K0024

“พิษสุราเรื้อรัง” โรคของคนขีเ้ มา ผปู้ ว่ ยทเ่ี ปน็ โรคพิษสรุ าเร้ือรังและเกิดอาการลงแดงเมอ่ื หยดุ สรุ ากย็ งั ไม่ยอม รบั ว่าตวั เองเป็นโรค ต้องอาศัย เพือ่ นร่วมงาน และครอบครวั สังเกตอาการและสง่ ผู้ป่วยเข้ารกั ษาต้ังแตเ่ ริม่ ตน้ เปน็ กรงุ เทพธรุ กิจออนไลน์ : โรคพษิ สรุ าเรอื้ รงั เป็นโรคท่มี ีการเปลี่ยนแปลงอย่างช้าๆจนกระทัง่ เกิดอาการ ทาง ประสาทและทางรา่ งกาย แอลกอฮอลจ์ ะมีผลต่อทุกเซลล์ของร่างกายโดยเฉพาะระบบประสาทเมือ่ ได้รบั แอลกอฮอล์เปน็ ประจาสมองจะปรับตวั ต้องการแอลกอฮอล์เพอื่ การดาเนนิ ชีวิตประจา วนั การทางาน ความคิด อารมณ์ และการกระทาทัง่ หมดขึ้นกับแอลกอฮอล์ ยงั ไมม่ ีการแยกทีเ่ ดน่ ชัดระหวา่ งติด สุราและพษิ สุราเรื้อรงั แตอ่ าการเตอื นว่าจะเป็นพษิ สุราเร้ือรังไดแ้ กเม่ือ หยุดสุราจะมีอาการไม่มคี วามสขุ ผ้ทู ี่ตดิ สรุ า จะต้องมีลักษณะอยา่ งใดอย่างหนงึ่ หรอื มากกว่า -ไม่สามารถทางาน เรียนหนงั สือ หรือรบั ผดิ ชอบ -ดื่มสรุ าขณะทางานท่ีต้องเส่ียงเชน่ การขับรถ การคุมเครอ่ื งจักร -ยงั คงดมื่ สรุ าหลงั จากถกู จับเน่อื งจากสุรา เชน่ ขับรถขณะมึนเมา หรอื ทารา้ ยร่างกาย

-ยังคงดมื่ สุราแม้ว่าจะมปี ญั หาเรอ่ื งความสัมพนั ธก์ ับคนรอบข้าง -ผู้ที่เป็นพิษสรุ าเรอ้ื รงั จะมีลกั ษณะดังน้ี ผ้ทู เ่ี ป็นพิษสรุ าเร้อื รัง -ตอ้ งดม่ื สรุ าตลอดเวลา -ไม่สามารถควบคุมหรือหยดุ หลงั จากดมื่ สรุ า -เม่ือหยุดสุราจะมีอาการลงแดง เชน่ คลน่ื ไส้ เหงื่ออก ส่นั -ต้องเพม่ิ ปรมิ าณดื่มสุราเพื่อใหม้ ีความสุข ผูท้ ่เี ปน็ พิษสุราเรือ้ รงั จะดม่ื สรุ า โดยไมจ่ ากัด ดืม่ ได้ตลอดเวลา มกั จะปฏเิ สธว่าไม่ตดิ สรุ า ดม่ื ท้งั ๆท่ีรู้ว่าเปน็ สิ่งไม่ ดี หลงั จากดมื่ ไปได้ระยะหนง่ึ ผปู้ ่วยจะเร่มิ ดอื้ ต่อแอลกอฮอลจ์ ะต้องปริมาณสุรา ผู้ปว่ ยมักจะมีอาการเมาค้างทา ใหไ้ ปทางานไมท่ ัน ผูป้ ่วยมกั จะมปี ระวตั ิดื่มสุราต้ังแตเ่ ช้า และมักชอบใช้ความรุนแรงกับครอบครวั ผลเสียของโรคพิษสรุ าเร้อื รงั ได้รบั แอลกอฮอล์เกินขนาดซ่ึงอาจจะทาให้เสยี ชีวติ มักเกดิ ในวยั รนุ่ ที่ตอ้ งการแสดงว่าตวั เองคอแขง็ อุบัติเหติ การด่มื เพยี ง 1 หน่วยสุราก็ทาให้ความสามารถในการขบั ขี่ลดลง ความรนุ แรงในครอบครวั ผู้หญงิ และเดก็ ท่ีมพี อ่ บา้ นขเ้ี มามกั จะได้รบั ความรนุ แรงบ่อย เด็กมักจะเป็นโรค ซึมเศร้า วติ กกงั วล และมีความมน่ั ใจในตวั เองต่า

