เล่มระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน2563

ก คำนำ คู่มือการปฏิบัติงานระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนของศูนย์การศึกษาพิเศษ ประจาจังหวัด น่าน จัดทาข้ึนโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นแนวทางในการดาเนินงานให้บุคลากรสามารถปฏิบัติงานได้ อย่างเป็นขั้นเป็นตอน มีทิศทางการทางานท่ีตรงกันของครูเก่าและครูใหม่ ฝ่ายบริหารสามารถติดตาม งานได้อย่างชัดเจน การใหบ้ ริการมปี ระสทิ ธิภาพมากข้นึ สง่ ผลใหก้ ารดาเนินงานบรรลตุ ามวตั ถปุ ระสงค์ ท่ีกาหนด ผู้รบั บรกิ ารมีความพงึ พอใจ ขอขอบคุณคณะทางานที่ได้ร่วมกันจัดทาคู่มือการปฏิบัติงาน ของศูนย์การศึกษาพิเศษ ประจาจังหวดั นา่ น ใหเ้ หมาะสมและครอบคลมุ กรอบภาระงานตามโครงสร้างการบรหิ ารศนู ย์การศึกษา พิเศษ ประจาจังหวัดน่าน หวังเป็นอย่างยิ่งว่าคู่มือการปฏิบัติงานระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนนี้จะ อานวยประโยชน์และเป็นแนวทางในการดาเนินงานให้แก่ผู้ท่ีรับผิดชอบ และผู้ท่ีเก่ียวข้องกับการจัด การศกึ ษาสาหรับคนพกิ าร ตลอดจนผทู้ ี่สนใจต่อไป ศนู ย์การศึกษาพิเศษ ประจาจังหวดั นา่ น

ข สำรบัญ หนา้ คานา....................................................................................................................................... ก สารบัญ.................................................................................................................................... ข สารบญั ตาราง.......................................................................................................................... ค สารบัญแผนภาพ..................................................................................................................... ง บทท่ี ๑ บทนา......................................................................................................................... ๑ ความเป็นมาและความสาคญั ................................................................................... ๑ วตั ถปุ ระสงค์............................................................................................................ ๒ ประโยชน์ทค่ี าดวา่ จะไดร้ บั ....................................................................................... ๒ ขอบเขตของคู่มือ..................................................................................................... ๒ คาจากัดความ.......................................................................................................... ๓ ขอ้ ตกลงเบอ้ื งต้น...................................................................................................... ๕ บทที่ ๒ โครงสรา้ งและหนา้ ที่รบั ผดิ ชอบ................................................................................. ๖ โครงสรา้ งของสถานศึกษา........................................................................................ ๖ โครงสร้างระบบดแู ลชว่ ยเหลอื นักเรียน…………………….................................……….. ๗ บทบาทหนา้ ท่ีความรับผิดชอบของสถานศกึ ษา...................................................... ๙ ๔. บทบาทหน้าที่ความรับผดิ ชอบของตาแหนง่ ......................................................... ๑๐ บทท่ี ๓ แผนผังการปฏิบตั ิงาน ๑๑ .......................................................................................... ....... แผนผงั การปฏิบัติงานระบบดูแลช่วยเหลือนักเรยี น.............................................. ๑๑ ข้อควรระวังในการปฏบิ ัติงาน.................................................................................. ๑๒ บทที่ ๔ ขั้นตอนการปฏิบัติ มาตรฐานคณุ ภาพงาน และการตดิ ตามประเมินผล ๑๓ ......................... บทที่ ๕ ปญั หาอุปสรรคและแนวทางการแก้ไข....................................................................... ๑๔ ปญั หาอปุ สรรค........................................................................................................ ๑๘ แนวทางการแกไ้ ข.................................................................................................... ๑๘ ข้อเสนอแนะ............................................................................................................ ๑๘ เอกสารอ้างอิง......................................................................................................................... ๑๙ ภาคผนวก............................................................................................................................... ๒๐ คณะผู้จดั ทา............................................................................................................................

ค สารบญั ตาราง หนา้ ๑๓ ตารางท่ี ๔.๑ แสดงขั้นตอนการปฏิบัติ มาตรฐานคุณภาพงาน และการติดตาม ประเมนิ ผลของการรับสมัครนักเรียน

ง สำรบัญแผนภำพ หน้า ภาพที่ ๒.๑ แสดงผงั โครงสรา้ งการบริหารงานของศูนยก์ ารศกึ ษาพิเศษ ประจาจังหวดั ๖ นา่ น ภาพท่ี ๒.๒ แผนภมู ิการบริหารจดั การวธิ ีปฏบิ ตั งิ านทีเ่ ป็นเลศิ การสรา้ งภูมคิ มุ้ กันและ ๗ ความปลอดภัยให้กับนกั เรียนโดยใชก้ ระบวนการระบบดูแลชว่ ยเหลือ นกั เรยี น ภาพที่ ๒.๓ แสดงผงั โครงสร้างระบบดูแลชว่ ยเหลอื นกั เรยี นศูนยก์ ารศกึ ษาพเิ ศษ ประจา ๘ จงั หวัดนา่ น ภาพที่ ๓.๑ แสดงการปฏิบตั งิ านระบบดแู ลช่วยเหลือ......................................................... ๑๐

บทท่ี ๑ บทนา ๑. ความเปน็ มาและความสาคญั ศูนย์การศึกษาพิเศษ ประจาจังหวัดน่าน เป็นสถานศึกษา สังกัดสานักบริหารงาน การศึกษาพิเศษ สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน กระทรวงศึกษาธิการ มีบทบาทหน้าท่ี จัดและส่งเสริม สนับสนุนการศึกษาในลักษณะศูนย์บริการช่วยเหลือระยะแรกเริ่ม ( Eaely Intervention : EI) และเตรียมความพร้อมของคนพิการเพื่อเข้าสู่ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก โรงเรียนอนุบาล โรงเรียนเรียนรวม โรงเรียนเฉพาะความพิการ ศูนย์การเรียนเฉพาะความพิการ หน่วยงานท่ีเกี่ยวข้อง พัฒนา และฝึกอบรมผู้ดูแลคนพิการ บุคลากรที่จัดการศึกษาสาหรับคนพิการ จัดระบบและส่งเสริม สนับสนุนการจัดทาแผนการจัดการศึกษาเฉพาะบุคคล (Individualization Education Program : IEP) สิ่งอานวยความสะดวก สื่อ บริการ และความช่วยเหลืออ่ืนใดทางการศึกษาสาหรับคนพิการ จัดระบบบริการช่วงเช่ือมต่อสาหรับคนพิการ ให้บริการฟ้ืนฟูสมรรถภาพคนพิการโดยครอบครัวและ ชุมชนด้วยกระบวนการทางการศึกษา เป็นศูนย์ข้อมูล รวมทั้งจัดระบบข้อมูลสารสนเทศด้านการศึกษา สาหรับคนพิการ ตลอดจนจัดระบบสนับสนุนการจัดการเรียนร่วม และประสานงานการจัดการศึกษา สาหรับคนพกิ ารในจังหวดั ศูนย์การศึกษาพิเศษ ประจาจังหวัดน่าน แบ่งโครงสร้างการบริหารงานเป็น 4 กลุ่มงาน ได้แก่ กลุ่มบริหารวิชาการ กลุ่มบริหารงบประมาณ กลุ่มบริหารทั่วไป กลุ่มบริหารงานบุคคล ซึ่งการดาเนินงานตามโครงสร้างการบริหารงานของศูนย์การศึกษาพิเศษ ประจาจังหวัดน่าน จะมีครู และบุคลากรทางการศึกษาท่ีจบการศึกษาจากหลายสาขาวชิ าเป็นผู้ปฏบิ ัติงาน ซ่ึงครูที่จบการศึกษามา จากหลายๆ สาขาวิชาไม่ได้ศึกษาเล่าเรียนเร่ืองการให้บริการช่วยเหลือระยะแรกเร่ิมแก่เด็กพิการของ ศูนย์การศึกษาพิเศษมาก่อน ครูเหล่าน้ีจึงต้องมาศึกษาวิธีการให้บริการช่วยเหลือระยะแรกเริ่มแก่เด็ก พิการจากศูนย์การศึกษาพิเศษท่ีตนเข้าทางาน ซ่ึงต้องใช้เวลาในการศึกษา ลองปฏิบัติเป็นเวลานานจึง จะสามารถให้บริการได้อย่างถูกต้องเหมาะสมและมีประสิทธิภาพ อีกทั้งการให้บริการช่วยเหลือระยะ แรกเริ่มแก่เด็กพิการของศูนย์การศึกษาพิเศษจะมีผู้บริการที่หลากหลายความพิการ หลากหลายระดับ ความรุนแรง ซึ่งมีความแตกต่างระหว่างบุคคลเป็นอย่างมาก ครูจึงต้องศึกษาวิธีการและพัฒนาการ ให้บริการช่วยเหลอื ระยะแรกเร่มิ แก่เด็กพิการอย่างสมา่ เสมอ จากการดาเนินงานท่ีผ่านมา ศูนย์การศึกษาพิเศษ ประจาจังหวัดน่าน พบปัญหาในการ ปรับเปลี่ยนรูปแบบการให้บริการ ประกอบกับมีการโยกย้ายบุคลากรบ่อยคร้ัง บุคลากรส่วนใหญ่เข้า ทางานใหม่ ไมเ่ คยใหบ้ ริการชว่ ยเหลอื ระยะแรกเรม่ิ แก่เด็กพิการ และปฏบิ ตั ิงานในศนู ย์การศกึ ษาพิเศษ ใดมาก่อน ครูเก่ามีจานวนน้อยและภาระงานมากไม่มีเวลาสอนงานให้กับครูใหม่ ครูเก่าบางคนไม่มี ทักษะการสอนงาน ครูเก่าหลายคนมีกระบวนการทางานแตกต่างกัน และอีกทั้งศูนย์การศึกษาพิเศษ ประจาจังหวัดน่าน ไม่สามารถจัดอบรมให้กับครูท่ีเข้ามาทางานใหม่ได้ตลอดทั้งปี จึงทาให้ครูใหม่เกิด ความสับสน ทางานผิดพลาด ใช้เวลาเรียนรู้งานนาน ส่งผลให้เด็กพิการได้รับการบริการท่ีไม่ถูกต้อง เหมาะสม

