หลักสูตรกลุ่มสาระฯ โลก ดาราศาสตร์ ปป 62220363

สาระ มาตรฐาน ม. 4 ผลการเรยี นรูร ายป ม. 6 ม. 5 สาระเคมี 2. เขา ใจการ 8. อธิบายการเปล่ยี นแปลงความ เขยี นและการ เขม ขนของสาร อัตราการ ดลุ สมการเคมี เกิดปฏิกิรยิ าไปขางหนา และอัตรา ปรมิ าณสัมพันธ การเกดิ ปฏิกริ ยิ ายอ นกลบั เมอื่ เริม่ ในปฏกิ ริ ยิ าเคมี ปฏิกริ ยิ า จนกระทัง่ ระบบอยใู นภาวะ อัตราการ สมดุล เกิดปฏิกริ ิยา 9. คํานวณคาคงทีส่ มดุลของปฏิกิริยา เคมี สมดุลใน 10. คาํ นวณความเขม ขนของสารที่ ปฏกิ ริ ิยาเคมี ภาวะสมดลุ สมบตั ิและ 11. คาํ นวณคาคงท่ีสมดลุ หรือความ ปฏกิ ิรยิ าของ เขมขนของปฏิกริ ยิ าหลายข้นั ตอน กรด–เบส 12. ระบปุ จ จัยที่มผี ลตอ ภาวะสมดลุ ปฏิกิริยารีดอกซ และ คา คงทส่ี มดุลของระบบ รวมทง้ั และเซลล คาดคะเน การเปล่ยี นแปลงทีเ่ กิดขึน้ เคมีไฟฟา เมอ่ื ภาวะสมดุลของระบบถูกรบกวน รวมทั้งการนํา โดยใชห ลักของเลอชาเตอลิเอ ความรูไปใช ประโยชน 13. ยกตวั อยา ง และอธบิ ายสมดุล เคมีของ กระบวนการท่ีเกิดขึน ใน สงิ่ มีชีวิต ปรากฏการณในธรรมชาติ และกระบวนการในอุตสาหกรรม 14. ระบุ และอธิบายวา สารเปนกรด หรอื เบส โดยใชท ฤษฎีกรด–เบสของ อารเรเนยี ส เบรินสเตด–ลาวรี และลิวอิส

สาระ มาตรฐาน ม. 4 ผลการเรียนรูร ายป ม. 6 ม. 5 สาระเคมี 2. เขาใจการ 15. ระบุคกู รด-เบสของสารตามทฤษฎีกรด- เขยี นและการ เบส ของเบรนิ สเตด-ลาวรี ดุลสมการเคมี 16. คาํ นวณและเปรยี บเทียบความสามารถ ปริมาณสมั พันธ ในการแตกตวั หรือความแรงของกรดและ ในปฏกิ ริ ิยาเคมี เบส อัตราการ 17. คาํ นวณคา pH ความเขมขนของไฮโดร เกดิ ปฏิกิรยิ า เนยี ม ไอออนหรือไฮดรอกไซดไ อออนของ เคมี สมดุลใน สารละลายกรดและเบส ปฏิกริ ยิ าเคมี 18. เขียนสมการเคมแี สดปฏกิ ิริยา สมบัตแิ ละ สะเทนิ และระบุความเปน กรด-เบสของ ปฏิกิรยิ าของ กรด–เบส สารละลาย หลงั การสะเทนิ ปฏิกิริยารีดอกซ 19. เขยี นปฏิกิรยิ าไฮโดรลิซสิ ของเกลอื และ และเซลล ระบุความเปน กรด-เบสของสารละลายเกลือ เคมไี ฟฟา 20. ทดลอง และอธิบายหลกั การการ รวมทัง้ การนาํ ไทเทรต และเลอื กใชอ นิ ดเิ คเตอรทเี่ หมาะสม ความรูไปใช สําหรับ การไทเทรตกรด-เบส ประโยชน 21. คํานวณปริมาณสารหรอื ความเขมขน ของ สารละลายกรดหรือเบสจากการ ไทเทรต 22. อธิบายสมบตั ิ องคประกอบ และ ประโยชน ของสารละลายบัฟเฟอร 23. สืบคน ขอมลู และนาํ เสนอตัวอยา งการใช ประโยชน และการแกปญหาโดยใชค วามรู เก่ียวกับกรด–เบส 24. คาํ นวณเลขออกซิเดชนั และระบุ ปฏกิ ิริยา ท่ีเปน ปฏกิ ิรยิ ารดี อกซ

สาระ มาตรฐาน ม. 4 ผลการเรียนรูรายป ม. 6 ม. 5 สาระเคมี 2. เขาใจการ 25. วเิ คราะหการเปล่ียนแปลงเลข เขยี นและการ ออกซเิ ดชัน และระบตุ ัวรดี วิ ซแ ละตัว ดลุ สมการเคมี ออกซไิ ดส รวมทง้ั เขียนคร่งึ ปฏิกริ ิยา ปริมาณสมั พันธ ออกซิเดชนั และครึง่ ปฏิกิรยิ ารีดกั ชนั ของ ในปฏิกริ ิยาเคมี ปฏกิ ิรยิ ารดี อกซ อัตราการ 26. ทดลอง และเปรยี บเทียบความสามารถ เกดิ ปฏิกิรยิ า ในการ เปนตัวรีดิวซห รอื ตัวออกซิไดสแ ละ เคมี สมดุลใน เขียนแสดงปฏกิ ิริยารดี อกซ ปฏกิ ิริยาเคมี 27. ดลุ สมการรดี อกซดวยการใชเ ลข สมบตั ิและ ออกซเิ ดชันและวิธีคร่งึ ปฏิกริ ิยา ปฏกิ ิรยิ าของ 28. ระบอุ งคป ระกอบของเซลลเ คมีไฟฟา กรด–เบส และเขียนสมการเคมขี องปฏิกริ ิยาทแ่ี อโนด ปฏิกิริยารดี อกซ และแคโทด ปฏกิ ิรยิ ารวมและแผนภาพเซลล และเซลล 29. คํานวณคา ศกั ยไ ฟฟา มาตรฐานของ เคมีไฟฟา เซลล และระบุประเภทของเซลลเคมไี ฟฟา รวมท้งั การนํา ขวั้ ไฟฟา และปฏิกิรยิ าเคมที เี่ กิดข้ึน ความรไู ปใช 30. อธบิ ายหลกั การทํางาน และเขียน ประโยชน สมการแสดงปฏิกิริยาของเซลลปฐมภมู ิและ เซลลท ตุ ยิ ภมู ิ

สาระ มาตรฐาน ม. 4 ผลการเรยี นรูรายป ม. 6 ม. 5 สาระเคมี 2. เขาใจการ 31. ทดลองชบุ โลหะและแยกสารเคมีดว ย เขยี นและการ กระแส ไฟฟาและอธิบายหลกั การทาง ดุลสมการเคมี เคมไี ฟฟา ที่ใชในการชบุ โลหะ การแยก ปริมาณสมั พันธ สารเคมีดว ยกระแส ไฟฟา การทําโลหะให ในปฏิกิรยิ าเคมี บรสิ ุทธแ์ิ ละการปอ งกนั การกัดกรอนของ อัตราการ โลหะ เกดิ ปฏิกริ ิยา 32. สบื คนขอมลู และนําเสนอตวั อยาง เคมี สมดุลใน ความกา วหนา ทางเทคโนโลยีท่เี กย่ี วของกับ ปฏิกริ ยิ าเคมี เซลลเคมไี ฟฟา ในชีวติ ประจาํ วนั สมบัติและ ปฏิกิริยาของ กรด–เบส ปฏิกิรยิ ารดี อกซ และเซลล เคมไี ฟฟา รวมท้ังการนํา ความรไู ปใช ประโยชน

สาระ มาตรฐาน ม. 4 ผลการเรยี นรรู ายป ม. 6 สาระเคมี ม. 5 1. กาํ หนดปัญหา และนาํ เสนอ แนวทางการแกป ญั หา โดยใช 3. เขาใจ 1. บอก และอธิบายขอ ความรูทางเคมจี าก สถานการณทเี่ กิดข้ึน ใน หลกั การทํา ปฏบิ ตั เิ บอื งตน และ ชวี ิตประจําวัน การประกอบ อาชีพ หรอื อุตสาหกรรม ปฏบิ ัตกิ ารเคมี ปฏบิ ตั ิตน ทแี สดงถึง 2. แสดงหลักฐานถึงการ บูรณาการความรูทางเคมี การวัดปรมิ าณ ความตระหนกั ในการทํา รวมกับสาขาวชิ าอนื่ รวมทง้ั ทกั ษะกระบวนการ ทาง สาร หนวยวัด ปฏิบัตกิ ารเคมี เพือ่ ใหมี วทิ ยาศาสตรหรอื กระบวนการ ออกแบบ เชิงวศิ วกรรม โดย และการเปล่ียน ความปลอดภยั ทง้ั ตอ เนน การคดิ วเิ คราะห การ แกป ญหาและความคิด หนว ย การ ตนเอง ผูอ่ืนและ สรางสรรค เพ่อื แก ปญหาใน สถานการณหรือประเดน็ ท่ี คาํ นวณปริมาณ ส่งิ แวดลอ ม และเสนอ สนใจ 3. นาํ เสนอผลงานหรือชินงาน ของสาร ความ แนวทางแกไ ขเม่อื เกดิ ทีไ่ ดจ ากการแกปัญหา ใน สถานการณห รอื ประเด็นที่ เขม ขน ของ อบุ ัติเหตุ สนใจโดยใช เทคโนโลยี สารสนเทศ สารละลาย 2. เลอื กและใชอปุ กรณ 4. แสดงหลกั ฐานการเขารว ม การสัมมนา การเขารวม รวมทัง้ การ หรือเครื่องมือในการทาํ ประชุมวชิ าการหรือการแสดง ผลงานสงิ่ ประดิษฐในงาน บรู ณาการ ปฏิบตั ิการ และวดั นิทรรศการ ความรูและ ปริมาณตา งๆ ไดอ ยา ง ทักษะในการ เหมาะสม อธบิ าย 3. นําเสนอแผนการ ปรากฏการณใ น ทดลอง ทดลองและเขียน ชวี ิตประจาํ วนั รายงานการทดลอง และการ 4. ระบหุ นวยวดั ปรมิ าณ แกป ญ หาทาง ตา ง ๆ ของสาร และ เคมี เปลีย่ นหนว ยวดั ใหเ ปน หนว ยในระบบเอสไอ ดวยการใชแ ฟกเตอร เปลีย่ นหนวย 5. บอกความหมายของ มวลอะตอมของธาตุ และ คํานวณมวลอะตอมเฉล่ยี ของธาตุ มวลโมเลกลุ และมวลสตู ร

สาระ มาตรฐาน ผลการเรยี นรูรายป ม. 6 สาระเคมี ม. 4 ม. 5 3. เขาใจ 6. อธบิ าย และคํานวณปริมาณใด หลักการทาํ ปรมิ าณหนึ่งจากความสัมพนั ธข องโมล ปฏบิ ตั ิการเคมี จาํ นวนอนภุ าค มวล และ ปริมาตรของ การวัดปรมิ าณ แกสท่ี STP สาร หนว ยวดั 7. คํานวณอัตราสว นโดยมวลของธาตุ และการเปลย่ี น องคป ระกอบ ของสารประกอบตามกฎ หนวย การ สัดสว นคงที่ คาํ นวณปรมิ าณ 8. คาํ นวณสตู รอยา งงายและสูตรโมเลกุล ของสาร ความ ของสาร เขม ขนของ 9. คํานวณความเขมขนของสารละลายใน สารละลาย หนว ยตาง ๆ รวมทงั้ การ 10. อธิบายวิธีการและเตรยี มสารละลาย บรู ณาการ ใหมี ความเขม ขน ในหนวยโมลารติ ี และ ความรูและ ปรมิ าตร สารละลายตามทก่ี ําหนด ทกั ษะในการ 11. เปรยี บเทยี บจดุ เดือดและจดุ เยือก อธิบาย แขง็ ของสารละลายกับสารบรสิ ุทธิ์ ปรากฏการณใน รวมท้งั คํานวณ จดุ เดอื ดและจดุ เยอื กแขง็ ชวี ติ ประจําวัน ของสารละลาย และการ แกปญ หาทาง เคมี

สาระ มาตรฐาน ผลการเรยี นรรู ายป ม. 6 สาระฟสกิ ส ม. 4 ม. 5 1. เขาใจธรรมชาติ 1. สืบคน และอธิบายการคนหา ทางฟส กิ ส ปริมาณ ความรูทางฟสกิ ส ประวตั คิ วาม และกระบวนการวัด เปน มา รวมทง้ั พฒั นาการของ การเคลือ่ นที่แนว หลกั การและแนวคดิ ทางฟส ิกส ตรง แรงและกฎการ ทม่ี ีผลตอ การแสวงหาความรู เคล่อื นท่ีของ นวิ ตนั ใหมและการพัฒนาเทคโนโลยี กฎความโนมถว ง 2. วดั และรายงานผลการวดั สากล แรงเสียด ปรมิ าณทางฟสิกส ไดถูกตอ ง ทานสมดลุ กลของ เหมาะสม โดยนาํ ความ วัตถุ งานและกฎ คลาดเคลอ่ื น ในการวดั มา การอนรุ กั ษพ ลงั งาน พจิ ารณาในการนาํ เสนอผล กล โมเมนตัมและ รวมท้งั แสดงผลการทดลองใน กฎการอนรุ ักษ รปู ของกราฟ วิเคราะห และ โมเมนตมั การ แปลความหมายจากกราฟ เคลือ่ นท่ีแนวโคง เสนตรง รวมท้ังนําความรูไป 3. ทดลอง และอธิบาย ใชประโยชน ความสมั พันธร ะหวา ง ตาํ แหนง การกระจดั ความเร็ว และ ความเรงของการเคลือ่ นทีข่ อง วัตถใุ นแนวตรงที่มีความเรง คง ตวั จากกราฟและสมการ รวมท้ัง ทดลองหาคา ความเรง โนม ถวง ของโลก และคาํ นวณปริมาณ ตา งๆ ท่ีเกย่ี วของ 4. ทดลองและอธิบายการหา แรงลัพธข องแรงสองแรงที่ทํามุม ตอ กัน

สาระ มาตรฐาน ผลการเรยี นรูรายป ม. 6 สาระฟสกิ ส ม. 4 ม. 5 1. เขา ใจ ธรรมชาติทาง 5. เขยี นแผนภาพของแรงทก่ี ระทาํ ฟส ิกส ปริมาณ ตอ วัตถุอสิ ระ ทดลอง และอธิบาย และ กฎการเคลอื่ นทข่ี องนวิ ตนั และ กระบวนการวดั การใชก ฎการเคลอื่ นท่ีของนวิ ตนั การเคลื่อนที่ กับสภาพการเคลื่อนทข่ี องวตั ถุ แนวตรง แรง รวมท้งั คํานวณปริมาณตาง ๆ ที่ และกฎการ เกย่ี วขอ ง เคลือ่ นที่ของ 6. อธิบายกฎความโนม ถวงสากล นิวตนั กฎความ และผลของ สนามโนม ถว งทท่ี ําให โนม ถวงสากล วตั ถุมนี ้าํ หนัก รวมทงั้ คาํ นวณ แรงเสียดทาน ปรมิ าณตาง ๆ ที่เกีย่ วขอ ง สมดุล กลของ 7. วิเคราะห อธบิ าย และคาํ นวณ วตั ถุ งานและ แรงเสยี ดทาน ระหวา งผิวสมั ผัส กฎการอนรุ ักษ ของวตั ถคุ ูหนง่ึ ๆ ในกรณีท่วี ตั ถุ พลังงานกล หยุดนงิ่ และวัตถุเคลอ่ื นที่ รวมท้ัง โมเมนตัมและ ทดลองหา สัมประสทิ ธิค์ วามเสยี ด กฎการอนุรักษ ทานระหวางผวิ สัมผัส ของวัตถุคู โมเมนตัม การ หนงึ่ ๆ และนําความรเู ร่ืองแรง เคลื่อนที่ เสียดทานไปใชใ นชีวติ ประจาํ วนั แนวโคง รวมท้งั นาํ ความรูไ ปใช ประโยชน

สาระ มาตรฐาน ผลการเรยี นรูรายป ม. 6 สาระฟส กิ ส ม. 4 ม. 5 1. เขา ใจ 8. อธบิ ายสมดุลกลของวัตถุ โมเมนต ธรรมชาติทาง และผลรวมของโมเมนตที่มีตอการหมุน ฟส ิกส แรงคคู วบและผลของแรงคูควบทีม่ ตี อ ปรมิ าณและ สมดุลของวัตถุ เขียนแผนภาพของแรงท่ี กระบวนการ กระทาํ ตอวัตถุอสิ ระเมอ่ื วัตถุอยูใ นสมดุล วดั การ กล และคํานวณปริมาณตา ง ๆ ที่ เคลอื่ นท่ีแนว เกยี่ วของ รวมทัง้ ทดลองและอธบิ าย ตรง แรงและ สมดุลของแรงสามแรง กฎการ 9. สงั เกตและอธิบายสภาพการเคล่อื นท่ี เคลอื่ นท่ขี อง ของวัตถุ เมื่อแรงที่กระทําตอวตั ถุผา น นิวตัน กฎ ศนู ยก ลางมวลของวัตถุ และผลของศนู ย ความโนมถวง ถว งท่ีมตี อ เสถยี รภาพของวตั ถุ สากล แรง 10. วเิ คราะห และคํานวณงานของแรง เสยี ดทาน คงตวั จากสมการและพ้ืนทใ่ี ตกราฟ สมดุล กลของ ความสัมพนั ธร ะหวางแรงกบั ตาํ แหนง วัตถุ งานและ รวมท้งั อธิบายและคาํ นวณกาํ ลังเฉลี่ย กฎการ 11. อธบิ ายและคาํ นวณพลังงานจลน อนุรกั ษ พลังงานศักย พลงั งานกล ทดลองหา พลังงานกล ความสัมพันธร ะหวางงานกับพลงั งาน โมเมนตัมและ จลน ความสัมพันธร ะหวางงานกับ กฎการ พลงั งานศักยโนม ถวงความสมั พนั ธ อนรุ ักษ ระหวา งขนาดของแรงที่ใชด ึงสปริงกับ โมเมนตมั ระยะทส่ี ปรงิ ยืดออกและความสมั พนั ธ การเคลือ่ นท่ี ระหวา งงานกบั พลงั งานศักยย ืดหยนุ แนวโคง รวมทั้งอธบิ ายความสัมพนั ธระหวาง รวมท้งั นาํ งานของแรงลัพธและพลังงานจลน ความรไู ปใช และคํานวณงานท่ีเกิดขึน้ จากแรงลัพธ ประโยชน

สาระ มาตรฐาน ม. 4 ผลการเรยี นรรู ายป ม. 6 สาระฟสกิ ส 12. อธบิ ายกฎการ ม. 5 1. เขา ใจ อนรุ กั ษพลังงานกล ธรรมชาติทาง รวมทั้ง วิเคราะห และ ฟส กิ ส ปริมาณ คาํ นวณปรมิ าณตาง ๆ และ ท่ีเกียวของกบั การ กระบวนการวัด เคลื่อนท่ีของวตั ถใุ น การเคลอ่ื นท่ี สถานการณต าง ๆ โดย แนวตรง แรง ใชก ฎการอนุรักษ และกฎการ พลงั งานกล เคลือ่ นทข่ี อง 13. อธบิ ายการทาํ งาน นวิ ตนั กฎความ ประสทิ ธภิ าพและการ โนมถวงสากล ได เปรียบเชงิ กลของ แรงเสียดทาน เคร่อื งกลอยา งงา ยบาง สมดุล กลของ ชนิด โดยใชค วามรู วตั ถุ งานและ เรือ่ งงานและสมดลุ กล กฎการอนรุ ักษ รวมทง้ั คํานวณ พลังงานกล ประสิทธภิ าพและการ โมเมนตมั และ ไดเ ปรียบเชงิ กล กฎการอนรุ ักษ 14. อธิบาย และ โมเมนตัม การ คาํ นวณโมเมนตัมของ เคล่อื นท่แี นว วตั ถุ และการดลจาก โคง รวมท้งั นํา สมการและพน้ื ทีใ่ ต ความรไู ปใช กราฟ ความสัมพนั ธ ประโยชน ระหวา งแรงลพั ธกบั เวลา รวมทั้ง อธิบาย ความสมั พนั ธระหวาง แรงดลกับโมเมนตมั

