0.5 mg/l หรอื 1.0 mg/l ณ ตอนทบี่ รโิ ภค มาตรฐานของคา่ คลอรนี ในแตล่ ะประเทศไมเ่ ทา่ กนั ดงั นนั้ ควรจะตรวจ สอบทกุ ครงั้ ยกตวั อยา่ งเชน่ United States Vessel Sanitation Program กำ� หนดใหม้ คี า่ คลอรนี อสิ ระขนั้ ตำ่� ใน ตอนบรโิ ภคอยทู่ ่ี 0.2 mg/l แตใ่ นยโุ รปคา่ กำ� หนดสงู สดุ จะอยทู่ ี่ 0.6 mg/l ตะกั่ว (Lead) ความเขม้ ขน้ ของตะกว่ั ไมค่ วรจะเกนิ 10 ug/l การใชท้ อ่ อปุ กรณ์ หรอื บตั กรสี ามารถทำ� ใหค้ า่ ตะกวั่ ในนำ้� บรโิ ภคสงู ขน้ึ และอาจสง่ ผลตอ่ ระบบประสาทโดยเฉพาะในระบบทน่ี ำ�้ มคี วามเปน็ กรดสงู ดงั นนั้ หากเปน็ ไปไดค้ วรเปลยี่ นทอ่ ตะกวั่ แลว้ ใชท้ อ่ ชนดิ อนื่ แทน แคดเมียม (Cadmium) คา่ แคดเมยี มไม่ควรจะเกนิ 3 ug/l เหล็ก (Lead) คา่ เหลก็ ไมค่ วรจะเกนิ 200 ug/l เมอ่ื คา่ เหลก็ เกนิ 300 ug/l เหลก็ จะทำ� ใหเ้ กดิ คราบบนเสอื้ ผา้ และระบบประปา เหลก็ มกั จะไมท่ ำ� ใหเ้ กดิ รสชาตใิ นนำ�้ หากมคี า่ ทตี่ ำ�่ กวา่ 300 ug/l ถงึ แมอ้ าจจะทำ� ใหเ้ กดิ ความขนุ่ และสบี า้ งกต็ าม ทองแดง (Copper) คา่ ทองแดงไมค่ วรจะเกนิ 2,000 ug/l ทองแดงจะทำ� ใหเ้ กดิ คราบบนเสอื้ ผา้ เมอื่ คา่ สงู กวา่ 1,000 ug/l และเมอ่ื คา่ สงู กวา่ 5,000 ug/l ทองแดงจะทำ� ใหน้ ำ้� กลายเปน็ สสี ม้ และมรี สขม การกรอ่ นของทอ่ มกั จะเปน็ ตวั การสำ� คญั ทที่ ำ� ใหเ้ กดิ พ้นื ท่ี 9 การปนเปอ้ื นของทองแดงในนำ้� นิกเกลิ (Nickel) การปนเปอ้ื นของนกิ เกลิ อาจจะเกดิ ขนึ้ เมอ่ื นกิ เกลิ เกดิ การชะละลายออกจากกอ๊ กใหมท่ เี่ พง่ิ จะชบุ นกิ เกลิ หรอื โครเมย่ี ม ความ เขม้ ขน้ ระดบั ตำ่� อาจจะมาจากทอ่ แสตนเลสหรอื อปุ กรณเ์ ชอื่ มตอ่ ตา่ ง ๆ การชะละลายของนกิ เกลิ จะลดลงเมอ่ื เวลาผา่ นไป การเพม่ิ คา่ พเี อชของนำ้� เพอ่ื ปอ้ งกนั การกรอ่ นของอปุ กรณอ์ น่ื สามารถชว่ ยลดการชะละลายของนกิ เกลิ ได้ ซง่ึ คา่ นกิ เกลิ ไม่ ควรจะมากกวา่ 20 ug/l สงั กะสี (Zinc) ปญั หาการผกุ รอ่ นของทองเหลอื งเกดิ จากการขาดสงั กะสี ซง่ึ เกดิ ขน้ึ เมอื่ แรส่ งั กะสบี างชนดิ ถกู ละลายออกมาจากทอง เหลืองท�ำให้เหลือเฉพาะทองแดงเป็นรูพรุน ธาตุสังกะสีสามารถท�ำให้เกิดรสฝาดในน�้ำที่ค่าความเข้มข้นท่ีประมาณ 4,000 ug/l นำ้� ทมี่ ปี รมิ าณสงั กะสอี ยทู่ ่ี 3,000-5,000 ug/l จะมสี เี หลอื บและอาจจะมคี วามมนั อยดู่ า้ นบนเมอ่ื ตม้ ถงึ แมว้ า่ คมู่ อื GDWQ ไมไ่ ดก้ ำ� หนดคา่ ความปลอดภยั ทม่ี ผี ลตอ่ รา่ งกาย แตส่ งั กะสใี นนำ�้ ควรมคี วามเขม้ ขน้ ไมเ่ กนิ 3,000 ug/l ความกระด้างของน้�ำ (Hardness) ค(1วาmมmกรoะlด/l้า)งแขลอะงน2้�ำ0ซ0่ึงวmัดgจ/าlก(2ควmามmเขo้นl/ขl)้นเขพอื่องปแ้อคงลกเซนั ียกมารคผาุกร์รบ่ออนเนแตละ(กCดั aCเซOา3ะ) ควรจะอยู่ระหว่าง 100 mg/l ตามล�ำดบั ความขุ่น (Turbidity) คา่ ความขนุ่ เฉลย่ี ควรจะอยตู่ ำ�่ กวา่ 0.1 nephelometric turbidity units (NTU) เพอ่ื การฆา่ เชอ้ื ทมี่ ปี ระสทิ ธภิ าพ คา่ โดยทวั่ ไปของนำ�้ ของนำ�้ บรโิ ภคควรจะอยรู่ ะหวา่ ง 0.05 NTU และ 0.5 NTU นำ้� ทมี่ คี า่ ความขนุ่ ทน่ี อ้ ยกวา่ 5 NTU จะไดร้ บั การยอมรบั จากผบู้ รโิ ภคทงั้ หมด คา่ ความขนุ่ ทสี่ งู จะทำ� ใหเ้ กดิ การสะสมบนผวิ ทอ่ ทำ� ใหท้ อ่ เปน็ คราบซงึ่ จะเกดิ ภายในระบบแจกจา่ ยนำ้� 102 คมู่ อื การตรวจและการออกเอกสารรับรองสขุ าภิบาลเรือ Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
จุลนิ ทรีย์ (Microorganisms) Total Coliforms โคลฟิ อรม์ คอื แบคทเี รยี ทว่ั ๆ ไป รวมถงึ แบคทเี รยี ทสี่ ามารถอยแู่ ละเตบิ โตไดใ้ นนำ�้ ถงึ แมว้ า่ แบคทเี รยี ประเภทนี้ จะไม่สามารถใช้บ่งชี้การปนเปื้อนเชื้อก่อโรคจากอุจจาระได้ แต่สามารถใช้เป็นตัวบ่งชี้ประสิทธิภาพของระบบ บำ� บดั ได้ และยงั สามารถใชป้ ระเมินความสะอาดและความสมบูรณข์ องระบบแจกจ่ายน�้ำ และการเกดิ ไบโอฟลิ ม์ (biofilms) ได้ โดยคา่ แนะนำ� ของโคลิฟอร์มควรจะอยทู่ ี่ 0 โคลิฟอรม์ ต่อน้ำ� 100 ml Escherichia coli E. coli คือ โคลิฟอร์มชนดิ หน่งึ ท่ีเหมาะสมทีส่ ดุ ส�ำหรบั ใช้ติดตามตรวจสอบการปนเปอ้ื นอจุ จาระ รวมถงึ การเฝ้า ระวังคณุ ภาพของน�ำ้ บริโภค ค่าแนะน�ำของ E. coli คอื 0 E. coli ตอ่ น้ำ� 100 ml Intestinal enterococci แบคทีเรียเอ็นเทโรคอคัสสามารถใช้เป็นดัชนีในการชี้วัดการปนเปื้อนของอุจจาระ สายพันธุ์ส่วนมากจะไม่เจริญ เติบโตในน�้ำ แต่ว่าแบคทีเรียชนิดนี้จะสามารถมีชีวิตอยู่ในน�้ำได้นานกว่าเช้ือ E. coli หรือ thermotolerant coliforms ทั้งยงั ทนต่อการอบแหง้ หรอื การฆ่าเช้ือโดยใช้คลอรนี ค่าแนะน�ำคือ 0 ต่อน�ำ้ 100 ml Clostridium perfringens แบคทีเรียชนดิ นมี้ าจากอจุ จาระและผลติ สปอรท์ ค่ี งทนต่อแทบจะทกุ สภาพนำ�้ ไมว่ ่าการฉายรงั สอี ลั ตราไวโอเลต อุณหภมู หิ รือคา่ พเี อชท่สี งู และการฆา่ เช้ือโรค เชน่ คลอรนี แบคทเี รยี C. perfringens จะไม่ขยายตวั ในนำ�้ เชน่ เดยี วกับ E. coli และเปน็ ตวั ชีว้ ดั ทีเ่ ฉพาะเจาะจงมากต่อการปนเปื้อนอุจจาระในน�ำ้ โดย C. perfringens ไมค่ วร พื้นท่ี 9 จะพบในน�้ำบริโภคเลย Heterotrophic plate count Heterotrophic plate count (HPCs) จะวเิ คราะหจ์ ำ� นวนของจลุ นิ ทรยี ์ Heterotroph ในวงกวา้ ง ซงึ่ รวมถงึ แบคทเี รยี และเชอ้ื รา การตรวจสอบสามารถทำ� ไดโ้ ดยการดกู ารเจรญิ เตบิ โดของจลุ นิ ทรยี ผ์ า่ นอาหารเลย้ี งเชอื้ โดยไมม่ กี ารเตมิ สารยบั ยง้ั หรอื คดั เลอื กสายพนั ธ์ุ ทำ� การบม่ ผา่ นชว่ งเวลาหนงึ่ ในอณุ หภมู ทิ ก่ี ำ� หนด (โดยปกตจิ ะอยทู่ ี่ 22 และ 36 oC) HPC คอื พารามเิ ตอรท์ ม่ี ปี ระโยชนใ์ นการจดั การระบบนำ้� บรโิ ภคบนเรอื และรวมถงึ การบำ� บดั นำ้� ดว้ ย การจะตรวจ HPC ทไี่ ดผ้ ลดนี นั้ จำ� เปน็ จะตอ้ งใชต้ วั อยา่ งมากกวา่ หนงึ่ อยา่ งนอ้ ยทสี่ ดุ ตวั อยา่ งทหี่ นง่ึ ควรจะเกบ็ จากถงั เกบ็ กกั นำ้� (โดยการติดต้งั กอ๊ กตัวอย่าง) และตวั อย่างอีกหนง่ึ ควรจะเกบ็ มากจากกอ๊ กท่ีอย่ไู กลออกไปทีส่ ุด (ดาดฟา้ เรอื ) การ เปรยี บเทยี บตวั อยา่ งทงั้ สอง (หรอื มากกวา่ ) จะทำ� ใหส้ ามารถอา่ นคา่ การเปลย่ี นแปลงทางชวี ภาพในระบบแจกจา่ ยนำ้� และยงั สามารถใหข้ อ้ มลู เกยี่ วกบั ประสทิ ธภิ าพของการบำ� บดั นำ�้ อกี ดว้ ย ตวั อยา่ งนำ�้ ควรจะถกู เกบ็ จากจดุ เดมิ เสมอ เพอื่ จะดกู ารเตบิ โตของจลุ นิ ทรยี ใ์ นระบบ จำ� นวนของ HPC นนั้ ไมส่ ำ� คญั เทา่ การเปลยี่ นแปลงของตวั เลขในจดุ เดมิ ในระบบจัดการน้�ำ การเพิ่มของ HPC อาจจะบง่ ถึงความไมส่ ะอาดของนำ�้ เช่นการเกิดน้ำ� ขงั และการเกดิ biofilm Pseudomonas aeruginosa 103 P. aeruginosa คอื สง่ิ มชี วี ติ ทพี่ บไดใ้ นอจุ จาระ ดนิ นำ�้ และนำ�้ เสยี ซง่ึ สามารถเตบิ โดในนำ้� และในพนื้ ทท่ี เ่ี หมาะสมท่ี ไดส้ มั ผสั กบั นำ้� P. aeruginosa ถอื เปน็ ตวั การหลกั ทท่ี ำ� ใหเ้ กดิ โรคตดิ เชอ้ื ทตี่ อ้ งทำ� การรกั ษาในโรงพยาบาล พบไดใ้ น ทช่ี นื้ เชน่ อา่ ง อา่ งนำ�้ ระบบนำ้� รอ้ น พน้ื ทอ่ี าบนำ้� และสปา การตดิ ตอ่ หลกั สามารถเกดิ จากแผลเปดิ และนำ้� ทต่ี ดิ เชอ้ื หรอื เครอ่ื งมอื ผา่ ตดั ฉะนน้ั อยา่ งนอ้ ยๆ การตรวจสอบควรจะใชต้ วั อยา่ งนำ้� จากโรงพยาบาลหรอื หอ้ งปฐมพยาบาลที่ มปี ญั หานำ้� ทว่ มขงั คมู่ อื การตรวจและการออกเอกสารรบั รองสขุ าภิบาลเรอื Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
Legionella แบคทเี รยี Legionella เปน็ ตวั การของการเกดิ legionellosis รวมถงึ โรคปอดอกั เสบลเี จยี นแนร์ (Legionnaires’ disease) แบคทเี รยี ชนดิ นอี้ ยทู่ วั่ ไปในธรรมชาตแิ ละสามารถเตบิ โตไดใ้ นอณุ หภมู ทิ เี่ หมาะสมอยา่ งระบบทอ่ การตดิ เชอ้ื เกดิ จากการสดู ดมหยดนำ�้ หรอื ละอองในอากาศแตว่ า่ การปอ้ งกนั การตดิ เชอื้ นส้ี ามารถทำ� ไดด้ ว้ ยการจดั การระบบนำ�้ โดย ทวั่ ไป รวมถงึ การรกั ษาอณุ หภมู นิ ำ�้ เพอื่ ไมใ้ ห้ Legionella แพรพ่ นั ธไ์ุ ด้ (25-50 องศาเซลเซยี ล) และการฆา่ เชอื้ ของระบบทอ่ เมอ่ื ไหรก่ ต็ ามทอ่ี ณุ หภมู นิ ำ้� อยทู่ ี่ 25-50 องศา ควรจะมกี ารตรวจเพอ่ื หา Legionella เพอื่ ปอ้ งกนั การตดิ เชอ้ื ของผบู้ รโิ ภค ขน้ั ตอนการสุ่มตวั อยา่ ง การสมุ่ ตวั อยา่ งนำ้� จำ� เปน็ เมอ่ื เกดิ ความผดิ พลาดทางเทคนคิ หรอื การจดั การนำ้� รวมถงึ เมอ่ื ถงึ กำ� หนดตามกฎหมาย การเก็บตัวอย่างจ�ำเป็นต้องท�ำโดยผู้เชี่ยวชาญเพ่ือที่ว่าการเก็บจะไม่ส่งผลกระทบต่อผลการทดสอบ (เช่นการ ปนเปื้อนของตัวอย่าง) โดยจะใช้ขวดพิเศษเพ่ือการเก็บตัวอย่างและใช้วิธีพิเศษ (ตามก�ำหนดของ ISO 19458) การตรวจนนั้ จะต้องทำ� ในหอ้ งปฏบิ ัตกิ ารทไี่ ดม้ าตรฐาน ห้องปฏบิ ตั กิ ารตามมาตรฐานสากลท่ีไดก้ ารยอมรบั จะถูก ก�ำหนดอยูใ่ น ISO 17025 เอกสารข้างลา่ งนี้จะยกตวั อยา่ งทมี่ ีประโยชนใ์ นขอ้ จำ� กัดต่าง ๆ ตัวอย่างส�ำหรับการวางแผนการเก็บตัวอย่างทางจุลชีววิทยาที่เหมะสม แสดงอยู่ข้างล่างน้ี ซ่ึงควรพิจารณาว่า ปริมาณของตัวอยา่ งขน้ึ อยู่กบั ขนาดของที่ระบบนำ้� • Sample A ตัวอย่างท่หี นงึ่ ควรจะถูกเก็บมาจากถงั น�้ำบรโิ ภค ตวั อยา่ งนจี้ ะเปน็ ตวั แทนของคุณภาพน้�ำเบอ้ื ง ตน้ ของระบบน้ำ� บรโิ ภค ตัวอย่างควรจะถูกจดั เกบ็ ตามหลัก ISO 19458 (purpose a) ผูป้ ระกอบการเรือควร จะไดร้ บั การแนะนำ� ให้ติดต้งั ก๊อกเกบ็ ตัวอยา่ งน้�ำตรงถงั เกบ็ น้ำ� บริโภคเพื่อการจัดเก็บทมี่ ีประสิทธิภาพ พ้นื ท่ี 9 • Sample B ตวั อย่างตอ่ ไปควรจะถกู จัดเกบ็ ทจ่ี ดุ ทไ่ี กลถงั เก็บน้ำ� ทีส่ ดุ ตวั อยา่ งนจ้ี ะเป็นตวั แทนของระบบแจก จ่ายนำ�้ ตัวอย่างควรจะถกู จดั เก็บตามหลัก ISO 19458 (purpose b) • Sample C ตัวอย่างเพิม่ เติมควรมีการจัดเก็บตามหลัก ISO 19458 (purpose c) หากมหี ลักฐานของการ ท่วมขังหรือการปนเปื้อนตรงส่วนให้บริการทางการแพทย์ ตัวอย่างนี้จะเป็นตัวแทนของคุณภาพน้�ำบริโภค เนื่องจากก๊อกเกบ็ ตัวอยา่ งไมไ่ ดถ้ กู ปนเปือ้ นก่อนทจ่ี ะมกี ารเก็บ ควรตรวจหา P. aeruginosa ท่ีบรเิ วณน้ี • Sample D การตรวจหา Legionella ควรจะกระทำ� เมอ่ื ไหรก่ ต็ ามทอ่ี ณุ หภมู ขิ องนำ้� เยน็ อยเู่ กนิ 25 องศาเซลเซยี ล หรืออุณหภูมิของน้�ำร้อนอยู่ต�่ำว่า 50 องศาเซลเซียล (หรือทั้งคู่) ในกรณีน้ีน้�ำร้อนหรือน้�ำเย็นอย่างน้อย หน่งึ ตวั อย่างควรจะต้องถกู ตรวจ การตรวจน้�ำทีจ่ ดุ อ่ืน (เช่น หมอ้ ตม้ น้ำ� ) กม็ ีประโยชน์เช่นกัน เอกสารทตี่ อ้ งพิจารณา • แบบในการกอ่ สร้างระบบนำ�้ อุปโภคบรโิ ภค • รายงานการวเิ คราะหน์ ้�ำบริโภค • สมดุ บนั ทกึ ทางการแพทย์หรือสมุดบันทึกโรคระบบทางเดนิ อาหาร (หรอื ทง้ั สอง) • แผนความปลอดภัยของน้�ำ • คมู่ ือการซอ่ มบ�ำรุงของอปุ กรณใ์ นการบ�ำบัด เอกสารอ้างอิง International conventions ILO, Accommodation of Crews (Supplementary Provisions) Convention 1970 (no. 133). 104 คูม่ อื การตรวจและการออกเอกสารรบั รองสุขาภิบาลเรอื Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
Scientific literature Castellani PM et al. (1999). Legionnaires’ disease on a cruise ship linked to the water supply system: clinical and public health implications. Clinical Infectious Diseases, 28:33–38. Cayla JA et al. (2001). A small outbreak of Legionnaires’ disease in a cargo ship under repair. European Respiratory Journal, 17:1322–1327. Daniels NA et al. (2000). Traveler’s diarrhea at sea: three outbreaks of waterborne enterotoxigenic Escherichia coli on cruise ships. Journal of Infectious Diseases, 181:1491– 1495. Goutziana G et al. (2008). Legionella species colonization of water distribution systems, pools and air conditioning systems in cruise ships and ferries. BMC Public Health, 8:390. Joseph CA, Yadav R, Ricketts KD (2009). Travel-associated Legionnaires disease in Europe in 2007. Eurosurveillance, 14(18):pii:19196. Merson MH et al. (1975). Shigellosis at sea: an outbreak aboard a passenger cruise ship. American Journal of Epidemiology, 101:165–175. Mintz ED et al. (1998). An outbreak of Brainerd diarrhea among travelers to the Galapagos Islands. Journal of Infectious Diseases, 177:1041–1045. O’Mahony M et al. (1986). An outbreak of gastroenteritis on a passenger cruise ship. Journal of Hygiene (London), 97:229–236. Regan CM et al. (2003). Outbreak of Legionnaires’ disease on a cruise ship: lessons for international surveillance and control. Communicable Disease and Public Health, 6:152– 156. พ้นื ท่ี 9 Rooney RM et al. (2004). A review of outbreaks of waterborne disease associated with ships: evidence for risk management. Public Health Reports, 119:435–442. Guidelines and standards Department of Health and Human Services (USA), Centers for Disease Control and Prevention, National Center for Environmental Health (2005). Vessel sanitation program operations manual. Atlanta, GA, and Ft Lauderdale, FL, Department of Health and Human Services (USA), Centers for Disease Control and Prevention, National Center for Environmental Health. Department of Health and Human Services (USA), Public Health Service, Centers for Disease Control and Prevention (2005). Vessel sanitation program construction guidelines. Atlanta, GA, Department of Health and Human Services (USA), Public Health Service, Centers for Disease Control and Prevention. ISO/IEC 17025:2005. General requirements for the competence of testing and calibration lab oratories. Geneva, ISO. ISO 19458:2006. Water quality—sampling for microbiological analysis. Geneva, ISO. SO 14726:2008. Ships and marine technology—identification colours for the content of piping systems. Geneva, ISO. ISO 15748-1:2002 and ISO 15748-2:2002. Ships and marine technology—potable water supply on ships and marine structures. Geneva, ISO. ISO 5620-1:1992 and ISO 5620-2:1992. Shipbuilding and marine structures—filling connection คูม่ ือการตรวจและการออกเอกสารรับรองสุขาภบิ าลเรอื 105 Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
for drinking water tanks. Geneva, ISO. WHO (2006). Guidelines for drinking-water quality, first addendum to 3rd ed., Vol. 1, Recom mendations. Geneva, WHO. WHO (2007). Legionella and the prevention of legionellosis. Geneva, WHO. WHO (2011). Guide to ship sanitation, 3rd ed. Geneva, WHO. รหัส ผลการตรวจสอบ: หลกั ฐานทพี่ บ มาตรการในการควบคมุ ้ตอง �ดำเ ินนการ พืน้ ที่ ผลการเก็บตัวอย่าง การตรวจสอบเอกสาร และการปฏิบัตทิ ถี่ ูกต้อง ้ขอแนะ �นำ 9.1 เอกสาร ไม่มีรายงานการวิเคราะห์การปนเปื้อนของ เก็บตัวอย่างน�้ำเพื่อประเมินสถานะท่ีแท้จริงของ 9.1.1 น้�ำ เอกสารการตรวจวัดฉบับล่าสุดแสดงถึง น�้ำบริโภคโดยอ้างอิงจาก WHO Guide to ship q การปนเปื้อน หรือการวิเคราะห์พารามิเตอร์ sanitation, ตารางท่ี 2.2 ตัวอย่างพารามิเตอร์ที่ q ทเี่ กยี่ วขอ้ งไม่ครบตามขอ้ กำ� หนด มกั จะมีการตรวจวัดในน�ำ้ บรโิ ภคและค่าทวั่ ไปทีพ่ บ 9.1.2 มีบันทึกการแพทย์ถึงความเป็นไปได้ในการ เก็บตัวอย่างน�้ำเพ่ือประเมินสถานะที่แท้จริงของ q q เกิดโรคติดต่อทางน�ำ้ (เช่น ทอ้ งรว่ ง) นำ้� บริโภค พ้นื ท่ี 9 จัดท�ำแผนความปลอดภัยด้านน�้ำ รวมถึงข้ันตอน q ฉุกเฉินในการจัดการมาตรฐานน้�ำบริโภค (เช่น q 9.1.3 ไม่มีแผนความปลอดภัยด้านน�้ำหรือแผนมี ระบบการเตมิ น�ำ้ จากฝัง่ และระบบน�้ำบนเรอื ) q ความปลอดภยั ไมเ่ พยี งพอ หรอื ไมม่ มี าตรการ การจัดการน้�ำบริโภคบนเรอื เก็บตัวอย่างน�้ำเพ่ือประเมินสถานะท่ีแท้จริงของ น�้ำบรโิ ภค 9.2 การจัดการ คนประจ�ำเรือไม่ได้รับการอบรมการจัดการ q 9.2.1 น�้ำบริโภคท่ีปลอดภัยหรือไม่มีความรู้ที่เพียง จัดการให้มีการอบรมคนประจ�ำเรือท่ีรับผิดชอบ q พอเกี่ยวกับความรุนแรงขององค์ประกอบที่ ระบบการจัดการน�้ำบริโภค เปน็ อันตราย 9.2.2 ไมม่ กี ารตรวจสอบการทำ� งานของระบบอยา่ ง ด�ำเนนิ การตรวจระบบป้องกันการไหลยอ้ นของนำ้� q q สม่�ำเสมอ 9.3 การกอ่ สรา้ งท่วั ไปบนเรือ หากมีการใช้งานหลายระบบ อนุญาตให้เฉพาะนำ�้ จืดส่งไปให้อ่างล้างจาน ส่วนซักล้างและตู้เก็บน้�ำ พบฝักบัว อ่างอาบน้�ำ และก๊อกน�้ำที่ใช้เพื่อ เทา่ นนั้ นำ�้ ทใ่ี ชใ้ นการอน่ื เชน่ การลา้ งและทำ� ความ q 9.3.1 การบริโภคถูกเชื่อมกับระบบน้�ำจืดท่ีไม่ใช่น้�ำ สะอาดดาดฟา้ เรอื ควรจะถกู ตดิ ฉลากเพอื่ ปอ้ งกนั การ q บริโภคพบการน�ำน�้ำอปุ โภคไปใช้ในทตี่ า่ งๆ ใชผ้ ดิ ประเภท นำ� นำ�้ บรโิ ภคไปใช้ ทง้ั อาบ ซกั ลา้ ง และเพอื่ การบรโิ ภค q 9.3.2 วัสดุและส่วนประกอบท่ีทนแรงดันไม่ทน ใชเ้ ฉพาะวสั ดทุ ก่ี นั ความรอ้ นไดถ้ งึ 90 องศา (กอ๊ ก q q ความร้อน 70 องศา) เพอ่ื ทจี่ ะไดท้ ำ� การฆา่ เชอื้ ดว้ ยความรอ้ นได้ 106 คมู่ อื การตรวจและการออกเอกสารรบั รองสุขาภบิ าลเรอื Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
