิลปากรศึกษาศาสตรว์ ิจยั การพฒั นาระบบการจัดการศกึ ษาทางไกลบนเครอื ข่ายคอมพิวเตอร์ ปที ่ี 7 ฉบับที่ 1 (มกราคม – มิถนุ ายน 2558) ศรากร บุญปถมั ภ์-สมพงษ์ แตงตาด นเรศวร และสอดคล้องกับความต้องการของ ออกแบบเนื้อหา เขียนเน้ือหา ก�ำหนดกิจกรรม สถานประกอบการ ท้ังนี้เนื่องจากการจดั การศกึ ษาใน สร้างแบประเมิน ผลิตงานเสียงและภาพ เสนอ รปู แบบทวภิ าคผี เู้ รยี นจะตอ้ งไปเรยี นรู้ และฝกึ ปฏบิ ตั ิ บทเรียนขึ้นเครือข่าย ผลิตสื่อเสริม จัดท�ำคู่มือ จากสถานประกอบการไม่น้อยกว่าร้อยละ 50 ของ การเรยี น ทดสอบประสทิ ธภิ าพ และปรบั ปรงุ บทเรยี น เวลาเรียนทัง้ หมด (ปยิ ะ กรกชจินตนาการ, สนทนา น�ำเสนอและถา่ ยทอดการสอน ตดิ ตามและประเมนิ ผล กลุ่ม, 27 พฤศจกิ ายน 2557) (ชยั ยงค์ พรหมวงค์, 2540: 53) 1.2 วางแผนการจัดการศึกษาทางไกล 1.4 จัดการเรียนการสอนทางไกล บนเครอื ขา่ ยคอมพวิ เตอร์ เปน็ การวเิ คราะหส์ ภาพของ บนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ เป็นขั้นตอนการถ่ายทอด สถานศกึ ษา และความตอ้ งการของสถานประกอบการ ประสบการณก์ ารเรยี นรู้ไปสผู่ ู้เรียน โดยมีข้นั ตอน 5 ซง่ึ ถอื วา่ เปน็ ปจั จยั แรกของปจั จยั น�ำเขา้ สอดคลอ้ งกบั ข้ันตอน คือ เตรียมความพร้อมของผู้เรียน ระบบการจัดการศึกษาทางไกลของนักการศึกษา จัดกิจกรรมการเรียนบนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ หลายท่าน ได้แก่ Willis (1993: 156), Michael ประเมนิ ผลหลงั การเรยี น จดั กจิ กรรมภาคปฏบิ ตั เิ พอ่ื G.Moore and Greg Kearsley (2005:76) Smith การน�ำเสนองานเมอื่ กลบั จากสถานประกอบการ และ and Ragan (1993: 55) McKinnon & Nolan ประเมินร่วมกับสถานประกอบการ สอดคล้องกับ (1999: 320) ท่ีระบุว่าผู้จัดการศึกษาจะต้องตอบ ขั้นตอนการถ่ายทอดเนื้อหา และประสบการณ์ของ ค�ำถามไดว้ า่ ท�ำไมจงึ ตอ้ งจดั การสอนทางไกล กลมุ่ เปา้ ระบบการศึกษาทางไกล มหาวิทยาลัยสุโขทัย หมายคอื ใคร มคี ณุ ลกั ษณะอยา่ งไร และจะตอ้ งด�ำเนนิ ธ ร ร ม า ธิ ร า ช ซ่ึ ง มี ก า ร ส มั ค ร เ ป ็ น นั ก ศึ ก ษ า การอยา่ งไร เพอื่ ให้ไปสเู่ ปา้ หมายทกี่ �ำหนด ซงึ่ จะชว่ ย การปฐมนิเทศและลงทะเบียนเรียน การศึกษาด้วย ให้การวางแผนการจัดการศึกษาเป็นไปอย่างมี ตนเองจากส่ือต่างๆ การประเมินผลการเรียน และ ประสิทธิภาพ การอบรมเสริมประสบการณ์ (มหาวิทยาลัยสุโขทัย 1.3 พฒั นาสอ่ื การเรยี นการสอนทางไกล ธรรมาธิราช, 2543: 31) บนเครอื ขา่ ยคอมพวิ เตอร์ ซง่ึ เปน็ รปู แบบหนงึ่ ของการ ในส่วนของการจัดกิจกรรมภาคปฏิบัติ ใช้สื่อการสอนในระบบของการศึกษาทางไกล เปน็ กจิ กรรมทผี่ เู้ รยี