สาระ มาตรฐาน ผลการเรยี นรรู ายป ม. 6 สาระฟสกิ ส ม. 4 ม. 5 1. เขา ใจ ธรรมชาตทิ าง 15. ทดลอง อธบิ าย และคาํ นวณ ฟสกิ ส ปริมาณ ปรมิ าณตางๆ ท่เี ก่ยี วกับการชนของ และ วตั ถใุ นหนึง่ มติ ิ ทง้ั แบบ ยดื หยนุ ไม กระบวนการวัด ยืดหยุน และการดีดตัวแยกจากกัน การเคลือ่ นท่ี ในหนึ่งมิติซง่ึ เปน ไปตามกฎการอนุรักษ แนวตรง แรง โมเมนตมั และกฎการ 16. อธบิ าย วิเคราะห และคํานวณ เคลื่อนทข่ี อง ปรมิ าณตางๆ ทเ่ี ก่ียวของกับการ นิวตนั กฎความ เคลือ่ นที่แบบโพรเจกไทลแ ละทดลอง โนมถวงสากล การเคลือ่ นทแ่ี บบโพรเจกไทล แรงเสยี ดทาน 17. ทดลอง และอธิบายความสัมพนั ธ สมดุล กลของ ระหวา งแรงสศู นู ยก ลาง รศั มขี องการ วัตถุ งานและ เคลือ่ นทซ่ี ึง่ มอี ัตราเรว็ เชิงเสน อตั ราเร็ว กฎการอนรุ ักษ เชิงมมุ และมวลของวัตถุ ในการ พลังงานกล เคลื่อนทแี่ บบวงกลมในระนาบ โมเมนตัมและ ระดับ รวมทงั คํานวณปริมาณตา ง ๆ กฎการอนรุ ักษ ทเี่ กียวของและประยุกตใ ชค วามรกู าร โมเมนตมั การ เคลื่อนที่แบบวงกลม ในการอธบิ ายการ เคลอื่ นท่ีแนว โคจรของดาวเทียม โคง รวมทั้งนาํ ความรูไปใช ประโยชน

สาระ มาตรฐาน ผลการเรยี นรูรายป ม. 6 ม. 4 ม. 5 สาระฟสกิ ส 2. เขาใจการ เคลื่อนที่แบบ 1. ทดลอง และอธบิ ายการเคลือ่ นทแี บบ ฮารม อนิกอยา ง ฮารม อนิกอยา งงา ยของวัตถุตดิ ปลายสปรงิ งาย ธรรมชาติ และลูกตุม อยา งงาย รวมทัง คาํ นวณปรมิ าณ ของคลน่ื เสยี ง ตาง ๆ ที่เกยี วของ และ การไดย ิน 2. อธิบายความถี่ธรรมชาตขิ องวตั ถุและ ปรากฏการณท ี่ การเกดิ การสน่ั พอ ง เกีย่ วของกับ 3. อธบิ ายปรากฏการณค ล่ืน ชนิดของ เสียง แสงและ คลน่ื สว นประกอบของคลน่ื การแผข อง การเหน็ หนาคล่นื ดว ยหลักการของฮอยเกนส และ ปรากฏการณ การรวมกัน ของคลื่นตามหลกั การซอ นทับ ทเี่ กย่ี วของกับ พรอมทัง้ คํานวณ อัตราเรว็ ความถี่ และ แสง รวมทัง้ นาํ ความยาวคลน่ื ความรูไ ปใช 4. สงั เกต และอธิบายการสะทอ น การหัก ประโยชน เห การแทรกสอด และการเล้ียวเบนของ คลื่นผิวนํ้า รวมท้ังคํานวณปริมาณตาง ๆ ที่เกีย่ วของ 5. อธบิ ายการเกดิ เสียง การเคล่อื นทขี่ อง เสยี ง ความสัมพันธร ะหวา งคลื่น การ กระจัดของ อนุภาคกับคลน่ื ความดัน ความสัมพันธระหวาง อตั ราเรว็ ของเสยี ง ในอากาศทีข่ นึ้ กับอณุ หภูมิในหนวยองศา เซลเซยี ส สมบัตขิ องคลนื เสยี ง ไดแ ก การ สะทอน การหกั เห การแทรกสอด การ เล้ยี วเบน รวมทง้ั คาํ นวณปรมิ าณตา ง ๆ ท่เี กยี่ วขอ ง 6. อธิบายความเขมเสียง ระดบั เสียง องคป ระกอบของการไดย ิน คุณภาพเสยี ง และมลพิษทาง เสยี ง รวมท้งั คาํ นวณ ปริมาณตา ง ๆ ทเี่ กีย่ วขอ ง

สาระ มาตรฐาน ม. 4 ผลการเรียนรรู ายป ม. 6 ม. 5 สาระฟส ิกส 2. เขาใจการ 7. ทดลอง และอธิบายการเกดิ การสนั่ พอ ง เคลื่อนท่ีแบบ ของอากาศในทอ ปลายเปดหนึ่งดา น ฮารม อนิกส รวมทงั้ สงั เกต และอธิบายการเกิดบีต อยางงา ย คล่ืนน่งิ ปรากฏการณ ดอปเพลอร คล่ืน ธรรมชาติของ กระแทกของเสียง คํานวณ ปรมิ าณตาง ๆ คล่นื เสยี งและ ท่เี กยี่ วของและนําความรู เรื่องเสยี งไปใช การไดย ิน ในชีวิตประจําวนั ปรากฏการณที่ 8. ทดลอง และอธบิ ายการแทรกสอดของ เกย่ี วขอ งกับ แสง ผา นสลิตคแู ละเกรตติง การเลีย้ วเบน เสียง แสงและ และการแทรกสอดของแสงผา นสลิตเดย่ี ว การเห็น รวมท้ังคาํ นวณปริมาณตา งๆ ท่ีเกีย่ วของ ปรากฏการณ ที่ 9. ทดลองและอธิบายการสะทอนของแสง เก่ยี วของกบั ทผี ิววัตถุ ตามกฎการสะทอน เขียนรังสี แสง รวมท้งั นํา ของแสงและคํานวณตําแหนงและขนาด ความรไู ปใช ภาพของวตั ถุ เมอื แสงตกกระทบกระจกเงา ประโยชน ราบและกระจกเงาทรงกลม รวมท้งั อธิบาย การนาํ ความรเู รื่องการสะทอ นของแสง จากกระจกเงาราบ และกระจกเงา ทรง กลมไปใชป ระโยชนในชีวติ ประจาํ วัน 10. ทดลอง และอธบิ ายความสัมพันธ ระหวางดรรชนหี กั เห มมุ ตกกระทบ และ มมุ หักเห รวมทง้ั อธิบายความสัมพันธ ระหวา งความลึกจริง และความลกึ ปรากฏ มมุ วิกฤตและการสะทอ นกลบั หมดของ แสง และคํานวณปรมิ าณตา ง ๆ ท่ี เกยี่ วของ

สาระ มาตรฐาน ม. 4 ผลการเรียนรรู ายป ม. 6 ม. 5 สาระฟส ิกส 2. เขา ใจการ 11. ทดลอง และเขียนรงั สขี อง เคลอ่ื นที่แบบ แสงเพอ่ื แสดงภาพท่เี กิดจาก ฮารมอนกิ ส เลนสบางหาตําแหนง ขนาด อยางงาย ชนดิ ของภาพ และ ธรรมชาตขิ อง ความสมั พันธระหวา งระยะวัตถุ คลน่ื เสียงและ ระยะภาพและความยาวโฟกัส การไดยนิ รวมท้ังคาํ นวณปรมิ าณตาง ๆ ท่ี ปรากฏการณที่ เก่ียวขอ งและอธิบายการนํา เกย่ี วของกบั ความรูเรอ่ื งการหกั เหของแสง เสียง แสงและ ผา นเลนสบางไปใชประโยชนใน การเห็น ชีวติ ประจาํ วัน ปรากฏการณ ที่ 12. อธิบายปรากฏการณ เกีย่ วของกบั ธรรมชาตทิ ีเ่ กี่ยวกบั แสง แสง รวมท้งั นาํ 13. สังเกตและอธบิ ายการ ความรไู ปใช มองเหน็ แสงสี สขี องวตั ถุ การ ประโยชน ผสมสารสี และการผสมแสงสี รวมท้ังอธิบายสาเหตขุ องการ บอดสี

สาระ มาตรฐาน ผลการเรียนรรู ายป สาระฟสกิ ส 3. เขาใจแรงไฟฟา ม. 4 ม. 5 ม. 6 และกฎของคูลอมบ สนามไฟฟา 1. ทดลอง และอธิบายการทาํ 1. สงั เกต และอธบิ ายเสน ศักยไ ฟฟา ความจุ ไฟฟา กระแสไฟฟา วัตถทุ เ่ี ปนกลางทาง ไฟฟา ให สนามแมเ หลก็ อธบิ าย และ และกฎของโอหม วงจรไฟฟา มีประจุไฟฟาโดยการขดั สกี ัน คํานวณฟลักซแมเ หลก็ ใน กระแสตรง พลังงานไฟฟาและ และการ เหนีย่ วนาํ ไฟฟา สถติ บริเวณทีก่ ําหนด รวมทั้ง กาํ ลังไฟฟา การ เปลี่ยนพลงั งาน 2. อธบิ าย และคาํ นวณแรง สังเกต และอธบิ าย ทดแทนเปน พลังงานไฟฟา ไฟฟาตามกฎของคลู อมบ สนามแมเ หลก็ ท่ี เกดิ จาก สนามแมเ หลก็ แรง แมเหล็ก ท่กี ระทํา 3. อธิบาย และคาํ นวณ กระแสไฟฟา ในลวดตัวนาํ กับประจุไฟฟาและ กระแสไฟฟา การ สนามไฟฟาและแรงไฟฟา ท่ี เสนตรงและโซเลนอยด เหนยี่ วนาํ กระทาํ กับอนุภาคที่มีประจุ 2. อธบิ าย และคาํ นวณแรง แมเหลก็ ไฟฟาและ ไฟฟา ทอ่ี ยใู นสนาม ไฟฟา แมเหล็กที่กระทาํ ตอ อนุภาคที่ กฎของฟาราเดย รวมทงั้ หาสนามไฟฟา ลพั ธ มีประจุไฟฟา เคล่อื นท่ีใน ไฟฟากระแสสลับ เนอ่ื งจากระบบ จุดประจุ สนามแมเหล็ก แรงแมเหลก็ ที คลน่ื แมเ หล็กไฟฟา กระทําตอ เสนลวดทมี ี และการส่อื สาร โดยรวมกนั แบบเวกเตอร รวมท้งั นาํ ความรูไป 4. อธิบายและคาํ นวณพลังงาน กระแสไฟฟา ผานและวางใน ใชประโยชน ศกั ยไฟฟา ศักยไฟฟา และ สนามแมเหล็ก รัศมีความโคง ของ การเคลอ่ื นท่เี มื่อประจุ ความตางศักยระหวา งสอง เคล่อื นทีต่ ั้งฉากกบั ตําแหนง ใด ๆ สนามแมเหล็ก รวมทัง้ อธบิ าย 5. อธบิ ายสวนประกอบของ แรงระหวางเสนลวด ตวั นาํ ตวั เก็บประจุ ความสมั พันธ คขู นานทีม่ ีกระแสไฟฟาผาน ระหวางประจุไฟฟา ความตา ง 3. อธิบายหลักการทํางาน ศกั ย และความจุของตัวเก็บ ประจุ และอธิบายพลังงาน ของแกลแวนอมิเตอรแ ละ สะสมในตัวเกบ็ ประจุ และ มอเตอรไฟฟากระแสตรง ความจสุ มมลู รวมทัง้ คํานวณ ปริมาณตางๆ ท่ีเก่ียวขอ ง รวมทัง้ คาํ นวณ ปรมิ าณ ตางๆ ทเ่ี ก่ียวของ 6. นาํ ความรูเรอ่ื งไฟฟา สถติ ไป อธิบายหลักการทํางานของ เคร่อื งใชไ ฟฟา บางชนดิ และ ปรากฏการณใ น ชวี ติ ประจาํ วัน

สาระ มาตรฐาน ม. 4 ผลการเรยี นรูรายป ม. 6 ม. 5 สาระฟส ิกส 3. เขาใจแรงไฟฟา 7. อธิบายการเคลื่อนทีข่ อง 4. สงั เกต และอธบิ ายการ และกฎของ อเิ ล็กตรอนอิสระและ เกดิ อเี อ็มเอฟเหน่ียวนาํ กฎ คูลอมบ กระแสไฟฟา ในลวดตัวนาํ การเหนย่ี วนาํ ของฟาราเดย สนามไฟฟา ความสัมพนั ธร ะหวาง และคาํ นวณ ปริมาณตา ง ๆ ศักยไฟฟา ความจุ กระแสไฟฟา ในลวดตัวนํา ทเ่ี ก่ียวขอ ง รวมทั้งนําความรู ไฟฟา กบั ความเรว็ ลอยเล่ือนของ เร่อื งอีเอม็ เอฟเหนย่ี วนาํ ไป กระแสไฟฟาและ อเิ ล็กตรอนอสิ ระ ความ อธบิ ายการทํางาน กฎของโอหม หนาแนน ของ อิเลก็ ตรอนใน 5. อธิบาย และคํานวณความ วงจรไฟฟา ลวดตวั นาํ และพ้ืนทห่ี นาตัด ตา งศกั ยอารเอ็มเอส และ กระแสตรง ของลวดตวั นาํ และคาํ นวณ กระแสไฟฟา อารเอ็มเอส พลังงานไฟฟาและ ปริมาณตางๆ ทีเ่ กยี่ วขอ ง 6. อธบิ ายหลกั การทาํ งานและ กําลงั ไฟฟา การ 8. ทดลอง และอธบิ ายกฎ ประโยชนของเคร่อื งกําเนดิ เปลีย่ นพลงั งาน ของโอหม อธบิ าย ไฟฟากระแสสลับ 3 เฟส การ ทดแทนเปน ความสัมพันธระหวา งความ แปลงอีเอ็มเอฟของหมอแปลง พลังงานไฟฟา ตา นทานกับความยาว และคาํ นวณปรมิ าณตาง ๆ ท่ี สนามแมเหล็ก พืน้ ท่ีหนา ตัดและสภาพ เก่ียวขอ ง แรงแมเหลก็ ท่ี ตา นทานของตวั นาํ โลหะ 7. อธิบายการเกิดและ กระทาํ กับประจุ ทอ่ี ณุ หภูมคิ งตวั และ ลกั ษณะเฉพาะของ คล่ืน ไฟฟาและ คาํ นวณปรมิ าณตา งๆ ที่ แมเหล็กไฟฟา แสงไมโ พลาไรส กระแสไฟฟา การ เก่ยี วของ รวมทั้งอธิบาย แสงโพลาไรสเ ชงิ เสน และแผน เหนยี่ วนาํ และคํานวณ ความตา นทาน โพลารอยด รวมท้ังอธิบายการ แมเ หลก็ ไฟฟา สมมูล เม่อื นําตวั ตา นทาน นาํ คลื่นแมเหล็กไฟฟา ในชว ง และกฎของ มาตอ กนั แบบอนุกรมและ ความถ่ตี า ง ๆ ไปประยกุ ตใช ฟาราเดย ไฟฟา แบบขนาน และหลกั การทาํ งานของ กระแสสลบั คล่นื 9. ทดลอง อธิบาย และ อุปกรณท ี่เก่ียวขอ ง แมเ หล็กไฟฟา คาํ นวณอีเอ็มเอฟของ และการสือ่ สาร แหลงกาํ เนิดไฟฟา รวมทง้ั นาํ ความรู กระแสตรง รวมทง้ั อธบิ าย ไปใชป ระโยชน และคาํ นวณพลงั งานไฟฟา และกําลงั ไฟฟา

สาระ มาตรฐาน ผลการเรียนรรู ายป ม. 4 ม. 5 ม. 6 สาระฟสกิ ส 3. เขาใจแรงไฟฟา 10. ทดลอง และคํานวณ 8. สบื คน และอธิบายการ และกฎของคลู อมบ สนามไฟฟา อเี อม็ เอฟสมมลู จากการ ตอ ส่อื สารโดยอาศัย คลน่ื ศักยไฟฟา ความจุ ไฟฟา กระแสไฟฟา แบตเตอรี่แบบอนกุ รมและ แมเหลก็ ไฟฟา ในการสงผาน และกฎของโอหม วงจรไฟฟา แบบขนาน รวมทงั้ คาํ นวณ สารสนเทศ และเปรียบเทยี บ กระแสตรง พลังงานไฟฟาและ ปริมาณตา ง ๆ ทีเ่ ก่ียวขอ ง การสื่อสารดวยสญั ญาณ กําลงั ไฟฟา การ เปลยี่ นพลังงาน ในวงจรไฟฟากระแสตรงซง่ึ แอนะลอ็ กกับสัญญาณดิจทิ ลั ทดแทนเปน พลังงานไฟฟา ประกอบดวยแบตเตอรแี่ ละ สนามแมเหล็ก แรง แมเหลก็ ทีก่ ระทาํ ตัวตานทาน กบั ประจุไฟฟาและ กระแสไฟฟา การ 11. อธิบายการเปลยี่ น เหน่ยี วนาํ แมเหลก็ ไฟฟาและ พลงั งานทดแทนเปน กฎของฟาราเดย ไฟฟา กระแสสลับ พลังงานไฟฟา รวมทั้ง คลนื่ แมเ หลก็ ไฟฟา และการส่ือสาร สืบคน และอภิปราย รวมท้งั นําความรูไป ใชประโยชน เกย่ี วกับเทคโนโลยี ที่ นาํ มาแกปญ หาหรือ ตอบสนองความตองการ ทางดานพลังงาน ไฟฟา โดยเนน ดานประสิทธิภาพ และ ความคมุ คา ดา น คาใชจ า ย

