แผนที่ 11 การค้าและการลงทุนฯ

หน่วยการเรยี นรูท้ ี่ 5 แบง่ เป็ น 4 เรอื่ ง การเปิ ด การลงทุน เสรที าง ระหวา่ ง เศรษฐกจิ ประเทศ ในยุค โลกาภิ การคา้ วตั น์ ความ ระหวา่ ง รว่ มมอื ประเทศ ความ รว่ มมอื ทาง เศรษฐกจิ ทาง เศรษฐกจิ ระหวา่ ง ประเทศ 360

เศรษฐศาสตร ์ม. 4ห–น6่วยการเรยี นรูท้ ี่ 5 ความรว่ มมอื ทาง เศรษฐกจิ ระหวา่ งประเทศ แผนการจดั การเรยี นรู ้ ที่ 11 การคา้ และการลงทุน ระหวา่ งประเทศ เวลา 2 ชว่ั โมง 361

ตอบคาถามจากภาพ เคยเหน็ ภาพนีม้ า กอ่ น • เคหยรเหอื ็นไมจา่ อกย่างไร หนังสอื พมิ พ/์ อนิ เทอรเ์น็ต/หนังสอื เกยี่ วกบั อาเซยี น • ไมเ่ คยเห็น บคุ คลในภาพคอื ใครและมคี วามสาคญั อยา่ งไร 362 • ตวั แทนของแตล่ ะประเทศสมาชกิ อาเซยี น มคี วามสาคญั โดยเป็ นตวั แทนของประเทศในการเขา้ รว่ มประชมุ สุดยอด อาเซยี น–ญปี่ ่ นุ

ตอบคาถามจากภาพ 363 ไดค้ วามรูอ้ ะไรบา้ ง •การประชมุ สดุ ยอดอาเซยี น– ญปี่ ่ ุน ครงั้ ที่ 15 จดั ขนึ้ ที่ กรงุ พนมเปญ ประเทศ กมั พูชา เมอื่ วนั ที่ 19 พฤศจกิ ายน พ.ศ. 2555 •ประเทศสมาชกิ อาเซยี นมี 10 ประเทศ •การจดั การประชมุ สดุ ยอด อาเซยี นนามาซงึ่ ความสมั พนั ธท์ ดี่ รี ะหวา่ งกนั ของประเทศสมาชกิ

1. การคา้ ระหวา่ งประเทศ ความรว่ มมอื ทางเศรษฐกจิ มบี ทบาทสาคญั ตอ่ การพฒั นาประเทศ 364

แนวคดิ พนื้ ฐานเกยี่ วกบั การคา้ ระหวา่ ง ประเทศ • การคา้ ระหวา่ งประเทศเป็ นการซอื้ ขายแลกเปลยี่ นสนิ คา้ ระหวา่ ง ประเทศ • การทแี่ ตล่ ะประเทศมคี วาม ไดเ้ ปรยี บ ในการผลติ สนิ คา้ และบรกิ ารที่ แตกตา่ งกนั 365 จงึ ทาใหเ้ กดิ การซอื้ ขาย แลกเปลยี่ นระหวา่ งประเทศขนึ้ • การคา้ ระหวา่ งประเทศจะทาใหค้ ู่ คา้ ไดร้ บั ประโยชนเ์ พมิ่ ขนึ้

ความหมายของการคา้ ระหวา่ ง ประเทศ การคา้ ระหวา่ ง การแลกเปลยี่ นสนิ คา้ และบรกิ าร ประเทศ ตา่ ง ๆ ผ่านเขตแดนของชาติ ประกอบ ดว้ ย การ การสง่ สนิ คา้ และวตั ถดุ บิ ทผี่ ลติ ขนึ้ มา สง่ อ ภายในประเทศ อก ของตนไปยงั ประเทศอนื่ ๆ ทเี่ ป็ นผูซ้ อื้ การ การซอื้ สนิ คา้ และวตั ถดุ บิ ทผี่ ลติ จาก นาเ ประเทศอนื่ ๆ ขา้ 366

