ປຶ້ມຄູ່ມືຄູ ສັງຄົມສຶກສາ ປ.5

ເມໂຊໂປຕາມີ - ຕົົວອັກັ ສອນສຸຸເມຣ່່ຽງບູູຮານ 21 - ຕົວົ ອັັກສອນຄູູນີີຟອມ - ຕົວົ ອັັກສອນບາບີີລອນ - ຊິິກກູແູ ລັດັ - ສວນອຸຸດທະຍານບາບີລີ ອນ ຜົນງານດາ້ ນ ເອຢິບ - ປີຣີ າມິິດ ອະລິຍະທໍາ - ການຮັກັ ສາຊາກສົບົ ບໍ່່�ໃຫ້ເ້ ນົ່່�າເປື່່�ອຍ - ການປະດິດິ ຕົວົ ອັກັ ສອນເຮຍໂຣກຣິບິ ຟິກິ , ເຮຍຣາຕິກິ ຈນີ - ປະຕິມິ ະກໍາໍ ທີ່່�ສໍາໍ ຄັນັ ແມ່ນ່ ແຜ່່ນຫີີນນາເມີີ - ຄວາມເຊື່່�ອ ແລະ ສາສະໜາ - ມີກີ ານປະດິດິ ຕົວົ ອັກັ ສອນຮູບູ ພາບ - ການສ້າ້ ງກໍາໍ ແພງເມືອື ງຈີນີ ອິນເດຍ - ອະລິຍິ ະທໍາໍ ສິນິ ທຸ:ຸ ການວາງຜັງັ ເມືອື ງ ແລະ ການກໍ່່�ສ້າ້ ງທີ່່�ຄໍາໍ ນຶງຶ ເຖິງິ ສຸຂຸ ະອະນາໄມຢູ່່� ເມືອື ງໂມແຮນໂຈດາໂຣ ແລະ ເມືອື ງຮາລັບັ ປາ. - ອະລິຍິ ະທໍາໍ ອາຣາຍັນັ : ສາສະໜາຮິນິ ດູ ແລະ ສາສະໜາພຸດຸ , ການປະດິດິ ຕົວົ ອັກັ ສອນພາສາສັນັ ສະກິດິ ແລະ ພາສາບາລີ.ີ ການປະດິດິ ຕົວົ ເລກອາຣັບັ ແລະ ເລກສູນູ . ຂັ້�້ນຝຶກຶ ປະຕິບິ ັັດ ແລະ ນຳຳ�ໃຊ້້ (15 ນາທີ)ີ 1. ຈັບັ ຄູ່່� 1) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນຈບັ ຄຜູ່ ນົ ງານດາ້ ນອະລຍິ ະທາໍ ໃຫຖ້ ກື ກບັ ແຫງ່ຼ ອະລຍິ ະທາໍ ລມຸ່ ນໃ້ີ ຫຖ້ ກື ຕອ້ ງ. ຜົນງານດາ້ ນອະລຍິ ະທໍາ ເມໂຊໂປຕາມີ - ການວາງຜັງັ ເມືືອງ ແລະ ການກໍ່່�ສ້າ້ ງທີ່່�ຄໍາໍ ນຶຶງເຖິງິ ສຸຂຸ ະອະນາໄມ. ເອຢິບ - ການປະດິດິ ຕົວົ ອັກັ ສອນເຮຍໂຣກຣິບິ ຟິກິ , ເຮຍຣາຕິກິ ຈນີ - ຕົວົ ອັກັ ສອນສຸເຸ ມຣ່ຽ່ ງບູຮູ ານ - ສວນອຸດຸ ທະຍານບາບີລີ ອນ - ສາສະໜາຮນິ ດູ ແລະ ສາສະໜາພຸດ - ມກີ ານປະດິດຕວົ ອກັ ສອນຮບູ ພາບ - ຕວົ ອກັ ສອນຄນູ ີຟອມ - ປະຕມິ ະກາໍ ທສ່ີ າໍ ຄັນແມນ່ ແຜ່ນຫນີ ນາເມີ - ການປະດດິ ຕວົ ອັກສອນພາສາສນັ ສະກດິ ແລະ ພາສາບາລີ. - ປີຣາມິດ - ຕວົ ອັກສອນບາບີລອນ - ການສ້າງກໍາແພງເມືອງຈີນ ອນິ ເດຍ - ການປະດິດິ ຕົວົ ເລກອາຣັບັ ແລະ ເລກສູນູ . - ການຮັັກສາຊາກສົົບບໍ່່�ໃຫ້ເ້ ນົ່່�າເປື່່�ອຍ - ຊິກິ ກູແູ ລັດັ - ຄວາມເຊື່່�ອ ແລະ ສາສະໜາ ໙໓ 93 TG SS 28.4.2023.indb 93 03/05/2023 10:43:35

2) ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນສະຫບຸຼ ຮວ່ ມກນັ . 21 ການວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ - ຄູສູ ັງັ ເກດການຕອບຄໍາໍ ຖາມຂອງນັກັ ຮຽນແຕ່ລ່ ະ ຄູ່່�ວ່າ່ ຖືືກຕ້ອ້ ງ ຫຼືື� ບໍ່່�? - ຄູູນໍາໍ ໃຊ້ເ້ ກນການປະເມີນີ ແບບຣູູບຣິິກເພື່່�ອໃຫ້້ ຄະແນນນັກັ ຮຽນ. ຂັ້້ນ� ສະຫຼຸຸ�ບ (5 ນາທີີ) 1. ຄຮູ ່ວມກັບນກັ ຮຽນສະຫຼຸບກຽ່ ວກບັ ຜົນງານດ້ານອະລິ ຍະທໍາ. 2. ຄູແນະນາໍ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນອ່ານບດົ ຮຽນບດົ ຕໄໍ່ ປ. 94 ໙໔ TG SS 28.4.2023.indb 94 03/05/2023 10:43:35

ບົົດທີີ 22 ກະແສວັັດທະນະທໍໍາໂລກ ເວລາ 2 ຊົ່�ວ່ ໂມງ I. ຈຸດຸ ປະສົົງ III. ເນື້�ອ້ ໃນຕົ້ນ້� ຕໍໍ 22 ໃຫ້້ນັກັ ຮຽນສາມາດ: 1. ກະແສຂອງວດັ ທະນະທໍາຕາເວນັ ອອກ. 1. ເຂ້າົ ໃຈບາງກະແສວດັ ທະນະທໍາໂລກທ່ມີ ີຜົນຕໍ່ 2. ກະແສຂອງວັດທະນະທາໍ ຕາເວັນຕົກ. ການດໍາລົງຊີວດິ ຂອງຄນົ ລາວ. IV. ສື່່ກ� ານຮຽນການສອນ 2. ຍກົ ຕົວຢ່າງຮູບແບບການດາໍ ລງົ ຊີວິດທມ່ີ ີການ 1. ປຶມ້ ແບບຮຽນ ແລະ ຄມູ່ ຄື ວູ ິຊາສງັ ຄມົ ສກຶ ສາ ປຽ່ ນແປງຍອ້ ນກະແສວັດທະນະທໍາ ແລະ ວທິ ີ ຂ້ັນ ປ.5. ການປບັ ຕວົ ຂອງຄນົ ລາວຕກ່ໍ ບັ ກະແສວດັ ທະນະ ທໍາທີ່ເຂ້າົ ມາ. 2. ເຈ້ຍແຜ່ນໃຫຍ.່ 3. ແຜນທ່ີອາຊຕີ າເວັນອອກສ່ຽງໃຕ້. 4. ຮູບປະກອບໃນປ້ມຶ ແບບຮຽນ. II. ການວັດັ ແລະ ປະເມີີນຜົົນ ສັງເກດ, ຕດິ ຕາມ ແລະ ໃຫ້ການຊ່ວຍເຫອຼື ນັກ V. ກິດິ ຈະກໍາໍ ການຮຽນການສອນ ຮຽນກວດສອບຄວາມຖືກຕອ້ ງໃນເວລາຕອບຄໍາຖາມ ແລະ ເຮດັ ກິດຈະກໍາ. ຊົ່່�ວໂມງທີີ 1 ນໍາໃຊ້ເກນການໃຫຄ້ ະແນນລມຸ່ ນ້ເີ ພ່ອື ປະເມນີ ຂັ້�ນ້ ນໍາໍ ເຂົ້້�າສູ່່�ບົດົ ຮຽນ (5 ນາທີີ) ນກັ ຮຽນ. 1. ລະດົົມສະໝອງ ຄະແນນ ຍົກຕວົ ຢ່າງຮູບແບບການດໍາລງົ ຊວີ ດິ ທ່ີ ມກີ ານປ່ຽນແປງຍ້ອນກະແສວດັ ທະນະ 1) ຄສູ ນົ ທະນາກບັ ນກັ ຮຽນ ດວ້ ຍຄາໍ ຖາມ: ທາໍ ແລະ ວທິ ກີ ານປບັ ຕວົ ຂອງຄນົ ລາວ - ຄໍາໍ ວ່າ່ ກະແສໝາຍເຖິງິ ຫຍັງັ ? ຕກ່ໍ ບັ ກະແສວດັ ທະນະທາໍ ທ່ີເຂ້ົາມາໄດ້. - ຄໍາໍ ວ່່າວັັດທະນະທໍາໍ ໝາຍເຖິງິ ຫຍັັງ? - ຈົ່່�ງບອກພຶຶດຕິິກໍໍາຂອງຄົົນລາວທີ່່�ມີກີ ານປ່ຽ່ ນແປງ ຍົກຕົວຢ່າງຮູບແບບການດໍາລົງຊີວິດທ່ີ ຍ້ອ້ ນກະແສຂອງວັດັ ທະນະທໍໍາ. 3 ມີການປ່ຽນແປງຍ້ອນກະແສວັດທະນະ 2) ນກັ ຮຽນອາສາສະໝກັ ຕອບຕາມຄວາມເຂາ້ົ ໃຈຂອງ ທໍາ ໄດ້ 4-5 ຢ່າງ ແລະ ວິທກີ ານປັບຕົວ ຕນົ ເອງ. ເຂ້າົ ກບັ ກະແສວດັ ທະນະທາໍ ນນ້ັ . 3) ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນຮວ່ ມກນັ ສະຫບຸຼ ຄາໍ ຕອບ. ຍົກຕົວຢ່າງຮູບແບບການດໍາລົງຊີວິດທ່ີ ຂັ້�ນ້ ຈັັດກິິດຈະກຳຳ�ການຮຽນ (20 ນາທີີ) 2 ມກີ ານປ່ຽນແປງຍ້ອນກະແສວດັ ທະ ນະ 2. ຄົ້ນ�້ ຄວ້າ້ ເປັັນຄູ່�່ ທໍາ ໄດ້ 1-3 ຢາ່ ງ ແລະ ວິທກີ ານປັບຕົວ 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນຈບັ ຄູ່ ເພອ່ື ຄນ້ົ ຄວາ້ ຕາມບດົ ຮຽນໃນຂທ້ໍ ີ ເຂາ້ົ ກັບກະແສວດັ ທະນະທໍານັ້ນ. 1 ຮວ່ ມກນັ . ຈາກນນ້ັ ຕອບຄາໍ ຖາມລມຸ່ ນ:້ີ ຍົກຕົວຢ່າງຮູບແບບການດໍາລົງຊີວິດທ່ີ - ວັດັ ທະນະທໍໍາຂອງອິິນເດຍ ແລະ ຈີີນເຂົ້້�າປະເທດ ລາວ ແລະ ພູມູ ີີພາກດ້ວ້ ຍຮູບູ ການໃດ? ມີການປ່ຽນແປງຍ້ອນກະແສວັດທະນະ 1 ທໍາ ໄດ້ 1-3 ຢາ່ ງ ແຕ່ບໍສ່ າມາດບອກ - ກະແສວັັດທະນະທໍໍາທາງສາສະໜາທີ່່�ໄດ້້ຮັບັ ຈາກອະ ລິຍິ ະທໍາໍ ອິິນເດຍ ແລະ ຈີນີ ມີຫີ ຍັັງແດ່່? ວິທີການປັບຕົວເຂ້ົາກັບກະແສວັດທະ ນະທາໍ ນນ້ັ . - ພາສາລາວສ່ວ່ ນຫຼຼາຍມີຮີ າກຖານມາຈາກໃສ? - ດ້າ້ ນສະຖາປັດັ ຕະຍະກໍາໍ ຂອງອິນິ ເດຍ ແລະ ຈີນີ ແມ່ນ່ 0 ບ່ໍໄດ້ເຂ້ົາຮ່ວມການປະເມີນເນ່ືອງຈາກ ຂາດໂຮງຮຽນ. ໙໕ 95 TG SS 28.4.2023.indb 95 03/05/2023 10:43:35

