sarawit85

A Team Bulletin ENdiototer’s ทีป่ รึกษา ท่ามกลางวิกฤตที่เกือบทุกประเทศท่ัวโลกกำ�ลังเผชิญกับการแพร่ระบาด ของโรค COVID-19 อยู่นั้น เราได้เห็นความร่วมมือร่วมใจของคนในสังคม ณรงค์ ศริ เิ ลิศวรกุล ทุกภาคส่วน ทตี่ ้องการชว่ ยหยดุ ยง้ั ไวรสั น้ีให้สำ�เร็จโดยเร็ว จุฬารตั น์ ตนั ประเสรฐิ นอกเหนือจากบุคลากรทางการแพทย์และสาธารณสุข ที่เสียสละปฏิบัติงานอย่างเต็ม จุมพล เหมะครี ินทร์ ความสามารถ ตอนนี้นักวิจัยไทยก็เป็นส่วนสำ�คัญที่ปฏิบัติงานอยู่เบ้ืองหลัง พัฒนาชุด ตรวจวนิ จิ ฉยั ทม่ี ปี ระสทิ ธภิ าพ พฒั นายาและวคั ซนี ปอ้ งกนั โรค ตลอดจนงานวจิ ยั ดา้ นอน่ื ๆ บรรณาธิการผู้พมิ พผ์ ้โู ฆษณา ท้ังประเด็นทางสังคม ผลกระทบทางเศรษฐกิจ และการวิจัยเพื่อผลิตเวชภัณฑ์ เราจะเห็นไดว้ า่ การวจิ ยั และพฒั นา คอื หนทางสู่การเอาชนะ COVID-19 ได้ในท้ายที่สุด กลุ ประภา นาวานุเคราะห์ ส�ำ หรบั “นิตยสารสาระวิทย”์ ขอร่วมเปน็ หน่งึ พลังเล็กๆ ทชี่ ่วยเผยแพรค่ วามรู้เกยี่ วกบั COVID-19 ในหลายหลากหลายประเด็น เพื่อให้คุณผู้อ่านได้เสริมเพ่ิมพูนความรู้ บรรณาธกิ ารอำ�นวยการ และติดตามสถานการณ์อย่างใกล้ชิด โดยทีมกองบรรณาธิการได้รวบรวมข้อมูลจาก แหล่งขา่ วท่เี ชอื่ ถือได้ ไมต่ กเปน็ เหยอ่ื ของ Fake News ทมี่ ีให้เหน็ ในสอื่ Social Media นำ�ชยั ชวี ววิ รรธน์ หรือ ในแอปพลิเคชัน Line ทเี่ ปน็ ขอ้ ความส่งตอ่ กนั ขอให้คุณผู้อ่านทุกท่านสุขภาพแข็งแรงและปลอดภัยจาก COVID-19 และอย่าลืม บรรณาธิการบริหาร #อยู่บ้าน หยดุ เชอื้ เพือ่ ชาติ แล้วพบกันใหม่ฉบับหน้า สวสั ดีครับ  ปรทิ ศั น์ เทียนทอง ปริทัศน์ เทยี นทอง บรรณาธกิ าร กองบรรณาธกิ าร รักฉัตร เวทีวฒุ าจารย์ วชั ราภรณ์ สนทนา ภทั รา สัปปินนั ทน์ ศศิธร เทศนอ์ รรถภาคย์ วณี า ยศวงั ใจ วรศิ า ใจดี บรรณาธิการศิลปกรรม จุฬารตั น์ น่ิมนวล ศลิ ปกรรม เกิดศิริ ขันตกิ ิตตกิ ุล ผูผ้ ลิต ฝา่ ยสร้างสรรคส์ ่อื และผลติ ภัณฑ์ สำ�นักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และ เทคโนโลยแี หง่ ชาติ (สวทช.) กระทรวงการอุดมศึกษา วทิ ยาศาสตร์ วจิ ัยและนวตั กรรม 111 อุทยานวทิ ยาศาสตร์ประเทศไทย ถนนพหลโยธนิ ต.คลองหนงึ่ อ.คลองหลวง จ.ปทมุ ธานี 12120 โทรศัพท์ 0 2564 7000 ตอ่ 1177 โทรสาร 0 2564 7016 เวบ็ ไซต์ http://www.nstda.or.th/sci2pub/ facebook page: นติ ยสารสาระวทิ ย์ ตดิ ต่อกองบรรณาธกิ าร โทรศพั ท์ 0 2564 7000 ต่อ 1177 อเี มล [email protected]

CSotovreyr กองบรรณาธกิ ารสาระวิทย์ ณเวลาน้ี คงไมม่ ปี ระเดน็ ใดทค่ี นทวั่ โลกสนใจไดม้ ากเทา่ กบั การแพรร่ ะบาดของ โรคตดิ เช้อื ไวรสั โคโรนา 2019 (COVID-19) ทีอ่ งคก์ ารอนามยั โลก (WHO) ยกระดบั ใหเ้ ปน็ “ภาวะการระบาดใหญท่ ว่ั โลก (Pandemic)” แลว้ โดยหลกั เกณฑก์ ารระบาด ระดบั โลกของ WHO คอื 1. โรคที่สามารถกอ่ ให้เกิดอาการปว่ ยจนเสยี ชวี ติ 2. มีการตดิ ต่อระหวา่ งคนสูค่ น 3. การแพร่ระบาดลุกลามไปทว่ั โลก มีการคาดการณ์กันว่า COVID-19 จะสร้างมูลค่าความเสียหายทางเศรษฐกิจสูงกว่ากรณีของโรคซาร์สท่ีมีจุดกำ�เนิดท่ีจีน เชน่ กัน ในระยะข้างหนา้ ส่ิงสำ�คญั ทีเ่ ราน่าจะได้เห็นจากเหตกุ ารณน์ ี้คือ การพัฒนาดา้ นสาธารณสขุ และ การยกระดบั ความรว่ มมอื การทางแพทยท์ ว่ั โลกจะมคี วามส�ำ คญั มากขน้ึ ประชาคมโลกตอ้ งรว่ มกนั ปฏบิ ตั ิตามมาตรฐานสขุ ภาพระหวา่ งประเทศ เพ่ือลดผลกระทบจากภยั คกุ คามน้ี Cover Story ของ “นติ ยสารสาระวิทย”์ ฉบับที่ 85 เดอื นเมษายน พ.ศ. 2563 น้ี จึงได้รวบรวม สาระความร้เู กีย่ วกับ COVID-19 จากแหล่งข้อมลู ท่เี ชอื่ ถอื ได้ ใหท้ า่ นผอู้ า่ นไดเ้ สรมิ ความรู้และ ความเขา้ ใจ เพือ่ เปน็ เกราะป้องกันสำ�หรับตนเองและคนรอบขา้ ง ไดต้ ิดตามสถานการณ์ COVID-19 อยา่ งใกลช้ ิด 1. ท่มี า อาการ การรักษา และการป้องกันโรคโควดิ -19 โดย BBC Thai องคก์ ารอนามยั โลก หรอื WHO ไดป้ ระกาศใหก้ ารแพรร่ ะบาด ของเชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธ์ุใหม่เป็น “การระบาดใหญ่” หรือ Pandemic หลงั จากเชอ้ื ลกุ ลามไปอยา่ งรวดเรว็ ในทกุ ภมู ภิ าคของโลก ขอ้ มลู จากมหาวิทยาลัยจอหน์ สฮ์ อปกนิ ส์ของสหรฐั ฯ ระบวุ ่า ในปจั จบุ นั ไวรสั โคโรนาสายพนั ธ์ใุ หมแ่ พรร่ ะบาดไปแลว้ ใน 203 ประเทศ และดินแดนทว่ั โลก มผี ้ตู ดิ เชือ้ กวา่ 857,957 คน ทั้งได้ครา่ ชีวติ ผู้คนไปแล้วกว่า 42,139 คน (ขอ้ มูล ณ 31 มีนาคม พ.ศ. 2563) ไวรสั โคโรนาสายพนั ธุใ์ หม่คืออะไร? ภาพจาก https://coronavirus.jhu.edu/map.html โลกไดร้ บั รู้เร่ืองโรคตดิ ตอ่ ปรศิ นา หลงั จากทางการจนี ยนื ยัน เมื่อ 31 ธนั วาคม พ.ศ. 2019 ว่าเกดิ การระบาดของเชื้อไวรัสสาย พนั ธุ์ใหม่ในเมืองอฮู่ ั่น ซ่ึงมีประชากรกวา่ 11 ล้านคน 3 เมษายน 2563

CSotovreyr โดยหลังจากเก็บตัวอย่างไวรัสจากคนไข้นำ�ไปวิเคราะห์ใน ความรนุ แรงของโรค ห้องปฏบิ ัตกิ าร ในเวลาต่อมา จนี และองคก์ ารอนามยั โลก ระบวุ า่ ปัจจุบันนักวิจัยประเมินว่า ในจำ�นวนผู้ติดเชื้อไวรัสโคโรนา ไวรัสชนิดนคี้ อื “เชอ้ื ไวรสั โคโรนา” สายพันธ์ุใหม่ 1,000 คน มีผู้เสียชวี ิต ราว 5-40 คน หากจะระบุ กอ่ นหนา้ น้ี พบไวรสั โคโรนามาแลว้ 6 สายพนั ธุ์ ทเี่ คยเกดิ การ ตวั เลขคาดการณท์ ีเ่ ฉพาะเจาะจงลงไปอกี กค็ อื 9 คน ในผ้ตู ดิ เช้อื ระบาดในมนษุ ย์ สำ�หรับไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหมท่ ่กี ำ�ลังระบาด 1,000 คน หรอื เกือบ 1% เป็นสายพันธ์ทุ ่ี 7 ขณะทน่ี ายแมตต์ ฮานคอ็ ก รัฐมนตรีสาธารณสขุ ของสหราช คนไทยรจู้ กั ไวรสั ในตระกลู นม้ี าแลว้ จากโรคระบบทางเดนิ หาย อาณาจกั รระบเุ มอ่ื วนั ที่1มนี าคมทผี่ า่ นมาวา่ “การประเมนิ ทด่ี ที สี่ ดุ ” ใจเฉยี บพลนั รา้ ยแรง หรอื โรคซารส์ (Severe Acute Respiratory ของรฐั บาลคอื อตั ราการเสยี ชวี ติ อยทู่ ี่ “2% หรอื นา่ จะต�ำ่ กวา่ นน้ั ” Syndrome - SARS) ซึ่งมีสาเหตุจากเชื้อไวรัสโคโรนาเช่นกัน แตก่ ข็ น้ึ อยกู่ บั หลายปจั จยั ทง้ั เรอื่ งของอายุ เพศ สขุ ภาพโดย โดยพบการระบาดครงั้ แรกปลายปี พ.ศ. 2545 เรมิ่ จากพนื้ ทมี่ ณฑล ท่ัวไป และระบบสาธารณสขุ ท่ผี ปู้ ว่ ยเขา้ รบั บริการ กวางตุ้งของจีน ก่อนท่ีจะแพร่กระจายไปในหลายประเทศ จนมี ผลการวิเคราะห์ข้อมูลคนไข้ 56,000 คน ท่ีจัดทำ�ข้ึนโดย ผตู้ ดิ เชอ้ื กวา่ 8,000 คน และครา่ ชวี ติ ผคู้ นไปเกอื บ 800 คนทว่ั โลก องคก์ ารอนามัยโลกบง่ ช้วี า่ ผู้ไดร้ บั เชื้อ 4 ใน 5 คน จะมอี าการ องคก์ ารอนามยั โลก ประกาศชอื่ ทเ่ี ปน็ ทางการส�ำ หรบั ใชเ้ รยี ก ปว่ ยไมร่ นุ แรง โดย : โรคทางเดนิ หายใจทเ่ี กดิ จากไวรสั โคโรนาสายพนั ธ์ุใหมว่ า่ “โควดิ - - 80% มอี าการไม่รุนแรง ไนนท์ ีน” (COVID-19) - 14% มอี าการรนุ แรง ขณะทค่ี ณะกรรมการระหวา่ งประเทศวา่ ดว้ ยอนกุ รมวธิ านวทิ ยา - 6% มอี าการวิกฤต ของไวรัส (International Committee on Taxonomy of Viruses) สว่ นอตั ราการเสียชีวติ อยู่ในระดับต�ำ่ ท่ี 1-2% ได้กำ�หนดให้ใช้ช่ือไวรัสที่ทำ�ให้เกิดโรค COVID-19 ว่า SARS- CoV-2 หรอื ไวรสั โคโรนาโรคทางเดนิ หายใจเฉยี บพลนั รนุ แรงชนดิ เรามคี วามเสย่ี งแคไ่ หน? ท่ีสอง (Severe acute respiratory syndrome coronavirus 2) ถ้าติดเช้ือไวรัสโคโรนาสายพันธ์ุใหม่ กลุ่มคนที่มีโอกาสเสีย เนอ่ื งจากมคี วามเกยี่ วขอ้ งทางพนั ธกุ รรมอยา่ งใกลช้ ดิ กบั เชอื้ ไวรสั ชีวติ มากกวา่ ไดแ้ ก่ ผสู้ งู อายุ ผู้ปว่ ย และอาจจะรวมถึงผชู้ ายด้วย โรคซารส์ อาการ องคก์ ารอนามยั โลกระบวุ า่ ผตู้ ดิ เชอื้ ไวรสั โคโรนาสายพนั ธ์ุใหม่ จะมอี าการเรมิ่ แรกคอื มไี ข้ ตามมาดว้ ยอาการไอแหง้ ๆ หลงั จากนนั้ ราว 1 สัปดาห์จะมีปัญหาหายใจติดขัด ผู้ป่วยอาการหนักจะมี อาการปอดบวมอักเสบรว่ มดว้ ย หากอาการรุนแรงมากอาจทำ�ให้ อวยั วะภายในลม้ เหลว ขณะทก่ี รมควบคมุ โรค กระทรวงสาธารณสุข แนะนำ�วา่ หาก ผทู้ เี่ ดนิ ทางมาจากพน้ื ทเี่ สยี่ งการระบาดของโรคมอี าการไข้ รว่ มกบั อาการทางเดินหายใจอย่างใดอยา่ งหนง่ึ เช่น ไอ เจบ็ คอ มีน้ำ�มกู หายใจเหนอ่ื ยหอบ ควรรบี พบแพทย์ทันที เมษายน 2563 4

CSotovreyr การวเิ คราะหข์ นาดใหญค่ รง้ั แรกในผตู้ ดิ เชอ้ื มากกวา่ 44,000 คน เราจะป้องกันตวั ไดอ้ ยา่ งไร? ในประเทศจีน พบว่า อัตราการเสียชีวิตในผู้สูงอายุสูงกว่า ปัจจุบันยังไม่ทราบชัดเจนว่า เชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ คนวยั กลางคนถงึ 10 เทา่ แพร่กระจายจากคนสู่คนได้อย่างไร แต่เช้ือไวรัสชนิดคล้ายกัน อัตราการเสียชีวิตในคนท่ีอายุต่ำ�กว่า 30 ปี ตำ่�ท่ีสุด โดยมี แพร่ผ่านทางละอองของเหลวท่อี อกมาจากการไอและจาม ผ้เู สยี ชวี ิต 8 คนในจ�ำ นวนผู้ติดเชอื้ 4,500 คน คำ�แนะนำ�ที่ดีที่สุดจากองค์การอนามัยโลกคือ เราสามารถ ผู้ที่ป่วยเป็นเบาหวาน ความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ หรือ ป้องกันตัวเองจากไวรัสที่ติดต่อทางระบบทางเดินหายใจทุกชนิด ปญั หาในการหายใจ มีโอกาสเสยี ชีวติ มากกวา่ คนปกตอิ ย่างนอ้ ย ไดด้ ว้ ยการลา้ งมอื เลยี่ งการเขา้ ใกลค้ นท่ีไอหรอื จาม และพยายาม 5 เทา่ และผู้ชายมอี ตั ราการเสยี ชวี ิตสงู กว่าผู้หญงิ เล็กนอ้ ย อย่าสัมผัสใบหนา้ ดวงตา จมกู และปาก ผลการวิเคราะห์จากศูนย์ป้องกันและควบคุมโรคของจีน (CCDC) ชี้ว่า แม้อัตราการติดเช้ือโรคโควิด-19 ระหว่าง ชายและหญิงจะไม่ต่างกันมากนัก แต่อัตราการเสียชีวิตน้ันท้ิง หา่ งกันอย่างมีนัยส�ำ คัญ โดยมีจ�ำ นวนคนไขช้ ายทเ่ี สยี ชวี ิต 2.8% ในขณะที่คนไข้หญงิ เสยี ชวี ิต 1.7% สาเหตุที่ทำ�ให้เป็นเช่นนี้ สืบเน่ืองมาจากการท่ีผู้ชายเป็น “เพศออ่ นแอกวา่ ” ในเรือ่ งของภูมติ า้ นทานโรค แต่อยา่ งไรก็ตาม นักวิทยาศาสตร์ยังไม่ทราบชัดว่าเหตุใดผู้หญิงจึงแข็งแกร่งกว่า ผู้ชายในแง่น้ี ท้ังยังสามารถพัฒนาภูมิคุ้มกันหลังได้รับวัคซีนให้ ทำ�งานได้มีประสิทธภิ าพดกี วา่ และอยคู่ งทนนานปีกวา่ อีกดว้ ย 2. เชื้อ SARS-CoV-2 อยู่ในอากาศและพื้นผิวต่างๆ ไดน้ านแคไ่ หน... ขอ้ มลู จรงิ จากห้องปฏิบตั ิการ โดย เพจ Virology and Cell Technology Lab - BIOTEC หนึ่งในคำ�ถามที่หลายๆ คนต้องการคำ�ตอบจากผู้เชี่ยวชาญ กลุ่มนักวิจัยจาก National Institutes of Health (NIH) คือ เช้ือ SARS-CoV-2 ท่ีเป็นสาเหตุของ COVID-19 น้ันอยู่ และ Centers for Disease Control and Prevention (CDC) ในส่ิงแวดล้อมได้นานขนาดไหน? ข่าวท่ีว่าไวรัสอยู่บนธนบัตรได้ ของสหรฐั อเมรกิ า ทำ�การเปรยี บเทยี บความสามารถของ SARS- 9 วัน มีข้อมูลรองรับได้หรือไม่? เชื้ออยู่ในอากาศได้จริงไหม? CoV-1 (ไวรัสก่อโรคซาร์ส) กบั SARS-CoV-2 ทางด้านการด�ำ รง ข้อมูลท่ีผ่านมาเป็นการอ้างอิงการศึกษาในอดีตจากการใช้ไวรัส สภาพของไวรสั ในสภาวะแวดลอ้ มตา่ งๆ โดยจ�ำ ลองไวรสั ในสภาวะ ทมี่ คี วามใกลเ้ คยี งกนั แตย่ งั ไมม่ กี ารศกึ ษาทใี่ ช้ไวรสั SARS-CoV-2 Aerosol คอื อยใู่ น Droplet nuclei หรอื ฝอยละอองขนาดเล็กกว่า ออกมายืนยนั เสียที จนวันนขี้ อ้ มลู ที่รอคอยกม็ าถึง 5 ไมครอน แล้วติดตามว่าไวรัสจะอยู่ในสภาวะดังกล่าวได้ 5 เมษายน 2563

