Nutrition 3

เน้ือหารายบทท่ี 3 3.1 ความตอ้ งการสารอาหารในเดก็ แต่ละวยั 3.2 การส่งเสริมภาวะโภชนาการในเดก็ /อาหารเสริม ในเดก็ แต่ละวยั 3.3 ปัญหาโภชนาการในทารกและเดก็ และการดูแล

3.1 ความต้องการสารอาหารในเดก็ แต่ละวยั โภชนาการเป็นส่ิงสาคญั ในเดก็ หากมีสิ่งใดมาทา ใหก้ ารเจริญเติบโตตอ้ งชะงกั ไป จะเป็นผลเสียต่อเดก็ เป็นอยา่ งยง่ิ อาจทาใหเ้ ติบโตเป็นผใู้ หญ่ที่มีคุณภาพดอ้ ย ไปได้ เดก็ ควรไดก้ ินอาหารหลกั ครบท้งั 5 หมู่ ในแต่ละ ชนิดควรกินใหห้ ลากหลายชนิด วนั ละ 3 ม้ือ และด่ืมนม เป็ นอาหารเสริ ม

โภชนาการของเดก็ วยั ทารก (INFANT) : แรกเกดิ – 1 ปี

ภาวะโภชนาการของวยั ทารก  ทารก หมายถึง เดก็ แรกเกิด – 1 ปี  อาหารเป็นส่ิงสาคญั มากในเดก็ ระยะน้ี  ทารกจะมีภาวะโภชนาการที่สมบูรณ์ข้ึนอยกู่ บั การเล้ียงดู  วยั ทารก เป็นระยะแรกของชีวติ ท่ีมีการเจริญเติบโตอยา่ ง รวดเร็วกวา่ ทุกกลุ่มอายทุ ้งั ทางดา้ นร่างกายและสมอง

ความต้องการสารอาหารในเดก็ ทารก แรกเกดิ – 1 ปี  ทารกจะเจริญเติบโตเป็นปกติดีกต็ ่อเม่ือไดอ้ าหารเพยี งพอกบั ท่ีร่างกายตอ้ งการ โดย ทว่ั ๆไปแลว้ ความตอ้ งการสารอาหาร ของทารกต่อหน่วยน้าหนกั กิโลกรัม จะมากกวา่ ในวยั อ่ืนๆ เพราะระยะน้ีร่างกายมีการเจริญเติบโตรวดเร็วมาก

พลงั งานท่รี ่างกายทารกต้องการ พลงั งาน ร่างกายตอ้ งการพลงั งานเม่ือการทางานของอวยั วะต่างๆ เพ่อื การเจริญเติบโตของทารกและเดก็ เพ่อื การประกอบกิจกรรม ต่างๆในชีวติ ประจาวนั และเพอ่ื รักษาอุณหภูมิของร่างกายใหค้ งท่ี ร่างกายไดพ้ ลงั งานจากการบริโภคอาหาร สารอาหารท่ีใหพ้ ลงั งาน ไดแ้ ก่ คาร์โบไฮเดรต ไขมนั โปรตีน ซ่ึงเดก็ ในช่วงอายุ 9-12 เดือน จะตอ้ งการพลงั งาน 100 กิโลแคลอรี่/กก. หรือ 800 กิโลแคลอรี่

นมแม่กบั เดก็ วยั ทารก เดก็ ทารกที่อายตุ ่ากวา่ 6 เดือน ควรไดร้ ับน้านมแม่เพยี งอยา่ งเดียว ซ่ึงธรรมชาติไดป้ รุงแต่งใหส้ ะอาด เหมาะสม มีคุณค่าและเพียงพอ สาหรับเดก็ ทุกคน เพราะนมแม่มีสารอาหารครบถว้ นท้งั โปรตีน วติ ามิน ไขมนั แร่ธาตุต่างๆ ซ่ึงเป็นสารอาหารสาคญั ที่ช่วยสร้าง ภูมิคุม้ กนั โรคใหท้ ารกไดอ้ ยา่ งดี

นมแม่กบั เดก็ วยั ทารก การใหอ้ าหารอื่นนอกจากนมแม่ก่อนลูกอายไุ ด้ 6 เดือนมีผลเสีย ดงั น้ี ทอ้ งอืด เนื่องจากกระเพาะยงั ไม่พร้อมท่ีจะรับอาหารอื่น ทารกอิ่มจนกินนมแม่ไดน้ อ้ ยกวา่ ปกติ ร่างกายไดร้ ับสารอาหารนอ้ ยกวา่ ที่ควร

