เซนในการทำงานอย่างเซียน

51 เอาชนะใจตัวเองแล้ว ทนั ทที นี่ กึ ถงึ งาน เรามกั นกึ ถงึ กอ้ นงานกอ้ น ใหญ่ นกึ ถงึ อปุ สรรค นกึ ถงึ ความยากเย็นท่ีค่งั คา้ ง ตลอดจน ‘ความรู้สึกเหนื่อยยากคร้ังล่าสุด’ ท่ียัง เดน่ ชดั อยใู่ นความทรงจ�ำ ความรู้สึกเหนื่อย ความรู้สึกว่าต้องท�ำอีก แลว้ ความรสู้ กึ วา่ ตอ้ งทำ� งานอกี นาน ลว้ นกอ่ คลนื่ หนาทึบในหัวคุณได้ประดุจหินใหญ่ขวางทาง ความรสู้ กึ ตอนเจอหนิ ใหญข่ วางกน้ั เปน็ อยา่ งไร นา่ ใหเ้ มนิ หนา้ หนแี คไ่ หน กน็ น่ั แหละ ทเ่ี กดิ ขน้ึ กบั คณุ ตอนนกึ ถึงว่าต้องเผชญิ กบั งานเหนอื่ ยอกี แล้ว เพอ่ื จะแปรสง่ิ ทค่ี วรทำ� และตอ้ งทำ� ใหก้ ลาย เปน็ สงิ่ ท่ี ‘นา่ ทำ� ’ กข็ อให้ทบทวนเพือ่ เหน็ ตามจริง วา่ ในการท�ำงานนน้ั ไม่ว่าจะเป็นงานไหน ต้องมี รายละเอียดบางอย่างที่น่าติดใจ ดึงดูดให้อยาก เข้าไปสัมผัสจับต้องอีกครั้งเสมอ อาจเป็นบรรทัด แรกทอี่ า่ นงา่ ย อาจเปน็ การตวดั ลายเซน็ หลงั ตรวจ งานเสรจ็ อาจเปน็ ไอเดียเด็ดท่ีคณุ เปน็ คนคดิ ออก howfarbooks.com

52 หรอื อาจเปน็ เพยี งการฟงั เสยี งนา่ ประทบั ใจของใคร สกั คนในหมลู่ ูกคา้ หรอื เพอ่ื นร่วมงาน เมอื่ นกึ ถงึ สง่ิ ใด ความรสู้ กึ เกย่ี วกบั สงิ่ นน้ั จะ กลบั มา ถ้าคณุ นึกถึงสง่ิ ท่นี า่ สนุก ถนดั มือ ทำ� งา่ ย หรือได้ใจ จะพบว่ารายละเอียดของงานจะค่อยๆ ผุดพรายตามมาในความทรงจ�ำ ในแบบที่น่าท�ำ และชวนใหอ้ ยากทำ� แม้กระทั่งระหว่างอยู่ในอารมณ์ทอดหุ่ย เออ่ื ยเฉอื่ ย หรอื กำ� ลงั หลงเพลนิ เลน่ เกม อม่ิ เอมกบั การคุยพล่ามไม่รู้จบ ขอเพียงลองนึกถึง ‘ความ สนกุ ในงาน’ ครง้ั ลา่ สดุ ใหอ้ อก คณุ จะพบวา่ อารมณ์ เอื่อยเฉื่อยสะดุดกึก หรือกระท่ังยอมแพ้อารมณ์ อยากทำ� งาน ซงึ่ นนั่ แสดงถงึ ธาตแุ ทว้ า่ คณุ ตอ้ งการ ให้ชีวิตอยู่กับพลังชีวิตในการท�ำงาน มากกว่าอยู่ กับอ�ำนาจมืดแห่งอารมณ์เกยี จคร้าน พอนกึ ออก และเกดิ อารมณอ์ ยากทำ� งานตอ่ ให้สังเกตเข้ามาในตัวเองอีกครั้ง จะพบว่า ทั้ง รา่ งกายและจติ ใจของคณุ เหมอื นถกู กระตนุ้ ใหเ้ ขา้ สู่ เซน ใอนยกา่ างรทเซ�ำ งยี านน

53 ภาวะพร้อมสนองตอบการท�ำงาน คือ ปรบั เปล่ียนจากเอือ่ ยเฉ่ือยเป็นกระตือรอื ร้น แปร ความนมุ่ นมิ่ ปวกเปยี กเปน็ แขง็ ขนั ตนื่ ตวั หตู าสวา่ ง คลา้ ยเครือ่ งยนต์ถูกจดุ ติดอยา่ งไรอย่างนน้ั ขอให้จดจ�ำว่า ความคิดแบบที่จะจุดชนวน พลงั งานเซนไดต้ ดิ คอื คดิ งา่ ยๆ คดิ ชดั ๆถงึ สง่ิ เดยี ว ไมใ่ ชค่ ิดซับซ้อน คนคดิ อะไรงา่ ยๆแลว้ ลงมอื ทำ� ทนั ที มกั รลู้ กึ รจู้ รงิ และพรอ้ มท�ำงานอย่างงา่ ยดาย สวนทางกับ คนคดิ ซบั ซอ้ นแตไ่ มย่ อมลงมอื ทำ� ทม่ี กั รมู้ ากแบบ ผิวๆ และเต็มไปด้วยข้ออ้างยุ่งยากไม่ให้พร้อม ท�ำงานสกั ที จนแล้วจนรอด สังเกตเข้ามาในกายใจตัวเองด้วยว่า หาก ‘นึกออก’ แล้วคุณไม่ยอมลุกขึ้นมาท�ำงานทันที ภาวะพรอ้ มทำ� งานจะคอ่ ยๆเสอ่ื มลง และหากชนิ ท่ี จะยอมแขนตกขาตก มืออ่อนเท้าอ่อนต่อไปอีก ร่างกายและจิตใจก็จะเหมือนเคร่ืองยนต์ท่ีกระตุก แบบพร้อมดับ และดูเก่าแก่ไร้ประโยชน์มากข้ึน howfarbooks.com

54 เร่อื ยๆ ความเฉ่ือยชา ไม่รับผิดชอบหน้าที่ ที่ พอกพูนข้ึนจนเหมือนกลายเป็นพังผืดยึดแขน ยดึ ขา หรอื เป็นหินปูนเกาะจติ สามารถปิดการรับ รขู้ องคณุ ได้ถงึ ระดับท่ีวา่ กนิ ขา้ วเสร็จ กเ็ ดินทอ่ื ๆ เหมอื นผีดบิ ท่ไี มร่ ้สู กึ ตวั ผ่านจานไม่ล้างจาน ผ่าน แกว้ ไมล่ า้ งแกว้ ปลอ่ ยใหจ้ านชามชอ้ นสอ้ มสกปรก คราบอาหารเกรอะกรงั ได้ เทา่ ๆกับเอกสารส�ำคญั ทป่ี รากฏเหมอื นดนิ พอกหางหมู คณุ อาจอยากเดนิ ผ่านมันไป ราวกับมีก�ำแพงทึบกั้นจิต คิดปฏิเสธ การเชือ่ มตอ่ กับการงานอยตู่ ลอดเวลา ระลึกไวว้ า่ สิง่ ทคี่ วรท�ำและต้องท�ำ มอี ยู่ทั้ง ทบ่ี า้ นและท่ที ำ� งาน เพียงนึกออกและลงมือทำ� ใน ที่หน่ึงได้ ความเคยชินก็จะเร่ิมก่อตัว แล้วไป ต่อยอดในอกี ทีห่ นึง่ ได้ ยกตัวอย่างเช่น ที่บ้าน เม่ือต้องล้างจาน อยา่ นกึ ถงึ จานชามกองโต แตใ่ หน้ กึ ถงึ ความสดชนื่ ตอนสมั ผสั นำ้� ตอนไดก้ ลนิ่ หอมของนำ�้ ยาลา้ งจาน เซน ใอนยกา่ างรทเซ�ำ งยี านน

