คอลมั น์ แนะน�ำ ฉนั เช่ือวา่ บางคนเคยเจอกบั ปรากฏการณ์แปลกๆ ที่ ดเู หมอื นจะเศรา้ และเหน็ ใจฉนั จนฉนั ขน้ึ รถบสั ออกจากโรงเรยี น อธบิ ายไดย้ าก ดว้ ยสง่ิ เหลา่ นน้ั มคี วามเปน็ นามธรรม มายังสนามบนิ เพอ่ื กลบั ไทย ฉนั แหงนหนา้ ขน้ึ มองเพดานรถ ดั ง น้ั น บ า ง ค ร้ั ง ก า ร จ ะ อ ธิ บ า ย อ อ ก ม า เ ป็ น คำ � พู ด จึ ง ทำ � รายละเอยี ดเลก็ ๆ บนนน้ั ท�ำ เอาฉนั จ้องอยนู่ าน ได้ยาก ทำ�ให้บางคนเลือกท่ีจะใช้ศิลปะเข้าช่วย เพ่ือสื่อสาร บนนั้นมีใบหน้าย้ิมแย้มให้กำ�ลังใจ แทนที่จะเห็นเป็น ประสบการณท์ ่พี บเจอมาแทน หลอดไฟอยา่ งที่ควร รบู นเคสมือถอื ของฉันก็กลบั ดูเหมอื น ฉันเคยตั้งข้อสงสัยว่า ปัจจุบันเทคโนโลยีของมนุษย์ ใบหน้าคนเหวอ ตอนแรกฉันเองก็อธิบายไม่ถูกเหมือนกัน สามารถสง่ เราไปไกลถงึ นอกโลก แตก่ ย็ งั ไมอ่ าจท�ำ ใหเ้ ราเขา้ ใจ ฉันจึงต้องใช้ศิลปะเข้าช่วย ฉันวาดภาพท่ีเห็นจากมุมมอง กระบวนการความคดิ ของมนษุ ย์ได้ หรอื ความคดิ ของเรามนั จะ ของฉันแทนคำ�อธิบาย แล้วขอให้เพื่อนดูภาพเหล่าน้ัน แล้ว ขยายออกไปเรื่อย จนใหญ่ยิ่งกว่าขนาดของเอกภพทุกวันน้ี ลองวาดอธบิ ายออกมาในมุมมองของแต่ละคน กันแน่? กระทั่งฉนั ไดม้ าเรยี นวิชา “Theory of Knowledge” ทกุ คนลว้ นคดิ เหมอื นกนั วา่ เหน็ ภาพใบหนา้ แตภ่ าพทว่ี าด ท่ีโรงเรียน เป็นหน่ึงในวิชาพื้นฐานเก่ียวกับการพิสูจน์และทำ� ออกมา กลับแตกตา่ งกันเสียสิ้นเชิง บ้างหน้าบ้งึ บา้ งหนา้ ยิม้ ความเข้าใจกระบวนการรับความรู้ ซ่ึงนำ�ไปสู่การประมวล หน้าเศร้าก็มี จะเห็นได้ว่าแม้คิดใกล้เคียงกันแต่แท้จริงแล้ว ความจรงิ เทจ็ ของขอ้ มลู สง่ิ เหลา่ นสี้ ามารถอธบิ ายไดด้ ว้ ยหลกั อาจมองตา่ งกนั กเ็ ปน็ ได้ ฉนั จงึ ใชเ้ วลาระหวา่ งนงั่ รอขนึ้ เครอ่ื ง การทางวทิ ยาศาสตร์ และจดั อยใู่ นหวั ขอ้ ปรากฏการณท์ างจติ ทส่ี นามบนิ ท�ำ การสบื คน้ ขอ้ มลู แลว้ เรม่ิ เขยี นบทความนอ้ี อกมา (Psychological phenomenon) ในฉบบั นี้ ฉนั จงึ อยากจะยกตวั อยา่ งบางสง่ิ ทหี่ ลายคนอาจ ภาพหลอดไฟบนเพดานรถบัส กับภาพวาดในมุมมองของ เคยไดย้ นิ หรอื พบเจอกบั ตวั เองในชวี ติ ประจ�ำ วนั แตไ่ มร่ วู้ า่ มนั ฉันและเพื่อนๆ เกดิ อะไรขน้ึ กันแน่ ยิง่ คดิ กย็ งิ่ งงเพราะหาสาเหตุไม่ได้ จะรอ ใหเ้ กดิ ปรากฏการณอ์ กี ครง้ั เพอ่ื เกบ็ หลกั ฐานกท็ �ำ ไดย้ ากเชน่ กนั เพราะไม่ใช่สิ่งท่ีเกิดข้ึนตามกำ�หนด เหมือนอย่างเหตุการณ์ ข้างข้ึนข้างแรมหรืออุปราคาท่ีมาตามปฏิทิน เราไม่สามารถ สวมเครื่องมือวัดคล่ืนประสาทเอาไว้ตลอดเวลาเพ่ือดักรอ การเกิดขึ้นของเหตุการณ์ต่างๆ ในสมองได้ เช่นเดียวกับ ท่ี ไม่เคยมีผู้ ใดสามารถถ่ายคลิปความฝันมาเป็นหลักฐาน แม้จะมผี คู้ นเคยเขา้ สู่ Lucid dream หรือการฝันทค่ี นฝนั รู้ตวั มาแล้วกต็ าม ฉันเองก็เป็นคนหนึ่งที่เคยเจอกับเหตุการณ์ประหลาด บางอย่าง แต่ไม่ได้ใส่ใจอะไรนัก จนวันหน่ึงท่ีทางโรงเรียน ประกาศปดิ ใหน้ กั เรียนทกุ คนรบี ตดิ ตอ่ ทางบ้านเพ่อื วางแผน การเดนิ ทางกลบั ประเทศอยา่ งรวดเรว็ ทสี่ ดุ จากการแพรร่ ะบาด ของโควดิ -19 นับตั้งแต่วินาทีท่ีฉันเก็บข้าวของเคร่ืองใช้ เพื่อฝากเข้า ห้องเก็บของของโรงเรียน ฉันก็เห็นทุกอย่างมีชีวิตไปหมด บางสงิ่ ท�ำ หนา้ ยมิ้ เยาะ บางสง่ิ ท�ำ หนา้ หลอกหลอน และบางสง่ิ ก็ 51 เมษายน 2563
คอลมั น์ แนะน�ำ ภาพเคสมือถือของฉัน กับภาพวาดในมุมมองของฉันและเพื่อนๆ แพริโดเลีย (Pareidolia) ปรากฏการณ์ cortex) และสมองสว่ นการมองเหน็ (Visual cortex) โดยสมอง คดิ ไปเอง ส่วนหน้าจะส่งข้อมูลไปยังประสาทส่วนหลังของสมองส่วน การมองเห็น จากนั้นสมองส่วนการมองเห็นจะเริ่มทบทวน ฉันว่าแปลกดีนะ ท่ีในบางคร้ังเรามองไปรอบตวั แล้วเห็น ความทรงจำ� พยายามตีความส่ิงเร้า หรือสิ่งที่เรารับรู้และ อะไรบางอย่าง แต่สง่ิ แรกที่ปรากฏข้ึนในหัวเรา กลับเป็นคน มองเหน็ ณ ขณะนน้ั ออกมาเปน็ ภาพที่ใกลเ้ คยี งความคนุ้ เคย ละเรื่องกับสิ่งที่เราเห็น และยังแตกต่างออกไปในแต่ละคน มากทส่ี ดุ (อา้ งอิงจาก https://bit.ly/3auKrt7) อกี ดว้ ย ทง้ั ทพ่ี วกเราคอื มนษุ ยท์ ม่ี ปี ระสาทสมั ผสั และการรบั รู้ ในอดีต แพริโดเลียถูกใช้ประโยชน์ในเรื่องของการเอา