ภาวะโภชนาการของเดก็ วยั หัดเดิน (TODDLER) : 1 – 3 ปี

เดก็ วยั ก่อนเรียนอายุ 1 – 3 ปี ควรมีน้าหนกั 13 กิโลกรัม สูง 90 เซนติเมตร ควรไดร้ ับพลงั งานและสารอาหารใน 1 วนั ดงั น้ี  พลงั งาน 1,000 กิโลแคลอรี  ไนอะซิน 6 มิลลิกรัม  โปรตีน 18 กรัม  แคลเซียม 500 มิลลิกรัม  วิตามินเอ 400 ไมโครกรัม  ฟอสฟอรัส 460 มิลลิกรัม  วติ ามินซี 40 มิลลิกรัม  แมกนีเซียม 60 มิลลิกรัม  ไธอะมิน 0.5 มิลลิกรัม  เหลก็ 5.8 มิลลิกรัม  ไรโบฟลาวิน 0.5 มิลลิกรัม  ไอโอดีน 90 ไมโครกรัม  โฟเลท 150 ไมโครกรัม  สังกะสี 2 มิลลิกรัม

พลงั งานและสารอาหารเพยี งพอใน 1 วนั ของเดก็ วยั หัดเดนิ  ไข่ เป็ นไข่เป็ ด หรือไข่ไก่กไ็ ด้แต่ควรปรุงให้สุก ควรให้เดก็ ดื่มนมรสจืด  เนื้อสัตว์ต่างๆ ถว่ั เมลด็ แห้ง ให้กนิ เนื้อสัตว์หลากหลาย หมุนเวยี นกนั ไปควรให้กนิ เนื้อสัตว์ไม่ตดิ มนั ถ้าเป็ นปลาต้องระวงั ในเร่ืองก้าง และถ้าเป็ น ปลาทะเลเดก็ กจ็ ะได้รับไอโอดนี ด้วย  ข้าวสุก ก๋วยเตยี๋ ว มกั กะโรนี ขนมปังอาหารในกลุ่มนีใ้ ห้กนิ ข้าวเป็ น หลกั ถ้าเป็ นไปได้ให้กนิ ข้าวไม่ขดั สีจนขาว จะได้ประโยชน์มากกว่าข้าวที่ ขัดสีจนขาว และให้กนิ อย่างอ่ืนสลบั บ้างเพ่ือไม่ให้เดก็ เบื่อ

พลงั งานและสารอาหารเพียงพอใน 1 วนั ของเดก็ วยั หดั เดิน ผกั ใบเขยี ว ผกั สีสม้ สีเหลืองอาจเป็นผกั สดหรือทาใหส้ ุก ผกั ให้ วติ ามินเกลือแร่ และใยอาหารซ่ึงใยอาหารจะช่วยในการขบั ถ่าย ผลไมส้ ด ควรเป็นผลไมต้ ามฤดูกาล และเลือกผลไมท้ ่ีไม่หวานจดั น้ามนั จากพืช จากสตั ว์ เนย กะทิควรเลือกใชน้ ้ามนั จากพืชที่มีกรด ไขมนั ไม่อิ่มตวั สูง

หลกั การจดั อาหารสาหรับเดก็ วยั หัดเดนิ  1. จดั อาหารให้มีคุณค่าทางโภชนาการในม้ือหลกั ควรมีอาหารครบท้งั 5 หมู่ เพื่อใหเ้ ดก็ วยั น้ีไดพ้ ลงั งานและสารอาหารเพยี งพอกบั ความตอ้ งการของร่างกาย  2. จดั อาหารใหน้ ่ารับประทาน เพื่อกระตุน้ ให้ เดก็ อยากรับประทานอาหาร ใหอ้ าหารมีกลิ่น สี น่ารับประทานโดยรักษาสีธรรมชาติของอาหารไว้  3. จดั อาหารใหห้ ลากหลาย อาหารมีลกั ษณะท่ี แตกต่างกนั เช่น มีนุ่ม กรอบ เหลว เป็นตน้

