Best Practice

คานา สานักงานลูกเสือจังหวัดหนองบัวลาภู ได้จดั ทาโครงการลกู เสือจิตอาสาพระราชทาน ประจาปี งบประมาณ 2565 เพือ่ เปน็ ตามวธิ ีการและขนั้ ตอนในส่วนของสานักงานลูกเสือแห่งชาติ สกู่ ารขบั เคลื่อน กิจการลูกเสือจังหวัดหนองบัวลาภู และเป็นการส่งเสริมใหล้ ูกเสือและบุคลากรทางการลูกเสือน้อมนาโครงการ จิตอาสาพระราชทานมาเสรมิ สร้างจติ สานกึ ความเป็นพลเมืองท่เี ขม้ แข็ง และบาเพ็ญประโยชนต์ ่อชมุ ชนอย่าง ต่อเนอ่ื งและยัง่ ยนื โดยสานกั งานลูกเสือแหง่ ชาติ ได้รบั พระมหากรุณาธิคณุ จากพระบาทสมเด็จพระเจา้ อยหู่ วั โปรดเกลา้ โปรดกระหม่อมพระราชทานหลกั สูตร และพระราชทานตราสัญลักษณล์ ูกเสอื จิตอาสาพระราชทาน เม่ือวนั ที่ 12 เมษายน 2564 เพอ่ื เชดิ ชผู ้ทู ที่ าความดดี ว้ ยหวั ใจ อฒั ชา คาสีทา

สารบญั หน้า คานา 1 สารบญั 3 แบบรายงานวธิ ีปฏิบัติทเ่ี ปน็ เลศิ (Best Practice) 4 กรอบแนวความคดิ 5 ลาดบั ขน้ั ตอนกระบวนการ ความหมายจติ อาสา ภาคผนวก ภาพประกอบกจิ กรรม เอกสารอา้ งอิง คณะทางาน

แบบรายงานวธิ ปี ฏิบตั ทิ ่เี ปน็ เลศิ (Best Practice) เจา้ ของผลงาน นายอัฒชา คาสที า ช่อื ผลงาน ผบู้ งั คบั บัญชาหน่วยลกู เสือจิตอาสาพระราชทานในสถานศึกษา สงั กดั กศน.ตาบลนาดี ศูนยก์ ารศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัยอาเภอสวุ รรณคหู า ๑.ความสาคัญและความเป็นมา พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้หน่วยราชการในพระองค์ 904 ร่วมกันจัดโครงการจิตอาสาพระราชทานตามแนวพระราชดาริ เพื่อเป็นการเฉลิมพระเกียรติและแสดง ความสานกึ ในพระมหากรณุ าธคิ ุณของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร และ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์พระบรมราชินีนาถ ในรัชกาลท่ี 9 ท่ีทรงประกอบพระราชกรณียกิจนานัปการเพื่อ ประโยชน์สุขของประชาชน ท้ังนี้เพ่ือให้ประชาชนมีความสมัครสมานสามัคคี มีความสุข และประเทศชาติมี ความมั่นคงอย่างย่ังยืน โดยมีหน่วยงานราชการในพระองค์ 904 เป็นผู้กากับดูแลการงานร่วมกับหน่วยงาน ภายนอกท้ังภาครัฐและเอกชน และให้จัดต้ังศูนย์อานวยการใหญ่โครงการจิตอาสาพระราชทานตามแนว พระราชดาริ มหี นา้ ที่ควบคุม อานวยการ และประสานการปฏิบัติ เพื่อให้การจัดกิจกรรมจิตอาสาพระราชทาน ตามแนวพระราชดาริ เป็นไปอย่างต่อเน่อื งถูกต้องตามพระราโชบายและสมพระเกยี รติ ในระยะเร่ิมแรก พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ได้มีพระราชปณิธานในการบาเพ็ญประโยชน์พ้ืนที่ ชุมชนโดยรอบพระราชวังดุสิต เป็นการทาความ ดี ด้วยหัวใจถวายเป็นพระราชกุศลแด่พระบาทสมเด็จพระ ปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร โดยหน่วยทหารมหาดเล็กราชวัลลภรักษาพระองค์ หน่วยทหาร รกั ษาพระองค์ ขา้ ราชบริพารในพระองคฯ์ ร่วมกับประชาชนจติ อาสา \"เราทาความ ดี ดว้ ยหัวใจ\" 2. วัตถปุ ระสงค์ / เป้าหมายของการจดั กจิ กรรม 1. เพ่อื ฝึกอบรมลูกเสือจติ อาสาพระราชทานใหม้ คี วามรู้ ความเข้าใจในหลกั การและวิธีการของ โครงการจติ อาสาพระราชทาน 2. เพื่อส่งเสรมิ ใหล้ ูกเสือนอ้ มนาหลักการและวิธีการของโครงการจิตอาสาพระราชทาน ไปจดั กจิ กรรมจติ อาสาในสถานศึกษาและชมุ ชนได้อย่างมีประสิทธิภาพ ๓.หลักการและแนวคิด สานกั งานลูกเสือจังหวดั หนองบวั ลาภู ได้จดั ทาโครงการลูกเสอื จติ อาสาพระราชทาน ประจาปงี บประมาณ 2565 เพ่ือเปน็ ตามวิธกี ารและข้นั ตอนในสว่ นของสานกั งานลูกเสอื แห่งชาติ สู่การ ขับเคลื่อนกิจการลูกเสอื จงั หวัดหนองบวั ลาภู และเปน็ การส่งเสริมให้ลูกเสือและบคุ ลากรทางการลูกเสอื น้อมนา โครงการจติ อาสาพระราชทานมาเสริมสร้างจติ สานึกความเปน็ พลเมืองทเ่ี ข้มแข็ง และบาเพ็ญประโยชนต์ ่อ ชมุ ชนอยา่ งต่อเนื่องและยงั่ ยนื โดยสานักงานลูกเสือแหง่ ชาติ ได้รบั พระมหากรุณาธคิ ณุ จากพระบาทสมเด็จ พระเจา้ อยู่หัวโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมพระราชทานหลกั สูตร และพระราชทานตราสัญลักษณล์ ูกเสอื จติ อาสา พระราชทาน เมอ่ื วันท่ี 12 เมษายน 2564 นัน้

ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอาเภอสุวรรณคูหา จึงได้เล็งเห็นความสาคัญ การจัดกิจกรรมลูกเสือจิตอาสาพระราชทานข้ึน เพ่ือฝึกอบรมลูกเสือจิตอาสาพระราชทานให้มีความรู้ ความ เข้าใจในหลักการและวธิ กี ารของโครงการจติ อาสาพระราชทานและนอ้ มนาหลกั การและวิธีการของโครงการจิต อาสาพระราชทาน ไปจัดกจิ กรรมจติ อาสาในสถานศึกษาและชมุ ชนได้อย่างมปี ระสิทธภิ าพ จุดมงุ่ หมาย ๒.๑ มีทกั ษะกระบวนการคดิ ทด่ี ี ๒.๒ มรี ะเบียบวนิ ัย ๒.๓ มคี วามซอื่ สตั ย ๒.๔ ใชชีวิตอยางพอเพียง ๒.๕ เปนผูมจี ติ สาธารณะ ๔. กระบวนการขน้ั ตอนการดาเนนิ งาน ๔.๑ สารวจความต้องการของกล่มุ เปา้ หมาย ๔.๒ จดั ทาแผนปฏิบตั กิ าร ๔.๓ แตง่ ตงั้ คณะกรรมการดาเนินงาน ๔.๔ ประสานงานวิทยากรและกล่มุ เปา้ หมาย ๔.๕ ดาเนนิ กิจกรรมตามแผนปฏิทินการปฏิบตั ิงาน