ມີີຄວາມກ່່ຽວຂ້້ອງກັັບຫຍັັງ? 2) ນກັ ຮຽນແຕລ່ ະຄຄູ່ ນ້ົ ຄວາ້ ແລວ້ ຂຽນຄາໍ ຕອບໃສເ່ ຈຍ້ . - ລັກັ ສະນະສະເພາະຂອງອາຫານອິນິ ເດຍ ແລະ ຈີນີ ເປັນັ 3) ນກັ ຮຽນແຕລ່ ະຄນູ່ າໍ ຜນົ ການຄນ້ົ ຄວາ້ ສະຫບັຼ ກບັ ຄອູ່ ນ່ື 22 ແນວໃດ? ເພອ່ື ກວດຄາໍ ຕອບ. - ອາຫານອິນິ ເດຍ ແລະ ຈີີນທີ່່�ຄົົນລາວນິຍິ ົມົ ກິິນມີີຫຍັັງ 4) ຄສູ ະຫບຸຼ ຄາໍ ຕອບຮວ່ ມກບັ ນກັ ຮຽນ ເຊນ່ັ : ແດ່?່ ລາຍການ ອນິ ເດຍ ຈນີ ຮບູ ການເຂ້ົາມາປະເທດລາວ ແລະ ການຕິດຕໍຄ່ າ້ ຂາຍ. ການຕດິ ຕໍ່ຄາ້ ຂາຍ. ພູມີພາກ. ອິດທພິ ົນທາງສາສະໜາທ່ໄີ ດ້ຮບັ . ພດຸ ທະສາສະໜາ ແລະ ສາສະໜາ ລັດທິຂງົ ຈື່ ແລະ ລັດທເິ ຕາົ . ຮິນດູ. ຮາກຖານຂອງພາສາລາວ. ພາສາບາລີ ແລະ ສັນສະກດິ . ຄໍາພາສາລາວບາງຄາໍ ຈຶ່ງໄດຮ້ ັບອິດທພິ ນົ ມາຈາກພາສາຈນີ . ຄວາມກຽ່ ວຂ້ອງດ້ານສະຖາປດັ ຕະ ມີຄວາມກຽ່ ວຂອ້ ງກບັ ພະພຸດທະ ການສາ້ ງສນັ ສງ່ິ ຕ່າງໆທ່ມີ ີລວດລາຍມງັ ຍະກໍາ. ສາສະໜາ. ກອນ. ລັກສະນະສະເພາະຂອງອາຫານ. ນຍິ ມົ ໃຊເ້ ຄ່ອື ງເທດເປນັ ສວ່ ນປະ ອາຫານປະເພດຜກັ , ທັນຍາພືດ ແລະ ກອບ ກ່ມຸ ບກໍ່ ິນຊນ້ີ ງວົ ແລະ ຊ້ນີ ໝູ ປະເພດຊີ້ນ. ຈະກນິ ຊ້ີນແບ້ ແລະ ຊີ້ນໄກ່ແທນ. ເຝ,ີ ໝ່,ີ ກ້ວຍຈັບ, ເປັດປ້ິງ, ໝປູ ິນ່ ເປັນຕນ້ົ . ອາຫານອນິ ເດຍ ແລະ ຈນີ ທ່ຄີ ົນລາວ ໂຣຕີ, ແກງກະຫເີ່ຼ ປນັ ຕນ້ົ . ນິຍົມກນິ . ຂັ້້ນ� ຝຶກຶ ປະຕິບິ ັັດ ແລະ ນຳຳ�ໃຊ້້ (15 ນາທີີ) 3. ຕື່່ມ� ຂໍ້້�ມູູນໃສ່່ຕາຕະລາງ 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນແຕລ່ ະຄນົ ຂຽນສງ່ິ ທປ່ີ ຽ່ ນແປງໄປຈາກ ການຮບັ ເອາົ ວດັ ທະນະທາໍ ອນິ ເດຍ ແລະ ຈນີ ໃສຕ່ າ ຕະລາງລມຸ່ ນ:້ີ ລາຍການ ອນິ ເດຍ ຈນີ .......................................... ................................................ ພາສາ ສາສະໜາ .......................................... ................................................ ສະຖາປດັ ຕະຍະກາໍ ພາສາ .......................................... ............................................. ອາຫານ .......................................... ............................................ 96 ໙໖ TG SS 28.4.2023.indb 96 03/05/2023 10:43:35

2) ນກັ ຮຽນແຕລ່ ະຄນົ ສງັ ລວມເນອ້ື ໃນບດົ ຮຽນໃສຕ່ າຕະ 22 ລາງ. 3) ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນສະຫບຸຼ ຄາໍ ຕອບຮວ່ ມກນັ . ຄາໍ ຕອບ ລາຍການທຄ່ີ ນົ ລາວຮັບເອົາ ອນິ ເດຍ ຈີນ ພາສາ ທະນະຄານ, ລັດຖະບານ, ພ,ໍ່ ແມ່. ກວາງຕ້ງຸ , ຍຫີ່ ,ໍ່ ເຊ້ງັ . ສາສະໜາ ສາສະໜາພດຸ ແລະ ສາສະໜາຮິນດ.ູ ລັດທິຂງົ ຈື້ ແລະ ລັດທິເຕາົ . ສະຖາປັດຕະຍະກໍາພາສາ ມີການສາ້ ງໂບດ, ວຫິ ານ. ການສ້າງສງິ່ ທ່ມີ ລີ ວດລາຍມັງກອນ. ອາຫານ ໂຣຕ,ີ ແກງກະຫຼີ່. ເຝີ, ໝີ,່ ກວ້ ຍຈັບ, ເປດັ ປງິ້ , ໝູປິ່ນ. ການວດັ ແລະ ປະເມີນຜນົ 3) ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນຮວ່ ມກນັ ສະຫບຸຼ ກຽ່ ວກບັ ຮບູ ພາບ. - ຄູສູ ັງັ ເກດການຕອບຄໍາໍ ຖາມຂອງນັກັ ຮຽນແຕ່ລ່ ະ ຂັ້�້ນຈັດັ ກິິດຈະກຳຳ�ການຮຽນ (20 ນາທີ)ີ ຄູ່່�ວ່າ່ ຖືືກຕ້ອ້ ງ ຫຼືື� ບໍ່່�? - ຄູູແນະນໍາໍ ແລະ ໃຫ້ກ້ ານຊ່່ວຍເຫຼືື�ອນັັກຮຽນຄູ່່�ທີ່່� 2. ຄົ້້�ນຄວ້າ້ ເປັນັ ກຸ່່�ມ ບໍ່່�ສາມາດຕອບໄດ້້. 1) ຄແູ ບງ່ ນກັ ຮຽນເປນັ ກມຸ່ ເພອ່ື ຄນ້ົ ຄວາ້ ບດົ ຮຽນຂທ້ໍ ີ 2 ແລວ້ ຕອບຄາໍ ຖາມລມຸ່ ນ:້ີ ຂັ້ນ�້ ສະຫຼຸ�ຸ ບ (5 ນາທີ)ີ 1. ຄຮູ ່ວມກບັ ນກັ ຮຽນສະຫຸບຼ ກ່ຽວກບັ ກະແສວັດທະນະ - ວັັດທະນະທໍໍາຕາເວັນັ ຕົກົ ເຂົ້້�າປະເທດລາວ ແລະ ພູມູ ີີ ທາໍ ຕາເວັນອອກ. ພາກດ້້ວຍຮູູບການໃດ? 2. ຄແູ ນະນໍາໃຫ້ນັກຮຽນອ່ານບດົ ຮຽນຂໍຕ້ ່ໍໄປ. - ອິດິ ທິິພົນົ ທາງສາສະໜາທີ່່�ໄດ້ຮ້ ັັບມາຈາກອະລິິຍະທໍໍາ ຊົ່ວ່� ໂມງທີີ 2 ຕາເວັັນຕົົກມີຫີ ຍັງັ ແດ່່? ຂັ້�ນ້ ນໍາໍ ເຂົ້້�າສູ່�ບ່ ົົດຮຽນ (5 ນາທີ)ີ - ພາສາລາວໄດ້ຮ້ ັບັ ອິດິ ທິພິ ົນົ ຈາກພາສາຕາເວັນັ ຕົກົ ແນວ 1. ລະດົົມສະໝອງ ໃດ? 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນສງັ ເກດຮບູ ໃນປມ້ື ແບບຮຽນຂທ້ໍ ີ 2 ແຕ່ - ດ້າ້ ນສະຖາປັດັ ຕະຍະກໍໍາຕາເວັັນຕົກົ ແມ່່ນມີີລັັກສະ ລະຮບູ ແລວ້ ຖາມວາ່ : ນະແນວໃດ? - ນີ້້�ແມ່່ນຮູບູ ຫຍັັງ? - ລັກັ ສະນະການແຕ່ງ່ ກາຍຂອງຕາເວັນັ ຕົກົ ເປັນັ ແນວໃດ? - ບັນັ ດາຮູບູ ເຫຼົ່�ານີ້້�ກ່ຽ່ ວຂ້ອ້ ງກັັບຫຍັັງແດ່?່ - ລັກັ ສະນະສະເພາະຂອງອາຫານຕາເວັນັ ຕົກົ ເປັນັ ແນວ 2) ນກັ ຮຽນອາສາສະໝກັ ຕອບຕາມຄວາມເຂາ້ົ ໃຈຂອງ ໃດ? ຕນົ ເອງ. - ອາຫານຕາເວັັນຕົົກທີ່່�ຄົົນລາວນິິຍົມົ ກິນິ ມີີຫຍັງັ ແດ່?່ - ຈົ່່�ງຍົກົ ຕົວົ ຢ່າ່ ງຜົົນດີີ ແລະ ຜົນົ ເສຍຈາກພາຍນອກ. 2) ນກັ ຮຽນແຕລ່ ະກມຸ່ ຄນ້ົ ຄວາ້ ແລວ້ ຂຽນຄາໍ ຕອບໃສເ່ ຈຍ້ . 3) ນກັ ຮຽນແຕລ່ ະກມຸ່ ນາໍ ຜນົ ການຄນ້ົ ຄວາ້ ສະຫບັຼ ກບັ ຄອູ່ ນ່ື ເພອ່ື ກວດຄາໍ ຕອບ. 4) ຄສູ ະຫບຸຼ ຄາໍ ຕອບຮວ່ ມກບັ ນກັ ຮຽນ ເຊນ່ັ : ໙໗ 97 TG SS 28.4.2023.indb 97 03/05/2023 10:43:35

