หน่วยที่ 2

หน่วยท่ี 2 กฎหมายท่เี กย่ี วขอ้ งกบั การสอบบญั ชี

สาระการเรยี นรู้ 1. กฎหมายท่ีเก่ยี วขอ้ งกบั การสอบญั ชีท่ีสาคญั 2. สภาวิชาชีพบญั ชี 3. ประเภทของผูต้ รวจสอบบญั ชี 4. จรรยาบรรณของผูป้ ระกอบวิชาชีพบญั ชี

สมรรถนะการเรยี นรู้ อธบิ ายกฎหมายท่เี กย่ี วขอ้ งกบั การสอบบญั ชีท่ีสาคญั ได้ อธบิ ายเก่ยี วกบั สภาวชิ าชีพบญั ชีได้ อธิบายประเภทของผูต้ รวจสอบบญั ชีได้ บอกจรรยาบรรณของผูป้ ระกอบวชิ าชีพบญั ชีได้

สาระสาคญั การสอบบญั ชีเป็นวชิ าชีพท่ีใหบ้ รกิ ารแกส่ าธารณชน โดยมี วตั ถปุ ระสงคห์ ลกั คอื การแสดงความเหน็ ต่องบการเงนิ จงึ มี ผลกระทบต่อบคุ คลหลายฝ่ าย กฎหมายสาคญั ท่ใี ชก้ ากบั ดูแล วิชาชีพสอบบญั ชีไดแ้ ก่ ประมวลกฎหมายแพง่ และพาณิชย์ พ.ศ. 2472 พระราชบญั ญตั ิการบญั ชี พ.ศ. 2543 ประมวล รษั ฎากรและพระราชบญั ญตั วิ ิชาชีพบญั ชี พ.ศ. 2547

1. กฎหมายท่เี กย่ี วขอ้ ง ประมวลกฎหมายแพง่ และพาณิชย์ พ.ศ. 2472 กบั การสอบบญั ชี ท่สี าคญั มาตรา 1197 กาหนดใหบ้ รษิ ทั ตอ้ งจดั ใหม้ กี ารสอบบญั ชโี ดยผูส้ อบบญั ชคี นหน่งึ หรอื หลายคนตรวจสอบงบดลุ แลว้ นาเสนอเพอ่ื อนุมตั ใิ นทป่ี ระชมุ ใหญ่ ภายใน 4 เดอื นนบั แต่วนั ทใ่ี นงบดลุ และใหส้ ง่ สาเนางบดุลทต่ี รวจสอบแลว้ ไปให้ ผูถ้ อื หนุ้ ทกุ คนทม่ี ชี อ่ื อยู่ในทะเบยี นผูถ้ อื หนุ้ ของบริษทั ก่อนวนั นดั ประชมุ ใหญ่ ลว่ งหนา้ ไมน่ อ้ ยกวา่ 3 วนั นอกจากนน้ั ใหม้ สี าเนางบดุลเปิดเผยไวใ้ นสานกั งาน ของบรษิ ทั ในระหวา่ งเวลาเช่นวา่ นนั้ เพอ่ื ใหผ้ ูท้ รงใบหนุ้ ชนิดออกใหแ้ ก่ผูถ้ อื นน้ั ตรวจดูไดด้ ว้ ย

ประมวลกฎหมายแพง่ จากกฎหมายดงั กลา่ ว ทาใหบ้ รษิ ทั จากดั ตอ้ งจดั ใหม้ กี ารประชมุ ผูถ้ ือหนุ้ และก่อใหเ้กดิ และพาณิชย์ พ.ศ. 2472 วชิ าชพี สอบบญั ชเี กดิ ข้นึ ในประเทศไทย ทก่ี าหนดใหน้ ิตบิ คุ คลประเภทบรษิ ทั จากดั ตอ้ งปิดบญั ชแี ละใหผ้ ูส้ อบบญั ชรี บั อนุญาตตรวจสอบบญั ชขี องกจิ การใหเ้สรจ็ ส้นิ ก่อน (ต่อ) นาเสนอต่อ และเพอ่ื ใหท้ ป่ี ระชมุ ใหญ่ผูถ้ อื หนุ้ อนุมตั ภิ ายใน 4 เดอื นนบั แต่วนั ส้นิ รอบ ระยะเวลาบญั ชี

ประมวลกฎหมายแพง่  มาตรา 1208 ผูส้ อบบญั ชจี ะเป็นผูถ้ อื หนุ้ ของบรษิ ทั กไ็ ด้ จะเป็นผูม้ สี ว่ นไดเ้สยี ในการงาน และพาณิชย์ พ.ศ. 2472 ของบริษทั หรอื กรรมการ ตวั แทน หรือลูกจา้ งของบรษิ ทั นนั้ ไมไ่ ด้ (ต่อ)  มาตรา 1209 ใหท้ ป่ี ระชมุ ใหญ่สามญั เลอื กตง้ั ผูส้ อบบญั ชที กุ ปี  มาตรา 1213 ผูส้ อบบญั ชมี สี ทิ ธ์เิ ขา้ ตรวจสอบสมดุ และบญั ชขี องบริษทั ในเวลาอนั สมควรได้ ทกุ เมอ่ื และสามารถไตถ่ ามสอบสวนกรรมการหรือผูอ้ น่ื ซง่ึ เป็นตวั แทนหรือลูกจา้ งของบรษิ ทั ได้  มาตรา 1214 กาหนดวา่ “เมอ่ื ผูส้ อบบญั ชตี รวจสอบงบการเงนิ เสร็จแลว้ ผูส้ อบบญั ชจี ะตอ้ ง จดั ทารายงานการสอบบญั ชี เพอ่ื แถลงในรายงานดว้ ยวา่ ตนเหน็ วา่ บคุ คลไดท้ าโดยถูกถว้ น หรือไม่ ควรฟงั วา่ สาแดงใหเ้หน็ การงานของบรษิ ทั ทเ่ี ป็นอยูต่ ามความเป็นจรงิ และถกู ตอ้ งหรือไม่ นาเสนอต่อทป่ี ระชมุ สามญั ประจาปี”

พระราชบญั ญตั ิการบญั ชี  มาตรา 8 ผูม้ หี นา้ ท่จี ดั ทาบญั ชีไดแ้ ก่ หา้ งหนุ้ สว่ นจดทะเบยี น บรษิ ทั จากดั บริษทั มหาชน จากดั พ.ศ. 2543 ท่จี ดั ตงั้ ข้นึ ตามกฎหมายไทย นิติบคุ คลท่ตี ง้ั ข้นึ ตามกาหมายต่างประเทศท่ปี ระกอบธุรกจิ ในประเทศไทย และกจิ การร่วมคา้ ตามประมวลรษั ฎากรตอ้ งจดั ใหม้ กี ารทาบญั ชี  มาตรา 11 ผูม้ หี นา้ ทจ่ี ดั ทาบญั ชตี อ้ งจดั ทางบการเงนิ และย่นื งบการเงนิ ต่อสานกั งานกลางบญั ชีหรือ สานกั งานบญั ชปี ระจาทอ้ งถน่ิ งบการเงนิ ตอ้ งมรี ายการย่อตามท่อี ธบิ ดกี รมพฒั นาธุรกิจการคา้ กาหนด และงบการเงนิ ของหา้ งหนุ้ สว่ นจดทะเบยี นท่จี ดั ตงั้ ข้นึ ตามกฎหมายไทย นติ ิบุคคลท่ีตงั้ ข้นึ ตามกฎหมาย ต่างประเทศและกจิ การร่วมคา้ ตามประมวลรษั ฎากร ตอ้ งจดั ทางบการเงนิ ย่นื ต่อสานกั งานกลางบญั ชีหรอื สานกั งานบญั ชีประจาทอ้ งท่ภี ายใน 5 เดอื น นบั แต่วนั ปิดบญั ชี สาหรบั บริษทั จากดั หรือบรษิ ทั มหาชน จากดั ท่ตี งั้ ข้นึ ตามกฎหมายไทยใหย้ ่นื ภายใน 1 เดอื น นบั แต่วนั ทง่ี บการเงนิ ไดร้ บั อนุมตั ใิ นท่ปี ระชมุ ใหญ่ ผูถ้ อื หนุ้ โดยงบการเงนิ ดงั กลา่ วตอ้ งไดร้ บั การตรวจสอบและแสดงความเหน็ โดยผูส้ อบบญั ชรี บั อนุญาต เวน้ แต่งบการเงนิ ของหา้ งหนุ้ สว่ นจดทะเบยี นทม่ี ที นุ จดทะเบยี นไมเ่ กิน 5 ลา้ นบาท สนิ ทรพั ยไ์ มเ่ กิน 30 ลา้ นบาท และรายไดร้ วมไม่เกิน 30 ลา้ นบาท ไดร้ บั การยกเวน้ ใหง้ บการเงนิ ดงั กลา่ วไม่ตอ้ งไดร้ บั การ ตรวจสอบและแสดงความเหน็ โดยผูส้ อบบญั ชรี บั อนุญาต

