คู่มือการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่วิชาสะกดรอย

คมู่ ือ การสอบวิชาพเิ ศษ ลูกเสอื เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ วชิ านกั สะกดรอย สำ�นักการลกู เสือ ยวุ กาชาดและกิจการนกั เรยี น สำ�นักงานปลดั กระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงศึกษาธกิ าร

คมู่ อื การสอบวชิ าพเิ ศษลกู เสอื เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ วิชานักสะกดรอย สำนกั การลูกเสือ ยวุ กาชาดและกจิ การนักเรียน สำนกั งานปลดั กระทรวงศกึ ษาธกิ าร กระทรวงศึกษาธิการ

คมู่ อื การสอบวชิ าพเิ ศษลกู เสอื เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ วิชานกั สะกดรอย จำนวนพมิ พ์ 500 เล่ม ปีท่ีพิมพ ์ พ.ศ. 2560 จัดทำโดย กลมุ่ ส่งเสรมิ และพัฒนาการลูกเสือ สำนกั การลูกเสอื ยุวกาชาดและกิจการนักเรยี น กระทรวงศึกษาธิการ พมิ พ์ท่ี โรงพิมพช์ ุมนุมสหกรณก์ ารเกษตรแหง่ ประเทศไทย จำกัด 79 ถนนงามวงศว์ าน แขวงลาดยาว เขตจตุจกั ร กรุงเทพมหานคร 10900 โทร. 0-2561-4567 โทรสาร 0-2579-5101 นายโชคดี ออสุวรรณ ผ้พู มิ พ์ผ้โู ฆษณา

คำนำ ปัจจุบันสถานศึกษาส่วนใหญ่ไม่มีการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ โดยเฉพาะลกู เสอื เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ ดงั นนั้ สำนกั การลกู เสอื ยวุ กาชาด และกิจการนักเรียน จึงแต่งตั้งคณะกรรมการดำเนินงานการจัดประชุม เชงิ ปฏบิ ตั กิ ารฯ เพอื่ จดั ทำคมู่ อื การสอบวชิ าพเิ ศษลกู เสอื เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ วชิ านกั สะกดรอย เพอื่ ใหส้ ถานศกึ ษาไดเ้ รยี นรขู้ นั้ ตอนการสอบวชิ าพเิ ศษดงั กลา่ ว และเปน็ ไปตามนโยบายของรัฐมนตรวี า่ การกระทรวงศกึ ษาธกิ าร สำนักการลูกเสือ ยุวกาชาดและกิจการนักเรียน ขอขอบคุณ คณะกรรมการดำเนินงานการจัดประชุมเชิงปฏิบัติการจัดทำคู่มือการสอบ วิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ โดยมีนางสุวัฒนา ธรรมประภาส นักวิชาการศึกษาชำนาญการพิเศษ กลุ่มส่งเสริมและพัฒนาการลูกเสือ เป็นเลขานุการ ซึ่งคณะกรรมการได้ระดมความคิดความรู้ในการจัดทำคู่มือ การสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ คร้ังนี้ให้สำเร็จลุล่วง ด้วยความเรียบร้อย โดยมุ่งหวังเผยแพร่ให้สถานศึกษาในระดับมัธยมศึกษา สามารถใช้เป็นคู่มือในการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ วชิ านักสะกดรอย ได้อยา่ งถกู ตอ้ ง และมคี ุณภาพตอ่ ไป ผู้อำนวยการสำนกั การลกู เสอื ยุวกาชาดและกิจการนกั เรยี น



สารบัญ เนอื้ หา หนา้ คำนำ สารบญั หลกั สูตรวิชาพเิ ศษ วชิ านกั สะกดรอย 1 การสอบวชิ าพเิ ศษลูกเสอื เนตรนารี สามัญรนุ่ ใหญ่ 14 ขั้นตอนการดำเนินการสอบวชิ าพิเศษ การขออนุมตั ิ และการประดับ เคร่อื งหมาย 15 1. สถานศึกษาขออนุมตั ผิ ลการสอบวชิ าพเิ ศษ และการประดบั เครือ่ งหมาย 17 1.1 โครงการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญร่นุ ใหญ่ วชิ านกั สะกดรอย 19 1.2 คำสัง่ แตง่ ต้งั คณะกรรมการสอบวิชาพเิ ศษลูกเสอื เนตรนารี สามัญรนุ่ ใหญ่ วิชานักสะกดรอย 21 1.3 ขอ้ สอบภาคปฏิบัตวิ ิชานักสะกดรอย 23 1.4 ข้อสอบภาคทฤษฎวี ิชานักสะกดรอย 24 1.5 รายชอ่ื ลกู เสอื เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ ทส่ี อบวชิ าพเิ ศษ 38 2. หนังสอื จากสว่ นกลางหรือสว่ นภูมิภาคอนุมัติผลการสอบ วชิ าพเิ ศษลกู เสอื เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ และการประดบั เครอื่ งหมาย 39

สารบญั (ตอ่ ) เนือ้ หา หนา้ 3. สถานศกึ ษาออกหนังสอื รับรองให้กบั ลกู เสอื เนตรนารี 41 สามัญรนุ่ ใหญ่ ท่สี อบผ่าน 4. สถานศึกษาบนั ทกึ หลกั ฐานในทะเบียนกองลกู เสอื เนตรนารี (ลส.8/นน.8) 43 5. สถานศึกษาบันทึกหลักฐานในสมดุ ประจำตัวลกู เสือ เนตรนารี (ลส.17/นน.17) 45 การประดับเคร่อื งหมายวชิ าพเิ ศษลูกเสือ เนตรนารี สามญั รุ่นใหญ ่ 47 บรรณานุกรม 48 ภาคผนวก 49 คำสงั่ สำนกั การลกู เสอื ยวุ กาชาดและกจิ การนกั เรยี น ที่ 52/2559 เรอื่ ง แตง่ ต้งั คณะกรรมการดำเนนิ งานการประชมุ เชิงปฏิบตั ิการ จดั ทำคู่มอื การสอบวชิ าพิเศษลูกเสอื เนตรนารี สามัญรุน่ ใหญ ่ 51

หลกั สตู รวิชาพเิ ศษ วิชานักสะกดรอย หลกั สูตร 1. สอบได้เครื่องหมายนักสังเกตและจำ หรือการพราง ตาม หลกั สูตรลกู เสอื สามัญ หรอื เคยไดร้ บั เครือ่ งหมายดังกล่าวมาแลว้ 2. รู้จักและสามารถอธิบายลักษณะที่แตกต่างกัน 2 อย่าง ของรอยเทา้ คนที่แตกต่างกนั 3 รอย ทั้งที่สวมรองเทา้ หรอื ไมส่ วมรองเท้า 3. สามารถอธิบายเหตุการณ์ 3 เร่ือง ได้ถูกต้องพอสมควร โดยพิจารณาจากรอยท่ปี รากฏบนทรายหรือวสั ดธุ รรมชาติอย่างอืน่ 4. หล่อรอยเท้านก สัตว์ รถยนต์ หรือรถจักรยาน ด้วย ปูนปลาสเตอร์ รวม 6 รอย ทุกรอยให้ทำด้วยตนเองท้ังสิ้น โดยให้มีฉลาก บอกวันท่แี ละสถานท่ีทีห่ ลอ่ รอยเหลา่ นั้นดว้ ย ในจำนวนรอยดังกล่าวข้างต้น ต้องมีรอยเท้านกหรือสัตว์ อยา่ งน้อย 2 รอย 5. ทำทางสะกดรอย (Trail) มรี ะยะทางยาวอยา่ งนอ้ ย 1 กโิ ลเมตร โดยให้มีเครื่องหมายทำด้วยวัสดุธรรมชาติท่ีแตกต่างกันอย่างน้อย 4 ชนิด จำนวนไมน่ ้อยกว่า 20 เครื่องหมาย ทางสะกดรอยดังกลา่ วให้ทำบนเส้นทางทลี่ ูกเสือไม่คนุ้ เคย คมู่ อื การสอบวิชาพเิ ศษลกู เสอื เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่  วิชานักสะกดรอย

