УЛС-ТӨРИЙН-ХҮРЭЭ edit

 Төр ба иргэний нийгэм гэсэн ухагдахуунууд нийгмийн амьдралын өөр өөр талыг тусгадаг.  Хүмүүс өдөр тутмынхаа амьдралд төрийн оролцоо туслалцаагүйгээр өөрсдийн янз бүрийн хэрэгцээ, ашиг сонирхлыг хэрэгжүүлж байгаа тэр орчныг Иргэний нийгэм гэж ойлгож болно.

 Иргэний нийгмийн ойлголтыг хөгжүүлэхэд Т.Гоббс, Ж.Локк, Ш.Монтескье, Ж.Руссо, Г.Гегель, И.Кант, К.Маркс нар болон сүүл үеэс М.Вебер, П.Сорокин, С.Франк, Г.Алмонд, К.Поппер нар ихээхэн үүрэг гүйцэтгэсэн.

Төр Нийтлэг болон бүлгийн ашиг Иргэний сонирхол, хувийн ашиг нийгэм сонирхлыг туйлшралаас хамгаалагч Нийгмийн ашиг сонирхлын нэгдэл, хуулийн хүрээнд хянах Нийтлэг болон бүлгийн ашиг сонирхол, төрийн дур зоргийг хязгаарлан тогтоогч

 Нийгмийн хөгжлийн зүй ёсны төлөв байдал  Хүн эрх чөлөөгөө хэрэгжүүлэх хамгийн таатай орчин  Төрийн үндэс суурь, түүний дур зоргыг хязгаарлан тогтоогч хүч, төрийн сөрөг хүчин  Иргэний нийгэм хувийн ашиг сонирхолыг, төр нийтлэг ашиг сонирхолыг уриа болгоно  Янз бүрийн эрх ашиг сонирхол бүхий нийгмийн бүлгүүд, давхаргаас бүрдсэн нийгмийн бүтэцтэй.

Иргэдийнхээ арьс өнгө, үндэс Эдийн засгийн хувьд чөлөөт угсаа, нийгмийн байдлыг үйлдвэрлэл, худалдаа, үйлчилгээний шударгаар ялгаварлахгүйгээр хуулийн хүрээнд хүн болгонд адил өрсөлдөх нөхцөлийг хангасан зах зээлийн эрүүл саруул тогтолцоог тэгшээр эдлүүлэх хөгжүүлэх Эрх мэдлийг зохистой Олон намын тогтолцоо, олон хуваарилан тэнцвэржүүлж ургальч үзэл, эрх баригч болон нийгмийн харилцааг хуулиар зрхицуулах, эрх зүйт төрийг сөрөг намуудын хоорондын байнгын үр ашигтай зөвшилцөл төлөвшүүлэх зэрэг ардчиллын зохистой механизм бүрдүүлэх.

 1920-иод он хүртэл иргэний нийгмийн уламжлалт бүрдэл хэсгүүд байсан.  Социализмын жилүүдэд иргэний нийгэм үгүй болсон.  1990 он ардчилсан хувьсгалын дүнд тоталитар тогтолцооноос татгалзан хүн төрөлхтний нийтлэг үнэт зүйлийг эрхэмлэдэг, нээлттэй, бие даасан тогтолцоонд шилжсэнээр иргэний нийгэм хөгжиж төлөвших шаардлагатай нөхцөлүүд үндсэндээ бий болсон.

 Эх орондоо “хүмүүнлэг, иргэний, ардчилсан нийгэм цогцлуулан хөгжүүлэхийг эрхэм зориго болгон...”, “..хүн хувийн өмчтэй байх, үзэл бодлоо чөлөөтэй илэрхийлэх, итгэл үнэмшилтэй байх, сайн дураараа эвлэлдэн нэгдэх ” зэрэг иргэдийн чөлөөт үйл ажиллагаа, идэвхи санаачилгыг дэмжин баталгаажуулсан эрхүүдийг хуульчилжээ.

1. Монголын нийгмийн улс төрийн хүрээнд гарч буй өөрчлөлтүүд 2. Монгол Улсын Их хурал 3. Ерөнхийлөгч 4. Засгийн газар 5. Шүүх засаглал 6. Монгол улсын төрийн байгууламж

Нам төвтэй улс төрийн Төр төвтэй улс тогтолцооноос төрийн тогтолцоонд Тоталитар дэглэмээс шилжсэн. Ардчилсан дэглэмд

Нэг намын тогтолцооноос Олон намын тогтолцоонд шилжсэн. Нийгсмийн сонирхлын бүлгүүдийн илэрхийлэл болсон ТББ Хөдөлгөөн Үүсгэл санаачлагын байгууллагууд бий болж олон ургальч үзэл хөгжих эхлэл тавигдав. Ийнхүү олон сонирхол, хүсэл зориг нь нийгэмд өрсөлдөөнийг тэтгэгч болдог.