สง่ิ เร้าเหมอื นกนั ชีวิตรอด คนสมัยก่อนจะมีความระแวงและระมัดระวังตัว หลายครง้ั การเชอ่ื มโยงกเ็ กดิ ขน้ึ แบบสมุ่ เชอ่ื มอยา่ งหนง่ึ กบั มากข้ึน เม่ือพวกเขาคิดว่าเห็นใบหน้าของคนหรือศัตรูใน อีกอย่างท่ีต่างออกไปโดยสิ้นเชิง โดยเราเองก็ไม่รู้ตัวหรือ ธรรมชาติ ท้ังที่ไม่ได้เห็นภาพนั้นจริงๆ ปรากฏการณ์ทางจิต ไม่ทราบถึงเหตุผล น่ันเป็นเพราะสมองของเราเป็นทั้ง นี้เป็น ‘สัญชาตญาณ’ ที่มีการถ่ายทอดต่อกันมาจากรุ่นสู่รุ่น นักคิดและนักเช่ือมโยง จึงเกิดการสร้างสรรค์ จินตนาการ จากบรรพบรุ ษุ มาถงึ ปจั จบุ ัน หรอื ปรุงแตง่ ทำ�ให้เกิดผลผลติ ทแี่ ตกตา่ งในแตล่ ะคน จากการศกึ ษาพบวา่ มขี อ้ สมมตฐิ านหลายกรณอี ธบิ ายวา่ ปรากฏการณ์นี้เรียกวา่ “แพริโดเลยี (Pareidolia)” เป็น ผู้ป่วยทางจิตหรือผู้อยู่ในภาวะอารมณ์ไม่ปกติ มักมีแนวโน้ม ป ร า ก ฏ ก า ร ณ์ ท่ี เ ก่ี ย ว ข้ อ ง กั บ ก า ร รั บ รู้ สิ่ ง เ ร้ า ท่ี ไ ม่ ชั ด เ จ น ประสบกับปรากฏการณ์น้ีมากกว่า เพราะเขาเหล่าน้ันอาจ สมองของเราจะเกิดการจินตนาการสร้างสรรค์สิ่งต่างๆ หวาดระแวงสิ่งรอบข้าง รวมถึงอันตรายท่ีจะเกิดข้ึน ทำ�ให้ จากองค์ความรู้ ประสบการณ์ และความทรงจำ�เดิมท่ีมีอยู่ สมองประมวลผลภาพที่ไมไ่ ดม้ อี ย่จู ริงออกมา ปรากฏการณน์ จี้ ะเกดิ ขน้ึ ทบ่ี รเิ วณสมองสว่ นหนา้ (Prefrontal เมษายน 2563 52
คแอนละนมั �ำน์ ภาพตัวอย่างอื่นๆ ของแพริโดเลียที่ฉันพบในชีวิตประจำ�วัน นอกจากนั้นผู้หญิงยังมีแนวโน้มมองเห็นส่ิงของเป็น ตัวอย่างแบบทดสอบบุคลิกภาพจากหยดหมึก (Inkblot) ใบหน้าคนมากกว่าผู้ชาย เพราะว่าผู้หญิงมีความสามารถ คิดค้นขึ้นโดยเฮอร์มานน์ รอร์สชาช ในการระบุอารมณ์ผ่านการตีความการแสดงออกทางสีหน้า (Hermann Rorschach) มากกว่า ซึ่งสาเหตุท่ีมนุษย์ได้บ่มเพาะสัญชาตญาณนี้ ข้อมูลจาก https://bit.ly/2xB9rQW ข้ึนมา เพราะสมองถูกออกแบบให้รับภาพและจดจำ�ใบหน้า ในช้ันเรียน Theory of Knowledge ของฉันได้พูดถึง มนุษย์จากสิ่งท่ีตาเห็น ซึ่งถือเป็นทักษะทางสังคมอย่างหนึ่ง ปรากฏการณ์ทางจิตท่ีนอกเหนือจากแพริโดเลียด้วยเช่นกัน สมองที่ทำ�งานหน้าท่ีนี้โดยเฉพาะมีชื่อว่า ฟูซิฟอร์ม ไจรัส และเร่ืองน้ันเป็นเร่ืองท่ีมีผลอย่างมากต่อการประมวลข้อมูล (Fusiform gyrus) หากสมองสว่ นนถ้ี กู ท�ำ ลายหรอื บกพรอ่ งไป เป็นปรากฏการณ์ท่ีเกิดขึ้นกับคนจำ�นวนมาก บางคร้ังก็ก่อ จะเป็นเหตุสำ�คัญของการป่วยเป็นโรคโพรโซแพกโนเซีย ใหเ้ กดิ ผลกระทบตามมาไมน่ อ้ ย กอ่ นฉนั จะเลา่ ถงึ ปรากฏการณ์ (Prosopagnosia) หรอื โรคหลงลมื ใบหนา้ คน (Face blindness) เร่ืองต่อไป อยากให้ทุกคนลองทำ�บททดสอบง่ายนี้ดูก่อน แพรโิ ดเลยี ถกู น�ำ มาใชป้ ระโยชน์ในการรกั ษาและบ�ำ บดั ผปู้ ว่ ย ทางจิต เช่น แบบทดสอบบคุ ลิกภาพจากหยดหมึก (Inkblot test) ซ่ึงคิดค้นขึ้นโดยเฮอร์มานน์ รอร์สชาช (Hermann Rorschach) เพอ่ื ใชว้ เิ คราะหป์ ระเมนิ ผลทางความคดิ จากค�ำ ตอบ ของผู้รบั การทดสอบ ซง่ึ ใช้งานไดค้ ่อนข้างมปี ระสทิ ธิภาพ Mandela Effect เมอื่ สมองกุเรื่อง แม้แพริโดเลียจะเกิดขึ้นเมื่อได้รับสิ่งเร้าที่ไม่ชัดเจน จนท�ำ ใหส้ มองเราคดิ มโนต่อเอาเอง แตถ่ ึงอย่างน้ัน บางครงั้ การได้รับรจู้ ากส่ิงเร้าทช่ี ดั เจน เหน็ และจดจำ�มนั ได้ จนถึงขั้น มัน่ ใจวา่ สิ่งทจี่ ดจ�ำ เปน็ สิ่งที่ถกู ต้อง กใ็ ช่ว่าจะถูกเสมอไป 53 เมษายน 2563
คแอนละนมั �ำน์ อาจลองนกึ ค�ำ ตอบไว้ในใจ แลว้ ลองถามคนรอบๆ ตวั ดกู ็ไดน้ ะ เหตุการณ์นี้มักส่งผลกระทบต่อคนกลุ่มใหญ่ ทำ�ให้เกิด 1. ตัวการต์ นู พกิ าชจู ากโปเกมอ่ นมแี ถบสดี �ำ คาดทหี่ างไหม? ความทรงจำ�ที่เหมือนกันแต่กลับผิดไปจากความเป็นจริง 2. คณุ ลุงหนวดจากเกมโมโนโพลใี สแ่ ว่นตาหรือเปลา่ ? ปรากฏการณ์นเ้ี ปน็ ท่ีรจู้ ักในวงการจิตวิทยาในช่อื “แมนเดลา 3. ฉากน้ีในเร่ืองสโนว์ไวต์ ประโยคติดปากที่ราชินีพูดกับ เอฟเฟกต์ (Mandela Effect)” สาเหตขุ องชอื่ มาจากการจดจ�ำ เรื่องราวทางประวัติศาสตร์ อย่างปีท่ีเนลสัน แมนเดลา กระจกวเิ ศษเร่ิมต้นว่าอย่างไร? (Nelson Mandela) เสยี ชีวติ ผิด จากการสำ�รวจพบว่าคนส่วนมากราวร้อยละ 90 เลือก เหตุการณ์นี้จุดประกายให้คนหันมาสนใจว่า เหตุการณ์ ค�ำ ตอบที่ผดิ หรือรูปฝ่ังซา้ ย ฉันเองก็เป็นหน่งึ ในนนั้ เป็นอะไร ประหลาดนีเ้ กดิ ข้นึ ไดอ้ ยา่ งไรฟโิ อนา บรมู (Fiona Broome) ท่ีทำ�ให้ประหลาดใจมาก ทั้งที่แบบทดสอบน้ันเป็นโลโก้ นักวิจัยอาถรรพ์ เป็นคนแรกที่ใช้ชื่อของแมนเดลาในการ แบรนด์ดัง ตัวการ์ตูนที่คุ้นเคย หรือประโยคติดปากจาก อธิบายปรากฏการณ์น้ี เพราะเธอและกลุ่มคนอีกจำ�นวน ภาพยนตร์ท่ีผ่านตาจนค้นุ ชิน มากเช่ือว่า แมนเดลาเสียชีวิตไปแล้วในปี ค.