55 ตอนเช็ดล้างคราบไคลไดส้ ะอาดหมดจด หากการ นึกน้ัน ชวนใหค้ ุณอยากล้างจานได้ กใ็ ช่วิธีนึกคิด ในวิถที างของเซนแล้ว ความเคยชินอันเป็นบวกนี้ จะช่วยให้คุณ นึกคิดถึงงานอนื่ ๆอย่างเปน็ บวกไดไ้ มต่ า่ งกนั คิดถึงภาพใหญ่ภาพรวมของชีวิตท้ังชีวิต อย่าเล็งแคบๆแค่ผลประโยชน์ทางความขี้เกียจ เฉพาะหน้า สังเกตเปรียบเทียบดูว่า ภาวะไหน นา่ พอใจ นา่ ใหอ้ ยใู่ นชวี ติ เรามากกวา่ กนั ระหวา่ ง... พลงั เซนทีต่ ่ืนตวั กบั อ�ำนาจความเกียจครา้ นท่ีเซือ่ งซมึ howfarbooks.com

56 เซน ใอนยกา่ างรทเซำ�งยี านน

57 ทำ� งานด้วย คน้ หาใจทีเ่ ย็นดว้ ย ขา้ งนอกหลอกใหแ้ สวงหามาเพียงใด กอ็ ยา่ ลืมว่าขา้ งในอยากค้นหา ความเย็นขนาดไหนดว้ ย howfarbooks.com

58 สมดุลแห่งเซน อยู่ตรงกลาง ระหว่างพลังที่ไม่เย็นชืด กับพลังที่ไม่ร้อนรน จึง ก้าวข้ามท้ังความเกียจคร้านและความกระสับ­ กระส่าย เข้าถึงพลังความเคลอื่ นไหวอนั ปราศจาก ทกุ ข์ ดจุ การร่ายรำ� อนั เปน็ สขุ ทั้งปราดเปรยี ว ทัง้ อ่อนโยน บนเวทีราบนิ่ง มั่นคง และกวา้ งใหญ่ การเผลอทอดหุ่ยมอื ตกเทา้ ตก เป็นต้นตอของสว่ นขาด การเผลอเคล่อื นไหวอย่างเรง่ รีบ เป็นต้นตอของส่วนเกิน หลังจากเอาชนะตัวเอง กะเทาะเปลือกของ ความข้ีเกียจออกได้ระยะหน่ึง นึกถึงงานแล้ว เหมือนนึกถึงขนมตลอด คุณอาจรู้สึกเหมือนได้ เซน ใอนยก่าางรทเซ�ำ งยี านน

59 ปลดปลอ่ ยพลงั ความชมุ่ ชน่ื แบบเซนใหพ้ รงั่ พรไู มร่ ู้ จบรูส้ นิ้ บางครง้ั ขณะเคล่ือนคล่องด้วยใจเบา คุณ อาจเหน็ ราวกบั ที่กลางใจ ผดุ น�ำ้ พุพวยพุ่งทรงชีวติ ชีวาไม่ขาดสาย ขับดันให้ท�ำงานได้หลายชั่วโมง โดยไม่รจู้ ักเหน็ดเหนอื่ ย ระหว่างแห่งห้วงเวลาด่ืมด่�ำกับงานอัน เป็นสุข ธรรมชาติดั้งเดิมของใจ ท่ีพร้อม กระสับก­ ระส่าย หรือพร้อมจะร้อนรน อาจบีบให้ ใจเป็นทุกข์ในช่วงใดช่วงหน่ึง โดยเฉพาะช่วงท่ี เผลอลืมสังเกตสมดุลทางความเย็น จุดสังเกตการเสียสมดุล ทางความเยน็ กค็ อื ความรสู้ กึ อนั เปน็ ทกุ ข์ กับอุปสรรคในปัจจุบัน หรือความรีบร้อนจะเอา อนาคตให้ไดท้ ันทเี ดย๋ี วนั้น ความทุกข์ ความกระวนกระวายของคุณ howfarbooks.com

60 อาจรบกวนธรรมชาติมากกวา่ ท่คี ดิ เมอ่ื ธรรมชาติ ภายนอกและภายในถูกรบกวนมากเข้า ชีวิตจะ ปรากฏคลา้ ยคล่นื ความสบั สน ระสำ่� ระสาย ผ้คู น รอบตัวใจเตน้ ตวั คณุ เองกใ็ จเตน้ ไมว่ า่ ทำ� ยอดสัก แค่ไหน ได้รับเหรียญเชิดชูสักก่ีงาน ไม่นานก็จะ รู้สึกแน่นอก อึดอัดใจ อยากตะโกนโพล่งออกมา ว่า ‘ไมไ่ หวแล้ว!’ บนเส้นทางแห่งเซน เมื่อต้องหมกมุ่นกับ งานภายนอก ต้องไม่ลืมส�ำรวจจิตภายใน แล้ว สุดท้าย คุณจะพบว่าตัวเองท�ำงานไปด้วย มีสติ ค้นหาใจท่ีเย็นเข้ามาด้วย มีสติคัดแยกใจท่ีร้อน ออกไปด้วย การเร่ิมต้น ควรฝึกสังเกตธรรมชาติความ เป็นไปเอง เช่น หลังจากแก้ปัญหาหรือครุ่นคิด เก่ียวกับงานนานๆ จะเกิดความเครียดทางกาย และทางใจขึน้ มาเปน็ ธรรมดา ไมอ่ าจป้องกนั กบั ทงั้ ไมใ่ ชเ่ รื่องน่ากงั วล เพราะในท่สี ุดความออ่ นล้า จะเตอื นให้คุณหยดุ พักจากงานไปเอง เซน ใอนยกา่ างรทเซ�ำ งียานน

61 แต่หากเกิดอาการ ‘พบปัญหาแล้วเครียด ทนั ท’ี ทงั้ ทยี่ งั ไมท่ นั ไร ไมท่ นั ไดค้ ดิ แกป้ ญั หาแมแ้ ต่ นิดเดยี ว อนั น้นั คือส่วนเกนิ คณุ กำ� ลงั เครียดทง้ั ท่ี ไม่จำ� เปน็ ต้องเครียด น่ันคือการออกนอกวิถีทางของธรรมชาติ และนนั่ แหละ การเบีย่ งเบนออกจากวถิ แี ห่งเซน นสิ ัย ‘เครียดก่อนคดิ ’ จะเปน็ ปัญหาของจติ ในการทำ� งานระยะยาว นสิ ยั นเี้ ปน็ บอ่ เกดิ ของการ คดิ มาก คดิ หนึ่ง แต่เครยี ดเก้า กังวลยาว แตค่ ิดหาทางออกจรงิ ๆเพยี งสนั้ ยังไม่ทนั ออกเทา้ กา้ วทส่ี อง กอ็ ยากลองวก กลบั มาหาก้าวทีห่ น่งึ ใหม่ เมื่อมาอยู่บนเส้นทางของเซน ขอให้หม่ัน ระลึกว่า สิ่งใดเป็นส่วนเกิน สิ่งนั้นไม่จ�ำเป็นต้อง รกั ษาไว้ howfarbooks.com

62 ย่ิงถ้าส่วนเกินน้ันเป็นโทษ ก็ยิ่งจ�ำเป็น ต้องหาทางก�ำจัด หากหาไม่เจอว่าส่วนเกินอยู่ตรงไหน ให้ สืบหาจากกายก่อน ถามตัวเองวา่ ฝ่าเทา้ ก�ำลงั เกรง็ หรอื คลายออก ถามตัวเองวา่ ฝา่ มอื ก�ำลงั กำ� หรือคลายออก ถามตวั เองว่า หัวคิ้วกำ� ลงั ขมวดหรือคลายออก ความก�ำเกร็งหรือขมวดรัด ไม่เคยช่วยให้ คณุ แก้ปญั หาได้ดขี ึ้น ตรงข้าม อาการเหล่านน้ั จะ เซน ใอนยก่าางรทเซ�ำ งียานน

63 กดดันให้คุณรู้สึกว่า ตัวปัญหามีน�้ำหนักมาก เกินจริง สว่ นความคลายออก แม้อาจไม่ชว่ ยใหค้ ณุ แก้ปัญหาได้ทันที แต่ก็จะผ่อนหนักให้เป็นเบา หรืออย่างน้อยตัวปัญหาก็มีน�้ำหนักเท่าท่ีมันเป็น ไม่ใชด่ ูเกนิ ไปกวา่ นั้น การฝึกอย่างเรียบง่ายแต่ได้ผล อาจเป็น เพยี งการเฝา้ สงั เกตอยทู่ งั้ วนั ดว้ ยความตงั้ ใจวา่ ถา้ หวั คว้ิ ขมวดเมอื่ ใด คณุ จะรสู้ กึ ตวั และคลายมนั ออก ทันที ความเคยชนิ ทเี่ กดิ ขนึ้ จะนำ� คณุ ไปสกู่ ารคน้ พบความจริงท่วี ่า การขมวดคิ้วมักเป็นเพียงส่วนเกินทาง ความคดิ ที่ไร้สติ ไรค้ วามเย็น การขมวดคิ้ว เท่ากับการเพ่ิมความเครียด ทึบทางกายภายนอก อันจะส่งผลเข้ามาถึง ความคิดภายใน ประดุจก�ำแพงท่ียกข้ึนขวาง howfarbooks.com