 4. จดั อาหารให้มี 4 – 5 ม้ือ ใน 1 วนั โดยม้ือว่างควรเป็ นอาหารท่ีมี ประโยชน์ ไม่ควรเป็นอาหารวา่ งท่ีหวานจดั หรืออาหารที่ทอดโดยใชน้ ้ามนั มากๆ เพราะจะทาให้เด็กไดร้ ับพลงั งานมากเกินไป อาจเป็ นสาเหตุทาให้ เดก็ อว้ นได้  5. จดั อาหารแปลกใหม่ท่ีมีประโยชน์ใหเ้ ดก็ ทานเสมอๆ ถา้ เดก็ ไม่ทานกไ็ ม่ควรบงั คบั เวน้ ระยะแลว้ ใหล้ องทานใหม่

 6. รสชาติของอาหารที่จดั ให้เด็กไม่ควรรสจดั จนเกินไป ไม่ว่าจะเป็ นรส หวาน เคม็ เปร้ียว  7. ใหเ้ ดก็ มีส่วนร่วมในการคิดรายการอาหาร จะทาใหเ้ ดก็ ทานอาหารมากข้ึน

ภาวะโภชนาการของเดก็ วยั ก่อนเรียน (PRE-SCHOOL) : 3-6 ปี

ภาวะโภชนาการของเดก็ วยั ก่อนเรียน (PRE-SCHOOL) : 3-6 ปี เดก็ เป็นวยั ที่ร่างกายกาลงั เจริญเติบโตเป็นวยั ท่ีมีการเรียนรู้ และ สงั่ สมประสบการณ์ ตลอดจนมีกิจกรรมการเล่นหรือการออก กาลงั กายสูงกวา่ วยั อ่ืน ๆ ร่างกายจึงมีความตอ้ งการสารอาหาร ต่าง ๆในปริมาณสูง การมีโภชนาการที่ดีเพียงพอกบั ความ ตอ้ งการของร่างกายในวยั น้ีจะช่วยใหร้ ่างกายเจริญเติบโตอยา่ ง เตม็ ศกั ยภาพ และมีสุขภาพสมบูรณ์แขง็ แรง

ความสาคญั ของอาหารในเดก็ วยั ก่อนเรียน  โภชนาการท่ีเหมาะสมนบั เป็นปัจจยั สาคญั ที่ช่วยเสริมพฒั นาการของลูก นอ้ ย เพราะเดก็ จะมีการเจริญเติบโตอยา่ งรวดเร็ว ท้งั ทางร่างกายและ สมองโดยเฉพาะการเจริญเติบโตของสมอง ยงั เป็นไปอยา่ งรวดเร็ว อาหารสาหรับเดก็ วยั ก่อนวยั เรียน จึงเป็นการวางรากฐานชีวติ ที่ดีสาหรับ เดก็ ท้งั ในขณะที่อยใู่ นวยั น้ี และระยะต่อไป

ผลเสียของการขาดสารอาหารในเดก็ วยั ก่อนเรียน (3-6 ปี ) การขาดอาหารในระยะนีจ้ ะส่งผลให้เดก็ มปี ัญหาตามมา ดงั นี้  สติปัญญาการเรียนรู้ดอ้ ยลง  การเจริญเติบโตชะงกั  ทาใหร้ ่างกายแคระแกรน  ไม่แขง็ แรง เจบ็ ป่ วย และติดเช้ือง่าย  มีอตั ราการเสียชีวติ สูง ดงั น้ัน พ่อแม่จึงควรให้ความสาคญั กบั การเลือกอาหารอย่างถูกต้องและ เพยี งพอกบั ความต้องการตามวยั ด้วย

ความต้องการสารอาหารในวยั เดก็ ก่อนเรียน อายุ 3-6 ปี  1.พลงั งาน ปัญหาที่พบบ่อยคือ ไดร้ ับอาหารท่ีใหพ้ ลงั งานไม่เพียงพอ ควรใหเ้ ดก็ วยั น้ี กินอาหารอยา่ งเพยี งพอ เดก็ อายชุ ่วง 4-6 ปี ควรไดว้ นั ละ 1,450 กิโลแคลอรี่ พลงั งานที่ไดร้ ับน้ี ควรมาจากคาร์โบไฮเดรตร้อยละ 50-60ไขมนั ร้อยละ 25-35 และ โปรตีนร้อยละ 10-15 ของพลงั งานท้งั หมด  การคานวณความตอ้ งการพลงั งานเดก็ วยั ก่อนเรียน อาจทาไดด้ งั น้ี เดก็ อายุ หน่ึงปี เตม็ ตอ้ งการพลงั งาน 1000 กิโลแคลอรี่ เม่ืออายุ 1 ปี ใหบ้ วก 100 แคลอร่ีตอ่ ปี เช่น เดก็ อายุ 4 ปี จะตอ้ งการพลงั งาน =1000 + 300 = 1300 กิโลแคลอร่ี

