หนังสือรายงานประจำปีขององค์การเภสัชกรรม

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare โดยได้ผลสรุปว่าพ้ืนท่ีนิคมอุตสาหกรรมวนารมย์ system to support the operations of the plant. GPO and PTT หรอื  PTT WEcoZi อำ� เภอบา้ นฉาง จงั หวดั ระยอง มคี วาม Public Company Limited signed a memorandum of cooperation เหมาะสมในการสร้างโรงงานผลิตยารักษาโรคมะเร็ง on 25 September 2020, to develop the manufacturing plant for เน่ืองจากต้ังอยู่ในเขตนิคมอุตสาหกรรม ท�ำให้ลด anti-cancer medicines project and have jointly investigated the ความเสย่ี งทางดา้ นสง่ิ แวดลอ้ มและปญั หาความขดั แยง้ most appropriate plan for the plant and commenced its design กับชุมชนรอบข้าง รวมถึงการมีระบบสาธารณูปโภค accordingly. This was a continuing collaboration, which สว่ นกลางเพอื่ สนบั สนนุ การดำ� เนนิ งานของโรงงาน ดงั นน้ั commenced at the feasibility study stage; its objectives were to องค์การเภสัชกรรมและบริษัท ปตท. จ�ำกัด (มหาชน) design the plant, perform an investment valuation and study จึงได้ร่วมกันศึกษาและออกแบบโรงงานผลิตยารักษา possible environmental impacts. The achievement of these โรคมะเรง็  โดยลงนามสญั ญารว่ มพฒั นาโครงการโรงงาน objectives will take approximately 14 months, after which ผลิตยารักษาโรคมะเร็ง เม่ือวันท่ี 25 กันยายน 2563 conclusions will be drawn from the results and the direction for ซ่ึงเป็นความร่วมมือต่อเน่ืองจากการด�ำเนินการศึกษา advancing the project will be further evaluated. It is planned that ความเป็นไปได้ของการสร้างโรงงานผลิตยารักษา the construction of the plant will begin in 2022, in order to be โรคมะเร็ง โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อด�ำเนินการออกแบบ able to research, develop and manufacture anti-cancer drugs โรงงาน การประเมินมูลค่าการลงทุน รวมถึงการศึกษา for commercial use by 2027. ผลกระทบด้านส่ิงแวดล้อม โดยใช้เวลาประมาณ 14 เดอื น หลงั จากนน้ั จะท�ำการสรุปผลการศึกษาและ Moreover, to enable GPO’s manufacturing plant for anti-cancer ประเมินแนวทางการขับเคล่ือนโครงการน้ีต่อไป โดยมี medicines to be able to efficiently support and transfer แผนท่ีจะด�ำเนินการก่อสร้างโรงงานดังกล่าวในปี 2565 research from laboratory to industrial production and to enhance เพื่อให้สามารถวิจัยพัฒนาและผลิตยารักษาโรคมะเร็ง Thailand’s self-reliance and security in terms of medicines, GPO เพือ่ จำ� หนา่ ยเชงิ พาณชิ ย์ไดใ้ นปี 2570 has collaborated with the Chulabhorn Research Institute and the Faculty of Medicine of Chulalongkorn University, to acquire นอกจากนั้น เพื่อให้โรงงานผลิตยารักษาโรคมะเร็ง their assistance in considering the receipt of transfers of ขององค์การเภสัชกรรมสามารถรองรับและต่อยอดงาน production technology from companies with expertise in this วิจัยจากห้องปฏิบัติการสู่การผลิตในระดับอุตสาหกรรม field and whose operations meet international manufacturing ได้อย่างมีประสิทธิภาพ และก่อให้เกิดความมั่นคงและ standards. พึ่งพาตนเองด้านยาของประเทศได้มากขึ้น องค์การ เภสัชกรรมจึงได้ร่วมมือกับสถาบันวิจัยจุฬาภรณ์และ 99ANNUAL REPORT 2020 คณะแพทยศาสตร์ จฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั ในการชว่ ย พิจารณาการรับถ่ายทอดเทคโนโลยีการผลิตจากบริษัท ทม่ี คี วามเชยี่ วชาญและไดร้ บั มาตรฐานการผลติ ระดบั สากล

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare โครงการวจิ ยั และพัฒนาเพอ่ื ตอบสนองต่อการ Research and Development Projects in Response to ระบาดของโรคติดเชื้อโควิด-19 the COVID-19 Pandemic จากสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเช้ือ The COVID-19 pandemic, which began in 2020, has had โควิด-19 ตั้งแต่ต้นปี 2563 ซึ่งส่งผลกระทบไปทั่วโลก a serious impact across the world. GPO, as the agency องค์การเภสัชกรรมในฐานะหน่วยงานที่รับผิดชอบด้าน responsible for the country’s medicines security, has ความม่ันคงทางด้านยาของประเทศ ได้ด�ำเนินการวิจัย conducted research and development into medicines and และพฒั นายาและวคั ซนี สำ� หรบั ใชใ้ นโรคตดิ เชอ้ื โควดิ -19 vaccines to combat this highly infectious disease, so that เพื่อให้ประชาชนไทยสามารถเข้าถึงการป้องกันและ Thai people can gain access to preventative products รกั ษาทม่ี ปี ระสทิ ธภิ าพและความปลอดภยั รวมถงึ เพอ่ื ให้ and treatments effectively and safely, as well as to ensure that ประเทศไทยสามารถพงึ่ พาตนเองไดภ้ ายใตส้ ถานการณ์ Thailand is able to be self-sufficient in the event of a public health ฉุกเฉนิ ทางทางสาธารณสุข emergency. 1. โครงการการพัฒนากระบวนการสังเคราะห์ 1. Project for the Development of the Synthesis Process วตั ถดุ บิ Favipiravir และศกึ ษาความเปน็ ไปไดใ้ นเชงิ for the Raw Material Favipiravir and a Study of the Feasibility พาณชิ ย์เพอ่ื สรา้ งความมน่ั คงทางยาใหแ้ กป่ ระเทศไทย of such Synthesis on a Commercial Scale in Order to Enhance Medicine Security for Thailand Favipiravir เปน็ หนงึ่ ในตวั ยาทไี่ ดร้ บั การรบั รองจาก WHO ว่าสามารถลดความรุนแรงของโรคติดเชื้อ Favipiravir is one of the medicines approved by the WHO โควิด-19 ท�ำให้มีความต้องการจากทุกประเทศสูงมาก for the reduction of the severity of COVID-19. As a result of this, สง่ ผลใหว้ ตั ถดุ บิ Favipiravir มรี าคาสงู และหาซอื้ ไดย้ าก Favipiravir is currently of very high demand internationally and หรืออาจไม่สามารถหาซื้อได้ในกรณีที่มีการระบาดของ therefore this raw material can be expensive, difficult to obtain โรคอย่างรุนแรงเป็นวงกว้างในระยะเวลานาน องค์การ or in incidence of severe or widespread outbreaks over a long เภสัชกรรมร่วมกับส�ำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และ period of time, might not be available at all. In response to this เทคโนโลยแี หง่ ชาติ (สวทช.) และบริษัท ปตท. จ�ำกัด GPO, in collaboration with the National Science and Technology (มหาชน) จึงมีความร่วมมือในการด�ำเนินการวิจัยและ Development Agency (NSTDA) and PTT Public Company พฒั นากระบวนการสังเคราะห์วตั ถุดิบ Favipiravir เพ่ือ Limited, commenced the research and development of the ส่งเสริมและพัฒนาวัตถุดิบทางเภสัชกรรม (API) ท่ีมี synthesis process for Favipiravir in order to promote and 100 รายงานประจ�ำปี 2563

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare ศกั ยภาพในเชงิ พาณชิ ย์ เพอ่ื การสรา้ งความมน่ั คงทางยา develop active pharmaceutical ingredients (APIs), which ใหก้ บั ประเทศไทย โดยในปี 2563 สวทช. ไดพ้ ัฒนาและ possess a commercial potential and enhance medicine ปรบั ปรงุ กระบวนการสงั เคราะห์ Favipiravir ในระดบั หอ้ ง security for Thailand. ปฏบิ ตั กิ าร (Laboratory Scale) แลว้ เสรจ็ ไดก้ ระบวนการ ทส่ี ามารถสงั เคราะห์ Favipiravir จากสารตง้ั ตน้ ชนดิ ใหม่ In 2020, the NSTDA completed the development of the ซง่ึ มรี าคาถกู กวา่ สารตงั้ ตน้ ทใี่ ชอ้ ยใู่ นปจั จบุ นั โดย สวทช. synthesis process of Favipiravir on a laboratory scale and in so จะถ่ายทอดกระบวนการสังเคราะห์ดังกล่าวให้แก่ doing achieved a synthesis process using a new substrate which องค์การเภสัชกรรมเพ่ือน�ำไปขยายขนาดการสังเคราะห์ was cheaper than the one currently in use. The NSTDA will เปน็ ระดบั โรงงานตน้ แบบ (Pilot Scale) ตอ่ ไป โดยคาดวา่ provide a knowledge transfer of this synthesis process to GPO จะแล้วเสร็จภายในเดือนกันยายน 2564 นอกจากน้ี in order that it might be further developed to a Pilot Scale; ในปี2564องคก์ ารเภสชั กรรมสวทช.และปตท.จะรว่ มกนั this is expected to be completed by September 2021. In addition, ศึกษาวิเคราะห์ข้อมูลทางเทคนิคในการผลิต APIs in 2021, GPO, the NSTDA and PTT will cooperate in an ในระดับอุตสาหกรรม (Industrial Scale) ตลอดจน analytical study of the technical data required for production of ส�ำรวจหาสถานท่ีท่ีมีความเหมาะสมและมีความเป็นไป APIs on an industrial scale, as well as investigating a suitable ได้ในการผลิต API อีกดว้ ย location for the manufacture of APIs. 2. โครงการวจิ ยั และพฒั นายา Favipiravir 200 mg 2. Research and Development of Favipiravir 200 mg tablets tablets GPO has researched and developed Favipiravir 200 mg tablets; this is one of the most effective drugs in the treatment องค์การเภสัชกรรมได้ด�ำเนินการวิจัยและพัฒนา of COVID-19 infection and is listed in current therapeutic ยาเม็ด Favipiravir 200 mg ซ่ึงเป็นหนึ่งในยาท่ีมี guidelines. Raw material sources for this research and ประสิทธิภาพในการรักษาโรคติดเชื้อโควิด-19 และ development were selected based on their quality meeting the อยู่ในแนวทางการรักษาปัจจุบัน โดยได้คัดเลือกแหล่ง required standards. Currently, research and development on a วัตถุดิบท่ีมีคุณภาพมาตรฐานในการวิจัยและพัฒนา laboratory scale has been completed. Pilot production of 360,000 ปัจจุบันด�ำเนินการวิจัยพัฒนาในระดับห้องปฏิบัติการ tablets on an industrial scale commenced in January 2021 and แล้วเสร็จ และจะเริ่มทดลองผลิตในระดับอุตสาหกรรม a bioequivalence study will be conducted to study the (Production Batch) จ�ำนวน 360,000 เม็ดในเดือน equivalence of the therapeutic efficacy and safety to the original มกราคม 2564 จากนั้นจะด�ำเนินการศึกษาชีวสมมูล drug in April 2021. It is expected that the documentation for the (Bioequivalence Study) เพอ่ื ศกึ ษาความเทา่ เทยี มของ registration of this medicine will be submitted to the Food and ประสทิ ธผิ ลในการรกั ษาและความปลอดภยั เทยี บกบั ยา Drug Administration in September 2021 and that once the ต้นแบบในเดือนเมษายน 2564 ต่อไป ทั้งนี้ คาดว่า medicine has been registered, GPO will be able to use the จะสามารถยื่นข้ึนทะเบียนต�ำรับยากับส�ำนักงาน aforementioned 360,000 tablets as backup medicines for the คณะกรรมการอาหารและยาในเดือนกันยายน 2564 treatment of COVID-19 infection. ซ่ึงเมื่อได้รับทะเบียนจะสามารถใช้ยา 360,000 เม็ด ดงั กลา่ วเปน็ ยาสำ� หรบั การสำ� รองใชใ้ นการรกั ษาผตู้ ดิ เชอื้ 101ANNUAL REPORT 2020 โควดิ -19 ต่อไป

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare 3. โครงการวิจัยพัฒนาและผลิตวัคซีนป้องกัน 3. Research, Development and Production of a COVID-19 โรคโควิด-19 Vaccine Project องคก์ ารเภสชั กรรมไดร้ ว่ มมอื กบั หนว่ ยงาน Program GPO has collaborated with the Program for Appropriate for Appropriate Technology in Health (PATH), Icahn Technology in Health (PATH), the Icahn School of Medicine at School of Medicine at Mount Sinai, บริษทั Dynavax Mount Sinai, Dynavax Technologies, the University of Texas in Technologies, University of Texas at Austin ประเทศ Austin, USA and 2 other foreign manufacturing companies on สหรัฐอเมริกาและผู้ผลิตอื่นในต่างประเทศจ�ำนวน the research and development of a COVID-19 vaccine using 2 บริษัท ในการวิจัยพัฒนาวัคซีนป้องกันโรคโควิด-19 Egg-based technology, this being the same technology used โดยใชเ้ ทคโนโลยไี ขไ่ ก่ฟกั ซง่ึ เป็นเทคโนโลยีเดียวกันกับ in the production of influenza vaccines. This project started in ทใี่ ชใ้ นการผลติ วคั ซนี ไขห้ วดั ใหญ่ โดยเรมิ่ โครงการตงั้ แต่ June 2020 and received funding for preliminary research from เดือนมิถุนายน 2563 และได้รับทุนในการวิจัยเบื้องต้น the Bill and Melinda Gates Foundation. The developed vaccine, จากมูลนิธิบิลและเมลินดาเกตส์ วัคซีนที่พัฒนาข้ึน known as “NDV-HXP-S COVID-19 Vaccine,” is an inactivated มีช่ือวา่ “NDV-HXP-S COVID-19 Vaccine” เปน็ วคั ซีน vaccine produced from Newcastle Disease Virus (NDV), ชนดิ เชอื้ ตายทผี่ ลติ จากไวรสั นวิ คาสเซลิ (NDV) สายพนั ธ์ุ a LaSota strain, which is genetically modified by adding LaSota ซ่ึงมีการตัดแต่งพันธุกรรมโดยการเพิ่มรหัส the genetic code for the spike protein (S) of the 2019 new พันธุกรรมของโปรตีน Spike (S) ของไวรัสโคโรนา coronavirus, in conjunction with the use of protein stabilization สายพันธุ์ใหม่ 2019 ร่วมกับการใช้เทคโนโลยีในการ technology (HexaPro). เพม่ิ ความคงสภาพของโปรตีน (HexaPro) At present, the Biological (Vaccine) Manufacturing Plant, ปจั จุบนั โรงงานผลิต (วคั ซนี ) ชวี วัตถุ จังหวดั สระบุรี Saraburi Province, has completed the production of concentrated ได้ด�ำเนินการผลิตแอนติเจนเข้มข้นของ NDV-HXP-S antigens of “NDV-HXP-S COVID-19 Vaccine” on a pilot scale COVID-19 Vaccine ในระดับต้นแบบ (Pilot Scale) and conducted the following studies in animals: an immunogenicity แลว้ เสรจ็ และนำ� มาใชใ้ นการศกึ ษาในสตั วท์ ดลอง ไดแ้ ก่ study in mice, a challenge study in hamsters and a repeated-dose การศกึ ษาความสามารถของวคั ซนี ในการกระตนุ้ ภมู คิ มุ้ กนั toxicity study in rats. Initial results showed that the vaccine was (Immunogenicity) ในหนเู ม้าส์ การศึกษาประสิทธิภาพ safe and could induce neutralizing antibodies in mice, ของวัคซีน (Challenge Study) ในแฮมสเตอร์ และการ which was consistent with the result for prophylactic effects ศกึ ษาความเปน็ พษิ จากการใหว้ คั ซนี ซำ้� (Repeated-dose demonstrated in hamsters. 102 รายงานประจำ� ปี 2563

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare Toxicity) ในหนูแรท ผลเบ้ืองต้นแสดงให้เห็นว่า Furthermore, GPO will submit a request for วัคซีนมีความปลอดภัยและสามารถกระตุ้นการสร้าง permission to conduct clinical trial phase 1/2 to Neutralizing Antibodies ในหนูเม้าส์ สอดคล้องกับ the Food and Drug Administration. In this trial, the ผลการปอ้ งกนั โรคในแฮมสเตอร์ immunogenicity of 2 types of vaccines, a single antigen vaccine and a vaccine with a combination of antigen and นอกจากน้ี องค์การเภสัชกรรมก�ำลังจะด�ำเนินการ adjuvant, i.e., CpG 1018 from Dynavax Technologies, will be ผสมและแบ่งบรรจุวัคซีนและย่ืนขออนุญาตด�ำเนินการ studied. The target for vaccination is 2 doses per person. It is ศึกษาวิจัยทางคลินิกระยะท่ี 1/2 ต่อส�ำนักงาน expected that this trial will be conducted in the second quarter คณะกรรมการอาหารและยา โดยจะศกึ ษาความสามารถ of 2021. ในการกระตนุ้ ภมู คิ มุ้ กนั ของวคั ซนี ใน 2 รปู แบบ คอื วคั ซนี แบบแอนติเจนเด่ียว และวัคซีนแบบแอนติเจนร่วมกับ Research, Development and Production of Seasonal สารเสรมิ ฤทธช์ิ นดิ CpG 1018 ของบรษิ ทั Dynavax Inactivated Influenza Vaccine Project Technologies โดยมีเป้าหมายการใช้ วคั ซนี เปน็ แบบการให้ 2 โดส ซง่ึ คาดวา่ GPO has conducted research, development and production จะเริ่มต้นได้ในไตรมาสที่ 2 ของ of a trivalent seasonal inactivated influenza vaccine using ปี 2564 Egg-based technology, with technical assistance from the Kaketsuken Institute of Japan and the WHO. Currently, GPO is able โครงการวิจยั พฒั นาและผลติ to manufacture the vaccine on an industrial scale at the Biological วัคซนี ไขห้ วัดใหญต่ ามฤดูกาล (Vaccine) Manufacturing Plant, Saraburi Province. In 2020, GPO ชนิดเชื้อตาย submitted the documentation and results of Phase 3 clinical studies to the Food and Drug Administration for vaccine registration. องค์การเภสัชกรรมได้ด�ำเนินการวิจัย พัฒนาและการผลิตวัคซีนไข้หวัดใหญ่ตามฤดูกาล Furthermore, GPO has initiated the development of a ชนิดเชื้อตายแบบ 3 สายพันธุ์ โดยใช้เทคโนโลยีการใช้ quadrivalent seasonal inactivated influenza vaccine in a ไขไ่ กฟ่ กั อยา่ งตอ่ เนอื่ ง ทงั้ น้ี ไดร้ บั ความชว่ ยเหลอื ทางดา้ น single-dose prefilled syringe dosage form. The repeated-dose เทคนคิ จากสถาบนั KAKETSUKEN ประเทศญ่ีปุ่น และ toxicity and development toxicity of this vaccine has been องคก์ ารอนามยั โลก ปจั จบุ นั องคก์ ารเภสชั กรรมสามารถ studied in rats and a clinical trial phase 1/2 is expected to ดำ� เนนิ การผลติ วคั ซนี ในระดบั อตุ สาหกรรมทโ่ี รงงานผลติ commence midway through 2021. (วัคซีน) ชีววัตถุ จังหวัดสระบุรี ในปี 2563 องค์การ เภสัชกรรมอยู่ระหว่างด�ำเนินการยื่นเอกสารและผลการ 103ANNUAL REPORT 2020 ศกึ ษาวจิ ัยทางคลนิ ิกระยะท่ี 3 เพอื่ ขอขึ้นทะเบียนวคั ซีน กับสำ� นักงานคณะกรรมการอาหารและยา นอกจากน้ี องคก์ ารเภสัชกรรมไดเ้ รมิ่ ตน้ การพัฒนา วัคซีนไข้หวัดใหญ่ตามฤดูกาลชนิดเช้ือตายแบบ 4 สายพนั ธ์ุ ในรูปแบบ Single-dose Prefilled Syringe ซง่ึ ไดด้ ำ� เนนิ การศกึ ษาความเปน็ พษิ จากการใหว้ คั ซนี ซำ�้ ในหนแู รท(Repeated-doseToxicity)และการศกึ ษาความ เป็นพิษต่อการพัฒนาตวั อ่อนหนูแรท (Developmental Toxicity) และคาดวา่ จะเรมิ่ ทำ� การศกึ ษาวจิ ยั ทางคลนิ กิ ระยะที่ 1/2 ในชว่ งกลางปี 2564

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare โครงการกญั ชาทางการแพทย์ Medical Cannabis Project องค์การเภสัชกรรมได้ด�ำเนินโครงการกัญชาทาง GPO is currently conducting a medical cannabis project, การแพทยอ์ ยา่ งครบวงจรมาอยา่ งตอ่ เนอ่ื งสอดคลอ้ งกบั in response to the policy of the Ministry of Public Health, in order นโยบายของกระทรวงสาธารณสุข เพื่อให้คนไทย to enable Thai people to have access to medical cannabis สามารถเข้าถึงผลิตภัณฑ์กัญชาทางการแพทย์ท่ีมี products which are effective, safe and reasonably priced. ประสิทธิภาพและความปลอดภัยในราคาที่เหมาะสม In 2020, important operations under this project were as follows: โดยในปี 2563 ได้ด�ำเนนิ การตามแผนงานสำ� คัญต่างๆ ประกอบด้วย 1. Cultivation of Cannabis in an Area of 100 Square Meters on GPO Premises in Thanyaburi District, Pathum Thani 1. การปลกู กัญชาบนพนื้ ที่ 100 ตารางเมตรของ Province; this is Indoor Cultivation Using Aeroponics System องคก์ ารเภสัชกรรม อำ� เภอธญั บุรี จังหวัดปทมุ ธานี Technology รปู แบบในอาคาร (Indoor Cultivation) ดว้ ยเทคโนโลยี ระบบรากลอย (Aeroponics) GPO grew 3 different strains of cannabis: High THC, High CBD and THC: CBD (1: 1). 61 kilograms of dried cannabis ดำ�เนินการปลูกกัญชา 3 สายพันธุ์ ได้แก่ High flowers were harvested and then went through the extraction THC, High CBD และ THC:CBD 1:1 สามารถเกบ็ เกย่ี ว process. The resulting cannabis extracts were then used in the ผลผลิตเป็นดอกกัญชาแห้งจำ�นวน 61 กิโลกรัม และ production of 3 formulations of sublingual drops (GPO THC, นำ�เข้าสู่กระบวนการสกัด ผลิตเป็นผลิตภัณฑ์สารสกัด GPO CBD and GPO THC: CBD 1: 1), totaling 20,847 bottles. กญั ชาชนดิ หยดใตล้ ้ิน 3 สตู ร (GPO THC, GPO CBD และ GPO THC:CBD 1:1) จำ�นวนรวม 20,847 ขวด In 2020, GPO sold 8,034 bottles of medical cannabis sublingual drops to 88 health care units, with medical cannabis ในปี 2563 องคก์ ารเภสชั กรรมไดจ้ ำ� หนา่ ยผลติ ภณั ฑ์ clinics, operating within both the private and the government กัญชาทางการแพทย์ให้กับสถานพยาบาลที่มีคลินิก sector. GPO also supported the provision of 7,395 bottles to 11 กญั ชาทใี่ หบ้ รกิ ารผปู้ ว่ ยทง้ั ในภาครฐั และเอกชน จำ� นวน health care units, with medical cannabis clinics, which use 88 แห่ง ปริมาณ 8,034 ขวด และสนับสนุนให้กับ medical cannabis under the Special Access Scheme (SAS) and สถานพยาบาลที่มีคลินิกกัญชาเพ่ือใช้ภายใต้รูปแบบ in research projects. This was is in order to obtain supportive พเิ ศษและโครงการวจิ ยั จำ� นวน11แหง่ ปรมิ าณ7,395ขวด data for physicians who prescribe medical cannabis to enable เพื่อให้ได้ข้อมูลสนับสนุนให้แก่แพทย์ผู้สั่งจ่ายกัญชา them to provide effective treatment. ทางการแพทย์ใช้ประกอบการวินิจฉัยและให้การรักษา เป็นไปอย่างมปี ระสิทธิภาพ 104 รายงานประจำ� ปี 2563