ผลต่อหัวใจและหลอดเลือด ผทู้ ด่ี ืม่ มากกวา่ 3 หน่วยสุราจะมีความดันโลหิตสูงกว่าผู้ทไ่ี ม่ด่มื สาหรับผ้ทู ด่ี ื่มคร้ัง ละมากกวา่ 9 หน่วยสุราสปั ดาห์ละ 2 คร้ังจะมีโอกาสเกดิ โรคหัวใจ 2-3 เท่าของผไู้ มด่ ่มื มะเร็ง ตัวแอลกอฮอล์ไม่ได้เปน็ สารก่อมะเร็งแตจ่ ะส่งเสรมิ ให้เกดิ มะเร็งจากสารอน่ื ไดง้ า่ ย เชน่ บุหร่ี หากใช้ ร่วมกันจะเกิดโรคมะเร็งปาก กลอ่ งเสยี งและหลอดอาหารได้มาก ตับอักเสบ และตับแข็ง การด่มื สุราทาให้เกดิ ท้องร่วงและริดสดี วงทวาร และแผลในกระเพาะอาหาร การวินิจฉยั การวินจิ ฉยั ทาไดค้ อ่ นข้าง ยากโดยเฉพาะในผปู้ ว่ ยสงู อายเุ นื่องจากความจากไ็ มด่ ี สบั สน และหกลม้ อาการต่างๆเหลา่ นีก้ ็สามารถพบได้ในคนแก่ เม่ือมีผปู้ ่วยท่มี ปี ระวตั ดิ ืม่ สรุ าและสงสยั ว่าจะเปน็ พษิ สรุ าเรื้อรังการ เจาะเลือดตรวจไมช่ ่วยในการวนิ ิจฉยั ตอ้ งอาศยั การซักประวัตซิ งึ่ มีคาถามง่ายๆ ที่ควรจะถามผปู้ ว่ ยดังน้ี - ปริมาณท่ดี ่ืม - ความถ่ีในการดมื่ - ด่มื ทันทห่ี ลงั ตืน่ นอนหรอื ไม่ - เคยพยายามท่จี ะอดสรุ าหรือไม่ - โกรธเมื่อมีคนวิจารณเ์ ร่อื งดื่มสุรา - มีความรู้สกึ ผิดหรือไม่ - มอี าการลงแดงเม่อื อดสรุ าหรือไม่

- อาการหลงั จากหยุดสรุ า Alcohol Withdrawal Syndrome เปน็ กลุ่มอาการของโรคทีเ่ กดิ จากหยุด เหล้าในทันที บางรายอาจจะมอี าการนอ้ ยแค่ตัวส่นั หรอื เหงอ่ื ออกผู้ป่วย พษิ สรุ าเรื้อรังอาจจะ มีอาการได้สองอยา่ งคือ ลงแดง withdrawal stage และ delirium tremens ซง่ึ เป็น อาการทหี่ นกั ลงแดง withdrawal stage ผปู้ ว่ ยจะเกิดอาการลงแดงหลงั จากหยดุ สุรา 12-72 ช่ัวโมงซ่งึ จะมีอาการดงั ตอ่ ไปน้ี -หงดุ หงิด ซึมเศรา้ -รสู้ ึกตวั สัน่ ออ่ นเพลยี -วิตกกงั วล ใจส่ัน -โมโหง่าย คิดอะไรไม่ออก -อารมณแ์ ปรปรวน ปวดศรี ษะตบุ เหงอ่ื อกหนา้ และมือ คลืน่ ไส้อาเจียน เบื่ออาหาร นอนไม่หลบั

ดูซดี มือสน่ั ใจเตน้ เร็ว delirium tremens เป็นกลมุ่ อาการทเ่ี กิดจากการอดสรุ าซง่ึ ผู้ปว่ ยจะมีกลุ่มอาการ 3 กลุ่มดังน้ี กลมุ่ อาการลงแดง withdrawal stage มกี ารเปลย่ี นแปลงทางดา้ นจิตใจ มกี ารเปลยี่ นแปลงด้านอารมณอ์ ย่างรวดเร็ว กระสับกระสา่ ย หงดุ หงดิ สบั สน มภี าพหลอน เหน็ หนอน งู แมลง ไวต่อแสง เสียง ระดบั ความรสู้ ึกเลวลง เช่นซมึ ลง มีอาการชกั กระตุก มกั จะเกิดหลังจากอดเหล้า 24-48 ชั่วโมง มอื ส่ัน ตัวสน่ั การรักษา