สาระ มาตรฐาน ม. 4 ผลการเรยี นรรู ายป ม. 5 ม. 6 สาระฟส ิกส 4. เขา ใจ ความสัมพันธข อง 1. อธบิ าย และคํานวณความรอนท่ที ําให ความรอนกบั การ สสารเปลยี่ นอุณหภมู ิ ความรอ นทท่ี ําใหสสาร เปล่ียนอุณหภมู ิและ เปล่ยี นสถานะ และความรอนท่เี กดิ จากการ สถานะของสสาร ถา ยโอนตามกฎการอนุรักษพลังงาน สภาพยดื หยุนของ 2. อธบิ ายสภาพยดื หยนุ และลกั ษณะการยดื วัสดุและมอดลุ สั ของ และหดตวั ของวัสดทุ ี่เปนแทง เม่ือถูกกระทํา ยัง ความดนั ในของ ดว ยแรงคาตา ง ๆ รวมท้ังทดลอง อธิบายและ ไหล แรงพยุง และ คาํ นวณความเคน ตามยาว ความเครียด หลกั ของอารคมิ ีดิส ตามยาวและมอดูลัสของยัง และนําความรู ความตึงผวิ และแรง เร่อื งสภาพยืดหยุนไปใชใ นชวี ติ ประจําวนั หนดื ของของเหลว 3. อธบิ าย และคาํ นวณความดันเกจ ความดัน ของไหลอดุ มคติ และ สมการแบรนูลลี กฎ สมั บูรณ และความดันบรรยากาศ รวมทง้ั ของแกส ทฤษฎจี ลน ของแกส อุดมคติและ อธิบายหลักการทํางานของแมนอมเิ ตอร พลงั งานในระบบ ทฤษฎอี ะตอมของ บารอมเิ ตอร และเครื่องอัดไฮดรอลิก โบร ปรากฏการณโ ฟ โตอเิ ลก็ ทริก ทวภิ าวะ 4. ทดลอง อธบิ าย และคาํ นวณขนาดแรงพยงุ ของคลืน่ และ อนภุ าค จากของไหล กมั มันตภาพรงั สี แรง นวิ เคลียร ปฏิกิริยา 5. ทดลอง อธิบาย และคํานวณความตึงผิว นิวเคลยี ร พลังงาน นวิ เคลียร ฟสิกส ของของเหลว รวมทั้งสังเกตและอธบิ าย อนภุ าค รวมทง้ั นํา ความรไู ปใชประโยชน แรงหนดื ของของเหลว 6. อธิบายสมบตั ขิ องของไหลอุดมคติ สมการ ความตอเน่อื ง และสมการแบรน ูลลี รวมท้ัง คาํ นวณปริมาณตา ง ๆ ทเี่ กียวของ และนํา ความรู เกีย วกบั สมการความตอ เนือ งและ สมการแบรนูลลี ไปอธิบายหลกั การทาํ งาน ของอปุ กรณต าง ๆ 7. อธบิ ายกฎของแกส อดุ มคติและคํานวณ ปรมิ าณตา ง ๆ ที่เก่ยี วของ 8. อธิบายแบบจาํ ลองของแกส อุดมคติ ทฤษฎี จลนข องแกส และอัตราเร็วอารเอม็ เอสของ โมเลกลุ ของแกส รวมทงั คาํ นวณปริมาณ ตาง ๆ ที่เกีย วขอ ง

สาระ มาตรฐาน ม. 4 ผลการเรียนรรู ายป ม. 5 ม. 6 สาระฟส ิกส 4. เขา ใจ ความสัมพันธข อง 9. อธิบายและคาํ นวณงานทที าํ โดยแกสใน ความรอ นกบั การ ภาชนะปดิ โดยความดนั คงตัว และอธบิ าย เปลย่ี นอุณหภูมิและ ความสัมพันธ ระหวางความรอน พลังงาน สถานะของสสาร ภายในระบบและงาน รวมทั้งคาํ นวณ สภาพยืดหยุนของ ปรมิ าณตางๆ ทีเ่ ก่ยี วขอ ง และนําความรู วสั ดแุ ละมอดลู สั ของ เรอื่ งพลังงานภายในระบบ ไปอธบิ าย ยัง ความดนั ในของ หลักการทาํ งานของเครือ่ งใชใ น ไหล แรงพยงุ และ ชวี ติ ประจาํ วัน หลกั ของอารค ิมีดิส 10. อธบิ ายสมมตฐิ านของพลงั ค ทฤษฎี ความตงึ ผวิ และแรง อะตอมของโบรและการเกดิ เสนสเปกตรัม หนดื ของของเหลว ของไหลอดุ มคติ และ 11. อธบิ ายปรากฏการณโ ฟโตอเิ ลก็ ทรกิ สมการแบรนูลลี กฎ ของแกส ทฤษฎจี ลน และคํานวณพลังงานโฟตอน พลงั งานจลน ของแกสอดุ มคตแิ ละ พลงั งานในระบบ ของโฟโตอเิ ล็กตรอนและฟง กชนั งานของ ทฤษฎอี ะตอมของ โลหะ โบร ปรากฏการณ โฟโตอเิ ลก็ ทรกิ 12. อธิบายทวภิ าวะของคลื่นและอนุภาค ทวภิ าวะของคล่นื และ อนภุ าค รวมทงั้ อธบิ ายและคํานวณความยาวคลืน กัมมันตภาพรงั สี แรง นิวเคลียร ปฏกิ ริ ยิ า เดอบรอยล นิวเคลยี ร พลังงาน 13. อธบิ ายกัมมนั ตภาพรังสีและความ นวิ เคลยี ร ฟสกิ ส อนภุ าค รวมทัง้ นาํ แตกตางของรังสแี อลฟา บตี าและแกมมา ความรไู ปใชประโยชน 14. อธบิ าย และคํานวณกัมมันตภาพของ นิวเคลยี สกัมมนั ตรังสี รวมทง้ั ทดลอง อธบิ าย และคํานวณจาํ นวนนวิ เคลียส กมั มนั ตภาพรังสที ่เี หลอื จากการสลาย และ ครึ่งชวี ิต 15. อธิบายแรงนวิ เคลยี ร เสถยี รภาพของ นิวเคลียสและพลงั งานยึดเหนย่ี ว รวมท้ัง คาํ นวณปรมิ าณตาง ๆ ท่เี กยี่ วของ

สาระ มาตรฐาน ผลการเรียนรูรายป สาระโลก 1. เขาใจกระบวนการ ม. 4 ม. 5 ม. 6 ดารา เปลีย่ นแปลงภายใน ศาสตร โลก ธรณีพิบัติภัย 1. อธบิ ายการแบง ชน้ั และ 16. อธิบายปฏิกิริยา และอวกาศ และผลตอ ส่งิ มชี ีวิต สมบัตขิ องโครงสรา งพรอม นวิ เคลยี ร ฟชชนั และส่งิ แวดลอ ม ยกตวั อยางขอ มลู ที่ และฟว ชนั รวมท้ัง รวมทั้งการศกึ ษา สนบั สนุน คาํ นวณพลงั งาน ลําดับชั้นหิน 2. อธิบายหลักฐานทาง นวิ เคลียร ทรพั ยากรธรณี ธรณีวิทยาท่ีสนบั สนุน การ 17. อธิบายประโยชน แผนท่ี การนําไปใช เคล่อื นท่ีของแผน ธรณี ของพลงั งาน ประโยชน 3. ระบสุ าเหตแุ ละอธิบาย นวิ เคลียร และรงั สี แนวรอยตอของแผน ธรณี รวมทง้ั อันตรายและ ที่สัมพันธก บั การเคล่อื นที่ การปอ งกนั รงั สี ใน ของแผน ธรณี พรอม ดา นตา ง ๆ ยกตัวอยางหลกั ฐานทาง 18. อธบิ ายการ ธรณวี ิทยาทพ่ี บ คน ควาวิจัยดาน 4. วิเคราะหหลกั ฐานทาง ฟส ิกสอนุภาค ธรณวี ทิ ยาทพี บในปัจจบุ นั แบบจําลองมาตรฐาน และอธบิ ายลาํ ดบั และการใชประโยชน เหตกุ ารณทางธรณีวิทยา จากการคน ควา วิจัย ในอดีต ดา นฟสกิ สอ นุภาค 5. อธิบายสาเหตุ ในดานตา ง ๆ กระบวนการเกิดภเู ขาไฟ ระเบิดและปจ จัยท่ที ําให ความรุนแรงของการปะทุ และรูปรา งของภูเขาไฟ แตกตางกัน รวมท้งั สืบคน ขอ มลู พน้ื ท่ีเสยี งภัย ออกแบบและนาํ เสนอ แนวทางการเฝาระวังและ การปฏิบัตติ น ใหปลอดภัย

สาระ มาตรฐาน ผลการเรียนรรู ายป ม. 6 ม. 4 ม. 5 สาระโลก 1. เขาใจกระบวนการ ดารา เปล่ียนแปลงภายใน 6. อธิบายสาเหตุ กระบวนการ ศาสตร โลก ธรณีพบิ ตั ภิ ัย เกดิ ขนาดและความรุนแรง และ และอวกาศ และผลตอส่ิงมีชีวิต ผลจากแผน ดนิ ไหว รวมท้ัง และสงิ่ แวดลอ ม สบื คนขอมูลพนื้ ท่เี สยี งภยั รวมทั้งการศกึ ษา ออกแบบและนาํ เสนอ แนว ลําดบั ชั้นหนิ ทางการเฝาระวังและการปฏิบัติ ทรัพยากรธรณี ตนให ปลอดภยั แผนท่ี การนาํ ไปใช 7. อธบิ ายสาเหตุ กระบวนการ ประโยชน เกิด และผลจากสนึ ามิรวมทั้ง สบื คนขอมลู พ้นื ท่เี ส่ยี งภยั ออกแบบและนาํ เสนอแนว ทางการเฝา ระวังและการปฏบิ ัติ ตนใหปลอดภยั 8. ตรวจสอบ และระบุชนิดแร รวมทั้งวเิ คราะห สมบัตแิ ละ นําเสนอการใชป ระโยชนจ าก ทรัพยากรแรทเ่ี หมาะสม 9. ตรวจสอบ จาํ แนกประเภท และระบุช่อื หิน รวมทง้ั วิเคราะห สมบัตแิ ละนําเสนอการใช ประโยชนข องทรัพยากรหนิ ที่ เหมาะสม

สาระ มาตรฐาน ผลการเรยี นรูรายป ม. 6 ม. 4 ม. 5 สาระโลก 1. เขา ใจกระบวนการ ดารา เปลีย่ นแปลงภายใน 10. อธิบายกระบวนการ ศาสตร โลก ธรณพี ิบัตภิ ยั เกิดและการสํารวจ แหลง และอวกาศ และผลตอสงิ่ มชี ีวิต และสิง่ แวดลอ ม ปโ ตรเลียมและถา นหิน โดย รวมทง้ั การศึกษา ลําดับชน้ั หนิ ใชขอมลู ทางธรณีวทิ ยา ทรพั ยากรธรณี 11. อธิบายสมบัตขิ อง แผนที่ การนําไปใช ผลิตภัณฑท ไ่ี ดจ าก ประโยชน ปโตรเลียมและถา นหิน พรอมนาํ เสนอการใช ประโยชนอ ยา งเหมาะสม 12. อา นและแปลความหมาย จากแผนที่ภูมิประเทศ และแผนทีธ่ รณวี ทิ ยาของ พ้ืนที่ ท่กี าํ หนดพรอ ม ทัง้ อธบิ ายและยกตัวอยาง การนาํ ไปใชป ระโยชน

สาระ มาตรฐาน ม. 4 ผลการเรียนรูรายป ม. 6 ม. 5 สาระโลก 2. เขา ใจสมดลุ 1. อธิบายปจจยั สาํ คัญท่ีมีผลตอ ดารา พลังงานของโลก การ ศาสตร หมุนเวียนของอากาศ การรับและ คายพลงั งานจากดวง และอวกาศ บนโลก การ อาทติ ยแตกตางกนั และผลท่มี ตี อ หมุนเวยี นของนา้ํ ใน อุณหภมู ิอากาศในแตละบริเวณของ มหาสมุทร การเกิด โลก เมฆ การเปลยี่ นแปลง 2. อธิบายกระบวนการทีท่ าํ ใหเ กิด ภูมอิ ากาศโลกและผล สมดลุ พลังงาน ของโลก 3. อธิบายผลของแรงเนื่องจาก ตอ สิง่ มีชวี ติ และ ความแตกตางของ ความกด สงิ่ แวดลอ ม รวมทง้ั การพยากรณอากาศ อากาศ แรงคอริออลิส แรงสู ศูนยก ลางและแรงเสียดทานทมี ตี อ การหมุนเวียนของอากาศ 4. อธบิ ายการหมนุ เวียนของ อากาศตามเขตละติจดู และผลท่มี ี ตอ ภูมิอากาศ 5. อธบิ ายปจ จยั ทีท่ ําใหเกดิ การ แบง ชั้นนา้ํ ในมหาสมุทร 6. อธิบายปจจัยทท่ี าํ ใหเ กิดการ หมนุ เวียนของนา้ํ ใน มหาสมทุ ร และรปู แบบการหมนุ เวียนของนาํ้ ในมหาสมุทร 7. อธิบายผลของการหมุนเวยี นของ นา้ํ ในมหาสมทุ รที่มตี อลักษณะลม ฟาอากาศ สิ่งมีชวี ติ และ สงิ่ แวดลอม 8. อธิบายความสัมพันธร ะหวาง เสถยี รภาพอากาศ และการเกดิ เมฆ 9. อธบิ ายการเกิดแนวปะทะ อากาศแบบตางๆ และลักษณะลม ฟา อากาศทเี่ ก่ียวขอ ง

สาระ มาตรฐาน ม. 4 ผลการเรยี นรูรายป ม. 6 ม. 5 สาระโลก 2. เขาใจสมดุล 10. อธบิ ายปัจจยั ตา งๆทมี ผี ลตอ ดารา พลังงานของโลก การ การเปลียนแปลง ภูมอิ ากาศของ ศาสตร หมุนเวียนของอากาศ โลก พรอ มยกตัวอยางขอมูล และอวกาศ บนโลก การ สนบั สนนุ หมนุ เวียน ของนา้ํ ใน 11. วเิ คราะห และอภปิ ราย มหาสมุทร การเกดิ เหตุการณทีเ่ ปน ผลจาก การ เมฆ การเปลี่ยนแปลง เปลย่ี นแปลงภมู ิอากาศโลก และ ภูมิอากาศโลกและผล นําเสนอ แนวปฏบิ ัตขิ องมนุษยทมี ี ตอส่งิ มีชวี ติ และ สว นชว ยในการชะลอ การ สิ่งแวดลอ ม รวมท้ัง เปล่ยี นแปลงภูมอิ ากาศโลก การพยากรณอากาศ 12. แปลความหมายสญั ลักษณ ลมฟาอากาศ บนแผนทอี่ ากาศ 13. วิเคราะห และคาดการณ ลักษณะลมฟาอากาศเบอ้ื งตน จาก แผนทอี ากาศและขอ มลู สารสนเทศอนื ๆ เพ่อื วางแผนใน การประกอบอาชพี และ การ ดาํ เนินชีวิตใหสอดคลองกบั สภาพ ลมฟา อากาศ

สาระ มาตรฐาน ม. 4 ผลการเรียนรรู ายป ม. 5 ม. 6 สาระโลก 3. เขา ใจ ดารา องคประกอบ 1. อธิบายการกําเนดิ และการเปลยี่ นแปลง ศาสตร ลักษณะ กระบวนการ และอวกาศ เกดิ และวิวฒั นาการ พลงั งาน สสาร ขนาดอุณหภูมขิ องเอกภพหลงั ของเอกภพ กาแลก็ ซี เกดิ บกิ แบง ในชว งเวลาตา ง ๆ ตามวิวัฒนาการ ดาวฤกษ และระบบ สรุ ยิ ะ ความสัมพันธ ของเอกภพ ของดาราศาสตรกับ มนษุ ย จากการศกึ ษา 2. อธิบายหลักฐานทีส่ นับสนนุ ทฤษฎบี ิกแบง จาก ตาํ แหนง ดาวบนทรง กลมฟาและ ความสมั พันธระหวา งความเร็วกบั ระยะทางของ ปฏสิ ัมพนั ธภ ายใน ระบบสุรยิ ะ รวมท้ัง กาแล็กซี รวมทง้ั ขอ มูลการคน พบไมโครเวฟ พื้น การประยุกตใ ช หลังจากอวกาศ เทคโนโลยีอวกาศใน การดาํ รงชวี ติ 3. อธิบายโครงสรางและองคป ระกอบของ กาแล็กซที างชา งเผอื กและระบุตําแหนงของ ระบบสุรยิ ะ พรอมอธิบายเชอ่ื มโยงกบั การ สังเกตเห็นทางชางเผอื กของคนบนโลก 4. อธบิ ายกระบวนการเกิดดาวฤกษ โดยแสดง การเปลย่ี นแปลงความดนั อณุ หภมู ิ ขนาดจาก ดาวฤกษก อนเกดิ จนเปนดาวฤกษ 5. อธบิ ายกระบวนการสรา งพลงั งานของดาว ฤกษและผลทีเ่ กิดขึน้ โดยวเิ คราะหป ฏกิ ิรยิ าลูกโซ โปรตอน และวัฏจักรคารบอนไนโตรเจน ออกซเิ จน 6. ระบุปจั จยั ทีส งผลตอ ความสอ งสวางของ ดาวฤกษแ ละอธิบายความสัมพนั ธระหวางความ สองสวา ง กับโชติมาตรของดาวฤกษ 7. อธบิ ายความสัมพันธร ะหวา งสี อุณหภมู ผิ วิ และสเปกตรัมของดาวฤกษ 8. อธิบายวธิ ีการหาระยะทางของดาวฤกษ ดว ย หลกั การแพรลั แลกซ พรอมคาํ นวณ หาระยะทาง ของดาวฤกษ

สาระ มาตรฐาน ม. 4 ผลการเรยี นรูรายป ม. 5 ม. 6 สาระโลก 3. เขา ใจ ดาราศาสตร องคป ระกอบ 9. อธิบายลําดับววิ ัฒนาการท่ีสัมพันธ และอวกาศ ลักษณะ กระบวนการ กบั มวลตง้ั ตน และวิเคราะหก าร เกดิ และวิวัฒนาการ เปลีย นแปลงสมบัตบิ างประการ ของ ของเอกภพ กาแลก็ ซี ดาวฤกษในลําดับววิ ฒั นาการ จาก ดาวฤกษ และระบบ แผนภาพ เฮริ ซ ปรงุ -รสั เซลล สุริยะ ความสมั พันธ 10. อธิบายกระบวนการเกิดระบบ ของดาราศาสตรกบั สุริยะ การแบง เขต บรวิ ารของดวง มนุษย จากการศกึ ษา อาทติ ยแ ละลักษณะของ ดาว ตําแหนง ดาวบนทรง เคราะหที่เออื้ ตอการดํารงชวี ติ กลมฟา และ 11. อธิบายการโคจรของดาวเคราะห ปฏิสมั พันธภ ายใน รอบดวงอาทิตย ดว ยกฎเคพเลอร ระบบสุรยิ ะ รวมทัง้ การประยุกตใ ช และกฎความโนม ถว งของนวิ ตัน เทคโนโลยอี วกาศใน การดํารงชีวิต พรอ มคาํ นวณคาบการโคจรของ ดาวเคราะห 12. อธิบายโครงสรา งของดวงอาทิตย การเกดิ ลมสรุ ิยะ พายุสุรยิ ะ และ วิเคราะห นาํ เสนอปรากฏการณหรอื เหตุการณท ีเ่ กี่ยวของกบั ผลของลม สุริยะ และพายุสุริยะทีม่ ตี อ โลก รวมทั้งประเทศไทย 13. สรางแบบจําลองทรงกลมฟา สังเกตและเชอื มโยง จุดและเสน สําคญั ของแบบจําลองทรงกลมฟา กับทอ งฟาจริงและอธิบายการระบุ พิกัดของดาวในระบบขอบฟา และ ระบบศนู ยสตู ร 14. สังเกตทองฟาและอธิบาย เสนทางการขนึ้ การตกของ ดวงอาทติ ยและดาวฤกษ