ความหมายของการคา้ ระหวา่ ง ปบรทะบเทาทศของการคา้ ระหวา่ งประเทศตอ่ การ พฒั นาประเทศ การสง่ การสง่ สนิ คา้ ออกมปี ระโยชนห์ ลาย สนิ คา้ ออ กากรนา ประการ เชน่ สนิ คา้ เข ้ • เกดิ รายไดท้ เี่ ป็ นเงนิ ตรา า ตา่ งประเทศทสี่ าคญั • ชว่ ยเพมิ่ รายไดข้ องผูผ้ ลติ • ชว่ ยใหก้ ารคา้ การลงทนุ เพมิ่ ขนึ้ • รฐั บาลมรี ายไดจ้ ากอากรขาออก และคา่ ธรรมเนียมตา่ ง ๆ • ชว่ ยใหป้ ระเทศกาลงั พฒั นามี 367

ความหมายของการคา้ ระหวา่ ง ประเทศ การสง่ การนาสนิ คา้ เขา้ มปี ระโยชนห์ ลาย สนิ คา้ ออ กากรนา ประการ เชน่ สนิ คา้ เข ้ • ประชาชนในประเทศมสี นิ คา้ า อปุ โภคบรโิ ภคสมบูรณแ์ ละมี ราคาทเี่ หมาะสม • ชว่ ยเพมิ่ การลงทนุ • รฐั บาลมรี ายไดเ้ พมิ่ ขนึ้ • สนิ คา้ เขา้ จากประเทศ อตุ สาหกรรมจะเป็ นตวั กระตนุ ้ การ368

เรอื่ งน่ารู:้ ประเทศอตุ สาหกรรม ประเทศอตุ สาหกรรม (industrial countries) ประเทศทสี่ ดั สว่ นของมูลคา่ ผลติ ภณั ฑม์ วลรวมใน ประเทศและการสง่ ออกของประเทศสว่ นใหญ่เป็ นสนิ คา้ อตุ สาหกรรม เชน่ กลมุ่ ประเทศทพี่ ฒั นาแลว้ กลมุ่ ประเทศองคก์ ารเพอื่ ความรว่ มมอื ทางเศรษฐกจิ และการ พฒั นา (OECD) กลมุ่ ประเทศอตุ สาหกรรมใหม่ (NICS) 369

ความสาคญั และสาเหตขุ องการคา้ รกะหารปวครา่ าะ้ งเรทปะหศรวะา่ เงทคศวามสาคญั • กอ่ ใหเ้ กดิ การแบง่ งานกนั ทาระหวา่ ง ประเทศ • ชว่ ยใหก้ ารจดั สรรทรพั ยากรของโลก มปี ระสทิ ธภิ าพมากขนึ้ • เป็ นชอ่ งทางในการหารายไดจ้ ากการ สง่ ออก และการขยายตลาดการคา้ จากในประเทศสตู่ ลาดตา่ งประเทศ • ชว่ ยใหป้ ระเทศตา่ ง ๆ ไดบ้ รโิ ภคหรอื นาเขา้ สนิ คา้ จาเป็ นทขี่ าด ความสามารถในการผลติ หรอื ผลติ 370

ความสาคญั และสาเหตขุ องการคา้ 371 รกะหารปวครา่ าะ้ งเรทปะหศรวะา่ เงทศสาเหตุ ความแตกตา่ งทาง 1 ภมู ศิ าสตร ์ • การมที าเลทตี่ ง้ั สภาพ ดนิ ฟ้ าอากาศทแี่ ตกตา่ ง กนั ทาใหโ้ อกาสในการ ผลติ สนิ คา้ ตา่ ง ๆ แตกตา่ งกนั ไปตาม ความเหมาะสมของดนิ ฟ้ าอากาศ • เชน่ ไทยปลกู ขา้ ว

ความสาคญั และสาเหตขุ องการคา้ 372 ระหวา่ งประเทศ ความแตกตา่ งทาง 2 ทรพั ยากรธรรมชาติ • การมที าเลทตี่ งั้ แตกตา่ ง กนั แตล่ ะประเทศจงึ มี ทรพั ยากรธรรมชาตมิ าก นอ้ ยแตกตา่ งกนั • ปรมิ าณและคณุ ภาพของ ทรพั ยากรทมี่ อี ยจู่ ะเป็ น ปัจจยั พนื้ ฐาน ในการกาหนดโครงสรา้ ง การผลติ