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare 2. การขยายก�ำลังการผลิตด้านการเพาะปลูก 2. Expansion of the Cultivation and Extraction Production และการสกัด Capacity เพอื่ ใหส้ ามารถรองรบั ความตอ้ งการเขา้ ถงึ ผลติ ภณั ฑ์ To be able to adequately meet the demand for access to กัญชาทางการแพทย์ขององค์การเภสัชกรรมได้อย่าง GPO’s medical cannabis products, GPO has expanded its เพยี งพอ องคก์ ารเภสชั กรรมไดข้ ยายพนื้ ทกี่ ารเพาะปลกู cultivation area by constructing a new facility, comprising 1,700 แบบ Indoor เพมิ่ อีก 1,700 ตารางเมตร ปลกู ดว้ ยระบบ square meters of indoor cultivation with a drip irrigation system, นำ�้ หยด (Drip Irrigation System) ในพืน้ ท่อี าคารผลติ which is located at the herb and chemicals production building, สมุนไพรและเคมีภัณฑ์ อ�ำเภอธัญบุรี จังหวัดปทุมธานี Thanyaburi District, Pathum Thani Province. This facility is ปจั จบุ นั อยใู่ นระหวา่ งการกอ่ สรา้ งและตดิ ตง้ั ระบบเพาะปลกู currently in the process of construction and in having its และเพ่ือให้การด�ำเนินงานเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ cultivation system installed. To enhance the efficiency and มคี วามโปรง่ ใส สามารถตรวจสอบได้ องคก์ ารเภสชั กรรม transparency of operations and to ensure they can be easily ไดเ้ ขา้ รว่ มโครงการจดั ทำ� ขอ้ ตกลงคณุ ธรรมโดยดำ� เนนิ งาน inspected, GPO has participated in the Integrity Pact Project by รว่ มกบั คณะผสู้ งั เกตการณจ์ ากองคก์ รตอ่ ตา้ นคอรร์ ปั ชนั working with an observer team from the Anti-Corruption (ประเทศไทย) อยา่ งตอ่ เนือ่ ง Organization of Thailand; the operations under the Integrity Pact Project have been applied at this facility. ไมเ่ พยี งเทา่ นน้ั องคก์ ารเภสชั กรรมเดนิ หนา้ ขบั เคลอ่ื น กัญชาทางแพทย์อย่างเป็นรูปธรรม ด้วยโครงการปลูก Furthermore, GPO conducted a project for a greenhouse กญั ชาทางการแพทยใ์ นรปู แบบโรงเรอื น (Greenhouse) model of medical cannabis cultivation. This cultivation facility ภายใต้ชื่อ GPO Canna House บนพ้ืนที่องค์การ comprises an area of 1,552 square meters located at GPO เภสัชกรรม อ�ำเภอหนองใหญ่ จังหวัดชลบุรี พื้นที่ปลูก Canna House, Nong Yai District, Chonburi Province. GPO กัญชา 1,552 ตารางเมตร โดยดำ� เนินการสร้างโรงเรอื น constructed 4 greenhouses at this facility in order to study (Greenhouse) จ�ำนวน 4 โรงเรือน เพ่ือศึกษาสภาวะ suitable conditions for cannabis cultivation; each greenhouse ท่ีเหมาะสมในการปลูกกัญชา ซึ่งการควบคุมสภาวะ การปลูกของแต่ละโรงเรอื น ดงั นี้ 105ANNUAL REPORT 2020 ••โรงเรือนท่ี 1: ใชร้ ะบบ Pad and Fan ในการลด อณุ หภมู ขิ องโรงเรอื นดว้ ยระบบระเหยนำ�้ เหมาะสำ� หรบั การปลูกกญั ชาในช่วงระยะเจริญทางล�ำต้น ••โรงเรอื นที่ 2: ใช้ Hybrid Air Conditioner and Dehumidifier (HAC) ในการควบคุมอุณหภูมิและ ความชื้น เหมาะส�ำหรับการปลูกกัญชาทางการแพทย์ ในชว่ งระยะออกดอก ••โรงเรอื นที่ 3 และ 4: ใช้การระบายอากาศแบบ ธรรมชาติ เป็นโรงเรือนแบบเปิด (Open Air) มีการ ติดตั้งหลังคาเพื่อป้องกันฝนและติดต้ังตาข่ายเพื่อ ปอ้ งกนั แมลงขนาดใหญ่ โดยโรงเรือนชนดิ นม้ี ตี น้ ทนุ ต�ำ่ ทั้งในดา้ นคา่ ใชจ้ ่ายก่อสรา้ งและการบรหิ ารจดั การ นอกจากนี้องคก์ ารเภสชั กรรมไดม้ กี ารศกึ ษารปู แบบ การปลูกกลางแจ้งหรือ Outdoor เพ่ือพัฒนาสายพันธุ์ กญั ชาและกญั ชง รวมถงึ ศกึ ษาการปรบั ตวั ของกญั ชากบั สภาวะแวดลอ้ มของประเทศไทย โรงเรอื นปลกู กญั ชาทางแพทยข์ ององคก์ ารเภสชั กรรม หรือ GPO Canna House มีความส�ำคญั ยง่ิ ตอ่ การผลิต เพ่ือให้ได้มาซ่ึงวัตถุดิบกัญชาคุณภาพมาตรฐาน และ

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare เพื่อเป็นต้นแบบของการพัฒนาสายพันธุ์กัญชาและวิธี is equipped with a system for the control of cultivation conditions, การปลูกตามมาตรฐานเมดิคัลเกรดของไทย โดยได้ท�ำ as follows: พธิ เี ปดิ และปลกู กญั ชาทางการแพทยใ์ นรปู แบบโรงเรอื น เมื่อวันท่ี 8 ตุลาคม 2563 ท่ีผ่านมา ซึ่งมีนายอนุทิน ••Greenhouse No.1: Uses a pad and fan system to reduce ชาญวีรกูล รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการ the temperature of the greenhouse via a water evaporation กระทรวงสาธารณสุขเป็นประธานในพธิ ดี งั กลา่ ว system. This system is suitable for the growth of cannabis at the vegetative stage. ท้ังนี้ จากการขยายพ้ืนที่เพาะปลูกทั้งในรูปแบบ Indoor และ โรงเรอื น (Greenhouse) จะทำ� ใหไ้ ดว้ ตั ถดุ บิ ••Greenhouse No.2: Uses a hybrid air conditioner and กัญชาเข้าสู่กระบวนการผลิตเพ่ิมมากข้ึน ซ่ึงองค์การ dehumidifier (HAC) to control temperature and humidity. เภสัชกรรมได้เตรียมรองรับการผลิตสารสกัดกัญชาด้วย This system is suitable for the growth of cannabis at the กำ� ลงั การผลติ ในปรมิ าณ 115 กโิ ลกรมั ตอ่ ปี และสามารถ reproductive stage. ผลิตเป็นผลิตภัณฑ์สารสกัดกัญชาชนิดหยดใต้ลิ้นได้ถึง 1,400,000ขวดตอ่ ปีทำ� ใหผ้ ลติ ภณั ฑก์ ญั ชาทางการแพทย์ ••Greenhouses No.3 and 4: Are open air greenhouses using ขององค์การเภสชั กรรมเขา้ สตู่ ลาดมากย่ิงขน้ึ natural ventilation. A roof is installed to prevent rain and a net to prevent infiltration by large insects. This type of greenhouse 3. การผลิตกัญชาทางการแพทยส์ ู่ระดับ is of low cost in terms of both construction and management. อุตสาหกรรม In addition, GPO has also conducted an outdoor cannabis องค์การเภสัชกรรมให้ความส�ำคัญต่อการเพิ่ม cultivation study. This was in order to improve the breeding of ปรมิ าณวตั ถดุ บิ ทม่ี คี ณุ ภาพในการเขา้ สกู่ ระบวนการผลติ cannabis and hemp, as well as to study how cannabis adapts เปน็ ผลติ ภณั ฑเ์ พอื่ ใหม้ ใี ชอ้ ยา่ งเพยี งพอ จงึ ไดด้ ำ� เนนิ การ to Thailand’s environment. แสวงหาพันธมิตรร่วมกับวิสาหกิจชุมชน 3 แห่ง ได้แก่ วิสาหกิจชุมชนศูนย์กลางพัฒนาสมุนไพร เพลาเพลิน GPO’s medical cannabis greenhouses (GPO Canna House) เพื่อชุมชน จังหวัดบุรีรัมย์ วิสาหกิจชุมชนรักจังฟาร์ม are of great importance in the production of cannabis raw เมล่อน วังน้�ำเขียว จังหวัดนครราชสีมา และวิสาหกิจ materials of a quality fit to meet the required standards and as ชุมชนกลุ่มเกษตรอินทรีย์เพชรลานนา จังหวัดล�ำปาง prototypes for the breeding and cultivation of cannabis in order ในการร่วมปลูกกัญชาทางการแพทย์อย่างมีมาตรฐาน to enhance Thai medical cannabis standards. An inauguration เพ่ือเป็นวัตถุดิบส�ำหรับผลิตเป็นผลิตภัณฑ์กัญชา ceremony for the opening of the greenhouses and the planting ทางการแพทย์ขององค์การเภสัชกรรมต่อไป รวมทั้งได้ of medical cannabis was held on 8 October 2020, with Mr. ร่วมมือกับเครือข่ายองค์กรภาครัฐและเอกชนในการ Anutin Charnvirakul, Deputy Prime Minister and Minister of พัฒนาผลิตภัณฑ์กัญชาในรูปแบบต่างๆ ให้มีความ Public Health, presiding. หลากหลาย เช่น รูปแบบยาเม็ด ครีม แผน่ แปะ ยาเหน็บ แคปซูลเจล ฯลฯ เพ่ือตอบสนองความต้องการใช้ทาง The expansion of the cultivated area both indoors and in การแพทย์ได้อย่างเหมาะสมและมีประสิทธิภาพในการ greenhouses will enhance the output of cannabis raw materials รกั ษามากยิ่งข้ึน for the production process. GPO has prepared to support the production of cannabis extract with a production capacity of นอกจากน้ี เพ่ือเพิ่มความมั่นใจถึงประสิทธิผลและ 115 kilograms per annum and the production of 1,400,000 ความปลอดภัยในการใช้ผลิตภัณฑ์สารสกัดกัญชา bottles of medical sublingual drops per annum. As a result, there ทางการแพทย์ชนิดหยดใต้ลิ้นขององค์การเภสัชกรรม will be a greater amount of GPO’s medical cannabis products ท้ัง 3 สูตร ได้แก่ GPO THC, GPO CBD และ GPO on the market. THC:CBD (1:1) ซึ่งได้ถูกน�ำไปใช้ในคลินิกกัญชา ทางการแพทยท์ ว่ั ประเทศทงั้ ภาครฐั และเอกชน องคก์ าร 3. Increase of the Production of Medical Cannabis เภสัชกรรมจึงได้จัดให้มีการประชุมวิชาการเรื่องผลการ towards an Industrial Level ศกึ ษาการใชผ้ ลติ ภณั ฑก์ ญั ชาทางการแพทยข์ ององคก์ าร 106 รายงานประจ�ำปี 2563 GPO places high importance on increasing the amount of quality raw material to be used in the production process for medical cannabis products in order to maintain an adequate supply of those products. Therefore, GPO has sought partner-

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare เภสชั กรรมภายใตร้ ปู แบบพเิ ศษ SAS และโครงการวจิ ยั ships with 3 community enterprises, these being Pela Ploen ทางคลินิกขึ้นในวนั ที่ 30 กรกฎาคม 2563 โดยมีแพทย์ Herbal Development Center for the Community, Buriram Province; เภสชั กรจากคลนิ กิ กญั ชาทว่ั ประเทศ 30 แหง่ ตลอดจน Rak Jang Melon Farm, Wang Nam Khiao, Nakhon Ratchasima แพทย์ผู้เชี่ยวชาญของกรมการแพทย์ ได้แก่ สถาบัน Province and Petch Lanna Organic Group, Lampang Province, ประสาทวทิ ยา สถาบนั มะเรง็ แห่งชาติ สถาบนั สขุ ภาพ in order to collaborate in growing medical cannabis which เด็กแห่งชาติมหาราชินี ร่วมแบ่งปันประสบการณ์จาก meets the required standards. Under these partnerships the การใช้ผลิตภัณฑ์กัญชาทางการแพทย์ขององค์การ community enterprises will supply the raw material to GPO for เภสชั กรรมในโรคและภาวะทผ่ี ปู้ ว่ ยเขา้ มารบั การรกั ษา the manufacturing of medical cannabis products. In addition, ไดแ้ ก่ การดแู ลผปู้ ว่ ยมะเรง็ แบบประคบั ประคอง อาการ GPO has also collaborated with a network of public and private ปวดประสาท อาการปวดเรื้อรัง อาการนอนไม่หลับ organizations to develop various dosage forms of medical โรคพาร์กินสัน อาการกล้ามเนื้อหดเกร็งในผู้ป่วย cannabis products such as tablets, creams, patches, suppositories, ปลอกประสาทเสอ่ื มแขง็ อาการคลน่ื ไสอ้ าเจยี นจากยา capsules gels, etc. in order to possess a wider diversity of เคมบี ำ� บดั โรคลมชกั ทดี่ อ้ื ตอ่ ยารกั ษา ภาวะเบอ่ื อาหาร effective treatments and to be able to respond to medical และนำ�้ หนกั ลดในผปู้ ว่ ยเอดส์โรควติ กกงั วลและสะเกด็ เงนิ needs appropriately. จากการศึกษาพบว่าผู้ป่วยส่วนใหญ่มีการตอบสนอง ตอ่ การรกั ษาทดี่ ี ไมพ่ บอาการขา้ งเคยี งทรี่ นุ แรง อยา่ งไร Moreover, to ensure the effectiveness and safety of the three ก็ตามผลการศึกษาดังกล่าวเป็นผลการศึกษาเบ้ืองต้น formulations of medical cannabis sublingual drops, GPO THC, จ�ำเป็นตอ้ งมกี ารเก็บข้อมูลเพิม่ เตมิ ตอ่ ไป GPO CBD and GPO THC: CBD (1:1), and to make sure that they become widely used in cannabis clinics, both in the public and ทั้งนี้ องค์การเภสัชกรรมยังคงสนับสนุนให้มีการ the private sector, throughout the country, GPO organized an เก็บข้อมูลผลการศึกษาการใช้ผลิตภัณฑ์กัญชาทาง academic conference on 30 July 2020 on the subject of the การแพทย์ภายใต้รูปแบบพิเศษและในโครงการวิจัย study results of the use of GPO’s medical cannabis products อย่างต่อเนื่อง เพ่ือให้แพทย์ เภสัชกร ผู้ส่ังจ่ายกัญชา under the SAS and in clinical research projects. The conference ทางการแพทย์ สามารถใช้ขอ้ มูลดังกลา่ วเป็นแนวทาง was attended by physicians and pharmacists from 30 cannabis ประกอบการวินิจฉัยและให้การรักษาด้วยผลิตภัณฑ์ clinics across the country, as well as medical experts from กัญชาทางการแพทย์ได้อย่างมีประสิทธิภาพและ the Department of Medical Services, including the Prasat ปลอดภัยแท้จรงิ Neurological Institute. Representatives from the National Cancer Institute and the Queen Sirikit National Institute of Child Health shared their experiences of using GPO’s medical cannabis products to treat patients suffering from disease and other conditions including: palliative care for cancer patients, neuropathic pain, chronic pain, insomnia, parkinson’s disease, multiple sclerosis related spasticity, chemotherapy induced nausea and vomiting, intractable epilepsy, HIV-related cachexia, anxiety and psoriasis. Studies showed that most of these patients responded well to treatment and no serious side effects were found. However, the aforementioned study results were preliminary and further clinical data is required. GPO has continued to support the collection of the results of studies on the use of medical cannabis products under the SAS and in clinical research projects in order that pharmacists and doctors who prescribe medical cannabis can use this information to provide effective and safe treatment via the use of medical cannabis products. 107ANNUAL REPORT 2020

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare อัตรากำ� ลัง Manpower หน่วยงาน ลูกจ้างประจำ� ลกู จ้างชว่ั คราว รวม Organization Permanent Temporary Total 11 ผู้อำ� นวยการ/ Supervision of the Director 11 0 สำ� นักตรวจสอบภายใน/ Internal Audit Office 0 0 0 ส�ำนกั อ�ำนวยการ/ Office of the Managing Director 38 0 38 ฝ่ายบริหารทนุ มนุษย/์ Human Resources Department 4 0 4 ฝ่ายบญั ชแี ละการเงิน/ Finance and Accounting Department 0 0 0 ฝา่ ยผลติ ยา/ Pharmaceutical Production Department 238 1 239 ฝา่ ยชีววตั ถุ/ Biological Product Department 9 0 9 ฝา่ ยสมนุ ไพรและเภสัชเคมีภัณฑ/์ Herbal and Chemicals Department 9 0 9 ฝา่ ยเทคโนโลยีและวศิ วกรรม/ Engineering and Technology Department 9 0 9 ฝา่ ยการตลาดและการขาย/ Marketing and Sale Department 27 0 27 ฝา่ ยบริหารพสั ดุและผลิตภณั ฑ์/ Package and Product Management Department 127 0 127 ฝ่ายประกนั คุณภาพ/ Quality Assurance Department 26 0 26 สำ� นักบรหิ ารยทุ ธศาสตร/์ Office of Strategy Management 0 0 0 โรงงานผลิตยาปฏชิ ีวนะกลุ่มเบตา-แลคแตม/ Beta-Lactam Antibiotics Plant 23 0 23 สถาบันวจิ ัยและพฒั นา/ Research and Development Institute 31 0 31 โรงงานผลติ ยารงั สิต 1/ Rangsit Pharmaceutical Production Plant 1 220 9 229 การประกนั คณุ ภาพโรงงานผลิตยารงั สติ 1/ Quality Assurance Rangsit Pharmaceutical Production Plant 1 45 4 49 การประกันคณุ ภาพชีววตั ถุ/ Quality Assurance Biological Product 4 0 4 รวม/ Total 821 14 835 108 รายงานประจ�ำปี 2563

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare จำ� แนกตามวฒุ กิ ารศึกษา Categorized by Education Background รหัสผปู้ ฏิบตั ิงาน พนกั งาน ลูกจา้ งประจำ� ลกู จา้ งช่วั คราว รวม Column Labels Staff Permanent Temporary Total ตำ่� กวา่ ประกาศนยี บตั รวิชาชพี / 745 688 14 1,447 Under-Diploma 808 45 0 853 ปรญิ ญาตรี/ Bachelor’s Degree 169 30 172 ปรญิ ญาโท/ Master’s Degree 45 30 48 ปรญิ ญาเอก/ Doctorate 396 58 0 454 ประกาศนยี บตั รวชิ าชพี / Vocational-Diploma ประกาศนยี บัตรวชิ าชพี ชั้นสงู / 210 37 0 247 High Vocational Certificate 2,373 834 14 3,221 รวม/ Total

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare GPO’s Joint Venture Companies บริษัทร่วมทนุ องค์การเภสัชกรรม โครงสรา้ งของกลุม่ ธุรกจิ ที่องค์การเภสชั กรรมรว่ มลงทุน องค์การเภสัชกรรมได้ร่วมกับเอกชนจัดตั้งบริษัทร่วมลงทุน เพื่อด�ำเนินธุรกิจที่เป็นประโยชน์หรือเก่ียวเนื่องกับวัตถุประสงค์ของ องคก์ ารเภสชั กรรม ซงึ่ ปัจจบุ ัน องคก์ ารเภสชั กรรมได้ร่วมลงทนุ กบั ภาคเอกชนท้งั สนิ้ 3 บรษิ ทั สรุปดังน้ี (ข้อมูล ณ 30 กนั ยายน 2562) Structure of the Business Groups in which GPO has Jointly Invested GPO has joined with the private sector to establish joint venture companies to operate businesses which are beneficial to or related to the objectives of GPO. Currently, GPO has 3 joint venture companies, summarized as follows (data as at 30 September 2019): องค์การเภสชั กรรม The Government Pharmaceutical Organization บรษิ ทั เยเนอรลั ฮอสปติ ัล บริษทั ผลิตภัณฑส์ มุนไพรไทย จำ� กดั บริษทั องค์การเภสัชกรรม- โปรดัคส์ จำ� กัด (มหาชน) Thai Herbal Products เมอร์ริเออร์ ชวี วัตถุ จ�ำกัด General Hospital Products Company Limited Government Pharmaceutical Public Company Limited Organization-Merieux Biological Products Company Limited สดั ส่วนการถือหนุ้ ขององค์การเภสัชกรรม สดั สว่ นการถอื หุ้น สดั ส่วนการถือหุน้ GPO’s Percentage ขององคก์ ารเภสัชกรรม ขององคก์ ารเภสัชกรรม GPO’s Percentage GPO’s Percentage of Shareholding of Shareholding of Shareholding ร้อยละ 40 ร้อยละ 49 รอ้ ยละ 49 รอ้ ยละ 40 (4.8 ลา้ นหนุ้ ) ร้อยละ 49 (39.2 ล้านบาท) ร้อยละ 49 (147 ล้านบาท) 40% (4.8 million) 49% (THB 39.2 million) 49% (THB 147 million) 110 รายงานประจำ� ปี 2563

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare บริษัท ธรุ กจิ หลัก ทนุ จดทะเบยี น สดั สว่ น Company Core Authorized การถือหนุ้ ของ องคก์ ารเภสชั กรรม บรษิ ทั เยเนอรัล ฮอสปติ ัล โปรดคั ส์ จำ� กัด (มหาชน) Business Capital GPO’s Shares ส�ำนกั งานใหญ:่ อาคารบรหิ าร 101/99 ซอยนวนคร 7 ถนนพหลโยธนิ น้�ำเกลือ อ�ำเภอคลองหลวง จงั หวัดปทมุ ธานี 12120 น�้ำยาล้างไต 120 ลา้ นบาท รอ้ ยละ 40 โทร. 0 2073 0490-6 โทรสาร 0 2073 0497-8 และ 0 2072 4700 : Normal THB 120 (4.8 ลา้ นหนุ้ ) โรงงาน: 101/99 ซอยนวนคร 7 ถนนพหลโยธนิ อำ� เภอคลองหลวง Saline million จงั หวัดปทมุ ธานี 12120 โทร. 0 2529 2560-4 โทรสาร 0 2529 2566 Solution, 40% คลังพสั ด:ุ 101/38 ซอยนวนคร 7 ถนนพหลโยธนิ อำ� เภอคลองหลวง Dialysis (4.8 million) จงั หวัดปทุมธานี 12120 โทร. 0 2073 0490-6 โทรสาร 0 2073 0497-8 Solution และ 0 2072 4700 80 ลา้ นบาท ร้อยละ 49 เว็บไซต์: http://www.ghp.co.th/ ยาสมนุ ไพร THB 80 (39.2 ล้านบาท) General Hospital Products Public Company Limited Herbal million Head Office: 101/99 Soi Navanakorn 7, Phaholyothin Road, Products 49% Khlong Luang District, Pathum Thani 12120 ผลิตและ Tel.: 0 2073 0490-6 Fax: 0 2073 0497-8 and 0 2072 4700 จำ� หนา่ ย (THB 39.2 Factory: 101/99 Soi Navanakorn 7, Phaholyothin Road, วคั ซีนปอ้ งกนั million) Khlong Luang District, Pathum Thani 12120 โรคในคน Tel.: 0 2529 2560-4 Fax: 0 2529 2566 Manufacture 300 ลา้ นบาท รอ้ ยละ 49 Warehouse: 101/38 Soi Navanakorn 7, Phaholyothin Road, and Sell THB 300 (147 ลา้ นบาท) Khlong Luang District, Pathum Thani 12120 Human million Tel.: 0 2073 0490-6 Fax: 0 2073 0497-8 and 0 2072 4700 Vaccine 49% Website: http://www.ghp.co.th/ บรษิ ัท ผลิตภัณฑ์สมุนไพรไทย จ�ำกัด (THB 147 ส�ำนักงาน/โรงงาน: 130/149 หมู่ท่ี 3 ต�ำบลวงั จุฬา อำ� เภอวังนอ้ ย million) จังหวัดพระนครศรอี ยธุ ยา 13170 โทร. 0 3572 1445-77 โทรสาร 0 3572 1744 เวบ็ ไซต์ : https://thaiherbinfo.com Thai Herbal Products Company Limited Warehouse/ Factory: 130/149 Mu 3, Wang Chula Sub-district, Wangnoi District, Phra Nakhon Si Ayutthaya 13170 Tel.: 0 3572 1445-77 Fax: 0 35372 1744 Website: https://thaiherbinfo.com บรษิ ทั องคก์ ารเภสชั กรรม-เมอรร์ ิเออร์ ชีววัตถุ จำ� กดั สถานท่ีตั้ง: นคิ มอุตสาหกรรมเกตเวยซ์ ิต้ี 241 หมู่ 7 ต�ำบลหัวสำ� โรง อำ� เภอแปลงยาว จังหวดั ฉะเชงิ เทรา 24190 โทร. 0 3857 9200 โทรสาร 0 3857 5428 Government Pharmaceutical Organization-Merieux Biological Products Company Limited Address: Gateway City Industrial Estate 241 Mu 7, Hua Sam Rong Sub-district, Plaeng Yao District, Chachoengsao 24190 Tel.: 0 3857 9200 Fax: 0 3857 5428 111ANNUAL REPORT 2020

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare Auditor’s Report รายงานของผู้สอบบัญชีและงบการเงิน 112 รายงานประจำ� ปี 2563