เนือ้ หาวชิ านกั สะกดรอย การสะกดรอย หมายถึง การค้นหาหรือการตามรอยส่ิงต่างๆ เช่น รอยเท้าคน รอยเท้าสัตว์ หรือเคร่ืองหมายต่างๆ ดังน้ัน นักสะกดรอยในท่ีนี้ จึงหมายถึง ลูกเสือที่ทำหน้าที่ค้นหาหรือสะกดรอยส่ิงต่างๆ รวมถึงการสังเกต จดจำสิ่งท่ีกำหนดไว้ตามจุดหมายหรือเส้นทาง ด้วยการทำเครื่องหมาย รอยเท้า คน สัตว์ต่างๆ ท่ีปรากฏบนดิน ทราย หรือพ้ืนที่ท่ีสามารถสังเกตได้จาก วัสดุธรรมชาติ การสังเกตรอยเท้าสัตว์ เป็นสิ่งท่ีสำคัญท่ีลูกเสือจะต้องฝึก สังเกต ความแตกต่างของรอยเท้า ในเรื่องของรูปร่าง สัดส่วน รวมทั้งรอยรองเท้า แล้วบันทึกตามความแตกต่างตามที่ได้เห็น และสังเกตประสบการณ์ของลูกเสือ จะทำใหล้ ูกเสือสามารถแยกแยะความแตกตา่ งของรอยเท้าไดอ้ ยา่ งชัดเจน การสงั เกตรอยเท้าเปลา่ ในการสังเกตรอยเท้า ในขั้นแรกควรดูรอยเท้าเปล่าของตนเอง เสียก่อน จึงค่อยดูรอยเท้าของพ่ีๆ น้องๆ เพ่ือนๆ รอยเท้าของผู้ใหญ่ รอยเท้า ของเด็กผู้ชาย - ผู้หญิง และสังเกตว่าความแตกต่างน้ันๆ แตกต่างกันอย่างไร ในเร่ืองของขนาด รูปรา่ ง หรือตำหนิอ่นื ๆ อีก 2 คมู่ อื การสอบวิชาพิเศษลูกเสอื เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ วิชานกั สะกดรอย

เมื่อพบรอยเท้าคนหลายๆ รอย ควรหารอยท่ีเด่นชัดที่สุด และควร วัดรอยต่างๆ ด้วยความระมัดระวัง มิให้รอยเท้าน้ันมีตำหนิขูดขีด หลุดและ รางเลอื นไปจากสภาพเดมิ กลา่ วคอื ลากเสน้ ตรงจากรอยปลายหวั นวิ้ แมเ่ ทา้ ไปยงั รอยปลายนวิ้ กอ้ ย แลว้ สงั เกตนว้ิ ทง้ั สามตรงกลาง วา่ แตล่ ะนวิ้ นน้ั อยใู่ นตำแหนง่ ชดิ หรอื หา่ งเพยี งใดจากเสน้ ตรงดงั กลา่ ว และเมอื่ เปรยี บเทยี บกบั รอยเทา้ อกี รอยหนงึ่ ซงึ่ เกดิ จากอกี บคุ คลหนงึ่ แลว้ จะมคี วามแตกตา่ งกนั อยา่ งไร สว่ นในการจดบนั ทกึ เกี่ยวกับรอยเท้านั้น ควรจดบันทึกเฉพาะส่วนท่ีเด่นท่ีสุด แตกต่างกันในลักษณะ พิเศษมากทสี่ ุด การสันนษิ ฐานรอยเท้าของคน เดก็ หรอื ผใู้ หญ่ สงั เกตจากขนาดของเทา้ และสน้ เทา้ คนอว้ นหรอื ผอม สงั เกตจากความยาวของเทา้ และขนาดความกวา้ ง ของรอยเท้า คนเดนิ สังเกตจากรอยเท้าเตม็ ห่างกนั ประมาณ 1 หลา คนวง่ิ สังเกตจากรอยน้ิวจิกลงไปในดิน ห่างกัน ประมาณ 1 หลา คนเดนิ ถอยหลัง สังเกตจากรอยเท้าจะส้ันลง น้ิวเท้าหักเข้า ข้างในมากขึน้ รอยเท้าลกึ ลงย่ิงขึ้น คนเดินขากะเผลก สังเกตจากรอยเท้า มักติดต่อกันหรือใกล้กัน ระยะไม่เท่ากัน รอยสั้นอาจจะมีรอยไม้ถือ ประกอบได้ คนตาบอด สังเกตจากรอยเท้า ก้าวส้ันๆ อาจมีรอยไม้ถือ ประกอบด้วยก็ได ้ คูม่ อื การสอบวิชาพิเศษลกู เสอื เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่  วชิ านกั สะกดรอย

การสังเกตรอยเท้าของคนและสัตว์นับว่าสำคัญมาก เพราะสามารถ ให้เราวินิจฉัยเรื่องราวต่างๆ ได้ถูกต้อง คนที่อยู่ในชนบทและเคยเลี้ยงสัตว์ป่า มาแล้วคงทราบดี ถ้าสัตว์เล้ียงของตน เช่น วัว ควาย ม้า ฯลฯ เกิดหายหรือ หลงเข้าป่า การตามหาก็ต้องหารอยเท้า ในขั้นต้นจะดูว่าเป็นรอยเก่าหรือ รอยใหม่ แล้วเขาจะพิจารณารอยใหม่ๆ เพ่ือดูว่าสัตว์กำลังซ่อนอยู่ทางใด ครั้นแลว้ ภายหลังที่พบรอยใหม่จะตามรอยพบ การสะกดรอยในเวลากลางคืนมีรายละเอียดดังต่อไปนี้ ลูกเสือ ต้องสามารถสังเกตรายละเอียดเล็กน้อยในตอนกลางคืนเช่นเดียวกับ ตอนกลางวัน และในตอนกลางคืนจะต้องทำด้วยการฟังเสียงเสียเป็นส่วนใหญ่ และในบางครง้ั ตอ้ งทำดว้ ยการฟงั เสยี งและดมกลน่ิ ในยามเงยี บสงดั ตอนกลางคนื เสียงได้ยินไปไกลกว่าตอนกลางวัน ถ้าเอาหูแนบพื้นดิน หรือแนบกับไม้เท้า หรอื โดยเฉพาะกบั กลอง ซ่ึงสมั ผัสกับพืน้ ดิน ก็จะได้ยนิ เสียงสะเทอื นของกลบี ม้า หรือของเสยี งเทา้ คนเดนิ ตบพื้นดนิ เปน็ ระยะไกลๆ ออกไป นอกจากลูกเสือได้ฝึกหัดหารอยและบันทึกข้อมูลเก่ียวกับรอยเท้า ของคนแล้ว ลูกเสือจะต้องเป็นคนสังเกตรอยเท้าสัตว์ต่างๆ เริ่มตั้งแต่สัตว์เลี้ยง ภายในบ้าน เช่น แมว สุนัข ฯลฯ แล้วค่อยๆ สังเกตหรือศึกษาไปถึงรอยเท้า สัตว์ป่าท้ังใหญ่และเล็ก รวมถึงรอยเท้านกด้วย และเมื่อรู้รอยเท้าคนและ สัตว์แล้ว ข้อสำคัญอีกประการหนึ่งก็คือ จะต้องรู้ว่าอายุของรอยนั้นเก่าเพียงใด ลูกเสือต้องใช้เวลาฝึกหัดมาก ตลอดจนมีประสบการณ์มาก่อนที่จะวินิจฉัยได ้ ถูกต้องจริงๆ ในการสังเกตรอยเท้าคนหรือรอยเท้าสัตว์น้ัน ที่ต้องระวังก็คือ อย่าให้มีสิ่งเล็กน้อยต้องผ่านการสังเกตไป เช่น กระดุมเส้ือ กระดุมกางเกงเพียง 1 เม็ด ขบี้ หุ รี่ ขนนก ใบไม้ ฯลฯ อาจเปน็ สงิ่ สำคญั มาก ลกู เสอื จะตอ้ งไมม่ องแต่ ขา้ งหนา้ แตจ่ ะมองข้างๆ และข้างหลงั ด้วย  คู่มือการสอบวชิ าพเิ ศษลูกเสอื เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ วิชานักสะกดรอย

ข้อแนะนำในการตามรอย 1. เม่ือพบรอยท่ีต้องการ จงสังเกตให้ละเอียดและจำใส่ใจไว้ (ถา้ บนั ทกึ ไว้ได้กเ็ ป็นการดี) 2. ถ้าเห็นรอยเท้ามาก ตามปกติจะไม่ติดตามรอยเท้าใกล้มากนัก เพราะสัตว์ท่ีถูกไล่หรือถูกตามมักจะหันมาดูเนืองๆ เพื่อรักษาตัวมันให้พ้น อันตราย ในกรณีเช่นนี้ ผู้สะกดรอยจะเดินเป็นวงกลมอีกวงหนึ่งให้ไกลออกไป จนไม่พบรอย แล้วจะรู้ว่าอยู่ข้างหน้าสัตว์ ต่อจากนั้นจะทำวงกลมให้ใกล้เข้ามา จนพบสตั ว์ทต่ี อ้ งการ 3. ถ้าหารอยได้ยาก เช่น บนพ้ืนดินแข็งหรือใบหญ้า จงสังเกตรอย สุดท้าย และให้มองไปข้างหน้า 20 - 30 หลา เราอาจจะพบต้นหญ้าล้มหรือ ถกู เหยียบย่ำ กอ้ นหินอาจเคล่อื นทจ่ี ากเดิมท่ีหรือมรี อยขีดขว่ นจากต้นไม้ ซง่ึ อาจ เป็นรอยทตี่ อ้ งการ 4. ถ้ารอยหายไปไม่สามารถจะหาได้ ให้ทำวงกลมรอบสุดท้าย เช่น รศั มี 30 - 50 หลา หรือ 100 หลา ในระหวา่ งนั้น ลกู เสอื อาจพบรอยที่ตอ้ งการ ในการทำวงกลมล้อมรอบ จงใช้สามัญสำนึกพิจารณาดูว่าสัตว์ไปทางไหนหรือ ซอ่ นอยูท่ างไหน 5. การตามสัตว์ป่าควรอยใู่ ต้ลม คู่มือการสอบวชิ าพิเศษลกู เสือ เนตรนารี สามัญรุน่ ใหญ่  วชิ านกั สะกดรอย

