จดหมายข่าวชุมชนคนรักสุขภาพ ฉบับสร้างสุข ประจำเดือนสิงหาคม 2564

จดหมายข่าวชุมชนคนรกั สุขภาพ ฉบบั ปที ี่ 17 ฉบับท่ี 238 สิงหาคม 2564 เข้าพรรษา “สื่อรัก” ให้พักเหลา้ แจก ความสาํ เรจ็ บนเส้นทางรณรงค์ จบั ตาเช้ือกลายพันธ์ุ บนทางรอด ฟร!ี สํานกั งานกองทุนสนบั สนุนการสรา้ งเสริมสขุ ภาพ (สสส.)















ถ้าคนทร่ี กั อยากเลกิ ด่ืมจะช่วยอย่างไร กาํ ลงั ใจและความรกั เปน็ สง่ิ สาํ คญั ทจ่ี ะเปลย่ี นแปลงคนใกลช้ ดิ ได้ หากสงั เกตเหน็ วา่ คนใกลช้ ดิ พยายามหรืออยากเลิกดื่ม สิ่งท่ีคุณสามารถช่วยได้ดีท่ีสุดคือ สนับสนุนและเป็นกําลังใจ นี่คือ ยาชนั้ เยีย่ มท่สี ดุ การช่วยเหลือทําได้ด้วยการทําความเข้าใจอาการติดสุรา อาการถอนสุรา เช่น ผู้ท่ีอยู่ระหว่างเลิกดื่ม อาจมีอาการ กระวนกระวาย หงดุ หงดิ นอนไมห่ ลบั อาเจยี น ซง่ึ บางรายมที ง้ั อาการจติ ประสาท และอาการทางกายรว่ มดว้ ย การหาขอ้ มลู ไว้ก่อนจะสามารถทําใหเ้ ข้าใจส่งิ ทีเ่ กิดขึน้ หรือ สามารถแนะนําและชกั ชวนใหค้ นทยี่ ังลังเลอยหู่ ันมาเลกิ เหล้าได้ อยา่ ง สสส. กใ็ ชก้ ระบวนการ 5 ช. คอื ชวน ชว่ ย เชยี ร์ ชน่ื ชมและเชดิ ชคู นเลกิ เหลา้ ครบพรรษา ใหเ้ ปน็ คนหวั ใจหนิ หรอื คนงดเหลา้ ตอ่ เนอ่ื งแตย่ งั ไมถ่ งึ 3 ปี ใหเ้ ปน็ คนหวั ใจเหลก็ สว่ นคนทต่ี ง้ั ใจเลกิ ตลอดชวี ติ คอื คนหวั ใจเพชร ซง่ึ จะมกี ระบวนการของชมุ ชนในการชว่ ยเหลอื ใหก้ าํ ลงั ใจ และผลกั ดนั ให้ คนกลมุ่ นเี้ ป็นตัวอย่างใหก้ ับคนอื่นๆ ในชมุ ชนใหส้ ามารถเลกิ เหล้าไดส้ ําเร็จดว้ ย ดร.สปุ รดี า อดลุ ยานนท์ ผจู้ ัดการกองทนุ สนับสนุนการสรา้ งเสรมิ สุขภาพ (สสส.) หากยอ้ นไปถงึ จดุ เรม่ิ ตน้ ของการรณรงค์ ลด ละ เลกิ เครอ่ื งดม่ื แอลกอฮอล์ เชอ่ื มโยงความกบั เชอ่ื ทางศาสนา เพราะเรามองว่า ประเทศไทยมีต้นทุนทางด้านศาสนาอยู่ ในอดีตเมื่อถึงช่วงเข้าพรรษาชาวพุทธก็มักจะปฏิบัติ ศีล 5 งดการดม่ื แตป่ ระเพณเี หลา่ น้เี รมิ่ เลอื นหายไปตามกาลเวลา จงึ หยิบสิง่ นม้ี าปัดฝ่นุ เรม่ิ ต้นกนั ใหม่ ชว่ ง 3 เดือนของการเขา้ พรรษา ถอื เป็นโอกาสดใี นการรณรงค์ สร้างความตระหนกั รู้ถึงพษิ ภยั ของนํา้ เมา ตลอด 18 ปี ของโครงการงดเหลา้ เขา้ พรรษาพบวา่ โครงการนเ้ี ขา้ ไปอยใู่ นใจและสามญั สาํ นกึ ของคนไทย เพราะเมอ่ื โพสตถ์ ามวา่ นกึ ถงึ อะไร ในวนั เขา้ พรรษา อนั ดับหนงึ่ คือ วนั สาํ คญั