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare รายงานของผสู้ อบบญั ชี เสนอ คณะกรรมการองคก์ ารเภสชั กรรม ความเหน็ สำ� นกั งานการตรวจเงนิ แผน่ ดนิ ไดต้ รวจสอบงบการเงนิ ทแี่ สดงเงนิ ลงทนุ ตามวธิ สี ว่ นไดเ้ สยี และงบการเงนิ เฉพาะกจิ การขององคก์ าร เภสชั กรรม ซง่ึ ประกอบดว้ ย งบแสดงฐานะการเงนิ ทแี่ สดงเงนิ ลงทนุ ตามวธิ สี ว่ นไดเ้ สยี และงบแสดงฐานะการเงนิ เฉพาะกจิ การ ณ วนั ท่ี 30 กนั ยายน 2563 งบก�ำไรขาดทนุ เบ็ดเสร็จทแ่ี สดงเงนิ ลงทุนตามวิธีส่วนได้เสยี และงบกำ� ไรขาดทุนเบด็ เสรจ็ เฉพาะกจิ การ งบแสดง การเปลยี่ นแปลงสว่ นของทนุ ทแ่ี สดงเงนิ ลงทนุ ตามวธิ สี ว่ นไดเ้ สยี และงบแสดงการเปลย่ี นแปลงสว่ นของทนุ เฉพาะกจิ การ และงบกระแส เงินสดที่แสดงเงินลงทุนตามวิธีส่วนได้เสียและงบกระแสเงินสดเฉพาะกิจการ ส�ำหรับปีส้ินสุดวันเดียวกัน และหมายเหตุประกอบ งบการเงินรวมถึงหมายเหตสุ รุปนโยบายการบญั ชที ่สี �ำคญั ส�ำนักงานการตรวจเงินแผ่นดินเห็นว่า งบการเงินท่ีแสดงเงินลงทุนตามวิธีส่วนได้เสียและงบการเงินเฉพาะกิจการข้างต้นน้ี แสดงฐานะการเงนิ ทแ่ี สดงเงนิ ลงทนุ ตามวธิ สี ว่ นไดเ้ สยี และแสดงฐานะการเงนิ เฉพาะกจิ การขององคก์ ารเภสชั กรรม ณ วนั ท่ี 30 กนั ยายน 2563 ผลการดำ� เนินงานที่แสดงเงนิ ลงทุนตามวิธีสว่ นได้เสียและผลการด�ำเนินงานเฉพาะกจิ การ และกระแสเงนิ สดทีแ่ สดงเงนิ ลงทนุ ตามวิธีส่วนได้เสียและกระแสเงินสดเฉพาะกิจการส�ำหรับปีส้ินสุดวันเดียวกัน โดยถูกต้องตามท่ีควรในสาระส�ำคัญตามมาตรฐาน การรายงานทางการเงนิ เกณฑ์ในการแสดงความเหน็ ส�ำนักงานการตรวจเงินแผ่นดินได้ปฏิบัติงานตรวจสอบตามหลักเกณฑ์มาตรฐานเกี่ยวกับการตรวจเงินแผ่นดินและมาตรฐาน การสอบบญั ชี ความรบั ผดิ ชอบของสำ� นกั งานการตรวจเงนิ แผน่ ดนิ ไดก้ ลา่ วไวใ้ นวรรคความรบั ผดิ ชอบของผสู้ อบบญั ชตี อ่ การตรวจสอบ งบการเงินท่ีแสดงเงินลงทุนตามวิธีส่วนได้เสียและงบการเงินเฉพาะกิจการในรายงานของส�ำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน ส�ำนักงาน การตรวจเงินแผ่นดินมีความเป็นอิสระจากองค์การเภสัชกรรม ตามหลักเกณฑ์มาตรฐานเก่ียวกับการตรวจเงินแผ่นดินท่ีก�ำหนดโดย คณะกรรมการตรวจเงนิ แผน่ ดนิ และขอ้ กำ� หนดจรรยาบรรณของผปู้ ระกอบวชิ าชพี บญั ชที ก่ี ำ� หนดโดยสภาวชิ าชพี บญั ชใี นสว่ นทเ่ี กยี่ วขอ้ ง กับการตรวจสอบงบการเงินที่แสดงเงินลงทุนตามวิธีส่วนได้เสียและงบการเงินเฉพาะกิจการ และส�ำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน ได้ปฏิบตั ติ ามความรับผิดชอบดา้ นจรรยาบรรณอื่นๆ ซง่ึ เป็นไปตามหลักเกณฑม์ าตรฐานเกี่ยวกับการตรวจเงนิ แผ่นดนิ และขอ้ กำ� หนด จรรยาบรรณเหลา่ นี้ สำ� นกั งานการตรวจเงนิ แผน่ ดินเช่ือว่าหลักฐานการสอบบัญชที ส่ี ำ� นกั งานการตรวจเงนิ แผ่นดนิ ได้รบั เพียงพอและ เหมาะสม เพ่อื ใชเ้ ป็นเกณฑใ์ นการแสดงความเห็นของสำ� นกั งานการตรวจเงนิ แผน่ ดนิ ขอ้ มลู อ่นื ผู้บรหิ ารเป็นผู้รบั ผดิ ชอบต่อขอ้ มลู อ่ืน ขอ้ มูลอ่ืนประกอบดว้ ย ข้อมูลซึง่ รวมอยใู่ นรายงานประจำ� ปี แต่ไมร่ วมถึงงบการเงนิ ท่ีแสดง เงนิ ลงทนุ ตามวธิ สี ว่ นไดเ้ สยี และงบการเงนิ เฉพาะกจิ การและรายงานของผสู้ อบบญั ชที อี่ ยใู่ นรายงานประจำ� ปนี น้ั ซงึ่ ผบู้ รหิ ารจะจดั เตรยี ม รายงานประจำ� ปใี ห้สำ� นกั งานการตรวจเงินแผ่นดนิ ภายหลังวนั ท่ีในรายงานของผู้สอบบัญชนี ้ี ความเห็นของส�ำนักงานการตรวจเงินแผ่นดินต่องบการเงินที่แสดงเงินลงทุนตามวิธีส่วนได้เสียและงบการเงินเฉพาะกิจการ ไม่ครอบคลุมถงึ ข้อมูลอ่ืนและส�ำนักงานการตรวจเงนิ แผ่นดินไม่ได้ให้ความเชอ่ื มั่นตอ่ ข้อมูลอืน่ ความรับผิดชอบของส�ำนักงานการตรวจเงินแผ่นดินท่ีเก่ียวเนื่องกับการตรวจสอบงบการเงินท่ีแสดงเงินลงทุนตามวิธีส่วนได้เสีย และงบการเงินเฉพาะกิจการคือ การอ่านและพิจารณาว่าข้อมูลอ่ืนมีความขัดแย้งที่มีสาระส�ำคัญกับงบการเงินท่ีแสดงเงินลงทุนตาม วธิ สี ว่ นไดเ้ สยี และงบการเงนิ เฉพาะกจิ การ หรอื กบั ความรทู้ ไ่ี ดร้ บั จากการตรวจสอบของสำ� นกั งานการตรวจเงนิ แผน่ ดนิ หรอื ปรากฏวา่ ข้อมูลอื่นมกี ารแสดงข้อมูลท่ขี ดั ตอ่ ข้อเทจ็ จริงอันเปน็ สาระส�ำคญั หรอื ไม่ เมอื่ สำ� นกั งานการตรวจเงนิ แผน่ ดนิ ไดอ้ า่ นรายงานประจำ� ปี หากสำ� นกั งานการตรวจเงนิ แผน่ ดนิ สรปุ ไดว้ า่ มกี ารแสดงขอ้ มลู ทขี่ ดั ตอ่ ข้อเทจ็ จริงอนั เป็นสาระส�ำคัญ สำ� นกั งานการตรวจเงนิ แผ่นดินต้องสอ่ื สารเร่อื งดังกล่าวกบั ผูม้ ีหน้าทใ่ี นการก�ำกบั ดูแล 113ANNUAL REPORT 2020

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare ความรับผิดชอบของผู้บริหารและผู้มีหน้าท่ีในการก�ำกับดูแลต่องบการเงินท่ีแสดงเงินลงทุนตามวิธีส่วนได้เสียและงบการเงิน เฉพาะกจิ การ ผบู้ รหิ ารมหี นา้ ทเี่ ปน็ ผรู้ บั ผดิ ชอบในการจดั ทำ� และนำ� เสนองบการเงนิ ทแ่ี สดงเงนิ ลงทนุ ตามวธิ สี ว่ นไดเ้ สยี และงบการเงนิ เฉพาะกจิ การ เหล่าน้ีโดยถูกต้องตามท่ีควรตามมาตรฐานการรายงานทางการเงินและรับผิดชอบเกี่ยวกับการควบคุมภายในที่ผู้บริหารพิจารณาว่า จ�ำเป็น เพ่ือให้สามารถจัดท�ำงบการเงินที่แสดงเงินลงทุนตามวิธีส่วนได้เสียและงบการเงินเฉพาะกิจการที่ปราศจากการแสดงข้อมูล ทขี่ ดั ต่อขอ้ เท็จจริงอันเปน็ สาระสำ� คญั ไมว่ ่าจะเกิดจากการทจุ รติ หรือข้อผิดพลาด ในการจัดท�ำงบการเงินท่ีแสดงเงินลงทุนตามวิธีส่วนได้เสียและงบการเงินเฉพาะกิจการ ผู้บริหารรับผิดชอบในการประเมิน ความสามารถขององค์การเภสัชกรรมในการด�ำเนินงานต่อเนื่อง เปิดเผยเรื่องท่ีเก่ียวกับการด�ำเนินงานต่อเน่ืองตามความเหมาะสม และการใชเ้ กณฑก์ ารบญั ชสี ำ� หรบั การดำ� เนนิ งานตอ่ เนอื่ ง เวน้ แตผ่ บู้ รหิ ารมคี วามตง้ั ใจทจ่ี ะเลกิ องคก์ ารเภสชั กรรมหรอื หยดุ ดำ� เนนิ งาน หรือไม่สามารถดำ� เนนิ งานต่อเนอ่ื งต่อไปได้ ผ้มู หี น้าทใ่ี นการกำ� กบั ดูแล มหี น้าที่ในการก�ำกบั ดแู ลกระบวนการในการจัดท�ำรายงานทางการเงนิ ขององค์การเภสัชกรรม ความรับผิดชอบของผสู้ อบบญั ชีตอ่ การตรวจสอบงบการเงนิ ทแ่ี สดงเงินลงทุนตามวธิ ีสว่ นได้เสียและงบการเงนิ เฉพาะกจิ การ การตรวจสอบของส�ำนักงานการตรวจเงินแผ่นดินมีวัตถุประสงค์เพื่อให้ได้ความเช่ือมั่นอย่างสมเหตุสมผลว่างบการเงินท่ีแสดง เงนิ ลงทนุ ตามวธิ สี ว่ นไดเ้ สยี และงบการเงนิ เฉพาะกจิ การโดยรวมปราศจากการแสดงขอ้ มลู ทขี่ ดั ตอ่ ขอ้ เทจ็ จรงิ อนั เปน็ สาระสำ� คญั หรอื ไม่ ไมว่ ่าจะเกิดการทจุ ริตหรอื ข้อผิดพลาด และเสนอรายงานของผสู้ อบบญั ชีซึง่ รวมความเห็นของสำ� นกั งานการตรวจเงนิ แผน่ ดินอยูด่ ้วย ความเช่ือม่ันอย่างสมเหตุสมผลคือความเชื่อมั่นในระดับสูง แต่ไม่ได้เป็นการรับประกันว่าการปฏิบัติงานตรวจสอบตามมาตรฐาน การตรวจเงินแผ่นดินและมาตรฐานการสอบบัญชีจะสามารถตรวจพบข้อมูลท่ีขัดต่อข้อเท็จจริงอันเป็นสาระส�ำคัญท่ีมีอยู่ได้เสมอไป ขอ้ มลู ทขี่ ดั ตอ่ ขอ้ เทจ็ จรงิ อาจเกดิ จากการทจุ รติ หรอื ขอ้ ผดิ พลาดและถอื วา่ มสี าระสำ� คญั เมอื่ คาดการณไ์ ดอ้ ยา่ งสมเหตสุ มผลวา่ รายการ ท่ีขัดต่อข้อเท็จจริงแต่ละรายการหรือทุกรายการรวมกันจะมีผลต่อการตัดสินใจทางเศรษฐกิจของผู้ใช้งบการเงินท่ีแสดงเงินลงทุน ตามวธิ สี ว่ นไดเ้ สยี และงบการเงินเฉพาะกจิ การจากการใชง้ บการเงินเหลา่ นี้ ในการตรวจสอบของส�ำนักงานการตรวจเงินแผ่นดินตามหลักเกณฑ์มาตรฐานเกี่ยวกับการตรวจเงินแผ่นดินและมาตรฐานการ สอบบัญชี ส�ำนักงานการตรวจเงินแผ่นดินได้ใช้ดุลยพินิจและการสังเกตและสงสัยเยี่ยงผู้ประกอบวิชาชีพตลอดการตรวจสอบ การปฏิบตั งิ านของสำ� นักงานการตรวจเงินแผน่ ดินรวมถงึ ◉ ระบุและประเมินความเส่ียงจากการแสดงข้อมูลท่ีขัดต่อข้อเท็จจริงอันเป็นสาระส�ำคัญในงบการเงินที่แสดงเงินลงทุน ตามวธิ สี ว่ นไดเ้ สยี และงบการเงนิ เฉพาะกจิ การ ไมว่ า่ จะเกดิ จากการทจุ รติ หรอื ขอ้ ผดิ พลาด ออกแบบและปฏบิ ตั งิ านตามวธิ กี ารตรวจสอบ เพอ่ื ตอบสนองตอ่ ความเสย่ี งเหลา่ นน้ั และไดห้ ลกั ฐานการสอบบญั ชที เี่ พยี งพอและเหมาะสมเพอื่ เปน็ เกณฑใ์ นการแสดงความเหน็ ของ ส�ำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน ความเสี่ยงท่ีไม่พบข้อมูลท่ีขัดต่อข้อเท็จจริงอันเป็นสาระส�ำคัญซ่ึงเป็นผลมาจากการทุจริตจะสูงกว่า ความเสี่ยงที่เกิดจากข้อผิดพลาด เนอื่ งจากการทจุ รติ อาจเกี่ยวกบั การสมร้รู ่วมคิด การปลอมแปลงเอกสารหลักฐาน การต้ังใจละเวน้ การแสดงขอ้ มูล การแสดงข้อมลู ท่ีไมต่ รงตามขอ้ เทจ็ จรงิ หรือการแทรกแซงการควบคมุ ภายใน ◉ ท�ำความเข้าใจในระบบการควบคุมภายในท่ีเก่ียวข้องกับการตรวจสอบ เพ่ือออกแบบวิธีการตรวจสอบที่เหมาะสมกับ สถานการณ์ แตไ่ ม่ใชเ่ พือ่ วัตถุประสงคใ์ นการแสดงความเหน็ ตอ่ ความมปี ระสิทธผิ ลของการควบคุมภายในขององคก์ ารเภสชั กรรม ◉ ประเมินความเหมาะสมของนโยบายการบัญชีท่ีผู้บริหารใช้และความสมเหตุสมผลของประมาณการทางบัญชีและการ เปิดเผยข้อมลู ทเ่ี ก่ยี วข้องซ่ึงจัดท�ำขึ้นโดยผบู้ รหิ าร ◉ สรุปเก่ียวกับความเหมาะสมของการใช้เกณฑ์การบัญชีส�ำหรับการด�ำเนินงานต่อเน่ืองของผู้บริหารและจากหลักฐาน การสอบบัญชีที่ได้รับ สรุปว่ามีความไม่แน่นอนที่มีสาระส�ำคัญท่ีเก่ียวกับเหตุการณ์หรือสถานการณ์ท่ีอาจเป็นเหตุให้เกิดข้อสงสัย อย่างมีนัยส�ำคัญต่อความสามารถขององค์การเภสัชกรรมในการด�ำเนินงานต่อเนื่องหรือไม่ ถ้าส�ำนักงานการตรวจเงินแผ่นดินได้ 114 รายงานประจำ� ปี 2563

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare ข้อสรุปว่ามีความไม่แน่นอนท่ีมีสาระส�ำคัญ ส�ำนักงานการตรวจเงินแผ่นดินต้องกล่าวไว้ในรายงานของผู้สอบบัญชีของส�ำนักงาน การตรวจเงนิ แผน่ ดนิ โดยใหข้ อ้ สงั เกตถงึ การเปดิ เผยขอ้ มลู ในงบการเงนิ ทแ่ี สดงเงนิ ลงทนุ ตามวธิ สี ว่ นไดเ้ สยี และงบการเงนิ เฉพาะกจิ การ ที่เก่ยี วขอ้ งหรอื ถ้าการเปิดเผยข้อมูลดังกล่าวไมเ่ พยี งพอ ความเหน็ ของส�ำนักงานการตรวจเงนิ แผน่ ดนิ จะเปลย่ี นแปลงไป ขอ้ สรปุ ของ ส�ำนักงานการตรวจเงินแผ่นดินข้ึนอยู่กับหลักฐานการสอบบัญชีที่ได้รับจนถึงวันท่ีในรายงานของผู้สอบบัญชีของส�ำนักงานการตรวจ เงินแผ่นดิน อย่างไรก็ตามเหตุการณห์ รือสถานการณ์ในอนาคตอาจเปน็ เหตใุ ห้องค์การเภสัชกรรมตอ้ งหยุดการดำ� เนนิ งานต่อเน่ือง ◉ ประเมนิ การนำ� เสนอโครงสรา้ งและเนอื้ หาของงบการเงนิ ทแี่ สดงเงนิ ลงทนุ ตามวธิ สี ว่ นไดเ้ สยี และงบการเงนิ เฉพาะกจิ การ โดยรวม รวมถึงการเปิดเผยข้อมูลว่างบการเงินที่แสดงเงินลงทุนตามวิธีส่วนได้เสียและงบการเงินเฉพาะกิจการแสดงรายการและ เหตกุ ารณ์ในรปู แบบที่ทำ� ใหม้ ีการน�ำเสนอข้อมูลโดยถกู ต้องตามท่ีควรหรอื ไม่ สำ� นกั งานการตรวจเงนิ แผน่ ดนิ ไดส้ อ่ื สารกบั ผมู้ หี นา้ ทใี่ นการกำ� กบั ดแู ลในเรอื่ งตา่ งๆ ทส่ี ำ� คญั ซงึ่ รวมถงึ ขอบเขตและชว่ งเวลาของ การตรวจสอบตามทีไ่ ด้วางแผนไว้ ประเด็นท่ีมนี ยั ส�ำคัญทพ่ี บจากการตรวจสอบ รวมถงึ ข้อบกพรอ่ งทมี่ นี ยั สำ� คญั ในระบบการควบคมุ ภายในหากสำ� นกั งานการตรวจเงนิ แผน่ ดินไดพ้ บในระหวา่ งการตรวจสอบของสำ� นกั งานการตรวจเงินแผน่ ดนิ สำ� นกั งานการตรวจเงนิ แผน่ ดิน (นางสาวพรกมล พรหมเทา้ ) วนั ท่ี 17 มนี าคม 2564 ผอู้ �ำนวยการสำ� นกั ตรวจสอบการเงินและบริหารพสั ดุที่ 23 (นายสมชาย พิทยวรเจรญิ ) นักวชิ าการตรวจเงินแผน่ ดินชำ� นาญการพเิ ศษ 115ANNUAL REPORT 2020

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare งบแสดงฐานะการเงนิ ณ วนั ท่ี 30 กันยายน 2563 สินทรัพย์ สนิ ทรัพย์หมนุ เวยี น หน่วย: บาท งบการเงนิ ทแ่ี สดงเงินลงทุน เงินสดและรายการเทยี บเท่าเงนิ สด เงินลงทนุ ชั่วคราว ตามวิธีสว่ นไดเ้ สีย ลกู หน้ีการคา้ - สุทธิ สนิ คา้ คงเหลอื หมายเหตุ 30 กนั ยายน 30 กนั ยายน สินทรัพย์หมุนเวียนอน่ื 2563 2562 รวมสินทรพั ยห์ มุนเวยี น สินทรพั ย์ไมห่ มนุ เวยี น 5.1 4,936,200,307.29 4,414,687,980.40 เงินลงทนุ ในบริษทั ร่วม เงินใหก้ ู้ยมื ระยะยาว 5.2 110,302,388.27 302,698,772.02 ทดี่ นิ อาคาร และอปุ กรณ์ - สทุ ธิ สนิ ทรพั ยไ์ มม่ ีตวั ตน - สุทธิ 5.3 6,286,596,299.82 7,210,615,607.40 สินทรัพยร์ ะหว่างดำ� เนินการ รวมสนิ ทรัพย์ไม่หมุนเวยี น 5.4 3,795,889,245.36 2,934,242,477.02 รวมสนิ ทรัพย์ 5.5 238,203,775.17 109,164,769.37 15,367,192,015.91 14,971,409,606.21 5.6 724,325,222.45 675,960,666.00 5.7 109,128,339.95 105,983,651.36 5.8 4,427,672,769.76 4,402,908,018.06 5.9 637,507,550.08 593,220,413.69 1,200,231,640.18 952,821,812.69 7,098,865,522.42 6,730,894,561.80 22,466,057,538.33 21,702,304,168.01 หมายเหตุประกอบงบการเงนิ เป็นส่วนหนึง่ ของงบการเงนิ น้ี 116 รายงานประจ�ำปี 2563

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare งบแสดงฐานะการเงนิ ณ วนั ที่ 30 กันยายน 2563 หนส้ี ินและส่วนทุน หนี้สนิ หมนุ เวียน หน่วย: บาท งบการเงนิ ที่แสดงเงนิ ลงทนุ เจา้ หน้ีการคา้ รายไดแ้ ผ่นดนิ รอน�ำสง่ ตามวิธีสว่ นได้เสีย หนสี้ นิ หมุนเวยี นอื่น รวมหนี้สินหมนุ เวยี น หมายเหตุ 30 กนั ยายน 30 กนั ยายน หนีส้ ินไม่หมุนเวยี น 2563 2562 รายไดร้ อการรบั รู้ ประมาณการหนสี้ นิ ผลประโยชนพ์ นกั งาน 3,156,295,882.91 3,545,379,974.47 หนีส้ นิ กองทนุ เงินกู้องค์การเภสชั กรรม รวมหนส้ี นิ ไม่หมุนเวยี น 5.10 927,406,510.50 772,645,900.00 รวมหนส้ี นิ ส่วนทนุ 5.11 1,121,171,982.77 921,584,389.24 ทุน ทุนประเดมิ 5,204,874,376.18 5,239,610,263.71 ทนุ รบั จากงบประมาณ ทนุ รับโอนจากเงนิ ทุนหมุนเวยี น 5.12 781,131,073.72 880,512,335.05 ส�ำรองโครงการส�ำรองยาและเวชภัณฑ์ 5.13 1,427,036,992.78 1,394,784,666.00 ก�ำไรสะสม รวมสว่ นทุน 5.14 74,500,000.00 74,500,000.00 รวมหน้ีสนิ และสว่ นทนุ 2,282,668,066.50 2,349,797,001.05 หมายเหตุประกอบงบการเงินเป็นส่วนหนึ่งของงบการเงินน้ี 7,487,542,442.68 7,589,407,264.76 48,041,467.48 48,041,467.48 3,018,502.04 3,018,502.04 3,526,548.46 3,526,548.46 54,586,517.98 54,586,517.98 5.16 49,914,409.60 49,914,409.60 14,874,014,168.07 14,008,395,975.67 14,978,515,095.65 14,112,896,903.25 22,466,057,538.33 21,702,304,168.01 (นายวิฑรู ย์ ดา่ นวิบลู ย์) (นางสาวนนั ทนา กลำ่� สมบัต)ิ ผอู้ ำ� นวยการองค์การเภสชั กรรม รกั ษาการผูอ้ �ำนวยการฝา่ ยบญั ชแี ละการเงนิ 117ANNUAL REPORT 2020

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare งบแสดงฐานะการเงนิ ณ วนั ท่ี 30 กนั ยายน 2563 สินทรัพย ์ สนิ ทรพั ยห์ มนุ เวียน หนว่ ย: บาท งบการเงินเฉพาะกจิ การ เงินสดและรายการเทียบเท่าเงินสด เงินลงทนุ ช่วั คราว หมายเหตุ 30 กันยายน 30 กันยายน ลูกหน้ีการค้า - สุทธิ 2563 2562 สินคา้ คงเหลือ สินทรพั ย์หมุนเวยี นอ่นื 5.1 4,936,200,307.29 4,414,687,980.40 รวมสินทรัพย์หมุนเวียน สินทรพั ยไ์ มห่ มุนเวยี น 5.2 110,302,388.27 302,698,772.02 เงนิ ลงทนุ ในบรษิ ัทรว่ ม เงนิ ให้กยู้ มื ระยะยาว 5.3 6,286,596,299.82 7,210,615,607.40 ที่ดนิ อาคาร และอุปกรณ์ - สทุ ธิ สินทรัพย์ไมม่ ตี ัวตน - สทุ ธิ 5.4 3,795,889,245.36 2,934,242,477.02 สินทรพั ย์ระหวา่ งดำ� เนินการ รวมสนิ ทรพั ยไ์ ม่หมุนเวยี น 5.5 238,203,775.17 109,164,769.37 รวมสินทรพั ย์ 15,367,192,015.91 14,971,409,606.21 5.6 335,060,000.00 335,060,000.00 5.7 109,128,339.95 105,983,651.36 5.8 4,427,672,769.76 4,402,908,018.06 5.9 637,507,550.08 593,220,413.69 1,200,231,640.18 952,821,812.69 6,709,600,299.97 6,389,993,895.80 22,076,792,315.88 21,361,403,502.01 หมายเหตปุ ระกอบงบการเงนิ เป็นสว่ นหนงึ่ ของงบการเงนิ นี้ 118 รายงานประจ�ำปี 2563

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare งบแสดงฐานะการเงนิ ณ วนั ท่ี 30 กนั ยายน 2563 หนีส้ ินและส่วนทนุ หนี้สนิ หมุนเวียน หน่วย: บาท งบการเงินเฉพาะกจิ การ เจ้าหน้ีการค้า รายได้แผ่นดนิ รอนำ� สง่ หมายเหตุ 30 กันยายน 30 กันยายน หนส้ี ินหมุนเวยี นอื่น 2563 2562 รวมหน้ีสินหมนุ เวยี น หน้ีสินไมห่ มนุ เวยี น 3,156,295,882.91 3,545,379,974.47 รายไดร้ อการรับรู้ ประมาณการหน้ีสนิ ผลประโยชนพ์ นกั งาน 5.10 927,406,510.50 772,645,900.00 หน้ีสนิ กองทนุ เงินกู้องคก์ ารเภสัชกรรม รวมหน้สี นิ ไม่หมนุ เวยี น 5.11 1,121,171,982.77 921,584,389.24 รวมหนี้สิน ส่วนทนุ 5,204,874,376.18 5,239,610,263.71 ทนุ ทุนประเดมิ 5.12 781,131,073.72 880,512,335.05 ทนุ รับจากงบประมาณ ทนุ รบั โอนจากเงินทุนหมุนเวียน 5.13 1,427,036,992.78 1,394,784,666.00 ส�ำรองโครงการส�ำรองยาและเวชภณั ฑ์ 5.14 74,500,000.00 74,500,000.00 ก�ำไรสะสม รวมสว่ นทุน 2,282,668,066.50 2,349,797,001.05 รวมหนส้ี นิ และสว่ นทนุ 7,487,542,442.68 7,589,407,264.76 หมายเหตุประกอบงบการเงินเป็นส่วนหนง่ึ ของงบการเงนิ นี้ 48,041,467.48 48,041,467.48 3,018,502.04 3,018,502.04 3,526,548.46 3,526,548.46 54,586,517.98 54,586,517.98 5.16 49,914,409.60 49,914,409.60 14,484,748,945.62 13,667,495,309.67 14,589,249,873.20 13,771,996,237.25 22,076,792,315.88 21,361,403,502.01 (นายวิฑรู ย์ ดา่ นวิบูลย)์ (นางสาวนันทนา กลำ�่ สมบัติ) ผอู้ �ำนวยการองคก์ ารเภสชั กรรม รักษาการผอู้ ำ� นวยการฝ่ายบญั ชแี ละการเงนิ 119ANNUAL REPORT 2020