ประมวลรษั ฎากร  มาตรา 69 แหง่ ประมวลรษั ฎากร กาหนดใหบ้ ญั ชงี บดุล บญั ชกี าไรขาดทุน บญั ชรี ายรบั รายจ่ายทย่ี น่ื พรอ้ มกบั แบบแสดงรายการเสยี ภาษเี งนิ ไดข้ องนติ บิ คุ คล ตอ้ งมบี คุ คลตามมาตรา 3 สตั ต ตรวจสอบและรบั รองบญั ชบี รษิ ทั และหา้ งหนุ้ ส่วน นิตบิ คุ คล ตามมาตรา 39 ทงั้ น้ี บคุ คลดงั กลา่ วตอ้ งมคี ุณสมบตั แิ ละปฏบิ ตั ติ าม ระเบยี บทอ่ี ธบิ ดกี รมสรรพากรกาหนด  มาตรา 3 สตั ต แห่งประมวลรษั ฎากร บญั ญตั เิ กย่ี วกบั การตรวจสอบและรบั รอง บญั ชดี งั น้ี เพอ่ื ประโยชนแ์ ห่งการจดั เก็บภาษอี ากรตามประมวลรษั ฎากร การตรวจสอบและรบี รองบญั ชี จะกระทาไดแ้ ต่โดยบคุ คลทไ่ี ดร้ บั อนุญาต จากอธบิ ดี

ปจั จบุ นั ผูท้ ส่ี ามารถทาการ 2.ผูม้ บี ญั ชภี าษอี ากร (Tax Auditor : TA) ตรวจสอบและรบั รองบญั ชี ตามมาตรา 3 สตั ต เป็นผูท้ ไ่ี ดร้ บั การข้นึ ทะเบยี นและไดร้ บั ใบอนุญาตเป็นผูส้ อบบญั ชภี าษอี ากรจากอธบิ ดี แห่งประมวลรษั ฎากร กรมสรรพกร ตอ้ งปฏบิ ตั ติ ามหลกั เกณฑ์ วธิ กี าร และเงอ่ื นไขทอ่ี ธบิ ดกี รมสรรพกร ในฐานะผูต้ รวจสอบและ กาหนด ผูส้ อบบญั ชภี าษอี ากรสามารถตรวจสอบไดเ้ฉพาะงบการเงนิ ของหา้ งหนุ้ ส่วน รบั รองบญั ชี ไดแ้ ก่บุคคล นติ บิ คุ คลขนาดเลก็ (ทนุ จดทะเบยี นไมเ่ กนิ 5 ลา้ นาท สนิ ทรพั ยร์ วมไม่เกนิ 30 ลา้ นบาท ) ดงั ต่อไปน้ี (ต่อ) ซง่ึ ตามบญั ญตั กิ ารบญั ชี พ.ศ. 2543 งบการเงนิ ดงั กลา่ วไม่ตอ้ งรบั การตรวจสอบโดย ผูส้ อบบญั ชรี บั อนุญาต

ปจั จบุ นั ผูท้ ส่ี ามารถทาการ 1. ผูส้ อบบญั ชรี บั อนุญาต (Certified Public Accountant : CPA) ตรวจสอบและรบั รองบญั ชี เป็นผูท้ ไ่ี ดร้ บั การข้นึ ทะเบยี นและไดร้ บั ใบอนุญาตเป็นผูส้ อบบญั ชรี บั อนุญาตจากสภาวชิ าชพี ตามมาตรา 3 สตั ต ตามพระราชบญั ญตั วิ ชิ าชพี บญั ชี พ.ศ. 2547 และตอ้ งปฏบิ ตั งิ านตามมาตรฐานทก่ี าหนดโดย แห่งประมวลรษั ฎากร กฎหมายหรอื องคก์ รวชิ าชพี บญั ชสี าหรบั การตรวจสอบ รบั รองบญั ชบี ริษทั และหา้ งหุน้ สว่ นนิติ ในฐานะผูต้ รวจสอบและ บคุ คลขนาดใหญ่ (ทนุ จดทะเบยี นเกนิ 5 ลา้ นบาท สนิ ทรพั ยร์ วมเกนิ 30 ลา้ นบาท และรายไดร้ วม รบั รองบญั ชี ไดแ้ ก่บุคคล เกนิ 30 ลา้ นบาท) สว่ นการตรวจสอบและรบั รองบญั ชหี า้ งหนุ้ สว่ นขนาดเลก็ (ทนุ จดทะเบยี นไมเ่ กนิ ดงั ต่อไปน้ี 5 ลา้ นบาท สนิ ทรพั ยร์ วมไมเ่ กนิ 30 ลา้ นบาท และรายไดร้ วมไมเ่ กนิ 30 ลา้ นบาท) ใหผ้ ูส้ อบบญั ชี รบั อนุญาตตามหลกั เกณฑ์ วธิ กี าร และเงอ่ื นไขทอ่ี ธบิ ดกี รมสรรพากรกาหนดเช่นเดยี วกบั ผูส้ อบ บญั ชภี าษอี ากรในเร่อื งมารายาทในการปฏบิ ตั งิ านการรายงานและบทลงโทษ

พระราชบญั ญตั วิ ิชาชีพ  พระราชบญั ญตั วิ ชิ าชพี บญั ชี พ.ศ.2547 เป็นกฎหมายทอ่ี อกมาใชบ้ งั คบั แทน บญั ชี พ.ศ.2547 พระราชบญั ญตั ผิ ูส้ อบบญั ชี พ.ศ.2505 ก่อใหเ้กดิ องคภ์ าคเอกชน คอื สภาวชิ าชพี บญั ชี มหี นา้ ทส่ี ่งเสรมิ พฒั นาวชิ าชพี บญั ชี และมคี ณะกรรมการกากบั ดูแลการประกอบวชิ าชพี บญั ชี (กกบ.) ซง่ึ มหี นา้ กากบั ดูแลการดาเนินการของ สภาวชิ าชพี บญั ชี

2. สภาวชิ าชีพบญั ชี สภาวชิ าชพี บญั ชจี ดั ตงั้ ข้นึ ตามพระราชบญั ญตั วิ ชิ าชพี บญั ชี พ.ศ. 2547 อยู่ในพระบรมราชูปถมั ภเ์ ป็น สถาบนั ทจ่ี ดั ตง้ั ข้นึ เพอ่ื ส่งเสริมและพฒั นาวชิ าชพี บญั ชี สภาวชิ าชพี บญั ชมี ฐี านะเป็นนิตบิ คุ คล มวี ตั ถปุ ระสงค์ เพอ่ื ส่งเสริมและพฒั นาวชิ าชพี บญั ชแี ละมอี านาจหนา้ ท่ดี งั ต่อไปน้ี 1. ส่งเสริมการศึกษา การอบรม และวจิ ยั เกย่ี วกบั วชิ าชพี บญั ชี 2. สง่ เสริมความสามคั คแี ละผดงุ เกยี รตขิ องสมาชกิ จดั สวสั ดกิ ารและการสงเคราะหร์ ะหวา่ งสมาชกิ 3. กาหนดมาตรฐานการบญั ชี มาตรฐานการสอบบญั ชี และมาตรฐานอน่ื ทเ่ี กย่ี วกบั วชิ าชพี บญั ชี 4. กาหนดจรรยาบรรณผูป้ ระกอบวชิ าชพี บญั ชี 5. รบั ข้นึ ทะเบยี นการประกอบวชิ าชพี บญั ชี ออกใบอนุญาต พกั ใช้ หรือเพกิ ถอนในอนุญาตผูป้ ระกอบวชิ าชพี บญั ชี 6. รบั รองปริญญาหรือประกาศนยี บตั ร ในวชิ าการบญั ชขี องสถาบนั การศกึ ษาต่าง ๆ เพอ่ื ประโยชนใ์ นการ รบั สมคั รเป็นสมาชกิ 7. รบั รองความรูค้ วามชานาญในการประกอบวชิ าชพี บญั ชี

2. สภาวชิ าชีพบญั ชี (ต่อ) 8. รบั รองหลกั สูตรการฝึกอบรมเป็นผูช้ านาญการและการศึกษาต่อเน่ืองในดา้ นตา่ ง ๆ ของผู ้ ประกอบวชิ าชพี บญั ชี 9. ควบคมุ การประพฤตแิ ละการดาเนนิ งานของสมาชกิ และผูข้ ้นึ ทะเบยี น อนั เกย่ี วกบั วชิ าชพี บญั ชใี ห้ ถกู ตอ้ งตามจรรยาบรรณแหง่ วชิ าชพี บญั ชี 10. ช่วยเหลอื แนะนา เผยแพร่ และใหบ้ รกิ ารวชิ าการแก่ประชาชนเก่ยี วกบั วชิ าชพี บญั ชี 11. ออกขอ้ บงั คบั สภาวชิ าชพี บญั ชี 12. เป็นตวั แทนของผูป้ ระกอบวชิ าชพี บญั ชี 13. ใหค้ าปรึกษาและเสนอแนะตอรฐั บาลเก่ยี วกบั นโยบายและปญั หาของวชิ าชพี บญั ชี 14. ดาเนนิ การอน่ื เพอ่ื ใหเ้ป็นไปตามวตั ถปุ ระสงค์