ความสาคญั และสาเหตขุ องการคา้ 373 ระหวา่ งประเทศ ความไดเ้ ปรยี บทางการ 3 ผลติ • โดยทว่ั ไปแตล่ ะประเทศจะ มคี วามสามารถในการ ผลติ สนิ คา้ แตล่ ะชนิดไม่เหมอื นกนั • ความไดเ้ ปรยี บในการผลติ เกดิ จากการผลติ ทมี่ ี ประสทิ ธภิ าพ (ตน้ ทนุ ตา่ กวา่ ) • เชน่ ญปี่ ่ นุ มคี วามรคู ้ วาม

ปปรระะเโทยศชนข์ องการคา้•• รกกะาาหรรมเพวเี งมิ่า่ นิ รงตารยไาดตขา้่ งอปงผระูผ้เทลศติ • การเกดิ ผลดตี อ่ ระบบ เศรษฐกจิ การสง่ • การเป็ นแหลง่ รายไดข้ อง การคา้ สนิ คา้ ออก รฐั บาล ระหวา่ ง ประเทศ • การไมดคี ร้ วบั าปมรสะาโยมชารนถข์ ในองการ ชผบูา้ รระโิ หภนคีค้ นื การนา • การเพมิ่ การลงทนุ สนิ คา้ เขา้ • การมรี ายไดเ้ พมิ่ ขนึ้ ของ รฐั บาล • การเพมิ่ ประสทิ ธภิ าพการ 374

การคา้ ระหวา่ งประเทศและ ดขลุ อ้ กมูลาทรชตี่ อ้ างระเงิน พจิ ารณา ดลุ การคา้ การเปรยี บเทยี บมูลคา่ สนิ คา้ ออกกบั มูลคา่ สนิ คา้ เขา้ ของประเทศในระยะ เวลา 1 ปี การเปรยี บเทยี บจะจากดั เฉพาะมูลคา่ ตามบญั ชเี ดนิ สะพดั เทา่ น้ัน มี 3 ลกั ษณะ มูลคา่ สง่ ออกเท่ากบั มูลค่า 375 ดลุ การคา้ นาเขา้ สมดลุ ดลุ การคา้ มูลคา่ สง่ ออกนอ้ ยกวา่ มูลคา่ ขาดดลุ นาเขา้ ดลุ การคา้ มูลคา่ สง่ ออกมากกวา่ มูลค่า เกนิ ดลุ นาเขา้

การคา้ ระหวา่ งประเทศและ ดลุ การชาระเงิน ดลุ บรกิ าร รายได้ และ เงินโอน ประกอบดว้ ย 3 ส่วน ดลุ บรกิ าร รายได ้ เงนิ โอน ผลตา่ งสทุ ธทิ ี่ แสดงถงึ การคา้ รายไดใ้ นรปู ของ เงนิ บรจิ าค หรอื ระหวา่ งประเทศ คา่ จา้ ง เงนิ เดอื น เงนิ ชว่ ยเหลอื ตา่ ง ๆ ในดา้ นบรกิ าร และสวสั ดกิ าร ทงั้ ที่ ทผี่ ูม้ ี ถนิ่ ฐานใน เป็ นตวั เงนิ และไม่ ประเทศไดร้ บั หรอื เป็ นตวั เงนิ และ โอนใหผ้ ูท้ มี่ ถี นิ่ ฐาน รายไดจ้ ากการ ในตา่ งประเทศ ลงทุน 376

การคา้ ระหวา่ งประเทศและ ดลุ กาดลุรบชญั าชระี เงิน เดนิ สะพดั บญั ชที แี่ สดงรายรบั รายจา่ ย ซงึ่ เป็ นสว่ นหนึ่งของบญั ชี ดลุ การชาระเงนิ ระหวา่ งประเทศ เงินทนุ เคลอื่ นยา้ ยสุทธิ รายการลงทนุ หรอื การกเู ้ งนิ ขา้ มชาตทิ ปี่ รากฏมูลคา่ ใน บญั ชที นุ และการเงนิ 377