นจะตอ้ งน�ำผลงานทไี่ ดร้ บั มอบหมาย สอดคล้องกับสุมาลี สังข์ศรี ท่ีได้ระบุรูปแบบของ จากสถานประกอบการมาน�ำเสนอในรูปแบบของ การศกึ ษาทางไกลที่ใชส้ อ่ื คอมพวิ เตอรเ์ ปน็ สอื่ หลกั ใน การประชุม หรอื การสมั มนากลุม่ ที่สถานศกึ ษา ทัง้ นี้ การถ่ายทอดเนื้อหาลักษณะต่างๆ แล้วใช้สื่ออ่ืนๆ เพ่ือเป็นการแลกเปล่ียนความคิดเห็นระหว่างผู้เรียน เสริม เช่น สอ่ื สิง่ พมิ พ์ การสอนเสริม การฝึกปฏิบตั ิ กบั ผูส้ อน และระหว่างผเู้ รยี นด้วยกัน ซึ่งสอดคล้อง เปน็ ตน้ (สมุ าลี สงั ขศ์ ร,ี 2549: 40) ซง่ึ ตอ้ งด�ำเนนิ การ กับแนวทาง การจัดอบรมเขม้ เพ่ือเสรมิ ประสบการณ์ พัฒนาโดยการวิเคราะห์เน้ือหาวิชา ก�ำหนด ของมหาวทิ ยาลยั สโุ ขทยั ธรรมาธริ าช โดยเปน็ กจิ กรรม วัตถุประสงค์ของการพัฒนาส่ือการเรียนการสอน ที่มุ่งเน้นการเสริมสร้างทักษะทางสังคม ที่ช่วยให้ ผลิตส่ือการเรียนการสอนบนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ ผเู้ รยี นรจู้ กั วธิ กี ารท�ำงานรว่ มกนั วธิ สี รา้ งมนษุ ยสมั พนั ธ์ ทดสอบประสทิ ธภิ าพ กอ่ นทจ่ี ะน�ำไปใชจ้ รงิ สอดคลอ้ ง การเข้าสังคม การสร้างเจตคติในระดับความส�ำนึก กับขั้นตอนการผลิตส่ือการสอนอิเล็กทรอนิกส์ของ และการพัฒนาบุคลิกภาพ รวมถึงวิชาการในวิชาชีพ ชัยยงค์ พรหมวงค์ 10 ข้ันตอน คือ การวิเคราะห์ ของตน (มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช, 2557) 334

วารสารศลิ ปากรศึกษาศาสตร์วิจยั การพัฒนาระบบการจัดการศึกษาทางไกลบนเครือขา่ ยคอมพิวเตอร์ ปีที่ 7 ฉบบั ที่ 1 (มกราคม – มิถุนายน 2558) ศรากร บุญปถมั ภ-์ สมพงษ์ แตงตาด นอกจากนั้นยังเป็นการเสริมเติมเต็มการฝึกอาชีพ 2.1 ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนในระบบ ในด้านความรู้ ทกั ษะ และบรู ณาการทกั ษะชีวติ ให้แก่ การจัดการศึกษาทางไกลบบนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ ผู้เรียนอีกด้วย (สิริพงษ์ เพ็ชรนาค, สนทนากลุ่ม, พบว่า นักศึกษามีผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนหลังเรียน 27 พฤศจกิ ายน 2557) สอดคลอ้ งกบั สริ ชิ ยั นยั กองสริ ิ สูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยส�ำคัญทางสถิติท่ี .01 ท่ีกล่าวว่ารายวิชาท่ีระบุในหลักสูตรวิชาจะต้องน�ำไป สอดคลอ้ งกบั งานวจิ ยั เรอื่ งการพฒั นาระบบการเรยี น ใชส้ อนในสถานประกอบการนั้น เป็นรูปแบบรายวชิ า การสอนผา่ นเครอื ขา่ ยคอมพิวเตอร์เพ่อื โรงเรยี นไทย ปลายเปดิ ทตี่ อ้ งออกแบบรว่ มกนั ระหวา่ งสถานศกึ ษา (ไพฑรู ย์ ศรีฟา้ , 2544: 95) และงานวจิ ยั เรื่องการ กับสถานประกอบการ เพราะในการท�ำงานจริงใน