ความต้องการสารอาหารในวยั เดก็ ก่อนเรียน อายุ 3-6 ปี  2. โปรตีน ความตอ้ งการโปรตีนเมื่อเทียบกบั น้าหนกั ตวั ในเดก็ สูงกวา่ วยั ผใู้ หญ่ ในเดก็ อายุ 4-6 ปี ตอ้ งการโปรตีน 1.5 กรัมต่อน้าหนกั ตวั 1 กิโลกรัมต่อวนั  3. วติ ามินและเกลือแร่ มีความจาเป็นต่อการเจริญเติบโตและพฒั นาการของเดก็ ถา้ ขาดกจ็ ะ ทาใหเ้ กิดโรคต่างๆได้ เดก็ วยั น้ีเป็นถา้ ไดร้ ับนม 2-3 ถว้ ย กจ็ ะทาใหไ้ ดร้ ับ แคลเซียมและฟอสฟอรัสเพียงพอต่อการสร้างกระดูกและฟัน นอกจากน้ียงั ไดว้ ิตามินอ่ืนๆอีก ไดแ้ ก่ วิตามินเอ ดี บีสิบสอง บีหน่ึง และไนอะซินดว้ ย

ความต้องการสารอาหารในวยั เดก็ ก่อนเรียน อายุ 3-6 ปี  4. เหลก็ เดก็ อายุ 1-6 ปี ควรไดร้ ับเหลก็ 10 มก.ต่อวนั การใหอ้ าหารเสริมที่ มีธาตุเหลก็ จึงจาเป็น อาหารที่มีธาตุเหลก็ มาก ไดแ้ ก่ ไข่ เน้ือสตั ว์ เครื่องใน สตั ว์ ถวั่ เมลด็ แหง้ และผกั ใบเขียว  5.แคลเซียม เดก็ วยั น้ีจาเป็นตอ้ งไดร้ ับแคลเซียมในปริมาตรที่เพยี งพอในการ เจริญเติบโต เดก็ วยั น้ีจาเป็นตอ้ งไดร้ ับแคลเซียมมากกวา่ วยั ผใู้ หญ่ 2-3 เท่า อาหารที่มีแคลเซียมสูงสาหรับเดก็ วยั น้ี ไดแ้ ก่ นมและผลิตภณั ฑจ์ ากนม แคลเซียมในนมน้นั ร่างกายสามารถดูดซึมไดม้ ากกวา่ แคลเซียมในอาหาร อื่น

ความต้องการสารอาหารในวยั เดก็ ก่อนเรียน อายุ 3-6 ปี  6. สงั กะสี มีความจาเป็นในการเจริญเติบโต การขาดสงั กะสีจะมีผลให้ เกิดการเจริญเติบโตลม้ เหลว ความอยากอาหารลดลง เดก็ วนั น้ีควร ไดร้ ับสงั กะสี 10 มก. ต่อวนั อาหารทีมีสงั กะสีไดแ้ ก่ เน้ือสตั วแ์ ละ อาหารทะเล  7. น้า เดก็ ตอ้ งการน้า 4-6 แกว้ ต่อวนั หรือ 1000-1500 มล.

โภชนาการสาหรบั เดก็ วยั เรยี น (School age) : 6-12 ปี

โภชนาการสาหรับเดก็ วยั เรียน (SCHOOL AGE) : 6-12 ปี  เดก็ วยั เรียน อตั ราการเจริญเติบโตของเดก็ วยั เรียนจะชา้ กวา่ วยั ทารกและวยั ก่อนเรียน แต่จะเจริญเติบโตอยา่ งสม่าเสมอ เดก็ วยั น้ีเป็นวยั ที่กาลงั เจริญเติบโต มีพฒั นาการทางดา้ นกระดูก ฟัน กลา้ มเน้ือ และระบบต่างๆในร่างกาย อาหารและโภชนาการจึงเป็นปัจจยั สาคญั ในดา้ นการเจริญเติบโต ของร่างกาย