รหัส ผลการตรวจสอบ: หลกั ฐานที่พบ มาตรการในการควบคุม ้ตอง �ดำเนินการ พื้นที่ ผลการเกบ็ ตัวอยา่ ง การตรวจสอบเอกสาร และการปฏบิ ตั ิทถี่ ูกต้อง ้ขอแนะน�ำ 9.3.3 วสั ดไุ มเ่ หมาะสมกบั การใชใ้ นระบบนำ้� บรโิ ภค ควรจะใช้เฉพาะวัสดุท่ีจะไม่ท�ำให้น�้ำบริโภคปน q q วัสดุและพลาสติกไม่ได้มาตรฐานส�ำหรับ เปื้อนจากการกัดกร่อนหรือวัสดุอ่ืนที่จะมีผลกระ ระบบน�้ำบริโภคและอาจจะท�ำให้คุณภาพ ทบต่อคุณภาพน�้ำ พลาสติกและวัสดุที่สัมผัสน�้ำ ของน้�ำลดลง บริโภคควรได้รับการอนุมัติจากเจ้าหน้าท่ีรัฐเพื่อ วัตถปุ ระสงคน์ ้ี 9.4 เรอื ขนาดเลก็ และเรือบารจ์ q q ตดิ ต้ังถังน�้ำบริโภคทไี่ ดม้ าตรฐาน ติดต้ังสายยางท่ีสะอาดและเหมาะสมสีฟ้าและติด q ฉลากว่า “Potable water” อุปกรณ์ท่ีใช้ควรจะ q ไดม้ าตรฐานกระทรวงสาธารณสขุ q 9.4.1 เรือไม่มีอุปกรณ์น้�ำบริโภคแยกต่างหาก ไม่มี จัดให้มีท่อและอุปกรณ์ส�ำหรับน้�ำบริโภคท่ีสะอาด q q สายยางและอุปกรณ์ หรือไม่มีท่อและปั๊มน�้ำ และผา่ นการฆา่ เชอื้ แล้ว และไม่มีความสะอาด จัดเก็บอุปกรณ์ในลอ็ กเกอรท์ ป่ี ดิ สนิท สะอาด และ มีทีป่ ล่อยน�้ำ และติดข้อความว่า “Potable water q hose/equipment ” พ้นื ท่ี 9 ทำ� ความสะอาดและฆา่ เชอื้ ระบบลำ� เลยี งนำ�้ ไปเรอื อนื่ q กำ� จัดอุปกรณท์ ไ่ี ม่เก่ยี วกบั ระบบท่อน�้ำบริโภค q 9.4.2 ไม่จัดการฆ่าเช้ือท่ีเหมาะสมรวมถึงฆ่าเชื้อถัง ตดิ ตงั้ อปุ กรณก์ ารฆา่ เชอ้ื ทเี่ หมาะสมเพอื่ ทจ่ี ะสง่ ตอ่ q q เก็บกกั นำ้� ได้ น�้ำทผ่ี า่ นการฆา่ เชอื้ ด้วยคลอรีนไปยังผบู้ ริโภคได้ 9.4.3 ไม่มีความรู้เกย่ี วกบั สุขอนามัยท่ดี ี ฝึกอบรมคนประจ�ำเรอื และพัฒนาแผนความ q ปลอดภยั ด้านน้�ำเพ่อื ให้ความรู้เก่ียวกบั ความเสีย่ ง เฉพาะของระบบ 9.4.4 ไมม่ รี ายงานคณุ ภาพนำ�้ หรอื รายงานยอ้ นหลงั จัดให้มีการตรวจคุณภาพน�้ำจากห้องปฏิบัติการท่ี q q เกินกว่า 3 เดือน (ขึ้นอยู่กับข้อก�ำหนดของ ได้มาตรฐาน แตล่ ะประเทศ) 9.4.5 การติดต้ังระบบน้�ำบริโภคและอุปกรณ์ที่ไม่ได้ แจ้งหน่วยงานด้านสุขภาพเพื่อตรวจสอบ ประเมิน q รบั การรับรองจากหนว่ ยงานด้านสขุ ภาพ การติดต้งั ระบบนำ้� บริโภคบนเรอื 9.5 ขนั้ ตอนการเตมิ นำ้� จากฝัง่ ฆา่ เชอ้ื โรคในระบบนำ้� บรโิ ภค และกำ� จดั นำ�้ ทปี่ นเปอ้ื น q 9.5.1 น�้ำจากฝัง่ ไม่ไดม้ าตรฐาน GDWQ เตมิ นำ�้ บรโิ ภคจากแหลง่ จัดหานำ�้ บนฝ่ังทีป่ ลอดภยั q q ตรวจสอบวา่ น้�ำจากฝั่งได้มาตรฐาน (WHO Guide- lines for drinking-water quality; GDWQ) คมู่ ือการตรวจและการออกเอกสารรบั รองสขุ าภิบาลเรือ 107 Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
รหัส ผลการตรวจสอบ: หลกั ฐานที่พบ มาตรการในการควบคุม ้ตอง �ดำเนินการ พื้นที่ ผลการเกบ็ ตัวอย่าง การตรวจสอบเอกสาร และการปฏิบัตทิ ่ถี ูกตอ้ ง ้ขอแนะน�ำ 9.5.2 ไมม่ รี ายงานคณุ ภาพน้�ำบริโภค ขอรายงานคณุ ภาพนำ�้ บรโิ ภคกอ่ นการเตมิ นำ้� จากฝง่ั q q จดั ใหม้ อี ปุ กรณท์ ดสอบคณุ ภาพนำ�้ บนเรอื (เชน่ ชดุ ตรวจวัดค่าความขุ่น pH สารฆา่ เชื้อโรคท่ตี กคา้ ง) 9.5.3 ไม่มีอุปกรณท์ ดสอบคณุ ภาพนำ�้ บนเรอื q q 9.5.4 ผจู้ ดั หานำ�้ จากฝง่ั ใชอ้ ปุ กรณท์ ไ่ี มเ่ หมาะสม หรอื หยุดการล�ำเลียงน้�ำทันทีและกำ� จัดนำ้� ท้ิงไป q q ไมส่ ะอาด q ใช้เฉพาะอุปกรณ์ทีไ่ ดม้ าตรฐาน 9.5.5 ไมม่ รี ะบบการกนั นำ้� ไหลกลบั ตดิ ตงั้ ในเรอื หรอื ตดิ ตงั้ อปุ กรณก์ นั การไหลกลบั ของนำ้� เพอ่ื ปอ้ งกนั การ q q มแี ตช่ �ำรดุ ยอ้ นกลบั ของน้�ำจากเรอื สู่ฝง่ั ตดิ ตง้ั หนา้ แปลน (เรอื ใหญใ่ หย้ ดึ มาตรฐาน ISO 5620 flange พรอ้ มนอ็ ต 5 ตวั ) เชอื่ มตอ่ กบั ทอ่ จา่ ยนำ�้ บรโิ ภค q 9.5.6 ระบบเติมนำ�้ บรโิ ภคไม่แยกออกจากระบบนำ้� เทา่ นน้ั งดการใชท้ อ่ รว่ มกบั นำ้� เสยี หรอื นำ้� ทไ่ี มใ่ ชน่ ำ�้ บรโิ ภค q q ใช้ ไมไ่ ดท้ าน�ำ้ เงิน และไม่ไดป้ ิดฝาครอบ หรอื ลอ็ กด้วยกุญแจกันการสกึ กร่อน ปอ้ งกนั หนา้ แปลนดว้ ยฝาครอบและลอ็ คดว้ ยกญุ แจกนั พ้นื ท่ี 9 สนมิ เพอ่ื ปอ้ งกนั การปนเปอ้ื นและการใชไ้ มไ่ ดร้ บั อนญุ าต ทำ� ความสะอาดและฆ่าเช้อื โรคสายเตมิ นำ้� q ท�ำเครื่องหมายสีน�้ำเงิน ที่สายน�้ำบริโภค พร้อมท้ัง q เขยี นวา่ “สายเตมิ นำ้� บรโิ ภค” Potable water filling q ไมม่ สี ายเติมน้ำ� บรโิ ภคในทุกถังเก็บน้ำ� เรมิ่ การเตมิ นำ้� จากบนลงลา่ ง (ดที ส่ี ดุ ) หรอื ในแนวนอน q 9.5.7 สายเตมิ นำ้� สกปรก ไมเ่ พยี งพอ มกี ารตอ่ ทอ่ นำ้� q บรโิ ภคไขวห้ รอื เขา้ ใกลท้ อ่ นำ้� ทไี่ มใ่ ชน่ ำ�้ บรโิ ภค หรอื ของเหลวอืน่ ๆ หรอื ไมม่ ปี า้ ยกำ� กับ ปลอ่ ยปลายสายใหส้ งู อยา่ งนอ้ ย45ซม.จากพนื้ ดาดฟา้ เรอื ถา้ สายเตมิ นำ้� บรโิ ภคมกี ารใชเ้ พอื่ บรรจนุ ำ�้ ใชใ้ หต้ ดิ ตงั้ q สว่ นระบายอากาศก่อนติดตงั้ ถังน้�ำใช้ นำ� ท่อท่ใี ชร้ ว่ มกบั ถังน้�ำใชอ้ อก q 108 คมู่ อื การตรวจและการออกเอกสารรบั รองสขุ าภบิ าลเรอื Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
รหสั ผลการตรวจสอบ: หลกั ฐานท่พี บ มาตรการในการควบคุม ้ตอง �ดำเนินการ พืน้ ท่ี ผลการเก็บตัวอย่าง การตรวจสอบเอกสาร และการปฏบิ ตั ทิ ่ีถูกตอ้ ง ้ขอแนะน�ำ สาย/ท่อ รับน้�ำจืดต้องท�ำมาจากวัสดุท่ีเหมาะสม พรอ้ มทง้ั ระบขุ อ้ ความวา่ “Potable water” หา้ ม q นำ� ทอ่ ดบั เพลงิ มารบั นำ�้ จดื ใช้สาย/ท่อนำ้� บรโิ ภคเพื่อการบริโภคเท่าน้ัน q ติดต้ังท่อท่ีได้มาตรฐานของรัฐเจ้าของธง มีความ ยาวอย่างน้อย 15 เมตร ติดตั้งแยกเฉพาะให้เห็น q ไดช้ ัดเจน (ตดิ ตัง้ สายตามมาตรฐาน ISO 5620) 9.5.8 สาย/ท่อรบั นำ้� ทำ� จากวัสดุทไ่ี ม่เหมาะสม ไมม่ ี ลา้ งสายดว้ ยนำ้� บรโิ ภค ระบายนำ้� ออกจากทอ่ จา่ ยนำ�้ q q ข้อความระบุ มีการใช้เพ่ือการอื่นนอกเหนือ ชสู ายทงั้ 2 ขา้ งขน้ึ กอ่ นจะใสค่ ลอรนี ทคี่ วามเขม้ ขน้ จากเพื่อน้�ำบริโภค สกปรก ไม่ปิดฝาครอบ 100 mg/l เปน็ เวลา 1 ชวั่ โมง กอ่ นทจ่ี ะใชห้ รอื ทำ� การ หรืออย่ใู นสภาพทชี่ ำ� รุด เกบ็ (โดยปดิ ฝาครอบ) ทำ� การฆ่าเชือ้ โรคในสายยาง (ด้วยคลอรีน) q ถ้ามีการใช้ระบบแรงดันอากาศมาท�ำความสะอาด พื้นท่ี 9 ท่อหรือสาย ให้ติดต้ังระบบกรองเพื่อป้องกันการ q ปนเป้อื นของนำ�้ จากระบบแรงดนั อากาศ หลกี เลย่ี งการลากปลายสายยางไปตามพน้ื /การจมุ่ สายยางท่ไี มไ่ ด้ปิดฝาครอบลงไปในนำ�้ สกปรก ควร q ฝกึ อบรมคนประจำ� เรอื ผรู้ บั ผดิ ชอบเรอื่ งสขุ อนามยั ติดตั้งล็อกเกอร์ท่ีท�ำจากวัสดุไม่สึกกร่อน ไม่ q อันตรายและมีผิวที่เรียบล่ืน มีฝาปิดได้ ถ่ายเทน้�ำ ได้ และท�ำความสะอาดได้ง่าย รวมถึงติดฉลากว่า q “ทจี่ ัดเกบ็ สายยางและอุปกรณ์นำ้� บรโิ ภค” q ตดิ ตงั้ ตเู้ กบ็ สายยางทค่ี วามสงู อยา่ งนอ้ ย 45 ซม.จาก ดาดฟา้ เรอื เพื่อป้องกนั การปนเปอ้ื น 9.5.9 ไม่มีตู้เก็บสายยางน้�ำบริโภค การติดตั้งไม่ได้ ติดป้ายข้อความตู้เก็บสายยาง “ล็อกเกอร์จัดเก็บ q มาตรฐาน ไมม่ ขี อ้ ความระบุ หรือชำ� รดุ สายยาง” บำ� รงุ รกั ษา ทำ� ความสะอาดและฆา่ เชอื้ ตเู้ กบ็ สายยาง q ปิดตู้เก็บสายยางให้สนิทหากไม่ได้ใช้งานเพื่อ q ปอ้ งกันการปนเปอ้ื น ไม่ควรจดั เกบ็ อปุ กรณ์อื่นไวใ้ นตู้เก็บสายยาง q 9.5.10 วางสายยางไว้ท่ีพื้น หรือในน้�ำขณะเติมน�้ำ ยกสายยางข้ึนเหนือพื้น ห้ามมิให้สายยางสัมผัสน้�ำ q q จากฝัง่ บริเวณทา่ เรอื เพือ่ ปอ้ งกันการปนเปือ้ นข้าม ค่มู อื การตรวจและการออกเอกสารรับรองสุขาภบิ าลเรอื 109 Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
รหสั ผลการตรวจสอบ: หลกั ฐานท่ีพบ มาตรการในการควบคุม ้ตอง �ดำเนินการ พน้ื ท่ี ผลการเก็บตัวอยา่ ง การตรวจสอบเอกสาร และการปฏิบัติท่ีถกู ต้อง ้ขอแนะน�ำ 9.6 การผลติ น้�ำบริโภค จัดการให้ท่อน�้ำท้ิงกับท่อรับน้�ำเข้าเรือให้อยู่คนละ q ด้านกนั q 9.6.1 ท่อรับน้�ำเข้า (Sea chest) อยู่ด้านเดียวกับ q ทอ่ น้�ำทิง้ จากเรอื หากจำ� เปน็ ตอ้ งอยดู่ า้ นเดยี วกนั ใหจ้ ดั การนำ้� ทง้ิ จาก q เรือใหอ้ ยหู่ า่ งจากทอ่ รับน�้ำเข้าใหม้ ากที่สดุ q ไมค่ วรจะรบั นำ�้ เขา้ ในระหวา่ งทมี่ กี ารกำ� จดั นำ้� ทงิ้ จากเรอื q q q สมุ่ ตวั อยา่ งนำ้� จากถงั เกบ็ กกั นำ�้ มาตรวจหาจลุ นิ ทรยี ์ q (จ�ำพวก E. coli, coliforms, enterococci, q C. perfringers, HPC) เพอื่ ประเมนิ ความเสี่ยง 9.6.2 ผลติ นำ�้ ในพนื้ ทท่ี ไ่ี มส่ ะอาด เชน่ บรเิ วณทา่ เรอื q แม่น้ำ� หรอื บรเิ วณทท่ี อดสมอ ทำ� การฆา่ เชอื้ โรคในทอ่ นำ�้ และอปุ กรณใ์ นการกลนั่ ท่ีตดิ ตัง้ ระหวา่ งเคร่อื งกลน่ั น�้ำ (evaporator) และ ถงั เกบ็ กกั นำ้� ห้ามทำ� การผลติ น้ำ� ในพน้ื ทไ่ี มส่ ะอาด q พ้นื ท่ี 9 9.6.3 มีการกลั่นน�ำ้ ทอี่ ณุ หภมู ติ ำ่� กวา่ 80 องศาและ ควบคุมอุณหภูมิตามทีก่ �ำหนด q q ไม่มีการติดต้ังอุปกรณ์ฆ่าเชื้อโรคส�ำหรับน�้ำที่ ติดตั้งระบบฆ่าเช้ือโรค (เช่น เครื่องเติมคลอรีน q ผ่านการกล่นั แลว้ อัตโนมัติ) หลังจากเครื่องกล่ันน�้ำ (evaporator) และควบคมุ อุณหภูมิ 9.6.4 เครอ่ื งกลนั่ นำ้� ไมส่ ามารถตรวจสอบ และบำ� รงุ ตดิ ตงั้ เครื่องกลนั่ นำ้� ทสี่ ามารถตรวจสอบ และบ�ำรงุ q รกั ษาได้ รกั ษาได้ 9.6.5 ไม่มขี อ้ มูลของเคร่อื งกล่นั นำ้� เชน่ ผผู้ ลติ หรือ ตดิ ปา้ ยข้อมูลทางเทคนคิ ไว้ใกล้เคร่ืองกลั่นน�ำ้ q q วิธีการซอ่ มบ�ำรุง 9.6.6 ไม่ติดตั้งเครื่องตรวจจับความเค็มหรือเครื่อง ซ่อมแซมและติดตั้งอุปกรณ์ตรวจจับค่าความเค็ม q ไมท่ �ำงาน หรอื ไม่ตดิ ต้งั เครื่องระบายของเสยี ท่ีสามารถตรวจวัดได้ในช่วงระดับความเข้มข้นต�่ำ อัตโนมัติหากน้�ำกลั่นมีความเค็มหรือเครื่อง พร้อมระบบเตือน และระบบปิด หรอื ระบบระบาย ไม่ท�ำงาน นำ้� ทงิ้ อตั โนมตั ิ 9.6.7 ไม่มีก๊อกหรือวาล์วส�ำหรับเปิดเก็บตัวอย่าง ติดตั้งก๊อกหรือวาล์วท่ีทนต่อความร้อนส�ำหรับเก็บ q บริเวณที่นำ้� กล่ันออก ตวั อย่าง 9.6.8 คนประจ�ำเรือที่รับผิดชอบไม่มีความรู้เรื่อง ฝึกอบรมคนประจ�ำเรือผู้รับผิดชอบเก่ียวกับระบบ q Reverse osmosis ความเสย่ี งจากการฉกี ขาด น�้ำบรโิ ภค ของ membrane และการซอ่ มบำ� รงุ อปุ กรณ์ 9.7 สว่ นประกอบของการบ�ำบดั 9.7.1 มกี ารตดิ ตง้ั ทอ่ ขา้ มผา่ นสว่ นประกอบของการ เอาอุปกรณ์ท่ีต่อข้ามผา่ นออกทง้ั หมด q q บ�ำบัด (เชน่ อุปกรณ์ฆ่าเชอ้ื โรค เครอ่ื งกรอง ระบบการเติมกลบั ความกระด้าง) 110 คมู่ ือการตรวจและการออกเอกสารรับรองสขุ าภบิ าลเรือ Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
รหัส ผลการตรวจสอบ: หลกั ฐานท่พี บ มาตรการในการควบคุม ้ตอง �ดำเนินการ พน้ื ท่ี ผลการเกบ็ ตัวอยา่ ง การตรวจสอบเอกสาร และการปฏบิ ตั ิท่ีถูกตอ้ ง ้ขอแนะน�ำ ในเครอ่ื งกลน่ั นำ�้ หรอื เครอื่ งรเี วอรส์ ออสโมซสิ ติดต้ังอุปกรณ์ปรับสภาพน้�ำเพ่ือควบคุมการ q (Reverse Osmosis) ไม่มีกระบวนการปรับ กดั กรอ่ นของน้ำ� q 9.7.2 สภาพนำ้� หรอื ชำ� รดุ การบำ� บดั โดยการกลนั่ ไม่ แจ้งผู้ใช้เกี่ยวกับคุณภาพน้�ำ (เช่น ความกระด้าง, q q เพยี งพอหรอื นำ้� ทงิ้ จากระบบ RO (Permeate) คา่ pH) q ถกู สง่ ไปถงึ ผใู้ ช้ q ฝึกอบรมพนักงานเก่ียวกับการบ�ำรุงรักษาอุปกรณ์ q การปรับสภาพน�้ำ อุปกรณ์การปรับสภาพน�้ำ (Remineraliza- q 9.7.3 tion) ไมส่ ะอาด ไมไ่ ด้รับการบำ� รงุ รักษา หรอื น�ำแร่ธาตุออก ท�ำความสะอาด ฆ่าเช้ือโรค และ q q ไม่ได้รับการเติมแร่ธาตุอย่างเป็นประจ�ำ ไม่รู้ เติมแร่ธาตุกลับสู่อุปกรณ์การปรับสภาพน้�ำตามท่ี ขั้นตอนการบ�ำรงุ รักษา ผู้ผลติ แนะนำ� ติดฉลากข้อมูลเก่ียวกับบริษัทผู้ผลิตและลักษณะ q เฉพาะทางเทคนคิ ไวท้ ี่เครอื่ งมือ 9.7.4 เครอ่ื งกรองสกปรกหรอื ไมร่ ขู้ นั้ ตอนการบำ� รงุ ทำ� ความสะอาด (Backwash) หรอื เปล่ียนตวั กรอง q รักษา ตามที่ผูผ้ ลติ แนะนำ� 9.8 การฆา่ เชื้อโรค 9.8.1 ไมไ่ ดต้ ดิ ตง้ั อปุ กรณส์ ำ� หรบั ฆา่ เชอื้ โรคหลงั จาก ติดตั้งอุปกรณ์ฆ่าเชื้อโรค หลังจากอุปกรณ์ก�ำจัด q พ้นื ท่ี 9 q ที่บ�ำบัดน�้ำด้วยเคร่ืองก�ำจัดเกลือออกจากน�้ำ เกลอื ออกจากนำ้� (แนะนำ� ใหเ้ ปน็ เครอื่ งเตมิ คลอรนี ) (desalination) (desalination) (อุปกรณ์ระเหยน�้ำหรือเครื่อง 111 รเี วอรส์ ออสโมซิส) 9.8.2 ไม่สามารถฆ่าเชื้อโรคภายในถังเก็บกักน้�ำ ติดต้ังอุปกรณ์ฆ่าเช้ือโรคอัตโนมัติ (ควรฆ่าเช้ือโรค q q จากฝั่งไม่มีวิธีการก�ำจัดเชื้อโรคในถังกักเก็บ ด้วยคลอรีนโดยเติมในท่อล�ำเลียงจากฝั่ง) ส�ำหรับ นำ้� จากฝง่ั การฆ่าเช้ือโรคในถังเก็บน�้ำจากฝั่งโดยใช้เทคนิค มาตรฐานทเ่ี ปน็ ที่ยอมรบั ติดต้ังเคร่ืองเตมิ คลอรีนอัตโนมัติ 9.8.3 ด�ำเนินการฆ่าเช้ือโรคด้วยตนเองโดยไม่มี จา้ งบรษิ ทั ทมี่ คี วามเชยี่ วชาญดำ� เนนิ การฆา่ เชอื้ โรค q q ความรู้ ในน�้ำด้วยคลอรีน ปฏิบัติตามค่าแนะน�ำจากหน่วย งานท่ีเกย่ี วข้อง บันทึกค่าสารฆ่าเชื้อโรคตกค้างท่ีจุดท่ีไกลท่ีสุดใน q ระบบทม่ี กี ารไหลอยา่ งมนี ยั สำ� คญั (เชน่ ดาดฟา้ เรอื ) 9.8.4 ฆา่ เชอื้ โรคโดยปฏกิ ริ ยิ า Halogenation อยา่ ง ตรวจสอบความเข้มข้นของคลอรีน (คลอรีนอิสระ q ต่อเน่ือง แต่ไม่มีการบันทึกความเข้มข้นของ และคลอรีนรวม) และค่า pH ของน้�ำ ท้ังก่อน สารฮาโลเจนท่ใี ช้ และหลังการเก็บกักน้�ำแต่ละครั้ง และในช่วงปกติ ระหวา่ งการด�ำเนินงาน ความเขม้ ขน้ ของคลอรนี ควรอยรู่ ะหวา่ ง 0.5 – 1.0 9.8.5 ตรวจไม่พบคลอรีนคงเหลือในระบบระหว่าง มก./ล. ระหว่างการฆ่าเช้ือโรค (ควรพิจารณาถึง q การฆา่ เชอื้ โรคดว้ ยคลอรนี มาตรฐานของประเทศนั้นๆ) และบริเวณปลายท่อ ควรมคี า่ อยา่ งนอ้ ยทส่ี ดุ 0.2 มก./ล. คมู่ อื การตรวจและการออกเอกสารรบั รองสุขาภิบาลเรือ Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
รหสั ผลการตรวจสอบ: หลกั ฐานทพ่ี บ มาตรการในการควบคมุ ้ตอง �ดำเนินการ พน้ื ที่ ผลการเก็บตวั อย่าง การตรวจสอบเอกสาร และการปฏิบตั ทิ ่ถี ูกต้อง ้ขอแนะน�ำ 9.8.6 หลังเตมิ สารฆา่ เชอื้ โรคแลว้ ไม่มจี ุดสำ� หรับ ตดิ ตง้ั จดุ สำ� หรบั เกบ็ ตวั อยา่ งนำ�้ หา่ งจากจดุ เตมิ สาร q q เก็บตวั อยา่ งน�ำ้ ฆ่าเชอ้ื โรค 3 เมตร q 9.8.7 สารเคมีฆ่าเช้ือโรคที่ส�ำรองไว้ไม่เพียงพอกับ ส�ำรองสารเคมีฆ่าเช้ือโรคให้เพียงพอเพื่อให้ฆ่าเชื้อ q q q ปรมิ าณนำ้� ทบ่ี ำ� บดั ในชว่ งเวลาทเี่ ดนิ ทางทง้ั หมด โรคไดต้ อ่ เน่ือง 9.8.8 ไม่มีชดุ ทดสอบค่า pH และคลอรนี จดั หาชดุ ทดสอบสำ� หรบั วเิ คราะหค์ า่ คลอรนี อสิ ระและ q คลอรนี รวม (ชว่ ง 0-5 mg/l) และคา่ pH (ชว่ ง 6-10) 9.8.9 พบวา่ คลอรนี ไมเ่ พยี งพอ เมอื่ พบวา่ นำ�้ มกี ารปน เติมสารเคมีให้เพียงพอ (Super chlorination) q เปอ้ื น หรอื ระหวา่ งการซอ่ มแซมหรอื การบำ� รงุ ดว้ ยปริมาณคลอรีน 50 mg/l นาน 24 ชั่วโมง ซ่งึ รกั ษาระบบนำ�้ ดมื่ (Potable water system) ในระหว่างกระบวนการน�้ำจะไม่เหมาะส�ำหรับการ q ซงึ่ ตอ้ งเตมิ ใหเ้ พยี งพอ (Super chlorination) อุปโภคและบรโิ ภค ทำ� ความสะอาดและฆา่ เชอ้ื โรคหลอด UV q ตามค�ำแนะนำ� ของผู้ผลิต ระบบ UV ไมไ่ ด้รับการบ�ำรงุ รกั ษา ขาดความรู้ ข้อควรระมัดระวงั ในระหว่างการ จดั ใหม้ อี ะไหลส่ ำ� รองทจ่ี ำ� เปน็ ไวบ้ นเรอื (เชน่ หลอด UV) พ้นื ท่ี 9 9.8.10 ใช้งานและการบ�ำรุงรักษา พบการติดตั้งท่อ นำ� ทอ่ ตอ่ ผา่ นถงั นำ�้ ดมื่ ออกโดยไมผ่ า่ นระบบฆา่ เชอื้ โรค q q ต่อผ่านถังน�ำ้ บรโิ ภค (bypass) ระบบฆา่ เช้อื ในการตรวจการติดตั้งครั้งต่อไป ให้เตรียมเอกสาร q 112 โรคไมไ่ ดถ้ กู รบั รองโดยหนว่ ยงานผทู้ รงอำ� นาจ รับรองที่หน่วยงานผู้ทรงอ�ำนาจเรือของประเทศที่ เรือของประเทศท่จี ดทะเบยี น จดทะเบยี นยอมรบั ไม่มอี ะไหล่ส�ำรองเตรยี มไว้บนเรอื ตดิ ปา้ ยขอ้ มลู ผผู้ ลติ และขอ้ มลู ทางเทคนคิ ทอ่ี ปุ กรณ์ q 9.9 ถังเกบ็ น้�ำ 9.9.1 ไม่มีป้ายแสดงว่าเป็นน�้ำบริโภคหรือปริมาณ ต้องระบุที่ถังเก็บน�้ำว่าเป็นน้�ำบริโภค (เช่น ระบุ q q นำ้� ติดไว้ท่ถี งั น�ำ้ บริโภค ดว้ ยค�ำวา่ “นำ้� บริโภค” ดว้ ยตัวบรรจงขนาดใหญ่) q ติดฉลากบอกปรมิ าตรที่ถังเก็บนำ้� สถานที่ตั้งถังเก็บน้�ำไม่เป็นไปตามข้อก�ำหนด ถังเก็บน�้ำบริโภคควรต้ังอยู่ในบริเวณที่ไม่มีความ q ตอ่ ไปน:้ี เสย่ี งตอ่ การปนเปอ้ื นและตอ้ งไดร้ บั การปอ้ งกนั การ • ถงั ตง้ั อยใู่ นพน้ื ทที่ ไ่ี มม่ คี วามรอ้ น ฝนุ่ พาหะ ปนเปอื้ นจากแหลง่ นำ� โรคหรอื สารปนเปอ้ื นอน่ื ๆ • ถงั มกี ารปอ้ งกนั การปนเปอ้ื น • ถังไม่เป็นส่วนหน่ึงของตัวเรือ หรือพื้นถัง 9.9.2 ตง้ั อยสู่ งู อยา่ งนอ้ ย 60 ซม.เหนอื จากระดบั นำ้� q สงู สดุ • ชอ่ งวา่ งระหวา่ งถงั (Cofferdam) กน้ั อยา่ ง ป้องกันน้�ำจากความร้อน (ตั้งแต่ระหว่าง นอ้ ย 45 ซม. เหนอื ถงั นำ้� และระหวา่ งถงั ทเี่ กบ็ 25oC – 50oC) เพื่อป้องกันการเจริญเติบโต q นำ้� บรโิ ภคและถงั ทเี่ กบ็ นำ�้ ทไ่ี มใ่ ชส่ ำ� หรบั บรโิ ภค ของจุลนิ ทรยี ์ และระหวา่ งถงั เกบ็ นำ�้ บรโิ ภคกบั ตวั เรอื ถา้ ดาดฟา้ เรอื คอื จดุ สงู สดุ ของถงั เกบ็ นำ้� บรโิ ภค ตอ้ งไมอ่ นญุ าตใหเ้ ขา้ ถงึ หรอื เปดิ ถงั เกบ็ นำ้� คูม่ อื การตรวจและการออกเอกสารรบั รองสขุ าภิบาลเรือ Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
