สารานุกรมลูกเสือ100ปี ลูกเสือไทยเล่ม 2

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภมู ิพลอดลุ ยเดช พระประมุขคณะลูกเสอื แห่งชาต ิ ก



พระบรมราโชวาท ในพธิ เี ปดิ งานชุมนุมลกู เสือแหง่ ชาติ คร้ังที่ ๖ ณ ค่ายลูกเสือวชิราวุธ อำเภอศรรี าชา จังหวดั ชลบุร ี วนั พฤหัสบดีที่ ๑๑ ธนั วาคม พ.ศ. ๒๕๑๒ “ข้าพเจ้าได้เคยกล่าวแก่คณะลูกเสือในโอกาสอื่นมาแล้วว่า การลูกเสือน้ันเป็นกิจการท่ีผู้ใหญ่จัดขึ้นสำหรับเด็ก เพื่อชักจูงและฝึกฝน ให้เติบโตเป็นคนดี มีความซ่ือสัตย์ และเป็นผู้สามารถเหมาะสม ที่จะอยู่ในสังคม ดังนั้นจึงเป็นที่เข้าใจและเป็นท่ีหวังว่า ต่อไปข้างหน้า ลูกเสือจะเป็นคนสำคัญของชาติ คือจะเป็นผู้บริหารปกครองบ้านเมือง ได้ ขอให้ลูกเสือทราบถึงส่ิงสำคัญในการปกครองไว้ว่า ในบ้านเมืองนั้น มีท้ังคนดีและคนไม่ดี ไม่มีใครจะทำให้คนทุกคนเป็นคนดีได้ท้ังหมด การทำให้บ้านเมืองมีความปรกติสุขเรียบร้อย จึงมิใช่การทำให้ทุกคน เป็นคนดี หากแต่อยู่ท่ี การส่งเสริมคนดี ให้คนดีได้ปกครองบ้านเมือง และควบคุมคนไม่ดีไม่ให้มีอำนาจ ไม่ให้ก่อความเดือดร้อนวุ่นวายได้ ลูกเสือทุกคนจงหม่ันฝึกฝนตนเองให้มาก เพ่ือให้พรอ้ มและให้เหมาะแก่ ภาระหน้าทีอ่ ันจะมีมาข้างหนา้ น้นั ” ข



ตราสญั ลักษณ์งานเฉลิมพระเกยี รติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยหู่ ัว เนอ่ื งในโอกาสพระราชพธิ ีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๗ รอบ ๕ ธนั วาคม ๒๕๕๔ ความหมาย อักษรพระปรมาภิไธย ภ.ป.ร. สีเหลืองทอง อันเป็นสีประจำวันพระบรมราชสมภพอยู่กลาง ตราสญั ลกั ษณ์ ขลิบรอบตัวอกั ษรด้วยสที อง บนพน้ื วงกลมสนี ำ้ เงิน ล้อมรอบด้วยกรอบโค้งเรียบสีเหลอื งทอง หมายความว่า พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเป็นศูนย์รวมดวงใจของคนไทยทั้งชาติ ด้านบนอักษร พระปรมาภิไธยเป็นเลข ๙ หมายถึง พระมหากษัตริย์พระองค์ที่ ๙ แห่งพระบรมราชจักรีวงศ์ เลข ๙ นั้น อยู่ภายใต้พระมหาพิชัยมงกุฎ อันเป็นเครื่องประกอบพระบรมราชอิสริยยศของพระมหากษัตริย์ และ เป็นเครื่องหมายแห่งความเป็นสมเด็จพระบรมราชาธิราช ถัดลงมาด้านข้างซ้ายขวาของอักษร พระปรมาภิไธยมีลายพุ่มข้าวบิณฑ์สีทอง ซึ่งมีสัปตปฎลเศวตฉัตรประดิษฐานอยู่เบื้องบน ด้านนอกสุดเป็น กรอบโค้งมีลวดลายสีทองบนพื้นสีเขียว หมายถึงสีอันเป็นเดชแห่งวันพระบรมราชสมภพ อีกท้ังยังหมายถึง ความมง่ั คั่งอุดมสมบรู ณแ์ ละความสงบร่มเย็น ดา้ นลา่ งอักษร พระปรมาภิไธยเป็นรปู กระตา่ ยสขี าว กระตา่ ยน้นั ทรงเครือ่ งอยใู่ นลักษณะกำลงั กา้ วยา่ ง อันหมายถงึ ปีมหามงคลเฉลมิ พระชนมพรรษา ๗ รอบ ตรงกบั ปเี ถาะ ซ่ึงมีกระต่ายเป็นเคร่ืองหมายแห่งปีนักษัตร โดยรูปกระต่ายอยู่บนพ้ืนสีน้ำเงิน มีลายกระหนกสีทอง อันหมายถึงความเจริญรุ่งเรืองของประเทศไทยภายใต้พระบรมโพธิสมภาร เบ้ืองล่างตราสัญลักษณ์เป็น แพรแถบสีชมพูขลิบทอง เขียนอักษรสีทอง ความว่า พระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๗ รอบ ๕ ธันวาคม ๒๕๕๔ ค



สมเดจ็ พระเจา้ ภคินเี ธอ เจ้าฟ้าเพชรรตั นราชสุดา สิริโสภาพัณณวด ี องค์อุปถมั ภค์ ณะลูกเสือแห่งชาต ิ ง



พระดำรสั ในงานฉลองพระชนมายุ ๖๑ พรรษา เม่ือวันที่ ๒๒ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๒๙ ณ วชิราวธุ วทิ ยาลยั ความตอนหนึ่งวา่ “ฉันขอกล่าวต่อท่านทั้งปวงว่า จะพยายามบำเพ็ญตนเพื่อประโยชน์แก ่ บ้านเมือง ด้วยความจงรักภักดีต่อบ้านเกิดและต่อองค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ผู้ทรง เป็นพระประมุขของชาติ ทั้งจะได้รักษาเกียรติศักด์ิแห่งความเป็นราชนารีในมหาจักร ี บรมราชวงศ์ไว้ชว่ั ชวี ิต” จ



คำนยิ ม กระทรวงศึกษาธิการเป็นกระทรวงหลักและมีความสำคัญ เป็นอย่างย่ิง ในด้านการให้การศึกษาแก่บรรดาเยาวชนท่ีมีความแตกต่างกัน ในเรอื่ งอายุ ระดบั ชั้นเรียน และท่ีกระทรวงศกึ ษาธิการใหค้ วามสนใจ และ เอาใจใส่เป็นอย่างมาก คือ สถานศึกษา หลักสูตรการเรียนการสอน และ ท่ีสำคัญท่ีสุด ครู-อาจารย์ ผู้สอน ซึ่งจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องมีการพัฒนา ตนเองในทุก ๆ ด้าน ทั้งด้านเพิ่มพูนการศึกษา การหาประสบการณ์ การเรียนรู้ และการมสี ่วนร่วมในกิจกรรมแบบตา่ ง ๆ อาทิ วิชาและกิจกรรม ของลูกเสือ ซงึ่ ถอื เปน็ กจิ กรรมที่ทรงคุณคา่ สืบสานวัฒนธรรม ในการสรา้ ง เยาวชนให้เป็นพลเมืองดี ตามแนวพระราชดำริของสมเด็จพระมหาธีรราชเจ้า พระบาทสมเด็จ พระมงกุฎเกล้าเจา้ อยหู่ ัว รัชกาลที่ ๖ พระผกู้ อ่ กำเนดิ ลูกเสอื ไทย ซึ่งพระราชทานพระบรมราโชวาท และบทสอนส่ังท่ีทรงคุณค่า นำมาใช้ได้ทุกยุคทุกสมัย โครงการจัดทำสารานุกรมลูกเสือ (Scout Encyclopedia) เล่ม ๒ โดยสำนักการลูกเสือ ยุวกาชาด กิจการนักเรียน สำนักงานปลัดกระทรวง ศึกษาธิการ เล่มน้ี มีเน้ือหาสาระที่ดี มีคุณค่า และสอดคล้องต่อเน่ืองกับสารานุกรมลูกเสือ เล่ม ๑ มีการกำหนดข้อมูลท่ีน่าสนใจเพ่ิมเติม โดยเน้นข้อมูลท่ีเป็นประโยชน์สามารถนำไปปฏิบัติและอ้างอิง ได้อย่างถกู ต้อง ขอชื่นชมแนวคิด วิธีการกำหนดขั้นตอน และรูปแบบท่ีอ่านแล้วเข้าใจง่าย ซึ่งจะเป็น ประโยชน์อย่างมากสำหรับครู-อาจารย์ ผู้สอนทุกคน รวมท้ังสถานศึกษา ลูกเสือ และประชาชน ท่ัวไป ซ่ึงนับเป็นความเสียสละ และความมุ่งม่ันอย่างแรงกล้าของคณะผู้จัดทำทุกคน ขอขอบคุณ ผู้เกี่ยวข้องทุกท่าน ทุกฝ่ายมา ณ โอกาสน้ี และขอให้กำลังใจในการจัดทำสารานุกรมลูกเสือ อยา่ งต่อเนื่อง เพ่ือความเจริญกา้ วหน้าของกจิ การลกู เสอื ของชาตติ อ่ ไป (นายวรวัจน์ เอ้อื อภญิ ญกลุ ) รัฐมนตรวี า่ การกระทรวงศกึ ษาธิการ ประธานคณะกรรมการบริหารลูกเสอื แห่งชาติ ฉ



คำนยิ ม ถือเป็นโอกาสดีอีกคร้ังหน่ึงที่หน่วยงานภายใต้สังกัดของ กระทรวงศึกษาธิการทุกหน่วยงาน ได้มีการสรรสร้างงานที่อยู่ในความ รับผิดชอบให้ปรากฏ และสามารถรองรับนโยบายของกระทรวง ที่ได้กำหนด ทิศทางในเรื่องการให้ความรู้ การกระตุ้นให้เกิดความสนใจ ใฝ่รู้ และเป็น แรงผลกั ดันใหม้ กี ารศึกษา คน้ ควา้ ตลอดจนการสรา้ งนวัตกรรมใหม่ ๆ ให้ เกดิ ข้นึ โดยเฉพาะสำนกั การลูกเสือ ยวุ กาชาด และกิจการนักเรยี น ทเ่ี ปน็ องค์กรหลักในเร่ืองการเสริมสร้างกิจกรรมเพ่ือพัฒนาเยาวชน ให้มีระเบียบ วินัย มีคุณธรรม จริยธรรม เป็นพลเมืองดีของประเทศ ด้วยดีตลอดมา ท้ังยังได้มีการค้นคิดการผลิตคู่มือ ตำรา เอกสารทางวิชาการ เพ่ือใช้เป็นข้อมูลอ้างอิง และค้นคว้า วิชาเฉพาะด้านลูกเสือ ดังที่ปรากฏเป็น “สารานุกรมลูกเสือ” เล่ม ๒ น้ี ซ่ึงเป็นนิมิตรใหม่ของ ขบวนการลกู เสอื และเป็นการดำเนนิ งานท่ตี รงกบั ความตอ้ งการการจัดการเรียนการสอนกจิ กรรมลูกเสือ ในสถานศกึ ษาและนอกสถานศึกษา โดยสามารถใช้ “สารานุกรมลกู เสือ” เป็นข้อมลู อา้ งองิ ท่ีถกู ตอ้ ง และเช่ือถือได้ ท้ังน้ีเพราะกิจการลูกเสือมีความเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว จึงหวังเป็นอย่างย่ิงว่า สำนักการลกู เสอื ยุวกาชาด และกจิ การนกั เรียน จะไดด้ ำเนนิ การจดั ทำ “สารานกุ รมลูกเสือ” ทีเ่ ปน็ ข้อมูลใหม่ ๆ และครอบคลุมทุกเน้ือหาสาระ เพื่อพัฒนาและส่งเสริมกิจการลูกเสือของชาติให้ม ี ความเจรญิ ม่นั คงถาวรยิง่ ขน้ึ ขอแสดงความยินดีในความสำเร็จของผลงานท่ีปรากฏ ซ่ึงถือเป็นตัวชี้วัดที่สำคัญใน รูปแบบการพัฒนาและส่งเสริมการจัดการที่ดีของสำนักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน ตลอดจนคณะกรรมการฯ และคณะทำงานทุกท่านท่ีได้ทุ่มเทแรงกาย เสียสละเวลา และกำลัง ความคดิ ในการจัดทำ “สารานกุ รมลกู เสอื ” เล่ม ๒ ฉบบั นี้ จนบรรลุผลตามเป้าหมายเป็นอยา่ งดยี งิ่ หวังว่า “สารานุกรมลูกเสือ” เล่ม ๒ จะเป็นประโยชน์และเป็นเคร่ืองมือที่สำคัญในการพัฒนา กิจการลกู เสอื ของชาตสิ บื ไป (นายอภชิ าติ จีระวฒุ ิ) ปลดั กระทรวงศึกษาธิการ รองประธานคณะกรรมการบริหารลูกเสอื แหง่ ชาติ ช