ศ. 1980 ท้ังท่ี เม่ือคนหนึ่งเข้าใจผิด และพบว่าคนอื่นๆ ก็เข้าใจแบบ จริงแล้วเขาเพิ่งเสียชีวิตเม่ือปี ค.ศ. 2013 หลังจากน้ันก็มี เดียวกัน จะเกิดการหลอกสมองของเราว่ามันถูกต้องแล้ว อีกหลายทฤษฎีที่ถูกสร้างข้ึนเพ่ืออธิบายปรากฏการณ์น้ี แต่ ส่วนมากยังค้นหาวิธีการพิสูจน์ตามหลักวิทยาศาสตร์ไม่ได้ จึงยงั ถูกทิง้ ไว้เปน็ คำ�ถามตอ่ ไป หากอ้างอิงตามหลักการทำ�งานของสมองและระบบ ประสาท ความทรงจ�ำ ในขน้ั ตอนของการรวบรวมขอ้ มลู (Con- solidation) จะเปน็ รอ่ งรอยความทรงจ�ำ ทบี่ รรจไุ วแ้ บบชว่ั คราว ในสว่ นฮปิ โปแคมปัส (Hippocampus) ซ่งึ ท�ำ หน้าทเ่ี กบ็ ความ จรงิ และเหตกุ ารณท์ พี่ บ กอ่ นจะถกู โอนยา้ ยไปบรรจแุ บบถาวร ท่ีสมองส่วนหน้า (Prefrontal cortex)เมื่อเราต้องการรื้อฟ้ืน ความทรงจำ�ข้ึนมา จะผ่านกระบวนการประมวลข้อมูลซ้ำ� (Reconsolidation) ท�ำ ให้เกิดการเชือ่ มโยงขอ้ มลู เขา้ ด้วยกนั อกี รอบ และเปดิ ชอ่ งใหข้ อ้ มลู ใหมไ่ หลเขา้ มารบกวนความจ�ำ เดมิ ย่ิงความทรงจำ�นั้นเลือนรางมากแค่ไหน ความถูกต้องของ ข้อมูลก็จะย่ิงลดน้อยลงเท่าน้ัน เพราะเกิดจากการบิดเบือน ในขั้นตอนการเชอื่ มโยงนนั่ เอง ท้ังนี้ยังมีคำ�เฉพาะที่ใช้อธิบาย ช่องว่างในการทำ�งาน ของสมองแบบนวี้ า่ “การกเุ หตคุ วามจ�ำ เสอ่ื ม (Confabulation)” หรือการท่ีสมองสร้างเรื่องราวจากความทรงจำ�ที่มีอยู่ แล้ว แปลความทรงจำ�ออกมาผิดเพี้ยน อย่างไรก็ตามเร่ืองที่ เกิดข้ึนท้ังหมดนี้เป็นเร่ืองนอกเหนืออำ�นาจจิตใจ เราไม่รู้ ตัวว่ามันผิดเพี้ยนไปตั้งแต่ตอนไหน และควบคุมมันไม่ได้ เมษายน 2563 54
คอลมั น์ แนะน�ำ แตก่ ็ไม่ตอ้ งตกใจไป เพราะเปน็ เรอ่ื งทปี่ กตมิ ากๆ และเกดิ ขน้ึ ข่าวลวง (Fake news) ซ่ึงก่อให้เกิดความเข้าใจผิดจนเป็น ในชีวิตประจำ�วันทั่วไป ไม่ใช่ความบกพร่องของสมองหรือ ปัญหา รา่ งกายแตอ่ ย่างใด ตอนนฉี้ ันกลบั ถงึ บ้านแล้ว และแน่นอนฉนั ต้องถกู กักตัว ปรากฏการณ์ทางจิตโดยมากจะได้รับอิทธิพลจากสิ่งที่ ตามระเบียบของสังคม ฉันมองเห็นภาพอาหารในจานที่แม่ มนุษย์พบเจอและคุ้นเคย แน่นอนว่าอาจมีความทรงจำ�เท็จ ส่งให้ทุกม้ือเป็นภาพใบหน้าแตกต่างกันไปทุกวัน และฉันก็ (False memory) ปะปนมาด้วย นี่ล่ะความย้อนแย้งที่ทำ�ให้ เข้าใจแล้วว่าฉันไม่ได้มีความผิดปกติหรือเกิดอาการหลอน มนั นา่ ปวดหวั ส�ำ หรบั การอธบิ ายดว้ ยหลกั การทางวทิ ยาศาสตร์ และหวาดกลวั แตอ่ ยา่ งใด แลว้ เพอื่ นๆ เคยมองเหน็ สง่ิ รอบตวั ผลกระทบของเหตุการณ์น้ีเราอาจพบเห็นได้ ในรูปแบบ เปน็ หน้าตาอะไรกันบา้ ง ขอขอบคุณขอ้ มลู จาก https://www.wewantscience.com/science-articles/scientific-facts-pareidolia/ https://www.lenstore.co.uk/eyecare/pareidolia-science https://www.mentalfloss.com/article/538524/science-behind-pareidolia https://steemit.com/science/@aggroed/exploring-the-mandela-effect-s1e3-mirror-mirror-on-the-wall-line-has-changed-to-magic-mirror-on-the- wall-in-disney-s-snow-white https://www.goodhousekeeping.com/life/entertainment/g28438966/mandela-effect-examples/ 55 เมษายน 2563
สอมวากคามศยไวุทชยน รายงานสรปุ กจิ กรรม Moon Village Workshop & Symposium 2019 ตน้ ฉบบั จาก Moon Village Association : Moon Village Workshop & Symposium 2019 Final Report แปลและเรยี บเรียงโดย สมาคมยุวชนอวกาศไทย Space Youth Association of Thailand (SYAT) 1. นายคมสนั ฐามนกิจประสาท Kyushu University 2. นายธรรมบดี ธนศรีบดี มหาวทิ ยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกลา้ ธนบุรี 3. นางสาวศริญญา จติ คลอ่ งทรัพย ์ มหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยพี ระจอมเกลา้ ธนบรุ ี 4. นายปพน สุสิกขโกศล โรงเรยี นเตรยี มอุดมศกึ ษา 5. นางสาวภคพร อรญั ยกรกุล โรงเรียนแกลง “วิทยสถาวร” 6. นายธนัท ศภุ กรมงคล การจดั การศกึ ษาตามอัธยาศัย เมษายน 2563 56
