การบริหารจิตและเจริญปัญญา

รายวชิ า สังคมศกึ ษา ศาสนาและวฒั นธรรม รหัส ส33102 ช้ันมัธยมศึกษาปี ท่ี 4 เร่ือง การบริหารจิต และเจริญปัญญา ครูศศิเพญ็ วมิ ุกตานนท์ โรงเรียนวงั ไกลกงั วล ครูศศิเพญ็ วมิ ุกตานนท์

ผลการเรียนรู้ รู้และเข้าใจความหมายของสมาธิ การบริหารจติ ตามหลกั สตปิ ัฏฐาน และการเจริญปัญญาแบบโยนิโสมนสิการ ครูศศิเพญ็ วมิ ุกตานนท์

สมาธิ ความต้งั มั่นแห่งจิต ภาวะท่จี ติ คดิ เป็ นหน่ึง ครูศศิเพญ็ วมิ ุกตานนท์

การบริหารจติ การฝึ กจติ ให้มสี มาธิเพื่อให้อาหาร แก่จติ เกือ้ กลู การเจริญเตบิ โตทางปัญญา ครูศศิเพญ็ วมิ ุกตานนท์

การบริหารจิตฝึ ก คือ ฝึ กจติ ให้มสี มาธดิ ้วยสติ 1.ขณิกสมาธิ สมาธชิ วั ่ ขณะ 2.อุปจารสมาธิ จติ ตง้ั มนั ่ มากข้ ึน 3.อปั ปนาสมาธิ จติ ตง้ั มนั ่ สูงสุด ครูศศิเพญ็ วมิ ุกตานนท์

1.ขณกิ สมาธิ สมาธิชั่วขณะ 2.อุปจารสมาธิ จิตต้งั มั่นมากขนึ้ 3.อปั ปนาสมาธิ จติ ต้งั มนั่ สูงสุด ครูศศิเพญ็ วมิ ุกตานนท์

สติปัฏฐาน 4 การต้งั สติ ฝึ กสติ กากบั 4 เรื่อง 1.กายานุปัสสนา พฤติกรรมของกาย ครูศศิเพญ็ วมิ ุกตานนท์

1) อานาปานสติ ใช้สตกิ าหนด ลมหายใจ เข้า ออก ครูศศิเพญ็ วมิ ุกตานนท์

2) กาหนดอริ ิยาบถ รู้ขณะทยี่ ืน เดนิ น่ัง นอน ครูศศิเพญ็ วมิ ุกตานนท์

3) สัมปชัญญะ สร้างความรู้ตวั ทว่ั พร้อมทุกอริ ิยาบถ ครูศศิเพญ็ วมิ ุกตานนท์

4) ปฏิกลู มนสิการ พจิ ารณาร่างกาย ต้งั แต่ศีรษะจรดปลายเท้า ให้เห็นความไม่สะอาด ครูศศิเพญ็ วมิ ุกตานนท์

5) ธาตุวฏั ฐาน พจิ ารณากายของคน แยกส่ วนประกอบ เป็ นธาตุ 4 อย่าง ดนิ นา้ ลม ไฟ ครูศศิเพญ็ วมิ ุกตานนท์

6) นวสีวถกิ า มองเหน็ ซากศพ ในระยะต่างๆ 9 ระยะ ครูศศิเพญ็ วมิ ุกตานนท์

สตปิ ัฏฐาน 4 2.เวทนานุปัสสนา ความรู้สึกต่างๆ ครูศศิเพญ็ วมิ ุกตานนท์

สติปัฏฐาน 4 3.จิตตานุปัสสนา พจิ ารณาดูจติ ของตนในขณะน้ัน ว่ามภี าวะอย่างไร ครูศศิเพญ็ วมิ ุกตานนท์

สติปัฏฐาน 4 4.ธัมมานุปัสสนา พจิ ารณาธรรมะต่างๆ ครูศศิเพญ็ วมิ ุกตานนท์

การเดนิ จงกรม 1.ยกส้นหนอ 2.ยกหนอ 3.ย่างหนอ 4.ลงหนอ 5.เหยยี บหนอ 6.กดหนอ ครูศศิเพญ็ วมิ ุกตานนท์

ประโยชน์ 1.ช่วยให้ความจาดี 2.ช่วยให้เรียนดี 3.ช่วยให้คุณภาพการเรียนรู้ดี ครูศศิเพญ็ วมิ ุกตานนท์

4.ช่วยให้เป็ นคนมคี วามสุขง่าย 5.ช่วยให้เป็ นคนมอี ารมณ์มัน่ คง 6.สร้างความปลอดภยั แก่ตัวเอง 7.สร้างสรรค์สังคม ครูศศิเพญ็ วมิ ุกตานนท์

วธิ ีปฏบิ ัติการบริหารจติ 1. เลือกสถานท่ี 2.กาหนดเวลา ครูศศิเพญ็ วมิ ุกตานนท์

3. สมาทานศีล 4.นมสั การพระรัตนตรัย 5.แผ่เมตตา 6.ตดั กงั วล ครูศศิเพญ็ วมิ ุกตานนท์

โยนิโสมนสกิ าร ธรรม(ส่ิง)ท้งั หลาย มใี จเป็ นหัวหน้า มีใจเกดิ ขนึ้ ก่อน สาเร็จด้วยใจ ถ้าคนเรามใี จชั่ว การกระทา การพดู กพ็ ลอยช่ัวไปด้วย ... ครูศศิเพญ็ วมิ ุกตานนท์

โยนิโสมนสิการ การคดิ เพื่อให้เกดิ ปัญญา 1.คดิ แบบรู้เท่าทนั ธรรมดา(สามญั ลกั ษณะ) ครูศศิเพญ็ วมิ ุกตานนท์

คดิ แบบรู้เท่าทนั คดิ แบบไตรลกั ษณ์ ลกั ษณะ 3 ประการ แห่งสังขาร อนิจจงั ทุกขงั อนัตตา ครูศศิเพญ็ วมิ ุกตานนท์

มี 2 ข้นั ตอน 1.ยอมรับความจริง 2.แก้ไขไปตามเหตุ ครูศศิเพญ็ วมิ ุกตานนท์

โยนิโสมนสิการ การคดิ เพ่ือให้เกดิ ปัญญา 2.คดิ แบบเป็ นอยู่ในขณะปัจจุบนั ครูศศิเพญ็ วมิ ุกตานนท์

คดิ แบบเป็ นอย่ปู ัจจุบนั คดิ ในขณะเดยี วทก่ี าลงั เกดิ ขึน้ ไม่คดิ ถึงอดตี หรืออนาคต ครูศศิเพญ็ วมิ ุกตานนท์

ชมวดี ที ัศน์ การบริหารจติ โดยสมาธิ 30 นาที ครูศศิเพญ็ วมิ ุกตานนท์