สมาชิกของสภาวิชาชีพ  1.สมาชิกสามญั ตอ้ งเป็นผูม้ สี ญั ชาตไิ ทย อายุไมต่ า่ กวา่ 20 ปี และสาเร็จการศึกษาในระดบั ไมต่ า่ บญั ชี แบ่งเป็น 4 ประเภท กวา่ ปริญญาหรอื เทยี บเทา่ ทาวการบญั ชี หรอื สาขาอน่ื ๆ ตามสภาวชิ าชพี บญั ชกี าหนด ดงั น้ี  สมาชิกสามญั ตอ้ งมีลกั ษณะตอ้ งหา้ มดงั ต่อไปน้ี 1.มอี ายุไมต่ า่ กวา่ 20 ปีบรบิ ูรณ์ 2.มสี ญั ชาตไิ ทย 3.และสาเร็จการศึกษาในระดบั ไมต่ า่ กวา่ ปรญิ ญาหรือเทยี บเทา่ ทาวการบญั ชี หรอื สาขาอน่ื ๆ ตาม สภาวชิ าชพี บญั ชกี าหนด 4.ไมเ่ ป็นผูป้ ระพฤตผิ ดิ จรรยาบรรณ อนั นามาเสอ่ื มเสยี เกยี รตศิ กั ด์แิ หง่ วชิ าชพี บญั ชี 5.ไมเ่ คยตอ้ งโทษจาคุก โดยคาพพิ ากษาถงึ ทส่ี ดุ ใหจ้ าคกุ ในคดที เ่ี ป็นการประพฤตผิ ดิ จรรยาบรรณ อนั จะนามาซง่ึ ความเสอ่ื มเสยี เกยี รต์ ศิ กั ด์แิ หง่ วชิ าชพี บญั ชี 6.ไมเ่ ป็นคนไรค้ วามสามารถ หรือเสมอื นไรค้ วามสามารถ หรือเป็นโรคตามทก่ี าหนดในขอ้ บงั คบั สภาวชิ าชพี บญั ชี

สมาชิกของสภาวชิ าชีพ 2.สมาชิกวสิ ามญั บญั ชี แบ่งเป็น 4 ประเภท ดงั น้ี (ต่อ) (1) กรณีผูม้ สี ญั ชาตไิ ทย ตอ้ งมอี ายุไม่ตา่ กว่า 20 ปี และสาเรจ็ การศึกษาในระดบั ไม่ตา่ ปรญิ ญาตรหี รอื เทยี บเทา่ ทางบรหิ ารธุรกจิ พาณิชยศาสตร์ เศรษฐศาสตร์ หรอื สาขาอน่ื ทค่ี ณะกรรมการสภาวชิ าชพี บญั ชพี จิ ารณาเหน็ ว่ามคี นเก่ยี วขอ้ งกบั การ ประกอบวชิ าชพี บญั ชี (2)กรณีเป็นผูไ้ มม่ สี ญั ชาตไิ ทย ตอ้ งเป็นบคุ คลซง่ึ มสี ญั ชาตขิ องประเทศทยี นิ ยอมให้ ผูม้ รสญั ชาตไิ ทยประกอบอาชพี สอบบญั ชใี นประเทศนนั้ ได้ อายุไม่ตา่ กว่า 20 ปี และ สาเรจ็ การศึกษาในระดบั ไมต่ า่ กวา่ ปรญิ ญาตรที างการบญั ชี 3.สมาชิกสมทบ ตอ้ งเป็นผูม้ สี ญั ชาตไิ ทย อายุไมต่ า่ กวา่ 18 ปี และสาเรจ็ การศึกษา ในระดบั ทต่ี า่ กวา่ ปรญิ ญาตรี แต่ไมต่ า่ กวา่ ประกาศนยี บตั รวชิ าชีพขน้ั สูง (ปวส.) ทางการบญั ชี

สมาชิกของสภาวิชาชีพ  4.สมาชิกกติ ตมิ าศกั ด์ิ คอื ผูท้ รงคณุ วฒุ ซิ ง่ึ ไดร้ บั เชญิ เป็นสมาชกิ ตามมตขิ องคณะกรรมการสภาวชิ าชพี บญั ชี บญั ชี แบ่งเป็น 4 ประเภท ดงั น้ี (ต่อ) สทิ ธิและหนา้ ท่ขี องสมาชิกสามญั มีดงั ตอ่ ไปน้ี 1. แสดงความคดิ เหน็ ในการประชมุ ใหญ่ 2. ออกเสยี งลงคะแนนในการประชมุ ใหญ่ 3. เลอื กตง้ั รบั เลอื กตง้ั หรอื รบั แต่งตงั้ เป็นกรรมารหรอื ดารงตาแหน่งอน่ื อนั เก่ยี วกบั กจิ การของสภาวชิ าชพี 4. สมาชกิ สามญั ไมน่ อ้ ยกวา่ หน่งึ รอ้ ยคนเขา้ ชอ่ื เสนอร่างขอ้ บงั คบั ต่อสภาวชิ าชพี บญั ชไี ด้ 5. สมาชกิ สามญั ไมน่ อ้ ยกวา่ หน่งึ รอ้ ยคนเขา้ ชอ่ื กนั ทาหนงั สอื ขอใหน้ ายกสภาวชิ าชพี บญั ชเี รียกประชมุ ใหญ่วสิ ามญั ได้ 6. ชาระค่าบารุงสมาชกิ หรอื คาธรรมเนียม 7. ผดงุ ไวซ้ ง่ึ เกยี รตศิ กั ดแ์ิ ห่งวชิ าชพี บญั ชลี ะปฏบิ ตั ติ นตามบทบญั ญตั แิ หง่ พระราชบญั ญตั วิ ชิ าชพี พ.ศ. 2547 8. สทิ ธิและหนา้ ทอ่ี น่ื ตามทส่ี ภาวชิ าชพี บญั ชกี าหนด  หมายเหตุ สมาชกิ วสิ ามญั สมาชกิ สมทบ และสมาชกิ กติ ตมิ ศกั ด์ิ มสี ทิ ธิและหนา้ ทต่ี าม (1) (6) (7) และ (8)

โครงสรา้ งสภาวชิ าชพี บญั ชี การบรหิ ารงานของสภาวชิ าชพี บญั ชตี ามพระราชบญั ญตั วิ ชิ าชพี บญั ชี พ.ศ. 2547 กาหนดใหม้ คี ณะกรรมการสาคญั อยู่ 4 คน ไดแ้ ก่ 1. คณะกรรมการสภาวชิ าชพี บญั ชี เป็นคณะกรรมการทม่ี ภี ารกจิ สาคญั ในการบรหิ ารกจิ การของสภา วชิ าชพี บญั ชี ใหเ้ป็นไปตามวตั ถปุ ระสงคแ์ ละดาเนนิ การตามภารกจิ ทก่ี าหนดในกฎหมายวชิ าชพี บญั ชี 2. คณะกรรมการกาหนดมาตรฐานการบญั ชี (กมบ.) มภี ารกจิ สาคญั ในการกาหนดและปรบั ปรุง มาตรฐานการบญั ชี เพอ่ื ใชเ้ป็นมาตรฐานในการจดั ทาบญั ชตี ามกฎหมายวา่ ดว้ ยการบญั ชแี ละกฎหมายอน่ื 3. คณะกรรมการจรรยาบรรณ มภี ารกจิ สาคญั ในการสอบสวนคดจี รรยาบรรณ กรณีทม่ี ผี ูก้ ลา่ วหาวา่ ผูป้ ระกอบวชิ าชพี บญั ชปี ระพฤตผิ ดิ จรรยาบรรณ โดยมอี านาจสงั่ ยกคากลา่ วหาหรือลงโทษผูก้ ล่าวหาได้ 4. คณะกรรมการกากบั ดูแลการประกอบวชิ าชพี (กกบ.) มภี ารกจิ สาคญั ในการกากบั ดแุ ลการดาเนนิ กจิ การของสภาวชิ าชพี บญั ชี ใหเ้ป็นไปตามกฎหมายและสอดคลอ้ งกบั วตั ถปุ ระสงคข์ องสภาวชิ าชพี บญั ชี ตลอดจนมอี านาจพจิ ารณาอทุ ธรณผ์ ูข้ อรบั ใบอนุญาตเป็นผูส้ อบบญั ชกี ารพจิ ารณาอทุ ธรณ์ของผูก้ ลา่ วหา หรอื ผูซ้ ง่ึ ถูกคณะกรรมการจรรยาบรรณสงั่ ลงโทษ

พระราชบญั ญตั ิฉบบั น้ี 1. การทาบญั ชี ยงั ไดข้ ยายขอบเขตการ 2. การสอบบญั ชี ใหบ้ รกิ ารวิชาชีพบญั ชี 3. การบญั ชบี รหิ าร ครอบคลมุ หลายดา้ น 4. การวางระบบบญั ชี โดยในระยะแรก 5. การบญั ชภี าษอี ากร แบ่งเป็น 6 ดา้ น ไดแ้ ก่ 6. การศึกษาและเทคโนโลยกี ารบญั ชี

