Moral and ethic Book 2016

94 : วชิ าคณุ ธรรม จรยิ ธรรม และจรรยาบรรณของวิชาชีพครู ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… (ข) มาตรฐานประสบการณ์วิชาชีพ ผ่านการปฏิบัติการสอนในสถานศึกษาตามหลักสูตร ปริญญาทางการศึกษา เป็นเวลาไม่น้อยกว่าหน่ึงปี และผ่านเกณฑ์การประเมินปฏิบัติการสอนตามหลักเกณฑ์ วธิ กี าร และเงอื่ นไขทค่ี ณะกรรมการคุรสุ ภากาหนด ดงั ต่อไปนี้ 1) การฝกึ ปฏบิ ัติวิชาชพี ระหว่างเรยี น 2) การปฏิบตั ิการสอนในสถานศึกษาในสาขาวิชาเฉพาะ สรุปได้ว่า วิชาชีพครูเป็นวิชาชีพที่มีความสาคัญต่อการพัฒนาการศึกษาของชาติเป็นอย่างยิ่ง ดังนั้น จึงมีความจาเป็นท่ีจะต้องมีมาตรฐานวิชาชีพครู เพื่อควบคุม ดูแลการประกอบวิชาชีพครูให้ดารงไว้ซึ่งความ ถูกต้อง มีเกียรติและศักด์ิศรีของวิชาชีพ สามารถนาพาประชาชนของชาติไปสู่การพัฒนาตามกระแส การเปล่ียนแปลงของบริบทสังคม ประเทศชาติและโลกได้อย่างย่ังยืน มั่นคงและปลอดภัย โดยการสร้าง ความตระหนักและรับผิดชอบในหน้าที่ของครูและบุคลากรทางการศึกษา ดังพระบรมราโชวาทของ พระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยหู่ วั ฯ ทีท่ รงพระราชทานแก่ครอู าวโุ สในโอกาสเข้าเฝ้าฯ ความตอนหนงึ่ วา่ “...ถ้าครูไม่ห่วงประโยชน์ที่ควรจะห่วงหันไปห่วงอานาจ ห่วงตาแหน่ง ห่วงสิทธิ และห่วงรายได้กัน มากเข้า ๆ แล้ว จะเอาจิตเอาใจที่ไหนมาห่วงความรู้ ความดี ความเจริญของเด็ก ความห่วงในสิ่งเหล่าน้ันก็จะ ค่อยๆ บั่นทอนทาลายความเป็นครูไปจนหมดส้ิน จะไม่มีอะไรดีเหลือไว้พอที่ตัวเองจะภาคภูมิใจหรือผูกใจใคร ไวไ้ ด้ ความเป็นครูก็จะไม่มีค่าเหลืออยู่ใหเ้ ป็นท่เี คารพบชู าอกี ต่อไป...” และพระบรมราโชวาทฯ ความตอนหนึ่งวา่ “...คาว่าครูนั้นเป็นคาที่สูงยิ่ง เพราะถือว่าเป็นผู้ท่ีได้รับการเคารพบูชาได้ ฉะน้ันได้ชื่อหรือเรียกตัวว่า เป็นครู ก็จะต้องบาเพ็ญตนให้ดี บาเพ็ญตนให้เป็นประโยชน์ บาเพ็ญตนให้เป็นที่นับถือได้ เพราะว่าผู้ใดเป็นครู แลว้ ไมบ่ าเพญ็ ตนใหเ้ ปน็ ท่ีนบั ถือได้ กเ็ ทา่ กบั บกพรอ่ ง...” และเสถียร วรรณปก (2537, หนา้ 40) ก็ไดก้ ลา่ วถึงความเป็นวิชาชีพครไู ว้อยา่ งนา่ สนใจวา่ ครูจะต้องเปน็ ครูทุกขณะจติ ตอ้ งร้โู ลกรู้ชวี ติ อย่างแจ่มแจ้ง ต้องมีปฏิภาณโวหารแสดง ตอ้ งเป็นแหลง่ ก้าวหนา้ วชิ าการ ตอ้ งสอนคนมากกว่าสอนหนังสือ ไมเ่ พยี งถือชอลก์ ปากกาพาเรียนอา่ น หวังอทุ ศิ ชีวิตจิตวิญญาณ ใหแ้ กง่ านปลูกฝงั ในทางดี ครูเป็นทรี่ ัก–เคารพและยกยอ่ ง ครจู ะต้องตระหนักในศักด์ิศรี มหี ลักการ เหตผุ ล กลวธิ ี ครูต้องมคี วามอดทนสร้างผลงาน ครตู ้องมีทง้ั ความดีและความเกง่ ครจู ะต้องเคร่งจรยิ ะมาตรฐาน เปน็ ประทีปเจิดจรัสชัชวาล ส่องนาจิตวิญญาณของปวงชน

วชิ าคุณธรรม จรยิ ธรรม และจรรยาบรรณของวชิ าชพี ครู : 95 ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… เอกสารอ้างอิง ไกรนุช ศริ พิ ูล. (2531). ความเป็นครู. กรุงเทพฯ: นยิ มวิทยา. กรมวิชาการ. (2540). ประทีปแห่งการศกึ ษา: พระบรมราโชวาทและพระราชดารสั เก่ียวกับการศกึ ษา. กรงุ เทพฯ : คุรุสภาลาดพรา้ ว. กัลยาณี สูงสมบตั ิ. (2557). เทคนคิ การจดั การสมยั ใหม่. สืบค้นจาก http://uhost.rmutp.ac.th/kanlayanee.so/L3/3-1-1.htm เม่อื วันที่ 13 สงิ หาคม 2557 จอมพงศ์ มงคลวนชิ . (2556). การบรหิ ารองค์การและบคุ ลากรทางการศกึ ษา. พิมพ์คร้ังท่ี 2. กรงุ เทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลยั . ณรงค์วทิ ย์ แสนทอ. (2557). จรรยาบรรณ ประเดน็ สาคญั ในการบรหิ ารอนาคตองค์กร. สบื คน้ จาก http://reg4.kku.ac.th/ethics/index.php เม่ือวันที่ 15 สิงหาคม 2557 ธนาคารพฒั นาวิสาหกจิ ขนาดกลางและขนาดย่อมแห่งประเทศไทย. (2557). จรยิ ธรรมและจรรยาบรรณ. สบื ค้นจาก http://www.smebank.co.th/th/moralities.php เม่อื วันที่ 13 สงิ หาคม 2557 ประสาน อฬุ ารธรรม. (14 สิงหาคม 2557). จรรยาบรรณสาคัญไฉน !. สบื ค้นจาก http://www.rmutk.ac.th/document/janyaban.pdf เมอ่ื วนั ท่ี 14 สิงหาคม 2557 พฤทธ์ิ ศริ บิ รรณพิทักษ์. (2557). จรรยาบรรณวชิ าชีพครู. สืบคน้ จาก http://www.edu.chula.ac.th/knowledge/rule/adm-rule.htm เม่อื วันที่ 14 สงิ หาคม 2557 พูนสุข อดุ ม. (2551). เอกสารประกอบการสอนรายวชิ าความเปน็ คร.ู สงขลา: คณะศึกษาศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ทักษณิ . มหาวิทยาลยั มหาสารคาม. (2554). คู่มอื จรรยาบรรณวิชาชีพอาจารย์ มหาวิทยาลัยมหาสารคาม ฉบบั ปรับปรงุ พ.ศ. 2554. มหาสารคาม. มหาวิทยาลัยราชภฏั สวนดสุ ติ . (2551). คูม่ อื การปฏิบตั ิตามจรรยาบรรณบคุ ลากร มหาวทิ ยาลัยราชภัฏ สวนดุสติ . กรุงเทพฯ. ยนต์ ชุ่มจิต. (2553). ความเปน็ ครู. พมิ พ์ครง้ั ท่ี 5. กรงุ เทพฯ: โอเดยี นสโตร์. รตั นวดี โชติกพนชิ . (2551). จรยิ ธรรมและจรรยาบรรณในวิชาชีพคร.ู กรุงเทพฯ: มหาวทิ ยาลยั รามคาแหง. ราชบณั ฑิตยสถาน. (2546). พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542. กรุงเทพฯ: นานมีบุ๊คส์ พับลิเคชั่นส์. ว.วรรณพงษ.์ (2557). ธรรมะท่ีพ่อทา ธรรมดีท่พี ่อสอน. กรุงเทพฯ: พีอาร์. วชั รี ตระกูลงาม. (2553). เอกสารประกอบการสอนชดุ วิชาการพัฒนาความเปน็ ครวู ิชาชพี . กรุงเทพฯ: คณะครศุ าสตร์ มหาวทิ ยาลัยราชภฏั สวนดสุ ิต. วนั ทนี อนพุ ันธ์ (2557). เอกสารประกอบการฝึกอบรมมาตรฐานความรูว้ ชิ าชพี ครขู องคุรสุ ภา คร้ังท่ี 1 หลกั สูตรความเป็นครู. กรุงเทพฯ: คณะครุศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยราชภัฏสวนดสุ ติ .

96 : วิชาคณุ ธรรม จรยิ ธรรม และจรรยาบรรณของวชิ าชพี ครู ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… วไิ ล ตงั้ จติ สมคดิ . (2554). ความเปน็ ครู. พมิ พค์ รั้งที่ 3. กรุงเทพฯ: โอเดยี นสโตร์. ศกั ดิ์ชัย ไชยรกั ษ์, ชนม์ธดิ า ยาแกว้ , ภานวุ ัฒน์ นิ่มนวล, จิราพร รตั นคา, วันทนี อนุพนั ธ์. (2558). คณุ ธรรม จริยธรรมและจรรยาบรรณของวชิ าชีพครู. กรุงเทพฯ: มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั สวนดสุ ติ . เสถยี ร วรรณปก. (2537). คณุ ธรรมสาหรบั นกั บริหาร. วทิ ยาลยั ข้าราชการพลเรือนสถาบนั การพฒั นา ขา้ ราชการพลเรือน ก.พ.. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์สหมติ รออฟเซต. สานกั งานเลขาธิการครุ ุสภา. (2541). แบบพฤตกิ รรมตามจรรยาบรรณครู พ.ศ. 2539. กรุงเทพฯ: โรงพิมพค์ ุรสุ ภาลาดพร้าว. สานักงานเลขาธิการครุ สุ ภา. (2558). ข้อบังคับคุรสุ ภา ว่าดว้ ยมาตรฐานวิชาชีพและจรรยาบรรณของ วิชาชีพ พ.ศ. 2548. กรุงเทพฯ: สานกั งานเลขาธกิ ารคุรุสภา. สบื ค้นจาก http://goo.gl/Weobwn. เม่ือวนั ที่ 2 ธันวาคม 2558 สานกั งานเลขาธกิ ารครุ ุสภา. (2558). ข้อบังคับคุรุสภา ว่าดว้ ยแบบแผนพฤติกรรมตามจรรยาบรรณของ วิชาชีพ พ.ศ. 2550. สืบคน้ จาก http://goo.gl/8Lbg5A เมอ่ื วนั ท่ี 2 ธนั วาคม 2558 สานักงานเลขาธกิ ารคุรสุ ภา. (2558). ข้อบังคบั คุรุสภา ว่าด้วยการพจิ ารณาการประพฤติผิดจรรยาบรรณ ของวิชาชีพ พ.ศ. 2553. กรงุ เทพฯ: สานักงานเลขาธิการครุ ุสภา. สบื ค้นจาก http://www.ksp.or.th/ksp2013/download/index.php?l=th&tid=3&mid=119&pid=31 เมือ่ วนั ที่ 2 ธันวาคม 2558 สานกั งานเลขาธกิ ารครุ สุ ภา. (2558). ข้อบังคับคุรสุ ภาว่าด้วยจรรยาบรรณของวชิ าชีพ พ.ศ. 2556. กรุงเทพฯ: สานกั งานเลขาธิการคุรสุ ภา. สบื คน้ จาก http://news.ksp.or.th/ksplibrary/index.php/test เมอื่ วนั ท่ี 5 ธันวาคม 2558

บทที่ 6 การพัฒนาตนให้เปน็ ผ้มู คี ุณธรรมและจรรยาบรรณของครูวิชาชพี อาจารย์วนั ทนี อนุพนั ธ์ ครูเป็นบุคลากรวิชาชีพสาคัญที่สร้างคุณานุประการให้กับสังคม การประกอบภาระกิจการงานของครู แตกต่างจากลักษณะที่เรียกว่าอาชีพ (Career) แต่มีลักษณะท่ีจัดอยู่ในวิชาชีพ (Profession) หรือเรียกว่า วิชาชีพช้ันสูง กล่าวคือเป็นผู้ท่ีต้องใช้สติปัญญาความรู้ในการประกอบวิชาชีพ ต้องมีจรรยาบรรณวิชาชีพ และ เป็นผู้ให้บริการแกส่ าธารณชน ผู้ประกอบวิชาชพี ครนู อกจากจะไดท้ างานสจุ ริตแล้วยังไดส้ รา้ งคณุ ประโยชน์ต่อ สังคมนานัปการ ดังนั้นจึงเป็นอาชีพท่ีสังคมให้ความสาคัญและเคารพยกย่อง โดยเฉพาะอย่างย่ิงผู้ท่ีเป็นศิษย์ นอกจากจะให้ความเคารพยกย่องแล้ว ยังไดร้ ับการปลกู ฝังให้มีความกตญั ญรู ู้คุณต่อครูอาจารย์ ดังเชน่ คากล่าว เปรียบเปรยว่า พระคุณครูดุจบิดรมารดา ครูเป็นปูชนียบุคคล เปรียบครูเหมือนเรือจ้าง เปรียบครูเป็นแม่พิมพ์ ของชาติ เปรียบครูเป็นดั่งดวงประทีป เปรียบครูเป็นวิศวกรสังคม เป็นต้น ซึ่งเป็นคากล่าวยกย่องเชิดชูเกียรติ ครสู ืบทอดต่อกนั มาจากอดตี จนถึงปัจจบุ นั สอดคล้องกบั บทกวี ดงั นี้ ครคู ือปถุ ชุ นคนหน่งึ ผูซ้ ึ่งศิษยเ์ คารพนบไหว้ คุณคา่ ของครอู ยูท่ ่ีใจ ฝากไวใ้ นศิษย์สืบมา หญา้ แพรกขา้ วตอกดอกมะเขือ เน้นถึงความเช่ือหนกั หนา คุณธรรมของครูคอื เมตตา และสติปญั ญาม่นั คง เปน็ ครูคือเปน็ ผู้สร้าง ผใู้ ห้แนวทางสูงสง่ ผ้โู อบเออ้ื นาธารง อยู่ยงท่วั ถ้วนมวลชน ครคู ือเทียนทองส่องสว่าง ท่ามกลางความมดื มัวหมน่ ครูคอื ปชู นยี บุคคล ก่อกมลซาบซึง้ ศรทั ธา ครูจึงมใิ ช่ลูกจ้าง อาพรางสอนสัง่ บังหน้า เบ้อื งหลังเป็นทาสเงนิ ตรา ไขว่ควา้ อานาจลาภยศ ครูจงึ เป็นวีรบรุ ษุ สปั ระยทุ ธ์ความชั่วทั้งหมด ครองใจครองธรรมงามงด ปรากฏแก่ตน “คนเป็นครู” ท่มี า: ศาสตราจารย์กิตตคิ ณุ สุมน อมรวิวัฒน์ ด้วยบทบาทหน้าท่ีอันสาคัญควรค่าแก่การยกย่องดังกลา่ วนั้น ครูจึงต้องตระหนักและเห็นความสาคัญ ในการพัฒนาตนเอง เพ่ือเสริมสร้างศักยภาพและคุณลักษณะที่ดีในการที่จะประกอบวิชาชีพได้อย่างมี ประสทิ ธิภาพเหมาะสมกับการเปน็ วชิ าชพี ชนั้ สูง