รอยเทา้ สัตวทีค่ วรทราบ 6 ค่มู อื การสอบวิชาพิเศษลูกเสอื เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ วิชานกั สะกดรอย

เครอ่ื งหมายวชิ าสะกดรอย ซง่ึ ทำดว้ ยวตั ถตุ ามธรรมชาต ิ ไปทางน้ี ตรงไป เล้ียวซ้าย เลี้ยวขวา ตรงไป เลยี้ วขวา เล้ียวซ้าย เลีย้ วขวา เล้ยี วซา้ ย ห้ามผา่ น ไปทางน้ี หา้ มผ่าน ไปทางน้ี หา้ มผ่าน อนั ตรายชว่ ยด้วย มีขา่ วสารวางไว้ ผวู้ างมเี ครอื่ งหมาย เดินทางกลับแล้ว ทางไปแหลง่ น้ำ ค่มู อื การสอบวิชาพเิ ศษลกู เสอื เนตรนารี สามัญร่นุ ใหญ่ 7 วิชานักสะกดรอย

การหล่อรอยเทา้ สตั วดว้ ยปนู ปลาสเตอร เม่ือลูกเสือเดินทางไกล อุปกรณ์อีกอย่างหนึ่งซึ่งควรให้ติดตัวไปด้วย สงิ่ น้ัน คือ ปูนปลาสเตอรซ์ ึง่ ใชห้ ลอ่ รอยเทา้ สตั วห์ รอื รอยต่างๆ ท่พี บมา เพ่ือเปน็ หลักฐานในการเรียนรู้ ซึ่งวิธีใช้ปูนปลาสเตอร์ก็สะดวกและง่ายสำหรับลูกเสือ ดังนี้ 1. ผสมปูนปลาสเตอร์ โดยตักน้ำใส่ขันหรือภาชนะท่ีสำหรับผสมปูน ไม่ให้นำ้ มากเกินไป แลว้ เทปนู ลงไปในรอยเท้าสตั ว์หรอื ส่ิงอื่นๆ เท่าทีต่ ้องการ 2. ทิ้งไว้ พอปูนแหง้ กย็ กขึน้ เม่ือปูนแห้งดแี ล้วก็แกะออกจากรอยน้นั ก็จะได้ที่นูนจากรอยเดิมออกมา และเพ่ือให้ได้รอยเท้าจริงก็มาหล่ออีกคร้ังหน่ึง โดยใช้ปูนปลาสเตอร์ผสมแบบเดิมดังกล่าว ไม่เหลวไม่ข้นจนเกินไป เทใส่เบ้า ที่เตรยี มไว้ แล้วเอารอยเท้าสตั วท์ ่ีหล่อมาจากป่าหรอื ที่อ่ืนกดลงไปในปนู ทีเ่ ทใหม่ กอ่ นกดลง ใชน้ ำ้ มนั ทาเสียกอ่ น เพอื่ สะดวกในการแกะออกจากเบ้า กจ็ ะได้รอย อันแท้จริง หรืออีกนัยหน่ึง ในกรณีที่ หล่อรอยอาจใช้วิธีเพื่อให้ได้รอยเท้าจริง จากการหลอ่ เปน็ เพยี งรอยทนี่ นู กท็ ำได้ อีกวิธีหนึ่งก็คือ วางรอยนูนท่ีได้จาก ขน้ั แรกให้หงายข้ึนกับพ้ืน ใช้ดินเหนียว หรือดินน้ำมันคลึงเป็นแท่งยาว แล้ว ทำให้แบน วางตั้งสัน ขดแท่งดิน ขด ลอ้ มรอบรอยนนู เพอื่ กนั้ ปนู ปลาสเตอรไ์ มใ่ หไ้ หลไปในขณะทก่ี ำลงั เทปนู ใชน้ ำ้ มนั ทาแบบรอยนูนและพื้นบริเวณท่ีแผ่นดินกั้น ต่อจากน้ันก็ผสมปูนให้ความข้น พอดี คือไม่เหลวหรือข้นเกินไป เทลงบนเบ้าเต็มบริเวณที่ก้ันนั้น ท้ิงไว้สักครู่ จนกระทั่งปูนแข็งตัว จึงแกะออกจากเบ้ารอยนูน ก็จะได้รอยอันแท้จริง เชน่ เดียวกัน 8 คู่มือการสอบวิชาพเิ ศษลกู เสอื เนตรนารี สามญั รุ่นใหญ่ วิชานักสะกดรอย

วิธเี ก็บรอยที่หล่อได้ แผน่ รอยปูนปลาสเตอรจ์ ะเก็บไวน้ าน สามารถจะเกบ็ ไว้เพอื่ การศกึ ษา หรือพจิ ารณาประกอบการเรยี นรไู้ ด้อยา่ งมรี ะบบ ซง่ึ มวี ิธีเก็บอย่างงา่ ยดาย คือ 1. เขยี นฉลาก วนั เดอื น ปีที่หลอ่ รอยนั้นปิดไว้ 2. เขียนชือ่ สัตว์ ว่าสัตวอ์ ะไร 3. เขียนสถานทห่ี ลอ่ ว่าหล่อมาจากไหน อนึ่ง วิธีการดังกล่าวน้ีเป็นแต่เพียงการหล่อรอยเท้าสัตว์อย่างเดียว ด้วยปูนปลาสเตอร์แต่เพียงสังเขปเท่าน้ัน เพื่อให้ลูกเสือได้เรียนรู้และปฏิบัต ิ พอเปน็ แนวทาง การทำทางสะกดรอย การสะกดรอยน้ันจะต้องเรียนด้วยการปฏิบัติจริง โดยการฝึกตนเอง มีเพื่อนเป็นผู้ช่วย ต่อจากนั้นก็เป็นการศึกษาข้ันต้นท่ีเกี่ยวข้องกับการเดินทาง และการสะกดรอย เป็นต้นว่า ในเร่ืองเครื่องหมายสะกดรอยตามความร ู้ ในวชิ าเชิงพราน และลกู เสอื มีความจำเปน็ จะต้องผ่านหรอื ฝึกให้สูงขนึ้ ไปอีก เช่น สังเกตและจำรอยเท้าคน รอยเท้าสัตว์ ทั้งสัตว์เล็กสัตว์ใหญ่ รอยรถยนต์ รอยเกวียน ฯลฯ เป็นผทู้ ี่หไู ว ตาไว เครอ่ื งหมายสะกดรอยตามความรู้ในวชิ าเชงิ พราน คำว่าเครื่องหมายน้ัน เป็นคำที่ใช้ในวงการลูกเสือ หรือหมายถึง รายละเอยี ดเลก็ ๆ นอ้ ยๆ เชน่ รอยเทา้ กง่ิ ไมห้ กั หญา้ ทถ่ี กู เหยยี บ เลอื ดหนงึ่ หยด ผมหนึ่งเส้น ฯลฯ กล่าวคือ ส่ิงหนึ่งหรือสิ่งใดที่อาจจะช่วยเป็นเง่ือนไข ในการ คมู่ ือการสอบวชิ าพิเศษลกู เสอื เนตรนารี สามัญรุน่ ใหญ่  วชิ านกั สะกดรอย