5. กรอบความคดิ (Conceptual Frame Work) มที กั ษะกระบวนการคิดท่ีดี ใชชวี ิตอยางพอเพยี ง เสยี งตามสาย มคี วามซื่อสัตย์ ตามรอยพอ่ ของหายได้คืน ลูกเสือจิต อาสาพัฒนา อาสา สานกึ ดี ใส่ใจในหนา้ ที่ เป็นผูมีจติ สาธารณะ มรี ะเบยี บวินยั 6. ลาดับขน้ั ตอนการดาเนนิ กจิ กรรมพัฒนา Flow Chart (แผนภูม)ิ Model ของ best Practice ขน้ั ตอนท่ี ๑ วเิ คราะหสภาพปญหาภายในโรงเรยี นเกย่ี วกับคุณลกั ษณะของนักเรยี นโดยการสารวจ พฤติกรรมนกั เรยี นเกยี่ วกบั คุณลักษณะของนักเรยี น จัดทาแบบสังเกตพฤติกรรม คณุ ลกั ษณะทไี่ มพ่งึ ประสงค ของนักเรยี นแลวสรปุ ปญหา ขั้นตอนท่ี ๒ สรางทางเลือกวางแผนเพ่ือหาวิธแี กปญหาทหี่ ลากหลาย แลวสรปุ วิธแี กปญหาโดยสรปุ ออกมาได๕ กจิ กรรม คอื ๑. กจิ กรรมเด็กดซี ่ือสัตยของหายไดคนื ๒. กจิ กรรมตามรอย พอออมไวกาไรชวี ติ ๓. กจิ กรรมสานกึ ดมี ีวินยั ใสใจหนาท่ี ๔. กจิ กรรมตนกลาจิตอาสา- พัฒนาชุมชน และ ๕ . กจิ กรรมเสยี งตาม สายแลวจัดทาคมู ือการดาเนนิ กิจกรรม ขัน้ ตอนท่ี ๓ ดาเนนิ การปฏิบัติกิจกรรม ท้ัง ๕ ตามคูมือการดาเนินกจิ กรรม

ขัน้ ตอนท่ี ๔ ตดิ ตามผลการดาเนินกิจกรรม มีการนาขอบกพรองมาประชมุ แลกเปล่ียนเรียนระหวาง สภานักเรยี น คณุ ครู และผูอานวยการโรงเรียนเพือ่ ปรับปรุงแกไข ขั้นตอนท่ี ๕ ประเมินผลการดาเนินกจิ กรรมวาประสบผลสาเรจ็ หรอื ไม หากไมสาเร็จ กป็ รบั ปรงุ แกไข ขน้ั ตอนท่ี ๖ สรปุ ผลการดาเนินกจิ กรรม ขั้นตอนท่ี ๗ รายงานผลการจดั กจิ กรรมตอคุณครู และผูอานวยการโรงเรียน เผยแพรและประชา สัมพนั ธกิจกรรม ลาดบั ขน้ั ตอนกระบวนการ (Flow chart) ลกู เสอื จติ อาสา สารวจความตอ้ งการของกลุ่มเป้าหมาย สร้างทางเลือก/วางแผน ดาเนินกจิ กรรม ตดิ ตามผล/แลกเปลย่ี นเรียนรู้ ประเมินผลกิจกรรม บรรลุ ปรับปรงุ / ตรวจสอบ หรือไม่ สรุปผลการดาเนินกจิ กรรม รายงาน/เผยแพร่