98 : วิชาคุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณของวชิ าชพี ครู ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 6.1 การพฒั นาตนเองของครู คุณลักษณะของครูท่ีดี ประกอบด้วย ความรู้และความสามารถในการประกอบวิชาชีพที่ดี มีคุณธรรม จริยธรรมและมีบุคลิกภาพดี จากคุณลักษณะที่ดีดังกล่าว ครูจึงสมควรพัฒนาตนเองให้มีคุณลักษณะที่ดี ในองค์ประกอบทงั้ 3 ประการ ดังน้ี 6.1.1 การพฒั นาความรู้ และความสามารถในการประกอบวิชาชีพครู ในเบ้อื งต้นน้ัน คุณสมบตั ขิ องผู้ประกอบวชิ าชีพครูต้องเป็นผู้มีความรู้ ความสามารถทก่ี าหนด โดยคุรุสภาเป็นเงื่อนไขสาคัญในการเป็นครูที่ถูกต้องตามกฎหมายการศึกษา ซึ่งหมายถึง การได้รับใบอนุญาต ประกอบวชิ าชีพครู โดยพจิ ารณาจากความรู้และประสบการณ์ท่ีครูต้องมีจากมาตรฐานความรู้และประสบการณ์ วิชาชพี ตามข้อบังคับคุรุสภาวา่ ดว้ ยมาตรฐานวชิ าชพี พ.ศ. 2556 ซง่ึ กาหนด มาตรฐานความรู้และประสบการณ์ วชิ าชีพ ดงั นี้ 1. มาตรฐานความรู้ 11 มาตรฐาน 1) ความเป็นครู 2) ปรัชญาการศึกษา 3) ภาษาและวัฒนธรรม 4) จติ วิทยาสาหรบั ครู 5) หลักสูตร 6) การจดั การเรียนรแู้ ละการจดั การช้ันเรยี น 7) การวิจัยเพ่ือพฒั นาการเรยี นรู้ 8) นวตั กรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศทางการศึกษา 9) การวัดและการประเมินผลการเรียนรู้ 10) การประกนั คุณภาพการศึกษา 11) คณุ ธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณ มาตรฐานความรูท้ ั้ง 11 มาตรฐานดังกล่าวนน้ั แต่ละมาตรฐานไดก้ าหนดองค์ประกอบ 2 สว่ น คือ สาระความรู้ และ สมรรถนะ ตัวอยา่ งมาตรฐานที่ 11 คุณธรรม จรยิ ธรรมและจรรยาบรรณ ก. สาระความรู้ 1) หลกั ธรรมาภิบาล และความซ่อื สัตย์สุจรติ 2) คณุ ธรรม และจรยิ ธรรมของวชิ าชพี ครู 3) จรรยาบรรณของวิชาชพี ที่คุรุสภากาหนด ข. สมรรถนะ 1) ปฏบิ ตั ติ นเปน็ แบบอย่างที่ดี มีจิตสานึกสาธารณะ และเสียสละให้สังคม 2) ปฏิบัติตนตามจรรยาบรรณของวชิ าชีพ

วิชาคณุ ธรรม จรยิ ธรรม และจรรยาบรรณของวิชาชพี ครู : 99 ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. มาตรฐานประสบการณว์ ิชาชพี มาตรฐานประสบการณ์วิชาชีพ คุรุสภากาหนดให้ผู้เข้าศึกษาผ่านการปฏิบัติการสอน ในสถานศึกษาตามหลักสูตรปริญญาทางการศึกษา เป็นเวลาไม่น้อยกว่าหน่ึงปีและผ่านเกณฑ์การประเมิน ปฏิบัติการสอนตามหลักเกณฑ์ วิธีการและเง่ือนไขที่คณะกรรมการคุรุสภากาหนดท้ังการฝึกปฏิบัติวิชาชีพ ระหว่างเรียน และการปฏิบัติการสอนในสถานศึกษาในสาขาวิชาเฉพาะ มีสาระการฝึกทักษะและสมรรถนะ ของผปู้ ระกอบวิชาชีพครตู ามมาตรฐานประสบการณ์วิชาชีพ ดังน้ี 2.1 การฝึกประสบการณ์วิชาชพี ระหวา่ งเรียน ประกอบด้วย ก. สาระการฝกึ ทักษะ 1) การสังเกตการจดั การเรยี นรู้ 2) การจดั ทาแผนการจดั การเรียนรใู้ ห้ผู้เรียนสร้างความรูด้ ้วยตนเอง 3) การทดลองสอนในสถานการณจ์ าลองและสถานการณ์จรงิ 4) การออกแบบทดสอบ ข้อสอบหรือเคร่อื งมือวัดผล 5) การตรวจข้อสอบ การให้คะแนน และการตดั สินผลการเรยี น 6) การสอบภาคปฏบิ ัตแิ ละการใหค้ ะแนน 7) การวิจัยแกป้ ัญหาผ้เู รยี น 8) การพัฒนาความเป็นครมู ืออาชีพ ข. สมรรถนะ 1) สามารถจัดทาแผนการจัดการเรียนรู้ เพื่อจดุ ประสงคก์ ารสอนที่หลากหลาย 2) สามารถปฏบิ ตั ิการสอน ออกแบบทดสอบ วัดและประเมินผลผเู้ รยี น 2.2 การปฏิบตั กิ ารสอนในสถานศึกษาในสาขาวิชาเฉพาะ ก. สาระการฝกึ ทกั ษะ 1) การปฏบิ ตั ิการสอนวิชาเอก 2) การวัดและประเมนิ ผล และนาผลไปใช้ในการพฒั นาผ้เู รียน 3) การวจิ ัยเพ่ือพัฒนาผูเ้ รียน 4) การแลกเปล่ียนเรยี นรู้ หรอื แบ่งปันความรใู้ นการสัมมนาการศึกษา ข. สมรรถนะ 1) สามารถจดั การเรยี นรใู้ นสาขาวชิ าเอก 2) สามารถประเมิน ปรับปรุง และศึกษาวิจัยเพื่อพฒั นาผู้เรียน 3) ปฏิบัติงานอ่ืนที่ได้รับมอบหมาย จากมาตรฐานความรู้และประสบการณ์วิชาชีพสาหรับครูดังกล่าว ซ่ึงหมายถึงเป็นผู้สาเร็จ การศึกษาตามหลักสตู รปริญญาตรที างการศึกษา เพอื่ ไดร้ บั การพจิ ารณาบรรจุแตง่ ต้ังเปน็ ครูแลว้ นัน้ นอกจากน้ี ครูจะต้องมีความสามารถในการปฏิบัติงานตามเกณฑ์มาตรฐานการปฏิบัติงานท่ีคุรุสภากาหนดและ พัฒนา ตนเองอย่างต่อเน่ืองตามข้อบังคับคุรุสภาว่าด้วยมาตรฐานวิชาชีพ พ.ศ. 2556 ซึ่งกาหนดมาตรฐานการปฏิบัติงาน วชิ าชพี ครู 12 มาตรฐาน ดงั น้ี

100 : วชิ าคุณธรรม จรยิ ธรรม และจรรยาบรรณของวชิ าชีพครู ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. มาตรฐานการปฏบิ ัตงิ านวิชาชีพครู 12 มาตรฐาน มาตรฐานท่ี 1 ปฏิบัตกิ จิ กรรมทางวชิ าการเกี่ยวกบั การพฒั นาวชิ าชีพครอู ยู่เสมอ มาตรฐานท่ี 2 ตัดสินใจปฏิบตั ิกิจกรรมต่าง ๆ โดยคานงึ ถงึ ผลที่จะเกิดกบั ผู้เรียน มาตรฐานที่ 3 มงุ่ ม่ันพัฒนาผ้เู รยี นให้เตม็ ตามศักยภาพ มาตรฐานที่ 4 พฒั นาแผนการสอนใหส้ ามารถปฏบิ ตั ิได้เกดิ ผลจริง มาตรฐานท่ี 5 พฒั นาส่ือการเรียนการสอนใหม้ ีประสิทธภิ าพอยู่เสมอ มาตรฐานท่ี 6 จดั กิจกรรมการเรยี นการสอน โดยเน้นผลถาวรที่เกิดแก่ผูเ้ รยี น มาตรฐานที่ 7 รายงานผลการพฒั นาคุณภาพ ของผเู้ รียนได้อยา่ งเปน็ ระบบ มาตรฐานที่ 8 ปฏิบตั ติ นเป็นแบบอย่างที่ดแี ก่ผ้เู รยี น มาตรฐานท่ี 9 ร่วมมือกบั ผอู้ น่ื ในสถานศึกษาอย่างสร้างสรรค์ มาตรฐานท่ี 10 ร่วมมือกบั ผู้อื่นในชุมชนอย่างสรา้ งสรรค์ มาตรฐานท่ี 11 แสวงหาและใช้ขอ้ มูลขา่ วสารในการพฒั นา มาตรฐานท่ี 12 สร้างโอกาสใหผ้ ู้เรยี นได้เรยี นรใู้ นทุกสถานการณ์ จากมาตรฐานความรู้และประสบการณ์วิชาชีพครู รวมทั้งมาตรฐานการปฏิบัติงานท่ีคุรุสภา กาหนดจะเสริมสร้างพัฒนาให้ครูก้าวเข้าสู่วิชาชีพครูอย่างมีคุณภาพเหมาะสมกับการเป็นวิชาชีพชั้นสูง และ ยกระดบั มาตรฐานการประกอบวชิ าชีพอย่างตอ่ เนื่อง 6.1.2 การพัฒนาคณุ ธรรม จริยธรรมสาหรบั ครู การพัฒนาคุณธรรมพ้ืนฐานที่สาคัญสาหรับครูน้ัน ครูพึงปฏิบัติตามมาตรฐานการปฏิบัติตน ท่ีคุรุสภากาหนด ซึ่งหมายถึงจรรยาบรรณวิชาชีพตามข้อบังคับคุรุสภา ว่าด้วยจรรยาบรรณของวิชาชีพ พ.ศ. 2556 ดังนี้ หมวด 1 จรรยาบรรณต่อตนเอง 1. ผู้ประกอบวชิ าชีพทางการศกึ ษา ต้องมีวินัยในตนเอง พฒั นาตนเองดา้ นวชิ าชพี บคุ ลิกภาพ และวิสยั ทัศนใ์ หท้ ันตอ่ การพฒั นาทางวทิ ยาการ เศรษฐกิจ สงั คมและการเมืองอยู่เสมอ หมวด 2 จรรยาบรรณตอ่ วิชาชีพ 2. ผู้ประกอบวิชาชีพทางการศึกษา ต้องรัก ศรัทธา ซื่อสัตย์สุจริต รับผิดชอบต่อวิชาชีพและ เป็นสมาชกิ ท่ีดีขององค์กรวชิ าชพี หมวด 3 จรรยาบรรณต่อผรู้ ับบริการ 3. ผู้ประกอบวิชาชีพทางการศกึ ษา ต้องรัก เมตตา เอาใจใส่ ช่วยเหลอื ส่งเสริมให้กาลังใจแก่ ศษิ ย์ และผูร้ ับบรกิ ารตามบทบาทหน้าทโี่ ดยเสมอหนา้ 4. ผปู้ ระกอบวชิ าชีพทางการศึกษา ต้องสง่ เสรมิ ให้เกดิ การเรยี นรู้ ทักษะ และนิสยั ท่ีถกู ต้องดี งามแก่ศษิ ย์และผู้รบั บริการ ตามบทบาทหน้าทีอ่ ย่างเตม็ ความสามารถ ด้วยความบริสุทธ์ใิ จ 5. ผู้ประกอบวิชาชีพทางการศึกษา ต้องประพฤติปฏิบัติตนเป็นแบบอย่างท่ีดี ท้ังทางกาย วาจา และจติ ใจ