คำนยิ ม ปจั จบุ นั วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยไี ดเ้ จรญิ รดุ หนา้ ไปอย่างมาก การสือ่ สาร การเรยี นรู้ และขอ้ มูลตา่ ง ๆ ทางดา้ นวชิ าการ สงั คม เศรษฐกจิ และการเมือง เป็นเรื่องท่ีคนไทยรับข่าวสารได้อย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะใน กลมุ่ ของนกั เรยี น นสิ ิต นกั ศึกษา มีความสนใจในการสบื คน้ ขอ้ มลู ในเชงิ ลกึ ท่ีผู้ใหญ่นึกไม่ถึงว่าบรรดาเยาวชนเหล่านั้นให้ความสนใจอย่างจริงจังและ ต่อเนื่อง การแสวงหาข้อมูลจากสื่อในรูปแบบต่าง ๆ เช่น อินเทอร์เน็ต ตำรา คู่มือ เอกสาร การเขา้ ร่วมโครงการ และกิจกรรมต่าง ๆ โดยเฉพาะ กิจกรรมลูกเสือ ท่ีส่งเสริมให้เด็กและเยาวชนมีความเป็นมนุษย์ที่สมบูรณ์ มีความเป็นพลเมืองที่มีคุณภาพ ตลอดจนส่งเสริมทักษะชีวิตและทักษะการดำรงชีวิตที่ดี สำนักงาน ปลดั กระทรวงศกึ ษาธิการ กระทรวงศึกษาธิการ ในฐานะเป็นองคก์ รควบคมุ กำกบั ดูแล สำนักการ ลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน ได้พิจารณาดำเนินการจัดทำ “สารานุกรมลูกเสือ” เล่ม ๒ ข้ึน เพ่ือเฉลิมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี ลูกเสือไทย ในพ.ศ. ๒๕๕๔ และเฉลิมฉลองพระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัว ทรงเจริญพระชนมพรรษา ๗ รอบ ๕ ธันวาคม ๒๕๕๔ ตลอดจนเป็นผู้นำ ดา้ นสื่อการเรียนการสอนกจิ กรรมลูกเสอื และสง่ เสริมเดก็ และเยาวชนให้มีคุณลกั ษณะท่ีพงึ ประสงค์ ขอแสดงความยินดี ช่ืนชมและขอบคุณผู้ทรงคุณวุฒิทางการลูกเสือ ตลอดจน คณะทำงานทุกท่าน ท่ีได้ช่วยกันจัดทำ “สารานุกรมลูกเสือ” เล่ม ๒ จนสำเร็จปรากฏผลงานอย่าง ชดั เจน และหวงั เป็นอย่างย่งิ ว่า “สารานุกรมลูกเสอื ” เล่ม ๒ ฉบับน้ี จะเปน็ ประโยชน์อยา่ งสงู สดุ ต่อ กิจการลกู เสอื ของชาตติ ลอดไป (นายนิวัตร นาคะเวช) รองปลดั กระทรวงศึกษาธกิ าร เลขาธิการสำนักงานลกู เสอื แหง่ ชาติ ซ



คำนำ นับเป็นความสำเร็จและภาคภูมิใจของคณะลูกเสือแห่งชาต ิ อีกวาระหน่ึงทสี่ ำนักการลูกเสือ ยวุ กาชาด และกิจการนักเรียน สำนกั งาน ปลัดกระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงศึกษาธิการ ได้จัดทำ “สารานุกรม ลูกเสือ” (Scout Encyclopedia) เล่ม ๒ สำเร็จด้วยความสมบูรณ์ และ เป็นกิจกรรมทางวิชาการกิจกรรมหน่ึงท่ีได้จัดขึ้นเพื่อเป็นการเฉลิมฉลอง ครบรอบ ๑๐๐ ปี ลูกเสอื ไทย และเฉลมิ ฉลองพระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอย่หู วั ทรงมีพระชนมพรรษา ๗ รอบ ๕ ธนั วาคม ๒๕๕๔ ยงั ความปลาบปลม้ื ปตี ิ ยินดีแด่พสกนิกรทุกหมู่เหล่า โดยเฉพาะเหล่าบรรดาสมาชิกลูกเสือ ท่ัวประเทศต่างน้อมนำและยึดมั่นในคำปฏิญาณของลูกเสือ ข้อ ๑ คือ “ข้าฯ จะจงรักภักดีต่อชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์” ดังนั้นคณะทำงานจึงได้อัญเชิญพระราชประวัติเกี่ยวกับพระราชกรณียกิจ ด้านการลูกเสือมาไว้เป็นบทแรก เพื่อรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณที่ทรงมีต่อกิจการลูกเสือไทย พระองค์ท่านเป็นพระมหากษัตริย์องค์เดียวในโลกท่ีเป็นพระประมุขคณะลูกเสือ และเพ่ือรำลึกถึง สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี พระราชธิดาองค์เดียวของ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่ทรงมีพระมหากรุณาธิคุณต่อกิจการลูกเสือมาโดยตลอด จึงได้อัญเชิญพระราชกรณยี กจิ ดา้ นการลกู เสอื ของพระองค์มาเทิดพระเกยี รติไวเ้ ชน่ เดียวกัน จากผลสำเร็จและการเผยแพร่ “สารานุกรมลูกเสือ” เล่ม ๑ ไปท่ัวทุกภูมิภาคของประเทศ ได้มีการตอบรับและแสดงความคิดเห็นกลับมาที่สำนักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน ในด้านคุณค่าของสารานุกรมลูกเสือ เล่ม ๑ อย่างช่ืนชม มีข้อเสนอแนะ แนวคิด ตลอดจนข้อมูล ท่สี มควรจะจดั ทำตอ่ ไป แต่เป็นทนี่ า่ เสียดายอย่างยงิ่ ที่จำนวนการผลิต “สารานุกรมลูกเสอื ” เล่ม ๑ มีจำนวนจำกดั ไมส่ ามารถเผยแพรไ่ ดอ้ ยา่ งทวั่ ถึง การจดั ทำสารานกุ รมลกู เสือ เล่ม ๑ นี้ ไดน้ ำเสนอ อยู่ในวาระการประชุมของคณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ ครั้งที่ ๒/๒๕๕๔ ซึ่งมีรัฐมนตร ี ว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ประธานคณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ เป็นประธานที่ประชุมฯ ท่านได้แสดงความช่ืนชมผลงาน ชมเชยพร้อมกับกรุณาให้ข้อเสนอแนะว่าเล่มต่อ ๆ ไป ควรจัดทำ เป็นหมวดหมู่ เพ่ือสะดวกแก่การค้นคว้า คณะผู้จัดทำสารานุกรมลูกเสือจึงน้อมรับด้วยความ ขอบพระคุณเป็นอย่างสูง โดยได้กำหนดว่าสารานุกรมลูกเสือ เล่ม ๒ จะเป็นเรื่องเกี่ยวกับพิธีการ ลูกเสอื ซงึ่ เปน็ เรื่องท่บี รรดาสมาชกิ ลกู เสือได้ใหค้ วามสนใจ ตอ้ งการหลกั ปฏบิ ัตทิ ถี่ ูกตอ้ ง เพ่อื จะได้ยึดถือ ให้เป็นไปในแนวทางเดียวกัน ดังนั้นคณะทำงานอันประกอบด้วยผู้ทรงคุณวุฒิระดับสูงของประเทศ ฌ

อาทิ กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิของสภาลูกเสือไทย กรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ ตลอดจน ผู้ทรงคุณวุฒิจากหน่วยงานสำคัญต่าง ๆ โดยเฉพาะผู้แทนจากราชบัณฑิตยสถาน ดังรายนามที่ปรากฏ อยใู่ นภาคผนวก ได้ทมุ่ เทการทำงานอย่างเตม็ ความสามารถ สำหรับการจัดทำ “สารานกุ รมลูกเสือ” เล่ม ๒ นี้ ขอขอบพระคุณเป็นอย่างสูง ปลัดกระทรวงศึกษาธิการ ดร.นิวัตร นาคะเวช รองปลัด กระทรวงศึกษาธกิ ารและเลขาธิการสำนักงานลูกเสอื แห่งชาติ และนายพะนอม แกว้ กำเนิด กรรมการ บริหารลกู เสือแห่งชาติ ทีไ่ ดก้ รณุ าเป็นประธานท่ีประชุมฯ และคณะกรรมการบรหิ ารลกู เสือแหง่ ชาติ กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิของสภาลูกเสือไทยอีกหลายท่าน ตลอดจนคณะกรรมการฯ คณะทำงาน และทกุ ทา่ นทมี่ ไิ ดก้ ล่าวนาม รวมทง้ั แหล่งข้อมลู ท่ีไดอ้ า้ งอิงไว้ ณ ทน่ี ดี้ ว้ ย ผมในฐานะประธานโครงการฯ ต้องกราบขออภัยในความบกพร่อง ซึ่งเป็นเร่ืองปกติของ การจัดทำ “สารานุกรมลูกเสือ” ที่จะต้องมีการปรับปรุง แก้ไขควบคู่กันไปตลอด ขอความสำเร็จ และประโยชน์อันพึงมีจงส่งผลดีให้แก่กิจการลูกเสือไทย ในโอกาสเฉลิมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี และร่วมเฉลิมฉลองพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงเจริญพระชนมพรรษา ๗ รอบ ๕ ธันวาคม ๒๕๕๔ เทอญ (นายสายัณห์ สนั ทัด) ผอู้ ำนวยการสำนักการลกู เสือ ยุวกาชาด และกิจการนกั เรยี น ญ

สารบัญ หน้า พระบาทสมเด็จพระปรมนิ ทรมหาภูมพิ ลอดุลยเดช พระประมขุ คณะลกู เสอื แหง่ ชาต ิ ก พระบรมราโชวาท ข ความหมายของตราสัญลกั ษณ์งานเฉลมิ พระเกียรต ิ ค สมเด็จพระเจ้าภคนิ เี ธอ เจา้ ฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิรโิ สภาพัณณวดี ง พระดำรัส จ คำนยิ ม ฉ-ซ คำนำ ฌ สารบัญ ฎ พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภูมพิ ลอดุลยเดช พระประมขุ คณะลกู เสอื แห่งชาต ิ ๑ พระมหากรณุ าธิคณุ ต่อกิจการลูกเสือไทย ๖ สมเดจ็ พระเจ้าภคนิ เี ธอ เจา้ ฟ้าเพชรรัตนราชสดุ า สิรโิ สภาพัณณวดี องคอ์ ุปถัมภค์ ณะลกู เสอื แหง่ ชาต ิ ๑๘ ตราคณะลูกเสือแห่งชาต ิ ๒๕ เครื่องหมายวชิ าพเิ ศษ ๓๐ เคร่อื งหมายวชิ าพเิ ศษลูกเสือสำรอง ๓๒ เครอ่ื งหมายวิชาพเิ ศษลูกเสือสามัญ ๓๔ เคร่อื งหมายสายยงยศลกู เสือสามัญ ๓๖ เครอื่ งหมายวชิ าพิเศษลูกเสือสามญั รุ่นใหญ่ ๓๘ เครอื่ งหมายสายยงยศลูกเสอื สามญั ร่นุ ใหญ ่ ๔๒ เครอื่ งหมายชาวเรือ ๔๓ เครื่องหมายการบนิ ๔๔ เครอ่ื งหมายวชิ าพเิ ศษลกู เสอื วิสามัญ ๔๕ เครือ่ งหมายวชริ าวธุ ๔๗ งานชมุ นุมลูกเสือ ๔๙ เนตรนาร ี ๕๙ พิธีการชักธงเขียวใหญ ่ ๖๔ พิธกี ารตรวจโดยรองผ้กู ำกับลูกเสอื ๖๖ ฎ