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare สำ� หรับปีส้ินสดุ วนั ท่ี 30 กันยายน 2563 งบก�ำไรขาดทุนเบ็ดเสรจ็ หนว่ ย: บาท หมายเหตุ งบการเงนิ ทแี่ สดงเงินลงทุน ตามวิธสี ว่ นไดเ้ สยี 2563 2562 รายได้ 5.17 18,443,816,555.33 17,910,983,229.73 รายได้จากการขายยาและเวชภณั ฑ์ 12,140,400.00 17,876,627.11 รายไดจ้ ากค่ารับจ้างทำ� ของ 5.18 249,210,861.15 276,195,470.58 รายได้อ่นื 5.19 18,705,167,816.48 18,205,055,327.42 รวมรายได้ 5.20 คา่ ใช้จ่าย 5.21 14,819,502,975.21 14,508,863,194.13 550,644,010.84 506,675,479.80 ตน้ ทนุ ขายและรับจา้ งท�ำของ คา่ ใช้จ่ายในการขาย 1,794,165,536.01 1,835,755,043.48 ค่าใช้จ่ายในการบรหิ าร 102,324,273.19 258,126,656.24 คา่ ใชจ้ า่ ยอ่ืนๆ รวมค่าใช้จา่ ย 17,266,636,795.25 17,109,420,373.65 ก�ำไรจากการด�ำเนนิ งาน 1,438,531,021.23 1,095,634,953.77 สว่ นแบง่ ก�ำไรจากเงนิ ลงทุนในบรษิ ัทร่วม กำ� ไรสทุ ธิส�ำหรับปี 56,544,556.45 60,496,853.53 กำ� ไรขาดทุนเบด็ เสรจ็ อื่น 1,495,075,577.68 1,156,131,807.30 กำ� ไร (ขาดทนุ ) จากการประมาณการตามหลกั คณติ ศาสตรป์ ระกนั ภยั สำ� หรับโครงการผลประโยชน์พนกั งาน (19,724,786.66) - ก�ำไรขาดทนุ เบด็ เสร็จอ่นื ส�ำหรบั ป ี 1,475,350,791.02 1,156,131,807.30 หมายเหตุประกอบงบการเงินเป็นสว่ นหนง่ึ ของงบการเงินน้ี 120 รายงานประจ�ำปี 2563

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare งบก�ำไรขาดทนุ เบ็ดเสร็จ สำ� หรบั ปีสิน้ สดุ วนั ที่ 30 กนั ยายน 2563 หมายเหตุ หนว่ ย: บาท งบการเงนิ เฉพาะกิจการ 2563 2562 รายได้ 5.17 18,443,816,555.33 17,910,983,229.73 รายได้จากการขายยาและเวชภณั ฑ์ 12,140,400.00 17,876,627.11 รายได้จากคา่ รับจา้ งท�ำของ 5.18 257,390,861.15 282,367,470.58 รายได้อ่นื 5.19 18,713,347,816.48 18,211,227,327.42 รวมรายได้ 5.20 ค่าใช้จา่ ย 5.21 14,819,502,975.21 14,508,863,194.13 550,644,010.84 506,675,479.80 ต้นทุนขายและรบั จ้างท�ำของ ค่าใชจ้ า่ ยในการขาย 1,794,165,536.01 1,835,755,043.48 ค่าใช้จ่ายในการบริหาร 102,324,273.19 258,126,656.24 คา่ ใชจ้ ่ายอนื่ ๆ รวมคา่ ใชจ้ ่าย 17,266,636,795.25 17,109,420,373.65 ก�ำไรเบ็ดเสร็จส�ำหรับปี 1,446,711,021.23 1,101,806,953.77 กำ� ไรขาดทนุ เบด็ เสรจ็ อน่ื กำ� ไร (ขาดทนุ ) จากการประมาณการตามหลกั คณติ ศาสตรป์ ระกนั ภยั (19,724,786.66) - สำ� หรับโครงการผลประโยชนพ์ นกั งาน 1,426,986,234.57 1,101,806,953.77 ก�ำไรขาดทุนเบ็ดเสร็จอ่นื ส�ำหรบั ป ี หมายเหตุประกอบงบการเงินเปน็ ส่วนหนึ่งของงบการเงนิ น้ี 121ANNUAL REPORT 2020

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare งบแสดงการเปลีย่ นแปลงในส่วนของทุน ส�ำหรบั ปสี ้นิ สุดวันที่ 30 กนั ยายน 2563 หน่วย: บาท งบการเงินทแี่ สดงเงินลงทนุ ตามวธิ ีส่วนได้เสยี ทนุ สำ� รองโครงการ กำ� ไรสะสม รวมส่วนของทุน ส�ำรองยา ยงั ไม่ได้จดั สรร และเวชภัณฑ์ ยอดคงเหลือ ณ 1 ตลุ าคม 2561 54,586,517.98 49,914,409.60 13,341,753,403.36 13,446,254,330.94 บรอวนก�ำปสรง่ บัคปลงัรุงปเงี 2ิน5ร6าย1ไดแ้ ผน่ ดิน กำ� ไรเบ็ดเสร็จสำ� หรับปี - - 510,778.89 510,778.89 หกั เงนิ รายไดแ้ ผน่ ดินรอน�ำส่งคลังประจ�ำปี - - 1,156,131,807.30 1,156,131,807.30 เงนิ รายไดแ้ ผน่ ดนิ นำ� สง่ คลงั ระหวา่ งกาล ยอดคงเหลอื ณ 30 กันยายน 2562 - - (172,645,900.00) (172,645,900.00) ยอดคงเหลอื ณ 1 ตุลาคม 2562 - - (317,354,113.88) (317,354,113.88) หรอักนปำ� รสับง่ คปลรุงงั เปงีนิ 2ร5า6ย2ไดแ้ ผน่ ดนิ 54,586,517.98 49,914,409.60 14,008,395,975.67 14,112,896,903.25 ขคาณดิตทศนุ าจสาตกรก์ปารระปกรันะภมยัาณการตามหลกั กำ� ไรเบด็ เสรจ็ ส�ำหรับปี 54,586,517.98 49,914,409.60 14,008,395,975.67 14,112,896,903.25 หกั เงินรายได้แผน่ ดนิ รอนำ� ส่งคลงั ประจ�ำปี เงนิ รายไดแ้ ผน่ ดนิ นำ� สง่ คลงั ระหวา่ งกาล - - (52,671,986.12) (52,671,986.12) ยอดคงเหลือ ณ 30 กันยายน 2563 - - (19,724,786.66) (19,724,786.66) - - 1,495,075,577.68 1,495,075,577.68 - - (327,406,510.50) (327,406,510.50) - - (229,654,102.00) (229,654,102.00) 54,586,517.98 49,914,409.60 14,874,014,168.07 14,978,515,095.65 หมายเหตุประกอบงบการเงนิ เป็นสว่ นหนงึ่ ของงบการเงินน้ี 122 รายงานประจำ� ปี 2563

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare งบแสดงการเปล่ยี นแปลงในสว่ นของทุน สำ� หรับปีสิ้นสดุ วันที่ 30 กันยายน 2563 หน่วย: บาท งบการเงนิ เฉพาะกจิ การ ทนุ สำ� รองโครงการ ก�ำไรสะสม รวมสว่ นของทนุ สำ� รองยา ยงั ไม่ได้จดั สรร และเวชภัณฑ์ ยอดคงเหลอื ณ 1 ตลุ าคม 2561 54,586,517.98 49,914,409.60 13,055,177,590.89 13,159,678,518.47 รบอวนกำ� ปสร่งับคปลงัรุงปเงี 2ิน5ร6าย1ได้แผ่นดิน ก�ำไรเบ็ดเสร็จสำ� หรบั ปี - - 510,778.89 510,778.89 หัก เงนิ รายได้แผ่นดินรอนำ� ส่งคลงั ประจ�ำปี - เงนิ รายไดแ้ ผ่นดนิ นำ� สง่ คลงั ระหว่างกาล - 1,101,806,953.77 1,101,806,953.77 ยอดคงเหลอื ณ 30 กนั ยายน 2562 - - (172,645,900.00) (172,645,900.00) ยอดคงเหลือ ณ 1 ตลุ าคม 2562 - หคลกั ังปปรี บั25ป6ร2ุงเงินรายไดแ้ ผน่ ดนิ รอนำ� สง่ 54,586,517.98 - (317,354,113.88) (317,354,113.88) ขคาณดติ ทศุนาจสาตกรกป์ ารระปกรนัะภมัยาณการตามหลกั ก�ำไรเบ็ดเสรจ็ ส�ำหรับงวด 54,586,517.98 49,914,409.60 13,667,495,309.67 13,771,996,237.25 หัก เงินรายไดแ้ ผน่ ดนิ รอน�ำส่งคลงั ประจำ� ปี เงนิ รายได้แผน่ ดินน�ำส่งคลังระหวา่ งกาล 49,914,409.60 13,667,495,309.67 13,771,996,237.25 ยอดคงเหลือ ณ 30 กนั ยายน 2563 - - (52,671,986.12) (52,671,986.12) - - (19,724,786.66) (19,724,786.66) - - 1,446,711,021.23 1,446,711,021.23 - - (327,406,510.50) (327,406,510.50) - - (229,654,102.00) (229,654,102.00) 54,586,517.98 49,914,409.60 14,484,748,945.62 14,589,249,873.20 หมายเหตปุ ระกอบงบการเงนิ เปน็ สว่ นหนงึ่ ของงบการเงนิ นี้ 123ANNUAL REPORT 2020

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare สำ� หรบั ปีสิ้นสดุ วันที่ 30 กนั ยายน 2563 งบกระแสเงนิ สด หนว่ ย: บาท กระแสเงินสดจากกจิ กรรมด�ำเนนิ งาน งบการเงนิ ท่แี สดงเงินลงทุน กำ� ไรสทุ ธสิ ำ� หรับปี จราายกกกาจิ รกปรรรับมปดร�ำุงเนกินระงทานบยอดก�ำไรสทุ ธเิ ปน็ เงินสดสุทธริ ับ (จา่ ย) ตามวิธสี ว่ นได้เสีย คา่ เสือ่ มราคาและคา่ ตดั จ�ำหน่าย ขาดทุนจากการขายและตัดบัญชีสนิ ทรัพย์ 2563 2562 ขาดทนุ จากการตัดบญั ชสี ินคา้ สนิ คา้ เสอ่ื มสภาพ 1,495,075,577.68 1,156,131,807.3 หนี้สญู รบั คืน สว่ นแบ่งก�ำไรจากเงนิ ลงทุนในบริษทั รว่ ม 579,974,092.33 553,661,844.38 กำ� ไรจากการจำ� หน่ายสินทรพั ย์ 23,707,930.22 3,475,182.76 ขาดทนุ จากอัตราแลกเปลี่ยนทีย่ งั ไมเ่ กดิ ข้นึ จริง 12,954,541.53 21,649,424.18 หนส้ี งสัยจะสูญ 19,435,513.67 29,156,339.50 รายไดด้ อกเบ้ยี เงินฝากธนาคาร (569,053.39) (1,077,740.48) รายได้ดอกเบีย้ เงนิ ใหก้ ยู้ มื (56,544,556.45) กำ� ไรจากการดำ� เนนิ งานกอ่ นการเปลยี่ นแปลงในสว่ นของ (1,170,592.82) (60,496,853.53) สนิ ทรัพยแ์ ละหน้สี นิ ดำ� เนนิ งาน 9,206,720.22 (2,214,900.22) สนิ ทรพั ยด์ ำ� เนนิ งาน (เพิ่มขึ้น) ลดลง ลกู หนีก้ ารค้า 399,906.45 944,634.84 สนิ คา้ คงเหลือ (26,490,328.83) 761,122.72 สนิ ทรพั ยห์ มนุ เวียนอื่น (1,363,139.43) (27,474,066.45) หนส้ี นิ ด�ำเนนิ งานเพม่ิ ขึ้น (ลดลง) (1,730,074.63) เจา้ หนก้ี ารคา้ หน้ีสนิ หมนุ เวียนอ่ืน 2,054,616,611.18 1,672,786,720.37 รายได้เงนิ อดุ หนนุ รบั ล่วงหนา้ รายได้รอการรบั รู้ 924,188,454.52 (197,633,780.78) ประมาณการหนี้สินผลประโยชน์พนกั งาน (893,919,637.39) (186,474,647.13) เงินสดสุทธไิ ด้มาจากกิจกรรมดำ� เนินงาน (129,493,821.94) (39,479,226.12) จ่ายผลประโยชนพ์ นักงาน (346,763,918.12) 830,599,722.99 เงินสดสทุ ธิไดม้ าจากกิจกรรมดำ� เนินงาน 37,226,162.33 222,375,874.07 หมายเหตุประกอบงบการเงินเปน็ สว่ นหนงึ่ ของงบการเงนิ น้ี (1,329,155,754.95) - (99,381,261.33) (98,561,249.50) 124 รายงานประจำ� ปี 2563 129,520,315.85 308,147,321.75 346,837,150.15 2,511,760,735.65 (116,992,775.73) (90,811,663.75) 229,844,374.42 2,420,949,071.90

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare งบกระแสเงินสด (ต่อ) สำ� หรบั ปสี ้นิ สุดวนั ที่ 30 กนั ยายน 2563 หนว่ ย: บาท กระแสเงินสดจากกิจกรรมลงทนุ งบการเงนิ ทแี่ สดงเงนิ ลงทนุ เงินสดรับจากการจ�ำหนา่ ยสนิ ทรัพย์ ดอกเบย้ี รับจากเงินฝากธนาคาร ตามวธิ ีสว่ นได้เสยี ดอกเบ้ยี รับจากเงินให้กยู้ มื เงินสดรบั จากเงนิ ลงทนุ ในบรษิ ทั รว่ ม 2563 2562 เงินสดรบั (จา่ ย) จากเงนิ ใหก้ ้ยู ืมระยะยาว เงินสดจา่ ยซ้อื ทีด่ นิ อาคาร และอุปกรณ์ 1,220,604.00 2,708,700.00 เงนิ สดจ่ายจากสนิ ทรัพยไ์ ม่มีตวั ตน 26,943,333.70 28,248,847.99 เงนิ สดจ่ายสนิ ทรัพยร์ ะหว่างด�ำเนินการ 1,364,950.70 1,728,647.75 เงินลงทุนช่ัวคราวลดลง 8,180,000.00 6,172,000.00 (3,144,688.59) เงนิ สดสทุ ธใิ ช้ไปในกิจกรรมลงทุน (597,084,387.79) 458,275.69 กระแสเงินสดจากกิจกรรมจดั หาเงิน (103,900,696.09) (591,092,365.54) (273,856,817.49) (348,028,191.60) เงนิ สดรบั เงนิ อุดหนุนเงนิ งบประมาณ 192,396,383.75 (552,425,144.06) เงินสดจา่ ยรายไดแ้ ผน่ ดินนำ� ส่งคลัง (747,881,317.81) 548,729,095.44 เงนิ สดสทุ ธิได้มา (ใช้ไป) ในกจิ กรรมจดั หาเงนิ (903,500,134.33) เงนิ สดและรายการเทยี บเท่าเงินสดเพิ่มขน้ึ สทุ ธิ เงนิ สดและรายการเทียบเท่าเงนิ สด ณ วนั ต้นงวด 1,491,400,000.00 2,489,470.80 ผลกระทบจากการเปลยี่ นแปลงอัตราแลกเปลย่ี น (454,971,988.12) (687,002,334.99) เงินสดและรายการเทยี บเท่าเงินสด ณ วันปลายงวด 1,036,428,011.88 (684,512,864.19) 518,391,068.49 832,936,073.38 4,414,687,980.40 3,586,496,576.86 3,121,258.40 (4,744,669.84) 4,936,200,307.29 4,414,687,980.40 หมายเหตุประกอบงบการเงนิ เปน็ สว่ นหนึ่งของงบการเงนิ น้ี 125ANNUAL REPORT 2020

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare ส�ำหรบั ปีสน้ิ สุดวนั ท่ี 30 กันยายน 2563 งบกระแสเงินสด หนว่ ย: บาท กระแสเงนิ สดจากกิจกรรมดำ� เนนิ งาน งบการเงินเฉพาะกิจการ กำ� ไรสุทธสิ ำ� หรบั ปี รายการปรบั ปรงุ กระทบยอดกำ� ไรสทุ ธิเปน็ เงนิ สดสุทธริ บั (จา่ ย) 2563 2562 จากกิจกรรมดำ� เนนิ งาน คา่ เสือ่ มราคาและคา่ ตัดจ�ำหน่าย 1,446,711,021.23 1,101,806,953.77 ขาดทุนจากการขายและตดั บัญชสี นิ ทรพั ย์ ขาดทุนจากการตดั บัญชสี นิ คา้ 579,974,092.33 553,661,844.38 สินคา้ เสื่อมสภาพ 23,707,930.22 3,475,182.76 หนสี้ ูญรับคนื 12,954,541.53 21,649,424.18 สว่ นแบ่งก�ำไรจากเงนิ ลงทนุ ในบริษทั ร่วม 19,435,513.67 29,156,339.50 กำ� ไรจากการจำ� หน่ายสินทรพั ย์ (569,053.39) (1,077,740.48) ขาดทุนจากอตั ราแลกเปลยี่ นทีย่ งั ไมเ่ กิดขน้ึ จรงิ (1,170,592.82) (2,214,900.22) หนี้สงสัยจะสูญ 9,206,720.22 944,634.84 รายไดด้ อกเบีย้ เงนิ ฝากธนาคาร 761,122.72 รายได้ดอกเบ้ียเงนิ ใหก้ ยู้ มื 399,906.45 ก�ำไรจากการดำ� เนินงานก่อนการเปล่ยี นแปลงในสว่ นของ (26,490,328.83) (27,474,066.45) สนิ ทรัพย์และหน้สี นิ ด�ำเนนิ งาน (1,363,139.43) (1,730,074.63) สนิ ทรพั ย์ด�ำเนินงาน (เพมิ่ ข้นึ ) ลดลง (1,363,139.43) (1,730,074.63) ลกู หน้กี ารค้า สินคา้ คงเหลอื 2,062,796,611.18 1,678,958,720.37 สินทรพั ย์หมนุ เวยี นอ่นื หนี้สินด�ำเนินงานเพม่ิ ขึน้ (ลดลง) 924,188,454.52 (197,633,780.78) เจา้ หน้กี ารคา้ (893,919,637.39) (186,474,647.13) หนส้ี ินหมุนเวียนอื่น (129,493,821.94) (39,479,226.12) รายไดเ้ งนิ อดุ หนุนรับลว่ งหนา้ รายไดร้ อการรับรู้ (346,763,918.12) 830,599,722.99 ประมาณการหนส้ี ินผลประโยชน์พนักงาน 37,226,162.33 222,375,874.07 เงินสดสทุ ธิได้มาจากกิจกรรมดำ� เนนิ งาน จ่ายผลประโยชนพ์ นกั งาน (1,329,155,754.95) - (99,381,261.33) (98,561,249.50) เงินสดสทุ ธิได้มาจากกิจกรรมด�ำเนนิ งาน 129,520,315.85 308,147,321.75 355,017,150.15 2,517,932,735.65 หมายเหตปุ ระกอบงบการเงินเปน็ สว่ นหนงึ่ ของงบการเงนิ นี้ (116,992,775.73) (90,811,663.75) 126 รายงานประจำ� ปี 2563 238,024,374.42 2,427,121,071.90

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare งบกระแสเงินสด (ต่อ) สำ� หรบั ปีสิ้นสุดวันที่ 30 กนั ยายน 2563 กระแสเงินสดจากกจิ กรรมลงทนุ หนว่ ย: บาท งบการเงนิ เฉพาะกิจการ เงนิ สดรบั จากการจำ� หนา่ ยสินทรพั ย์ ดอกเบ้ยี รับจากเงินฝากธนาคาร 2563 2562 ดอกเบ้ยี รับจากเงินใหก้ ยู้ มื เงินสดรบั (จ่าย) จากเงนิ ให้ก้ยู ืมระยะยาว 1,220,604.00 2,708,700.00 เงนิ สดจา่ ยซ้ือทด่ี นิ อาคาร และอปุ กรณ์ 26,943,333.70 28,248,847.99 เงินสดจา่ ยจากสินทรัพยไ์ ม่มีตัวตน 1,364,950.70 1,728,647.75 เงนิ สดจา่ ยสินทรพั ยร์ ะหวา่ งดำ� เนนิ การ (3,144,688.59) เงนิ ลงทุนชว่ั คราวลดลง (597,084,387.79) 458,275.69 เงนิ สดสทุ ธิใชไ้ ปในกิจกรรมลงทุน (103,900,696.09) (591,092,365.54) กระแสเงนิ สดจากกจิ กรรมจดั หาเงนิ (273,856,817.49) (348,028,191.60) เงินสดรบั เงินอดุ หนุนเงนิ งบประมาณ 192,396,383.75 (552,425,144.06) เงินสดจา่ ยรายได้แผน่ ดนิ นำ� ส่งคลัง (756,061,317.81) 548,729,095.44 เงินสดสุทธไิ ดม้ า (ใช้ไป) ในกิจกรรมจดั หาเงิน (909,672,134.33) เงนิ สดและรายการเทยี บเทา่ เงินสดเพิ่มขนึ้ สทุ ธิ เงินสดและรายการเทยี บเทา่ เงนิ สด ณ วันตน้ งวด 1,491,400,000.00 2,489,470.80 ผลกระทบจากการเปลีย่ นแปลงอัตราแลกเปลี่ยน (454,971,988.12) (687,002,334.99) เงินสดและรายการเทียบเท่าเงินสด ณ วันปลายงวด 1,036,428,011.88 (684,512,864.19) 518,391,068.49 832,936,073.38 4,414,687,980.40 3,586,496,576.86 3,121,258.40 (4,744,669.84) 4,936,200,307.29 4,414,687,980.40 หมายเหตุประกอบงบการเงินเปน็ สว่ นหนง่ึ ของงบการเงินนี้ 127ANNUAL REPORT 2020

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare หมายเหตุประกอบงบการเงนิ สำ� หรับปีสน้ิ สดุ วนั ที่ 30 กันยายน 2563 1. ขอ้ มูลทัว่ ไป องค์การเภสชั กรรมจัดตัง้ ข้นึ ตามพระราชบัญญตั ิองคก์ ารเภสชั กรรม พ.ศ. 2509 โดยมวี ตั ถุประสงค์ในการจัดตัง้ ดังน้ี (1) ผลติ ยาและเวชภณั ฑ์ (2) สง่ เสริมให้มกี ารศึกษาและวิจยั การผลติ ยาและเวชภัณฑ์ (3) สง่ เสริมการวิเคราะหย์ าและเวชภณั ฑ์ รวมทั้งวตั ถดุ บิ ท่ีใช้ในการผลติ ยาและเวชภัณฑ์ (4) ซอ้ื ขาย แลกเปลย่ี นและให้ซ่งึ ยาและเวชภัณฑ์ (5) ดำ� เนินธรุ กิจท่เี กย่ี วเนื่องกับการผลติ ยาและเวชภณั ฑ์ องคก์ ารเภสชั กรรมมอี ำ� นาจกระทำ� การตา่ งๆ ภายในขอบเขตแหง่ วตั ถปุ ระสงคด์ งั กลา่ ว รวมถงึ รว่ มการงาน หรอื สมทบกบั บคุ คล หรอื สว่ นราชการอนื่ เพ่อื ประโยชน์แห่งกจิ การขององคก์ ารเภสัชกรรม การเขา้ เป็นหุน้ สว่ นหรือถือหุ้นในหา้ งหนุ้ ส่วนหรอื นิตบิ คุ คลใดๆ และ กู้ ยมื ให้กู้ ให้กู้ยืม โดยมหี ลกั ประกนั ดว้ ยบคุ คลหรือด้วยทรัพย์ องค์การเภสัชกรรมด�ำเนินธุรกิจผลิตและจ�ำหน่ายยาและเวชภัณฑ์ โดยมีส�ำนักงานใหญ่ตั้งอยู่ที่ถนนพระรามที่ 6 สาขาภาค จำ� นวน 3 แหง่ ไดแ้ ก่ 1. สาขาภาคตะวันออกเฉยี งเหนือ อ.เมอื ง จ.อดุ รธานี 2. สาขาภาคเหนือ อ.หางดง จ.เชยี งใหม่ 3. สาขาภาคใต้ อ.หาดใหญ่ จ.สงขลา ร้านค้าปลีก จ�ำนวน 8 แห่ง ได้แก่ แผนกขายปลีก 1 (เขตราชเทวี) แผนกขายปลีก 2 (เขตป้อมปราบฯ) แผนกขายปลีก 3 (เขตบางกอกนอ้ ย) แผนกขายปลกี 4 (เขตพระนคร) แผนกขายปลกี 5 (อ.ลำ� ลกู กา) แผนกขายปลกี 6 (กระทรวงสาธารณสขุ ) รา้ นขายยา อภ. สาขาเวชศาสตร์เขตร้อน และร้านขายยา อภ. สาขาศูนยร์ าชการ 2. เกณฑก์ ารน�ำเสนองบการเงิน งบการเงินได้จัดท�ำขึ้นตามมาตรฐานการรายงานทางการเงินท่ีออกภายใต้พระราชบัญญัติวิชาชีพบัญชี พ.ศ. 2547 รวมถึง การตีความแนวปฏิบัตทิ างการบญั ชที ป่ี ระกาศใช้โดยสภาวิชาชีพบญั ชีในพระบรมราชูปถัมภ์ งบการเงนิ ไดจ้ ัดทำ� ขนึ้ โดยใชเ้ กณฑร์ าคาทนุ เดิมในการวัดมลู ค่าขององค์ประกอบของงบการเงนิ ยกเว้น รายการบัญชบี างประเภท ซ่ึงใชม้ ลู คา่ ยตุ ิธรรมในการวดั มลู คา่ ตามที่อธิบายไว้ในหมายเหตปุ ระกอบงบการเงนิ ขอ้ 3 สรุปนโยบายการบัญชที สี่ �ำคญั การจัดท�ำงบการเงินก�ำหนดให้ฝ่ายบริหารประมาณการและก�ำหนดสมมติฐานที่เก่ียวข้องอันจะมีผลต่อตัวเลขของสินทรัพย์ และหน้สี นิ รวมทงั้ การเปดิ เผยข้อมลู เกี่ยวกับสินทรพั ย์และหน้ีสนิ ท่ีอาจเกดิ ขนึ้ ณ วันทีใ่ นงบการเงนิ และขอ้ มลู รายไดแ้ ละค่าใช้จา่ ย ในรอบระยะเวลาทเ่ี สนองบการเงนิ ดังกลา่ ว ตัวเลขที่เกิดข้ึนจริงอาจแตกต่างจากตัวเลขประมาณการ ถึงแม้ว่าฝ่ายบริหารได้จัดท�ำตัวเลขประมาณการขึ้นจากความเข้าใจ ในเหตกุ ารณแ์ ละส่งิ ทไ่ี ด้กระท�ำไปในปจั จบุ ันอยา่ งดที ี่สุดแล้ว มาตรฐานการบัญชีและมาตรฐานการรายงานทางการเงินที่ออกและปรับปรุงใหม่ซ่ึงได้ประกาศในราชกิจจานุเบกษา มีรายละเอียดดังน้ี ผลบังคบั ใชส้ �ำหรับรอบระยะเวลาบญั ชีทีเ่ รม่ิ ในหรือหลังวันท่ี 1 มกราคม 2563 ดงั นี้ มาตรฐานการบัญชี ฉบบั ที่ 1 เรอื่ ง การนำ� เสนองบการเงนิ มาตรฐานการบญั ชี ฉบบั ที่ 2 เรื่อง สนิ คา้ คงเหลือ มาตรฐานการบัญชี ฉบับท่ี 7 เร่ือง งบกระแสเงินสด มาตรฐานการบญั ชี ฉบบั ท่ี 8 เรอื่ ง นโยบายการบญั ชีการเปลย่ี นแปลงประมาณการทางบญั ชแี ละขอ้ ผดิ พลาด มาตรฐานการบญั ชี ฉบบั ที่ 10 เรื่อง เหตุการณ์ภายหลงั รอบระยะเวลารายงาน มาตรฐานการบัญชี ฉบับท่ี 16 เรอ่ื ง ท่ดี ิน อาคารและอปุ กรณ์ มาตรฐานการบญั ชี ฉบบั ท่ี 19 เรื่อง ผลประโยชนข์ องพนักงาน 128 รายงานประจำ� ปี 2563