๒ ศนู ย์การศึกษาพเิ ศษ ประจาจงั หวัดนา่ น จึงไดจ้ ดั สนทนากลุม่ (Focus Group) หาวธิ ีการ สอนงานให้บุคลากรท่เี ขา้ ใหม่เรยี นร้งู านอยา่ งรวดเร็วโดยไม่เกิดความสับสนในการปฏิบัตงิ าน ใหไ้ ด้งาน ท่ีมีคุณภาพเป็นมาตรฐานเดียวกัน และสามารถศึกษาเรียนรู้งานได้ด้วยตนเอง จึงได้มีการจัดทาคู่มือ การปฏบิ ตั ิงาน (Work Manual) ของศูนยก์ ารศึกษาพเิ ศษ ประจาจงั หวดั น่านข้นึ คู่มือการปฏิบตั ิงานระบบดแู ลช่วยเหลือนักเรยี น ศนู ยก์ ารศกึ ษาพเิ ศษ ประจาจงั หวัดน่าน เป็นคู่มือการปฏิบัติงาน (Work Manual) ที่แสดงรายละเอียดของกระบวนการให้บริการช่วยเหลือ ระยะแรกเร่ิมแก่เด็กพิการของศูนย์การศึกษาพิเศษ ประจาจังหวัดน่าน ซ่ึงจะช่วยให้ครูและบุคลากรมี แนวทางในการจัดกิจ กรร มที่เห มาะสมส าหรับ การพั ฒนาความ สา มาร ถแล ะศักยภาพผู้เรีย น แล ะ ผ้รู ับบริการของศูนยก์ ารศึกษาพเิ ศษ ประจาจังหวัดน่าน ๒. วัตถปุ ระสงค์ ๑) เพือ่ ให้ครูและบุคลากรทราบและเข้าใจกระบวนการขน้ั ตอนการทางานของระบบดูแล ช่วยเหลือนักเรยี นและใช้เปน็ คมู่ ือในการปฏบิ ัติงาน ๒) เพื่อให้การปฏิบัติงานระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนของศูนย์การศึกษาพิเศษ ประจา จังหวัดน่านสามารถดาเนินการตามข้ันตอน กระบวนการเป็นระบบมีมาตรฐาน สอดคล้องกับ กฎ ระเบียบ แนวปฏบิ ัติทเี่ กยี่ วข้อง และเป็นไปในแนวทางเดยี วกันอย่างมีประสิทธภิ าพ ๓) เพอ่ื ใหส้ ามารถตดิ ตามงานการปฏบิ ัตงิ านระบบดแู ลชว่ ยเหลือนักเรยี นได้ทุกขน้ั ตอน ๔) เพ่ือให้ผู้รับบริการและผู้ท่ีเกี่ยวข้องสามารถเข้าใจวิธีการ ขั้นตอน และระยะเวลา ทา ใหส้ ามารถรับบริการได้อย่างถูกตอ้ ง ๓. ประโยชนท์ ี่คาดว่าจะได้รบั ๑) ครูและบุคลากร ศูนย์การศึกษาพิเศษ ประจาจังหวัดน่าน สามารถปฏิบัติงานได้โดย ไมเ่ กดิ ความสับสน สามารถทางานแทนกันได้ สามารถเร่มิ ปฏิบัตงิ านได้อย่างถูกต้องและรวดเร็ว และมี ความเปน็ มอื อาชีพมากข้ึน ๒) ศนู ย์การศึกษาพิเศษ ประจาจงั หวดั น่าน สามารถลดขั้นตอนการทางานที่ซับซ้อน ลด ข้อผิดพลาดท่ีเกิดจากการทางานที่ไม่เป็นระบบ มีการออกแบบระบบงานใหม่และปรับปรุงงาน ตลอดเวลา และไดง้ านท่ีมีคุณภาพตามทกี่ าหนดอย่างสม่าเสมอ ๓) ผรู้ ับบรกิ ารได้รบั การพฒั นาอยา่ งมปี ระสิทธิภาพมากขึน้ ผูท้ มี่ ีสว่ นเกย่ี วข้องเกิดความ พงึ พอใจในการปฏิบัติงาน ๔. ขอบเขตของคู่มอื คู่มือการปฏิบัติงานระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนมีขอบเขตเนื้อหาที่เก่ียวข้องกับการ ดาเนินงานดูแลช่วยเหลอื นักเรยี นอย่างมขี น้ั ตอน ประกอบด้วย 8 ขั้นตอน คอื ดงั นี้ ๑) ศกึ ษาข้อมลู ความสามารถพน้ื ฐานของนักเรียน ๒) สรา้ งความร้คู วามเข้าใจความเขา้ ใจในการคดั กรองให้กบั ผ้ปู กครอง ๓) สังเกตพฤตกิ รรมทั่วไปของผ้เู รียน ๔) ขออนุญาตผู้ปกครองคัดกรอง

๓ ๕) คดั กรองบคุ คลทีม่ คี วามบกพร่องทางการศกึ ษา ๖) สรุปผลการคัดกรอง ๗) พบความบกพรอ่ ง ๘) จัดบรกิ ารชว่ ยเหลือทางการศึกษาสาหรับผู้เรยี น โดยมีรายละเอียด ผังกระบวนการ ระยะเวลาการปฏิบัติงาน ผู้ปฏิบัติงานท่ีรับผิดชอบ ระบบการติดตามประเมินผล แบบฟอร์มต่างๆ และเอกสารอ้างอิงที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้การปฏิบัติงาน เปน็ ไปตามข้อกาหนดของการปฏิบตั งิ านระบบดแู ลช่วยเหลอื นักเรียน ๕.คาจากัดความ การคัดกรอง หมายถึง การท่ีคณะกรรมการซ่ึงผ่านการอบรมตามหลักสูตรผู้ดาเนินการ คัดกรองของศูนย์การศึกษาพิเศษ ประจาจังหวัดน่านจานวน 2 คน ประชุมประเมินและ ทดสอบแบบ คัดกรองที่มคี วามบกพร่อง ของกระทรวงศึกษาธิการในวนั ทีผ่ ู้ปกครองพาผเู้ รียนมารับสมคั รหรือการจัด ประเภทผพู้ กิ ารโดยดูจากบตั รประจาตวั คนพกิ าร แบบคัดกรอง หมายถึง แบบฟอร์มที่ใช้ในการประเมินและคัดกรองประเภทความพิการ ของกระทรวงศึกษาธิการซึ่งแบง่ ตามประเภทความพิการ 9 ประเภทดงั นี้ 1) แบบคัดกรองบคุ คลท่ีมคี วามบกพร่องทางการเห็น 2) แบบคดั กรองบุคคลท่มี คี วามบกพร่องทางการได้ยนิ 3) แบบคัดกรองบุคคลท่ีมคี วามบกพร่องทางสติปญั ญา 4) แบบคดั กรองบุคคลที่มีความบกพร่องทางรา่ งกายหรือการเคลือ่ นไหว หรอื สุขภาพ 5) แบบคดั กรองบุคคลท่ีมคี วามบกพร่องทางการเรยี นรู้ (ระดับประถมศึกษา) 6) แบบคัดกรองบุคคลที่มีความบกพร่องทางการเรยี นรู้ (ระดับมัธยมศกึ ษา) 7) แบบคดั กรองบุคคลท่ีมีความบกพร่องทางการพดู และภาษา 8) แบบคัดกรองบุคคลท่ีมคี วามบกพร่องทางพฤติกรรมหรืออารมณ์ 9) แบบคดั กรองบุคคลออทสิ ติก ผู้ทาการคัดกรอง หมายถึง ผู้ท่ีผ่านการอบรมตามหลักสูตร ผู้ดาเนินการคัดกรองของ กระทรวงศึกษาธิการ โดยได้รบั วุฒิซึง่ ออกโดยศนู ยก์ ารศึกษาพิเศษ หรือสานกั งานเขตพืน้ ทีก่ ารศึกษา เด็กพิการ หมายถึง ผู้เรียนที่มีความบกพร่องทางการเห็น บกพร่องทางการได้ยิน บกพร่องทางสติปัญญา บกพร่องทางร่างกายหรือการเคล่ือนไหว หรือสุขภาพ บกพร่องทางการเรียนรู้ บกพร่องทางการพูดและภาษา บกพรอ่ งทางพฤตกิ รรมหรอื อารมณ์ บุคคลออทิสตกิ บุคคลพกิ ารซอ้ น ผู้ปกครอง หมายถึง บุคคลซึ่งรับนักเรียนไว้ในความปกครองหรืออุปการะเล้ียงดู หรือ บุคคลทีผ่ ้เู รยี นอาศยั อยดู่ ้วย ผู้เรียน หมายถึง เด็กพิการที่มารับบริการช่วยเหลือระยะแรกเร่ิมท่ีศูนย์และรับบริการ ช่วยเหลอื ระยะแรกเริม่ ทบ่ี า้ น ครูผู้สอน หมายถึง บุคคลท่ีได้รับมอบหมายให้จัดการเรียนการสอนตามหลักสูตรการ ใหบ้ ริการชว่ ยเหลือระยะแรกเรมิ่ ในศนู ยแ์ ละการใหบ้ รกิ ารชว่ ยเหลือระยะแรกเร่ิมที่บ้าน พ่ีเลี้ยงเด็กพิการ หมายถึง ผู้ที่ทาหน้าที่คอยช่วยเหลือครู ในการจัดกิจกรรมการเรียน การสอนและคอยดแู ลผู้เรียน

๔ การให้บริการช่วยเหลือระยะแรกเริ่มในศูนย์ หมายถึง การฝึกและเตรียมความพร้อม ให้กับผู้เรียนในทักษะกล้ามเน้ือมัดใหญ่ ทักษะกล้ามเนื้อมัดเล็ก ทักษะช่วยเหลือตนเองใน ชีวิตประจาวัน ทักษะสังคม ทักษะการพูดและการส่ือสาร ทักษะการเตรียมความพร้อมทางวิชาการ และทกั ษะจาเป็นเฉพาะความพิการ ใหส้ าหรบั ผ้เู รียนทม่ี ารบั บริการในศูนย์ การให้บริการช่วยเหลือระยะแรกเริ่มท่ีบ้าน หมายถึง การฝึกและเตรียมความพร้อม ให้กับผู้เรียนในทักษะกล้ามเนื้อมัดใหญ่ ทักษะกล้ามเน้ือมัดเล็ก ทักษะช่วยเ หลือตนเองใน ชีวิตประจาวัน ทักษะสังคม ทักษะการพูดและการสื่อสาร ทักษะการเตรียมความพร้อมทางวิชาการ และทกั ษะจาเปน็ เฉพาะความพิการ ใหส้ าหรบั ผเู้ รียนท่ีรับบริการที่บ้าน แผนการจัดการศกึ ษาเฉพาะบุคคล หมายถึง แผนซึ่งกาหนดแนวทางการจดั การศึกษา ที่สอดคล้องกับความต้องการจาเป็นพิเศษของบุคคลพิการแต่ละบุคคล ตลอดจนกาหนดสิ่งอานวย ความสะดวก ส่ือ บริการ และความช่วยเหลอื อื่นใดทางการศกึ ษาใหเ้ ป็นเฉพาะบุคคล ระบบดแู ลชว่ ยเหลือ หมายถึง การส่งเสริมพฒั นาการ การป้องกนั และแก้ไขปัญหาให้แก่ ผู้เรียนเพื่อให้ผู้เรียนมีคุณลักษณะท่ีพึงประสงค์ มีภูมิคุ้มกันทางจิตใจที่เข้มแข็ง มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น มที กั ษะการดารงชีวติ และรอดพน้ จากวกิ ฤตทิ งั้ ปวง การรู้จักนักเรยี นเปน็ รายบุคคล หมายถงึ การดาเนินงานเก่ียวกบั ข้อมลู พนื้ ฐาน เก่ยี วกับ ตัวผู้เรียน ทั้งในด้านการเรียน ด้านสุขภาพ ด้านส่วนตัวและการศึกษาพฤติกรรมของนักเรียนเป็น รายบุคคล เช่น การสัมภาษณ์ การเย่ียมบ้านเพ่ือหาข้อมูลมาวิเคราะห์ การคัดกรองผู้เรียนเพื่อเป็น ประโยชน์ในการส่งเสริมการป้องกันและแก้ไขปัญหาของผู้เรียนของผู้เรียนได้อย่างถูกทาง และให้ คาแนะนาช่วยเหลือได้อยา่ งเหมาะสม ไมใ่ ห้เกดิ ข้อผิดพลาดตอ่ การช่วยเหลอื ผู้เรยี น การให้บริการด้วยกิจกรรมท่ีเหมาะสม หมายถึง เม่ือกาหนดเป้าหมายและจุดประสงค์ ในแผนการจัดการศึกษาเฉพาะบุคคลแล้ว เด็กที่มีความต้องการจาเป็นพิเศษแต่ละบุคคลจะได้รับการ จัดการเรียนการสอนและการให้บริการอื่นๆตามท่ีกาหนดโดยครูและนักสหวิชาชีพจะจัดกิจกรรมที่ ครอบคลุมทักษะการเรียนรสู้ าหรบั กิจกรรมพัฒนาผู้เรียนผู้เรียนใหจ้ ัดตามความต้องการจาเปน็ ของเด็ก ที่มีความตอ้ งการจาเป็นพิเศษและบรบิ ทของศนู ย์ ซ่ึงในการจัดกจิ กรรมท่ีเหมาะสมควรคานงึ ถงึ อายุจริง ของเด็กสภาพแวดล้อมของครอบครัวชุมชนและเป้าหมายของการช่วงเช่ือมต่อที่ศูนย์การศึ กษาพิเศษ และพอ่ แมไ่ ด้กาหนดรว่ มกนั การให้บริการช่วงเชื่อมต่อ/ส่งต่อ หมายถึง กระบวนการให้บริการช่วงเชื่อมต่อ/ส่งต่อ ผู้เรยี นได้แก่ ทางการศึกษา ทางอาชีพ ทางสงั คมและทางการแพทย์ ชว่ งเชือ่ มต่อ หมายถงึ การจัดกิจกรรมใหผ้ ู้เรียนจากโปรแกรมหน่ึงไปสู่อีกโปรแกรมหนึ่ง การเปลี่ยนจากระดับหน่ึงไปสู่อีกระดับหนึ่ง เช่น การเปลี่ยนแปลงสถานท่ี สภาพแวดล้อม ระยะเวลา จากทีห่ น่ึงไปสทู่ หี่ น่งึ โดยมเี ป้าหมายข้างหน้าท่ดี กี ว่าปัจจบุ ันทงั้ ภายในและภายนอกสถานศึกษา การส่งต่อ หมายถึง การพัฒนาผู้เรียนให้สามารถส่งต่อไปรับบริการอ่ืนท่ีเหมาะสม เช่น บริการทางการแพทย์ บริการทางสงั คม บริการทางการศึกษาให้แกผ่ ู้เรยี นเมื่อมผี ลพฒั นาศักยภาพ ผ่านตามเกณฑ์ที่กาหนด สามารถส่งต่อเข้าสู่ระบบการศึกษาในช้ันเรียนท่ีสูงขึ้นหรือย้ายสถานศึกษา หรอื รบั บรกิ ารดา้ นอนื่ ๆตอ่ ไป