CSotovreyr นานแค่ไหน คำ�ตอบท่ีได้คือ ไวรัสท้ังสองชนิดสามารถอยู่ ข้อมูลน้ีน่าจะมีประโยชน์ต่อการเฝ้าระวังการระบาดของ ในสภาวะดังกล่าวได้ตลอดเวลา 3 ชั่วโมงที่ทำ�การทดลอง COVID-19 ซึ่งตอนนี้เป็น Pandemic อย่างเป็นทางการแล้ว แตจ่ ะเริม่ ลดปริมาณลงประมาณ 10 เทา่ ท้ังน้กี ารทดลองน้เี ปน็ อย่างไรก็ตามผู้เขียนมีข้อแนะนำ�ในการแปลผลงานลักษณะน้ี ก า ร จำ � ล อ ง ส ถ า น ก า ร ณ์ ใ น ส ภ า ว ะ ท่ี ไ ม่ มี อ า ก า ศ เ ค ลื่ อ น ไ ห ว นิดนึงคือ จำ�นวนเวลาท่ีรายงานแปรผันโดยตรงกับปริมาณของ ซึ่งในสภาวะจริงที่อากาศถ่ายเท ปริมาณไวรัสน่าจะลดลงมาก ไวรัสท่ีใช้ทดลอง ถ้าไวรัสเริ่มต้นมีมาก เวลาท่ีจะทำ�ให้ไวรัสลด กวา่ นี้... การเปดิ หนา้ ต่างใหอ้ ากาศถา่ ยเทจึงช่วยไดเ้ ยอะมากๆ จนวัดไม่ได้ก็จะมากตามไปด้วย ในสภาวะความเป็นจริงไวรัส นอกจากน้ีนักวิจัยยังทำ�การเปรียบเทียบการคงสภาพของ อาจจะมากหรือน้อยกว่าท่ีใช้ในการทดลองนี้ คงไม่สามารถนำ� ไวรัสในพ้ืนผิวต่างๆ กันพบว่า ไวรัสทั้งสองชนิดมีคุณสมบัติ ตวั เลขนี้ไปอ้างองิ ได้ทุกสถานการณ์ ใกล้เคียงกัน โดยพื้นผิวท่ีไวรัสอยู่ทนท่ีสุด คือ พลาสติกและ เอกสารอา้ งองิ สแตนเลส ปริมาณไวรัสจะลดลงเรื่อยๆ จนไม่พบไวรัสเม่ือ https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/ เวลาผา่ นไปแลว้ 3 วนั ส�ำ หรบั บนกระดาษกลอ่ งพสั ดุ (Cardboard) NEJMc2004973?query=featured_home ท่ีหลายๆ คนกังวล ผลการศึกษาพบว่า ไวรัส SARS-CoV-2 ท่ีมา https://www.facebook.com/avctbiotec/ จะอยู่ได้สงู สุด 24 ชั่วโมง ซึ่งนา่ สนใจวา่ SARS-CoV-2 ดูจะชอบ posts/574354276488622 กล่องกระดาษมากกว่า เมษายน 2563 6

CSotovreyr 3. โลกของเราจะเปลีย่ นไปเช่นไร หลงั วิกฤต COVID-19 โดย เพจ Origimon ทุกๆ คร้ังภายหลังวิกฤตครั้งใหญ่ที่เกิดข้ึนบนโลก จะส่ง กนั จรงิ ๆ เจอกนั ออนไลนเ์ พยี งพอไหม ซงึ่ ผลทจ่ี ะตามมากค็ อื ผลกระทบใหเ้ กดิ การเปลยี่ นแปลงตอ่ การด�ำ เนนิ ชวี ติ ของเราอยา่ ง โลกจะแคบลงอีกนะครับ เพราะว่าเราจะทำ�งานออนไลน์กัน ย่ังยืนและต่อเน่ืองไปเสมอนะครับ ตัวอย่างเช่นหลังเหตุ ไดถ้ นัดขน้ึ ท�ำ ใหเ้ ราทำ�งานกบั คนทัว่ โลกได้ง่ายขึน้ ครับ วินาศกรรม 11 กันยายน พ.ศ. 2544 หรือ 9/11 (ไนน์วันวัน) 2. รกั ชาติยอมสละแมช้ วี ี - มุมมองต่อหมอ พยาบาล และเจ้า เครื่องบินพุ่งชนอาคาร World Trade Center ในสหรัฐอเมริกา หน้าท่ีสาธารณสุขจะเปล่ียนไป เราเริ่มตระหนักกันว่าอาชีพ ก็ทำ�ใหร้ ะบบ Security ของสายการบนิ เข้มข้ึน เอาน�ำ้ ขึน้ ไปไม่ได้ เหลา่ นตี้ อ้ งเผชญิ หนา้ กบั อนั ตรายอยา่ งมาก เปน็ อาชพี ทเ่ี ปน็ ต้องถอดรองเทา้ ถอดเข็มขัดตรวจกนั ทีเดยี ว วีรชนอย่างแท้จริง ประเทศควรจะต้องมีสวัสดิการ มีการ แล้วหลังจากวิกฤต COVID-19 นี้ เราจะต้องเปล่ียนวิถี ตอบแทนท่ดี ีตอ่ บุคลากรในอาชพี เหลา่ น้ีเพ่ิมมากขน้ึ การดำ�เนินชีวิตเราอย่างไร ทางนิตยสาร Politico Magazine 3. พวกเราเหลา่ มาชมุ นมุ – ความทเี่ ราเรมิ่ มองเหน็ ศตั รทู แ่ี ทจ้ รงิ ของอเมรกิ าได้ไปสมั ภาษณเ์ หลา่ Think Tank ทงั้ หลายมา ลองอา่ น รว่ มกนั ความรสู้ กึ แบง่ แยกผคู้ นเปน็ สตี า่ งๆ กจ็ ะเรม่ิ จางหายไป แนวคดิ ท่ีท่านเหลา่ น้ันให้สมั ภาษณ์กันดนู ะครับ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการได้เห็นบทบาทของนักการเมืองท่ีไม่ 1. ไกลแค่ไหนคือใกล้ – ความกลัวการใกล้ชิดกันจะทำ�ให้เรา ตอบโจทย์ความต้องการของประชาชนในสภาวะวิกฤต พลัง ประชาชนน่าจะทำ�ให้เกิดความเปล่ียนแปลงในการแบ่งแยก เร่ิมทจ่ี ะไม่อยากเจอตวั จริงกันมากข้นึ เราจะประชมุ ออนไลน์ สีไดน้ ะครบั กันมากข้ึน โดยเฉพาะกับคนแปลกหน้าที่เราไม่เคยพบ มากอ่ น เราจะเรมิ่ ถามกนั วา่ จ�ำ เปน็ แคไ่ หนทจี่ ะตอ้ งมาเจอหนา้ 7 เมษายน 2563

CSotovreyr 4. นายไขเ่ จยี ว – ช่วงน้ีเราเร่ิมเห็นความส�ำ คญั ของผู้เชย่ี วชาญ 9. คุณหมอคะ หนูนอนไม่ค่อยจะหลับ – เม่ือเราไม่ต้อง นักวิจัยที่เกง่ ๆ ทส่ี ามารถคิดคน้ ชุดตรวจไวรัสได้ เราอยากฟัง เดนิ ทางไปท�ำ งาน เรากไ็ มต่ อ้ งเดนิ ทางไปพบแพทยก์ ไ็ ดน้ ะครบั ข้อมูลจากผู้เช่ียวชาญเร่ืองน้ันจริงๆ มากกว่าฟังจากดารา คุณหมอเองก็ไม่อยากเข้าใกล้คนไข้ ให้เส่ียงติดเช้ือเท่าไร หรือนักแสดง ยุคหลังจากนี้การเป็นผู้เช่ียวชาญในด้านนั้น พัฒนาการทางด้านการแพทย์ทางไกลก็จะพุ่งทะยานข้ึน จริงๆ จะถูกให้ความสำ�คัญมากขึ้น ประหน่ึงนายไข่เจียวที่ อยา่ งรวดเรว็ ใหเ้ ราได้ใช้งานกันเรว็ ข้ึนละ่ ครับ ทอดไขเ่ จยี วเก่งอยา่ งเดยี วกด็ งั ไดค้ รับ 10. ให้ฉันดูแลเธอได้ไหม - นึกถึงประกันสุขภาพ COVID-19 5. อยา่ เหน็ แกต่ วั – เหตกุ ารณท์ ผ่ี า่ นมาเราเรม่ิ รแู้ ลว้ วา่ ผลกระทบ ท่ีพรั่งพรูเข้ามามากมาย เสนอตัวมาช่วยดูแลปกป้อง ส่ิงนี้ ของการเห็นแก่ตัว ออกไปเท่ียวเสเพลไม่เคารพข้อห้าม ท�ำ ใหเ้ หน็ วา่ ระบบประกนั สขุ ภาพจะมกี ารเปลยี่ นแปลงมากขนึ้ การกักตัวมันส่งผลเสียต่อส่วนรวมขนาดไหน คราวน้ีเราจะ ผคู้ นจะเรม่ิ มองหาประกนั สขุ ภาพทจ่ี ะตอบโจทยต์ วั เองมากขน้ึ เร่ิมเล็งกันแล้วว่าใครทำ�อะไรแล้วจะมีผลกระทบต่อส่วนรวม มากกว่าการพึง่ พาระบบประกนั สงั คมที่เรามีอยู่ มากน้อยแค่ไหน เราจะร่วมกันเป็นหูเป็นตาสอดส่องสังคม รว่ มกันมากขึน้ 11. คนใจหนิ - ประสบการณก์ ารขาดหน้ากากอนามยั ทำ�ให้เรา เริ่มเห็นว่าระบบบริหารจัดการเวชภัณฑ์ท่ีจำ�เป็นจะอยู่ในมือ 6. ม่านประเพณี – สงกรานต์ก็เลื่อนได้ กิจกรรมทางศาสนาก็ ของคนใจหินหรือต่างชาติไม่ได้ ความสำ�คัญของการผลิตใน ยืดหยุ่นได้แล้ว หลังจากนี้เราคงจะเร่ิมคิดกันใหม่ว่าอะไร ประเทศจะต้องถูกบรหิ ารจดั การใหม่ ให้เราสามารถมีของใช้ ท่ีจ�ำ เปน็ จริงๆ อะไรที่ตอ้ งเปลย่ี นแปลงไปบา้ ง หลงั จากท่เี คย และยาที่จ�ำ เป็นในยามเกดิ วกิ ฤตไดพ้ อเพยี ง ถูกบอกกันมาว่าประเพณีน้ีสืบทอดกันมานาน เปลี่ยนแปลง ไม่ไดห้ รอก 12. ความรู้มเี พยี งแค่ชั้น ป.ส่ี – เราจะเริ่มเห็นความสำ�คัญของ ความรู้เรื่องต่างๆ ท้ังท่ีแต่ก่อนเราคิดว่าเป็นเร่ืองง่ายๆ เช่น 7. จับมือไว้แล้วไปด้วยกัน – เราได้เห็นเหตุการณ์ท่ีประชาชน การล้างมือ การไอจามให้ถูกวิธี ซ่ึงความรู้เหล่านี้มาจากการ ร่วมกันแก้ปัญหากันเอง เช่น พ่ีตูนว่ิงเพื่อโรงพยาบาล เมื่อ พิสูจน์ความจริงจากโลกวิทยาศาสตร์ เราจะเชื่อมั่นใน โครงสร้างการทำ�งานของภาครัฐไม่สามารถตอบโจทย์ได้เร็ว วทิ ยาศาสตรก์ นั มากขน้ึ และใสใ่ จในความรทู้ ถ่ี กู ตอ้ งกนั มากขน้ึ และดีพอ ภาคเอกชนและภาคประชาสังคมเองก็เริ่มจับมือ สรา้ งองคก์ รท�ำ หนา้ ทแ่ี ทนภาครฐั ในหลายๆ ดา้ น เรานา่ จะเหน็ ยังมีแนวคิดอีกมากท่ีเขียนไว้ในบทความนี้ ผมขอหยิบยก บทบาทของการรวมกลุ่มกันของภาคธุรกิจและภาคประชา มาแคน่ ีก้ ่อนละกันนะครับ เพราะเทา่ ที่อ่านดเู ร่อื งหลังๆ ค่อนข้าง สงั คม ทมี่ าชว่ ยตอบปญั หาทภ่ี าครฐั ตอบได้ไมด่ พี อกนั มากขน้ึ ออกไปในด้านที่เกี่ยวพันกับระบบของประเทศอเมริกาเสียมาก กว่า ถ้าอยากอ่านกันเต็มๆ ก็ลองอ่านได้ท่ีนี่นะครับ https:// 8. เช้าแล้วยงั อยบู่ นทน่ี อน – ผลจากการได้สมั ผัสกบั การท�ำ งาน www.politico.com/news/magazine/2020/03/19/coronavirus- ที่บ้านแล้วมันได้ผลดี หรือการเรียนออนไลน์โดยไม่ต้องไป effect-economy-life-society-analysis-covid-135579 เจออาจารยต์ วั เปน็ ๆ ท�ำ ใหเ้ รามาเรมิ่ คดิ กนั วา่ ท�ำ ไมเราจะตอ้ ง เหน่ือยต่ืนแต่เช้า อาบน้ำ�แต่งตัวฝ่ารถติดไปทำ�งานอีกต่อไป เมอ่ื เรามโี อกาสจะใชเ้ วลาบนเตยี งไดน้ านขน้ึ แลว้ ท�ำ งานหรอื เรียนได้จนสำ�เร็จตามวัตถุประสงค์ พอเราก้าวข้ามการ เดินทางได้ เราก็จะชินแล้วทำ�อะไรผ่านออนไลน์จากที่บ้าน ได้ดีข้ึน แล้วเราจะกลับไปเป็นแบบเดิมทำ�ไม อยู่บนเตียง ตน่ื สายสบายกว่ากนั เยอะเลยนะครบั เมษายน 2563 8

CSotovreyr 4. การจัดการศพผู้ตดิ เชือ้ COVID-19 จากการแพร่ระบาดอย่างหนักของเชื้อก่อโรค COVID-19 ส่งผลให้ปัจจุบันมีผู้ติดเชื้อกระจายไปมากกว่า 50 จังหวัด ทั่วประเทศไทย และเร่ิมมีผู้เสียชีวิตจากการติดโรคดังกล่าว จึงเกิดเป็นข้อกังวลแก่ญาติของผู้ติดเชื้อและสังคมว่า จะต้อง จัดการกับศพของผู้ติดเช้ืออย่างไร และสามารถนำ�ไปทำ�พิธีก รรมทางศาสนาได้ตามปกติหรือไม่ กรมการแพทย์จึงได้อธิบาย แนวทางการจัดการศพผตู้ ดิ เช้ือกอ่ โรค COVID-19 ไว้ 5 ขั้นตอน ดังภาพ 5. รวมข้อสรปุ นา่ สนใจ หลงั WHO สง่ ทีมสืบสวนสถานการณ์ โควดิ -19 ทีจ่ นี เมื่อเดือนมีนาคมท่ีผ่านมา ทีมผู้เชี่ยวชาญนานาชาติจำ�นวน • เจ้าหน้าท่ีโรงพยาบาลส่วนใหญ่ (จากท้ังหมด 2,055 คน) 25 คน ท่ีองค์การอนามัยโลก (WHO) ส่งเข้าไปสืบสวน ตดิ เชือ้ จากที่บ้าน หรือไมก่ ต็ ิดเช้ือจากการระบาดในชว่ งแรก สถานการณ์ในจนี ไดข้ อ้ สรปุ หลกั มากมายหลงั จากการปฏบิ ตั งิ าน ทย่ี งั ไม่มกี ารประกาศมาตรการรับมือโรค ผ่านไป 9 วัน ซึ่งรายงานต้นฉบับภาษาอังกฤษฉบับดังกล่าว ได้รับการแปลเป็นภาษาไทยโดย ดร.นำ�ชัย ชีววิวรรธน์ ฝ่าย • ราว 5% ของคนทถ่ี ูกวนิ ิจฉยั ว่าป่วยต้องใช้เครอื่ งชว่ ยหายใจ สร้างสรรคส์ อื่ และผลติ ภัณฑ์ ส�ำ นกั งานพัฒนาวิทยาศาสตรแ์ ละ อกี 15% ตอ้ งใชอ้ อกซิเจนเขม้ ขน้ สูง เทคโนโลยแี หง่ ชาติ (สวทช.) ซงึ่ ขอ้ สรุปบางส่วนท่ีนา่ สนใจมีดงั น้ี • การติดเช้ือกรณีส่วนใหญ่ (78-85%) เกิดจากการติดต่อกัน • การฟื้นตัวจะใช้เวลาโดยเฉลี่ยราว 3-6 สัปดาห์สำ�หรับ รายที่อาการหนกั สว่ นรายทีป่ ่วยไม่มากจะใชเ้ วลา 2 สปั ดาห์ ในครอบครัวจากละอองเสมหะ (Droplet) ไม่ใช่การกระจาย จากละอองลอย (Aerosol) • จ�ำ นวนผปู้ ว่ ยและชว่ งเวลาทใ่ี ชร้ กั ษาเปน็ ภาระหนกั เกนิ กวา่ ระบบ ทอ่ี ฮู่ น่ั รองรบั ได้ โดยจงั หวดั หเู ปย่ เมอื งหลวงของมณฑลอฮู่ น่ั มผี ปู้ ว่ ยราว 65,596 คน (ขอ้ มลู ณ วนั ท่ี 2 มนี าคม พ.ศ. 2563) 9 เมษายน 2563