รหัส ผลการตรวจสอบ: หลักฐานท่พี บ มาตรการในการควบคุม ้ตอง �ดำเนินการ พน้ื ท่ี ผลการเกบ็ ตวั อยา่ ง การตรวจสอบเอกสาร และการปฏบิ ตั ทิ ถี่ กู ตอ้ ง ้ขอแนะน�ำ 9.9.3 พบท่อระบายน�้ำและท่อรับของเหลวที่ไม่ใช่ นำ� ทอ่ ทผี่ า่ นถงั นำ�้ บรโิ ภคออก หรอื หลกี เลยี่ งโดยตดิ q q สำ� หรบั บรโิ ภค (เชน่ นำ�้ โสโครกหรอื เชอ้ื เพลงิ ) ต้ังท่อระบายน�้ำและท่อรับของเหลวในพ้ืนท่ีอ่ืนท่ี ทต่ี อ่ ผา่ นถงั เกบ็ นำ้� บรโิ ภค ยอมรบั ได้ 9.9.4 พบทอ่ สง่ นำ�้ เสยี หรอื ของเหลวอนื่ ๆ ทป่ี นเปอ้ื น รอ้ื ยา้ ยฝาหรอื ทอ่ ออกเพอ่ื ปอ้ งกนั การปนเปอ้ื นขา้ ม q q ผา่ นไปทบ่ี ริเวณถงั เกบ็ นำ�้ ทเ่ี ปิดซอ่ ม โดยไม่ได้ตง้ั ใจจากการร่ัวของท่อ 9.9.5 พบท่อต่อร่วม: มีเส้นท่อเพ่ือเบ่ียงน้�ำบริโภค น�ำต่อท่อร่วมระหว่างน�้ำบริโภคและน�้ำที่ไม่ใช่น้�ำ q q โดยใช้วาล์วหรือข้อต่อแยกไปยังระบบอื่น บรโิ ภคออก (เชน่ ตอ่ ไปยงั ระบบดบั เพลิง) บรเิ วณทไ่ี มส่ ามารถนำ� ทอ่ ตอ่ รว่ มออกได้ จำ� เปน็ ตอ้ ง q ตดิ ตงั้ อปุ กรณป์ อ้ งกนั การไหลยอ้ นทไี่ ดร้ บั การรบั รอง q q สว่ นประกอบของระบบนำ้� เสยี อปุ กรณส์ ง่ิ อำ� นวย q ความสะดวกสำ� หรบั การระบายสง่ิ ปฏกิ ลู (Soil- waste หรอื Solid-waste) ไดถ้ กู ตดิ ตง้ั อยบู่ นถงั q 9.9.6 เกบ็ นำ้� บรโิ ภคโดยตรงหรอื พนื้ ทเี่ ปดิ สำ� หรบั การ ร้อื ถอนห้องนำ�้ หรืออุปกรณ์ solid-waste ที่ตัง้ อยู่ q บำ� รงุ รกั ษาจะเกดิ ความเสย่ี งในการปนเปอ้ื นฝนุ่ บนถงั เกบ็ นำ้� โดยตรงหรอื พนื้ ทเี่ ปดิ สำ� หรบั การบำ� รงุ และการหกลน้ พบหอ้ งสว้ มและหอ้ งอาบนำ้� ทถ่ี กู รกั ษาออกไป พื้นท่ี 9 ตอ่ เตมิ ไปยงั สว่ นใด ๆ บนดาดฟา้ เรอื ทอี่ ยบู่ นถงั เกบ็ นำ้� สำ� หรบั นำ้� บรโิ ภคหรอื นำ�้ ลา้ ง 9.9.7 พบความจขุ องถงั ไมเ่ พยี งพอตอ่ การใชน้ ำ้� เปน็ ตดิ ต้งั ถังที่มคี วามจุที่เหมาะสมเพมิ่ ขน้ึ q เวลาอย่างน้อย 2 วนั โดยไม่มีการเติมน้�ำหรือ การผลติ น้ำ� สร้างถงั เก็บน�้ำบริโภคใหม่ ซึง่ จะตอ้ งไมใ่ ชผ้ นังรว่ ม กบั ผนงั เรอื หรอื ถงั เกบ็ นำ�้ ทไี่ มใ่ ชน้ ำ้� บรโิ ภคอนื่ ๆ ควร 9.9.8 พบถงั เกบ็ นำ้� บรโิ ภคใชผ้ นงั รว่ มกบั ตวั เรอื หรอื มชี อ่ งว่าง (coffer dam) หา่ งอยา่ งน้อย 45 ซม. q ถงั เก็บน�ำ้ อ่ืนๆ ไมใ่ ชส่ �ำหรบั นำ้� บรโิ ภค ติดตั้งเครื่องตรวจวัดค่าการน�ำไฟฟ้าและระบบ แจ้งเตือนหรือปิดวาล์วอัตโนมัติ ส�ำหรับกรณีที่มี การปนเปื้อนจากน้�ำเค็มหรือของเหลวอ่ืนๆ ท่ีมีค่า q การน�ำไฟฟา้ สงู ติดต้ังช่องเปิดเข้าถังน�้ำเพื่อเข้าไปท�ำความสะอาด ซ่อมแซมและตรวจประเมิน มักจะต้องอยู่ด้านข้าง q ของถังเกบ็ นำ้� 9.9.9 พบถังเก็บน้�ำบริโภคไม่มีฝาเปิดส�ำหรับการ q ตรวจสอบ ซ่อม บ�ำรุงรกั ษา ฝาเปดิ สำ� หรบั ซอ่ มบำ� รงุ ทอ่ี ยขู่ า้ งบนของถงั จำ� เปน็ ตอ้ ง มขี อบทยี่ กขนึ้ จากบนถงั อยา่ งนอ้ ย 1.25 เซนตเิ มตร ทุกช่องทางที่มีการเข้าถังเก็บน�้ำบริโภคทั้งหมด q จ�ำเปน็ ต้องปดิ ให้สนิทเมือ่ ไม่ใชง้ าน คมู่ ือการตรวจและการออกเอกสารรับรองสุขาภิบาลเรอื 113 Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
รหัส ผลการตรวจสอบ: หลักฐานท่ีพบ มาตรการในการควบคุม ้ตอง �ดำเนินการ พนื้ ท่ี ผลการเก็บตัวอย่าง การตรวจสอบเอกสาร และการปฏบิ ตั ทิ ี่ถกู ต้อง ้ขอแนะน�ำ เก็บน�้ำบริโภคไว้ในถังน้�ำบริโภคเท่านั้น และมีการ ปอ้ งกนั น้�ำปนเป้ือนจากการปนเปอ้ื นภายนอกหรอื สารปนเปอ้ื นภายในถงั (เชน่ การกดั กรอ่ น หรอื การ q พบถังเก็บน�้ำบริโภคได้ถูกสร้างมาเพ่ือเก็บน้�ำ ใชส้ ารเคลือบถงั ทไี่ ม่เหมาะสม) q บริโภค หรอื ไม่มกี ารเคลือบถัง 9.9.10 สารเคลือบถังท�ำให้น�้ำไม่เหมาะสมส�ำหรับ ใชถ้ งั เกบ็ นำ�้ บรโิ ภคทผี่ ลติ จากโลหะหรอื วสั ดอุ น่ื ๆ ท่ี q q q เหมาะสมและปลอดภัยเม่ือสมั ผสั กบั น้ำ� q q การบรโิ ภค จัดหาเอกสารที่บ่งบอกว่าสารเคลือบถังน�้ำนั้น เหมาะสำ� หรบั ถงั เกบ็ นำ้� บรโิ ภคและมขี อ้ แนะนำ� จาก ผผู้ ลติ หรอื เกบ็ ตวั อยา่ งนำ้� เพอ่ื ไปวเิ คราะหห์ าคา่ สาร เคมี (หรอื ทำ� ทงั้ 2 กรณ)ี ปลายเปิดของท่อระบายอากาศหรือท่อน้�ำล้นควร จะชี้ลง จะอยู่ในเรือ (เหนือระดับน�้ำท่ีท้องเรือ) หรอื อยสู่ งู ขนึ้ ไปในอากาศจากดาดฟา้ เรอื อยา่ งนอ้ ย q พ้นื ท่ี 9 9.9.11 ไม่ติดตั้งระบายอากาศ หรือการป้องกันการ 45 cm และตั้งในที่รม่ q q ไหลลน้ ถัง (หรือทัง้ สอง) ของถังเก็บน้ำ� และ ติดตาข่ายท่ีป้องกันการกัดกร่อนในท่อระบาย ถูกเชื่อมต่อกับถังน้�ำท่ีไม่ใช้ส�ำหรับบริโภค อากาศและทอ่ นำ�้ ลน้ โดยใหม้ ขี นาด 16 x 16 mesh หรือไม่มีการป้องกันสารปนเปื้อนหรือพาหะ หรือละเอยี ดกว่า น�ำโรคเข้าส่ถู ัง ใช้ท่อระบายอากาศหรือน�้ำล้นท่ีมีขนาดเส้นผ่าน ศนู ย์กลางเทา่ กบั ท่อเตมิ น้�ำ นำ� ทอ่ ตอ่ ระหวา่ งถงั เกบ็ นำ�้ บรโิ ภคและถงั นำ้� ทไ่ี มใ่ ช่ q สำ� หรับน้ำ� บริโภคออก ติดต้ังการระบายให้เหมาะสมเพ่ือให้การระบายน้�ำ พบวา่ ถงั เกบ็ นำ�้ ไมร่ ะบายนำ�้ ออกไดห้ มด หรอื ในถังได้สมบูรณ์ 9.9.12 ทอ่ ระบายนำ�้ มเี สน้ ผา่ นศนู ยก์ ลางไมเ่ พยี งพอ, ตรวจสอบให้มั่นใจว่าระยะระหว่างปลายท่อ และ q q สถานทตี่ ้ังหรือการกอ่ สรา้ งไมเ่ หมาะสม จดุ ทส่ี งู สดุ ของนำ�้ ใตท้ อ้ งเรอื มากกวา่ 45 เซนตเิ มตร ไม่ใช้ไม้จุ่มหรือเชือกผูกเครื่องถ่วงส�ำหรับวัดระดับ q น้�ำในถัง 9.9.13 ตัววัดระดับน้�ำในถังอาจท�ำให้เกิดความเส่ียง ติดต้ังอุปกรณ์วัดระดับน�้ำในถัง, gauge glass q ตอ่ การปนเปือ้ น petcocks, enclosed float gauges หรอื มาตร วดั ความดนั (water-operated pressure) 9.9.14 ไมพ่ บการตดิ ตง้ั กอ๊ กเกบ็ ตวั อยา่ งนำ�้ ทถ่ี งั เกบ็ นำ�้ ติดตั้งก๊อกเก็บตัวอย่างน�้ำที่ทนความร้อนในแต่ละ q q ถังเพ่ือทดสอบคุณภาพน้�ำโดยก๊อกเก็บตัวอย่างน�้ำ จ�ำเปน็ ต้องคว่ำ� หวั ลงและต้องมีตัวเลขก�ำกับ 114 คู่มือการตรวจและการออกเอกสารรับรองสขุ าภบิ าลเรือ Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
รหสั ผลการตรวจสอบ: หลกั ฐานทพ่ี บ มาตรการในการควบคุม ้ตอง �ดำเนินการ พืน้ ที่ ผลการเก็บตวั อย่าง การตรวจสอบเอกสาร และการปฏบิ ตั ิทถ่ี ูกตอ้ ง ้ขอแนะน�ำ 9.9.15 ไมม่ กี ารทำ� ความสะอาดถงั นำ้� หรอื พบตะกอน ตรวจสอบ ท�ำความสะอาด ล้างและฆ่าเชื้อโรคถัง q q ทีก่ น้ ถัง ทกุ ๆ 6 เดอื น จดั ทำ� เอกสารการตรวจวดั ใน logbook ด�ำเนินการฆา่ เชือ้ โรคหลังจากการซอ่ มแซม q 9.9.16 ไม่มีมาตรการท�ำความสะอาดหลังจากเข้าไป ควรใส่อุปกรณ์ท่ีสะอาดและใช้งานเพียงครั้งเดียว q q ในถงั เก็บนำ้� เพอ่ื ซ่อมแซมหรอื ซอ่ มบ�ำรงุ เข้าไปในถังน�้ำ ใส่รองเท้าบูทสะอาด (ท่ีใช้ส�ำหรับ เขา้ ไปในถงั โดยเฉพาะ) หนา้ กากและถงุ มอื ยางเพอ่ื q ลดการปนเปื้อน q q 9.10 เครือ่ งสบู นำ้� บริโภค q พบวา่ มกี ารใชเ้ ครอ่ื งสบู นำ� บรโิ ภคทเี่ คยใชก้ บั ไม่ใช้เครื่องสูบน้�ำท่ีใช้สูบของเหลวอื่นๆ นอกจาก q ของเหลวอืน่ ๆ ร่วมกับนำ้� บรโิ ภค สูบน�ำ้ บรโิ ภคเทา่ นน้ั 9.10.1 เคร่ืองสูบน้�ำไม่สามารถท�ำให้เกิดความดันท่ี ตดิ ตงั้ เครอื่ งสบู นำ้� บรโิ ภคสำ� หรบั สบู นำ�้ บรโิ ภคเทา่ นน้ั q q เป็นบวกในระบบไดอ้ ย่างถาวร ตดิ ตงั้ อปุ กรณเ์ พม่ิ แรงดนั นำ�้ บรโิ ภค ถา้ คา่ แรงดนั นำ�้ q ในระบบจ่ายน้�ำไมพ่ อ ไมม่ เี ครือ่ งสบู น�้ำสำ� รองไว้ในกรณีฉกุ เฉนิ ตดิ ตง้ั เครอ่ื งสบู นำ�้ ฉกุ เฉนิ ทส่ี ามารถใชไ้ ดก้ บั นำ�้ บรโิ ภค พื้นท่ี 9 9.10.2 เครอื่ งปม๊ั น้ำ� ดว้ ยมือ (Hand pumps) ไมไ่ ด้ ติดตั้งเครื่องปั๊มน้�ำด้วยมือ ตามแนวทางป้องกัน q ถกู ติดตงั้ ดว้ ยแนวทางทีป่ อ้ งกนั การปนเปือ้ น การปนเปือ้ น 9.11 ถงั แรงดนั น�้ำบรโิ ภค 9.11.1 ถงั นำ้� บรโิ ภคที่มแี รงดันถกู ต่อขา้ มกับระบบนำ�้ ตดิ ตั้งถังอัดอากาศแบบแยกส่วนเป็นเอกเทศ q q ท่ีไม่ใช่น้�ำบริโภคร่วมกับท่ออัดอากาศโดยไม่มี ติดตง้ั วาลว์ แบบกดเปิด (press-on) พรอ้ มตวั ดัก q อปุ กรณค์ วบคมุ ความปลอดภัย จบั ของเหลวท่มี ขี นาดเหมาะสมในทอ่ ส่งน้�ำ q 9.11.2 ไม่มีเอกสารค�ำแนะน�ำในการบ�ำรุงรักษาหรือ ตดิ ฉลากแสดงคุณลักษณะและขอ้ มูลของผผู้ ลิต q q ไมปฏบิ ัติตาม ดำ� เนนิ การบำ� รงุ รกั ษาเปน็ ประจำ� ตามทผ่ี ผู้ ลติ แนะนำ� q (เช่น การทำ� ความสะอาดและการฆา่ เชอ้ื โรค) 9.11.3 ไม่มีก๊อกเก็บตัวอย่างน�้ำติดต้ังไว้ที่ถังน�้ำ ตดิ ตง้ั กอ๊ กเกบ็ ตวั อย่างน�้ำท่ีถังน�ำ้ บรโิ ภคท่ีมแี รงดนั q บริโภคท่ีมีแรงดัน น้�ำเพอื่ เกบ็ ตวั อยา่ งน�ำ้ ไปวเิ คราะห์ 9.12 หมอ้ ต้มน�้ำและระบบน�ำ้ ร้อน 9.12.1 ขนาดของหมอ้ ตม้ น้ำ� ไม่เหมาะสม ติดต้ังหม้อต้มน้�ำขนาดใหญ่ขึ้นเพื่อรองรับความ q (ข้ึนอยู่กบั ปริมาณความตอ้ งการ) ต้องการของทุกคนบนเรอื อย่างเพียงพอ ตดิ ตงั้ หมอ้ ตม้ นำ้� ขนาดเลก็ ลงหรอื ตดิ ตง้ั ระบบทำ� นำ�้ รอ้ นจากสว่ นกลาง เพอื่ หลกี เลย่ี งความซบั ซอ้ นทไ่ี ม่ จำ� เปน็ ในระบบ (เหมาะกับเรือขนาดเลก็ ) คมู่ ือการตรวจและการออกเอกสารรับรองสขุ าภิบาลเรอื 115 Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
รหัส ผลการตรวจสอบ: หลกั ฐานท่พี บ มาตรการในการควบคุม ้ตอง �ดำเนินการ พนื้ ท่ี ผลการเก็บตัวอย่าง การตรวจสอบเอกสาร และการปฏิบตั ิทถ่ี กู ตอ้ ง ้ขอแนะน�ำ 9.12.2 วัสดทุ ใ่ี ช้ทำ� ท่อส�ำหรับหมอ้ ต้มนำ้� หรือน�ำ้ ร้อน ตดิ ตง้ั สว่ นประกอบทไี่ มเ่ ปน็ อนั ตรายตอ่ คณุ ภาพนำ้� q q ไมเ่ หมาะสม และไมเ่ หมาะสำ� หรบั บรโิ ภค (เชน่ ตดิ ต้งั ฉนวนกันความรอ้ นรอบๆ หม้อต้มน้�ำ q เนอ่ื งจากการกดั กรอ่ นหรอื การชะละลายสาร เคม)ี หมอ้ ตม้ นำ้� ไมไ่ ดต้ ดิ ตงั้ ฉนวนกนั ความรอ้ น ตดิ ตง้ั ชอ่ งเปดิ สำ� หรบั การบำ� รงุ รกั ษา (ถา้ เปน็ ไปได)้ q q 9.12.3 ไมม่ ชี อ่ งเปดิ เพอ่ื การบำ� รงุ รกั ษาหรอื ไมม่ คี วาม เปลี่ยนหมอ้ ตม้ น้�ำใหม่ q q รใู้ นการซอ่ มบำ� รุง ทำ� ความสะอาด ขจดั หนิ ปนู (decalcification) และ q ฆา่ เชอื้ โรคในหมอ้ ต้มน้�ำ q ต้งั อุณหภูมิที่ทางออกของหมอ้ ตม้ น�ำ้ 65 °C q 9.12.4 อุณหภูมิอยู่ในช่วงไม่เหมาะสมหรือไม่มี ต้ังอุณหภูมิในท่อน�ำน�้ำกลับ (return line) (ใน q q เทอรโ์ มมเิ ตอร์ ระบบหมนุ เวียนเทา่ น้นั ) มากกว่า 55 °C q จัดหาเทอร์โมมิเตอร์เพื่อวัดอุณหภูมิในท่อน้�ำออก ในหมอ้ ตม้ น�้ำและในทอ่ น�ำน�้ำกลบั พ้นื ท่ี 9 9.12.5 ป๊มั หมนุ เวยี นนำ้� รอ้ นไมไ่ ดท้ �ำงานอย่าง ใหป้ ัม๊ หมนุ เวยี นน้�ำทำ� งานอย่างสมำ�่ เสมอเพ่ือหลีก q q สม่�ำเสมอ หรอื ไมเ่ หมาะสมสำ� หรับการ เลี่ยงน�้ำคา้ งท่อและการเย็นตัวของนำ้� ในท่อ q บริโภค ใชเ้ ฉพาะเคร่อื งปม๊ั น้�ำกไ็ ดร้ บั การยอมรบั ใหใ้ ชก้ บั นำ้� บริโภคเท่านน้ั 9.12.6 พบท่อน้ำ� ร้อนและน�้ำเย็นวางอยคู่ กู่ ันโดย หมุ้ ฉนวนทที่ อ่ นำ้� เยน็ และทอ่ นำ�้ รอ้ นเพอื่ หลกี เลย่ี ง q ไมม่ ีฉนวนกันความรอ้ น การเจรญิ เตบิ โตของเชอื้ จลุ นิ ทรยี ์ (เชน่ Legionella) 9.13 ระบบท่อ 9.13.1 พบวัสดุท่ใี ชท้ ำ� ท่อไม่เหมาะสม (เชน่ เปน็ ท่อ เปลย่ี นทอ่ อปุ กรณเ์ ชอื่ มตอ่ และขอ้ ตอ่ ทง้ั หมดทเ่ี ปน็ q q ท่ีทำ� จากตะกว่ั หรือแคดเมียม) ตะกวั่ หรอื แคดเมยี ม หรอื ไมเ่ หมาะสมตอ่ การสมั ผสั กับน้ำ� บริโภค 9.13.2 พบทอ่ ทใ่ี ชไ้ มไ่ ดถ้ กู ระบอุ ยา่ งชดั เจนวา่ เปน็ ทอ่ ทาสที อ่ น้�ำบริโภคทงั้ หมดดว้ ยรหัสสตี าม q q น�้ำบริโภค (เช่น ท่อไม่ได้มีแถบสีน้�ำเงินทุกๆ ISO 14726 5 เมตรตลอดแนวทอ่ ) 9.13.3 กำ� จัดนำ้� ค้างทอ่ และกอ๊ กน�ำ้ ทีไ่ มจ่ �ำเปน็ q พบมนี ้ำ� คา้ งท่อ (dead leg) ท�ำความสะอาดบริเวณที่น้�ำไม่ไหลผ่านตามตาราง q ทำ� ความสะอาด 116 คูม่ อื การตรวจและการออกเอกสารรับรองสุขาภิบาลเรอื Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
รหสั ผลการตรวจสอบ: หลกั ฐานทพี่ บ มาตรการในการควบคมุ ้ตอง �ดำเนินการ พ้นื ที่ ผลการเกบ็ ตัวอยา่ ง การตรวจสอบเอกสาร และการปฏิบัตทิ ี่ถกู ตอ้ ง ้ขอแนะน�ำ ท่อน้�ำบริโภคต่อผ่านหรือต่อเชื่อมกับถังน้�ำ น�ำจุดที่เชื่อมต่อระหว่างน�้ำบริโภคและน�้ำที่ไม่ใช้ เสียหรือถังอื่นๆ ที่บรรจุของเหลวที่ไม่ใช่น�้ำ บริโภคออกติดต้ังช่องว่างอากาศ (air gap) หรือ 9.13.4 บริโภค อุปกรณ์ป้องกันน�้ำไหลย้อนกลับ ที่เหมาะสมเพ่ือ q q หลกี เล่ียงการปนเปอื้ นขา้ ม ทอ่ น้�ำบริโภคผ่านทอ้ งเรือ จดั เรยี งระบบทอ่ ใหมเ่ มอ่ื ทอ่ นำ้� บรโิ ภคเชอื่ มตอ่ ผา่ น q ของเหลวทีไ่ ม่ใชน่ �้ำบริโภค (เช่น น�้ำทอ้ งเรอื ) ไม่มีระบบป้องกันน�้ำไหลย้อนบริเวณที่ระบบ น้�ำบริโภคต่อเชื่อมกับระบบน้�ำท่ีไม่ใช่น�้ำ บริโภคภายใต้แรงดัน จุดเชื่อมต่อที่ส�ำคัญท่ี ตอ้ งตรวจสอบ คอื • ทอ่ สง่ นำ้� ไปยงั สระวา่ ยนำ้� อา่ งนำ้� วน อา่ งนำ้� รอ้ น อา่ งอาบนำ�้ ฝกั บวั อาบนำ้� และอปุ กรณ์ อ�ำนวยความสะดวกทค่ี ล้ายกัน • เครื่องที่ใช้ในห้องปฏิบัติการเก่ียวกับ ภาพถา่ ย 9.13.5 • ทอ่ นำ�้ ในรา้ นเสริมสวยและร้านตัดผม ตดิ ตง้ั อปุ กรณป์ อ้ งกนั การไหลยอ้ นทเ่ี หมาะสม เลอื ก q พ้นื ท่ี 9 q • เครือ่ งบดขยะ ประเภทของระบบปอ้ งกนั การไหลยอ้ น (เชน่ ระบบ • ถังรองรับการขยายตัวน�้ำในเคร่ืองปรับ ช่องว่างอากาศ ระบบป้องกันการเกิดสุญญากาศ) ใหเ้ ฉพาะเจาะจงกบั ความเส่ยี งท่อี าจจะเกิดขึ้น อากาศ • ถังปอ้ นสำ� หรบั หม้อตม้ นำ�้ • น�้ำระบบดับเพลงิ • หอ้ งน�้ำ • ระบบน้�ำอับเฉา ทัง้ นำ้� จืดและน้ำ� ทะเล • พ้นื ทนี่ �้ำทอ้ งเรอื หรือน�้ำเสยี อื่น ๆ • พืน้ ท่เี ชอื่ มตอ่ ชายฝ่งั ระหวา่ งประเทศ • พนื้ ทเ่ี ชอื่ มตอ่ อนื่ ๆ ระหวา่ งระบบนำ้� บรโิ ภค และน�ำ้ ทีไ่ ม่ใช่น�้ำบรโิ ภค 9.13.6 การปอ้ งกนั การไหลยอ้ นไมไ่ ดร้ บั การบำ� รงุ รกั ษา ด�ำเนินการทดสอบการตดิ ต้ังอปุ กรณ์ป้องกนั การ q อยา่ งเหมาะสมไมม่ กี ารตรวจสอบหรอื ไมม่ กี าร ไหลยอ้ นอย่างนอ้ ยปลี ะคร้งั บนั ทึกผลการทดสอบ q ทดสอบหรอื จดั ทำ� เอกสารสำ� หรบั การทดสอบ เพ่อื ใหส้ ามารถแสดงแก่ผู้ตรวจเรอื 9.13.7 วสั ดทุ ่ใี ชใ้ นระบบทอ่ ไม่ทนต่อความร้อนท่ี ใชว้ สั ดทุ ่ีทนความร้อนท่ี 90 °C ซง่ึ จะท�ำให้สามารถ q q 90 °C ฆา่ เช้ือโรคด้วยความรอ้ นได้ 9.14 กอ๊ กนำ้� และหัวฝักบวั 9.14.1 ตัวกรองหัวก๊อกหรอื ตัวกรองอืน่ ๆ ไมไ่ ดร้ บั ไมใ่ ชต้ วั กรองทไี่ มไ่ ดร้ บั การบำ� รงุ รกั ษาอยา่ งสมำ่� เสมอ q q การบ�ำรุงรักษาอยา่ งสม่�ำเสมอ ต้องแนใ่ จว่าอุปกรณท์ ่ีใชเ้ ตมิ นำ้� เปน็ ไปตามเกณฑ์ q ของหน่วยงานสุขภาพแหง่ ชาตหิ รือหน่วยงาน สขุ ภาพทอ้ งถน่ิ คู่มอื การตรวจและการออกเอกสารรบั รองสขุ าภิบาลเรือ 117 Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