๕ ผ่าน หมายถึง ผู้เรียนมีพัฒนาการผา่ นจุดประสงค์เชิงพฤติกรรมตามที่ระบุไวใ้ นแผนการ จัดการศึกษาเฉพาะบุคคล (IEP) หรือแผนการช่วยเหลือเฉพาะครอบครัว (IFSP) สามารถเข้าสู่บริการ ช่วงเช่ือมต่อ ส่งต่อ ไปยังบริการทางการศึกษาในสถานศึกษา บริการทางอาชีพ บริการทางสังคม และ บรกิ ารทางการแพทยไ์ ด้ ไม่ผ่าน หมายถึง นักเรียนท่ีไม่ผ่านจุดประสงค์เชิงพฤติกรรมตามท่ีระบุไว้ในแผนการจัด การศึกษาเฉพาะบุคคล (IEP) หรือแผนการช่วยเหลือเฉพาะครอบครัว (IFSP) โดยให้กลับไปปรับ แผนการจัดการศึกษาเฉพาะบุคคล (IEP) หรือแผนการช่วยเหลือเฉพาะครอบครัว (IFSP) ตามลาดับ ของกระบวนการและขั้นตอนของระบบดูแลชว่ ยเหลือนักเรียน ๖.ขอ้ ตกลงเบ้ืองต้น ๑) คูม่ อื การปฏบิ ัติงานน้ีควรศึกษารายละเอียดของคมู่ ือก่อนนาไปใช้ ๒) ผู้ใช้คู่มือควรผ่านการอบรมการให้บริการช่วยเหลือระยะแรกเร่ิมละเตรียมความ พรอ้ ม ๓) ผู้ใช้คู่มือควรผ่านหลักสูตรการอบรม “ผู้ดาเนินการคัดกรองบุคคลที่มีความบกพร่อง ทางการศกึ ษา” ๔) ผู้ใช้คู่มือควรคานึงถึงการรักษาความลับของผู้เรียน ต้ังแต่ข้อมูลประวัติ ผลการ ทดสอบและผลการให้บรกิ าร

๔. คณะอนุกรรมการ/การจดั การ บทท ๕. ศึกษาสาหรับคนพกิ าร โครงสรา้ งและห ๑.โครงสร้างการบรหิ ารศูนย ผ้อู านวยการศ มูลนิธิ/สมาคม รองผอู้ านวยการศูนย์การศึกษาพิเศษ ๖. กลุม่ บรหิ ารงานวิชาการ กล่มุ บรหิ ารงานท่ัวไป 1.งานแ๗ผ.นปฏบิ ตั กิ ารและสารสนเทศ 1.งานแผนปฏบิ ตั ิการและสารสนเทศ 423...งงงาาานนนสบบ๘๙่งรรเ..กกิิ สาารรรมิ ชชสวว่่ นยยับเเหหสลลนออืื ุนเรกฉะาพยราะจะแดั ครกรกาอเรรบเ่ิมรค(ียEรนัวI)รแว่ ลมะกเตารรียจมดั คกวาารมศพึกษรอ้าม 2.งานอาคารสถานที่ 5.งานจ๑ัด๐กา.รศกึ ษาในหอ้ งเรียนค่ขู นาน 3.งานรักษาความปลอดภยั 76คร..งงอาาบนนคสท๑๑รง่ะวัเ๒๑เสแบร..ลยี ิมะนชสนุมนกั ชับเนรสียนนนุ การฟ้ืนฟสู มรรถภาพคนพกิ ารโดย 4.งานยานพาหนะ 8.งานว๑ัด๓ผล.ประเมนิ ผล 5.งานสัมพันธช์ ุมชนเครอื ขา่ ยและวิเทศ สมั พนั ธ์ 9.งานห้องสมดุ /แหล่งเรยี นรู้ 6.งานประชาสัมพันธแ์ ละเผยแพร่ 10.งานประกันคณุ ภาพการศึกษา 7.งานอนามัยและโภชนาการ 11.งานบรกิ ารส่งิ อานวยความสะดวก สื่อ บรกิ ารและความ 8.งานระบบดแู ลช่วยเหลอื นักเรียน ชว่ ยเหลอื อื่นใดทางการศกึ ษา(คูปองการศึกษา) 9.งานโสตทัศนปู กรณ์ 12.งานพฒั นาและฝกึ อบรมผ้ดู ูแลคนพกิ าร บคุ ลากรและผูท้ ่ี 10.งานกิจกรรมนักเรียน เก่ียวขอ้ ง 11.งานระดมทนุ และทรพั ยากร 13.งานให้คาปรกึ ษา แนะแนวและส่งตอ่ 12.งานธุรการและสารบรรณ 14.งานจดั การศกึ ษาสาหรบั เดก็ เจบ็ ปว่ ยเร้ือรังในโรงพยาบาล 13.งานนเิ ทศติดตามประเมินผลและ 15.งานนเิ ทศติดตามประเมินผลและรายงานผล รายงานผล 16.งานอ่นื ๆตามท่ีได้รบั มอบหมาย 14.งานอืน่ ๆตามที่ได้รบั มอบหมาย แผนภาพท่ี ๒.๑ แสดงผังโ

ท่ี ๒ หน้าที่รบั ผดิ ชอบ ย์การศึกษาพิเศษ ประจาจังหวดั น่าน คณะกรรมการสถานศึกษาข้ันพื้นฐาน ศูนย์การศึกษาพิเศษ คณะกรรมการบรหิ ารศนู ยฯ์ รองผอู้ านวยการศนู ย์การศึกษาพเิ ศษ กลุม่ บรหิ ารงานบคุ คล กล่มุ บรหิ ารงานแผนงานและงบประมาณ 1.งานแผนปฏบิ ัติการและสารสนเทศ 1.งานแผนปฏบิ ัตกิ ารและสารสนเทศ 2.งานสรรหา บรรจุ และแต่งตงั้ 2.งานแผนงาน และจดั ตัง้ งบประมาณ 3.งานทะเบียนประวตั ิบุคคลากร 3.งานศูนยข์ อ้ มูลและระบบสารสนเทศ 4.งานพฒั นาครแู ละบคุ ลากร 4.งานการเงิน 5.งานสวสั ดิการครแู ละบุคลากร 5.งานบญั ชี 6.งานวินยั และการรกั ษาวนิ ยั 6.งานพัสดุสินทรัพย์ 7.งานพิจารณาความดีความชอบ 7.งานควบคมุ ภายใน 8.งานเคร่อื งราชอิสรยิ าภรณ์ 8.งานนิเทศตดิ ตามประเมนิ ผลและรายงานผล 9.งานมาตรฐานวิชาชีพและวทิ ยฐานะ 9.งานอื่นๆตามทไ่ี ด้รับมอบหมาย 10.งานนิเทศตดิ ตามประเมินผลและ รายงานผล 11.งานอ่ืนๆตามท่ไี ดร้ บั มอบหมาย 6 โครงสรา้ งการบริหารงานของศูนยก์ ารศึกษาพเิ ศษ ประจาจังหวดั นา่ น

๗๗ 2.แผนภูมกิ ารบริหารจัดการวธิ ีปฏิบัตงิ านท่เี ปน็ เลิศการสร้างภูมคิ ้มุ กันและความปลอดภัยให้กับ นักเรยี นโดยใช้กระบวนการระบบดูแลช่วยเหลือนักเรยี น แผนภาพที่ ๒.2 แผนภูมิการบรหิ ารจัดการวิธีปฏิบัตงิ านทีเ่ ป็นเลิศการสรา้ งภูมิคุ้มกนั และ ความปลอดภัยให้กับนักเรยี นโดยใชก้ ระบวนการระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน

๘ ๓. บทบาทหน้าที่ของสถานศึกษา คณะรัฐมนตรี ได้มีมติเมื่อวันที่ ๖ กรกฎาคม ๒๕๔๒ เห็นชอบให้กระทรวงศึกษาธิการ โดยกรมสามัญศึกษาดาเนินการจัดตั้งศูนย์การศึกษาพิเศษ ประจาจังหวัด เพ่ือจัดการศึกษาในลักษณะ ศูนย์บริการช่วยเหลือระยะแรกเริ่ม และเตรียมความพร้อมของคนพิการ สนับสนุนการเรียนการสอน การจัดส่ือ จัดส่ิงอานวยความสะดวก การให้บริการและความช่วยเหลือที่เก่ียวข้อง การจัดครูเดินสอน แก่คนพกิ ารและสถานศึกษา (ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ วันท่ี ๓๑ กรกฎาคม ๒๕๔๓) บทบาทหน้าท่ีหลัก ตามพระราชบัญญัติการจัดการศึกษาสาหรับคนพิการ พ.ศ. ๒๕๕๑ (ราชกิจจานุเบกษาเล่มที่ ๑๒๕ ตอนท่ี ๒๘ ก วันที่ ๕ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๑ หน้าท่ี ๒) กาหนดให้ ศูนย์การศึกษาพิเศษจัดการศึกษานอกระบบ หรือตามอัธยาศัยแก่คนพิการ ตั้งแต่แรกเกิดหรือแรกพบ ความพิการจนตลอดชีวิต และจัดการศึกษาอบรมแก่ผู้ดูแลคนพิการ ครู บุคลากรและชุมชน รวมท้ังการจัดส่ือ เทคโนโลยี สิ่งอานวยความสะดวก บริการและความช่วยเหลืออื่นใด ตลอดจนปฏิบัติ หนา้ ที่อ่ืนตามท่ีกาหนดในประกาศกระทรวง บทบาทหน้าที่อ่ืน ตามประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง การปฏิบัติหน้าท่ีอ่ืน ของศูนย์การศึกษาพิเศษ พ.ศ. ๒๕๕๓ (ราชกิจจานุเบกษา เล่มท่ี ๑๒๗ ตอนพิเศษ ๙๕ ง วันที่ ๖ สิงหาคม ๒๕๕๓ หนา้ ที่ ๒๓) ใหศ้ นู ยก์ ารศกึ ษาพเิ ศษปฏิบตั ิหน้าทอ่ี น่ื ดังต่อไปน้ี ๑. ส่งเสริมสนับสนุนการจัดการศึกษาให้แก่คนพิการท่ีมีความบกพร่องทางสุขภาพ ซ่ึงเจ็บป่วยเร้ือรังอยู่ในโรงพยาบาลหรือท่ีบ้านเป็นระยะเวลานานจนไม่สามารถไปเรีย นในสถานศึกษา ขั้นพืน้ ฐานได้ตามปกติ ๒. ส่งเสรมิ สนบั สนนุ การจัดการศึกษาสาหรับคนพิการท่ีมีการเรยี นรว่ มในสถานศึกษา ข้นั พน้ื ฐานทงั้ ของรฐั และเอกชน ๓. จัดระบบส่งต่อและส่งเสริมสนับสนนุ ชว่ งเช่ือมต่อสาหรบั คนพกิ าร ๔. สง่ เสริมสนับสนุนการพฒั นาศกั ยภาพด้านอาชีพใหแ้ ก่คนพิการและผูด้ ูแลคนพิการ ตามความเหมาะสมจาเปน็ ๕.ประสานและสง่ เสรมิ ให้องคก์ รปกครองส่วนท้องถน่ิ และองค์กรคนพิการ หน่วยงาน ภาครัฐและเอกชน สามารถพฒั นา สนับสนนุ และจดั การศึกษาสาหรบั คนพิการที่มีการเรียนรว่ มท้ังของ รัฐและเอกชน