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare มาตรฐานการบญั ชี ฉบบั ที่ 20 เรอื่ ง การบญั ชสี ำ� หรบั เงนิ อดุ หนนุ จากรฐั บาลและการเปดิ เผยขอ้ มลู เกยี่ วกบั ความชว่ ยเหลอื จากรัฐบาล มาตรฐานการบญั ช ี ฉบบั ท่ี 21 เรอ่ื ง ผลกระทบจากการเปลย่ี นแปลงของอตั ราแลกเปลย่ี นเงนิ ตราตา่ งประเทศ มาตรฐานการบัญชี ฉบบั ที่ 24 เร่อื ง การเปดิ เผยขอ้ มูลเกีย่ วกบั บคุ คลหรอื กิจการทีเ่ กีย่ วขอ้ งกัน มาตรฐานการบัญชี ฉบบั ที่ 27 เรอ่ื ง งบการเงินเฉพาะกจิ การ มาตรฐานการบัญชี ฉบบั ท่ี 28 เรือ่ ง เงนิ ลงทุนในบริษทั ร่วมและการรว่ มค้า มาตรฐานการบัญชี ฉบบั ที่ 32 เรือ่ ง การแสดงรายการเคร่ืองมือทางการเงิน มาตรฐานการบญั ชี ฉบับที่ 34 เรอ่ื ง การรายงานทางการเงนิ ระหว่างกาล มาตรฐานการบัญชี ฉบับที่ 36 เรือ่ ง การดอ้ ยค่าของสนิ ทรพั ย์ มาตรฐานการบญั ชี ฉบับที่ 37 เรอื่ ง ประมาณการหนีส้ ิน หนี้สินทอี่ าจเกิดข้นึ และสินทรัพยท์ อ่ี าจเกิดขน้ึ มาตรฐานการบญั ชี ฉบบั ที่ 38 เรือ่ ง สนิ ทรพั ยไ์ ม่มีตวั ตน มาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบบั ที่ 1 เรื่อง การนำ� มาตรฐานการรายงานทางการเงินมาใช้เปน็ คร้ังแรก มาตรฐานการรายงานทางการเงนิ ฉบบั ที่ 7 เร่ือง การเปดิ เผยข้อมูลเครอ่ื งมอื ทางการเงนิ มาตรฐานการรายงานทางการเงนิ ฉบบั ที่ 9 เรื่อง เครอ่ื งมือทางการเงิน องค์การเภสัชกรรมได้จัดให้มีการเตรียมความพร้อมในการน�ำมาตรฐานการบัญชี มาตรฐานการรายงานทางการเงินข้างต้น ทเ่ี กยี่ วขอ้ งมาถอื ปฏบิ ตั ิ ซง่ึ อยรู่ ะหวา่ งการพจิ ารณาผลกระทบทอี่ าจเกดิ ขน้ึ ตอ่ งบการเงนิ และเชอ่ื วา่ จะไมม่ ผี ลกระทบทเ่ี ปน็ สาระสำ� คญั ต่องบการเงินขององคก์ ารเภสัชกรรมเม่อื น�ำมาถอื ปฏบิ ัติ มาตรฐานการรายงานทางการเงนิ ฉบบั ที่ 16 เร่ือง สญั ญาเชา่ มาตรฐานการรายงานทางการเงนิ ฉบบั ท่ี 16 เรอ่ื ง สญั ญาเชา่ ไดน้ ำ� เสนอวธิ กี ารบญั ชเี ดยี วสำ� หรบั ผเู้ ชา่ โดยผเู้ ชา่ ตอ้ งรบั รู้ สนิ ทรพั ยส์ ทิ ธกิ ารใชท้ แี่ สดงถงึ สทิ ธใิ นการใชส้ นิ ทรพั ยอ์ า้ งองิ ทเี่ ชา่ และหนสี้ นิ ตามสญั ญาเชา่ ทแ่ี สดงถงึ ภาระผกู พนั ทผ่ี เู้ ชา่ ตอ้ งจา่ ยชำ� ระ ตามสญั ญาเชา่ ซง่ึ ยกเว้นการรับรู้รายการส�ำหรบั สัญญาเชา่ ระยะส้ันหรือสินทรัพย์อา้ งองิ นนั้ มีมูลคา่ ต่ำ� ขณะนี้ผู้บริหารก�ำลังพิจารณาถึงผลกระทบท่ีอาจเกิดข้ึนจากการถือปฏิบัติตามมาตรฐานการรายงานทางการเงิน ฉบับที่ 16 ต่องบการเงนิ 3. สรปุ นโยบายการบัญชีทสี่ ำ� คญั 3.1 เงนิ สดและรายการเทยี บเท่าเงนิ สด เงินสดและรายการเทียบเท่าเงินสด หมายความถึง เงินสดในมือและเงินฝากธนาคารท่ีมีก�ำหนดจ่ายไม่เกิน 3 เดือน ทั้งน้ี ได้รวมสว่ นของกองทนุ บ�ำเหน็จผ้ปู ฏิบตั ิงาน กองทุนเงนิ กอู้ งค์การเภสชั กรรม และกองทนุ สนับสนุนการวจิ ัยพฒั นาและนวตั กรรม ขององค์การเภสชั กรรมไว้ดว้ ย รายการท่ีเป็นเงินตราต่างประเทศ แปลงค่าเป็นเงินบาทโดยใช้อัตราแลกเปล่ียน ณ วันที่เกิดรายการ สินทรัพย์และหนี้สิน ที่เป็นเงินตราต่างประเทศคงเหลือ ณ วันสิ้นงวดบัญชีจะปรับมูลค่าเป็นเงินบาทโดยใช้อัตราแลกเปลี่ยนที่ธนาคารแห่งประเทศไทย ประกาศใช้เป็นอัตราอ้างอิง ณ วันส้ินงวด ก�ำไรหรือขาดทุน จากอัตราแลกเปล่ียนท่ีเกิดข้ึนรับรู้เป็นรายได้หรือค่าใช้จ่ายทั้งจ�ำนวน ในงวดบญั ชนี น้ั 3.2 เงินลงทุนช่ัวคราว เงนิ ลงทนุ ช่ัวคราว หมายถึง เงนิ ฝากธนาคารประเภทฝากประจ�ำซ่ึงมอี ายเุ กิน 3 เดือนแต่ไมเ่ กนิ 1 ปี 3.3 ลูกหนีก้ ารคา้ ลูกหนี้การค้ารับรู้เร่ิมแรกด้วยมูลค่าตามใบส่งของและจะแสดงมูลค่า ณ วันสิ้นงวดด้วยจ�ำนวนหน้ี ซ่ึงประมาณจากการ สอบทานยอดคงเหลือ ณ วันสน้ิ รอบระยะเวลาบญั ชี ค่าเผ่อื หนี้สงสยั จะสญู หมายถงึ ผลตา่ งระหวา่ งราคาตามบัญชขี องลูกหนก้ี ารค้า เปรียบเทียบกับมูลค่าที่คาดว่าจะได้รับจากลูกหน้ีการค้า หนี้สงสัยจะสูญที่เกิดข้ึนจะรับรู้ไว้ในงบก�ำไรขาดทุนเบ็ดเสร็จโดยถือเป็น ส่วนหนงึ่ ของค่าใชจ้ ่ายในการบรหิ าร องค์การเภสัชกรรมตั้งค่าเผื่อหน้ีสงสัยจะสูญตามระเบียบกระทรวงการคลังว่าด้วยการบัญชีและการเงินของรัฐวิสาหกิจ พ.ศ. 2548 หมวด 1 การบัญชี ข้อ 7 สำ� หรับลูกหนที้ ่ีไมใ่ ช่ส่วนราชการหรือรฐั วิสาหกิจ คา้ งชำ� ระเกินกว่า 1 ปี ขน้ึ ไปนบั จากวันทห่ี น้ี ถงึ ก�ำหนดช�ำระในอัตราร้อยละ 100 129ANNUAL REPORT 2020

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare 3.4 สินค้าคงเหลือ สินค้าคงเหลือแสดงมูลค่าด้วยราคาทุนหรือมูลค่าสุทธิท่ีจะได้รับ แล้วแต่มูลค่าใดจะต�่ำกว่าราคาทุนของสินค้าคงเหลือ คำ� นวณตามวธิ เี ขา้ กอ่ น ออกกอ่ น ราคาทนุ ประกอบดว้ ย ตน้ ทนุ ในการซอื้ และตน้ ทนุ อนื่ ทเี่ กยี่ วขอ้ งโดยตรงกบั การไดม้ าซงึ่ สนิ คา้ สำ� เรจ็ รปู วตั ถุดบิ วัสดุคงเหลือ และตน้ ทนุ แปลงสภาพของสินคา้ คงเหลือและสินค้าระหว่างทางแสดงราคาทนุ ณ วันทซี่ ื้อ ยาในโครงการสำ� รองยาและเวชภณั ฑ์ องคก์ ารเภสชั กรรมไดน้ ำ� มารวมในสนิ คา้ คงเหลอื เพราะสามารถนำ� มาหมนุ เวยี นใชไ้ ด้ ในการวัดมูลค่าสุทธิท่ีจะได้รับ องค์การเภสัชกรรมได้ใช้วิธีประเมินจากการวิเคราะห์อายุสินค้าคงเหลือมาโดยตลอด ในระหวา่ งปไี ด้มีการพิจารณาผลขาดทนุ ที่อาจเกดิ จากสินค้าเสือ่ มสภาพ เสยี หาย ลา้ สมัย และเคล่ือนไหวชา้ โดยตงั้ เปน็ ส�ำรองสินคา้ เสอื่ มสภาพและคา่ เผื่อมูลค่าสินค้าลดลง 3.5 ทีด่ นิ อาคารและอุปกรณ-์ สุทธิ ทดี่ ิน อาคารและอุปกรณ์ทุกประเภทยกเวน้ ท่ดี นิ แสดงด้วยราคาทนุ หกั ค่าเสอ่ื มราคาสะสม คา่ เสอื่ มราคาคำ� นวณจากมลู คา่ เสอื่ มสภาพของอาคารและอปุ กรณโ์ ดยวธิ เี สน้ ตรงตามอายุ การใหป้ ระโยชน์ โดยประมาณการ ของสนิ ทรพั ย์แตล่ ะประเภท ยกเวน้ ทด่ี นิ ซึง่ มอี ายกุ ารใชง้ านไม่จำ� กัด ประมาณการอายกุ ารใหป้ ระโยชน์ของสินทรัพย์ แสดงได้ดงั นี้ ประเภทสินทรพั ย ์ อายุการให้ประโยชน์ (ป)ี อาคาร 10-40 ปี เครอื่ งจกั รกลและเครอื่ งใช้สำ� นักงาน 10 ปี ครุภัณฑ์คอมพิวเตอร ์ 5-10 ปี ยานพาหนะ 5 ปี องคก์ ารเภสชั กรรมมกี ารทบทวนอายกุ ารใชง้ าน มลู คา่ คงเหลอื และวธิ กี ารคดิ คา่ เสอื่ มราคา อยา่ งนอ้ ยทสี่ ดุ ทกุ สน้ิ รอบปบี ญั ชี ในกรณที ม่ี ลู คา่ ตามบญั ชสี งู กวา่ มลู คา่ ทคี่ าดวา่ จะไดร้ บั คนื ราคาตามบญั ชจี ะถกู ปรบั ลดใหเ้ ทา่ กบั มลู คา่ ทค่ี าดวา่ จะไดร้ บั คนื ทนั ที ต้นทุนที่เกิดขึ้นภายหลังจะรวมอยู่ในมูลค่าตามบัญชีของสินทรัพย์หรือรับรู้แยกเป็นอีกสินทรัพย์หน่ึงตามความเหมาะสม เมื่อต้นทุนน้ันเกิดขึ้นและคาดว่าจะให้ประโยชน์เชิงเศรษฐกิจในอนาคตแก่องค์การเภสัชกรรมและต้นทุนดังกล่าวสามารถวัดมูลค่า ได้อย่างน่าเช่ือถือ และจะตัดมูลค่าตามบัญชีของช้ินส่วนที่ถูกเปล่ียนแทนออก ส�ำหรับค่าซ่อมแซมและบ�ำรุงรักษาอ่ืนๆ ที่เกิดขึ้น เป็นประจ�ำ องค์การเภสัชกรรมจะรบั รใู้ นงบกำ� ไรขาดทนุ เบ็ดเสร็จทนั ทีในงวดทีเ่ กิดรายการ กำ� ไรหรอื ขาดทนุ ทเี่ กดิ จากการจำ� หนา่ ยทด่ี นิ อาคารและอปุ กรณ์ คำ� นวณโดยเปรยี บเทยี บจากสง่ิ ตอบแทนสทุ ธทิ ไี่ ดร้ บั จากการ จ�ำหนา่ ยสินทรพั ย์กับมูลค่าตามบญั ชีของสินทรัพย์ และจะรับรไู้ ว้ในงบก�ำไรขาดทุนเบ็ดเสรจ็ สนิ ทรพั ยท์ ซ่ี อื้ มาราคารวมหนว่ ยละไมเ่ กนิ 30,000 บาท และมอี ายกุ ารใชง้ านไมเ่ กนิ 2 ปี ถอื เปน็ คา่ ใชจ้ า่ ยทง้ั จำ� นวนในปที ซ่ี อื้ 3.6 สนิ ทรัพยไ์ ม่มตี ัวตน-สุทธิ 3.6.1 โปรแกรมคอมพวิ เตอร์ สิทธิการใช้โปรแกรมคอมพิวเตอร์ท่ีซื้อมาบันทึกเป็นสินทรัพย์โดยค�ำนวณจากต้นทุนโดยตรง ในการได้มาและ การด�ำเนินการให้โปรแกรมคอมพิวเตอร์นั้นสามารถน�ำมาใช้งานได้ตามประสงค์ โดยจะตัดจ�ำหน่ายตามวิธีเส้นตรงตลอดอายุ ประมาณการให้ประโยชน์ภายในระยะเวลา 5-10 ปี ตน้ ทนุ โดยตรงรวมถงึ ตน้ ทุนพนกั งานทท่ี �ำงานในทีมพัฒนาโปรแกรมคอมพิวเตอร์ และคา่ ใชจ้ า่ ยท่ีเกย่ี วข้องตามสดั ส่วนทเ่ี หมาะสม ค่าใช้จ่ายในการพัฒนาประสิทธิภาพของโปรแกรมคอมพิวเตอร์ให้สูงขึ้นกว่าเมื่อได้มาครั้งแรก จะบันทึกรวมเป็น ตน้ ทนุ เมอ่ื ไดม้ าซงึ่ โปรแกรมคอมพวิ เตอรน์ น้ั คา่ ใชจ้ า่ ยสำ� หรบั การดแู ลและบำ� รงุ รกั ษา โปรแกรมคอมพวิ เตอรจ์ ะบนั ทกึ เปน็ คา่ ใชจ้ า่ ย เมอ่ื เกดิ ขน้ึ 3.6.2 สินทรพั ยพ์ ัฒนาผลิตภณั ฑ์ องค์การเภสัชกรรมโอนสินทรัพย์ระหว่างพัฒนาผลิตภัณฑ์เป็นสินทรัพย์พัฒนาผลิตภัณฑ์ โดยค�ำนวณจากต้นทุน เรม่ิ แรกของสนิ ทรพั ย์ ประกอบดว้ ยตน้ ทนุ ทเี่ กยี่ วขอ้ งโดยตรงในการจดั เตรยี มสนิ ทรพั ย์ เพอ่ื ใหส้ ามารถนำ� มาใชป้ ระโยชนไ์ ดต้ ามราคาทนุ โดยสามารถวดั มลู คา่ ไดอ้ ยา่ งนา่ เชอื่ ถอื ซง่ึ กอ่ ใหเ้ กดิ ประโยชนเ์ ชงิ เศรษฐกจิ ในอนาคต และนำ� สนิ ทรพั ยม์ าใชป้ ระโยชนห์ รอื นำ� มาขายได้ การตดั จ�ำหนา่ ยสินทรพั ยพ์ ฒั นาผลติ ภณั ฑท์ มี่ ีอายุการให้ประโยชน์จ�ำกดั อยา่ งมีระบบ โดยวิธเี ส้นตรงตามอายกุ ารให้ ประโยชนเ์ ชงิ เศรษฐกิจของสนิ ทรพั ย์นั้น 3.6.3 สนิ ทรัพยร์ ะหวา่ งพฒั นาผลติ ภัณฑ์ องค์การเภสัชกรรมมีสินทรัพย์ท่ีอยู่ในขั้นตอนการวิจัยและพัฒนาผลิตภัณฑ์ และมีความเป็นไปได้ค่อนข้างแน่นอน 130 รายงานประจำ� ปี 2563

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare ทอ่ี งคก์ ารเภสชั กรรมจะไดร้ บั ประโยชนเ์ ชงิ เศรษฐกจิ ในอนาคตทจ่ี ะเกดิ จากสนิ ทรพั ยน์ น้ั องคก์ ารเภสชั กรรมรบั รรู้ ายจา่ ยทเ่ี กดิ ขน้ึ สำ� หรบั ขั้นตอนการผลิตเป็นสินทรัพย์ไม่มีตัวตน ราคาทุนของสินทรัพย์ไม่มีตัวตนท่ีเกิดขึ้นภายในประกอบด้วย รายจ่ายที่เก่ียวข้องโดยตรง ทุกรายการท่ีจำ� เปน็ ในการสร้างสรรค์ เพ่อื การผลติ และจัดเตรยี มสินทรัพย์เพ่อื ให้สามารถนำ� มาใช้ประโยชนต์ ามประสงค์ของผูบ้ ริหาร จะรับรใู้ นงบแสดงฐานะการเงนิ ดว้ ยมูลค่าปจั จบุ ัน เพ่ือใหเ้ ปน็ ไปตามมาตรฐานการบัญชี ฉบบั ที่ 38 เรอ่ื ง สนิ ทรัพยไ์ มม่ ีตวั ตน 3.7 การดอ้ ยคา่ ของสนิ ทรัพย์ สินทรัพย์และสินทรัพย์ไม่มีตัวตนท่ีมีอายุการใช้งานจ�ำกัด จะมีการทบทวนการด้อยค่า เม่ือมีเหตุการณ์หรือสถานการณ์ บ่งชี้ว่าราคาตามบญั ชอี าจสงู กวา่ มลู คา่ ที่คาดวา่ จะได้รับคืน รายการขาดทุน จากการด้อยคา่ จะรับรเู้ ม่ือราคาตามบญั ชขี องสนิ ทรัพย์ สูงกว่ามูลค่าท่ีคาดว่าจะได้รับคืน ซึ่งหมายถึงจ�ำนวนที่สูงกว่าระหว่างมูลค่ายุติธรรมหักต้นทุนในการขายเทียบกับมูลค่าจากการใช้ สนิ ทรพั ย์ ซงึ่ จะถกู จดั เปน็ กลมุ่ ทเ่ี ลก็ ทสี่ ดุ ทส่ี ามารถแยกออกมาได้ เพอ่ื วตั ถปุ ระสงคข์ องการประเมนิ การดอ้ ยคา่ สนิ ทรพั ยซ์ งึ่ รบั รรู้ ายการ ขาดทนุ จากการดอ้ ยคา่ ไปแลว้ จะถกู ประเมนิ ความเปน็ ไปไดท้ จี่ ะกลบั รายการขาดทนุ จากการดอ้ ยคา่ ณ วนั ทใี่ นงบแสดงฐานะการเงนิ 3.8 เงนิ ลงทุนในบรษิ ัทร่วม บริษัทร่วมเป็นกิจการท่ีองค์การเภสัชกรรมมีอิทธิพลอย่างเป็นสาระส�ำคัญแต่ไม่ถึงกับควบคุม ซึ่งโดยทั่วไปคือ การที่ องคก์ ารเภสชั กรรมถือหนุ้ ท่มี ีสิทธิออกเสียงอยู่ระหวา่ งร้อยละ 20 ถึงร้อยละ 50 ของสิทธิออกเสียงท้ังหมด โดยเงนิ ลงทนุ ในบริษทั ร่วม รับร้เู ร่ิมแรกด้วยราคาทนุ และใชว้ ิธสี ่วนไดเ้ สยี ในงบการเงนิ ทแี่ สดงเงนิ ลงทุนตามวธิ ีส่วนไดเ้ สีย ส่วนแบง่ กำ� ไรหรือขาดทุนจากเงนิ ลงทนุ ในบริษทั รว่ มท่เี กิดข้นึ ภายหลงั การได้มาจะรวมไวใ้ นงบกำ� ไรขาดทุนเบ็ดเสรจ็ บัญชีส่วนเกินจากการตีมูลค่ายุติธรรมภายหลังการได้มาจะรวมไว้เป็นส่วนหน่ึงของบัญชีส่วนเกิน จากการตีมูลค่ายุติธรรม ผลสะสมของการเปลย่ี นแปลงภายหลงั การไดม้ าจะปรบั ปรงุ กบั ราคาตามบญั ชขี องเงนิ ลงทนุ เมอ่ื สว่ นแบง่ ขาดทนุ ขององคก์ ารเภสชั กรรม ในบริษัทร่วมมีมูลค่าเท่ากับหรือเกินกว่ามูลค่าส่วนได้เสียขององค์การเภสัชกรรมในบริษัทร่วม องค์การเภสัชกรรมจะไม่รับรู้ส่วนแบ่ง ขาดทุนอกี ตอ่ ไป เว้นแตอ่ งคก์ ารเภสชั กรรมมีภาระผูกพนั ในหนีส้ นิ ของบริษัทรว่ มหรอื ต้องจ่ายช�ำระหนแี้ ทนบรษิ ัทรว่ ม รายการกำ� ไรทยี่ งั ไมไ่ ดเ้ กดิ ขน้ึ จรงิ ระหวา่ งองคก์ ารเภสชั กรรมกบั บรษิ ทั รว่ มจะตดั บญั ชี เทา่ ทอี่ งคก์ ารเภสชั กรรมมสี ว่ นไดเ้ สยี ในบรษิ ทั รว่ มนนั้ รายการขาดทนุ ทย่ี งั ไมไ่ ดเ้ กดิ ขน้ึ จรงิ กจ็ ะตดั บญั ชใี นทำ� นองเดยี วกนั เวน้ แตเ่ ปน็ รายการทมี่ หี ลกั ฐานวา่ สนิ ทรพั ยท์ โี่ อน ระหวา่ งกันนัน้ เกดิ การดอ้ ยคา่ นโยบายการบัญชีของบรษิ ทั ร่วมจะเปลี่ยนเทา่ ทีจ่ �ำเปน็ เพ่อื ให้สอดคลอ้ งกับนโยบายการบัญชีขององค์การเภสัชกรรม เงินลงทุนในบริษัทร่วมแสดงในงบการเงนิ เฉพาะกจิ การโดยใช้วธิ ีราคาทุน รายชอ่ื บริษทั รว่ มของบริษทั ไดเ้ ปิดเผยไวใ้ นหมายเหตปุ ระกอบงบการเงนิ ข้อ 5.6 3.9 รายได้รอการรบั รู้ รายได้รอการรับรเู้ ปน็ ภาระผูกพนั ทีเ่ กิดจากการรบั เงินอุดหนนุ จากหน่วยงานรฐั ในโครงการจัดตงั้ โรงงานผลติ วัคซนี ปอ้ งกัน ไขห้ วดั ใหญ/่ ไขห้ วดั นก โดยจะบนั ทกึ สนิ ทรพั ยค์ กู่ บั รายไดเ้ งนิ อดุ หนนุ รอการรบั รู้ และทยอยรบั รรู้ ายไดเ้ ปน็ รายไดเ้ งนิ อดุ หนนุ จากรฐั บาล ตามสัดส่วนค่าเสอื่ มราคาของสนิ ทรพั ย์ ซึ่งเกดิ ขนึ้ ในแต่ละงวดบัญชี ภาระผูกพันท่ีเกิดจากการรับเงินจากหน่วยงานอ่ืนซ่ึงมีวัตถุประสงค์จากบุคคลอื่น นอกเหนือจากหน่วยงานภาครัฐ โดยจะบันทึกสินทรัพย์คู่กับรายได้รอการรับรู้ และทยอยรับรู้รายได้เป็นรายได้จากการบริจาคตามสัดส่วนค่าเส่ือมราคาของสินทรัพย์ และค่าใช้จ่ายอ่ืนๆ ซึ่งเกดิ ขึน้ ในแตล่ ะงวดบญั ชี ภาระผูกพันท่ีเกิดจากการรับบริจาคสินทรัพย์ โดยจะบันทึกสินทรัพย์ที่รับบริจาคเป็นสินทรัพย์ในแต่ละประเภทคู่กับรายได้ รอการรบั รู้และทยอยรบั รรู้ ายไดเ้ ปน็ รายไดจ้ ากการบรจิ าคตามสดั สว่ นคา่ เสอื่ มราคาของสนิ ทรพั ยท์ รี่ บั บรจิ าค ซงึ่ เกดิ ขนึ้ ในแตล่ ะงวดบญั ชี 3.10 ผลประโยชน์พนักงาน ผลประโยชน์พนักงานขององค์การเภสัชกรรมประกอบด้วยผลประโยชน์หลังออกจากงาน ท้ังที่เป็นโครงการสมทบเงินและ โครงการผลประโยชน์ โครงการสมทบเงนิ เปน็ โครงการทอ่ี งคก์ ารเภสชั กรรมจา่ ยเงนิ สมทบใหก้ บั กองทนุ ทแ่ี ยกตา่ งหากในจำ� นวนเงนิ ทค่ี งท่ี องค์การเภสัชกรรมไม่มีภาระผูกพันตามกฎหมาย หรือภาระผูกพันจากการอนุมานที่จะต้องจ่ายเงินเพ่ิม ถึงแม้กองทุนไม่มี สินทรัพย์เพียงพอท่ีจะจ่ายช�ำระให้พนักงานท้ังหมดส�ำหรับการให้บริการของพนักงานท้ังในอดีตและปัจจุบัน โครงการผลประโยชน์ เป็นโครงการท่ีไม่ใช่โครงการสมทบเงิน ซ่ึงจะก�ำหนดจ�ำนวนเงินผลประโยชน์ที่พนักงานจะได้รับเม่ือเกษียณอายุ ซึ่งจะข้ึนอยู่กับ หลายปัจจัย เชน่ อายุ จ�ำนวนปีที่ใหบ้ ริการ และค่าตอบแทน เป็นต้น 3.10.1 กองทนุ บำ�เหนจ็ ผ้ปู ฏบิ ตั งิ าน กองทนุ เงินกอู้ งคก์ ารเภสชั กรรม และกองทุนสำ�รองเลี้ยงชีพ องค์การเภสัชกรรมจัดตั้งกองทุนบ�ำเหน็จผู้ปฏิบัติงานข้ึนตามพระราชบัญญัติจัดตั้งองค์การเภสัชกรรม พ.ศ. 2509 131ANNUAL REPORT 2020