สอมวากคามศยไวุทชยน TheMoon Village Association (MVA) เป็น ด้วยผลกระทบทางการเมอื งและความสำ�คญั ของ Moon สมาคมที่มีจุดมุ่งหมายเพื่อการพัฒนา Village ท�ำ ให้มีความจำ�เปน็ ทจ่ี ะตอ้ งทำ�งานรว่ มกับผมู้ ีส่วนได้ แหล่งที่อยู่อาศัยบนดวงจันทร์ โดยมีสมาชิกจากหลาย ส่วนเสียในวงกว้าง นอกเหนือจากวงการอวกาศปกติ เช่น ประเทศทัว่ โลกรวมไปถงึ ประเทศไทยดว้ ย ภาคอุตสาหกรรมและการเงิน วงการวิทยาศาสตร์ ส่ือต่างๆ “Moon Village” หรือท่ีแปลตรงตัวว่า “หมู่บ้าน วงการบนั เทงิ วงการศลิ ปะและวรรณกรรม รวมถงึ นกั การศกึ ษา ดวงจันทร์” น้ัน ไม่ใช่หมู่บ้านท่ีแท้จริงบนดวงจันทร์ ไม่ใช่ ฯลฯ MVA จึงทำ�หนา้ ทเ่ี ปน็ ตวั แทนของภาคประชาสังคมและ สถานีอวกาศนานาชาติ และไมไ่ ดเ้ ปน็ ศูนยว์ ทิ ยาศาสตรท์ ี่ตง้ั ประชาคมอวกาศระหว่างประเทศ ในกระบวนการตัดสินใจท่ี อยู่เพียงล�ำ พัง แตเ่ ปน็ ชุมชนทม่ี ีความหลากหลาย ประกอบ เก่ยี วข้องกบั แนวคิด Moon Village ไปดว้ ยโครงการทดี่ �ำ เนนิ การโดยผมู้ สี ว่ นไดส้ ว่ นเสยี จากสาขา โดยในวนั ที่ 5-8 ธนั วาคม พ.ศ. 2562 The Moon Village ต่างๆ ทำ�งานร่วมกัน ท้ังทางเทคโนโลยี วิทยาศาสตร์ Association ได้จัดงานประชุม workshop ข้ึนเป็นครั้งท่ี วฒั นธรรม และเศรษฐกจิ ฯลฯ และยงั เปน็ การท�ำ งานประสาน 3 ที่กรุงโตเกียว ประเทศญี่ปุ่น มีผู้เข้าร่วมจากท้ังหมด 16 กันท่ัวโลก โดยใช้ประโยชน์จากทรัพยากรที่มีอยู่เพ่ือบรรลุ ประเทศทวั่ โลก ในพธิ เี ปดิ ไดม้ กี ารน�ำ เสนอจาก 3 เจา้ ภาพรว่ ม เป้าหมายในระยะตอ่ ๆ ไป ในหัวขอ้ ดงั นี้ 1. “Activities by Space Colony Center” โดย Tokyo แล้วทำ�ไมถึงต้องไปดวงจันทร?์ University of Science • มีการค้นพบสิ่งใหม่บนดวงจันทร์มากมาย เช่น นำ้� 2. “Promotion for Human Space Activity” โดย Kyoto รวมถึงวัสดุท่ีหายากบนโลก และทรัพยากรที่มีค่าทาง เศรษฐกิจอ่ืนๆ University 3. “Legal Aspect of Moon Village” โดย Keio University • เทคโนโลยีที่เพ่ิมข้ึนอย่างรวดเร็วทำ�ให้อุตสาหกรรมภาค ภายในงานได้มีการประชุมหารือกันโดยแบ่งได้เป็น 5 เอกชน สามารถพัฒนาภารกิจที่ท้าทายมากขึ้น เช่น หวั ขอ้ ดังนี้ การนำ�ยานอวกาศลงจอดบนดวงจันทร์โดยไม่ต้องพ่ึง 1. การหารอื ทางดา้ นสถาปัตยกรรมของ MVA การสนับสนุนของรัฐบาล และการสร้างแบบจำ�ลองทาง 2. มนษุ ยบ์ นดวงจันทร์ และข้อค�ำ นึงทางวฒั นธรรม ธรุ กิจทีม่ ีศกั ยภาพทางการเงิน 3. แผนสู่ตลาดดวงจนั ทร์ 4. การร่วมมอื ประสานงาน และหวั ข้อทางกฎหมาย • ความตอ้ งการของมนษุ ย์ในการสำ�รวจ 5. การทดลองวทิ ยาศาสตรแ์ ละการสง่ การทดลองบนดวงจนั ทร์ ด้วยเหตุผลท้ังหมดข้างต้น จะเห็นได้ว่าการสำ�รวจ ดวงจันทร์มีความน่าสนใจท้ังทางการเงิน ทางเทคโนโลยี และอาจจะนำ�ไปสู่การพัฒนาท่ียั่งยืนได้อีกด้วย MVA จึง พยายามที่จะบรรลุเป้าหมายขององค์กร โดยการส่งเสริม วสิ ยั ทศั นข์ ององคก์ รใหผ้ คู้ นทว่ั ไปไดร้ บั รู้ กระตนุ้ ความตระหนกั ท่ัวโลกเก่ียวกบั ประโยชน์ท่จี ะไดร้ ับจาก Moon Village และ ปรับเปลี่ยนกระบวนทัศน์ ในการออกแบบภารกิจอวกาศ ระหวา่ งประเทศสู่วธิ ที ่ีเร็วขึน้ ราคาถูกลง มคี วามสร้างสรรค์ และมกี ารทำ�งานร่วมกนั มากขึ้น 57 เมษายน 2563
สอมวากคามศยไวุทชยน การประชมุ สว่ นท่ี 1 : การหารอื ทางดา้ นสถาปัตยกรรมของ MVA ทมี สถาปตั ยกรรมของ MVA เชอ่ื วา่ การคาดเดาเหตกุ ารณ์ มกี ารคาดการณ์ 6 บรเิ วณทจ่ี ะเปน็ สถานทอี่ า้ งองิ ส�ำ หรบั ท่ีจะเกิดขึ้นในอนาคตเป็นเร่ืองยากและไม่แน่นอน จึงได้ การก่อสรา้ งตา่ งๆ ได้แก่ แกป้ ญั หาโดยการจ�ำ ลองสถานการณเ์ กย่ี วกบั การจดั การบรหิ าร 1. ขวั้ โลกใตข้ องดวงจนั ทร์ บรเิ วณทห่ี นั ไปหาแสงตลอดเวลา Cis-Lunar1 โดยกิจกรรมบนดวงจันทร์และบริเวณรอบๆ จะถูกบรหิ ารโดย (Peak of the Eternal Light : PEL) 1. รฐั บาลและโครงการส�ำ รวจอวกาศ Human Space Flight 2. ขวั้ โลกใตข้ องดวงจนั ทร์ บรเิ วณทหี่ นั อยใู่ ตเ้ งาตลอดเวลา Programs (โปรแกรมส�ำ หรบั นกั บินอวกาศและมนษุ ย์ใน (Permanently Shadowed Region : PSR) อวกาศ) 3. ใกลก้ ับบริเวณข้ัวโลกใตข้ องดวงจนั ทร์ ฝั่งตรงกนั ขา้ มกับ 2. องคก์ รวิทยาศาสตร์ของรฐั บาล 3. ภาคเอกชน Aitken basin นอกจากนน้ั MVA ยงั เชอื่ วา่ ดวงจนั ทรจ์ ะเปน็ อตุ สาหกรรม 4. ในวงโคจรของดวงจนั ทร์ ขนาดใหญ่แห่งใหม่ที่สร้างโอกาสในการทำ�ธุรกิจต่างๆ โดย 5. บนจดุ Liberation ระหวา่ งโลกกบั ดวงจนั ทร์ (Lagrangian MVA ได้คาดว่าสถานการณ์ดังตอ่ ไปนจี้ ะเกดิ ข้นึ ในอกี ไม่ชา้ 1. การเดินทางข้ึนสู่วงโคจรโลกจะสามารถทำ�ได้ด้วยต้นทุน point) ราคาทค่ี อ่ นขา้ งต�ำ่ และจะท�ำ ใหเ้ กดิ การเปลย่ี นแปลงภารกจิ 6. ในวงโคจรระยะต�ำ่ ของโลก (Low earth orbit) ใน Cis-Lunar1 เป็นอย่างมากในช่วงทศวรรษทีจ่ ะถงึ น้ี มขี อ้ ตกลงทตี่ อ้ งหารอื กนั ในการท�ำ ภารกจิ บนดวงจนั ทร์ 2. ตลาดดา้ นอวกาศขนาดใหญจ่ ากทงั้ ภาครฐั และภาคเอกชน ได้แก่ จะเปิดตวั ขึน้ เนื่องจากเป็นผลลัพธข์ องการท่เี ราสามารถ 1. ของเหลวและกา๊ ซ (เช่น เชอื้ เพลงิ เคร่อื งมือชว่ ยชวี ติ ) เดินทางข้ึนสู่วงโคจร ได้ง่ายขึ้นตามการคาดการณ์ที่ 1 2. นักบินอวกาศและส่ิงท่ีเกี่ยวข้องกับมนุษย์ (รวมไปถึง ยกตัวอย่างเชน่ a. การสรา้ งเครือข่ายการสอื่ สารทส่ี ามารถใช้ได้ท่วั โลก ระบบเครอื่ งกลเชน่ Airlock, Pressurized vehicle, ระบบ b. โครงการผลติ ไฟฟา้ ขนาดมหมึ า (จากดวงอาทติ ย์ และ EVA, การจดั การไฟฟา้ อณุ หภมู ิ และฝนุ่ ระบบการบรหิ าร ขอ้ มูล และระบบน�ำ ร่อง) ความเป็นไปได้ของการใช้นวิ เคลยี ร์) 3. การลงจอดและระบบชว่ ยเหลอื ยานพาหนะ (เชน่ การนำ� c. การใชท้ รพั ยากรจากอวกาศโดยเร่ิมต้นจากดวงจันทร์ ยานพาหนะมาใช้ใหมไ่ ด้หรอื ไม่) d. การตั้งถ่ินฐานถาวรของ 4. การรไี ซเคลิ และการจดั การกบั ขยะ (เชน่ ของเสยี จากมนษุ ย์ หรือสงิ่ ของทส่ี ามารถใชแ้ ล้วทงิ้ ได)้ มนุษย์ ในดวงจันทร์และ 5. การบริหารข้อมูล (เช่น พัฒนา Interface หรือ บรเิ วณรอบๆ อยา่ งยั่งยนื Cyber-security) 6. ภารกิจบนพ้ืนผิวดวงจันทร์ (พลังงาน การขุดเจาะ หรือ 1 ดวงจนั ทร์และบรเิ วณรอบๆ ISRU2) 2 หนว่ ยผลติ ทรัพยากรในพนื้ ท่ี (In-situ Resource Utilization) 7. การส�ำ รวจบนพน้ื ผิวดวงจนั ทร์ 8. ภารกิจงานวิจัยทางวิทยาศาสตร์ รวมไปถึงการวิจัยบน ดวงจันทรแ์ ละการวิจยั ส่ิงของจากดวงจันทร์ เมษายน 2563 58
สอมวากคามศยไวุทชยน 9. การปลอ่ ยตวั ยานอวกาศและวธิ กี ารขนสง่ สง่ิ ของในอวกาศ ขอ้ แนะนำ�จากการประชมุ ส่วนท่ี 1 10. การให้ความบันเทิงแก่นักบินอวกาศระหว่างภารกจิ 1. ตอ้ งมกี ารปรบั เปลยี่ นและพฒั นาแผนคาดการณต์ ามเหตุ การณท์ ี่เกิดขึ้น 2. ต้องพัฒนาเป้าหมายของสมาคมในอนาคตโดยเน้นไปที่ สิง่ ท่ีจะเกดิ ขนึ้ ในอกี ไม่นาน ยาวไปถงึ ปี พ.ศ. 2588 3. ตอ้ งท�ำ การคัดกรองหวั ข้อเกีย่ วกบั ภารกิจดวงจนั ทรต์ า่ งๆ ให้เหลือ 10 หัวข้อที่สำ�คัญที่สุดโดยหัวข้อเหล่านี้จะถูก ประกาศโดย MVA เพ่ือให้คนทั่วไปเข้าใจถึงภารกิจของ MVA การประชมุ สว่ นท่ี 2 : มนุษย์บนดวงจันทร์ และขอ้ ค�ำ นงึ ทางวฒั นธรรม MVA ได้มีการหารือในเร่ืองการต้ังถ่ินฐานของมนุษย์บน ขอ้ แนะนำ�จากการประชมุ สว่ นท่ี 2 ดวงจันทร์ และได้มีขอ้ สรุปผลท่ีจะเกดิ ขึ้นดงั นี้ 1. ความหลากหลายทางวัฒนธรรมเป็นส่วนสำ�คัญของการ 1. ตอ้ งมกี ารมงุ่ เนน้ ไปทก่ี ารเพม่ิ ความหลากหลายในทกุ ระดบั ของ MVA โดยเฉพาะอย่างยิ่งในดา้ นวัฒนธรรม สำ�รวจอวกาศ หากร่วมมือกันจะทำ�ให้การทำ�งานทำ�ได้ ดีข้นึ และได้ผลลัพธท์ ่ีดกี วา่ 2. ต้องใช้ข้อคำ�นึงทางวัฒนธรรม เพื่อเป็นแนวทางในการ 2. ชุมชนทสี่ ร้างไว้กำ�ลังเติบโตข้นึ อยา่ งกว้างขวาง เราไมไ่ ด้ พัฒนาชมุ ชนทัง้ หมด เปน็ เพยี งแคเ่ มอื ง ประเทศ หรอื ภมู ภิ าค แตเ่ รามาจากโลก 3. พอมองย้อนกลบั ไป เรารสู้ กึ ภูมิใจที่ได้มาจากโลก 3. ตอ้ งพจิ ารณาผลกระทบของปญั หาสุขภาพ และวิธีแก้ไข 4. โลกไมใ่ ช่ศนู ยก์ ลางของจักรวาล ดงั นั้นมมุ มองของเราจึง ปญั หาสุขภาพ เปลย่ี นไปตามแหลง่ ที่อยใู่ นอวกาศ 5. ย่ิงเราอยู่ไกลจากโลกมากเท่าไหร่ เราต้องย่ิงร่วมมือกัน 4. MVA เลง็ เหน็ วา่ ถงึ เวลาท่ตี อ้ งยอมรับว่าดวงจนั ทร์เปน็ มากเท่านั้น ก้าวสำ�คัญในอนาคตแล้ว 59 เมษายน 2563