รหัส ผลการตรวจสอบ: หลกั ฐานท่พี บ มาตรการในการควบคมุ ้ตอง �ดำเนินการ พ้ืนท่ี ผลการเกบ็ ตัวอย่าง การตรวจสอบเอกสาร และการปฏิบตั ทิ ถี่ ูกต้อง ้ขอแนะน�ำ 9.14.2 ตดิ ฉลากทางออกของนำ�้ บรโิ ภคดว้ ยคำ� วา่ “นำ้� บรโิ ภค” q q ไม่ได้ติดฉลากระบุทางน�้ำออก ตดิ ฉลากจดุ ออกของนำ้� ทไี่ มใ่ ชน่ ำ้� บรโิ ภค ดว้ ยคำ� วา่ q “ไมเ่ หมาะสมสำ� หรับการบริโภค” ตอ้ งแนใ่ จวา่ อปุ กรณท์ ต่ี ดิ ตงั้ และอปุ กรณเ์ ชอ่ื มตอ่ ผลติ 9.14.3 อปุ กรณท์ ตี่ ดิ ตง้ั หรอื อปุ กรณเ์ ชอื่ มตอ่ เปน็ สนมิ มาจากวัสดุที่ทนต่อการกัดกร่อนของน�้ำเกลือและ q หรือสกปรก (หรือท้ังสองอย่าง) เกลอื ในบรรยากาศ ซง่ึ อปุ กรณเ์ หลา่ นคี้ วรมมี มุ ทโ่ี คง้ q มนภายในทอ่ เพอ่ื ความสะดวกในการทำ� ความสะอาด 9.14.4 หัวฝักบัวหรือหัวเติมอากาศ (หรือทั้งสอง) ท�ำความสะอาดและฆ่าเชื้อโรคหัวเติมอากาศและ q q สกปรกหรือช�ำรดุ หัวฝักบัว เปล่ียนหวั เตมิ อากาศและหวั ฝกั บวั ทีช่ ำ� รดุ q q เพม่ิ อณุ หภมู นิ ำ�้ รอ้ นในหมอ้ ตม้ นำ้� เพอื่ หลกี เลยี่ งการ q q เจริญเตบิ โตของ Legionella q พ้นื ท่ี 9 9.14.5 อุณหภูมิของน้�ำร้อนในก๊อกน้�ำ มีค่าต่�ำกว่า ลา้ งดว้ ยนำ้� รอ้ น (เชน่ เปดิ นำ้� ทก่ี อ๊ กนำ�้ ทงั้ หมดและหวั q q 50 °C ฝกั บวั ทอ่ี ณุ หภมู ิ 70 °C อยา่ งตอ่ เนอ่ื งเปน็ เวลา 3 นาท)ี q สมุ่ ตวั อยา่ งนำ�้ เพอื่ ประเมนิ ความเสย่ี งในการปนเปอ้ื น q Legionella 9.14.6 อณุ หภูมนิ ้ำ� เย็นในกอ๊ กนำ�้ สูงกว่า 25 °C หุ้มฉนวนระบบน�้ำเย็นและหลีกเลี่ยงการสัมผัสกับ q ความรอ้ นทสี่ ว่ นประกอบตา่ งๆของระบบนำ้� บรโิ ภค สมุ่ ตวั อยา่ งนำ�้ เพอ่ื ประเมนิ ความเสยี่ งในการปนเปอ้ื น q Legionella 9.15 อปุ กรณส์ �ำหรบั การล้างมือ 9.15.1 อ่างล้างหน้าหรือจุดอื่นๆ ท่ีต้องใช้น�้ำบริโภค แจกจา่ ยนำ�้ บรโิ ภคไปยงั จดุ ใชบ้ รกิ ารนำ้� บรโิ ภคตา่ งๆ q q ไม่มนี �้ำ ไดแ้ ก่ อา่ งลา้ งหนา้ อา่ งอาบนำ้� ฝกั บวั และพน้ื ทอี่ นื่ ๆ 9.16 ตู้น�้ำพสุ ำ� หรับนำ�้ ดมื่ ปิดหวั นำ้� พุดว้ ยฝาครอบ หัวน้�ำพไุ มเ่ อียงหรอื ไม่มฝี าครอบ เพม่ิ อตั ราการไหลของนำ�้ เพอ่ื ไมใ่ หป้ ากสมั ผสั กบั นำ้� พุ น้�ำไหลออกมาไม่เพียงพอจะท�ำให้มั่นใจได้ว่า 9.16.1 ปากของผบู้ รโิ ภคจะไมส่ มั ผสั กบั หัวน้�ำพุ ท�ำความสะอาดและฆ่าเช้ือโรคท้ังระบบ (รวมทั้ง q q ผใู้ ชน้ ำ�้ ด่มื ควบคมุ ความแรงไมไ่ ด้ ส่วนท่อี ย่ภู ายใน) พบเชื้อราหรอื น�ำ้ เมือก ในขณะที่ท�ำความสะอาด และฆ่าเช้ือโรคต้องปิด การเช่ือมต่อน้�ำพุส�ำหรับดื่มจากระบบน้�ำบริโภค กอ่ น แล้วค่อยเชื่อมต่อกลับอกี คร้งั 118 คู่มอื การตรวจและการออกเอกสารรบั รองสขุ าภบิ าลเรอื Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
รหสั ผลการตรวจสอบ: หลกั ฐานทีพ่ บ มาตรการในการควบคุม ้ตอง �ดำเนินการ พื้นที่ ผลการเก็บตัวอย่าง การตรวจสอบเอกสาร และการปฏบิ ตั ิทีถ่ ูกต้อง ้ขอแนะน�ำ 9.17 ถังนำ�้ ดืม่ ใช้เคร่ืองท�ำน้�ำเย็นที่มีปากถังมีการสัมผัส 9.17.1 โดยตรงกับ น�้ำเย็น น�้ำแข็ง และน�้ำในถังน้�ำ q เยน็ (บรเิ วณทหี่ วั ถงั นำ�้ ควำ�่ ลงในชอ่ งรบั นำ�้ เพอ่ื ไม่ใชอ้ ุปกรณ์เหลา่ นี้ q ท�ำความเย็น) 9.18 เครอ่ื งท�ำน้�ำแข็ง 9.18.1 น�ำน้�ำท่ีไม่ใช้น้�ำบริโภคมาผลิตน้�ำแข็ง หรือ ไมใ่ ชน้ ำ้� ทไ่ี มใ่ ชน่ �้ำบรโิ ภคมาทำ� น้ำ� แขง็ q q เครื่องท�ำน�้ำแข็ง หรือถังเก็บน้�ำแข็งสกปรก ทำ� ความสะอาดและฆา่ เชอ้ื โรคเครื่องทำ� น�ำ้ แข็ง q หรือช�ำรดุ 9.19 เกณฑส์ �ำหรับการเกบ็ ตัวอยา่ งน้ำ� (บางกรณ)ี 9.19.1 นำ�้ ถกู ผลติ จากแหลง่ ทไี่ มป่ ลอดภยั เชน่ แมน่ ำ�้ ตรวจหาการปนเปอ้ื นเชอ้ื จลุ ชพี (โดยเฉพาะ E. Coli, q q ทะเลสาบ หรอื นำ�้ จากบรเิ วณทท่ี อดสมอเรอื Coliforms, enterocci, HPC, C. perfringens) 9.19.2 นำ�้ ทถี่ กู เกบ็ ในถงั เกบ็ นำ้� จากฝง่ั มาจากแหลง่ ที่ ตรวจหาการปนเปอ้ื นเชอื้ จลุ ชพี (โดยเฉพาะ E.Coli, q พ้นื ท่ี 9 q ไมป่ ลอดภยั (เช่น ใช้ทอ่ สกปรก) Coliforms, enterocci, HPC, C. perfringens) 9.19.3 ไม่สามารถวัดสารฮาโลเจนหรือคลอรีนอิสระ ตรวจหาการปนเปอ้ื นเชอื้ จลุ ชพี (โดยเฉพาะ E.Coli, q q คงเหลอื Coliforms, enterocci, HPC, C. perfringens) 9.19.4 การตดิ ตง้ั เครอ่ื งกรองนำ�้ บรโิ ภคไมเ่ ปน็ ไปตาม สุ่มตัวอย่างเพ่ือหาเชื้อจุลชีพและสารเคมีตามข้อ q q มาตรฐานระดับสากล หรอื ระดบั ชาติ บงั คับ (regulations) ดา้ นสขุ ภาพระดบั ชาติ 9.19.5 อุณหภูมิของน้ำ� ไม่อยู่ในชว่ งท่เี หมาะสม ตรวจหาการปนเปอ้ื นสารจุลชพี (โดยเฉพาะ q q (นำ�้ เย็น >25 °C หรอื น้�ำรอ้ น <50 °C) Legionella spp.) 9.19.6 พบน้�ำค้างท่อ (stagnant) หรือไม่ได้รับการ ตรวจหาการปนเป้อื นสารจลุ ชพี (โดยเฉพาะ q q บ�ำรุงรักษาหัวเติมอากาศและหัวฝักบัว (โดย P. aeruginosa, HPC) เฉพาะในห้องพยาบาล) 9.19.7 มไี อระเหย กลิ่นสารเคมี ตรวจหาการปนเป้อื นสารเคมี (เช่น สารเคลือบถัง q q น�้ำมัน) 9.19.8 พบน้�ำมีสี ตรวจหาการปนเป้อื นสารเคมี (เช่น การกดั กรอ่ น q q ทอ่ ) คูม่ อื การตรวจและการออกเอกสารรบั รองสุขาภบิ าลเรอื 119 Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
พืน้ ท่ี 10 น้ำ� โสโครก บทนำ� ปรมิ าณนำ้� เสยี มหาศาลทสี่ ะสมไวอ้ ยบู่ นเรอื เดนิ สมทุ รนนั้ ขน้ึ อยกู่ บั ปจั จยั หลายประการ เชน่ จำ� นวนคนประจำ� เรอื ประเภทของเรอื และระยะเวลาในการเดนิ เรอื นำ�้ เสยี นยี้ งั สามารถจำ� แนกออกไดเ้ ปน็ 2 ประเภท คอื นำ้� ทง้ิ หรอื Grey water (คอื นำ้� ทผ่ี า่ นการใชง้ านจากอา่ งอาบนำ้� อา่ งลา้ งมอื การซกั ผา้ ) และนำ�้ โสโครก หรอื Black water (คอื นำ�้ ทมี่ าจากโถสขุ ภณั ฑ)์ ดงั นนั้ คำ� วา่ นำ�้ โสโครก (Sewage) และนำ้� โสโครก (Black water) จงึ ถกู นำ� มาใช้ สลบั กนั อยเู่ ปน็ ประจำ� ตามมตทิ ปี่ ระชมุ ในการประชมุ คณะอนกุ รรมการองคก์ ารทางทะเลระหวา่ งประเทศวา่ ดว้ ยการปอ้ งกนั มลพษิ จาก เรอื ใน ค.ศ.1973 (ซงึ่ ตอ่ มาใน ค.ศ.1978 ไดม้ กี ารปรบั ปรงุ ขอ้ กำ� หนดและถกู เรยี กวา่ อนสุ ญั ญา MARPOL73/78) ไดใ้ หค้ ำ� นยิ ามของ “นำ�้ โสโครก” ไวด้ งั นี้ • น�้ำเสยี และของเสียอ่นื ๆ ที่ถูกระบายมาจากห้องน้�ำ ระบบช�ำระลา้ งตา่ งๆ • นำ้� เสยี ทถ่ี ูกระบายมาจากกิจกรรมทางการแพทย์ (รา้ นขายยา ห้องผู้ป่วย) เช่น จากการล้างท�ำความสะอาด เคร่อื งมอื อุปกรณ์ • น�้ำเสียท่ถี กู ระบายออกจากพ้ืนทีท่ ม่ี ีสัตว์อาศัยอยู่ (เชน่ กจิ กรรมปศสุ ัตว์); หรือ • น้�ำเสียประเภทอ่นื ๆ (เช่น น้ำ� ท้ิง จากการอาบนำ้� ) ที่ไหลรวมกบั น�ำ้ เสยี ขา้ งต้น น้�ำโสโครก จึงจัดเป็นน้�ำเสียประเภทหน่ึงและยังเป็นแหล่งก�ำเนิดมลพิษทางน้�ำท่ีส�ำคัญท่ีมีการปนเปื้อนเชื้อโรค มลพษิ ทางนำ�้ เหลา่ นย้ี งั เกดิ ขนึ้ ไดจ้ ากคณุ ลกั ษณะทางเคมตี า่ งๆ เชน่ การทแี่ หลง่ นำ้� มรี ะดบั ความเขม้ ขน้ ของแอมโมเนยี พ้นื ท่ี 10 ไนเตรต และฟอสฟอรสั สงู ; การมคี า่ การนำ� ไฟฟา้ สงู (อนั เนอ่ื งมาจากปรมิ าณของแขง็ ทล่ี ะลายนำ้� ไดส้ งู ); และการมคี า่ ความเปน็ ดา่ งสงู ประกอบกบั ชว่ งคา่ pH อยรู่ ะหวา่ ง 7-8 และการเกดิ สาร Trihalomethanes จากการฆา่ เชอื้ โรคในนำ�้ ความเสยี่ งหลกั การจัดการและการบ�ำบัดน�้ำโสโครกที่ไม่เหมาะสม ส่งผลกระทบต่อสุขภาพมนุษย์ได้ การระบายน้�ำโสโครก (Black water) จงึ เปน็ แหลง่ สะสมสารประกอบทอ่ี นั ตรายตอ่ สขุ ภาพตา่ งๆ มากมาย เชน่ สารเคมี ยาและเวชภณั ฑ์ และเชอ้ื โรค และเปน็ ทที่ ราบกนั อยแู่ ลว้ วา่ เชอ้ื โรคในบางประเภท เชน่ อะมบี า แบคทเี รยี ไวรสั หนอน เชอื้ รา หรอื แมก้ ระทงั่ ปรสติ สามารถอาศยั และมชี วี ติ อยรู่ อดไดใ้ นนำ�้ โสโครก ดงั นน้ั ความเสยี่ งทส่ี ำ� คญั คอื นำ�้ โสโครกทเ่ี กดิ การ ปนเปื้อนและได้รับการบำ� บดั อยา่ งไมม่ ปี ระสทิ ธภิ าพถกู ระบายลงสแู่ หลง่ นำ้� นอกจากน้ี การเกดิ การปนเปอ้ื นขา้ ม (Cross contamination) ในนำ้� บรโิ ภค การรวั่ ไหล การไหลลน้ ของนำ้� โสโครกโดยไมต่ ง้ั ใจ และการปนเปอ้ื นระหวา่ ง การดำ� เนินการซอ่ มบำ� รงุ ระบบ กจ็ ัดว่าเปน็ ความเส่ียงท่คี วรได้รบั การพิจารณาเพิม่ เตมิ แนวทางการบำ� บดั นำ้� โสโครกทนี่ ยิ มใช้ คอื การใชร้ ะบบชำ� ระลา้ งนำ�้ โสโครกจากหอ้ งนำ�้ ผา่ นทอ่ ไปเกบ็ ไวย้ งั ถงั เกบ็ น้�ำโสโครก (Holding Tank) ซึง่ เป็นถงั ทีม่ ีการเกดิ กระบวนการยอ่ ยสลายแบบไม่ใชอ้ ากาศและอาศัยการทำ� งาน ของจลุ นิ ทรยี ์ จากนนั้ จงึ เขา้ สกู่ ระบวนการฆา่ เชอื้ โรคกอ่ นทจี่ ะมกี ารระบายลงสทู่ ะเล นอกจากนี้ สงิ่ สำ� คญั ทค่ี วรมี การพจิ ารณา คอื ปรมิ าณการใชส้ ารทำ� ความสะอาดและสารสำ� หรบั ฆา่ เชอื้ โรค เนอ่ื งจากมผี ลในการทำ� ลายปรมิ าณ จลุ นิ ทรยี ใ์ นระบบบำ� บดั นอกจากน้ี ยงั มรี ะบบทอ่ี าศยั การทำ� งานของแบคทเี รยี ทใี่ ชอ้ ากาศในการยอ่ ยสลาย โดยการ ใชร้ ะบบเครอ่ื งเตมิ อากาศ ทำ� การเตมิ อากาศลงสรู่ ะบบบำ� บดั ทางชวี ภาพ แตป่ ระเดน็ ทนี่ า่ กงั วลสำ� หรบั ระบบนคี้ อื เปน็ ระบบที่สามารถก่อใหเ้ กดิ กา๊ ซพิษในระหวา่ งกระบวนการบำ� บดั ได้ 120 คู่มอื การตรวจและการออกเอกสารรบั รองสุขาภิบาลเรือ Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
มาตรฐานสากลและข้อแนะน�ำ ในการประชุมคณะอนกุ รรมการองคก์ รทางทะเลระหวา่ งประเทศวา่ ดว้ ยการปอ้ งกนั มลพิษจากเรอื ใน ค.ศ.1973 (ซึ่งต่อมาใน ค.ศ.1978 ได้มีการปรบั ปรงุ ข้อกำ� หนด และถกู เรียกว่า อนสุ ัญญา MARPOL73/78) ภาคผนวกที่ 4: การปอ้ งกนั มลพษิ นำ้� โสโครกจากเรอื ซง่ึ มผี ลบงั คบั ใชเ้ มอ่ื วนั ท่ี 27 กนั ยายน ค.ศ.2003 และฉบบั ปรบั ปรงุ เมอ่ื วนั ท่ี 1 เมษายน ค.ศ.2004 และมผี ลบงั คับใช้ในวันที่ 1 สิงหาคม ค.ศ.2005 นบั ตงั้ แต่ เดอื นกนั ยายน ค.ศ.2008 อนสุ ญั ญา MARPOL73/78 ภาคผนวกท่ี 4 และจากขอ้ ตกลงของคณะอนกุ รรมการ องคก์ ารทางทะเลระหวา่ งประเทศ 115(51) กำ� หนดไวว้ า่ เรอื เดนิ สมทุ รระหวา่ งประเทศทมี่ กี ารขนสง่ หรอื เดนิ ทาง และมีขนาดบรรจุมากกว่า 400 ตันกรอส หรือสามารถบรรทุกผู้โดยสารหรือคนประจ�ำเรือได้มากกว่า 15 คน จำ� เป็นจะตอ้ งติดตง้ั ระบบการจดั การนำ้� โสโครกอย่างน้อยระบบใดระบบหน่ึง ดงั ตอ่ ไปน้ี • ตดิ ตง้ั ถังบรรจุน้ำ� โสโครกท่ีสามารถรองรับปรมิ าณน�ำ้ โสโครกได้อยา่ งเพียงพอ และมกี ารบง่ ชีร้ ะดบั ปริมาตร แสดงให้ให้อย่างชดั เจน • ติดตัง้ ระบบตดั หรือบดยอ่ ย และระบบฆา่ เช้ือโรคในนำ�้ โสโครก • ตดิ ต้ังระบบบ�ำบัดน้�ำโสโครก ซึ่งไดร้ ับการรับรองตามมาตรฐานของ MEPC.2 (VI) เร่อื ง คำ� แนะน�ำเกย่ี วกบั คุณภาพมาตรฐานของน�ำ้ ทีผ่ า่ นการบำ� บัดหรอื นำ�้ ทิ้ง และแนวทางในการตรวจสอบประสิทธภิ าพระบบบ�ำบดั นำ�้ โสโครก ดงั นนั้ ในกรณขี องเรอื เดนิ สมทุ รทม่ี ปี รมิ าณนำ�้ เสยี เกดิ ขนึ้ มาก และมกั จะมกี ารดำ� เนนิ กจิ กรรมในบรเิ วณทเี่ ปน็ เขต พนื้ ทพ่ี เิ ศษ จงึ ใชร้ ะบบบำ� บดั นำ้� โสโครกในเรอื เดนิ สมทุ ร โดยอาศยั หลกั การการปรบั ปรงุ คณุ ภาพนำ�้ เชน่ การกรอง โดยอาศัย Membrane และการทำ� Reverse Osmosis อนสุ ญั ญา MARPOL73/78 ภาคผนวกที่ 4 เน่ืองจากพบวา่ ในหลายๆ ขอ้ กำ� หนด มีขอ้ คดิ เหน็ ตา่ งๆ เกยี่ วกบั พื้นที่ 10 การจัดการน�้ำโสโครก คณะกรรมการคุ้มครองส่ิงแวดล้อมทางทะเลภายใต้องค์การทางทะเลระหว่างประเทศ หรือ IMO จึงไดม้ กี ารแก้ไขเพิม่ เตมิ รายละเอียดดังตอ่ ไปน้ี • MEPC.2 (VI) วา่ ดว้ ย เกณฑส์ ำ� หรบั การทดสอบระบบบำ� บดั น้�ำโสโครก • MEPC.115 (51) วา่ ดว้ ย การปรบั ปรงุ แกไ้ ขมาตรฐานขอ้ กำ� หนดในอนสุ ญั ญา MARPOL ภาคผนวกที่ 4 • MEPC.157 (55) วา่ ด้วย มาตรฐานในการก�ำหนดอตั ราการระบายน�ำ้ โสโครกทยี่ ังไม่ได้รบั การบำ� บดั • MEPC.159 (55) วา่ ดว้ ย เกณฑส์ ำ� หรบั ระบบบำ� บดั นำ�้ โสโครกทส่ี รา้ งขน้ึ ภายหลงั เดอื นมกราคม ค.ศ.2010 การทบทวนเอกสาร • แบบแปลนระบบบ�ำบัดน้ำ� โสโครก • ใบรบั รองวา่ ด้วยเรือ่ ง การปอ้ งกันมลพิษจากนำ้� เสียจากเรอื โดยองค์การทางทะเลระหวา่ งประเทศ • คู่มือการจัดการความปลอดภยั ระหวา่ งประเทศ • แผนงานในการจัดการน้ำ� โสโครก (ถ้าม)ี • คำ� แนะน�ำในการบำ� รงุ รกั ษาระบบบำ� บัดน้�ำโสโครก (ในกรณที มี่ ีการตดิ ตั้ง) เอกสารอ้างอิง 121 International conventions ILO, Maritime Labour Convention 2006. IMO, International Convention for the Prevention of Pollution from Ships 1973. (modified by the protocol of 1978 relating thereto [MARPOL 73/78]). คู่มอื การตรวจและการออกเอกสารรับรองสุขาภบิ าลเรือ Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
Scientific literature Rooney RM et al. (2004). A review of outbreaks of foodborne disease associated with passenger ships: evidence for risk management. Public Health Reports, 119:427–434. Guidelines and standards ISO 14726-2:2008. Ships and marine technology—Identification colures for the content of piping systems—Part 2: Additional colours for different media and/or functions. Geneva, ISO, 2009. WHO (2011). Guide to ship sanitation, 3rd ed. Geneva, WHO. รหสั ผลการตรวจสอบ: หลกั ฐานที่พบ มาตรการในการควบคมุ และการปฏิบตั ิทถี่ กู ตอ้ ง ้ตอง �ดำเ ินนการ พน้ื ท่ี ผลการเก็บตัวอย่าง การตรวจสอบเอกสาร ้ขอแนะ �นำ 10.1 การทบทวนเอกสาร/ตรวจทานเอกสาร 10.1.1 ใบรับรอง (ISPP) มีอายุเกิน 5 ปี ไม่พบ ส�ำรวจระบบบ�ำบัดน�้ำเสีย (น้�ำโสโครก) ใหม่ q q ใบรับรอง หรือเป็นใบรับรองท่ีไม่ใช่ภาษา เพื่อขอใบรับรอง ISPP แล้วแจ้งต่อผู้มีอ�ำนาจ องั กฤษ หรอื ภาษาฝรงั่ เศส (เชน่ เจา้ พนกั งานควบคมุ โรคตดิ ตอ่ ระหวา่ งประเทศ) 10.1.2 ไมพ่ บ แนวทางปฏบิ ตั ใิ นการดแู ลรกั ษาระบบ จัดท�ำแนวทางการดูแลระบบบ�ำบัดน้�ำเสียและ q q บำ� บดั นำ้� โสโครก ให้รวมอยู่ในคู่มือการจัดการด้านความปลอดภัย q ระหวา่ งประเทศ (ISM) พ้นื ท่ี 10 q 10.1.3 ไม่พบแบบแปลน (Technical drawings) ใหจ้ ดั ทำ� แบบแปลน (Technical drawings) ระบบ q q ของระบบบำ� บดั นำ้� เสยี บำ� บดั นำ้� เสยี สำ� หรบั การตรวจสอบในครงั้ ถดั ไป q 10.1.4 ไม่พบคู่มือการเดินระบบบ�ำบัดน�้ำเสียและ ใหจ้ ดั ทำ� คมู่ อื การเดนิ ระบบและการดแู ลรกั ษาระบบ q q การดแู ลรกั ษาระบบ บำ� บดั นำ้� เสยี สำ� หรบั การตรวจสอบในครงั้ ถดั ไป 10.1.5 ไมพ่ บแผนในการจัดการนำ้� เสยี ของเสียหรือ พัฒนาจัดท�ำแผนงานการจัดการของเสีย ซึ่งรวม q ไมม่ แี ผนงานการจดั การอยเู่ ลย ขนั้ ตอนในการจดั การนำ�้ โสโครกอยดู่ ว้ ย 10.2 น้�ำโสโครกจากห้องอาหาร ติดต้งั ระบบป้องกนั น้�ำไหลย้อนกลับของน�้ำ (เชน่ อ่างล้างจาน (ส�ำหรับใช้เตรียมอาหารหรือ air gaps) 10.2.1 ท�ำความสะอาดจานชาม) เช่ือมตอ่ โดยตรงกับ q ระบบบำ� บัดน้ำ� เสยี ตดิ ตง้ั ปา้ ยเพอ่ื แสดงใหเ้ หน็ วา่ จะตอ้ งทำ� ความสะอาด อา่ งลา้ งจาน กอ่ นทจ่ี ะทำ� การเตรยี มอาหาร 122 คู่มอื การตรวจและการออกเอกสารรบั รองสุขาภิบาลเรอื Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
รหสั ผลการตรวจสอบ: หลกั ฐานทพ่ี บ มาตรการในการควบคุม และการปฏบิ ัตทิ ถ่ี ูกต้อง ้ตอง �ดำเนินการ พ้ืนที่ ผลการเกบ็ ตัวอยา่ ง การตรวจสอบเอกสาร ้ขอแนะน�ำ ตดิ ตง้ั อปุ กรณป์ อ้ งกนั นำ�้ ในทอ่ ไหลยอ้ นกลบั ทเ่ี ครอื่ ง q ท่อระบายของเคร่ืองท�ำน�้ำแข็ง ท่อเคร่ือง ลา้ งจาน q ลา้ งจาน หรอื เครอื่ งบดอาหารเชอื่ มตอ่ โดยตรง q 10.2.2 กบั ระบบบำ� บดั นำ้� เสยี และไมม่ กี ารตดิ ตงั้ อปุ กรณ์ ตดิ ตงั้ อปุ กรณป์ อ้ งกนั นำ�้ ในทอ่ ไหลยอ้ นกลบั ทเี่ ครอ่ื ง q q ปอ้ งกนั นำ้� ในทอ่ ไหลยอ้ นกลบั ทเ่ี หมาะสม ทำ� นำ้� แขง็ q ตดิ ตงั้ อปุ กรณป์ อ้ งกนั นำ้� ในทอ่ ไหลยอ้ นกลบั ทเี่ ครอ่ื ง ตดั ยอ่ ยขยะเศษอาหาร 10.2.3 ไมม่ อี ปุ กรณด์ กั ไขมนั ตดิ ตงั้ ภายในสว่ นทเี่ ชอื่ ม ใหต้ ดิ ตงั้ อปุ กรณด์ กั จบั ไขมนั ระหวา่ งบรเิ วณระบบ q ระหวา่ งหอ้ งครวั กบั ระบบบำ� บดั นำ�้ เสยี ; พบวา่ บำ� บดั นำ�้ เสยี จากครวั กบั ระบบบำ� บดั นำ�้ โสโครก สว่ นทใ่ี ชด้ กั จบั ไขมนั มคี วามสกปรก เนอ่ื งจาก มปี รมิ าณไขมนั สงู เกนิ และไมม่ กี ารดแู ลบำ� รงุ หมนั่ ดแู ลรกั ษาความสะอาดอปุ กรณด์ กั จบั ไขมนั และ รกั ษาทเี่ หมาะสม นำ� กากไขมนั ทร่ี วบรวมไดไ้ ปกำ� จดั อยา่ งเหมาะสม 10.3 น�้ำเสียจากหอ้ งพยาบาล แบบแปลน (Technical drawings) หรือ ลักษณะทางกายภาพของระบบบ�ำบัดน้�ำ 10.3.1 เสียพบว่าของเสีย ที่มาจากห้องพยาบาล แก้ไขให้มีส่วนท่ีเช่ือมต่อ เพื่อให้น้�ำเสียทั้งหมด q q (เชน่ นำ�้ ทง้ิ นำ�้ จากการอาบนำ�้ หรอื หอ้ งนำ้� ) ถกู รวบรวมเขา้ สรู่ ะบบบำ� บดั พื้นที่ 10 ไมไ่ ดถ้ กู ระบายลงสรู่ ะบบบำ� บดั นำ�้ เสยี 10.4 น�้ำเสียจากห้องน้ำ� สาธารณะ ห้องน้�ำรวม หอ้ งส้วม และจดุ ลา้ งมอื 10.4.1 มีรางระบายนำ้� ที่เชอ่ื มตอ่ กับระบบบ�ำบดั ตดิ ตงั้ รางระบายนำ�้ ทเี่ ชอ่ื มตอ่ กบั ระบบบำ� บดั นำ�้ เสยี q q นำ�้ เสยี ไมเ่ พยี งพอ ใหเ้ พยี งพอ 10.4.2 น�้ำเสียจากห้องน้�ำอุดตัน ไม่ระบายได้ หรือ ใหท้ ำ� ความสะอาดทอ่ เพอ่ื ไมใ่ หเ้ กดิ การอดุ ตนั q q สงั เกตเหน็ นำ�้ ไหลยอ้ น q ตดิ ตง้ั ทอ่ ทม่ี ขี นาดเหมาะสม 10.4.3 หอ้ งนำ้� และระบบชกั โครกทำ� งานไมด่ ี ซอ่ มแซมหอ้ งนำ�้ หอ้ งสว้ ม หรอื ระบบชกั โครก q q 10.4.4 จากการตรวจสอบ พบว่า รางระบายน้�ำเสีย ควรปดิ การใชง้ านในบรเิ วณหอ้ งนำ้� หอ้ งสว้ มบรเิ วณ q q ตามแบบแปลนห้องอาบน้�ำ ห้องส้วม ถูกจัด นัน้ ตรวจสอบไม่ให้ท่อน้�ำโสโครกกับท่อน้�ำบรโิ ภค วางอยใู่ นตำ� แหนง่ ดา้ นบนของถงั นำ้� บรโิ ภค เชอ่ื มตอ่ กนั เพอื่ ปอ้ งกนั ไมใ่ หเ้ กดิ การปนเปอ้ื น 10.5 ระวางบรรทกุ สนิ ค้า 10.5.1 พบวา่ นำ้� ทถ่ี กู ระบายออกจากระวางบรรทกุ - ใหเ้ ชอื่ มตอ่ ทอ่ ระบายนำ้� กบั ระบบระบายนำ�้ รวม q q สนิ คา้ หรอื นำ้� จากหอ้ งแชเ่ ยน็ สนิ คา้ เชอื่ มตอ่ - ใหแ้ ยกออกจากระบบบำ� บดั นำ�้ เสยี โดยตรงกบั ระบบบำ� บดั นำ้� เสยี คมู่ ือการตรวจและการออกเอกสารรับรองสขุ าภบิ าลเรือ 123 Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