วชิ าชีพบญั ชีท่ีถูกควบคมุ  ในเบ้อื งตน้ พระราชบญั ญตั ิ พ.ศ. 2547 กาหนดใหม้ กี ารควบคลมุ การประกอบวชิ าชพี บญั ชี 2 ดา้ น คอื ดา้ นการสอบบญั ชีและดา้ นการทาบญั ชี หากมคี วามจาเป็นอาจมกี ารตราพระราช กฤษฎกี ากาหนดใหก้ ารประกอบวชิ าชพี ดา้ นนน้ั ๆ ตอ้ งมกี ารควบคลมุ เพม่ิ ข้นึ ไดใ้ หว้ ชิ าชพี บญั ชี ดา้ นการทาบญั ชแี ละดา้ นการสอบบญั ชอี ยูภ่ ายใตก้ ารควบคุม 1. ดา้ นการสอบบญั ชี หา้ มมใิ หผ้ ูใ้ ดประกอบวชิ าชพี การสอบบญั ชี เวน้ แตเ่ ป็นผูส้ อบบญั ชรี บั อนุญาตหรือเป็นการกระทาในอานาจหนา้ ทร่ี าชการผูท้ จ่ี ะประกอบวชิ าชพี สอบบญั ชีจะตอ้ งเป็น สมาชกิ สามญั ของสภาวชิ าชพี ตอ้ งมคี ุณสมบตั ิ ไมม่ ลี กั ษณะตอ้ งหา้ มตามทก่ี ฎหมายกาหนดตอ้ ง ไดร้ บั ใบอนุญาตจากสภาวชิ าชพี บญั ชี ใบอนุญาตผูส้ อบบญั ชไี มม่ อี ายุแต่ตอ้ งชาระค่าธรรมเนียม ใบอนุญาตเป็นรายปี ปีละ 2000 บาท ทง้ั น้ี ใบอนุญาตผูส้ อบบญั ชอี าจส้นิ ผลไดใ้ นหลายกรณี เช่น ขาดจาดสมาชกิ สภาวชิ าชพี บญั ชี ขาดคณุ สมบตั ิ ถกู เพกิ ถอนใบอนุญาต ไมช่ าระค่าธรรมเนียม ไม่ เขา้ รบั การอบรมตามหลกั เกณฑท์ ส่ี ภาวชิ าชพี บญั ชกี าหนด

วชิ าชีพบญั ชีท่ีถูกควบคมุ ดา้ นการทาบญั ชี หา้ มมใิ หผ้ ูใ้ ดประกอบวชิ าชพี ดา้ นการทาบญั ชี เวน้ แต่เป็นผูท้ าบญั ชี (ต่อ) ตามพระราชบญั ญตั กิ ารบญั ชี พ.ศ. 2543 ซง่ึ เป็นสมาชกิ สภาวชิ าชพี บญั ชหี รอื ข้นึ ทะเบยี นไวก้ บั สภาวชิ าชพี บญั ชี ผูท้ จ่ี ะประกอบวชิ าชพี เป็นผูท้ าบญั ชจี ะตอ้ งเป็น สมาชกิ สภาวชิ าชพี บญั ชี หรอื ข้นึ ทะเบยี นกบั สภาวชิ าชพี บญั ชอี ย่างใดอย่างหน่งึ ก่อน จงึ จะสามารถประกอบวชิ าชพี ตอ้ งมคี ุณสมบตั ิ ไม่มลี กั ษณะตอ้ งหา้ มตามทก่ี ฎหมาย กาหนด ทง้ั น้ี ผูท้ าบญั ชมี หี นา้ ทต่ี อ้ งปฏบิ ตั ติ ามทง้ั พระราชบญั ญตั กิ ารบญั ชี พ.ศ. 2543 และพระราชบญั ญตั วิ ชิ าชพี บญั ชี พ.ศ. 2547 โดยเมอ่ื จะเรม่ิ ทาบญั ชตี อ้ งไปเป็น สมาชกิ หรอื ข้นึ ทะเบยี นกบั สภาวชิ าชพี ภายใน 60 วนั นบั แต่วนั เรม่ิ ทาบญั ชี ตอ้ งไป แจง้ ขอ้ มลู เกย่ี วกบั การทาบญั ชที ก่ี รมพฒั นาธุรกจิ การคา้ ซง่ึ จะไดร้ บั หมายเลข ผูท้ าบญั ชตี ่อไป

นิติบคุ คลท่ีประกอบ นิติบคุ คลซง่ึ ประกอบกจิ การใหบ้ รกิ ารดา้ นการสอบบญั ชี หรือดา้ นการทาบญั ชตี อ้ งดาเนินการดงั ต่อไปน้ี กจิ การใหบ้ รกิ ารดา้ นวิชา ควบคมุ นิตบิ คุ คลตอ้ งจดทะเบยี นตอ่ วชิ าชีพบญั ชีตามเง่อื นไข ดงั น้ี 1. ใหย้ น่ื ขอจดทะเบยี นตอ่ สภาวชิ าชพี บญั ชี ภายใน 30 วนั หลงั จากการจดทะเบยี นจดั ตงั้ นติ บิ คุ คล ทก่ี รมพฒั นาธุรกจิ การคา้ กระทรวงพาณิชยแ์ ลว้ เสร็จ โดยสภาวชิ าชพี บญั ชไี ดก้ าหนดค่าจดทะเบยี น นติ บิ คุ คลไวร้ ายละ 2000 บาท และตอ้ งยน่ื ขอต่ออายุทกุ 3 ปีนบั จากวนั จดทะเบยี นกบั สภาวชิ าชพี บญั ชี โดยดาเนนิ การตอ่ อายุภายใน 3 เดอื นก่อนใบทะเบยี นหมดอายุ 2. ตอ้ งจดั ใหม้ หี ลกั ประกนั เพอ่ื ประกนั ความรบั ผดิ ชอบต่อบคุ คลทส่ี ามตามประเภท จานวนไมน่ อ้ ย กวา่ รอ้ ยละ 3 ของทนุ ณ วนั ทย่ี น่ื จดทะเบยี นต่อสภาวชิ าชพี และภายใน 60 วนั นบั แต่วนั ส้นิ รอบปี บญั ชี นิตบิ คุ คลตอ้ งดารงหลกั ประกนั เป็นจานวนมานอ้ ยกวา่ รอ้ ยละ 3 ของทนุ ณ วนั ส้นิ ปีแลว้ แต่ จานวนใดจะมากกวา่ หลกั ประกนั ไดแ้ ก่ เงนิ ฝากสถาบนั การเงนิ ในประเทศไทยประเภทประจา 1 ปี ข้นึ ไป บตั รเงนิ ฝากซง่ึ สถาบนั การเงนิ ในประเทศออกให้ พนั ธบตั รรฐั บาลไทย พนั ธบตั รองคก์ ารหรอื รฐั วสิ าหกจิ กรมธรรมประกนั ภยั โดยหลกั ประกนั ดงั กลา่ วตอ้ งปราศจากภาระผูกพนั

3. ประเภทของ 1. ผูต้ รวจสอบบญั ชีอสิ ระหรอื ผูต้ รวจสอบบญั ชีภายนอก ผูต้ รวจสอบบญั ชี (External Auditor) จาแนกเป็น 2 ประเภท อาจแบง่ ตามคณุ สมบตั ิ ออกเป็น 2 ประเภท ไดแ้ ก่ 1. คุณสมบตั ผิ ูส้ อบบญั ชรี บั อนุญาต 2. คณุ สมบตั ผิ ูส้ อบบญั ชภี าษอี ากร