ລາຍການ ກະແສວດັ ທະນະທາໍ ຕາເວັນຕກົ 22 ຮບູ ການເຂ້ົາມາປະເທດລາວ ແລະ ພມູ ີພາກ. ການເຂາ້ົ ມາເພືອ່ ຄ້າຂາຍ ແລະ ເຜີຍແຜ່ສາສະໜາຄຣດິ . ອດິ ທພິ ນົ ທາງສາສະໜາທໄ່ີ ດຮ້ ບັ . ສາສະໜາຄຣດິ ອິດທພິ ົນດ້ານພາສາ. ຄາໍ ບາງຄໍາໃນພາສາອງັ ກດິ ໄດນ້ ໍາມາໃຊຮ້ ່ວມກບັ ພາສາລາວ. ລກັ ສະນະຂອງສະຖາປດັ ຕະຍະກໍາ. ມລີ ັກສະນະການກ່ໍສາ້ ງດ້ວຍປນູ ແລະ ວດັ ສະດຸທີ່ມຄີ ວາມທນົ ທານຕໍ່ ອິດທິພນົ ທາງດ້ານການແຕ່ງກາຍ. ສະພາບແວດລອ້ ມ. ເຮັດໃຫກ້ ານແຕງ່ ກາຍປຽ່ ນແປງໄປຈາກວຖິ ກີ ານດາໍ ລົງຊວີ ິດເດມີ . ອາຫານຕາເວັນຕກົ ທີ່ຄນົ ລາວນິຍົມກິນ. ສະເຕກັ , ສະລັດ, ເຂ້າົ ຈ່,ີ ໄສກ້ ອກ, ສະປາເກດັ ຕີເປນັ ຕົ້ນ. ຜົນດີ ແລະ ຜົນເສຍຈາກການຮບັ ເອົາອະລິຍະ - ຜນົ ດີ: ກໍໃ່ ຫເ້ ກດີ ຄວາມຫຼາກຫາຼ ຍທາງວດັ ທະນະທາໍ , ການເລອື ກ ທາໍ ຈາກພາຍນອກ. ຮບັ ວດັ ທະນະທາໍ ທ່ດີ ນີ ນັ້ ສົ່ງຜນົ ໃຫສ້ ງັ ຄມົ ເກດີ ຄວາມສະຫງົບສກຸ . - ຜົນເສຍ: ວຖິ ີຊີວິດມີການປຽ່ ນແປງ, ຖາ້ ຮບັ ເອົາວດັ ທະນະທາໍ ໂດຍ ບມໍ່ ີການເລືອກເຟ້ນັ ອາດເຮັດໃຫວ້ ດັ ທະນະທາໍ ອັນດີງາມຂອງຊາດ ບາງຢ່າງອາດສູນຫາຍໄປ. ຂັ້້ນ� ຝຶກຶ ປະຕິບິ ັດັ ແລະ ນຳຳ�ໃຊ້້ (15 ນາທີ)ີ 3. ຕື່່�ມຂໍ້້�ມູູນໃສ່່ຕາຕະລາງ 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນແຕລ່ ະກມຸ່ ຂຽນສງ່ິ ທປ່ີ ຽ່ ນແປງໄປໃນ ທອ້ ງຖນ່ິ ຂອງຕນົ ຈາກການຮບັ ເອາົ ວດັ ທະນະທາໍ ຈາກ ພາຍນອກ ໃສຕ່ າຕະລາງລມຸ່ ນ:້ີ ລາຍການ ແຕ່ກອ່ ນ ປັດຈຸບັນ ອປຸ ະກອນໃນການກິນອາການ ໃຊມ້ ື ບວ່ ງ, ສ້ອມ, ໄມຖ້ ູ.່ ຄວາມເຊື່ອ ............................................. ............................................. ພາສາ ............................................. ............................................. ............................................. ............................................. ທ່ຢີ ູ່ອາໄສ .......................................... .......................................... ອາຫານ ............................................. ............................................. ວທິ ກີ ານຮັບມກື ບັ ການເຂົາ້ ມາຂອງ ກະແສວັດທະນະທາໍ ພາຍນອກ. 98 ໙໘ TG SS 28.4.2023.indb 98 03/05/2023 10:43:35

2) ນກັ ຮຽນແຕລ່ ະກມຸ່ ຄນ້ົ ຄວາ້ ແລວ້ ຂຽນຄາໍ ຕອບໃສເ່ ຈຍ້ . 22 3) ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນສະຫບຸຼ ຄາໍ ຕອບຮວ່ ມກນັ . ຄາໍ ຕອບ ລາຍການ ແຕ່ກ່ອນ ປດັ ຈຸບັນ ອຸປະກອນໃນການກິນອາການ ໃຊ້ມື ບວ່ ງ, ສ້ອມ, ໄມ້ຖູ.່ ຄວາມເຊອື່ ທາງສາສະໜາ ສາສະໜາພດຸ ສາສະໜາພດຸ , ຄຣດິ ແລະ ອນ່ື ໆ. ພາສາ ພາສາເດມີ , ພາສາບາລີ ພາສາລາວ ທີຢ່ ູອ່ າໄສ ເຮືອນຮາ້ ນ ເຮືອນກໍ່ ອາຫານ ອາຫານທີ່ມຕີ າມທອ້ ງຖິ່ນ ອາຫານທ່ເີ ປັນເອກະລັກຂອງແຕ່ລະທອ້ ງຖນິ່ ເຊນັ່ ໄຄແຜ່ນ, ແຈ່ວບອງ ແລະ ອື່ນໆ. ວທິ ີການຮັບມືກບັ ການເຂາົ້ ມາ ການນຸ່ງຖືແມນ່ ນຸ່ງສນ້ິ ຂອງກະແສວັດທະນະທາໍ ພາຍ ການນຸ່ງຖືຍັງມີບາງສວ່ ນນຸ່ງໂສງ້ ແລະ ກະໂປງ່ . ນອກ. ການວັດ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ - ຄູສູ ັັງເກດການຕອບຄໍາໍ ຖາມຂອງນັັກຮຽນ ແຕ່່ລະຄູ່່�ວ່່າ ຖືືກຕ້ອ້ ງ ຫຼືື� ບໍ່່�? - ຄູູນໍາໍ ໃຊ້ເ້ ກນການປະເມີນີ ແບບຣູບູ ຣິິກເພື່່�ອໃຫ້້ ຄະແນນນັັກຮຽນ. ຂັ້�້ນສະຫຼຸ�ຸ ບ (5 ນາທີ)ີ 1. ຄູຮ່ວມກບັ ນັກຮຽນສະຫບຼຸ ກ່ຽວກບັ ກະແສວດັ ທະນະ ທໍາຕາເວນັ ຕົກ. 2. ຄູແນະນາໍ ໃຫນ້ ັກຮຽນອ່ານບົດຮຽນບດົ ຕໍໄ່ ປ. ໙໙ 99 TG SS 28.4.2023.indb 99 03/05/2023 10:43:35

ພາກທີີ V ການຮ່່ວມມືືສາກົນົ ບົົດທີີ 23 ວັັນສໍາໍ ຄັັນສາກົນົ ເວລາ 2 ຊົ່ວ່� ໂມງ 23 IV. ສື່່�ການຮຽນການສອນ I. ຈຸຸດປະສົົງ 1. ປມຶ້ ແບບຮຽນ ແລະ ຄູ່ມືຄວູ ຊິ າສັງຄົມສກຶ ສາ ຂ້ນັ ປ.5. ໃຫ້ນ້ ັັກຮຽນສາມາດ: 2. ປະຕິທນິ ປະຈໍາປີ. 1. ບອກຄວາມໝາຍ ແລະ ຄວາມສາໍ ຄນັ ຂອງວນັ ສາໍ 3. ເຈຍ້ ສໍາລບັ ແຕມ້ ເສ້ນັ ສະແດງ. ຄນັ ສາກນົ . 4. ສທີ າເຈ້ຍ. 2. ຍກົ ຕວົ ຢາ່ ງບາງກດິ ຈະກາໍ ທປ່ີ ະຕບິ ດັ ໃນວນັ ສາໍ ຄນັ V. ກິດິ ຈະກໍາໍ ການຮຽນການສອນ ສາກນົ . ຊົ່ວ�່ ໂມງທີີ 1 3. ຈດັ ລຽງລາໍ ດບັ ຂອງວນັ ສາໍ ຄນັ ສາກນົ ໃນຮອບ 1 ປີ ໃສເ່ ສນ້ັ ສະແດງ. ຂັ້້ນ� ນໍໍາເຂົ້້�າສູ່ບ�່ ົົດຮຽນ (5 ນາທີີ) II. ການວັດັ ແລະ ປະເມີີນຜົນົ 1. ລະດົມົ ສະໝອງ ສັງເກດ, ຕິດຕາມ ແລະ ໃຫ້ການຊ່ວຍເຫອືຼ ນກັ 1) ຄຍູ ົກປະຕິທິນໃຫນ້ ກັ ຮຽນສັງເກດ ແລ້ວຖາມວ່າ: ຮຽນກວດສອບຄວາມຖືກຕ້ອງໃນເວລາຕອບຄາໍ ຖາມ - ນັກັ ຮຽນຮູ້້�ບໍ່່�ວ່າ່ ນີ້້�ແມ່່ນຮູູບຫຍັງັ ? ແລະ ເຮັດກດິ ຈະກໍາ. - ປະຕິິທິິນຊ່ວ່ ຍໃຫ້້ພວກເຮົາົ ຮູ້້�ຫຍັັງແດ່່? ນໍາໃຊ້ເກນການໃຫ້ຄະແນນລມຸ່ ນເີ້ ພື່ອປະເມນີ 2) ນກັ ຮຽນອາສາສະໝັກຕອບຕາມຄວາມເຂົາ້ ໃຈຂອງ ນກັ ຮຽນ. ຕນົ ເອງ. ຄະແນນ ຈັດລຽງລໍາດບັ ຂອງວນັ ສາໍ ຄັນສາກົນໃນ 3) ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນຮວ່ ມກນັ ສະຫຸຼບກ່ຽວກບັ ປະຕິທນິ ວ່າ: ຮອບ 1 ປີ ໃສເ່ ສນັ້ ສະແດງ. ນອກຈາກ ບອກວັນ, ເວລາ ແລ້ວການເບິ່ງປະຕທິ ິນ ຍງັ ຊວ່ ຍໃຫເ້ ຮົາຮກູ້ ຽ່ ວກັບວນັ ສາໍ ຄັນຕາ່ ງໆອກີ . 3 ຈັດລຽງລໍາດັບຂອງວັນສໍາຄັນສາກົນໃນ ຮອບ 1 ປີ ໃສເ່ ສນ້ັ ສະແດງໄດ້ 9-11 ວນັ ຂັ້້�ນຈັດັ ກິດິ ຈະກຳຳ�ການຮຽນ (20 ນາທີ)ີ 2 ຈັດລຽງລໍາດັບຂອງວັນສໍາຄັນສາກົນໃນ 2. ຄົ້້�ນຄວ້າ້ ເປັນັ ຄູ່່� ຮອບ 1 ປີ ໃສເ່ ສນ້ັ ສະແດງໄດ້ 6-8 ວັນ 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນຈບັ ຄກູ່ ນັ ເພອ່ື ຄນ້ົ ຄວາ້ ບດົ ຮຽນຂທ້ໍ ີ 1 ຕາມ 1 ຈັດລຽງລໍາດັບຂອງວັນສໍາຄັນສາກົນໃນ ຄໍາຖາມລຸ່ມນ້ີ: ຮອບ 1 ປີ ໃສເ່ ສັ້ນສະແດງໄດ້ 1-5 ວນັ - ວັນັ ສໍໍາຄັັນສາກົົນແມ່່ນຫຍັັງ? 0 ບໍ່ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມການປະເມີນເນ່ືອງຈາກ - ຈຸດຸ ປະສົງົ ຂອງການສ້າ້ ງຕັ້້�ງວັນັ ສໍາໍ ຄັນັ ສາກົນົ ແມ່ນ່ ເພື່່�ອ ຂາດໂຮງຮຽນ. ຫຍັງັ ? III. ເນື້້�ອໃນຕົ້້�ນຕໍໍ - ວັັນສໍໍາຄັັນສາກົນົ ມີຄີ ວາມສໍໍາຄັັນແນວໃດ? - ນັກັ ຮຽນໄດ້ກ້ ໍາໍ ນົດົ ວັັນສໍໍາຄັນັ ຂອງຕົົນເອງບໍ່່�? 1. ຄວາມໝາຍ ແລະ ຄວາມສໍາຄນັ . - ຍ້ອ້ ນຫຍັງັ ວັນັ ດັ່່�ງກ່າ່ ວຈຶ່່�ງມີຄີ ວາມສໍໍາຄັນັ ຕໍ່່�ຕົົນເອງ? 2. ບນັ ດາວນັ ສາໍ ຄັນສາກນົ . 2) ນກັ ຮຽນແຕລ່ ະຄູ່ຄນົ້ ຄວ້າ ແລ້ວຂຽນຄໍາຕອບໃສ່ເຈຍ້ . 3) ນກັ ຮຽນແຕລ່ ະຄນູ່ າໍ ຜນົ ການຄນ້ົ ຄວາ້ ສະຫບັຼ ກບັ ຄອູ່ ນ່ື ເພ່ືອກວດຄໍາຕອບ. 100 ໑໐໐ TG SS 28.4.2023.indb 100 03/05/2023 10:43:36