รหสั ผลการตรวจสอบ: หลกั ฐานทพี่ บ มาตรการในการควบคมุ และการปฏิบัติทถี่ กู ต้อง ้ตอง �ดำเนินการ พ้นื ที่ ผลการเกบ็ ตวั อยา่ ง การตรวจสอบเอกสาร ้ขอแนะน�ำ 10.6 มูลสัตว์/ส่งิ ขบั ถ่ายจากสัตว์ ใหต้ ดิ ตงั้ ระบบระบายนำ�้ ในสว่ นนเ้ี พม่ิ เตมิ q 10.6.1 ขนาดท่อระบายในส่วนน้ี ไม่เหมาะสมและ เพอ่ื ปอ้ งกนั การรว่ั ไหล การกระเดน็ ของมลู สตั ว์ q ไมเ่ ชอื่ มตอ่ กบั ถงั พกั นำ�้ หรอื ระบบบำ� บดั ตดิ ตง้ั ถงั พกั นำ้� สำ� หรบั เกบ็ กกั นำ�้ เสยี ในสว่ นน้ี จนกวา่ q จะระบายเททง้ิ ลงในทท่ี เี่ หมาะสมและปลอดภยั 10.7 ระบบทอ่ ต่างๆ 10.7.1 บริเวณท่อ ไม่มีการก�ำหนดมาตรฐานสีท่ี ใหท้ าสบี รเิ วณทอ่ ตามทกี่ ำ� หนดใหเ้ หมาะสมในทกุ ๆ q q ชัดเจน หรือสีขาดหายไป (เช่น ต้องมีสีด�ำ- 5 เมตร (ซงึ่ การกำ� หนดสดี ำ� -นำ�้ เงนิ -ดำ� นน้ั อา้ งองิ น้ำ� เงนิ -ด�ำ ในทุกๆ 5 เมตร) จากมาตรฐาน ISO14726:2008) ทำ� ความสะอาด และบำ� รงุ รกั ษาทอ่ q 10.7.2 ไมม่ กี ารบำ� รงุ รกั ษาทอ่ พบทอ่ อดุ ตนั ขนาดทอ่ ทำ� การซอ่ มแซมทอ่ ทรี่ วั่ ทนั ทที ท่ี ราบ q q ไมเ่ หมาะสม ทอ่ รวั่ q ตดิ ตงั้ ทอ่ ทมี่ ขี นาดเหมาะสม พ้นื ท่ี 10 10.7.3 ระบบทอ่ มกี ารข้ามไขวก้ ัน กับระบบท่ออืน่ ๆ ทำ� การโยกยา้ ยหรอื นำ� ทอ่ ทม่ี กี ารขา้ มไขวก้ นั ออก q q ทม่ี ขี องเหลวบรรจอุ ยู่ หรอื ทอ่ นำ�้ เสยี วางพาด นำ� ทอ่ ทง้ั หมดทไี่ มใ่ ชท่ อ่ นำ�้ บรโิ ภคออกจากถงั q ผา่ น ถงั นำ้� บรโิ ภค นำ�้ ใช้ หรอื เชอื่ มตอ่ กบั ทอ่ น�้ำบริโภคน�้ำใช้น�ำท่อท้ังหมดที่ไม่ใช่ท่อน้�ำ บรโิ ภคออกจากถงั พบเสน้ ทางของทอ่ นำ�้ เสยี หรอื นำ้� ทง้ิ ผา่ นพน้ื ท่ี ดงั ตอ่ ไปน ้ี • โรงครวั /หอ้ งครวั /ทตี่ ง้ั วางอาหาร/ราววาง 10.7.4 อาหาร เดนิ ระบบทอ่ ใหม;่ เสน้ ทางทอ่ ระบายนำ้� ไมค่ วร q • พน้ื ทเี่ ตรยี มอปุ กรณป์ ระกอบอาหารหรอื ไหลผา่ นพน้ื ทเี่ สยี่ ง q เสริ ฟ์ อาหาร • พน้ื ทใ่ี ชล้ า้ งอปุ กรณป์ ระกอบอาหาร • พน้ื ทเ่ี กบ็ อาหาร 124 คูม่ อื การตรวจและการออกเอกสารรบั รองสขุ าภิบาลเรือ Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
รหสั ผลการตรวจสอบ: หลกั ฐานทพ่ี บ มาตรการในการควบคุม และการปฏิบัตทิ ่ีถกู ตอ้ ง ้ตอง �ดำเนินการ พืน้ ท่ี ผลการเก็บตวั อย่าง การตรวจสอบเอกสาร ้ขอแนะน�ำ 10.8 ถังพัก/ถังเกบ็ น้ำ� เสยี (ส�ำหรับเรือเดนิ สมุทรท่มี ีขนาดใหญ่กว่า 400 ตนั กรอส หรอื มีจำ� นวนคนประจำ� เรือมากกวา่ 15 คน) 10.8.1 พบวา่ ไมม่ ถี งั บรรจนุ ำ้� เสยี ตดิ ตงั้ ถงั บรรจนุ ำ้� เสยี ในบรเิ วณทแ่ี ยกออกจากพนื้ ท่ี q q อนื่ ๆ ใหม้ ขี นาดและวสั ดทุ เี่ หมาะสม โดยการตดิ ตงั้ นนั้ ควรระบรุ ะดบั นำ้� ตดิ ตงั้ ระบบเตอื นเมอ่ื มนี ำ้� เสยี มากเกนิ มรี ะบบทำ� ความสะอาด และระบบปอ้ งกนั การไหลลน้ ตดิ ปา้ ยระบุ “ถงั บรรจนุ ำ้� เสยี ” q ระบขุ นาดบรรจใุ นหนว่ ยลกู บาศกเ์ มตรใหช้ ดั เจน q ถงั บรรจหุ รอื ขนาดความจขุ องถงั นำ้� เสยี ตดิ ตง้ั ถงั บรรจทุ มี่ ขี นาดรองรบั เหมาะสม (โดยอยา่ ง 10.8.2 • ไมม่ กี ารตดิ ปา้ ยกำ� กบั ถงั บรรจนุ ำ�้ เสยี น้อยต้องมีขนาดเพียงพอ เพ่ือรองรับอัตราการเกิด q • มคี วามจไุ มเ่ พยี งพอ นำ�้ เสยี ประมาณ 114 ลติ ร/คน/วนั ซงึ่ เปน็ ไปตาม q • ไมเ่ ปน็ ไปตามการรบั รองของ ISPP คำ� แนะนำ� ของ HELCOM) ตอ่ ใบอนญุ าต ISPP และแจง้ ตอ่ เจา้ หนา้ ทผี่ มู้ อี ำ� นาจ q (เชน่ เจา้ พนกั งานควบคมุ โรคตดิ ตอ่ ระหวา่ งประเทศ) ติดต้ังถังน้�ำเสีย ในท่ีแยกห่างออกจากน�้ำบริโภค q พนื้ ท่ี 10 นำ�้ ใชโ้ ดยทำ� เปน็ ทำ� นบบรเิ วณรอบๆ ตวั ถงั q พบว่ามีการรั่วไหล และการไหลล้นถังน�้ำเสีย q ต้ังอยู่ในบริเวณที่ใกล้กับแหล่งน้�ำบริโภคถัง ทำ� ขอบของถงั เพอื่ ปอ้ งกนั การกระเดน็ q q q นำ�้ เสยี ไมม่ ขี อบ เพอื่ ปอ้ งกนั นำ�้ ไหลลน้ หรอื นำ้� ตดิ ปา้ ยแสดงระดบั นำ�้ เสยี ทเี่ หน็ ชดั เจน 10.8.3 รวั่ ไหล การแสดงระดบั ของนำ้� ในถงั ไมช่ ดั เจน ตดิ ตง้ั การแจง้ เตอื นระดบั สงู q หรอื ไมม่ กี ารตดิ ตง้ั การแจง้ เตอื นระดบั สงู (หรอื ทงั้ 2 อยา่ ง) ตรวจสอบแลว้ พบวา่ เคยมนี ำ้� เสยี ทำ� ความสะอาดและฆา่ เชอื้ โรคในพนื้ ทปี่ นเปอ้ื น q รวั่ หรอื ลน้ (เชน่ พบคราบสกปรกบรเิ วณถงั หรอื ให้ติดต้ังถังที่มีขนาดรองท่ีเพียงพอ (เฉพาะกรณีที่ บรเิ วณโดยรอบ) ตรวจสอบแลว้ พบวา่ นำ้� ไหลลน้ เกดิ จากถงั มขี นาด ไมเ่ พยี งพอ) ซอ่ มแซมบรเิ วณทมี่ กี ารรว่ั ไหล q 10.8.4 ถงั เกบ็ /ถงั พกั นำ�้ เสยี มรี ะบบการระบายอากาศ ตดิ ตง้ั ทอ่ ระบายอากาศบนถงั เกบ็ นำ�้ เสยี q ไมเ่ พยี งพอ หรอื ไมม่ เี ลย พยายามใหม้ กี ารระบายออกสภู่ ายนอกเรอื และหา่ ง q ไกลจากบรเิ วณทม่ี อี ากาศบรสิ ทุ ธ์ิ คู่มือการตรวจและการออกเอกสารรบั รองสขุ าภิบาลเรอื 125 Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
รหสั ผลการตรวจสอบ: หลักฐานทพ่ี บ มาตรการในการควบคุม และการปฏบิ ตั ทิ ถ่ี ูกต้อง ้ตอง �ดำเนินการ พน้ื ที่ ผลการเกบ็ ตวั อยา่ ง การตรวจสอบเอกสาร ้ขอแนะน�ำ 10.9 เครือ่ งบดตดั ของเสียและระบบการฆ่าเชือ้ โรค (หากมีการติดต้ัง) เครอื่ งทใี่ ชบ้ ดตดั และระบบการฆา่ เชอ้ื โรค ติดตั้งเคร่ืองมือและระบบที่ได้รับการรับรองได้ q เปน็ ชนดิ ทไ่ี มผ่ า่ นการรบั รอง หรอื มอี ายกุ าร มาตรฐาน q 10.9.1 ใชง้ านเกนิ 5 ปี หรอื ไมส่ ามารถแสดงผลการ ตอ่ อายใุ บรบั รอง ISPP และแจง้ ตอ่ เจา้ หนา้ ท่ี q q ทดสอบจากตวั อยา่ งได้ หรอื ไมม่ ใี บอนญุ าต เก็บตัวอย่างและทดสอบประสิทธิภาพของระบบ ฆา่ เชอื้ โรค ตาม ISPP การระบแุ ละความสามารถในการรองรบั ของถงั : ตดิ ตงั้ ถงั เกบ็ เพมิ่ เตมิ เพอ่ื เกบ็ นำ�้ เสยี ในระบบ q ไมม่ กี ารตดิ ปา้ ยกำ� กบั 10.9.2 ไมเ่ พยี งพอทจี่ ะรองรบั สง่ิ ของเสยี ทถี่ กู บด ตดิ ปา้ ยระบชุ ดั เจนวา่ เปน็ ระบบบดยอ่ ยและระบบ q q ตดั และฆา่ เชอื้ โรคแลว้ ในระหวา่ งทเ่ี รอื อยู่ ฆา่ เชอื้ โรค หา่ งจากฝง่ั ไมเ่ กนิ 3 ไมลท์ ะเล ติดป้ายก�ำกับ ระบุขนาดบรรจุ ให้ชัดเจน หน่วยเป็น q ไมเ่ ปน็ ไปตามการรบั รองของ ISPP ลกู บาศกเ์ มตร 10.9.3 ปรมิ าณสารเคมที ใี่ ชใ้ นการฆา่ เชอื้ โรค สำ� รองสารเคมที ใ่ี ชใ้ นการฆา่ เชอ้ื โรค q q มไี มเ่ พยี งพอในการเดนิ เรอื ครงั้ ตอ่ ไป อยา่ งนอ้ ยใหเ้ พยี งพอตอ่ การเดนิ เรอื 2 ครงั้ q พ้นื ท่ี 10 10.9.4 เจ้าหน้าที่เดินเรือมีความรู้ในการดูแลรักษา ฝกึ อบรมเจา้ หนา้ ทใี่ หม้ คี วามรเู้ กย่ี วกบั การเดนิ ระบบ q q ระบบไมเ่ พยี งพอ และดแู ลระบบบำ� บดั นำ้� เสยี ฝกึ อบรมเจา้ หนา้ ทตี่ ามคมู่ อื การจดั การความปลอดภยั 10.10 ระบบบ�ำบัดน�ำ้ เสยี (หากมกี ารติดต้งั ) ระบบบ�ำบัดน้�ำเสียที่ไม่ผ่านการรับรองหรือ ทำ� การตดิ ตง้ั ระบบทไ่ี ดร้ บั การรบั รอง q 10.10.1 มอี ายกุ ารใชง้ านมานานกวา่ 5 ปี หรอื ไมส่ ามารถ q q แสดงผลการวเิ คราะห์ หรอื ใบรบั รองไมส่ ามารถ แจง้ กบั เจา้ หนา้ ทผ่ี มู้ อี ำ� นาจในการตอ่ อายใุ บรบั รอง q ใชง้ านได้ (หมดอาย)ุ เปดิ เพอื่ เดนิ ระบบบำ� บดั 10.10.2 ระบบบ�ำบัดน้�ำเสียอยู่ในสภาพที่ไม่สามารถ เกบ็ กกั นำ้� เสยี ไวใ้ นถงั พกั ทเ่ี หมาะสมกอ่ นหรอื ระบาย q q เดินระบบได้ หรือ เกิดการไหลลัดวงจรของ เททิ้งในบรเิ วณท่ีอนญุ าตและไดร้ ับการจดั เตรียมไว้ นำ้� เสยี ในระบบ บรเิ วณทา่ เรอื ซอ่ มแซมระบบบำ� บดั นำ้� เสยี กอ่ นทจ่ี ะระบายนำ้� ลงสู่ q แหลง่ นำ�้ สาธารณะหรอื ทะเล 126 คูม่ ือการตรวจและการออกเอกสารรับรองสุขาภบิ าลเรอื Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
รหัส ผลการตรวจสอบ: หลกั ฐานทีพ่ บ มาตรการในการควบคมุ และการปฏบิ ัติท่ถี ูกตอ้ ง ้ตอง �ดำเนินการ พื้นท่ี ผลการเก็บตัวอยา่ ง การตรวจสอบเอกสาร ้ขอแนะน�ำ เปดิ เดนิ ระบบบำ� บดั นำ้� เสยี กอ่ นระบายลงสแู่ หลง่ นำ�้ q ดูแลบ�ำรุงรักษาระบบตามค�ำแนะน�ำ เพ่ือให้น้�ำท้ิง q เปน็ ไปตามคา่ มาตรฐาน ระบบบำ� บดั นำ�้ เสยี อยใู่ นลกั ษณะไมพ่ งึ ประสงค์ เชน่ ห้ามมีการปล่อยน�้ำทิ้งในระยะ 12 ไมล์ทะเลจาก q ระบบปดิ หรอื เกดิ การไหลลดั วงจร บรเิ วณเสน้ ชายฝง่ั จนกวา่ จะไดร้ บั การแกไ้ ขปญั หา เครอื่ งเตมิ อากาศไมท่ ำ� งาน ซอ่ มแซมเครอื่ งเตมิ อากาศ q 10.10.3 มปี รมิ าณตะกอนในระบบมากเกนิ ไป เตมิ สารฆา่ เชอื้ โรคตามคำ� แนะนำ� ของผผู้ ลติ q q มปี รมิ าณสารฆา่ เชอ้ื โรคไมพ่ อ เกบ็ ตวั อยา่ งเพอื่ วเิ คราะหห์ าเชอ้ื จลุ นิ ทรยี ์ q นำ้� ทบี่ ำ� บดั แลว้ เศษชนิ้ สว่ นใหเ้ หน็ ตามขอ้ กำ� หนดของ MEPC มีกล่ินฉุน หรือมสี ีแปลก (น้�ำท้งิ สีน�้ำตาล อ่อนหรือเหลือง) ก�ำจัดตะกอนส่วนเกินจากถัง และระบายน�้ำทิ้ง ชอ่ งวาลว์ นำ้� ชำ� รดุ ในบรเิ วณทจ่ี ดั ไวร้ องรบั q ท�ำความสะอาด ตรวจสอบและซ่อมแซมถังเก็บ q นำ�้ เสยี ตามคมู่ อื คำ� แนะนำ� อยา่ งสมำ่� เสมอ (เชน่ ทำ� ทกุ ๆ q 6 เดอื น) q 10.10.4 ไมม่ จี ดุ สำ� หรบั เกบ็ ตวั อยา่ ง หรอื มแี ตไ่ มเ่ หมาะสม ตดิ ตงั้ อปุ กรณส์ มุ่ เกบ็ ตวั อยา่ ง ณ จดุ ปลอ่ ยนำ้� ทง้ิ q พื้นที่ 10 q 10.10.5 ไมม่ ี หรอื มรี ะบบระบายอากาศภายในถงั ตดิ ตงั้ ทอ่ ระบาย q ไมเ่ หมาะสม ให้ท�ำการระบายอากาศโดยตรงโดยให้อยู่ห่างไกล จากบริเวณท่ีมีอากาศบริสุทธ์ิ ซ่ึงเป็นทางท่ีอากาศ q ระบายเขา้ ในเรอื 10.11 น้ำ� ทิ้ง 10.11.1 น�้ำเสียท่ีไม่ผ่านการบ�ำบัดถูกระบายสู่แหล่งน�้ำ หยดุ ระบายนำ�้ ทงิ้ ทนั ที และใหร้ ายงานตอ่ เจา้ หนา้ ท่ี q q บริเวณท่าเรือ แม่น้�ำ หรือพื้นท่ีอ่ืนๆ ท่ีต้อง ประจำ� ทา่ เรอื ไดร้ บั การดแู ลเปน็ พเิ ศษ 10.11.2 วาลว์ สำ� หรบั เปดิ ปดิ นำ�้ ทะเลเขา้ ออก ถกู เปดิ ปดิ วาลว์ หรอื ทำ� การซอ่ มวาลว์ ทนั ที q q อยู่ หรอื มกี ารแตกหกั ชำ� รดุ 10.11.3 ไมไ่ ด้ปดิ ทอ่ ระบายน�้ำเสีย ของเสยี จากระบบ ดำ� เนนิ การปดิ วาลว์ ทงั้ หมดทนั ที q q บำ� บดั นำ้� เสยี และนำ้� เสยี ในถงั พกั ทเี่ ชอื่ มตอ่ โดยตรงกบั ทา่ เรอื 10.11.4 ตะกอนสว่ นเกนิ จากถงั พกั หรอื ระบบบำ� บดั เก็บตะกอนส่วนเกินไว้ถังท่ีเหมาะสม จนกว่าจะมี q ซงึ่ รอการกำ� จดั ไป ถกู เกบ็ อยา่ งไมเ่ หมาะสม การกำ� จดั ไมว่ า่ จะสง่ กำ� จดั บรเิ วณทา่ เรอื หรอื กำ� จดั ลงทะเล คมู่ ือการตรวจและการออกเอกสารรับรองสุขาภบิ าลเรือ 127 Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
รหัส ผลการตรวจสอบ: หลกั ฐานท่พี บ มาตรการในการควบคุม และการปฏบิ ัตทิ ถี่ ูกต้อง ้ตอง �ดำเนินการ พนื้ ที่ ผลการเกบ็ ตวั อยา่ ง การตรวจสอบเอกสาร ้ขอแนะน�ำ ไมท่ ราบกฎระเบยี บการปลอ่ ยระบายนำ�้ ทง้ิ ตาม ฝกึ อบรมเจา้ หนา้ ทต่ี ามกฎระเบยี บ ตามอนสุ ญั ญา 10.11.5 อนสุ ญั ญา MARPOL 73/78 หรอื ไมท่ ราบกฎ MARPOL 73/78 และระเบยี บอน่ื ๆ และดำ� เนนิ การ q ระเบยี บการระบายนำ้� บรเิ วณทา่ เรอื หรอื แหลง่ ผนวกขนั้ ตอนตา่ งๆ เหลา่ นี้ ใหอ้ ยใู่ นคมู่ อื การจดั การ q นำ้� โดยรอบ ความปลอดภยั ระหวา่ งประเทศ q ไม่พบท่อการระบายน้�ำเสียลงสู่แหล่งรองรับ ตดิ ตง้ั ทอ่ ระบายนำ�้ เสยี ลงสบู่ รเิ วณโดยรอบทถ่ี กู ตอ้ ง q q ทเี่ หมาะสม การระบายนำ�้ ทงิ้ บรเิ วณชายฝง่ั ที่ เหมาะสมถกู หลกั สขุ าภบิ าล q q 10.11.6 เชอ่ื มตอ่ ไมเ่ ปน็ ไปตามขอ้ กำ� หนดใน MARPOL ใช้แปลนมาตรฐานในการติดตั้งระบบเชื่อมต่อการ q q 73/78 ภาคผนวกท่ี 4 หรอื ขอ้ ตอ่ แบบเปดิ ปดิ ระบายน�้ำทิ้ง ให้เป็นไปตามข้อก�ำหนด MARPOL q 73/78 ภาคผนวกท่ี 4 เรว็ ไมไ่ ดร้ บั ความเหน็ ชอบจากเจา้ หนา้ ที่ q 10.12 ทอ่ นำ�้ ท้ิง 10.12.1 ไม่มีท่อระบายน้�ำทิ้ง ท่อที่ใช้ไม่ได้มาตรฐาน สั่งซื้อท่อน้�ำทิ้งท่ีมีคุณภาพ ใช้วัสดุที่ได้มาตรฐาน q และไมท่ นทานตอ่ การใชง้ าน ไมต่ ดิ ปา้ ยกำ� กบั ทนทานแกก่ ารใชง้ าน และมพี นื้ ผวิ เรยี บ ทอ่ วา่ เปน็ ทอ่ นำ�้ เสยี ติดข้อความก�ำกับท่อส�ำหรับทิ้งน�้ำเสียเท่าน้ัน เพอื่ หลกี เลยี่ งการปนเปอ้ื น พ้นื ท่ี 10 ทำ� ความสะอาดทอ่ ทกุ ครง้ั ทมี่ กี ารใชง้ าน เกบ็ ทอ่ นำ�้ ทง้ิ ไวใ้ นทเ่ี หมาะสม พรอ้ มมขี อ้ ความกำ� กบั 10.12.2 ทอ่ นำ�้ ทงิ้ สกปรก มกี ารปนเปอ้ื น ไมเ่ กบ็ รกั ษาไว้ วา่ ทอ่ สำ� หรบั นำ้� ทงิ้ q ในทส่ี ะดวกตอ่ การใชง้ าน หรอื นำ� ไปเกบ็ รวมไว้ ทำ� ความสะอาดและฆา่ เชอื้ โรค สถานทเี่ กบ็ รกั ษา กบั เครอื่ งมอื อปุ กรณท์ เี่ กย่ี วขอ้ งกบั นำ�้ บรโิ ภค ไมค่ วรเกบ็ ทอ่ นำ�้ บรโิ ภค (นำ้� สะอาด) หรอื เครอื่ งมอื อปุ กรณร์ ว่ มกนั กบั ทอ่ นำ้� ทง้ิ q 10.13 น้ำ� ใต้ทอ้ งเรอื ระบายนำ้� ใตท้ อ้ งเรอื ออก ณ จดุ รบั นำ้� บรเิ วณทา่ เรอื และทำ� ความสะอาดใตท้ อ้ งเรอื ตรวจพบนำ�้ เสยี มลู หนู เศษอาหาร วตั ถทุ ย่ี อ่ ย 10.13.1 สลาย หรอื เนา่ ได้ หรอื สารพษิ ในนำ้� ใตท้ อ้ งเรอื ตรวจสอบวา่ มกี ารรว่ั ไหลหรอื ไหลยอ้ นลน้ ของนำ้� q q โสโครกหรอื ไม่ ก�ำจัดหนู (หากพบมลู หนู) q 10.13.2 พบวา่ มกี ารระบายนำ�้ ทงิ้ ลงสนู่ ำ�้ ใตท้ อ้ งเรอื เกบ็ รวบรวมนำ�้ ทง้ิ ไวท้ ถี่ งั พกั และสง่ ตอ่ ไปยงั สว่ น q q ทท่ี ำ� หนา้ ทใี่ นการฆา่ เชอื้ โรคในระบบบำ� บดั นำ้� เสยี หรอื ระบายทง้ิ ลงสแู่ หลง่ นำ้� ภายใตเ้ งอ่ื นไขขอ้ บงั คบั ทอ้ งถนิ่ และขอ้ บงั คบั ระหวา่ งประเทศ 128 คู่มอื การตรวจและการออกเอกสารรบั รองสขุ าภิบาลเรอื Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