สารบญั (ต่อ) หนา้ พิธกี ารตรวจโดยนายหมลู่ กู เสอื ๗๐ เพลงลูกเสือ ๗๓ ตราสัญลกั ษณ์ของลกู เสือโลก ๗๖ ระเบียบแถวลูกเสือ ๘๕ พธิ กี ารของลกู เสอื ๙๓ การชมุ นมุ รอบกองไฟ ๙๕ การชักธงชาต ิ ๑๐๔ การลอดซุ้มเข้าค่าย ๑๐๘ พธิ ีการเปดิ -ปดิ การฝึกอบรม ๑๑๑ พิธรี อบเสาธงในการอยูค่ า่ ยพกั แรม (การฝกึ อบรม) ๑๑๗ พิธกี ารสวนสนาม ๑๒๔ พธิ กี ารถวายราชสดดุ ี ๑๓๔ พธิ ีการของลูกเสอื สำรอง ๑๓๙ การทำความเคารพเป็นหมู่ (แกรนด์ฮาวล์) ๑๓๙ พธิ ีเข้าประจำกองและประดบั ดาวของลกู เสอื สำรอง ๑๔๔ พธิ กี ารประดับดาวดวงท่ี ๑ ๑๔๙ พิธกี ารประดับดาวดวงที่ ๒ ๑๕๑ พธิ กี ารประดับดาวดวงที่ ๓ ๑๕๓ พิธกี ารเปดิ ประชุมกองลูกเสอื สำรอง ๑๕๕ พธิ กี ารปิดประชุมกองลกู เสือสำรอง ๑๖๑ พิธีการส่งลกู เสอื สำรองไปเป็นลกู เสอื สามญั ๑๖๕ ฏ

สารบัญ (ตอ่ ) หนา้ พธิ กี ารของลูกเสือสามญั ๑๖๙ การประชุมนายหมู่ลูกเสือ ๑๖๙ พธิ เี ขา้ ประจำกองลูกเสือสามัญ ๑๗๒ พิธีการเปดิ -ปิดประชุมกองลกู เสือสามัญ ลกู เสือสามญั รนุ่ ใหญ่ ๑๗๗ และลูกเสือวิสามญั พธิ ีการส่งตวั ลูกเสอื สามัญไปเปน็ ลกู เสือสามญั รนุ่ ใหญ่ ๑๘๒ พิธีการของลกู เสอื สามัญรุ่นใหญ ่ ๑๘๕ การประชุมคณะกรรมการกอง ๑๘๕ พิธีการเขา้ ประจำกองลูกเสอื สามญั ร่นุ ใหญ ่ ๑๘๗ พิธีการของลูกเสอื วสิ ามัญ ๑๙๑ พธิ กี ารสง่ ลกู เสอื สามญั รุ่นใหญไ่ ปเป็นเตรียมลูกเสอื วิสามญั ๑๙๑ การประชมุ คณะกรรมการประจำกองลูกเสอื สามญั ๑๙๔ พิธีการรบั เตรยี มลูกเสอื วสิ ามัญ ๑๙๗ พิธีการสำรวจตวั เองของผูท้ ่ีเขา้ เปน็ ลกู เสอื วิสามัญ ๒๐๒ พธิ ีเขา้ ประจำกองลูกเสอื วิสามญั ๒๐๘ ๒๑๓ น้อมระลึกถึงพระคณุ ในความรว่ มมอื ๒๑๕ ภาคผนวก ๒๑๖ คณะกรรมการและคณะทำงานฯ ๒๑๘ ผู้เขียนสารานกุ รม ฐ



พระบาทสมเด็จพระปรมนิ ทรมหาภูมพิ ลอดุลยเดช พระประมขุ คณะลกู เสือแหง่ ชาติ ๑๐๐ ปี ลกู เสือไทย  สำนกั การลูกเสอื ยุวกาชาด และกจิ การนกั เรยี น สำนักงานลกู เสือแหง่ ชาติ

พระบาทสมเด็จพระปรมนิ ทรมหาภูมิพลอดลุ ยเดช สยามนิ ทราธริ าช บรมนาถบพติ ร พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช สยามินทราธิราช บรมนาถบพิตร ทรงเป็นพระมหากษัตริย์ ลำดับท่ี ๙ แห่งราชวงศ์จักรี เสด็จขึ้นครองราชย์ตั้งแต่วันท่ี ๙ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๘๙ ทรงเป็นพระมหากษัตริย์ผู้ทรงเสวยราชสมบัติยาวนานท่ีสุดในโลก ท่ีมีพระชนม์ชีพอย ู่ และยาวนานท่ีสดุ ในประวัตศิ าสตรช์ าติไทย๑ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระราชสมภพเม่ือวันจันทร์ท่ี ๕ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๗๐ ณ โรงพยาบาลเคมบรดิ จ์ เมอื งเคมบริดจ์ มลรฐั แมสซาชเู ซตส์ ประเทศสหรัฐอเมรกิ า ทรงเป็นพระราชโอรส องค์เล็กในสมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก (พระราชโอรสในพระบาทสมเด็จ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว) กับสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี (เดิมทรงพระอิสริยยศเป็นสมเด็จ พระราชชนนีศรีสงั วาลย)์ ทรงมพี ระเชษฐภคนิ ี คอื สมเด็จพระเจ้าพ่นี างเธอ เจา้ ฟา้ กัลยาณวิ ฒั นา กรมหลวง นราธิวาสราชนครินทร์ และพระบรมเชษฐาธิราช คือ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หวั อานนั ทมหิดล คร้ันในวันที่ ๙ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๘๙ พระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดลเสด็จสวรรคตโดยกะทันหัน รัฐสภามีมติเป็นเอกฉันท์กราบทูลเชิญข้ึนครองสิริราชสมบัติ สืบราชสันตติวงศ์ เฉลิมพระปรมาภิไธยว่า “พระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยหู่ ัวภมู พิ ลอดลุ ยเดช” รปู ท่ี ๒ รปู ท่ี ๑ รูปที่ ๑ และ รูปที่ ๒ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอย่หู วั ทรงฉายภาพรว่ มกับพระบรมราชชนก พระบรมราชชนนี พร้อมด้วยพระเชษฐภคินี และพระบรมเชษฐาธิราช ๑ A Royal Occasion speeches. Worldshop.com Journal (1996). สืบคน้ จาก the original วันที่ May 12, 2006 สืบคน้ วันที่ ๕ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๔๙ ๑๐๐ ปี ลกู เสือไทย  สำนักการลกู เสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน สำนักงานลูกเสือแห่งชาต ิ

รปู ท่ี ๓ พ.ศ. ๒๔๗๒ รปู ที่ ๔ พ.ศ. ๒๔๗๒ สองชันษา ทำบุญชว่ ยกนั ปลอ่ ยนก ทรงฉลองพระองค์ชุดลกู เสือ มณฑลปัตตานี เนื่องในวนั คลา้ ยวนั ประสตู ิ รปู ที่ ๕ พ.ศ. ๒๔๗๓ รปู ที่ ๖ พ.ศ. ๒๔๗๔ ช้ันเดก็ เลก็ ในโรงเรียนอนบุ าลของมิสซิสเดวสิ ทรงฉลองพระองค์ชดุ ละครไทย ซง่ึ สมเดจ็ พระพันวัสสาอยั ยิกาเจ้าประทานให้ ภาพจาก ..... ปฏิทินปี พุทธศักราช ๒๕๔๒ ขอ ง การปโิ ตรเลยี มแห่งประเทศไทย (ปตท.) พระองค์ทรงเป็นพระมหากษัตรยิ ท์ ่มี ีพระปรีชาสามารถในศลิ ปะแขนงตา่ ง ๆ หลายแขนง จึงทรง ได้รับการยกย่องให้เป็นองค์อัครศิลปินแห่งชาติและบิดาแห่งการดนตรี๒ พระองค์ยังทรงสนพระราชหฤทัย ในการฝึกเขยี นภาพ มีพระปรีชาสามารถในเรอื่ งการถา่ ยภาพ และการเขยี นหนงั สอื ๒ “สุเทพ - สวลี” ขับกล่อมบทเพลงพระราชนิพนธ์ในคอนเสิร์ต “องค์อัครศิลปิน หน่ึงเดียวในโลก”. กรมส่งเสริมวัฒนธรรม. สบื ค้น ๖-๑๒-๒๕๕๓. ๑๐๐ ปี ลูกเสือไทย  สำนักการลูกเสอื ยุวกาชาด และกจิ การนักเรยี น สำนักงานลกู เสือแห่งชาต ิ

รปู ท่ี ๗ ทรงสนพระราชหฤทัยในการเขียนภาพ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จฯ ไปทุกหนแห่ง ไม่ว่าดินแดนแห่งนั้นจะทุรกันดารเพียงใด ไม่ว่าใกล้ไกลแค่ไหน พระองค์จัดทำโครงการพัฒนาชนบทตามแนวพระราชดำริควบคู่ไปในทุก ๆ ด้าน ไม่เนน้ ดา้ นใดด้านหนึ่ง พระองค์มีจุดประสงค์เดยี ว คือ เพื่อขจดั ความทุกข์ยากของชาวชนบท และสนับสนุน ส่งเสริมให้มีความเป็นอยู่ท่ีดีขึ้น รวมทั้งแก้ปัญหาสังคมเมืองให้ดีขึ้น โดยจะเห็นได้จากโครงการใน พระราชดำริหลายโครงการทเี่ กดิ ข้ึนจากความรับผิดชอบของหนว่ ยงานตา่ ง ๆ รปู ที่ ๘ เสด็จออกเยี่ยมประชาชน รูปที่ ๙ ทรงปลูกตน้ ไม้ ทรงเนน้ ในเรือ่ งของการค้นควา้ ทดลอง และวจิ ัยหาพันธพุ์ ืชใหม่ ๆ ทง้ั พชื เศรษฐกจิ พชื สมนุ ไพร รวมถึงการศึกษาเก่ียวกับแมลงศัตรูพืช และพันธ์ุสัตว์ต่าง ๆ ท่ีเหมาะสมกับสภาพท้องถิ่นน้ัน ๆ ซ่ึงแต่ละ โครงการจะเนน้ ใหส้ ามารถนำไปปฏบิ ัตไิ ดจ้ รงิ มีราคาถูก ใช้เทคโนโลยีงา่ ยไมส่ ลบั ซับซอ้ น เกษตรกรสามารถ ดำเนนิ การเองได้ การพัฒนาแหล่งน้ำเพ่ือการเพาะปลูกหรือการชลประทาน นับว่าเป็นงานที่มีความสำคัญ และมีประโยชน์อย่างยิ่งสำหรับประชาชนส่วนใหญ่ของประเทศ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงให ้ ความสนพระราชหฤทัยเกี่ยวกับการพัฒนาแหล่งน้ำมากกว่าโครงการพัฒนาอันเน่ืองมาจากพระราชดำริ ประเภทอ่ืน ๑๐๐ ปี ลูกเสือไทย  สำนกั การลูกเสอื ยวุ กาชาด และกจิ การนักเรียน สำนักงานลกู เสือแห่งชาติ