ทางศาสนา อันดบั สอง คอื การงดเหลา้ และเป็นช่วงเวลาทท่ี ุกคนถูกกระตุกให้ สาํ รวมลง ถา้ ยงั ไม่เลิก และหลายฝา่ ยใช้เปน็ จดุ เร่ิมต้นใหเ้ ลกิ เหลา้ ออกกตกิ าสงั คมสําคญั ให้การกินเหลา้ เปน็ อยา่ งจํากดั ขึน้ สํารวมขึน้ และปลอดภยั ขน้ึ โครงการงดเหลา้ เขา้ พรรษา จึงเป็นเรอื ธงหลักของ สสส. ทจ่ี ะเดินหน้าขบั เคลอื่ นตอ่ ไป เพ่อื สรา้ ง สขุ ภาวะสังคมไทย และลดผลกระทบท่ีเกิดจากเครอื่ งดืม่ แอลกอฮอล์ งานรณรงค์ของ สสส. มีท้ังระดับบุคคล ให้ทราบถึงพิษภัยที่จะเกิดกับตนเอง เพื่อนําไปสู่ความ เปลี่ยนแปลงระดับบุคคล และการสื่อสารผลกระทบที่มีต่อคนรอบข้าง เพื่อให้เกิดความต่ืนรู้ท้ังสังคม ในช่วงแรก อาจจะได้ยินเร่ืองของเลิกเหล้าเพื่อแม่ ในการรณรงค์ต่อมาในปี 2549 มีแคมเปญเรื่องของ จน เครียด กินเหล้า ย่ิงกินยิ่งจน ซ่ึงก็สร้างกระแสได้เป็นอย่างดี และนํามาสู่การชักชวนให้คนงดเหล้า เข้าพรรษา ขยายมาสู่เรื่องของด่ืมแล้วขับ เมาแล้วขับ เกิดอุบัติเหตุ ทําให้คนอื่นเสียชีวิต เรียกว่า ในชว่ งปี 2549-2551 ได้เติมความเขา้ ใจใหแ้ กส่ งั คมว่า นา้ํ เมาไมใ่ ชเ่ รือ่ งส่วนตวั อีกต่อไป แตเ่ ป็น เรือ่ งส่วนรวม ไมใ่ ช่วา่ เกดิ ผลกบั ตบั เขาอย่างเดยี ว แต่เกิดผลกระทบกบั เราทีไ่ มไ่ ด้ดม่ื ดว้ ย “การรณรงค์งดเหล้าเข้าพรรษาในช่วงนั้น เรียกว่าเป็นการทําให้คนพร้อมรับกับกติกา สงั คมใหม่ และเมอ่ื กฎหมายออกมาแลว้ กเ็ ขา้ สกู่ ารดาํ เนนิ งานในสว่ นของการดงึ ครอบครวั ชุมชน มามีส่วนร่วมในการชักชวนให้คนลด ละ เลิกด่ืมน้ําเมา หรือออกกติกาในชุมชน ในการจาํ กดั ใหค้ นเขา้ ถงึ เครอ่ื งดมื่ แอลกอฮอลไ์ ดย้ ากขนึ้ เพอื่ ลดปจั จยั กระตนุ้ ในการดม่ื เพราะคนใกล้ตัว คนในชุมชน สิ่งแวดล้อม ประเพณี ค่านิยมต่าง ๆ ล้วนมีผลต่อ การกระตนุ้ ใหอ้ ยากดม่ื เพราะการดม่ื สว่ นใหญก่ ไ็ มไ่ ดด้ ม่ื คนเดยี ว เปน็ การชวนกนั ไปดม่ื และนา้ํ เมาถกู กาํ หนดบทบาทใหเ้ ปน็ เครอ่ื งมอื ในการเขา้ สงั คมหรอื ใชเ้ ปน็ อปุ กรณใ์ นงานตา่ งๆ ทงั้ งานบญุ งานประเพณี การแสดงความเป็นผู้ใหญ่อยา่ งการรับนอ้ ง” ดร.สปุ รดี า กล่าว