64 ทางออก หรืออย่างน้อย ก็เป็นม่านหมอกบดบัง ทัศนวสิ ยั เบอื้ งหน้า ครั้งหน้า เมื่อเจอปัญหานิดเดียว แต่คุณ กลับขมวดค้ิวมาก ลองคลายออก แล้วสังเกตว่า เหมอื นลดก�ำแพงหนาทบึ ลงหรอื ไม่ หากใช่ คณุ รสู้ กึ ตวั เบา และเหมอื นเหน็ ทาง ข้างหน้าโปร่งโล่งขึ้น ก็สังเกตต่อไปว่า ใจคุณ โปรง่ โลง่ เพราะปลอ่ ยปละดดู าย หรอื พรอ้ มจะแลน่ เขา้ ไปจัดการแก้ปัญหาทนั ที เมื่อรู้จักเผชิญหน้าปัญหาร้อนๆด้วยความ เยอื กเยน็ ไม่ปลอ่ ยปละละเลย แนวโนม้ คอื คุณจะ เห็นตัวเองโกรธน้อยลงเม่ือถูกกระทบกระท่ังหรือ ถกู ขัดขวาง กับท้ังจะพบความจริงอนั น่ายนิ ดี คือ เมื่อเจอเรื่องยุ่งยากน่าสับสน จิตจะยังคงสงบ ค่อยๆเห็นทุกสิ่งปรากฏตามล�ำดับอย่างเป็น ระเบียบได้ เม่ืออยู่ท่ามกลางความวุ่นวาย ใจจะยังคง สงบกับตัวเองตามล�ำพงั เซน ใอนยกา่ างรทเซำ�งียานน

65 เม่อื เกิดความขัดแย้งทีภ่ ายนอก ภายในยัง คงรกั ษาความราบรื่นกลมกลืนไว้ ไคมวา่มตว้อหุน่ ้ววงางยเแวลคสาณุ แวจหะง่งรค้สูหึกวาาเหมมสอืองยนบู่กเับคยท็นน้ ี่โใดนพยทไบ่ามม่ตโก้อดลงายว่ิงง ออกไปข้างนอก น่นั เพราะอะไร? เพราะความสงบทแี่ ท้จริง ด�ำรงอยู่แล้ว มีความเป็นไปเองอยู่แล้ว ณ จดุ เรม่ิ ตน้ ในตวั คณุ แตท่ ผ่ี า่ นมา ความเคลอ่ื นไหว อันผิดพลาดคลาดเคลื่อน เลื่อนคุณห่างจาก ใจกลางความสงบ กระท่ังความเย็นกลายเป็นส่ิง ไมค่ ุน้ หน้ามาเสียนาน ความเยน็ อยู่ที่นี่ ทำ� งานดว้ ย คน้ หาความเยน็ ไปดว้ ย แลว้ จะ พบเองอยา่ งงา่ ยดาย howfarbooks.com

66 เซน ใอนยกา่ างรทเซำ�งยี านน

67 ท�ำงาน เหมือนท�ำทาน จิตที่เปน็ ทาน มคี วามพร้อมสละทกุ ข์ ออกจากตัว มคี วามสว่างพรอ้ มขับไล่ ความมดื ออกจากตน มีความรสู้ ึก เหมือนเป็นเจา้ ภาพโรงทาน ไดท้ ุกที่ ทกุ เวลา howfarbooks.com

68 เซนมธี รรมชาตเิ ปิดแผ่ สวา่ งใส ออ่ นละไม ในสัมผัสของผู้ฝึกเพื่อเข้าถึง แม้เริ่มแตะต้องท่ี ตน้ ทาง ก็อาจรสู้ กึ ได้ แตธ่ รรมชาติของมนษุ ย์ ทั้งมนุษย์แรกเกดิ และมนษุ ยท์ เี่ ตบิ โตมา ดจู ะสวนทางกบั เซน เพราะ นับแต่ร้องอุแว้เป็น มนุษย์ก็มีใจอยากเรียกร้อง เอาเข้าตัวที่กระด้าง มีความน้อยเน้ือต่�ำใจอัน หมองหม่น และมคี วามเหน็ แก่ตวั อนั คับแคบ หน�ำซ้�ำ พอโตข้ึนมาจากความเป็นทารก มนุษย์บางคนกลับยิ่งกระด้างข้ึน หมองหม่นลง และคับแคบกว่าเดิมเสียอีก เพราะมีแต่จะสั่งสม ความอยากได้และอยากเอาเพิ่ม ไม่เคยมีแก่ใจ อยากสละออกบา้ งเลย เมอื่ ใหไ้ มเ่ ปน็ เมอ่ื เหน็ แตท่ างกอบโกย ชวี ติ กเ็ หอื ดแหง้ แลง้ นำ้� ใจ ปดิ ทางรจู้ กั ธรรมชาตภิ ายใน อนั เปดิ แผ่ เฝา้ เวยี นวนอยแู่ ตใ่ นเขาวงกตแหง่ ความ คับแคบ ทรมานใจเหมือนไร้น้�ำดื่ม ไร้อากาศ บริสุทธ์ิ ไรท้ ้องฟา้ กว้าง ทวา่ ก็ปกั ใจใคร่หลงวนอยู่ เซน ใอนยกา่ างรทเซำ�งยี านน

69 อยา่ งนน้ั จะเข้าถึงเซน ต้องไหลตัวผ่านสายธารแห่ง นำ�้ ใจอนั ชมุ่ ชน่ื มใิ ชด่ น้ เดนิ ผา่ กลางทะเลทรายแหง่ ความแลง้ น�้ำใจอันแห้งผาก หากพบวา่ ตวั คณุ มแี ตค่ วามรสู้ กึ ขดั แยง้ เหน็ แต่ความแห้งแล้งท้ังภายในและภายนอก อาจ เพราะคุณมีชวี ิตที่ฝนื ธรรมชาตอิ ยู่ ลองมองดแู ขนขาและเนื้อตวั ทำ� ความรสู้ ึก ถึงสายลมและลมหายใจ แล้วนกึ ถามตนเองงา่ ยๆ เชน่ ธรรมชาติบรจิ าคโลกทัง้ ใบมาให้คณุ แล้วทำ� ไมคณุ ไม่คล้อยตามธรรมชาติ ดว้ ยการส่งตอ่ โลกส่วนตัวให้ใครบา้ ง? howfarbooks.com

70 โลกของคณุ คอื บ่อพลงั บ่อหนึง่ ทพ่ี รอ้ มจะ แปรรปู ความคดิ ไรต้ น ใหป้ รากฏเปน็ สงิ่ จบั ตอ้ งได้ ในโลกภายนอก ไมม่ ใี ครรู้ ไม่มีใครเห็นโลกภายในของคณุ จนกว่าโลกภายในของคุณ จะปรากฏตัว กระทบกระเทือนโลกภายนอก หรือตั้งมั่นเป็น รปู ธรรมอยู่กบั โลกภายนอกดีแลว้ หากโลกภายในของคณุ เตม็ ไปดว้ ยความคดิ สรรสร้างสงิ่ ดี สง่ิ ท่ีสวา่ ง สิ่งทีใ่ หค้ วามอ่มิ หน�ำ ใน ท่สี ุด โลกภายนอกจะปรากฏสงิ่ ดี ทีส่ วา่ ง และให้ ความอมิ่ หนำ� ข้นึ มา ใหค้ วามสว่างกับโลกไวอ้ ยา่ งไร โลกของคุณก็อยา่ งน้ัน ท้ังภายนอกทต่ี าเหน็ ท้งั ภายในท่ีใจรู้สึก เซน ใอนยก่าางรทเซำ�งียานน