การคา้ ระหวา่ งประเทศและ ดลุ การชาระเงิน ดบลุญั กชาหี รรชอื ราารยะกเงาินรทแี่ สดงการรบั และการจา่ ยเงนิ ตรา ตา่ งประเทศจากการคา้ การบรกิ าร และการเงนิ ดา้ นอนื่ ๆ ของประเทศทเี่ กดิ จากการตดิ ตอ่ กบั ประเทศอนื่ ใน ระยะเวลาหนึ่ง (ปกตมิ รี ะยะเวลา 1 ปี ) มี 3 ลกั ษณะ ยอดรายรบั เงนิ ตราตา่ งประเทศเท่ากบั ดลุ การชาระเงนิ ยอดรายจา่ ยเงนิ ตราตา่ งประเทศ สมดลุ ดลุ การชาระเงนิ ยอดรายรบั เงนิ ตราตา่ งประเทศนอ้ ยกวา่ ขาดดลุ ยอดรายจา่ ยเงนิ ตราตา่ งประเทศ ดลุ การชาระเงนิ ยอดรายรบั เงนิ ตราตา่ งประเทศมากกวา่ เกนิ ดลุ ยอดรายจา่ ยเงนิ ตราตา่ งประเทศ 378

ระบบอตั ราแลกเปลยี่ น อตั รา ราคาของเงนิ สกลุ ทอ้ งถนิ่ หนึ่งหน่วย แลกเปลยี่ น ในรปู ของเงนิ ตราตา่ งประเทศ อตั ราแลกเปลยี่ นระหวา่ งเงิน สกลุ ตา่ ง ๆ สกลุ เงิน เทยี บเป็ นเงิน บาท ดอลลารส์ หรฐั 32.5407 ปอนดส์ เตอรล์ งิ 55.0498 ยโู ร 45.2076 เยน (100 เยน) 31.9468 ดอลลารฮ์ ่องกง 4.2086 379

ระบบอตั ราแลกเปลยี่ น ระบบอตั รา แลกเปลยี่ น แบง่ ออกเป็ น 2 ระบบ คอื ระบบอตั ราแลกเปลยี่ นคงที่ และระบบอตั ราแลกเปลยี่ นลอยตวั ในทางปฏบิ ตั แิ บง่ เป็ น 3 ระบบ ระบบทผี่ ูกคา่ กบั เงินสกลุ ระบบทมี่ คี อวนื่ ามยดื หยุ่น ระบบทมี่ คี จวาากมดั ยดื หยนุ่ สูง 380

ระบบอตั ราแลกเปลยี่ น เเเปดรง็ินะนยี บวรสบะหกบทรลุบผอี่ื ทออูกนนี่ื่ าคาจเา่ผงกนิูกไบัคปา่ ผกูกบั คกา่ ลกมุ่ บั สเงกนิ ลุ สเงกนิ ลุ ตอา่ นื่ งเพๆ ยีทงเี่ สรยกี กลุ วา่ ระบบตะกรา้ เงนิ ระบบทมี่ คี วาม เป็ นยรดะื บหบยทุน่ คี่ จลาา้ ยกกดั บั ระบบผูกคา่ กบั เงนิ สกลุ อนื่ แต่ อตั ราแลกเปลยี่ นอาจเคลอื่ นไหวไดใ้ นชว่ งกวา้ งกวา่ 381

ระบบอตั ราแลกเปลยี่ น เยปรดื็ ะนบหรบะยบทุน่ บมี่สทคีูงขี่ วนึ้ าอมยกู่ บั อปุ สงคแ์ ละอปุ ทานของเงนิ ตรา ตา่ งประเทศ ซงึ่ คแา่ บข่งอองอเงกนิ เปจ็ ะนม2คี วามผนั ผวนมากกวา่ 2 ระบบแรก ระบบ • ปลอ่ ยใหค้ า่ เงนิ หรอื อตั ราแลกเปลยี่ นเป็ นไป ระบบลอยตวั ตามกลไกตลาดมากทสี่ ดุ ธนาคารกลางเขา้ เสรี ไปแทรกไดบ้ า้ งเพอื่ ชนี้ าทศิ ทาง แตไ่ ม่ใช่ • สปวลนอ่ ทยใาหงกค้ บา่ั เตงนลิ าหดรอื อตั ราแลกเปลยี่ นเป็ นไป ระบบลอยตวั ตามกลไก ตลาด หรอื กาหนดโดยอปุ สงค ์ ภายใตก้ าร และอปุ ทาน แตธ่ นาคารกลางสามารถเขา้ จดั การ แทรกตลาดใหเ้ ป็ นไปตามทศิ ทางทตี่ อ้ งการ ได ้ 382