CSotovreyr • มีการส่งคนไปช่วยรับมือที่หูเป่ยราว 40,000 คน ในอู่ฮ่ันมี • จากตาราง คนท่ีอาศัยในจีน มี 13.5% ท่ีอายุระหว่าง 20- โรงพยาบาล 45 แห่งที่ใช้รองรับผู้ป่วย โดย 6 แห่งรองรับ 29 ปี จากจำ�นวนผูต้ ดิ เชือ้ ในจนี มี 8.1% ทอี่ ยใู่ นอายุกลมุ่ น้ี ผปู้ ว่ ยขนั้ วกิ ฤต และอกี 39 แหง่ รองรบั ผปู้ ว่ ยหนกั โดยเฉพาะ (แตไ่ มไ่ ดห้ มายความวา่ มี 8.1% ของคนอายุ 20-29 ปที ต่ี ดิ เชอ้ื ) กลุ่มอายุมากกว่า 65 ปี นี่หมายความว่ามีแนวโน้มท่ีใครก็ตามท่ีมีอายุในช่วงน้ี จะมี โอกาสติดเช้ือค่อนข้างต่ำ�กว่าค่าเฉล่ีย และในกลุ่มอายุนี้ • ขณะนี้จีนผลิตชุดตรวจโรคโควิด-19 ใหม่ราว 6 ล้านชุด ท่ตี ดิ เช้ือจะเสยี ชวี ติ 0.2% ตอ่ สปั ดาห์ โดยรู้ผลการตรวจได้ในวนั เดยี ว ใครทมี่ ไี ขแ้ ละไป พบแพทย์จะได้รับการตรวจเบ้ืองต้นด้วยชุดตรวจน้ี ในเมือง • เพศหญิงมีโอกาสเป็นโรคเท่าๆ กับเพศชาย โดยมีหญิง กวางตุ้งที่ห่างจากอู่ฮั่น ได้ทดสอบกับคนไปแล้วรวม ชาวจีนเพียง 8% เท่าน้ันที่ติดเชื้อและเสียชีวิตจากโรคน้ี 3.2 แสนคน และมี 0.14% ท่ตี รวจพบไวรัส ขณะท่ผี ูช้ ายจะอยทู่ ่ี 4.7% ของอัตราการเสยี ชวี ิต • คนส่วนใหญ่ที่ได้รับเช้ือมักจะมีอาการในที่สุด แม้ว่าจะช้า • โรคนีร้ นุ แรงในกล่มุ หญงิ มีครรภ์มากกวา่ กลุ่มอื่น เร็วต่างกัน ในกรณีท่ีตรวจพบไวรัสแต่ยังไม่มีอาการน้ัน • เด็กที่คลอดจากมารดาที่ติดเช้ือด้วยวิธีผ่าคลอดรวม 9 ราย หายาก และสว่ นใหญจ่ ะป่วยในอกี 2-3 วันต่อมา ท่ีตรวจสอบมสี ุขภาพแขง็ แรงและไม่ตดิ เช้อื • อาการท่ีพบบ่อยที่สุดคือมีไข้ (88%) ไอแห้งๆ (68%) • มารดาเหลา่ นนั้ ตดิ เชอ้ื ในชว่ ง 3 เดอื นสดุ ทา้ ยของการตงั้ ครรภ์ ไมม่ เี รย่ี วแรง (38%) ไอแบบมีเสมหะ (33%) หายใจล�ำ บาก • ยังไม่มีข้อมูลแน่ชัดว่าหากเกิดการติดเช้ือในช่วง 3 หรือ (18%) เจบ็ คอ (14%) ปวดหวั (14%) 6 เดือนแรกของการตั้งครรภ์ เด็กในท้องจะเป็นอย่างไร • อาการที่ไม่ใชส่ ญั ญาณโรคของโควดิ -19 คอื นำ�้ มกู ไหล เพราะเด็กเหลา่ น้ียังไมถ่ งึ กำ�หนดคลอดในปจั จุบัน • จากการตรวจสอบคนจีนท่ีติดเช้ือรวม 44,672 คน มีอัตรา • ไวรัสชนิดใหม่นี้มีพันธุกรรม 96% เหมือนกับไวรัสโคโรนาที่ อยใู่ นค้างคาว และเหมือนไวรัสโคโรนาในตัวนมิ่ (Pangolin) การเสยี ชวี ิตอยู่ที่ 4% 86-92% ดังน้ันมีความเป็นไปได้มากว่าที่มาของไวรัสใหม่นี้ • ระบบสุขภาพของจีน: คนท่ีติดเชื้อในจีนราว 20% ต้องการ คือการส่งผ่านไวรัสท่ีกลายพนั ธจุ์ ากสัตวม์ ายงั คน การรักษาที่โรงพยาบาลนานหลายสัปดาห์ จีนมีโรงพยาบาล เพียงพอจะใช้รักษาประชากรได้ 4% ของท้ังหมดในเวลา เดียวกัน ขณะทป่ี ระเทศพฒั นาแล้วอ่ืนๆ มีศักยภาพราว 0.1- 1.3% และเตยี งสว่ นใหญล่ ว้ นแลว้ แตม่ ผี ปู้ ว่ ยโรคอน่ื ใชอ้ ยแู่ ลว้ • วิธีการรับมือแรกสุดที่จะช่วยป้องกันการกระจายของไวรัส ได้อยา่ งชะงดั คือ ท�ำ ให้จ�ำ นวนผู้ป่วยหนักโรคน้มี จี ำ�นวนนอ้ ย และขนั้ ตอนส�ำ คญั รองลงมาคอื การเพม่ิ จ�ำ นวนเตยี ง (รวมทงั้ วสั ดุและบุคลากร) จนกวา่ จะมีเพยี งพอสำ�หรบั ผู้ปว่ ยหนัก • จีนทดสอบการรักษาด้วยวิธีการท่ีหลากหลายกับโรคท่ียังไม่ เป็นท่ีรู้จัก และนำ�วิธีการท่ีประสบความสำ�เร็จมากท่ีสุดไปใช้ ทวั่ ประเทศ ดว้ ยวิธกี ารตอบสนองเชน่ น้เี องท่ีทำ�ให้อัตราการ ตายลดลงกวา่ เม่อื 1 เดือนกอ่ นหน้าน้ี • ยิ่งอายุน้อยก็ย่ิงติดเช้ือยาก และแม้จะติดเช้ือก็จะป่วยไม่ หนกั เทา่ กับผูท้ ีอ่ ายมุ ากกว่า เมษายน 2563 10

CSotovreyr • นับตั้งแต่ส้ินเดือนมกราคม จำ�นวนไวรัสโคโรนาในจีนค่อยๆ ระบุรายชื่อคนท่ีติดต่อด้วยรวม 2,842 คน มีการค้นหาจนพบ ลดลงอย่างต่อเนื่อง ถึงตอนนี้มีเพียง 329 รายท่ีวินิจฉัย หมดทุกคน และมีการทดสอบไปแล้วถึง 2,240 ราย โดยจาก พบใหม่เทียบกับประมาณ 1 เดือนก่อนหน้านี้ท่ีพบราว จ�ำ นวนดงั กล่าวมี 8% ท่ตี ิดเชอ้ื 3,000 รายต่อวัน ขณะท่ีในจังหวัดเสฉวน มคี นตดิ ตอ่ ดว้ ยท่ีระบชุ อื่ ไว้ 25,493 คน พบตัวแล้ว 99% (25,347 คน) และตรวจสอบไปแล้ว • รายงานสรปุ วา่ ปรากฏการณล์ ดลงของจ�ำ นวนผปู้ ว่ ยโควดิ -19 23,178 คน โดยพบว่ามีการติดเช้ือ 0.9% ส่วนจังหวัดกวางตุ้ง ในจีนนา่ จะเป็นเร่อื งจริง มีคนในรายชื่อท่ีติดต่อกัน 9,939 คน พบตัวหมดแล้ว และมี การตรวจสอบไปแลว้ 7,765 คน พบผู้ติดเชือ้ 4.8% ซงึ่ กห็ มาย ท้ังนี้ผู้จัดทำ�รายงานสรุปว่า จากการตรวจสอบพ้ืนที่เกิดเหตุ ความว่าหากคุณบังเอญิ ตดิ ต่อหรอื พูดคยุ โดยตรงกับคนท่ตี ิดเชอื้ มีการลดลงของผู้ป่วยที่ไปยังโรงพยาบาลในบริเวณที่เกิดการ จะมโี อกาสตดิ เช้ืออยรู่ ะหวา่ ง 1-5% ระบาด มกี ารเพิม่ ข้นึ ของจำ�นวนเตียงทวี่ า่ ง และนักวทิ ยาศาสตร์ ท่มี าของบทความและภาพประกอบจาก >> ชาวจนี เรมิ่ ประสบปญั หาเรอื่ งการหาจ�ำ นวนผตู้ ดิ เชอ้ื ใหมๆ่ ใหม้ าก https://bit.ly/39tnJAo พอสำ�หรับใช้ในการทดสอบทางคลนิ กิ ของยามากมายหลายตัว รายงานต้นฉบับภาษาองั กฤษ >> Report of the WHO-China หนง่ึ ในเหตผุ ลส�ำ คญั ทเ่ี ชอื่ วา่ ควบคมุ การระบาดในจนี ไดแ้ ลว้ Joint Mission on Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) คือมีการสัมภาษณ์คนที่ติดเชื้อทุกคนท่ัวประเทศเกี่ยวกับคนท่ี (https://bit.ly/2UW4j1I) เคยสัมผัสและทดสอบคนกลุ่มดังกล่าว โดยมีทีม 1,800 ทีมใน อฮู่ น่ั ทที่ �ำ เรอื่ งน้ี ซง่ึ แตล่ ะทมี จดั การกบั เรอ่ื งนอ้ี ยา่ งนอ้ ย 5 คน แต่ ความพยายามนอกอฮู่ นั่ กม็ มี ากมายเชน่ กนั เชน่ ในเซนิ เจนิ้ ผตู้ ดิ เชอื้ 6. DDC-Care แอปติดตามผมู้ ีความเสีย่ งติดเช้ือโรค COVID-19 ท่ามกลางวิกฤตการระบาดของโรคโควิด-19 ที่แพร่กระจาย อย่างรวดเร็ว ทุกคนในสังคมล้วนมีความเส่ียงติดเช้ือได้อย่าง งา่ ยดาย การตดิ ตามและประเมนิ ผทู้ มี่ คี วามเสย่ี งจงึ มคี วามส�ำ คญั อย่างย่ิงที่จะช่วยควบคุมการแพร่ระบาดของโรคนี้อย่างได้ผล และยังช่วยให้ผู้ติดเชื้อสามารถเข้าถึงการรักษาได้อย่างทัน ทว่ งที กระทรวงการอดุ มศกึ ษา วทิ ยาศาสตร์ วจิ ยั และนวตั กรรม (อว.) โดยส�ำ นกั งานพฒั นาวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยแี หง่ ชาติ (สวทช.) ได้ร่วมกับกรมควบคุมโรค และอีกหลายหน่วยงานท่ีเก่ียวข้อง พฒั นาแอปพลเิ คชนั DDC-Care: ระบบตดิ ตามและประเมนิ ผทู้ มี่ ี ความเสยี่ งตอ่ โรคตดิ เชอื้ COVID-19 ส�ำ หรบั ตดิ ตามและประเมนิ สขุ ภาพผทู้ ม่ี คี วามเสย่ี งตดิ เชอ้ื โรคโควดิ -19 โดยผทู้ แ่ี พทยป์ ระเมนิ วา่ เปน็ กลมุ่ เสย่ี งรวมถงึ บคุ คลทใี่ กลช้ ดิ กบั ผปู้ ว่ ยกลมุ่ เสยี่ งดงั กลา่ ว 11 เมษายน 2563

CSotovreyr จะต้องกักตัวเองอยู่ภายในที่พักอาศัยเป็น 12 ระยะเวลา 14 วัน ซึ่งกรมควบคุมโรคจะ ประเมินความเส่ียงจากข้อมูลสุขภาพท่ีได้จาก ระบบ เพ่ือให้คำ�แนะนำ�และช่วยเหลือได้ทัน ท่วงทเี มื่อมอี าการ สำ�หรบั ผู้ใชง้ านแอปพลิเคชัน DDC-Care แบ่งออกเป็น 2 กล่มุ ได้แก่ กลมุ่ ผ้ทู เ่ี ข้ารบั การ ตรวจที่โรงพยาบาลและแพทย์ประเมินว่าเป็น ผทู้ มี่ คี วามเสยี่ ง และกลมุ่ ผทู้ ี่ไดร้ บั การประเมนิ จากแพทย์ว่าติดเช้ือรวมถึงบุคคลใกล้ชิด ซ่ึงจะได้รับคำ�แนะนำ�ให้ติดต้ังแอปพลิเคชัน DDC-Care ณ โรงพยาบาล หรอื ไดร้ บั แจง้ ผา่ น SMS โดยเร่ิมนำ�ไปใช้งานจริงเมื่อวันท่ี 31 มีนาคม พ.ศ. 2563 ณ สถาบนั บ�ำ ราศนราดูร และจะขยายไปสูโ่ รงพยาบาลอื่นๆ ทวั่ ประเทศ ทง้ั นี้ เมอื่ ผู้ใชง้ านแอปพลเิ คชนั DDC-Care ลงทะเบยี นเขา้ ใชง้ านแอปพลเิ คชนั เรยี บรอ้ ยแลว้ จะต้องทำ�แบบคัดกรองสุขภาพทุกวันอย่าง ตอ่ เนอื่ งเปน็ เวลา 14 วนั โดยเปน็ คำ�ถามเพอ่ื ประเมนิ เบอ้ื งตน้ เชน่ อาการไข้ อณุ หภมู ริ า่ งกาย อาการไอ นำ้�มูก อาการเหนื่อยหอบ และเม่อื ทำ�แบบประเมินแล้วจะมีผลการประเมิน ตอบกลับว่ามีอัตราความเส่ียงเพ่ิมขึ้นหรือไม่ หากความเสี่ยงเพิ่มข้ึนจะมีคำ�แนะนำ�ให้ โทรศพั ท์ติดต่อกรมควบคุมโรค นอกจากน้ีระบบยังเข้าถึงพิกัดสถานที่ กักตัวของผู้ป่วยและกลุ่มเสี่ยงแบบเรียลไทม์ ทุกๆ 10 นาที และบันทกึ เส้นทางการเดินทาง ย้อนหลังเพื่อประโยชน์ในการติดตามและลด ภาระงานของเจา้ หนา้ ทใ่ี นการโทรศพั ทส์ อบถาม อาการและพิกัดของผู้ป่วยและกลุ่มเสี่ยง ห า ก พ บ ก ร ณี ผู้ ป่ ว ย แ ล ะ ก ลุ่ ม เ ส่ี ย ง ไ ม่ ทำ � แบบคัดกรองอย่างต่อเน่ืองหรือออกนอก พิกัดสถานที่กักตัว ระบบจะแจ้งเตือนไป เมษายน 2563

CSotovreyr ยังเจ้าหน้าที่เพื่อดำ�เนินการได้อย่างทันท่วงที ทั้งนี้ ข้อมูลท่ีได้กรอกเข้าระบบ DDC-Care จะเป็นความลับ โดยมีการจำ�กัดผู้มีสิทธิ์เข้า ตรวจสอบและจัดการข้อมูลเป็น 4 ระดับ ได้แก่ โรงพยาบาล สำ�นักงานสาธารณสุขจังหวัด ส�ำ นกั งานปอ้ งกนั ควบคมุ โรค และกรมควบคมุ โรค โดยสามารถดรู ายละเอยี ดการใชง้ านแอปพลเิ คชนั DDC-Care ไดท้ ี่ https://youtu.be/ETEyh2wfsw8 ท่มี า : www.nstda.or.th/th/news/13098-20200401-nstda-covid-19, www.nectec.or.th/news/news-pr-news/ddc-care.html 13 เมษายน 2563

ระเบยี งเทขคา่ โวนวฯทิ ยไท-์ ย กองบรรณาธิการ “Germ Saber Robot” หนุ่ ยนต์ฆา่ เชอ้ื ไวรสั COVID-19 ด้วยแสงยูวี ใน 30 นาที ศูนย์เทคโนโลยเี พอ่ื ความมนั่ คงของประเทศและการประยกุ ตเ์ ชงิ พาณชิ ย์ (NSD) ส�ำ นกั งานพฒั นาวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยแี หง่ ชาติ (สวทช.) รว่ มกบั สถาบนั วิจัยเทคโนโลยีชีวภาพและวิศวกรรมพันธุศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พัฒนาและ ทดสอบนวตั กรรมหนุ่ ยนต์ฆ่าเช้อื โรคดว้ ยแสงยูวี หรอื “Germ Saber Robot” (เจริ ์ม เซเบอร์ โรบอต) ซง่ึ เปน็ หนุ่ ยนตท์ �ำ หนา้ ทฆี่ า่ เชอื้ กอ่ โรค COVID-19 ซง่ึ มปี ระสทิ ธภิ าพสามารถเขา้ ถงึ การ ฆ่าเชอ้ื โรคในพืน้ ท่เี ฉพาะและจุดเส่ยี งโรคต่างๆ ได้ โดยใช้ระบบบงั คับระยะไกล ทำ�ให้บุคลากร ไมจ่ �ำ เปน็ ตอ้ งเขา้ ไปในจดุ เสย่ี ง และปอ้ งกนั การไดร้ บั อนั ตรายจากแสง UV (รงั สอี ลั ตราไวโอเลต) เมษายน 2563 ดร.ศิิวรัักษ์์ ศิิวโมกษธรรม 14