71 ลองสังเกตดู ทุกคร้ังที่ไม่เผื่อแผ่ คิดแต่จะ เอาเขา้ ตวั ท่าเดยี ว จติ จะเหมือนถกู ของหนักทคี่ ณุ ‘เอาเขา้ ตวั ’ มากดทบั และเมอื่ มากขนึ้ เรอ่ื ยๆถงึ จดุ หนงึ่ กเ็ กดิ ความอดึ อดั แนน่ อก ตรงขา้ มกบั การเผอื่ แผ่ออกจากตัวให้คนอื่น ที่จิตคล้ายสลายเปลือก หนาๆออก เปดิ เผยความผอ่ งใสสบายเบาในตน เม่ือสามารถสังเกตเปรียบเทียบเช่นน้ันได้ คุณจะเร่ิมตาสว่าง เห็นหนทางเข้าถึงเซนด้วยจิตท่ี เปน็ ทาน ทำ� งานในอาการเผอ่ื แผ่ ทุกคร้ังที่ท�ำงานในอาการเผื่อแผ่ จิตจะแผ่ ออก และค่อยๆกว้างขึ้นเรื่อยๆ ตามวันเดือนปีท่ี ผา่ นไป รสู้ ึกไดด้ ้วยตนเอง เมื่อจิตต้ังม่ันอยู่ในอาการเผ่ือแผ่ คุณจะ ตระหนกั วา่ จิตทเ่ี ปน็ ทานหาใชจ่ ะเกิดขนึ้ ได้เพยี ง เม่ือเดินเอาเงินไปใส่กะลาขอทาน และหาใช่จะ เกิดขึ้นได้เพียงเม่ือไปวัดเพ่ือท�ำสังฆทานกับเหล่า ภิกษุสงฆ์ แต่เกิดข้ึนได้เสมอเม่ือคุณคิดรินน้�ำใจ คดิ เสยี สละแรงกายแรงใจ เพอื่ ใหค้ นอน่ื มคี วามสขุ howfarbooks.com

72 มากขึ้น แค่คดิ อยากให้คนอ่ืนมีความสุข ไมต่ อ้ งถกู คณุ เบียดเบียน กเ็ รียกวา่ เป็นทานแล้ว ทานอนั เกดิ จากการอยากใหค้ วามสขุ เรยี ก ว่า ‘เมตตา’ ส่วนทานอันเกิดจากการอยากเลิก เบียดเบียน เรียกว่า ‘ศีล’ เม่ือใดบริบูรณ์ด้วย เมตตาและศีล เมื่อนั้นจะรู้ว่า ‘มหาทาน’ เป็น อย่างไร แต่ในช่วงท่ีจิตยังไม่ตั้งมั่นในอาการเผ่ือแผ่ น้ัน ทั้งเมตตาและศีลอาจโคลงเคลง ตั้งอยู่ได้ไม่ นาน เหมือนของปลอมทีแ่ ตกพงั ง่ายเมื่อต้องผา่ น ด่านหนิ การจะเปลี่ยนทองเทียมเป็นทองแท้ ต้อง ตง้ั ใจใชเ้ สน้ ทางการทำ� งานเปน็ การทำ� ทานทง้ั หมด หากเหน็ ไดว้ า่ จติ ทเ่ี ปน็ ทาน มหี นา้ ตาอย่างไร กจ็ ะรูว้ ่า คิดแบบใด พูดคำ� ไหน หรือ ทำ� อยา่ งไร จึงกอ่ ให้เกิดนำ้� จติ ทเี่ ป็นทานขึน้ มา เซน ใอนยกา่ างรทเซ�ำ งยี านน

73 ยกตัวอย่างเช่น หลังจากเห็นเด็กขายพวง มาลัยหน้าตาน่าสงสาร คุณเกิดความคิดอยาก ช่วยเหลือ อยากเรียกเขาเข้ามาหาด้วยค�ำพูดดีๆ อยากให้เศษสตางค์ท่ีมีในกระเป๋าแก่เขาท้ังหมด ทง้ั ทไ่ี มอ่ ยากไดพ้ วงมาลยั มากนกั แลว้ ควกั กระเปา๋ เพอ่ื ‘บริจาค’ เศษสตางค์สมความต้ังใจ จากนั้น บังเกดิ ความอ่ิมเอบิ สวา่ งเย็น นัน่ เองคือขณะแหง่ การเห็นจติ ท่เี ป็นทานบงั เกิดขึน้ คำ� ถามคอื ในทท่ี ำ� งาน จะใหค้ ดิ แบบใด พดู คำ� ไหน หรือทำ� อยา่ งไร จติ ท่ีเป็นทานชนิดนนั้ จะ เกดิ ข้ึนบอ่ ยๆ? คุณต้องพบปะผู้คนบ่อยที่สุดในที่ท�ำงาน โอกาสฝึกจงึ มีอยใู่ นท่ที �ำงานมากทสี่ ุด แต่คนในที่ท�ำงานไม่ได้น่าสงสารเหมือน เด็กขายพวงมาลัย บางคนน่าหมั่นไส้เหลือทน ดว้ ยซำ�้ แลว้ จะใหท้ านกบั คนเหลา่ นนั้ อยา่ งไรไหว? เมื่อมาถึงปากวิถีแห่งเซน โจทย์ส�ำคัญใน ชีวิตของคุณ ไม่ใช่การเอาเรื่องเอาราวกับคน howfarbooks.com

74 นา่ หมน่ั ไส้ แตเ่ ปน็ การทำ� จติ ตนใหเ้ ปน็ ทาน ทตี่ รง นเป้ี น็ คุณแจบึงตบ้องฝเหึก็นใหห้ไัดด้ว่ามใิ แชม่ม้แัวตแต่ค่ไนปนน่าบัหวม่า่ันไกสา้กร็ พบปะพูดคุยกับเขา เท่ากับการโดนทารุณกรรม ทางวิญญาณเหมือนที่ผา่ นมา และเพือ่ ที่จะฝึก ก็อยา่ เร่มิ ฝกึ ด้วยการสรา้ ง ความขดั แยง้ กบั ตนเอง หากทรมานใจทต่ี อ้ งพบเจอ บคุ คลนา่ รงั เกยี จ ใหย้ อมรบั วา่ เกดิ ความทรมานใจ เม่ือใดยอมรับความรูส้ ึกได้ตามจริง เมอื่ นนั้ ย่อมเกิดสติเห็นเข้ามาทจ่ี ติ เมือ่ เกดิ สติเหน็ เขา้ มาทจ่ี ติ สติย่อมบรรเทา ความทรมานใจให้เสอ่ื มลงไปเอง ไมช่ ้าก็เรว็ ณ ขณะแห่งการเห็นความทรมานใจเสื่อม ลงให้ดู คือ ณ ขณะแหง่ การเห็นจิตทีส่ บายขนึ้ เซน ใอนยก่าางรทเซำ�งียานน

75 และ ณ ขณะแหง่ การเหน็ จติ ทส่ี บายขนึ้ คณุ จะร้สู ึกเหมือนถอดแวน่ แหง่ อคตอิ อก สายตาและ กระแสใจโปรง่ โลง่ พอจะสมั ผสั รถู้ งึ ความทบึ ตนั ของ คนเห็นแก่ตัว สัมผัสรู้ถึงความมืดบอดของคนพูด เอาแต่ได้ สัมผัสรู้ถึงความรุ่มร้อนของคน หยาบคายร้ายกาจ ณ ขณะนั้น คือช่วงเวลาแห่งการสัมผัส ก้อนทุกข์ ก้อนร้อน ในตัวผู้อ่ืน คุณจะมองข้าม อตั ตานา่ เกลยี ด หรอื ความบา้ อ�ำนาจใดๆทห่ี อ่ หมุ้ ตัวเขา แล้วแทงทะลุเข้าไปถึงวิญญาณอันมืดด�ำ เห็นตัวตนอันตั้งอยู่เพื่อท�ำร้ายคนอ่ืน ซ่ึงที่สุดก็ ย้อนกลับมาพันธนาการตัวเขาเองไว้กับความ รา้ ยกาจนั้น แลว้ ณ ขณะนนั้ ทคี่ วามเหน็ ใจผอู้ น่ื อาจเกดิ ขนึ้ ได้ เขาทุกข์กบั ความร้ายของตนอยู่แลว้ ! ด้วยใจที่ละเอียดอ่อนพอ คุณจะพบว่า ที่ ท�ำงานอาจไม่มีคน ‘น่าสงสาร’ เหมือนเด็กขาย howfarbooks.com