Төрийн тогтолцооны шинэ дээд бүтэц бий болсон Төрийн эрх барих дээд байгууллага нь УИХ Гүйцэтгэн залгамжлах дээд байгууллага нь Засгийн газар Монголын ард түмний тусгаар тогтнол, үндэсний эв нэгдлийн билэгдэл, төрийн тэргүүн нь ерөнхийлөгч

 Манай төрийн эрх барих дээд байгууллага, монгол улсын парламент юм.  УИХ 76-н гишүүнтэй байх ба тэдгээрийг нийт ард түмний шууд сонгуулиар 4 жилийн хугацаатай сонгоно.

 Хууль тогтоох  Ерөнхийлөгчийг сонгогдсон гэж үзэж бүрэн эрхийг нь хүлээн зөвшөөрсөн хууль гаргах, чөлөөлөх, огцруулах  Засгийн газрыг байгуулах, татан буулгах  Төсөв батлах  Төрийн гадаад, дотоод бодлогыг тодорхойлох  Хуулийн биелэлтийг хянан шалгах  Монгол улсын олон гэрээг соёрхон батлах, цуцлах  Онц болон дайны байдал тогтоох

 Төрийн тэргүүн, монголын ард түмний эв нэгдлийг илэрхийлэгч мөн.  Ерөнхийлөгчийг нийт ард түмний шууд сонгууль, УИХ хоёроос 4 н жилийн хугацаагаар сонгож батлана.

 Хуульд бүхэлд нь буюу хэсэгчлэн хориг тавих  УИХ-д суудал авсан намуудтай зөвшилцөн нэр дэвшүүлсэн хүнийг ерөнхий сайдаар томилох санал, засгийн газрыг огцруулах санлыг УИХ-д оруулах  Гадаад харилцаанд улсаа төлөөлж гэрээ байгуулах  Үндэсний аюулгүй байдлын зөвлөлийг тэргүүлэх  Зэвсэгт хүчний ерөнхий командлагч зэрэг үүрэг гүйцэтгэнэ.

 Төрийн гүйцэтгэх  Төрийн хуулийг дээд байгууллага. биелүүлж, аж ахуй, нийгэм соёлын  ЗГ нь ерөнхий сайд байгууллагыг гишүүдээс бүрдэх удирдах бөгөөд УИХ-с 4н жилийн хугацаатай  Төрийн гадаад томилон байгуулна. бодлогыг хэрэгжүүлэх зэрэг үүрэг гүйцэтгэнэ

 Шүүх засаглалыг Прокурор нь: хэрэгжүүлэгч байгууллага нь Шүүх,  Хэрэг бүртгэх, мөрдөн Прокурор, Үндсэн байцаах, ял эдлүүлэх хуулийн цэц юм. ажиллагаанд хяналт тавьж шүүх хуралдаанд  Хуулийг сахиулах, төрийн нэрийн өмнөөс тайлбарлах оролцоно.  Эрүү, иргэн, Үндсэн хуулийн цэц: захиргааны хэрэг, маргааныг шүүн таслах  Үндсэн хуулийн үүрэг гүйцэтгэнэ. биелэлтэнд дээд хяналт тавих, түүний заалтыг зөрчсөн тухай дүгнэлт гаргах, үндсэн хуулийг чандлан сахиулах баталгаа мөн.

Төрийн байгууламж Монгол улсын ТӨРИЙН УЛС ТӨРИЙН ТӨРИЙН БАЙГУУЛАМЖ ДЭГЛЭМ ЗАСАГЛАЛ Парламентын Төвлөрсөн Ардчилсан засаглалтай нэгдмэл улс хэлбэрийн дэглэмтэй бүгд найрамдах улс

1. Улс төрийн нам гэж юу вэ? 2. Улс төрийн намын үүсэл, хөгжил 3. Улс төрийн намын бүтэц 4. Улс төрийн намын чиг үүрэг 5. Намын хэв маяг, ангилал 6. Намын тогтолцоо 7. Монгол дахь улс төрийн намууд, түүний төлөвшил

 Нам хэмээх нь pars-  Засгийн эрхийн нэгэн зүйлийн хэсэг төлөө эрмэлзэж, улс гэсэн латин үгнээс төрийн үйл гаралтай. ажиллагаа явуулдаг, тодорхой зохион байгуулалтай улс төрийн институт юм.