พ้นื ท่ี 11 น้�ำอบั เฉาเรือ บทนำ� แบคทเี รยี พชื และสงิ่ มชี วี ติ หลายชนดิ ซง่ึ ปะปนแฝงตวั อยใู่ นนำ�้ อบั เฉาเรอื และตะกอนจากเรอื เดนิ สมทุ ร สามารถมี ชวี ติ อยรู่ อดไดโ้ ดยทเี่ ราอาจไมร่ ตู้ วั แมว้ า่ ในการเดนิ เรอื สมทุ รจะใชร้ ะยะเวลาทยี่ าวนานกต็ าม การระบายนำ�้ อบั เฉาเรอื และตะกอนลงในบรเิ วณแหลง่ นำ�้ รอบๆ ทา่ เรอื กอ่ ใหเ้ กดิ การกระจายตวั ของจลุ นิ ทรยี ท์ อี่ นั ตรายและสามารถกลายเปน็ แหลง่ กอ่ โรค ทอ่ี าจสง่ ผลกระทบตอ่ การดำ� รงชวี ติ ของมนษุ ย์ สงิ่ แวดลอ้ ม และความสมดลุ ในระบบนเิ วศได้ เรือเดินสมุทรท่ีมีการขนส่งและบรรทุกสินค้า (เช่น เรือเทกอง เรือบรรทุกสินค้า) จะต้องมีการควบคุมสมดุลของเรือใน ระหว่างการขนถ่ายสินค้า ดังน้ัน จึงต้องมีการสูบน�้ำอับเฉาเรือมาใช้ในการรักษาสมดุล ปรับจุดศูนย์ถ่วงให้เรือสามารถ ทรงตัวได้ ทั้งในขณะท่ีมีการขนถ่ายสินค้าเข้าหรือออกจากเรือ ตัวอย่างเช่น หากเรือเดินสมุทรเข้าเทียบบริเวณท่าเรือ โดยภายในเรือไม่มีการบรรทุกสินค้าใดๆ น้�ำอับเฉาเรือท้ังหมดก็จะยังคงบรรจุอยู่ในถังเก็บภายในเรือเพื่อท�ำให้เรือ นนั้ ทรงตวั อยไู่ ด้ ในทำ� นองเดยี วกนั ขณะทมี่ กี ารขนถา่ ยสนิ คา้ ออกจากเรอื เดนิ สมทุ ร กจ็ ะมกี ารสบู ถา่ ยนำ�้ อบั เฉาออกจากเรอื เพอ่ื เปน็ การรกั ษาจดุ ศนู ยถ์ ว่ งของเรอื ไวเ้ ชน่ เดยี วกนั มาตรฐานสากลและข้อแนะน�ำ ในวนั ที่ 13 กุมภาพันธ์ ค.ศ.2004 ได้มกี ารประกาศใชอ้ นสุ ญั ญาระหว่างประเทศว่าดว้ ยการควบคมุ และจัดการ น�ำ้ อับเฉาเรือและตะกอนภายในเรอื เดินสมทุ ร โดยอนสุ ญั ญาฉบบั ดงั กลา่ วนั้นมีผลบังคับใชภ้ ายใน 1 ปี นับตั้งแต่ วนั ทป่ี ระกาศ และเรมิ่ บงั คบั ใชก้ บั รฐั ตา่ งๆ ทวั่ โลก กวา่ 30 รฐั ในการเขา้ รว่ มพธิ ใี หส้ ตั ยาบนั หรอื คดิ เปน็ รอ้ ยละ 35 ของตวั แทนเรือเดนิ พาณิชย์ โดยประมาณ (Article ที่ 18 เร่อื ง การบังคับใช)้ ขอ้ กำ� หนดเฉพาะในการจดั การนำ้� อบั เฉาเรอื (ขอ้ กำ� หนด B-3 เรอื่ ง การจดั การนำ้� อบั เฉาเรอื สำ� หรบั เรอื เดนิ สมทุ ร) พ้นื ที่ 11 • เรือที่มีการก่อสร้างก่อน ค.ศ.2009 และมีถังขนาดบรรจุน้�ำอับเฉาเรือในช่วง 1,500-5,000 ลูกบาศก์เมตร จะตอ้ งมกี ารจดั การนำ้� อบั เฉาภายในเรอื โดยอยา่ งนอ้ ยจะตอ้ งผา่ นเกณฑม์ าตรฐานของการเปลย่ี นถา่ ยนำ�้ อบั เฉาเรอื (Ballast water exchange standard) และภายหลัง ค.ศ.2014 จะต้องผ่านเกณฑ์ข้อก�ำหนดมาตรฐาน ประสิทธิภาพของน้�ำอับเฉาเรอื (Ballast water performance standard) • เรอื ทม่ี กี ารกอ่ สรา้ งกอ่ น ค.ศ.2009 และมถี งั ขนาดบรรจนุ ำ้� อบั เฉาเรอื นอ้ ยกวา่ 1,500 ลกู บาศกเ์ มตร หรอื มากกวา่ 5,000 ลกู บาศกเ์ มตร จะตอ้ งมกี ารจดั การนำ�้ อบั เฉาภายในเรอื โดยอยา่ งนอ้ ยจะตอ้ งผา่ นเกณฑม์ าตรฐานของการ เปล่ียนถา่ ยนำ้� อบั เฉาเรือ (Ballast water exchange standard) และภายหลัง ค.ศ.2016 จะต้องผา่ นเกณฑ์ข้อ ก�ำหนดมาตรฐานประสทิ ธิภาพของน้ำ� อบั เฉาเรอื (Ballast water performance standard) • เรือท่มี ีการกอ่ สรา้ งตงั้ แต่ ค.ศ.2009 และมถี งั ขนาดบรรจนุ �้ำอบั เฉาเรอื น้อยกว่า 5,000 ลูกบาศกเ์ มตร จะต้อง มกี ารจดั การนำ้� อบั เฉาภายในเรอื โดยอยา่ งนอ้ ยจะตอ้ งผา่ นเกณฑม์ าตรฐานขอ้ กำ� หนดมาตรฐานประสทิ ธภิ าพของ นำ้� อับเฉาเรือ (Ballast water performance standard) • เรือที่มีการก่อสร้างระหว่าง ค.ศ.2009-2012 และมีถังขนาดบรรจุน้�ำอับเฉาเรือมากกว่าหรือเท่ากับ 5,000 ลกู บาศกเ์ มตร จะตอ้ งมกี ารจดั การนำ�้ อบั เฉาภายในเรอื โดยอยา่ งนอ้ ยจะตอ้ งผา่ นเกณฑม์ าตรฐานขอ้ กำ� หนด D-1 หรอื D-2 และภายหลงั ค.ศ.2016 จะตอ้ งผา่ นเกณฑข์ อ้ กำ� หนดมาตรฐานประสทิ ธภิ าพของนำ�้ อบั เฉาเรอื (Ballast water performance standard) คูม่ อื การตรวจและการออกเอกสารรับรองสุขาภบิ าลเรือ 129 Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
• เรอื ที่มกี ารกอ่ สร้างใน ค.ศ.2012 เปน็ ตน้ ไป และมถี งั ขนาดบรรจนุ ำ้� อับเฉาเรอื มากกวา่ 5,000 ลกู บาศก์เมตร จะตอ้ งผา่ นเกณฑข์ อ้ กำ� หนดมาตรฐานประสทิ ธภิ าพของนำ�้ อบั เฉาเรอื (Ballast water performance standard) โดยตวั ชวี้ ดั สำ� หรบั มาตรฐานการเปลย่ี นถา่ ยนำ้� อบั เฉาเรอื และมาตรฐานประสทิ ธภิ าพของนำ�้ อบั เฉาเรอื ไดร้ ะบไุ ว้ ในภาคผนวก D เรอื่ ง มาตรฐานสำ� หรบั การจดั การนำ�้ อบั เฉาเรอื ของอนสุ ญั ญาระหวา่ งประเทศวา่ ดว้ ยการควบคมุ และจดั การน�้ำอบั เฉาเรือและตะกอนภายในเรือเดนิ สมทุ ร มรี ายละเอยี ดดงั น้ี ข้อกำ� หนด D-1 เรื่อง มาตรฐานการเปลีย่ นถ่ายน�ำ้ อบั เฉาเรอื ก�ำหนดไว้ว่า เรือเดินสมุทรจะต้องด�ำเนินการเปลี่ยนถ่ายน้�ำอับเฉาเรือ โดยระดับการเปลี่ยนถ่ายท่ีแนะน�ำคือ ประมาณ 95% ของปรมิ าตรนำ�้ อบั เฉาเรอื ทงั้ หมด สำ� หรบั เรอื เดนิ สมทุ รทมี่ กี ารเปลยี่ นถา่ ยนำ้� อบั เฉาเรอื โดยวธิ กี าร สูบนำ�้ ผ่าน (Pumping-through method) จะตอ้ งทำ� การสูบนำ�้ ผ่านอย่างน้อย 3 เท่าของปริมาตรน้ำ� อบั เฉาเรือ ที่บรรจอุ ย่ใู นแตล่ ะถงั เพือ่ ใหเ้ ป็นไปตามเกณฑ์มาตรฐาน ในกรณที ีท่ �ำการสูบน้�ำผา่ นน้อยกวา่ 3 เท่าของปริมาตร นำ�้ อบั เฉาเรอื ทบี่ รรจอุ ยใู่ นแตล่ ะถงั ยงั ถอื วา่ อยใู่ นเกณฑท์ ยี่ อมรบั ได้ เนอ่ื งจากสามารถแสดงใหเ้ หน็ วา่ เรอื เดนิ สมทุ ร ล�ำน้ยี ังคงมีประสทิ ธ.ิ ภาพของระดับการเปลย่ี นถ่ายอย่างน้อย 95% ข้อก�ำหนด D-2 เรอ่ื ง มาตรฐานประสทิ ธภิ าพของนำ้� อบั เฉาเรอื กำ� หนดไวว้ า่ เรอื เดินสมุทรทมี่ ีการจัดการนำ้� อับเฉาเรอื สามารถระบายนำ�้ อบั เฉาเรอื ทงิ้ ได้ โดย • ปรมิ าตรนำ้� อบั เฉาเรอื 1 ลกู บาศกเ์ มตรหรอื มากกวา่ สามารถพบสง่ิ มชี วี ิตไดไ้ มเ่ กนิ จำ� นวน 10 หนว่ ย และเปน็ ส่ิงมีชวี ติ ท่มี ีขนาดเสน้ ผ่านศนู ยก์ ลางตำ่� สดุ ทสี่ ามารถยอมรับไดม้ ีค่าเท่ากบั 50 ไมโครเมตร • ปรมิ าตรน�้ำอับเฉาเรือ 1 มลิ ลิลิตร สามารถพบสงิ่ มีชวี ิตได้ไมเ่ กนิ จำ� นวน 10 หน่วย และเปน็ ส่ิงมชี วี ติ ทม่ี ีขนาด เสน้ ผา่ นศูนยก์ ลางตำ�่ สุด ที่สามารถยอมรบั ได้มคี ่าอยใู่ นชว่ ง 10-50 ไมโครเมตร โดยการระบาย ถ่ายเท หรอื ทิง้ นนั้ จะต้องไม่เกนิ ค่ามาตรฐานความเขม้ ข้นท่กี ำ� หนดไว้ จลุ ินทรยี ท์ ี่ใชเ้ ปน็ ตัวช้ีวดั สภาวะทางสขุ ภาพของมนุษย์ มีดังต่อไปน้ี พ้นื ท่ี 11 • Vibrio cholera (O1 และ O139) ความเขม้ ข้นตำ�่ กวา่ 1 cfu/100 ml หรือต่ำ� กว่า 1 cfu/g ของนำ�้ หนกั เปยี ก ของตัวอยา่ งแพลงกต์ อนสัตว์ • Escherichia coli ความเข้มข้นต่�ำกว่า 250 cfu/100 ml • Intestinal enterrococci ความเขม้ ขน้ ต่�ำกว่า 100 cfu/100 ml ระบบการจัดการน�้ำอับเฉาเรือต้องเป็นระบบท่ีได้รับการรับรองจากเจ้าหน้าท่ีและต้องเป็นไปตามค�ำแนะน�ำ ซง่ึ ระบุไว้ในอนสุ ัญญาขอ้ ตกลงระหว่างประเทศว่าดว้ ย การคุ้มครองสิง่ แวดลอ้ มทางทะเล (ขอ้ กำ� หนด D-3 เรือ่ ง ข้อก�ำหนดในการให้การรับรองระบบการจัดการน้�ำอับเฉาเรือ) ซ่ึงรวมไปถึงระบบต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นระบบท่ีมี การใชส้ ารเคมี สาร Biocide การใช้จุลินทรยี ์ การใช้กลไกทางชีวภาพ หรืออนื่ ๆ ที่เก่ยี วขอ้ งกับการเปลี่ยนไปของ คณุ ลกั ษณะทางเคมแี ละกายภาพของน้�ำอบั เฉาเรือ คำ� แนะนำ� ในอนสุ ญั ญาขอ้ ตกลงระหวา่ งประเทศวา่ ดว้ ยการคมุ้ ครองสงิ่ แวดลอ้ มทางทะเล ในการจดั การนำ�้ อบั เฉาเรอื คำ� แนะนำ� สำ� หรับอุปกรณ์รองรับตะกอน (G1) คำ� แนะนำ� ในการสุม่ เก็บตวั อยา่ งน้�ำอบั เฉาเรอื (G2) ค�ำแนะนำ� สำ� หรบั การปฏบิ ตั เิ ทียบเท่าในการจัดการน้�ำอับเฉาเรือ (G3) คำ� แนะนำ� ส�ำหรบั การจัดการน้�ำอบั เฉาเรอื และการพัฒนาแผนงานการจัดการน้�ำอับเฉาเรือ (G4) ค�ำแนะน�ำสำ� หรับอปุ กรณร์ องรับน้�ำอบั เฉาเรือ (G5) 130 ค่มู อื การตรวจและการออกเอกสารรับรองสุขาภบิ าลเรือ Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
คำ� แนะน�ำส�ำหรับการเปลย่ี นถา่ ยน�้ำอบั เฉาเรอื (G6) คำ� แนะนำ� ในการประเมินความเส่ียงภายใต้ขอ้ บังคบั A-4 (G7) คำ� แนะน�ำในการให้การรับรองระบบการจดั การนำ�้ อับเฉาเรอื (G8) ขนั้ ตอนในการใหก้ ารรบั รองระบบจดั การน�ำ้ อับเฉาเรอื ท่ีมีการใช้สารประกอบทางเคมี (G9) ค�ำแนะน�ำในการใหก้ ารรบั รองและการควบคมุ เทคโนโลยใี นการบำ� บัดน้�ำอับเฉาเรอื (G10) ค�ำแนะน�ำในการออกแบบระบบเปล่ยี นถ่ายน�ำ้ อับเฉาเรอื และมาตรฐานในการก่อสรา้ ง (G11) คำ� แนะน�ำในการออกแบบและการก่อสร้างระบบควบคุมตะกอนบนเรอื เดินสมทุ ร (G12) ค�ำแนะน�ำเพมิ่ เติมในการจัดการนำ�้ อบั เฉาในสถานการณฉ์ ุกเฉนิ (G13) ค�ำแนะนำ� ในการกำ� หนดพ้นื ที่สำ� หรบั ใชใ้ นการเปล่ียนถา่ ยน�้ำอบั เฉาเรือ (G14) ความเส่ยี งหลกั การรุกล้�ำคุกคามของชนิดพันธุ์ต่างถิ่นเป็นปัญหาวงกว้างเนื่องมาจากการขยายตัวทางการค้าและปริมาณการ จราจรหลายทศวรรษที่ผ่านมา ส่งผลกระทบในหลายพน้ื ท่ีทั่วโลก ประกอบกบั การศึกษาที่ช้ใี หเ้ ห็นว่า อตั ราการ ขยายพันธุ์และการคุกคามของชนิดพันธุ์ต่างถิ่นนั้นมีจ�ำนวนเพิ่มมากขึ้นไปในระดับที่น่าวิตกกังวล แผ่กระจาย วงกว้างลุกลามไปยังพ้ืนท่ีอ่ืนๆ ในทางกลับกันกิจกรรมการค้าทางทะเลยังคงมีการเจริญเติบโตอย่างต่อเนื่อง เพราะปญั หาดงั กลา่ วนัน้ อาจจะยังไมส่ ง่ ผลกระทบทรี่ า้ ยแรงสูงสดุ กเ็ ปน็ ได้ เหตุการณท์ เ่ี ห็นไดช้ ดั จากปญั หาดงั กลา่ ว เชน่ กรณีของสตั วน์ ำ้� รกุ ราน สายพันธุ์ “หอยมสั เซลิ ม้าลาย” ในทะเล สาบเกรตเลคของอเมริกาเหนือและแคนาดา จากการติดมาจากการเปลี่ยนถ่ายน้�ำของเรือสินค้าท่ีมาจากยุโรป เกดิ การเจรญิ เตบิ โตขยายพนั ธจ์ุ ำ� นวนมาก จนทำ� ใหท้ อ่ สบู นำ้� ของระบบบำ� บดั นำ้� เสยี เกดิ การอดุ ตนั สง่ ผลใหเ้ จา้ ของ เรอื และทา่ เรอื ตอ้ งชดใชค้ า่ เสยี หายกวา่ แสนลา้ นดอลลาร์ เพอื่ ทำ� ความสะอาดและจดั การกบั ปญั หาน้ี นอกจากน้ี ยงั มี กรณขี อง “ตวั หววี นุ้ พนั ธอ์ุ เมรกิ นั ” ซง่ึ หลดุ เขา้ ไปในทะเลดำ� และทะเล AZOV จนสรา้ งความเสยี หายตอ่ ธรุ กจิ ประมง พาณิชยอ์ ยา่ งหนกั เน่ืองจากเปน็ สตั วช์ นดิ พันธ์ุต่างถนิ่ ทก่ี นิ แพลงกต์ อนทเี่ ป็นอาหารของปลาแอนโชวีเป็นอาหาร พ้นื ที่ 11 นอกจากความเส่ียงดงั กลา่ วข้างต้น การจัดการนำ�้ อับเฉาเรอื อย่างไม่เหมาะสม กส็ ง่ ผลกระทบตอ่ สุขภาพ ดงั จะ เหน็ ไดจ้ ากการเกดิ เหตกุ ารณก์ ารระบาดของเชอ้ื อหวิ าตกโรค จากการระบายนำ�้ อบั เฉาเรอื ทง้ิ บรเิ วณอา่ วเมก็ ซโิ ก ทางตอนใตข้ องประเทศสหรัฐอเมริกา และพืน้ ท่ีอน่ื ๆ การสมุ่ เก็บตวั อย่าง มาตรฐานค�ำแนะน�ำขององค์การทางทะเลระหว่างประเทศ เรื่อง การคุ้มครองสิ่งแวดล้อมทางทะเล 58/28 ภาคผนวกที่ 3 สามารถใชร้ า่ งแนวทางการสมุ่ เกบ็ ตวั อยา่ งนำ�้ อบั เฉาเรอื (G3) เปน็ คมู่ อื อา้ งองิ ในการสมุ่ เกบ็ ตวั อยา่ ง น�้ำอับเฉาเรือได้ หากจ�ำเป็นต้องมกี ารประเมนิ ความเสยี่ งทางสุขภาพ โดยคมู่ อื ดงั กลา่ วนมี้ วี ตั ถปุ ระสงคเ์ พอื่ ใหผ้ ทู้ ม่ี อี ำ� นาจ เชน่ เจา้ หนา้ ทป่ี ระจำ� ดา่ นตรวจ หรอื เจา้ หนา้ ทปี่ ระจำ� ทา่ เรอื สามารถเรียนรู้และเข้าใจเทคนิคในการสุ่มเก็บและวิเคราะห์ตัวอย่างน้�ำอับเฉาเรือได้ เพ่ือใช้ในการพิจารณาว่า เรือเดินสมุทรได้ปฏิบัติตามอนุสัญญาการจัดการน�้ำอับเฉาเรือ ตามท่ีระบุไว้ใน Article 9 เร่ือง การตรวจสอบ เรือเดนิ สมทุ ร และข้อบงั คบั D-1 และ D-2 หรือไม่ ในสว่ นน้ี การดำ� เนนิ การสมุ่ เกบ็ ตวั อยา่ งควรกระทำ� การเกบ็ ในขณะทกี่ ำ� ลงั มกี ารระบายนำ�้ อบั เฉาเรอื ทง้ิ ณ บรเิ วณ ปลายทอ่ ซงึ่ เปน็ จดุ สดุ ทา้ ย หรอื เกบ็ ในบรเิ วณทใี่ กลก้ บั จดุ ทมี่ กี ารระบายนำ้� อบั เฉาเรอื ทงิ้ มากทสี่ ดุ ในกรณที รี่ ะบบ คมู่ ือการตรวจและการออกเอกสารรับรองสุขาภบิ าลเรอื 131 Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
บำ� บดั นำ้� อบั เฉาเรอื ไมไ่ ดถ้ กู ออกแบบใหม้ ที อ่ ระบาย หรอื ไมส่ ามารถเกบ็ ไดท้ ป่ี ลายทอ่ จะตอ้ งมกี ารเตรยี มการเพอื่ ก�ำหนดจุดเก็บตัวอย่างน้�ำอับเฉาเรือในส่วนอื่นๆ นอกจากนี้ การตรวจประเมินเรือเดินสมุทรว่า ปฏิบัติตามข้อ บงั คับ D-2 หรอื ไม่น้นั จะมบี ริเวณซึ่งไมค่ วรกระทำ� การสุม่ เกบ็ ตัวอยา่ งน�ำ้ อับเฉาเรือ ซงึ่ ไดแ้ ก่ บริเวณหอ้ งทใี่ ช้ใน การซ่อมบำ� รงุ บริเวณท่อซงึ่ ใช้ในการวดั ระดบั นำ�้ และบรเิ วณทอ่ อากาศ สำ� หรบั หลกั การสมุ่ เกบ็ ตวั อยา่ งในลกั ษณะอนื่ ๆ ซง่ึ ใชใ้ นการตรวจประเมนิ เรอื เดนิ สมทุ รวา่ การจดั การนำ้� อบั เฉาเรอื เปน็ ไปตามอนสุ ญั ญาหรอื ไมน่ น้ั ควรมกี ารพจิ ารณาหลกั การดงั ตอ่ ไปน้ี เพอื่ ใหเ้ ปน็ ไปในแนวทางเดยี วกนั กบั หลกั การ สมุ่ เกบ็ ตวั อยา่ งทไี่ ดก้ ลา่ วไปขา้ งตน้ และเพอื่ เปน็ การสรา้ งความเชอ่ื มนั่ ใหก้ บั อตุ สาหกรรมการขนสง่ ทางทะเล • เป็นคู่มอื ท่ีมคี วามสอดคลอ้ งกบั คำ� แนะนำ� • เป็นคู่มือท่ีให้ผลการวิเคราะห์ท่ีสามารถใช้เป็นตัวแทนน�้ำอับเฉาเรือของเรือเดินสมุทรน้ันได้ ไม่ว่าจะเป็น การเกบ็ จากถังเก็บน�ำ้ อับเฉาเรือถงั ใดกต็ าม • เปน็ คมู่ อื ท่มี ีการพิจารณาถงึ ผลกระทบจากปริมาณตะกอนแขวนลอยทีอ่ าจปะปนมาในขณะสมุ่ เกบ็ ตัวอย่าง • เป็นคมู่ อื ทม่ี ีการพจิ ารณาต�ำแหนง่ การเกบ็ ตัวอยา่ งทีเ่ หมาะสม เช่น จดุ ที่มีการระบายของเสีย • เปน็ คมู่ อื ทใ่ี หผ้ ลทงั้ ในเชงิ ปรมิ าณและคณุ ภาพเพยี งพอทจ่ี ะสามารถประเมนิ และแสดงใหเ้ หน็ ไดว้ า่ นำ้� อบั เฉาเรอื น้ี มีคณุ ภาพเปน็ ไปตามมาตรฐานทเี่ กี่ยวข้องหรอื ไม่ • การเก็บตัวอย่างควรกระท�ำโดยผู้ปฏิบัติงานที่มีความรู้ ความเชี่ยวชาญ และปฏิบัติงานภายใต้หลักของ ความปลอดภัย • ขนาดของตวั อย่างต้องมีปรมิ าณเหมาะสมเพยี งพอทจี่ ะสามารถใหผ้ ลวิเคราะห์ได้ • มกี ารเก็บรักษาสภาพตัวอยา่ ง เพือ่ ให้ม่ันใจไดว้ ่า สามารถใชใ้ นการวเิ คราะห์เพอื่ เปรียบเทียบกบั มาตรฐานได้ • ควรมกี ารวเิ คราะหต์ วั อยา่ งทนั ทที ไี่ ดร้ บั ตวั อยา่ ง โดยหอ้ งปฏบิ ตั กิ ารทม่ี มี าตรฐานและไดร้ บั การรบั รอง • มีการจดั การขนสง่ จัดการ และเก็บรกั ษาสภาพตวั อย่าง โดยอาศัยหลักการ Chain of Custody พ้นื ท่ี 11 กอ่ นทำ� การสมุ่ เกบ็ ตวั อยา่ งและการทดสอบวา่ ตวั อยา่ งนำ้� อบั เฉาเรอื จะมคี ณุ ภาพเปน็ ไปตามขอ้ กำ� หนด D-2 หรอื ไมน่ นั้ จะตอ้ งทำ� การตรวจสอบเบอ้ื งตน้ กอ่ นวา่ เรอื เดนิ สมทุ รลำ� นเี้ ปน็ เรอื ทมี่ ศี กั ยภาพพอทจี่ ะไดม้ าตรฐานและเปน็ ไปตามขอ้ กำ� หนดหรอื ไม่ ซงึ่ การตรวจสอบในลกั ษณะนม้ี สี ว่ นชว่ ยใหเ้ จา้ หนา้ ทแี่ ละผมู้ สี ว่ นเกยี่ วขอ้ งในการดำ� เนนิ การสามารถระบมุ าตรการในการปรบั ปรงุ ฟน้ื ฟไู ดอ้ ยา่ งทนั ทว่ งที โดยอาศยั อำ� นาจทมี่ อี ยเู่ พอื่ หลกี เลยี่ งผลกระทบดา้ น อนื่ ๆ ที่อาจเกิดขน้ึ จากการระบายนำ�้ อบั เฉาเรอื ท่ีไมไ่ ด้มาตรฐาน ในเหตุการณ์ฉุกเฉิน หรือในกรณีที่มีการระบาดของโรคเกิดขึ้น เจ้าหน้าที่ประจ�ำด่านจะเป็นผู้ท่ีมีอ�ำนาจในการ ปรบั เปลย่ี นแนวทางการสมุ่ เกบ็ ตวั อยา่ งได้ เพอื่ ใหส้ ามารถทราบผลไดใ้ นระยะเวลาอนั รวดเรว็ ทงั้ น้ี เรอื เดนิ สมทุ ร ทเ่ี ขา้ เทยี บทา่ จะตอ้ งแสดงรายละเอยี ดทเ่ี กย่ี วขอ้ งกบั วธิ กี ารสมุ่ เกบ็ ตวั อยา่ ง โดยทไ่ี มจ่ ำ� เปน็ ตอ้ งแจง้ ใหก้ บั องคก์ าร อนามัยโลก หากแตเ่ ป็นการแจง้ ให้ทราบเพื่อใหเ้ กิดประโยชนก์ บั ผทู้ ีม่ ีสว่ นเกี่ยวข้อง เอกสารที่ตอ้ งพจิ ารณา • แบบก่อสร้างระบบบำ� บดั น�ำ้ อับเฉาเรือ • แบบฟอรม์ การรายงานผลน�้ำอบั เฉาเรือ ตามคำ� แนะนำ� ขององคก์ รทางทะเลระหวา่ งประเทศ • คมู่ ือการจดั การความปลอดภัยระหว่างประเทศ • ขัน้ ตอนในการดแู ลรกั ษาระบบบำ� บัดนำ�้ อบั เฉาเรือ 132 คมู่ ือการตรวจและการออกเอกสารรับรองสขุ าภบิ าลเรือ Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
เอกสารอ้างองิ International conventions IMO (2007), International Convention for the Control and Management of Ships’ Ballast Water and Sediments. Resolution MEPC. 152(55) Guidelines for sediments reception facilities (G1). London, IMO, 2005. Resolution MEPC.123(53) Guidelines for ballast water management equivalent compliance (G3). London, IMO, 2005. Resolution MEPC.124(53) Guidelines for ballast water exchange (G6). London, IMO, 2005. Resolution MEPC.127(53) Guidelines for ballast water management and development of ballast water management plans (G4). London, IMO, 2005. Resolution MEPC.140(54) Guidelines for approval and oversight of prototype ballast water treatment technology programmes (G10). London, IMO, 2006. Resolution MEPC.149(55) Guidelines for ballast water exchange design and construction standards (G11). London, IMO, 2006. Resolution MEPC.150(55) Guidelines on design and construction to facilitate sediment control on ships (G12). London, IMO, 2006. Resolution MEPC.151(55) Guidelines on designation of areas for ballast water exchange (G14). London, IMO, 2006. Resolution MEPC.153(55) Guidelines for ballast water reception facilities (G5). London, IMO, 2006. Resolution MEPC.161(56) Guidelines for additional measures regarding ballast water management including emergency situations (G13). London, IMO, 2007. Resolution MEPC.162(56) Guidelines for risk assessment under Regulation A-4 of the BSM Convention (G7). London, IMO, 2007. พ้นื ที่ 11 Resolution MEPC.169(57) Procedure for approval of ballast water management systems that make use of active substances. London, IMO, 2008. Resolution MEPC.173(58) Guidelines for ballast water sampling (G2). London, IMO, 2008. Resolution MEPC.174(58) Guidelines for approval of ballast water management systems (G8). London, IMO, 2008. Resolution MEPC.175(58) Information reporting on type approved ballast water management systems. London, IMO, 2008. Resolution MEPC.188(60) Installation of ballast water management systems on new ships in accordance with the application dates contained in the Ballast Water Management Convention (BWM Convention). London, IMO, 2010. Scientific literature McCarthy SA, Khambaty FM (1994). International dissemination of epidemic Vibrio cholera by cargo ship ballast and other non-potable waters. Applications in Environmental Microbiology, 60: 2597–2601. คมู่ ือการตรวจและการออกเอกสารรับรองสขุ าภบิ าลเรือ 133 Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