คณุ สมบตั ิของผูส้ อบบญั ชี พระราชบญั ญตั วิ ชิ าชพี บญั ชี พ.ศ. 2547 กาหนดคณุ สมบตั ขิ องผูส้ อบบญั ชรี บั อนุญาตวา่ ตอ้ งไดร้ บั ใบอนุญาตจากสภาวชิ าชพี รบั อนุญาต บญั ชี โดยผูข้ อรบั ใบอนุญาตตอ้ งมคี ุณสมบตั แิ ละไมม่ ลี กั ษณะตอ้ งหา้ มดงั น้ี 1. เป็นสมาชกิ สามญั หรอื สมาชกิ วสิ ามญั ของสภาวชิ าชพี บญั ชี ในกรณีเป็นสมาชกิ วสิ ามญั ซง่ึ เป็นคนต่างดา้ วตอ้ งเป็นผูม้ คี วามรู ้ ภาษาไทยดพี อทจ่ี ะสามารถสอบบญั ชี จดั ทารายงานเป็นภาษาไทยได้ มภี มู ลิ าเนาในประเทศไทย และเมอ่ื ไดร้ บั ใบอนุญาตแลว้ ตอ้ งไดร้ บั ใบอนุญาตตามกฎหมายว่าดว้ ยการทางานของคนต่างดา้ วดว้ ย จงึ จะปฏบิ ตั งิ านเป็นผูส้ อบบญั ชีรบั อนุญาตได้ 2. ผ่านการทดสอบ ฝึกอบรม ฝึกงาน หรอื เคยปฏบิ ตั งิ านเกย่ี วกบั วชิ าชพี บญั ชมี าแลว้ ตามทก่ี าหนดในขอ้ บงั คบั สภาวชิ าชพี บญั ชี ตอ้ งฝึกหดั งานไมน่ อ้ ยกว่า 3 ปี แต่ไมเ่ กนิ 5 ปี นบั แต่วนั ทย่ี น่ื แจง้ การฝึกหดั โดยไมจ่ าเป็นต่อเน่อื งกนั และไมน่ อ้ ยกว่า 3000 ชวั่ โมง 3. ไมเ่ คยตอ้ งคาพพิ ากษาถงึ ทส่ี ดุ ใหจ้ าคกุ หรอื ความผดิ เกย่ี วกบั ทรพั ย์ เวน้ แต่ความผดิ ฐานทาใหเ้สยี ทรพั ยแ์ ละความผดิ ฐาน บกุ รุกตามประมวลกฎหมายอาญา ความผดิ ตามกาหมายว่าดว้ ยการบญั ชี กฎหมายงา่ ดว้ ยผูส้ อบบญั ชี หรอื กฎหมายวา่ ดว้ ย การกาหนดความผดิ เก่ยี วกบั หา้ งหนุ้ สว่ นจดทะเบยี น หา้ งหนุ้ สว่ นจากดั บรษิ ทั จากดั สมาคมและมลู นธิ เิ ฉพาะทเ่ี กย่ี วกบั การ รบั รองงบการเงนิ หรอื บญั ชอี น่ื ใดอนั ไมถ่ ูกตอ้ ง หรอื ทารายงานเทจ็ เวน้ แต่ตอ้ งคาพพิ ากษาหรอื พน้ โทษมาแลว้ ไมน่ อ้ ยกวา่ 5 ปี 4. ไมเ่ ป็นบคุ คลลม้ ละลาย 5. มคี ุณสมบตั แิ ละไมม่ ลี กั ษณะตอ้ งหา้ มอน่ื ตามทก่ี าหนดในขอ้ บงั คบั สภาวชิ าชพี บญั ชี

ในการทดสอบความรูข้ องผูส้ อบบญั ชรี บั อนุญาตนน้ั สภาวชิ าชพี บญั ชไี ดม้ ปี ระกาศสภาวชิ าชพี ชพี บญั ชี เรอ่ื งรายระเอยี ดเน้อื หาและเคา้ โครงของวชิ าทต่ี อ้ งทดสอบ ขอบเขตของวชิ าทต่ี อ้ งทดสอบเก่ยี วกบั วชิ าชพี บญั ชี ของผูข้ อข้นึ ทะเบยี นเป็นผูส้ อบบญั ชรี บั อนุญาต พ.ศ. 2557 โดยกาหนดขอบเขตวชิ าทต่ี อ้ งทดสอบ 6 วชิ า ดงั น้ี

ขอบเขตวิชาท่ีตอ้ งทดสอบ 1. วชิ าการบญั ชี 1 6 วชิ า ใหท้ ดสอบความรูเ้ก่ียวกบั การจดั ทาบญั ชแี ละงบการเงนิ ทเ่ี ก่ียวกบั แมบ่ ท การบญั ชี สนิ ทรพั ยห์ มนุ เวยี น เงนิ ลงทนุ ทด่ี นิ อาคารและอปุ กรณ์ สนิ ทรพั ยไ์ ม่ มตี วั ตน อสงั หารมิ ทรพั ยเ์ พอ่ื การลงทนุ การสารวจและประเมนิ ค่าแหลง่ ทรพั ยากรแร่ การดอ้ ยค่าของสนิ ทรพั ย์ ภาษเี งนิ ได้ และหน้ีสนิ ตลอดจน เรอ่ื งอน่ื ๆ ใหเ้ป็นไปตามมาตรฐานการรายงาน ทางการเงนิ ของสภาวชิ าชพี บญั ชที ป่ี ระกาศใชใ้ นปจั จบุ นั 2. วชิ าชีพบญั ชี 2 ใหท้ ดสอบความรูเ้ก่ียวกบั การจดั ทาบญั ชแี ละงบการเงนิ ท่เี ก่ียวกบั รายได้ การนาเสนองบการเงนิ การเปิดเผยขอ้ มลู ในงบการเงนิ ตลอดจนเร่อื งอน่ื ๆ ใหเ้ป็นไปตามมาตรฐานการรายงานทางการเงนิ ของสภาวชิ าชพี บญั ชที ่ี ประกาศใชใ้ นปจั จบุ นั รวมถงึ ความรูเ้ก่ียวกบั การบญั ชตี น้ ทนุ

ขอบเขตวชิ าท่ีตอ้ งทดสอบ 3. วชิ าการสอบบญั ชี 1 6 วชิ า ใหท้ ดสอบความรูเ้ก่ยี วกบั แนวคิดทวั่ ไปและแมบ่ ทงานใหค้ วามเช่อื มนั่ หนา้ ท่ี และความรบั ผดิ ชอบของผูส้ อบบญั ชี กระดาษทาการของผูส้ อบบญั ชี การเลอื กตวั อยา่ งในงานสอบบญั ชี หลกั ฐานการสอบบญั ชี วธิ กี ารรวบรวม หลกั ฐานการสอบบญั ชี และวธิ กี ารตรวจสอบบญั ชที ส่ี าคญั ในงบการเงนิ ไดแ้ ก่ สนิ ทรพั ย์ หน้ีสนิ ส่วนของผูถ้ อื หนุ้ รายได้ และค่าใชจ้ ่าย รวมทงั้ ทดสอบความรูเ้ก่ยี วกบั การสอบบญั ชขี องกจิ การทใ่ี ชค้ อมพวิ เตอรใ์ นการ ประมวลผลดว้ ย

ขอบเขตวชิ าท่ีตอ้ งทดสอบ 4. วชิ าการสอบบญั ชี 2 6 วชิ า ใหท้ ดสอบความรูเ้ก่ยี วกบั จรรยาบรรณของผูป้ ระกอบวชิ าชพี บญั ชี ขอ้ ตกลง ในการรบั งานสอบบญั ชี การควบคุมคุณภาพงานสอบบญั ชี การวางแผน การตรวจสอบงบการเงนิ การประเมนิ ความเสย่ี งและการตอบสนองความเสย่ี ง ทไ่ี ดป้ ระเมนิ การพจิ ารณาการทจุ รติ ในการตรวจสอบงบการเงนิ ขอ้ พจิ ารณา สาหรบั การตรวจสอบในบางกรณี แนวทางในการปฏบิ ตั สิ าหรบั งานใหค้ วาม เช่อื มนั่ อน่ื และแนวทางในการปฏบิ ตั สิ าหรบั งานบรกิ ารเก่ยี วเน่อื ง

ขอบเขตวิชาท่ีตอ้ งทดสอบ 5. วชิ ากฎหมายท่เี ก่ยี วขอ้ งกบั การประกอบวชิ าชีพสอบบญั ชี 1 6 วิชา ใหท้ ดสอบความรูเ้ก่ยี วกบั กฎหมายทเ่ี ก่ยี วขอ้ งกบั การประกอบวชิ าชพี บญั ชี ไดแ้ ก่ กฎหมายวา่ ดว้ ยการบญั ชี ประมวลกฎหมายแพง่ และพาณิชย์ (เฉพาะบรรพ 3 หนุ้ ส่วนและบรษิ ทั ) กฎหมายวา่ ดว้ ยบรษิ ทั มหาชนจากดั กฎหมายวา่ ดว้ ยหลกั ทรพั ยแ์ ละตลาดหลกั ทรพั ยแ์ ละกฎหมายวา่ ดว้ ย การประกอบธุรกจิ ของคนต่างดา้ ว

ขอบเขตวชิ าท่ีตอ้ งทดสอบ 6. วชิ ากฎหมายท่เี ก่ยี วขอ้ งกบั การประกอบวชิ าชีพสอบบญั ชี 2 6 วชิ า ใหท้ ดสอบความรูเ้ก่ยี วกบั กฎหมายทเ่ี ก่ยี วขอ้ งกบั การประกอบวชิ าชพี บญั ชี ไดแ้ ก่ ประมวลรษั ฎากร พระราชกฤษฎกี ากฎกระทรวง ประกาศ กระทรวงการคลงั คาวนิ จิ ฉยั ของคณะกรรมการวนิ ิจฉยั ภาษอี ากร คาสงั่ กรมสรรพากร ประกาศกรมสรรพากรและประกาศอธบิ ดกี รมสรรพากร ท่ี เก่ยี วขอ้ งกบั การจดั เก็บภาษอี ากรของบรษิ ทั และหา้ งหนุ้ สว่ นนิตบิ คุ คล และ กฎหมายวา่ ดว้ ยวชิ าชพี บญั ชี