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare คณะกรรมการองคก์ ารเภสชั กรรมโดยความเหน็ ชอบของคณะรฐั มนตรใี หว้ างขอ้ บงั คบั องคก์ ารเภสชั กรรมวา่ ดว้ ยเงนิ บำ� เหนจ็ เงนิ ชดเชย และเงนิ ทดแทน พ.ศ. 2513 โดยองคก์ ารเภสชั กรรมจา่ ยสมทบใหก้ องทนุ ในอตั รารอ้ ยละ 10 ของเงนิ เดอื นพนกั งาน ทง้ั นไ้ี ดร้ วมรายการ บญั ชีต่างๆ ของกองทนุ บำ� เหน็จผูป้ ฏบิ ัติงานไวใ้ นงบการเงนิ ขององค์การเภสชั กรรมด้วย องคก์ ารเภสชั กรรมไดจ้ ดั ตง้ั กองทนุ เงนิ กอู้ งคก์ ารเภสชั กรรมขน้ึ ตามขอ้ บงั คบั องคก์ ารเภสชั กรรมวา่ ดว้ ยการใหผ้ ปู้ ฏบิ ตั งิ าน กเู้ งนิ พ.ศ.2520ใหใ้ ชบ้ งั คบั นตี้ งั้ แต่1มกราคม2521โดยใหจ้ ดั สรรเงนิ กองทนุ บำ� เหนจ็ ผปู้ ฏบิ ตั งิ านมาจดั ตง้ั กองทนุ เงนิ กอู้ งคก์ ารเภสชั กรรม ตามจำ� นวนทไี่ ดร้ บั ความเหน็ ชอบจากคณะกรรมการองคก์ ารเภสชั กรรมและคณะกรรมการองคก์ ารเภสชั กรรมไดม้ มี ตติ ามรายงานการ ประชมุ ครง้ั ท่ี 11/2547 เมอ่ื วนั ที่ 31 สงิ หาคม 2547 เหน็ ชอบตามมตคิ ณะรฐั มนตรเี มอื่ วนั ท่ี 16 กนั ยายน 2546 ใหอ้ งคก์ ารเภสชั กรรมจดั สรร งบประมาณเขา้ กองทนุ เงนิ กอู้ งคก์ ารเภสชั กรรมปลี ะ 5 ลา้ นบาท โดยเรม่ิ ตงั้ แตป่ งี บประมาณ 2548 เพอื่ จา่ ยคนื เงนิ ยมื กองทนุ บำ� เหนจ็ ผปู้ ฏบิ ตั งิ านจนกวา่ จะครบจำ� นวน 44.50 ลา้ นบาท ทง้ั นไ้ี ดร้ วมรายการบญั ชตี า่ งๆ ของกองทนุ เงนิ กอู้ งคก์ ารเภสชั กรรมไวใ้ นงบการเงนิ ขององค์การเภสัชกรรมด้วย และมติท่ีประชุมคณะกรรมการองค์การเภสัชกรรม ครั้งที่ 12/2554 เม่ือวันท่ี 23 สิงหาคม 2554 ได้มี มตเิ หน็ ชอบในการจดั สรรเงนิ ขององคก์ ารเภสชั กรรม จำ� นวน 30.00 ลา้ นบาทเพมิ่ เตมิ เพอ่ื สมทบเขา้ กองทนุ เงนิ กอู้ งคก์ ารเภสชั กรรม องคก์ ารเภสชั กรรมไดจ้ ดทะเบยี นจดั ตง้ั กองทนุ สำ� รองเลยี้ งชพี พนกั งานองคก์ ารเภสชั กรรม ซง่ึ จดทะเบยี นแลว้ เมอื่ วนั ที่ 1 พฤศจกิ ายน 2538 ผทู้ เี่ ขา้ ปฏบิ ตั งิ านหลงั วนั ท่ี 1 พฤศจกิ ายน 2538 ตอ้ งเปน็ สมาชกิ กองทนุ สำ� รองเลย้ี งชพี สำ� หรบั พนกั งานทป่ี ฏบิ ตั งิ าน ก่อนวันที่ดังกล่าวเลือกเป็นสมาชิกตามความสมัครใจ โดยองค์การเภสัชกรรมจ่ายสมทบให้อัตราร้อยละ 9 ของเงินเดือน ส�ำหรับ พนักงานทีม่ ีอายุการท�ำงานไม่เกนิ 20 ปี และร้อยละ 10 ของเงนิ เดือนสำ� หรับพนักงานที่มอี ายุการท�ำงานเกนิ 20 ปี ตอ่ มาเม่อื วนั ท่ี 29 มิถนุ ายน 2549 คณะกรรมการองค์การเภสัชกรรมได้มีมตทิ ่ีประชมุ ครัง้ ที่ 8/2549 ใหจ้ ่ายเงินสมทบเขา้ กองทนุ สำ� รองเลย้ี งชพี เพ่มิ เตมิ อีกร้อยละ 2 สำ� หรับพนักงานทีม่ ีอายงุ านไม่เกิน 20 ปี ใหไ้ ดร้ ับเงินสมทบรอ้ ยละ 11 ของเงนิ เดือน ส่วนพนกั งานท่มี ีอายุงานเกิน 20 ปี ใหไ้ ดร้ บั เงินสมทบร้อยละ 12 ของเงินเดอื น ทั้งน้ตี ้ังแต่เดือนกรกฎาคม 2549 เปน็ ต้นไป เงนิ สมทบทจ่ี า่ ยให้กองทนุ บ�ำเหนจ็ ผปู้ ฏบิ ตั ิงาน กองทนุ เงินกอู้ งค์การเภสัชกรรม และกองทนุ สำ� รองเลย้ี งชีพ รับรู้เปน็ คา่ ใชจ้ ่ายในงบก�ำไรขาดทนุ เบ็ดเสรจ็ 3.10.2 โครงการผลประโยชน์ ผลประโยชนเ์ ม่อื เกษียณอายุ องค์การเภสัชกรรม จัดให้มีโครงการผลประโยชน์หลังออกจากงานเพื่อจ่ายเงินให้แก่พนักงานเป็นไปตามกฎหมาย แรงงานไทย จ�ำนวนเงินดังกล่าวข้ึนอยู่กับฐานเงินเดือนและจ�ำนวนปีที่พนักงานท�ำงานให้องค์การเภสัชกรรมนับถึงวันท่ีสิ้นสุด การทำ� งานทจี่ ะเกดิ ขน้ึ ในอนาคต หนส้ี นิ สำ� หรบั โครงการผลประโยชนจ์ ะรบั รใู้ นงบแสดงฐานะการเงนิ ดว้ ยมลู คา่ ปจั จบุ นั ของภาระผกู พนั ณ วนั ทสี่ นิ้ รอบระยะเวลารายงานหักดว้ ยมูลค่ายุตธิ รรมของสินทรัพย์โครงการ และปรับปรงุ ด้วยตน้ ทุนบริการในอดตี ท่ยี งั ไมร่ ับรู้ภาระ ผูกพันน้ี ค�ำนวณโดยนักคณิตศาสตร์ประกันภัยอิสระด้วยวิธีคิดลดแต่ละหน่วยท่ีประมาณการไว้ ซ่ึงมูลค่าปัจจุบันของโครงการ ผลประโยชน์จะประมาณโดยการคิดลดกระแสเงินสดท่ีต้องจ่ายในอนาคต โดยใช้อัตราดอกเบี้ยพันธบัตรรัฐบาลซ่ึงเป็นสกุลเงินเดียว กับสกุลเงินทีจ่ ะจา่ ยภาระผูกพนั ให้แก่พนกั งาน และวันครบกำ� หนดใกล้เคียงกบั ระยะเวลาที่ตอ้ งช�ำระภาระผกู พนั ก�ำไรและขาดทุนจากการประมาณการตามหลักคณิตศาสตร์ประกันภัยส�ำหรับโครงการผลประโยชน์พนักงานเกิดขึ้น จากการปรบั ปรงุ หรอื เปลยี่ นแปลงข้อสมมติฐานจะรบั ร้ใู นก�ำไรขาดทุนเบด็ เสรจ็ อน่ื 3.11 ประมาณการหนสี้ นิ องค์การเภสัชกรรมจะบันทึกประมาณการหน้ีสินอันเป็นภาระผูกพันในปัจจุบันตามกฎหมายหรือตามข้อตกลงท่ีจัดท�ำไว้ อันเป็นผลสืบเน่ืองมาจากเหตุการณ์ในอดีต ซ่ึงการช�ำระหน้ีตามภาระผูกพันน้ันมีความเป็นไปได้ค่อนข้างแน่ว่าจะส่งผลให้ องคก์ ารเภสัชกรรมตอ้ งสูญเสียทรพั ยากรออกไปและตามประมาณการทน่ี า่ เช่อื ถอื ของจำ� นวนทตี่ อ้ งจ่าย ในกรณที อ่ี งค์การเภสชั กรรม คาดว่าประมาณการหนี้สินดังกล่าวเป็นรายจ่ายท่ีจะได้รับคืน องค์การเภสัชกรรมจะบันทึกเป็นสินทรัพย์แยกต่างหากเมื่อคาดว่า นา่ จะได้รบั รายจา่ ยนน้ั คนื อยา่ งแนน่ อน 3.12 การรบั รูร้ ายได-้ คา่ ใชจ้ ่าย ◉ รายไดจ้ ากการขายยาและเวชภัณฑ์ รับรเู้ มอื่ สง่ มอบเสร็จสน้ิ แลว้ ◉ รายได้จากการรับจา้ งท�ำของ วเิ คราะห์วิจยั รบั รเู้ ม่อื งานเสร็จ ◉ รายไดเ้ งนิ อดุ หนนุ จากหนว่ ยงานรฐั เปน็ เงนิ ทห่ี นว่ ยงานไดร้ บั การอดุ หนนุ โครงการจดั ตงั้ โรงงานผลติ วคั ซนี ปอ้ งกนั ไขห้ วดั ใหญ/่ ไขห้ วดั นก รบั รเู้ มอื่ ไดร้ บั เงนิ เพอ่ื ไดม้ าซงึ่ สนิ ทรพั ยจ์ ะรบั รเู้ ปน็ รายได้ เงนิ อดุ หนนุ รอการรบั รแู้ ละทยอยรบั รรู้ ายไดต้ ามเกณฑส์ ดั สว่ นคา่ เสอ่ื ม 132 รายงานประจำ� ปี 2563

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare ราคาของสนิ ทรพั ยต์ ลอดการใหป้ ระโยชนแ์ ละรบั รคู้ า่ ใชจ้ า่ ยตามจำ� นวนทเี่ กดิ ขน้ึ ในงวดบญั ชนี นั้ เขา้ รายไดเ้ งนิ อดุ หนนุ จากหนว่ ยงานรฐั ◉ รายไดจ้ ากการบรจิ าคจากหนว่ ยงานอนื่ รบั รเู้ มอื่ ไดร้ บั เงนิ หรอื สนิ ทรพั ย์ หรอื ตามการใชจ้ า่ ยเงนิ เพอ่ื การไดม้ าซงึ่ สนิ ทรพั ย์ ซ่ึงมีวัตถุประสงค์จากบุคคลอ่ืนนอกจากหน่วยงานภาครัฐ จะรับรู้เป็นรายได้รอการรับรู้ และทยอยรับรู้รายได้ตามเกณฑ์สัดส่วน ค่าเสือ่ มราคาของสินทรพั ยต์ ลอดการให้ประโยชน์ และรบั ร้คู า่ ใชจ้ ่ายตามท่เี กิดขึ้นในงวดบญั ชนี ้ันเข้ารายไดจ้ ากการบรจิ าค ◉ ดอกเบยี้ รับรู้ตามเกณฑ์สัดส่วนของเวลา โดยค�ำนึงถงึ อตั ราผลตอบแทนท่ีแทจ้ รงิ ของสนิ ทรพั ย์ ◉ เงนิ ปนั ผล รับร้เู มอ่ื ประกาศจา่ ยเงนิ ปันผล ◉ คา่ ใช้จา่ ยในการขายและบรหิ าร รบั รตู้ ามเกณฑ์คงค้าง ◉ รายได้แผ่นดินรอน�ำส่งคลงั รับรตู้ ามเกณฑค์ งค้าง 4. ประมาณการทางบญั ชีที่ส�ำคัญ ขอ้ สมมตฐิ าน และการใช้ดลุ ยพินจิ การประมาณการ ข้อสมมติฐาน และการใช้ดุลยพินิจได้มีการประเมินทบทวนอย่างต่อเนื่องและอยู่บนพื้นฐานของประสบการณ์ ในอดีตและปัจจัยอื่นๆ ซึ่งรวมถึงการคาดการณ์ถึงเหตุการณ์ในอนาคตท่ีเชื่อว่ามีเหตุผลในสถานการณ์ขณะน้ัน ในระหว่างปีสิ้นสุด วนั ที่ 30 กันยายน พ.ศ. 2563 การประมาณการทางบัญชที สี่ ำ� คัญขององคก์ ารเภสชั กรรม มีดงั นี้ 4.1 อาคาร อุปกรณ์ และสนิ ทรัพย์ไมม่ ตี ัวตน ฝ่ายบริหารเป็นผู้ประมาณการอายุการใช้งานและมูลค่าซากส�ำหรับอาคาร อุปกรณ์ และสินทรัพย์ไม่มีตัวตนของ องค์การเภสัชกรรม โดยส่วนใหญ่อ้างอิงจากข้อมูลเชิงเทคนิคของสินทรัพย์น้ัน และรวมถึงการพิจารณาการตัดจ�ำหน่ายสินทรัพย์ ที่เสื่อมสภาพหรือไม่ไดใ้ ช้งานโดยการขายหรือเลกิ ใช้ 4.2 ประมาณการหนสี้ ินค่าตอบแทนพนกั งานภายหลังเกษยี ณอายุ องค์การเภสชั กรรมจดั ให้มผี ลประโยชน์พนักงานภายหลังการเลิกจ้างหรือเกษยี ณอายุเพอ่ื จา่ ยใหแ้ ก่พนักงานตามกฎหมาย แรงงานไทย มลู คา่ ปจั จบุ นั ของประมาณการหนส้ี นิ คา่ ตอบแทนพนกั งานภายหลงั เกษยี ณอายคุ ำ� นวณโดยใชส้ มมตฐิ านหลายประการ โดยรวมถงึ อตั ราคดิ ลด อตั ราการเพม่ิ ขน้ึ ของเงนิ เดอื นพนกั งาน และอตั ราการเปลยี่ นแปลงในจำ� นวนพนกั งาน การเปลย่ี นแปลงในอตั รา เหล่านี้มผี ลตอ่ ประมาณการคา่ ใชจ้ ่าย และหนี้สนิ ค่าตอบแทนพนกั งานภายหลังการเกษียณอายุประมาณการ 4.3 การดอ้ ยค่าของสนิ ทรพั ย์ องคก์ ารเภสชั กรรมทดสอบการดอ้ ยคา่ ของเงนิ ลงทนุ ในบรษิ ทั รว่ ม เมอ่ื พบขอ้ บง่ ชข้ี องการดอ้ ยคา่ ตามทไี่ ดก้ ลา่ วในหมายเหตุ ขอ้ 3.7 โดยพจิ ารณาจากมูลคา่ ทค่ี าดว่าจะได้รับคืนของหน่วยสินทรัพย์ทก่ี ่อใหเ้ กดิ เงนิ สด 5. ข้อมูลเพ่ิมเตมิ 5.1 เงินสดและรายการเทยี บเท่าเงินสด ประกอบดว้ ย งบการเงนิ ทแ่ี สดงเงนิ ลงทุนตามวิธีสว่ นได้เสีย และงบการเงินเฉพาะกจิ การ 2563 2562 เงินสดคงเหลอื ทสี่ �ำนักงาน 0.55 0.61 เงินฝากธนาคาร - กระแสรายวัน (25.14) 19.73 - ออมทรัพย ์ 4,134.29 3,774.91 รวม 4,109.70 3,795.25 เงินฝากธนาคารประจ�ำ 3 เดือน 826.50 619.44 รวม 4,936.20 4,414.69 เงนิ ฝากธนาคารประเภทออมทรพั ย์ 4,109.70 ลา้ นบาท องคก์ ารเภสชั กรรมสำ� รองไวส้ ำ� หรบั โครงการสำ� รองยาและเวชภณั ฑต์ าม ทก่ี ลา่ วไวใ้ นหมายเหตปุ ระกอบงบการเงนิ ขอ้ 5.16 เปน็ เงนิ 6.74 ลา้ นบาท เงนิ ฝากธนาคารของกองทนุ บำ� เหนจ็ ผปู้ ฏบิ ตั งิ าน 9.07 ลา้ นบาท กองทุนเงนิ กู้องค์การเภสชั กรรมตามทีก่ ลา่ วไว้ในหมายเหตปุ ระกอบงบการเงิน ข้อ 5.14 เป็นเงิน 6.23 ลา้ นบาท และกองทนุ สนับสนุน การวิจัยพฒั นาและนวัตกรรมขององคก์ ารเภสชั กรรม 262.10 ลา้ นบาท รวมอย่ดู ้วย 133ANNUAL REPORT 2020

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare เงินฝากธนาคารประเภทออมทรัพย์ บัญชีเลขท่ี 072-0-19051-7 องค์การเภสัชกรรมได้รับเงินจากส�ำนักงานปลัดกระทรวง สาธารณสุข จ�ำนวน 1,551.40 ล้านบาท เพื่อเบิกจ่ายเงินงบประมาณแทนกันส�ำหรับงบประมาณรายจ่ายประจ�ำปี 2563 แผนงาน บรหิ ารเพอ่ื รองรบั กรณฉี กุ เฉนิ หรอื จำ� เปน็ งบกลาง เพอื่ สำ� รองจา่ ยกรณฉี กุ เฉนิ หรอื จำ� เปน็ เพอ่ื เตรยี มความพรอ้ มปอ้ งกนั และแกไ้ ขปญั หา โรคติดต่ออุบัติใหม่กรณีโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ระยะการระบาดในวงจ�ำกัด (ระยะท่ี 2) ส�ำหรับการจัดหาวัสดุ อุปกรณ์ทางการแพทย์และกระจายทรัพยากรให้แก่โรงพยาบาลและหน่วยงานท่ีเกี่ยวข้อง ณ วันท่ี 30 กันยายน 2563 มียอด คงเหลอื 221.30 ลา้ นบาท องคก์ ารเภสชั กรรมไดม้ กี ารนำ� บญั ชเี งนิ ฝากธนาคารประเภทออมทรพั ยไ์ ปทำ� ขอ้ ตกลงกบั ธนาคารกรงุ ไทย จำ� กดั (มหาชน) จำ� นวน 4 บญั ชี ดังน้ี บัญชเี ลขท่ี 050-1-06637-3, 050-1-37858-8, 072-1-04764-5 และ 002-1-38117-8 วงเงนิ ตามข้อตกลง จำ� นวน 200 ล้านบาท และธนาคารอาคารสงเคราะห์ บัญชีเลขท่ี 001-11-087244-7 ตามข้อตกลงโดยด�ำรงไว้ตามเงินกู้คงเหลือของผู้กู้ทั้งหมด วตั ถปุ ระสงคก์ ารทำ� บนั ทกึ ขอ้ ตกลงเพอ่ื ดำ� รงเงนิ ฝากธนาคาร เพอื่ ใหพ้ นกั งานและลกู จา้ งประจำ� ขององคก์ ารเภสชั กรรมกเู้ พอื่ ทอ่ี ยอู่ าศยั ณ วันที่ 30 กันยายน 2563 ธนาคารกรุงไทย จ�ำกัด (มหาชน) มียอดหน้ีคงเหลือ 112.93 ล้านบาท และธนาคารอาคารสงเคราะห์ มยี อดหน้คี งเหลือ 45.03 ล้านบาท และไมม่ กี ารปลอ่ ยสนิ เช่อื เพ่ิม 5.2 เงินลงทุนชวั่ คราว ประกอบดว้ ย งบการเงนิ ทแ่ี สดงเงินลงทนุ ตามวธิ ีสว่ นไดเ้ สีย และงบการเงนิ เฉพาะกจิ การ 2563 2562 เงินฝากธนาคาร - ประจำ� 12 เดอื น 110.30 302.70 รวม 110.30 302.70 เงินลงทุนชั่วคราว จำ� นวน 110.30 ล้านบาท เปน็ เงินฝากธนาคารประเภทประจำ� ของกองทุนสนับสนนุ การวิจัยพฒั นาและ นวัตกรรมขององคก์ ารเภสัชกรรม 5.3 ลกู หนก้ี ารค้า-สุทธิ ประกอบดว้ ย งบการเงนิ ทแี่ สดงเงนิ ลงทนุ ตามวธิ ีส่วนไดเ้ สยี และงบการเงินเฉพาะกิจการ 2563 2562 ลา้ นบาท รอ้ ยละ ลา้ นบาท รอ้ ยละ ลูกหนีส้ ่วนราชการ - ส่วนภมู ภิ าค 3,153.91 50.15 3,082.22 42.73 หนี้ลกู สว่ นราชการ - สว่ นกลาง 3,063.46 48.71 4,028.12 55.84 ลกู หนีเ้ อกชน และอ่นื ๆ 71.71 1.14 102.94 1.43 รวม 6,289.08 100.00 7,213.28 100.00 หัก ค่าเผ่อื หน้สี งสยั จะสูญ 2.49 0.04 2.66 0.04 คงเหลือ 6,286.59 99.96 7,210.62 99.96 ลกู หนก้ี ารค้า ณ วนั ท่ี 30 กนั ยายน 2563 มีลูกหนี้ส่วนราชการ - สว่ นกลาง จำ� นวน 3,063.46 ลา้ นบาท ส่วนหนง่ึ เปน็ ลูกหน้ี โรงพยาบาลราชวิถี (โครงการพเิ ศษ) จำ� นวน 1,975.90 ล้านบาท และส�ำนักงานประกนั สงั คม จำ� นวน 966.86 ล้านบาท 134 รายงานประจำ� ปี 2563

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare รายละเอียดลกู หน้กี ารคา้ ค้างชำ� ระ จำ� นวน (ราย) จ�ำนวนเงิน ปี 2549 - 2562 417 1,346.30 ลกู หนสี้ ่วนราชการ - สว่ นภูมิภาค 14 24.21 ลูกหนส้ี ว่ นราชการ - ส่วนกลาง 34 2.46 ลูกหนีเ้ อกชนและอน่ื ๆ 919 ปี 2563 285 1,807.61 ลูกหนี้ส่วนราชการ - ส่วนภมู ิภาค 942 3,039.25 ลกู หนส้ี ่วนราชการ - ส่วนกลาง ลกู หน้ีเอกชนและอน่ื ๆ 69.25 รวม 6,289.08 ลูกหนี้การคา้ ณ วนั ท่ี 30 กันยายน 2563 จำ� แนกตามประเภทและอายุหนี้ที่คา้ งชำ� ระ ดังนี้ ระยะเวลาค้างชำ� ระ ลูกหน้ี ลูกหน้ี ลูกหน้เี อกชน 2563 สว่ นราชการ ส่วนราชการ และอน่ื ๆ หนค้ี ้างช�ำระไม่เกนิ 1 ปี สว่ นภูมิภาค ส่วนกลาง รวม 69.25 หน้คี ้างช�ำระเกิน 1 ปี 1,807.61 3,039.25 2.46 4,916.11 1,346.30 24.21 71.71 1,372.97 รวม 3,153.91 2.49 6,289.08 3,063.46 69.22 หกั ค่าเผื่อหน้สี งสยั จะสญู - - 2.49 3,153.91 6,286.59 คงเหลอื 3,063.46 2562 ระยะเวลาค้างชำ� ระ ลกู หนี้ ลูกหน้ี ลกู หน้ีเอกชน รวม ส่วนราชการ ส่วนราชการ และอืน่ ๆ สว่ นภูมภิ าค ส่วนกลาง หนี้ค้างช�ำระไม่เกิน 1 ปี 100.24 5,941.82 1,863.25 3,978.33 2.70 1,271.46 หนค้ี ้างชำ� ระเกิน 1 ปี 1,218.97 49.79 7,213.28 3,082.22 102.94 รวม 4,028.12 2.66 2.66 - - หกั ค่าเผอ่ื หนี้สงสยั จะสูญ 3,082.22 100.28 7,210.62 4,028.12 คงเหลอื 135ANNUAL REPORT 2020