4) ຄສູ ະຫບຸຼ ຄໍາຕອບຮວ່ ມກັບນັກຮຽນ ເຊ່ັນ: ການວັດ ແລະ ປະເມີນຜົນ 23 - ວັນັ ສໍາໍ ຄັນັ ສາກົນົ ແມ່ນ່ ວັນັ ທີ່່�ບັນັ ດາປະຊາຊາດໃນໂລກ - ຄູສູ ັງັ ເກດການຕອບຄໍາໍ ຖາມຂອງນັກັ ຮຽນແຕ່ລ່ ະ ຮ່່ວມກັນັ ກໍ່່�ຕັ້້�ງຂຶ້້�ນມາ ເພື່່�ອເປີດີ ໂອກາດໃຫ້້ຫຼຼາຍຄົົນ ໄດ້ຈ້ ັດັ ກິດິ ຈະກໍາໍ ທີ່່�ກ່່ຽວຂ້ອ້ ງກັັບຫົົວຂໍ້້�ຂອງວັັນນັ້້�ນ. ຄູ່່�ວ່າ່ ຖືືກຕ້້ອງ ຫຼືື� ບໍ່່�? - ເພື່່�ອລະນຶກຶ ເຖິິງເຫດການສໍໍາຄັນັ , ຕ້າ້ ນປາກົົດການ - ຄູູໃຫ້ກ້ ານຊ່ວ່ ຍເຫຼືື�ອນັກັ ຮຽນຄູ່່�ທີ່່�ບໍ່່�ສາມາດຕອບ ຫຍໍ້້�ທໍ້້�ທີ່່�ເກີດີ ຂຶ້້�ນໃນສັງັ ຄົມົ ໂລກ ໂດຍແນໃສ່ໃ່ ຫ້ທ້ ຸກຸ ຄົນົ ໃນໂລກຫັັນໜ້າ້ ມາຮ່່ວມມືກື ັນັ ໃນການປົກົ ປັັກຮັັກສາ ໄດ້້. ສັງັ ຄົມົ ໂລກ. - ກະຕຸ້້�ນໃຫ້້ທຸກຸ ຄົົນມີຄີ ວາມຕື່່�ນຕົວົ ປະກອບສ່ວ່ ນໃນ ຂັ້້ນ� ສະຫຼຸ�ຸ ບ (5 ນາທີ)ີ ການສ້້າງໂລກ, ສົ່່�ງເສີີມໃຫ້້ທຸກຸ ຄົນົ ປະຕິບິ ັດັ ສິິດ ແລະ ພັນັ ທະຂອງຕົົນ ແລະ ທັງັ ເປັັນການເຜີີຍແຜ່ຄ່ ວາມຮູ້້� 1. ຄຮູ ່ວມກບັ ນັກຮຽນສະຫຼຸບກ່ຽວກັບຄວາມໝາຍ ແລະ ກ່່ຽວກັັບວັັນສໍາໍ ຄັນັ ສາກົົນ. ຄວາມສາໍ ຄນັ ຂອງວນັ ສໍາຄັນສາກນົ . - ສໍາໍ ລັບັ ຄໍາໍ ຕອບຂອງຂີດີ ໜ້າ້ ທີີ 4 ແລະ 5 ແມ່ນ່ ຄູເູ ປີດີ ໂອກາດໃຫ້ນ້ ັກັ ຮຽນໄດ້ຕ້ ອບຕາມຄວາມຄິດິ ເຫັນັ ຂອງ 2. ຄແູ ນະນາໍ ໃຫ້ນກັ ຮຽນອາ່ ນບດົ ຮຽນຂ້ຕໍ ໄ່ໍ ປ. ເຂົົາເຈົ້້�າ. ຊົ່�່ວໂມງທີີ 2 ຂັ້ນ້� ຝຶກຶ ປະຕິິບັດັ ແລະ ນຳຳ�ໃຊ້້ (15 ນາທີີ) ຂັ້�້ນນໍໍາເຂົ້້�າສູ່�່ບົົດຮຽນ (5 ນາທີ)ີ 3. ຂຽນກ່ຽ່ ວກັັບວັນັ ສໍາໍ ຄັນັ ຂອງຕົນົ ເອງ 1. ລະດົົມສະໝອງ 1) ຄູໃຫນ້ ກັ ຮຽນແຕລ່ ະຄນົ ເລອື ກວັນທຄ່ີ ິດວ່າເປັນວັນ ສາໍ ຄັນຂອງຕນົ ເອງມາ 1 ວັນ ແລ້ວຂຽນຕາມຮ່າງລຸ່ມ 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນສງັ ເກດຮບູ ສນັ ຍະລກັ ຂອງວນັ ສາໍ ຄນັ ສາ ນ:້ີ ກນົ ໃນປ້ມື ແບບຮຽນຂທໍ້ ີ 2 ແຕ່ລະຮບູ ແລ້ວຖາມວ່າ: - ວັັນທີີທີ່່�ມີຄີ ວາມສໍາໍ ຄັັນສໍໍາລັບັ ຕົນົ ເອງແມ່່ນ:........... - ນີ້້�ແມ່່ນຮູບູ ຫຍັງັ ? .................................................................... - ບັນັ ດາຮູບູ ເຫຼົ່�ານີ້້�ກ່ຽ່ ວຂ້ອ້ ງກັບັ ຫຍັງັ ? .................................................................... 2) ນກັ ຮຽນອາສາສະໝກັ ຕອບຕາມຄວາມເຂາ້ົ ໃຈຂອງຕນົ - ເຫດຜົນົ ທີ່່�ວັນັ ດັ່່�ງກ່່າວມີີຄວາມສໍໍາຄັັນຍ້້ອນ:............ ເອງ. .................................................................... 3) ຄູ ແລະ ນັກຮຽນຮ່ວມກັນສະຫຼຸບກຽ່ ວກັບສັນຍະລກັ .................................................................... ຂອງວັນສໍາຄັນສາກນົ . - ກິດິ ຈະກໍາໍ ທີ່່�ເຮັັດໃນວັັນດັ່່�ງກ່່າວມີ:ີ ......................... .................................................................... ຂັ້�ນ້ ຈັັດກິິດຈະກຳຳ�ການຮຽນ (20 ນາທີ)ີ .................................................................... 2. ຄົ້້�ນຄວ້້າເປັນັ ກຸ່່�ມ 2) ນັກຮຽນຂຽນກ່ຽວກັບວນັ ສໍາຄັນຂອງຕນົ ເອງແລ້ວ ເອົາສະຫບຼັ ກັບໝູ່ເພ່ືອກວດ. 1) ຄແູ ບງ່ ນກັ ຮຽນເປນັ ກມຸ່ ແລວ້ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນອາ່ ນບດົ ຮຽນ ຂໍ້ທີ 2 ໃນປມຶ້ ແບບຮຽນ. ຈາກນັ້ນ, ຢາຍປະຕິທິນປະ ຄາໍ ຕອບ ຈາໍ ປໃີ ຫແ້ ຕລ່ ະກມຸ່ ເພອ່ື ສງັ ເກດ ແລວ້ ຕອບຄາໍ ຖາມ - ວັນັ ທີີ ທີ່່�ມີຄີ ວາມສໍາໍ ຄັນັ ສໍໍາລັບັ ຕົົນເອງແມ່ນ່ : ວັັນບຸຸນ ລ່ມຸ ນ:້ີ ປີໃີ ໝ່ລ່ າວ - ຜ່າ່ ນການອ່່ານຂໍ້້�ທີີ 2 ມີວີ ັັນສໍໍາຄັັນສາກົນົ ຫຍັັງແດ່່? - ເຫດຜົົນທີ່່�ວັັນດັ່່�ງກ່າ່ ວມີີຄວາມສໍໍາຄັນັ ຍ້ອ້ ນ: ເປັນັ ວັັດ - ນັັກຮຽນເຫັນັ ວັັນສໍໍາຄັນັ ສາກົົນຫຍັັງແດ່່ໃນປະຕິທິ ິິນ? - ກິດິ ຈະກໍໍາທີ່່�ປະຕິບິ ັດັ ໃນວັັນສໍາໍ ຄັັນສາກົນົ ມີຫີ ຍັງັ ແດ່່? ທະນະທໍໍາທີ່່�ສືືບທອດກັນັ ມາແຕ່ບ່ ູູຮານນະການ - ຈົ່່�ງຍົົກຕົວົ ຢ່່າງການປະຕິິບັັດກິດິ ຈະກໍໍາໃນວັັນສໍາໍ ຄັນັ - ກິິດຈະກໍາໍ ທີ່່�ເຮັດັ ໃນວັນັ ດັ່່�ງກ່່າວມີີ: ສົ່່�ງນໍ້້�າພະ, ສົົມມາ ສາກົນົ ໃດໜຶ່່�ງ. ພໍ່່�ແມ່່ ແລະ ຜູ້້�ອາວຸໂຸ ສ, ຄູູບາອາຈານຜູ້້�ທີ່່�ມີີພະຄຸນຸ 2) ນກັ ຮຽນແຕລ່ ະກມຸ່ ຄນ້ົ ຄວາ້ ແລວ້ ຂຽນຄາໍ ຕອບໃສເ່ ຈຍ້ . 3) ນກັ ຮຽນແຕ່ລະກຸມ່ ນໍາຜນົ ການຄົນ້ ຄວາ້ ຂ້ນຶ ລາຍງານ. 4) ຄູສະຫບຸຼ ຄໍາຕອບຮວ່ ມກບັ ນັກຮຽນ ເຊນັ່ : - ວັນັ ປີໃີ ໝ່ສ່ າກົນົ , ວັັນສັັດປ່າ່ ແລະ ພືດື ປ່າ່ ໂລກ, ວັັນ ໑໐໑ 101 TG SS 28.4.2023.indb 101 03/05/2023 10:43:36