 Улс төрийн намын  Дугуйлан, клубын үе үүслийг XVII-XVIII шат нь улс төрийн зууны үеэс эхэлсэн намын өмнөх үе: гэж үздэг.  Европод олон  Язгууртны дугуйлан түмнийг хамарсан улс төрийн намууд XIX  Улс төрийн клуб зууны сүүлийн хагаст бүрэлдсэнээр орчин  Олон түмний нам үеийн намын үүсэл тавигдсан. гурван үе шатыг дамжин хөгжиж иржээ.

ЭХЭН ҮЕДЭЭ: ОРЧИН ҮЕД:  Анги, давхраа, шашны  Ихэнх улс төрийн гэх зэрэг нийгмийн намууд аль болох олон тодорхой бүлгийн эрх сонгогчийн санал авах ашгийг илэрхийлэх зорилгоор хүн амын хандлагатай байсан. нийт давхаргын эрх ашгийг төлөөлсөн хөтөлбөр дэвшүүлэх болсон.

Нийгмийн том Төрийн Төрийн бүлгийн эрх хэмжээнд засаглалыг засаглалыг авах, хавахыбн тулд ашгийг эсвэл түүнд сонгогчдоор илэрхийлсэн оролцох дэмжүүлэх хөтөлбөрийг эрмэлзлэлтэй. хэрэгжүүлэх зорилготой Нэгэн үзэл суртлын үндсэн Өөрийн удирдах болон орон дээр сайн нутгийн дураараа эвлэлдсэн зохион байгууллагыг байгуулалттай багтаасан зохион нэгдэл, холбоо байгуулалтын байдаг. бүтэцтэй

 Сонгуульд ялж, засаг төрийн эрх мэдлийг авах, эс чадвал төр засгаас гарах шийдвэрт нөлөөлөх.  Төр засгаас олон түмэн, эсвэл олон түмнээс төр засаг гэсэн дээш доошоо босоо харилцаан дахь холбоос.

Намын аппарат Намыг Жирийн дэмжигч гишүүд

ДОТООД ЧИГ ҮҮРЭГ ГАДААД ЧИГ ҮҮРЭГ  Дэмжигчдээ улс төрийн  Иргэдийн идэвхийг сэргээх аль талаар гэгээрүүлэх замаар болох улс төржүүлэх гишүүн элсүүлэх  Бусад намын сонирхолтой  Уулзалт, сургалт-семинар нийцүүлэн улс төрийн эвсэл зохион байгуулах, намаас байгуулах гаргаж буй баримт бичиг, материалаар хангах  Засгийн эрхийн төлөө тэмцэх үүргээ сонгуулийн замаар  Төв байгууллагаас анхан гүйцэтгэдэг. шатны байгууллагатайгаа холбоотой байх  Сонгууль бол намын үйл ажиллагаа хамгийн тод илэрдэг  Улс төрийн боловсон үйл явц хүчнийг шилжэ сонгосны үндсэн дээр намын элит  Засгийн эрхийг авсан нам хэсэг ба төрийн лидерүүдийг бодлого, мөрийн хөтөлбөртөө бий болгох дэвшүүлсэн зорилтоо хэрэгжүүлэхийг зорино.

Фашист Комму- Социа- Консер- нист лист ватив Үзэл Социал сурт-лын демок- агуул- рит гаар нь: Либерал

Экстере- мист радикал Аядуу

Улс төрийн чиг баримжаагаар нь: Зүүний Барууны Төвийг сахисан

Эрх Сөрөг баригч нам

хувьсгалт Уламжлалын- Шинэчлэгч- консерватив реформист

ажилчны үйлдвэр Газрын эздийн

Ил Нууц

ардчилсан төвлөрсөн

Нэг нам Хоёр нам Олон нам • Сөрөг бусад • Төр засгийн төлөө • Парламентдаа олон намгүйгээр эрх өрсөлдөөнд хоёр намууд суудал баригчдын нам нам байнга авсан. ганцаар оршин давамгайлж, засаг • Байруун европын тогтнож төр засгийн төрийг ээлжлэн ардчилсан улс эрхийг байнга атгаж барьж хэвшсэн орнууд. байхүеийн намын систем. систем. • Англид лейборист • Тоталитар дэглэм ба консерватив • Одоо Хятад, Куба, • Японд либерал хойт Солонгост ардчилсан ба социалист намууд