76 พวงมาลัยตามสี่แยก แตม่ ีคน ‘นา่ เหน็ ใจ’ อยู่เต็ม ไปหมด แม้กระท่ังคนที่น่ารังเกียจที่สุดในโลก ก็ดู สมควรไดร้ บั ความชว่ ยเหลือให้นา่ รงั เกียจน้อยลง เม่ือฝึกเห็นใจตนด้วย เห็นใจเขาด้วย ที่ ท�ำงานจะเหมือนโรงทาน คุณจะท�ำงานเหมือน ท�ำทานดว้ ยความรูส้ กึ ‘ยงิ่ ให้ คอื ย่งิ ได้’ และ ‘ให้ เปลา่ คือ ได้เปลา่ ’ การให้ ให้ได้สามทาง แต่การได้ ได้ไม่ จำ� กดั ทางแรกของการให้ คือ ‘ให้แรงกายเป็น ทาน’ คนสว่ นใหญม่ องวา่ ใครทำ� งานนานกวา่ แปล ว่า ถกู เอาเปรยี บแรงกาย ถกู เอาเปรียบเวลา ถูก เอาเปรยี บสมอง ขอใหม้ องตามจรงิ วา่ การทำ� งาน นานกวา่ ใคร คือ การได้ประสบการณ์เกนิ ใคร ได้ สะสมทักษะความสามารถเกินตัวเอง คนอื่นเห็น แก่ตัวแล้ว ‘ได้เปรียบ’ ส่วนคุณให้ทานแล้ว ‘ได้ ประสบการณ์’ ผลตอบแทนแบบเซน อันได้แก่ เซน ใอนยก่าางรทเซำ�งียานน

77 พละก�ำลังในการท�ำงาน ย่อมเข้า ฝา่ ยคุณเอง ทางต่อมาของการให้ คือ ‘ให้ค�ำพูดเป็น ทาน’ คนส่วนใหญพ่ ูดอยา่ งทอ่ี ยากพูด หรือคิดถึง ประโยชน์เข้าตัว ได้หน้าได้ตาแล้วจึงพูด แต่ด้วย จติ ทเี่ ปน็ ทาน จะเปลย่ี นเปน็ คดิ หวงั ประโยชนแ์ กผ่ ู้ ฟงั แลว้ จงึ พดู เชน่ เมอื่ เหน็ เขาทำ� ผดิ จติ ทเี่ ปน็ ทาน ของคุณจะฉลาดรู้ว่า ด่าไปก็รังแต่จะสร้างความ เจ็บใจเพิ่ม สู้ให้ก�ำลังใจและค่อยๆช้ีทางถูกไม่ได้ เขาจะมีแก่ใจปรับปรุงตัวให้ดีข้ึนจริง เม่ือให้ทาน เป็นค�ำพูดอยู่เช่นน้ัน ผลตอบแทนแบบเซน อัน ไดแ้ ก่ ความฉลาดพดู ยอ่ มเข้าฝา่ ยคณุ เอง ทางอันเป็นที่สุดของการให้ คือ ‘คิดให้ ผลงานเปน็ ทาน’ คนส่วนใหญ่คิดท�ำสนิ ค้าเพอ่ื หา กำ� ไร คนสว่ นนอ้ ยคดิ อยากไดส้ มั ผสั อนั เปน็ สขุ จาก ลูกค้า ด้วยการสร้างไอเดียดีๆที่ไม่เป็นอันตราย หรือด้วยการคิดควบคุมคุณภาพสินค้าให้ได้ howfarbooks.com

78 มาตรฐานเกนิ ราคา คดิ เชน่ นน้ั ย่อมรวมเอานำ�้ ใจ ไว้ในการผลิตสินค้าด้วยแล้ว ย่ิงลูกค้าพอใจมาก จำ� นวนลกู คา้ ยงิ่ เพม่ิ พนู ผลตอบแทนแบบเซน อนั ได้แก่ มหาสมุทรแหง่ ความสขุ ซง่ึ หล่ังไหลมาจากปวงชน ยอ่ มเขา้ ฝา่ ยคุณเอง หลังจากให้ทานกับคนอื่น พอที่จะรู้สึกถึง ความสวา่ งทางจิตแห่งตน คุณจะพบว่าใหท้ านกับ คนอื่น กค็ อื ‘ให้ความสว่าง’ กับตนน่ันเอง การมีน�้ำใจรินให้คนอ่ืน ก็คือการเพ่ิม น�้ำเลี้ยงให้จิตตนชมุ่ ชนื่ เอง แม้ในวนั ท่ีไมม่ ีใครใหค้ ณุ ท�ำทาน อยูว่ ่างๆ คุณก็สามารถคิดบริจาคความทุกข์ บริจาคความ กระวนกระวาย ให้กลับคืนสู่ความว่างได้ เพราะ เลกิ หวงทกุ ข์ เลกิ หวงเศษเงนิ เลกิ หวงแรงงาน เลกิ หวงถ้อยค�ำสะใจ และกระท่ังเลิกหวงความโกรธ ความเกลียดไวก้ บั ตัวเสียได้ เซน ใอนยกา่ างรทเซ�ำ งยี านน

79 เปน็ สุขกบั การน้อมให้อยา่ งอ่อนโยน howfarbooks.com

80 เซน ใอนยกา่ างรทเซำ�งยี านน

81 คิดจากความว่าง คดิ ไมไ่ ด้ อาจเพราะไม่ไดค้ ิด แต่ไปตดิ อยกู่ ับอารมณว์ า้ วุน่ ท่าเดียว howfarbooks.com

82 รสของเซน คอื รสของความว่าง แต่ มใิ ชเ่ ปลา่ สญู ไรแ้ กน่ สาร ทวา่ วา่ งอยา่ งเปน็ ฐานของ ความฉลาดขน้ั สูงสดุ เทา่ ท่คี นคนหนึง่ จะฉลาดได้ เซนมใิ ชค่ วามฉลาด แต่เปน็ พน้ื ที่กวา้ งโลง่ ให้ความฉลาดปรากฏชัด แม้ผู้มาถึงเพียงต้นทาง แหง่ เซน กอ็ าจรสู้ กึ วา่ ฐานแหง่ ความวา่ งในตน เออื้ ให้ความฉลาดฉายแสง หรือแสดงปัญญาอย่าง รวดเร็วกว่าทเ่ี คย ความฉลาดเยี่ยงมนุษย์มักวัดกันด้วย ก�ำแพงปัญหา ยง่ิ ท�ำลายก�ำแพงได้เร็วขน้ึ เท่าไร ก็ ยง่ิ แสดงอานภุ าพแหลมคมทางความฉลาดมากขนึ้ เทา่ นน้ั แตท่ ่คี นเราแก้ปญั หาไมไ่ ด้ หรอื แก้ได้เช่ือง ชา้ บางทมี ใิ ชเ่ หตุเพราะสมองไมโ่ ต แต่เป็นเพราะ จิตเล็ก ไม่ค่อยเหลือท่ีว่างให้กับทางออกของ ปัญหาสักเท่าไร เมอื่ จติ ไมค่ อ่ ยเหลอื พ้นื ทวี่ ่าง ก็เหมือนเวที เซน ใอนยก่าางรทเซ�ำ งียานน

83 คบั แคบ รกของ ไมม่ พี นื้ ทใ่ี หก้ ระโดดโลดเตน้ แสดง ความสามารถ เมื่อแสดงความสามารถไม่ได้ จะต่างอะไร กบั ไม่มคี วามสามารถเล่า? หลายคนรู้สึกอยู่ในส่วนลึกว่าตนเองเป็น คนมคี วามสามารถ ฉลาดคดิ แตเ่ หมอื นมอี ะไรฉดุ จิตฉดุ ใจ ย้ือแขนย้ือขา หรอื เหมอื นถูกบางสิง่ ตรงึ ไว้ให้ ‘โงอ่ ยู่กบั ท่ี’ ออกตวั ไปไหนไม่รอดสกั ที จน ไม่รู้จะตัดสินตนเองอย่างไรถูกว่า เป็นคนโง่หรือ เปน็ คนฉลาดกนั แน่ มนุษย์มีความฉลาด แต่บางทีอาจประสบ ภาวะเส้นผมบังภูเขา คอื มคี วามวนุ่ วายใจกดี กนั สกดั ก้นั ความฉลาดอยู่ ถามตัวเองง่ายๆ ก่อนคิด เกิดอะไรขึ้นกับ จติ ใจ วุ่นก่อนคดิ หรอื วา่ งกอ่ นคดิ ? ถามตวั เองวา่ เปน็ ความจรงิ ไหม ตอนที่ ‘คดิ howfarbooks.com