สาหรบั กาหนดการทดสอบการเป็ นผูส้ อบบญั ชีรบั อนุญาตน้ัน สภาวชิ าชีพบญั ชี กาหนดไวอ้ ย่างนอ้ ยปีละ 2 ครง้ั หรอื ตามทค่ี ณะกรรมการสภาวชิ าชีพเหน็ สมควร โดยผูฝ้ ึกหดั งานท่มี สี ทิ ธิเขา้ สอบตอ้ งมเี วลาการฝึกหดั งานไม่นอ้ ยกวา่ 1 ปี และมี เวลาฝึกหดั งานไม่นอ้ ยกวา่ 1000 ชวั่ โมง เกณฑผ์ ่านการทดสอบความรูค้ ือ ได้ คะแนน แต่ละวชิ าไม่นอ้ ยกวา่ รอ้ ยละ 60 โดยผูเ้ ขา้ รบั การทดสอบสามารถสะสม ผลการทดสอบของแตล่ ะวชิ าทส่ี อบผ่านไดไ้ ม่เกนิ 4 ปี นบั แตว่ นั ท่ผี ่านการทดสอบ แตล่ ะวชิ า รายละเอยี ดในการทดสอบสามารถดูไดจ้ ากเวบ็ ไซตข์ องสภาวชิ าชีพบญั ชี www.fap.or.th

2. คณุ สมบตั ิของผูส้ อบ คณุ สมบตั ขิ องผูส้ อบภาษอี ากร ตามประกาศอธบิ ดกี รมสรรพากรเรอ่ื งกาหนด บญั ชีภาษีอากร ระเบยี บเกย่ี วกบั กบั ตรวจสอบและรองรบั บญั ชี ตามมาตรา 3 สตั ต แหง่ ประมวล รษั ฎากร เมอ่ื วนั ท่ี 12 มนี าคม พ.ศ. 2544 กาหนดไวด้ งั น้ี 1. สาเรจ็ การศึกษาไม่ตา่ กวา่ ปรญิ ญาตรที างการบญั ชี หรอื ประกาศนียบตั รทางการ บญั ชซี ง่ึ สานกั งานคณะกรรมการ การอดุ มศึกษา และสานกั งานคณะกรรมการ ขา้ ราชการพลเรอื นรบั รองเทยี บเทา่ ไม่ตา่ กวา่ ปรญิ ญาดงั กลา่ ว 2. มอี ายุไม่ตา่ กวา่ 20 ปีบรบิ รู ณ์ 3. มสี ญั ชาตไิ ทย หรอื มสี ญั ชาตขิ องประเทศทย่ี นิ ยอมใหบ้ คุ คลสญั ชาตไิ ทยเป็น ผูส้ อบบญั ชใี นประเทศนนั้ ได้

2. คณุ สมบตั ิของผูส้ อบ 4. ไมเ่ ป็นผูม้ คี วามประพฤตเิ สอ่ื มเสยี หรอื บกพร่องในศีลธรรมอนั ดี บญั ชีภาษีอากร (ต่อ) 5. ไม่เคยตอ้ งโทษจาคกุ ในคดเี กย่ี วกบั ภาษอี ากรหรอื คดอี น่ื ตามทอ่ี ธบิ ดี กรมสรรพากรเหน็ ว่าอาจนามาซง่ึ ความเสอ่ื ม6เสยี เกยี รตศิ กั ด์แิ ห่งความเป็นผูส้ อบ บญั ชภี าษอี ากร 6. ไมเ่ ป็นบคุ คลวกิ ลจรติ หรอื จติ ฟนั่ เฟือนไม่สมประกอบ 7. ไมเ่ ป็นผูต้ รวจสอบและรบั รองบญั ชที อ่ี ยู่ระหว่างถกู พกั หรอื ถกู เพกิ ถอนใบอนุญาต 8. ตอ้ งผ่านการทดสอบตามทอ่ี ธบิ ดกี รมสรรพากรกาหนด ซง่ึ มขี อบเขตเน้ือหาวชิ าท่ี ทาการสอบ 3 วชิ า ดงั น้ี

2. คณุ สมบตั ิของผูส้ อบ 1. วชิ าการบญั ชี บญั ชีภาษีอากร (ต่อ) ทดสอบความรูก้ ารบญั ชเี กย่ี วกบั หา้ งหนุ้ ส่วนจดทะเบยี นโดยครอบคลุมในเรอ่ื งแมบ่ ท การบญั ชี การบนั ทกึ บญั ชี การจดั ทางบการเงนิ ตามประกาสกรมพฒั นาธุรกจิ การคา้ การเปิดเผยขอ้ มลู ในงบการเงนิ มาตรฐานการบญั ชเี กย่ี วกบั สนิ ทรพั ย์ หน้ีสนิ และ ส่วนของผูเ้ป็นหนุ้ ส่วน การรบั รูร้ ายไดแ้ ละค่าใชจ้ ่าย การบญั ชตี น้ ทนุ ผลติ สนิ คา้ ทง้ั น้ี ใหเ้ป็นไปตามมาตรฐานการรายงานทางการเงนิ สาหรบั กจิ การทไ่ี ม่มสี ่วนไดเ้สยี สาธารณะ (TFRS for Non-publicly Accountable Entities : NPAFs) ทส่ี ภาวชิ าชพี บญั ชใี นพระบรมราชรูปถมั ภป์ ระกาศ ใชใ้ นปจั จบุ นั

2. คณุ สมบตั ิของผูส้ อบ 2. วิชาการสอบบญั ชี บญั ชีภาษีอากร (ต่อ) ทดสอบความรูท้ วั่ ไปเกย่ี วกบั การสอบบญั ชตี ามหลกั เกณฑก์ ารปฏบิ ตั งิ าน และ รายงานสาหรบั ผูส้ อบบญั ชภี าษอี ากรตามมาตรา 3 สตั ต แหง่ ประมวลรษั ฎากร โดยครอบคลมุ ถงึ หลกั ฐานการสอบบญั ชแี ละวธิ กี ารตรวจสอบ รวบรวมหลกั ฐาน หลกั พ้นื ฐานของการควบคุมภายใน การประเมนิ ความเสย่ี ง เทคนคิ ต่าง ๆ ท่ใี ช้ ในการตรวจสอบบญั ชี การจดั ทากระดาษทาการแนวการตรวจสอบ การสอบทานและ การควบคุมงานสอบบญั ชี จรรยาบรรณของผูต้ รวจสอบและรบั รองบญั ชี

2. คณุ สมบตั ิของผูส้ อบ 3. วชิ าความรูเ้ ก่ยี วกบั ประมวลรษั ฎากร ประมวลกฎหมายแพง่ และพาณิชย์ บญั ชีภาษีอากร (ต่อ) ในส่วนทเ่ี ก่ยี วขอ้ งกบั หา้ งหนุ้ ส่วนนติ บิ คุ คลทต่ี ง้ั ข้นึ ตามกฎหมายไทย ทดสอบความรู้ เก่ยี วกบั (1) ประมวลรษั ฎากร ในส่วนทเ่ี กย่ี วกบั การคานวณกาไรสุทธเิ พอ่ื เสยี ภาษี เงนิ ไดน้ ิตบิ คุ คลของหา้ งหนุ้ ส่วนจดทะเบยี น ภาษมี ลู ค่าเพม่ิ ภาษีธุรกจิ เฉพาะ อากรแสตมป์ หนา้ ทเ่ี ก่ยี วกบั การยน่ื แบบแสดงรายการ การนาส่งภาษี การหกั ภาษเี งนิ ได้ ณ ทจ่ี ่าย การจดั ทารายงานและบญั ชพี เิ ศษตามประมวลรษั ฎากร รวมถึงประกาศ เกย่ี วกบั การตรวจสอบและรบั รองบญั ชตี ามมาตรา 3 สตั ต แหง่ ประมวลรษั ฎากร (2) ประมวลกฎหมายแพง่ และพาณิชย์ พระราชบญั ญตั กิ ารบญั ชี พ.ศ. 2543 ประกาศและคาสงั่ ของกรมพฒั นากจิ การคา้ เฉพาะในส่วนทเ่ี ก่ยี วกบั หา้ งหนุ้ ส่วนจด ทะเบยี น 

2. คณุ สมบตั ิของผูส้ อบ เกณฑผ์ า่ นการทดสอบความรู ้ คือ ไดค้ ะแนนแต่ละวชิ าไมน่ อ้ ยกวา่ รอ้ ยละ บญั ชีภาษีอากร (ต่อ) 60 โดยผูเ้ขา้ รบั การทดสอบสามารถสะสมผลการทดสอบของแต่ละวชิ า ทส่ี อบผ่านไดไ้ มเ่ กนิ 3 ปี นบั แต่วนั ทป่ี ระกาศรายช่อื ผูผ้ า่ นการทดสอบ รายละเอยี ดในการทดสอบสามารถดไุ ดจ้ ากเวบ็ ไซตข์ องกรมสรรพากร www.rd.go.th 