แสวงหาเร่ืองราวที่ลูกเสือกำลังศึกษาอยู่ ในการเดินทางตามถนนหรือตามป่า ถา้ ไปเปน็ จำนวนมาก ๆ และแยกยา้ ยกนั เดนิ กย็ อ่ มจะเกดิ พลดั หลงไดง้ า่ ย แตถ่ า้ ผู้ไปข้างหน้าได้สร้างเครื่องหมายไว้ให้เป็นที่สังเกตเป็นระยะๆ ก็จะช่วยการ เดินทางของผู้มาทีหลัง ไปยังสู่จุดหมายได้ถูกต้อง เครื่องหมายต่างๆ นั้น ให้ใช ้ จากวัสดุธรรมชาติท่ีจะหาได้ในท่ีน้ัน อาจจะเอาก้อนหินก้อนเล็กวางลงบน ก้อนหินก้อนใหญ่ หรอื รวบกองหญา้ แล้วมัดปลายไว้ หรือเอากงิ่ ไม้เล็กปักบนดิน เคร่อื งหมายเหลา่ นี้ หมายความวา่ “ตรงไป” หรือใหไ้ ปทางน ้ี อนึ่ง เคร่ืองหมายเล้ียวขวาหรือให้ไปทางขวา เอาก้อนหินก้อนเล็ก วางทางขวาของกอ้ นหนิ กอ้ นใหญ่ หรอื วางกง่ิ ไมเ้ ลก็ ๆ ลงบนดนิ ใหป้ ลายหนงึ่ อนั หนั ไปทางขวา หรอื หกั กงิ่ ไมใ้ หไ้ ปทางขวามอื และวางกงิ่ ไมเ้ ลก็ ๆ สองกง่ิ หรอื วาง ก้อนหินกอ้ นเลก็ ๆ ทำเปน็ มุม โดยในทำนองเดียวกนั ถา้ ตอ้ งการให้เดินเล้ยี วซา้ ย หรอื ไปทางซา้ ยก็ให้เคร่ืองหมายตา่ ง ๆ อย่ทู างซา้ ยหรอื เอนไปทางซ้าย นอกจากเรื่องเครื่องหมายดังกล่าวแล้ว ยังมีเคร่ืองหมายสะกดรอย ของลูกเสือท่ีทำบนดินหรือถนน แต่ไม่ควรเขียนด้วยชอล์กหรือถ่านบนกำแพง หรือทำให้ทรพั ยส์ นิ ของผู้อนื่ เสียหาย หรือเปน็ การทำลายความสวยงาม การสงั เกตและจำ การจำส่ิงของนั้น เป็นการฝึกให้ลูกเสือเป็นผู้ท่ีมีความสังเกตและจำดี ทั้งโดยการฝึกประสาททั้ง 5 คือ ประสาทตา หู ล้ิน จมูก ร่างกาย เช่น มือ เม่อื ประสาทนัน้ ๆ สมั ผสั กบั สิ่งใดแลว้ ลูกเสือจะตอ้ งรู้วา่ สงิ่ น้นั คอื อะไร ตลอดจน รู้รายละเอียดต่างๆ เก่ียวกับส่ิงน้ันให้มากที่สุด เช่น เห็นด้วยตาก็บอกได้ว่า ส่ิงนั้นเล็กใหญ่แค่ไหน ใกล้ไกลเพียงใด สูงต่ำเท่าไร เป็นต้น จำสิ่งของอาจ ฝึกประสาทโดยการแบ่งออกเป็นข้อๆ คือ ฝึกพิจารณาสังเกตและจำตามลำดับ 10 คมู่ ือการสอบวิชาพิเศษลกู เสือ เนตรนารี สามญั รุ่นใหญ่ วิชานักสะกดรอย

การฝึกข้ันแรกอาจฝึกด้วยตัวเองและเร่ิมง่ายๆ ก่อน คร้ันเม่ือมีความชำนาญ และความจำดีแล้ว จึงค่อยดูยากขึ้นตามลำดับ เช่น เข้าไปในห้องเรียนให้จำ สิ่งของในห้องเรียนว่ามีอะไรบ้าง ให้ดู 1 นาที แล้วเขียนตอบ หรือไปจำ สิ่งของที่ตู้หน้าร้านแห่งหนึ่ง ภายหลังท่ีจำเป็นเวลา 1 นาที ก็กลับมาเขียน รายงานชื่อส่ิงของนั้นๆ ท่ีเป็นหมู่เป็นพวกเดียวกัน เช่น เคร่ืองแต่งกาย (เส้ือ กางเกง รองเท้า ถุงเท้า หมวก เครื่องเขียน หมึก ปากกา ดินสอ ฯลฯ) การฝกึ น้ีให้ฝึกแต่ละอย่างกอ่ น เมอื่ ชำนาญดแี ลว้ จึงคละกนั ไปหลายๆ อย่าง การทำทาง การสะกดรอยน้ันจะต้องเรียนด้วยการปฏิบัติจริง โดยการฝึก ตวั เราเอง มเี พ่ือนเปน็ ผูช้ ่วย ตอ่ จากน้ันกเ็ ป็นการศกึ ษาขัน้ ตน้ 1. การเลือกเส้นทางที่มีระยะทางพอสมควร แล้วให้เพื่อนเป็นผู้ทำ เครือ่ งหมายไว้ เมอ่ื เรม่ิ ตน้ เราก็สงั เกตไปตลอด ถา้ เรามกี ารสงั เกตดี เรากจ็ ะไปถงึ จุดหมายปลายทางไดถ้ กู ต้อง 2. ให้ลูกเสือคนหนึ่งไปทำเคร่ืองหมายไว้ทางขวามือของเส้นทาง เคร่ืองหมายควรอยู่ใกล้ดิน ไม่ควรอยู่สูงกว่าหัวเข่า จำนวนเครื่องหมาย ตามกำหนด และอาจจะเพม่ิ เติมรปู เคร่อื งหมายอืน่ ก็ได ้ 3. เม่ือทำเคร่ืองหมายเสร็จแล้วก็ให้อีกคนหนึ่งเดินทางเส้นทางนั้น เม่ือพบเคร่ืองหมายใดก็จดรปู เคร่อื งหมายนั้นไว้ และบอกดว้ ยว่าอย่ทู ่ใี ด 4. สำหรับคนต่อไปก็ปฏิบัติเช่นเดียวกัน ข้อสำคัญอย่าทำลาย เคร่ืองหมาย เพราะเป็นการแกล้ง ผู้มาทีหลังจะไม่เห็นเครื่องหมายน้ัน เว้นแต ่ คนสุดทา้ ยจึงทำลายเครือ่ งหมายนนั้ ได ้ 11คูม่ อื การสอบวิชาพเิ ศษลูกเสือ เนตรนารี สามญั รุน่ ใหญ่ วิชานกั สะกดรอย

แบบบันทึกผู้ประจำฐาน บอกชือ่ ลายมอื ชอ่ื ฐาน บอกลกั ษณะ สเก็ตภาพ ประจำฐาน 1. รอยเท้าคน วนั เดือน ป ี 2. รอยเทา้ สตั วส์ เี่ ทา้ 3. รอยเทา้ สัตวส์ องเท้า 4. รอยเทา้ สตั วท์ ี่ปรากฏ บนวสั ดุธรรมชาติ 5. การหลอ่ รอยต่างๆ 6. การทำเคร่อื งหมาย สะกดรอยตา่ งๆ หมายเหตุ การบนั ทกึ ของผปู้ ระจำฐาน ใชค้ ำวา่ ผา่ น กรณที ไี่ มผ่ า่ นใหป้ ฏบิ ตั ใิ หม ่ 12 คู่มือการสอบวชิ าพิเศษลกู เสอื เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ วิชานกั สะกดรอย

วตั ถปุ ระสงค์ 1. เพ่ือเป็นการส่งเสริมกิจกรรมการสอบวิชาพิเศษตามแนวทาง การฝึกอบรมตามหลักสูตรลูกเสือตามข้อบังคับคณะลูกเสือแห่งชาติว่าด้วย การปกครอง หลักสูตรและวชิ าพเิ ศษลกู เสอื สามัญร่นุ ใหญ่ 2. เพื่อเปิดโอกาสให้มีการสอบวิชาพิเศษตามความถนัด ความสนใจ และความตอ้ งการของลกู เสอื เนตรนารี สามัญร่นุ ใหญ่ 3. เพื่อเป็นประโยชน์ต่อการนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน และการประกอบอาชีพในอนาคต 13คมู่ อื การสอบวิชาพิเศษลกู เสอื เนตรนารี สามัญร่นุ ใหญ่ วิชานกั สะกดรอย

การสอบวชิ าพิเศษลกู เสือ เนตรนารี สามญั ร่นุ ใหญ่ 1. ลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ ต้องสอบได้รับเคร่ืองหมาย ลูกเสือโลก และผ่านพิธีเข้าประจำกองแล้ว จึงประดับเคร่ืองหมายลูกเสือโลก ทก่ี งึ่ กลางกระเปา๋ เส้ือข้างซา้ ยได้ 2. ลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ เมื่อสอบได้เคร่ืองหมายลูกเสือ โลกแล้ว จึงมีสิทธิ์เลือกสอบวิชาพิเศษตามท่ีตนมีความถนัดและมีความสนใจ โดยสถานศึกษาเป็นผู้แต่งตั้งกรรมการสอบวิชาพิเศษ และเม่ือดำเนินการสอบ ท้ังภาคปฏิบัติและภาคทฤษฎีเรียบร้อยแล้ว ให้สถานศึกษาทำเรื่องขออนุมัติ ผลการสอบไปยังผู้มอี ำนาจอนมุ ัตติ ่อไป 14 คูม่ อื การสอบวชิ าพิเศษลกู เสือ เนตรนารี สามญั รุ่นใหญ่ วชิ านักสะกดรอย