84 ไมอ่ อก’ หรอื ‘ทำ� อะไรไมถ่ กู ’ หรอื ‘ไมร่ จู้ ะเรมิ่ จาก ตรงไหน’ หาใช่เพราะคณุ คิดไม่ได้ แตเ่ ปน็ เพราะ ไม่ไดค้ ดิ ตา่ งหาก! คณุ แคก่ ำ� ลงั ปน่ั ปว่ น วนุ่ วายใจเกนิ กวา่ ทจ่ี ะ คดิ ว่นุ ก่อนคดิ เรียกว่าคดิ จากความวุน่ ตอนคิดจากความวุ่น จิตจะเต็มไปด้วย ความอลหม่าน สบั สน มองไม่เหน็ ตน้ ทาง มองไม่ เหน็ ปลายทาง พรอ้ มจะกระโดดจากจดุ หนึง่ ไปหา อีกจุดหนึ่งแบบไร้ล�ำดับ กับท้ังพร้อมจะวกวนอยู่ แถวๆจุดเริ่มต้น ด้วยความคาดหวังว่าจะมี ปาฏหิ ารยิ พ์ าคณุ กระโจนไปถงึ จดุ สดุ ทา้ ยไดท้ นั ใด เมอื่ วนุ่ วายจนเคลอ่ื นไหวไมถ่ กู เมอื่ ผกู ใจไว้ กบั ความวนุ่ วายไมว่ า่ งเวน้ จงึ ไมแ่ ปลกทคี่ ณุ จะรสู้ กึ เหมอื นถกู ยอ้ื แขนยอื้ ขา ใจหนงึ่ อยากลงมอื ทำ� งาน แตอ่ กี ใจกลับอยากเมินใหไ้ กล ไถลไปท�ำอย่างอนื่ กอ่ น หรอื ทิง้ งานไว้กลางคันเสียเลย เซน ใอนยกา่ างรทเซ�ำ งยี านน

85 คราวหนา้ ถา้ ตอ้ งดว่ นกระโจนเขา้ แกป้ ญั หา หรือสร้างสรรค์ส่ิงใหม่ขึ้นมา ท้ังท่ี ‘รู้สึกว่าไม่ พร้อม’ ให้สำ� รวจดูว่าในใจเกิดความว้าวนุ่ แคไ่ หน หากรสู้ กึ ถงึ จติ ใจในตน และหากยอมรบั ได้ ตามจริงวา่ วา้ วุน่ จะเกดิ ปรากฏการณ์ล่องหนหาย ไปของความว้าวุ่น แทนท่ีด้วยความรู้สึกวายว่าง อย่างง่ายดาย เหลือแตก่ ายท่นี ่ังอยู่ เหลือแตก่ าย ทย่ี นื อยู่ อย่างรูว้ า่ ไมว่ นุ่ แลว้ วา่ งกอ่ นคิด นั่นแหละ คิดจากความว่าง วา่ งแลว้ คอ่ ยลงมอื ทำ� งาน จะเหมอื นทำ� งาน โดยสะดวก ไร้ส่ิงกีดขวาง กับทั้งมีเวลาเหลือเฟือ ที่จะจัดการแก้ปญั หาตา่ งๆด้วยความใจเย็น howfarbooks.com

86 ดว้ ยความรสู้ กึ โล่งว่างในใจแลว้ คอ่ ยคิด จะ ท�ำให้คุณเห็นอย่างชัดเจนว่า ข้ันแรกต้องท�ำ อยา่ งไร หากไมร่ ู้ กต็ ้องเร่มิ ต้นจากการหาความรู้ รู้ ให้ได้ว่าจะต้องถามใคร รู้ให้ได้ว่าจะค้นคว้าจาก ไหน หากร้แู ลว้ แต่หาคำ� พดู ไม่ได้ ก็ต้องเร่มิ ตน้ จากการเห็นภาพในใจให้ชัด ว่าคุณต้องการท�ำ อะไรให้เกิด และอะไรท่ีจะเกิดนั้นควรมีหน้าตา แบบไหน หากภาพในใจไม่ชัด ก็ต้องเริ่มต้นจากส่ิง เลก็ ๆทช่ี ดั เจน จบั ตอ้ งไดจ้ รงิ โดยอาจพดู กบั ตวั เอง เบาๆ แต่ชัดถ้อยชัดค�ำว่าคุณต้องการอะไร เช่น ‘ฉันจะท�ำให้เขาเร่ิมเข้าใจ ด้วยประโยคแรกสั้นๆ ง่ายๆ’ หลงั จากพูดกับตวั เองจบ ลองส�ำรวจเข้ามา ในใจ คุณจะรู้สึกว่าได้โจทย์ที่แจ่มชัด กับท้ังเป้า หมายดมู นี ำ้� หนกั ไมเ่ ลอ่ื นลอย รวมทง้ั รสู้ กึ เหมอื น เซน ใอนยกา่ างรทเซำ�งียานน

87 มีความสบายใจแทนทค่ี วามวา้ วนุ่ ท่สี ูญเปลา่ ค�ำตอบท่ตี ้องการ อาจผดุ ข้นึ มาเฉยๆแบบ ไม่ร้เู หนือร้ใู ต้ จากความวา่ งโลง่ สบายใจนัน่ เอง ถา้ จำ� ไดแ้ มน่ วา่ ‘ความวา่ งทช่ี ว่ ยใหค้ ดิ ออก’ หน้าตาเปน็ อย่างไร และ ‘ความวุน่ ที่กดดันให้คดิ ไมอ่ อก’ หน้าตาต่างไปแคไ่ หน นั่นแหละ เทา่ กบั คุณได้ แม่บททางจิต ในการทะลวงผา่ น ปัญหาทุกดา่ นแบบครอบจกั รวาลแลว้ แต่แม้เข้าใจหลักการ ‘ว่างก่อนคิด’ ได้ดี เพยี งใด หรอื กระทง่ั เรมิ่ ‘คดิ จากความวา่ ง’ ไดบ้ า้ ง แลว้ แตน่ สิ ยั อนั เปน็ อปุ สรรคทางความวา่ งหลายๆ อย่างที่ส่ังสมไว้ ก็อาจห้ามคุณจากการเข้าถึง ความว่างไดใ้ นหลายโอกาส ถา้ เปน็ เชน่ นน้ั กจ็ ำ� เปน็ ตอ้ งแกท้ ต่ี น้ ตอ กลา้ เผชิญหน้ากับความจริงว่าคุณก�ำลังฝังตัวอยู่กับ นิสัยชนดิ ไหน บางคน พอเจอขอ้ ผดิ พลาดเมอ่ื ใด ในหวั จะ howfarbooks.com

88 หาคนผดิ ทนั ที และวนเวียนอย่แู ตจ่ ะคดิ สืบหาคน ผดิ ไมเ่ ลกิ จนไมเ่ หลอื พนื้ ทใี่ นหวั ใหค้ ดิ หาทางออก ใดๆเลย แม้แวบคิดหาทางออกได้ห้านาที ก็วก กลับไปคดิ ถึงคนผิดเสยี ห้าสบิ นาที บางคน พอเกิดข้อติดขัด ก็สะสมความ เคยชินทจ่ี ะผละตวั ออก เพกิ เฉยเยน็ ชา ไมร่ รู้ อ้ นรู้ หนาว ในใจทบึ แนน่ ไปด้วยวิธีคิดแบบ ‘ไมอ่ ยาก รบั ผดิ ชอบ’ หรอื ‘ไมอ่ ยากทำ� ใหเ้ สรจ็ ’ กระทง่ั ปกั ใจ คิดวา่ ช่างมัน ไมต่ อ้ งรบั ผิดชอบให้เสร็จก็ได้ บางคน ไมม่ ขี อ้ ตดิ ขดั ภายนอก อกี ทงั้ มเี วลา เหลอื เฟอื ใหจ้ ดั การกบั ภาระตรงหนา้ จนกลายเปน็ เกดิ อปุ สรรคภายใน คอื ใจคดิ แตว่ า่ ‘ไมม่ อี ะไรตอ้ ง หว่ ง’ และ ‘อีกนานกวา่ จะจ�ำเปน็ ต้องทำ� ’ ถ้าคณุ เปน็ พวกมอี สิ ระมาก แลว้ ประจคุ วามคดิ ไมห่ ว่ ง ไม่ ท�ำอะไรเลยไว้ในใจมากๆ ในที่สุดก็จะ ‘ไม่อยาก ห่วง’ และ ‘ไม่อยากท�ำอะไร’ เอาเลยจริงๆ เพอ่ื ใหใ้ จวา่ งจากอปุ สรรคตา่ งๆ ขอใหร้ ะลกึ ว่า ไม่มีทางลัด ไม่มีทางเลี่ยง คุณจ�ำเป็นต้อง เซน ใอนยก่าางรทเซำ�งยี านน