สอมวากคามศยไวุทชยน การประชุมส่วนที่ 3: แผนส่ตู ลาดดวงจันทร ์ มกี ารน�ำ เสนอแนวทางในการสรา้ งการตลาดบนดวงจนั ทร์ มกี ารอภปิ รายวา่ เทคโนโลยกี ารประมวลผลแบบกระจายศนู ย์ ที่หลากหลายและนา่ สนใจ สรุปผลการอภปิ รายไดด้ งั นี้ (Distributed Ledger Technology: DLT) เป็นเคร่อื งมือ ตอ้ งจดั การกบั ปญั หาการตลาดอวกาศ(Marketingofspace) ทท่ี รงพลงั และจะท�ำ ใหเ้ กดิ ตลาดใหมส่ �ำ หรบั ทรพั ยส์ นิ อวกาศ และการตลาดผ่านอวกาศ (Marketing through space) ทำ�ให้ต้นทุนเหมาะสมท่ีสุด ตรงต่อเวลา และทำ�ให้เกิด โดยสามารถศกึ ษาบทเรยี นไดจ้ ากการตลาดกฬี า ซง่ึ เกยี่ วขอ้ ง กระบวนการผลติ แบบลนี (Lean production) กับท้ังสื่อ การโฆษณาประชาสัมพันธ์ การมี Sponsor และ ต้องมีการพัฒนากฎหมายใหม่ระหว่างประเทศและข้อ การท่องเท่ียว ต้องเน้นการสร้างอารยธรรมและการสร้าง บงั คบั ในประเทศเพอื่ การสำ�รวจอวกาศ โดยระบบฉันทามติ วัฒนธรรม และมกี ารยกตัวอยา่ งทีม่ ีผลเชิงบวกในญ่ีปนุ่ ของ UNCOPUOS3 ทำ�ให้ทำ�งานยาก จึงได้มีการเสนอให้ มีการนำ�เสนอรูปแบบธุรกิจการพิมพ์ 3 มิติ ในระดับ มีการจดทะเบียนธุรกิจระหว่างประเทศเพื่อเปิดโอกาสให้ กอ่ สรา้ ง ทส่ี ามารถมสี ว่ นรว่ มในการบรรลเุ ปา้ หมายการพฒั นา ธุรกจิ ใหมๆ่ อยา่ งยงั่ ยนื ของสหประชาชาติ (SDCs) มกี ารเสนอใหท้ �ำ ธรุ กจิ “สรา้ งโอกาสใหศ้ ลิ ปะ แลว้ สงิ่ อน่ื ๆ จะตามมา” มกี ารเสนอ บน Digital platform ทเ่ี ชอ่ื มตอ่ ลกู คา้ กบั วศิ วกรหรอื สถาปนกิ ให้ใชค้ วามนา่ ดงึ ดดู ของศลิ ปะ มาจดั การกบั ปญั หาตา่ งๆ เชน่ เครอื่ งพมิ พ์ 3 มติ ิ การขาดกจิ กรรมทางวฒั นธรรมและเศรษฐกิจในอวกาศ และ เหตผุ ลสนบั สนนุ การท�ำ ธรุ กจิ บนดวงจนั ทรน์ น้ั จะเกย่ี วขอ้ ง ปัญหา “อวกาศน่าเบือ่ ” กับส่ิงที่มีความจำ�เป็นอย่างยิ่ง (Critical needs) เช่น การใชพ้ ลงั งานเกนิ พอดี มกี ารเสนอใหม้ องแบบองคร์ วม และ ขอ้ แนะนำ�จากการประชุมส่วนที่ 3 พิจารณาวิธีแก้ปัญหาทางเทคโนโลยีใหม่อย่างท่ัวถึง มีการ กำ�หนดแกนเทคโนโลยีเพ่ือขยายขอบเขตของมนุษย์และ 1. รฐั บาลควรก�ำ กบั ดแู ลกจิ กรรมในอวกาศตอ่ ไป เพอ่ื สนบั สนนุ อตุ สาหกรรม โดยการจดั ล�ำ ดบั โครงการจะขน้ึ อยกู่ บั ภาวะตลาด การลงทุนในอวกาศ อ่ิมตวั และโดยรากฐานแลว้ ไมม่ ี “ตลาดดวงจันทร์ (Lunar market)” มีแต่ตลาดการขยายอารยธรรมมนุษย์ออกไปใน 2. ตอ้ งจดั การกบั ปญั หาตา่ งๆ และเสนอกลไกเพอื่ ลดชอ่ งวา่ ง ระบบสุริยะ เพ่อื พฒั นาคณุ ภาพชวี ติ บนโลก ระหว่างตลาดกับการลงทุน (เช่น การจดทะเบียนธุรกิจ Blockchain จะเป็นประโยชน์ต่ออุตสาหกรรมอวกาศ ระหว่างประเทศ การจดทะเบียนการอ้างสิทธิเหนือ ในหลายๆ ด้าน เช่น การจัดหาเงินเพื่ออวกาศ (Space ทรัพยากร กลไกการแปลงสนิ ทรพั ยเ์ งนิ กู้เป็นหลักทรพั ย์ financing) การ Tokenization ทรพั ยส์ นิ อวกาศ (Space asset การปกครองพลเรอื น การใชอ้ ำ�นาจตำ�รวจ ฯลฯ) tokenization) การจัดหาอุตสาหกรรมอวกาศ (Space industry procurement) การจัดการโซ่อุปทานการผลิต 3. อาจมีโครงการศึกษา เรื่อง การประเมินผลกระทบของ (Manufacturing supply chain management) และการสอื่ สาร พลงั งานแสงอาทติ ยท์ ม่ี ตี อ่ โลกจากมมุ มองดา้ นสง่ิ แวดลอ้ ม กับดาวเทียมทป่ี ลอดภยั (Secure satellite communication) แทนทีจ่ ะเปน็ ดา้ นการเงนิ 4. Disruptive megaprojects เช่นการพัฒนาทรัพยากรบน ดวงจันทร์หรือนิคมอวกาศ มีศักยภาพเป็นตัวขับเคลื่อน การพฒั นาเศรษฐกิจบนดวงจันทร์ท่ีรวดเร็วและแขง็ แรง 3 สํานักงานกิจการอวกาศส่วนนอกแหง่ สหประชาชาติ เมษายน 2563 60