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare องคก์ ารเภสชั กรรมไดจ้ ดั ท�ำมาตรการในการตดิ ตามลูกหนีก้ ารคา้ คา้ งชำ� ระเกิน 1 ปี ◉ ท�ำหนงั สอื แจง้ ยอดคา้ งช�ำระ ส่งให้ลูกหนก้ี ารค้าทกุ 3 เดอื น ◉ ส่งรายงานลกู หนคี้ งค้างใหผ้ แู้ ทนองค์การเภสัชกรรม ประสานกบั ลูกหน้ที ุกสน้ิ เดือน ◉ ลกู หนี้การคา้ คา้ งชำ� ระนาน จะมกี ารตดิ ตอ่ สอบถามทางโทรศัพทอ์ ยา่ งตอ่ เนอ่ื ง 5.4 สนิ ค้าคงเหลือ ประกอบดว้ ย งบการเงนิ ทแ่ี สดงเงนิ ลงทนุ ตามวิธีสว่ นได้เสยี และงบการเงินเฉพาะกิจการ 2563 2562 ผลิตภณั ฑส์ �ำเรจ็ รปู - ผลติ ภณั ฑ์ขององคก์ ารเภสชั กรรม 1,526.35 952.61 - ผลติ ภัณฑข์ องบรษิ ทั อื่น 127.62 292.31 ผลติ ภณั ฑร์ ะหว่างท�ำ 554.66 453.79 วัตถดุ ิบ 1,392.27 1,062.05 ภาชนะและอุปกรณก์ ารบรรจุ 189.04 174.83 พัสดุและอปุ กรณ ์ 16.45 13.89 สนิ ค้าระหว่างทาง 48.48 38.36 เวชภัณฑโ์ ครงการสำ� รองยา 24.14 26.22 3,879.01 3,014.06 หัก สำ� รองสินค้าเส่ือมสภาพ 27.16 33.34 หกั คา่ เผอื่ มูลค่าสินค้าลดลง 55.96 46.48 รวม 3,795.89 2,934.24 ในงวดปี 2563 มีการระบาดของโรคติดต่ออุบัติใหม่กรณีโรคติดเช้ือไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) องค์การเภสัชกรรม ไดร้ บั มอบนโยบายจากรฐั บาลและกระทรวงสาธารณสขุ ใหส้ ำ� รองผลติ ภณั ฑย์ าและเวชภณั ฑท์ างการแพทยท์ ใี่ ชใ้ นการรกั ษาและปอ้ งกนั โรคดงั กล่าว สง่ ผลใหม้ กี ารส�ำรองวตั ถดุ ิบ ภาชนะอุปกรณ์การบรรจุ และผลติ ภัณฑส์ ำ� เรจ็ รปู เพม่ิ ข้ึน โดยผลิตภัณฑ์สำ� เร็จรปู ได้รวมผลติ ภัณฑ์ COVID-19 มลู ค่ารวมทัง้ สน้ิ 72.31 ลา้ นบาท แบง่ เป็น ◉ ผลติ ภณั ฑ์ขององค์การเภสชั กรรม 67.67 ลา้ นบาท (แอลกอฮอลแ์ ละเจลแอลกอฮอล์ล้างมือ) ◉ ผลิตภณั ฑข์ องบรษิ ัทอื่น 4.64 ล้านบาท (หน้ากากอนามัยและเวชภณั ฑ์ทางการแพทยอ์ น่ื ) 5.5 สินทรพั ยห์ มนุ เวียน ประกอบด้วย งบการเงนิ ท่ีแสดงเงินลงทุนตามวิธีสว่ นได้เสีย และงบการเงินเฉพาะกิจการ 2563 2562 ลูกหน้ีเงินยืมทดรอง 0.14 0.28 ลกู หนอ้ี ื่นๆ 5.55 14.98 เงนิ จ่ายลว่ งหนา้ ค่าเวชภณั ฑแ์ ละอน่ื ๆ 214.45 60.24 ภาษซี อื้ รอใบก�ำกบั 6.48 18.75 ดอกเบยี้ ธนาคารคา้ งรับ 5.87 6.32 รายไดค้ า้ งรับอืน่ 5.71 8.59 รวม 238.20 109.16 136 รายงานประจำ� ปี 2563

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare ลกู หน้อี ืน่ ๆ จ�ำนวน 5.55 ลา้ นบาท ส่วนหน่ึงเป็นลกู หนี้รอการชดใชข้ องบริษทั ผลิตภณั ฑ์สมุนไพรไทย จำ� กัด จำ� นวน 0.61 ล้านบาท เป็นการชดเชยผลิตภัณฑ์สมุนไพรไทยจากการปรับลดราคาจ�ำหน่ายประจ�ำปี 2563 โดยชดเชยเป็นสินค้าส�ำเร็จรูปตาม สว่ นต่างของราคาที่เกดิ ขนึ้ 5.6 เงินลงทนุ ในบริษัทร่วม องคก์ ารเภสชั กรรม ได้ลงทนุ ในบรษิ ทั ดังนี้ งบการเงินท่แี สดงเงนิ ลงทุนตามวธิ ีสว่ นได้เสีย 2563 2562 เงินลงทุน สดั ส่วนการถอื หุน้ เงินลงทุน สดั สว่ นการถอื หนุ้ ร้อยละ รอ้ ยละ 1. บริษทั เยเนอรลั ฮอสปติ ลั โปรดคั ส์ จำ� กัด (มหาชน) 564.62 40.00 500.66 40.00 2. บรษิ ัท ผลติ ภัณฑ์สมุนไพร จ�ำกัด 51.68 49.00 50.39 49.00 3. บรษิ ทั องค์การเภสัชกรม - เมอรร์ ิเออรช์ วี วัตถุ จ�ำกัด 108.02 49.00 124.91 49.00 4. บรษิ ัท ไทยวฒั นาฟาร์มาซูตคิ ลั เดก็ ซโ์ ทรส จ�ำกดั - - 135.00 30.00 5. บรษิ ทั เมดคิ ลั ดไี วซ์ แมนแู ฟคเจอเรอร์ (ประเทศไทย) จำ� กดั - - 93.60 13.00 904.56 หกั คา่ เผ่อื การดอ้ ยคา่ :- 724.32 135.00 บริษัท ไทยวฒั นาฟาร์มาซคู คิ ลั ฯ - 93.60 บริษัท เมดคิ ลั ดีไวซ์ แมนแู ฟคเจอฯ - 724.32 675.96 งบการเงินเฉพาะกิจการ 2563 2562 สดั สว่ นการถอื หุน้ สดั สว่ นการถอื หนุ้ เงินลงทนุ ร้อยละ เงนิ ลงทนุ รอ้ ยละ 1. บริษัท เยเนอรัล ฮอสปิตลั โปรดัคส์ จ�ำกัด (มหาชน) 148.86 40.00 148.86 40.00 2. บรษิ ัท ผลิตภัณฑ์สมนุ ไพร จ�ำกัด 39.20 49.00 39.20 49.00 3. บรษิ ทั องค์การเภสชั กรม - เมอรร์ ิเออรช์ ีววัตถุ จ�ำกดั 147.00 49.00 147.00 49.00 4. บริษัท ไทยวัฒนาฟารม์ าซตู ิคลั เดก็ ซโ์ ทรส จ�ำกัด - - 135.00 30.00 5. บรษิ ทั เมดคิ ลั ดไี วซ์ แมนแู ฟคเจอเรอร์ (ประเทศไทย) จำ� กดั - - 93.60 13.00 335.06 563.66 หกั คา่ เผอ่ื การด้อยค่า :- บริษทั ไทยวัฒนาฟารม์ าซคู คิ ลั ฯ - 135.00 บรษิ ทั เมดิคัล ดไี วซ์ แมนแู ฟคเจอฯ - 93.60 335.06 335.06 ในงวดปี 2563 องคก์ ารเภสชั กรรมไดต้ ดั รายการเงนิ ลงทนุ ในบรษิ ทั รว่ มออกจากบญั ชี จำ� นวน 2 บรษิ ทั คอื บรษิ ทั ไทยวฒั นา ฟารม์ าซูติคลั เด็กซโ์ ทรส จำ� กัด และบริษทั เมดิคลั ดีไวซ์ แมนแู ฟคเจอเรอร์ (ประเทศไทย) จำ� กัด เนือ่ งจากองคก์ ารเภสชั กรรมในฐานะ ผถู้ อื หนุ้ ไดช้ ำ� ระคา่ หุ้นเตม็ จำ� นวนใหแ้ กบ่ ริษัททงั้ 2 แห่งครบถว้ นแล้ว องค์การเภสัชกรรมจึงไมม่ ีภาระผูกพันใดๆ ทีต่ ้องร่วมรับผดิ กับ บริษัทรว่ มทนุ ดังกล่าวอีก 137ANNUAL REPORT 2020

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare งบแสดงฐานะการเงนิ ของบริษัทรว่ ม งบการเงนิ ท่แี สดงเงินลงทุนวิธสี ว่ นไดเ้ สีย งบแสดงฐานะการเงิน 30 กันยายน 2563 ส่วนของ 30 กันยายน 2562 สว่ นของ ผูถ้ อื หนุ้ ผู้ถือหนุ้ สินทรพั ยร์ วม หนี้สนิ รวม สนิ ทรัพย์รวม หนส้ี ินรวม บริษทั เยเนอรัล ฮอสปิตัล 1,676.74 265.18 1,411.56 1,623.66 372.02 1,251.64 โปรดัคส์ จำ� กัด (มหาชน) 144.20 38.73 105.47 129.84 27.00 102.84 บรษิ ทั ผลติ ภัณฑ์สมุนไพรไทย จำ� กัด 563.87 343.42 220.45 574.81 319.89 254.92 บริษทั องค์การเภสัชกรรม - เมอรร์ เิ ออรช์ วี วตั ถุ จ�ำกดั 2,384.81 647.33 1,737.48 2,328.31 718.91 1,609.40 ในงบแสดงฐานะการเงิน เงินลงทุนบริษัทร่วมบันทึกตามวิธีส่วนได้เสีย ได้ใช้ข้อมูลจากงบการเงินของบริษัทร่วมท่ียังไม่ได้ ตรวจสอบหรอื สอบทานโดยผู้สอบบัญชี 5.7 เงินใหก้ ู้ยืมระยะยาว จำ�นวน 109.13 ลา้ นบาท เกิดจากกองทนุ เงนิ กอู้ งค์การเภสัชกรรมใหพ้ นกั งานก้ยู ืมเงนิ เพ่อื เป็น สวสั ดกิ าร โดยคิดดอกเบีย้ ตามอตั ราดอกเบยี้ เงินฝากประจำ�ของธนาคารรฐั วสิ าหกิจ งบการเงนิ ท่แี สดงเงินลงทนุ ตามวธิ ีส่วนไดเ้ สีย และงบการเงนิ เฉพาะกิจการ ยอดคงเหลือ วันที่ 1 ตลุ าคม 2563 2562 บวก ลูกหนีเ้ งนิ กู้เพมิ่ ขน้ึ ระหวา่ ง 105.98 106.44 หัก ลกู หนเ้ี งินกู้ลดลงระหว่าง 66.51 62.53 ยอดคงเหลือ วนั ท่ี 30 กันยายน 172.49 168.97 63.36 62.99 109.13 105.98 138 รายงานประจำ� ปี 2563

5.8 ท่ดี นิ อาคาร และอุปกรณ์ - สุทธิ ประกอบด้วย งบการเงินทีแ่ สดงเงนิ ลงทนุ ตามวธิ ีสว่ นไดเ้ สีย และงบการเงนิ เฉพาะกิจการ มรี ายละเอยี ด ดงั น้ี ราคาทุน ค่าเสือ่ มราคาสะสม รายการ 1 ต.ค. 2561 เพม่ิ ข้นึ ลดลง/ 30 ก.ย. 2562 1 ต.ค. 2561 เพมิ่ ขึ้น ลดลง/ 30 ก.ย. 2562 ราคาสทุ ธิ ท่ดี ิน 341.60 - จำ� หน่าย - จำ� หน่าย 341.60 - 341.60 - -- 1,653.81 2,169.58 อาคารโรงเรอื นและสงิ่ กอ่ สรา้ ง 2,566.27 56.05 - 2,622.32 886.99 81.52 - 968.51 เคร่ืองจักร เครอื่ งมอื และ 5,074.66 442.32 84.86 5,432.12 3,005.85 337.93 81.24 3,262.54 อุปกรณ์การผลติ ครุภัณฑ์ เครื่องใช้ส�ำนักงาน 322.67 27.20 5.69 344.18 224.23 19.60 5.37 238.46 105.72 48.01 17.99 317.12 121.96 ครภุ ัณฑ์ คอมพวิ เตอร์ 353.25 103.86 18.03 439.08 287.10 2.61 11.90 83.91 10.23 489.67 116.50 4,870.54 4,402.90 ยานพาหนะ 100.29 5.75 11.90 94.14 93.20 Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare รวม 8,758.74 635.18 120.48 9,273.44 4,497.37 ANNUAL REPORT 1392020 ราคาทนุ คา่ เส่ือมราคาสะสม รายการ 1 ต.ค. 2562 เพม่ิ ขน้ึ ลดลง/ 30 ก.ย. 2563 1 ต.ค. 2562 เพิม่ ขน้ึ ลดลง/ 30 ก.ย. 2563 ราคาสทุ ธิ ที่ดิน 341.60 - จำ� หนา่ ย - จ�ำหนา่ ย 341.60 - 341.60 - -- 1,602.64 2,243.83 อาคารโรงเรอื นและสง่ิ กอ่ สรา้ ง 2,622.32 47.24 62.18 2,607.38 968.51 81.44 45.21 1,004.74 เครื่องจกั ร เคร่อื งมือ และ 5,432.12 454.83 133.52 5,753.43 3,262.54 374.71 127.65 3,509.60 อปุ กรณ์การผลติ ครภุ ณั ฑ์ เครอ่ื งใช้สำ� นกั งาน 344.183 2.41 8.87 367.72 238.46 21.24 7.99 251.71 116.01 41.57 12.43 346.26 116.09 ครภุ ณั ฑ์ คอมพิวเตอร์ 439.08 35.73 12.46 462.35 317.12 2.73 9.90 76.74 521.69 203.18 5,189.05 7.50 ยานพาหนะ 94.14 - 9.90 84.24 83.91 4,427.67 รวม 9,273.44 570.21 226.93 9,616.72 4,870.54

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare 140 รายงานประจ�ำปี 2563 5.9 สนิ ทรัพยไ์ มม่ ตี ัวตน ประกอบดว้ ย งบการเงนิ ทแ่ี สดงเงนิ ลงทุนตามวธิ สี ่วนได้เสยี และงบการเงินเฉพาะกิจการ มรี ายละเอยี ด ดงั นี้ ราคาทนุ คา่ เสือ่ มราคาสะสม รายการ 1 ต.ค. 2561 เพิม่ ข้นึ ลดลง/ 30 ก.ย. 2562 1 ต.ค. 2561 เพมิ่ ขนึ้ ลดลง/ 30 ก.ย. 2562 ราคาสทุ ธิ โปรแกรมคอมพวิ เตอร์ 100.82 302.27 จ�ำหน่าย 59.23 จ�ำหน่าย 278.17 - 403.09 65.69 - 124.92 52.41 262.64 สินทรพั ย์พฒั นาผลิตภัณฑ์ 6.15 52.10 - 58.25 1.08 4.76 - 5.84 593.22 สนิ ทรัพย์ระหว่างพัฒนา 266.38 71.32 75.06 262.64 - --- รวม 373.35 425.69 75.06 723.98 66.77 63.99 - 130.76 ราคาทุน ค่าเส่อื มราคาสะสม รายการ 1 ต.ค. 2562 เพ่ิมข้ึน ลดลง/ 30 ก.ย. 2563 1 ต.ค. 2562 เพิม่ ข้นึ ลดลง/ 30 ก.ย. 2563 ราคาสทุ ธิ โปรแกรมคอมพวิ เตอร์ 403.09 29.22 จำ� หนา่ ย 47.76 จำ� หน่าย 432.31 124.92 259.63 - 108.77 5.84 - 172.68 92.41 285.47 - 285.47 สินทรพั ย์พฒั นาผลิตภัณฑ์ 58.25 50.52 - 826.55 10.52 - 16.36 637.51 130.76 สินทรัพย์ระหวา่ งพฒั นา 262.64 102.32 79.49 --- รวม 723.98 182.06 79.49 58.28 - 189.04

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare 5.10 รายได้แผ่นดนิ รอนำ�สง่ คลงั กระทรวงการคลังก�ำหนดให้องค์การเภสัชกรรมน�ำส่งเงินรายได้แผ่นดินในอัตราร้อยละ 35 ของก�ำไรสุทธิก่อนหักโบนัส กรรมการและพนกั งาน โดยก�ำหนดระยะเวลานำ� สง่ รายไดแ้ ผ่นดนิ ปีละ 2 ครง้ั งบการเงินทแ่ี สดงเงินลงทุนตามวิธีสว่ นได้เสีย และงบการเงนิ เฉพาะกิจการ ยอดยกมา วนั ที่ 1 ตุลาคม 2563 2562 เพิม่ ขึ้นระหว่างงวด 772.65 970.16 - ครึ่งปีแรกของปี 2562 - 317.35 - ครึง่ ปีหลังของปี 2562 - 172.65 - เพมิ่ ขึ้นครง่ึ ปีหลังของปี 2562 52.67 - - ครึ่งปีแรกของปี 2563 229.65 - - คร่ึงปหี ลงั ของปี 2563 327.41 - ลดลงระหวา่ งงวด - (370.16) น�ำส่ง - คร่งึ ปีหลงั ของปี 2561 - (317.35) - คร่งึ ปแี รกของปี 2562 (225.32) - - ครง่ึ ปหี ลังของปี 2562 (229.65) - - ครึง่ ปีแรกของปี 2563 927.41 772.65 ยอดคงเหลือ วันท่ี 30 กนั ยายน รายได้น�ำส่งแผ่นดินรอน�ำส่งคลัง จ�ำนวน 927.41 ล้านบาท เป็นยอดคงเหลือรายได้น�ำส่งแผ่นดินรอน�ำส่งคลัง (ในส่วน เพ่ิมเติม ปี 2558) จ�ำนวน 600 ล้านบาท และรายได้นำ� สง่ แผ่นดนิ รอน�ำส่งคลงั ครง่ึ ปหี ลังปีงบประมาณ 2563 จำ� นวน 327.41 ล้านบาท 5.11 หนี้สินหมุนเวยี นอ่นื ประกอบดว้ ย งบการเงนิ ท่ีแสดงเงนิ ลงทุนตามวธิ ีส่วนไดเ้ สยี และงบการเงินเฉพาะกิจการ โบนสั คา้ งจา่ ย 2563 2562 คา่ ใช้จ่ายคา้ งจ่ายอ่นื ๆ 134.77 97.56 ภาษีเงินไดห้ ัก ณ ทจ่ี ่าย 395.09 499.21 เงนิ ประกนั สัญญา 18.57 16.89 อน่ื ๆ 214.81 167.43 เงินรับชำ� ระเกินจากลกู หนี้ 320.82 141.25 ยกค้างสง่ 11.85 9.37 ภาษมี ูลค่าเพิม่ รอนำ� ส่ง 0.30 0.33 รวม 24.96 (10.46) 921.58 1,121.17 คา่ ใชจ้ า่ ยคา้ งจา่ ยอนื่ ๆ จำ� นวน 395.09 ลา้ นบาท ไดร้ วมคา่ ใชจ้ า่ ยคา้ งจา่ ยของกองทนุ สนบั สนนุ การวจิ ยั พฒั นาและนวตั กรรม ขององค์การเภสัชกรรม จ�ำนวน 81.52 ลา้ นบาท รวมอยูด่ ้วย หนี้สินหมุนเวียนอ่ืนๆ จ�ำนวน 320.82 ล้านบาท เป็นเงินงบประมาณรับล่วงหน้าจากส�ำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข ส�ำหรับการเบิกจ่ายแทนกันกรณีโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) ระยะระบาดในวงจำ� กัด ส�ำหรับกระจายทรัพยากรและ วัสดอุ ปุ กรณ์ทางการแพทย์ให้แกโ่ รงพยาบาลและหนว่ ยงานท่เี ก่ียวขอ้ ง มยี อดคงเหลอื จำ� นวน 162.24 ล้านบาท รวมอยู่ดว้ ย 141ANNUAL REPORT 2020

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare 5.12 รายไดร้ อการรบั รู้ 5.12.1 รายได้เงินอดุ หนนุ รอการรับรู้ มรี ายละเอยี ด ดังน ี้ งบการเงินท่แี สดงเงนิ ลงทุนตามวธิ สี ่วนไดเ้ สยี และงบการเงนิ เฉพาะกิจการ ยอดคงเหลอื วันที่ 1 ตลุ าคม 2563 2562 บวก เพ่ิมขึ้นระหวา่ งงวด 858.73 938.86 หกั ลดลงระหวา่ งงวด - 2.49 858.73 941.35 ยอดคงเหลอื วันที่ 30 กันยายน 92.69 82.62 766.04 858.73 5.12.2 รายได้รอการรับรู้ มรี ายละเอยี ด ดงั นี้ งบการเงนิ ท่แี สดงเงนิ ลงทนุ ตามวิธีส่วนไดเ้ สีย และงบการเงนิ เฉพาะกจิ การ ยอดคงเหลือ วนั ที่ 1 ตลุ าคม 2563 2562 บวก เพม่ิ ขึ้นระหวา่ งงวด 21.78 37.73 หกั ลดลงระหวา่ งงวด 0.06 0.05 21.84 37.78 ยอดคงเหลอื วันท่ี 30 กนั ยายน 6.75 16.00 รวม 15.09 21.78 781.13 880.51 5.13 ประมาณการหน้สี ินผลประโยชน์ของพนักงาน องค์การเภสัชกรรมจ่ายค่าชดเชยผลประโยชน์หลังออกจากงานและบ�ำเหน็จตามข้อก�ำหนดของพระราชบัญญัติคุ้มครอง แรงงาน พ.ศ. 2541 ในการใหผ้ ลประโยชน์เมื่อเกษียณหรือออกจากงาน และผลประโยชนอ์ นื่ แกพ่ นักงานตามสิทธแิ ละอายงุ าน ประมาณการหนสี้ นิ โครงการผลประโยชนพ์ นักงานในงบแสดงฐานะการเงิน ณ 30 กันยายน 2563 งบการเงนิ ท่ีแสดงเงนิ ลงทุนตามวิธีสว่ นได้เสยี และงบการเงนิ เฉพาะกิจการ ผลประโยชน์พนกั งานหลังออกจากงาน 2563 2562 เงนิ ชดเชยตามกฎหมายแรงงาน 1,078.92 1,051.44 เงินบ�ำเหนจ็ 270.33 284.04 ผลประโยชน์อ่นื ๆ 77.79 59.31 รวม 1,427.04 1,394.79 142 รายงานประจ�ำปี 2563

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare การเปลีย่ นแปลงมลู คา่ ในปจั จบุ ันของภาระผกู พันโครงการผลประโยชน์ของพนกั งานในงวดปี ส้ินสดุ วันท่ี 30 กันยายน 2563 มดี ังน้ี งบการเงินทแี่ สดงเงนิ ลงทนุ ตามวิธีส่วนไดเ้ สีย และงบการเงนิ เฉพาะกิจการ 2563 2562 ภาระผกู พนั ของโครงการผลประโยชน์ ณ วนั ท่ี 1 ตลุ าคม 1,394.79 1,177.45 ผลประโยชนจ์ ่าย (117.02) (94.55) ต้นทุนบริการปัจจบุ ัน 60.37 ตน้ ทนุ บรกิ ารในอดีต 72.99 226.92 ต้นทุนดอกเบี้ย - 30.53 24.60 ขาดทนุ (ก�ำไร) จากการประมาณการตามหลกั คณิตศาสตร์ประกนั ภยั 26.03 - รบั รใู้ นก�ำไรหรือขาดทนุ รบั รใู้ นกำ� ไรขาดทนุ เบด็ เสร็จอื่น 19.72 - ภาระผกู พันของโครงการผลประโยชน์ ณ วนั ท่ี 30 กันยายน 1,427.04 1,394.79 ค่าใช้จ่ายท้งั หมดทร่ี บั รใู้ นงบก�ำไรขาดทุน แตล่ ะรายการมีดงั น้ี ค่าใช้จ่ายเกี่ยวกับการประมาณการผลประโยชน์ของพนักงานที่องค์การเภสัชกรรม รับรู้ในงบก�ำไรขาดทุนเบ็ดเสร็จ ในสว่ นคา่ ใช้จ่ายด�ำเนนิ งานของงวดปี ส้ินสดุ วนั ที่ 30 กันยายน 2563 ประกอบด้วย งบการเงนิ ที่แสดงเงนิ ลงทนุ ตามวิธีสว่ นได้เสยี และงบการเงนิ เฉพาะกจิ การ 2563 2562 ต้นทุนบริการปัจจบุ นั 72.99 60.37 ตน้ ทุนบรกิ ารในอดีต - 226.92 ต้นทนุ ดอกเบีย้ 30.53 24.60 103.52 311.89 รวม ข้อสมมติฐานหลกั ในการประมาณการตามหลกั คณติ ศาสตรป์ ระกนั ภยั มีดงั นี้ ร้อยละตอ่ ปี 2563 2562 อตั ราคดิ ลด 0.67-1.94 1.14-4.14 อัตราข้นึ เงินเดือน 7.00 5.00 - 8.00 อตั รเงนิ เฟ้อ 2.75 2.50 อัตราการเสยี ชีวติ ตารางมรณะไทย 105% ของ TMO17 ปี 2560 การวเิ คราะหค์ วามออ่ นไหว วธิ กี าร และขอ้ สมมตฐิ านทใ่ี ชใ้ นการจดั ทำ�การวเิ คราะหค์ วามออ่ นไหวของสมมตฐิ านหลกั ค�ำนวณจากการเปลี่ยนแปลงข้อสมมติฐานเพิ่มหรือลดจากสมมติฐานท่ีใช้ในการประมาณการภายในช่วงที่สมเหตุ สมผลตามความจำ� เป็นของมาตรฐานการบัญชีไทย ฉบับท่ี 19 (TAS 19) การวิเคราะหม์ จี ดุ ประสงคเ์ พ่อื แสดงให้เห็นถงึ ความออ่ นไหวของภาระผูกพันตามโครงการผลประโยชน์ ตน้ ทุนบรกิ าร ดอกเบี้ยสุทธิจากหนี้สนิ ต่อเหตุการณท์ สี่ มมตฐิ านเปลี่ยนแปลงไปในบางช่วง โดยในการวิเคราะหค์ วามออ่ นไหวส�ำหรับข้อสมมติฐาน หนึง่ ขอ้ ขอ้ สมมติฐานอื่นๆ จะถูกสนั นษิ ฐานวา่ ไมม่ สี ว่ นเกย่ี วพนั กบั ข้อสมมติฐานทีถ่ กู น�ำไปวิเคราะห์ 143ANNUAL REPORT 2020