รปู ที่ ๑๐ เข่ือนภูมพิ ล รูปท่ี ๑๑ เขอ่ื นปา่ สักชลสิทธิ์ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้ทรงประกอบพระราชกรณียกิจตลอดระยะเวลากว่า ๖๐ ปี ที่ทรงครองราชย์เป็นประมุขแห่งราชอาณาจักรไทย โดยสามารถยกตัวอย่างดังนี้ เช่น มูลนิธิชัยพัฒนา มูลนิธิโครงการหลวง โครงการส่วนพระองค์สวนจิตรลดา โครงการหลวงอ่างขาง โครงการปลูกป่าถาวร โครงการแก้มลิง โครงการฝนหลวง โครงการสารานุกรมไทยสำหรับเยาวชน โครงการแกล้งดิน กังหัน ชัยพัฒนา แนวพระราชดำริผลิตแก๊สโซฮอล์ในโครงการส่วนพระองค์ (พ.ศ. ๒๕๒๘) แนวพระราชดำริ เศรษฐกิจพอเพียง การปลูกหญา้ แฝกปอ้ งกนั ดนิ เพลงพระราชนิพนธ์ พระสมเดจ็ จติ รลดา ทางด้านกีฬาพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเป็นตัวแทนของประเทศไทยลงแข่งเรือใบในกีฬา แหลมทอง ครง้ั ที่ ๔ ระหวา่ งวนั ที่ ๙-๑๖ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๑๐ ทปี่ ระเทศไทยเป็นเจ้าภาพ โดยทรงเข้าค่าย ฝึกซ้อมตามโปรแกรมการฝึกซ้อม และทรงได้รับเบ้ียเล้ียงในฐานะนักกีฬา เช่นเดียวกับนักกีฬาคนอื่น ๆ ในท่ีสุดด้วยพระปรชี าสามารถ พระองค์ทรงชนะเลศิ เหรียญทอง และทรงได้รับการทลู เกล้าฯ ถวายรางวัล เหรียญทองจากสมเด็จพระนางเจา้ ฯ พระบรมราชินนี าถ เมื่อวันท่ี ๑๖ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๑๐๓ รปู ที่ ๑๒ ทรงโปรดการแข่งเรือใบ รูปที่ ๑๓ ขณะทรงแข่งเรือใบ ๓ Cummins, Peter (December 2004). His Majesty King Bhumipol Adulyadej The Great : Monarch of Peace and Unity. Chiang Mai Mail. สบื ค้นวันที่ ๒๐ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๔๙ ๑๐๐ ปี ลูกเสอื ไทย  สำนักการลกู เสอื ยุวกาชาด และกจิ การนักเรียน สำนกั งานลกู เสือแห่งชาต ิ

งานทางด้านดนตรี พระองค์ทรงรอบรู้เรื่องดนตรีเป็นอย่างดีและทรงดนตรีได้หลายชนิด เช่น แซ็กโซโฟน คราริเน็ต ทรัมเป็ต กีตาร์ และเปียโน ทรงโปรดดนตรีแจ๊สเป็นอย่างมาก และพระองค์ได ้ ประพันธ์เพลงที่มีความหมายและไพเราะหลายเพลงด้วยกัน เช่น เพลงพระราชนิพนธ์แสงเทียน เป็นเพลงแรก สายฝน ยามเย็น ใกล้รุ่ง ลมหนาว ย้ิมสู้ ค่ำแล้ว ไกลกังวล ความฝันอันสูงสุด และเราสู้ หรือจะเป็นพรปใี หม่ ซ่ึงถือได้ว่าเปน็ สว่ นสำคญั อยา่ งหน่งึ ที่เกี่ยวข้องกบั ชวี ิตของชาวไทย๔ พระมหากรณุ าธคิ ณุ ตอ่ กจิ การลกู เสอื ไทย พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ทรงเป็นพระประมุขของคณะลูกเสือแห่งชาต ิ เมื่อเร่ิมรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชนั้น เป็นระยะเวลาที่มหาสงครามของโลก คร้ังที่สองเพิ่งจะสงบลงพอดี จากการน้ีเองทำให้กิจการลูกเสือในหลายต่อหลายประเทศท่ีได้สงบ ซบเซาไป เป็นเวลาช้านาน ได้กลับฟ้ืนคืนชีวิตข้ึนมาอีกคร้ังหนึ่งหลังจากท่ีการลูกเสือได้ชะงักไปช่ัวระยะหนึ่ง โดยที ่ ลูกเสือได้สลายตัวไปรวมกับองค์การยุวชนแห่งชาติ เม่ือพ.ศ. ๒๔๘๖ พอถึงพ.ศ. ๒๔๙๐ กิจการลูกเสือ ได้ถูกรื้อฟ้ืนให้คืนคงสถานะเดิมข้ึนมาอีกครั้งหนึ่ง เป็นผลให้กิจการลูกเสือในประเทศไทยได้เริ่มต้น เคลือ่ นไหวเข้มแขง็ ข้ึนมาใหม่ อาทิ การชุมนมุ ลกู เสอื แหง่ ชาติ ซง่ึ ไดเ้ ลิกร้างมากวา่ ๒๐ ปเี ศษแล้ว ก็ได้กลับ ขึ้นมาอีกในพ.ศ. ๒๔๙๗ ซึ่งนับเป็นครั้งท่ี ๓ การติดต่อกับสมาคมลูกเสือนานาชาติก็ได้เริ่มต้นข้ึนใหม่ และก้าวหน้ายิ่งกวา่ กาลกอ่ นทแี่ ลว้ ไดม้ กี ารไปมาหาสูเ่ ปน็ ประจำ รูปที่ ๑๔ พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยู่หวั และพระบรมเชษฐาธริ าชทรงฉลองพระองคช์ ดุ ลูกเสือ ๔ Tang, Alisa (13 June 2006). Thailand’s monarch is ruler, jazz musician, Boston.com News, Associated Press. สบื คน้ วันที่ ๒๘ กมุ ภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๕๐ Home Grown Shows Planned for White House Dinners, The New York Times, 30 May 1967. ๑๐๐ ปี ลูกเสือไทย  สำนักการลูกเสอื ยุวกาชาด และกิจการนกั เรยี น สำนกั งานลกู เสอื แหง่ ชาต ิ

การอบรมผู้กำกับลูกเสือซ่ึงได้ว่างเว้นมานานแล้วเช่นกัน ก็ได้เริ่มขึ้นอีก การอบรมคร้ังแรกนั้น เขา้ ใจวา่ ได้เร่ิมมขี ึน้ ในพ.ศ. ๒๔๙๓ เพราะก่อนหน้านน้ั มาปรากฏหลกั ฐาน โดยในพ.ศ. ๒๔๙๓ ทางราชการ ได้เปิดให้มีการอบรมผู้กำกับลูกเสือและรองผู้กำกับลูกเสือท่ัวราชอาณาจักรขึ้นท่ีกรุงเทพฯ ใช้เวลา อบรม ๓๐ วนั เมอื่ เสรจ็ แลว้ ใหจ้ งั หวดั ตา่ ง ๆ นำเอาวชิ าความรูท้ ่ไี ด้รบั จากการอบรมไปเปิดอบรมในจงั หวดั ของตนขน้ึ อกี ต่อหนง่ึ ส่ิงท่ีสำคัญยิ่งก็คือ ได้มีศูนย์ฝึกอบรมลูกเสือ ณ จังหวัดชลบุรี อันทันสมัยตามแบบสากล ทำนองเดียวกับท่ีกิลเวลล์ ปาร์ค เป็นของการลูกเสือโดยเฉพาะ เร่ิมดำเนินการสร้างค่ายลูกเสือ โดยใช้ งบประมาณแผ่นดินจัดซ้ือท่ีดินบริเวณหลังเขาซากแขก ตำบลบางพระ อำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี เนื้อท่ี ๘๘ ไร่ ๕๘ ตารางวา ราคา ๓๐๔,๐๐๐ บาท โดยมีการประกอบพิธีวางศิลาฤกษ์ตึกอำนวยการ ศูนย์การฝึกและอบรมลูกเสือนี้เมื่อวันท่ี ๑๙ สิงหาคม พ.ศ. ๒๔๙๗ โดย พลเอก มังกร พรหมโยธี รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการในขณะน้ัน ได้เป็นประธาน ซึ่งต่อมาในเดือนกรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๐๔ ได้พระราชทานพระบรมราชานุญาตให้ใช้นามค่ายฝึกอบรมนี้ว่า “ค่ายลูกเสือวชิราวุธ” และเม่ือวันท่ี ๑๗ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๐๕ พลเอกถนอม กติ ติขจร รองนายกรัฐมนตรี เป็นประธานในพธิ เี ปดิ ค่ายลูกเสอื วชริ าวธุ คา่ กอ่ สร้างทัง้ ส้ินเม่ือถึงวันพิธเี ปิดคา่ ย เปน็ เงิน ๔,๓๐๐,๐๐๐ บาท รูปที่ ๑๕ พระบรมราชานุสาวรีย์หน้าค่ายลูกเสอื วชริ าวธุ กิจกรรมที่สำคัญยิ่งอีกประหน่ึงของลูกเสือ คือ การจัดงานชุมนุมลูกเสือแห่งชาติ ซ่ึงได้ว่างเว้น เป็นเวลานานถึง ๒๔ ปี ทางราชการจึงได้จัดให้มีข้ึนอีกคร้ังหน่ึง ระหว่างวันท่ี ๒๐-๒๖ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๙๗ ณ กรีฑาสถานแห่งชาติ นบั เปน็ งานชมุ นุมลกู เสอื แห่งชาติ ครง้ั ที่ ๓ พระองคไ์ ดเ้ สดจ็ พระราชดำเนิน เปิดงานชุมนุมลูกเสือแห่งชาติ ครั้งที่ ๓ เม่ือวันที่ ๒๐ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๙๗ และได้ทรงมี พระบรมราโชวาทความวา่ ๑๐๐ ปี ลกู เสอื ไทย  สำนกั การลูกเสือ ยวุ กาชาด และกิจการนกั เรยี น สำนกั งานลูกเสือแห่งชาติ

“ข้าพเจ้าตระหนักในความสำคัญและประโยชน์ของการลูกเสือเป็นอย่างมากท้ังมีความชื่นชม ยินดีท่ีได้ฟังคำกล่าวขวัญถึงกรณียกิจ และความเสียสละที่ลูกเสือต่างได้บำเพ็ญในการช่วยเหลือเพ่ือนมนุษย์ ในคราวประสบภัยอย่เู นอื่ ง ๆ แต่ประโยชน์อนั ยง่ิ ใหญ่ของการลกู เสอื น้ัน ยอ่ มไดแ้ ก่ตวั ยวุ ชนผู้เปน็ ลกู เสือเอง ท่ีได้รับการฝึกฝนอบรมให้เป็นผู้เล้ียงตัวเอง พึ่งตนเอง ทำอะไรได้เอง มีความแข็งแกร่ง สามารถเผชิญชีวิต ในอนาคตทกุ วถิ ีทาง รวมความว่าเพอ่ื เป็นพลเมืองดี เป็นประโยชนแ์ ก่ตนเองและเพือ่ นมนษุ ยน์ นั่ เอง” และในวันสุดท้ายของการชุมนุมฯ คือวันที่ ๒๖ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๙๗ เวลาบ่ายได้มี การกระทำพิธีตรวจพล ทบทวนคำปฏิญาณของลูกเสือและสวนสนาม ณ บริเวณลานพระบรมรูปทรงม้า พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้เสด็จพระราชดำเนิน ทรงเป็นประธานในพิธีอันสำคัญยิ่งของลูกเสือ ในโอกาสนั้นด้วย ได้มีผู้แทนของคณะลูกเสือต่างประเทศบางชาติมาร่วมสวนสนามกับคณะลูกเสือไทย คือ ลูกเสือนอร์เวย์ และลกู เสืออเมรกิ ัน พระองคฯ์ ไดพ้ ระราชทานพระบรมราโชวาทแกค่ ณะลูกเสอื ดงั ตอ่ ไปน้ี “ข้าพเจ้าขอถือโอกาสเตือนลูกเสือทั้งหลายว่าจงยึดม่ันในคำขวัญของลูกเสือท่ีว่า “เสียชีพ อย่าเสยี สตั ย์” หมายความว่า เมอื่ ได้ใหค้ ำม่ันสญั ญาไวว้ ่าจะทำอยา่ งไรแล้ว ต้องทำเหมอื นปากพูด ทุกอยา่ ง ในเรื่องน้ีข้าพเจ้าใคร่ขอย้ำว่า ขอให้ลูกเสือทุกคนจงสำนึกม่ันอยู่ในเกียรติและหน้าท่ี และจงเป็นพลเมืองดี ของชาติ กล่าวคือจะต้องเป็นผู้ประกอบด้วยศีลธรรม จรรยา มารยาทอันดีงาม เป็นผู้ที่มีสุขภาพและ อนามยั สมบรู ณ์ มีความรู้ ความสามารถในการงาน และรู้จักการเสียสละทจี่ ะบำเพญ็ ตนใหเ้ ปน็ ประโยชน์แก่ ผู้อ่ืน ตลอดจนประเทศชาติของตน จงจำไว้ว่าอนาคตของชาติจะเจริญหรือไม่น้ัน ย่อมข้ึนอยู่กับเยาวชน เช่นทา่ นทั้งหลายน้ี ซึง่ จะเติบโตเป็นผใู้ หญ่ในวันข้างหนา้ ” รูปท่ี ๑๖ เสด็จพระราชดำเนิน รูปท่ี ๑๗ เสด็จพระราชดำเนนิ เปดิ งานชุมนุมลกู เสอื แห่งชาติ ครงั้ ที่ ๓ พ.ศ. ๒๔๙๗ เปดิ งานชุมนมุ ลูกเสอื แหง่ ชาติ ครง้ั ที่ ๔ พ.ศ. ๒๕๐๔ ๑๐๐ ปี ลูกเสอื ไทย  สำนกั การลกู เสอื ยุวกาชาด และกจิ การนกั เรียน สำนกั งานลกู เสือแห่งชาต ิ