๙ ๔. บทบาทหนา้ ทค่ี วามรับผิดชอบของตาแหน่ง ๑) ผูอ้ านวยการ มบี ทบาทหน้าท่ี ทราบผลการพัฒนา และลงนามอนมุ ัติสมุดรายงานผลการ พัฒนานักเรยี นตามมาตรฐานการศึกษาศนู ย์การศึกษาพเิ ศษและแผนการจดั การศึกษาเฉพาะบุคคล ๒) รองผู้อานวยการ มีบทบาทหนา้ ท่ี กากบั ตดิ ตามงานใหเ้ ปน็ ปจั จุบนั ๓) หวั หนา้ กล่มุ บริหารท่ัวไป มีบทบาทหน้าที่เห็นชอบการดาเนินงาน 5) งานระบบดูแลชว่ ยเหลือนกั เรยี น มีบทบาทหนา้ ที่ในการดาเนินการคัดกรองสาหรับ นกั เรยี นทมี่ ารบั บริการในศนู ย์ท้ังให้บรกิ ารในศนู ย์ หน่วยบรกิ าร และท่ีบ้าน และจัดทาข้อมลู พนื้ ฐานที่ เป็นปจั จบุ ันสาหรบั นักเรยี นทุกคน 6) ผู้ปกครอง มบี ทบาทหน้าที่ ทราบผลการพฒั นาและแสดงความคดิ เหน็ ด้านการ พัฒนาการ ด้านรา่ งกาย ด้านพฤติกรรมอารมณ์ สังคม ทบ่ี ้าน เปน็ คณะกรรมการประชุมจดั ทาแผนการ จัดการศกึ ษาเฉพาะบคุ คล (Individualized Education Program : IEP) ทราบผลการใหบ้ ริการ ช่วยเหลอื ระยะแรกเริ่ม (Ealey Intervention : EI) และเตรยี มความพร้อม 7) ครผู ู้สอน มีบทบาทหน้าท่ี คดั กรองประเภทความพิการทางการศึกษาและการสง่ ต่อ การเกบ็ รวบรวมข้อมูลประวตั ิของผเู้ รยี นจากผู้ปกครอง ผเู้ กี่ยวขอ้ ง ประเมินความสามารถพื้นฐาน การสงั เกต การทดสอบ จดั ทาแผนการจัดการศึกษาเฉพาะบุคคล (Individualized Education Program : IEP) แผนการใหบ้ รกิ ารเฉพาะครอบครวั (Individualized Family Services Plan : IFSP) ให้บรกิ ารช่วยเหลอื ระยะแรกเร่ิม และเตรียมความพร้อม 8) พเ่ี ลี้ยงเด็กพิการ มีบทบาทหน้าที่ ดังนี้ คอยช่วยเหลือครู ในการจดั กจิ กรรมการเรยี นการ สอนและคอยดูแลผเู้ รยี น

บทที่ ๓ แผนผงั กำรปฏบิ ตั งิ ำน 1.แผนผังการปฏบิ ัติงานระบบดูแลชว่ ยเหลือนักเรยี น

11 ๒. ข้อควรระวังในกำรปฏบิ ัตงิ ำน ๑) ผ้รู ับผิดชอบควรพดู ภาษาท้องถ่นิ กบั ผู้ปกครอง ๒) ผรู้ บั ผิดชอบควรระมัดระวงั ในการใชศ้ ัพท์เฉพาะกบั ผปู้ กครอง ๓) ผูร้ ับผิดชอบควรมีสหี น้ายมิ้ แย้มแจ่มใส ๔) ผู้รบั ผดิ ชอบควรมที ัศนคติท่ดี ีตอ่ ผู้เรียนที่เปน็ บคุ คลพิการ ๕) ผู้รับผิดชอบควรระมัดระวังการแสดงออกทางพฤติกรรม วาจา และอารมณ์เชิงลบ ต่อผู้ปกครองและผ้เู รยี น

บทที่ ๔ ขัน้ ตอนกำรปฏบิ ัติ มำตรฐำนคุณภำพงำน และกำรติดตำมประเมนิ ผล การระบบดูแลช่วยเหลือนกั เรียน ประกอบด้วยขน้ั ตอน ๘ ขนั้ ตอน ดงั นี้ ๑) ศกึ ษาข้อมลู ความสามารถพน้ื ฐานของนักเรยี น ๒) สร้างความรคู้ วามเข้าใจความเข้าใจในการคดั กรองใหก้ ับผ้ปู กครอง ๓) สังเกตพฤติกรรมท่วั ไปของผู้เรียน ๔) ขออนญุ าตผู้ปกครองคดั กรอง ๕) คดั กรองบุคคลทม่ี ีความบกพร่องทางการศึกษา ๖) สรปุ ผลการคดั กรอง ๗) พบความบกพร่อง ๘) จดั บริการชว่ ยเหลอื ทางการศึกษาสาหรับผู้เรยี น

ตารางที่ ๔.๑ แสดงข้ันตอนการปฏบิ ตั ิ มาตรฐานคุณภาพงาน และการตดิ ตาม ที่ ผังการปฏิบตั งิ าน ระยะ รายละเอียด มาตร เวลา คุณภ 1 เรม่ิ ... ศึกษาข้อมลู ความสามารถ 10 1.ผู้ทาการคัดกรอง มกี ารคดั พน้ื ฐานผเู้ รียน นาที ทาการศึกษาขอ้ มลู อย่างถ พืน้ ฐานของผูเ้ รียนอยา่ ง ละเอียด 2.ผู้ทาการคดั กรอง สอบถามขอ้ มลู เพ่ิมเติม จากผู้ปกครองกรณีของ การต้องการข้อมลู เพิม่ เติม 2 สรา้ งความร้คู วามเขา้ ใจในการคัด 10 1.ผู้ทาการคดั กรองให้ มีความร กรองใหผ้ ปู้ กครอง นาที ความรเู้ กีย่ วกบั การคัด เขา้ กรอง 2.ผูค้ ดั กรองให้คาแนะนา ผู้ปกครองถงึ ความสาคัญ ในการคดั กรอง

มประเมินผลของการรับสมคั รนักเรยี น แบบฟอร์ม เอกสารอา้ งองิ รฐาน ระบบตดิ ตาม/ ผ้รู ับผดิ ขอบ ภาพ ประเมินผล ดกรอง ตดิ ตามโดยหวั หน้า ผคู้ ดั กรอง ใบสมคั ร(อยู่ใน ถูกต้อง กลุ่มบรหิ ารท่ัวไป คมู่ อื การ ปฏบิ ัตงิ านการรบั สมคั รนกั เรยี น) รู้ความ ผคู้ ัดกรอง แบบคัดกรอง ประกาศ าใจ คณะกรรมการ พิจารณาให้คน พกิ ารได้รับสทิ ธิ ช่วยเหลือทางการ ศึกษา ๑๓

ท่ี ผงั การปฏิบัติงาน ระยะ รายละเอียด มา 3 สังเกตพฤตกิ รรมท่ัวไปของผเู้ รียน เวลา ค 4 ขออนุญาตผปู้ กครองคัดกรอง 20 1.ผคู้ ัดกรองให้ผู้เรยี นเล่น ผู้คัดก นาที อย่างอสิ ระพร้อมกับ สอบถ สงั เกตพฤตกิ รรมท่ัวไป สังเกต ของผเู้ รยี น พฤติก 2.ผูค้ ัดกรองเข้าไปอยกู่ ับ ผ้เู รียน พดู คุยสอบถาม หรอื เลน่ ด้วยกับผู้เรียน พรอ้ มกบั สงั เกตพฤติกรรม และคอยสอบถามข้อมลู เพมิ่ เติมจากผู้ปกครอง 10 1.ผคู้ ัดกรอง พูด คุย ได นาที สอบถามขอ้ มูลเกีย่ วกบั ตัว อ ผู้เรยี นเพอ่ื สร้าง ในกา ความคนุ้ เคยกับผปู้ กครอง ซ่ึงจะทาใหไ้ ด้มาซง่ึ ขอ้ มูล ที่ถูกต้องและเปน็ ประโยชน์ 2.ผู้รับผดิ ชอบช้ีแจงและ สรา้ งความเข้าใจในเรอื่ ง การคดั กรองใหผ้ ู้ปกครอง เขา้ ใจ

าตรฐาน ระบบติดตาม/ ผ้รู บั ผิดขอบ แบบฟอร์ม เอกสารอ้างอิง คณุ ภาพ ประเมินผล ผู้คัดกรอง กรองมกี าร ติดตามโดยหวั หน้า ถามข้อมูล กลมุ่ บริหารท่วั ไป ต กรรม ดร้ บั การ ตดิ ตามโดยหวั หนา้ ผู้คัดกรอง แบบคดั กรอง ประกาศ อนุญาต กลุม่ บริหารทวั่ ไป คณะกรรมการ ารคดั กรอง พิจารณาให้คน พิการไดร้ บั สิทธิ์ ชว่ ยเหลือทางการ ศกึ ษา ๑๔

ท่ี ผังการปฏบิ ัติงาน ระยะ รายละเอียด มา 5 ทาการคัดกรองตามแบบคัดกรอง 6 สรุปผลการคดั กรอง เวลา ค 7 ขออนุญาตผ้ปู กครองคดั กรอง 1 วัน ทาการคัดกรองผ้เู รยี น ได้รับก ตามแบบการคัดกรอง กรองท 1 วัน 1.ผคู้ ดั กรองทาการ ได้รับก สรุปผลการคัดกรอง กรองท 2.ผู้คัดกรองทาการลง ลายมอื ชอ่ื พรอ้ มกรอก เลขที่ผูท้ าการคดั กรองให้ ครบทกุ คน 3.ผู้คดั กรองแจ้งผลการ ประเมินให้กับผู้ปกครอง 4.ผู้รบั ผิดชอบให้ ผปู้ กครองลงนามชือ่ รบั ทราบในสรุปผลการคัด กรอง 10 1.ผู้คัดกรองแจ้งให้ มีการ นาที ผู้ปกครองทราบว่า หาก คาแน พบว่าผู้เรยี นมคี วาม ผปู้ กค บกพร่องจะต้อง ดาเนนิ การจดั บรกิ าร ชว่ ยเหลือทางการศึกษา สาหรับผู้เรียนต่อไป

าตรฐาน ระบบตดิ ตาม/ ผ้รู บั ผดิ ขอบ แบบฟอร์ม เอกสารอา้ งองิ คุณภาพ ประเมินผล ผูร้ ับผดิ ชอบ แบบคดั กรอง ผรู้ บั ผิดชอบ แบบคัดกรอง การคดั ตดิ ตามโดยหัวหน้า ทีถ่ กู ต้อง กล่มุ บริหารท่วั ไป การคัด -ตดิ ตามโดยหวั หน้า ที่ถูกต้อง กลุ่มบรหิ ารทว่ั ไป -หวั หน้างาน ชว่ ยเหลือระยะ แรกเริ่มภายในศูนย์ รให้ -ตดิ ตามโดยหัวหนา้ -แผนการจัดการ นะนา กลมุ่ บริหารทัว่ ไป ศกึ ษาเฉพาะ ครอง บคุ คล (IEP) -แผนการสอน เฉพาะบคุ คล(IIP) ๑๕