วชิ าคณุ ธรรม จรยิ ธรรม และจรรยาบรรณของวชิ าชีพครู : 101 ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 6. ผู้ประกอบวิชาชีพทางการศึกษา ต้องไม่กระทาตนเป็นปฏิปักษ์ต่อความเจริญทางกาย สตปิ ญั ญา จติ ใจ อารมณแ์ ละสังคมของศิษย์ และผู้รับบริการ 7. ผ้ปู ระกอบวชิ าชพี ทางการศึกษา ต้องใหบ้ ริการด้วยความจรงิ ใจและเสมอภาค โดยไม่เรยี ก รับหรือยอมรับผลประโยชนจ์ ากการใชต้ าแหนง่ หนา้ ท่โี ดยมิชอบ หมวด 4 จรรยาบรรณต่อผรู้ ่วมประกอบวิชาชีพ 8. ผู้ประกอบวิชาชีพทางการศึกษา พึงช่วยเหลือเกื้อกูลซึ่งกันและกันอย่างสร้างสรรค์ โดย ยึดม่ันในระบบคุณธรรม สรา้ งความสามคั คีในหม่คู ณะ หมวด 5 จรรยาบรรณต่อสังคม 9. ผู้ประกอบวิชาชีพทางการศึกษา พึงประพฤติปฏิบัติตนเป็นผู้นาในการอนุรักษ์และพัฒนา เศรษฐกิจ สงั คม ศาสนา ศลิ ปวัฒนธรรม ภูมปิ ญั ญา ส่งิ แวดลอ้ ม รักษาผลประโยชน์ของสว่ นรวม และยึดมั่นใน การปกครองระบอบประชาธปิ ไตยอนั มีพระมหากษัตรยิ ท์ รงเป็นประมุข การปฏิบัติตนตามจรรยาบรรณดังกล่าว จะเสริมสร้างคุณธรรมจริยธรรมสาหรับครู นาไปสู่ การเป็นสมาชิกท่ีดีขององค์กรวิชาชีพครู นอกจากน้ี ครูควรนาหลักธรรมตามหลักศาสนาท่ีตนเล่ือมใสศรัทธา มาประยุกต์ใชใ้ ห้เหมาะสมกบั การแกป้ ัญหาและการพัฒนาตนของครู 6.1.3 การพัฒนาบุคลกิ ภาพทดี่ ีของครู ครูเป็นบุคคลท่ีผู้เรียนและบุคคลทั่วไปให้ความเคารพ ยกย่องและเป็นแบบอย่างท่ีดี อีกทั้ง ต้องทางานประสานสัมพันธ์กับบุคคลต่าง ๆ ท่ีสาคัญท่ีสุดคือต้องพบปะอบรมส่ังสอนให้ความรู้ และอบรม คุณธรรมแก่ผู้เรียนอยู่เสมอ ดังนั้น บุคลิกภาพจึงมีความสาคัญท่ีต้องเสริมสร้างพัฒนา ครูจึงควรสารวจตนเอง และพัฒนาบุคลิกภาพของตนเองท้ังบุคลิกภาพภายนอกและบุคลิกภาพภายในอยู่เสมอ ตัวอย่างบุคลิกภาพ ภายนอกและบุคลิกภาพภายใน ดงั นี้ ตารางที่ 6.1 แสดงบุคลิกภาพภายนอกและบุคลกิ ภาพภายในทีด่ ขี องครู บคุ ลิกภาพภายนอก (External Personality) บุคลกิ ภาพภายใน (Internal Personality) พดู จาไพเราะ เมตตา กรณุ า ยม้ิ แย้มแจม่ ใส เชอื่ มั่นในตนเอง ร่างกายสะอาด รับผิดชอบ ผวิ พรรณผ่องใส ตรงเวลา กิรยิ ามารยาทเรียบร้อย ประนปี ระนอม นา้ เสียงชดั เจน อดทน เสื้อผา้ เคร่อื งแตง่ กายสะอาด สขุ ุม รอบคอบ แต่งกายเหมาะสม มีความคดิ ริเริ่มสร้างสรรค์ ยนื ตัวตรง ซื่อสตั ย์ สุจรติ คลอ่ งแคล่ว กตญั ญูกตเวที