ระเบยี ง เทขคา่ โวนวฯทิ ยไท-์ ย ดร.ศวิ รักษ์ ศวิ โมกษธรรม ผ้อู ำ�นวยการ Robot ระยะเวลา 15-30 นาทตี อ่ จดุ จะชว่ ย ที่โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ และหน่วยงาน ศูนยเ์ ทคโนโลยเี พือ่ ความมนั่ คงของประเทศ ฆ่าเช้ือโรคในรัศมีโดยรอบ 1-2 เมตร บน ต่างๆ ตอ่ ไป และการประยุกตเ์ ชิงพาณิชย์ (NSD) สวทช. พื้นผิวต่างๆ เช่น อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ สำ�หรับหน่วยงานหรือผู้ที่สนใจให้ทีม กลา่ ววา่ “Germ Saber Robot” เปน็ หนุ่ ยนต์ อุปกรณ์การแพทย์ ท่ีไมส่ ามารถโดนนำ้�หรือ วิจัยทำ�การผลิต หรือนำ�ไปทดลองใช้งาน ฆ่าเชื้อไวรัสก่อโรค COVID-19 ด้วยแสง นำ้�ยาเคมีได้ ท่ีสำ�คัญหุ่นยนต์ สามารถฆ่า สามารถตดิ ต่อได้ท่ี UV-C ซ่งึ เป็นแสง UV ทีม่ ปี ระสิทธภิ าพสูง เช้อื โรคในละอองฝอยท่ีลอยในอากาศได้ ดร.ศวิ รกั ษ์ ศวิ โมกษธรรม ในการก�ำ จดั สงิ่ มชี วี ติ ขนาดเลก็ หรอื เชอ้ื โรค โดยไม่มสี ารเคมีตกค้าง ผู้อ�ำ นวยการศูนย์เทคโนโลยเี พอื่ ความ ต่างๆ ทค่ี วามยาวคลน่ื น้ี จะสามารถทำ�ลาย ดร.ศิวรักษ์ กล่าวต่อว่า วัตถุประสงค์ มัน่ คงของประเทศและการประยุกตเ์ ชิง DNA ของส่ิงมีชีวิตขนาดเล็กอย่างไวรัส ในการพัฒนา Germ Saber Robot ข้ึน พาณิชย์ สวทช. แบคทีเรีย เช้ือรา และเช้ือโรคชนิดต่างๆ ทีมวิจัยต้องการช่วยบรรเทาสถานการณ์ โทรศัพท์ 0 2564 7000 กด 2521 เพ่ือเปน็ การหยุดย้ังการแพร่พันธุ์ การระบาดของโรค COVID-19 ในยาม “Germ Saber Robot ท่ีพัฒนาข้ึน ขาดแคลนอุปกรณ์ทางการแพทย์ ทั้ง รายละเอียด > https://bit.ly/39eqiWL ประกอบดว้ ยหลอด UV-C ขนาดพลงั งานรวม หน้ากากอนามัย แอลกอฮอล์ฆ่าเชื้อ และ 300 วตั ต์ พรอ้ มชดุ ควบคมุ ไฟพเิ ศษทสี่ ามารถ นำ้�ยาฆ่าเชื้อ จึงเร่งผลิตหุ่นยนต์ฆ่าเช้ือข้ึน บงั คบั ใหข้ บั เคลอ่ื นไปยงั จดุ ตา่ งๆ ผา่ นอปุ กรณ์ เพ่ือเป็นอุปกรณ์เสริม ที่ใช้งานได้สะดวก ควบคมุ รโี มตคอนโทรล และสามารถหมนุ ตวั ทุกท่ีทุกเวลา ทั้งนี้ทีมวิจัยวางแผนนำ�ร่อง ได้แบบ 360 องศา เมื่อใช้ Germ Saber ทดสอบการใช้งานท่ีสถานพยาบาลแห่งแรก 15 เมษายน 2563

ระเบยี ง เทขคา่ โวนวฯทิ ยไท-์ ย นวัตกรรมหนา้ กากผา้ นาโนป้องกัน COVID-19 และไรฝนุ่ “WIN-Masks: Washable Innovative Nano-Masks” “WIN-Masks: Washable เทคโนโลยีนิวเคลียร์ และการสนับสนุน ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีต่างมีการ Innovative Nano-Masks” ด้านเงินทุนวิจัยจากสำ�นักงานการวิจัย พั ฒ น า น วั ต ก ร ร ม ห น้ า ก า ก ท่ี ใ ช้ ป้ อ ง กั น ได้รับการเปิดตัวอย่างสอดรับกับยุคสมัยใน แห่งชาติ (วช.) ฝ่นุ ละออง PM 2.5 อยูก่ ่อนหน้าแลว้ จึงเกิด ฐานะ “หนา้ กากอนามยั ซกั ไดจ้ ากผา้ นาโน เพอ่ื จุดเร่ิมต้นของการทำ�วิจัยน้ีมาจากการที่ การผนกึ ก�ำ ลงั กนั ขน้ึ ระหวา่ ง ศนู ยค์ วามเปน็ เลศิ สู้ไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่” โดยโครงการ ศิริราชพยาบาล เล็งเห็นถึงปัญหาการแพร่ ดา้ นชีววิทยาศาสตร์ (TCELS) มหาวทิ ยาลัย นวัตกรรมหน้ากากผ้านาโนกันไรฝุ่นซักได้ ระบาดของไวรสั กอ่ โรค COVID-19 ไปทวั่ โลก เทคโนโลยรี าชมงคลลา้ นนา และศนู ยบ์ รกิ าร หรือ Washable Innovative Nano-Masks: เมื่อลองคาดการณ์ถึงสถานการณ์ที่แย่ท่ีสุด และวจิ ยั ไรฝนุ่ โรงพยาบาลศริ ริ าช เพอื่ รว่ มกนั WIN-Masks เป็นการพัฒนาข้ึนจากความ (Worst-case scenario) พบวา่ การขาดแคลน ต่อยอดนวัตกรรมผ้ากันไรฝุ่นท่ีมีอยู่เดิม ร่วมมือของ กระทรวงการอุดมศึกษา หน้ากากอนามัยของบุคลากรทางการแพทย์ เปน็ นวตั กรรมหน้ากากอนามยั WIN-Masks วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) จะเป็นส่ิงแรกที่เกิดขึ้นอย่างแน่นอน ซึ่งจะ ซ่ึงมคี ณุ สมบตั ิ 5 ขอ้ คอื ค ณ ะ แ พ ท ย ศ า ส ต ร์ ศิ ริ ร า ช พ ย า บ า ล เป็นปัญหาใหญ่ต่อท้ังระบบสาธารณสุข จึง 1) ส า ม า ร ถ ก ร อ ง อ นุ ภ า ค ไ ด้ อ ย่ า ง มี มหาวิทยาลยั มหดิ ล และศนู ย์ความเปน็ เลศิ ตอ้ งมกี ารคดิ มาตรการทชี่ ดั เจนเพอื่ รบั มอื ถงึ ด้านชีววิทยาศาสตร์ (TCELS) รวมถึง ปญั หาทอี่ าจเกิดขนึ้ ประสิทธิภาพ (Particle filtration หน่วยงานพันธมิตร ได้แก่ มหาวิทยาลัย เมื่อมีการปรึกษาร่วมกับหน่วยงาน efficiency: PFE) ป้องกันหรือ เทคโนโลยีราชมงคลล้านนา สถาบัน และแผนกทเี่ กยี่ วขอ้ ง พบวา่ หลายหนว่ ยงาน กรองฝนุ่ ละอองฝอยขนาด 5 ไมครอนได้ 2) ส า ม า ร ถ ป้ อ ง กั น ก า ร ซึ ม ผ่ า น ข อ ง เมษายน 2563 16

ระเบยี ง เทขคา่ โวนวฯทิ ยไท-์ ย ละอองฝอยเสมหะหรือสารคัดหลั่ง หน้ากากจากโรงงานท่ีคัดเลือกแล้วว่า สอบถามเพิ่มเตมิ กรณุ าตดิ ตอ่ ที่เป็นของเหลว (Fluid resistance) ไดร้ บั การรบั รองมาตรฐานจากส�ำ นกั งาน Sinwattana Support Team จากภายนอกส่ผู ู้สวมใส่ และจากเสมหะ คณะกรรมการอาหารและยา (อย.) Tel: 02-233-3723 ผ้สู วมใสส่ ภู่ ายนอกได้ โดยใหม้ หาวทิ ยาลยั เทคโนโลยรี าชมงคล Email: [email protected] 3) หน้ากากมีความกระชับ (Fit test) ล้านนาทำ�หน้าที่เป็นหน่วยตรวจสอบ HELP LINE: สามารถสวมใสไ่ ดแ้ นบกบั ใบหนา้ ปอ้ งกนั มาตรฐาน ก่อนนำ�ไปฆ่าเช้ือด้วยรังสี K. Bhornkanok 061-798-0119 อากาศจากภายนอกเข้าได้ แกมมาโดยสถาบันเทคโนโลยีนิวเคลีย K. Sawita 083-728-5585 4) มกี ารซมึ ผ่านของอากาศไดด้ ี (Perme- ร์แห่งชาติ (องค์การมหาชน) ซ่ึงจะใช้ รายละเอียด > https://bit.ly/2wD6nUb ability test) ทำ�ให้มีการระบายของ เทคโนโลยีนิวเคลียร์ฉายรังสีลงบน อากาศไดด้ แี ละไมท่ �ำ ใหก้ ารหายใจล�ำ บาก หน้ากากเป็นขั้นตอนสุดท้ายเพ่ือทำ�ให้ 5) สามารถซักซ้ำ�ได้มากกว่า 30 ครั้ง มั่นใจไดว้ ่าหน้ากาก WIN-Masks จะถกู โดยไม่สูญเสียคุณสมบัติทั้ง 4 ด้าน ฆ่าเชื้อทั้งหมดโดยไม่มีการสัมผัสก่อน ในการผลิตทางศูนย์ความเป็นเลิศด้าน สง่ มอบไปยงั ผู้ใชง้ าน ผู้ใชส้ ามารถวางใจ ชีววิทยาศาสตร์ (TCELS) จะสั่งผลิต เร่ืองความปลอดภัยในการใชง้ านได้ 17 เมษายน 2563

ระเบยี ง เทขคา่ โวนวฯทิ ยไท-์ ย “ฆา่ เชื้อกอ่ โรค COVID-19” ดว้ ยสารสกดั จากธรรมชาติ ไม่เป็นอันตราย ตอ่ มนษุ ย์และสงิ่ แวดล้อม ทนความร้อน ย่อยสลายได้ นอกจาก “กนิ ร้อน ชอ้ นกลาง ล้างมือ” แลว้ การทำ�ความสะอาดพนื้ ทส่ี าธารณะท่ีมี การใชง้ านรว่ มกนั ของคนจ�ำ นวนมาก อาทิ อาคารผู้โดยสารสนามบนิ โรงแรมทพี่ กั รถขนสง่ สาธารณะ และสถานทีจ่ ัดประชมุ ต่างๆ ฯลฯ ก็เปน็ ส่งิ หนึง่ ทชี่ ว่ ยปอ้ งกันการระบาดของเช้ือ กอ่ โรค COVID-19 ได้ หนงึ่ ในผลติ ภณั ฑฆ์ า่ เชอ้ื ทกี่ �ำ ลงั ไดร้ บั ความนยิ มในปจั จบุ นั คอื ผลติ ภณั ฑ์ “KEEEN Germ Killer Blood, Scale & Oil Remover” ซึ่งเปน็ หนึ่งใน “ผลิตภัณฑ์ในบัญชนี วัตกรรมไทย” ซ่ึงมสี ำ�นกั งาน พัฒนาวิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยแี ห่งชาติ (สวทช.) เป็นหนว่ ยงานดแู ล ดร.วสนั ต์ อรยิ พุทธรตั น์ ผู้ก่อตงั้ และประธานกรรมการบรหิ าร บรษิ ัทคีนน์ จ�ำ กดั กลา่ ววา่ ผลติ ภณั ฑ์ KEEEN Germ Killer Blood, Scale & Oil Remover คอื น�ำ้ ยาฆา่ เชอ้ื ผสมสารสกัดจากธรรมชาติ (Natural disinfectant) ไม่มีส่วนผสมของแอลกอฮอล์ เปน็ ผลงานทต่ี อ่ ยอดนวตั กรรมจากฐานงานวจิ ยั เดมิ ผลติ ภณั ฑแ์ บคทเี รยี ยอ่ ยคราบน�้ำ มนั หรือสารชีวภาพขจัดคราบนำ้�มัน (Bio dispersant) ซึ่งร่วมวิจัยกับศูนย์พันธุวิศวกรรม และเทคโนโลยชี วี ภาพแหง่ ชาติ (ไบโอเทค) ส�ำ นกั งานพฒั นาวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี แหง่ ชาติ (สวทช.) “ผลิตภัณฑ์ KEEEN Germ Killer Blood, Scale & Oil Remover สามารถใช้ ท�ำ ความสะอาดและฆ่าเช้ือโรคได้ทัง้ ในบ้านเรอื นและการสาธารณสุข สามารถฆา่ เชอ้ื แบคทีเรียก่อโรคท้ังแกรมบวก แกรมลบ เช้ือรา และเช้ือไวรัส ได้ถึง 99.99% ในทุกพ้ืนผิวสัมผัส ท้ังบนพื้นผิว (Surface) และท่ีลอยอยู่ในอากาศ (Airborne) สามารถใช้ทำ�ความสะอาดส่ิงสกปรก คราบเลือด สารคัดหลั่งปนเปื้อน คราบไขมัน ดร.วสัันต์์ อริิยพุุทธรััตน์์ เมษายน 2563 18

ระเบยี ง เทขคา่ โวนวฯทิ ยไท-์ ย คราบทเ่ี กดิ จากเชอ้ื รา คราบตะกรนั ทป่ี นเปอ้ื น โดยมผี ลรบั รองจากตา่ งประเทศ และยงั เปน็ สหรัฐอเมริกา รวมท้ังยังได้ขึ้นทะเบียน บริเวณพ้ืนผิว รวมท้ังยังช่วยขจัดกล่ินไม่ ผลิตภัณฑ์ตัวแรกที่ ได้ ใบรับรองจากยุโรป สินค้าในบัญชีนวัตกรรมไทยเพ่ือจำ�หน่าย พงึ ประสงค์ ท่ีเรียกว่า ECOCERT (Natural product ให้กับตลาดหน่วยงานภาครัฐได้จัดซ้ือ “ทส่ี �ำ คญั ผลติ ภณั ฑย์ งั มเี ทคโนโลยฉี ดี พน่ Certification) และได้ใบรับรองว่าปลอดภัย ง่ายข้นึ ด้วย” แบบละอองน�ำ้ (Fumigation) ชว่ ยเพม่ิ พนื้ ทผ่ี วิ เม่อื สมั ผัสอาหาร (Food grade) จาก NSF ปจั จบุ นั นวตั กรรม Germ Killer Blood, และประสิทธิภาพในการฆ่าเชื้อโรคได้ดีข้ึน (National Sanitation Foundation) Scale & Oil Remover เปน็ กลุ่มผลิตภณั ฑ์ ที่กำ�กับดูแลโดยสำ�นักงานคณะกรรมการ อาหารและยา (อย.) ซงึ่ เปน็ ผลติ ภณั ฑฆ์ า่ เชอื้ จากสารสกัดจากธรรมชาติหน่ึงเดียวของ ประเทศไทยท่ีมีการนำ�ไปใช้งานจริง ได้รับ การตรวจรบั รองจากคณะเวชศาสตรเ์ ขตรอ้ น มหาวิทยาลัยมหิดลในการนำ�ไปใช้ฆ่าเช้ือ ไวรสั โรคมอื เทา้ ปากและไวรสั ทางเดนิ หายใจ เช่น H5N1 นอกจากน้ันล่าสุดบริษัทเอเชีย คลนี นงิ่ จ�ำ กดั และบรษิ ทั เอสบแี อล ซพั พลาย จำ�กัด ผู้แทนจำ�หน่ายนวัตกรรมดังกล่าวได้ นำ�ไปใช้ฉีดพ่นภายในอาคารผู้โดยสารพ้ืนท่ี สนามบนิ อตู่ ะเภาทง้ั หมด ในชว่ งการน�ำ คนไทย กลบั จากประเทศจนี เมอ่ื ตน้ เดอื นกมุ ภาพนั ธ์ ทีผ่ ่านมา รายละเอยี ด > https://bit.ly/2QH9q4A 19 เมษายน 2563

ระเบยี ง เทขคา่ โวนวฯทิ ยไท-์ ย “ชดุ ทดสอบโรคพยาธใิ บไม้ตับและโรคพยาธิเสน้ ด้ายในคน” ตรวจง่าย ตรวจเรว็ รผู้ ลใน 15 นาที รศ.นพ.ชาญชยั พานทองวริ ยิ ะกลุ 20 รั ก ษ า ก า ร แ ท น อ ธิ ก า ร บ ดี มหาวทิ ยาลยั ขอนแกน่ กลา่ ววา่ เปน็ ครงั้ แรก ที่ไทยสามารถผลิตชุดทดสอบสำ�เร็จรูปท่ี สามารถตรวจสอบโรคพยาธิเส้นด้ายและ โรคพยาธใิ บไม้ในตบั ในคน ซง่ึ สามารถตรวจสอบ และอา่ นผลไดอ้ ยา่ งรวดเรว็ โดยไมต่ อ้ งอาศยั เคร่ืองมือแพทย์ราคาแพงและผู้เชี่ยวชาญ ในการทดสอบ ชดุ ทดสอบนจี้ ะชว่ ยหนนุ เสรมิ ศักยภาพในการทำ�งานของบุคคลากรด้าน สาธารณสุข ให้สามารถช่วยเหลือผู้ป่วยที่มี อาการใหม้ คี ณุ ภาพชวี ติ ทดี่ ขี นึ้ และยงั กระตนุ้ ให้เกิดความเข้มแข็งด้านงานวิจัยในคนและ สัตวส์ าขาปรสิตวทิ ยาในกล่มุ นกั วจิ ยั ร่นุ ใหม่ ศาสตราจารย์ ดร.วันชัย มาลีวงษ์ ศาสตราจารยว์ จิ ยั ดเี ดน่ ส�ำ นกั งานคณะกรรมการ เมษายน 2563