เมื่อพบผู้ปว่ ยที่มอี าการจากการหยุด สรุ าและอาการไมม่ าก เช่นมีอาการวนุ่ วาย นอนไม่หลบั เบอื่ อาหาร บาง รายอาจมอี าการชักชว่ งส้นั จะตอ้ งตรวจหาวา่ ได้รบั บาดเจ็บทางรา่ งกายที่ไหน บ้าง และจะตอ้ งจรวจหาโรคที่ เกดิ จากสรุ า เช่นตบั หัวใจ จะตอ้ งใหผ้ ู้ป่วยสงบอย่างรวดเรว็ โดยการใหย้ าคลายเครยี ดกล่มุ benzodiazepine และวิตามนิ บีหลังจากน้นั สังเกตอาการอยา่ งน้อย 2 ช่ัวโมงและหลงั จากสังเกตอาการผูอ้ าการไมเ่ ปลี่ยนแปลงก็ สามารถกลับบา้ นได้โดย ได้รับยาไปรับประทานต่อ 4-5 วันแล้วไปพบแพทยต์ ามนัด การรักษาอาการลงแดงหลังจากหยดุ สรุ าและมีอาการรนุ แรง delirium tremens ผปู้ ่วยกลมุ่ น้ีอัตราการตายสูงควรท่จี ะ ตอ้ งรกั ษาในโรงพยาบาลและรบี ให้การรักษาอยา่ งรวดเรว็ โดยการให้ยา กลุม่ benzodiazepine ใหน้ า้ เกลือ ผปู้ ว่ ยทช่ี ักก็สามารถคมุ ได้ด้วย benzodiazepine สาหรับผู้ป่วยมีภาพ หลอน และมพี ฤตกิ รรมก้าวรา้ วควรให้ยาทางจิตเวช ยาทใ่ี ช้รกั ษาอาการหลงั จากหยุดสรุ า Benzodiazepine เปน้ ยาทน่ี ิยมใชม้ ากท่ีสดุ โดยการกดสมอง ยานี้สามารถใหไ้ ด้ทั้งทางหลอดเลือดดาและทาง ปากขนึ้ กับความรนุ แรงของอาการโดย มากใหย้ าท่อี อกฤทธ์ยิ าวเช่น diazepam,chlordiazepoxide หาก ผู้ป่วยทม่ี ีปญั หาเรอื่ งการหายใจอาจจะให้ยาทอี่ อกฤทธสิ์ ั้น เช่น lorazepam แทนเม่ือหยุดยาอาการกก็ ลบั สู่ ปกติ ยากลุ่มนไี้ มแ่ นะนาให้รบั ประทานนานเกิน 2 สปั ดาหห์ รือเกิน 3 คืนตอ่ สัปดาห์เนอื่ งจากจะทาให้เกดิ การ

ดือ้ ยา ยาอื่นทีอ่ าจใชร้ ่วมกันได้แก่ beta-block ,clonidine ขน้ึ กบั อาการของผปู้ ว่ ย ยาทใ่ี ช้ในการอดสุราได้แก่ Disulfiram เมอ่ื รับประทานยาน้แี ละดื่มสุราจะมอี าการปวดศรี ษะ ร้อนตามหน้าตา คลน่ื ไสอ้ าเจียน แน่นทอ้ ง อาการดังกลา่ วจะอยนู่ านครึ่งชว่ั โงถึงสองชว่ั โมง ยาหนงึ่ เม็ดจะออกฤทธ์ิได้นาน 1-2 สปั ดาห์ หากได้ยาเกิน ขนาดอาจจะอนั ตรายเชน่ ความดันโลหิตต่า แนน่ หน้าอก หายใจลาบาก Naltrexone ยานจ้ี ะลดความสุขทีเ่ กิดจากการด่ืมสุรา เมอื่ ให้ยารว่ มกบั การรักษาอย่างอ่นื จะทาให้ประสบ ผลสาเรจ็ สูง Acamprosate จะลดการหลั่งสาร GABA จากสมอง เมื่อใช้ร่วมกบั ยาอื่นทาให้ผลการรกั ษาดี ยาลดความเครียด เชน่ fluoxetin,sertraline พบไดผ้ ลดี แล้วคุณละละเลิกดื่มสุราเพือ่ ครอบครวั หรอื ยังครบั