ความหมายของ “จติ อาสา” ตามพจนานุกรมฉบบั ราชบณั ฑติ ยสถาน ฉบับ พ.ศ. 2542 ได้ให้ความหมายของ “จติ อาสา” ดงั น้ี 1) “จิต” เป็นคานาม หมายถึง ใจ สง่ิ ท่ีมหี นา้ ท่ีรู้ คดิ และนึก 2) “อาสา” เป็นคากริยา หมายถงึ เสนอตวั เขา้ รบั ทา ดังน้นั “จติ อาสา” จงึ หมายถึง จิตแห่งการให้ความดีงามทัง้ ปวงแก่เพ่ือนมนุษย์ โดยเต็มใจสมคั รใจอ่ิม ใจ ซาบซึง้ ใจ ปติ ิสุข ท่ีพร้อมจะเสยี สละเวลา แรงกาย แรงสติปญั ญา เพื่อสาธารณประโยชน์ในการทากิจกรรม หรอื ส่งิ ทีเ่ ปน็ ประโยชนแ์ กผ่ ู้อ่ืนโดยไมห่ วงั ผลตอบแทน และมีความสขุ ที่ได้ช่วยเหลือผอู้ ื่น เปน็ จติ ท่ีไม่นิ่งดดู าย เม่อื พบเห็นปัญหา หรอื ความทกุ ขย์ ากทเี่ กิดขน้ึ กบั ผคู้ น เป็นจติ ท่ีมคี วามสุขเม่ือได้ทาความดีและเห็นนา้ ตา เปล่ยี นแปลงเป็นรอยยิม้ เปน็ จิตที่เป่ยี มด้วย “บุญ” คือความสงบเยือกเยน็ และพลงั แห่งความดี อีกท้ังยังชว่ ย ลด “อตั ตา” หรือความเปน็ ตัวตนของตนเองลงได้ ความหมายของ จิตอาสา “เราทาความ ดี ด้วยหัวใจ” หมายถงึ ประชาชนทุกหมเู่ หล่าท้ังในและตา่ งประเทศทีส่ มคั รใจช่วยเหลอื ผ้อู ืน่ ยอมเสียสละเวลา แรงกาย แรงใจและสตปิ ญั ญา ในการทางานทเ่ี ปน็ สาธารณประโยชน์ โดยไม่หวงั ผลตอบแทนใด ๆ คณุ สมบตั ิเบอื้ งตน้ ของจิตอาสา คุณสมบัติเบ้ืองตน้ ของจิตอาสา “เราทาความ ดี ด้วยหวั ใจ” มีดงั น้ี 1) ไม่มีผลประโยชน์แอบแฝง 2) ไมเ่ บยี ดบังเวลาราชการ 3) ไมเ่ สยี การเรยี น คณุ ลักษณะที่พึงประสงค์ของจิตอาสา “เราทาความ ดี ด้วยหัวใจ” มี 7 ประการ ดงั นี้ 1) มคี วามซื่อสัตย์ เสียสละ อดทน คานึงถึงผลประโยชน์ของส่วนรวมมากกวา่ ผลประโยชน์ของตนเอง 2) มีศีลธรรม รักษาความสัตย์ หวงั ดตี ่อผอู้ ื่น เผื่อแผ่และแบง่ ปนั 3) มวี นิ ัยและความรบั ผิดชอบ เคารพกฎหมายบ้านเมือง 4) มีกริยา วาจา สุภาพเรยี บร้อย 5) ไมด่ ่มื สรุ าหรือใชส้ ารเสพติดอ่ืนใดในขณะปฏิบัติงาน 6) มีจิตใจเข้มแข็งและมีทศั นคติทีด่ ีในการปฏบิ ตั งิ านเพ่ือส่วนรวม 7) รักษาวฒั นธรรมประเพณีไทยอันดงี าม ผู้น้อยรูจ้ ักการเคารพผ้ใู หญ่

ประเภทของกจิ กรรมจติ อาสาพระราชทาน กจิ กรรมจิตอาสาพระราชทานแบ่งเป็น 3 ประเภท คือ จติ อาสาพฒั นา จิตอาสาภยั พบิ ัติ และจิตอาสา เฉพาะกจิ มีรายละเอยี ดในการกจิ กรรมดังน้ี 1. จติ อาสาพัฒนา ไดแ้ ก่ กิจกรรมจติ อาสาพระราชทานท่มี ีวัตถุประสงค์เพอื่ พฒั นาทอ้ งถ่ินของแตล่ ะ ชุมชนใหม้ ีคุณภาพชีวติ และความเป็นอยทู่ ่ีดีขนึ้ ไมว่ า่ จะเป็นกิจกรรมบาเพญ็ สาธารณประโยชน์ การอนุรักษ์ ธรรมชาตแิ ละสิง่ แวดล้อม การอานวยความสะดวก และความปลอดภยั ในการดารงชีวิตประจาวนั การ ประกอบอาชีพรวมท้ังการสาธารณสขุ ฯลฯ 2. จิตอาสาภัยพิบัติ ไดแ้ ก่ กิจกรรมจติ อาสาพระราชทานที่มวี ัตถุประสงค์เพื่อเฝ้าตรวจ เตอื น และ เตรียมการรองรับภัยพิบตั ิ ท้ังที่เกิดจากธรรมชาตแิ ละทเี่ กดิ จากสาเหตอุ ่นื ๆ ท่ีส่งผลกระทบต่อประชาชนใน พื้นทโ่ี ดยรวม และการเขา้ ช่วยเหลือบรรเทาความเดอื ดร้อนของประชาชนจากภยั พบิ ัติดังกล่าว เช่น อุทกภยั วาตภยั อัคคภี ัย เปน็ ตน้ 3. จิตอาสาเฉพาะกิจ ได้แก่ กิจกรรมจิตอาสาพระราชทานทีม่ ีวตั ถุประสงค์ในงานพระราชพธิ ี หรอื การรบั เสด็จในโอกาสตา่ ง ๆ เป็นการใช้กาลังพลจติ อาสา ร่วมกับสว่ นราชการทีเ่ กยี่ วข้อง ในการช่วยเหลอื หรอื อานวยความสะดวกแกป่ ระชาชนทมี่ ารว่ มงาน รวมทง้ั การเตรียมการ การเตรียมสถานท่ีภายหลังการในราชพธิ ี และการเสดจ็ ฯ นัน้ ๆ ใหเ้ ป็นไปดว้ ยความเรยี บร้อย