ແມ່ຍ່ ິງິ ສາກົົນ, ວັນັ ສິິດທິິຜູ້້�ບໍໍລິໂິ ພກສາກົນົ , ວັັນອະນຸຸ ສິລິ ະປະ, ການຈັດັ ຕັ້້�ງໄປທັດັ ສະນະສຶກຶ ສາ ແລະ ອື່່�ນໆ. ລັກັ ນໍ້້�າໂລກ, ວັັນອະນາໄມໂລກ, ວັນັ ສິ່່�ງແວດລ້ອ້ ມ ຂັ້�ນ້ ຝຶກຶ ປະຕິິບັັດ ແລະ ນຳຳ�ໃຊ້້ (15 ນາທີ)ີ 3. ລຽງລໍໍາດັບັ ຂໍ້້�ມູູນ 23 ໂລກ, ວັັນຢຸຸດສູູບຢາໂລກ, ວັນັ ຕໍ່່�ຕ້້ານການໃຊ້ຄ້ ວາມ ຮຸນຸ ແຮງເດັັກສາກົນົ , ວັັນຕໍ່່�ຕ້າ້ ນບັັນຫາໄພແລ້້ງ ແລະ ຝົນົ ແລ້້ງຂອງໂລກ, ວັນັ ສັັນຕິພິ າບໂລກ, ວັນັ ຕໍ່່�ຕ້າ້ ນ 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນແຕລ່ ະກມຸ່ ຈດັ ລຽງຂມ້ໍ ນູ ລມຸ່ ນໃ້ີ ສເ່ ສນ້ັ ການສໍ້້�ລາດບັງັ ຫຼຼວງສາກົົນ, ວັນັ ສິດິ ທິິມະນຸດຸ ສາກົນົ . ສະແດງໃຫຖ້ ກື ຕາມລາໍ ດບັ . - ສໍາໍ ລັບັ ຂີດີ ຫຍໍ້້�ໜ້າ້ ນີ້້�ຄູສູ ັງັ ລວມຄໍາໍ ຕອບຕາມປະຕິທິ ິນິ ຕົົວຈິງິ . 1. ວັນປີໃໝສ່ າກນົ 2. ວັນແມ່ຍງິ ສາກນົ - ສ່ວ່ ນຫຼາຼ ຍຈະເປັນັ ຮູບູ ແບບຂອງການຈັດັ ນິເິ ທດສະການ 3. ວັນແຫງ່ ຄວາມຮກັ 4. ວນັ ອະນາໄມໂລກ ເຜີີຍແຜ່່ຄວາມຮູ້້�, ການໂຮມຊຸຸມນຸຸມ, ການເລົ່່�າປະ ຫວັດັ ຄວາມເປັນັ ມາ, ປຸກຸ ລະດົມົ , ການປູກູ ຈິດິ ສໍາໍ ນຶກຶ , 5. ວນັ ສະຫະປະຊາຊາດ 6. ວນັ ສດິ ທິມະນດຸ ສາກນົ ສະເໜີີຂໍ້້�ຮຽກຮ້ອ້ ງ, ຂໍໍຄວາມຮ່ວ່ ມມືື ແລະ ອື່່�ນໆ. 7. ວນັ ສນັ ຕພິ າບໂລກ 8. ວັນເບາົ ຫວານໂລກ. - ຕົົວຢ່າ່ ງ: ກິິດຈະກໍໍາທີ່່�ປະຕິິບັັດໃນວັັນແມ່ຍ່ ິິງສາກົນົ : 9. ວນັ ຕ້ານບນັ ຫາໄພແຫງ້ ແລະ ຝົນແລງ້ ຂອງໂລກ ກິດິ ຈະກໍາໍ ຫຼັັ�ກແມ່ນ່ ການໂຮມຊຸມຸ ນຸມຸ ຟັງັ ປະຖະກະຖາ 10. ກາໍ ມະກອນສາກົນ. 11. ວັນເຍົາວະຊົນສາກນົ ກ່ຽ່ ວກັບັ ປະຫວັດັ ຄວາມເປັນັ ມາຂອງວັນັ ແມ່ຍ່ ິງິ ສາກົນົ , 12. ວນັ ສາກນົ ແຫງ່ ມິດຕະພາບ ການສ້າ້ ງຂະບວນການຕ່າ່ ງໆ ເຊັ່່�ນ: ແຂ່ງ່ ຂັນັ ກິລິ າ ແລະ ຕວົ ຢາ່ ງເສນັ້ ສະແດງ: ຮ່າງແຜນວາດວນັ ສໍາຄນັ ສາກົນ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 2) ນັກຮຽນແຕ່ລະກມຸ່ ເອົາຄໍາຕອບສະຫບັຼ ກບັ ກຸ່ມອ່ືນ ເພ່ືອກວດຄາໍ ຕອບ. 3) ຄູ ແລະ ນັກຮຽນສະຫຼຸບຄໍາຕອບຮວ່ ມກັນ. 102 ໑໐໒ TG SS 28.4.2023.indb 102 03/05/2023 10:43:36

ຄາໍ ຕອບ - ວ ັັນກໍໍາມະກອນສາກົົນ - ວັັນສ ັັນຕິິພາບໂລກ - ວ ັັນເບົົາຫວານໂລກ 23 - ວ ັັນສາກົົນແຫ່່ງ - ວັັນສິິດທ ິິມະນ ຸຸດສາກົົນ - ປີີໃໝ່່ສາກ ົົນ - ວ ັັນແມ ່່ຍິິງສາກົົນ ມ ິິດຕະພາບ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 - ວັັນແຫ ່່ງຄວາມຮັັກ - ວັັນອະນາໄມໂລກ - ວ ັັນຕ ້້ານໄພແລ ້້ງ ແລະ - ວ ັັນສະຫະປະຊາຊາດ ຝົົນແລ ້້ງຂອງໂລກ - ວ ັັນເຍົົາວະຊົົນສາກົົນ ການວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ຂັ້້�ນສະຫຼຸຸ�ບ (5 ນາທີ)ີ - ຄູສູ ັງັ ເກດການຕອບຄໍາໍ ຖາມຂອງນັກັ ຮຽນແຕ່ລ່ ະ 1. ຄູຮ່ວມກັບນັກຮຽນສະຫຸບຼ ກ່ຽວກບັ ບັນດາວັນສໍາຄນັ ຄູ່່�ວ່າ່ ຖືກື ຕ້ອ້ ງ ຫຼືື� ບໍ່່�? ສາກນົ . - ຄູນູ ໍາໍ ໃຊ້້ເກນການປະເມີີນແບບຣູບູ ຣິິກເພື່່�ອໃຫ້້ 2. ຄູແນະນໍາໃຫ້ນກັ ຮຽນອາ່ ນບົດຮຽນບົດຕໄໍ່ ປ. ຄະແນນນັກັ ຮຽນ. ໑໐໓ 103 TG SS 28.4.2023.indb 103 03/05/2023 10:43:36

ບົົດທີີ 24 ໂລກສີີຂຽວ ເວລາ 2 ຊົ່່ວ� ໂມງ 24 I. ຈຸຸດປະສົງົ III. ເນື້�້ອໃນຕົ້້�ນຕໍໍ 1. ຄວາມໝາຍ ແລະ ຄວາມສາໍ ຄນັ ຂອງການສາ້ ງໂລກ ໃຫ້ນ້ ັັກຮຽນສາມາດ: ສີຂຽວ. 1. ບອກຄວາມໝາຍ ແລະ ຄວາມສໍາຄນັ ຂອງ 2. ການປະກອບສ່ວນໃນການສາ້ ງໂລກສຂີ ຽວ. ການສ້າງໂລກສີຂຽວ. IV. ສື່່�ການຮຽນການສອນ 2. ສ້າງແຜນວຽກເພື່ອປະກອບສ່ວນເຂົ້າໃນການ 1. ປຶມ້ ແບບຮຽນ ແລະ ຄູ່ມຄື ູວຊິ າສງັ ຄມົ ສຶກສາ ຂັນ້ ປ.5. ສ້າງໂລກສຂີ ຽວຢາ່ ງຕງ້ັ ໜ້າ. 2. ຮູບຕ່າງໆຢູ່ໃນບົດນ.້ີ 3. ຮກັ ແລະ ບໍ່ທາໍ ລາຍສະພາບແວດລອ້ ມ. 3. ເຈ້ຍແຜນ່ ໃຫຍ.່ II. ການວັັດ ແລະ ປະເມີີນຜົນົ V. ກິດິ ຈະກໍາໍ ການຮຽນການສອນ ສັງເກດ, ຕິດຕາມ ແລະ ໃຫກ້ ານຊ່ວຍເຫອືຼ ຊົ່່�ວໂມງທີີ 1 ນັກຮຽນກວດສອບຄວາມຖກື ຕອ້ ງໃນເວລາຕອບຄໍາ ຖາມ ແລະ ເຮັດກິດຈະກໍາ. ຂັ້້�ນນໍາໍ ເຂົ້້�າສູ່�ບ່ ົົດຮຽນ (5 ນາທີີ) ນາໍ ໃຊເ້ ກນການໃຫຄ້ ະແນນລ່ມຸ ນີ້ເພອ່ື ປະເມີນ 1. ລະດົມົ ສະໝອງ ນັກຮຽນ. 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນສງັ ເກດຮບູ ໃນປມ້ື ແບບຮຽນຂທ້ໍ ີ 1 ແລວ້ ຖາມວາ່ : ຄະແນນ ຂຽນແຜນວຽກກ່ຽວກັບການປະກອບ - ຮູບູ ນີ້້�ມີີຄວາມໝາຍແນວໃດ? ສ່ວນເຂົ້າໃນການສ້າງໂລກສີຂຽວດ້ວຍ - ນັກັ ຮຽນຮູ້້�ສຶຶກແນວໃດເມື່່�ອເຫັນັ ຮູບູ ນີ້້�? ການກໍານົດຊື່ແຜນວຽກ, ໄລຍະເວລາ, 2) ນກັ ຮຽນອາສາສະໝກັ ຕອບຕາມຄວາມເຂາ້ົ ໃຈຂອງ ສະຖານທ,່ີ ຂນ້ັ ຕອນການປະຕບິ ດັ ແລະ ຕນົ ເອງ. ຄາດໝາຍຜົນໄດ້ຂອງການປະຕິບັດ 3) ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນຮວ່ ມກນັ ສະຫບຸຼ ກຽ່ ວກບັ ຮບູ ພາບ. ງານໄດ້. ຂັ້້�ນຈັດັ ກິິດຈະກຳຳ�ການຮຽນ (20 ນາທີີ) ຂຽນແຜນວຽກກ່ຽວກັບການປະກອບ 3 ສ່ວນເຂົ້າໃນການສ້າງໂລກສີຂຽວໄດ້ 2. ຄົ້້�ນຄວ້າ້ ເປັັນຄູ່�່ 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນຈບັ ຄກູ່ ນັ ເພອ່ື ຄນ້ົ ຄວາ້ ບດົ ຮຽນຂທ້ໍ ີ 1 ຕາມ ຄົບ 5 ຢ່າງ. ຄາໍ ຖາມລມຸ່ ນ:້ີ - ໂລກສີີຂຽວໝາຍເຖິິງຫຍັງັ ? ຂຽນແຜນວຽກກ່ຽວກັບການປະກອບ - ການສ້າ້ ງໂລກໃຫ້ກ້ າຍເປັນັ ໂລກສີຂີ ຽວແມ່ນ່ ໜ້າ້ ທີ່່�ຂອງ 2 ສວ່ ນເຂາ້ົ ໃນການສາ້ ງໂລກສຂີ ຽວໄດຄ້ ບົ ໃຜ? - ຈົ່່�ງຍົກົ ຕົວົ ຢ່າ່ ງບັນັ ຫາທີ່່�ເກີດີ ຈາກການເສື່່�ອມໂຊມຂອງ 3-4 ຢາ່ ງ. ສະພາບແວດລ້ອ້ ມ. - ການສ້້າງໂລກສີີຂຽວມີຄີ ວາມສໍາໍ ຄັັນແນວໃດ? ຂຽນແຜນວຽກກ່ຽວກັບການປະກອບ 1 ສວ່ ນເຂາ້ົ ໃນການສາ້ ງໂລກສຂີ ຽວໄດຄ້ ບົ 1-2 ຢາ່ ງ. 0 ບ່ໍໄດ້ເຂ້ົາຮ່ວມການປະເມີນເນ່ືອງຈາກ ຂາດໂຮງຮຽນ. 104 ໑໐໔ TG SS 28.4.2023.indb 104 03/05/2023 10:43:36