สาระ มาตรฐาน ม. 4 ผลการเรียนรูรายป ม. 5 ม. 6 สาระโลก 3. เขา ใจ ดารา องคประกอบ 15. อธิบายเวลาสรุ ยิ คติปรากฏ โดย ศาสตร ลักษณะ กระบวนการ รวบรวมขอมลู และเปรียบเทยี บเวลา และอวกาศ เกิดและววิ ัฒนาการ ขณะท่ดี วงอาทิตยผ า นเมริเดียนของ ของเอกภพ กาแลก็ ซี ผสู ังเกตในแตล ะวัน ดาวฤกษ และระบบ 16. อธบิ ายเวลาสุริยคตปิ านกลาง สุริยะ ความสัมพนั ธ และการเปรยี บเทียบเวลาของแตละ ของดาราศาสตรก ับ เขตเวลาบนโลก มนษุ ย จากการศึกษา ตาํ แหนง ดาวบน 17. อธบิ ายมมุ หา งทีส่ มั พันธกับ ทรงกลมฟา และ ตําแหนง ในวงโคจรและอธบิ าย ปฏิสัมพนั ธภ ายใน เชือ่ มโยงกบั ตําแหนงปรากฏของ ระบบสุริยะ รวมทัง้ ดาวเคราะหท ่ีสงั เกตไดจ ากโลก การประยุกตใช เทคโนโลยีอวกาศใน 18. สบื คนขอ มลู อธิบายการสํารวจ การดํารงชวี ิต อวกาศ โดยใชกลองโทรทรรศน ในชว งความยาวคลนื่ ตา ง ๆ ดาวเทียม ยานอวกาศ สถานอี วกาศ และนําเสนอแนวคิดการนําความรู ทางดา นเทคโนโลยีอวกาศ มา ประยุกตใ ชใ นชีวิตประจําวันหรือใน อนาคต 19. สืบคน ขอ มลู ออกแบบ และ นาํ เสนอกจิ กรรม การสงั เกตดาวบน ทองฟา ดวยตาเปลาและ/ หรอื กลอ ง โทรทรรศน

ผลการเรียนรูและสาระการเรยี นรเู พมิ่ เตมิ สาระโลก ดาราศาสตร และอวกาศ 1. เขา ใจกระบวนการเปล่ียนแปลงภายในโลก ธรณพี ิบตั ภิ ัย และผลตอสง่ิ มีชวี ิตและสิ่งแวดลอม รวมทงั้ การศึกษาลําดับ ช้ันหนิ ทรัพยากรธรณี แผนท่ี และการนําไปใชป ระโยชน ช้นั มัธยมศึกษาปท ี่ 4 ภาคเรียนท่ี 1 ช้นั ผลการเรยี นรู สาระการเรียนรูเพมิ่ เติม ม.4 1. อธิบายการแบงชน้ั • การศกึ ษาโครงสรางโลกใชข อมูลหลายดาน เชน องคป ระกอบทางเคมีของหนิ และสมบตั ขิ องโครงสราง และแร องคป ระกอบทางเคมีของอุกกาบาต ขอ มลู คล่ืนไหวสะเทอื นท่เี คล่ือนท่ี โลก พรอ มยกตัวอยา ง ผานโลก จงึ สามารถแบงชนั้ โครงสรางโลกได 2 แบบ คือ โครงสรา งโลกตาม ขอมลู ท่ีสนบั สนนุ องคป ระกอบทางเคมี แบงได 3 ช้นั ไดแก เปลอื กโลก เน้ือโลก และแกน โลก และโครงสรางโลกตามสมบัตเิ ชิงกล แบงไดเปน 5 ชนั้ ไดแ ก ธรณีภาค ฐานธรณี ภาค มชั ฌิมภาค แกนโลกชน้ั นอก และแกน โลกชน้ั ใน นอกจากนย้ี ังมีการคน พบ รอยตอ ระหวา งช้นั โครงสรา งโลก เชน แนวแบงเขตโมโฮโรวซิ กิ แนวแบงเขต กเู ทนเบริ ก แนวแบง เขตเลหแมน 2. อธิบายหลักฐานทาง • แผนธรณีเปนสวนประกอบของธรณภี าค ซงึ่ เปน ชัน้ นอกสดุ ของโครงสรางโลก ธรณวี ทิ ยาทสี่ นบั สนุน โดยมีการเปลีย่ นแปลงขนาดและตาํ แหนงตง้ั แตอดตี จนถึงปจจุบนั การเคลอื่ นที่ การเคล่อื นทข่ี องแผน ของแผนธรณีดังกลา วอธบิ ายไดตามทฤษฎธี รณแี ปรสัณฐาน ซงึ่ มรี ากฐานมาจาก ธรณี ทฤษฎที วีปเล่อื นและทฤษฎกี ารแผขยายพื้นสมทุ ร โดยมหี ลักฐานท่สี นบั สนนุ ไดแก รปู รา งของขอบทวีปท่ีสามารถเชื่อมตอกันได ความคลา ยคลงึ กนั ของกลุม หนิ และแนวเทอื กเขา ซากดกึ ดาํ บรรพ รองรอยการเคลอ่ื นทขี่ องตะกอนธาร นํ้าแขง็ ภาวะแมเหล็กโลกบรรพกาล อายุหนิ ของพื้นมหาสมุทร รวมทั้งการ คนพบสนั เขากลางสมุทรและรอ งลึกกนสมทุ ร 3. ระบสุ าเหตุและอธบิ าย • การพาความรอนของแมกมาภายในโลก ทาํ ใหเกดิ การเคลอื่ นท่ขี องแผนธรณตี าม แนวรอยตอของแผน ธรณี ทฤษฎีธรณีแปรสณั ฐาน ซึง่ นักวทิ ยาศาสตรไ ดสํารวจพบหลกั ฐานทางธรณวี ิทยา ที่สัมพนั ธก ับการเคลือ่ นท่ี ไดแ ก ธรณีสณั ฐานและธรณีโครงสรางทบ่ี รเิ วณแนวรอยตอของแผนธรณี เชน ของแผนธรณี พรอม รองลึกกน สมุทร หมเู กาะภูเขาไฟรูปโคง แนวภเู ขาไฟ แนวเทือกเขา หุบเขาทรุด ยกตัวอยางหลกั ฐานทาง และสนั เขากลางสมทุ ร รอยเล่ือน นอกจากนยี้ งั พบการเกิดธรณีพิบตั ภิ ัยท่ีบรเิ วณ ธรณีวทิ ยาทพี่ บ แนวรอยตอ ของแผนธรณี เชน แผนดนิ ไหว ภเู ขาไฟระเบดิ สนึ ามิ ซึ่งหลกั ฐาน ดงั กลาวสมั พนั ธก ับรปู แบบการเคล่อื นท่ขี องแผนธรณี นกั วิทยาศาสตรจึงสรปุ ได วา แนวรอยตอ ของแผนธรณีมี 3 รปู แบบ ไดแ ก แนวแผน ธรณแี ยกตัว แนวแผน ธรณีเคล่ือนทเ่ี ขา หากนั แนวแผนธรณีเคล่ือนทผี่ า นกันในแนวราบ

ชน้ั ผลการเรียนรู สาระการเรยี นรเู พิ่มเติม ม.4 4. วเิ คราะหห ลกั ฐาน • การลาํ ดับชั้นหนิ และธรณีประวัติเปน การศกึ ษาการวางตัว การแผก ระจาย ทางธรณวี ิทยาที่พบใน ลาํ ดับ-อายุ ความสมั พนั ธของชัน้ หนิ รอยชนั้ ไมต อเนอื่ ง และหลักฐานทาง ปจจบุ ัน และอธิบาย ธรณีวทิ ยาอน่ื ๆ ที่ทําใหท ราบประวัติเหตุการณท างธรณวี ทิ ยา การเปลยี่ นแปลง ลําดบั เหตุการณท าง สภาพแวดลอ ม ววิ ัฒนาการของสิง่ มชี วี ติ ที่เกดิ ข้ึนบนโลกต้งั แตก าํ เนิดโลกจนถึง ธรณวี ิทยาในอดตี ปจ จุบัน • หลกั ฐานทางธรณวี ิทยา ไดแ ก ซากดึกดําบรรพ หนิ ลกั ษณะโครงสรา งทางธรณี ซงึ่ นาํ มาหาอายุได 2 แบบ ไดแ ก อายุเปรียบเทียบ คอื อายุของซากดึกดาํ บรรพ หินและ/หรือเหตกุ ารณท างธรณีวิทยาเมอ่ื เทียบกบั ซากดึกดําบรรพ หิน และ/ หรอื เหตุการณทางธรณวี ิทยาอน่ื ๆ และอายสุ มั บูรณ คือ อายทุ ีร่ ะบเุ ปนตวั เลข ของหิน และ/หรือเหตกุ ารณท างธรณวี ทิ ยาซ่งึ คาํ นวณไดจ ากไอโซโทปของธาตุ • ขอ มูลจากอายเุ ปรียบเทยี บและอายุสมั บูรณส ามารถนามาจดั ทํามาตราธรณกี าล คอื การลาํ ดับชวงเวลาของโลกต้งั แตเ กดิ จนถึงในปจจุบัน แบง ออกเปน บรมยุค มหายุค ยุคและสมยั ซ่งึ แตละชว งเวลามสี ิง่ มีชวี ิต สภาพแวดลอ ม และเหตกุ ารณ ทเี่ กิดข้ึนแตกตางกนั 5. อธบิ ายสาเหตุ • ภูเขาไฟระเบดิ เกิดจากการแทรกดันของหินหนดื ข้นึ มาตามสว นเปราะบาง หรือ กระบวนการเกดิ ภูเขาไฟ รอยแตกบนเปลือกโลก มกั พบหนาแนน บรเิ วณรอยตอระหวา งแผนธรณี ทาํ ให ระเบิดและปจจัยท่ที ําให บริเวณดังกลาวเปน พ้นื ทเี่ ส่ยี งภยั ความรุนแรงของการปะทุและรูปรางของภูเขา ความรุนแรงของการ ไฟท่ีแตกตางกนั ข้ึนอยูกับองคป ระกอบของหนิ หนดื ผลจากการระเบดิ ของภูเขา ปะทแุ ละรปู รา งของภเู ขา ไฟมีทัง้ ประโยชนและโทษ จงึ ตอ งศึกษาแนวทางในการเฝาระวัง และการปฏบิ ตั ิ ไฟตา งกัน รวมทั้งสบื คน ตนใหปลอดภยั ขอมลู พื้นที่เส่ียงภยั ออกแบบและนาํ เสนอ แนวทางการเฝาระวงั และการปฏบิ ัติตนให ปลอดภัย

ชน้ั ผลการเรียนรู สาระการเรียนรูเ พิม่ เตมิ ม.4 6. อธิบายสาเหตุ • แผน ดนิ ไหวเกดิ จากการปลดปลอยพลังงานทส่ี ะสมไวของเปลอื กโลกในรปู ของ กระบวนการเกิด ขนาด คลื่นไหวสะเทือน แผน ดนิ ไหวจะมีขนาดและความรนุ แรงแตกตางกัน ทําลาย และความรุนแรง และผล ทรพั ยส นิ ศูนยเกิดแผนดินไหวมกั อยูบริเวณรอยตอ ของแผนธรณี และพน้ื ท่ี จากแผน ดินไหว รวมท้งั ภายใตอ ทิ ธพิ ลของการเคลื่อนของแผนธรณีทรี่ ะดับความลกึ ตา งกนั ใหบ รเิ วณ สบื คนขอมูลพืน้ ท่เี สี่ยง ดังกลาวเปนพน้ื ท่ีเสยี่ งภยั แผนดนิ ไหว ซง่ึ สง ผลใหสงิ่ กอ สรางเสียหาย เกิด ภยั ออกแบบและ อนั ตรายตอ ชีวติ และทรัพยสนิ จึงตอ งศกึ ษาแนวทางในการเฝาระวัง และการ นําเสนอแนวทางการเฝา ปฏบิ ตั ติ นใหปลอดภยั ระวงั และการปฏิบัติตน ใหป ลอดภยั 7. อธิบายสาเหตุ • สนึ ามิ คอื คลน่ื นํา้ ท่เี กิดจากการแทนท่ีมวลนํา้ ในปริมาณมหาศาล สว นมากจะ กระบวนการเกิด และผล เกิดในทะเลหรือมหาสมุทร โดยคลน่ื มีลักษณะเฉพาะ คอื ความยาวคล่นื มาก จากสึนามิ รวมท้ังสืบคน และเคลอื่ นท่ดี วยความเร็วสูง เม่อื อยูก ลางมหําสมทุ รจะมคี วามสูงคลน่ื นอย และ ขอมูลพน้ื ทเี่ สี่ยงภยั อาจเพิม่ ความสูงขึ้นอยางรวดเร็วเมอื่ คล่ืนเคลื่อนที่ผานบริเวณนาํ้ ต้นื จึงทําให ออกแบบและนาํ เสนอ พ้ืนทบี่ ริเวณชายฝง บางบรเิ วณเปน พน้ื ที่เสีย่ งภยั สึนามกิ อใหเกิดอันตรายแก แนวทาง การเฝาระวัง มนษุ ยแ ละส่งิ กอ สรางในบรเิ วณชายหาดนั้น จงึ ตอ งศกึ ษาแนวทางในการ เฝา และการปฏบิ ัตติ นให ระวงั และการปฏบิ ัติตนใหปลอดภัย ปลอดภัย 8. ตรวจสอบและระบุ • แร คอื ธาตุหรอื สารประกอบอนนิ ทรียท่มี สี ถานะเปน ของแขง็ เกิดขึ้นเองตาม ชนิดแร รวมทง้ั วเิ คราะห ธรรมชาติ มีโครงสรา งภายในท่เี ปน ระเบยี บ และมีสูตรเคมแี ละสมบตั อิ ่นื ๆ ท่ี สมบตั ิและนําเสนอการ แนน อน หรอื อาจเปลีย่ นแปลงไดภายใตว งจาํ กดั ทาํ ใหแ รม สี มบตั ทิ างกายภาพที่ ใชป ระโยชนจาก แนนอน สามารถนาํ มาใชเพอ่ื ตรวจสอบชนิดของแรท างกายภาพ และการทํา ทรพั ยากรแรท่เี หมาะสม ปฏกิ ิริยาเคมกี ับกรด • ทรัพยากรแรสามารถนาํ ไปใชเปน วตั ถดุ ิบในอุตสาหกรรมไดหลายประเภท เชน อาหารและยา เครอ่ื งมือแพทย อปุ กรณอ ิเลก็ ทรอนิกส อญั มณี 9. ตรวจสอบ จําแนก • หนิ เปนมวลของแข็งทีป่ ระกอบดวยแรต้ังแต 1 ชนดิ ข้นึ ไป หรือประกอบดวย ประเภท และระบุช่ือ แกวธรรมชาตหิ รือสสารจากสงิ่ มีชีวิตที่เกิดขึ้นเอง หิน รวมทั้งวิเคราะห • หนิ สามารถจําแนกตามลกั ษณะการเกิดและเนื้อหนิ ไดเปน 3 ประเภท ไดแก หิน สมบตั แิ ละนาํ เสนอ อคั นี หนิ ตะกอนและหินแปร การระบชุ ่ือของหินแตละประเภทจะใชลักษณะ การใชประโยชนข อง และองคประกอบทางแรของหินเปนเกณฑ หินสามารถนําไปใชประโยชนได ทรัพยากรหนิ ท่ี หลายดาน เชน วสั ดุกอ สรา ง เคร่อื งประดับ วัตถดุ บิ ในอุตสาหกรรม เหมาะสม

ชัน้ ผลการเรียนรู สาระการเรียนรเู พม่ิ เติม ม.4 10. อธบิ ายกระบวนการ • ทรพั ยากรปโตรเลียมและถา นหนิ เปน ทรัพยากรสนิ้ เปลืองท่มี ีอยอู ยางจาํ กดั ใช เกดิ และการสาํ รวจแหลง แลวหมดไป ไมส ามารถเกดิ ขน้ึ ทดแทนไดใ นเวลาอนั รวดเร็ว ทรพั ยากร ปโตรเลยี มและถา นหิน ปโตรเลียมและถา นหินถูกนํามาใชใ นอุตสาหกรรมท่ีสําคญั ของประเทศ เชน การ โดยใชขอ มลู ทาง คมนาคม การผลติ ไฟฟา เชือ้ เพลิงในอุตสาหกรรมตางๆ ธรณีวทิ ยา 11. อธิบายสมบตั ิของ • การศกึ ษากระบวนการเกิดและการสาํ รวจแหลง ปโ ตรเลียมและถานหนิ ตองใช ผลิตภัณฑท ไี่ ดจาก ความรู พื้นฐานธรณวี ิทยาหลายดาน เชน ตะกอนวิทยา การลาํ ดบั ชนั้ หนิ ธรณี- ปโ ตรเลียมและถานหิน โครงสราง รวมท้งั วธิ กี ารและเทคนิคตา งๆ ทีเ่ หมาะสมเพื่อท่ีจะนําทรัพยากรมา พรอ มนาํ เสนอการใช ใชไ ดอยา งคุมคาและย่งั ยืน ประโยชนอ ยา งเหมาะสม 12. อานและแปล • แผนที่ภมู ิประเทศเปน แผนทท่ี ่สี รางเพอ่ื จาํ ลองลกั ษณะของผิวโลกหรือบางสว น ความหมายจากแผนที่ภมู ิ ของพน้ื ทีบ่ นผิวโลก โดยมีทศิ ทางทชี่ ดั เจน และมาตราสว นตางๆ ตามความ ประเทศและแผนที่ เหมาะสมกับการ ใชง าน แผนที่ภมู ปิ ระเทศมักแสดงเสนชั้นความสูงและ ธรณีวทิ ยาของพืน้ ท่ี คาํ อธิบายสญั ลกั ษณต างๆ ที่ปรากฏในแผนท่ี ที่กาํ หนด พรอมทง้ั • แผนทธ่ี รณีวทิ ยา เปน แผนท่ีแสดงการกระจายตัวของหินกลุมตา งๆ ทโ่ี ผลใ หเหน็ อธบิ ายและยกตัวอยา ง บนพื้นผิว ทาํ ใหท ราบถึงขอบเขตของหินในพน้ื ที่ นอกจากนยี้ ังแสดงลกั ษณะการ การนาํ ไปใชประโยชน วางตัวของชั้นหิน ซากดกึ ดาํ บรรพ และธรณโี ครงสราง • ขอ มูลจากแผนที่ภูมิประเทศและแผนที่ธรณี สามารถนําไปใชว างแผนการใช ประโยชนและประเมินศักยภาพของพน้ื ท่ีไดอ ยา งเหมาะสม เชน ประเมนิ ศกั ยภาพแหลง ทรัพยากรธรณีตา งๆ การวางผังเมอื ง การสรา งเขือ่ น