3. ผูต้ รวจสอบภายใน ผูต้ รวจสอบภายในเป็นพนกั งานขององคก์ ร มหี นา้ ทใ่ี หต้ รวจสอบ หน่วยงานต่าง ๆ ในองคก์ ร ใหค้ วามเช่อื มนั่ ใหค้ าปรกึ ษาอย่างเทย่ี งธรรม (Internal Auditor) และเป็นอสิ ระ เพอ่ื เพม่ิ คุณค่าและปรบั ปรงุ การดาเนนิ งานองคก์ ร ช่วยให้ บรรลเุ ป้าหมาย การใหค้ วามเช่อื มนั่ และการใหค้ าปรกึ ษาอยา่ งเทย่ี งธรรม และเป็นอสิ ระ เพอ่ื เพม่ิ คณุ ค่าและปรบั ปรุงการดาเนินการขององคก์ ร การตรวจสอบภายในช่วยใหอ้ งคก์ รบรรลเุ ป้าหมาย ดว้ ยการประเมนิ และ ปรบั ปรุงประสทิ ธผิ ลของกระบวนการบรหิ ารความเสย่ี งการควบคมุ และการกากบั ดูแลอยา่ งเป็นระบบ และเป็นระเบยี บ และเสนอรายงานต่อ ผูบ้ รหิ ารระดบั สูงหรอื คณะกรรมการ

4.จรรยาบรรณของผู้ จรรยาบรรณของผูป้ ระกอบวชิ าชพี บญั ชี (Professional Ethics) หมายถงึ สง่ิ ทก่ี าหนด ประกอบวิชาชีพบญั ชี ความประพฤตแิ ละวธิ กี ารปฏบิ ตั งิ านของผูป้ ระกอบวชิ าชพี บญั ชี ตอ้ งยดึ ถอื โดยมวี ตั ถปุ ระสงคไ์ วใ้ น เร่อื งดงั ต่อไปน้ี 1.ความเช่อื ถอื ไดใ้ นผลงาน 2.ความเป็นมอื อาชพี 3.คุณภาพของงานบริการ 4.ความเช่อื มนั่ จากผูร้ บั บริการ

4.จรรยาบรรณของผู้ ผูป้ ระกอบวชิ าชพี บญั ชี นอกจากตอ้ งปฏบิ ตั ติ ามกฎหมายทบ่ี ญั ญตั เิ ป็นการทวั่ ไปแลว้ ประกอบวชิ าชีพบญั ชี ยงั ตอ้ งปฏบิ ตั จิ รรยาบรรณของผูป้ ระกอบวชิ าชพี ซง่ึ เป็นบทบญั ญตั เิ ฉพาะของวชิ าชพี โดยสภาวชิ าชพี บญั ชไี ดอ้ อกขอ้ บงั คบั (ฉบบั ท่ี 19) เรอ่ื งจรรยาบรรณของผูป้ ระกอบ วชิ าชพี บญั ชี เมอ่ื วนั ท่ี 8 กนั ยายน พ.ศ. 2553 กาหนดแนวทางในการควบคุมความ ประพฤตแิ ละการดาเนนิ งานของผูป้ ระกอบวชิ าชพี บญั ชี หรอื ผูซ้ ง่ึ ข้นึ ทะเบยี นไวก้ บั วชิ าชพี บญั ชใี หถ้ กู ตอ้ งตามจรรยาบรรณแห่งวชิ าชพี บญั ชี โดยจรรยาบรรณน้ี ครอบคลุมเน้อื หาขอ้ บญั ญตั แิ หง่ พระราชบญั ญตั วิ ชิ าชพี พ.ศ. 2547 และความ สอดคลอ้ งกบั หลกั การพ้นื ฐานทก่ี าหนด โดยสมาพนั ธน์ กั บญั ชรี ะหว่างประเทศ (International Federation of accountants : IFAC) เพอ่ื ใชบ้ งั คบั กบั สมาชกิ สภาวชิ าชพี บญั ชี ไดแ้ ก่ ผูป้ ระกอบวชิ าชีพดา้ นการทาบญั ชี การสอบบญั ชี การบรหิ ารบญั ชี การวางระบบบญั ชี การบญั ชภี าษอี ากร การศึกษา และเทคโนโลยกี ารบญั ชี

ขอ้ บงั คบั สภาวิชาชีพบญั ชี ประกอบดว้ ย กาหนดจรรยาบรรณของผู้ ประกอบวิชาชีพบญั ชี  ความโปร่งใส ความเป็นอสิ ระ ความเทย่ี งธรรม และความซอ่ื สตั ยส์ ุจรติ  ความรู้ ความสามารถ และมาตรฐานในการปฏบิ ตั งิ าน  การรกั ษาความลบั  ความรบั ผดิ ชอบต่อผูบ้ รหิ าร  ความรบั ผดิ ชอบต่อผูถ้ อื หนุ้ ผูเ้ป็นหนุ้ ส่วน บคุ คลหรอื นิติบคุ คลทป่ี ระกอบวชิ าชพี ปฏบิ ตั หิ นา้ ทใ่ี ห้  ความรบั ผดิ ชอบต่อเพอ่ื นร่วมวชิ าชพี และจรรยาบรรณทวั่ ไป

จรรยาบรรณของผู ้ ความโปรง่ ใส หมายความวา่ ภาพลกั ษณท์ แี สดงใหเ้หน็ ถงึ การปฏบิ ตั งิ านตามกฎหมาย ประกอบวชิ าชพี บญั ชี ระเบยี บต่าง ๆ และมาตรฐานวชิ าชพี บญั ชที ก่ี าหนดไว้ และไมป่ กปิดขอ้ เทจ็ จรงิ หรอื บดิ เบยี น ไดใ้ หค้ วามหมาย ความจรงิ อนั เป็นสาระสาคญั ซง่ึ สามารถตดิ ตามตรวจสอบได้ ของแต่ละขอ้ ดงั น้ี ความเป็นอสิ ระ หมายความว่า การปฏบิ ตั งิ านหนา้ ทโ่ี ดยปราศจากอทิ ธพิ ลของบุคคลอ่นื ทท่ี า ใหเ้กดิ ความสงสยั ในคามเป็นกลาง หรอื ความเทย่ี งธรรมของผูป้ ระกอบวชิ าชพี บญั ชี ความ เป็นอสิ ระน้ีจะตอ้ งเป็นทป่ี ระจกั ษ์ เพอ่ื ผลงานของผูป้ ระกอบวชิ าชพี บญั ชเี ป็นทเ่ี ชอ่ื ถอื ได้ ความเทย่ี ง หมายความว่า การใชด้ ุลพนิ ิจเยย่ี งผูป้ ระกอบวชิ าชพี โดยปราศจากความลาเอยี ง อคติ ความขดั แยง้ ทางผลประโยชนแ์ ละอทิ ธพิ ลอน่ื ความซ่ือสตั ยส์ ุจรติ หมายความวา่ การประพฤตอิ ยา่ งตรงไปตรงมา จรงิ ใจ ซอ่ื ตรงต่อ วชิ าชพี ไมค่ ดโกง ไมห่ ลอกลวง ปฏบิ ตั งิ านบนหลกั ฐานทเ่ี ป็นจรงิ และเชอ่ื ถือได้ ไมอ่ า้ งหรอื ยนิ ยอมใหบ้ คุ คลอน่ื อา้ งวา่ ไดป้ ฏบิ ตั งิ านถา้ ไมไ่ ดป้ ฏบิ ตั งิ านจรงิ

จรรยาบรรณของผู ้ ความรูค้ วามสามารถ หมายความวา่ การใชค้ วามรูค้ วามสามารถ ความชานาญในการ ประกอบวชิ าชพี บญั ชี ปฏบิ ตั วิ ชิ าชพี บญั ชดี ว้ ยความเอาใจใส่อย่างเตม็ ความสามารถ ความเพยี รพยายาม ไดใ้ หค้ วามหมาย ความระมดั ระวงั รอบคอบ เพอ่ื ทจ่ี ะปฏบิ ตั หิ นา้ ทไ่ี ดอ้ ย่างมปี ระสิทธภิ าพและ ของแต่ละขอ้ ดงั น้ี ประสทิ ธผิ ล มนั่ ใจไดว้ ่ามผี ลงานทางวชิ าชพี ทอ่ี ยู่บนพ้นื ฐานของกฎเกณฑ์ มาตรฐาน ในการปฏบิ ตั งิ านและวชิ าการทเ่ี ก่ยี วขอ้ ง  กรอบวชิ าชีพบญั ชี หมายความวา่ หลกั การ มาตรฐาน และแนวปฏบิ ตั ขิ องวชิ าชพี บญั ชี  การรกั ษาความลบั หมายความวา่ การไมน่ าขอ้ มลู ใด ๆ ทโ่ี ดยปกตอิ งคก์ รไม่ได้ เปิดเผยต่อสาธารณชนไปเปิดเผย หรอื ใชเ้พอ่ื ประโยชนส์ ่วนตนหรอื บคุ คลอน่ื เวน้ แต่ในกรณีทเ่ี ป็นการเปิดเผยตามสทิ ธิ หนา้ ทท่ี ก่ี าหนดไวใ้ นกฎหมายหรอื ในฐานะผู้ ประกอบวชิ าชพี