พอเพยี ง บูรณาการเศรษฐกจิ เศรษฐกจิ เ ศ ร ษ ฐ กิ จ พ อ เ พี ย ง ข อ ง พอเพยี ง พระบาทสมเด็จพระ-ปรมนิ ทรมหาภูมิ พลอดุลยเดชเป็ นปรชั ญาทชี่ แี้ นะแนว ทางการดารงอยู่และปฏบิ ตั ติ นในทางที่ ควร การสง่ ออกสนิ คา้ เป็ นสจเปว่ะเลนปยี่็หนนนเแึ่ปงปข็ นลอกงงากรอามยรอู่เพงสโฒัมลกอนเาชมเุ่งงิศเรนระบษน้ บฐกกทาจิมี่รรกี อาดร ใไขนดอก้งเพปารรรพะาเะฒทั จศะนไาหมา่มเนกเี ไงื่อมนิ งม่ตจกาีรกาาตรสกเพพสา่นิา้งง่ ื่อรคนปอพคา้อรบฒัจวะกเาาทนงปามศปารมไรกะป่นัะเทซเคภภศอื้งทั กสแไยน็ไิมลมค่สะแส่คาา้ ามนลวมาาาารเะมขรถยถวาผ้ ่งั ิพทลยกจี่ฒัติืนาเฤขนเอปาอง็ นตง ไดก้ ารผลติ เพอื่ สง่ ออกจงึ ไม่ขดั กบั หลกั ปรชั ญา 383

2. การลงทุนระหวา่ งประเทศ การลงทุนระหวา่ งประเทศมบี ทบาทตอ่ เศรษฐกจิ ของโลก 384

การลงทนุ ระหวา่ งประเทศ การคา้ และการลงทนุ เป็ นหวั ใจ หลกั ในดา้ นความสมั พนั ธร์ ะหวา่ ง มจี ดุ มุ่งหปมราะยเเทพศอื่ แสวงหา ผลประโยชน์ ทสี่ งู กวา่ ในประเทศของตน 385

กากรราะลรหลงวงทา่ ทงุนุนระห•• วบมกา่กราี กริางลารปงนรโทราดนุหะยใเลนตทกั รกทงศารรทพผั ยลาหติ์งรสตอืนิ เรคงนิงา้ แตลระา ตา่ งประเทศเขา้ มาลงทนุ ในธรุ กจิ หรอื ประเทศ กจิ การ ทางตรง • เป็ นการลงทนุ ในภาคการผลติ หรอื ภาคทแี่ ทจ้ รงิ กอ่ ใหเ้ กดิ การจา้ งงานและสวสั ดภิ าพ ของประชาชน • แรงจงู ใจ คอื ประเทศทมี่ รี าคาปัจจยั การผลติ ตา่ และมนี โยบายเออื้ อานวย ความสะดวกแกน่ ักลงทนุ ตา่ งประเทศ • เป็ นการลงทนุ ในระยะยาว (นานกวา่ 1386

การลงทุนระหวา่ งประเทศทางตรง การลงทุนระหวา่ ง ประเทศทางปตรระงโยชนจ์ ากการ ลงทนุ ประเทศผูล้ งทุน ประเทศผูร้ บั การลงทนุ • การรกั ษาตลาดสนิ คา้ และ • เพมิ่ การออมและการลงทนุ บรกิ ารทสี่ ง่ ออกใหม้ สี ภาพ ของประเทศตน เดมิ • เกดิ การขยายตวั ทาง • ป้ องกนั การกดี กนั ทาง เศรษฐกจิ ประชาชนมคี วาม การคา้ จากนโยบายการคา้ เป็ นอยทู่ ดี่ ี • ไดร้ บั การถา่ ยทอด ของประเทศคคู่ า้ • การยา้ ยแหลง่ ผลติ ไปยงั เทคโนโลยใี หม่ ๆ • มกี ารใชท้ รพั ยากรทมี่ อี ยู่ 387 ประเทศทมี่ ที รพั ยากรการ