รูปที่ ๑๘ เสด็จพระราชดำเนนิ รปู ที่ ๑๙ เสดจ็ พระราชดำเนิน เปิดงานชมุ นุมลกู เสือแหง่ ชาติ ครงั้ ท่ี ๖ พ.ศ. ๒๕๑๒ เปดิ งานชมุ นมุ ลูกเสือแห่งชาติ ครง้ั ที่ ๘ พ.ศ. ๒๕๑๖ สงิ่ สำคญั อีกประการหนง่ึ คือ อาคารสโมสรของลูกเสอื ซ่ึงได้เคยอยู่ในโครงการของสภากรรมการ กลางจัดการลูกเสือแห่งชาติมาหลายสมัยเป็นเวลาช้านานแล้ว ก็ได้เร่ิมดำเนินการอย่างจริงจังขึ้นในตอนน้ี ได้มีการประกอบพิธีวางศิลาฤกษ์เมื่อวันท่ี ๑ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๐๕ ในโอกาสแห่งวันครบรอบ ๕๐ ปี ของการลกู เสอื ไทย อาคารนไี้ ด้รบั พระบรมราชานญุ าตให้ใชน้ ามวา่ “ศาลาวชริ าวธุ ” รปู ที่ ๒๐ เสดจ็ พระราชดำเนินเปดิ อาคารศาลาวชริ าวุธ พระองค์ทรงสนพระราชหฤทัยในการลูกเสือทั้งลูกเสือสากลและลูกเสือชาวบ้าน ทรงเข้า พระราชหฤทัยในหลักจิตวิทยาพฤติกรรมมนุษย์และจิตวิทยาสังคมอย่างลึกซึ้ง ทรงเล็งเห็นว่ากิจกรรมลูกเสือน้ัน สามารถพัฒนาคนให้เป็นคนดี มีคุณธรรม เพ่ือเป็นพลเมืองดีของประเทศชาติได้อย่างดียิ่ง พระองค์ทรงให้ กำลังใจ และส่งเสริมกิจกรรมลูกเสือทุกชนิดมาโดยตลอด ทรงเป็นองค์ประธานในงานชุมนุมลูกเสือ แห่งชาติ โดยทรงเครอื่ งแบบลูกเสอื ชุดฝกึ (พระสนับเพลาขาสั้น) ๑๐๐ ปี ลกู เสอื ไทย  สำนกั การลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน สำนกั งานลูกเสอื แหง่ ชาต ิ

รูปท่ี ๒๑ ทรงฉลองพระองคเ์ ครอื่ งแบบลกู เสือชดุ ฝึก พระองค์ได้พระราชทานพระราชดำริให้มีลูกเสือชาวบ้าน โดยท่ีพระองค์ทรงเล็งเห็นว่าประชาชน ชาวบ้านที่ไม่มีโอกาสศึกษาเล่าเรียนหรือเว้นว่างจากการเรียนควรได้เข้าร่วมกิจกรรมที่แสดงถึงความรัก ความสามัคคี การอาสาป้องกันชาติ โดยใช้กิจกรรมลูกเสือเป็นส่ือ เพราะกิจกรรมลูกเสือเป็นกิจกรรม ที่พฒั นาท้งั สขุ ภาพของกาย จิตใจ และสงั คมได้เป็นอย่างด ี รูปที่ ๒๒ พระราชทานธงลูกเสอื ชาวบ้าน พระราชทานพระราชดำรัสเกี่ยวกับการจัดการลูกเสือชาวบ้านท่ีสำคัญหลายประการ เช่น ไม่มี พระราชประสงค์ให้กิจการลูกเสือชาวบ้านเก่ียวข้องกับการเมือง มีพระราชประสงค์ให้ชาวบ้านควบคุม กนั เอง ส่งเสริมระบบการมีผ้นู ำผตู้ ามในชุมชน เป็นการฝึกประชาธิปไตยท่ีแยบยลอย่างยิ่ง ไม่ให้ดำเนินการ ใด ๆ ท่ีเป็นการสิ้นเปลือง ทรงมอบธงประจำรุ่นให้แก่ลูกเสือชาวบ้านทุกแห่งหนในประเทศไทย ซ่ึงเป็น พระราชจริยวัตรของผนู้ ำ ๑๐๐ ปี ลูกเสือไทย 10 สำนักการลกู เสอื ยุวกาชาด และกิจการนกั เรียน สำนักงานลกู เสือแห่งชาต ิ

พระราชทานพระมหากรณุ ากำหนดให้วันที่ ๑ กรกฎาคม ของทุก ๆ ปี เป็นวันเฉลิมฉลองคล้าย วันสถาปนาคณะลูกเสือแห่งชาติ พระองค์ได้ทรงพระกรุณาเสด็จเป็นองค์ประธานตรวจพลสวนสนาม และ ทบทวนคำปฏิญาณของลูกเสือ อาทิ ในวันที่ ๑ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๑๓ เสด็จพระราชดำเนินพร้อมด้วย สมเดจ็ พระเจา้ ลูกเธอ เจา้ ฟ้าอุบลรัตนราชกัญญา ณ กรฑี าสถานแหง่ ชาติ และพระบาทสมเด็จพระเจา้ อยู่หัว พระราชทานพระบรมราชโชวาท มีใจความสำคัญตอนหนึ่งวา่ รปู ท่ี ๒๓ รปู ที่ ๒๔ รูปท่ี ๒๓ และ รูปที่ ๒๔ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยูห่ ัว เสดจ็ พระราชดำเนนิ เนอื่ งในงานวนั คลา้ ยวนั สถาปนาคณะลูกเสอื แห่งชาติ เม่ือ ๑ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๑๓ “สมัยนี้ ความยุ่งยากในหมู่เยาวชนมีมาก และเป็นปัญหาท่ียังแก้ไขไม่ได้ ความยุ่งยากน้ีทำให้ ทุกคนเดือดร้อน จำเป็นต้องแก้ไขขจัดเสีย เพราะถ้าไม่ขจัดจะย่ิงเดือดร้อนและจะเป็นอันตรายแก่ชาติ บ้านเมือง ทุกฝ่ายชอบที่จะเผชิญความจริง มีความคิดความเข้าใจและความต้องการอย่างไร ก็นำมาพูดกัน ตามตรงด้วยหลักวิชา ด้วยเหตุผล และด้วยความสงบ และดูว่าผลจะเป็นอย่างไร จะแก้ปัญหาได้ ลูกเสือ มีหลกั การทจี่ ะอยูร่ ่วมกนั และทำประโยชนร์ ่วมกัน ด้วยความเขา้ ใจและเหน็ ใจอยู่แลว้ ” ทรงพระกรณุ าโปรดเกล้าฯ เสด็จพระราชดำเนนิ เปน็ ประธานในพิธีตรวจพลสวนสนาม และทบทวน คำปฏิญาณของลูกเสือ เน่ืองในวันคล้ายวันสถาปนาคณะลูกเสือแห่งชาติ ในวันท่ี ๑ กรกฎาคม อีกหลายครั้ง และในบางคร้ังแม้จะมิได้เสด็จด้วยพระองค์เอง ก็ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ผู้แทนพระองค ์ ปฏบิ ตั ภิ ารกจิ แทนทุกปีตราบจนถึงปจั จบุ ัน ๑๐๐ ปี ลูกเสอื ไทย 11 สำนกั การลูกเสือ ยุวกาชาด และกจิ การนักเรียน สำนักงานลกู เสอื แหง่ ชาติ

รปู ท่ี ๒๕ รปู ท่ี ๒๖ รูปท่ี ๓๐ รูปที่ ๒๘ รูปที่ ๒๗ ๑๐๐ ปี ลกู เสอื ไทย สำนกั การลูกเสือ ยุวกาชาด และกจิ การนกั เรยี น สำนกั งานลกู เสือแห่งชาติ รูปที่ ๒๙ 12

รูปท่ี ๓๑ รูปท่ี ๓๒ รปู ที่ ๒๕ ถึง รปู ที่ ๓๒ เสดจ็ พระราชดำเนินด้วยพระองคเ์ อง และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ผ้แู ทนพระองคป์ ฏิบัตภิ ารกิจแทน เน่อื งในงานวันคลา้ ยวนั สถาปนาคณะลกู เสอื แห่งชาติ ๑ กรกฎาคม ของทุกป ี นอกจากน้ัน พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานเหรียญ ลูกเสือสดุดีแก่ผู้ท่ีประกอบคุณงามความดีก่อให้เกิดประโยชน์แก่คณะลูกเสือแห่งชาติ มาโดยตลอด อาท ิ เม่ือวันที่ ๙ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๑๔ เม่ือพระราชทานเหรียญลูกเสือสดุดีเสร็จเรียบร้อยแล้ว ได้ม ี พระราโชวาทมีใจความว่า “ทุกวันน้ี คนท่ัวไปนิยมยินดีอย่างมากในความคิดและการกระทำโดยอิสรเสรี การมีเสรีภาพน้ันเป็นของดีอย่างย่ิง แต่การจะใช้จำเป็นต้องระมัดระวัง มิให้ล่วงละเมิดเสรีภาพของผู้อ่ืน ที่มีอยู่เท่าเทียมกัน ท้ังมิให้กระทบกระเทือนถึงสวัสดิภาพและความเป็นปรกติสุขของส่วนรวมด้วย มิฉะนั้น จะทำให้มีแต่ความยุ่งยาก จะทำให้สังคมและชาติประเทศจะต้องแตกสลายจนสิ้นเชิง การลูกเสือมีเจตนา และหลักการสำคัญท่ีสุดที่จะฝึกหัดเด็กให้รู้จักวินัยและให้มีวินัยท้ังในความประพฤติและในจิตใจ ท้งั มคี วามรบั ผิดชอบในหนา้ ท่ีทจี่ ะตอ้ งทำเพื่อสว่ นรวมและบา้ นเมอื ง” รปู ที่ ๓๓ เสด็จไปพระราชทานเหรียญลกู เสือสดุด ี รปู ที่ ๓๔ พระกรณุ าโปรดเกลา้ ฯ พระราชทานเหรียญ เม่อื วนั ท่ี ๙ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๑๔ ลกู เสอื สดดุ ี เมอื่ วนั ที่ ๑๐ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๑๗ ณ ศาลาดสุ ิดาลยั พระตำหนักจติ รลดารโหฐาน ณ ศาลาดสุ ดิ าลัย พระตำหนกั จิตรลดารโหฐาน ๑๐๐ ปี ลกู เสอื ไทย 13 สำนักการลกู เสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรียน สำนักงานลกู เสอื แหง่ ชาต ิ