ที่ ผงั การปฏบิ ตั ิงาน ระยะ รายละเอียด มาตรฐ เวลา คณุ ภา 8 จดั บริการช่วยเหลอื ทางการศึกษา สาหรับผู้เรยี น…สิน้ สดุ จดั ให้บริการผูเ้ รยี นใน พฒั นาการดา้ นร่างกาย พัฒนาการด้านอารมณ์ จติ ใจ พฒั นาการด้าน สังคม พัฒนาการด้าน สตปิ ัญญา และพฒั นาการ ดา้ นทกั ษะจาเป็นเฉพาะ ความพิการแต่ละประเภท

ฐาน ระบบตดิ ตาม/ ผ้รู ับผดิ ขอบ แบบฟอร์ม เอกสารอ้างองิ าพ ประเมนิ ผล -แผนการจัดการ ศึกษาเฉพาะ บคุ คล (IEP) -แผนการสอน เฉพาะบคุ คล(IIP) ๑๖

บทที่ ๕ ปัญหำอปุ สรรคและแนวทำงกำรแก้ไข ๑. ปัญหาอุปสรรค ครูผู้สอนไม่เข้าใจการปฏิบัติงานหรือวิธีการดาเนินการตามขั้นตอน กระบวนการของ ระบบดแู ลชว่ ยเหลอื ไม่มคี วามชัดเจน ๒. แนวทางการแกไ้ ข ๑) จัดทาคมู่ ือแนะนาวธิ กี ารหรือแนวทางในการปฏิบตั ิงาน ๒) ศกึ ษาขน้ั ตอนกระบวนการระบบดูแลช่วยเหลอื นักเรยี น และเอกสารต่าง ๆ ใหเ้ ข้าใจ ๓. ขอ้ เสนอแนะ ๑) ควรมกี ารศึกษาวธิ กี าร ขน้ั ตอน กระบวนการอย่างชดั เจน ๒) ควรมีการชี้แจงให้ความรคู้ วามเขา้ ใจในการทางานต่อเนื่อง

เอกสารอา้ งอิง กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข. (2554) คู่มือครูที่ปรึกษาระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียน กรุงเทพฯ : ยเู รนสั อิมเมจกรปุ๊ กลุ่มแผนและงบประมาณ สานักบริหารงานการศึกษาพิเศษ. (๒๕๕๑) คู่มือช่วยเหลือระยะแรกเริ่ม (Eary Intervention) สาหรบั โรงเรียนเฉพาะความพิการและศูนยก์ ารศกึ ษาพเิ ศษ “ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง การปฏิบัติหน้าท่ีอ่ืนของศูนย์การศึกษาพิเศษ พ.ศ. ๒๕๕๓” (๒๕๕๓, ๖ สิงหาคม) ราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ ๑๒๗ ตอนพเิ ศษ ๙๕ ง หน้า ๒๓ “ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เร่ือง ตั้งศูนย์การศึกษาพิเศษ ประจาจังหวัด” (๒๕๔๓, ๓๑ กรกฎาคม) เอกสารอัดสาเนา พระราชบัญญัติการจัดการศึกษาสาหรับคนพิการ พ.ศ. ๒๕๕๑ (๒๕๕๑, ๕ กุมภาพันธ์) ราชกิจจา- นุเบกษา เลม่ ๑๒๕ ตอนที่ ๒๘ ก หนา้ ๑ วนิดา ชนินยุทธวงศ์. (2551) คู่มือระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน ช่วงช้ันที่ 3-4 ชั้นมัธยมศึกษาปีท่ี 1-6 พมิ พค์ ร้ังท่ี 2 กรมสุขภาพจิตสถาบันราชานุกลู . สานกั บรหิ ารงานการศกึ ษาพเิ ศษ(2556).หลักสูตรการให้บริการช่วยเหลือระยะแรกเริม่ สาหรบั เดก็ พกิ ารศูนยก์ ารศกึ ษาพิเศษ พุทธศกั ราช 2556.เอกสารอดั สาเนา ศูนยก์ ารศึกษาพเิ ศษ ประจาจังหวดั น่าน. หลักสูตรสถานศกึ ษาการศกึ ษาปฐมวัยสาหรับเด็กท่ีมีความ ต้องการจาเปน็ พเิ ศษ ศนู ยก์ ารศกึ ษาพิเศษ ประจาจงั หวดั น่าน.(๒56๔) ศนู ยก์ ารศกึ ษาพิเศษ ประจาจงั หวัดพะเยา. หลกั สตู รสถานศึกษาฉบบั ปรบั ปรงุ ครั้งท่ี ๒ (๒562)

คณะกรรมกำรผู้จดั ทำ ท่ีปรึกษำ ผูอ้ านวยการศูนย์การศึกษาพเิ ศษ ประจาจังหวดั น่าน นางปวรศิ า สงิ ห์อุดร ผู้จดั ทำ รองผอู้ านวยการศนู ย์การศกึ ษาพิเศษ ประจาจังหวัดน่าน นายณรงค์กร สงิ ห์อดุ ร รองผอู้ านวยการศนู ยก์ ารศกึ ษาพิเศษ ประจาจังหวัดน่าน นางมาลินี ธนะสมบตั ิ ครู นายวุฒิศกั ด์ิ เหว่าโต ครู นางกรองแกว้ ขุมเพช็ ร์ ครู นายเกษม สลีอ่อน ครู ว่าทร่ี อ้ ยตรศี ริ ิพล รวมสุข ครู นางสาวชดิ ชนก มโนชัย ครู นางพัชญา อุน่ ใจ ครผู ู้ช่วย นางสาวศิรพิ ร หมื่นพรมแสน ครผู ู้ชว่ ย นางสาวเกษร สวุ รรณโน ครผู ู้ชว่ ย นายเมธี เชษฐว์ สิ ตุ ครผู ูช้ ่วย นางณัฐมน จิตตะยโศธร ครผู ชู้ ว่ ย นางสาวภูริชชศ์ รา ปันลาด พิมพ์และจัดทำรูปเล่ม ครผู ชู้ ว่ ย นางณฐั มน จติ ตะยโศธร

ภำคผนวก

ประเมินครั้งท.ี่ .................. แบบคัดกรองบคุ คลที่มคี วามบกพรอ่ งทางการเห็น ช่อื -นามสกลุ (ด.ช. / ด.ญ. / นาย / นางสาว) วัน เดอื น ปี เกดิ อายุ ปี เดือน ระดับชัน้ . วนั เดือน ปี ท่ีประเมนิ คาช้แี จง 1 แบบคดั กรองฉบับน้เี ปน็ แบบคดั กรองเพ่ือประโยชน์ในทางการจัดการศึกษาเทา่ น้ัน 2 วิเคราะห์ลักษณะ/พฤติกรรม ของเด็กซึ่งเป็นลักษณะหรือพฤติกรรม ท่ีเด็กแสดงออกบ่อยๆ โดยให้ทา เครอื่ งหมาย /ลงในช่อง “ ใช่ ” หรอื “ไม่ใช่ ” ทต่ี รงกบั ลักษณะหรือพฤติกรรมนั้นๆ ของเด็ก 3 ผู้ทาการคัดกรองเบ้ืองต้นต้องผ่านการอบรมวิธีการใช้ และการประเมิน ตามแบบคัดกรองน้ี และควรสอบถาม ขอ้ มลู เพิม่ เตมิ จากผทู้ ี่อยใู่ กลช้ ิดเด็กมากทีส่ ุด เช่น ผ้ปู กครองหรอื ครู เพอื่ ใหเ้ กดิ ความชดั เจน ถกู ต้อง 4 ผู้คดั กรองควรจะมอี ยา่ งนอ้ ย 2 คนขนึ้ ไป ที่ ลักษณะ / พฤติกรรม ผลการวเิ คราะห์ 1 มักกม้ ศีรษะมองสิง่ ของ หนงั สือ รปู ภาพหรอื นาเข้ามาดใู กล้ๆ ตา ใช่ ไม่ใช่ 2 เมื่อดูปา้ ยข้อความ รูปภาพ วตั ถุสิง่ ของต่างๆ ตามสาธารณะ ต้องเขา้ ไปดูใกลๆ้ 3 ขณะอา่ นหนงั สือ มกั จะอ่านซา้ บรรทัดเดมิ หรอื อ่านข้ามบรรทดั 4 มักใช้ประสาทสัมผสั สว่ นอ่ืน เพอ่ื สารวจ / หาสิง่ ของ ควบคูก่ ับการใช้สายตา 5 บอกรายละเอียดของภาพหรอื สิ่งของไมไ่ ด้ 6 เดินด้วยความระมัดระวงั กวา่ ปกติ เดนิ ไม่คลอ่ งตวั มกั ชนและ สะดุดวัตถุ 7 หรีต่ า กระพริบตา ขยีต้ า กดตา เมอ่ื ใช้สายตามากๆ 8 เคล่ือนศีรษะไปมา เพอื่ หาจดุ ท่มี องเหน็ ชดั ที่สุด 9 มักมอี าการปวดศรี ษะ ปวดตา ตาลาย คนั ตา มองเหน็ สง่ิ ของเคล่ือนไหวไปมา 10 บอกความแตกต่างของสีทใี่ กล้เคียงกัน หรือสีท่ไี ม่ตัดกันไม่ได้ เช่น สีเขียวกบั สี ฟ้า สีแดงกับสีสม้

เกณฑก์ ารพิจารณา ถ้าตอบว่าใช่ 5 ข้อ ข้ึนไป แสดงว่ามีแนวโน้มที่จะเป็นบุคคลที่มีความบกพร่องทางการเห็น ให้ จดั บริการช่วยเหลือทางการศึกษาพิเศษ และสง่ ต่อใหจ้ กั ษุแพทยต์ รวจวนิ ิจฉัยตอ่ ไป ผลการคดั กรอง  พบความบกพร่อง  ไมพ่ บความบกพรอ่ ง ความคิดเหน็ เพิ่มเติม ............................................................................................................................. ....................................................... .................................................................................................................................................................................... ลงช่ือ ใบวฒุ ิบัตร เลขที่ (ผคู้ ัดกรอง) ( ) (ผู้คดั กรอง) ลงชอื่ ใบวฒุ ิบัตร เลขที่ ( ) คายนิ ยอมของผปู้ กครอง เป็นผูป้ กครองของ  ยินดี  ไม่ยนิ ดี ข้าพเจ้า (นาย / นาง / นางสาว). (ด.ช. / ด.ญ./ นาย / นางสาว)  ยินยอม  ไม่ยนิ ยอมใหด้ าเนินการคัดกรอง (ด.ช./ ด.ญ./ นาย / น.ส.) ตามแบบคัดกรองน้ี เม่ือพบวา่ มีแนวโนม้ เปน็ ผู้ทีม่ ีความบกพร่องตามแบบคัดกรองข้างตน้ ให้จดั บริการชว่ ยเหลือทางการศึกษาพิเศษต่อไป ลงชื่อ ผู้ปกครอง ( )