ความต้องการสารอาหารในวยั เดก็ เรียน 6-12 ปี เกลือแร่และวติ ามิน สารอาหารท่ีจาเป็นสาหรับการเจริญเติบโตและพฒั นาการของ เดก็ ใหเ้ ป็นไปตามปกติ ถา้ ไดร้ ับไม่เพียงพอต่อความตอ้ งการของ ร่างกายจะส่งผลใหก้ ารเจริญเติบโตหยดุ ชะงกั และทาใหเ้ กิดโรคได้ เดก็ วยั เรียนจาเป็นตอ้ งไดร้ ับวติ ามินและเกลือแร่ต่างๆ ใหเ้ พียงพอกบั ความตอ้ งการของร่างกาย ท้งั น้ีเพือ่ ความเจริญเติบโตและป้องกนั การ ขาดสารอาหารต่างๆ ซ่ึงวิตามินและเกลือแร่เหล่าน้ีจะไดจ้ ากการกิน อาหารใหค้ รบท้งั 5 หมู่ในปริมาณท่ีเพยี งพอ

ความต้องการสารอาหารในวยั เดก็ เรียน 6-12 ปี สงั กะสี เป็นเกลือแร่ที่จาเป็นต่อการเจริญเติบโตของร่างกาย ถา้ ขาดสงั กะสีกจ็ ะทาใหก้ ารเจริญเติบโตหยดุ ชะงกั ขาดความอยาก อาหาร รับรสลดนอ้ ยลง บาดแผลหายชา้ ซ่ึงร่างกายตอ้ งการ ประมาณวนั ละ 10 มิลลิกรัมต่อวนั จะพบอยใู่ นอาหารประเภท เน้ือสตั วแ์ ละอาหารทะเล

ความต้องการสารอาหารในวยั เดก็ เรียน 6-12 ปี วิตามินบีสอง โรคขาดวิตามินบีสอง พบเป็นประจาในเดก็ วยั เรียน ในชนบททว่ั ไปมกั พบในฤดูที่มีผกั ใบเขียวนอ้ ย พบร้อยละ 10-50 การขาดวติ ามินบีสองจะทาใหม้ ุมปากท้งั สองขา้ งแตก (ปากนกกระจอก) ริมฝีปากบวม เกิดจากการเบื่ออาหาร  เดก็ วยั เรียนควรไดว้ ิตามินบีสองวนั ละ 1-1.3 มิลลิกรัม ไดจ้ ากการกินเคร่ืองในสตั ว์ ถว่ั เมลด็ แหง้ ผกั ใบเขียว และ น้านม

ความต้องการสารอาหารในวยั เดก็ เรียน 6-12 ปี โปรตีน เดก็ วยั เรียนยงั คงอยใู่ นระยะท่ีร่างกายเจริญเติบโต ถึงแมอ้ ตั รา การเจริญเติบโตจะชา้ กวา่ วยั ก่อนเรียนกต็ ามเดก็ วยั เรียนจาเป็น ตอ้ ง ไดร้ ับอาหารที่ใหโ้ ปรตีนใหเ้ พยี งพอ เพอื่ เสริมสร้างกลา้ มเน้ือ เน้ือเยอ่ื ฮอร์โมน เลือดและอื่นๆเพ่อื เตรียมสู่วยั รุ่น เดก็ วยั น้ีควรไดร้ ับโปรตีน วนั ละ 1.2 กรัมต่อน้าหนกั 1 กิโลกรัมต่อร่างกาย

ความต้องการสารอาหารในวยั เดก็ เรียน 6-12 ปี พลงั งาน เดก็ วยั น้ีตอ้ งการพลงั งานสูงการกาหนดความตอ้ งการ พลงั งานของร่างกาย จึงควรพิจารณาจากพลงั งานที่ใชใ้ นแต่ละวนั เรียกวา่ พลงั งานความตอ้ งการพ้นื ฐาน ( Basal metabolic rate ; BMR ) ปริมาณพลงั งานจะตอ้ งพอดีไม่ขาดหรือเหลือจนเป็นโรคอว้ น ความตอ้ งการพลงั งานของเดก็ วยั เรียน อาจคานวณไดจ้ ากน้าหนกั ตวั