พัฒนาระบบการเรียนการสอนทางไกลในสถาบัน 1 เร่ือง ไม่ใช่ 1 รายวิชา แต่อาจจะเกี่ยวพันถึง อุดมศกึ ษา (สภุ าณี เส็งศร,ี 2543: 226) 2-3 รายวิชา ดังนั้นในรายวิชาหน่ึงๆ อาจจะเรียน 2.2 ความพึงพอใจของนักศึกษาที่มีต่อ ไม่ครบเนอ้ื หาตามหลกั สูตรท่ีก�ำหนด ซงึ่ สถานศึกษา ระบบการจัดการศึกษาทางไกลบนเครือข่าย จะต้องน�ำมาจัดเป็นห้องเรียนเฉพาะ หรือกิจกรรม คอมพวิ เตอร์ ในรายวชิ าการจดั การคลงั สนิ คา้ ทกุ ดา้ น เสรมิ ทกั ษะในเรอ่ื งนน้ั ๆ เพอ่ื ใหเ้ กดิ ความครบสมบรู ณ์ อยู่ในระดับมาก สอดคล้องกับงานวิจัย เร่ืองการ ในเน้ือหา (สิริชัย นัยกองสิริ,สนทนากลุ่ม, พฒั นาระบบการเรยี นการสอนผา่ นเครอื ขา่ ยใยแมงมมุ 27 พฤศจิกายน 2557) (รุจโรจน์ แก้วอุไร, 2543: 125) ท่ีระบุว่าผู้เรียนมี 1.5 ป ร ะ เ มิ น ร ะ บ บ ก า ร ศึ ก ษ า เจตคตทิ ด่ี ตี อ่ การเรยี นในลกั ษณะน้ีในระดบั มาก ทงั้ นี้ ทางไกลบนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ผล ประกอบด้วย เนอื่ งจากระบบการศกึ ษาผา่ นเครอื ขา่ ยจะชว่ ยสรา้ งให้ การประเมินระบบการศึกษาทางไกลบนเครือข่าย ผู้เรียนเกิดความกระตือรือร้นในการเรียนมาก และ คอมพิวเตอร์ และปรับปรุงระบบการศึกษาทางไกล สามารถสบื คน้ ข้อมูล เพ่อื ประกอบการเรยี นได้อยา่ ง ซ่ึงสอดคล้องกับแนวทางการวัดและประเมินผล กว้างขวาง การเรียนการสอนของ คลอสไมร์ และริปเปิล ซ่งึ จะ ก�ำหนดแนวทางการประเมินครอบคลุม การวัด ขอ้ เสนอแนะ สมรรถภาพทางสตปิ ัญญา ความพรอ้ มก่อนท่จี ะเรียน 1. ส�ำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา ความกา้ วหนา้ ระหวา่ งเรยี นและหลงั เรยี น รวมถงึ การ ควรสร้างความตระหนักกับผู้บริการ ครู บุคลากร ประเมินผลการจัดการศึกษาทั้งระบบ (Herbert ทางการศกึ ษา และนกั ศกึ ษาใหเ้ หน็ ถงึ ความส�ำคญั ของ J. Klausmeier and Richard E. Ripple, 1971: 146) การจัดการเรียนการสอนทางไกลบนเครือข่าย 2 ผวู้ จิ ยั ไดน้ �ำระบบการจดั การศกึ ษาทางไกล คอมพิวเตอร์ ส�ำหรับนักศึกษาทวิภาคีให้มากกว่านี้ ที่ไดพ้ ัฒนาขนึ้ ตดิ ตง้ั บนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ เพ่อื โดยก�ำหนดเป็นนโยบาย ตลอดจนมีหน่วยงาน ทดลองระบบ โดยผ่านการจัดการเรียนการสอนด้วย บคุ ลากร และงบประมาณสนับสนนุ การจดั การศกึ ษา บทเรียนออนไลน์ (Moodle) ในรายวิชาการจัดการ อย่างชัดเจน ทั้งน้ีเนื่องจากพระราชบัญญัติการ คลังสินค้า ของนักศึกษาระบบทวิภาคี ซ่ึงมีผล อาชีวศึกษา พ.ศ. 2551 ระบุว่าสถานศึกษาจะต้อง การทดลองใช้และการประเมินระบบการศึกษา จัดการศึกษาในรปู แบบของทวภิ าคี เปน็ อนั ดบั แรก ทางไกลบนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ ส�ำหรับนักศึกษา ระบบทวิภาคี ดงั นี้ 335

วารสารศิลปากรศึกษาศาสตรว์ ิจยั การพฒั นาระบบการจัดการศึกษาทางไกลบนเครือข่ายคอมพวิ เตอร์ ปที ่ี 7 ฉบับท่ี 1 (มกราคม – มิถุนายน 2558) ศรากร บุญปถมั ภ-์ สมพงษ์ แตงตาด 2. ควรมีการพัฒนาสื่อการสอนทางไกล ท่ีมี เนอ้ื หารวมถงึ กจิ กรรมใหส้ อดคลอ้ งกบั ความตอ้ งการ ความหลากหลายและทันสมัย เพ่ือให้เหมาะสมกับ ของสถานประกอบการ ซง่ึ จะเปน็ ส่วนท่ชี ว่ ยเตมิ เตม็ การจัดการเรยี นการสอนทางไกลภาคปฏบิ ัติ ให้ผู้เรียนมีความเข้มแขง็ ดา้ นความรู้มากยิ่งข้นึ 3. ควรจดั เตรียม และพัฒนาผ้บู ริหารสถาน 4. ควรพฒั นาระบบการจดั การศกึ ษาทางไกล ศึกษา ครูผู้สอน และนักศึกษาระบบทวิภาคี บนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ ท่ีมีลักษณะที่เป็นการ ให้มีความรู้ ความเข้าใจถึงระบบการจัดการศึกษา ปฏิบตั ิ ส�ำหรบั นักศกึ ษาระบบทวิภาคีดว้ ย เพราะวิชา ทางไกลบนเครือข่ายคอมพิวเตอร์ เพื่อท่ีออกแบบ ในลักษณะน้ียงั มนี ้อยอยู่ เอกสารอ้างองิ ชยั ยงค์ พรหมวงค.์ (2540). คมู่ อื การผลติ ชดุ การเรยี นทางอเิ ลก็ ทรอนกิ ส.์ กรงุ เทพมหานคร: มหาวทิ ยาลยั ธุรกิจบัณฑิต. ปิยะ กรกชจินตนาการ, รองคณบดีฝ่ายแผนและประกันคุณภาพการศึกษา คณะครุศาสตร์อุตสาหกรรม มหาวิทยาลยั เทคโนโลยพี ระจอมเกลา้ พระนครเหนอื . สนทนากลุม่ , 27 พฤศจิกายน 2557. ปรีชา วิหคโต, รองศาสตราจารย.์ สนทนากลมุ่ , 27 พฤศจิกายน 2557. ไพฑรู ย์ ศรฟี า้ . (2544). การพฒั นาระบบการเรยี นการสอนผา่ นเครอื ขา่ ยคอมพวิ เตอรเ์ พอื่ โรงเรยี นไทย. ปริญญานิพนธ์ปริญญาการศึกษาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาเทคโนโลยีการศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวทิ ยาลัยศรีนครนิ ทรวิโรฒ. มหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยสี รุ นาร.ี (2540). ระบบการศกึ ษาไรพ้ รมแดน แผน มทส. 2540. คน้ เมอ่ื ธนั วาคม 15, 2550, จาก http://stu.ac.th. มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. (2543). “แผน มสธ. 2543”. นนทบรุ ี: มหาวิทยาลยั สโุ ขทยั ธรรมาธริ าช. . (2557). แนวทางการจัดอบรมเขม้ เพ่อื เสริมประสบการณ.์ สบื คน้ เมอื่ สิงหาคม 9, 2557, จาก http://www.stou.ac.th. รจุ โรจน์ แกว้ อุไร. (2543). การพัฒนาระบบการเรียนการสอนผา่ นเครอื ข่ายใยแมงมมุ . ปรญิ ญานิพนธ์ ปริญญาการศึกษาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาเทคโนโลยีการศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัย ศรนี ครนิ ทรวโิ รฒ. วิจิตร ศรีสอา้ น. (2548). ปรัชญา และพัฒนาการของการศกึ ษาทางไกล. นนทบุร:ี สาขาวชิ าศกึ ษาศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั สโุ ขทัยธรรมาธริ าช. สริ ิชัย นยั กองสริ ,ิ รองผอู้ �ำนวยการวทิ ยาลัยพณชิ ยการบางนา. สนทนากลมุ่ . 