102 : วชิ าคณุ ธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณของวชิ าชพี ครู ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ตารางท่ี 6.1 (ต่อ) บุคลกิ ภาพภายนอก (External Personality) บุคลิกภาพภายใน (Internal Personality) นงั่ เรยี บรอ้ ย ช่างสังเกต สุขภาพแขง็ แรง ปฏภิ าณไหวพริบดี ร่างกายสมสว่ น ฉลาด รอบรู้ พูดเสียงดังเหมาะสม มคี วามศรัทธาในวชิ าชีพ อธิบายชัดเจน รกั ความเป็นไทย มนุษยสัมพนั ธด์ ี มีจติ สาธารณะ การพฒั นาบุคลกิ ภาพของครู ทง้ั บคุ ลิกภาพภายนอกและบคุ ลิกภาพภายในทดี่ ีของครนู ้นั ควร คานึงถึงคุณลักษณะที่เปน็ บคุ ลิกภาพทีด่ ี ดังน้ี 1. จิตใจ อารมณแ์ ละการคดิ ครูควรเป็นผู้มจี ติ ใจดีงาม เอ้ือเฟือ้ มีน้าใจ อารมณ์แจ่มใส มนั่ คง คิดแต่สิ่งท่ีดี เป็นประโยชน์ มีเหตุผลและสร้างสรรค์ ตระหนักในบทบาทหน้าท่ีของครู มีความรัก ศรัทธาใน วิชาชีพครู ภาระ หนา้ ท่ี ความรับผดิ ชอบของครเู ป็นงานที่หนักและต้องมีความรับผิดชอบสงู ดังน้ัน ครจู งึ ตอ้ งมี ความรัก ศรัทธาในวิชาชีพครูอยู่ในจิตใจเป็นพื้นฐานท่ีเรียกว่ามีจิตวิญญาณ มีอุดมคติของความเป็นครู โดยเฉพาะอย่างย่งิ ควรประเมินตนเองวเิ คราะหต์ นเองตง้ั แต่การเลือกเข้าศึกษาในสาขาครุศาสตร์ ศกึ ษาศาสตร์ ซึง่ เป็นกา้ วแรกของการกา้ วเข้าสวู่ ชิ าชีพครู 2. ด้านร่างกาย ครูควรดูแลร่างกาย สุขภาพอนามัยให้แข็งแรง ปราศจากโรคภัย มีรูปร่าง สมส่วน ผวิ กายผอ่ งใส สะอาด นา่ มอง ครูตอ้ งรบั ผดิ ชอบงานในหน้าท่ีสอนและงานอืน่ ๆ จงึ เป็นภาระงานที่หนัก ดังนั้น การรักษาสุขภาพอนามัยให้แข็งแรงและดูสดชื่นปราศจากโรคภัย จึงเป็นการเสริมสร้างบุคลิกภาพที่ดี ของครู 3. ด้านการแต่งกาย ครูควรแต่งกายสะอาด เรียบร้อย เลือกสี ลวดลาย รูปแบบให้เหมาะสม กับวัย เหมาะสมกับลักษณะเฉพาะของแต่ละบุคคล เหมาะสมกับโอกาส เวลาและสถานที่ โดยเฉพาะอย่างย่ิง คานงึ ถึงความเหมาะสมกับความเปน็ ครู 4. ด้านกิริยามารยาทในสงั คม ครคู วรมีกริ ิยา ทา่ ทาง การยืน การน่ัง การเดนิ การรับประทาน อาหารใหม้ คี วามสภุ าพเรียบร้อย สงา่ งาม คลอ่ งแคล่ว คานงึ ถึงคา่ นิยมและบรรทัดฐานทางสังคมของสังคมไทย และสากล โดยเฉพาะอย่างยิ่งครูเป็นบุคคลที่ต้องพบปะเกี่ยวข้องกับผู้เรียนโดยตรง และเป็นประจาต่อเนื่อง ท่าทางทเ่ี รยี บร้อยสง่างามยอ่ มเปน็ แบบอย่างที่ดีสาหรับผ้เู รยี น 5. การพูด ครูต้องใช้การพูดจาเก่ียวข้องกับบุคคลจานวนมาก เพราะเป็นวิชาชีพที่เก่ียวข้อง กับสาธารณชน โดยเฉพาะอย่างย่ิงหน้าที่หลักด้านการสอน ต้องใช้การพูดกับผู้เรียน ผู้ร่วมประกอบวิชาชีพ บุคลากรในสถานศึกษา ผู้ปกครองและบุคคลในสังคมชุมชน ดังน้ัน การพูดจึงเป็นทักษะสาคัญท่ีจาเป็นต้อง พัฒนา ได้แก่ การพูดจาสุภาพเรียบร้อย มีความความไพเราะอ่อนหวาน พูดในส่ิงที่ถูกต้อง พูดความจริง พูดเขา้ ใจง่าย พูดจาชัดถ้อยชัดคา ใช้นา้ เสยี งชดั เจนน่าฟัง เปน็ ตน้

วชิ าคณุ ธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณของวิชาชพี ครู : 103 ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… รัชพล คชชารุ่งโรจน์ (2548, หน้า 92) กล่าวถึงกลยุทธ์การพัฒนาบทบาทบุคลิกภาพของครู ไวด้ ังน้ี การพัฒนาบทบาทบคุ ลิกภาพของครู ถอื ว่าเปน็ กลยทุ ธ์ท่ีสาคัญประการหนงึ่ เพราะครเู ป็นทรัพยากรที่มี คุณค่า เป็นทรัพยากรท่ีสามารถเพิ่มมูลค่าได้ ถ้าครูมีคุณภาพโรงเรียนก็ย่ิงมีความทันสมัยมากขึ้น บุคลิกภาพ ของครูแต่ละคน หมายถึง อุปนิสัยใจคอ ความคิดความอ่าน อารมณ์ ทัศนคติ ค่านิยม พฤติกรรม ความเช่ือ ความมีเหตุมีผล และการติดต่อสัมพันธ์กับผู้อื่น ซึ่งรวมความเราอาจเรียกว่า คุณภาพ ดังน้ัน จึงสร้างเทคนิค ในการพัฒนาบทบาทบุคลิกภาพ กล่าวกันว่าครูยุคปัจจุบันเป็นครูท่ีทันสมัย ควรมีคุณสมบัติเป็นนักวิชาการ นักปฏิบัติการ และนักบริหารจัดการท่ีรวมอยู่ในคนเดียวกันซ่ึงจะทาหน้าท่ีบูรณาการความรู้ นาผู้เรียนไปสู่ เป้าหมายของการศกึ ษาได้ คณุ สมบตั ิของครูยุคปัจจบุ นั ทสี่ งั คมคาดหวัง 1) มีความรอบรู้ในเนอื้ หาวชิ าท่สี อนเป็นอย่างดี 2) ครูต้องมคี วามสามารถในการวเิ คราะหเ์ นอ้ื หา นามาใชใ้ ห้กับการเรยี นการสอน 3) มคี วามก้าวหน้าในเทคนิควิธกี ารสอน 4) เปน็ แบบอย่างในความคิด การทา 5) ครตู อ้ งเป็นนักจติ วทิ ยาการเรียนรู้ รู้จักผู้เรียนเปน็ อย่างดี 6) เป็นผนู้ าในการใชเ้ ทคโนโลยี 7) เป็นผเู้ รียนรู้ตลอดชีวติ ครูเปน็ ผู้จัดระบบการเรยี นรู้ 8) เป็นผู้ช้ีนาใหผ้ ู้เรยี นไดศ้ กึ ษาค้นคว้า ครูเปน็ บุคลากรทีส่ าคัญของโรงเรียนในการจัดการองค์ความรู้ให้กับผู้เรยี นในยุคที่เปลี่ยนแปลง ครตู ้องรจู้ ักปรับตัวใหเ้ หมาะสมและทนั ตอ่ เหตุการณ์ ครูที่ทนั สมยั จะมีหวั ใจพรอ้ มท่ีจะปฏิบัตงิ านอย่างภาคภมู ิ ธรี ศกั ดิ์ อคั รบวร (2542, หนา้ 95-96) อธิบายกระบวนการพัฒนาบุคลกิ ภาพ 4 ขัน้ ดังน้ี การวเิ คราะห์ตนเอง การประเมินผลตนเอง การปรบั ปรงุ ตนเอง การฝึกฝนตนเอง ภาพท่ี 6.1 กระบวนการพัฒนาบุคลิกภาพ 1. การวิเคราะห์ตนเอง (Self-Analysis) เป็นการสารวจตรวจสอบตัวของตัวเองวา่ มสี ่วนใดดี หรือบกพร่องหรือมีอะไรบ้างท่ียังไม่เหมาะสมกับหน้าที่การงานท่ีทา วิธีการตรวจสอบหรือวิเคราะห์ตนเอง ท่ีได้ผลมากกว่าวิธีอื่น คือ การให้บุคคลท่ีใกล้ชิดวิพากษ์วิจารณ์อย่างตรงไปตรงมาและต้องยอมรับคา วิพากษ์วิจารณ์ด้วยความเต็มใจ นอกจากนี้ก็สามารถวิเคราะห์ตัวของตัวเองได้โดยใช้วิธีพิจารณาใคร่ครวญ ตรวจสอบตนเองอยเู่ สมอ