การคานวณความตอ้ งการพลงั งานจากน้าหนกั เดก็ วยั เรียน น้าหนกั 10 กิโลกรัมแรก ใหค้ ูณดว้ ย 100 น้าหนกั 10 กิโลกรัมต่อไป ใหค้ ูณดว้ ย 50 น้าหนกั ที่เหลือ ใหค้ ูณดว้ ย 20 เมื่อรวมกนั เขา้ จะเป็นความตอ้ งการแคลอรี่ต่อวนั ตวั อยา่ งเช่น เดก็ คนหน่ึงหนกั 35 กิโลกรัม จะตอ้ งการพลงั งาน = (10 x 100) + (20 x 50) + (5 x 20) = 2,100 แคลอรี่ต่อวนั

ฝึ กคานวณ เดก็ คนหน่ึงหนกั 42 กิโลกรัม จะตอ้ ง การพลงั งานกี่แคลอร่ีต่อวนั เดก็ คนหน่ึงหนกั 24 กิโลกรัม จะตอ้ ง การพลงั งานก่ีแคลอรี่ต่อวนั

ส่ิงทีค่ วรหลกี เลย่ี งในการให้อาหารเดก็ ในวยั เรียน  ไม่ควรเล้ียงดูใหล้ ูกเกิดพฤติกรรมชอบกินของหวาน  ลดปริมาณและความถี่ในการรับประทานอาหารแป้งและน้าตาล  หลีกเลี่ยงอาหารแป้งและน้าตาลท่ีใช้เวลาอยู่ในปากนานติดฟันหลัง รับประทานเช่นลูกอม  จากดั การรับประทานอาหารจาพวกแป้งและน้าตาลใหอ้ ยใู่ นม้ืออาหาร  เลือกรับประทานอาหารวา่ งที่ดีมีประโยชน์และไม่ทาลายฟัน เช่น ผลไม้ ชนิดต่าง ๆ ท่ีส่วนของน้าตาลนอ้ ย อาทิ ฝรั่ง มะละกอ  หลีกเลี่ยงการกินจุบกินจิบ, ดื่มน้าอดั ลม  อยา่ หดั ใหล้ ูกมีนิสัยจูจ้ ้ีในการกิน หรือกินจุบจิบ โดยเฉพาะอาหารที่ไม่มี ประโยชน์ หรื ออาจเป็ นโทษต่อร่างกาย เช่น อาหารท่ีใส่สีจัด น้าอัดลม น้าหวาน ลูกอม ควรงดกิน อาหารสุก ๆ ดิบ ๆ และหมกั ดอง

ภาวะโภชนาการของวยั ร่นุ เดก็ วยั รุ่น (Adolescent) : 12-18 ปี

เดก็ วยั รุ่น (ADOLESCENT) : 12-18 ปี  วยั รุ่นคือวยั ที่อยใู่ นช่วงอายุ 12–18 ปี เป็นวยั ท่ีร่างกายจากวยั เดก็ เขา้ สู่วยั ผใู้ หญ่ มีการเปลี่ยนแปลงทางสรีรวทิ ยาหลายอยา่ ง ต่อมไร้ท่อ ต่างๆทางานมากข้ึน กระดูกมีขนาดใหญ่ข้ึน ทาใหร้ ่างกาย สูงใหญ่และน้าหนกั เพมิ่ ข้ึน  ร่างกายเติบโตรวดเร็วมากเมื่อเขา้ สู่วยั รุ่น

เดก็ วยั รุ่น (ADOLESCENT) : 12-18 ปี การเปลี่ยนแปลงทางสรีรวทิ ยาจะชดั เจนเมื่ออายุ 13-14 ปี ระยะน้ีเดก็ หญิงจะเจริญเติบโตเร็วกวา่ เดก็ ชายท้งั ดา้ นความสูงและ น้าหนกั หลงั จากน้ีอตั ราการเจริญเติบโตจะลดลงและสิ้นสุดเมื่อ อายุ 17 ปี เดก็ ชายจะเร่ิมเขา้ สู่วยั รุ่นเม่ืออายุ 13-16 ปี ปี ระยะน้ีเดก็ ชายจะมี รูปร่างสูงใหญ่กวา่ เดก็ หญิง หลงั จากน้ีแลว้ จะเริ่มชา้ ลง การ เจริญเติบโตของกระดูกจะสิ้นสุดเม่ืออายุ 20 ปี