สอมวากคามศยไวุทชยน การประชุมส่วนท่ี 4 : การรว่ มมอื ประสานงาน และหัวข้อทางกฎหมาย MVA ได้มีการนำ�เสนอหัวข้อทางกฎหมาย ได้แก่ จะมีการตัดสินใจว่าจะนำ�เรื่องน้ีไปสู่ STSC (Safety ข้อมูลการจดทะเบียนและแบ่งปัน และการประสานงาน Trained Supervisor Construction) ของ UNCOPUOS สำ�หรบั การสำ�รวจดวงจนั ทร์ ดังน้ี หรือไม่ในเดอื นกุมภาพันธ์ของปี พ.ศ. 2563 1. การปดิ ชอ่ งวา่ งของกฎหมายในอวกาศ (ขอ้ ตกลงการปฏบิ ตั ิ 3. กฎของ MVA ทั้ง 9 ข้อจำ�เป็นจะต้องได้รับการแก้ไขให้ เหมาะสมกับภาษาของ COPUOS โดยรวมไปถึงปัญหาที่ ตามสนธิสญั ญาดวงจันทร)์ จะเกิดขึ้นเมื่อไมม่ กี ารก�ำ กับดแู ล 2. เขตอำ�นาจศาลและสัญชาตบิ นดวงจันทร์ 4. มกี ารพจิ ารณาวา่ การท�ำ งานของ The Hague International 3. การใช้กฎหมายอวกาศกับชมุ ชนบนดวงจนั ทร์ Space Resources Governance Working Group (คณะ 4. การตระหนักถึงการมีส่วนร่วมของ MVA ในประเทศ ทำ�งานการปกครองทรัพยากรอวกาศระหวา่ งประเทศ ณ กรุงเฮก) ไดเ้ สร็จส้ินลงแลว้ โดยมีการเผยแพร่ Building เกดิ ใหมใ่ นดา้ นอวกาศ Blocks และมกี ารเสนอใหค้ ณะทท่ี �ำ งานเกยี่ วกบั Building นอกจากน้ี MVA จะเปน็ ผสู้ งั เกตการณข์ อง UNCOPUOS4 Blocks กอ่ ตงั้ ขน้ึ ภายใน MVA เพอื่ จดั การกบั ปญั หาในดา้ น โดยในตน้ ปี พ.ศ. 2563 น้ี MVA จะสามารถน�ำ ไปสปู่ ระเดน็ ของ การดูแลและส่งเสริมการดำ�เนินการ และรวมบางส่วน COPUOS5 ท่ีมีความสำ�คัญสำ�หรับปัญหาท่ีเกี่ยวข้องกับ ของพวกเขาไว้ในหลกั การจดั การของ MVA (MV principles) ดวงจนั ทร์ได้ 5. COPUOS ได้นำ�แนวทาง 21 ข้อท่ีเกี่ยวกับกิจกรรม อวกาศท่ีย่ังยืนมาใช้ เมื่อเดือนมิถุนายนปี พ.ศ. 2562 ขอ้ แนะนำ�จากการประชุมส่วนท่ี 4 แต่มันเปน็ แคแ่ นวทางท่ัวไป 6. มกี ารเสนอให้ MVA กำ�หนดการด�ำ เนนิ การตามแนวทาง 1. MVA ต้องตัดสินใจตามข้อมูลที่ได้รับจากผู้เข้าร่วม ที่ไดร้ บั การอนมุ ตั แิ ลว้ ส�ำ หรบั โครงการน้ี ซง่ึ สามารถท�ำ ได้ การประชุมในคร้ังน้ี ว่าควรดำ�เนินการอะไรท่ีจะต้อง จากการประสานงานรว่ มกบั COPUOS ดำ�เนินการในปี พ.ศ. 2563 โดยเฉพาะการจดทะเบียน และการแบ่งปันวิธีการแก้ปัญหา เพื่อปิดช่องว่างของ กฎหมายในอวกาศ และจะต้องส่งข้อมูลพวกน้ีไปให้ หนว่ ยงานใด และสำ�หรับการประสานงานในครงั้ น้ี ไดร้ ับ การสนบั สนนุ ทางดา้ นอตุ สาหกรรมโดยเฉพาะจากองคก์ ร เอกชนมากเพยี งพอหรอื ไม่ 2. การอนุมัติแนวทางในการมีส่วนร่วมของประเทศที่เกิด ใหม่ในด้านอวกาศและ MVA จะให้ความสำ�คัญกับ แนวทางน้ีสำ�หรับกิจกรรมอวกาศปี พ.ศ. 2563 และ 4 สํานกั งานกจิ การอวกาศส่วนนอกแห่งสหประชาชาติ 5 คณะกรรมการอวกาศสว่ นนอกในทางสนั ติ 61 เมษายน 2563
สอมวากคามศยไวุทชยน การประชุมสว่ นท่ี 5 : การทดลองวิทยาศาสตรแ์ ละการสง่ การทดลองบนดวงจันทร์ มีการนำ�เสนอแนวทางในการท�ำ การทดลองวทิ ยาศาสตร์ ในสภาวะกลางคืนของดวงจันทร์ท่ีมีอุณหภูมิที่ต่ำ�ได้ บนดวงจันทร์ โดยไดม้ ีการหารือกันในเรือ่ งดังตอ่ ไปนี้ ซงึ่ สามารถทดสอบได้จากโลก 1. เราจะทดลองอะไรได้บา้ งในการส่งการทดลองครง้ั แรก 3. เราสามารถท�ำ กจิ กรรมวิทยาศาสตร์ในด้านใดไดบ้ ้าง ไดม้ กี ารยกตวั อยา่ งเกย่ี วกบั การวดั การสน่ั ไหวของการ เราสามารถรว่ มได้ โดยการท�ำ การทดลองทเ่ี ขา้ ถงึ ไดง้ า่ ย และราคายอ่ มเยา เช่น เทคโนโลยี VR (Virtual Reality) เคลื่อนทขี่ องดวงดาวผา่ นกล้อง การถ่ายภาพการเปล่ียน และเกม ก็สามารถนำ�มาใช้ในการศึกษาได้ อุปกรณ์ แปลงเลก็ น้อยๆ ทุกชว่ งเวลาที่เกิดขึ้นกับโลกในแต่ละวัน จ�ำ พวกเสาสัญญาณกส็ ามารถตดิ ตั้งตามโรงเรียนส�ำ หรบั และน�ำ มาวเิ คราะหก์ ลมุ่ ควนั ระหวา่ งลงจอด โดยสามารถ ท�ำ โครงงานวจิ ยั ได้ อกี ทงั้ ยงั สามารถถา่ ยรปู โลก อกุ กาบาต น�ำ มาประยกุ ต์ใช้ได้ในภารกจิ อนาคตเพอ่ื วจิ ยั สภาพอวกาศ ขณะเคลอื่ นทีผ่ ่านโลก ดาวอังคาร จาก ISS ไดอ้ ีกดว้ ย (Space weather) 2. เราจะใช้วิทยาศาสตร์อย่างไรบ้างกับภารกิจท่ีจะเกิดขึ้น ขอ้ แนะนำ�จากการประชุมสว่ นท่ี 5 ในอนาคต การวิเคราะห์ปล่องภูเขาไฟเก่ียวกับแม่เหล็กและ 1. MVA ต้องสร้างความต่อเน่ืองในการหารือเพื่อสร้าง น้ำ� อีกทั้งสร้างตัววัดแรงโน้มถ่วงเพื่อตรวจสอบการสั่น ปฏสิ ัมพันธ์กบั กลมุ่ อ่นื สะเทือนเมื่อเปรียบเทียบกับโลก โดยสามารถใช้การวัด คล่ืนความถี่จากบนโลกได้ และสามารถใช้ในการทดลอง 2. สำ�หรับกล่องบรรจุการทดลอง (Payload) ของ MVA ทางทีมจะต้องค้นคว้าว่า ฟิลเตอร์แบบไหนที่สามารถนำ� ไปใช้กับกล้องของ MVA ได้ และนำ�ไปใช้ประโยชน์ได้ อยา่ งไรบ้าง 3. MVA ควรมองไปทก่ี ลยทุ ธ์ในการท�ำ กจิ กรรมดา้ นวทิ ยาศาสตร์ บนดวงจนั ทร์ เมษายน 2563 62