ในพ.ศ. ๒๕๑๑ คณะลูกเสือไทยได้รับเกียรติอันใหญ่ย่ิงจากองค์การลูกเสือโลก โดยได้ทูลเกล้าฯ ถวายพระเกียรติยศสูงสุดแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ได้รับเครื่องหมายวูดแบดจ์ ๔ ท่อน (WOOD BADGE) เป็นกรณีพเิ ศษ ซง่ึ ณ ทน่ี ้อี าจกล่าวได้วา่ พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ ัว ทรงเป็นพระมหากษัตริย์ พระองค์เดยี วในโลกทไ่ี ด้รับทูลเกล้าฯ ถวายเครอ่ื งหมายสงู สุดนี้ รปู ที่ ๓๕ หนงั สือถวายเคร่ืองหมายวดู แบดจ์ ๔ ทอ่ น แดพ่ ระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยู่หัว ท่มี า : คณะลูกเสอื แห่งประเทศไทย (๒๕๑๔ : ๗๔) พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงประกอบพิธีเปิดพระบรมรูปพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้า เจ้าอยู่หัว ณ บริเวณด้านหน้าค่ายลูกเสือวชิราวุธ ในวันที่ ๒๓ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๑๖ ในการเสด็จฯ ไปเปิดงานชมุ นุมลกู เสอื แหง่ ชาติ ครั้งท่ี ๘ ระหวา่ งวันท่ี ๒๓-๓๐ พฤศจกิ ายน พ.ศ. ๒๕๑๖ ณ คา่ ยลูกเสอื วชิราวุธ มีลูกเสือและผู้บังคับบัญชาลูกเสือเข้าร่วมชุมนุมฯ ๔,๙๖๘ คน กับมีลูกเสือต่างประเทศเข้าร่วม งานชมุ นมุ ฯ ดว้ ย ๘ ประเทศ รวม ๒๕๖ คน รูปท่ี ๓๖ พระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั ทรงประกอบพิธีเปดิ พระบรมราชานสุ าวรีย์ พระบาทสมเด็จพระมงกฎุ เกลา้ เจ้าอย่หู ัว ณ ค่ายลูกเสือวชริ าวธุ อำเภอศรรี าชา จังหวดั ชลบรุ ี ๑๐๐ ปี ลูกเสอื ไทย 14 สำนักการลกู เสอื ยวุ กาชาด และกจิ การนกั เรยี น สำนักงานลกู เสอื แหง่ ชาติ

เมื่อพ.ศ. ๒๕๓๐ สำนักงานคณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ ทูลเกล้าฯ ถวายเคร่ืองราช อิสริยาภรณ์อันเป็นสิริยิ่งรามกีรติ ลูกเสือสดุดีชั้นพิเศษ แด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในวโรกาสท่ีทรง ครองสิริราชสมบตั ิ ครบ ๕๐ พรรษา รูปท่ี ๓๗ พลเอกเปรม ติณสลู านนท์ สภานายก สภาลกู เสือแหง่ ชาติ ทูลเกล้าฯ ถวายเครอื่ งราชอิสรยิ าภรณ์อันเป็นสริ ยิ ่งิ รามกรี ติ ลกู เสอื สดุดีชน้ั พิเศษ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เสด็จพระราชดำเนินไปทรงประกอบพิธีเปิดพระบรมราชานุสาวรีย์ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ณ ค่ายหลวงบ้านไร่ อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี เม่ือวันท่ี ๑๘ สงิ หาคม พ.ศ. ๒๕๓๑ รปู ที่ ๓๘ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หวั เสดจ็ พระราชดำเนนิ ไปทรงประกอบพธิ ีเปิดพระบรมราชานุสาวรยี ์ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยหู่ วั ณ คา่ ยหลวงบา้ นไร่ อำเภอโพธาราม จงั หวดั ราชบรุ ี เมอื่ วันที่ ๑๙ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๓๖ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอย่หู วั ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า โปรดกระหม่อมให้ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร เสด็จลงแทนพระองค์ ณ ศาลา ดสุ ดิ าลยั พระราชทานวโรกาสให้คณะบคุ คลท่เี ขา้ ร่วมประชุมสมชั ชาลูกเสือโลก ครัง้ ที่ ๓๓ ซง่ึ ประกอบดว้ ย ผู้แทน ผู้สังเกตการณ์และผู้ติดตามจากประเทศสมาชิกองค์การลูกเสือโลก ๑๓๑ ประเทศ เฝ้าทูลละออง พระบาท ในโอกาสนี้ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฎราชกุมาร พระราชทานพระราชดำรัส ๑๐๐ ปี ลกู เสอื ไทย 15 สำนักการลกู เสือ ยุวกาชาด และกจิ การนักเรยี น สำนักงานลูกเสอื แห่งชาติ

ความวา่ “กิจการลกู เสอื แมก้ ำเนดิ ขึน้ ในไพรชั ประเทศ แตก่ ็มหี ลกั การ นโยบาย ตลอดจนกระบวนการฝกึ อบรม ท่ีดีเลิศในการพัฒนาเยาวชนให้เจริญเติบโตข้ึนพร้อมด้วยคุณสมบัติและความเฉลียวฉลาด สามารถพึ่งตน และบำเพ็ญตนเป็นประโยชน์แก่ส่วนรวมได้อย่างมีประสิทธิภาพ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงทรงนำแบบอย่างมาใช้ในประเทศไทย และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม รับกิจการลูกเสือไว้ ในพระบรมราชูปถัมภ์ตั้งแต่ต้น สมเด็จพระมหากษัตริย์ในรัชกาลต่อมาทุกพระองค์ก็ทรงถือเป็นพระราช กรณียกิจที่จะทรงอุปถัมภ์ และทรงเป็นผู้นำของคณะลูกเสือ โดยเฉพาะพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในรัชกาลปัจจุบัน ทรงเล็งเห็นประโยชน์ของกิจการลูกเสือเป็นพิเศษ และได้ทรงนำวิธีการมาใช้กับลูกเสือ ชาวบ้าน เพ่ือสร้างสรรค์สามัคคีและความมั่นคงของประเทศ เหตุนี้กิจการลูกเสือไทยจึงมีความเจริญ เป็นปึกแผ่น และมีบทบาทสำคัญตลอดมา เพราะเป็นกิจการท่ีได้อำนวยประโยชน์อย่างอเนกอนันต์แก ่ ชาวโลกทุกเชอ้ื ชาติ ศาสนา และภมู ิภาค เหตเุ พราะอดุ มการณแ์ ละวธิ ีการของลกู เสือนั้น สามารถทำใหท้ ุกคน เข้าใจกัน เมตตาจริงใจต่อกัน และอยู่ร่วมกันฉันท์มิตรได้โดยปราศจากความขัดแย้ง ดังน้ี หากอุดมการณ์ ของลูกเสือเข้าถึงจิตใจชาวโลกได้กว้างขวางหนักแน่นมากข้ึน สันติภาพท่ีทุกฝ่ายทุกคนใฝ่ฝันหา ก็จะบังเกิด เปน็ จรงิ ขึ้นมาไดเ้ ปน็ แนน่ อน” รูปท่ี ๓๙ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกฎุ ราชกุมาร เสดจ็ ลงแทนพระองค ์ ณ ศาลาดสุ ิดาลยั พระตำหนกั จิตรลดารโหฐาน พระราชทานวโรกาสให้คณะบคุ คลท่เี ขา้ รว่ มประชุมสมัชชาลกู เสอื โลก ครัง้ ท่ี ๓๓ เฝา้ ทูลละอองพระบาท วันที่ ๒๐ มถิ ุนายน พ.ศ. ๒๕๔๙ สำนักงานลูกเสือโลกไดถ้ วายพระเกียรติยศสูงสดุ ของลกู เสือโลก คือ เคร่ืองหมายสดุดีลูกเสือโลก (Bronze Wolf) แด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช องค์พระประมุขคณะลูกเสือแห่งชาติ โดยพระเจ้าคาร์ลท่ี ๑๖ กุสตาฟ (King Carl XVI Gustaf) แห่ง ประเทศสวีเดน ในฐานะท่ีทรงเป็นองค์อุปถัมภ์ของมูลนิธิลูกเสือโลก ในวาระท่ีเสด็จเยือนประเทศไทย ได้นำข้ึนทูลเกล้าฯ ถวายเคร่ืองหมายสดุดีลูกเสือโลก (Bronze Wolf) แด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ภมู ิพลอดุลยเดช องค์พระประมขุ คณะลกู เสือแหง่ ชาต ิ ๑๐๐ ปี ลกู เสอื ไทย 16 สำนกั การลกู เสือ ยุวกาชาด และกจิ การนกั เรยี น สำนักงานลกู เสอื แห่งชาติ

รปู ท่ี ๔๐ พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยหู่ วั ภูมพิ ลอดลุ ยเดช ทรงมพี ระราชปฏสิ ณั ฐาน กบั พระเจา้ คารล์ ที่ ๑๖ กุสตาฟแห่งประเทศสวีเดน รปู ที่ ๔๑ รปู ที่ ๔๒ รปู ท่ี ๔๑ และ รปู ที่ ๔๒ ประกาศเกียรตคิ ณุ และเครอื่ งหมายสดดุ ลี ูกเสือโลก (Bronze Wolf) จากที่กล่าวมาข้างต้นจะเห็นได้ว่าพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงเล็งเห็นความสำคัญของ กิจการลูกเสือ ซึ่งกิจการลูกเสือได้เจริญก้าวหน้าจวบจนครบ ๑๐๐ ปี ในพ.ศ. ๒๕๕๔ นี้ และประกอบกับ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเจริญพระชนมพรรษา ๗ รอบ ๕ ธันวาคม ๒๕๕๔ ซึ่งลูกเสือ ผู้บังคับ บญั ชาลกู เสอื และเหลา่ พสกนกิ ร ต่างรู้สำนึกในพระมหากรณุ าธิคณุ ทีม่ ีตอ่ กจิ การลกู เสอื ไทย จงึ ไดร้ ว่ มใจกัน จัดงานเฉลิมฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี ลูกเสือไทย และเฉลิมพระชนมพรรษา ๗ รอบ ๕ ธันวาคม ๒๕๕๔ โดยพร้อมเพรียงกันทั่วประเทศตลอด พ.ศ. ๒๕๕๔ เพื่อแสดงความจงรักภักดี เทิดทูน ตามคำปฏิญาณ ท่ีได้ให้ไวท้ กุ ประการ ๑๐๐ ปี ลูกเสือไทย 17 สำนกั การลกู เสอื ยุวกาชาด และกจิ การนักเรียน สำนักงานลูกเสอื แหง่ ชาติ

สมเด็จพระเจา้ ภคนิ เี ธอ เจา้ ฟ้าเพชรรตั นราชสุดา สริ โิ สภาพณั ณวด ี องคอ์ ปุ ถมั ภค์ ณะลกู เสือแหง่ ชาติ ๑๐๐ ปี ลกู เสอื ไทย 18 สำนกั การลกู เสือ ยวุ กาชาด และกจิ การนกั เรียน สำนักงานลกู เสอื แหง่ ชาต ิ