104 : วิชาคุณธรรม จรยิ ธรรม และจรรยาบรรณของวชิ าชพี ครู ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. การปรับปรุงตนเอง (Self-Improvement) เม่ือรู้ข้อบกพร่องแล้วว่าอะไรไม่เหมาะสม อย่างไร ก็พยายามเลิกพฤติกรรมนั้นเสยี บุคลิกภาพท่ีไม่ดี บางอย่างเกิดจากการเรยี นรู้ท่ีผดิ บางอย่างเกิดจาก การกดดนั ทางจติ ใจ ฉะนั้นต้องหาใหพ้ บว่าสาเหตอุ ยู่ทใ่ี ด แลว้ พยายามปรบั ปรงุ เปลี่ยนแปลง 3. การฝึกฝนตนเอง (Self-Discipline) การนาเอาสิ่งท่ีได้ปรับปรุงตนเองแลว้ มากระทา หรือ แสดงออกประจาเพ่ือใหเ้ ปน็ นสิ ัย การฝึกตนเองจะสาเร็จไดต้ อ้ งอาศัยความตั้งใจเป็นสาระสาคญั 4. การประเมินผลตนเอง (Self-Evaluation) การสารวจตรวจสอบขั้นสุดท้าย หลังจากได้ กระทาตามขั้นตอนท่ไี ด้วางแผนหรือตั้งใจไว้แลว้ การประเมนิ ผลทางบุคลิกภาพควรใหค้ นอ่นื เป็นผู้ประเมินด้วย จะทาให้มัน่ ใจมากข้ึน 6.2 แนวทางในการพัฒนาตนเองของครู การพัฒนาตนเองของครู เพื่อให้มีคุณลักษณะที่ดีน้ัน ต้องพัฒนาท้ังด้านความรู้และความสามารถใน การประกอบวิชาชีพหรือเรียกว่าเป็นครูเก่ง เพราะครูที่เก่งจะเป็นปัจจัยหลักที่สาคัญในการพัฒนาผู้เรียนให้ บรรลุวตั ถปุ ระสงคข์ องการเรยี นรู้ รวมทัง้ ครตู อ้ งพฒั นาตนเองดา้ นคุณธรรม จรยิ ธรรมและจรรยาบรรณวิชาชพี ซึ่งเป็นหัวใจของการเป็นครูวิชาชีพเพราะส่งผลต่อการประพฤติปฏิบัติตนของครูตามบทบาทหน้าท่ีของครูที่ดี และเป็นแบบอย่างที่ดีแก่ผู้เรียน รวมท้ังต้องพัฒนาตนเองด้านบุคลิกภาพที่ดีเพ่ือความเป็นครูวิชาชีพที่มี ความเก่ง มคี วามดี และมีความงาม ซงึ่ มีแนวทางการพัฒนาตนเองดังนี้ ตัวอย่าง กิจกรรมการพฒั นาตนเอง การพัฒนาตนเองของครูน้ัน ครูควรพัฒนาตนเองทุกด้านตามกรอบบทบาทหน้าที่และภาระงานของ ครู หรือในเบ้ืองต้นครูอาจวิเคราะห์จุดเด่นจุดด้อย ของตนเอง แล้วเลือกพัฒนาเฉพาะลักษณะท่ีเป็นจุดด้อย ของตนเองก่อน ตารางท่ี 6.2 ตวั อยา่ ง กิจกรรมการพัฒนาตนเอง บทบาทหน้าท่แี ละ เร่อื งท่ตี ้องการ วธิ ีการ/ข้นั ตอน ระยะเวลา ผลการประเมนิ ผลการประเมนิ จาก ภาระงานของครทู ี่ พฒั นา การพฒั นา การพัฒนา ตนเอง เพ่อื นร่วมงานหรอื ตอ้ งการพฒั นา 1.1 พฒั นาการสอนที่ 1.1 ศึกษาค้นคว้า ครง้ั ที่ 1 ครั้งท่ี 1 จัดการ ผู้บริหาร 1. ดา้ นการสอน เน้นผเู้ รียนเป็นสาคญั แนวคิดทฤษฎที ี่ 10 ก.พ. 58 สอนแบบรว่ มมือ แบบร่วมมอื เกีย่ วขอ้ งกับการ ตามขน้ั ตอนแผน ครง้ั ที่ 1 ครจู ัดการ สอนที่เนน้ ผ้เู รยี น ผเู้ รียนมสี ่วนรว่ ม สอนแบบร่วมมือได้ เปน็ สาคญั แบบ และกระตือรอื ร้น นา่ สนใจ และมีความ ร่วมมอื จาก มาก แต่ใช้เวลา พรอ้ มในการสอน แหลง่ ข้อมูล มากกวา่ ท่ีครู เป็นอยา่ งมาก ความรู้ต่าง ๆ กาหนด ผ้เู รยี นมสี ่วนรว่ ม อยา่ งเหมาะสม

วิชาคณุ ธรรม จรยิ ธรรม และจรรยาบรรณของวิชาชพี ครู : 105 ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ตารางที่ 6.2 (ตอ่ ) บทบาทหน้าท่แี ละ เรอื่ งทต่ี ้องการ วธิ ีการ/ขนั้ ตอน ระยะเวลา ผลการประเมิน ผลการประเมนิ ภาระงานของครูที่ พัฒนา การพฒั นา การพฒั นา ตนเอง จากเพื่อนร่วมงาน ต้องการพฒั นา 2.1 การพฒั นา 1.2 วางแผนการ ครัง้ ที่ 2 ครั้งที่ 2 จดั การ หรอื ผู้บรหิ าร 2. ดา้ นงานวชิ าการ สภาพแวดล้อม สอนและเขยี น 10 มี.ค. 58 สอนแบบรว่ มมือ ในช้นั เรียน แผนการสอน ด้วยความม่ันใจ ครั้งท่ี 2 ครจู ัดการ 3. ด้านคุณธรรม 1.3 จัดเตรยี ม คร้ังที่ 3 และควบคุมเวลา สอนโดยจัดกิจกรรม จรยิ ธรรม 3.1 มีความรบั ผิดชอบ กจิ กรรม และส่อื 10 เม.ย. 58 ไดด้ ี ผ้เู รียนมี ร่วมมือที่ผเู้ รียน และตรงต่อเวลา 1.4 ปฏิบัติการสอน ส่วนร่วมและมี สาคญั ทุกข้นั ตอน จริง 3 ครั้ง วนั ที่ 1-28 ปฏสิ ัมพันธ์ท่ีดี และมปี ฏิสัมพันธ์ทีด่ ี 1.5 บันทกึ หลัง ก.พ. 58 ครัง้ ที่ 3 จดั การ การสอน สอนแบบรว่ มมือ ครง้ั ท่ี 3 ครจู ัดการ วันที่ 1 ก.พ. ตามแผน ผู้เรยี นมี สอนแบบรว่ มมอื 2.1 ทาความ ถงึ 10 เม.ย. คณุ ลักษณะการ เปน็ ไปตามลาดับ สะอาดและจดั ทางานเป็นทีมทีด่ ี ข้ันตอนตามแผน ห้องเรยี นใหม่ 2558 มากขึน้ ผู้เรียนมีความสนใจ 2.2 จัดเอกสาร และมโี อกาสไดแ้ สดง ตา่ ง ๆ และหนังสอื 2.1 หอ้ งเรียน ความคดิ เห็น ตามมุมส่งเสรมิ สะอาด มีพนื้ ที่ อย่างทัว่ ถงึ การอ่านใหเ้ ป็น ใช้สอยเพ่ิมข้ึน 2.1 ห้องเรยี นสะอาด ระเบียบ 2.2 ห้องเรยี น สร้างบรรยากาศที่ดี 2.3 จัดป้ายนิเทศ เปน็ ระเบยี บ 2.2 ห้องเรยี นเป็น ให้เป็นปัจจุบนั เออ้ื ต่อการเรยี นรู้ ระเบยี บ สะดวกต่อ ทนั สมัย สวยงาม ของผู้เรียน การจัดกจิ กรรมต่าง ๆ 2.4 ตกแต่ง 2.3 ปา้ ยนเิ ทศ 2.3 ปา้ ยนิเทศ ห้องเรยี น เชน่ นา่ สนใจ ให้ นา่ สนใจ สวยงาม ต้นไม้ ศิลปะ ความรู้ใหม่ ประณตี ให้ความรู้ที่ ประดษิ ฐ์ 2.4 ห้องเรยี น เป็นปจั จบุ ัน 3.1 ตรวจการบา้ น สวยงาม สดช่นื 2.4 หอ้ งเรยี น นักเรยี นและเตรยี ม สวยงามทันสมยั การสอนทกุ วัน การสอนมี เวลา 18.00 ถึง ประสทิ ธิภาพ การสอนมี 20.00 น. มากข้ึน การตรวจ ประสทิ ธภิ าพ การบา้ นนักเรียน มคี วามพร้อมและ เสรจ็ เรยี บรอ้ ย เปน็ ไปตามแผน ทันเวลา