สาระโลก ดาราศาสตร และอวกาศ 1. เขาใจกระบวนการเปลย่ี นแปลงภายในโลก ธรณีพิบัติภยั และผลตอสิ่งมีชวี ิตและสงิ่ แวดลอ ม รวมทงั้ การศึกษาลาํ ดับช้ันหนิ ทรัพยากรธรณี แผนท่ีและการนําไปใชป ระโยชน ชั้นมัธยมศกึ ษาปท ี่ 4 ภาคเรียนท่ี 2 ช้นั ผลการเรียนรู สาระการเรียนรู ม.4 1. อธบิ ายการแบง ชั้น และ * การศกึ ษาโครงสรา งโลกใชขอมลู หลายดา น เชน องคป ระกอบทางเคมขี องหินและแร สมบัตขิ องโครงสรางโลก องคป ระกอบทางเคมีของอุกกาบาต ขอ มูลคลื่นไหวสะเทอื นที่เคล่ือนท่ผี า นโลก จงึ พรอ มยกตวั อยางขอมูลที่ สามารถแบง ชั้นโครงสรา งโลกได 2 แบบ คอื โครงสรา งโลกตามองคประกอบทางเคมี สนับสนุน แบงได 3 ชน้ั ไดแ ก เปลอื กโลก เนือ้ โลก และแกนโลก และโครงสรางโลกตามสมบตั ิ เชงิ กล แบงไดเ ปน 5 ชัน้ ไดแ ก ธรณีภาค ฐานธรณภี าค มชั ฌิมภาค แกน โลกชนั้ นอก และแกนโลกชั้นใน นอกจากนี้ ยังมีการคน พบรอยตอ ระหวางชั้นโครงสรางโลก เชน แนวแบงเขตโมโฮโรวิซกิ แนวแบง เขต กูเทนเบริ ก แนวแบง เขตเลหแ มน 2. อธบิ ายหลักฐานทาง *แผน ธรณเี ปน สว นประกอบของธรณภี าค ซึง่ เปน ชั้นนอกสดุ ของโครงสรา งโลก โดยมี ธรณวี ิทยาทีส่ นับสนุนการ การเปลีย่ นแปลงขนาดและตาํ แหนงต้ังแตอดีตจนถึงปจจบุ นั การเคลอ่ื นท่ีของแผนธรณี เคล่ือนทขี่ องแผนธรณี ดังกลา วอธบิ ายไดต ามทฤษฎธี รณแี ปรสัณฐาน ซ่งึ มรี ากฐานมาจากทฤษฎที วปี เลอ่ื นและ ทฤษฎีการแผขยายพนื้ สมทุ ร โดยมหี ลกั ฐานท่ีสนับสนนุ ไดแก รูปรา งของขอบทวีปท่ี สามารถเชือ่ มตอกันได ความคลา ยคลงึ กนั ของกลุมหินและแนวเทือกเขา ซากดกึ ดํา บรรพ รอ งรอยการเคลือ่ นท่ขี องตะกอนธารน้าํ แข็ง ภาวะแมเ หลก็ โลกบรรพกาล อายุหิน ของพื้นมหาสมทุ ร รวมท้ังการคนพบสนั เขากลางสมทุ รและรองลกึ กนสมทุ ร 3. ระบุสาเหตุและอธิบาย *การพาความรอนของแมกมาภายในโลก ทําใหเกิดการเคลอ่ื นท่ีของแผน ธรณตี าม แนวรอยตอของแผนธรณีที่ ทฤษฎธี รณแี ปรสัณฐาน ซึง่ นักวิทยาศาสตรไดสํารวจพบหลกั ฐานทางธรณวี ทิ ยา ไดแก สมั พนั ธ กับการเคล่ือนทข่ี อง ธรณีสัณฐานและธรณีโครงสรางท่ีบริเวณแนวรอยตอของแผนธรณี เชน รองลกึ แผนธรณี พรอมยกตัวอยาง กน สมทุ ร หมูเกาะภูเขาไฟรูปโคง แนวภเู ขาไฟ แนวเทอื กเขา หุบเขาทรดุ และสนั เขา หลกั ฐานทางธรณวี ิทยาทพ่ี บ กลางสมุทร รอยเลอื่ น นอกจากน้ี ยังพบการเกดิ ธรณพี ิบัติภัยท่ีบรเิ วณแนวรอยตอของ แผนธรณี เชน แผนดินไหว ภูเขาไฟระเบดิ สึนามิ ซ่ึงหลักฐานดังกลาวสมั พันธก บั รปู แบบการเคลอื่ นท่ขี องแผนธรณี นกั วทิ ยาศาสตรจึงสรุปไดวา แนวรอยตอ ของแผน ธรณมี ี 3 รปู แบบ ไดแ ก แนวแผนธรณีแยกตวั แนวแผนธรณเี คลื่อนทเี่ ขาหากัน แนว แผน ธรณีเคลอ่ื นท่ผี านกนั ในแนวราบ

ชนั้ ผลการเรยี นรู สาระการเรยี นรู ม.4 4. วิเคราะหหลักฐานทาง * การลาํ ดบั ชน้ั หินและธรณีประวัตเิ ปนการศกึ ษาการวางตวั การแผกระจาย ลาํ ดบั ธรณีวิทยาที่พบในปจจุบนั อายุ ความสมั พันธของชัน้ หนิ รอยชั้น ไมตอ เน่ือง และหลกั ฐานทางธรณีวทิ ยาอ่นื ๆ และอธิบายลาํ ดับเหตุการณ ท่ีทําใหทราบประวตั ิเหตกุ ารณทางธรณีวิทยา การเปลี่ยนแปลงสภาพแวดลอ ม ทางธรณวี ทิ ยาในอดตี วิวฒั นาการของส่งิ มีชีวติ ทเ่ี กิดข้ึนบนโลกตงั้ แตก ําเนดิ โลกจนถึงปจ จบุ ัน * หลักฐานทางธรณวี ทิ ยา ไดแก ซากดกึ ดําบรรพ หิน ลักษณะโครงสรา งทางธรณี ซงึ่ นาํ มาหาอายไุ ด 2 แบบ ไดแ ก อายุเปรียบเทยี บ คอื อายขุ องซากดกึ ดําบรรพ หนิ และ/หรือเหตกุ ารณทางธรณีวิทยาเม่ือเทยี บกับซากดึกดําบรรพ หิน และ/หรอื เหตุการณทางธรณวี ทิ ยาอื่น ๆ และอายุสมั บรู ณ คือ อายทุ ี่ระบุเปน ตวั เลขของหิน และ/หรือเหตุการณท างธรณีวิทยาซง่ึ คํานวณไดจ ากไอโซโทปของธาตุ * ขอมูลจากอายุเปรยี บเทยี บและอายุสัมบูรณส ามารถนํามาจัดทํามาตราธรณีก าล คือ การลําดับชวงเวลาของโลกต้ังแตเ กิดจนถึงในปจจุบัน แบงออกเปน บรมยุค มหายคุ ยุค และสมัย ซง่ึ แตละชว งเวลามสี ง่ิ มีชีวติ สภาพแวดลอ ม และเหตุการณท ่ี เกิดขึน้ แตกตางกนั 5. อธบิ ายสาเหตุ * ภูเขาไฟระเบดิ เกิดจากการแทรกดันของหนิ หนดื ขึ้นมาตามสวนเปราะบาง หรอื กระบวนการเกิดภเู ขาไฟ รอยแตกบนเปลือกโลก มักพบหนาแนนบริเวณรอยตอ ระหวางแผนธรณี ทําใหบ รเิ วณ ระเบดิ และปจ จยั ทที่ าํ ให ดงั กลาวเปน พื้นทเี่ สีย่ งภยั ความรนุ แรงของการปะทแุ ละรูปรา งของภูเขาไฟท่แี ตกตา ง ความรนุ แรงของการปะทุ กนั ข้ึนอยูกบั องคป ระกอบของหนิ หนืด ผลจากการระเบดิ ของภเู ขาไฟมที ั้งประโยชน และรูปรางของภูเขาไฟ และโทษ จึงตองศึกษาแนวทางในการเฝาระวัง และการปฏบิ ตั ติ นใหปลอดภัย ตางกัน รวมทั้งสืบคน ขอ มลู พื้นทีเ่ สย่ี งภัย ออกแบบและ นําเสนอแนวทางการเฝา ระวังและการปฏิบัตติ นให ปลอดภยั 6. อธบิ ายสาเหตุ * แผนดนิ ไหวเกิดจากการปลดปลอยพลังงานที่สะสมไวข องเปลือกโลกในรปู ของคลน่ื กระบวนการเกดิ ขนาดและ ไหวสะเทือน แผน ดินไหวจะมีขนาดและความรุนแรงแตกตางกัน ทาํ ลายทรัพยสิน ความรุนแรง และผลจาก ศูนยเกิดแผน ดนิ ไหวมักอยูบ ริเวณรอยตอของแผน ธรณี และพืน้ ทภี่ ายใตอิทธพิ ลของ แผนดนิ ไหว รวมทัง้ สืบคน การเคล่อื นของแผนธรณที ร่ี ะดับความลกึ ตา งกนั ใหบ รเิ วณดงั กลา วเปนพืน้ ทีเ่ ส่ยี งภยั ขอ มลู พน้ื ทเ่ี สีย่ งภยั แผนดนิ ไหว ซง่ึ สงผลใหส ิ่งกอสรางเสยี หาย เกิดอันตรายตอชีวติ และทรพั ยส นิ จงึ ตอ ง ออกแบบและนาํ เสนอแนว ศกึ ษาแนวทางในการเฝาระวัง และการปฏบิ ัติตนใหปลอดภัย ทางการเฝาระวงั และการ ปฏิบัตติ นใหป ลอดภยั

ชน้ั ผลการเรยี นรู สาระการเรยี นรู ม.4 7. อธิบายสาเหตุ * สนึ ามิ คอื คลน่ื น้ําทีเ่ กดิ จากการแทนที่มวลนาํ้ ในปรมิ าณมหาศาล สวนมากจะเกิด ในทะเลหรือมหาสมุทร โดยคลื่นมีลกั ษณะเฉพาะ คือ ความยาวคลืน่ มาก และ กระบวนการเกดิ และผล เคลือ่ นทดี่ ว ยความเรว็ สงู เมอื่ อยูกลางมหาํ สมุทรจะมคี วามสงู คลื่นนอย และอาจเพม่ิ จากสึนามิ รวมท้งั สืบคน ความสงู ข้ึนอยางรวดเร็วเม่ือคลื่นเคลอื่ นที่ผานบริเวณนํ้าตื้น จงึ ทาํ ใหพ น้ื ที่บริเวณ ขอมลู พืน้ ที่เสีย่ งภยั ชายฝง บางบริเวณเปนพน้ื ทเี่ สี่ยงภยั สึนามิกอ ใหเกิดอันตรายแกม นษุ ยและสงิ่ กอ สรา ง ออกแบบและนาํ เสนอ ในบรเิ วณชายหาดนั้น จงึ ตองศกึ ษาแนวทางในการ เฝาระวัง และการปฏิบัตติ นให แนวทาง การเฝา ระวัง และ ปลอดภัย การปฏบิ ตั ติ นใหปลอดภัย * แร คือ ธาตุหรือสารประกอบอนินทรียท มี่ ีสถานะเปน ของแขง็ เกิดขึ้นเองตาม 8. ตรวจสอบและระบุชนิด ธรรมชาติ มีโครงสรา งภายในท่เี ปน ระเบยี บ และมสี ูตรเคมแี ละสมบตั ิอ่นื ๆ ท่แี นนอน แร รวมทง้ั วเิ คราะหส มบตั ิ หรืออาจเปลี่ยนแปลงไดภายใตวงจํากัด ทําใหแรมีสมบัตทิ างกายภาพท่ีแนนอน และนําเสนอการใช สามารถนาํ มาใชเพ่ือตรวจสอบชนดิ ของแรทางกายภาพ และการทําปฏิกิริยาเคมกี ับ ประโยชนจ ากทรัพยากรแร กรด ท่ีเหมาะสม * ทรัพยากรแรสามารถนําไปใชเปนวัตถุดิบในอุตสาหกรรมไดหลายประเภท เชน อาหารและยา เครอ่ื งมอื แพทย อุปกรณอ ิเล็กทรอนิกส อัญมณี 10. ตรวจสอบ จําแนก * หนิ เปนมวลของแข็งทีป่ ระกอบดวยแรต้งั แต 1 ชนิดข้นึ ไป หรอื ประกอบดว ยแกว ประเภท และระบชุ ่ือหิน ธรรมชาติหรอื สสารจากส่งิ มีชวี ิตท่ีเกิดข้ึนเอง รวมทั้งวิเคราะหส มบตั ิและ * หนิ สามารถจาํ แนกตามลักษณะการเกดิ และเนื้อหิน ไดเ ปน 3 ประเภท ไดแก หนิ นําเสนอการใชประโยชน อัคนี หินตะกอนและหนิ แปร การระบชุ ื่อของหินแตละประเภทจะใชลกั ษณะแล ะ ของทรพั ยากรหนิ ท่ี องคป ระกอบทางแรข องหินเปนเกณฑ หนิ สามารถนําไปใชป ระโยชนไดหลายดาน เหมาะสม เชน วสั ดกุ อสราง เคร่ืองประดับ วตั ถดุ บิ ในอตุ สาหกรรม 10. อธิบายกระบวนการเกดิ * ทรพั ยากรปโตรเลยี มและถานหินเปน ทรพั ยากรส้นิ เปลืองทีม่ ีอยอู ยางจํากดั ใชแลว หมดไป ไมสามารถเกิดขน้ึ ทดแทนไดใ นเวลาอันรวดเรว็ ทรพั ยากรปโตรเลยี มและถาน และการสํารวจแหลง หนิ ถกู นํามาใชในอตุ สาหกรรมท่ีสําคัญของประเทศ เชน การคมนาคม การผลิตไฟฟา ปโตรเลยี มและถา นหนิ เช้ือเพลงิ ในอตุ สาหกรรมตางๆ โดยใชข อมูลทาง ธรณีวทิ ยา * การศึกษากระบวนการเกิดและการสาํ รวจแหลงปโตรเลยี มและถานหินตองใช 11. อธิบายสมบตั ขิ อง ความรู พื้นฐานธรณีวิทยาหลายดาน เชน ตะกอนวิทยา การลําดับชน้ั หิน ธรณี ผลิตภณั ฑท ี่ไดจ าก โครงสรา ง รวมทงั้ วธิ กี ารและเทคนิคตา งๆ ทเี่ หมาะสม เพ่อื ทีจ่ ะนําทรัพยากรมาใชได ปโตรเลยี มและถานหิน อยา งคุมคาและย่งั ยนื พรอ มนําเสนอการใช ประโยชนอยางเหมาะสม

ชน้ั ผลการเรียนรู สาระการเรยี นรู ม.4 12.อานและแปลความหมาย * แผนท่ีภมู ปิ ระเทศเปนแผนท่ีท่ีสรา งเพ่ือจาํ ลองลกั ษณะของผวิ โลกหรือบางสว นของ จากแผนที่ภูมิประเทศและ พนื้ ท่บี นผวิ โลก โดยมที ิศทางท่ีชัดเจน และมาตราสว นตา งๆ ตามความเหมาะสมกับ แผนทธ่ี รณวี ิทยาของพ้นื ท่ีท่ี การใชงาน แผนที่ภมู ปิ ระเทศมักแสดงเสน ช้ันความสงู และคําอธบิ ายสญั ลักษณตา งๆ ที่ กําหนด พรอมทั้งอธิบาย ปรากฏในแผนที่ และยกตัวอยา ง การนําไปใช * แผนทีธ่ รณีวทิ ยา เปนแผนท่ีแสดงการกระจายตวั ของหนิ กลมุ ตา งๆ ที่โผลใ หเ ห็นบน ประโยชน พนื้ ผวิ ทําใหท ราบถงึ ขอบเขตของหนิ ในพืน้ ที่ นอกจากน้ี ยังแสดงลกั ษณะการวางตวั ของช้ันหิน ซากดกึ ดาํ บรรพ และธรณโี ครงสราง * ขอมูลจากแผนที่ภมู ิประเทศและแผนที่ธรณี สามารถนําไปใชวางแผนการใช ประโยชนและประเมินศกั ยภาพของพ้ืนที่ไดอยางเหมาะสม เชน ประเมนิ ศักยภาพ แหลง ทรพั ยากรธรณีตางๆ การวางผงั เมอื ง การสรางเขือ่ น

สาระโลก ดาราศาสตร และอวกาศ 2. เขาใจสมดุลพลังงานของโลก การหมนุ เวยี นของอากาศบนโลก การหมนุ เวยี นของนํ้าในมหาสมุทร การเกดิ เมฆ การ เปล่ยี นแปลงภมู อิ ากาศโลกและผลตอ สิง่ มีชวี ติ และสิ่งแวดลอ ม รวมทงั้ การพยากรณอากาศ ชัน้ มัธยมศึกษาปท่ี 5 ภาคเรียนท่ี 1 ชัน้ ผลการเรียนรู สาระการเรียนรเู พม่ิ เตมิ ม.5 1. อธบิ ายปจ จัยสาํ คัญทีม่ ผี ลตอการรบั * บริเวณตา งๆ ของโลกไดรบั พลงั งานดวงอาทิตยใ นรูปของคล่ืน และคายพลังงานจากดวงอาทิตย แมเ หลก็ ไฟฟา ในปริมาณทแี่ ตกตา งกัน เนอื่ งจากโลกมีสัณฐานคลา ย แตกตางกนั และผลทม่ี ีตอ อุณหภูมิ ทรงกลมและแกนหมุนโลกเอยี งทาํ มุมกับแนวตงั้ ฉากกบั ระนาบการ อากาศในแตล ะบรเิ วณของโลก โคจรของโลกรอบดวงอาทิตย สง ผลตอการตกกระทบของรังสดี วง 2. อธบิ ายกระบวนการทที่ าํ ใหเ กดิ สมดุล อาทิตย ซ่ึงสวนทผ่ี า นเขา มาในช้ันบรรยากาศจนถึงพนื้ ผิวโลก จะ พลงั งาน เกิดกระบวนการสะทอน ดดู กลนื และถายโอนพลงั งาน แลว ปลดปลอ ยกลบั สูอวกาศแตกตา งกันเนอื่ งจากปจ จัยตาง ๆ เชน ลกั ษณะของพืน้ ผิว ชนดิ และปริมาณของแกส เรอื นกระจก ละออง ลอย และเมฆ ทําใหพ ื้นผวิ โลกแตล ะบริเวณมอี ุณหภูมอิ ากาศ แตกตา งกนั * พลังงานจากดวงอาทติ ยโดยเฉลยี่ ทีโ่ ลกไดรับเทากบั พลงั งานเฉลี่ย ท่โี ลกปลดปลอยกลับสอู วกาศ ทาํ ใหเ กดิ สมดุลพลังงานของโลก สงผลใหอุณหภมู เิ ฉลยี่ ของพนื้ ผิวโลกในแตละปค อ นขา งคงที่ 3. อธบิ ายผลของแรงเนือ่ งจากความ * การหมุนเวียนของอากาศเกิดขน้ึ จากความกดอากาศที่แตกตาง แตกตางของความกดอากาศ แรงคอริ กันระหวา งสองบรเิ วณ โดยอากาศเคลอื่ นทจ่ี ากบริเวณทมี่ ีความกด ออลสิ แรงสูศูนยก ลาง และแรงเสยี ด อากาศสูงไปยังบรเิ วณท่มี ีความกดอากาศต่าํ ซ่งึ จะเห็นไดชัดเจนใน ทานทมี่ ตี อ การหมนุ เวยี นของอากาศ การเคลอ่ื นทข่ี องอากาศในแนวราบและเมอ่ื พจิ ารณาในการเคล่ือนที่ ของอากาศในแนวดิ่งจะพบวา อากาศเหนือบริเวณความกดอา กาศ ตา่ํ จะมกี ารยกตวั ขึ้น ขณะทอ่ี ากาศเหนอื บรเิ วณความกดอากา ศสูง จมตัวลง โดยการเคลอ่ื นทขี่ องอากาศทงั้ ในแนวราบและแน วด่ิงน้ี ทําใหเ กิดเปน การหมนุ เวียนของอากาศ * การหมนุ รอบตวั เองของโลกจะทาํ ใหเ กดิ แรงคอริออลสิ ซ่ึงมีใหทิศ ทางการเคล่อื นทีข่ องอากาศเบนไป โดยอากาศท่เี คล่ือนที่ในบริเวณ ซีกโลกเหนอื จะเบนไปทางขวาจากทิศทางเดมิ สวนบรเิ วณซีกโลกใต จะเบนไปทางซายจากทิศทางเดิม เชน ลมคา และมรสุม * แรงสศู ูนยก ลางซง่ึ ทําใหเ กดิ การหมนุ ของลม เชน พายหุ มนุ เขต รอ น ทอรนาโด พายุงวงชา ง และแรงตานการเคล่ือนที่ของวตั ถุ หรือ แรงเสียดทานสง ผลตออัตราเร็วลม เชน พายไุ ตฝุน เม่อื เคล่ือนตัว เขาสูชายฝงจะลดระดับความรนุ แรงลงเปนพายุโซนรอนหรอื ดีเปรสชัน