ระเบยี ง เทขคา่ โวนวฯทิ ยไท-์ ย ส่งเสริมวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม “เดมิ ทวี ธิ กี ารตรวจหาพยาธเิ สน้ ดา้ ยและ “สำ�หรบั พยาธิใบไมต้ บั คนไทยจะติดมา (สกสว.) หัวหน้าโครงการ “ชุดทดสอบ พยาธิใบไม้ตับท่ีดีที่สุดคือการนำ�อุจจาระมา จากการบริโภคปลานำ้�จืดท่ีมีเกล็ดแบบดิบ โรคพยาธิใบไม้ตับและโรคพยาธิเส้นด้าย ตรวจใตก้ ลอ้ งจลุ ทรรศน์ แลว้ อาศยั นกั ปรสติ ซ่ึงอาจมีตัวอ่อนระยะติดต่อของพยาธิใบไม้ ในคนแบบรวดเร็ว” หนึ่งในผู้สร้างสรรค์ วทิ ยาทเี่ ชย่ี วชาญในการท�ำ งาน ซง่ึ ในบางครงั้ เมอ่ื พยาธใิ บไมต้ บั โตเตม็ วยั พยาธจิ ะกอ่ ใหเ้ กดิ ผลงานเผยว่า ผลงานทั้ง “Strongyloi- อจุ จาระทน่ี �ำ มาตรวจก็ไมม่ พี ยาธหิ รอื ไขพ่ ยาธิ การอักเสบเรื้อรังท่ีท่อนำ้�ดี และแม้บางราย diasis ICT Kit” สำ�หรับวินิจฉัยโรคพยาธิ อยใู่ นนนั้ แตห่ ากใช้ Strongyloidiasis ICT Kit จะกนิ ยาถา่ ยพยาธทิ กุ ปแี ตย่ งั คงบรโิ ภคปลาดบิ เส้นด้ายหรือโรคพยาธิสตรองจิลอยต์ในคน ในการตรวจพยาธิเส้นด้าย จะมีค่าความไว ดงั เดมิ กอ็ าจตดิ พยาธซิ �ำ้ ๆ จนทอ่ น�ำ้ ดเี กดิ การ และ “Opisthorchiasis & Clonorchiasis 93.3% และค่าความจำ�เพาะ 83.7% และ อกั เสบเรอ้ื รงั และรนุ แรงเรว็ ขน้ึ ดงั นน้ั การตรวจ ICT Kit” สำ�หรับวินิจฉัยโรคพยาธิใบไม้ตับ หากใช้ Opisthorchiasis & Clonorchiasis หาแอนตบิ อดจี งึ เปน็ แนวทางใหมใ่ นการตรวจ ท้ังชนดิ โอพิสทอรศ์ ิส วเิ วอรินี (Opisthochis ICT Kit ในการตรวจพยาธิใบไม้ตับ จะมีค่า คัดกรองหาผู้ติดเช้ือพยาธิใบไม้ตับ เพื่อ viverrini; Ov) ที่พบในคนไทย และชนิด ความไว 94.6% และคา่ ความจ�ำ เพาะ 91.2%” ป้องกันการเกิดมะเร็งทอ่ น้ำ�ด”ี คลอนอร์คิสไซเนนสิส (Clonorchis โดยศาสตราจารย์ ดร.วนั ชยั ได้อธบิ าย ปัจจุบันมหาวิทยาลัยขอนแก่นได้มอบ sinensis: Cs) ท่ีพบในจีน เกาหลี และ ถึงความอันตรายของพยาธทิ ั้งสองวา่ พยาธิ ชดุ ตรวจทงั้ 2 ชนดิ ใหผ้ แู้ ทนจากส�ำ นกั งาน เวียดนาม เป็นนวัตกรรมชุดทดสอบแบบ เส้นด้ายเป็นอันตรายต่อผู้ที่ ได้รับสาร ป้องกนั ควบคมุ โรค ผู้แทนจากโรงพยาบาล รวดเร็วท่ีทันสมัยชุดแรกของโลก โดย สเตียรอยด์ในขนาดสูงเป็นเวลานาน เมื่อ ในภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื 22 โรงพยาบาล อุปกรณ์นี้ใช้เทคนิค Lateral flow คล้าย ติดเช้ือพยาธิกลุ่มนี้จะมีการติดเชื้ออย่าง และอบรมการใช้งานเชิงปฏิบัติการตาม การตรวจการตั้งครรภ์ สามารถใช้ตรวจหา รุนแรง และเกิดการติดเชื้อแบคทีเรียใน ลำ�ดับ ท้งั นีอ้ ปุ กรณ์ชุดตรวจทง้ั 2 ชนิด ได้ แอนติบอดีในน้ำ�เลือดผู้ป่วย แล้วอ่านผล กระแสเลือดทำ�ให้ผู้ป่วยเสียชีวิตได้ ฉะน้ัน รับทุนสนับสนุนในการทำ�วิจัยจาก สกสว. ดว้ ยตาเปล่า ณ จดุ ทดสอบภายใน 15 นาที การวินิจฉัยโรคท่ีแน่ชัดจึงมีความสำ�คัญใน และมหาวทิ ยาลยั ขอนแก่น ซง่ึ บุคลากรในหอ้ งปฏิบัติการทัว่ ไปสามารถ ผู้ป่วยท่ีจะเปล่ียนถ่ายอวัยวะ หรือรักษา รายละเอยี ด > https://bit.ly/33Luooa ใชช้ ุดทดสอบน้ีได้ ด้วยยากล่มุ สเตยี รอยด์ 21 เมษายน 2563

ระเบยี ง เทขคา่ โวนวฯทิ ยไท-์ ย ระบบเกษตรอจั ฉริยะ (Handy Sense) ศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์ ดร.พนิิตา พงษ์์ไพบููลย์์ จะสามารถนำ�ความรู้ที่ผ่านการรวบรวมนี้ไป และคอมพวิ เตอรแ์ หง่ ชาติ ส่งต่อให้กับเกษตรกรรุ่นหลังได้สะดวก (เนคเทค) ส�ำ นกั งานพฒั นาวทิ ยาศาสตรแ์ ละ คุณภาพ ประเมนิ ปรมิ าณผลผลติ ลดตน้ ทนุ ยงิ่ ขึน้ อกี ดว้ ย” เทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) กระทรวงการ ในการผลิต รวมถึงชว่ ยควบคุมกระบวนการ รายละเอียด > https://bit.ly/2Uc677E อุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจยั และนวัตกรรม เพาะปลูกให้สามารถออกผลผลิตในช่วง (อว.) พฒั นา “ระบบเกษตรอจั ฉรยิ ะ (Handy ที่มีความต้องการสูงหรือขาดแคลนเพื่อ Sense)” สรา้ งมูลคา่ เพ่ิม ดร.พนติ า พงษ์ไพบลู ย์ รองผอู้ �ำ นวยการ โดยในการทำ�งานเนคเทคได้ ใช้การ เนคเทค กล่าวว่า เนคเทคได้เล็งเห็นถึง รวบรวมข้อมูลภมู ปิ ัญญาการท�ำ เกษตรกรรม ความสำ�คัญในการประยุกต์เทคโนโลยีไปสู่ แบบวิถีชาวบ้าน มาผสานเข้ากับเทคโนโลยี งานดา้ นตา่ งๆ รวมถงึ งานทางดา้ นเกษตรกรรม เพอื่ ทจ่ี ะชว่ ยยกระดบั การท�ำ งาน ซงึ่ ชาวบา้ น ซง่ึ เปน็ ภาคการผลติ ส�ำ คญั ของไทยมายาวนาน จึงให้ความสำ�คัญกับการพัฒนากระบวนการ ท�ำ เกษตรกรรมแบบแมน่ ย�ำ ส�ำ หรบั ใช้ในการ ควบคุมตัวแปรสำ�คัญท่ีมีผลต่อการเจริญ เติบโตของพืช เพื่อช่วยยกระดับการทำ�งาน ของเกษตรกรให้มปี ระสทิ ธภิ าพยิง่ ข้นึ “ส�ำ หรบั เทคโนโลยี ‘ระบบเกษตรอจั ฉรยิ ะ (Handy Sense)’ ท่ีเนคเทคพัฒนาข้ึนน้ัน เปน็ ผลงานวจิ ยั โดย คณุ นรชิ พันธ์ เปน็ ผลดี ผู้ช่วยวิจัยอาวุโส และทีมระบบไซเบอร์- กายภาพ หนว่ ยทรพั ยากรดา้ นการค�ำ นวณและ ไซเบอร์-กายภาพ เนคเทค โดยเทคโนโลยี นี้เป็น ‘นวัตกรรมเซนเซอร์เพ่ือวิเคราะห์ และควบคุมปัจจัยสภาพแวดล้อม ท่ีมี ผลสำ�คัญต่อการเจริญเติบโตของพืช’ ประกอบด้วย เซนเซอร์อุณหภูมิ ความช้ืน ในอากาศ ปริมาณแสง ปริมาณการให้นำ้� ค่าความเป็นกรดด่าง ค่าความขุ่น ปริมาณ ออกซิเจน โดยนำ�ข้อมูลของพืชแต่ละชนิด มากำ�หนดตัวแปรสำ�หรับควบคุมสภาวะ แวดล้อม เพื่อควบคุมสภาพแวดล้อมใน การปลกู ตง้ั แตต่ น้ ซง่ึ จะสง่ ผลไปถงึ การควบคมุ เมษายน 2563 22

ระเบยี ง เทขคา่ โวนวฯทิ ยไท-์ ย “Microsoft Teams” แอปเรียนออนไลน์ฝา่ วิกฤตโควิด-19 การแพรร่ ะบาดของโรคโควดิ -19 โปรแกรม Microsoft Teams สามารถ เอกสารขนาดใหญ่ท่ีสุด 15GB ต่อไฟล์ ทข่ี ยายเปน็ วงกวา้ งไปทวั่ โลก รองรับการใช้งานในภาคการศึกษาได้อย่าง และแก้ไขพรอ้ มกนั ไดส้ งู สดุ 100 คน บนพนื้ ท่ี โดยที่ยังคาดเดาสถานการณ์ไม่ได้ว่าจะ เต็มรูปแบบ รองรับผู้เรียนได้สูงสุดถึง เก็บขนาดใหญ่ท่ีมอบให้ฟรี บันทึกการสอน ยืดเยื้อยาวนานเพียงใด ทำ�ให้รัฐบาลต้อง 5,000 คนต่อ 1 ห้องเรียน โดยสามารถ เป็นวิดีโอเพื่อดูย้อนหลังได้ภายใน 10 นาที กำ�หนดมาตรการให้ประชาชนอยู่แต่ภายใน สรา้ งหอ้ งเรียนย่อย เพอ่ื แบ่งกลมุ่ หรือแบง่ หลังจบการสอนและสามารถกำ�หนดตาราง บ้านหรือท่ีพักอาศัยของตนเอง เพื่อลด หัวข้อการเรียนได้กว่า 200 ห้องย่อย แชร์ เวลาการเรยี นการสอนได้โดยผเู้ รยี นสามารถ การแพร่กระจายของเชื้อไวรัสในพ้ืนที่ สาธารณะ รวมถงึ สถานศึกษา กระทรวง อว. จึงได้มีมาตรการให้มหาวิทยาลัยทั่วประเทศ จัดการเรียนการสอนผ่านออนไลน์ 100% เพื่อไม่ให้การเรียนต้องสะดุด อนาคตต้อง หยุดชะงัก นิสิตนักศึกษาทุกคนสามารถ learning from home ได้ดว้ ยแอปพลิเคชนั “Microsoft Teams” “Microsoft Teams” คือนวัตกรรม ช่วยยกระดับการเรียนการสอนออนไลน์ ทีพ่ ฒั นาขึ้นโดยไมโครซอฟท์ บรษิ ัทผพู้ ฒั นา เทคโนโลยีซอฟต์แวร์รายใหญ่ของโลก ซง่ึ ลา่ สดุ กระทรวงการอดุ มศกึ ษาวทิ ยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) ได้ร่วมกับบริษัท ไมโครซอฟท์ (ประเทศไทย) จำ�กัด นำ�แอป- พลิเคชัน Microsoft Teams กับบริการ Microsoft Office 365 A1 บนแพลตฟอรม์ ระดับโลกจากไมโครซอฟท์ ท่ีรองรับการ ใช้งานบนระบบคลาวด์แบบไม่จำ�กัดจำ�นวน ผู้ใช้ มาใหบ้ รกิ ารแกม่ หาวทิ ยาลยั ทง้ั 150 แหง่ และนสิ ติ นักศึกษาอีก 2 ลา้ นกว่าคน ได้ใช้ โปรแกรม Microsoft Teams ในการเรียน การสอนออนไลน์ โดยไม่มีค่าใช้จ่ายใน การใช้ซอฟต์แวร์ และนำ�มาใช้เป็นแพลต ฟอร์มหลักสำ�หรับการเรียนการสอนของ มหาวทิ ยาลยั ซงึ่ จะชว่ ยยกระดบั ใหก้ ารศกึ ษา นอกสถานท่ีเป็นไปในรูปแบบที่มากกว่าการ ประชุมทางไกลผา่ นวดิ โี อทวั่ ไป 23 เมษายน 2563

ระเบยี ง เทขคา่ โวนวฯทิ ยไท-์ ย เข้าใช้งานได้จากทุกแพลตฟอร์มท้ังระบบ ปฏิบัติการวินโดวส์ (Windows), ระบบ ปฏิบัติการแมคโอเอส (MAC OS), ระบบ ปฏิบัติการไอโอเอส (iOS), แอนดรอยด์ (Android) และบนเว็บไซต์ (Web Browser) ที่มา : https://www.nstda.or.th/th/ news/13092-20200326-microsoft-teams- for-edu%20cation เมษายน 2563 24

หนา้ ตา่ ง กองบรรณาธิการ เทขคา่ โวนวฯทิ ยโล-์ ก ชอ่ งโหว่ชัน้ โอโซนปิดแคบลงอย่างตอ่ เนื่อง ส่งผลเปลย่ี นทิศทางลมกระแสหลัก ของโลกกลับเปน็ ปกติ 28 มีนาคม ค.ศ. 2020 มีรายงานว่า ช่องโหว่ในชั้นโอโซนของบรรยากาศโลกยังคงมีแนวโน้มจะปิด แคบลงเรื่อยๆ และมีการฟ้ืนคืนสภาพมากพอ จนเร่ิมส่งผลดีต่อระบบ ภูมอิ ากาศของโลกโดยรวม ผลการศึกษาของทีมนักวิทยาศาสตร์นานาชาติจาก ชัน้ โอโซนให้บางลง แคนาดา สหรฐั ฯ และออสเตรเลยี ซงึ่ ตพี มิ พ์ในวารสาร ส่วนประเทศแถบอเมริกาใต้ตอนกลาง เช่น ปารากวัย Nature พบว่าการหนาตัวข้ึนของช้ันโอโซนท่ีเคยได้รับความ อุรุกวัย บราซิลตอนใต้ และอาร์เจนตินาตอนเหนือ อาจมี เสียหาย ทำ�ให้กระแสลมกรดซีกโลกใต้ (Southern Jet ปริมาณฝนลดลง แต่ภูมิภาคแถบพาตาโกเนียอย่างชิลีและ Stream) พัดกลับคืนสู่ทิศทางที่ควรจะเป็น จนหลายภูมิภาค อารเ์ จนตนิ าตอนใตจ้ ะมฝี นตกมากขนึ้ และจะมรี ะดบั ความเขม้ ในซีกโลกใต้ไม่ต้องเผชิญกับสภาพอากาศรุนแรงบ่อยครั้ง ของรงั สอี ลั ตราไวโอเลตท่เี ปน็ อันตรายลดลงดว้ ย เหมอื นเดมิ ข้อมลู จาก: BBC Thai ก่อนหน้านี้มีงานวิจัยที่พบว่า ช่องโหว่ในชั้นโอโซนส่งผล https://www.bbc.com/thai/international-52068333 รบกวนตอ่ สภาพอากาศโดยรวมของโลกได้ โดยการใชส้ ารเคมี จำ�พวกคลอโรฟลูโอโรคาร์บอน (ซีเอฟซี) ซึ่งมักใช้เป็นสาร ท�ำ ความเยน็ และใช้ในการผลติ สเปรยต์ า่ งๆ เปน็ ตวั การท�ำ ลาย 25 เมษายน 2563

หนา้ ตา่ ง เทขคา่ โวนวฯทิ ยโล-์ ก มนษุ ยม์ ี “วงปี” เหมือนตน้ ไม้ในเคลือบรากฟัน บ่งบอกประวัตสิ ขุ ภาพในอดีตได้ 27 มนี าคม ค.ศ. 2020 นักมานุษยวิทยาจากมหาวิทยาลัยนิวยอร์กของสหรัฐฯ พบว่า ภายใน เคลอื บรากฟนั (Cementum) มีชน้ั เน้อื เย่ือแขง็ ทีเ่ รยี งซ้อนกนั ตามกาลเวลา คลา้ ยวงปขี องตน้ ไม้ ซงึ่ ชนั้ เนอ้ื เยอื่ นไี้ ดบ้ นั ทกึ ขอ้ มลู เหตกุ ารณส์ �ำ คญั ในชวี ติ ท่ีสง่ ผลตอ่ สขุ ภาพกายและจติ ของคนคนหน่งึ เอาไวเ้ กอื บทง้ั หมด เพ่ือพิสูจน์ถึงสมมติฐานดังกล่าว ทีมผู้วิจัยจึงได้วิเคราะห์ มกี ารบันทกึ ไว้อย่างแม่นยำ� ตวั อยา่ งฟนั 47 ซ่ี ที่ไดม้ าจากรา่ งของผเู้ สยี ชวี ติ ชาวมาลาวี ในสว่ นของฟนั จากชายเผา่ บนั ตนู น้ั ชนั้ ของเคลอื บรากฟนั ซงึ่ มเี ช้อื สายชนเผา่ บันตู (Bantu) รวม 15 คน โดยแตล่ ะคน สามารถบ่งบอกถึงอาการเจ็บป่วยเรื้อรัง รวมไปถึงเหตุการณ์ มีอายุระหวา่ ง 25-69 ปี ในขณะทเ่ี สยี ชวี ติ รุนแรงหรือความเปลี่ยนแปลงคร้ังสำ�คัญในชีวิตท่ีทำ�ให้เกิดค มกี ารวเิ คราะหช์ นั้ เนอ้ื เยอื่ ในเคลอื บรากฟนั ซง่ึ เปน็ เนอ้ื เยอื่ วามเครียดได้ด้วย เช่น บ่งบอกถึงช่วงเวลาท่ีถูกจับกุมคุมขัง ทแ่ี ขง็ ขนึ้ เพราะการสะสมตวั ของแคลเซยี ม โดยเคลอื บรากฟนั หรือช่วงปีที่พวกเขาโยกย้ายถ่ินฐานจากชนบทเข้ามาอาศัยใน จะต่างกับเนื้อฟันตรงที่มันสามารถงอกเติบโตได้ตลอดชีวิต เมืองใหญ่ ของคนเรา ทงั้ มีการค้นพบกอ่ นหน้านี้ว่า สัตวเ์ ลีย้ งลูกด้วยนม อย่างไรก็ตาม การอ่านประวัติสุขภาพจาก “วงปี” ของ หลายชนิดมีช้ันของเคลือบรากฟันซึ่งบันทึกร่องรอยของ ช้ันเคลือบฟันมนุษย์ สามารถจะทำ�ได้ในกรณีของเหตุการณ์ เหตกุ ารณ์ที่ส่งผลสะเทือนตอ่ ชีวติ และสุขภาพเอาไว้ ใหญ่ๆ หรืออาการเจ็บป่วยเรื้อรังท่ีกินเวลานานเท่าน้ัน แต่ไม่ ในกรณีของฟันจากหญิงเผ่าบันตู พบร่องรอยของชั้น สามารถจะบันทึกเหตุการณ์ท่ัวไปที่เกิดข้ึนอย่างไม่เป็นประจำ� เคลือบรากฟันท่ีบางลงกว่าปกติ ในช่วงที่มีเหตุการณ์สำ�คัญ และไม่สม่ำ�เสมอได้ ทางกายภาพ เช่น มีการคลอดบุตร ให้นมบุตร หรือถึงวัย ข้อมูลจาก: BBC Thai หมดประจำ�เดือน ซงึ่ “วงป”ี ของช้นั เคลอื บฟันสามารถบอก https://www.bbc.com/thai/features-52046549 ชว่ งเวลาทเี่ หตกุ ารณด์ งั กลา่ วเกดิ ขนึ้ ไดต้ รงกบั ประวตั บิ คุ คลท่ี เมษายน 2563 26