106 : วชิ าคุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณของวิชาชีพครู ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ตารางท่ี 6.2 (ต่อ) บทบาทหน้าทีแ่ ละ เร่อื งทีต่ อ้ งการ วิธกี าร/ขนั้ ตอน ระยะเวลา ผลการประเมนิ ผลการประเมนิ ภาระงานของครูที่ พฒั นา การพัฒนา การพัฒนา ตนเอง จากเพื่อนรว่ มงาน ตอ้ งการพัฒนา 3.1 มีความรับผดิ ชอบ 3.2 เข้านอนตรง ทุกวันจนั ทร์ เป็นคนตรงต่อ หรือผู้บรหิ าร 3. ด้านคณุ ธรรม และตรงต่อเวลา (ตอ่ ) เวลาทุกวันเวลา และศุกร์ เวลา ใช้เวลาว่าง จริยธรรม (ต่อ) 21.00 น. ใหเ้ ปน็ ประโยชน์ เป็นคนตรงตอ่ เวลา 4.1 การแต่งกายด้วย 3.3 ตื่นเช้าตรงเวลา มากขึน้ การนอน นา่ ตาผอ่ งใส 4. ด้านบุคลกิ ภาพ ผ้าไทย สัปดาห์ละ ทุกวนั เวลา เพียงพอ และ บุคลกิ ภาพดี 2 วัน 05.00 น. รา่ งกาย สดชื่น การเคลอื่ นไหว 3.4 ออกจากบา้ น แขง็ แรงมากขนึ้ ร่างกายคล่องแคลว่ เพ่อื มาโรงเรยี นตรง มากขน้ึ เวลาทุกวันเวลา มีความมั่นใจ 06.00 น. ในบุคลิกภาพท่ีดี มีความสวยงาม 4.1 จัดเตรียม ด้านการการแต่ง เหมาะสม และเปน็ เสือ้ ผ้าไทยใหพ้ รอ้ ม กายมากข้นึ และ บทบาททด่ี ีของครู อารมณด์ ีขน้ึ ในการอนุรักษ์ ความเปน็ ไทย 6.3 การปลกู ฝังคุณธรรม จรยิ ธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพสาหรับครู การศึกษาที่ตอบสนองสังคมยุคปัจจุบันเป็นท่ียอมรับและให้ความสาคัญกับความรู้และความดี ดังปรัชญาของสถานศึกษาท่ีส่วนใหญ่มีจุดมุ่งหมายไปในทิศทางเดียวกันว่า ความรู้คู่คุณธรรม หรือ คุณธรรม นาความรู้ ดังนั้น จึงมีความจาเป็นที่ครูจะต้องได้รับการปลูกฝังคุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพ เพื่อเป็นผู้นาในการปลกู ฝังผู้เรียนต่อไป การปลูกฝังใหค้ รูเป็นผู้นาทางด้านความคิดท่ีดีนั้น หมายถึงความเปน็ ผู้ มีคุณธรรม ส่วนการประพฤติปฏิบัติตนท่ีดีน้ันหมายถึงเป็นผู้มีจริยธรรมหรือจรรยาบรรณวิชาชีพ ซ่ึงมี แนวทางการปลูกฝงั คณุ ธรรมจริยธรรมสาหรับครดู งั นี้ 6.3.1 การสร้างทศั นคติทด่ี ตี ่อการทางาน บทบาทหน้าที่และภาระงานของครูน้ัน เป็นงานที่หนักและต้องมีความรับผิดชอบสูง ครูจึง ต้องมีความต้องเสียสละและอดทน การสร้างทัศนคติที่ดีต่อการทางาน มีความรักและศรัทธาในงานท่ีทาจะทา ให้ครูมีความสุขในการทางานและจะทางานสาเร็จลุล่วงไปได้ด้วยดี สอดคล้องกับคาสอนที่ว่า การทางานคือ การปฏบิ ัตธิ รรมจากบทกวีของทา่ นพุทธทาสภิกขุ ดงั น้ี อันการงาน คอื ค่า ของมนษุ ย์ ของมีเกียรติ สูงสุด อยา่ สงสยั ถา้ สนกุ ด้วยการงาน เบิกบานใจ ไม่เทา่ ไร ได้ร้ทู า ฉา่ ซ้งึ จริง

วิชาคุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณของวิชาชพี ครู : 107 ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… เพราะการงาน เป็นตัวการ ประพฤตธิ รรม กุศลกรรม กล้าปนมา มคี า่ ย่ิง ถา้ จะเปรียบ ก็เปรยี บคน ฉลาดยงิ นดั เดยี ววงิ่ เก็บนก หลายพกมา คอื การงาน ตอ้ งทา ดว้ ยสติ มีสมาธิ ขนั ติ มีอตุ ส่าห์ มีสจั จะ มีทมะ มปี ญั ญา มศี รทั ธา และกลา้ หาญ รกั งานจริง 6.3.2 การสร้างความศรัทธาในความดี การสรา้ งความศรทั ธาในความดี หมายถึงการสร้างความคดิ ทด่ี ีมีคุณธรรมในใจครูว่า การทา ความดีคือสิ่งท่ีถูกต้องดีงาม มีความภาคภูมิใจท่ีได้ทาความดีจนเป็นนิสัย เป็นจริยธรรมสม่าเสมอ เช่น มีความ เสียสละเวลา กาลังกาย กาลังสติปัญญาหรือกาลังทรัพย์ เพ่ือทาหน้าที่การงานให้สาเร็จเรียบร้อยลุล่วงไปได้ ด้วยดี มีจิตใจเมตาและกรุณาช่วยเหลือศิษย์ที่มีอุปสรรค ปัญหาให้คลายความเดือดร้อน โดยไม่หวัง ส่งิ ตอบแทนใด ๆ เพราะความเช่อื ความศรัทธาในความดี 6.3.3 สร้างแรงบันดาลใจในการเปน็ ครทู ด่ี ี การศึกษาประวตั บิ ุคคลทเ่ี ปน็ แบบอยา่ งของความเป็นครทู ี่ดีหลาย ๆ ทา่ น เช่น ประวัตขิ องครู ต้นแบบ ครูแกนนา ครูที่ได้รับรางวัลหรือได้รับการยกย่อง เชิดชูเกียรติในสังคมและชุมชน ซ่ึงแต่ละท่าน อาจเป็นตน้ แบบของความดแี ตกต่างกันไปหลายด้าน การศกึ ษาเรยี นรู้ประวัติและผลงานของท่าน จะชว่ ยสร้าง แรงบนั ดาลใจในการเปน็ ครทู ่ีดี ก่อใหเ้ กิดเกดิ ความกา้ วหน้าและประสบความสาเรจ็ ในการทางาน เช่นเดยี วกับ ครูท่ีเป็นแบบอย่างให้ศึกษาเรียนรู้ เช่น มีความขยันขันแข็ง มีความอดทน มีความเสียสละ มีจิตสาธารณะ มีความรมู้ คี วามเชี่ยวชาญดา้ นต่าง ๆ เปน็ ต้น 6.4 แนวทางการสง่ เสรมิ ปลกู ฝงั คุณธรรมจรยิ ธรรมและจรรยาบรรณวิชาชีพสาหรบั ครู แนวทางการสง่ เสรมิ ปลกู ฝงั คุณธรรมจรยิ ธรรมและจรรยาบรรณวชิ าชีพสาหรับครูน้ัน ครูตอ้ งไดร้ บั การฝกึ ปฏบิ ัติเพ่ือปลูกฝงั ความคดิ ความรัก ความศรัทธาในวิชาชีพและการปฏบิ ัติตนท่ีแสดงออกให้เหน็ ถึง การพัฒนาคณุ ธรรม จรยิ ธรรมและจรรยาบรรณวิชาชีพ ซง่ึ อาจจะเป็นการเข้ารับการฝึกอบรม การเขา้ รว่ ม โครงการหรือทากจิ กรรมตา่ ง ๆ ดังนี้ ตัวอยา่ ง ชดุ ฝึกอบรมครู กิจกรรมการประพฤตติ นเปน็ แบบอยา่ งทดี่ ี แนวคิด ครูมีความสาคัญอย่างย่ิงในการปลูกฝังความรู้ความคิดและจิตใจให้แก่นักเรียนเพื่อที่จะได้ เติบโตเป็นพลเมืองดีและมีประสิทธิภาพ ครูจึงต้องประพฤติตนเป็นแบบอย่างท่ีดีท้ังกาย วาจา ใจ เป็น กัลยาณมติ รของนกั เรยี น และสานกึ อยู่เสมอว่าเป็น “คร”ู ทม่ี ีความประพฤตดิ เี ป็นแบบอยา่ งแก่ศิษย์และบุคคล ทั่วไป