ขน้ั ตอนการดำเนินการสอบวชิ าพิเศษ การขออนุมตั ิ และการประดับเครอ่ื งหมาย 1. ลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ เม่ือสอบเคร่ืองหมายลูกเสือโลก ได้แล้ว และได้เข้าพธิ ปี ระจำกอง จึงมสี ทิ ธ์ปิ ระดบั เคร่ืองหมายลูกเสือโลกจากนัน้ จงึ มีสิทธ์ิเลอื กสอบวิชาพิเศษลกู เสือ เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ ่ 2. เมอื่ ลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ แสดงความประสงคท์ ่ีจะสอบ เพื่อรับเครื่องหมายวิชาพิเศษ คณะกรรมการดำเนินงานของกองลูกเสือจะต้อง พจิ ารณาเหน็ ชอบใหม้ ีการสอบวิชาพเิ ศษลกู เสอื เนตรนารี ตามที่เสนอ 3. ผู้กำกับกองลูกเสือ เนตรนารี เสนอโครงการเพื่อขออนุมัติต่อ ผู้อำนวยการลกู เสือโรงเรียน 4. เม่ือได้รับการอนุมัติแล้ว จึงจัดทำคำส่ังแต่งต้ังคณะกรรมการสอบ วชิ าพเิ ศษลกู เสอื เนตรนารี โดยประธานคณะกรรมการสอบตอ้ งไดร้ บั เครอ่ื งหมาย วูดแบดจ์ ประเภทสามัญรุ่นใหญ่ ส่วนกรรมการต้องผ่านการฝึกอบรมข้ันความรู้ เบอ้ื งตน้ ประเภทสามัญรุน่ ใหญ่เปน็ อย่างนอ้ ย 5. ดำเนินการสอบวชิ าพิเศษลกู เสอื เนตรนารี สามัญรนุ่ ใหญ่ ทงั้ ภาค ปฏบิ ตั ิและภาคทฤษฎี 6. เม่ือสอบเสร็จแล้ว สถานศึกษาทำหนังสือขออนุมัติผลการสอบ วิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ และการประดับเครื่องหมายไปยัง ผู้มีอำนาจอนุมตั ิ พร้อมแนบหลกั ฐาน ดังน้ี 15คมู่ ือการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ วชิ านักสะกดรอย

6.1 โครงการสอบวิชาพเิ ศษ 6.2 คำสั่งแตง่ ต้ังคณะกรรมการสอบ 6.3 ข้อสอบภาคปฏบิ ตั ิ 6.4 ข้อสอบภาคทฤษฎ ี 6.5 รายช่ือลูกเสอื เนตรนารี ที่สอบผ่าน - ไม่ผา่ น 7. ส่วนกลางหรือส่วนภูมิภาคอนุมัติผลการสอบและการประดับ เครือ่ งหมาย 8. เมื่อสถานศึกษาได้รับหนังสืออนุมัติผลการสอบและการประดับ เครื่องหมายแลว้ จะต้องดำเนินการ ดังนี ้ 8.1 สถานศกึ ษาออกหนงั สอื รบั รองใหล้ กู เสอื เนตรนารี ทส่ี อบผา่ น 8.2 สถานศึกษาลงทะเบียนไว้เป็นหลักฐานในสมุดทะเบียน กองลกู เสอื กองเนตรนารี (ลส.8/นน.8) 8.3 สถานศกึ ษาบนั ทกึ หลกั ฐานในสมดุ ประจำตวั ลกู เสอื เนตรนารี (ลส.17/นน.17) 9. ประดับเครื่องหมายวชิ าพิเศษลกู เสือ เนตรนาร ี 16 ค่มู ือการสอบวิชาพเิ ศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรนุ่ ใหญ่ วิชานกั สะกดรอย

สถานศึกษาขออนมุ ตั ผิ ลการสอบวชิ าพเิ ศษและการประดับเครื่องหมาย ตวั อยา่ งหนงั สือขออนุมตั ผิ ลการสอบวิชาพิเศษ วิชานกั สะกดรอย และขออนญุ าตประดบั เครอื่ งหมาย ที่......../.............. สถานศึกษา....................... วันท.ี่ .........เดอื น...................พ.ศ. ......... เร่ือง ขออนุมัติผลการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ วิชา นกั สะกดรอย และการประดบั เครื่องหมาย เรยี น เลขาธิการสำนกั งานลูกเสือแหง่ ชาต/ิ ผ้อู ำนวยการลกู เสือจงั หวดั (แล้วแตก่ รณ)ี สิ่งท่ีส่งมาด้วย 1. โครงการสอบวิชาพเิ ศษลูกเสอื เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ วิชานักสะกดรอย 2. คำส่ังแต่งตั้งคณะกรรมการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ วิชานกั สะกดรอย 3. ขอ้ สอบภาคปฏบิ ัติ 4. ขอ้ สอบภาคทฤษฎี 5. รายชอื่ ลกู เสอื เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ ทส่ี อบผา่ น - ไมผ่ า่ น วชิ าพเิ ศษลกู เสอื เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ วชิ านกั สะกดรอย ด้วยสถานศึกษาได้ทำการสอบวิชาพิเศษ วิชานักสะกดรอย ตามท่ี กำหนดไว้ในโครงการ บัดนี้ สถานศึกษาได้ดำเนินการสอบทั้งภาคปฏิบัติและ ภาคทฤษฎเี ปน็ ทเ่ี รยี บรอ้ ยแลว้ ผลปรากฏวา่ มีลกู เสอื เนตรนารี สามัญรนุ่ ใหญ่ จำนวน.........คน สอบผ่าน (รายชอ่ื ดงั แนบ) 17ค่มู อื การสอบวิชาพเิ ศษลกู เสือ เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ วิชานกั สะกดรอย

จึงเรียนมาเพอ่ื โปรดพิจารณา ขอแสดงความนบั ถือ (……………………………………………) ผู้อำนวยการลกู เสือโรงเรยี น.............................. 18 คู่มอื การสอบวชิ าพเิ ศษลกู เสอื เนตรนารี สามญั รุ่นใหญ่ วิชานักสะกดรอย

โครงการสอบวชิ าพเิ ศษลกู เสอื เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ วชิ านกั สะกดรอย ประจำปี….....……… 1. ช่อื โครงการ “การสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรนุ่ ใหญ่ วชิ านักสะกดรอย ประจำปี พ.ศ. .............” 2. หลักการและเหตุผล ด้วยในการประชุมคณะกรรมการดำเนินงานของกองลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ ครั้งท่ี....../...........เมื่อวันท่ี......เดือน.........พ.ศ. .......... ณ ห้องประชุมลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ มีมติเห็นชอบให้มีการสอบ วิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ วิชานักสะกดรอย ให้แก่ลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ ที่สอบได้เคร่ืองหมายลูกเสือโลก และผ่านพิธีเข้า ประจำกองแลว้ โดยมลี กู เสอื เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ สมคั รสอบ จำนวน........คน เพอื่ รบั เครอื่ งหมายวชิ าพเิ ศษ วชิ านกั สะกดรอย และไดน้ ำเสนอผอู้ ำนวยการลกู เสอื โรงเรยี นพจิ ารณาใหค้ วามเหน็ ชอบแลว้ 3. วัตถปุ ระสงค ์ 3.1 เพ่ือให้นักเรียนในระดับมัธยมศึกษาตอนต้นเห็นคุณค่า ของกิจกรรมลกู เสอื เนตรนารี สามัญรนุ่ ใหญ ่ 3.2 เพ่ือสร้างแรงจูงใจให้แก่ลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ สมัครสอบเพ่ือรบั เคร่ืองหมายวิชาพเิ ศษ วชิ านกั สะกดรอย 19คมู่ ือการสอบวิชาพเิ ศษลูกเสือ เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ วิชานกั สะกดรอย