ประเมนิ ครงั้ ท่ี.............. แบบคดั กรองบคุ คลท่ีมคี วามบกพร่องทางการไดย้ นิ ชือ่ -นามสกลุ (ด.ช. / ด.ญ. / นาย / นางสาว)............................................................................................................. วนั เดอื น ปี เกิด....................................................................อายุ……..... ปี ..............เดอื น ระดบั ชั้น.................................................... วัน เดือน ปี ท่ปี ระเมิน......................................................................... คาชีแ้ จง 1 แบบคดั กรองฉบบั น้ีเป็นแบบคัดกรองเพื่อประโยชนใ์ นทางการจดั การศึกษาเท่านัน้ 2 วิเคราะห์ลักษณะ/พฤติกรรม ของเด็กซ่ึงเป็นลักษณะหรือพฤติกรรม ที่เด็กแสดงออกบ่อยๆ โดยให้ทา เคร่อื งหมาย /ลงในชอ่ ง “ ใช่ ” หรอื “ไมใ่ ช่ ” ทต่ี รงกับลักษณะหรือพฤติกรรมน้ันๆ ของเดก็ 3 ผู้ทาการคัดกรองเบ้ืองต้นต้องผ่านการอบรมวิธีการใช้ และการประเมิน ตามแบบคัดกรองนี้ และควรสอบถาม ข้อมูลเพิ่มเติมจากผทู้ ่ีอยู่ใกลช้ ิดเด็กมากท่ีสุด เชน่ ผปู้ กครองหรือครู เพ่อื ให้เกิด ความชดั เจน ถูกตอ้ ง 4 ผคู้ ดั กรองควรจะมีอยา่ งนอ้ ย 2 คนข้นึ ไป ที่ ลกั ษณะ / พฤติกรรม ผลการวเิ คราะห์ ใช่ ไมใ่ ช่ 1 ไมห่ ันศรี ษะหาเสยี งเมอื่ เรยี กชือ่ จากขา้ งหลงั 2 ไมต่ อบสนองหรือหันไปมองที่มาของเสยี งซ่งึ เกิดอย่รู อบๆ ห้อง 3 มกั ใช้ท่าทางในการสือ่ ความหมายกับผูอ้ ื่นไม่ใช้ภาษาพดู 4 ออกเสียงในระดบั เดียวกันแต่ไม่เปน็ คา 5 ในการสนทนาจะมองปากหรือจอ้ งหนา้ จ้องตาผู้พดู ตลอดเวลา 6 ตอบไม่ตรงคาถามหรือไม่ตอบคาถาม 7 พดู ตามหรือเลยี นเสยี งพูดไม่ได้ 8 เป็นหรือเคยเปน็ โรคหนู ้าหนวก 9 การแสดงออกทางพฤติกรรมในชวี ติ ประจาวันท่ีส่งเสียงดงั มากกวา่ ปกติ เช่น การ เดินลงส้นเท้า การรับประทานอาหารโดยช้อนกระทบจาน เป็นต้น

เกณฑก์ ารพจิ ารณา ถา้ ตอบวา่ ใช่ 3 ขอ้ ขึ้นไป แสดงวา่ มแี นวโน้มทจี่ ะเปน็ บุคคลท่ีมคี วามบกพร่องทางการได้ยิน ให้จัดบรกิ าร ชว่ ยเหลือทางการศึกษาพเิ ศษ และส่งต่อใหแ้ พทย์ตรวจวนิ จิ ฉยั ตอ่ ไป ผลการคดั กรอง  พบความบกพร่อง  ไมพ่ บความบกพร่อง ความคิดเห็นเพ่ิมเติม .................................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................................... ลงชื่อ ใบวุฒิบตั ร เลขท่ี (ผู้คดั กรอง) ( ) (ผู้คดั กรอง) ลงชอื่ ใบวฒุ ิบตั ร เลขที่ ( ) คายินยอมของผปู้ กครอง เป็นผปู้ กครองของ  ยนิ ดี  ไมย่ นิ ดี ขา้ พเจ้า (นาย / นาง / นางสาว). (ด.ช. / ด.ญ./ นาย / นางสาว)  ยนิ ยอม  ไม่ยนิ ยอมให้ดาเนินการคดั กรอง (ด.ช./ ด.ญ./ นาย / น.ส.) ตามแบบคัดกรองนี้ เมอื่ พบวา่ มีแนวโนม้ เปน็ ผทู้ ม่ี คี วามบกพร่องตามแบบคดั กรองข้างตน้ ให้จัดบรกิ ารช่วยเหลอื ทางการศึกษาพิเศษต่อไป ลงชื่อ ผู้ปกครอง ( )

ประเมนิ ครัง้ ท่ี.............. แบบคัดกรองบคุ คลท่มี คี วามบกพร่องทางสติปัญญา ชื่อ-นามสกุล (ด.ช. / ด.ญ. / นาย / นางสาว)............................................................................................................. วนั เดือน ปี เกิด....................................................................อายุ……..... ปี ..............เดอื น ระดบั ช้ัน.................................................... วนั เดอื น ปี ทีป่ ระเมิน......................................................................... คาชี้แจง 1 แบบคดั กรองฉบับน้ีเปน็ แบบคัดกรองเพ่ือประโยชนใ์ นทางการจดั การศึกษาเทา่ นน้ั 2 วิเคราะห์ลักษณะ/พฤติกรรม ของเด็กซึ่งเป็นลักษณะหรือพฤติกรรม ที่เด็กแสดงออกบ่อยๆ โดยให้ทา เครื่องหมาย /ลงในชอ่ ง “ ใช่ ” หรือ “ไมใ่ ช่ ” ทตี่ รงกับลักษณะหรือพฤติกรรมน้ันๆ ของเด็ก 3 ผู้ทาการคัดกรองเบ้ืองต้นต้องผ่านการอบรมวิธีการใช้ และการประเมิน ตามแบบคัดกรองนี้ และควรสอบถาม ข้อมลู เพ่ิมเตมิ จากผ้ทู ่อี ยใู่ กล้ชดิ เดก็ มากทสี่ ดุ เชน่ ผูป้ กครองหรอื ครู เพ่ือใหเ้ กดิ ความชัดเจน ถูกตอ้ ง 4 ผคู้ ัดกรองควรจะมอี ย่างนอ้ ย 2 คนข้นึ ไป ผลการวเิ คราะห์ ท่ี ลักษณะ / พฤติกรรม ใช่ ไม่ใช่ ทักษะการสื่อสาร 1 ใช้ภาษาไมส่ มวยั 2 ไมเ่ ขา้ ใจคาส่ัง ไม่สามารถทาตามคาสงั่ ได้ ทักษะการดูแลตนเอง 3 ไมส่ ามารถ หรอื สามารถดูแลตวั เองในชีวติ ประจาวันไดน้ ้อย ในการรบั ประทาน อาหาร / การอาบน้า / แปรงฟนั / การแต่งกาย 4 ไม่สามารถทาความสะอาดหลงั การขับถ่าย ทักษะการดารงชีวติ ภายในบา้ น 5 ตอ้ งกระต้นุ ในการปฏบิ ตั ิกจิ วตั รประจาวนั อย่เู สมอ 6 ช่วยเหลือตนเองในชีวติ ประจาวันไดต้ า่ กวา่ วยั ทกั ษะทางสงั คม/การปฏิสัมพนั ธ์กับผู้อ่นื

ที่ ลกั ษณะ / พฤติกรรม ผลการวิเคราะห์ ใช่ ไมใ่ ช่ 7 ชอบเลน่ กบั เดก็ ท่มี ีอายนุ ้อยกว่า หรอื ไมส่ ามารถเลน่ กับเพอ่ื นตามวัย 8 เล่นเลียนแบบผูอ้ ่นื อยา่ งไม่เหมาะสมกับวัย ทักษะการรู้จักใช้ทรัพยากรในชุมชน 9 มีปัญหาด้านพฤติกรรมในการใช้ส่ิงของสาธารณะประโยชน์ เช่น ชอบทาลาย หรือใช้อยา่ งไมร่ ะมดั ระวงั 10 ไม่ร้จู กั วธิ ีการใช้ การจดั เกบ็ และการดแู ลรกั ษา ของสว่ นรวม ทกั ษะการรจู้ ักดแู ลควบคุมตนเอง 11 เอาแต่ใจตนเอง มีอารมณโ์ กรธ ฉนุ เฉยี วบอ่ ย ๆ 12 ไมส่ ามารถควบคมุ ตนเองทาตามส่ิงท่ตี ้องทา ทกั ษะการนาความรูม้ าใช้ในชีวิตประจาวัน 13 ลืมง่าย / จาในส่งิ ทเ่ี รียนมาแลว้ ไมไ่ ด้ 14 ไมส่ ามารถนาทกั ษะที่เรียนรู้ไปแก้ไขปญั หาเฉพาะหนา้ ได้ ทักษะการทางาน 15 ช่วงความสนใจสน้ั ไมส่ ามารถรบั ผดิ ชอบงานทีต่ อ้ งทา 16 ทาตามคาสัง่ ต่อเนือ่ ง 2 คาสัง่ ข้นึ ไปไดย้ าก สบั สนงา่ ย ทักษะการใชเ้ วลาวา่ ง 17 สนใจส่งิ รอบตัวนอ้ ย 18 ใชเ้ วลาวา่ งแสดงพฤติกรรมทไ่ี ม่เหมาะสม ทกั ษะการรกั ษาสขุ ภาพอนามัยและความปลอดภยั 19 ดูแลสุขภาพตนเองได้น้อย เช่น ล้างมือไม่เป็น หรือไม่รู้จักรับประทานอาหารท่ี เปน็ ประโยชน์

ท่ี ลกั ษณะ / พฤติกรรม ผลการวเิ คราะห์ ใช่ ไมใ่ ช่ 20 มคี วามระมัดระวงั เรอ่ื งความปลอดภัยตนเองนอ้ ย หมายเหตุ ท้ังนพ้ี ฤติกรรมดังกล่าวตอ้ งเทียบเคยี งกบั พฒั นาการของเด็กท่วั ไป เกณฑ์การพิจารณา แต่ละทักษะจะต้องมีผลการวิเคราะห์พฤติกรรมทักษะว่าใช่ทั้ง 2 ข้อ แสดงว่าไม่ผ่านทักษะน้ันและ หาก ว่าพบทักษะการปรับตัวไม่ผ่านต้ังแต่ 2 ทักษะขึ้นไป แสดงว่ามีแนวโน้มที่จะเป็นบุคคลที่มีความบกพร่อง ทาง สตปิ ัญญา ใหจ้ ัดบรกิ ารชว่ ยเหลอื ทางการศึกษาพเิ ศษ และส่งตอ่ ให้แพทย์ตรวจวินจิ ฉยั ต่อไป ผลการคดั กรอง  พบความบกพรอ่ ง  ไมพ่ บความบกพร่อง ความคิดเห็นเพ่ิมเตมิ ............................................................................................................................. ....................................................... ลงชื่อ ใบวุฒบิ ตั ร เลขท่ี (ผู้คัดกรอง) () ลงช่อื ใบวฒุ ิบัตร เลขที่ (ผูค้ ัดกรอง) () คายนิ ยอมของผปู้ กครอง ข้าพเจา้ (นาย / นาง / นางสาว). เป็นผู้ปกครองของ (ด.ช. / ด.ญ./ นาย / นางสาว)  ยินดี  ไม่ยินดี  ยนิ ยอม  ไม่ยนิ ยอมให้ดาเนินการคัดกรอง (ด.ช./ ด.ญ./ นาย / น.ส.) ตามแบบคัดกรองน้ี เมอ่ื พบวา่ มแี นวโนม้ เป็นผู้ท่ีมีความบกพร่องตามแบบคดั กรองข้างตน้ ให้จดั บริการช่วยเหลือทางการศึกษาพิเศษต่อไป ลงช่ือ ผู้ปกครอง ( )

ประเมินครัง้ ท่ี.............. แบบคัดกรองบคุ คลท่ีมคี วามบกพร่องทางร่างกาย หรอื การเคลอื่ นไหว หรอื สขุ ภาพ ชอ่ื -นามสกุล (ด.ช. / ด.ญ. / นาย / นางสาว)............................................................................................................. วัน เดือน ปี เกดิ ....................................................................อายุ……..... ปี ..............เดือน ระดับชัน้ .................................................... วัน เดอื น ปี ทีป่ ระเมนิ ......................................................................... คาชแี้ จง 1 แบบคัดกรองฉบับน้เี ปน็ แบบคัดกรองเพ่ือประโยชน์ในทางการจัดการศึกษาเท่าน้นั 2 วิเคราะห์ลักษณะ/พฤติกรรม ของเด็กซึ่งเป็นลักษณะหรือพฤติกรรม ที่เด็กแสดงออกบ่อยๆ โดยให้ทา เคร่ืองหมาย /ลงในช่อง “ ใช่ ” หรอื “ไมใ่ ช่ ” ทต่ี รงกบั ลกั ษณะหรือพฤติกรรมนั้นๆ ของเดก็ 3 ผู้ทาการคัดกรองเบ้ืองต้นต้องผ่านการอบรมวิธีการใช้ และการประเมิน ตามแบบคัดกรองน้ี และควรสอบถาม ขอ้ มูลเพิม่ เตมิ จากผู้ทีอ่ ยูใ่ กลช้ ดิ เดก็ มากที่สุด เชน่ ผปู้ กครองหรอื ครู เพอื่ ให้เกิด ความชดั เจน ถกู ต้อง 4 ผู้คัดกรองควรจะมอี ยา่ งนอ้ ย 2 คนข้ึนไป ท่ี ลักษณะ / พฤติกรรม ผลการวิเคราะห์ ใช่ ไม่ใช่ ด้านรา่ งกาย 1 มีอวยั วะไมส่ มส่วน หรอื แขน ขา ลบี 2 มีอวัยวะขาดหายไปและเปน็ อุปสรรคในการดารงชีวติ 3 มีการผิดรูปของกระดูกและข้อ 4 มีลักษณะกลา้ มเน้ือแขนขาเกรง็ 5 มลี กั ษณะกล้ามเนือ้ แขนขาอ่อนแรง ด้านการเคล่ือนไหว 6 มีการเคลื่อนไหวทผ่ี ิดปกติ ทิศทางการเคลือ่ นไหว และจงั หวะการเคลื่อนไหว เช่น กระตกุ เกร็ง 7 ไมส่ ามารถน่ังทรงตวั ไดด้ ว้ ยตนเอง