หนา้ ตา่ ง เทขคา่ โวนวฯทิ ยโล-์ ก นักวจิ ัยสหรฐั ฯ ทดสอบยามาลาเรยี หวงั ใช้รกั ษาโคโรนาไวรัส 20 มนี าคม ค.ศ. 2020 ส�ำ นกั ขา่ วรอยเตอรร์ ายงานวา่ นกั วจิ ยั ในสหรฐั ฯ ไดเ้ รม่ิ การศกึ ษาวา่ ยาทใี่ ชก้ นั อยา่ ง แพร่หลาย และมีราคาถูกสองชนิด จะสามารถนำ�มาใช้ในการรักษาอาการจากเชื้อ โคโรนาไวรสั สายพันธใุ์ หมไ่ ดห้ รือไม่ นักวิจัยท่ี University of Minnesota เร่ิมการศึกษา เทา่ น้นั ในสปั ดาหน์ ้ี โดยใชก้ ลมุ่ ตวั อยา่ ง 1,500 คน และอาศยั ผู้ติดเชื้อก่อโรคโควิด-19 มักมีอาการคล้ายไข้หวัดใหญ่ ขอ้ มลู จากงานวจิ ยั กอ่ นหนา้ นข้ี องนกั วทิ ยาศาสตร์ในตา่ งประเทศ แบบออ่ นๆในชว่ งแรกแตร่ าว20%อาจตดิ เชอื้ รนุ แรงทอี่ าจน�ำ ไป ท่ีว่า ยารักษาโรคมาลาเรียท่ีมีช่ือว่า ไฮดร็อกซีคลอโรควีน สอู่ าการปอดอกั เสบและเสยี ชวี ติ ไดห้ ากไมไ่ ดร้ บั การรกั ษาอยา่ ง (Hydroxychloroquine) จะสามารถใชป้ อ้ งกนั หรอื ลดความรนุ แรง ทันทว่ งที จากเช้อื ไวรัสก่อโรคโควิด-19 ไดห้ รือไม่ ผู้เช่ียวชาญเชื่อว่าอาจต้องใช้เวลานับปีกว่าท่ีจะมีวัคซีน ยารักษามาลาเรียชนิดนี้กำ�ลังได้รับการทดสอบอยู่ใน ป้องกันโคโรนาไวรัส ดังนั้นวิธีรักษาท่ีมีประสิทธิภาพจึงเป็น ประเทศจีน ออสเตรเลีย และฝรัง่ เศส เชน่ กัน สง่ิ สำ�คัญอยา่ งยิ่งในตอนน้ี นอกจากนยี้ งั มกี ารทดสอบยาลดความดนั โลหติ โลซารท์ าน ข้อมลู จาก: VOA Thai (Losartan) ว่าจะช่วยรักษาอาการจากเชื้อก่อโรคโควิด-19 https://www.voathai.com/a/coronavirus-generic- ไดห้ รอื ไม่เช่นกนั drugs/5336158.html จนถงึ ขณะนย้ี งั ไมม่ วี คั ซนี หรอื วธิ รี กั ษาอาการจากเชอ้ื กอ่ โรค โควดิ -19 โดยมีแต่เพียงวิธีดูแลรักษาไปตามอาการท่ีเกิดข้ึน 27 เมษายน 2563

บทความ ภัทรา สปั ปินนั ทน์ ฝา่ ยสรา้ งสรรค์สอื่ และผลิตภณั ฑ์ สวทช. พเิ ศษ “จง้ิ หรดี ” โปรตีนทางเลือกมาแรง โอกาสธุรกิจไทยตีตลาดโลก ปฏิเสธไม่ได้ว่า ‘แมลง’ กำ�ลังเป็นเทรนด์อาหารทางเลือกมาแรงและเป็นแหล่ง โปรตนี แหง่ อนาคต เพราะนอกจากแมลงจะมโี ปรตนี สงู กวา่ เนอื้ ววั หมู และไกแ่ ลว้ การเพาะเลี้ยงแมลงยังเป็นมิตรต่อส่ิงแวดล้อมกว่ามาก เน่ืองจากใช้พื้นที่ น้ำ� และอาหารในการเพาะเลย้ี งไมม่ าก แถมยงั ปลอ่ ยกา๊ ซคารบ์ อนไดออกไซดน์ อ้ ยกวา่ หลายเทา่ ตวั ดงั จะเหน็ ไดจ้ ากวลที เ่ี ปน็ กระแสเปลย่ี นแปลงโลกวา่ ‘Eat Insects to Save the Planet’ ซ่ึงแมลงท่ีได้รบั ความนยิ มขณะน้ี คือ “จิ้งหรดี (Cricket)” หน่งึ ในแมลงอุตสาหกรรมของไทย เมษายน 2563 28

บทความ พเิ ศษ ในงาน สวทช.-วิทย์สัญจร วิจัยเข้มแข็ง เสริมแกร่งภูมิภาค ต้องผ่านให้ได้คือมาตรฐาน GAP (Good Agriculture Practice) จดั โดยส�ำ นกั งานพฒั นาวทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยแี หง่ ชาติ 8202-2560 การปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีสำ�หรับฟาร์มเล้ียงจ้ิงหรีด (สวทช.) ได้มีการจัดเสวนาในหัวข้อ ‘โปรตีนทางเลือกจากแมลง จาก สำ�นกั งานมาตรฐานสินคา้ เกษตรและอาหารแหง่ ชาติ ธุรกิจเกษตรใหม่สำ�หรับชุมชน’ เวทีแลกเปลี่ยนถึงโอกาสและการ รศ. ดร.จิราพร กุลสาริน อาจารย์คณะเกษตรศาสตร์ ผลักดนั สร้างธุรกจิ ใหม่ใหแ้ กจ่ ้งิ หรดี ของไทย มหาวทิ ยาลยั เชยี งใหม่ หนง่ึ ในคณะกรรมการวชิ าการพจิ ารณามาตรฐาน คุณธนาภูมิ ม่วงเอย่ี ม Co-founder & Chief Farming (CFO) สินค้าเกษตร ผู้มีส่วนช่วยกำ�หนดแนวปฏิบัติการใช้มาตรฐาน GAP บริษัทโกลบอล บ๊ักส์ เอเชีย จำ�กัด บริษัทผู้ผลิตและส่งออก จง้ิ หรดี แปรรปู ชตี้ วั เลขแนวโนม้ ทางเศรษฐกจิ ของตลาดแมลงทว่ั โลก ตู้้�เพาะเลี้้�ยงจิ้้�งหรีีด โดยอา้ งองิ จาก Meticulous Research วา่ ธรุ กจิ นม้ี แี นวโนม้ การเตบิ โต แบบกา้ วกระโดดมากกวา่ รอ้ ยละ 20 ภายใน 5 ปี (พ.ศ. 2561–2566) โดย คาดวา่ ขนาดตลาดของประเทศไทยจะขยายจาก 23.25 ลา้ นดอลลาร์ สหรฐั ในปี พ.ศ. 2561 เปน็ 80.29 ลา้ นดอลลารส์ หรฐั ในปี พ.ศ. 2563 หรอื เติบโตขนึ้ ร้อยละ 18.9 “ผลิตภัณฑ์แมลงที่ได้รับความนิยมในตลาดโลกมีหลายชนิด ทง้ั ในรปู แบบแมลงทง้ั ตวั (Whole insect) และในรปู แบบอาหารแปรรปู เชน่ แมลงผง โปรตนี เชก โปรตนี บาร์ เครอ่ื งดมื่ ลกู อม โดยผลติ ภณั ฑ์ ทีม่ ีสัดส่วนตลาดสงู สุดคอื แมลงผง (ร้อยละ 24)” เมอื่ แนวโนม้ ตลาดธรุ กจิ แมลงกนิ ไดข้ ยายวงกวา้ งมากขน้ึ นบั เปน็ โอกาสของประเทศไทยในการส่งออกแมลงไปขายท่ัวโลก แต่การจะ ทำ�ฟารม์ จง้ิ หรีดเพ่อื ตีตลาดโลกไดน้ ัน้ ประตูด่านแรกทผ่ี ปู้ ระกอบการ 29 เมษายน 2563

บทความ พเิ ศษ วััสดุุเพาะเลี้้�ยงจิ้้�งหรีีด ต่างกบั เวย์ (Whey) โปรตนี จากนมววั เพราะมจี ดุ ขายทเี่ สรมิ มาอกี ข้นั คือกระบวนการผลติ ท่ีเป็นมติ รต่อสง่ิ แวดลอ้ ม ส�ำ หรบั ฟารม์ จง้ิ หรดี อธบิ ายวา่ มาตรฐานนม้ี ขี น้ึ เพอื่ รบั รองความสะอาด “สำ�หรับผู้ท่ีสนใจทำ�ธุรกิจอาหารจากจ้ิงหรีด ผลิตภัณฑ์พื้นฐาน ปลอดภยั และการบรหิ ารจดั การทเ่ี ปน็ ระบบ ซงึ่ จะสง่ ผลดที ง้ั แกผ่ ผู้ ลติ ท่แี นะน�ำ ให้ผลติ คอื ‘แมลงผง’ เพราะผบู้ รโิ ภคในตลาดโลกสว่ นใหญ่ ผู้บริโภค และสิ่งแวดล้อม โดยหลังจากมีมาตรฐานออกมาเรียบร้อย ยังให้การยอมรับในรูปแบบนี้มากกว่าแบบแมลงท้ังตัว (Whole แลว้ คณะเกษตรศาสตร์ สถาบนั การจดั การเทคโนโลยแี ละนวตั กรรม Insect) และรูปแบบผงยังนำ�ไปใช้เป็นส่วนผสมของอาหารต่างๆ เกษตร (สท.) สวทช. และกรมปศสุ ตั ว์ ไดร้ ว่ มกันศึกษาและพัฒนา เพอ่ื เพมิ่ โปรตนี ไดง้ า่ ย เชน่ โปรตนี เชก โปรตนี บาร์ พาสตา้ ขนมปงั และ เพอื่ ยกระดบั ประสทิ ธภิ าพการเลยี้ งจงิ้ หรดี สู่ Smart farming และถา่ ย ขนมขบเคย้ี ว หากสนใจทจ่ี ะแปรรปู เพอ่ื จ�ำ หนา่ ยในระดบั อตุ สาหกรรม ทอดองค์ความรู้ให้แก่ประชาชนท่ัวไป ซึ่งจนถึงปัจจุบันมีผู้ได้รับการ ผปู้ ระกอบการสามารถท�ำ วจิ ยั รว่ มกบั ศนู ยว์ จิ ยั ตา่ งๆ ทมี่ คี วามเชยี่ วชาญ ถา่ ยทอดแลว้ มากกว่า 500 ราย ทางดา้ นอาหารแมลง รวมถงึ ศนู ยน์ วัตกรรมอาหารและบรรจภุ ณั ฑ”์ “ฟารม์ เลยี้ งจงิ้ หรดี ทผ่ี า่ นมาตรฐาน GAP ตา่ งประสบความส�ำ เรจ็ อยา่ งไรกด็ ี โอกาสในการท�ำ ธรุ กจิ ทางดา้ นแมลงเปน็ ของเกษตรกร ในการเพาะเลย้ี งเปน็ อยา่ งมาก เพราะผบู้ รโิ ภคตา่ งเลอื กสนิ คา้ ทม่ี าจาก และผู้ประกอบการไทยแล้ว หากเกษตรกรหรือผู้ประกอบการที่ทำ� ฟาร์มที่ได้มาตรฐาน ทำ�ให้ปัจจุบันมีความต้องการท่ีล้นหลามจนไม่ ธรุ กจิ ทางดา้ นแมลง (หรอื ทางดา้ นอน่ื ๆ) ตอ้ งการยกระดบั ประสทิ ธภิ าพ สามารถผลติ ไดท้ นั โดยใบรบั รองมาตรฐาน GAP ผปู้ ระกอบการสามารถ ในการทำ�งานด้วยการทำ�วิจัย ก็สามารถขอทุนสนับสนุนจาก สวทช. ใช้เป็นใบเบิกทางในการจำ�หน่ายสินค้าไปยังต่างประเทศได้อีกด้วย ไดผ้ ่าน 2 โครงการ คอื โครงการสนับสนนุ วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี เพราะมาตรฐาน GAP เป็นทย่ี อมรับในระดับสากล อย่างไรกต็ ามบาง และนวัตกรรมเพ่ือชุมชน (CTAP) ซ่ึงเป็นโครงการเพื่อยกระดับ ประเทศอาจมีข้อกำ�หนดเฉพาะท่ีแตกต่างออกไป” ศักยภาพของเกษตรกรและวิสาหกิจชุมชนเพ่ือให้เกิดการพ่ึงพา นอกจากการพฒั นาฟารม์ และผลติ ภณั ฑ์ให้ไดม้ าตรฐานสากลเพอ่ื ตนเองอย่างยั่งยืน และโปรแกรมสนับสนุนพัฒนาเทคโนโลยีและ ให้ไดก้ ารยอมรบั จากตลาดโลกแลว้ การพฒั นาผลติ ภณั ฑท์ หี่ ลากหลาย นวัตกรรม (ITAP) ซ่ึงเป็นโครงการเพื่อให้บริการภาคอุตสาหกรรม ตอบโจทย์ผู้บริโภค โดยเฉพาะการเจาะตลาด Functional food ยัง ในการวจิ ยั และพฒั นาเพอ่ื ยกระดบั เทคโนโลยกี ารผลติ โดยทง้ั 2 โครงการน้ี เป็นกุญแจสำ�คัญในการแปรรูปอาหารและสร้างความต้องการอาหาร นอกจาก สวทช. จะให้ทุนสนับสนุนในการทำ�วิจัยแล้ว ยังช่วยจับคู่ จากแมลงใหเ้ พิ่มสงู ขึ้น ความตอ้ งการในการพฒั นาเทคโนโลยขี องทา่ นกบั ผเู้ ชย่ี วชาญเฉพาะทาง รศ. ดร.ยุทธนา พิมลศริ ผิ ล ผอู้ �ำ นวยการ ศูนยน์ วัตกรรมอาหาร และยังทำ�หน้าท่ีให้คำ�ปรึกษาและร่วมพัฒนาโครงการจนเกิดเป็น และบรรจุภัณฑ์ (FIN) มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ แนะนำ�ว่า จุดขาย ผลลพั ธท์ นี่ า่ พอใจ เปน็ การใชว้ ทิ ยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวตั กรรม ของจงิ้ หรดี คอื การเปน็ ทางเลอื กในการบรโิ ภคโปรตนี ประจวบเหมาะ มาชว่ ยยกระดบั สรา้ งมลู คา่ เพมิ่ ใหก้ บั สนิ คา้ การเกษตร ภายใตแ้ นวคดิ กบั ความนยิ มในการบรโิ ภคโปรตนี เพอ่ื ดแู ลสขุ ภาพ ซง่ึ เปน็ เทรนดต์ อ่ เนอ่ื ง การเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม สอดคล้องกับ BCG (Bio-Circular- มากวา่ 3 ปีแลว้ ดงั น้ันจิง้ หรีดจึงเปน็ หนง่ึ ในโปรตีนทนี่ ่าจับตามองไม่ Green) Economy Model เมษายน 2563 30

บทความ ภัทรา สัปปนิ นั ทน์ ฝา่ ยสรา้ งสรรคส์ อ่ื และผลิตภณั ฑ์ สวทช. พเิ ศษ “หอมนาคา” ข้าวเหนยี วสะเทนิ น้�ำ สะเทนิ บก ‘ขา้ วเหนยี ว’ เปน็ ตวั แทนความมน่ั คงทางอาหารของพน้ื ทภ่ี าคเหนอื และอสี าน เพราะเป็นอาหารหลักของคนในพ้ืนที่ แต่ด้วยปัญหาโลกร้อนในปัจจุบัน ทงุ่ นาแดนนจี้ งึ ประสบปญั หาทงั้ น�ำ้ ทว่ มและความแหง้ แลง้ มาตลอด ผลผลติ ท่ีได้ไม่เคยทัดเทียมพ้ืนที่อื่นซึ่งอุดมสมบูรณ์ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี อาจเป็นทางออกหน่ึงท่ีจะช่วยให้ชาวนารอดพ้นจากวิกฤติภัยธรรมชาตินี้ ได้ โดยไม่ต้องรอโชคชะตาจากฟ้าฝนก�ำ หนด 31 เมษายน 2563

บทความ พเิ ศษ ส�ำ นักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ ของพวกเขาตอ้ งแขวนอยบู่ นปจั จยั เสย่ี งตา่ งๆ นกั วจิ ยั ไทยจงึ พยายาม (สวทช.) โดย ศนู ยพ์ นั ธวุ ศิ วกรรมและเทคโนโลยชี วี ภาพ วิจัยพัฒนาสายพันธุ์ข้าวเหนียวเพ่ือเอาชนะปัญหาดังกล่าวให้ชาวนา แหง่ ชาติ (ไบโอเทค) รว่ มกบั มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์ และมหาวทิ ยาลยั มาอย่างต่อเน่ือง จนในปีที่ผ่านมา ไบโอเทค สวทช. ร่วมกับ เทคโนโลยรี าชมงคลลา้ นนา พฒั นา ‘ขา้ วหอมนาคา’ ขา้ วเหนยี วพนั ธ์ุ คุณศรสี วัสด์ิ ขนั ทอง และคณะผวู้ ิจยั พฒั นาขา้ วเหนียวสายพันธ์ุข้าว ใหมท่ ่ที นทานตอ่ ภาวะน้�ำ ทว่ มฉับพลัน ทนแลง้ และทนโรค จนเรยี ก หอมนาคาทแ่ี กป้ ญั หาหลกั ทงั้ หมดไดส้ �ำ เรจ็ โดยใชเ้ ทคโนโลยดี า้ นจโี นม ไดว้ า่ ‘ขา้ วสะเทนิ น้�ำ สะเทนิ บก’ ไดส้ �ำ เร็จเป็นครัง้ แรกของไทย ศึกษาระดับพันธุกรรมของข้าวไทย จนรู้ถึงยีนต่างๆ ท่ีทำ�หน้าที่ ดร.ธรี ยทุ ธ ตจู้ นิ ดา ผอู้ �ำ นวยการกลมุ่ วจิ ยั เทคโนโลยชี วี ภาพพชื ควบคมุ ลักษณะโดดเด่นของข้าว ท�ำ ใหน้ ักวิจัยสามารถเพิ่มยีนเด่นลด และการจัดการแบบบูรณาการ ศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยี ยนี ดอ้ ยในขา้ วเหนยี วพนั ธุ์ไทยได้ ผา่ นการผสมและคดั เลอื กพนั ธอ์ุ ยา่ ง ชีวภาพแห่งชาติ (ไบโอเทค) สวทช. กล่าวว่า ปัญหาหลักของ เหมาะสม จนได้เป็นข้าวเหนียวสายพันธุ์ใหม่ทมี่ ีลกั ษณะตามต้องการ การปลกู ขา้ วเหนยี วทพ่ี น่ี อ้ งชาวนาตอ้ งเผชญิ คอื ‘ขา้ วลม้ ’ เพราะขา้ ว ‘สะเทินนำ้�สะเทินบก’ คือ คำ�สำ�คัญท่ีสะท้อนถึงจุดแข็งของ เหนียวพันธุ์ไทยเป็นข้าวต้นสูง เวลาที่ลมฝนมาแรง ข้าวจะล้มนอน ‘ข้าวหอมนาคา’ เพราะการจะแข็งแกร่งยืนหยัดอยู่ถึงฤดูเก็บเก่ียว แมย้ งั ออกไมเ่ ตม็ รวง ปไี หนแลง้ ‘ขาดน�ำ้ ’ ผลผลติ กจ็ ะออกนอ้ ย หน�ำ ซ�้ำ อย่างสมบูรณ์ได้ ข้าวท่ีปลูกจะต้องทนทานต่อการแช่อยู่ใต้น้ำ�เม่ือ ยังต้องเผชิญกับโรคไหม้และโรคขอบใบแห้งที่ทำ�ให้การเจริญเติบโต ฝนมา และทนตอ่ ความแหง้ แลง้ เมอ่ื ฝนไป ตามลกั ษณะพนื้ ทรี่ มิ น�้ำ โขง ไม่สมบูรณ์ สิ่งเหล่านี้เป็นความทุกข์ของคนทำ�นา เพราะชะตาชีวิต “ข้าวเหนียวสายพันธ์ุนี้ถูกพัฒนาขึ้นให้สอดรับกับสภาพพื้นท่ี ดร.ธีรยุทธ ตู้จินดา 32 เมษายน 2563