เดก็ วยั รุ่น (ADOLESCENT) : 12-18 ปี  กินอาหารใหถ้ ูกหลกั โภชนาการ ครบ 3 ม้ือ  อาหารทุกม้ือควรประกอบดว้ ยอาหารหลกั อยา่ งนอ้ ย 4 หมู่ คือ เน้ือสตั ว์ ขา้ ว แป้ง ผกั ไขมนั ส่วนผลไมค้ วรไดร้ ับอยา่ งนอ้ ยวนั ละ 1 คร้ัง  การกินอาหารถูกหลกั โภชนาการไม่ไดท้ าใหอ้ ว้ น การท่ีมีน้าหนกั มากเกินไป หรือนอ้ ยเกินไปมกั เกิดจากการขาดความรู้ดา้ นโภชนาการและการมีนิสยั การ บริโภคที่ไม่ดี  การงดกินอาหารท่ีมีประโยชน์จะทาใหร้ ่างกายไดโ้ ปรตีนและพลงั งานไม่ เพียงพอ มีภูมิตา้ นทานต่า เจบ็ ป่ วยได้ ผลไมค้ วรเลือกกินผลไมท้ ี่มีวติ ามินซีมาก และออกกาลงั กาลงั กายอยา่ งสม่าเสมอและเพยี งพอ

อาหารและปริมาณอาหารทว่ี ยั รุ่นควรได้รับ  ไข่ ควรทานวนั ละ 1 ฟอง เพราะมีโปรตีน เหลก็ และวติ ามินเอ  เน้ือสตั วต์ ่างๆ ควรไดร้ ับวนั ละ 150-180 และควรไดร้ ับเคร่ืองในสัตว์ ควบคู่ไปดว้ ย  ถวั่ เมลด็ แหง้ เป็นอาหารที่มีโปรตีนสูง  ผกั อาจเป็ นผกั สีเขียวหรือผกั สีเหลือง ควรไดร้ ับทุกวนั ผลไม้ ควร ไดร้ ับทุกม้ือ  ขา้ ว ควรไดร้ ับวนั ละ 5-6 ถว้ ยตวง  ไขมนั ควรไดร้ ับน้ามนั วนั ละ 3-4 ชอ้ นโต๊ะ  พลงั งานควรมาจากคาร์โบไฮเดรตไขมนั วยั น้ีตอ้ งการพลงั งานมาก ท่ีสุด

ปัญหาด้านการรับประทานอาหารของวยั รุ่น เบ่ืออาหาร มีสาเหตุมาจาก  ผใู้ หญ่บงั คบั ใหเ้ ดก็ กินอาหารชนิดหน่ึงมากเกินไป  เกิดจากอารมณ์ เช่น ความเหน็ดเหน่ือย ผดิ หวงั โรคอว้ น มีสาเหตุมาจาก  ลกั ษณะนิสยั ในการกินของเดก็ ที่ชอบกินจุบจิบ  กินอาหารไมเ่ ป็นเวลา  เด็กวยั รุ่นมกั อดอาหารเชา้ เพราะกลวั ว่าจะอว้ น หรือเร่งรีบไป โรงเรียน

3.2 การส่งเสริมภาวะ โภชนาการในเดก็ /อาหาร เสริม ในเดก็ แต่ละวยั

การส่ งเสริมโภชนาการในทารกและเดก็

การส่งเสริมโภชนาการในเดก็ ทารก  โภชนาการในเดก็ น้นั ในช่วงแรกน้านมแม่อาจจะออกมา ไม่เพยี งพอสาหรับลูกนอ้ ย ถา้ จะใหน้ มผสมสาหรับทารก เสริมควรป้อนดว้ ยถว้ ยเลก็ ใหล้ ูกด่ืม ไม่ควรใหด้ ูดจุกนม เพราะเดก็ จะไม่ยอมดูดนมแม่อีก การเล้ียงดูในช่วงแรกน้ี ง่ายเพราะ ลูกจะกินอิ่มแลว้ นอนหลบั ไปเป็นส่วนใหญ่

3.2 การส่งเสริมภาวะโภชนาการในเดก็ /อาหารเสริม ในเด็กแต่ละวยั  การส่งเสริมภาวะโภชนาการของเดก็ ในทุกดา้ นซ่ึงตอ้ งอาศยั ความรู้ของ บุคลากรทางดา้ นความตอ้ งการภาวะโภชนาการของเดก็ แตล่ ะวยั สภาพ ความสามารถของร่างกายที่จะรับสารอาหารในรูปแบบต่างๆ เช่น พลงั งาน โปรตีนหรือวติ ามินเพือ่ ท่ีจะนาส่ิงเหล่าน้ีไปปรับใชใ้ หร้ ่างกายเกิดความ สมดุลอยา่ งสูงสุดส่ิงบอกการเจริญเติบโต คือ การเพิ่มขนาด หรือจานวน/ ของอวยั วะและเน้ือเยอื่ ต่างๆของร่างกายซ่ึงข้ึนกบั พฤติกรรม สิ่งแวดลอ้ ม ฮอร์โมนและองคป์ ระกอบดา้ นโภชนาการ