รหสั ผลการตรวจสอบ: หลักฐานทพี่ บ มาตรการในการควบคมุ และการปฏิบตั ทิ ่ีถกู ต้อง ้ตอง �ดำเนินการ พ้ืนที่ ผลการเก็บตวั อยา่ ง การตรวจสอบเอกสาร ้ขอแนะน�ำ 11.1 การจัดการ 11.1.1 ไม่มีแบบบันทึก/รายงานผลน�้ำอับเฉาเรือ จัดท�ำแบบฟอร์มรายงานผลน�้ำอับเฉาเรือฉบับ q q ตามคำ� แนะนำ� ขององค์การทางทะเลระหว่าง สมบูรณ์ ตามค�ำแนะน�ำขององค์การทางทะเล ประเทศ (IMO) ระหว่างประเทศ (IMO) จัดท�ำแผนงานจดั การนำ�้ อับเฉาเรือ (BWMP) โดย q ยึดตามหลักการขององค์การทางทะเลระหว่าง q 11.1.2 ไม่มีแผนงานในการจัดการน�้ำอับเฉาเรือ ประเทศ (IMO) q (BWMP) ใหด้ ำ� เนนิ การในทกุ ขน้ั ตอนตามทรี่ ะบไุ วใ้ นแผนงาน ในการจัดการนำ้� อับเฉาเรือ (BWMP) 11.1.3 มีการติดตั้งระบบบ�ำบัดนำ้� อบั เฉาเรอื จัดท�ำคู่มือการใช้งานระบบบ�ำบัดน้�ำอับเฉาเรือ q q แตไ่ ม่พบคู่มอื การใชง้ าน ส�ำหรับการตรวจสอบคร้งั ตอ่ ไป 11.2 การเปลย่ี นถา่ ยและบ�ำบดั น้ำ� อับเฉาเรือ ปิดวาล์วระบายนำ�้ อับเฉาเรอื ทกุ ตวั ทันที q 11.2.1 ไม่มีการเปล่ียนถ่ายน้�ำอับเฉาเรือบริเวณ ด�ำเนินการแจ้งกบั เจ้าหน้าทีท่ ีเ่ กยี่ วขอ้ ง q q กลางทะเล หรอื ไมม่ รี ะบบบำ� บดั นำ้� อบั เฉาเรอื q หรือไม่มีการบ�ำบัดน้ำ� อับเฉาเรอื หากมีเหตุจ�ำเป็นต้องมีการระบายน�้ำอับเฉาเรือ สามารถทำ� ไดภ้ ายใตก้ ารควบคมุ ดแู ลของเจา้ หนา้ ที่ พ้นื ท่ี 11 ผู้มีอำ� นาจ 11.2.2 จากการทดสอบความเค็มของตัวอย่างน้�ำ แจ้งต่อเจ้าหน้าที่ท่ีเก่ียวข้องด�ำเนินการสุ่มเก็บ q q พบวา่ เรอื ระหว่างประเทศไมไ่ ด้มีการดำ� เนนิ ตวั อยา่ งเพ่อื ประเมินจลุ ินทรียท์ อ่ี าจกอ่ ใหเ้ กดิ การเปล่ียนถา่ ยกนั บรเิ วณกลางทะเล ความเสยี่ งอันตรายและเช้อื ก่อโรคในน้�ำ ปดิ วาล์วระบายน�ำ้ อับเฉาเรือทกุ ตวั ทนั ที q 11.2.3 ระบบบ�ำบัดน้�ำอับเฉาเรือไม่ได้มาตรฐาน หากมีเหตุจ�ำเป็นต้องมีการระบายน�้ำอับเฉาเรือ q q ตามองคก์ ารทางทะเลระหวา่ งประเทศกำ� หนด สามารถทำ� ไดภ้ ายใตก้ ารควบคมุ ดแู ลของเจา้ หนา้ ที่ ผู้มีอำ� นาจ 11.3 การระบายน้ำ� อบั เฉาเรอื 11.3.1 พบวา่ มีการระบายนำ้� อบั เฉาเรอื ทีไ่ ม่ไดร้ ับการ หยดุ ท�ำการระบายน�้ำอบั เฉาเรอื ทนั ทแี ละแจ้ง q q บ�ำบัดหรือเปลี่ยนถ่ายลงสู่แหล่งน้�ำบริเวณ เจ้าหน้าท่ีผ้มู อี ำ� นาจ ทา่ เรอื หรอื พนื้ ทบ่ี รเิ วณอนื่ ๆ ทม่ี กี ารควบคมุ 134 คมู่ ือการตรวจและการออกเอกสารรับรองสุขาภิบาลเรือ Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
พื้นที่ 12 ระวางบรรทกุ สินค้า บทน�ำ ปจั จยั ทม่ี ผี ลตอ่ ความเสย่ี งดา้ นสาธารณสขุ บนเรอื ไดแ้ ก่ การออกแบบการกอ่ สรา้ ง การจดั การและการดำ� เนนิ การ จดั เกบ็ สนิ คา้ ความเสยี่ งดา้ นสาธารณสขุ บางประเภทสามารถออกจากประเทศหนง่ึ ไปสอู่ กี ประเทศหนง่ึ ผา่ นสนิ คา้ ท่ีปนเป้อื นหรือตดิ เชื้อซึ่งน�ำมาเกบ็ ในทเ่ี กบ็ สนิ ค้า การปนเปอ้ื นหรอื ตดิ เช้อื ของสินค้าจากสัตว์หรอื แมลงบนเรือท่ี เป็นพาหะของโรค รวมถึงมีมาตรการการป้องกันและควบคุมที่ไม่เพยี งพอในเชิงคณุ ภาพหรือปรมิ าณ สถานท่ีเกบ็ สนิ คา้ บนเรือควรท�ำให้ว่างสำ� หรบั การตรวจสอบ ตามมตขิ อง IMO A.864 (20) และค่มู ือเกย่ี วกบั การ ขนถา่ ยสนิ คา้ ทเี่ ปน็ ของแขง็ แบบเทกองสำ� หรบั สถานปี ลายทาง (BLU Code) ฉบบั ปี 2008 ควรใชค้ วามระมดั ระวงั เป็นพิเศษก่อนเข้าพื้นที่ท่ีถูกปิดล้อมในเรือ เนื่องจากอาจมีความเส่ียงจากสภาวะอากาศที่ไม่ปลอดภัยในสถานที่ เกบ็ รกั ษาสนิ คา้ ในเรอื โดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ ทท่ี เี่ กบ็ สนิ คา้ ซง่ึ ถกู รมควนั ฆา่ เชอื้ และแมลงระหวา่ งการเดนิ ทาง และ/หรอื สภาวะทท่ี ำ� ใหม้ อี อกซเิ จนตำ่� หรอื ตดิ ไฟ หรอื มไี อระเหยทเี่ ปน็ พษิ การตรวจสอบสถานทเี่ กบ็ สนิ คา้ ควรดำ� เนนิ การ ทนั ทหี ลงั จากถา่ ยเทสนิ คา้ เสรจ็ สน้ิ และปลอดภยั สำ� หรบั การเขา้ ตรวจสอบ มาตรฐานสากลและข้อแนะน�ำ คำ� แนะนำ� ของ IMO เขา้ พื้นท่ีปดิ ล้อมเรือ [มติ A.864(20)] IMO Recommendations for entering enclosed spaces aboard ships [resolution A.864(20)] 3 การประเมิน 3.2 ข้ันตอนปฏิบัติส�ำหรับการทดสอบสภาวะอากาศในพ้ืนที่และการเข้าพ้ืนที่ควรตัดสินใจบนพ้ืนฐานของการ ประเมินเบ้อื งตน้ ซ่ึงขึน้ อยกู่ ับการประเมนิ ความเสีย่ งวา่ เป็นดงั ต่อไปน้ี 1. มคี วามเสี่ยงน้อยทส่ี ดุ ต่อสุขภาพหรอื ชีวติ ของบุคคลทเี่ ข้าพืน้ ที่ 2. ไมม่ คี วามเส่ียงเฉยี บพลันตอ่ สขุ ภาพหรอื ชีวติ แตค่ วามเสยี่ งอาจเกิดขน้ึ ในช่วงการทำ� งานในพ้นื ทีน่ นั้ และ 3. ความเส่ียงตอ่ สขุ ภาพหรือชีวติ ถกู ระบไุ ว้ ในกรณที ก่ี ารประเมนิ เบอื้ งตน้ ระบวุ า่ มคี วามเสยี่ งนอ้ ยทสี่ ดุ ตอ่ สขุ ภาพหรอื ชวี ติ หรอื ความเสยี่ งอาจเกดิ ขนึ้ ในระหวา่ ง พ้นื ที่ 12 การทำ� งานในพนื้ ที่ ควรปฏบิ ตั ติ ามตามขอ้ ควรระวงั ทรี่ ะบไุ วใ้ นสว่ นที่ 4, 5, 6 และ 7 อยา่ งเหมาะสม ในกรณีที่การประเมินเบื้องต้นระบุความเสี่ยงต่อชีวิตหรือสุขภาพและถ้าจ�ำเป็นต้องเข้าพ้ืนท่ี ควรปฏิบัติตาม ขอ้ ควรระวงั เพม่ิ เติมตามที่ระบไุ ว้ในส่วนท่ี 8 9.5 การรมควนั ฆ่าเชื้อและแมลง เมอ่ื มกี ารรมควนั ฆา่ เชอื้ และแมลงในเรอื ควรปฏบิ ตั ติ ามคำ� แนะนำ� อยา่ งละเอยี ดตา่ งๆ ทพี่ บไดใ้ นคำ� แนะนำ� การใช้ ยาฆ่าแมลงบนเรอื พืน้ ทอี่ ื่นๆ ซึง่ ตดิ กับพน้ื ที่ที่ถกู รมควันกค็ วรถกู ปฏบิ ัตเิ ชน่ เดยี วกับพน้ื ที่ทีไ่ ดร้ ับการรมควนั IMO I267: 2008, คมู่ อื การขนถา่ ยสนิ คา้ ประเภทของแขง็ แบบเทกองส�ำหรับสถานปี ลายทาง (BLU Code) ฉบับปี 2008 (IMO I267:2008, Manual on loading and unloading of solid bulk cargoes for terminal representatives (BLU Code), 2008 edition) คู่มือนี้ประกอบด้วยกฎระเบียบเพื่อป้องกันมลพิษจากขยะในครัวเรือนและขยะมูลฝอยอ่ืนๆ ภาคผนวกก�ำหนด ประเภทตา่ ง ๆ ของของเสยี ทถี่ ือวา่ เป็นขยะ ระยะหา่ งจากพ้ืนดินท่ีอนญุ าตให้ท้งิ ขยะและควรทง้ิ อยา่ งไร คู่มอื การตรวจและการออกเอกสารรับรองสุขาภบิ าลเรอื 135 Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
อนุสญั ญาระหว่างประเทศวา่ ดว้ ยการป้องกันมลพษิ จากเรือ ค.ศ.1973 (แกไ้ ขโดยโปรโตคอลปี ค.ศ.1978) ที่เกย่ี วข้องกบั [MARPOL 73/78]) (International Convention for the Prevention of Pollution from Ships 1973 (modified by the protocol of 1978 relation thereto [MARPOL 73/78]) ตามข้อตกลงน้ี ของเสยี ประเภทดังต่อไปน้ี ถือว่าเป็นขยะจากการขนสง่ สินคา้ : ไม้หรือวสั ดใุ กล้เคียงท่ใี ช้กันสนิ ค้า กระทบกนั ไม้พาเลทท่ชี ำ� รุดเสียหาย เชอื ก และสิง่ ทใ่ี ช้คลมุ สนิ ค้า IMO SOLAS XII / 6.5.1 – การปอ้ งกนั สถานที่เกบ็ สนิ คา้ จากอุปกรณท์ ใ่ี ชใ้ นการขนสนิ ค้าข้นึ และลงจากเรือ และ SOLAS XII / 6.5.3 – ความล้มเหลวของช้นิ สว่ นโครงสร้างและแผงต่างๆ ในสถานทเ่ี กบ็ สนิ ค้า ความเส่ียงหลกั ความเสี่ยงหลักตา่ งๆ ทางดา้ นสาธารณสุขบนเรอื ประกอบไปด้วย การออกแบบ การก่อสรา้ ง การจดั การ และ การด�ำเนินงานของสถานที่เก็บสินค้า ความเส่ียงด้านสาธารณสุขบางประการอาจเดินทางจากประเทศหนึ่งไป สู่อีกประเทศหน่ึงผ่านทางสินค้าท่ีมีการปนเปื้อนหรือติดเชื้อซ่ึงถูกน�ำมาเก็บในที่เก็บสินค้า การปนเปื้อนหรือ ติดเช้ือของสินค้าจากสัตว์หรือแมลงบนเรือที่เป็นพาหะของโรค รวมถึงมีมาตรการการป้องกันและควบคุมท่ี ไมเ่ พยี งพอในเชิงคุณภาพหรอื ปริมาณ เอกสารท่ตี อ้ งพิจารณา • แผนการจดั การ • ระเบียบข้นั ตอนการปฏิบัติงาน • ระเบยี บขน้ั ตอนการปฏิบัตงิ านและบนั ทกึ การทำ� งานในพืน้ ทอ่ี บั อากาศ • ระเบยี บข้ันตอนการปฏบิ ัตงิ านโดยวิธี Lock-out และ Tag-out • เอกสารข้อมูลความปลอดภยั • แบบกอ่ สรา้ ง (รวมถึงการระบายนำ้� ) • แบบระบบระบายอากาศ • บันทึกการควบคมุ สตั วห์ รอื แมลงที่เป็นพาหะของโรค พ้นื ท่ี 12 • ตารางการท�ำความสะอาด เอกสารอ้างอิง International conventions IMO, International Convention for the Safety of Life at Sea (SOLAS), Regulation XII/6.5.1. London, IMO, 1974. IMO, I267:2008 Manual on loading and unloading of solid bulk cargoes for terminal representatives. London, IMO, 2008. IMO, Recommendations for entering enclosed spaces aboard ships. London, IMO, 1997. 136 ค่มู ือการตรวจและการออกเอกสารรบั รองสขุ าภบิ าลเรอื Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
รหสั ผลการตรวจสอบ: หลกั ฐานทพ่ี บ มาตรการในการควบคุม ้ตอง �ดำเนินการ พ้ืนที่ ผลการเก็บตัวอย่าง การตรวจสอบเอกสาร และการปฏิบัตทิ ่ีถูกตอ้ ง ้ขอแนะน�ำ 12.1 ขน้ั ตอนการปฏิบัติงาน 12.1.1 ไ ม ่ มี ขั้ น ต อ น ก า ร ค ว บ คุ ม ค ว า ม เ ส่ี ย ง ด ้ า น จัดท�ำขั้นตอนควบคุมความเส่ียงด้านสาธารณสุข q q สาธารณสขุ ตามประเภทของสนิ คา้ บนเรอื หรอื มี ส�ำหรับพนักงาน ผู้เดินทางที่อาจได้รับผลกระทบ q แตข่ าดประสทิ ธภิ าพ จากเรอื และสนิ คา้ ทมี่ าถงึ ทา่ เรอื q พฒั นาขัน้ ตอนการปฏบิ ัตงิ านท่ีเหมาะสม 12.2 การก่อสรา้ ง ออกแบบ วางแผนผัง 12.2.1 พบว่าการก่อสร้าง ออกแบบและการวาง การกอ่ สรา้ ง ออกแบบ และวางแผนผงั ใหเ้ หมาะสม q แผนผังมีแนวโน้มท่ีจะท�ำให้เกิดความเส่ียง ตามวตั ถปุ ระสงค์ ดา้ นสาธารณสขุ 12.2.2 พบวัสดขุ องเหลว กา๊ ซ ส่งิ แปลกปลอมท่ี ดำ� เนนิ การฆา่ เชอื้ โรค กำ� จดั แมลงหรอื พาหะนำ� โรค q q ปนเป้อื น หรอื พบสตั วแ์ ละแมลงท่ีเป็น หากพบหลกั ฐานการปนเปอ้ื น พาหะของโรค แยกสินค้าท่ีต้องสงสัยหรือแสดงสัญญาณของการ q ปนเป้อื นหรือการเสอื่ มสภาพ 12.3 การทำ� ความสะอาดและการซอ่ มบ�ำรงุ 12.3.1 วสั ดทุ ก่ี อ่ สรา้ งทำ� ความสะอาดยาก และ/หรอื แก้ไขขอ้ บกพรอ่ งและปรับปรงุ โดยใช้วสั ดุทส่ี ะดวก q q ออกแบบการกอ่ สรา้ งเออื้ ตอ่ สตั วห์ รอื แมลงท่ี ในการทำ� ความสะอาดและขจดั สง่ิ ปนเปอ้ื น เปน็ พาหะนำ� โรคเขา้ มาอาศยั ทิ้งหรอื แยกวัสดุทป่ี นเปอ้ื น q 12.3.2 พบสัตว์หรือแมลงพาหะน�ำโรค และ/หรือ ด�ำเนินการฆ่าเชื้อโรค ก�ำจัดแมลง พาหะน�ำโรค q พนื้ ท่ี 12 q แหลง่ รงั โรค โดยทนั ที 12.4 อปุ กรณส์ ำ� หรับควบคมุ สภาพแวดลอ้ ม 12.4.1 ไม่มีอุปกรณ์ท่ีจ�ำเป็นในการควบคุม สภาพ แก้ไขข้อบกพร่องของอุปกรณ์และจัดท�ำข้ันตอน q q แวดล้อมตามชนิดสินค้าท่ีบรรทุก หรือมี การปฏบิ ตั งิ านเพอื่ ใหก้ ารดำ� เนนิ งานมปี ระสทิ ธภิ าพ ไมเ่ พยี งพอ หรอื อุปกรณไ์ มม่ ีประสทิ ธภิ าพ 12.5 การระบายน�ำ้ 12.5.1 ท่อระบายน้�ำไม่แยกจากกัน และแยกจาก แก้ไขข้อบกพร่องเพื่อให้แน่ใจว่าท่อระบายน้�ำ q q ระบบระบายนำ�้ อน่ื ๆ แยกจากกนั และแยกออกจากระบบระบายนำ�้ อน่ื ๆ 12.5.2 พบท่อระบายน้�ำต่อกับท่อระบายน้�ำเสียจาก แยกทอ่ ระบายนำ้� ออกจากทอ่ นำ้� เสยี จากนำ้� ใช/้ ของ q q น้�ำใช้/ของเสียจากคนประจ�ำเรือ หรือของ เสยี จากคนประจ�ำเรือหรอื ของเสียทางการแพทย์ เสยี ทางการแพทย์ ค่มู อื การตรวจและการออกเอกสารรับรองสุขาภิบาลเรือ 137 Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
รหัส ผลการตรวจสอบ: หลกั ฐานท่ีพบ มาตรการในการควบคมุ ้ตอง �ดำเนินการ พนื้ ท่ี ผลการเก็บตัวอยา่ ง การตรวจสอบเอกสาร และการปฏิบัตทิ ถี่ ูกต้อง ้ขอแนะน�ำ 12.5.3 ไมพ่ บทอ่ ระบายนำ้� ลงสถู่ งั นำ้� ทง้ิ สำ� หรบั นำ้� ลา้ ง ปรบั ปรงุ ทอ่ ระบายนำ�้ ปลอ่ ยนำ้� ทง้ิ ลงสถู่ งั นำ้� ทงิ้ q q ระวาง โดยใหม้ ชี อ่ งระบายอากาศ q q 12.6 การระบายอากาศ 12.6.1 ช่องปล่อยอากาศออกของระบบอากาศเย็น ติดต้ังท่อแยกส�ำหรับการระบายอากาศเคร่ืองปรับ q หรืออากาศร้อน (หรือท้ังสองระบบ) รองรับ อากาศและระบบทำ� ความรอ้ น การทำ� งานมากกวา่ หนง่ึ ระบบ แยกชอ่ งระบายอากาศแต่ละสว่ นออกจากกนั ตดิ ตง้ั อปุ กรณป์ อ้ งกนั สตั วห์ รอื แมลงทเี่ ปน็ พาหะ นำ� โรคจากชน้ั ดาดฟา้ ตรงไปยงั ทเ่ี กบ็ สนิ คา้ รวมถงึ หอ้ งเครอ่ื งยนตแ์ ละหอ้ งหมอ้ ไอนำ้� โดยตดิ ตง้ั อปุ กรณ์ q 12.6.2 ปอ้ งกนั สตั วห์ รอื แมลงทง้ั สองดา้ น โดยไมต่ อ่ ทอ่ ขยาย q พบสัตว์หรือแมลงพาหะน�ำโรค และ/หรือ ตามแนวนอน แหลง่ รงั โรค ด�ำเนินการฆ่าเชื้อโรค ก�ำจัดแมลง พาหะน�ำโรค q ทนั ที พ้นื ที่ 12 138 คมู่ อื การตรวจและการออกเอกสารรับรองสุขาภิบาลเรอื Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
พืน้ ที่ 13 พ้นื ทแี่ ละระบบอ่ืนๆ บทนำ� ระบบและพ้ืนท่ีอ่ืนๆ ท่ีอาจก่อให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพ พาหะน�ำโรคเป็นความเสี่ยงท่ีส�ำคัญต่อสุขภาพของ ผโู้ ดยสารและสมาชกิ คนประจำ� เรอื หากบนเรอื มยี งุ หนู แมลงสาบ แมลงวนั เหบ็ เหา และหมดั หนู ซงึ่ ทง้ั หมดนี้ สามารถส่งผ่านเช้ือโรคมาสู่มนุษย์ได้ รังหนูที่ถูกสร้างในพ้ืนท่ีท่าเรือกลายเป็นพานะน�ำโรคต่างๆ เช่น กาฬโรค ไขร้ ากสาดใหญจ่ ากหนู (murine typhus) ซาลโมเนลโลสสิ (salmonellosis) โรคทรคิ โิ นซสิ (trichinosis) โรคฉห่ี นู (leptospirosis) และโรคไขห้ นกู ดั (rat-bite fever) การเฝา้ ระวงั และควบคมุ พาหะนำ� โรคและแหลง่ รงั โรคจงึ เปน็ สง่ิ จำ� เปน็ ตอ่ การปอ้ งกนั สขุ ภาพของคนบนเรอื น�้ำขังเน่ืองจากฝนตกหนักหรือน�้ำท่วมสามารถเป็นแหล่งเพาะพันธุ์ยุง ท�ำให้เพ่ิมความเสี่ยงในการสัมผัสพาหะ นำ� โรคได้ เชน่ ไข้เลือดออก (dengue fever) ไขม้ าลาเรยี (malaria) และโรคไข้เวสต์ไนล์ (West Nile fever) เครื่องซักผ้าและอุปกรณ์ซักรีดเป็นส่ิงท่ีจ�ำเป็นบนเรือตาม C92 อนุสัญญาที่พักของคนประจ�ำเรือ (ทบทวน) ปี ค.ศ.1949 (C92 Accommodation of Crews Convention (Revised) ปี ค.ศ.1949 เอกสารน้ีกลา่ วถงึ มาตรฐานขน้ั พน้ื ฐานสำ� หรบั พนื้ ที่ โครงสรา้ ง การจดั การ และอปุ กรณส์ ำ� หรบั อำ� นวยความสะดวกทถ่ี กู สขุ ลกั ษณะ น�้ำท้ิงจากการซักรีดถูกจัดไว้ในประเภทน�้ำเสีย ในภาคผนวก 5 ของอนุสัญญาระหว่างประเทศเพ่ือการป้องกัน มลพิษจากเรอื ปี ค.ศ.1973 (ปรบั ปรงุ จากสนธสิ ญั ญา ปี ค.ศ.1978 อ้างใน MARPOL 73/78) ภายใตก้ ฎการ ป้องกันมลพิษในอดีต ของเหลวท่ีเป็นของเสียจากห้องครัวไม่จัดว่าเป็นของเสีย ดังน้ัน จึงไม่มีข้อจ�ำกัดในการ ปลอ่ ยมลพษิ ตามทกี่ ลา่ วไวใ้ นระเบยี บ MARPOL 73/78 แมว้ า่ นำ้� ทงิ้ ทวั่ ไปจะเปน็ อนั ตรายนอ้ ยกวา่ นำ้� เสยี แตน่ ำ�้ ทงิ้ ก็มีองค์ประกอบที่ท�ำให้เกิดอันตรายได้ เช่น การตกค้างของสารซักฟอก และคลอรีนจากการฟอกขาวในน�้ำทิ้ง จากการซกั รดี มาตรฐานสากลและข้อแนะนำ� กฎอนามยั ระหว่างประเทศ พ.ศ.2548 (International Health Regulations 2005: IHR 2005) มาตรา 24 ผบู้ ังคบั เรอื รฐั ภาคคี วรใชม้ าตรการในการปฏิบัติทีส่ อดคล้องกับขอ้ บงั คับนเี้ พอื่ ใหม้ ่นั ใจวา่ ผบู้ งั คบั เรือ พ้นื ที่ 13 (a) ปฏิบัตติ ามมาตรการดา้ นสุขภาพท่ีองค์การอนามัยโลกแนะน�ำและปฏิบัตโิ ดยรฐั ภาคี (b) แจ้งผู้เดินทางให้ทราบถึงมาตรการด้านสุขภาพที่องค์การอนามัยโลก แนะน�ำและปฏิบัติโดยรัฐภาคีท่ีจะ บงั คับใชบ้ นเรือและ (c) ดแู ลเรอื ในความรบั ผดิ ชอบใหป้ ราศจากแหลง่ ของการตดิ เชอื้ หรอื การปนเปอ้ื น รวมถงึ พาหะนำ� โรคและแหลง่ รังโรคด�ำเนินมาตราการตรวจวัด เพ่ือควบคุมแหล่งของการติดเชื้อหรือปนเปื้อนอาจมีความจ�ำเป็นหาก ตรวจพบหลักฐาน ภาคผนวก 1B จดั โครงการอบรมหรอื ฝกึ บคุ ลากรเพือ่ ควบคมุ พาหะน�ำโรคและแหลง่ รังโรคในและใกลบ้ รเิ วณจุด ผ่านเข้าออก คมู่ อื การตรวจและการออกเอกสารรบั รองสขุ าภบิ าลเรือ 139 Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