ท่ี ลักษณะ / พฤติกรรม ผลการวิเคราะห์ ใช่ ไมใ่ ช่ 8 ไม่สามารถลุกขนึ้ ยนื ได้ดว้ ยตนเอง 9 ไม่สามารถยนื ทรงตวั ไดด้ ว้ ยตนเอง 10 ไม่สามารถเดนิ ได้ดว้ ยตนเอง ดา้ นสขุ ภาพ 11 มคี วามเจบ็ ปว่ ยที่ต้องได้รบั การรักษาเป็นระยะเวลานาน และเป็นอปุ สรรคตอ่ การศึกษา เช่น 11.1 ประสบอุบัตเิ หตุ ผา่ ตัด เป็นตน้ 11.2 เปน็ โรคเร้ือรงั หรอื มภี าวะผิดปกตขิ องระบบต่างๆ ดงั ตอ่ ไปนี้ ระบบ โลหติ เชน่ ภาวะเลอื ดออกง่ายหยุดยาก ธาลัสซีเมีย ไขกระดกู ฝ่อ ระบบหัวใจ และหลอดเลือด เชน่ หัวใจพิการแตก่ าเนดิ โรคหวั ใจรูมาติก ระบบไต เช่น โรค เนโฟรตกิ โรคไตเร้ือรงั ระบบประสาท เช่น อมั พาต สมองพกิ าร ลมชัก ระบบ หายใจ เชน่ หอบหืด โรคปอด ระบบภูมคิ ุ้มกนั และภมู ิแพ้ เช่น ขอ้ อักเสบ–รมู าตอยด์ , SLE (เอส แอล อี) ระบบต่อมไร้ทอ่ เชน่ โรคเบาหวาน แคระ หรอื โตผิดปกติ ระบบผวิ หนงั เช่น เด็กดกั แด้ เปน็ ตน้ เกณฑก์ ารพจิ ารณา ดา้ นรา่ งกาย และดา้ นการเคล่ือนไหว ถ้าตอบว่าใช่ต้ังแต่ 1 ข้อ ขึ้นไป แสดงว่ามีแนวโนม้ ที่จะเป็นบุคคลท่ีมีความบกพร่องทางร่างกาย หรือการ เคล่อื นไหว ให้จดั บริการชว่ ยเหลือทางการศกึ ษาพเิ ศษ และสง่ ต่อใหแ้ พทย์ตรวจวินจิ ฉยั ต่อไป ด้านสขุ ภาพ ถ้าตอบว่าใช่ข้อใดข้อหน่ึง แสดงว่ามีแนวโน้มที่จะเป็นบุคคลที่มีความบกพร่องทางสุขภาพ ให้จัดบริการ ชว่ ยเหลือทางการศึกษาพเิ ศษ และสง่ ตอ่ ให้แพทยต์ รวจวินจิ ฉัยตอ่ ไป ผลการคัดกรอง  ไม่พบความบกพร่อง  พบความบกพร่อง

ความคดิ เหน็ เพมิ่ เตมิ ............................................................................................................................. ....................................................... .................................................................................................................................................................................... ลงชื่อ ใบวุฒิบัตร เลขท่ี (ผคู้ ัดกรอง) ( ) (ผู้คดั กรอง) ลงชอ่ื ใบวฒุ ิบัตร เลขท่ี ( ) คายินยอมของผู้ปกครอง เปน็ ผปู้ กครองของ  ยนิ ดี  ไมย่ นิ ดี ขา้ พเจา้ (นาย / นาง / นางสาว). (ด.ช. / ด.ญ./ นาย / นางสาว)  ยนิ ยอม  ไม่ยินยอมใหด้ าเนนิ การคดั กรอง (ด.ช./ ด.ญ./ นาย / น.ส.) ตามแบบคัดกรองน้ี เม่ือพบว่ามีแนวโนม้ เป็นผทู้ ม่ี คี วามบกพร่องตามแบบคดั กรองขา้ งตน้ ให้จดั บริการชว่ ยเหลือทางการศกึ ษาพิเศษต่อไป ลงช่ือ ผปู้ กครอง ( )

ประเมนิ ครั้งที่.............. แบบคัดกรองบคุ คลท่มี คี วามบกพร่องทางการเรยี นรู้ (ประถมศกึ ษา) ชือ่ -นามสกุล (ด.ช. / ด.ญ. / นาย / นางสาว)............................................................................................................. วนั เดือน ปี เกดิ ....................................................................อายุ……..... ปี ..............เดือน ระดบั ชน้ั .................................................... วนั เดือน ปี ทป่ี ระเมนิ ......................................................................... คาชีแ้ จง 1 แบบคัดกรองฉบับนีเ้ ปน็ แบบคัดกรองเพื่อประโยชน์ในทางการจัดการศึกษาเทา่ นนั้ 2 วิเคราะห์ลักษณะ/พฤติกรรม ของเด็กซ่ึงเป็นลักษณะหรือพฤติกรรม ท่ีเด็กแสดงออกบ่อยๆ โดยให้ทา เคร่ืองหมาย / ลงในช่อง “ ใช่ ” หรือ “ไม่ใช่ ” ท่ีตรงกับลักษณะหรือพฤติกรรมน้ันๆ ของเด็ก โดย เปรียบเทยี บกับเด็กท่ัวไปในช้ันเรียน 3 ผู้ทาการคัดกรองเบ้ืองต้นต้องผ่านการอบรมวิธีการใช้ และการประเมิน ตามแบบคัดกรองนี้ และควรสอบถาม ข้อมูลเพิ่มเติมจากผูท้ อี่ ยใู่ กล้ชดิ เดก็ มากท่สี ดุ เช่น ครผู ู้สอน ครปู ระจาชนั้ เพื่อให้เกดิ ความชดั เจน ถกู ต้อง 4 ผู้คัดกรองควรจะมีอย่างนอ้ ย 2 คนขน้ึ ไป ส่วนที่ 1 การวิเคราะห์เบ้อื งตน้ / ขอ้ มูลพนื้ ฐานของบคุ คลทมี่ คี วามบกพร่องทางการเรียนรู้ ที่ ลักษณะ / พฤติกรรม ผลการวิเคราะห์ ใช่ ไมใ่ ช่ 1 ดฉู ลาดหรือปกติ ในดา้ นอนื่ ๆ นอกจากในด้านการเรียน 2 มีปัญหาทางการเรยี น ซงึ่ อาจทาไม่ได้เลยหรอื ทาไดต้ ่ากวา่ 2 ชัน้ เรยี น ในด้าน ใดด้านหนึ่งหรือมากกวา่ 1 ดา้ น ตอ่ ไปน้ี 1.1 ด้านการอ่าน 1.2 ดา้ นการเขยี น 1.3 ด้านการคานวณ 3 ไม่มปี ัญหาทางด้านการเหน็ การไดย้ นิ สตปิ ัญญา หรือออทสิ ติก หรอื จากการถูก ละทง้ิ ละเลย หรือความด้อยโอกาสอ่ืนๆ

เกณฑก์ ารพิจารณา ถ้าตอบว่าใช่ 3 ข้อ แสดงว่ามีแนวโน้มท่ีจะเป็นบุคคลที่มีความบกพร่องทางการเรียนรู้ควรสงั เกตในสว่ นท่ี 2 ตอ่ ผลการพจิ ารณาสว่ นที่ 1  พบ  ไมพ่ บ ( ถา้ พบสงั เกตในส่วนท่ี 2 ตอ่

สว่ นท่ี 2 การวเิ คราะห์ความบกพร่องทางการเรียนรู้ของเดก็ ในแตล่ ะดา้ น ผลการวเิ คราะห์ ใช่ ไม่ใช่ ที่ ลักษณะ / พฤติกรรม 1. ด้านการอา่ น 1 อ่านชา้ อ่านขา้ ม อ่านไมห่ มด 2 จาคาศัพท์คาเดมิ ไมไ่ ด้ ท้งั ๆ ที่เคยผา่ นสายตามาแลว้ หลายคร้ัง 3 อ่านเพ่ิมคา ซ้าคา อา่ นผิดตาแหน่ง 4 อา่ นสลับตวั อกั ษรหรอื ออกเสียงสลับกัน เช่น บก อา่ นเป็น กบ 5 สบั สนในพยัญชนะคล้ายกัน เช่น ก ภ ถ, ฦ ฎ ฏ, ด ต ค 6 จาศพั ท์ใหม่ไม่ค่อยได้ 7 มปี ัญหาในการผสมคา การอ่านออกเสยี งคา 8 สับสนคาทคี่ ลา้ ยกนั เช่น บาน/ บา้ น 9 อ่านคาทไี่ ม่คุน้ เคยไม่ได้ 10 อ่านคาในระดบั ชัน้ ของตนเองไม่ได้ 2. ด้านการเขยี น 1 ไมช่ อบและหลีกเล่ยี งการเขยี น หรือการลอกคา 2 เขยี นไมส่ วยไมเ่ รยี บร้อย สกปรก ขดี ท้ิง ลบทง้ิ 3 เขียนตวั อกั ษรและคาที่คลา้ ยๆ กนั ผิด 4 ลอกคาบนกระดานผิด (ลอกไมค่ รบตกหล่น) 5 เขียนหนงั สือไมเ่ ว้นวรรค ไมเ่ ว้นช่องไฟ ตัวอักษรเบยี ดกัน จนทาใหอ้ า่ นยาก

ที่ ลกั ษณะ / พฤติกรรม ผลการวิเคราะห์ ใช่ ไม่ใช่ 6 เขยี นสลบั ตาแหนง่ ระหวา่ งพยัญชนะ สระ เชน่ ตโ , 7 เขียนตามคาบอกของคาในระดับช้นั ตนเองไม่ได้ 8 เขยี นตัวอกั ษรหรอื ตวั เลขกลับดา้ น คล้ายมองกระจกเงา เช่น 9 เขยี นพยญั ชนะหรอื ตวั เลขที่มีลกั ษณะคลา้ ยกันสลับกนั เชน่ ม-น, ด-ค, พ-ย, b-d, p-q, 6-9 10 เรียงลาดบั ตัวอักษรผิด เชน่ สถิติ เปน็ สติถิ 3. ด้านการคานวณ 1 นับเลขเรียงลาดบั นบั เพ่ิม นบั ลดไมไ่ ด้ 2 ยากลาบากในการบวก,ลบ จานวนจรงิ 3 ยากลาบากในการใช้เทคนคิ การนับจานวนเพม่ิ ทีละ 2, 5, 10, 100 4 ยากลาบากในการประมาณจานวนคา่ 5 ยากลาบากในการเปรยี บเทยี บ มากกวา่ น้อยกวา่ 6 แก้โจทยป์ ญั หาง่ายๆ ไม่ได้ 7 สบั สนไมเ่ ขา้ ใจเรื่องเวลา ทศิ ทาง 8 บอกความหมาย หรอื สัญลักษณ์ทางคณิตศาสตร์ ไม่ได้ เชน่ +, -, ×, >, <, = 9 เปรียบเทียบขนาด รปู ทรง ระยะทาง ตาแหนง่ ไม่ได้ 10 เขยี นตัวเลขกลบั เช่น 5 s , 6 9 4.ด้านพฤตกิ รรมทัว่ ไป 1 ไม่ทาตามคาส่งั ทางานไมเ่ สร็จ 2 มคี วามยากลาบากในการจัดระบบงาน