QSuciiz บา้ นนักคิด ฉบับที่แล้ว เหมียวจะเอาขยะไปทิ้ง แตพ่ อไปถึงท่ีแลว้ เกดิ อาการสับสน ไม่รู้วา่ จะแยกท้ิงอะไรลงถังไหนดีเราไปดูเฉลย กนั ฮะ ผ้ไู ด้รับรางวัลประจำ�ฉบบั ท่ี 84 รางวัลที่ 1 กล่องข้าว NSTDA Eco No Waste ได้แก่ คณุ สมุ าลี กำ�จรวงศ์ไพศาล รางวลั ที่ 2 สมุดโน้ต I love science ด.ช.อาทติ ย์ ทบั ศรีนวล คุณวิลาสินี ทองฉิม สถานการณ์การระบาดของโรค COVID-19 ในหลายประเทศยังวิกฤต รวมทั้งประเทศไทย ของเราดว้ ย เหมยี วเฝา้ ตดิ ตามอปั เดตสถานการณท์ กุ วนั พอดมู ากฟงั มากกเ็ รม่ิ งงฮะ ตกลงวา่ COVID-19 น่เี ป็น “ช่อื ไวรสั ” หรอื “ชอ่ื โรค” กันแน่ รางวัลประจ�ำ ฉบับที่ 85 รางวลั ท่ี 1 กลอ่ งขา้ ว NSTDA Eco No Waste รางวลั ท่ี 2 สมุดโนต้ I love science จ�ำ นวน 1 รางวัล จ�ำ นวน 2 รางวัล สง่ ค�ำ ตอบมารว่ มสนกุ ได้ท่ี กองบรรณาธิการสาระวิทย์ ฝ่ายสร้างสรรคส์ ือ่ และผลิตภณั ฑ์ ส�ำ นักงานพัฒนาวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยีแหง่ ชาติ 111 อทุ ยานวิทยาศาสตร์ประเทศไทย ถ.พหลโยธนิ ต.คลองหน่งึ อ.คลองหลวง จ.ปทุมธานี 12120 หรอื สง่ ทางโทรสารหมายเลข 0 2564 7016 หรือทาง e-mail ที่ [email protected] อยา่ ลมื เขียนชอ่ื ท่ีอยู่ มาด้วยนะฮะ หมดเขตส่งค�ำ ตอบ วันที่ 25 เมษายน 2563 คำ�ตอบจะเฉลยพรอ้ มประกาศรายชื่อผู้ไดร้ ับรางวัลใน สาระวทิ ย์ ฉบับที่ 86 ส�ำ หรับของรางวลั เราจะจดั สง่ ไปใหท้ างไปรษณยี ์ 63 เมษายน 2563
นคกั �ำ วคทิ มย์ “Genius is one percent inspiration and ninety-nine percent perspiration.” นำ�ชัย ชีววิวรรธน์ -Thomas Alva Edisons- “การเป็นอจั ฉริยะ ประกอบดว้ ยแรงบนั ดาลใจ 1% และหยาดเหงื่ออีก 99%” -โทมัส อลั วา เอดิสนั - เโทมัส อลั วา เอดสิ ัน (11 กมุ ภาพันธ์ ค.ศ. 1847 - 18 ตุลาคม ค.ศ. 1931) ป็นนกั ประดษิ ฐแ์ ละนกั ธรุ กจิ ชาวอเมรกิ นั ผซู้ ง่ึ ประดษิ ฐอ์ ปุ กรณท์ ส่ี �ำ คญั ตา่ งๆ มากมาย ไดฉ้ ายา “พอ่ มดแหง่ เมนโลพารก์ ” เปน็ หน่งึ ในผู้รเิ ร่มิ น�ำ หลกั การของการผลิตจำ�นวนมากและกระบวนการประดิษฐม์ าประยุกต์รวมกนั โทมัส อัลวา เอดิสัน มกั จะถูกเข้าใจผิดว่าเปน็ ผคู้ ดิ ค้นหลอดไฟ แต่ในความเป็นจรงิ เขาเป็นบคุ คลแรกทจ่ี ดสทิ ธบิ ตั ร ในการประดษิ ฐ์หลอดไฟจากนกั วทิ ยาศาสตร์กว่า 20 คนทีค่ ิดคน้ หลอดไฟ และสามารถน�ำ มาทำ�เปน็ ธุรกจิ ได้ เอดิสันยงั คง เปน็ หนึ่งในผูก้ อ่ ต้ังบริษทั เจเนอรัลอเิ ลก็ ทริก (General Electric) บรษิ ัทเครอื่ งใชไ้ ฟฟ้าขนาดใหญ่ของโลก ใบสมัครสมาชกิ สิทธิพิเศษสำ�หรับสมาชิก - ได้รับ “นติ ยสารสาระวิทย”์ e-magazine รายเดือนอย่างต่อเนือ่ งทางอีเมล โดยไมเ่ สยี คา่ ใช้จ่าย - ซ้อื หนังสือของ สวทช. ไดร้ บั ส่วนลด 20% ณ ศนู ย์หนงั สอื สวทช. สามารถสมคั รผา่ นชอ่ งทางออนไลน์ไดท้ ล่ี ิงก์ อุทยานวิทยาศาสตร์ประเทศไทย https://forms.gle/jnj86w6J58Y9Nqqb8 https://bookstore.nstda.or.th/ หรอื Scan QR Code ติดตอ่ กองบรรณาธิการสาระวิทย์ ไดท้ างอเี มล [email protected] ทีอ่ ยู่ ฝ่ายสรา้ งสรรค์ส่ือและผลติ ภณั ฑ์ (MPC) สำ�นักงานพัฒนาวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ 111 อุทยานวทิ ยาศาสตร์ประเทศไทย ถ.พหลโยธนิ ต.คลองหนึ่ง อ.คลองหลวง จ.ปทุมธานี 12120 สาระวิทย์ เปน็ นติ ยสารอิเล็กทรอนิกส์ (e-magazine) รายเดอื น มจี ุดประสงค์เพอ่ื เผยแพร่ข้อมลู ข่าวสารและความรดู้ ้านวทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยีทั้งของไทยและตา่ งประเทศ ให้แก่กลมุ่ ผูอ้ ่านทเี่ ป็นเยาวชน เมษายน 2563 64และประชาชนทวั่ ไปทส่ี นใจในเรือ่ งดังกล่าว โดยสามารถดาวนโ์ หลดไดฟ้ รีที่ www.nstda.or.th/sci2pub/ หรอื บอกรบั เปน็ สมาชกิ ไดโ้ ดยไม่เสยี ค่าใชจ้ ่ายใดๆ จดั ท�ำ โดย ฝ่ายสรา้ งสรรค์สือ่ และผลติ ภัณฑ์ สำ�นกั งานพัฒนาวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) ขอ้ ความตา่ งๆ ทีป่ รากฏในนติ ยสารอเิ ลก็ ทรอนิกสฉ์ บบั น้ี เป็นความเห็นโดยอสิ ระของผเู้ ขียน สำ�นักงานพัฒนาวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยีแหง่ ชาติ ไมจ่ �ำ เปน็ ต้องเหน็ พ้องดว้ ย
Search