ชน้ั ผลการเรียนรู สาระการเรยี นรูเ พ่มิ เตมิ ม.5 4. อธบิ ายการหมุนเวยี นของอากาศตาม * แตละบรเิ วณของโลกมคี วามกดอากาศแตกตางกันประกอบกับ เขตละตจิ ูดและผลทม่ี ีตอภมู อิ ากาศ อิทธพิ ลจากการหมุนรอบตวั เองของโลกทาํ ใหอากาศในแตล ะซกี โลก เกดิ การหมนุ เวียนของอากาศตามเขตละตจิ ดู แบงออกเปน 3 แถบ โดยแตละแถบมภี ูมอิ ากาศแตกตางกนั ไดแ ก การหมุนเวยี นแถบขวั้ โลกมภี ูมอิ ากาศแบบหนาวเย็น การหมุนเวียนแถบละตจิ ูดกลางมี ภูมิอากาศแบบอบอนุ และการหมุนเวียนแถบเขตรอ นมภี ูมิอา กาศ แบบรอนชื้น * บรเิ วณรอยตอ ของการหมุนเวยี นอากาศแตละแถบละติจูด จะมี ลักษณะลมฟาอากาศท่ีแตกตางกัน เชน บริเวณใกลศูนยส ูตรมี ปริมาณหยาดนาํ้ ฟาเฉลยี่ สูงกวาบริเวณอ่ืน บริเวณละติจูด 30 องศา มีอากาศแหงแลง สวนบริเวณละติจูด 60 องศาอากาศมีความ แปรปรวนสงู 5. อธิบายปจจยั ทีท่ ําใหเกิดการแบงช้ันน้ํา * นา้ํ ในมหาสมทุ รมีอณุ หภูมิและความเค็มของน้ําแตกตา งกนั ในแต ในมหาสมทุ ร ละบริเวณ และแตละระดับความลึก ซึ่งหากพิจารณามวลนํ้าใน แนวดิ่งและใชอุณหภมู เิ ปนเกณฑ จะสามารถแบง ช้นั นา้ํ ไดเ ปน 3 ชนั้ คือ น้ําชั้นบน น้าํ ชั้นเทอรโ มไคลน และน้าํ ชนั้ ลาง 6. อธิบายปจจัยท่ที าํ ใหเกดิ การหมนุ เวยี น * การหมนุ เวยี นของกระแสน้ําผิวหนาในมหาสมทุ รไดรับอิ ทธิพล ของนํา้ ในมหาสมทุ รและรปู แบบการ จากการหมุนเวียนของอากาศในแตละแถบละตจิ ูดเปนปจ จัยหลัก หมุนเวยี นนํ้าในมหาสมุทร ประกอบกบั แรงคอริออลิสทาํ ใหบ ริเวรซีกโลกเหนือมกี ารไหลเวี ยน ของกระแสน้ําผิวหนาในทิศทางตามเข็มนาฬิกา และทวนเข็ม นาฬกิ าในซีกโลกใต ซึง่ กระแสนํา้ ผิวหนา ในมหาสมทุ รมีทง้ั กระแส น้ําอนุ และกระแสนํ้าเยน็ สวนการหมนุ เวยี นกระแสน้าํ ลกึ เป นการ หมุนเวียนของน้ําช้นั ลา ง เกดิ จากความแตกตางของอณุ หภมู ิและ ความเค็มของน้ํา โดยกระแสนํ้าผิวหนาและกระแสนํ้าลึกจะ หมุนเวยี นตอ เน่อื งกนั

ชัน้ ผลการเรียนรู สาระการเรียนรูเพม่ิ เตมิ ม.5 7. อธบิ ายผลของการหมนุ เวียนของนํ้าใน * การหมนุ เวยี นอากาศและน้ําในมหาสมุทร สง ผลตอลักษณะ มหาสมทุ รท่มี ตี อ ลกั ษณะลมฟาอากาศ อากาศ ส่งิ มีชวี ติ และสง่ิ แวดลอม แตกตา งกนั ไป เชน การเกดิ น้าํ ผุด สิ่งมีชีวติ และสงิ่ แวดลอ ม น้ําจม จะสงผลตอ ความอุดมสมบรู ณข องชายฝง เชน กระแสนํ้าอนุ กลั ฟสตรีม ท่ีทําใหบางประเทศในทวปี ยุโรปไมห นาวเย็นจนเกนิ ไป นกั และเมอื่ การหมนุ เวยี นอากาศและนา้ํ ในมหาสมทุ รแปรปรวน ทํา ใหเ กิดผลกระทบตอ สภาพลมฟาอากาศ เชน ปรากฏการณ * เอลนีโญและลานีญา ซงึ่ เกดิ จากความแปรปรวนของลมคาและ สงผลตอ สภาพลมฟาอากาศของประเทสท่อี ยบู รเิ วณมหาสมทุ ร แปซฟิ ก รวมถึงบริเวณอ่ืน ๆ บนโลก 8. อธบิ ายความสมั พนั ธร ะหวา ง * เสถียรภาพอากาศ หมายถงึ สภาวะของบรรยากาศท่ีชวยสง เสริม เสถยี รภาพอากาศและการเกิดเมฆ หรอื ยบั ย้งั ใหก อ นอากาศเคล่ือนทขี่ ้ึนลงในแนวด่ิง ในกรณีที่กอน อากาศมีอุณหภูมติ ํ่ากวาอุณหภูมิของอากาศท่ีอยโู ดยรอบ กอน อากาศนั้นจะไมสามารถยกตวั สงู ขน้ึ ไดม ากนักและจมตัวกลับสูท่ีเดมิ เรยี กวา อากาศมีเสถียรภาพ จะพบสภาวะอากาศแจมใส เมฆนอย หรอื ปราศจากเมฆ สวนสภาวะอากาศไมมเี สถียรภาพนนั้ อุณหภูมิ กอนอากาศจะสูงกวาอณุ หภมู ขิ องอากาศโดยรอบทาํ ใหกอนอากาศ ยกตวั ขึ้นอยางรวดเรว็ เกดิ เมฆในแนวต้งั เชน เมฆคิวมูโลนิมบสั 9. อธิบายการเกิดแนวปะทะอากาศแบบ * แนวปะทะอากาศเกดิ จากการเคลอื่ นท่ปี ะทะกันของกอ นอากาศที่ ตาง ๆ และลักษณะลมฟา อากาศที่ สมบัตติ างกันตงั้ แตสองกอ นขึ้นไป แนวปะทะอากาศแบง ออกได 4 เกยี่ วขอ ง รูปแบบ คอื แนวปะทะอากาศอนุ ซง่ึ มักพบเมฆแผน เชน เมฆซรี รสั อลั โตสเตรตัส เกิดฝนกระจายเปน บริเวณกวา ง แนวปะทะเยน็ เกดิ เมฆกอน เชน เมฆคิวมูโลนมิ บัส ทําใหอากาศแปรปรวนเกดิ ฝนฟา คะนอง แนวปะทะอากาศรวม เกิดเมฆคิวมโู ลนิมบัสท่ีสงผลตอการ เกิดพายุฝน แนวปะทะอากาศคงท่ี จะมีลักษณะอากาศแจมใสจนถงึ มเี มฆบางสว น และอาจสงผลใหเ กิดแนวปะทะอากาศแบบอื่นตอ ไป ได

ชนั้ ผลการเรียนรู สาระการเรยี นรเู พม่ิ เติม ม.5 10. อธิบายปจจัยตางๆ ท่ีมีผลตอการ * โลกไดรับพลงั งานจากดวงอาทติ ย โดยปรมิ าณพลังงานเฉลี่ยทโี่ ลก เปล่ียนแปลงภูมิอากาศโลก พรอม ไดรับเทา กบั พลังงานเฉล่ยี ทีโ่ ลกปลดปลอ ยกลับสอู วกาศ ทาํ ใหเกิด ยกตวั อยา งขอ มูลสนับสนุน สมดลุ พลงั งานโลก สงผลใหอณุ หภมู ิเฉลีย่ ของโลกในแตละป คอ นขางคงทีแ่ ละมลี กั ษณะภูมอิ ากาศท่ีไมเ ปลี่ยนแปลงไป จะทําให อุณหภูมเิ ฉลย่ี ของพืน้ ผิวโลกและภูมอิ ากาศเกิดการเปล่ียนแปลงได โดยมปี จ จัยหลายประการ ทง้ั ปจจัยท่ีเกิดขน้ึ ตามธรรมชาติและ ปจ จัยท่ีเกิดจากกิจกรรมของมนุษย เชน การเปลีย่ นแปลงความรี ของวงโคจรโลกรอบดวงอาทิตย การเปล่ียนแปลงมุมเอียงของแกน หมุนโลกและการหมนุ ควงแกนหมนุ โลก รวมทงั้ ชนดิ และปริมาณ ของละอองลอย เมฆและแกสเรือนกระจก ซึงมขี อมูลสนบั สนุน การ เปล่ียนแปลงอณุ หภูมิของโลกตัง้ แตอดตี ถึงปจ จบุ ันทไ่ี ดจ ากการ วิเคราะหห ลกั ฐานตา ง ๆ เชน แกนนาํ้ แข็ง 11. วเิ คราะห และอภปิ รายเหตกุ ารณท่ี * การเปลย่ี นแปลงภูมอิ ากาศโลกอาจสง ผลกระทบตอสงิ่ มีชีวิตและ เปนผลจากการเปล่ียนแปลงภมู ิอากาศโลก ส่ิงแวดลอม เชน การเพมิ่ ขนึ้ ของอณุ หภมู เิ ฉลี่ยโลก การหลอมเหลว และนําเสนอแนวปฏิบตั ิของมนษุ ยท ี่มีสวน ของน้ําแขง็ ขั้วโลก การเพ่มิ ขึ้นของระดับน้ําทะเล การเปล่ียนแปลง ชว ยในการชะลอการเปล่ียนแปลงของโลก ของระบบนิเวศท้ังทางบกและทางทะเล * มนุษยอาจมีสวนชว ยในการชะลอการเปลย่ี นแปลงภูมิอากาศโลก ไดโดยการลดปจจัยท่ีทําใหเกิดการเปลี่ยนแปลงสมดลุ พลังงานทเี่ กิด จากการกระทาํ ของมนุษย 12. แปลความหมายสญั ลกั ษณล มฟา * แบบแสดงขอมูลของสถานีตรวจอากาศผิวพ้ืนเปนการแสดงขอมลู อากาศบนแผนทอี่ ากาศ ตรวจอากาศทแี่ สดงในรปู สญั ลกั ษณห รอื ตวั เลขทปี่ รากฏบนแผนที่ อากาศ เชน อณุ หภมู ิ ความชนื้ ความกดอากาศ ความเรว็ และ ทศิ ทางลม ปริมาณและชนิดของเมฆ ทาํ ใหทราบลกั ษณะอากาศ ณ สถานีนนั้ ๆ ในเวลาทม่ี ีการตรวจวดั เมอ่ื นาํ ขอ มลู ของสถานตี รวจ อากาศผวิ พืน้ มาแสดงในแผนที่อากาศทําใหสามารถวเิ คราะห ลักษณะอากาศในบริเวณกวางได เชน บรเิ วณความกดอากาศสงู หยอ ยความกดอากาศตํ่า พายุหมุนเขตรอ น รอ งความกดอากาศตํา่

ชนั้ ผลการเรยี นรู สาระการเรียนรเู พม่ิ เตมิ ม.5 13. วเิ คราะห และคาดการณล ักษณะลม * การแปลความหมายสัญลกั ษณที่ปรากฏบนแผนทอี่ ากาศ รวมกับ ฟาอากาศเบ้อื งตน จากแผนทอี่ ากาศและ ขอมลู สารสนเทศอนื่ ๆ เชน โปรแกรมประยุกตเกีย่ วกับการ ขอ มลู สารสนเทศอนื่ ๆ เพ่ือวางแผนใน พยากรณอากาศ เรดารต รวจอากาศ ภาพถา ยดาวเทียม และคา ทาง การประกอบอาชพี และการดําเนนิ ชีวิตให สถติ ิ สามารถนาํ มาวิเคราะหร ูปแบบคาดการณก ารเกดิ และการ สอดคลอ งกับสภาพลมฟาอากาศ เปล่ยี นแปลงปรากฏการณท างลมฟา อากาศในชว งเวลาตา ง ๆ ซ่ึง สามารถนํามาวางแผนการดําเนนิ ชวี ิตใหสอดคลองกบั สภาพอากาศ เชน การเลอื กชว งเวลาในการเพาะปลกู ใหสอดคลอ งกบั ฤดูกาล การ เตรยี มพรอ มรับมอื สภาพอากาศแปรปรวน

สาระโลก ดาราศาสตร และอวกาศ เขาใจสมดลุ พลงั งานของโลก การหมนุ เวียนของอากาศบนโลก การหมนุ เวยี นของนํ้าในมหาสมทุ ร การเกดิ เมฆ การเปล่ียนแปลงภูมิอากาศโลกและผลตอ สิ่งแวดลอ มและส่ิงแวดลอม รวมท้งั การพยากรณอ ากาศ ชั้นมัธยมศกึ ษาปท่ี 5 ภาคเรียนที่ 2 ชั้น ผลการเรียนรู สาระการเรยี นรเู พ่ิมเตมิ ม.5 1. อธบิ ายปจ จยั สําคัญท่ีมีผลตอ การรับ *บรเิ วณตางๆ ของโลกไดรบั พลงั งานจากดวงอาทิตยใ นรปู ของคลืน่ และคายพลังงานจากดวงอาทิตย แมเ หล็กไฟฟาในปรมิ าณทแี่ ตกตา งกัน เนอื่ งจากโลกมสี ณั ฐานคลา ยทรง แตกตา งกนั และผลทม่ี ตี อ อณุ หภมู ิ กลมและแกนหมุนโลกเอยี งทาํ มุมกบั แนวต้ังฉากกับระนาบ อากาศในแตละบรเิ วณของโลก การโคจรของโลกรอบดวงอาทติ ย สง ผลตอการตกกระทบของรงั สดี วง 2. อธิบายกระบวนการท่ที ําใหเ กิดสมดุล อาทิตย ซง่ึ สวนทีผ่ า นเขามาในชนั้ บรรยากาศจนถึงพน้ื ผิวโลก จะเกิด พลังงานของโลก กระบวนการสะทอน ดูดกลืน และถา ยโอนพลงั งาน แลว ปลดปลอยกลบั สู อวกาศแตกตางกนั เน่อื งจากปจจัยตาง ๆ เชน ลักษณะของพื้นผวิ ชนิด และปรมิ าณของแกส เรอื นกระจก ละอองลอย และเมฆ ทําใหพื้นผวิ โลกแต ละบริเวณมอี ุณหภมู อิ ากาศแตกตางกัน * พลงั งานจากดวงอาทิตยโ ดยเฉลี่ยท่โี ลกไดรบั เทา กับพลงั งานเฉลยี่ ท่ีโลกปลดปลอ ยกลับสอู วกาศ ทําใหเ กดิ สมดุลพลงั งานของโลก สง ผลให อณุ หภูมิเฉล่ยี ของพ้ืนผวิ โลกในแตล ะปคอ นขา งคงที่ 3. อธบิ ายผลของแรงเนอ่ื งจากความ * การหมนุ เวียนของอากาศเกิดขน้ึ จากความกดอากาศที่แตกตา งกัน แตกตา งของความกดอากาศ แรงคอริ ออลิส แรงสศู นู ยกลาง และแรงเสียด ระหวา งสองบรเิ วณ โดยอากาศเคลือ่ นท่จี ากบรเิ วณทม่ี คี วามกดอากาศสูง ไปยงั บรเิ วณทม่ี ีความกดอากาศตาํ่ ซงึ่ จะเห็นไดชัดเจนในการเคลอ่ื นท่ีของ ทานท่ีมตี อการหมนุ เวยี นของอากาศ อากาศในแนวราบและเม่ือพิจารณาในการเคล่ือนท่ีของอากาศในแนวด่ิง จะพบวาอากาศเหนือบริเวณความกดอากาศต่าํ จะมีการยกตวั ขนึ้ ขณะท่ี อากาศเหนือบริเวณความกดอากาศสงู จมตวั ลง โดยการเคลอ่ื นที่ของ อากาศทงั้ ในแนวราบและแนวดิง่ นี้ ทาํ ใหเกดิ เปนการหมุนเวียนของอากาศ * การหมุนรอบตัวเองของโลกจะทาํ ใหเ กิดแรงคอรอิ อลสิ ซึ่งมใี หท ศิ ทางการเคลอ่ื นท่ขี องอากาศเบนไป โดยอากาศที่เคล่อื นท่ใี นบรเิ วณซกี โลก เหนอื จะเบนไปทางขวาจากทศิ ทางเดิม สวนบรเิ วณซีกโลกใตจ ะเบนไป ทางซา ยจากทิศทางเดิม เชน ลมคา และมรสุม * แรงสศู ูนยก ลางซง่ึ ทําใหเ กิดการหมุนของลม เชน พายหุ มุนเขตรอ น ทอรน าโด พายุงวงชา ง และแรงตา นการเคลอื่ นทีข่ องวัตถุ หรือแรงเสียด ทานสง ผลตออัตราเรว็ ลม เชน พายุไตฝุน เมอ่ื เคล่ือนตัวเขาสูชายฝง จะลด ระดบั ความรนุ แรงลงเปน พายุโซนรอนหรือดีเพรสชัน่ 4. อธิบายการหมนุ เวยี นของอากาศ *แตละบรเิ วณของโลกมีความกดอากาศแตกตางกนั ประกอบกับอิทธพิ ล จากการหมุนรอบตัวเองของโลกทําใหอ ากาศในแตล ะซกี โลกเกดิ การ ตามเขตละตจิ ดู และผลที่มีตอ หมุนเวียนของอากาศตามเขตละติจดู แบง ออกเปน 3 แถบ โดยแตละแถบ ภูมิอากาศ มีภูมิอากาศแตกตางกัน ไดแก - การหมนุ เวยี นแถบข้ัวโลกมีภูมอิ ากาศแบบหนาวเยน็ - การหมนุ เวียนแถบละตจิ ูดกลางมภี ูมอิ ากาศแบบอบอุน