การส่ งเสริมภาวะโภชนาการสาหรับเดก็ เด็กต้องการ ไม่ควรบังคับหรือฝื นใจเด็ก ควรหาวิธีปรุง อาหารตามที่เดก็ ชอบ การสร้างนิสยั การรับประทานอาหารที่ดีแก่เด็ก มีแนวทางดงั น้ี  ควรฝึ กใหเ้ ดก็ ในวยั น้ีไดร้ ับประทานอาหารหลกั วนั ละ 3 ม้ือ ให้ มีอาหารว่างระหว่างม้ือเชา้ และบ่าย จะเป็ นนมสดหรือนมถวั่ เหลือง วนั ละ 2-3 แกว้  เด็กในวัยน้ี ต้องการอาหารเช่นเดียวกับผูใ้ หญ่ แต่ควรเพิ่ม ปริมาณสารอาหารใหม้ ากกวา่ เดิม เพราะมีการเติบโตอยา่ ง

การส่ งเสริมภาวะโภชนาการสาหรับเดก็  ควรหัดให้เด็กไดร้ ับประทานอาหารทุกชนิด ผกั และ ผลไมส้ ด ควรมีทุกเช่น แตงกวา มะละกอสุก ส้ม ฯลฯ การตกั อาหารใหเ้ ดก็ ควรตกั ทีละนอ้ ยและเพ่ิมใหอ้ ีกเม่ือตอ้ งการ การใหเ้ ดก็ ลองรับประทานอาหารใหม่ ควรใหค้ ร้ังละนอ้ ยๆ  ปรุ งรส มีสีสันตามความชอบของเด็ก ค่อยๆ ปรับปรุ งให้ เหมาะสมตามความตอ้ งการของเดก็ ไม่ควรใหร้ างวลั จูงใจใหเ้ ด็กรับประทานอาหารเป็นการสร้างนิสัย ที่ไม่ถูกตอ้ ง

การส่ งเสริมภาวะโภชนาการสาหรับเดก็  จัดบรรยากาศและสิ่งแวดล้อมท่ีดีมีผลต่อการ รับประทานอาหาร เช่น รับประทานพร้อม ผูใ้ หญ่ ในบรรยากาศที่สนุก ไม่เคร่งเครียด สถานท่ีไม่อบั จนเกินไป  ไม่ควรเดินป้อนเพราะจะทาให้เด็กขาดระเบียบ และไม่รู้จกั เวลาในการดาเนินชีวติ ตอ่ ไป

การส่ งเสริมภาวะโภชนาการสาหรับเดก็  ผใู้ หญ่ควรเป็นแบบอยา่ งท่ีดีในการรักษามารยาทในโตะ๊ อาหาร  เปิ ดโอกาสให้เด็กมีส่วนร่วมในการเตรียมโต๊ะอาหาร เช่น การจัดโต๊ะ ชอ้ นสอ้ ม  ให้เด็กมีส่วนร่วมในการปรุงอาหารไดบ้ า้ ง เช่น ขนมปังทาแยม ให้เดก็ เป็ น คนทาแยม ทอดไข่อาจให้เด็กช่วยตอกไข่ใส่จาน หรือการหั่นผกั เตรียมผดั ผใู้ หญ่ควรพจิ ารณาดูความสามารถใหเ้ หมาะกบั อายขุ องเดก็ ดว้ ย

ปัญหาโภชนาการในทารกและเดก็ และการดแู ล

โรคอ้วน  โรคอว้ น (Obesity) เป็นโรคทางโภชนาการทส่ี าคญั ทางการแพทยถ์ อื วา่ เป็นโรคเรอ้ื รงั ทเ่ี กดิ จากรา่ งกายไดร้ บั สารอาหาร โดยเฉพาะพลงั งานเขา้ ไปมากเกนิ กวา่ ทร่ี า่ งกายจะสามารถใชไ้ ดห้ มด ทาใหเ้ หลอื พลงั งานเกบ็ สะสมไวใ้ นรา่ งกายในรปู ไขมนั มากขน้ึ