ภาพประกอบกจิ กรรม อบรมผู้บงั คับบญั ชาหนว่ ยลูกเสอื จติ อาสาพระราชทานในสถานศกึ ษา

ภาพประกอบกจิ กรรม อบรมผู้บงั คับบญั ชาหนว่ ยลูกเสอื จติ อาสาพระราชทานในสถานศกึ ษา

ภาพประกอบกจิ กรรม กจิ กรรมจติ อาสา “เราทาความดี ด้วยหวั ใจ”

ภาพประกอบกจิ กรรม อบรมลกู เสอื จติ อาสาพระราชทานในสถานศกึ ษา ร่นุ ท่ี 1

ภาพประกอบกจิ กรรม อบรมลกู เสอื จติ อาสาพระราชทานในสถานศกึ ษา ร่นุ ท่ี 1

ภาพประกอบกิจกรรม อบรมลูกเสอื จิตอาสาพระราชทานในสถานศกึ ษา ร่นุ ที่ 2 คณะทางาน

ภาพประกอบกจิ กรรม อบรมลกู เสอื จติ อาสาพระราชทานในสถานศกึ ษา ร่นุ ท่ี 2

ภาพประกอบกจิ กรรม อบรมลกู เสอื จติ อาสาพระราชทานในสถานศกึ ษา ร่นุ ท่ี 3

ภาพประกอบกจิ กรรม อบรมลกู เสอื จติ อาสาพระราชทานในสถานศกึ ษา ร่นุ ท่ี 3

เอกสารอา้ งองิ โรงเรยี นบานโคกสวาง ตาบลโคกสวาง อาเภอสาโรง จังหวัดอุบลราชธานี เขา้ ถึงจาก http://www.khoksawang.ac.th/images/Pictures/b/Best-Practice-.pdf ประวัตคิ วามเป็นมา https://www.royaloffice.th

คณะทางาน ท่ปี รกึ ษา แสงใส ผู้อานวยการ กศน.อาเภอเมอื งหนองบวั ลาภู นายวนิ ัย รกั ษาการในตาแหน่ง ผู้อานวยการ กศน.อาเภอสวุ รรณคหู า เพช็ รเวยี ง ครู ผ้ชู ่วย นางสาวพิชชาพมิ พ์ วิชาสวัสด์ิ ครู ผชู้ ว่ ย นางสาวอารยา เพยี เทพ ครูอาสามสมัครการศกึ ษานอกโรงเรยี น นายวชรพล สทุ ธโิ สม ครูอาสามสมัครการศึกษานอกโรงเรยี น นายอภิชาติ สุทธโิ สม ครอู าสามสมัครการศกึ ษานอกโรงเรยี น นางสวุ รรณา ผจู้ ดั ทา คาสีทา ครู กศน.ตาบล นายอฒั ชา ผรู้ วบรวม/เรยี บเรยี ง/จดั รปู เลม่ นายอฒั ชา คาสที า ครู กศน.ตาบล

ภาคผนวก