ชนั้ ผลการเรียนรู สาระการเรียนรเู พ่มิ เตมิ - การหมุนเวียนแถบเขตรอนมภี ูมิอากาศแบบรอนชืน้ * บริเวณรอยตอ ของการหมนุ เวียนอากาศแตล ะแถบละติจดู จะมลี กั ษณะ ลมฟา อากาศที่แตกตา งกนั เชน บรเิ วณใกลศ ูนยส ูตรมปี ริมาณหยาดนา้ํ ฟา เฉลย่ี สูงกวาบริเวณอ่นื บรเิ วณละตจิ ดู 30 องศา มอี ากาศแหงแลง สว น บริเวณละตจิ ูด 60 องศา อากาศมคี วามแปรปรวนสูง 5. อธบิ ายปจ จยั ทีท่ ําใหเกดิ การแบงชน้ั * นํ้าในมหาสมุทรมีอณุ หภมู ิและความเค็มของน้าํ แตกตางกันในแตละ นาํ้ ในมหาสมุทร บริเวณ และแตล ะระดับความลกึ ซง่ึ หากพิจารณามวลนา้ํ ในแนวดงิ่ และใช อุณหภมู ิเปน เกณฑ จะสามารถแบง ชน้ั น้ําไดเปน 3 ช้นั คอื นํา้ ชน้ั บน นาํ้ ชัน้ เทอรโ มไคลน และนาํ้ ชน้ั ลา ง 6. อธิบายปจจยั ทีท่ ําใหเกดิ การ * การหมุนเวยี นของกระแสน้ําผิวหนา ในมหาสมทุ รไดรบั อทิ ธิพลจากการ หมุนเวียนของน้าํ ในมหาสมุทรและ หมุนเวยี นของอากาศในแตล ะแถบละติจูดเปน ปจจัยหลกั ประกอบกบั รูปแบบการหมุนเวยี นน้าํ ในมหาสมุทร แรงคอรอิ อลสิ ทาํ ใหบรเิ วรซกี โลกเหนือมกี ารไหลเวยี นของกระแสนํา้ ผิวหนา ในทศิ ทางตามเขม็ นาฬกิ า และทวนเขม็ นาฬิกาในซีกโลกใต ซงึ่ กระแสนํา้ ผวิ หนา ในมหาสมุทรมีท้งั กระแสนาํ้ อุนและกระแสนํ้าเยน็ สว นการหมุนเวยี น กระแสนํ้าลึกเปนการหมุนเวยี นของนํา้ ช้นั ลาง เกิดจากความแตกตางของ อณุ หภมู ิและความเค็มของนา้ํ โดยกระแสนา้ํ ผิวหนาและกระแสนํา้ ลึกจะ หมนุ เวยี นตอเน่ืองกัน 7. อธบิ ายผลของการหมุนเวยี นของน้ําใน * การหมุนเวียนอากาศและนาํ้ ในมหาสมุทร สง ผลตอ ลักษณะอากาศ มหาสมุทรที่มีตอลักษณะลมฟาอากาศ สิ่งมชี วี ติ และส่งิ แวดลอม แตกตางกันไป เชน การเกิดนาํ้ ผดุ นา้ํ จม จะ สิ่งมีชวี ติ และสิ่งแวดลอ ม สง ผลตอความอดุ มสมบูรณข องชายฝง เชน กระแสนาํ้ อุนกัลฟสตรมี ทที่ ํา ใหบ างประเทศในทวีปยโุ รปไมห นาวเย็นจนเกินไปนกั และเมือ่ การ หมุนเวียนอากาศและน้าํ ในมหาสมทุ รแปรปรวน ทาํ ใหเ กิดผลกระทบตอ สภาพลมฟา อากาศ เชน ปรากฏการณเ อลนโี ญและลานญี า ซ่งึ เกดิ จาก ความแปรปรวนของลมคาและสง ผลตอสภาพลมฟา อากาศของประเทศท่ี อยบู ริเวณมหาสมทุ รแปซฟิ ก รวมถงึ บริเวณอื่นๆ บนโลก ม.5 8. อธิบายความสัมพนั ธระหวา ง * เสถยี รภาพอากาศ หมายถึง สภาวะของบรรยากาศทช่ี วยสงเสรมิ หรอื เสถยี รภาพอากาศและการเกดิ เมฆ ยบั ย้งั ใหกอ นอากาศเคลือ่ นที่ข้นึ ลงในแนวดง่ิ ในกรณีทก่ี อนอากาศมี อุณหภูมติ ่าํ กวา อุณหภูมิของอากาศท่ีอยโู ดยรอบ กอ นอากาศนัน้ จะไม สามารถยกตัวสูงข้นึ ไดมากนักและจมตัวกลับสูท่เี ดมิ เรยี กวา อากาศมี เสถยี รภาพ จะพบสภาวะอากาศแจมใส เมฆนอยหรือปราศจากเมฆ สวน สภาวะอากาศไมมเี สถยี รภาพน้ันอณุ หภมู ิกอนอากาศจะสูงกวา อุณหภมู ิ ของอากาศโดยรอบทาํ ใหกอ นอากาศยกตัวขน้ึ อยา งรวดเรว็ เกดิ เมฆใน แนวตั้ง เชน เมฆควิ มูโลนมิ บัส 9. อธิบายการเกิดแนวปะทะอากาศแบบ * แนวปะทะอากาศเกิดจากการเคลือ่ นทปี่ ะทะกันของกอนอากาศ ตาง ๆ และลกั ษณะลมฟา อากาศที่ ท่ีสมบตั ิตางกันต้ังแตสองกอนข้นึ ไป แนวปะทะอากาศแบงออกได เกยี่ วขอ ง 4 รปู แบบ คอื แนวปะทะอากาศอนุ ซึง่ มักพบเมฆแผน เชน เมฆซีรรสั อัลโตสเตรตสั เกิดฝนกระจายเปนบริเวณกวา ง แนวปะทะเยน็ เกดิ เมฆ

ชน้ั ผลการเรยี นรู สาระการเรียนรูเพมิ่ เตมิ กอ น เชน เมฆควิ มโู ลนิมบสั ทําใหอ ากาศแปรปรวนเกดิ ฝนฟา คะนอง แนวปะทะอากาศรวม เกดิ เมฆควิ มโู ลนิมบัสทส่ี งผลตอ การเกดิ พายุฝน แนวปะทะอากาศคงท่ี จะ มีลกั ษณะอากาศแจม ใสจนถึงมเี มฆบางสว น และอาจสง ผลใหเกดิ แนว ปะทะอากาศแบบอืน่ ตอไปได 10. อธิบายปจ จัยตางๆ ท่ีมผี ลตอ * โลกไดรบั พลงั งานจากดวงอาทติ ย โดยปริมาณพลงั งานเฉล่ยี ท่ีโลกไดรบั การเปลีย่ นแปลงภูมอิ ากาศโลก เทากับพลังงานเฉลี่ยทีโ่ ลกปลดปลอยกลับสอู วกาศ ทําใหเ กิดสมดลุ พลังงาน พรอมยกตวั อยางขอ มูลสนบั สนนุ โลก สง ผลใหอ ณุ หภูมเิ ฉลย่ี ของโลกในแตละปค อ นขา งคงที่และมีลักษณะ ภูมิอากาศทีไ่ มเ ปลี่ยนแปลงไป หากสมดุลพลังงานของโลกเกดิ การ เปล่ยี นแปลง จะทําใหอณุ หภมู ิเฉล่ียของพนื้ ผวิ โลกและภมู อิ ากาศเกดิ การ เปลยี่ นแปลงได โดยมปี จจัยหลายประการ ทั้งปจ จยั ที่เกดิ ขน้ึ ตามธรรมชาติ และปจจยั ทเ่ี กดิ จากกจิ กรรมของมนษุ ย เชน การเปลย่ี นแปลงความรขี อง วงโคจรโลกรอบดวงอาทิตย การเปลยี่ นแปลงมมุ เอยี งของแกนหมนุ โลกและ การหมุนควงแกนหมนุ โลก รวมทง้ั ชนิดและปริมาณของละอองลอย เมฆ และแกสเรือนกระจก ซ่งึ มขี อ มลู สนับสนุนการเปลย่ี นแปลงอณุ หภูมิของโลก ตัง้ แตอ ดีตถงึ ปจจุบันท่ไี ดจ ากการวเิ คราะหหลักฐานตา ง ๆ เชน แกนน้ําแขง็ ม.5 11. วเิ คราะหแ ละอธิบายเหตุการณท ีเ่ ปน * การเปลี่ยนแปลงภมู ิอากาศโลกอาจสงผลกระทบตอ สิ่งมีชีวติ และ ผลจากการเปลยี่ นแปลงภูมอิ ากาศ สง่ิ แวดลอม เชน การเพ่มิ ข้นึ ของอุณหภูมิเฉลีย่ โลก การหลอมเหลวของ โลก และนาํ เสนอแนวปฏิบัตขิ อง นํ้าแข็งข้วั โลก การเพม่ิ ขึน้ ของระดับนํ้าทะเล การเปลีย่ นแปลงของระบบ มนษุ ยท ม่ี ีสว นชวยในการชะลอการ นเิ วศทัง้ ทางบกและทางทะเล * มนุษยอ าจมสี วนชว ยในการชะลอการเปลี่ยนแปลงภมู ิอากาศโลกไดโ ดย เปลีย่ นแปลงภูมอิ ากาศโลก การลดปจจยั ที่ทาํ ใหเ กดิ การเปลย่ี นแปลงสมดลุ พลังงานทเ่ี กดิ จากการ กระทําของมนุษย 12. แปลความหมายสญั ลักษญ ลมฟา * แบบแสดงขอมูลของสถานตี รวจอากาศผวิ พ้นื เปน การแสดงขอมูลตรวจ อากาศบนแผนท่อี ากาศ อากาศทีแ่ สดงในรูปสัญลกั ษณหรอื ตวั เลขท่ีปรากฏบนแผนทอี่ ากาศ เชน อุณหภูมิ ความชน้ื ความกดอากาศ ความเรว็ และทิศทางลม ปรมิ าณและ ชนิดของเมฆ ทําใหทราบลกั ษณะอากาศ ณ สถานีนน้ั ๆ ในเวลาท่ีมกี าร ตรวจวดั เมอ่ื นาํ ขอ มูลของสถานตี รวจอากาศผิวพ้นื มาแสดงในแผนที่ อากาศทาํ ใหส ามารถวิเคราะหล กั ษณะอากาศในบรเิ วณกวางได เชน บรเิ วณความกดอากาศสงู หยอยความกดอากาศตาํ่ พายุหมนุ เขตรอน รอ ง ความกดอากาศตํ่า 13. วเิ คราะห และคาดการณลักษณะลม * การแปลความหมายสัญลักษณท ีป่ รากฏบนแผนท่ีอากาศ รว มกบั ขอมูล ฟา อากาศเบื้องตน จากแผนทอ่ี ากาศ สารสนเทศอ่ืน ๆ เชน โปรแกรมประยุกตเ ก่ียวกบั การพยากรณอากาศ และ ขอมลู สารสนเทศอ่นื ๆ เพ่อื เรดารตรวจอากาศ ภาพถายดาวเทยี ม และคา ทางสถิติ สามารถนํามา วางแผนในการประกอบอาชพี และ วเิ คราะหร ูปแบบคาดการณ การเกดิ และการเปล่ียนแปลงปรากฏการณ การดําเนินชวี ิตใหสอดคลอ งกบั สภาพ ทางลมฟาอากาศในชว งเวลาตาง ๆ ซง่ึ สามารถนาํ มาวางแผนการดาํ เนนิ ลมฟา อากาศ ชีวิตใหส อดคลองกับสภาพอากาศ เชน การเลือกชวงเวลาในการเพาะปลกู ใหส อดคลองกับฤดูกาล การเตรยี มพรอมรบั มอื สภาพอากาศแปรปรวน

สาระโลก ดาราศาสตร และอวกาศ 3. เขาใจองคประกอบ ลักษณะ กระบวนการเกิด และวิวัฒนาการของเอกภพ กาแล็กซี ดาวฤกษ และระบบสุรยิ ะ ความสมั พนั ธข องดาราศาสตรกับมนษุ ยจากการศึกษาตาํ แหนง ดาวบนทรงกลมฟา และปฏสิ ัมพันธภายในระบบสุ ริยะ รวมทั้งการประยุกตใชเ ทคโนโลยอี วกาศในการดํารงชีวติ ช้นั มธั ยมศกึ ษาปที่ 6 ภาคเรียนที่ 1 ผลการเรียนรู สาระการเรยี นรูเพ่มิ เตมิ 1. อธบิ ายการกาํ เนดิ และการ * ทฤษฎกี าํ เนดิ เอกภพท่ียอมรับในปจจุบัน คอื ทฤษฎบี ิกแบง ระบวุ า เอกภพเริ่มตน เปลีย่ นแปลงพลงั งาน สสาร ขนาด จากบกิ แบงทเ่ี อกภพมขี นาดเล็กมาก และมอี ุณหภูมสิ งู มาก ซึ่งเปน จุดเริม่ ตนของเวลา และวิวฒั นาการของเอกภพ โดยหลงั เกดิ บกิ แบง เอกภพเกิดการขยายตัวอยา งรวดเร็ว อุณหภมู ิของเอกภพหลงั เกดิ บกิ แบง มีอุณหภูมิลดลง มีสสารคงอยูในรูปอนุภาคและปฏิกริ ิยานุภาคหลายชนิด และมี ในชว งเวลาตา งๆ ตามววิ ฒั นาการ วิวฒั นาการตอเนอ่ื งจนถึงปจ จุบัน ซง่ึ มเี นบิวลา กาแล็กซี ดาวฤกษ และระบบสุ ริยะ เปน สมาชิกบางสวนของเอกภพ ของเอกภพ 2. อธิบายหลกั ฐานทส่ี นบั สนุน * หลักฐานสําคัญที่สนับสนนุ ทฤษฎีบิกแบง คอื การขยายตวั ของเอกภพ ซ่งึ อธบิ ายดว ย ทฤษฎบี ิกแบง จากความสัมพันธ กฎฮบั เบลิ โดยใชค วามสัมพนั ธร ะหวา งความเร็วแนวรัศมีและระยะทางของกาแล็กซีที่ เคล่อื นที่หา งออกจากโลก และหลกั ฐานอกี ประการ คอื การคน พบไมโครเวฟพื้นหลังที่ ระหวางความเร็วกับระยะทางของ กาแลก็ ซี รวมท้งั ขอมลู การคนพบ กระจายตวั อยางสมํา่ เสมอทุกทศิ ทาง และสอดคลอ งกบั อุณหภูมิเฉลี่ยของอวกาศ มี ไมโครเวฟพ้นื หลังจากอวกาศ คาประมาณ 2.73 เคลวิน 3. อธิบายโครงสรา งและ * กาแลก็ ซี ประกอบดวยดาวฤกษจ าํ นวนหลายแสนลานดวง ซึ่งอยกู ันเปนระบบ องคประกอบของกาแลก็ ซที าง ของดาวฤกษ นอกจากน้ี ยงั ประกอบดวยเทหฟาอนื่ เชน เนบิวลา และสสาร ชางเผือก และระบตุ าํ แหนงของ ระหวางดาว โดยองคประกอบตา ง ๆ ภายในของกาแล็กซอี ยูรวมกนั ดวยแรงโนม ระบบสุรยิ ะพรอมอธิบายเช่อื มโยง ถว ง กับการสงั เกตเหน็ ทางชา งเผอื กของ * กาแลก็ ซมี รี ูปรา งแตกตา งกนั โดยระบบสรุ ิยะอยูในกาแล็กซีทางชางเผือกซึ่ง คนบนโลก เปน กาแล็กซกี งั หันแบบมีคาน มโี ครงสราง คอื นิวเคลียส จานและฮาโล ดาว ฤกษจ าํ นวนมากอยใู นบรเิ วณนวิ เคลยี สและจาน โดยมีระบบสรุ ิยะอยูห างจากจุด ศนู ยก ลางของกาแล็กซีทางชางเผอื ก ประมาณ 30,000 ปแสง ซ่ึงทางชา งเผอื กที่ สงั เกตเหน็ ในทอ งฟาเปนบรเิ วณหนึง่ ของกาแล็กซีทางชางเผือกในมมุ มองของคน บนโลก แถบฝา สีขาวจาง ๆ ของทางชางเผือก คอื ดาวฤกษท อี่ ยูอยางหนาแนน ในกาแลก็ ซีทางชา งเผอื ก 4. อธบิ ายกระบวนการเกิดดาวฤกษ * ดาวฤกษส ว นใหญอ ยูรวมกันเปนระบบดาวฤกษ คอื ดาวฤกษทอ่ี ยูรวม กัน โดยแสดงการเปลย่ี นแปลงความ ดัน ตง้ั แต 2 ดวงขึน้ ไป ดาวฤกษเ ปน กอนแกสรอนขนาดใหญ เกิดจากการยบุ ตัวของ อุณหภูมิ ขนาด จากดาวฤกษกอ น กลุม สสารในเนบวิ ลาภายใตแ รงโนมถวง ทาํ ใหบ างสวนของเนบวิ ลามีขนาดเล็ก เกิดจนเปนดาวฤกษ ลง ความดันและอุณหภูมิเพิม่ ขน้ึ เกิดเปนดาวฤกษก อนเกิด เม่ืออุณหภูมทิ ่แี กน สูงขนึ้ จนเกิดปฏกิ ริ ิยาเทอรม อนวิ เคลยี ร ดาวฤกษก อนเกิดจะกลายเปนดาวฤกษ ดาวฤกษอ ยใู นสภาพสมดลุ ระหวางแรงดนั กบั แรงโนม ถว งซึ่งเรยี กวา สมดุลอทุ ก สถิต จงึ ทาํ ใหดาวฤกษม ขี นาดคงทเ่ี ปน เวลานานตลอดชวงชีวติ ของดาวฤกษ

ผลการเรยี นรู สาระการเรียนรเู พิม่ เตมิ 1. อธบิ ายกระบวนการสราง * ปฏิกริ ยิ าเทอรมอนิวเคลยี ร เปนปฏกิ ริ ยิ าหลักของกระบวนการสรา งพลังงาน พลังงานของดาวฤกษแ ละผลที่ ของดาวฤกษ ทาํ ใหเกดิ การหลอมนวิ เคลยี สของไฮโดรเจนเปน นิวเคลียสฮเี ลียมที่ เกดิ ขึน้ โดยวิเคราะหป ฏิกิรยิ าลกู โซ แกนของดาวฤกษ ซึง่ มี 2 กระบวนการ คือ ปฏกิ ริ ิยาลูกโซโปรตอน-โปรตอน โปรตอน-โปรตอน และวฏั จกั ร และวัฏจักรคารบ อน ไนโตรเจน ออกซเิ จน คารบอน ไนโตรเจน ออกซเิ จน 2. ระบุปจ จยั ทีส่ งผลตอความสอ ง * ความสองสวา งของดาวฤกษเปนพลงั งานจากดาวฤกษที่ปลดปลอยออกมาใน สวางของดาวฤกษ และอธิบาย เวลา 1 วินาทตี อหนว ยพ้ืนที่ ณ ตาํ แหนง ของผสู งั เกต แตเ นือ่ งจากตาของมนุษย ความสัมพันธร ะหวางความสองสวาง ไมต อบสนองตอ การเปลย่ี นแปลงความสองสวา งทมี่ ีคานอ ย ๆ จึงกําหนดคา การ กับโชตมิ าตรของดาวฤกษ เปรียบเทยี บความสองสวา งของดาวฤกษด ว ยคา โชติมาตร ซึง่ เปนการแสดงระดับ ความสอ งสวางของดาวฤกษ (หรอื เทหฟ า อืน่ ) ณ ตาํ แหนงของผูสงั เกต 3. อธิบายความสัมพันธระหวา งสี * สขี องดาวฤกษส มั พนั ธกับอณุ หภูมผิ ิว ซ่ึงนักดาราศาสตรใ ชดัชนสี ีในการแบง อุณหภูมิผิว และสเปกตรมั ของ ชนิดสเปกตรมั ของดาวฤกษ และใชสเปกตรัมในการจาํ แนกชนดิ ของดาวฤกษ ดาวฤกษ 4. อธบิ ายวิธกี ารหาระยะทางของ * การหาระยะทางของดาวฤกษท่ีมรี ะยะทางหา งจากโลกไมเ กิน 100 พารเ ซก มี ดาวฤกษด วยหลักการแพรัลแลกซ วธิ กี ารทีส่ ําคญั คือ วิธีแพรลั แลกซ โดยวัดมมุ แพรลั แลกซข องดาวฤกษ เม่ือโลก และคาํ นวณระยะทางของดาวฤกษ เปลี่ยนตําแหนง ไปในวงโคจร ทาํ ใหต ําแหนง ปรากฏของดาวฤกษเ ปลี่ยนไปเม่ือ เทียบกบั ดาวฤกษอางองิ 5. อธิบายโครงสรางของดวงอาทติ ย * ดวงอาทติ ยม ีโครงสรา งภายในแบงเปน แกน เขตการแผร ังสี และเขตการพา การเกิดลมสุริยะพายุสุริยะ แ ละ ความรอน และมีช้นั บรรยากาศอยเู หนอื เขตพาความรอ น ซง่ึ แบง เปน 3 ช้นั คือ วเิ คราะห นาํ เสนอปรากฏการณหรือ ช้นั โฟโตสเฟยร ชน้ั โครโมสเฟยร และคอโรนา ในชนั้ บรรยากาศของดวงอาทติ ย เหตกุ ารณทเ่ี กย่ี วของกับผลของ ลม มปี รากฏการณส าํ คัญ เชน จุดมืดดวงอาทติ ย การลุกจา ทีท่ ําใหเ กิดลมสรุ ิยะ สุริยะและพายุสุ ริยะที่มี ต อโ ลก และพายุสรุ ิยะซึ่งสง ผลตอโลก * ลมสุรยิ ะ เกิดจากการแพรก ระจายของอนุภาคจากชั้นคอโรนาออกสอู วกา ศ รวมทั้งประเทศไทย ตลอดเวลา อนภุ าคท่หี ลดุ ออกสอู วกาศเปน อนุภาคที่มปี ระจุ ลมสุริยะสง ผลทํา ใหเ กดิ หางของดาวหางท่ีเรืองแสง และช้ไี ปทางทศิ ตรงกันขา มกบั ดวงอา ทิตย และเกิดปรากฏการณแสงเหนือ แสงใต * พายุสรุ ยิ ะ เกดิ จากการปลดปลอ ยอนุภาคมปี ระจุพลงั งานสูงจํานวนมหาศาล มกั เกิดบอ ยครงั้ ในชว งทม่ี ีการลุกจา และในชว งทีม่ ีจดุ มดื ดวงอาทติ ยจํานวนมาก และในบางคร้ังมีการพนก อนม วล คอโรนา พายุสุริยะอาจสงผ ลต อ สนามแมเ หล็กโลก จึงอาจรบกวนระบบการสงกระแสไฟฟา และการสอื่ สาร รวมทง้ั อาจสงผลตอ วงจรอเิ ล็กทรอนกิ สข องดาวเทยี ม นอกจากนน้ั มักทาํ ใหเกิด ปรากฏการณแสงเหนอื แสงใตทีส่ ังเกตไดชดั เจน