ขอ้ กาหนด จรรยาบรรณ ความเทย่ี งธรรม ของผูป้ ระกอบวชิ าชีพ บญั ชี 1. ผูป้ ระกอบวชิ าชพี บญั ชตี อ้ งปฏบิ ตั งิ านดว้ ยความยุตธิ รรม ซอ่ื ตรงต่อวชิ าชพี และ ตอ้ งไม่มสี ่วนไดเ้สยี ในงานทต่ี นประกอบวชิ าชพี นอกจากค่าตอบแทนท่ไี ดร้ บั จากการ ประกอบวชิ าชพี นนั้ 2. ผูป้ ระกอบวชิ าชพี บญั ชตี อ้ งใชด้ ลุ พนิ ิจบนหลกั ฐานทเ่ี ชอ่ื ถอื ได้ โดยปราศจากความ มอี คตแิ ละความลาเอยี ง 3. ผูป้ ระกอบวชิ าชพี บญั ชตี อ้ งใชด้ ลุ พนิ ิจอย่างเทย่ี งธรรมโดยหลกี เลย่ี งความสมั พนั ธ์ หรอื สถานการณใ์ ด ๆ ทอ่ี าจทาใหผ้ ูป้ ระกอบวชิ าชพี บญั ชไี ม่สามารถปฏบิ ตั งิ านไดโ้ ดย โปร่งใส อสิ ระ และซอ่ื สตั ยส์ ุจรติ

ขอ้ กาหนด จรรยาบรรณ  ความซ่ือสตั ยส์ จุ รติ ของผูป้ ระกอบวชิ าชีพ บญั ชี 1. ผูป้ ระกอบวชิ าชพี บญั ชตี อ้ งปฏบิ ตั งิ านอย่างตรงไปตรงมา จรงิ ใจ ซ่ือตรงต่อวชิ าชพี ไม่คดโกง ไม่หลอกลวง 2. ผูป้ ระกอบวชิ าชพี บญั ชตี อ้ งปฏบิ ตั งิ านตรงตามหลกั ฐานทเ่ี ป็นจรงิ 3. ผูป้ ระกอบวชิ าชพี บญั ชตี อ้ งไม่อา้ งหรอื ยนิ ยอมใหบ้ คุ คลอน่ื อา้ งวา่ ไดป้ ฏบิ ตั งิ านโดย ทไ่ี ม่ไดม้ กี ารปฏบิ ตั งิ านจรงิ

ขอ้ กาหนด จรรยาบรรณ (ข) ขอ้ กาหนดจรรยาบรรณดา้ นความรู้ ความสามารถและมาตรฐานในการ ของผูป้ ระกอบวชิ าชีพ ปฏบิ ตั งิ าน ประกอบดว้ ย บญั ชี ความรู้ ความสามารถ 1. ผูป้ ระกอบวชิ าชพี บญั ชตี อ้ งใชค้ วามรูต้ ามมาตรฐานวชิ าชพี วธิ ปี ฏบิ ตั ิ กฎหมายท่ี เกย่ี วขอ้ ง ความชานาญและประสบการณท์ างวชิ าชพี ดว้ ยความมสี ติ เอาใจใส่อย่าง เตม็ ความสามารถ และระมดั ระวงั รอบคอบ 2. ผูป้ ระกอบวชิ าชพี บญั ชตี อ้ งประกอบวชิ าชพี โดยมคี วามสามารถเพยี งพอทจ่ี ะ ปฏบิ ตั งิ านใหส้ าเรจ็ ได้ 3. ผูป้ ระกอบวชิ าชพี บญั ชตี อ้ งประกอบวชิ าชพี ดว้ ยความมงุ่ มนั่ และขยนั หมนั่ เพยี ร 4. ผูป้ ระกอบวชิ าชพี บญั ชตี อ้ งศึกษาหาความรูแ้ ละความชาราญทางวชิ าชีพเพม่ิ เตมิ อย่างต่อเน่อื ง เพอ่ื พฒั นาความรูค้ วามสามารถใหท้ นั สมยั อยู่เสมอ

ขอ้ กาหนด จรรยาบรรณ มาตรฐานในการปฏบิ ตั งิ าน ของผูป้ ระกอบวชิ าชีพบญั ชี 1. ผูป้ ระกอบวชิ าชพี ตอ้ งประกอบวชิ าชพี ใหส้ อดคลอ้ งกบั มาตรฐานวชิ าชพี และ มาตรฐานทางวชิ าการทเ่ี กย่ี วขอ้ ง 2. ผูป้ ระกอบวชิ าชพี บญั ชตี อ้ งปฏบิ ตั งิ านดว้ ยความระมดั ระวงั รอบคอบ และดว้ ยความชานาญตามมาตรฐานวชิ าชพี และมาตรฐานทางวชิ าการทเ่ี กย่ี วขอ้ ง

ขอ้ กาหนด จรรยาบรรณ (ค) ขอ้ กาหนดจรรยาบรรณดา้ นการรกั ษาความลบั ประกอบดว้ ย ของผูป้ ระกอบวชิ าชีพ บญั ชี การรกั ษาความลบั 1. ผูป้ ระกอบวชิ าชพี บญั ชตี อ้ งไมน่ าขอ้ มลู ทเ่ี ป็นความลบั ขององคก์ รทต่ี นไดม้ า จากการปฏบิ ตั งิ านวชิ าชพี และความสมั พนั ธใ์ นกางธุรกจิ รวมทงั้ ความลบั ขององคก์ ร ทต่ี นสงั กดั ไปเปิดเผยต่อบคุ คลทไ่ี มม่ สี ่วนเก่ยี วขอ้ งไดร้ บั ทราบ โดยไมไ่ ดร้ บั อนุญาต จากองคก์ ร เวน้ แต่ในกรณีทเ่ี ป็นการเปิดเผยตามสทิ ธหิ รอื หนา้ ทท่ี ่กี าหนดไวใ้ น กฎหมายหรอื ในฐานะผูป้ ระกอบวชิ าชพี บญั ชี 2. ผูป้ ระกอบวชิ าชพี บญั ชตี อ้ งไม่นาขอ้ มลู ทเ่ี ป็นความลบั ขององคก์ รทต่ี นไดม้ าจาก การปฏบิ ตั งิ านวชิ าชพี และความสมั พนั ธใ์ นทางธุรกจิ รวมทง้ั ความลบั ขององคก์ ร ทต่ี นสงั กดั ไปใชเ้พอ่ื ประโยชนข์ องตนหรอื บคุ คลอน่ื โดยมชิ อบ

ขอ้ กาหนด จรรยาบรรณ (ง) ขอ้ กาหนดจรรยาบรรณดา้ นความรบั ผิดชอบต่อผูร้ บั บรกิ าร ของผูป้ ระกอบวชิ าชีพ ประกอบดว้ ย บญั ชี ความรบั ผิดชอบต่อผูร้ บั บรกิ าร 1. ผูป้ ระกอบวชิ าชพี บญั ชตี อ้ งมคี วามรบั ผดิ ชอบตามกรอบวชิ าชพี บญั ชี ต่อผูร้ บั บรกิ าร 2. ผูป้ ระกอบวชิ าชพี บญั ชตี อ้ งปฏบิ ตั งิ านตามกรอบวชิ าชพี บญั ชี เพอ่ื ใหเ้กดิ ความน่าเชอ่ื ถอื และมปี ระโยชนต์ ่อผูร้ บั บริการ

ขอ้ กาหนด จรรยาบรรณ (จ) ขอ้ กาหนดจรรยาบรรณดา้ นความรบั ผดิ ชอบต่อผูถ้ อื หนุ้ ผเู้ ป็นหนุ้ สว่ น ของผูป้ ระกอบวชิ าชีพ หรอื บคุ คลหรอื นิตบิ คุ คลทผ่ี ูป้ ระกอบวชิ าชีพบญั ชีปฏบิ ตั ิหนา้ ท่ใี หป้ ระกอบดว้ ย บญั ชี (1) ผูป้ ระกอบวชิ าชพี บญั ชตี อ้ งปฏบิ ตั ติ ามจรยิ ธรรมทางธุรกิจขององคก์ ร ทต่ี นสงั กดั (2) ผูป้ ระกอบวชิ าชพี บญั ชตี อ้ งปฏบิ ตั หิ นา้ ทด่ี ว้ ยความซอ่ื สตั ยส์ ุจรติ อทุ ศิ ตน ท่มุ เทดุแลทรพั ยส์ นิ ขององคก์ รทต่ี นสงั กดั อยู่ (3) ผูป้ ระกอบวชิ าชพี ตอ้ งใชเ้วลาและทรพั ยส์ นิ ขององคก์ รทต่ี นสงั กดั ใหเ้กิด ประโยชนส์ ูงสุดไมน่ าไปใชเ้พอ่ื ประโยชนส์ ว่ นตนหรอื บคุ คลทส่ี าม ทงั้ ทางตรง และทางออ้ ม