108 : วิชาคุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณของวชิ าชพี ครู ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… วตั ถปุ ระสงคเ์ ชงิ พฤติกรรม 1. บอกได้วา่ ครดู มี ลี ักษณะอย่างไร 2. แสดงใหเ้ หน็ แบบอยา่ งของบุคคลท่ปี ระพฤตปิ ฏิบัติทีด่ เี ป็นแบบอยา่ งได้ 3. วิเคราะหเ์ หตผุ ลและระดบั ของจิตสานึกท่ีเปน็ ปัจจยั ให้เกิดการประพฤติตนเป็นแบบอย่างท่ดี ีได้ 4. สามารถกาหนดแบบแผนการควบคุมตนเองให้ประพฤติตนเปน็ แบบอย่างท่ดี ีได้ (มีการประเมินผลโดยใช้แบบประเมินผลก่อนอบรม) ขอบข่ายเนื้อหา 1. ลักษณะของครูท่ีดี 2. ความเปน็ ผเู้ สียสละ 3. การเคารพและให้เกียรติผู้อื่น 4. การเปน็ ผมู้ ีอารมณข์ นั ตารางที่ 6.3 ข้นั ตอนการดาเนนิ กจิ กรรม ข้นั ที่ กจิ กรรม เวลา 1. การใหค้ วามรคู้ วามเขา้ ใจ 1. วทิ ยากรและสมาชิกสนทนาแลกเปล่ียนความเหน็ เกย่ี วกับ 5 นาที การประพฤตติ นเป็นแบบอยา่ งที่ดี 2. แบง่ สมาชกิ เป็นกลุ่มๆ ละ 5 คน 5 นาที 3. ศกึ ษาเอกสารเกย่ี วกับลกั ษณะของครูท่ดี ี จากเอกสาร 15 นาที หมายเลข 1 4. สมาชกิ แตล่ ะกลุ่มทากิจกรรมตามใบงานที่ 1 20 นาที 5. แต่ละกลมุ่ ศึกษากรณีตัวอยา่ งของบุคคลสาคญั ทป่ี ระพฤติ 15 นาที ปฏิบัติทดี่ ีเปน็ แบบอย่างจากเอกสารหมายเลข 2 2. การคิดวเิ คราะหว์ ิจารณ์ 6. สมาชกิ แตล่ ะกลุ่มคิดวเิ คราะหถ์ ึงจิตสานึกของตวั แบบ 15 นาที 7. สมาชิกแตล่ ะกลุ่มทาใบงานที่ 2 20 นาที 3. การใหเ้ หตผุ ลเชงิ 8. ให้สมาชกิ ศกึ ษากรณีตวั อย่างท่ีเป็นข้อขัดแย้งทางจรยิ ธรรม 15 นาที จรยิ ธรรม จากเอกสารหมายเลข 3 20 นาที 9. สมาชกิ แต่ละกลุ่มศกึ ษาและทากจิ กรรมตามใบงานท่ี 3 15 นาที 10. ให้สมาชกิ แต่ละกลุม่ ชว่ ยกนั ทบทวนเนื้อเรื่อง “ครูคนใหม่” 5 นาที ใหเ้ ขา้ ใจตรงกนั อีกครั้งหน่ึง 4. การสารวจตนเอง 11. วทิ ยากรแจกและแนะนาการตอบแบบสารวจตนเองตาม 5 นาที เอกสารหมายเลข 4

วชิ าคุณธรรม จรยิ ธรรม และจรรยาบรรณของวชิ าชีพครู : 109 ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ตารางท่ี 6.3 (ต่อ) ขั้นท่ี กจิ กรรม เวลา 5. การควบคุมตนเอง 12. ให้สมาชิกแต่ละคนสารวจพฤติกรรมของตนเองตาม 5 นาที เอกสารหมายเลข 4 ว่ามีพฤติกรรมใดบา้ งทีค่ วรสร้างเสรมิ หรอื ปรับปรุง 13. ให้วางแผนพัฒนาพฤติกรรมท่ีควรสรา้ งเสรมิ หรือปรับปรุง 10 นาที ตามตวั อย่างแผนการปฏิบตั ติ นในเอกสารหมายเลข 5 14. ให้สมาชกิ แตล่ ะคนนาแผนการปฏบิ ัตติ นท่ีได้จดั ทาข้นึ 10 นาที ในขอ้ 10 ไปปฏิบตั หิ ลงั จากเสรจ็ การอบรมแล้ว จากนั้นให้มี การแลกเปลยี่ นผลของการควบคมุ และพฒั นาตนเองกบั ผูเ้ ข้ารบั การอบรมรุ่นเดียวกนั ระยะเวลา 3 ชวั่ โมง การประเมินหลงั อบรม ทาแบบประเมินหลังฝกึ อบรม เอกสารเน้อื หาสาระ (สอื่ ประกอบการอบรม) เอกสารหมายเลข 1 ลกั ษณะของครูทดี่ ี เอกสารหมายเลข 2 กรณีตัวอย่างบคุ คลทีป่ ระพฤติ ปฏบิ ตั ิที่ดเี ป็นแบบอยา่ ง เอกสารหมายเลข 3 กรณีตวั อยา่ งทเ่ี ปน็ ข้อขัดแย้งทางจริยธรรม เอกสารหมายเลข 4 แบบสารวจตนเอง เอกสารหมายเลข 5 ตัวอยา่ งแผนการปฏบิ ัติตน ท่ีมา: https://educ105.wordpress.com การพัฒนาตนเองของครูวิชาชีพ ต้องพัฒนาตนให้มีคุณลักษณะท่ีดีทั้งด้านความรู้และความสามารถ ในการประกอบวิชาชีพดี มีคุณธรรมจริยธรรมและมีบุคลิกภาพดี การพัฒนาตนเองของครูน้ัน ครูควรพัฒนา ตนเองทุกด้านตามกรอบบทบาทหน้าที่และภาระงานของครู หรือในเบ้ืองต้นครูอาจวิเคราะห์จุดเด่นจุดด้อย ของตนเอง แล้วเลือกพัฒนาเฉพาะลักษณะที่เป็นจุดด้อยของตนเอง สาหรับการปลูกฝังคุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพสาหรับครู ประกอบด้วย การสร้างทัศนคติที่ดีต่อการทางาน การสร้างความศรัทธา ในความดีและการสร้างแรงบันดาลใจในการเป็นครูที่ดี แนวทางการส่งเสริม ปลูกฝังคุณธรรมจริยธรรมและ จรรยาบรรณวิชาชีพสาหรับครูน้ัน ครูควรได้รับการฝึกปฏิบัติ อาจเป็นการฝึกอบรมการเข้าร่วมโครงการ หรือ ทากิจกรรมเพื่อพัฒนาตนเอง องค์ประกอบต่าง ๆ ดังกล่าวจะนาไปสู่การพัฒนาความเป็นครูวิชาชีพ ซึ่งเป็น ความคาดหวังของสังคมในการให้การศึกษาและอบรมบ่มนิสัยแก่เยาวชนให้เป็นคนดีมีคุณธรรมตามแนวทาง ของครูวชิ าชีพ

110 : วชิ าคณุ ธรรม จรยิ ธรรม และจรรยาบรรณของวิชาชพี ครู ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… เอกสารอ้างอิง ครุ สุ ภา. (2556). ข้อบังคบั คุรุสภา ว่าด้วยจรรยาบรรณของวิชาชีพทางการศกึ ษา พ.ศ. 2556. รัชพล คชชาร่งุ โรจน์. (2548). คดิ ทาท่หี ลากหลายกลยุทธ์การบรหิ ารจดั การโรงเรียนทนั สมัย. กรุงเทพฯ: ด่านสทุ ธาการพมิ พ์. สชุ าดา นันทะไชย. (2547). จรยิ ธรรมและจรรยาสาหรับครู. กรุงเทพมหานคร: เดอะ ฮักพร้ินตง้ิ . ยนต์ ช่มุ จิต. (2553). ความเป็นครู. กรงุ เทพฯ: สานกั พิมพ์โอเดียนสโตร์. ธีรศักด์ิ อัครบวร (2542) ความเปน็ ครู. กรงุ เทพฯ: ก.พลพิมพ์ (1996). พระธรรมปฎิ ก ป.อ. ปยุตโต. (2540). เพื่อชุมชนแห่งการศึกษาและบรรยากาศแห่งวิชาการ คุณธรรมของครู อาจารยแ์ ละผบู้ ริหาร กรงุ เทพมหานคร. กรุงเทพฯ: สหธรรมิก. สานกั งานคณะกรรมการข้าราชการครู. (2544). คุณธรรมและจิตสานึกของขา้ ราชการครู. กรงุ เทพฯ: สานักงานคณะกรรมการขา้ ราชการครู กระทรวงศกึ ษาธิการ. ผกา สัตยธรรม. (2544). คณุ ธรรมของครู. กรงุ เทพฯ: พลอยเพลท. https://educ105.wordpress.com