2) ນກັ ຮຽນແຕລ່ ະຄຄູ່ ນ້ົ ຄວາ້ ແລວ້ ຂຽນຄາໍ ຕອບໃສເ່ ຈຍ້ . - ວິິທີີການແກ້ໄ້ ຂ: ຫຼຸຸ�ດຜ່່ອນ ແລະ ຢຸຸດຕິກິ ານໃສ່່ສານ 3) ນກັ ຮຽນແຕລ່ ະຄນູ່ າໍ ຜນົ ການຄນ້ົ ຄວາ້ ສະຫບັຼ ກບັ ຄອູ່ ນ່ື ເຄມີທີ ີ່່�ເປັນັ ມົນົ ລະພິດິ ຕໍ່່�ສິ່່ງ� ແວດລ້ອ້ ມ. ເພອ່ື ກວດຄາໍ ຕອບ. ການວັດ ແລະ ປະເມນີ ຜົນ 24 4) ຄສູ ະຫບຸຼ ຄາໍ ຕອບຮວ່ ມກບັ ນກັ ຮຽນ ເຊນ່ັ : - ຄູສູ ັງັ ເກດການຕອບຄໍາໍ ຖາມຂອງນັກັ ຮຽນແຕ່ລ່ ະ - ໂລກສີີຂຽວໝາຍເຖິງິ ໂລກທີ່່�ປະກອບດ້້ວຍພື້້�ນທີ່່�ທໍໍາ ຄູ່່�ວ່າ່ ຖືກື ຕ້ອ້ ງ ຫຼືື� ບໍ່່�? ມະຊາດ ຫຼືື� ພື້້�ນທີ່່�ທີ່່�ມະນຸດຸ ສ້້າງຂຶ້້�ນ, ເປັນັ ເຂດທີ່່�ມີີພືດື - ຄູໃູ ຫ້ກ້ ານຊ່່ວຍເຫຼືື�ອນັກັ ຮຽນຄູ່່�ທີ່່�ບໍ່່�ສາມາດຕອບ ພັັນຫຼາຼ ກຫຼາຼ ຍທັັງຊະນິິດ ແລະ ປະລິມິ ານ. ໄດ້.້ - ເພື່່�ອສ້າ້ ງໂລກໃຫ້້ກາຍເປັນັ ໂລກສີີຂຽວນັ້້�ນບໍ່່�ແມ່ນ່ ໜ້າ້ ທີ່່�ຂອງປະເທດໃດໜຶ່່�ງ ແຕ່່ທຸຸກປະເທດໃນໂລກ ຂັ້້�ນສະຫຼຸຸ�ບ (5 ນາທີີ) ຕ້ອ້ ງຮ່່ວມມືືກັັນສ້້າງ. 1. ຄູຮ່ວມກັບນກັ ຮຽນສະຫຼບຸ ກ່ຽວກບັ ຄວາມໝາຍ ແລະ - ຕົົວຢ່າ່ ງບັັນຫາສະພາບແວດລ້ອ້ ມເສື່່�ອມໂຊມ ເຊັ່່�ນ: ຄວາມສາໍ ຄັນຂອງໂລກສຂີ ຽວ. ການລະລາຍຂອງຫິມິ ະຢູ່່�ຂົ້້�ວໂລກເໜືືອ, ນໍ້້�າຖ້້ວມ, ແຜ່ນ່ ດິນິ ໄຫວ, ອາກາດຮ້ອ້ ນຂຶ້້�ນ ເປັນັ ຕົ້້�ນ. 2. ຄູແນະນໍາໃຫ້ນັກຮຽນອ່ານບົດຮຽນຂ້ໍຕໄ່ໍ ປ. - ການສ້າ້ ງໂລກສີຂີ ຽວເປັນັ ການກະຕຸ້້�ນໃຫ້້ທຸກຸ ຄົົນມີີ ຊົ່່�ວໂມງທີີ 2 ຄວາມຕື່່�ນຕົົວໃນດ້າ້ ນວິກິ ິດິ ການສິ່່�ງແວດລ້ອ້ ມທີ່່�ເກີີດ ຂຶ້້�ນທົ່່�ວໂລກ ເພື່່�ອພ້ອ້ ມກັັນຫາວິິທີກີ ານແກ້ໄ້ ຂ, ສ້າ້ ງ ຂັ້້�ນນໍາໍ ເຂົ້້�າສູ່�ບ່ ົດົ ຮຽນ (5 ນາທີ)ີ ຄວາມຕື່່�ນຕົວົ ໃນການຮຽນຮູ້້� ແລະ ເຜີຍີ ແຜ່ຄ່ ວາມຮູ້້� ກ່ຽ່ ວກັບັ ສິ່່�ງແວດລ້ອ້ ມ ເພື່່�ອກະຕຸ້້�ນໃຫ້ມ້ ີກີ ານປ່ຽ່ ນແປງ 1. ລະດົມົ ສະໝອງ ໄປໃນທາງທີ່່�ດີີຂຶ້້�ນ. 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນສັງເກດຮບູ ໃນປືມ້ ແບບຮຽນຂທ້ໍ ີ 2 ແຕ່ ຂັ້້�ນຝຶຶກປະຕິບິ ັັດ ແລະ ນຳຳ�ໃຊ້້ (15 ນາທີີ) ລະຮູບ ແລວ້ ຖາມວາ່ : 3. ຂຽນລາຍງານ - ນັກັ ຮຽນເຄີີຍເຫັັນຮູູບເຫຼົ່�ານີ້້�ບໍ່່�? - ຈົ່່�ງອະທິບິ າຍກ່່ຽວກັັບຮູບູ ? 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນຈບັ ກມຸ່ ກນັ ຂຽນລາຍງານກຽ່ ວກບັ ບນັ ຫາ - ນັັກຮຽນເຄີີຍປະຕິິບັດັ ກິິດຈະກໍໍາເຫຼົ່�ານີ້້�ບໍ່່�? ການເສອ່ື ມໂຊມຂອງສະພາບແວດລອ້ ມໃນທອ້ ງຖນ່ິ 2) ນກັ ຮຽນອາສາສະໝັກຕອບຕາມຄວາມເຂ້ົາໃຈຂອງ ຂອງຕນົ ເອງຕາມຮາ່ ງລມຸ່ ນ:້ີ ຕົນເອງ. - ບັັນຫາການເສື່່�ອມໂຊມຂອງສະພາບແວດລ້້ອມໃນ 3) ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນຮວ່ ມກັນສະຫບຼຸ ກຽ່ ວກບັ ຮູບ. ທ້ອ້ ງຖິ່່�ນແມ່ນ່ :................................................ .................................................................... ຂັ້້�ນຈັັດກິດິ ຈະກຳຳ�ການຮຽນ (20 ນາທີ)ີ - ຜົນົ ກະທົົບຂອງບັນັ ຫາດັ່່�ງກ່່າວ:........................... 2. ຄົ້້�ນຄວ້າ້ ເປັັນກຸ່່ມ� .................................................................... .................................................................... 1) ຄແູ ບງ່ ນັກຮຽນເປນັ ກຸ່ມ ແລ້ວໃຫນ້ ກັ ຮຽນອາ່ ນບົດ ຮຽນຂທ້ໍ ີ 2 ໃນປມ້ຶ ແບບຮຽນ ແລວ້ ຕອບຄາໍ ຖາມລມຸ່ ນ:້ີ - ວິທິ ີີການແກ້້ໄຂ: .............................................. .................................................................... - ພຶດຶ ຕິກິ ໍາໍ ຂອງມະນຸດຸ ທີ່່�ເຮັດັ ໃຫ້ພ້ ື້້�ນທີ່່�ສີີຂຽວຫຼຸຸ�ດລົົງມີີ ຫຍັງັ ແດ່່? 2) ນກັ ຮຽນແຕລ່ ະຄເູ່ ອາົ ຄາໍ ຕອບສະຫບັຼ ກບັ ຄອູ່ ນ່ື . 3) ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນສະຫບຸຼ ຮວ່ ມກນັ . - ບັັນຫາທີ່່�ເກີດີ ຍ້ອ້ ນພຶຶດຕິກິ ໍາໍ ຂອງມະນຸຸດມີຫີ ຍັັງແດ່່? - ຍ້ອ້ ນຫຍັງັ ທຸກຸ ຄົນົ ຈຶ່່�ງຕ້ອ້ ງຮ່ວ່ ມມືກື ັນັ ໃນການສ້າ້ ງໂລກ ຄໍາຕອບ: - ບັັນຫາການເສື່່�ອມໂຊມຂອງສະພາບແວດລ້ອ້ ມໃນ ໃຫ້ເ້ ປັັນສີີຂຽວ? - ຈົ່່�ງຍົົກຕົົວຢ່່າງວິທິ ີກີ ານສ້າ້ ງໂລກໃຫ້້ເປັນັ ສີຂີ ຽວ. ທ້້ອງຖິ່່�ນແມ່ນ່ : ມົນົ ລະພິິດທາງນໍ້້�າ. 2) ນກັ ຮຽນແຕລ່ ະກມຸ່ ຄນ້ົ ຄວາ້ ແລວ້ ຂຽນຄາໍ ຕອບໃສເ່ ຈຍ້ . - ຜົນົ ກະທົບົ ຂອງບັນັ ຫາດັ່່�ງກ່າ່ ວ: ການປູູກພືືດໃສ່່ສານ 3) ນກັ ຮຽນແຕລ່ ະກມຸ່ ນໍາຜນົ ການຄນົ້ ຄວ້າໄປຕດິ ໄວ້ຈດຸ ເຄມີີເຮັັດໃຫ້້ສານເຄມີໄີ ຫຼຼສູ່່�ແມ່່ນໍ້້�າ. ຕ່າງໆ. ໑໐໕ 105 TG SS 28.4.2023.indb 105 03/05/2023 10:43:36