4. เป้าหมาย รบั สมัครลูกเสอื เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ จำนวน............คน 5. วธิ ีดำเนนิ การ 5.1 เปดิ รบั สมคั รลกู เสอื เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ ทตี่ อ้ งการสอบ เพื่อรับเครอ่ื งหมายวชิ าพิเศษ วิชานกั สะกดรอย 5.2 จัดทำคำสั่งแต่งตั้งคณะกรรมการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ วิชานกั สะกดรอย 5.3 เริ่มดำเนินการสอบตัง้ แต่บัดนเี้ ป็นตน้ ไป 5.4 ดำเนนิ การขออนมุ ตั ผิ ลการสอบและการประดบั เครอ่ื งหมาย 6. งบประมาณ เก็บจากลูกเสอื เนตรนารี สามัญรุน่ ใหญ่ คนละ 50 บาท 7. วันและสถานท่ ี ระหว่างเดือน......................ถึงเดือน......................พ.ศ. ............ ณ........................... 8. ผลทีจ่ ะไดร้ ับ ลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ จำนวน............คน จะได้รับ เครื่องหมายวชิ าพเิ ศษ วชิ านักสะกดรอย อย่างน้อย...........คน 9. ผู้รบั ผิดชอบโครงการ รองผอู้ ำนวยการลกู เสอื โรงเรียน.................... 10. ชนดิ ของโครงการ เป็นโครงการตอ่ เนือ่ งทกุ ปี 20 คมู่ ือการสอบวชิ าพเิ ศษลกู เสือ เนตรนารี สามญั รุน่ ใหญ่ วิชานักสะกดรอย

สำเนา คำสงั่ โรงเรยี น.................................................... ท.่ี ..................../..................... เร่ือง แตง่ ตง้ั คณะกรรมการสอบวชิ าพเิ ศษลกู เสอื เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ วิชานักสะกดรอย เพ่ือให้การสอบวิชาพิเศษ วิชานักสะกดรอย ให้แก่ลูกเสือ เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ ระหวา่ งวนั ท.ี่ .........ถงึ วนั ท.่ี .........เดอื น........................พ.ศ. ............. ณ ..............จังหวดั ..................เปน็ ไปดว้ ยความเรยี บร้อยและมปี ระสทิ ธภิ าพ จึงแต่งต้ังบุคลากรทางการลูกเสือต่อไปน้ี ดำเนินการสอบตามกำหนด วนั และสถานทด่ี ังกล่าวข้างตน้ ดงั น้ ี 1. รองผ้อู ำนวยการลูกเสือโรงเรยี น A.L.T./SS.W.B. ประธาน 2. ผกู้ ำกบั กลุ่มลูกเสือโรงเรียน A.L.T./SS.W.B. รองประธาน 3. รองผู้กำกบั กลมุ่ ลูกเสือโรงเรียน SS.W.B. กรรมการ 4. ผูก้ ำกบั กองลูกเสอื สามัญรุ่นใหญ่ กรรมการ กองท่ี 1 กลมุ่ ที่ 1 SS.W.B. 5. ผู้กำกบั กองเนตรนารีสามญั รุ่นใหญ่ กรรมการ กองที่ 1 กลุ่มท่ี 1 SS.W.B. 21คมู่ อื การสอบวิชาพิเศษลกู เสอื เนตรนารี สามัญรนุ่ ใหญ่ วิชานักสะกดรอย

6. กรรมการ 7. กรรมการ 8. ฯลฯ กรรมการ 9. กรรมการ 10. รองผู้กำกับกองลกู เสอื สามญั รุ่นใหญ่ กรรมการ กองที่ 1 กลมุ่ ท่ี 1 SS.B.T.C. 11. รองผู้กำกบั กองเนตรนารีสามัญรุน่ ใหญ่ กรรมการ กองที่ 1 กลุ่มที่ 1 SS.B.T.C ฯลฯ (ลงนาม)…………………………… ผูอ้ ำนวยการลกู เสือโรงเรยี น.............................. 22 คมู่ อื การสอบวชิ าพเิ ศษลกู เสอื เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ วชิ านกั สะกดรอย

ขอ้ สอบภาคปฏิบัติวิชานกั สะกดรอย ฐานที่ 1 ทดสอบการพรางตวั ฐานท่ี 2 ทดสอบการอ่านรอยเทา้ คนท่ีแตกตา่ งกัน 3 รอย ท้งั ทีส่ วม รองเทา้ หรอื ไม่สวมรองเท้า ฐานที่ 3 ทดสอบการอนมุ านเหตกุ ารณ์ โดยพิจารณาจากรอยทราย ฐานที่ 4 หลอ่ รอยเทา้ นก หรอื สตั ว์ หรอื รถจกั รยานดว้ ยปนู ปลาสเตอร ์ ฐานที่ 5 ทดสอบการอ่านรอยเท้าสัตวป์ า่ ในประเทศไทย ฐานที่ 6 ทดสอบการวางเครื่องหมายสะกดรอยทำด้วยวัสด ุ ธรรมชาติ ระยะทาง 1 กิโลเมตร จำนวนไม่น้อยกว่า 20 เครอ่ื งหมาย 23คูม่ ือการสอบวิชาพิเศษลกู เสือ เนตรนารี สามัญรุน่ ใหญ่ วิชานกั สะกดรอย

ขอ้ สอบภาคทฤษฎีวิชานกั สะกดรอย คำชีแ้ จง จงเลือกคำตอบทถ่ี ูกท่สี ดุ เพียงคำตอบเดยี ว 1. การสะกดรอย หมายถงึ ก. การค้นหาหรอื การตามรอยส่งิ ตา่ งๆ ข. การคน้ หาหรือการตามรอยเครื่องหมาย ค. การตามลา่ สตั วต์ ามเครอ่ื งหมาย ง. ถูกท้งั ขอ้ ก. และ ข. 2. การสงั เกตรอยเท้า จะมคี วามแตกต่างกนั ในเรอื่ งของ ก. สแี ละรปู รา่ ง ข. รูปรา่ งและสัดสว่ น ค. รอยเท้าและส ี ง. ความลึกของรอยเทา้ และรปู ร่าง 3. การวัดรอยเทา้ คน ให้วดั จาก ก. ปลายน้ิวหัวแม่เทา้ ถงึ สน้ เทา้ ข. ปลายน้วิ กอ้ ยถงึ สน้ เท้า ค. ปลายน้ิวหัวแมเ่ ทา้ ถงึ ปลายนิว้ กอ้ ย ง. ปลายนิ้วกลางถงึ สน้ เท้า 24 คมู่ ือการสอบวชิ าพเิ ศษลกู เสือ เนตรนารี สามัญรนุ่ ใหญ่ วิชานักสะกดรอย

4. การบนั ทึกความแตกตา่ งของรอยเท้า ใหบ้ ันทกึ ในเรื่องของ ก. สว่ นท่เี ด่นท่ีสดุ ข. สว่ นท่ีมลี กั ษณะพเิ ศษ ค. ส่วนท่แี ตกต่างกัน ง. ถกู ทกุ ขอ้ 5. รอยเท้าของคนตาบอด สังเกตได้จาก ก. รอยเทา้ ทัง้ สองมักตดิ ต่อกนั มรี ะยะไม่เทา่ กนั ข. รอยเท้ากา้ วสน้ั ๆ อาจมรี อยไมถ้ อื ประกอบ ค. รอยเทา้ เตม็ ห่างประมาณ 1 หลา อาจมรี อยไมถ้ อื ประกอบ ง. รอยเทา้ ท้ังสองตดิ ตอ่ กนั อาจมรี อยไม้ถือประกอบ 6. บนพ้นื ท่ีมกี อ้ นหินหรอื ดงหญ้า อาจสังเกตหารอยสัตวไ์ ดจ้ าก ก. ต้นหญา้ ล้มหรอื ก้อนหนิ เคล่อื นท่ ี ข. กอ้ นหนิ รวมเปน็ เครื่องหมายต่างๆ ค. ต้นไม้ล้มระเนระนาด ง. ต้นหญ้าถกู เหยียบยำ่ หรือก้อนหินเคลื่อนที่ 7. การหลอ่ รอยเท้าสตั ว์ดว้ ยปูนปลาสเตอร์ กระทำได้ดว้ ย ก. เทปูนปลาสเตอร์ลงในแม่พมิ พ์รอยเท้าสตั ว ์ ข. เทปูนปลาสเตอรล์ งในรอยเทา้ สตั ว์ ค. เทปูนปลาสเตอร์ลงในรอยเท้าสตั ว์ แล้วนำมาตกแตง่ ง. นำเท้าสัตวก์ ดลงในปูนปลาสเตอรเ์ หลวๆ 25คมู่ อื การสอบวิชาพิเศษลูกเสอื เนตรนารี สามญั รุน่ ใหญ่ วิชานักสะกดรอย