27 พฤศจิกายน 2557. สริ พิ งษ์ เพช็ รนาค, รองผอู้ �ำนวยการวทิ ยาลยั การอาชพี นวมนิ ทราชทู ศิ . สนทนากลมุ่ . 27 พฤศจกิ ายน 2557. สุภาณี เสง็ ศรี. (2543). การพฒั นาระบบการเรยี นการสอนทางไกลในสถาบันอุดมศกึ ษา. วทิ ยานพิ นธ์ ปริญญาครุศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาเทคโนโลยีและส่ือสารการศึกษา คณะครุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. 336

วารสารศิลปากรศึกษาศาสตร์วิจัย การพฒั นาระบบการจัดการศกึ ษาทางไกลบนเครือข่ายคอมพวิ เตอร์ ปีท่ี 7 ฉบบั ท่ี 1 (มกราคม – มถิ ุนายน 2558) ศรากร บญุ ปถมั ภ-์ สมพงษ์ แตงตาด สมุ าลี สงั ข์ศรี, ศาสตราจารย์. สนทนากลุ่ม, 27 พฤศจิกายน 2557. สมุ าลี สังข์ศร.ี (2549). การศึกษาทางไกล. นนทบุรี : ส�ำนกั พิมพม์ หาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. ส�ำนกั งานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา. (2556). อาชีวศึกษาระบบทวภิ าคี. กรงุ เทพมหานคร: ส�ำนักงาน คณะกรรมการการอาชวี ศกึ ษา. ส�ำนกั งานปลัดกระทรวงศกึ ษาธกิ าร. (2555). แผนพัฒนาการศกึ ษาของกระทรวงศึกษาธกิ าร ฉบบั ที่ 11 (พ.ศ.2555-2559). กรงุ เทพมหานคร: กระทรวงศึกษาธกิ าร. ส�ำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา. (2548). เส้นทางการศึกษาด้านอาชีวศึกษาและเทคโนโลยี. กรงุ เทพมหานคร: ส�ำนักพิมพ์ภาพพมิ พ์. ส�ำนกั มาตรฐานการอาชวี ศกึ ษาและวชิ าชพี . (2550). แนวปฏบิ ตั กิ ารจดั การเรยี นการสอนอาชวี ศกึ ษาทวภิ าค.ี กรุงเทพมหานคร: ส�ำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา. Herbert J. Klausmeier, Richard E. Ripple. (1971). Learning and Human Abilities: Educational Psychology. New York: Harper & Row. McKinnon, D. H. & Nolan, C. J. P. (1999). Distance education for the gifted and talented: An interactive design model. New York: The Roeper Review. Moore, M. G. and Kearsley, G. (2005). Distance education: A systems view. Belmont. CA: Thomson/Wadsworth. Smith and Ragan. (1993). Instructional Design. Retrieved July 19, 2005, from: http://www. gslis.utexas.edu. Willis, B. (1993). Distance Educational: A practical guide. Inglewood Cliff, NJ: Education Technology Publicati 337