พลเอกหญิง พลเรอื เอกหญงิ พลอากาศเอกหญงิ สมเด็จพระเจ้าภคนิ ีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรตั นราชสดุ า สิริโสภาพณั ณวด ี (๒๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๖๘ ถงึ ๒๗ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๔) พลเอกหญิง พลเรือเอกหญิง พลอากาศเอกหญิง สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตน ราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี ประสูติเมื่อวันอังคารท่ี ๒๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๖๘ เป็นพระราชธิดา พระองค์เดียวในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวกับพระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี ประสูติ ณ พระที่นั่งเทพสถานพิลาส ในหมู่พระมหามณเฑียร พระบรมมหาราชวัง ก่อนท่ีสมเด็จพระบรมชนกนาถ จะเสดจ็ สวรรคตในอีกหนง่ึ วันตอ่ มา เมื่อคร้ังที่พระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี ยังทรงพระครรภ์ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้า เจ้าอยู่หัว ทรงพระปีติโสมนัสเป็นอย่างพ้นประมาณ ทรงเฝ้ารอพระประสูติการของพระหน่อพระองค์แรก อย่างจดจ่อ ท้ังยังทรงพระราชนิพนธ์บทกล่อมบรรทมสำหรับสมโภชเดือนพระราชกุมาร ประกอบเพลง ปลาทองไวล้ ว่ งหน้า ความวา่ พระเอยพระหน่อนาถ งามพลิ าสด่ังดวงมณีใส พระเสด็จจากฟากฟ้าสุราลัย มาเพ่ือใหฝ้ ูงชนกมลปรีด ิ์ ดอกเอยดอกจมั ปา หอมชืน่ จิตติดนาสา ยิง่ ดมยงิ่ พาให้ดมเอยฯ หอมพระเดชทรงยศโอรสราช แผเ่ ผยผงาดในแดนไกล พงึ่ เดชพระหนอ่ ไท เปน็ สขุ สมใจไม่วางวายฯ รปู ละม้ายคล้ายพระบติ รุ าช ผิวผดุ ผาดเพยี งชนนีศรี ขอพระจงทรงคุณวิบลุ ยท์ ว ี เพือ่ เปน็ ทรี่ ่มเกล้าขา้ เฝ้าเทอญฯ ดอกเอยดอกพทุ ธิชาต หอมเยน็ ใจใสสะอาด หอมบ่มขิ าดสุคนธเ์ อยฯ หอมพระคณุ การุณเปน็ ประถม เย็นเกล้าเหมอื นร่มโพธิท์ อง เหลา่ ขา้ ทูลละออง ภกั ดสี นองพระคุณไทฯ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอฯ ได้ทรงรับสถาบันและองค์กรต่าง ๆ ไว้ในพระอุปถัมภ์เป็นจำนวนกว่า ๕๒ แห่ง ท้ังในส่วนที่สืบสานจากสมเด็จพระมหาธีรราชเจ้า ในส่วนของสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ และโดยส่วนพระองค์เอง ทั้งในด้านการศึกษา เช่น จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร วชิราวุธวิทยาลัย โรงเรียนศรีอยุธยา ในพระอุปถัมภ์ฯ โรงเรียนยุพราชวิทยาลัย โรงเรียนปรินส์รอยแยลส์ วิทยาลัย โรงเรียนราชินี โรงเรียนราชินีบน โรงเรียนราชินีบูรณะ โรงเรียนวิเชียรมาตุ โรงเรียนสภาราชินี โรงเรียนศรียานุสรณ์ โรงเรียนจอมสุรางค์อุปถัมภ์ วิทยาลัยอาชีวศึกษาเสาวภา คณะพยาบาลศาสตร์ ๑๐๐ ปี ลูกเสอื ไทย 19 สำนกั การลกู เสอื ยุวกาชาด และกิจการนกั เรยี น สำนักงานลกู เสือแหง่ ชาติ

มหาวทิ ยาลยั มหดิ ล โรงเรยี นสายนำ้ ผึ้ง โรงเรยี นเพชรรชั ต์ โรงเรยี นเพชรรตั นราชสดุ า โรงเรียนกองทพั บกอุปถมั ภ ์ เพชราวุธวิทยา โรงเรียนสยามธุรกิจ สถาบันสันติราษฎร์บริหารธุรกิจ โรงเรียนพณิชยการสยาม โรงเรียนมหาวชิราวุธ จังหวัดสงขลา ฯลฯ การสาธารณสุข เชน่ วชริ พยาบาล โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย ศิริราชพยาบาล ฯลฯ กิจการลูกเสือ เนตรนารีและกิจการ อาสาสมคั รรกั ษาดนิ แดน ตลอดจนการสังคมสงเคราะห์อื่น ๆ สมเด็จพระเจา้ ภคินเี ธอฯ ทรงเป็นกำลังสำคัญ ในการเผยแผ่พระเกียรติคุณของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยก่อต้ังมูลนิธิพระบรมราชานุสรณ ์ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ในพระบรมราชูปถัมภ์ฯ ท้ังยังทรงเป็นผู้นำในการอนุรักษ์มรดก สถาปัตยกรรมในรัชกาลท่ี ๖ เช่น พระราชวังสนามจันทร์ จังหวัดนครปฐม พระราชนิเวศน์มฤคทายวัน จงั หวัดเพชรบรุ ี และพระราชวงั พญาไท ในบรเิ วณโรงพยาบาลพระมงกฎุ เกลา้ ฯ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอฯ มีพระปณิธานอันแน่วแน่ในการทรงบำเพ็ญพระกรณียกิจ ดังปรากฏ ในพระดำรัสที่พระราชทานในงานฉลองพระชนมายุ ๖๑ พรรษา เมื่อวันท่ี ๒๒ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๒๙ ณ วชริ าวธุ วิทยาลยั ความตอนหนง่ึ ว่า “ฉันขอกล่าวต่อท่านทั้งปวงว่า จะพยายามบำเพ็ญตนเพ่ือประโยชน์แก่บ้านเมือง ด้วยความ จงรักภักดีต่อบ้านเกิดและต่อองค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ผู้ทรงเป็นพระประมุขของชาติ ทั้งจะได้ รกั ษาเกยี รตศิ กั ดแ์ิ ห่งความเปน็ ราชนารีในมหาจักรีบรมราชวงศ์ไวช้ ่วั ชีวิต” พระราชกรณียกิจสำคัญอีกประการหนึ่งของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวที ่ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอฯ ได้ทรงสนองพระบรมราชปณิธานสืบสานไว้ ได้แก่ กิจการลูกเสือ-เนตรนารี โดยได้ทรงรับเป็นองค์อุปถัมภ์ของคณะลูกเสือแห่งชาติ ทรงรับสโมสรลูกเสือวิสามัญแห่งประเทศไทย ในพระอุปถัมภ์ฯ และเสด็จไปทรงเยี่ยมค่ายในงานชุมนุมลูกเสือแห่งชาติ เป็นประจำ ท้ังยังทรงพระกรุณา พระราชทานเงินก่อสร้าง “เรือนพยาบาลเจ้าฟ้าเพชรรัตน์” ตลอดทั้งยังทรงสนับสนุนกิจการรักษาดินแดน ซึ่งมกี ำเนดิ มาจากกองเสอื ป่าในพระบาทสมเดจ็ พระมงกุฎเกลา้ เจ้าอย่หู วั รปู ท่ี ๔๓ สมเด็จพระเจ้าภคนิ ีเธอ เจา้ ฟ้าเพชรรตั นราชสดุ า สริ ิโสภาพัณณวดี องคอ์ ปุ ถัมภค์ ณะลูกเสือแหง่ ชาต ิ ๑๐๐ ปี ลกู เสอื ไทย 20 สำนักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกิจการนักเรยี น สำนักงานลูกเสอื แหง่ ชาติ

สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอฯ ทรงเปิดตึกพยาบาล ณ ค่ายลูกเสือวชิราวุธ เมื่อวันท่ี ๑๐ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๐๖ ตึกพยาบาลหลังน้ี ทรงพระราชทานเงินค่ากอ่ สร้าง เป็นเงนิ ๑๕๐,๐๐๐ บาท รูปท่ี ๔๔ สมเดจ็ พระเจา้ ภคินเี ธอฯ เมอื่ ครัง้ รบั เสดจ็ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยหู่ ัว เสดจ็ พระราชดำเนนิ ไปทรงประกอบพิธเี ปดิ พระบรมราชานสุ าวรีย์ พระบาทสมเด็จพระมงกฎุ เกล้าเจ้าอยหู่ วั ณ ค่ายหลวงบ้านไร่ อำเภอโพธาราม จงั หวัดราชบรุ ี สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอฯ เสด็จเป็นองค์ประธานในพิธีเปิดงานชุมนุมลูกเสือแห่งชาติ ครั้งที่ ๑๐ ระหว่างวันที่ ๒๘ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๒๓ ถึงวันท่ี ๒ มกราคม พ.ศ. ๒๕๒๔ เพื่อเป็นการเฉลิมฉลอง วันพระบรมราชสมภพครบ ๑๐๐ ปี ของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้มีผู้แทนกองลูกเสือ อังกฤษในพระองค์แห่งพระเจ้าแผ่นดินสยาม (King of Siam’s Own Scout Troop) เข้าร่วม เดนิ สวนสนามดว้ ย รูปท่ี ๔๕ ผ้แู ทนกองลกู เสอื องั กฤษในพระองค์แห่งพระเจ้าแผ่นดินสยาม (King of Siam’s Own Scout Troop) เข้าเฝ้าฯ ณ วังร่ืนฤดี ๑๐๐ ปี ลูกเสือไทย 21 สำนักการลกู เสอื ยวุ กาชาด และกิจการนกั เรียน สำนักงานลกู เสอื แห่งชาติ

รปู ที่ ๔๖ เสดจ็ เป็นองค์ประธานในพธิ ีเปดิ งานชุมนุมลกู เสือแห่งชาติ รปู ท่ี ๔๗ พระราชทานของท่รี ะลกึ แก่ลกู เสือ ครั้งที่ ๑๓ ครบรอบ ๘๐ ปี ลกู เสอื ไทย ท่มี ารว่ มงานชมุ นมุ ฯ ทม่ี า : วารสารลกู เสอื (๒๕๓๔) รูปที่ ๔๘ เสดจ็ เปดิ พระบรมราชานสุ าวรีย์ รัชกาลท่ี ๖ ณ คา่ ยลูกเสอื เพชรรชั ต์ จงั หวัดสระบรุ ี รูปท่ี ๔๙ ประทานพระวโรกาสให้กรรมการผู้ทรงคุณวุฒฯิ เข้าเฝ้าฯ ณ หอวชริ าวุธานสุ รณ์ ๑๐๐ ปี ลกู เสอื ไทย 2 2 สำนกั การลูกเสอื ยุวกาชาด และกิจการนกั เรียน สำนักงานลูกเสอื แหง่ ชาติ

รูปท่ี ๕๐ รปู ท่ี ๕๑ รูปที่ ๕๐ และ รูปที่ ๕๑ ประทานพระวโรกาสใหน้ ายเพทาย อมาตยกลุ เจ้าหน้าที่ของกองลูกเสือและผู้บงั คับบญั ชาลกู เสอื เข้าเฝ้าฯ ถวายพระพรเน่อื งในวนั คลา้ ยวันพระราชสมภพ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี ได้เสด็จประทับรักษา พระอาการติดเชื้อในกระแสพระโลหติ ณ ตกึ ๘๔ ปี ช้นั ๕ ดา้ นตะวนั ออก โรงพยาบาลศริ ิราช ตงั้ แต่วันพธุ ที่ ๑๓ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๔ แม้คณะแพทย์ได้ถวายการรักษาอย่างใกล้ชิดจนสุดความสามารถ พระอาการประชวรได้ทรุดลงตามลำดับ และสิ้นพระชนม์เมื่อเวลา ๑๖ นาฬิกา ๓๗ นาที วันพุธที่ ๒๗ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๔ รวมพระชันษา ๘๕ ปี นอ้ มฯ ส่งเสด็จ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟา้ เพชรรัตนราชสุดา สริ โิ สภาพณั ณวดี สูส่ วรรคาลัย ๑๐๐ ปี ลูกเสือไทย 23 สำนักการลูกเสือ ยุวกาชาด และกจิ การนกั เรยี น สำนกั งานลกู เสอื แหง่ ชาต ิ