เหตใุ ดตอ้ งฉดี วคั ซนี เขม็ ท่ี 3? นายแพทย์ ปเี ตอร์ ฉีดอย่างไร? เป็นสิ่งที่ผู้เช่ียวชาญจำ�นวนมาก ถกเถียงถึง มารก์ ส์ ผอู้ �ำ นวยการศนู ยเ์ พอ่ื การประเมนิ และวจิ ยั ยาชวี วตั ถุ ประเด็นดังกล่าว แต่สรุปว่าก่อนจะฉีดจำ�เป็นต้องมีผลการศึกษา ของส�ำ นกั งานอาหารและยา ประเทศสหรฐั อเมรกิ า ยอมรบั วา่ อยา่ งถถี่ ว้ น และวางแผนการฉดี อยา่ งรอบคอบ เชน่ ประเทศองั กฤษ วัคซีนเข็มท่ี 3 หรือเข็มกระตุ้นภูมิน้ี นับเป็นเร่ืองที่ยังต้อง มกี ารวางแผนครา่ ว ๆ วา่ จะเรม่ิ จากกลุม่ ผ้สู ูงอายุ โดยรายงานขา่ ว ศึกษากันอีกมาก ก่อนจะตัดสินใจว่าควรต้องฉีดหรือไม่ ระบวุ า่ องั กฤษเปน็ ชาตแิ รกในโลกทไ่ี ดเ้ รม่ิ เตรยี มแผนการฉดี วคั ซนี เพราะปัจจุบันความรู้เร่ืองวัคซีนแต่ละชนิดยังถือว่าจำ�กัด โควดิ -19 เขม็ ท่ี 3 กนั อยา่ งจรงิ จงั ทส่ี ดุ เนอ่ื งจากประชากรถงึ 85% อยู่ระหว่างการติดตามผลการศึกษาว่า แต่ละชนิดระดับ ไดร้ บั วคั ซนี เขม็ แรกเปน็ ทเ่ี รยี บรอ้ ยแลว้ ซง่ึ คณะกรรมการรว่ มดา้ น ภมู คิ มุ้ กนั ข้ึนอย่างไร ขน้ึ นานแคไ่ หน หากมคี ำ�ตอบในส่วนนี้ การฉดี วคั ซนี และสรา้ งภมู คิ มุ้ กนั ไดห้ ารอื เรอ่ื งนกี้ นั อยา่ งจรงิ จงั ใน กระจ่างชัด ก็จะนำ�ไปสู่การวางแผนฉีดวัคซีนเข็มท่ี 3 ขณะท่ีประเทศตุรกี รัฐมนตรสี าธารณสขุ ตุรกี ไดป้ ระกาศว่าจะเร่มิ และจะตามมาด้วยการตัดสินใจว่า วัคซีนเข็มท่ี 3 ควรฉีด ฉดี วคั ซนี เขม็ ท่ี 3 ใหก้ บั บคุ ลากรทางการแพทยด์ า่ นหนา้ และประชากร อยา่ งไร ฉดี ชนดิ ไหน เป็นชนิดเดียวกนั กบั วัคซีน 2 เข็มแรก สูงอายุแลว้ เชน่ กนั หรือ จำ�เป็นต้องเปลี่ยนชนิด หรือ ต้องพัฒนาวัคซีนเดิม ด้านหัวหน้าทีมนักวิทยาศาสตร์ประจำ�องค์การอนามัยโลก ใหร้ องรบั สายพนั ธไ์ุ วรสั ใหมท่ ร่ี ะบาด เหมอื นเทคนคิ ของวคั ซนี ดร.โสมญา สวามนิ าธาน ได้ตอบคำ�ถามเก่ยี วกับความจำ�เป็นเรื่อง ป้องกันไข้หวัดใหญ่ ที่เช้ือมีความเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา การฉีดวัคซีนโควิดเข็มท่ี 3 เพียงว่า ขณะน้ีกำ�ลังอยู่ในขั้นของ เชน่ เดียวกนั การศึกษาอย่างเป็นวิทยาศาสตร์ โดยมีการเก็บข้อมูลจากทั่วโลก ถึงความรุนแรงของสายพนั ธ์ุเดลตาอยา่ งใกล้ชิด แตย่ งั ไมส่ ามารถ วัคซีนเข็มท่ี 3 ต้องฉีดเม่ือไหร่? ที่แน่ ๆ คือ ตอบไดว้ ่าแนวทางการรับมือดว้ ยวคั ซีนเข็ม 3 จะเปน็ อย่างไร เมื่อบรรลุเป้าหมายการฉีดเข็มแรกและเข็มสองแล้ว เช่น สหราชอาณาจักร ฉีดวัคซีนครบโดสในประชากร 60% โดยในเดือนพฤษภาคมที่ผ่านมา สหราชอาณาจักร เริ่ม โครงการวจิ ยั เกย่ี วกบั วคั ซนี โควดิ -19 เขม็ ท่ี 3 โดยน�ำ วคั ซนี