ที่ ลักษณะ / พฤติกรรม ผลการวิเคราะห์ 3 ทาของหายบ่อยๆ เป็นประจา เช่น ของเลน่ ดนิ สอ หนังสอื อุปกรณ์การเรยี น ใช่ ไม่ใช่ 4 ลืมทากจิ กรรมท่เี ป็นกจิ วัตรประจาวัน 5 สบั สนดา้ นซา้ ย ขวา 6 วางสิ่งของเครอ่ื งใช้ไม่เป็นระเบยี บ 7 เสียสมาธิง่ายมองไปยังทกุ สิ่งที่เคลอื่ นไหวผ่านสายตา 8 มีอาการเครียดขณะอา่ น 9 ใจไมค่ ่อยจดจ่ออยู่กบั งาน มองโนน่ มองนบี่ ่อยๆ 10 หลกี เลี่ยง ไมช่ อบ หรอื ลงั เลใจท่ีจะทางานหรือการบ้านท่ีต้องมีระเบียบและใส่ใจใน งาน เกณฑ์การพจิ ารณา 1. ด้านการอ่าน ถา้ ตอบว่าใช่ 7 ขอ้ ขน้ึ ไป แสดงวา่ มีแนวโนม้ ทจ่ี ะเป็นบุคคลที่มคี วามบกพร่องทางการเรียนรู้ ดา้ นการ อา่ น 2. ด้านการเขยี น ถ้าตอบว่าใช่ 7 ข้อ ขึ้นไป แสดงว่ามีแนวโน้มท่ีจะเป็นบุคคลที่มีความบกพรอ่ งทางการเรยี นรู้ ด้านการ เขียน 3. ด้านการคานวณ ถ้าตอบว่าใช่ 6 ข้อ ขึ้นไป แสดงว่ามีแนวโน้มที่จะเป็นบุคคลท่ีมีความบกพร่องทางการเรียนรู้ ด้านการ คานวณ 4. ด้านพฤติกรรมท่ัวไป ถ้าตอบวา่ ใช่ 4 ขอ้ ขน้ึ ไป แสดงว่ามีแนวโน้มท่จี ะเป็นบคุ คลทีม่ คี วามบกพร่องทางการเรียนรู้

หากพบวา่ มแี นวโน้มท่ีจะเป็นบุคคลที่มีความบกพร่องทางการเรียนร้ดู ้านใดด้านหนึ่ง หรอื หลายดา้ น ให้ จดั บรกิ ารช่วยเหลอื ทางการศึกษาพเิ ศษ และส่งตอ่ ใหแ้ พทยต์ รวจวินิจฉยั ตอ่ ไป ผลการคดั กรอง  พบความบกพรอ่ ง O ดา้ นการอา่ น O ด้านการเขียน O ด้านการคานวณ  ไม่พบความบกพร่อง ความคิดเหน็ เพิม่ เติม ........................................................................................................................................................................... ... .................................................................................. .............................................. .............................................. ลงชอ่ื ใบวุฒิบัตร เลขท่ี ....................................... (ผคู้ ดั กรอง) () ลงชอื่ ใบวุฒิบัตร เลขท่ี ..................................... (ผู้คัดกรอง) () คายินยอมของผ้ปู กครอง ขา้ พเจา้ (นาย / นาง / นางสาว). เป็นผปู้ กครองของ (ด.ช. / ด.ญ./ นาย / นางสาว)  ยินดี  ไม่ยินดี  ยินยอม  ไมย่ ินยอมใหด้ าเนนิ การคดั กรอง (ด.ช./ ด.ญ./ นาย / น.ส.) ตามแบบคัดกรองน้ี เมื่อพบว่ามีแนวโน้มเปน็ ผู้ทีม่ คี วามบกพรอ่ งตามแบบคดั กรองขา้ งตน้ ใหจ้ ัดบรกิ ารชว่ ยเหลือทางการศึกษาพิเศษต่อไป ลงช่อื ผู้ปกครอง ()

ประเมนิ ครั้งท่ี.............. แบบคดั กรองบคุ คลทีม่ คี วามบกพรอ่ งทางการเรียนรู้ (มัธยมศึกษา) ชอ่ื -นามสกลุ (ด.ช. / ด.ญ. / นาย / นางสาว)............................................................................................ วัน เดอื น ปี เกดิ ....................................................................อายุ……..... ปี ..............เดือน ระดับช้ัน.................................................... วัน เดือน ปี ท่ปี ระเมนิ .......................................................... คาชแ้ี จง 1 แบบคดั กรองฉบบั นีเ้ ปน็ แบบคดั กรองเพ่ือประโยชนใ์ นทางการจัดการศึกษาเท่านั้น 2 วิเคราะหล์ ักษณะ/พฤติกรรม ของเด็กซ่งึ เป็นลักษณะหรือพฤตกิ รรม ท่เี ด็กแสดงออกบอ่ ยๆ โดยให้ ทาเครือ่ งหมาย /ลงในชอ่ ง “ ใช่ ” หรือ “ไม่ใช่ ” ทต่ี รงกับลกั ษณะหรือพฤติกรรมน้ันๆ ของเดก็ 3 ผู้ทาการคัดกรองเบื้องต้นต้องผ่านการอบรมวิธีการใช้ และการประเมิน ตามแบบคัดกรองนี้ และควร สอบถามขอ้ มูลเพิม่ เติมจากผู้ท่ีอยู่ใกล้ชิดเด็กมากที่สุด เช่น ผปู้ กครองหรอื ครู เพ่อื ใหเ้ กดิ ความชัดเจน ถูกตอ้ ง 4 ผู้คัดกรองควรจะมีอย่างน้อย 2 คนขึน้ ไป ส่วนที่ 1 การวเิ คราะหเ์ บ้อื งต้น / ขอ้ มูลพ้นื ฐานของบคุ คลทม่ี คี วามบกพร่องทางการเรยี นรู้ ท่ี ลักษณะ / พฤติกรรม ผลการวเิ คราะห์ 1 ดฉู ลาดหรือปกติ ในดา้ นอ่นื ๆ นอกจากในดา้ นการเรยี น ใช่ ไม่ใช่ 2 มปี ญั หาทางการเรียน ซึง่ อาจทาไม่ได้เลยหรือทาได้ตา่ กวา่ 2 ชัน้ เรยี น ใน ดา้ นใดด้านหน่งึ หรือมากกว่า 1 ด้าน ต่อไปนี้ 1.1 ด้านการอ่าน 1.2 ด้านการเขยี น 1.3 ด้านการคานวณ 3 ไม่มีปัญหาทางด้านการเหน็ การได้ยิน สติปัญญา หรือออทิสติก หรือจากการ ถกู ละทงิ้ ละเลย หรอื ความดอ้ ยโอกาสอน่ื ๆ

เกณฑก์ ารพิจารณา ถ้าตอบวา่ ใช่ 3 ข้อ แสดงว่ามีแนวโนม้ ทจ่ี ะเป็นบุคคลทม่ี คี วามบกพร่องทางการเรยี นรู้ ควรสงั เกตใน สว่ นท่ี 2 ตอ่ ผลการพิจารณาสว่ นที่ 1  พบ  ไมพ่ บ ( ถ้าพบสงั เกตในส่วนที่ 2 ต่อ ) ส่วนท่ี 2 การวเิ คราะห์ความบกพร่องทางการเรียนรู้ของเดก็ ในแต่ละด้าน ผลการวเิ คราะห์ ใช่ ไมใ่ ช่ ท่ี ลักษณะ / พฤติกรรม 1. ดา้ นการอา่ น 1 อ่านข้ามบรรทดั อ่านซา้ บรรทัด 2 อา่ นคาสมาส สนธิ ไมไ่ ด้ 3 อ่านอักษรนาไม่ได้ 4 เปรียบเทียบความหมายของคาไม่ได้ 5 ไมร่ ้จู กั หนา้ ทีข่ องคาในประโยค 6 มปี ัญหาในการอ่านคาพ้องรูป พอ้ งเสียง 7 อ่านราชาศัพทไ์ ม่ได้ 8 อ่านบทร้อยกรองลาบาก

ท่ี ลักษณะ / พฤติกรรม ผลการวเิ คราะห์ ใช่ ไมใ่ ช่ 9 อา่ นคายากประจาบทไมไ่ ด้ 10 อา่ นจบั ใจความสาคญั ของเรื่องไม่ได้ 2. ดา้ นการเขียน 1 ฟงั คาบรรยายแล้วจดโนต้ ย่อไมไ่ ด้ 2 เขยี นคาที่มีตวั การนั ต์ไม่ได้ 3 เขยี นสรปุ ใจความสาคัญไม่ได้ 4 เขยี นบรรยายความรูส้ กึ นึกคิดของตนเองไม่ได้ 5 เขียนเรียงความยาวๆ ไมไ่ ด้ 6 เขียนบรรยายภาพไมไ่ ด้ 7 เขียนย่อความไมไ่ ด้ 8 เขียนคาพ้องรูป - พ้องเสียงไม่ได้ 9 เขียนคายากประจาบทไมไ่ ด้ 10 เขียนตามคาบอกไม่ได้ 3. ดา้ นการคานวณ 1 ไม่เขา้ ใจความหมายและสญั ลักษณ์ทางคณิตศาสตร์ 2 ไม่สามารถเขยี นเศษส่วนในลักษณะทศนยิ มและทศนยิ มซา้ 3 ไมเ่ ขา้ ใจและเขียนจานวนตรรกยะ และอตรรกยะไม่ได้ 4 ไมเ่ ข้าใจและเขยี นจานวนในรูปอตั ราส่วน สดั ส่วนและร้อยละในการแก้โจทย์ ปญั หา 5 ไมเ่ ข้าใจการเขยี นระบบจานวนจรงิ

ท่ี ลกั ษณะ / พฤติกรรม ผลการวเิ คราะห์ 6 ไม่เขา้ ใจและเขียนค่าสัมบูรณ์ไมไ่ ด้ ใช่ ไมใ่ ช่ 7 ไม่เข้าใจการเขียนจานวนจริงในรูปเลขยกกาลังท่ีเป็นจานวนตรรก จานวน จรงิ ที่อยใู่ นเกณฑ์ 8 ไม่เข้าใจเร่อื งการประมาณคา่ 9 ไม่เขา้ ใจเรอื่ งจานวนเต็มและเศษส่วน 10 ไม่เข้าใจเกยี่ วกบั ระบบจานวน 4.ด้านพฤติกรรมทว่ั ไป 1 ลงั เลในความสามารถของตนเอง มักจะพ่ึงโชคลางหรอื สงิ่ ภายนอกมากกว่า การทางานหนัก 2 ไม่ทาตามคาสงั่ ทางานไมเ่ สร็จ 3 มีความยากลาบากในการจดั ระบบงาน 4 หลีกเล่ยี ง ไม่ชอบ หรือลงั เลใจทีจ่ ะทางานหรือการบ้านที่ ต้องมีระเบยี บและใสใ่ จในงาน 5 หันเหความสนใจไปส่ภู ายนอกไดง้ ่าย 6 ลมื ทากจิ กรรมทเ่ี ป็นกิจวัตรประจาวัน 7 สบั สนดา้ นซ้าย ขวา 8 วางสิ่งของเครอื่ งใช้ไม่เปน็ ระเบยี บ 9 ใจไมค่ ่อยจดจ่ออยู่กบั งาน มองโน่นมองนบ่ี ่อยๆ 10 เสียสมาธิง่ายมองไปยงั ทุกส่ิงที่เคลอ่ื นไหวผ่านสายตา เกณฑ์การพิจารณา 1. ด้านการอา่ น