89 ยอมรับ ณ จุดเกดิ อปุ สรรคของความวา่ ง ถา้ เกดิ ขอ้ ผดิ พลาด แลว้ ชนิ ทจี่ ะคดิ หาคนผิด คุณต้องฝึกนิสัยทางความคิดใหม่ทันที แทนทนี่ สิ ยั ทางความคดิ เดมิ ใหไ้ ดท้ กุ ครง้ั เชน่ คน ผดิ เอาไวท้ หี ลงั แกป้ ญั หาเฉพาะหนา้ ใหไ้ ดก้ อ่ น แก้ ได้แล้วค่อยจัดการกับคนผิด ถ้าปลงความคิดได้ จรงิ แตล่ ะครง้ั ใจจะวา่ งขนึ้ มาขณะหนง่ึ ซง่ึ อาจเปน็ ขณะใหญพ่ อจะชวนใหค้ ณุ คดิ เดนิ หนา้ แกป้ ญั หาได้ ส�ำเรจ็ และเมื่อแก้ได้ส�ำเร็จจรงิ คณุ ค่อยเห็นชดั วา่ แก้ปัญหาลุล่วงเม่ือใด คนผิดจะดูผิดน้อยลงกว่า เดิมมาก อาจมากพอจะทำ� ใหเ้ ตม็ ใจยอมรบั วา่ ไม่ ได้มใี ครผิดอยูค่ นเดียว และแม้คุณเองก็มีส่วนผิด อยเู่ หมอื นกนั ถ้าเกิด ข้อติดขัด แล้วชินท่ีจะคิด ปลกี ตวั ไมร่ บั ผดิ ชอบ ไมอ่ ยากสานตอ่ ใหเ้ สรจ็ คณุ ตอ้ งฝกึ นสิ ยั ทางความคดิ ใหมท่ นั ที แทนทน่ี สิ ยั ทาง ความคิดเดิมให้ได้ทุกคร้ัง เช่น ถ้าไม่ไปให้ถึงที่ หมาย กเ็ หมอื นขแี้ พท้ ยี่ อมนงั่ กลางทาง คณุ จะเหน็ สภาพมืออ่อนเท้าอ่อนของตัวเองว่า เหมือนข้ีแพ้ howfarbooks.com

90 กลางทางจรงิ ๆ และ ณ เวลาทเ่ี หน็ ใจจะวา่ งขนึ้ มา ขณะหนงึ่ ซง่ึ อาจเปน็ ขณะใหญพ่ อจะชวนใหล้ กุ ขนึ้ เดินหน้าต่อ แล้วหลังจากน้ัน คุณจะเห็นได้ชัด วา่ การแกไ้ ขขอ้ ตดิ ขดั กค็ อื การตอ่ สู้ สทู้ ลี ะชวั่ โมง สู้ ทีละวัน จนในที่สุดก็เกิดพลังของนักสู้ สามารถ ทำ� ลายอปุ สรรค บงั เกดิ ความรสู้ กึ เหมอื นคนวง่ิ ปรี่ เข้าสเู่ สน้ ชัยจนได้ ถา้ เหลอื เวลามากเกนิ ไป แลว้ ชนิ ทจี่ ะคดิ เถลไถลไปทำ� เรอ่ื งเหลวไหลไรแ้ กน่ สาร คณุ ตอ้ งฝกึ นสิ ยั ทางความคดิ ใหมท่ นั ที แทนทน่ี สิ ยั ทางความคดิ เดมิ ใหไ้ ดท้ กุ ครงั้ เชน่ หากมเี วลาเพอ่ื สะสมความประมาทมากนัก ก็หันมาขีดเส้นตาย ใหม่ให้ตัวเองเลิกประมาทจะดีกว่า จากสอง สัปดาหเ์ หลือสองวนั ใจจะว่างข้ึนมาขณะหนงึ่ ซงึ่ อาจเป็นขณะใหญ่พอจะชวนให้คุณส้ินความ ประมาท รีบทำ� งานด้วยความเย็นใจ ซง่ึ เมื่อสำ� เรจ็ เสรจ็ สนิ้ จรงิ คณุ จะเหน็ วา่ เวลาทเ่ี หลอื หลงั จากงาน เสรจ็ อาจเปน็ เวลาทมี่ ไี วส้ ำ� หรบั ทำ� ใหง้ านสมบรู ณ์ ขึ้น หรืออย่างน้อยก็ดีขึ้นจนต้องย้อนกลับมา เซน ใอนยกา่ างรทเซ�ำ งียานน

91 ขอบคุณความไม่ประมาทของตวั เอง คิดอย่างไรแล้วว่างจากอุปสรรค ความคิด น้นั อยู่บนวถิ แี ห่งเซน พอว่างจากอุปสรรคทางความคิดแล้วคิด ใหม่ คณุ จะพบวา่ ความคิดใหมน่ ัน้ ถกู ยิง่ หรืออาจ กลา่ วว่า วถิ แี ห่งเซนสรา้ งความคดิ นัน้ ขึน้ มาก็ได้ howfarbooks.com

92 เซน ใอนยกา่ างรทเซำ�งยี านน

93 เก่งงาน อย่างเปน็ ไปเอง เร่อื งหนิ ของใจว้าวุ่น อาจเป็นเร่ืองข้ผี งของใจนิง่ ว่าง howfarbooks.com

94 อยู่กับเซน คืออยกู่ บั ‘ความน่ิง’ แต่ เป็นความนิง่ ท่พี รอ้ มจะเคล่ือนไหวฉับพลนั สนอง ตอบสรรพสง่ิ อยา่ งสอดคลอ้ งและเปน็ ไปเอง หาใช่ ความนิ่งท่ีเอาแต่อยูเ่ ฉยไร้งานไม่ อยู่กับเซนคืออยู่กับ ‘ความว่าง’ แต่ก็เป็น ความว่างที่พร้อมจะให้ก�ำเนิดพลังงานสดช่ืน หา ใช่ความว่างที่ห่อเห่ียวไร้เรี่ยวแรง หรือสูบเอา พลังงานจากคนอืน่ มาช่วยค้�ำจุนตน ไม่ว่าจะอย่กู ับเซนในเมืองหรอื ในป่า ไมว่ า่ จะอยกู่ บั เซนเยย่ี งมนษุ ยเ์ งนิ เดอื นหรอื เยย่ี งนกั บวช เซนไม่เคยชมชอบให้คุณละท้ิงหน้าท่ี ไม่เคยยอม ใหค้ ณุ ทอดธรุ ะ และไมเ่ คยสนบั สนนุ ใหค้ ณุ เอาเซน มาแอบอ้าง เพียงเพื่อจะได้ประพฤติตนเย่ียง กอ้ นหนิ ไรว้ ิญญาณ หาประโยชน์อืน่ ไม่ไดม้ ากไป กวา่ ตัง้ เกะกะท่ีรมิ ทาง ผถู้ งึ เซน ยอ่ มถงึ พลงั แหง่ การสนองตอบอนั ฉับไว ดังเช่นนักประลองดาบท่ีนิ่งจริง แล้วเกิด สัมผัสอันละเอียดอ่อน รู้สึกถึงความ ‘ไม่น่ิงจริง’ เซน ใอนยกา่ างรทเซ�ำ งยี านน