ผลการเรยี นรู สาระการเรยี นรูเ พิม่ เติม 6. สรางแบบจาํ ลองทรงกลมฟา * ทรงกลมฟา เปนทรงกลมสมมติขนาดใหญที่มรี ัศมีอนันต มจี ุดศูนยก ลางของ สังเกต และเชอ่ื มโยงจุดและเสนสําคญั โลกเปนจุดศนู ยกลางของทรงกลมฟา มีดวงดาวและเทหฟ า ตาง ๆปรากฏอยู ของแบบจําลองทรงกลมฟากบั ทอ งฟา บนผวิ ของทรงกลมฟาน้ี การระบพุ ิกดั ของดวงดาวและเทหฟาตาง ๆ บนทรง จรงิ และอธบิ ายการระบุพกิ ดั ของดาว กลมฟาตามระบบท่สี ําคญั ไดแก ในระบบขอบฟา และระบบศนู ยสูตร ­ ระบบขอบฟา เปน ระบบท่อี างอิงจากตาํ แหนงผูส ังเกตบนโลก โดย ระบพุ กิ ัดเปนมมุ ทศิ และมุมเงย อางองิ กับทิศเหนอื และเสนขอบฟาของผสู งั เกต ­ ระบบศูนยส ูตร เปน ระบบท่อี างอิงกับเสน ศูนยส ตู รฟาและจุดวิษุวตั ระบพุ กิ ัดเปนไรตแอสเซนชนั และเดคลิเนชนั 7. สังเกตทองฟา และอธิบายเสน ทาง * โลกหมนุ รอบตัวเองจากทางทิศตะวันตกไปทางทิศตะวนั ออก ทําใหเกิด การข้ึน การตกของดวงอาทิตยแ ละ ปรากฏการณขน้ึ ตกของดวงอาทติ ยและดวงดาวในรอบวัน ซ่ึงเสนทางปรากฏ ดาวฤกษ ของการขน้ึ การตกของดวงอาทิตยจ ะเปลย่ี นแปลงตามวนั เวลาและตาํ แหนง ละตจิ ูดของผูสงั เกต สวนเสนทางปรากฏของการขึน้ การตกของดาวฤกษ จะ เปลย่ี นแปลงตามละติจดู ของผสู งั เกต 8. อธิบายเวลาสุรยิ คติปรากฏ โดย * การกาํ หนดเวลาสุรยิ คตจิ ะเทียบกบั ดวงอาทิตย โดยเวลาสุรยิ คตมิ ีทงั้ เวลา รวบรวมขอมลู และเปรยี บเทยี บเวลา สุรยิ คตปิ รากฏ และเวลาสรุ ิยคติปานกลาง ขณะที่ดวงอาทติ ยผ า นเมรเิ ดยี นของ * เวลาสรุ ิยคตปิ รากฏ เปนเวลาทไ่ี ดจากการสงั เกตดวงอาทิตยจ รงิ ที่เคลื่อนท่ี ผูส ังเกตในแตล ะวนั อยูบนทองฟาของผูสังเกต ชวงเวลาระหวางการเห็นจุดศูนยก ลางของดวง อาทติ ยผ านเมรเิ ดียนครงั้ แรกถึงครั้งถดั ไป เรยี กวา 1 วัน สรุ ิยคติปรากฏ 9. อธบิ ายเวลาสรุ ิยคติปานกลาง และ * เวลาสุริยคติปานกลางกําหนดโดยใหมีดวงอาทิตยสมมติเคลอื่ นท่บี นเสน การเปรียบเทียบเวลาของแตละเขต ศูนยส ูตรฟาดวยอัตราเร็วสมํา่ เสมอ ชวงเวลาระหวา งการเห็นจุดศนู ยกลาง เวลาบนโลก ของดวงอาทิตยผานเมรเิ ดยี นคร้งั แรกถึงครงั้ ถดั ไป เรยี กวา 1 วัน สรุ ิยคติปาน กลาง ซึ่งยาว 24 ช่ัวโมง 0 นาที 0 วินาที เวลาสุรยิ คติปานกลางกรนี ิชเปน เวลา สุริยคติปานกลางทใ่ี ชเ มรเิ ดียนของหอดูดาวกรีนชิ ในประเทศอังกฤษเปน ตัวกาํ หนด ซึ่งนาํ มาใชก าํ หนดเขตเวลามาตรฐานสากลของตําแหนง อ่นื ๆ บน โลก

ผลการเรยี นรู สาระการเรยี นรเู พิม่ เตมิ 10. อธิบายมมุ หา งทส่ี ัมพันธกับ * โลกและดาวเคราะหทกุ ดวงหมุนรอบตัวเองและโคจรรอบดวงอาทิตยจากทิศ ตําแหนงในวงโคจร และอธิบาย ตะวันตกไปทางทิศตะวันออก หรอื ทศิ ทวนเข็มนาฬกิ าจากมุมมองดา นบน คนบนโลก เชอื่ มโยงกับตาํ แหนง ปรากฏของ จะสังเกตเหน็ ดาวเคราะหม ตี ําแหนง ปรากฏแตกตางกนั ในชวงวนั เวลาตาง ๆ เพราะ ดาวเคราะหท สี่ ังเกตไดจ ากโลก ดาวเคราะหมมี ุมหา งท่ีแตกตางกัน * มมุ หางของดาวเคราะห คือ มมุ ระหวางเสน ตรงท่เี ชือ่ มระหวางโลกกับดาวเคราะห กับเสน ตรงทเ่ี ช่ือมระหวางโลกกบั ดวงอาทติ ย เมือ่ วดั บนเสน สุรยิ วิถีโดยดาวเคราะห อาจอยูหางจากดวงอาทิตยไปทางทิศตะวันออก หรือทางทิศตะวันตก ซึง่ มี การเรยี กช่อื ตามตําแหนงของดาวเคราะหใ นวงโคจรขนาดของมมุ หาง และทิศทาง ของมุมหาง * ดาวเคราะหท ่ีมมี ุมหา งตา งกันจะมีตําแหนง ปรากฏบนทองฟาแตกตางกัน โดย ตําแหนง ปรากฏของดาวเคราะหวงในจะอยใู กลข อบฟา ในชวงเวลาใกลรงุ หรือเวลา หวั คา่ํ สวนตาํ แหนงปรากฏของดาวเคราะหว งนอกจะสามารถเหน็ ไดใ นชวงเวลาอื่น ๆ นอกจากน้ี มมุ หา งยงั สามารถนาํ มาอธิบายปรากฏการณท างดาราศาสตร เชน ดาว เคยี งเดือน ดาวเคราะหชุมนมุ ดาวเคราะหผ า นหนาดวงอาทิตย 11. สืบคนขอ มลู อธิบายการ * มนษุ ยใ ชเ ทคโนโลยีอวกาศในการศกึ ษา เพ่อื ขยายขอบเขตความรดู าน สํารวจอวกา ศ โดยใชกล อง วทิ ยาศาสตร และในขณะเดียวกันมนุษยไดน าํ เทคโนโลยอี วกาศมาใชป ระโยชนใ น โทรทรรศนใ นชว งความยาวคล่นื ดา นตา ง ๆ เชน วสั ดุศาสตร อาหาร การแพทย ตางๆ ดาวเทียม ยานอวกาศ * นกั วิทยาศาสตรไดสรา งกลองโทรทรรศน เพือ่ ศึกษาแหลง กําเนดิ ของรังสีหรือ สถา นี อวกา ศ และ นํ าเสนอ อนุภาคในอวกาศในชวงความยาวคลืน่ ตาง ๆ ไดแ ก คล่นื วทิ ยุ ไมโครเวฟ อนิ ฟราเรด แนวคิดการนําความรูทางดา น แสง อลั ตราไวโอเลต และรังสเี อก็ ซ เทคโนโลยีอวกาศ มาประยุกตใช * ยานอวกาศ คอื ยานพาหนะที่นํามนุษยหรอื อุปกรณทางดาราศาสตรขน้ึ ไปสู ในชวี ติ ประจาํ วนั หรอื ในอนาคต อวกาศ เพือ่ สาํ รวจหรอื เดินทางไปยงั ดาวดวงอืน่ สว นสถานอี วกาศ คือ 12. สบื คนขอ มูล ออกแบบ และ หองปฏบิ ตั กิ ารลอยฟา ที่โคจรรอบโลก ใชใ นการศกึ ษาวจิ ยั ทางวิทยาศาสตรใ นสาขา นาํ เสนอกิจกรรมการสังเกตดาว ตา งๆ ในสภาพไรน ้ําหนัก บนทองฟาดวยตาเปลา และ/ * ดาวเทียม คอื อปุ กรณท ีใ่ ชใ นการสํารวจวตั ถุทอ งฟา และนาํ มาประยุกตใชใ นดาน หรือกลอ งโทรทรรศน ตางๆ เชน การสื่อสารโทรคมนาคม การระบุตาํ แหนงบนโลก การสํารวจทรัพยากร ธรรมชาติ อตุ ุนยิ มวิทยา โดยดาวเทยี มมีหลายประเภทสามารถแบงไดต ามเกณฑวง โคจรและการใชง าน

สาระโลก ดาราศาสตร และอวกาศ 3. เขาใจองคประกอบ ลักษณะ กระบวนการเกิด และวิวัฒนาการของเอกภพ กาแล็กซี ดาวฤกษ และระบบสรุ ิยะ ความสัมพันธข องดาราศาสตรก ับมนุษยจ ากการศกึ ษาตําแหนง ดาวบนทรงกลมฟาและปฏสิ ัมพนั ธภายในระบบสุริยะ รวมทัง้ การประยุกตใชเทคโนโลยอี วกาศในการดาํ รงชวี ติ ชัน้ มธั ยมศกึ ษาปท ่ี 6 ภาคเรยี นท่ี 2 ผลการเรียนรู สาระการเรียนรูเพ่ิมเติม 1. สรา งแบบจาํ ลองทรงกลมฟา * ทรงกลมฟาเปนทรงกลมสมมติขนาดใหญที่มีรัศมีอนันต มีจุด สงั เกต และเชือ่ มโยงจุดและเสน ศูนยกลางของโลกเปนจดุ ศูนยก ลางของทรงกลมฟา มดี วงดาวและเทห สาํ คัญของแบบจาํ ลอง ทรงกลม ฟาตาง ๆ ปรากฏ อยูบนผิวของทรงกลมฟานี้ การระบุพิกัดของ ฟากับทองฟาจริง และอธิบาย ดวงดาวและเทหฟาตา ง ๆ บนทรงกลมฟาตามระบบทีส่ าํ คญั ไดแก การระบุพิกดั ของดาวในระบบ * ระบบขอบฟา เปนระบบท่ีอา งอิงจากตําแหนง ผูสงั เกตบนโลกโดย ขอบฟา และระบบศนู ยสูตร ระบุพิกดั เปนมมุ ทศิ และมุมเงย อางอิงกบั ทิศเหนือและเสน ขอบฟาของ ผสู ังเกต * ระบบศนู ยสตู ร เปนระบบทีอ่ างอิงกับเสนศนู ยสูตรฟา และจุดวิษุวัต ระบุพิกัดเปน ไรตแอสเซนชันกับ และเดคลิเนชนั 2. สังเกตทองฟา และอธบิ าย * โลกหมนุ รอบตวั เองจากทางทิศตะวนั ตกไปทางทศิ ตะวนั ออก ทาํ ให เสนทางการขึน้ การตกของดวง เกิดปรากฏการณการขึน้ การตกของดวงอาทิตยและดวงดาวตา งใน อาทิตยแ ละดาวฤกษ รอบวัน ซ่ึงเสนทางปรากฏของการขึ้น การตกของดวงอาทิตยจะ เปล่ียนแปลงตามวันเวลาและตําแหนงละติจูดของ ผูสังเกต สวน เสนทางปรากฏของการขนึ้ การตกของดาวฤกษจะเปล่ียนแปลง ตามละตจิ ูดของผูส งั เกต 3. อธิบายเวลาสรุ ิยคติปรากฏ * การกําหนดเวลาสุรยิ คติจะเทยี บกับดวงอาทติ ย โดยเวลาสุรยิ คติ มี โดยรวบรวมขอมลู และ ทงั้ เวลาสรุ ิยคตปิ รากฏ และเวลา สรุ ิยคติปานกลาง เปรยี บเทียบเวลาขณะท่ดี วง * เวลาสุริยคติปรากฏ เปนเวลาที่ไดจากการสังเกต ดวงอาทิตยจริงที่ อาทติ ยผ า นเมริเดยี นของ เคลื่อนท่ีอยูบนทองฟาของผูสังเกต ชวงเวลาระหวางการเห็นจุด ผูสงั เกตในแตละวัน ศูนยก ลางของดวงอาทิตย ผานเมรเิ ดยี นครั้งแรกถึงครงั้ ถัดไป เรียกวา 1 วัน สรุ ิยคติปรากฏ

ผลการเรยี นรู สาระการเรยี นรเู พ่มิ เติม 4. อธิบายเวลาสรุ ิยคติปาน * เวลาสรุ ิยคตปิ านกลางกาํ หนดโดยใหมีดวงอาทิตยสมมตเิ คล่อื นท่ีบน กลาง และการเปรียบเทยี บเวลา เสน ศูนยส ตู รฟา ดวยอัตราเร็วสมํ่าเสมอ ชว งเวลาระหวางการเห็นจุด ของแตล ะเขตเวลาบนโลก ศูนยกลาง ของดวงอาทติ ยผา นเมริเดยี นครง้ั แรกถึงครงั้ ถัดไป เรียกวา 1 วันสุรยิ คตปิ านกลาง ซึง่ ยาว 24 ชว่ั โมง 0 นาที 0 วินาที เวลา สุรยิ คตปิ านกลางกรีนซิ เปน เวลาสุริยคตปิ านกลางท่ใี ชเมรเิ ดียนของหอ ดูดาวกรีนิซในประเทศอังกฤษเปนตัวกาํ หนด ซงึ่ นาํ มาใชใ นการกาํ หนด เขตเวลามาตรฐานสากลของตาํ แหนง อ่ืนๆ บนโลก 5. อธบิ ายมมุ หางทส่ี มั พนั ธก ับ * โลกและดาวเคราะหทุกดวงหมุนรอบตัวเองและโคจรรอบดวง ตาํ แหนง ในวงโคจร และ อาทิตยจากทิศตะวันตกไปทางทิศตะวันออก หรือในทิศทวนเข็ม อธบิ ายเช่อื มโยงกับตาํ แหนง นาฬิกาจากมุมมองดานบน คนบนโลกจะสังเกตเห็นดาวเคราะห มี ปรากฏของดาวเคราะหท่สี ังเกต ตาํ แหนงปรากฏแตกตางกนั ในชว งวนั เวลาตางๆ เพระดาวเคราะหมีมุม ไดจ ากโลก หา งทแี่ ตกตางกัน * มมุ หา งของดาวเคราะห คือ มมุ ระหวางเสนตรง ท่เี ช่อื มระหวางโลก กับดาวเคราะหกบั เสนตรงทเ่ี ชือ่ มระหวางโลกกบั ดวงอาทิตย เมอ่ื วัด บนเสน สุริยวถิ ี โดยดาวเคราะหอาจอยูห างจากดวงอาทิตยไปทา งทิศ ตะวันออกหรือทางทศิ ตะวนั ตก ซง่ึ มีการเรียกชื่อตามตําแหนง ของดาว เคราะหในวงโคจร ขนาดของมมุ หางและทิศทางของมุมหา ง * ดาวเคราะหที่มีมุมหางตางกันจะมีตําแหนงปรากฏบนทองฟา แตกตา งกัน โดยตาํ แหนง ปรากฏของดาวเคราะหวงในจะอยูใกลขอบ ฟาในชวงเวลาใกลรงุ หรือเวลาหัวคํ่า สวนตําแหนง ปรากฏของดาว เคราะห วงนอกจะสามารถเห็นไดใ นชวงเวลาอ่ืนๆ นอกจากนมี้ มุ หาง ยังสามารถนาํ มาอธบิ ายปรากฏการณทางดาราศาสตร เชน ดาวเคียง เดือน ดาวเคราะหช ุมนมุ ดาวเคราะหผานหนา ดวงอาทติ ย

ผลการเรยี นรู สาระการเรยี นรูเพิม่ เติม 6. สืบคน ขอมลู อธบิ ายการ * มนุษยใ ชเทคโนโลยีอวกาศในการศึกษาเพื่อขยายขอบเขตควา มรู สํารวจอวกาศ โดยใชกลอง ดา นวิทยาศาสตร และในขณะเดยี วกันมนุษยไ ดน าํ เทคโนโลยีอวกา ศ โทรทรรศนในชวงความยาว คลืน่ ตางๆ ดาวเทียม ยาน มาใชป ระโยชนใ นดา นตาง ๆ เชน วสั ดศุ าสตร อาํ หาร การแพทย อวกาศ สถานีอวกาศ และ * นกั วทิ ยาศาสตรไ ดสรางกลองโทรทรรศนเพ่ือศกึ ษาแหลง กําเนดิ ของ นําเสนอแนวคดิ การนาํ ความรู รังสีหรอื อนภุ าคในอวกาศ ในชวงความยาวคลื่นตา ง ๆ ไดแก คลืน่ วทิ ยุ ทางดานเทคโนโลยีอวกาศมา ประยุกตใชใ นชวี ิตประจาํ วัน ไมโครเวฟ อนิ ฟราเรด แสง อลั ตราไวโอเลต และรงั สีเอ็กซ หรือในอนาคต * ยานอวกาศ คือ ยานพาหนะที่นํามนุษย หรืออุปกรณทางดารา 7. สืบคน ขอมูล ออกแบบและ ศาสตรข ึ้นไปสอู วกาศ เพือ่ สํารวจหรือเดินทางไปยังดาวดวงอื่น สวน นําเสนอกจิ กรรมการสงั เกตดาว บนทองฟา ดว ยตาเปลาและ/ สถานีอวกาศ คือ หองปฏิบัติการลอยฟา ที่โคจรรอบโลก ใชใน หรอื กลองโทรทรรศน การศึกษาวจิ ยั ทางวิทยาศาสตรใ นสาขาตา งๆ ในสภาพไรนาํ้ หนัก * ดาวเทียม คืออุปกรณที่ใชในการสํารวจวัตถุทองฟาและนํามา ประยุกตใชในดานตาง ๆ เชน การสื่อสารโทรคมนาคม การระบุ ตาํ แหนงบนโลก การสํารวจทรัพยากรธรรมชําติ อตุ ุนยิ มวิทยา โดย ดาวเทียมมหี ลายประเภทสามารถแบงไดตามเกณฑว งโคจร และการ ใชง าน