8. วธิ ีการเก็บรอยท่ีหลอ่ มวี ธิ ีปฏิบัติดังนี้ ก. เขยี นฉลาก วนั เดอื น ปที รี่ อยหล่อ ข. เขยี นชื่อสตั ว ์ ค. เขียนสถานทห่ี ลอ่ ง. ถูกทกุ ข้อ 9. การทำทางสะกดรอย หมายถงึ ก. การสรา้ งเส้นทางเพื่อใชเ้ ดินทาง ข. การทำทางเพ่อื การใช้สะกดรอย ค. การทำทางเพอื่ สรา้ งเครื่องหมายต่างๆ ง. การทำทางเพ่อื ให้สตั วต์ ่างๆ เดิน 10. เคร่ืองหมายสะกดรอยตามความรู้ในวชิ าเชงิ พราน หมายถงึ ก. รายละเอียดเล็กๆ นอ้ ยๆ เก่ยี วกบั ธรรมชาต ิ ข. สัญลักษณท์ ี่เป็นธรรมชาต ิ ค. สิ่งทีอ่ าจชว่ ยเป็นเง่ือนไขการแสวงหาเรื่องราว ง. ส่งิ ทก่ี ำหนดขึ้นเพือ่ เปน็ สัญลกั ษณ์ 11. การเดินทางในปา่ เปน็ จำนวนมาก ควรปฏิบัติอย่างไรไม่ให้พลดั หลง ก. ทำเครอื่ งหมายสะกดรอยต้นทาง ข. ทำเครอ่ื งหมายสะกดรอยกลางทาง ค. ทำเคร่ืองหมายสะกดรอยปลายทาง ง. ทำเครื่องหมายเปน็ ระยะจนถึงปลายทาง 26 คูม่ ือการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามญั รุน่ ใหญ่ วิชานักสะกดรอย

12. เหตผุ ลท่ีต้องทำเคร่อื งหมายสะกดรอย เพอ่ื ก. เดินทางดว้ ยความสะดวกสบาย ข. ไมต่ ้องสงั เกตอยา่ งอืน่ ค. ปอ้ งกนั การพลัดหลง ง. ให้ถึงปลายทางเร็วขน้ึ 13. การทำเครื่องหมายสะกดรอย ปกติจะทำด้วย ก. โลหะสะท้อนแสงสงั เกตงา่ ย ข. ผ้าขาวหรอื กระดาษสีอ่อน ค. วัตถธุ รรมชาต ิ ง. วสั ดุธรรมชาต ิ 14. จุดประสงค์ของเคร่อื งหมายสะกดรอย เพื่อ ก. ใหผ้ ู้พบเห็นปฏบิ ตั ติ าม ข. ใหผ้ ู้พบเห็นบอกเพ่อื นๆ ค. ขวางทางเดินของสัตว์ ง. ป้องกันอันตรายจากสตั ว ์ 15. เครอ่ื งหมายสะกดรอยธรรมชาติ สว่ นใหญ่จะบอกใหท้ ราบเกี่ยวกบั ก. ทศิ ทาง ข. ให้ปฏบิ ัตติ าม ค. อันตราย ง. ถกู ทุกข้อ 27คมู่ อื การสอบวชิ าพิเศษลูกเสอื เนตรนารี สามัญรุน่ ใหญ่ วชิ านกั สะกดรอย

16. เครอื่ งหมายสะกดรอย สว่ นมากจะทำไว้ใน ก. ถนนลาดยาง ข. ถนนลกู รังหรอื ถนนเดนิ ค. ทางเดนิ ในป่า ง. ทางเดนิ รมิ ทะเล 17. เครือ่ งหมายสะกดรอย ไมค่ วรใช้วสั ดุตอ่ ไปน้ ี ก. ก่ิงไม ้ ข. ชอลก์ ถ่าน หรอื สี ค. กอ้ นหนิ ง. ใบไมห้ รือต้นหญา้ 18. ส่ิงสำคัญของลูกเสือในการเดินทางสะกดรอย นอกจากการสังเกต แล้วจะต้อง ก. จดจำ ข. หูไว ค. สายตาด ี ง. กระฉบั กระเฉง 19. การทำเครือ่ งหมายสะกดรอย ควรทำให้อยใู่ นระดับ ก. ไม่จำกัดความสงู ข. จากพนื้ สงู ไมเ่ กินระดับสายตา ค. จากพื้นสงู ไมเ่ กนิ ระดบั เอว ง. จากพืน้ สูงไม่เกินระดบั เข่า 28 ค่มู ือการสอบวชิ าพิเศษลกู เสอื เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ วชิ านกั สะกดรอย

20. การทำลายเคร่ืองหมายสะกดรอย จะกระทำเม่อื ก. หมแู่ รกเดนิ ผ่าน ข. หมสู่ ุดทา้ ยเดินผ่าน ค. คนท่เี ดนิ เปน็ คนสุดท้าย ง. เลกิ ใชแ้ ลว้ 21. ก. อนั ตราย ช่วยด้วย ข. หา้ มผ่าน ค. ตรงไป ง. เลยี้ วขวา 2คมู่ ือการสอบวชิ าพิเศษลกู เสอื เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ วิชานกั สะกดรอย

22. ก. อนั ตราย ช่วยด้วย ข. หา้ มผ่าน ค. ตรงไป ง. เล้ยี วขวา 23. ก. อันตราย ช่วยด้วย ข. ห้ามผ่าน ค. ตรงไป ง. เลย้ี วขวา 0 คมู่ ือการสอบวิชาพิเศษลกู เสอื เนตรนารี สามัญรนุ่ ใหญ่ วิชานกั สะกดรอย

24. ก. อนั ตราย ช่วยดว้ ย ข. ห้ามผา่ น ค. ตรงไป ง. เลย้ี วขวา 25. ก. อปุ สรรคขวางทางอยขู่ า้ งหน้า ข. ทางไปแหลง่ นำ้ ค. พวกเราแยกไปทางซา้ ย 2 คน และแยกไปทางขวา 3 คน ง. มีจดหมายซอ่ นไว้ ระยะ 3 ก้าวจากท่นี ี่ไปตามลูกศร คู่มอื การสอบวชิ าพิเศษลูกเสอื เนตรนารี สามัญรนุ่ ใหญ่ วิชานักสะกดรอย

26. ก. มีอุปสรรคขวางทางอยขู่ ้างหนา้ ข. ทางไปแหลง่ นำ้ ค. พวกเราแยกไปทางซ้าย 2 คน และแยกไปทางขวา 3 คน ง. มีจดหมายซ่อนไว้ ระยะ 3 ก้าวจากทน่ี ไ่ี ปตามลกู ศร 27. ก. มอี ปุ สรรคขวางทางอย่ขู ้างหนา้ ข. ทางไปแหลง่ น้ำ ค. พวกเราแยกไปทางซ้าย 2 คน และแยกไปทางขวา 3 คน ง. มจี ดหมายซอ่ นไว้ ระยะ 3 กา้ วจากท่ีนไี่ ปตามลกู ศร 2 คูม่ ือการสอบวชิ าพเิ ศษลกู เสือ เนตรนารี สามัญรนุ่ ใหญ่ วชิ านักสะกดรอย

28. ก. มีอปุ สรรคขวางทางอยขู่ ้างหนา้ ข. ทางไปแหลง่ นำ้ ค. พวกเราแยกไปทางซา้ ย 2 คน และแยกไปทางขวา 3 คน ง. มีจดหมายซ่อนไว้ ระยะ 3 ก้าวจากทนี่ ีไ่ ปตามลกู ศร 29. ก. เสือ ข. เมน่ ค. หมู ง. แมว คูม่ อื การสอบวิชาพเิ ศษลกู เสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ วิชานกั สะกดรอย

30. ก. เสือ ข. เมน่ ค. หมู ง. แมว 31. ก. ควาย ข. วัว ค. ช้าง ง. มา้ 32. ก. ควาย ข. ววั ค. ชา้ ง ง. ม้า 33. ก. รอยคนเดินถอยหลัง ข. รอยคนตาบอด ค. รอยคนว่งิ ง. รอยคนแบกของหนัก  คู่มือการสอบวชิ าพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ วิชานกั สะกดรอย

34. ก. รอยคนเดินถอยหลงั ข. รอยคนตาบอด ค. รอยคนวงิ่ ง. รอยคนแบกของหนกั 35. ก. รอยคนเดินถอยหลัง ข. รอยคนตาบอด ค. รอยคนว่งิ ง. รอยคนแบกของหนัก 36. ก. นกเป็ดนำ้ ข. ไก่ ค. กา ง. เป็ด ค่มู ือการสอบวิชาพเิ ศษลกู เสือ เนตรนารี สามญั รุ่นใหญ่ วชิ านกั สะกดรอย