95 ในฝา่ ยตรงข้าม ผู้ไม่นิ่งจริงน้ัน แม้ยังท�ำเป็นเฉยเมยไม่ ขยบั เขย้อื นอยู่ กถ็ ูกรูโ้ ดยผู้นง่ิ กวา่ ได้วา่ ที่แทก้ ำ� ลัง หายใจด้วยความกลวั หรอื ความกลา้ กำ� ลงั ก�ำเกร็ง หรือผ่อนคลาย กำ� ลงั คดิ จู่โจมหรือรอโตต้ อบ กับ ท้ังเม่ือเกิดความเคล่ือนไหวใดๆข้ึนมา ผู้นิ่งอย่าง เซนย่อมโต้ตอบโดยปราศจากตัวตนผู้ต้ังใจต่อสู้ เหลือแต่ธรรมชาติการเคล่อื นไหวตอบโต้ทีเ่ หมาะ สมและเป็นไปเอง จึงพร้อมพลิ้วพลิกตาม สถานการณ์อย่างทนั ทว่ งที ราวกบั คาดการณล์ ว่ ง หน้าได้เสมอ เช่นกัน เหล่านักกีฬาผู้เก่งกาจ ล้วนรู้จัก ภาวะน่ิงอยา่ งพรอ้ มเคลอื่ นไหวตอบโต้ กับทงั้ รู้จัก ภาวะว่างอย่างพร้อมปลดปล่อยพลังงาน เม่ือใด พวกเขาฝึกฝนจนเข้าถึงความน่ิงว่าง ก็จะรู้สึกถึง ชวั่ ขณะแหง่ ความเกง่ กาจทไ่ี รต้ วั ตน ตลอดจนความ แหลมคมแห่งปฏิภาณที่ปรากฏเองโดยปราศจาก การเคน้ คิด howfarbooks.com

96 โดยธรรมชาติ จิตจะน่ิงว่างอยู่กับงานได้ก็ ดว้ ยสองปจั จยั สำ� คญั หนง่ึ คอื สนกุ กบั งานนานพอ และสองคอื สามารถสงั เกตความเปน็ ไปของกายใจ ความสนุก วัดจากความดึงดูดให้ เต็มใจจดจ่ออย่กู บั งาน ความสามารถสงั เกตกายใจ วัดจากการร้ตู ัวได้ทันทว่ งทีวา่ ความจดจอ่ ในขณะ หน่งึ ๆ มีคุณภาพดีหรอื แย่ อวยั วะต่างๆออ่ นควร พรอ้ มทำ� งาน หรอื วา่ สว่ นใดกำ� ลงั กำ� เกรง็ ไมพ่ รอ้ ม ทจ่ี ะท�ำอะไร คนส่วนใหญ่ฝืนใจท�ำงานตามค�ำส่ัง ใจจึง เกิดแรงผลกั ระหว่างทำ� งาน คนสว่ นใหญ่ไม่สังเกตความเปน็ ไป ท้ังทาง กายและทางใจ เม่อื กำ� เกรง็ เคร่งเครียด กย็ งั คงต้งั หน้าต้ังตาประกอบภารกิจต่อไป โดยไม่รู้จัก ท�ำความผ่อนพกั ให้เกิดขึ้น จุดเริม่ ต้นท่สี ำ� คัญ จึงเป็นความเข้าใจ เซน ใอนยก่าางรทเซำ�งียานน

97 เมื่อจดจอ่ กับงานอยา่ งสนกุ กบั ท้งั รคู้ วามเป็นไปทางกายใจ ยอ่ มได้ช่ือว่ารู้ทั้งในและนอก ไมส่ ร้างความขดั แย้งระหวา่ งในกับนอก ในและนอกจึงประสานกนั อยา่ งราบร่นื ความราบรื่นระหว่างจิตภายในกับงาน ภายนอก ใหผ้ ลเปน็ ความสบายใจ ความสบายใจ อยา่ งคงเสน้ คงวานน่ั เอง จดุ ชนวนความนง่ิ วา่ งขน้ึ ที่กลางใจได้ เป้าหมาย ของการท�ำงาน คือ การ ทำ� งานดว้ ยใจทน่ี ง่ิ วา่ ง แต่ โจทย์ส�ำคัญอันดับแรก มใิ ชอ่ ยทู่ ่ี ‘ทำ� อยา่ งไรใหน้ ง่ิ วา่ ง’ แตเ่ ปน็ ‘ทำ� อยา่ งไร จะพบงานน่าสนกุ ’ howfarbooks.com

98 ถา้ ‘ความบงั เอญิ ’ ไมอ่ าจพางานนา่ สนกุ มา เจอคุณ คณุ ก็จ�ำเป็นตอ้ งอาศัย ‘ความจงใจ’ พาตัว เองไปพบกับมนั แทน ลอง ลอง และลอง ใหค้ วามอยากเจองาน นา่ สนกุ พาคณุ เดนิ ไป นกึ ถงึ การทำ� งานเหมอื นการ ท�ำทาน ไม่มีงานใดฝึกให้คุณท�ำทานได้เท่างาน อดิเรกอีกแลว้ ชวี ติ แตล่ ะคนมเี วลามากพอจะทำ� งานอดเิ รก งานอดิเรกแต่ละอย่างมีความเข้ากับตัวคุณไม่เท่า กนั ดงึ ดดู ใจคณุ ไดไ้ มเ่ ทา่ กนั ลากดงึ พลงั แหง่ ความ เตม็ ใจของคณุ ออกมาไดไ้ มเ่ ทา่ กนั ยง่ิ ลองพาตวั เอง ไปพบกบั งานอดเิ รกหลากชนดิ ขน้ึ เทา่ ไร เทา่ กบั ยง่ิ สร้างโอกาสพบงานที่ท�ำให้หูตาสว่าง มากขึ้น เทา่ นัน้ เราจะพบความจริงปรากฏอยู่ท่ัวไป หาก ใครสั่งสมความสนุกกับงานอดิเรกมาต้ังแต่ต้นวัย ท�ำมานานก่อนถึงเวลาต้องท�ำงานหาเงิน บารมี ทางความรู้ ความสามารถ ความเกง่ กาจ ตลอดจน เซน ใอนยก่าางรทเซ�ำ งียานน

99 วิธีมองเห็นรายละเอยี ดต่างๆของงาน จะไม่ท�ำให้ เขาน้อยหน้าใคร และในท่ีสุดงานอดิเรกอันเป็น ทรี่ กั ทเ่ี ขาทมุ่ เททงั้ ชวี ติ ให้ มกั สรา้ งอาชพี เลยี้ งชวี ติ เขาไดไ้ มย่ าก จะโดยทางตรงหรอื ทางอ้อมกต็ าม เมอ่ื พบงานอนั นา่ สนุก คณุ อาจบอกตนเอง ถกู ตง้ั แตเ่ รมิ่ ๆวา่ ในทสี่ ดุ คณุ จะเขา้ ถงึ ความนง่ิ วา่ ง อยา่ งเซนจากงานนนั้ ไดไ้ หม แคด่ คู วามเปน็ ไปทาง ใจนี่เอง งานน่าสนุกส�ำหรับคุณ พอจะเกิดไฟแห่ง ความกระตอื รอื รน้ ไหม? คณุ กระตอื รอื รน้ ไดน้ านพอจะมใี จจดจอ่ อยู่ เรอ่ื ยๆไหม? คณุ จดจอ่ นานพอจะอยากเหน็ ความคบื หนา้ แตกต่างไป ไม่ย�ำ่ อย่กู ับท่ีไหม? ค�ำตอบจะบอกคณุ ชดั ว่า งานนั้นแหละ ใช่ หรอื ยงั และใชแ่ คไ่ หน ความสนกุ ในงานทแี่ ทจ้ รงิ ตอ้ งไดจ้ ากความ howfarbooks.com

100 คิดสร้างสรรค์ พัฒนาก้าวใหม่ข้ึนมาจากรอยเท้า เดิม สามารถเห็นความคืบหน้าท้ังจากผลงานอัน เป็นภายนอก ตลอดจนคุณภาพทางจิตอันเป็น ภายใน ขอใหจ้ ำ� ไวเ้ ถดิ การจะดวู า่ คณุ สามารถเปน็ มืออาชีพ ทางด้านไหน ไม่ใช่วัดเอาจาก ความสนุกอย่างต่อเนื่องเท่าน้ัน แต่ต้องดูด้วยว่า คณุ มคี วามเตม็ ใจ ทจ่ี ะเหน็ พฒั นาการ ของงานด้านนัน้ ๆเพยี งใดด้วย ธรรมดาเมอื่ เหน็ พฒั นาการของงาน ใจคณุ จะกระตอื รือรน้ ใจท่กี ระตอื รือร้นไม่หดหเู่ ซ่ืองซมึ นน้ั จะท�ำใหค้ ณุ หตู าสวา่ ง สามารถมองเหน็ ชัดทง้ั ความปรากฏของงานภายนอก และสัมผัสชัดทั้ง ความปรากฏของใจภายใน คุณจะพบว่า ใจธรรมดานน้ั พรอ้ มซดั สา่ ย วกวนไปกบั งาน มลี กั ษณะคบื ไปขา้ งหนา้ แลว้ หยดุ เซน ใอนยก่าางรทเซำ�งียานน