กากราลรลงงททุนุนระห• วกา่ารงลปงทรนุ ะทเทเี่ กศดิ จทากานงักอลอ้ งทมนุ ตา่ งประเทศ ระหวา่ ง • การโยกยา้ ยเงนิ ทนุ ไปลงทนุ ในตลาด ประเทศ เงนิ หรอื ทางออ้ ม ตลาดทนุ อยใู่ นรปู ของเงนิ ฝาก ธนาคาร การใหก้ ยู ้ มื หรอื ซอื้ หลกั ทรพั ย ์ • แรงจงู ใจ คอื อตั ราดอกเบยี้ ภายในประเทศ ผลตอบแทนในตลาด หลกั ทรพั ย ์ และอตั ราแลกเปลยี่ นทมี่ ี เสถยี รภาพ 388 • เป็ นการลงทนุ ในระยะสน้ั

การลงทุนระหวา่ งประเทศทางออ้ ม การลงทนุ ระหวา่ ง ประโปยรชะเนทจ์ ศาทกากงาอรอ้ ม ลงทนุ 1. ทาใหเ้ กดิ การจดั สรร ทรพั ยากรการเงิน ไดอ้ ย่างมปี ระสทิ ธภิ าพ • เกดิ การเคลอื่ นยา้ ยเงนิ ทนุ ไปสปู่ ระเทศทใี่ ห ้ ผลตอบแทนสงู • เกดิ การจดั สรรทรพั ยากร ทางการเงนิ ระหวา่ ง 389

การลงทุนระหวา่ งประเทศทางออ้ ม 2. ทาใหป้ ระชาชนมคี วามเป็ นอยู่ทดี่ ขี นึ้ • เกดิ การผลติ สนิ คา้ และบรกิ ารสนองความตอ้ งการของ คนภายในประเทศน้ัน • มกี ารจา้ งงานและทาใหม้ รี ายไดเ้ พมิ่ ขนึ้ • ประชาชนอยดู่ กี นิ ดมี ากขนึ้ 390

การลงทุนระหวา่ งประเทศทางออ้ ม 3. ทาใหป้ ระเทศผูร้ บั การลงทุนมกี าร พฒั นาเศรษฐกจิ • ประเทศผรู้ บั การลงทนุ มกี ารสรา้ งโครงสรา้ ง เศรษฐกจิ พนื้ ฐาน • เอกชนมกี ารขยายตวั ในกจิ การตา่ ง ๆ • เกดิ การจา้ งงานและรายไดข้ ยายตวั เพมิ่ ขนึ้ • เศรษฐกจิ ของประเทศจะขยายตวั และมกี าร พฒั นามากขนึ้ 391

อาเซยี น บูรณาการ • การลงทนุ ระหวา่ งประเทศเป็ นหนึ่งในเป้ าหมายของ การเป็ นตลาดและ ฐานการผลติ เดยี ว ภายใต ้ เสาหลกั ประชาคมเศรษฐกจิ อาเซยี น • ปัจจบุ นั ไทยไดเ้ ขา้ ไปลงทนุ ทาธรุ กจิ ในประเทศสมาชกิ อาเซยี นบา้ งแลว้ ทง้ั ในลกั ษณะการเขา้ ไปลงทนุ และการรว่ มลงทุน จดั ตง้ั ธรุ กจิ 392

สรุปความรู ้  การคา้ ระหวา่ งประเทศเป็ นการแลกเปลยี่ นสนิ คา้ และ บรกิ ารตา่ ง ๆ ผ่านเขตแดนของชาติ ซงึ่ สาเหตแุ ละ ปัจจยั ทกี่ อ่ ใหเ้ กดิ การคา้ ระหวา่ งประเทศ ไดแ้ ก่ ความ แตกตา่ งทางภมู ศิ าสตร ์ความแตกตา่ งทาง ทรพั ยากรธรรมชาติ และความไดเ้ ปรยี บทางการ ผลติ  การลงทนุ ระหวา่ งประเทศมจี ดุ มุ่งหมายเพอื่ แสวงหา ผลประโยชนท์ สี่ งู กวา่ ในประเทศตน การลงทนุ ระหวา่ งประเทศมที ง้ั การลงทนุ ทางตรง ทเี่ ป็ นการ ลงทนุ ในการผลติ สนิ คา้ และบรกิ าร และการลงทนุ ระหวา่ งประเทศทางออ้ มทเี่ ป็ นการลงทนุ ทางการเงนิ 393