บทความ พเิ ศษ จงึ สามารถจมอยู่ในน้ำ�ไดน้ าน 1–2 สปั ดาห์ เปน็ ทม่ี าของช่ือ ‘นาคา’ หยิบไม่ติดมือ แม้จะวางต้ังท้ิงไว้ก็ยังไม่แข็ง ที่สำ�คัญเม่ือนำ�ไป ซ่ึงส่ือถึงการท่ีทุ่งนาถูกแช่คาอยู่ใต้นำ้� และทนทานต่อการขาดน้ำ�ใน อุ่นซ้ำ�ข้าวก็ยังไม่เละ จึงได้รับการยอมรับจากผู้บริโภคท่ีได้ทดลอง บางระยะของการปลูกข้าวได้ โดยข้าวหอมนาคาเมื่อผ่านท้ังสอง รับประทาน นอกจากความแข็งแกร่งของสายพันธุ์และความอร่อย สถานการณน์ แ้ี ลว้ ขา้ วยงั คงออกรวงไดด้ ดี งั เดมิ ทส่ี �ำ คญั ยงั ทนทานตอ่ ถกู ปากผบู้ รโิ ภค สง่ิ ส�ำ คญั ของการพฒั นาสายพนั ธข์ุ า้ วท่ีไมค่ วรมองขา้ ม โรคไหม้และขอบใบแห้ง อีกสาเหตุสำ�คัญที่ทำ�ให้ชาวนาสูญเสีย คือ การคำ�นึงถึงอนาคตที่มน่ั คงของชาวนาผู้ปลกู ข้าวสายพนั ธ์นุ ้ี ผลผลติ “ในส่วนของแผนการรองรับที่จะเกิดขึ้น หลังจากมีการกระจาย “ไมเ่ พยี งแขง็ แกรง่ ทนทาน ‘ขา้ วหอมนาคา’ ยงั ปลกู ไดท้ ง้ั ปี เพราะ พนั ธุ์ไปปลกู อยา่ งแพรห่ ลายในภาคเหนอื และอสี าน คณะวจิ ยั ตง้ั เปา้ ท่ี ข้าวหอมนาคาเป็นข้าวไม่ไวแสง มีระยะเวลาในการปลูกประมาณ จะดำ�เนนิ การข้นึ ทะเบียนพันธกุ์ ับกรมวชิ าการเกษตร และเผยแพร่ 130–140 วัน จึงปลูกได้ทั้งนาปีและนาปรัง ทำ�ให้ชาวนามีรายได้ ความรเู้ รอื่ งการปลกู เมลด็ พนั ธ์ุ เพอื่ ใหช้ าวนาสามารถผลติ เมลด็ พนั ธุ์ เพ่ิมขึ้น ท่ีสำ�คัญข้าวหอมนาคายังมีจุดเด่นตรงที่ลำ�ต้นไม่สูง ได้เอง ลดการพ่งึ พิงรัฐหรอื นายทุน ในด้านการค้าคณะวิจัยไดเ้ จรจา ทำ�ให้เก็บเก่ียวง่าย สามารถเก็บเกี่ยวด้วยเคร่ืองทุ่นแรงแทนการใช้ กับโรงสีต่างๆ ถึงข้อเด่นของข้าวสายพันธุ์นี้เพ่ือให้เกิดการรับซ้ือไป แรงงานคน สอดรบั กบั การท�ำ นาสมยั ใหมแ่ ละแนวโนม้ การเปลยี่ นแปลง จำ�หน่ายต่อ ซ่ึงโรงสีค่อนข้างให้ความสนใจ นอกจากน้ันยัง ในอนาคตท่ีเครื่องจักรจะเข้ามาแทนท่ี โดยผลจากการทดลองปลูก มีการทดสอบเรื่องการแปรรูป เช่น การพองตัวเป็นข้าวพอง พบว่าในพ้ืนท่ีภาคเหนือสามารถเก็บผลผลิตได้ 800–900 กิโลกรัม ผลท่ีได้ก็ออกมาดีเช่นกัน จึงอยู่ในช่วงของการเจรจาให้โรงงานได้ ต่อไร่ และภาคอีสานมีผลผลิตสูงถึง 700–800 กิโลกรัมต่อไร่ นำ�ไปลองใช้เป็นวัตถุดิบอาหารแปรรูป ส่วนสุดท้ายคือทางด้าน ตา่ งจากเดมิ ท่ีมักมผี ลผลิตเพียง 400–500 กโิ ลกรัมตอ่ ไร่เทา่ น้นั ” ผลกำ�ไรจากการขายข้าวท่ีชาวนาจะได้รับ คณะวิจัยมีความเห็นว่า ‘ปลูกข้าวตามใจคนกิน’ เป็นวลีหนึ่งท่ีอธิบายข้าวเหนียวพันธุ์ ราคาขา้ วนา่ จะอยู่ในเกณฑ์ทัว่ ไปของราคาตลาด เพ่ือให้เกดิ การซอ้ื ‘หอมนาคา’ ได้เป็นอย่างดี เพราะคนไทยชอบรับประทานข้าวที่หอม ง่ายขายคลอ่ ง ก�ำ ไรทช่ี าวนาได้เพิ่ม จะมาจากปริมาณผลผลติ ท่ีได้ และนุ่ม ซึ่งข้าวเหนียวหอมนาคามีความโดดเด่นทางพันธุกรรม มากข้ึนจากแต่ละรอบการปลูก และปริมาณการใช้ยาและสารเคมี ในทั้งสองเร่ืองนี้ เมื่อนำ�ไปน่ึงจะมีกล่ินหอมฟุ้งชวนรับประทาน ท่ีลดน้อยลง” 33 เมษายน 2563

บทความ พเิ ศษ การพัฒนาสายพันธ์ุข้าวเหนียวครั้งน้ี เป็นอีกหนึ่งผลงานสำ�คัญ ของการนำ�วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และนวัตกรรม เข้ามาบรรเทา ความทกุ ข์รอ้ นใหก้ บั ชาวนา ทำ�ให้พวกเขาสามารถปลกู ข้าวไดผ้ ลผลิต ปริมาณมากขึ้น ท่ามกลางภัยธรรมชาติและการเปล่ียนแปลงของ สภาพภูมิอากาศ อีกท้ังยังมีแนวโน้มอันดีที่จะได้รับการตอบรับจาก ตลาดท้ังในส่วนของตลาดข้าวและอุตสาหกรรมแปรรูป หลังจาก การจดทะเบยี นพันธซุ์ ่งึ กำ�ลงั อยูใ่ นขั้นตอนการด�ำ เนินงานเสรจ็ สน้ิ รอยย้ิมคงจะปรากฏชัดข้ึนอีกคร้ังบนใบหน้าของชาวนาภาค เหนอื และอสี าน กลมุ่ คนทเ่ี ปรยี บดง่ั กระดกู สนั หลงั ของชาตไิ ทย เมษายน 2563 34

บทความ ภัทรา สปั ปินันทน์ ฝา่ ยสร้างสรรค์ส่อื และผลิตภณั ฑ์ สวทช. พเิ ศษ NPV ไวรัสกำ�จดั หนอนศัตรูพชื ไรส้ ารเคมี ไมต่ กค้าง ไม่ดื้อยา หนอนกระทหู้ อม หนอนกระทผู้ กั และหนอนเจาะสมอฝา้ ย ขน้ึ ชอ่ื วา่ เปน็ แมลงศตั รพู ชื ตวั ฉกาจ ท่ีทำ�ลายพืชเศรษฐกิจของไทย ไม่ว่าจะเป็น องุ่น สตรอว์เบอร์รี กระเทียม ข้าวโพด ผกั ตระกลู กะหล�่ำ ผกั สลดั หอมแบง่ เปน็ ตน้ ทผี่ า่ นมาเกษตรกรใชว้ ธิ กี �ำ จดั ดว้ ยการฉดี พน่ สารเคมี แมจ้ ะใหผ้ ลดี แตก่ ม็ ผี ลเสยี ตอ่ สขุ ภาพทงั่ ผผู้ ลติ และผบู้ รโิ ภค อกี ทง้ั ยงั สง่ ผลเสยี ตอ่ คณุ ภาพดนิ ในระยะยาว ขณะเดยี วกนั ปจั จบุ นั มเี กษตรกรหนั มาท�ำ เกษตรอนิ ทรยี จ์ �ำ นวน มาก จงึ ทำ�ให้ ‘สารชีวภัณฑ’์ สำ�หรับใชค้ วบคุมและกำ�จดั แมลงศัตรพู ืชเป็นทีต่ ้องการ 35 เมษายน 2563

บทความ พเิ ศษ นายสัมฤทธิ์ เกียววงศ์ หนอนกระทู้หอม หนอนกระทู้ผัก และหนอน นายสมั ฤทธ์ิ เกยี ววงศ์ นกั วชิ าการอาวโุ ส ทมี วจิ ยั เทคโนโลยไี วรสั เจาะสมอฝา้ ย ขนึ้ ชอ่ื วา่ เปน็ แมลงศตั รพู ชื เพื่อควบคมุ แมลงศตั รพู ชื ไบโอเทค สวทช. อธบิ ายวา่ “ไวรัส NPV ตวั ฉกาจทท่ี �ำ ลายพชื เศรษฐกจิ ของไทย ไมว่ า่ จะเปน็ องนุ่ สตรอวเ์ บอรร์ ี (Nuclear Polyhedrosis Virus)” เป็นกลุ่มไวรัสท่ีก่อโรคกับหนอน กระเทยี ม ขา้ วโพด ผกั ตระกลู กะหล�ำ่ ผกั สลดั หอมแบง่ เปน็ ตน้ ทผี่ า่ นมา (แมลงศัตรูพืช) โดยกลไกการทำ�งานของไวรัสจะเกิดขึ้นเม่ือหนอน เกษตรกรใช้วิธีกำ�จัดด้วยการฉีดพ่นสารเคมี แม้จะให้ผลดี แต่ก็มีผล กนิ พชื ทเ่ี กษตรกรฉดี พน่ ไวรสั ไว้ จากนน้ั ไวรสั จะกอ่ โรคในกระเพาะอาหาร เสียต่อสขุ ภาพทัง่ ผู้ผลิต และผบู้ รโิ ภค อกี ทงั้ ยงั ส่งผลเสียต่อคณุ ภาพ ของหนอน ทำ�ให้หนอนไมอ่ ยากอาหารภายใน 2 วนั และตายภายใน ดินในระยะยาว ขณะเดียวกันปัจจุบันมีเกษตรกรหันมาทำ�เกษตร 5 วัน โดยไวรสั NPV มีประสิทธิภาพเทียบเท่าสารเคมกี ำ�จดั ศัตรูพืช อินทรีย์จำ�นวนมาก จึงทำ�ให้ ‘สารชีวภัณฑ์’ สำ�หรับใช้ควบคุมและ แตม่ รี าคาทถี่ กู กวา่ และยงั มจี ดุ แขง็ คอื ไมก่ อ่ ใหเ้ กดิ การดอื้ ยาอกี ดว้ ย กำ�จดั แมลงศตั รพู ืชเป็นที่ตอ้ งการ “ไวรัส NPV ทำ�งานแบบจำ�เพาะเจาะจงกับหนอนแต่ละชนิด สำ�นักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์เทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) โดย จงึ มนั่ ใจไดว้ า่ มคี วามปลอดภยั สงู ไมเ่ ปน็ อนั ตรายตอ่ มนษุ ยแ์ ละสงิ่ มชี วี ติ ศนู ยพ์ นั ธวุ ศิ วกรรมและเทคโนโลยชี วี ภาพแหง่ ชาติ (ไบโอเทค) พฒั นา อื่นๆ ในตอนนี้ไวรสั NPV ท่ีไบโอเทคพัฒนาขึน้ มี 3 สายพันธุ์ ส�ำ หรับ ‘ไวรัส NPV’ สารกำ�จัดแมลงศัตรพู ชื ประสทิ ธภิ าพสูง เพ่ือเป็นทาง กำ�จัดศตั รูพืชเศรษฐกจิ 3 ชนิด คือ หนอนกระทู้ผัก (กนิ ผกั ใบเขยี ว) เลือกหน่ึงให้เกษตรกรใช้ทดแทนสารเคมีได้ท้ังการทำ�เกษตรแบบ หนอนกระทหู้ อม (กนิ กระเทยี ม) และหนอนเจาะสมองฝา้ ย (กนิ ขา้ วโพด) เคมแี ละอินทรยี ์ การใช้งานทำ�ได้ง่ายเพียงนำ�ไวรัสผสมนำ้�ในสัดส่วนท่ีกำ�หนดแล้ว เมษายน 2563 36

บทความ พเิ ศษ ดร.อนันต์ จงแก้ววัฒนา ฉดี พ่นไปท่พี ชื ” และข้าวโพดหวาน ฯลฯ กล่าวเสริมในฐานะผู้ประกอบการท่ีใช้ไวรัส ดา้ น ดร.อนันต์ จงแกว้ วฒั นา ผูอ้ ำ�นวยการกลุม่ วจิ ัยนวัตกรรม NPV ของไบโอเทคมากว่า 5 ปีว่า ที่บริษัทได้ใช้ไวรัส NPV กำ�จัด สขุ ภาพสตั วแ์ ละการจดั การ ไบโอเทค สวทช. กลา่ ววา่ นอกจากไวรสั ศัตรูพืชสำ�คัญท้ัง 3 ชนิด เพราะไวรัส NPV มีประสิทธิภาพ NPV 3 ชนดิ ขา้ งต้น ไบโอเทคยังมีแนวคดิ ทจี่ ะนำ�เทคโนโลยจี ีโนมมา ในการกำ�จัดที่ดีมาก ไม่มีสารพิษอันตราย ยืนยันได้จากการที่บริษัท ถอดรหัสพนั ธกุ รรมของไวรัส NPV วา่ ยนี ส่วนใดของไวรสั มบี ทบาท ไดม้ าตรฐาน Organic Thailand ของกรมวชิ าการเกษตร กระทรวง ในการทำ�ลายแมลงสูง เพ่ือให้นักวิจัยสามารถคัดเลือกไวรัสชนิด เกษตรและสหกรณ์ และมาตรฐานเกษตรอนิ ทรีย์ IFOAM ซ่ึงชว่ ย ใหมม่ าพฒั นาเปน็ ผลติ ภณั ฑ์ได้ไว ไมต่ อ้ งลองผดิ ลองถกู เหมอื นในอดตี สร้างความม่ันใจให้แก่ผู้บริโภค จนปัจจุบันสินค้าได้มีการนำ�ไปวาง และเมื่อเกิดเหตุการณ์อุบัติใหม่ของแมลงศัตรูพืชขึ้น นักวิจัยจะ จ�ำ หน่ายในห้างร้านช้ันน�ำ ทงั้ ในจงั หวัดเชียงใหม่และกรงุ เทพฯ สามารถใช้เทคโนโลยีน้ีพัฒนาไวรัส NPV เพ่ือช่วยเหลือเกษตรกร “ไบโอเทคไมเ่ พยี งผลติ ไวรสั NPV เพอื่ ชว่ ยเพม่ิ ประสทิ ธภิ าพการ ในการควบคุมสถานการณ์ได้อยา่ งรวดเรว็ ทำ�ฟารม์ ให้แก่ผผู้ ลิตแบบออร์แกนิก แตท่ ีมงานจากไบโอเทคยังช่วย ขณะที่ นายเอกราช เครื่องพนัด ผู้จัดการทั่วไป บริษัทริมปิง สนับสนุนข้อมูลการใช้งานไวรัสให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด เช่น ออรแ์ กนิคฟารม์ จ�ำ กดั บรษิ ทั ผผู้ ลติ และจำ�หนา่ ยผักออรแ์ กนกิ ทั้ง อัตราส่วน ความถี่ และช่วงเวลาท่ีเหมาะสมในการใช้งาน ผลจาก ผักสลัด อาทิ สลัดคอส บัตเตอร์เฮด กรีนโอ๊ก เรดโอ๊ก ฯลฯ และ การแนะน�ำ ของไบโอเทคท�ำ ใหบ้ รษิ ทั สามารถใช้ไวรสั เพอื่ ปอ้ งกนั หนอน ผกั ผลไมท้ คี่ นไทยนยิ มบรโิ ภคเชน่ ผกั บงุ้ ผกั กาดขาวแตงกวามะเขอื เทศ ศัตรูพชื ได้อยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพเสมอมา” 37 เมษายน 2563