4) ນກັ ຮຽນແຕລ່ ະກມຸ່ ຢຽ້ ມຊົມຜົນການຄ້ນົ ຄວ້າຂອງກ່ມຸ ຕົວຢ່າງແຜນກດິ ຈະກໍາວຽກ: ອນື່ ນັກຮຽນສາມາດຖາມ ແລະ ອະທບິ າຍກໍລະນີມ້ ີ - ຊື່່�ກິດິ ຈະກໍາໍ ແມ່່ນ: ການຮັກັ ສາຄວາມສະອາດໃນ ຫ້້ອງຮຽນ 24 ຫົວຂທ້ໍ ບ່ີ ່ຈໍ ະແຈ້ງ. - ກໍໍານົດົ ໄລຍະເວລາໃນການປະຕິິບັດັ ກິິດຈະກໍໍາ: 5) ຄສູ ະຫຼຸບຄາໍ ຕອບຮວ່ ມກັບນັກຮຽນ ເຊັນ່ : ໜຶ່ງ່� ສົກົ ຮຽນ - ການສ້າ້ ງທີ່່�ຢູ່່�ອາໄສ, ການຂະຫຍາຍເນື້້�ອທີ່່�ການຜະ - ສະຖານທີ່່�ປະຕິບິ ັັດກິິດຈະກໍໍາ: ຫ້ອ້ ງຮຽນ ປ.5 ລິິດ, ການຕັດັ ໄມ້ທ້ ໍາໍ ລາຍປ່າ່ , ການສ້້າງຖະໜົົນຫົົນ ທາງ, ການໃຊ້ສ້ ານເຄມີີ ແລະ ອື່່�ນໆ. ຂັນ້ ຕອນການປະຕິບັດມີຂ້ນັ ຕອນດັງ່ ນ້ີ: - ພາວະໂລກຮ້້ອນ, ປະລິິມານນໍ້້�າຈືືດຫຼຸຸ�ດລົົງ, ເກີີດບັັນ • ປກຶ ສາຫາລກື ຽ່ ວກບັ ສະພາບຂອງຫອ້ ງຮຽນ ຫາມົົນລະພິດິ ແລະ ອື່່�ນໆ. ປດັ ຈບຸ ນັ ດວ້ ຍການເຕາ້ົ ໂຮມສະມາຊກິ ທກຸ ຄນົ ໃນ - ຍ້ອ້ ນສັງັ ຄົມົ ມີີຄວາມເຂົ້້�າໃຈກ່່ຽວກັບັ ບັນັ ຫາສິ່່�ງແວດ ຫອ້ ງຮຽນ ເພອ່ື ປະກອບຄາໍ ເຫນັ ແລະ ຫາວທິ ທີ າງ ລ້ອ້ ມ ແລະ ມີຄີ ວາມຕື່່�ນຕົົວກ່່ຽວກັບັ ການສ້າ້ ງໂລກ ອອກຮວ່ ມ ກັນ. ສີີຂຽວ. • ຕງ້ັ ກດົ ລະບຽບໃນການປະຕບິ ດັ ແຜນງານຮວ່ ມກນັ . - ຕົວົ ຢ່າ່ ງວິທິ ີກີ ານສ້າ້ ງໂລກໃຫ້ເ້ ປັນັ ສີຂີ ຽວ: ປູກູ ຈິດິ ສໍາໍ • ແບງ່ ໜາ້ ວຽກໃຫສ້ ະມາຊກິ ແຕລ່ ະຄນົ ຮບັ ຜດິ ຊອບ ນຶຶກໃຫ້້ຄົົນໃນຊຸຸມຊົນົ ເຫັັນຄວາມສໍໍາຄັນັ ຂອງສິ່່�ງແວດ ຕາມຄວາມເໝາະສມົ ແລະ ເປນັ ເອກະສນັ . ລ້້ອມ. ການປູູກຕົ້້�ນໄມ້ໃ້ ຫ້ເ້ ປັນັ ປ່່າ. ຢຸຸດການຕັັດໄມ້້ • ແຕງ່ ຕງ້ັ ທມີ ງານຕດິ ຕາມການເຮດັ ວຽກ ໂດຍມີ ທໍາໍ ລາຍປ່່າ, ຮັັກສາສິ່່�ງແວດລ້ອ້ ມ, ຮັັກສາຄວາມສະ ການຜດັ ປຽ່ ນກນັ ຕດິ ຕາມປະຈາໍ ວນັ ແລະ ລາຍງານ ອາດ ແລະ ອື່່�ນໆ ຜນົ ເປນັ ອາທດິ . • ສະຫບຸຼ ແລະ ປບັ ປງຸ ວທິ ກີ ານເຮດັ ວຽກເປນັ ລາຍອາ ຂັ້້�ນຝຶຶກປະຕິບິ ັັດ ແລະ ນຳຳ�ໃຊ້້ (15 ນາທີີ) ທດິ . 3. ສ້າ້ ງແຜນວຽກເປັນັ ກຸ່່�ມ - ຄາດໝາຍຜົົນໄດ້ຮ້ ັັບຂອງການປະຕິບິ ັດັ ງານແມ່ນ່ : ໄດ້້ຫ້ອ້ ງຮຽນທີ່່�ມີີຄວາມສະອາດ, ນັກັ ຮຽນມີີແບບ 1) ຄູໃຫ້ນກັ ຮຽນແຕລ່ ະກມຸ່ ເລືອກເອາົ ກິດຈະກໍາໃນການ ແຜນໃນການເຮັດັ ວຽກ, ມີຄີ ວາມຮັບັ ຜິດິ ຊອບ, ມີີ ປະກອບສວ່ ນສາ້ ງໂລກໃຫເ້ ປນັ ສຂີ ຽວມາ 1 ວທິ .ີ ຈາກ ຄວາມສາມັັກຄີີ ແລະ ເປັນັ ເຈົ້້�າການໃນການເຮັັັ�ັດວຽກ ນນ້ັ , ນໍາເອົາວິທີທີ່ເລືອກມາສາ້ ງເປນັ ແຜນວຽກຂອງ ຮ່ວ່ ມກັັນ: ກຸ່ມຕົນເອງ. - ຊື່່�ກິິດຈະກໍາໍ ແມ່ນ່ :....................................... ການວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜົນ ............................................................... - ຄູສູ ັງັ ເກດການຕອບຄໍາໍ ຖາມຂອງນັກັ ຮຽນແຕ່ລ່ ະ - ກໍາໍ ນົດົ ໄລຍະເວລາໃນການປະຕິິບັດັ ກິດິ ຈະກໍໍາ:... ............................................................... ຄູ່່�ວ່່າ ຖືກື ຕ້ອ້ ງ ຫຼືື� ບໍ່່�? - ສະຖານທີ່່�ປະຕິບິ ັັດກິິດຈະກໍໍາ:........................ - ຄູນູ ໍໍາໃຊ້ເ້ ກນການປະເມີນີ ແບບຣູບູ ຣິກິ ເພື່່�ອໃຫ້້ ............................................................... - ຂັ້້�ນຕອນການປະຕິິບັັດ: ................................ ຄະແນນນັກັ ຮຽນ. ............................................. - ຄາດໝາຍຜົນົ ໄດ້ຂ້ ອງການປະຕິິບັັດງານແມ່ນ່ :... ຂັ້້�ນສະຫຼຸຸ�ບ (5 ນາທີີ) ................................................................ 1. ຄຮູ ່ວມກບັ ນັກຮຽນສະຫຸບຼ ກຽ່ ວກັບການປະກອບ 2) ນກັ ຮຽນຂຽນແຜນກດິ ຈະກາໍ ໃນການປະກອບສວ່ ນ ສ່ວນໃນການສາ້ ງໂລກສີຂຽວ. ສາ້ ງໂລກໃຫເ້ ປນັ ສຂີ ຽວ. 2. ຄແູ ນະນາໍ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນອ່ານບດົ ຮຽນບດົ ຕ່ໍໄປ. 3) ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນສະຫບຸຼ ກຽ່ ວກບັ ແຜນວຽກຮວ່ ມກນັ . 106 ໑໐໖ TG SS 28.4.2023.indb 106 03/05/2023 10:43:36

ບົົດທີີ 25 ໂລກສັນັ ຕິພິ າບ ເວລາ 2 ຊົ່�່ວໂມງ I. ຈຸຸດປະສົົງ III. ເນື້ອ�້ ໃນຕົ້້�ນຕໍໍ 25 ໃຫ້ນ້ ັກັ ຮຽນສາມາດ: 1. ສັນຕິພາບ. 1. ອະທບິ າຍຄວາມໝາຍ ແລະ ຄວາມສາໍ ຄນັ ຂອງ 2. ການປກົ ປັກຮັກສາສັນຕພິ າບ. ສນັ ຕິພາບ. IV. ສື່່ກ� ານຮຽນການສອນ 2. ສ້າງແຜນງານກຽ່ ວກັບການປະກອບສ່ວນໃນ 1. ປ້ຶມແບບຮຽນ ແລະ ຄ່ມູ ຄື ູວຊິ າສງັ ຄົມສກຶ ສາ ການປກົ ປກັ ຮັກສາສນັ ຕິພາບໃນຫ້ອງຮຽນ. ຂັ້ນ ປ.5. II. ການວັັດ ແລະ ປະເມີນີ ຜົນົ 2. ເຈ້ຍແຜນ່ ໃຫຍ.່ 3. ເຫດການຈາໍ ລອງ (ກໍລະນສີ ກຶ ສາ). ສງັ ເກດ, ຕິດຕາມ ແລະ ໃຫກ້ ານຊວ່ ຍເຫຼືອນັກ 4. ຮູບສງົ ຄາມ ຫືຼ ສະພາບການທ່ີບໍມ່ ຄີ ວາມ ຮຽນກວດສອບຄວາມຖກື ຕ້ອງໃນເວລາຕອບຄາໍ ຖາມ ແລະ ເຮັດກດິ ຈະກໍາ. ສະຫງົບສຸກ. ນໍາໃຊ້ເກນການໃຫຄ້ ະແນນລຸ່ມນເີ້ ພ່ອື ປະເມນີ V. ກິດິ ຈະກໍາໍ ການຮຽນການສອນ ນກັ ຮຽນ. ຊົ່່�ວໂມງທີີ 1 ຄະແນນ ສ້າງແຜນວຽກເພື່ອປະກອບສ່ວນເຂົ້າ ໃນການປົກປັກຮັກສາສັນຕິພາບຢູ່ໃນ ຂັ້�້ນນໍໍາເຂົ້້�າສູ່່ບ� ົົດຮຽນ (5 ນາທີີ) ຫ້ອງຮຽນດ້ວຍການຂຽນຫົວຂໍ້ຂັດແຍ່ງ, ສາເຫດ, ວິທີການແກ້ໄຂ, ວທິ ີປອ້ ງກັນ 1. ລະດົົມສະໝອງ ໄດ້. 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນສງັ ເກດຮບູ ສງົ ຄາມ ຫືຼ ສະພາບການທ່ີ ບມ່ໍ ຄີ ວາມສະຫງບົ ສກຸ (ຄກູ ຽມມາເອງ) ແລວ້ ຖາມວາ່ : ສ້າງແຜນວຽກເພື່ອປະກອບສ່ວນເຂົ້າ - ນັກັ ຮຽນຮູ້້�ບໍ່່�ວ່າ່ ຮູູບນີ້້�ແມ່ນ່ ຮູູບຫຍັັງ? 3 ໃນການປົກປັກຮັກສາສັນຕິພາບຢູ່ໃນ - ຮູູບດັ່່�ງກ່າ່ ວສະແດງເຖິງິ ສະພາວະຫຍັັງ? 2) ນກັ ຮຽນອາສາສະໝກັ ຕອບຕາມຄວາມເຂາ້ົ ໃຈຂອງຕນົ ຫ້ອງຮຽນໄດຄ້ ົບ 4 ຢາ່ ງ. ເອງ. 3) ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນຮວ່ ມກນັ ສະຫບຸຼ ກຽ່ ວກບັ ຮບູ ພາບ. ສ້າງແຜນວຽກເພ່ືອປະກອບສ່ວນເຂ້ົາ 2 ໃນການປົກປັກຮັກສາສັນຕິພາບຢູ່ໃນ ຂັ້�ນ້ ຈັັດກິິດຈະກຳຳ�ການຮຽນ (20 ນາທີີ) ຫອ້ ງຮຽນໄດ້ຄບົ 2-3 ຢາ່ ງ. 2. ສົົນທະນາເປັນັ ຄູ່່� 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນອາ່ ນບດົ ຮຽນຂທ້ໍ ີ 1 ແລວ້ ຕງ້ັ ຄາໍ ຖາມດງ່ັ ສ້າງແຜນວຽກເພ່ືອປະກອບສ່ວນເຂ້ົາ ນ:້ີ 1 ໃນການປົກປັກຮັກສາສັນຕິພາບຢູ່ໃນ - ສັັນຕິພິ າບໝາຍເຖິງິ ຫຍັງັ ? - ຍ້ອ້ ນຫຍັັງສັນັ ຕິພິ າບຈຶ່່�ງມີີຄວາມສໍໍາຄັນັ ? ຫ້ອງຮຽນໄດ້ຄົບ 1 ຢາ່ ງ. - ເພີ່່�ນກໍາໍ ນົົດເອົາົ ວັັນໃດເປັັນວັັນສັັນຕິິພາບໂລກ? - ຍ້ອ້ ນຫຍັັງຈຶ່່�ງຕ້ອ້ ງມີວີ ັັນສັັນຕິພິ າບໂລກ? 0 ບ່ໍໄດ້ເຂ້ົາຮ່ວມການປະເມີນເນ່ືອງຈາກ - ສັັນຍະລັກັ ຂອງສັັນຕິິພາບສາກົົນແມ່ນ່ ຫຍັງັ ? ຂາດໂຮງຮຽນ. ໑໐໗ 107 TG SS 28.4.2023.indb 107 03/05/2023 10:43:36