ภาคผนวก 5 มาตรการตรวจวดั เฉพาะสำ� หรบั โรคทเี่ กิดจากพาหะ อนสุ ัญญาแรงงานทางทะเล ค.ศ.2006 (ILO Maritime Labour Convention 2006) ข้อบังคบั 3.1 ที่พักและสง่ิ อ�ำนวยความสะดวกเพื่อการพกั ผ่อนหย่อนใจ มาตรฐาน A3.1 ท่ีพกั และสิง่ อ�ำนวยความสะดวกเพอ่ื การพักผอ่ นหย่อนใจ 13 จดั ใหม้ ีส่ิงอำ� นวยความสะดวกในการซักรดี อย่างเหมาะสม ข้อบังคับ 3.1 ทีพ่ ักและสิง่ อ�ำนวยความสะดวกเพอื่ การพกั ผอ่ นหย่อนใจ ขอ้ แนะนำ� B3.1.7 ที่พกั ที่ถกู สุขอนามยั 4. จดั ใหม้ ีสิง่ อำ� นวยความสะดวก ในการซักรีดสำ� หรับนักเดินเรือ รวมถึง (a) เคร่ืองซกั ผ้า (b) เครอ่ื งอบแห้ง หรือห้องอบรอ้ นและหอ้ งระบายอากาศท่เี หมาะสม และ (c) เตารีดและโตะ๊ รีดผา้ หรืออปุ กรณ์ท่ใี ชแ้ ทนได้ อนสุ ัญญาระหว่างประเทศที่เกี่ยวกบั แรงงานในงานเรอื เดนิ ทะเล (ILO c92 Accommodation of Crews Convention (Revised), 1949) มาตรา 13: 12. เรอื ทกุ ลำ� ตอ้ งจดั ใหม้ สี งิ่ อำ� นวยความสะดวกในการซกั ผา้ และทำ� ใหแ้ หง้ ในขนาดทเ่ี หมาะสมกบั คนประจำ� เรอื และระเวลาปกตขิ องการเดนิ ทาง 13. หากไม่สามารถแยกห้องซักรดี ออกมาได้ ควรจดั ให้มอี ่างทเี่ หมาะสมตดิ ต้งั ในหอ้ งซักลา้ ง โดยจัดให้มนี ำ้� เย็น และน�้ำร้อนหรอื หมอ้ ต้มน้ำ� 14. จัดสิ่งอ�ำนวยความสะดวกส�ำหรับการท�ำให้ผ้าแห้งแยกออกจากห้องนอนและห้องอาหาร มีการติดตั้งการ ระบายอากาศและความร้อนทีเ่ หมาะสม รวมท้งั การติดตัง้ อุปกรณ์แขวนเสอ้ื ผา้ ความเสยี่ งหลัก โรคจ�ำนวนมากสง่ ผา่ นมาถึงมนษุ ยผ์ า่ นหาพะนำ� โรค เช่น หนู ยุง แมลงสาบ แมลงวนั เห็บเหา และหมดั หากไมม่ ี การควบคมุ ทเ่ี หมาะสม พาหะเหลา่ นหี้ ากขน้ึ ไปบนเรอื และเกดิ การแพรพ่ นั ธแ์ุ ละนำ� ไปถงึ ประเทศอน่ื ๆ ได้ สาเหตุ เหลา่ นี้น�ำไปสูค่ วามเส่ยี งทางสุขภาพท่ีรุนแรงตอ่ คนประจำ� เรือและผโู้ ดยสารได้ นอกจากนี้ คนและพาหะน�ำโรค พ้นื ท่ี 13 บนเรือสามารถแพรก่ ระจายโรคไปยังท่าเรือในประเทศอื่นๆ ได้ ตวั อยา่ งเชน่ นำ้� ขงั บนเรอื หรอื เรอื ชชู พี ทำ� ใหเ้ ปน็ แหลง่ ทอี่ ยอู่ าศยั และวางไขข่ องยงุ ตวั เตม็ ไวของยงุ จะออกมาจาก น�้ำทว่ มขังและจะวางไข่ในชว่ งหนึ่งของวงจรชวี ติ หากมีน้ำ� ทว่ มขงั เป็นเวลานานหรอื มฝี นตกหนกั ลงมาเร่ือยๆ ยงุ จะมกี ารขยายพนั ธุ์เพ่ิมข้ึนอยา่ งตอ่ เนอื่ งหลายสปั ดาห์หรอื เป็นเดอื น หากไมม่ ีการควบคุมท่ีมีประสิทธิภาพ ยงุ จะ ติดไปกับเรอื และแพรก่ ระจายโรคติดเชื้อผา่ นการเดนิ ทางระหวา่ งประเทศได้ ความเสย่ี งอน่ื ๆ รวมถงึ การสมั ผสั เลอื ดหรอื วสั ดตุ ดิ เชอื้ อนื่ ผา่ นวสั ดทุ ปี่ นเปอ้ื นซง่ึ เกดิ จากการจดั การทไ่ี มเ่ หมาะสม ในช่วงการเก็บท�ำความสะอาด เช่น พนักงานซักรีดสัมผัสกับสิ่งท่ีปนเปื้อนโดยไม่มีการสวมใส่อุปกรณ์ป้องกัน อันตรายส่วนบุคคลที่เหมาะสม การใช้สารเคมีอันตรายในกระบวนการซักรีด ฝุ่นจากเสื้อผ้าและผงซักฟอก การระบายอากาศของสถานทท่ี ำ� งานทง้ั หมดน้ีนำ� ไปสคู่ วามเส่ียงต่อสุขภาพได้ 140 คูม่ ือการตรวจและการออกเอกสารรบั รองสขุ าภบิ าลเรอื Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
เอกสารท่ตี อ้ งพิจารณา แผนการจดั การพาหะน�ำโรคแบบบูรณาการ เอกสารอา้ งอิง International conventions อนสุ ัญญาแรงงานทางทะเล พ.ศ.2549 (ILO Maritime Labour Convention 2006) Scientific literature Anselmo M et al. (1996). Port malaria caused by Plasmodium falciparum: a case report. LeInfezioni in Medicina, 4:45–47. Delmont J et al. (1994). Harbour-acquired Plasmodium falciparum malaria. Lancet, 344:330–331. Delmont J et al. (1995). Apropos of 2 cases of severe malaria contracted in the port of Marseille Bulletin de la Societe de Pathologie Exotique, 88:170–173. Draganescu N et al. (1977). Epidemic outbreak caused by West Nile virus in the crew of a Romanian cargo ship passing the Suez Canal and the Red Sea on route to Yokohama. Virologie, 28:259–262. Fijan S, Sostar-Turk S, Cencic A (2005). Implementing hygiene monitoring systems in hospital laundries in order to reduce microbial contamination of hospital textiles. Journal of Hospital Infection, 61(1):30–38. Peleman R et al. (2000). Indigenous malaria in a suburb of Ghent, Belgium. Journal of Travel Medicine, 7:48–49. Raju N, Poljak I, Troselj-Vukic B (2000). Malaria, a travel health problem in the maritime community. Journal of Travel Medicine, 7:309–313. Rubin L, Nunberg D, Rishpon S (2005). Malaria in a seaport worker in Haifa. Journal of Travel Medicine, 12:350–352. Schultz MG et al. (1967). An outbreak of malaria on shipboard. American Journal of Tropical Medicine and Hygiene, 16:576–579. Shoda M et al. (2001). Malaria infections in crews of Japanese ships. International Maritime พนื้ ท่ี 13 Health, 52:9–18. คูม่ ือการตรวจและการออกเอกสารรบั รองสุขาภบิ าลเรือ 141 Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
รหสั ผลการตรวจสอบ: หลักฐานที่พบ มาตรการในการควบคมุ และการปฏบิ ัตทิ ถี่ กู ต้อง ้ตอง �ดำเนินการ พ้นื ท่ี ผลการเก็บตวั อยา่ ง การตรวจสอบเอกสาร ้ขอแนะน�ำ 13.1 ระบบการจดั การพาหะนำ� โรคบนเรือ 13.1.1 ไม่มที ่ีกันหนู ติดต้ังท่ีกันหนู เพื่อป้องกันหนูขึ้นบนเรือโดยการ q q ไต่ขึน้ ตามเชอื กผูกเรือ 13.1.2 ไมม่ แี ผนการจดั การพาหะนำ� โรคแบบบรู ณาการ จัดท�ำแผนการจดั การพาหะนำ� โรคแบบบรู ณาการ q q มีการเฝ้าระวังพาหะและแหล่งรังโรคเป็นประจ�ำ q 13.1.3 ไม่มีรายงานผลการควบคุมพาหะน�ำโรคท่ี เชน่ การวางกับดักหนแู ละอปุ กรณ์อนื่ ๆ q ด�ำเนินการ (รวมถึงการใช้สารฆา่ แมลง) จดั ทำ� รายงานการควบคุมพาหะนำ� โรค และการใช้ q สารฆ่าแมลง 13.2 น้�ำทว่ มขัง พบวา่ มนี ำ�้ ขงั ในทต่ี า่ งๆ ของเรอื (เชน่ ผา้ คลมุ ด�ำเนินการตามข้ันตอนการควบคุมความเสี่ยงทาง เรอื ชชู พี ทอ้ งเรอื ชอ่ งระบายนำ้� ขา้ งเรอื กนั สาด สขุ ภาพของคนประจำ� เรอื และผโู้ ดยสาร และชมุ ชน 13.2.1 รางระบายนำ�้ ระบบบำ� บดั อากาศ) ซง่ึ เปน็ ทอ่ี ยู่ ซ่ึงอาจจะได้รับผลกระทบจากเรือและสินค้าที่น�ำ q q ของตวั ออ่ นแมลง พบวา่ มรี อ่ งหรอื ทอ่ ระบายนำ้� เข้ามายงั ทา่ เรอื ทเี่ ปน็ แหลง่ นำ้� ขงั ได้ 13.2.2 พบพาหะน�ำโรคที่มีชีวิตหรือตัวอ่อนในน้�ำขัง กำ� จัดน้ำ� ขงั และด�ำเนินการควบคมุ พาหะนำ� โรค q q ภายในเรือชูชีพ 13.3 ตดิ ต้ังเครอ่ื งซกั ผา้ และอบรีด 13.3.1 วสั ดทุ ตี่ ดิ ตงั้ และออกแบบทำ� ความสะอาดยาก ออกแบบและติดตั้งวัสดุใหม่ เพ่ือให้ง่ายต่อการ q q ท�ำความสะอาดและลดการปนเป้อื น พ้นื ท่ี 13 13.3.2 การตดิ ตั้งระบบกำ� จดั ของเสยี และน�้ำท้ิงที่ ปรับปรงุ แก้ไขระบบการจดั การของเสียและนำ�้ ทง้ิ q ไมเ่ หมาะสม เพื่อลดความเสี่ยงจากการอุดตันและง่ายต่อการ q ท�ำความสะอาด q 13.3.3 ประตแู ละหนา้ ตา่ งระบายอากาศทไ่ี มเ่ หมาะสม ปรบั ปรุงประตแู ละหน้าต่างใหม้ ีการระบายอากาศ q 13.3.4 พืน้ ทำ� ความสะอาดยาก ปรบั ปรงุ พนื้ ใหมด่ ว้ ยวสั ดทุ ที่ นทาน ทำ� ความสะอาด q q งา่ ยปอ้ งกนั ความช้ืน และระบายน้ำ� ไดด้ ี 142 ค่มู อื การตรวจและการออกเอกสารรบั รองสขุ าภบิ าลเรือ Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
รหัส ผลการตรวจสอบ: หลกั ฐานทพ่ี บ มาตรการในการควบคุม และการปฏบิ ัตทิ ่ถี ูกต้อง ้ตอง �ดำเนินการ พื้นที่ ผลการเกบ็ ตัวอยา่ ง การตรวจสอบเอกสาร ้ขอแนะน�ำ 13.4 การท�ำความสะอาดและบ�ำรุงรักษา 13.4.1 พบคนประจำ� เรอื ทท่ี ำ� ความสะอาดหอ้ งพกั คนประจ�ำเรือที่เป็นพนักงานท�ำความสะอาดมี q q ผโู้ ดยสารหรือคนประจำ� เรือที่ป่วย ไม่มกี าร การป้องกันตนเอง รวมถึงการใช้อุปกรณ์ป้องกัน สวมใส่อปุ กรณ์ป้องกนั อันตรายส่วนบคุ คล อนั ตรายสว่ นบคุ คลทใ่ี ชแ้ ลว้ ทง้ิ หลงั ทำ� ความสะอาด หอ้ งพกั ผโู้ ดยสารทป่ี ่วย 13.4.2 สารซกั ลา้ งท�ำความสะอาดไม่เพยี งพอ จดั เตรยี มสารซกั ลา้ งและซกั รดี หรอื ผลติ ภณั ฑอ์ น่ื ๆ q q ท่ีคุณสมบัติใกล้เคยี งกนั ให้เพยี งพอ 13.4.3 พบหลักฐานการรว่ั การไหลลน้ หรือการ บำ� รงุ รกั ษาระบบระบายนำ้� ไมใ่ หร้ ว่ั ซมึ หรอื ไหลยอ้ น q q ปนเปื้อน ขา้ มพ้นื ท่ีในระบบระบายนำ�้ ทงิ้ พบหลักฐานคนประจ�ำเรือท่ีท�ำความสะอาด เปลยี่ นผา้ เชด็ ทำ� ความสะอาดทกุ ครงั้ ทมี่ กี ารทำ� ความ q มีการใช้ผ้าผืนเดียวกันเช็ดท�ำความสะอาด สะอาดหอ้ งพกั ผโู้ ดยสารหรอื คนประจำ� เรอื ทป่ี ว่ ย 13.4.4 หอ้ งพกั ผโู้ ดยสารหรอื คนประจำ� เรอื ทปี่ ว่ ยกบั q ห้องพักผู้โดยสารหรือคนประจ�ำเรือที่ปกติ ท�ำความสะอาดห้องพักผู้โดยสารหรือคนประจ�ำ โดยท�ำความสะอาดห้องพักผโู้ ดยสารหรอื เรอื ทป่ี กติ กอ่ นจะไปทำ� ความความสะอาดหอ้ งพกั q คนประจ�ำเรอื ท่ีป่วยมากอ่ น ผู้โดยสารหรือคนประจำ� เรอื ท่ปี ว่ ย พนื้ ท่ี 13 คมู่ อื การตรวจและการออกเอกสารรับรองสขุ าภบิ าลเรอื 143 Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
ภาคผนวก 144 คู่มือการตรวจและการออกเอกสารรับรองสุขาภบิ าลเรอื Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
ภาคผนวก 1 ูรปแบบ เอกสาร ัรบรองการยกเ ้วนการควบ ุคมสุขา ิภบาลเ ืรอ (SSCEC)/เอกสารรับรองการควบคุม ุสขา ิภบาลเรือ (SSCC) ภาคผนวก คูม่ ือการตรวจและการออกเอกสารรบั รองสขุ าภบิ าลเรอื 145 Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
1 (a) หลกั ฐานของการตดิ เช้อื หรือการปนเป้อื น รวมท้งั พาหะในทกุ ระยะการเติบโต สัตว์รังโรคของพาหะ หนูหรอื สปชี ี่สอ์ ่ืนท่ีอาจนำ� พาโรค สารเคมแี ละความเสยี่ งอน่ื ต่อสขุ ภาพมนุษย์ สัญญาณของมาตรการอนามยั ท่ี ไม่เพียงพอ (b) ขอ้ มูลท่เี ก่ียวกบั ผู้ปว่ ยแต่ละราย (จะถูกรวมไวใ้ นการส�ำแดงสุขภาพขณะเดนิ สมุทร) 2 ผลจากตัวอยา่ งที่เก็บบนเรือ การวิเคราะหจ์ ะถูกจัดใหน้ ายเรือด้วยวิธีการทีส่ ะดวกทีส่ ุดและ ถ้าตอ้ งการ การตรวจซำ�้ ทีท่ ่าเรอื หนา้ ทีเ่ หมาะสมตามเสน้ ทางซ่งึ สอดคล้องกันกบั วนั ท่ตี รวจซ�้ำตามเอกสารรับรองน้ี เอกสารรับรองการยกเว้นการควบคุมสุขาภิบาลเรอื (SSCEC)/ เอกสารรับรองการการควบคมุ สขุ าภิบาลเรือ (SSCC) มอี ายุ 6 เดอื น แต่อาจตอ่ อายไุ ด้ 1 เดอื น ถา้ การตรวจไม่อาจจัดการที่ทา่ เรอื ไดแ้ ละไมม่ ี หลกั ฐานของการตดิ เชือ้ หรือการปนเปือ้ น ภาคผนวก 146 คู่มอื การตรวจและการออกเอกสารรับรองสุขาภิบาลเรือ Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
ภาคผนวก คูม่ ือการตรวจและการออกเอกสารรบั รองสขุ าภบิ าลเรอื 147 Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
148 ภาคผนวก คูม่ ือการตรวจและการออกเอกสารรบั รองสุขาภบิ าลเรอื ภาคผนวก 2 ผงั ขั้นตอนการออกเอกสารรบั รองสุขาภิบาลเรอื การตรวจซ�้ำและเรือทไ่ี ด้รับผลกระทบ Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates เรอื เดนิ ทางมาถงึ ด่านควบคมุ โรคฯ ณ ทา่ เรือไดร้ ับแบบฟอร์มส�ำแดงสขุ ภาพเรอื (กฎอนามยั ฯ มาตรา 37 ) โดยตรงจากเรอื หรอื โดยการสอื่ สารวธิ อี ่นื กฎอนามัยฯ มาตรา27 ขมอีรางยคงวาานมหเสรีย่อื งหทลาักงสฐาานธาสรญั ณญสาุขณอาการตา่ งๆ แรงจงู ใจคืออะไร เรือต้องการใบรบั รองสขุ าภบิ าลเรอื ใหม่ กฎอนามัยฯ มาตรา39 มอี าการหรืออาการแสดงและหลักฐานของความ ต้องการการตรวจซ้ำ� หรือต้องการการตรวจที่ ตอ่ อายใุ หใ้ บอนญุ าติ เสี่ยงทางสาธารณสุขบนเรอื หรือไม่ ไม่แจง้ ล่วงหนา้ SCC ที่มีอยเู่ ป็น เวลานานสุด 30 วัน เรอื จะถูกพิจารณา ท่าเรอื ท่ที ำ� การตรวจซ้�ำต้องสามารถตรวจ ไปท่ี มาตรา 39 เจา้ หน้าที่ผู้ตรวจสามารถ โดยใช้การตราประทับ วา่ เป็นเรอื ไมม่ ผี ลกระทบ เรอื ได้ เรอื ถือ SSC ต่ออายุรอ้ งขอ ล�ำดับการแก้ปญั หา 2 ทำ� การตรวจได้หรือไม่ ต่ออายบุ น SSC เดมิ ใบรบั รองใหม่หรือไม่ เจา้ หนา้ ท่ผี ูม้ ีอำ� นาจจะพิจารณา เจ้าหน้าทผี่ ู้มีอำ� นาจจะรว่ มมอื กับเรอื ให้ มีบนั ทกึ หรือหลกั ฐานใหม่ ประทับตราลง SSC การตรวจทุกพ้ืนที่ตาม ว่าเป็นเรอื ไดร้ บั ผลกระทบ ความช่วยเหลือตอ่ ไป ถา้ เปน็ ไปได้ ของความเสยี่ งทางสาธารณสุขอยหู่ รอื ไม่ และแนบบนั ทกึ คำ� แนะน�ำของ WHO เอกสารรบั สภาพพอใจ ประเมินความเส่ียงวา่ ควรรายงานต่อผปู้ ระสาน รายงานผู้ประสาน มีอาการหรอื อาการแสดงตา่ งๆ พ้นื ที่ที่ตรวจซ้ำ� พบหลักฐาน ออกเอกสารรบั รอง กฎอนามยั ฯระดับชาติหรือไม่ กฎอนามัยฯ ระดับชาติ ของความเสี่ยงทางสาธารณสขุ อยู่หรือไม่ ความเสยี่ งทางสาธารณสขุ SSEC ไปท่ี มาตรา 27 ก�ำจัดเชื้อ ก�ำจัดการปนเป้ือน ก�ำจดั แมลง กำ� จดั หนู ตาม ประทบั ตรา SCC ทม่ี ีอยู่ มาตรการการควบคุมสามารถ ล�ำดับการแกป้ ัญหา 1 บนเรอื หรือไม่ ไปที่ มาตรา 27 เหมาะสมและ ควบคมุ ความเสย่ี งทางสุขภาพอยา่ งรดั กุม และแนบบนั ทึกกบั หลักฐาน ท�ำใหบ้ รรลุผลได้หรอื ไม่ ประทับตราลงเอกสาร ลำ� ดบั การแกป้ ัญหา ที่พบรวมท้ังมาตรการควบคุม SSC และแนบส่งิ ทีเ่ พมิ่ มีอาการหรอื อาการแสดงต่างๆ เจ้าหนา้ ท่สี ามารถด�ำเนนิ มาตรการควบคมุ และทต่ี อ้ งการรายงานท่าเรือ ประทบั ตรลงเอกสาร SSC และแนบ เข้าไปกบั รายการของ ของความเส่ยี งทางสาธารณสขุ หรือ ออกใบอนญุ าต และได้รับผลดหี รอื ไม่ บนั ทกึ รายละเอยี ดเกย่ี วกบั หลกั ฐานและ มาตรการทีด่ ำ� เนินการ SSCC และแนบ ปลายทางถดั ไป ใบรับรองไมถ่ ูกตอ้ งหรือไม่ บนั ทึกเกย่ี วกับ มาตรการควบคุมทต่ี ้องการ ทง้ั หมด มาตรการควบคุม มาตรการและผล พิจารณาวา่ เรอื เปน็ เรอื ไมม่ ีผลกระทบบนั ทกึ หลักฐานท่ีพบ แจ้งความตอ้ งการ สามารถท�ำใหบ้ รรลุผล และมาตรการควบคุมท่ใี ชใ้ นเอกสาร SSC ทมี่ อี ยู่ หรอื ออก ในการตรวจซ�้ำ ส�ำเร็จท่ีทา่ เรอื หรือไม่ แจ้งความ SSCC ใหม่ (ถา้ ถูกรอ้ งขอและการตรวจใหม่อย่างอย่างครบถ้วน) กบั ทา่ เรือถดั ไป ออกเอกสาร SSCC หรือตอ่ อายุ และแนบราย ตอ้ งการใน ละเอยี ดเก่ยี วกับหลักฐานและมาตรการในการ การตรวจซ�ำ้ กับ ตรวจพสิ ูจน์ซ้ำ� และมาตรการ ควบคมุ ที่ตอ้ งการ(เช่น รายงานของทอ้ งถิ่นหรือ ท่าเรอื ถดั ไป ควบคมุ ทท่ี า่ เรอื หนา้ ตอ่ ไป รายการตรวจสอบของ WHO)
ภาคผนวก 3: ขนั้ ตอนการตรวจพน้ื ที่ตามล�ำดบั ก่อนหลงั (หลกั การ: จากพ้นื ท่ีทีส่ ะอาดไปสู่พืน้ ท่ที างเทคนคิ /หลกี เล่ยี งการปนเปื้อนข้ามเขตโดยเจา้ หน้าทีผ่ ตู้ รวจ) ในพ้นื ทวี่ กิ ฤตบิ างแหง่ เช่น ครวั ผตู้ รวจแสดงการปฏบิ ตั ิทถ่ี กู สขุ ลักษณะโดยการสวมเส้ือผา้ สะอาดท่ีใช้คร้ังเดียว แล้วทิง้ (เช่น ผา้ กนั เป้ือน ถงุ มอื หมวกคลุมผม) เขต พน้ื ที่ เหตผุ ล ภายในท่ีพัก ทพี่ ัก เริ่มท่ีสว่ นบนสุดของที่พกั จะมีความสะอาดมากกวา่ พ้ืนที่หอ้ งครัว ทเี่ ตรยี มอาหาร ห้องเตรียมอาหาร จะมคี วามสะอาดมากกวา่ ทเ่ี กบ็ เสบียง พืน้ ท่เี กบ็ เสบยี ง ใกล้กับห้องและพน้ื ทเี่ ตรยี มอาหาร การอำ� นวยความสะดวก ในการดูแลเดก็ มกั สกปรกกวา่ พน้ื อาหาร ห้องแพทย์ อยูห่ ลังพื้นทเ่ี ก็บอาหารเพอ่ื ปอ้ งกัน การปนเปอ้ื นขา้ มเขต ภายในหอ้ งเครือ่ งยนต์ สระวา่ ยน�้ำ สปา & ซาวนา ของเสยี (ของแข็งและของเสยี ทางการ บางทอ่ี ยู่ภายในรม่ บางทอี ย่บู นดาดฟา้ ภาคผนวก แพทย)์ ท่สี กปรกท่ีสุดในทพี่ ักบางทีอยบู่ นดาดฟ้า ห้องเครอื่ งยนต์ โดยทัว่ ไป นำ�้ บริโภค ส่วนใหญ่ ในหอ้ งเคร่อื งยนต์ ท่อระบายน้�ำ สว่ นใหญ่ ในหอ้ งเครอื่ งยนต์ เขา้ จากห้องเครอื่ งยนต์ ผา่ นทางทอ่ ถงั น้ำ� อบั เฉา จากดาดฟา้ เปิดหรอื ชอ่ งเปิดของหอ้ งสินคา้ ภายนอก ทกี่ กั เก็บสนิ คา้ ภายนอก น้�ำขัง บนดาดฟ้า ค่มู ือการตรวจและการออกเอกสารรับรองสขุ าภบิ าลเรอื 149 Handbook for Inspection of Ships and Issuance of Ship Sanitation Certificates
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- 185
- 186
- 187
- 188
- 189
- 190
- 191
- 192
- 193
- 194
- 195
- 196
- 197
- 198
- 199
- 200
- 201
- 202
- 203
- 204
- 205
- 206
- 207
- 208
- 209
- 210
- 211
- 212
- 213
- 214
- 215
- 216
- 217
- 218
- 219
- 220
- 221
- 222
- 223
- 224
- 225
- 226
- 227
- 228
- 229
- 230
- 231
- 232
- 233
- 234
- 235
- 236
- 237
- 238
- 239
- 240
- 241
- 242
- 243
- 244
- 245
- 246
- 247
- 248
- 249
- 250
- 251
- 252
- 253
- 254
- 255
- 256
- 257
- 258
- 259
- 260
- 261
- 262
- 263
- 264
- 265
- 266
- 267
- 268
- 269
- 270
- 271
- 272
- 273
- 274
- 275
- 276
- 277
- 278
- 279
- 280
- 281
- 282
- 283
- 284
- 285
- 286
- 287
- 288
- 289
- 290
- 291
- 292
- 293
- 294
- 295
- 296
- 297
- 298
- 299
- 300
- 301
- 302
- 303
- 304
- 305
- 306