โควดิ -19 ต่างชนิดกันจำ�นวน 7 ชนิดมาศึกษา เพ่อื หาสตู ร ที่เหมาะสมว่า หากต้องฉีดเข็มท่ี 3 ควรจะต้องเป็นวัคซีน ชนิดใดจึงจะดีที่สุด ซึ่งคาดว่าจะได้ผลสรุปของงานวิจัย ในเดือนกันยายนน้ี นับเป็นความท้าทายอีกคร้ังที่ท่ัวโลกต้องเตรียมรับมือกับ เหตกุ ารณน์ ี้ ในระหวา่ งทร่ี อความชดั เจนเรอื่ งวคั ซนี สงิ่ ทที่ �ำ ไดท้ นั ที คือ การปอ้ งกันด้วยการสวมหนา้ กากอย่างถูกตอ้ ง ลา้ งมอื บอ่ ย ๆ ลดการสมั ผสั ผอู้ น่ื ดว้ ยการเวน้ ระยะหา่ ง เพอ่ื ใหผ้ า่ นวกิ ฤตไปอกี ครงั้ แหล่งทีม่ าของข้อมูล https://www.cnbc.com/2021/06/22/covid-booster-shots-coronavirus-variants-see-calls-for-third-shots.html https://www.reuters.com/world/uk/britain-starts-planning-vaccine-booster-shots-september-2021-06-30 https://www.abc.net.au/news/2021-07-04/booster-shots-uk-covid-vaccines-australia/100258572 https://www.wsj.com/articles/turkey-offers-covid-19-booster-shot-after-using-chinese-vaccine-in-early-drive-11625144544 นติ ยสารสรา้ งสุข 17

สขุ ไรค้ วัน ลกู ชาย ฟอ้ งพอ่ มหาเศรษฐี เพราะถกู ทาํ รา้ ยดว้ ยควนั บหุ รม่ี อื สอง นบั เปน็ คดปี ระวตั ศิ าสตรใ์ นสหรฐั อเมรกิ า เมอ่ื ลกู ชายฟอ้ งพอ่ แท้ๆ ดว้ ยเหตมุ าจากการ สบู บหุ รใ่ี นบา้ น ทาํ ใหล้ กู ชายไดร้ บั ควนั บหุ รม่ี อื สอง จนตอ้ งกลายเปน็ เดก็ ปว่ ยโรคทางเดนิ หายใจ หอบหืด และปอดอุดก้นั เรอื้ รังมาต้ังแต่วัยเด็ก โดยคดดี งั กลา่ ว ถกู ฟอ้ งรอ้ งทศ่ี าลเทศมณฑลเจฟเฟอรส์ นั ในรฐั เคนทกั กี แมท้ า้ ยทส่ี ดุ คณะลูกขุนจะลงความเห็นให้ยกฟ้องไป แต่คดีดังกล่าวมีความน่าสนใจในแง่ของแรงจูงใจ ในการฟอ้ ง และเหตผุ ลทท่ี าํ ใหค้ ณะลกู ขนุ ตดั สนิ ยกฟอ้ งคดไี ป ในสว่ นของ ไมเคลิ บอ๊ บเซยี น ลกู ชายผฟู้ อ้ งคดเี รยี กค่าเสยี หาย ราว 288 ล้านบาท จากบริษัทของ ฮิวโก บอ๊ บเซียน ผู้พอ่ ซึง่ เป็นนกั ธุรกจิ ใหญ่โตกจิ การเดินเรือ ซง่ึ เสียชวี ติ ไปแลว้ และปัจจุบนั บรหิ ารงานโดยพ่นี อ้ งร่วมสายเลอื ดของผ้ฟู ้องเอง โดยอ้างว่าเขามีปัญหาสุขภาพจากการที่ต้องโตมากับควันบุหร่ีมือสองในบ้านที่พ่นออกมาโดยบิดาผู้ติดบุหร่ีมาก ๆ หากแต่ว่า จุดท่ีทําให้คณะลูกขุนเห็นว่า บิดาของไมเคิลไม่น่าจะต้องรับผิดต่อผลของการสูบบุหรี่ในบ้านจนทําให้ลูกชายป่วย ก็คือคําโต้แย้งของ ทนายฝา่ ยบรษิ ทั ผเู้ ปน็ พอ่ ทว่ี า่ ฮวิ โก ไมน่ า่ จะตระหนกั ในตอนนน้ั วา่ การสบู บหุ รอ่ี าจเปน็ อนั ตรายตอ่ สขุ ภาพของลกู ในบา้ น เพราะสาํ นกั งาน แพทยใ์ หญส่ หรฐั ฯ เพง่ิ ไดอ้ อกประกาศถงึ อนั ตรายของควนั บหุ รม่ี อื สองเปน็ ครง้ั แรกเมอ่ื ปี 2529 ซง่ึ เกดิ ขน้ึ หลงั จากท่ี ไมเคลิ ออกจาก บา้ นไปต้งั แต่ปี 2519 แลว้ ในขณะที่ทนายฝ่ายไมเคิลแย้งว่า ฮิวโกผู้เป็นพ่อน่าจะพอตระหนักได้ว่าลูกเขาป่วยจากควันบุหรี่ในบ้านเพราะไมเคิลต้องถูกหาม ส่งโรงพยาบาลเพราะโรคหอบหืดอยู่บ่อยคร้ังต้ังแต่เล็ก ๆ มาแล้ว ซึ่งแม้ว่าคดีนี้จะถูกยกฟ้องแต่ก็ทําให้เห็นความทุกข์ทรมานจาก ควนั บุหร่มี อื สองในครอบครัว ส.ส.อังกฤษ เสนอเพมิ่ อายขุ ัน้ ต่าํ ซ้ือบหุ รเ่ี ปน็ 21 ปี กรรมาธิการสภาผู้แทนราษฎร ประเทศอังกฤษ เห็นพ้องตอ้ งกนั ว่า การขน้ึ อายุขั้นต่ําให้ซื้อบุหรี่ได้ตามกฎหมายจะเป็นมาตรการสําคัญที่จะช่วยให้รัฐบาล ประเทศองั กฤษบรรลเุ ปา้ หมายในการทาํ ใหอ้ งั กฤษเปน็ ประเทศปลอดการสบู บหุ รี่ ให้ไดภ้ ายในปี 2573 ตามท่เี คยประกาศไว้ ปัจจุบันอายุขั้นตํ่าที่สามารถซ้ือบุหร่ีได้โดยถูกกฎหมายในประเทศอังกฤษ คอื 18 ปี ซง่ึ สมาชกิ สภาผแู้ ทนราษฎรองั กฤษ ในกรรมาธกิ ารชดุ ดงั กลา่ ว เหน็ พอ้ ง ต้องกันวา่ ยังทาํ ใหเ้ ยาวชนเข้าถึงบหุ รเี่ ร็วเกินไป และจะทาํ ให้เกิดนักสูบหน้าใหม่ เพิ่มข้ึนเร่ือย ๆ จนเป้าหมายจะเป็นประเทศปลอดการสูบบุหรี่ก็จะไม่สามารถเป็นจริงได้ดังต้ังใจ โดยวิเคราะห์ว่า อายุ 21 ปี คอื ช่วงวัยท่ีมวี ุฒิภาวะในการตัดสนิ ใจมากขน้ึ นอกจากจะเสนอใหม้ กี ารขนึ้ อายขุ นั้ ตา่ํ ในการซอ้ื บหุ รเี่ ปน็ 21 ปแี ลว้ ส.ส.องั กฤษเหลา่ น้ี กย็ งั มขี อ้ เสนอทเี่ กย่ี วเนอ่ื งกนั อกี อยา่ งทส่ี าํ คญั คอื การเสนอใหบ้ งั คบั บรษิ ทั บหุ รที่ เ่ี ปน็ ตน้ เหตทุ าํ ใหค้ นตดิ บหุ ร่ี ตอ้ งรว่ มแบง่ เบาภาระทางการเงนิ ของประเทศ ด้วยการบังคบั ใหจ้ ่ายเงนิ อดุ หนุน โครงการใหค้ วามชว่ ยเหลือแกค่ นทสี่ บู บุหร่ีและต้องการเลกิ สบู บหุ รี่ ทั้งนี้ เช่อื ว่ามาตรการ ทางกฎหมายท้ังหมดนี้จะช่วยให้อังกฤษสามารถลดจํานวนนักสูบหน้าใหม่ และหน้าเก่าลงไปได้เรื่อย ๆ จนทําให้ เป้าหมายในการเป็นประเทศปลอดการสูบบุหรี่เป็นจริง ทําให้ได้รับการตอบรับอย่างดีจากกลุ่มผู้ทํางาน ด้านการแพทยแ์ ละสุขภาพตา่ ง ๆ ในอังกฤษ 18 นิตยสารสร้างสุข