37. ก. นกเอ้ียง ข. นกฮกู ค. นกกินปลา ง. นกแก้ว 38. ก. นกยาง ข. นกกระเตน็ ค. เหยย่ี ว ง. นกเขา 39. ก. นกยาง ข. นกกระเต็น ค. เหยี่ยว ง. นกเขา 40. เคร่ืองหมายวิชาพิเศษลูกเสือสามัญรุ่นใหญ่วิชานักสะกดรอย ภายใน กรอบมรี ปู ก. รูปรอยเทา้ สตั วส์ ีแดง ข. รปู รอยเท้าสัตวส์ ีเหลือง ค. รูปรอยเทา้ สัตวส์ ีขาว ง. รปู รอยเท้าสตั วส์ ีแดงเลือดหมู 36 คมู่ ือการสอบวชิ าพเิ ศษลกู เสอื เนตรนารี สามัญรนุ่ ใหญ่ วชิ านักสะกดรอย

เฉลยขอ้ สอบวชิ านกั สะกดรอย 1. ง 11. ง 21. ค 31. ก 2. ข 12. ค 22. ง 32. ค 3. ค 13. ง 23. ก 33. ข 4. ง 14. ก 24. ข 34. ง 5. ข 15. ง 25. ง 35. ก 6. ง 16. ค 26. ก 36. ก 7. ข 17. ข 27. ข 37. ข 8. ง 18. ก 28. ค 38. ก 9. ค 19. ง 29. ค 39. ง 10. ก 20. ค 30. ก 40. ข 37ค่มู ือการสอบวชิ าพิเศษลกู เสือ เนตรนารี สามัญรนุ่ ใหญ่ วิชานักสะกดรอย

โรงเรียน................. รายชอื่ ลูกเสือ เนตรนารี สามญั ร่นุ ใหญ่ ทส่ี อบวชิ าพิเศษ ลำดบั ท ี่ ชอื่ ลูกเสือ เนตรนาร ี วิชา... หมายเหต ุ ิวชา... ิวชา... วิชา... วิชา... วิชา... ิวชา... วิชา... 1. ................................... / / / / / / x / 2. ................................... 3. ................................... หมายเหต ุ - ถ้าใสเ่ ครอื่ งหมาย / แสดงว่า สอบผ่าน - ถา้ ใสเ่ คร่ืองหมาย x แสดงวา่ สอบไม่ผา่ น ลงช่อื .............................................. ลงชื่อ.............................................. (...........................................) (...........................................) กรรมการ กรรมการ ลงชอ่ื .............................................. (.............................................) ประธาน 38 คู่มอื การสอบวชิ าพเิ ศษลกู เสอื เนตรนารี สามัญรุน่ ใหญ่ วิชานกั สะกดรอย

หนงั สอื จากสว่ นกลางหรอื สว่ นภมู ิภาคอนมุ ตั ผิ ลการสอบ วิชาพเิ ศษลกู เสอื เนตรนารี สามัญรนุ่ ใหญ ่ และการประดับเครอ่ื งหมาย เมอ่ื ทางสำนกั งานลกู เสอื แหง่ ชาตหิ รอื สำนกั งานลกู เสอื จงั หวดั (แลว้ แตก่ รณ)ี พิจารณาตามหลักฐานท่ีสถานศึกษาส่งไป และตรวจสอบได้ว่ามีการดำเนินการ สอบจรงิ จงึ ออกหนงั สอื อนมุ ตั ผิ ลการสอบวชิ าพเิ ศษลกู เสอื เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ และการประดับเครอื่ งหมาย ดังน ้ี ตัวอย่างหนงั สอื อนุมัติผล ท.่ี ......../................... สำนกั งานลูกเสอื แหง่ ชาต ิ สำนกั งานลกู เสอื จังหวัด (แลว้ แตก่ รณ)ี วนั ที.่ ........เดอื น....................พ.ศ. .............. เรือ่ ง อนมุ ตั ผิ ลการสอบวชิ าพเิ ศษลกู เสอื เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ และการประดบั เครือ่ งหมาย เรียน ผอู้ ำนวยการลูกเสอื โรงเรียน................... อา้ งถึง หนังสอื ของโรงเรยี นท่.ี ........./....................ลงวนั ท.่ี ........................... ตามหนงั สอื ทอ่ี า้ งถงึ โรงเรยี นจดั สง่ รายงานผลการสอบวชิ าพเิ ศษลกู เสอื เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ และขออนมุ ตั ปิ ระดบั เครอ่ื งหมายวชิ าพเิ ศษใหแ้ กล่ กู เสอื เนตรนารี สามัญรุน่ ใหญ่ ผูท้ ส่ี อบผา่ น ความแจง้ แล้วนนั้ 39ค่มู อื การสอบวิชาพเิ ศษลกู เสือ เนตรนารี สามญั ร่นุ ใหญ่ วิชานกั สะกดรอย

สำนักงานลูกเสือแห่งชาติหรือสำนักงานลูกเสือจังหวัด (แล้วแต่กรณี) ได้รับทราบแล้วด้วยความยินดี จึงอนุมัติผลการสอบวิชาพิเศษลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ ตามที่เสนอ และอนุมัติให้ประดับเคร่ืองหมายวิชาพิเศษได้ และ ขอใหผ้ ู้บังคับบัญชาลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ แจ้งให้ลูกเสือ เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ ทราบถึงความสำคัญของวิชาพิเศษที่ตนสอบผ่าน และเอาใจใส่ ให้ลูกเสอื เนตรนารี สามัญรุน่ ใหญ่ ได้ใชว้ ชิ าพิเศษนนั้ ๆ ปฏิบัตใิ ห้เปน็ ประโยชน์ อยูเ่ สมอด้วย อนึ่ง ในการจัดซื้อเคร่ืองหมายวิชาพิเศษ ใคร่ขอให้โรงเรียนติดต่อ ขอหนังสืออนุญาตซื้อเคร่ืองหมายวิชาพิเศษที่งานวิชาการ สำนักงานลูกเสือ แหง่ ชาติ (ปจั จบุ นั คือส่วนสิทธิประโยชน์ สำนักงานลกู เสอื แห่งชาติ) ตามหนงั สือ ของสำนักงานคณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ ที่ 147/2517 ลงวันท่ี 7 มกราคม 2517 หรือที่สำนักงานลูกเสือจังหวัด (แล้วแต่กรณี) เพื่อให้ลูกเสือ เนตรนารี ประดับเครอ่ื งหมายดงั กล่าว จะขอบคณุ มาก ขอแสดงความนบั ถือ (.....……………………………) ตำแหน่ง........................................................... 40 ค่มู อื การสอบวิชาพเิ ศษลกู เสอื เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ วชิ านักสะกดรอย

สถานศกึ ษาออกหนงั สอื รบั รองใหก้ บั ลกู เสอื เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ ท่ีสอบผา่ น เม่ือสถานศึกษาได้รับหนังสือตอบอนุมัติผลการสอบและให้ประดับ เครอื่ งหมายวชิ าพเิ ศษแลว้ กใ็ หอ้ อกหลกั ฐานคอื หนงั สอื รบั รองแกล่ กู เสอื เนตรนารี สามัญรุน่ ใหญ่ ทส่ี อบผ่าน และลงทะเบียนไว้เป็นหลักฐาน ท่.ี ............./................... สถานศึกษา......................... วนั ท.่ี ......เดือน....................พ.ศ. ........... ขอรบั รองวา่ ...................................สอบผา่ นวชิ าพเิ ศษ วชิ านกั สะกดรอย โดยการอนุมัติผลการสอบของ.....................................ที่................./.............. ลงวนั ท.่ี ....................และได้แนบสำเนาหนังสืออนุมตั ิผลมาดว้ ยแล้ว (ลงช่ือ)..................................................... (...................................................) ผู้อำนวยการลูกเสอื โรงเรียน....................... 41คู่มือการสอบวิชาพิเศษลกู เสอื เนตรนารี สามญั รุน่ ใหญ่ วชิ านกั สะกดรอย

สถานศึกษาลงทะเบยี นไว้เปน็ หลักฐาน ขน้ั ตอนสดุ ทา้ ย ผกู้ ำกบั กองลกู เสอื เนตรนารี สามญั รนุ่ ใหญ่ ตอ้ งดำเนนิ การ ดงั น ี้ 1. ลงรายชื่อลูกเสือหรือเนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ ที่สอบผ่านใน ทะเบยี นกองลกู เสอื หรอื เนตรนารี สามญั รุ่นใหญ่ (ลส.8) หรือ (นน.8) 2. ลงรายชื่อการสอบผ่านในบัตรประจำตัวลูกเสือหรือเนตรนารี สามัญรนุ่ ใหญ่ (ลส.17) หรอื (นน.17) ไว้เปน็ หลกั ฐานด้วย 42 คูม่ ือการสอบวชิ าพิเศษลกู เสอื เนตรนารี สามัญรุ่นใหญ่ วิชานกั สะกดรอย

43คู่มือการสอบวชิ าพเิ ศษลูกเสือ เนตรนารี สามญั รุ่นใหญ่ วชิ านักสะกดรอย