บทความ พเิ ศษ นายเอกราช เครื่องพนัด “ไวรัส NPV” ส�ำ หรับก�ำ จดั ศัตรูพชื เปน็ อีก หน่ึงผลงานสำ�คัญท่ี ไบโอเทค สวทช. ได้นำ� เมษายน 2563 ความเช่ียวชาญทางด้านวิทยาศาสตร์และ เทคโนโลยี มาช่วยเพิ่มประสิทธิภาพและสร้าง มูลค่าเพ่ิมในการทำ�การเกษตรให้แก่เกษตรกร โดยค�ำ นงึ ถงึ การเปน็ มติ รตอ่ สง่ิ แวดลอ้ ม สอดคลอ้ ง กับหลัก BCG (Bio-Circular-Green) Economy Model ส�ำ หรบั ผูท้ ีส่ นใจสามารถติดตอ่ ได้ที่ ไบโอเทค สวทช. โทรศพั ท์ 02-564-6700 ตอ่ 3305 38

บทความ ศ. (เช่ยี วชาญพเิ ศษ) ดร. นพ.นิพนธ์ ฉัตรทิพากร คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลยั เชียงใหม่ พเิ ศษ “จ้ำ�ม�ำ่ -จำ�เส่ือม-ใจสลาย” วลเี ตอื นใจ จากผลการวิจยั โดยแพทย์ ปัจจุบัน คนไทยมีการเปลี่ยนแปลงรูปแบบการดำ�เนินชีวิตให้สอดคล้องกับวิถีเมือง พฤตกิ รรมการบรโิ ภคอาหารกเ็ ปลย่ี นแปลงไปเชน่ กนั คณุ ภาพของอาหารลดนอ้ ยลง และ อาหารหลายชนดิ ทไี่ ดร้ บั ความนยิ มในการบรโิ ภคเปน็ อาหารทม่ี ไี ขมนั และแคลอรสี งู สง่ ผล ให้มีอุบัติการณ์อ้วนลงพุงสูงข้ึนเป็นอย่างมาก ข้อมูลจากกระทรวงสาธารณสุขระบุว่า ประชากรไทยมีภาวะอ้วนลงพุงอย่างต่อเนื่องทุกปี ดังน้ัน ภาวะอ้วนลงพุงจึงจัดเป็น ปญั หาสาธารณสุขท่ีส�ำ คญั ในประเทศ เช่นเดยี วกบั หลายประเทศท่ัวโลก 39 เมษายน 2563

บทความ พเิ ศษ ปจั จุบนั คนไทยมกี ารเปลี่ยนแปลงรปู แบบการดำ�เนินชวี ติ ให้ผู้ป่วยที่อ้วนลงพุงมีความเส่ียงที่จะเป็นโรคเบาหวาน โรคหัวใจ ให้สอดคล้องกับวิถีเมือง พฤติกรรมการบริโภคอาหาร และโรคสมองเส่อื มมากข้ึนกวา่ คนปกติ ก็เปลี่ยนแปลงไปเช่นกัน คุณภาพของอาหารลดน้อยลง และอาหาร นอกจากภาวะด้อื ต่ออินซูลินท่ีกลา่ วถึงในขา้ งต้นแล้ว การบริโภค หลายชนิดที่ได้รับความนิยมในการบริโภคเป็นอาหารที่มีไขมันและ อาหารท่ีมีปริมาณไขมันสูง ยังส่งผลให้เกิดความผิดปกติของระดับ แคลอรสี งู สง่ ผลใหม้ อี บุ ตั กิ ารณอ์ ว้ นลงพงุ สงู ขนึ้ เปน็ อยา่ งมาก ขอ้ มลู ไขมนั ในเลอื ด (Dyslipidemia) โดยจะมกี ารเพม่ิ ขน้ึ ของปรมิ าณไขมนั ชนดิ จากกระทรวงสาธารณสุขระบุว่า ประชากรไทยมีภาวะอ้วนลงพุง ไมด่ ี เชน่ ไตรกลเี ซอไรด์ (Triglyceride) คอเลสเตอรอล (Cholesterol) อยา่ งตอ่ เนอื่ งทกุ ปี ดงั นน้ั ภาวะอว้ นลงพงุ จงึ จดั เปน็ ปญั หาสาธารณสขุ ทสี่ �ำ คัญในประเทศ เชน่ เดยี วกบั หลายประเทศท่ัวโลก ข้อมูลจากงานวิจัยท่ีผ่านมาพบว่า การบริโภคอาหารท่ีมีปริมาณ ไขมนั และแคลอรสี ูง ไม่เพียงทำ�ใหเ้ กิดภาวะอว้ นลงพงุ แตย่ งั ส่งผล ต่อการทำ�งานของหัวใจและหลอดเลือด ส่งผลต่อความจำ�และ ความสามารถในการเรียนรู้ และอาจน�ำ ไปสู่การเป็นโรคสมองเส่ือม หรอื โรคอลั ไซเมอร์ กลไกที่ทำ�ให้ร่างกายทำ�งานผิดปกติ เร่ิมต้นจากการสะสมของ ไขมันท่ัวร่างกายโดยเฉพาะบริเวณหน้าท้อง ซ่ึงทั่วไปมักเรียกกันว่า “อว้ นลงพงุ ” ไขมนั ทส่ี ะสมบรเิ วณหนา้ ทอ้ งจะท�ำ ใหเ้ กดิ การเปลย่ี นแปลง สำ�คัญคือ ปริมาณไขมันในเลือดเพิ่มขึ้นและมีการสะสมของไขมัน ในอวัยวะต่างๆ มากข้ึน ส่งผลกระตุ้นให้เกิดกระบวนการเครียด ออกซิเดชัน (Oxidation stress) ท่ัวร่างกาย ทำ�ให้เซลล์ต่างๆ อาทิ เซลล์กล้ามเน้ือหัวใจและเซลล์สมองเกิดภาวะด้ือต่อฮอร์โมน อนิ ซลู นิ (Insulin resistance) ซง่ึ เปน็ ฮอร์โมนหลกั ที่ใช้ควบคมุ ระดบั ไขมันและน้ำ�ตาล ผู้ป่วยท่ีมีภาวะด้ือต่ออินซูลินในระยะเร่ิมต้นจะไม่ ปรากฏอาการแต่อย่างใด แต่ภาวะด้ือต่อฮอร์โมนอินซูลินจะส่งผล เมษายน 2563 40

บทความ พเิ ศษ ศ. (เชี่ยวชาญพิเศษ) ดร. นพ.นิพนธ์ ฉัตรทิพากร โรคอ้วนร่วมกับภาวะด้ือต่อฮอร์โมนอินซูลิน มีระดับ FGF21 สูงขึ้น แตก่ ารให้ FGF21 เข้าไปเพม่ิ จะสง่ ผลต่อการเพิม่ ความสามารถใน และ LDL (ไขมนั ไมด่ )ี ในขณะที่ HDL (ไขมนั ดี) ในเลือดจะลดลง ซง่ึ การทำ�งานของไมโทคอนเดรียของเซลล์กล้ามเนื้อหัวใจและสมอง ภาวะผดิ ปกตขิ องระดบั ไขมนั ในเลอื ดสามารถกระตนุ้ ใหเ้ กดิ กระบวน ทำ�ใหเ้ ซลลก์ ลา้ มเน้อื หวั ใจและสมองท�ำ งานไดด้ ีข้ึน การอกั เสบ รว่ มกบั กระบวนการเครยี ดออกซเิ ดชนั ทวั่ รา่ งกาย ผลเสยี ส�ำ หรบั ผลของการศกึ ษาในระดบั คลนิ กิ คณะวจิ ยั ได้ “ท�ำ การศกึ ษา ดงั กลา่ วจะสง่ ผลโดยตรงไปยงั ไมโทคอนเดรยี (Mitochondrion) ซง่ึ เปน็ ในผปู้ ว่ ยทมี่ ภี าวะอว้ นลงพงุ เพอื่ ศกึ ษาบทบาทของFGF21ตอ่ การท�ำ งาน แหล่งสร้างพลังงานสำ�คัญให้กับเซลล์ต่างๆ รวมท้ังหัวใจและสมอง ของสมอง” ผลจากการวจิ ยั แสดงใหเ้ หน็ วา่ ปจั จยั ทางดา้ นเมแทบอลกิ ซึง่ จะส่งผลเสียตอ่ การท�ำ งานของอวยั วะสำ�คัญท้ังสองส่วนน้ี (Metabolic) มีความสัมพันธ์กับการเรียนรู้และความจำ� และผลจาก จากความสำ�คัญดังกล่าวข้างต้น ศ. (เชี่ยวชาญพิเศษ) ดร. การใหก้ ลมุ่ เปา้ หมายท�ำ แบบทดสอบ Montreal Cognitive Assessment นพ.นิพนธ์ ฉัตรทิพากร คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ scale (MoCa) พบวา่ ยง่ิ มภี าวะอ้วนลงพุงมากเท่าไหร่ ก็ย่ิงมีความ นกั วจิ ยั แกนน�ำ สวทช. และคณะวจิ ยั จงึ ท�ำ วจิ ยั ภายใตห้ วั ขอ้ “การศกึ ษา บกพรอ่ งในการเรยี นรแู้ ละความจ�ำ มากยงิ่ ขนึ้ เทา่ นั้น ตง้ั แตร่ ะดบั เซลลจ์ นถงึ ระดบั ผปู้ ว่ ย เพอื่ คน้ หาวธิ กี ารรกั ษาและตวั บง่ ช้ี โดยทางทมี วจิ ยั ยงั ค้นพบอกี วา่ คา่ ดชั นีมวลกาย รอบเอว ระดับ แบบใหม่ ในผู้ป่วยที่มีภาวะ “อ้วนลงพุง” เพื่อป้องกันความผิดปกติ HbA1c (ระดับนำ้�ตาลสะสมในเลือดตลอดระยะเวลา 2-3 เดือน) ท่ีจะเกิดข้ึนต่อหัวใจและสมอง” โดยทำ�การศึกษาท้ังงานวิจัยพื้นฐาน และระดับ FGF21 มีความสัมพันธ์โดยตรงและสูงท่ีสุด ต่อการมี และงานวิจัยทางคลนิ กิ ภาวะบกพรอ่ งในการเรยี นรแู้ ละความจ�ำ ในผปู้ ว่ ยทอี่ ายนุ อ้ ยกวา่ 65 ปี โครงการวจิ ยั แรก คณะผวู้ จิ ยั ไดท้ �ำ การศกึ ษาถงึ “ผลของการจ�ำ กดั ท่ีมีภาวะอ้วนลงพุง และยังชี้ให้เห็นว่าควรศึกษาเพ่ิมเติมในเรื่อง แคลอรีต่อการทำ�งานของหัวใจและสมองของหนูท่ีมีภาวะโรคอ้วน ความสำ�คัญของ FGF21 กับการทำ�งานของสมอง โดยเฉพาะส่วน ร่วมกับภาวะด้อื ต่อฮอร์โมนอินซูลิน” จากการศกึ ษาคณะผู้วจิ ยั พบว่า การเรยี นรู้และความจ�ำ การจำ�กัดแคลอรีของอาหารท่ีบริโภค เกิดผลดีต่อการทำ�งานของ ทง้ั นท้ี มี วจิ ยั ไดแ้ สดงใหเ้ หน็ ถงึ ความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งระดบั FGF21 หัวใจและสมอง อย่างไรก็ตามผลดีดังกล่าวยังน้อยกว่าการให้ยา และคา่ ทาง Metabolic ในผปู้ ว่ ยทมี่ ีภาวะอ้วนลงพงุ วา่ ระดับ FGF21 เบาหวานในกลุม่ Dipeptidyl peptidase-4 (DPP-4) ในเลือดของผ้ปู ว่ ยทม่ี ีภาวะอว้ นลงพงุ อาจน�ำ มาใชเ้ ปน็ ตัวบ่งช้เี พอื่ นอกจากน้ีในโครงการวิจัยต่อมา คณะวิจัยยังได้ศึกษาถึง พยากรณ์ความเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดได้ โดย “ผลของฮอร์โมน Fibroblast growth factor 21 (FGF21) ต่อการ คณะผู้วิจัยได้จดสิทธิบัตรองค์ความรู้เร่ืองความสัมพันธ์และตัวบ่งช้ี ทำ�งานของหัวใจและสมองในหนูที่มีภาวะโรคอ้วนร่วมกับภาวะดื้อ ดังกล่าวแล้ว อย่างไรก็ตาม การค้นพบในส่วนน้ีจำ�เป็นที่จะต้องทำ� ต่อฮอร์โมนอินซูลิน” ข้อมูลจากงานวิจัยแสดงให้เห็นว่าหนูที่มีภาวะ การวจิ ยั และศึกษาเพมิ่ เตมิ ในกลมุ่ ประชากรทม่ี ีขนาดใหญ่ต่อไป อีกท้ังคณะวิจัยยังได้แสดงให้เห็นว่า การกระตุ้นเส้นประสาท เวกัสของสมองที่มีผลต่อการทำ�งานของหัวใจและสมองของหนูท่ี มีภาวะอ้วนร่วมกับภาวะดื้อต่อฮอร์โมนอินซูลิน จะส่งผลให้ไมโท คอนเดรียของเซลล์กล้ามเน้ือหัวใจและเซลล์สมองทำ�งานได้ดีขึ้น ซึง่ สามารถน�ำ เอาองค์ความรดู้ งั กล่าวไปประยุกต์ใช้ต่อได้ ทงั้ หมดข้างต้นคอื ส่วนหนึง่ ขององค์ความรู้ใหมท่ ่ีได้จากโครงการ วิจัยน้ี ซ่ึงก่อให้เกิดความก้าวหน้าทางวิชาการอย่างชัดเจน อีกทั้งยัง สามารถนำ�เอาองค์ความรู้นี้ไปใช้ในการปรับปรุงการดูแลรักษาผู้ป่วย ท่ีมีภาวะอว้ นลงพุงใหม้ ีประสทิ ธิภาพยงิ่ ขน้ึ ศ. (เชี่ยวชาญพเิ ศษ) ดร. นพ.นิพนธ์ ฉัตรทพิ ากร ไดก้ ลา่ วไว้ว่า “เม่ือผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตท่ีดีข้ึน เขาจะเป็นกำ�ลังสำ�คัญในการ พฒั นาประเทศตอ่ ไป” 41 เมษายน 2563

grSIanpcfohiic เมษายน 2563 42

grSIanpcfohiic 43 เมษายน 2563

grSIanpcfohiic เมษายน 2563 44

grSIanpcfohiic เฟซบกุ๊ สาระวทิ ย์ วนั น้ี !!! สาระวทิ ย์ ไดเ้ พ่ิมชอ่ งทางการส่อื สาร แสดงความคดิ เห็นถึงกอง บ.ก. ดาวนโ์ หลดสาระวิทยฉ์ บบั ใหม่ และแจ้งความเคลื่อนไหวของสาระวิทย์ ให้แกส่ มาชกิ และผอู้ ่านทว่ั ไปแลว้ เข้าไปชมได้ท่ี https://www.facebook.com/sarawit2you 45 เมษายน 2563

สาระนา่ รจู้ าก อย. เมษายน 2563 46

สาระนา่ รจู้ าก อย. 47 เมษายน 2563

สAาpรpะ แนะน�ำ แอปดี มีความรู้ Sky Map แอปส�ำ หรบั ใชด้ ตู �ำ แหนง่ ดวงดาวตา่ งๆ รอบตวั ของเรา ในรูปแบบ 360 องศา ใชง้ านง่าย สะดวก เพยี งแคย่ ก โทรศัพท์สอ่ งเคลือ่ นท่ไี ปในทศิ ทางตา่ งๆ กจ็ ะมองเหน็ ตำ�แหน่งและกลุม่ ดาวรอบทศิ ทาง โดยแอป Sky Map มีระบบเข็มทิศที่ระบุทิศทาง และมีฟังก์ชันในการดูดาวรูปแบบต่างๆ พร้อมระบบค้นหา ดวงดาว เพียงแค่เราใส่ชื่อดวงดาวก็แสดงผลปรากฏอยู่ตรงหน้าของเรา โดยไม่จำ�เป็นต้องรอดูดาว ตอนกลางคนื เพยี งเทา่ นเ้ี รากส็ ามารถดดู าว พรอ้ มรตู้ �ำ แหนง่ ดวงดาวบนทอ้ งฟา้ ไดอ้ ยา่ งสบายๆ เลยทเี ดยี ว สามารถดาวน์โหลดไดฟ้ รีที่ Google Play ระบบ Android https://play.google.com/store/apps/details?id=com.google.android.stardroid&hl=en เมษายน 2563 48

หสอ้ ตัไงทวภยป์ าา่พ ประทีป ดว้ งแค คณะวนศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร์ ค้างคาวไผห่ วั แบนใหญ่ Tylonycteris robustula ค้างคาวไผห่ วั แบนใหญเ่ ปน็ คา้ งคาวกนิ แมลง ขนาดเล็กมาก ขนาดของหัวและลำ�ตัว รวมกันประมาณ 4 เซนติเมตร อาศัยอยู่ใน ลำ�ปล้องของไม้ไผ่ มีการปรับตัวเป็น แบบเฉพาะโดยมีกะโหลกแบบแบนราบ เพอื่ ให้ผ่านเขา้ ออกชอ่ งเปดิ แคบๆ ตามปล้องไมไ้ ผไ่ ด้อย่างสะดวก 49 เมษายน 2563

คอลมั น์ แนะน�ำ สาระวิทย์ ในศิลป์ 6 วริศา ใจดี (ไอซี) เด็กสาย(พันธุ์)วิทย์สานศิลป์ ชอบเรียนคณิตศาสตร์และฟิสิกส์ สนใจเรื่องเกี่ยวกับอวกาศ และสัตว์เลี้ยงตัวจิ๋ว เวลาว่างชอบทำ�งานศิลปะ กำ�ลังค้นหาสูตรผสมที่ลงตัวระหว่างวิทย์กับศิลป์ Instagram : iizeewj ศิลปะของความคิด ที่แมแ้ ตว่ ทิ ยาศาสตร์ก็ยงั ยากจะอธบิ าย Art of Thoughts: Phenomenon that even science find it hard to explain ฉนั เชื่อว่าบางคนเคยเจอกับปรากฏการณแ์ ปลกๆ ท่ีอธบิ ายไดย้ าก ดว้ ยความเปน็ นามธรรมและกลไกทางความคดิ ของเราทีไ่ มไ่ ด้มรี ปู ร่าง ชดั เจนผดิ กับวิทยาศาสตรเ์ ชิงกายภาพ ในเมอ่ื หัวใจ ของการพสิ ูจนค์ ือหลกั ฐาน แล้วเราจะได้ทฤษฎีทเ่ี ป็นหลกั การ มาอธิบายได้อยา่ งไร? ถา้ เราไมส่ ามารถเข้าถงึ หลักฐานน้นั ได้ เมษายน 2563 50