 Үндсэн хоёр гол  Шинж чанарын хандлага: хувьд:  Улс төрийн намууд  Бүхэлдээ үндэсний шинээр үүсэн бий ардчилсан дүр болж, бие биенээсээ төрхтэй заагларан ялгарах  Ардчилсан нийгмийг  Нэгдэн нийлж, зохион байгуулах явдлыг байгуулалтын зорилгоо болгосон нэгдмэл бүтцийг бүрдүүлэх  Уг нийгмийг хэрхэн яаж байгуулах асуудлаар янз бүрийн байр суурьтай.



1. Сонирхлын бүлэг гэж юу вэ? 2. Сонирхлын бүлгийн зорилго 3. Сонирхлын бүлгийн ангилал 4. Сонирхлын бүлгийн үйл ажиллагаа 5. Сонирхлын бүлгийн илрэх хэлбэр 6. Сонирхлын бүлгийн үүрэг

 Сонирхлын бүлэг Жишээ нь: гэдэг нь:  Олон нийтийн Нэг хүсэл эрмэлзэл, нэг сонирхол, нэг байгууллага эрх ашигт  Иргэдийн сайн тулгуурласан хүмүүсийн үйл дурын байгууллага ажилагааны нэгдэл,  Төрийн бус зохион байгуулалтын цогц байгууллага гэх мэт юм.



 Төрийн байгууллагаас гаргаж буй шийдвэрт нөлөөлөх  Үйл ажиллагаанд нь хөндлөнгөөс хяналт тавих  Иргэдэд бодитой мэдээлэл хүргэх, гэгээрүүлэх  Ардчилсан үнэт зүйлсийг төлөвшүүлэх

• Улс төрийн үйл ажиллагааг зоригоо болгосон , тодорхой бүтэц, зохион байгуулалт, удирдлагатай. Олон тооны гишүүд дэмжигчтэй. Тэднийхээ Холбооны эрх ашгийг хамгаалсан үйл ажиллагаа явуулна. шинжтэй • Өөрийн бүлгийн ашиг сонирхлыг хангахын тулд тар засаг, ялангуяа парламщнтын хууль тогтоох үйл явцад шууд нөлөөлөх эрмэлзэлтэй явцуу Бүрдлийн бүлэг. шинжтэй Холбооны • Олон нийтийн хөдөлгөөний шинжтэй үйл ажиллагаа явуулдаг. бус шинжтэй • Тодорхой нөхцөл байдлын улмаас сонирхол нэгтэй хүмүүс нэгдэн богино Тодорхойг хугацаагаар бүлэг байгуулж, үйл ажиллагаагаа явуулаад тардаг буюу үй аномик шинжтэй. төлөвтэй

Амралт, чөлөөт ЭЗ, АА ШУ, Соёл урлаг цаг үйлдвэрлэгчдий боловсролын н Үзэл суртал Социал асуудал шашны болон эрүүл мэндийн



Төрийн бус байгууллага Шахалтын лобби бүлэг

 Бүлгийн болон нийтлэг ашиг сонирхлоо илэрхийлэн хамгаалах зорилгоор иргэдээс сайн дураар үүсгэн байгуулсан.  Төрөөс хараат бус  Хувийн ашгийн төлөө бус  Өөрийгөө удирдах зарчмаар үйл ажиллагаагаа явуулдаг.

САНХҮҮЖИЛТИЙН ЭХ ЗОХИОН БАЙГУУЛАЛТЫН ҮҮСВЭРЭЭР НЬ: ШИНЖЭЭР НЬ: 1. Нийтэд үйлчилдэг 1. Гишүүнчлэлтэй 2. Гишүүддээ 2. гишүүнчлэлгүй үйлчилдэг

 Эдийн засгийн  Боловсролын  Халамжийн  Улс төрийн



 Эрх мэдэлтэнд санал тавих, зөвөлгөө өгөх  Жагсаал цуглаан зохион байгуулах  Гарын бэлэг өгөх  Ашигтай санал дэвшүүлэх  Сонгуулийн компанид идэвхтэй оролцох  Тодорхой нэг нам, нэр дэвшигчийг санхүүжүүлэх, сурталчилах  Зарим тохиолдолд өлсгөлөн зарлах айлган сүрдүүлэх зэргээр улс төрийн үйл ажиллагаанд оролцдог.