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare 30 กนั ยายน 2563 ผลกระทบของภาระผูกพันตามโครงการผลประโยชน์ ปจั จัยความอ่อนไหวของสมมติฐานหลกั ตอบแทน เงนิ บ�ำเหน็จ รางวัลปฏบิ ัติ อทุ ิศเวลาการ รวม ความชอบ งานนาน ทำ� งาน 1. อัตราคิดลด - 0.05% อัตราคดิ ลด + 0.05% 56.92 5.42 3.79 0.11 66.24 2. อตั ราการขน้ึ เงนิ เดือน - 1% (51.80) (5.22) (3.50) (0.10) (60.62) อตั ราการขนึ้ เงินเดอื น + 1% (94.28) (9.75) - - (104.03) 3. อตั ราการหมนุ เวยี นของพนกั งาน - 20% 110.75 10.27 - - 121.02 ของสมมติฐาน อตั ราการหมุนเวยี นของพนักงาน + 20% 23.63 0.18 2.19 0.08 26.08 ของสมมตฐิ าน 4. ตารางมรณะ - 20% (22.34) (0.18) (2.08) (0.07) (24.67) ตารางมรณะ + 20% 5.40 0.19 0.41 0.01 6.01 (5.33) (0.19) (0.40) (0.01) (5.93) การคาดการณ์กระแสเงินสด 10 ปี ผลประโยชนพ์ นักงานทค่ี าดวา่ จะจ่ายโครงการผลประโยชน์ ตอบแทน เงนิ บำ� เหน็จ รางวลั ปฏบิ ัติ อทุ ศิ เวลาการ รวม ความชอบ งานนาน ทำ� งาน การคาดการณก์ ระแสเงินสดแสดงตามชว่ งเวลา : 1 ต.ค. 2563 ถึง 30 ก.ย. 2564 77.82 30.78 6.03 0.40 115.03 1 ต.ค. 2564 ถงึ 30 ก.ย. 2565 75.26 20.30 8.64 0.41 104.61 1 ต.ค. 2565 ถงึ 30 ก.ย. 2566 69.57 39.20 2.51 0.30 111.58 1 ต.ค. 2566 ถึง 30 ก.ย. 2567 61.97 30.87 2.70 0.33 95.87 1 ต.ค. 2567 ถึง 30 ก.ย. 2568 68.09 16.08 5.68 0.40 90.25 1 ต.ค. 2568 ถงึ 30 ก.ย. 2569 76.85 31.63 6.99 0.37 115.84 1 ต.ค. 2569 ถึง 30 ก.ย. 2570 69.38 30.25 7.39 0.37 107.39 1 ต.ค. 2570 ถึง 30 ก.ย. 2571 66.65 16.57 4.00 0.26 87.48 1 ต.ค. 2571 ถึง 30 ก.ย. 2572 66.02 25.65 5.00 0.29 96.96 1 ต.ค. 2572 ถึง 30 ก.ย. 2573 82.65 24.58 11.94 0.34 119.51 1 ต.ค. 2573 เป็นต้นไป 2,615.09 9.38 165.48 4.66 2,794.61 องค์การเภสัชกรรมจัดตั้งกองทุนบ�ำเหน็จผู้ปฏิบัติงานขึ้นตามพระราชบัญญัติจัดตั้งองค์การเภสัชกรรม พ.ศ. 2509 ซึ่งคณะกรรมการองค์การเภสัชกรรมโดยความเห็นชอบของคณะรัฐมนตรีให้วางข้อบังคับองค์การเภสัชกรรมว่าด้วยเงินบ�ำเหน็จ เงินชดเชยและเงนิ ทดแทน พ.ศ. 2513 ไวว้ า่ ใหอ้ งคก์ ารเภสชั กรรมจา่ ยเงนิ สมทบเขา้ กองทนุ บำ� เหนจ็ ผปู้ ฏบิ ตั งิ านเปน็ รายเดอื นในอตั รา รอ้ ยละ 10 ของเงินเดือนหรือค่าจ้างของผู้ปฏิบัติงาน ซึ่งจะจ่ายให้พนักงานและลูกจ้างในกรณีเกษียณอายุ ลาออก และถึงแก่กรรม กองทนุ บ�ำเหน็จผปู้ ฏิบตั งิ านมกี ารเปลย่ี นแปลง สรุปไดด้ งั นี้ 144 รายงานประจ�ำปี 2563

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare งบการเงนิ ที่แสดงเงินลงทนุ ตามวิธีสว่ นได้เสยี และงบการเงินเฉพาะกิจการ 2563 2562 เงินกองทนุ บำ� เหนจ็ ผ้ปู ฏบิ ตั ิงาน 1 ตุลาคม 284.04 288.88 เงนิ สมทบกองทนุ ฯ รับ 22.18 15.19 เงินสมทบกองทุนฯ จ่าย (35.89) (20.03) เงนิ กองทนุ บ�ำเหนจ็ ผู้ปฏิบัตงิ าน 30 กันยายน 270.33 284.04 ภาระผูกพนั 270.33 284.04 ยอดหน้ีสินกองทุนบำ� เหนจ็ ผูป้ ฏบิ ัติงาน ณ วนั ที่ 30 กนั ยายน พ.ศ. 2563 จำ� นวน 270.33 ล้านบาท ได้แสดงเปน็ ส่วนหนงึ่ ในประมาณการหน้สี ินผลประโยชน์พนกั งานในงบแสดงฐานะการเงิน 5.14 หนี้สินกองทุนเงินก้อู งคก์ ารเภสัชกรรม องคก์ ารเภสชั กรรมจดั ตง้ั กองทนุ เงนิ กอู้ งคก์ ารเภสชั กรรมขนึ้ ตามขอ้ บงั คบั องคก์ ารเภสชั กรรมวา่ ดว้ ยการใหผ้ ปู้ ฏบิ ตั งิ านกเู้ งนิ พ.ศ. 2520 มผี ลบังคับตงั้ แต่วันที่ 1 มกราคม 2521 โดยกองทุนเงนิ กู้องคก์ ารเภสชั กรรมได้กยู้ มื เงนิ จากกองทุนบ�ำเหนจ็ ผ้ปู ฏบิ ตั ิงาน ไปจัดตั้งกองทุนเงนิ กู้องคก์ ารเภสัชกรรมตงั้ แต่งวดปี 2520-2547 จำ� นวนเงิน 44.50 ล้านบาท ในงวดปี 2548 คณะกรรมการองคก์ ารเภสชั กรรมไดม้ ีมติตามรายงานการประชุมครัง้ ท่ี 11/2547 วันท่ี 31 สงิ หาคม 2547 ใหจ้ ดั สรรเงนิ งบประมาณจากงบทำ� การขององคก์ ารเภสชั กรรมเพอื่ ตดั จา่ ยใหก้ องทนุ เงนิ กอู้ งคก์ ารเภสชั กรรมนำ� ไปจา่ ยคนื เงนิ กองทนุ บำ� เหนจ็ ผปู้ ฏบิ ตั งิ านปลี ะ 5 ลา้ นบาท จนกวา่ จะครบจำ� นวนเงนิ 44.50 ลา้ นบาท ตามทก่ี ยู้ มื โดยจา่ ยคนื ครงั้ แรกเมอ่ื วนั ที่ 20 พฤษภาคม 2548 ซึ่งคณะกรรมการองค์การเภสัชกรรมได้ถือปฏิบัติตามมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 16 กันยายน 2546 ให้รัฐวิสาหกิจน�ำเงินจาก งบทำ� การไปใหพ้ นกั งานกู้ยมื เพ่อื เปน็ สวัสดิการกองทนุ เงินกู้องค์การเภสัชกรรม มีสินทรพั ยแ์ ละหนี้สินสรุปได้ ดงั นี้ งบการเงนิ ที่แสดงเงนิ ลงทนุ ตามวิธีส่วนได้เสีย และงบการเงินเฉพาะกิจการ เงินฝากธนาคาร (หมายเหตุ 5.1) 2563 2562 6.23 8.01 ลูกหน้ีเงนิ กู้ 109.13 105.98 ดอกเบีย้ ค้างจา่ ยองค์การเภสชั กรรม (40.86) (39.49) กองทุนเงนิ กู้องค์การเภสัชกรรม 74.50 74.50 5.15 กองทุนสำ�รองเลย้ี งชพี องค์การเภสัชกรรมได้จัดให้มีการจดทะเบียนจัดต้ังกองทุนส�ำรองเล้ียงชีพพนักงานองค์การเภสัชกรรม ซึ่งจดทะเบียนแล้ว เมอ่ื วันที่ 1 พฤศจิกายน 2538 ในงวดปี 2549 องคก์ ารเภสัชกรรมไดโ้ อนเงินบำ� เหนจ็ ผู้ปฏิบัติงานของพนกั งานทีส่ มัครเข้าเปน็ สมาชิก ของกองทนุ สำ� รองเลยี้ งชพี จำ� นวน 176 คน จากเงนิ กองทนุ บำ� เหนจ็ ผปู้ ฏบิ ตั งิ านเปน็ เงนิ 98.78 ลา้ นบาท ในปี 2554 ไดโ้ อนเงนิ บำ� เหนจ็ ผปู้ ฏิบัตงิ านของพนักงานทสี่ มคั รเขา้ เป็นสมาชิกของกองทนุ สำ� รองเลย้ี งชีพ จำ� นวน 9 คน เป็นเงนิ 13.41 ลา้ นบาท 5.16 สำ�รองโครงการสำ�รองยาและเวชภณั ฑ์ คณะรัฐมนตรไี ด้มีมตอิ นมุ ัติเมือ่ วันท่ี 19 ตุลาคม 2514 หนังสือสำ� นกั เลขาธิการคณะรัฐมนตรี ที่ สร.0402/16958 ลงวันที่ 20 ตลุ าคม 2514 ให้องค์การเภสชั กรรมกันเงินรายได้ท่ีจะตอ้ งน�ำส่งกระทรวงการคลงั ตัง้ แต่ปี 2515 ถึง 2519 เป็นเงิน 10 ล้านบาท เม่อื วันท่ี 13 กรกฎาคม 2519 คณะรัฐมนตรลี งมตใิ ห้องคก์ ารเภสัชกรรมหกั เงนิ รายได้ขององคก์ ารเภสัชกรรมไว้ใชใ้ นโครงการ ตั้งแต่ ปี 2520 ถงึ 2524 ตามหนังสอื ท่ี สร.0202/12068 ลงวันท่ี 16 กรกฎาคม 2519 เปน็ เงนิ 20 ลา้ นบาท และหนงั สอื ส�ำนักเลขาธิการ คณะรฐั มนตรี ที่ สร.0202/15883 ลงวันท่ี 24 สิงหาคม 2525 อนุมตั ใิ หอ้ งค์การเภสัชกรรมงดสง่ รายได้ท่ีต้องให้รัฐ ต้ังแตป่ ี 2525 ถึง 2529 เป็นเงนิ 20 ล้านบาท รวมเป็นเงนิ ทัง้ ส้นิ 50 ล้านบาท เพ่ือดำ� เนินการสำ� รองยาและเวชภัณฑท์ ี่จ�ำเป็น ส�ำหรับใช้ในกรณเี กดิ ภาวะ ขาดแคลนยาภายในประเทศหรือยามฉุกเฉิน และให้น�ำยาและเวชภัณฑ์ดังกล่าวออกหมุนเวียนใช้โดยจัดหาของใหม่เข้ามาแทนที่ เพ่ือป้องกันการเสื่อมคุณภาพ ในปี 2529 เกิดน้�ำท่วมบริเวณองค์การเภสัชกรรมท�ำให้เวชภัณฑ์โครงการส�ำรองยาและเวชภัณฑ์ของ องค์การเภสัชกรรมเสียหายคิดเป็นมูลค่า 0.09 ล้านบาท เงินส�ำรองโครงการส�ำรองยาจึงมียอดคงเหลือ 49.91 ล้านบาท 145ANNUAL REPORT 2020

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare ซึ่งองค์การเภสัชกรรมได้น�ำเงินส�ำรองโครงการส�ำรองยาดังกล่าวไปด�ำเนินกิจกรรมต่างๆ แล้ว 24.14 ล้านบาท คงเหลือฝากไว้ ทีธ่ นาคาร 6.74 ล้านบาท ตามท่ีกล่าวไว้ในหมายเหตุประกอบงบการเงนิ ข้อ 5.1 มรี ายละเอยี ด ดังนี้ งบการเงนิ ที่แสดงเงินลงทุนตามวธิ สี ่วนไดเ้ สีย และงบการเงินเฉพาะกิจการ 1. จัดสร้างอาคารสำ� รองยาและเวชภัณฑ์ - 1 ขนาด 24 x 32 เมตร 2563 2562 เปน็ อาคาร ค.ส.ล. ชัน้ คร่ึง เน้ือท่ี 468 ตารางเมตร 1 หลัง 2. จัดสรา้ งอาคารส�ำรองยาและเวชภัณฑ์ - 2 ขนาด 22 x 38 เมตร 1.99 1.99 เป็นอาคาร ค.ส.ล. ชนั้ เดยี ว เน้อื ที่ 847 ตารางเมตร 1 หลงั 4.00 4.00 3. ต่อเตมิ อาคารส�ำรองยาและเวชภัณ์ - 2 อกี 2 ชั้น 13.04 13.04 ขนาด 22 x 38 เมตร เน้ือท่รี วม 1,694 ตารางเมตร 24.14 26.22 4. จดั สำ� รองยาและเวชภัณฑ์ 30 กนั ยายน 2563 43.17 45.25 และ 30 กันยายน 2562 5. คา่ ยาและเวชภัณฑซ์ ึ่งอยรู่ ะหว่างด�ำเนนิ การจดั หาเพอ่ื สำ� รองใหค้ รบ 6.74 4.66 โครงการฯ รวมอยู่ในเงนิ ฝากออมทรัพยต์ ามท่กี ลา่ วไวใ้ นหมายเหตุ 5.1 49.91 49.91 รวม ในส่วนการส�ำรองยาและเวชภัณฑ์ที่จ�ำเป็น ส�ำหรับใช้ในกรณีเกิดภาวะขาดแคลนยาภายในประเทศหรือยามฉุกเฉิน องค์การเภสัชกรรมได้ส�ำรองวัตถุดิบที่สามารถน�ำไปหมุนเวียนใช้ในการผลิตเพ่ือป้องกันการเสื่อมคุณภาพ ณ 30 กันยายน 2563 มีจ�ำนวน 14 รายการ คิดเป็นมูลค่ารวม 24.14 ล้านบาท ดังน้ี วตั ถดุ บิ สำ� หรบั ผลิตยารักษาอาการติดเชอ้ื 6 รายการ รกั ษาโรคหวั ใจ และหลอดเลอื ด 4 รายการ รกั ษาเบาหวาน 1 รายการ แก้อกั เสบ 1 รายการ ฆ่าเช้ือ 1 รายการ และรักษาแผลในกระเพาะ 1 รายการ 5.17 รายไดจ้ ากการขายยาและเวชภณั ฑ์ สำ�หรบั ปสี ิ้นสุดวนั ที่ 30 กนั ยายน 2563 ประกอบด้วย งบการเงินทแี่ สดงเงนิ ลงทุนตามวธิ ีสว่ นไดเ้ สยี และงบการเงินเฉพาะกจิ การ ขายยาและเวชภณั ฑอ์ งคก์ ารผลิต 2563 2562 7,139.66 ขายยาและเวชภัณฑ์ผผู้ ลิตอนื่ 7,757.82 10,565.32 10,566.70 ขายยาและเวชภณั ฑจ์ า้ งผลติ 119.30 115.00 รวม 18,443.82 17,910.98 รายได้จากการขายยาและเวชภัณฑจ์ า้ งผลิต วันที่ 30 กนั ยายน 2563 และ 2562 จ�ำนวน 119.30 ล้านบาท และจ�ำนวน 115.00 ลา้ นบาท องคก์ ารเภสชั กรรมไดจ้ า้ งบรษิ ทั ผลติ ยาทไ่ี ดร้ บั การรบั รองมาตรฐานการผลติ จากสำ� นกั งานคณะกรรมการอาหารและยา ภายใต้การกำ� กบั ดแู ลขององค์การเภสัชกรรม ในงวดปี 2563 มีการระบาดของโรคติดต่ออุบัติใหม่กรณีโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19) องค์การเภสัชกรรม ไดร้ บั มอบหมายจากกระทรวงสาธารณสขุ ใหจ้ ดั หายาและเวชภณั ฑท์ จ่ี ำ� เปน็ มาใชใ้ นการรกั ษา ปอ้ งกนั สง่ ผลทำ� ใหร้ ายไดจ้ ากการขายยา และเวชภณั ฑ์เพ่ิมข้นึ จากการขายผลติ ภณั ฑ์ COVID-19 รวมทง้ั สิ้น 1,518.74 ล้านบาท ประกอบดว้ ย ◉ รายได้จากการขายยาและเวชภัณฑ์องค์การเภสัชกรรมผลิต 155.38 ลา้ นบาท (แอลกอฮอล์และเจลแอลกอฮอล์ลา้ งมือ) ◉ รายไดจ้ ากการขายยาและเวชภณั ฑ์ผ้ผู ลิตอน่ื 1,359.34 ลา้ นบาท (หนา้ กากอนามยั N95 และเวชภัณฑ์ทางการแพทย์อน่ื ) ◉ รายได้จากการขายยาและเวชภัณฑจ์ ้างผลติ 4.02 ลา้ นบาท (เจลแอลกอฮอล์ล้างมอื ) 146 รายงานประจ�ำปี 2563

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare 5.18 รายได้อนื่ สำ�หรบั ปีสนิ้ สดุ วันที่ 30 กันยายน 2563 ประกอบดว้ ย งบการเงนิ ทีแ่ สดงเงนิ ลงทุนตามวธิ ีส่วนไดเ้ สยี ดอกเบย้ี เงนิ ฝากธนาคาร 2563 2562 ดอกเบย้ี เงินใหก้ ยู้ มื 26.49 27.47 รายไดเ้ บ็ดเตล็ด 1.36 1.73 รายได้คา่ ขายแบบแปลน 13.65 4.58 รายไดช้ ดเชยค่าเสยี หาย 0.01 0.57 รายได้คา่ ปรับ 2.11 10.02 รายได้ค่าตอบแทน 76.69 97.34 รายได้สำ� รองหนี้สญู รับคนื 0.37 0.54 ก�ำไรจากการจ�ำหนา่ ยทรพั ยส์ ิน 0.57 1.08 ก�ำไรจากอัตราแลกเปล่ยี นเงินตราต่างประเทศ 1.17 2.21 ก�ำไรจากสญั ญาซื้อขายเงินตราต่างประเทศล่วงหน้า - 18.96 รายไดค้ า่ จดั ส่งยา 0.03 - รายได้จากการรบั บริจาค 3.60 0.94 รายได้เงินอุดหนนุ จากรฐั บาลตัดบัญชี 6.75 16.00 รายไดค้ า่ บรกิ าร 92.69 82.62 รายไดค้ ่าดำ� เนนิ การ 4.45 - รายไดค้ า่ สอบเทยี บ 9.53 - รายไดค้ ่านายหนา้ 0.03 0.11 รวม 9.71 12.03 249.21 276.20 ดอกเบย้ี เงินฝากธนาคาร ดอกเบ้ยี เงินให้กู้ยืม 2563 งบการเงินเฉพาะกจิ การ เงนิ ปนั ผล 26.49 2562 รายไดเ้ บด็ เตลด็ 1.36 27.47 รายไดค้ ่าขายแบบแปลน 8.18 1.73 รายได้ชดเชยค่าเสียหาย 13.65 6.17 รายได้คา่ ปรบั 0.01 4.58 รายได้คา่ ตอบแทน 2.11 0.57 รายได้ส�ำรองหนีส้ ญู รับคนื 76.69 10.02 กำ� ไรจากการจำ� หนา่ ยทรพั ย์สนิ 0.37 97.34 ก�ำไรจากอตั ราแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศ 0.57 0.54 กำ� ไรจากสัญญาซือ้ ขายเงนิ ตราตา่ งประเทศลว่ งหนา้ 1.17 1.08 รายไดค้ า่ จัดสง่ ยา - 2.21 รายไดจ้ ากการรบั บริจาค 0.03 18.96 รายไดเ้ งินอุดหนุนจากรัฐบาลตัดบัญชี 3.60 - รายไดค้ ่าบริการ 6.75 0.94 รายได้คา่ ดำ� เนินการ 92.69 16.00 รายไดค้ า่ สอบเทยี บ 4.45 82.62 รายได้ค่านายหน้า 9.53 - รวม 0.03 - 9.71 0.11 257.39 12.03 282.37 147ANNUAL REPORT 2020

Moving toward a Sustainable and Resilient Healthcare ดอกเบยี้ เงนิ ฝากธนาคาร สำ� หรบั ปสี น้ิ สดุ วนั ที่ 30 กนั ยายน 2563 และ 2562 จำ� นวน 26.49 ลา้ นบาท และ 27.47 ลา้ นบาท สว่ นหนง่ึ เปน็ ดอกเบยี้ เงนิ ฝากธนาคารของกองทนุ สนบั สนนุ การวจิ ยั พฒั นาและนวตั กรรมขององคก์ ารเภสชั กรรม จำ� นวน 3.48 ลา้ นบาท และ 3.60 ลา้ นบาท ตามลำ� ดับ เงนิ ปนั ผล ส�ำหรบั ปีส้ินสุดวนั ท่ี 30 กันยายน 2563 และ 2562 จำ� นวน 8.18 ลา้ นบาท และ 6.17 ลา้ นบาท เป็นเงนิ ปนั ผล บรษิ ทั เยเนอรลั ฮอสปติ ลั โปรดคั ส์ จำ� กดั (มหาชน) จำ� นวน 7.20 ลา้ นบาท และ 4.80 ลา้ นบาท และเงนิ ปนั ผล บรษิ ทั ผลติ ภณั ฑส์ มนุ ไพรไทย จำ� กดั จ�ำนวน 0.98 ลา้ นบาท และ 1.37 ลา้ นบาท ตามล�ำดับ 5.19 ต้นทนุ ขายและรับจา้ งทำ�ของ สำ�หรับปสี นิ้ สุดวนั ที่ 30 กนั ยายน 2563 ประกอบดว้ ย งบการเงนิ ท่ีแสดงเงินลงทุนตามวิธีสว่ นไดเ้ สยี และงบการเงินเฉพาะกิจการ 2563 2562 4,722.89 ต้นทนุ ขาย - ยาองคก์ ารผลิต 5,164.08 9,785.97 ต้นทนุ ขาย - ยาผูผ้ ลติ อนื่ 9,655.42 14,508.86 รวม 14,819.50 5.20 คา่ ใชจ้ ่ายในการขาย ส�ำหรับปีส้นิ สุดวันที่ 30 กนั ยายน 2563 ประกอบด้วย งบการเงนิ ทแ่ี สดงเงนิ ลงทนุ ตามวิธสี ว่ นได้เสีย และงบการเงินเฉพาะกจิ การ การขนสง่ 2563 2562 ค่าขนส่ง 453.79 417.27 ค่าพาหนะเดินตลาด 1.38 1.69 คา่ พาหนะเกบ็ เงิน 0.33 0.30 455.50 419.26 คา่ โฆษณา 32.35 32.54 คา่ โฆษณา 9.06 10.61 ค่าใชจ้ า่ ยโครงการรับผิดชอบสงั คม 32.30 25.78 เงินสนับสนุนโครงการ 73.71 68.93 ค่าใช้จา่ ยการขายอนื่ ๆ 3.91 4.33 เงินรางวลั การขาย 0.07 0.14 เงนิ รางวัลการเก็บเงิน 0.04 0.03 ค่าเบยี้ เลย้ี งส่งยา 11.86 13.71 ค่าใชจ้ า่ ยในการบรรจุหบี ห่อ 5.37 0.27 คา่ ปรับสง่ ของล่าชา้ 0.01 0.01 คา่ ภาษเี รยี กคนื ไม่ได้ 0.02 - คา่ ใชจ้ ่ายสนิ คา้ เสยี หาย 0.15 18.49 คา่ บรหิ าร 21.43 18.49 รวมคา่ ใช้จ่ายในการขาย 550.64 506.68 148 รายงานประจำ� ปี 2563