บรรณานุกรม Office of His Majesty’s principal private secretary: Royal Signatures. สืบคน้ ขอ้ มูล วนั ที่ ๕ มิถนุ ายน พ.ศ. ๒๕๕๔. กัลยา เก้ือตระกูล. พระอัครมเหสี พระบรมราชินี พระชายานารี เจ้าจอมมารดา และเจ้าจอม ในรชั กาลท่ี ๑-๗. กรงุ เทพฯ : ยปิ ซี, ๒๕๕๒, หนา้ ๒๓๔. เดลินิวส์. ดวงใจแผ่นดิน พระประสงค์ในเจ้าฟ้าเพชรรัตน์. วันจันทร์ท่ี ๒๐ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๔๙. ราชกิจจานุเบกษา. การสมโภชเดือนและขึ้นพระอู่เจ้าฟ้าพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จ พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ซ่ึงประสูติ เม่ือวันท่ี ๒๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๖๘ ท่ีใน พระบรมมหาราชวงั , เลม่ ๔๒, ตอน ๐ ง, ๑๐ มกราคม พ.ศ. ๒๔๖๘, หน้า ๓๐๙๔. ราชกิจจานุเบกษา. ประกาศคำนำพระนามพระบรมวงศานุวงศ์. เล่ม ๕๒, ตอน ๐ ง, ๑๔ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๗๘, หน้า ๑๑๗๙. ราชกิจจานุเบกษา. ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เร่ือง สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตน ราชสุดา สริ ิโสภาพณั ณวดี สนิ้ พระชนม์. เล่ม ๑๒๘, ตอนพิเศษ ๘๒ ง, ๒๘ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๕๔, หน้า ๕. ราชกิจจานุเบกษา. พระบรมราชโองการ ประกาศ สถาปนาพระอิสริยยศ พระวรราชชายาเธอ พระอินทรศักดิศจี เป็นสมเด็จพระนางเจ้าอินทรศักดิศจี พระบรมราชินี. เล่ม ๓๙, ตอน ๐ ก, ๑ มกราคม พ.ศ. ๒๔๖๕, หน้า ๕๓๙ และ ๑๒ มถิ ุนายน พ.ศ. ๒๔๖๕, หน้า ๕๖. เว็บไซต์มูลนิธเิ พชรรตั น-สุวทั นา. พระประวัตแิ ละพระกรณยี กิจของพระนางเจา้ สวุ ัทนา พระวรราชเทว.ี สบื ค้นเมื่อวันท่ี ๒๐ กันยายน พ.ศ. ๒๕๕๔. ส.พลายน้อย. พระบรมราชินีและเจ้าจอมมารดาแห่งราชสำนักสยาม. พิมพ์ครั้งที่ ๕. กรุงเทพฯ : ฐานบคุ๊ ส์, ๒๕๕๔, หน้า ๑๘๘, ๑๙๓, ๒๐๕, ๒๐๗ และ ๒๑๓. สกุลไทย. พระจริยวัตรในพระองค์ สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภา พัณณวดี. ฉบับวันที่ ๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๔๐. สกุลไทย. พระผู้ทรงเป็น “เพชรรัตน” แห่งพระบรมราชจักรีวงศ์. ฉบับวันท่ี ๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๔๐. ๑๐๐ ปี ลกู เสอื ไทย 24 สำนกั การลกู เสอื ยวุ กาชาด และกิจการนกั เรียน สำนักงานลกู เสอื แหง่ ชาต ิ

ตราคณะลูกเสือแห่งชาต ิ ความหมาย เคร่ืองหมายตราคณะลูกเสือแห่งชาติ คือ ดวงตราสัญลักษณ์ของคณะลูกเสือแห่งชาติ สำหรับ ใช้ในราชการท่ีเกี่ยวแก่การลูกเสือทั่วไป โดยมีรูปร่างและลักษณะเจริญรอยตามพระราชนิยมแห่ง องค์พระผพู้ ระราชทานกำเนิดลูกเสอื ไทย อีกทง้ั ให้สอดคล้องต้องดว้ ยคตนิ ยิ มของการลูกเสือนานาชาตอิ กี ดว้ ย ความหมายตราคณะลูกเสอื แหง่ ชาติ เฟลอรเ์ ดอลสี ์ (Fleur-de-Lis) เปรียบเสมือนนว้ิ ทง้ั ๓ ของรหสั ลกู เสือ หมายถึง การยดึ มนั่ ในคำปฏิญาณของลูกเสือทงั้ ๓ ขอ้ หน้าเสือ ดาว ๒ ดวง หมายถึง ความจรงิ และความร ู้ เปน็ เครื่องหมายคณะลูกเสอื หมายถึง ดาว ๕ แฉก ๒ ดวง หมายถงึ คุณธรรม ๑๐ ประการ ของลกู เสอื คือ การปฏบิ ัติหนา้ ทีด่ ้วยความองอาจ กฎของลูกเสอื ๑๐ ข้อ กลา้ หาญ ซ่อื สตั ย์ เฉล่ียวฉลาด มีไหวพรบิ ประดุจเสอื คตพิ จนข์ องลูกเสอื บนแถบโคง้ แถบงอนโค้งดา้ นลา่ ง คำวา่ “เสียชีพอยา่ เสียสัตย”์ หมายถงึ สว่ นท่ีงอนข้นึ เปรียบเสมอื นมุมปากของเสือ ลกู เสอื ต้องรักษาสัตยย์ ิ่งกวา่ ชวี ติ ของตน กำลังยิ้ม ร่าเรงิ แจม่ ใสเสมอ อนั เปน็ มิตร กันคนทั่วไป เชอื กรอ้ ยเป็นปม ตรงกลางดา้ นล่างของแถบโคง้ เป็นเครอื่ งเตอื นใจลกู เสอื ใหห้ ่วงใยตอ่ การปฏิบตั ิตาม คำปฏิญาณของลูกเสอื และ ในภารกิจทเี่ ปน็ หน้าที่ที่จะต้องปฏบิ ัติ รปู ที่ ๕๒ ตราคณะลูกเสือแหง่ ชาต ิ ๑๐๐ ปี ลกู เสือไทย 25 สำนกั การลูกเสอื ยวุ กาชาด และกิจการนกั เรยี น สำนักงานลูกเสือแห่งชาต ิ

ความเป็นมา กำเนดิ ตราประจำคณะลูกเสือแห่งชาติ ๑นับตั้งแต่ได้มีการสถาปนาการลูกเสือขึ้นมาเม่ือวันที่ ๑ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๕๔ จนถึงรัชสมัย ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวปรเมนทรมหาอานันทมหิดล คณะลูกเสือยังไม่เคยมีดวงตราเป็น สัญลกั ษณ์ประจำคณะของตนเลย และจากการสงั เกตในการปฏิบตั ิที่เปน็ มาแต่กาลกอ่ นนัน้ ก็ดเู หมอื นจะใช้ เคร่ืองหมายเป็นรูปเสือตัวเล็ก ๆ ในท่ากำลังย่างเดิน ยกเท้าหน้าข้างขวาข้ึนข้างหน่ึง อยู่ภายในวงกลม ธรรมดา เรียบ ๆ สองช้ันบ้าง เป็นรูปหน้าเสือเฉย ๆ บ้าง บางทีก็มีคำขวัญที่ว่า “เสียชีพอย่าเสียสัตย์” อยู่ภายใต้หน้าเสือด้วยบ้าง ทั้งน้ีดูได้จาก “รายงานการลูกเสือแห่งกรุงสยาม” ฉบับต่าง ๆ ซ่ึงเคร่ืองหมาย เหล่าน้ีได้ใช้ในราชการเสือป่ามาก่อน คร้ันพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวปรเมนทรมหาอานันทมหิดล ได้โปรดให้สถาปนาการลกู เสอื ขึ้นมาอีก จึงได้ใช้รว่ มกันเรือ่ ยมา ในฐานะทลี่ กู เสือนี้เปน็ หนว่ ยหนงึ่ ของเสอื ป่า แตท่ ้งั นมี้ ิไดก้ ำหนดกฎเกณฑ์หรอื ประกาศเป็นทางราชการแนน่ อนตายตัวแต่อยา่ งใด คร้ันมาถึงในตอนนี้ ความจำเป็นท่ีจะต้องมีตราประจำคณะลูกเสือแห่งชาติได้มีข้ึนมาก เพราะ สถาบนั ต่าง ๆ ทง้ั ทเี่ ป็นของราชการและของเอกชน ตา่ งก็ลว้ นแตม่ ีดวงตราประจำคณะของตนด้วยกันทั้งส้นิ ลูกเสือก็เป็นสถาบันสำคัญอันหนึ่งก็น่าท่ีจะมีบ้าง และข้อสำคัญก็คือลูกเสือต่าง ๆ ทั่วโลกต่างก็มีดวงตรา ประจำคณะลูกเสอื แห่งชาติดว้ ยกนั ท้ังสน้ิ ฉะนนั้ คณะลกู เสือไทยเรา จึงจำเปน็ อย่างยง่ิ ทีจ่ ะต้องมีสญั ลักษณ์ ประจำคณะของตนด้วยเหมือนกัน สภากรรมการกลางฯ ในขณะนั้น เห็นเป็นการสมควรท่ีได้จัดสร้าง ดวงตรานใ้ี หเ้ ป็นหลกั ฐาน โดยกำหนดให้มรี ปู ร่างลักษณะเจรญิ รอยตามพระราชนยิ ม และสอดคล้องตอ้ งกบั คตินิยมของการลูกเสือนานาชาติ คร้ันเม่ือสร้างแบบเป็นท่ีเรียบร้อยแล้วก็นำความขึ้นกราบบังคมทูล สมเด็จองค์สภานายกฯ ทราบฝ่าละอองธุลีพระบาทเรียนพระราชปฏิบัติ เพื่อขอรับพระราชทาน พระบรมราชานุญาตใช้ต่อไป และคณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ก็ได้ลงมติว่าดีแล้ว อนุญาตให้ใช้ได้ ทางสภากรรมการกลางฯ จึงไดป้ ระกาศเป็นแจ้งความลงในราชกจิ จานเุ บกษา เลม่ ๕๓ ตอนที่ ๒ หนา้ ๕๖ เพื่อให้นายกกรรมการกลางลูกเสือทุกจังหวัด และวงการท่ีเก่ียวข้องด้วยท่ัวไป พึงทราบและถือเป็นแนวปฏิบัต ิ ตอ่ ไป ดังน.ี้ ..... “ด้วยทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานพระบรมราชานุญาตให้ใช้ตรามีลักษณะดังต่อไปนี้ เป็นตราประจำคณะลูกเสือแห่งสยาม สำหรบั ใช้ในราชการทีเ่ กีย่ วแกก่ ารลกู เสือทั่วไป คอื ตราประจำคณะลูกเสือสยาม มีรูป Fleur-de-lis (ตามคตินิยมของสมาคมลูกเสือนานาชาติ) กับรูปหน้าเสือ (ตามพระราชนิยมแห่งองค์พระผู้พระราชทานกำเนิดคณะลูกเสือแห่งสยาม) ประกอบกัน และมตี ัวอกั ษรจารึกภายใตว้ ่า “เสียชพี อย่าเสยี สตั ย”์ สว่ นขนาดน้นั ถอื เกณฑส์ ่วนตามแบบตวั อย่างซึ่งมีอยทู่ ี่ สภากรรมการกลางจดั การลกู เสอื แหง่ สยาม แจ้งความมา ณ วนั ที่ ๒๖ มนี าคม พุทธศักราช ๒๔๗๘” ๑ จากหนังสือพระราชประวัติพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว และประวัติลูกเสือไทย เรียบเรียงโดย นายเสทื้อน ศุภโสภณ หนา้ ๒๗๓-๒๗๔ ๑๐๐ ปี ลกู เสอื ไทย 26 สำนักการลูกเสอื ยวุ กาชาด และกิจการนกั เรียน สำนกั งานลกู เสอื แหง่ ชาติ

รปู ท่ี ๕๓ เอกสารขอพระราชทานตราคณะลกู เสอื แหง่ ชาต ิ ๑๐๐ ปี ลกู เสือไทย 27 สำนกั การลูกเสือ ยวุ กาชาด และกิจการนกั เรียน สำนกั งานลูกเสือแหง่ ชาติ