2) ນກັ ຮຽນແຕລ່ ະຄຄູ່ ນ້ົ ຄວາ້ ແລວ້ ຂຽນຄາໍ ຕອບໃສເ່ ຈຍ້ . - ເພື່່�ອໃຫ້ຄ້ ົົນທົ່່�ວໂລກຄໍາໍ ນຶງຶ ເຖິິງການງົົດໃຊ້ຄ້ ວາມຮຸຸນ 3) ຕາງໜາ້ ນກັ ຮຽນ 5-6 ຄຂູ່ ນ້ຶ ຕອບຄາໍ ຖາມ. ແຮງທີ່່�ຈະນໍາໍ ໄປສູ່່�ຄວາມສູູນເສຍຫັນັ ປ່ຽ່ ນມາສູ່່�ການ 25 4) ຄສູ ະຫບຸຼ ຄາໍ ຕອບຮວ່ ມກບັ ນກັ ຮຽນ ເຊນ່ັ : ໃຊ້້ສັນັ ຕິວິ ິິທີເີ ພື່່�ອແກ້ໄ້ ຂບັັນຫາຕ່າ່ ງໆຮ່່ວມກັັນ. - ສັັນຕິິພາບໝາຍເຖິງິ ສະພາວະທີ່່�ມີີສັັນຕິິ, ຄວາມສະ - ສັັນຍະລັັກຂອງສັັນຕິພິ າບສາກົົນ ແມ່ນ່ ນົົກກາງແກ. ຫງົົບສຸກຸ , ບໍ່່�ມີີສົງົ ຄາມ, ບໍ່່�ມີີການກະທໍໍາຮຸນຸ ແຮງທີ່່�ສົ່່�ງ ຂັ້ນ�້ ຝຶຶກປະຕິບິ ັັດ ແລະ ນຳຳ�ໃຊ້້ (15 ນາທີີ) ຜົນົ ກະທົົບຕໍ່່�ຊີວີ ິດິ , ຊັັບສິິນ ແລະ ຄວາມໝັ້້�ນຄົງົ . - ຍ້ອ້ ນວ່າ່ ມີແີ ຕ່່ຢູ່່�ໃນສະພາວະສັນັ ຕິິພາບເທົ່່�ານັ້້�ນປະ 3. ແຍກຄວາມໝາຍປະໂຫຍກ ເທດຊາດຈຶ່່�ງມີີຄວາມສະຫງົົບສຸກຸ , ມີີການຊ່ວ່ ຍເຫຼືື�ອ ກັັນ, ພ້້ອມກັນັ ສ້າ້ ງສາ ແລະ ຟື້�ນ້ ຟູແູ ຕ່່ລະປະເທດໃຫ້້ 1) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນແຕລ່ ະຄນົ ຂຽນຂຄ້ໍ ວາມໃນຕາຕະລາງລມຸ່ ມີຄີ ວາມກ້້າວໜ້້າ ແລະ ສວຍງາມ. ນໃ້ີ ສເ່ ຈຍ້ ແລວ້ ໃຊເ້ ຄອ່ື ງໝາຍ () ໃສຫ່ ອ້ ງທກ່ີ ງົ ກບັ ຄວາມໝາຍ ຫືຼ ຄວາມສາໍ ຄນັ ຂອງສນັ ຕພິ າບ. - ວັນັ ທີີ 21 ກັັນຍາຂອງທຸຸກປີ.ີ ປະໂຫຍກ ຄວາມໝາຍ ຄວາມສາໍ ຄັນ ປະຊາຊົນບ້ານທ້າວຄາໍ ດາໍ ລົງຊີວດິ ຢຮູ່ ່ວມກັນຢາ່ ງມຄີ ວາມສະຫງົບສກຸ . ສນັ ຕິພາບເຮັດໃຫ້ປະເທດຊາດມຄີ ວາມສະຫງົບສຸກ. ທ້າວສົມພອນບມໍ່ ກັ ການກະທາໍ ຮຸນແຮງທີ່ສງ່ົ ຜົນກະທບົ ຕຊໍ່ ີວິດຂອງຄນົ ອ່ືນ. ສັນຕິພາບເຮດັ ໃຫປ້ ະຊາຊາດມກີ ານຊວ່ ຍເຫອືຼ ກນັ . ນາງມຄີ ດິ ວາ່ ການກະທາໍ ຮນຸ ແຮງ ທີສ່ ງົ່ ຜົນກະທບົ ຕຊໍ່ ັບສິນຂອງຄົນອືນ່ ແມ່ນບ່ໍດ.ີ ສັນຕພິ າບເຮດັ ໃຫ້ປະເທດຊາດພ້ອມກັນສ້າງສາ ແລະ ຟ້ນື ຟູແຕ່ລະ ປະເທດໃຫ້ມີຄວາມກ້າວໜ້າ ແລະ ສວຍງາມ. ສະຖານະການຂອງປະເທດລາວໃນປດັ ຈຸບນັ ແມ່ນບມໍ່ ີສົງຄາມ. 108 ໑໐໘ TG SS 28.4.2023.indb 108 03/05/2023 10:43:36

2) ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນສະຫບຸຼ ຮວ່ ມກນັ . ຄວາມໝາຍ ຄວາມສາໍ ຄນັ 25 ຄາໍ ຕອບ ປະໂຫຍກ ປະຊາຊນົ ບ້ານທ້າວຄໍາດາໍ ລົງຊວີ ິດຢູ່ຮ່ວມກັນຢາ່ ງມີຄວາມສະຫງົບສຸກ.  ສນັ ຕພິ າບເຮັດໃຫ້ປະເທດຊາດມີຄວາມສະຫງົບສກຸ .   ທາ້ ວສົມພອນບໍມ່ ັກການກະທາໍ ຮນຸ ແຮງທີ່ສ່ງົ ຜົນກະທົບຕ່ຊໍ ີວິດຂອງຄນົ ອນ່ື .  ສນັ ຕິພາບເຮດັ ໃຫປ້ ະຊາຊາດມກີ ານຊວ່ ຍເຫືຼອກັນ.  ນາງມຄີ ດິ ວາ່ ການກະທາໍ ຮນຸ ແຮງ ທສ່ີ ົ່ງຜນົ ກະທບົ ຕໍ່ຊັບສິນຂອງຄນົ ອື່ນແມນ່ ບໍ່ດ.ີ ສັນຕພິ າບເຮັດໃຫ້ປະເທດຊາດພ້ອມກນັ ສ້າງສາ ແລະ ຟ້ນື ຟູແຕ່ລະປະເທດ  ໃຫມ້ ຄີ ວາມກ້າວໜາ້ ແລະ ສວຍງາມ. ສະຖານະການຂອງປະເທດລາວໃນປດັ ຈບຸ ນັ ແມ່ນບມໍ່ ສີ ງົ ຄາມ.  ການວັດ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ຊົ່�່ວໂມງທີີ 2 - ຄູູສັງັ ເກດການຕອບຄໍາໍ ຖາມຂອງນັກັ ຮຽນ ຂັ້້�ນນໍາໍ ເຂົ້້�າສູ່່�ບົດົ ຮຽນ (5 ນາທີ)ີ ແຕ່ລ່ ະກຸ່່�ມວ່າ່ ຖືກື ຕ້ອ້ ງ ຫຼືື� ບໍ່່�? - ຄູແູ ນະນໍໍາ ແລະ ຊ່ວ່ ຍເຫຼືື�ອນັກັ ຮຽນກຸ່່�ມທີ່່�ຍັງັ ບໍ່່� 1. ລະດົມົ ສະໝອງ ເຂົ້້�າໃຈ. 1) ຄນູ າໍ ເຂາ້ົ ສບູ່ ດົ ຮຽນດວ້ ຍຄາໍ ຖາມດງ່ັ ນ:້ີ - ນັັກຮຽນຄິດິ ວ່່າສະພາບການຂອງປະເທດລາວໃນປັັດ ຂັ້�ນ້ ສະຫຼຸຸ�ບ (5 ນາທີ)ີ ຈຸຸບັນັ ແມ່ນ່ ມີີສັນັ ຕິິພາບ ຫຼືື� ບໍ່່�? ຍ້້ອນຫຍັງັ ? - ນັກັ ຮຽນຄິດິ ວ່າ່ ເຂດໃດຂອງໂລກໃນປັດັ ຈຸບຸ ັນັ ທີ່່�ບໍ່່�ມີສີ ັນັ 1. ຄູຮ່ວມກັບນກັ ຮຽນສະຫຼຸບກຽ່ ວກບັ ຄວາມໝາຍ ແລະ ຕິິພາບ? ຍ້ອ້ ນຫຍັັງ? ຄວາມສໍາຄນັ ຂອງສນັ ຕພິ າບ. 2) ນກັ ຮຽນອາສາສະໝກັ ຕອບຕາມຄວາມເຂາ້ົ ໃຈຂອງຕນົ 2. ຄູແນະນໍາໃຫ້ນັກຮຽນອ່ານບົດຮຽນຂ້ຕໍ ໄ່ໍ ປ. ເອງ. 3) ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນຮວ່ ມກນັ ສະຫບຸຼ . ໑໐໙ 109 TG SS 28.4.2023.indb 109 03/05/2023 10:43:36

ຂັ້້�ນຈັດັ ກິດິ ຈະກຳຳ�ການຮຽນ (20 ນາທີີ) ແຜນງານກຽ່ ວກບັ ການປະກອບສ່ວນໃນການປົກປັກ ຮັກສາສັນຕິພາບໃນຫອ້ ງຮຽນ. 2. ສົົນທະນາຖາມ-ຕອບ ຊ່ກື ມຸ່ :...................................... 25 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນອາ່ ນເນອ້ື ໃນບດົ ຮຽນຂທ້ໍ ີ 2 ເປນັ ກມຸ່ ແລວ້ ຫວົ ຂ້:ໍ ການຜດິ ຖຽງກນັ ໃນຫ້ອງຮຽນ - ສາເຫດ: ........................................................ ຖາມວາ່ : - ປັັດຈຸຸບັນັ ທົ່່�ວໂລກແມ່່ນມີີສັັນຕິພິ າບແລ້ວ້ ບໍ່່�? .................................................................... - ຍ້ອ້ ນຫຍັງັ ຂະບວນສັັນຕິພິ າບຈຶ່່�ງເກີດີ ຂຶ້້�ນ? .................................................................... - ຂະບວນການສັນັ ຕິິພາບປະກອບມີີໃຜແດ່່? - ວິທິ ີກີ ານແກ້ໄ້ ຂ: .............................................. - ຈົ່່�ງຍົກົ ຕົວົ ຢ່າ່ ງອົງົ ການທີ່່�ເປັນັ ຕົວົ ແທນໃຫ້ແ້ ກ່ຂ່ ະບວນ .................................................................... .................................................................... ສັນັ ຕິພິ າບ. - ວິິທີີປ້ອ້ ງກັນັ : ................................................. - ຮູບູ ແບບຂອງການເຄື່່�ອນໄຫວເພື່ຶ�ອສັນັ ຕິພິ າບສະແດງ .................................................................... .................................................................... ອອກແນວໃດ? 2) ຕາງໜາ້ ນກັ ຮຽນແຕລ່ ະກມຸ່ ອາ່ ນແຜນງານໃຫໝ້ ຟູ່ ງັ . - ນັັກຮຽນຈະປະກອບສ່່ວນໃນການຮັກັ ສາສັນັ ຕິພິ າບ 3) ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນສະຫບຸຼ ກຽ່ ວກບັ ແຜນວຽກຮວ່ ມກນັ . ຄໍາຕອບ ແນວໃດ? ຊ່ກື ມຸ່ : ກຸມ່ ແມງກະເບ້ືອ. 2) ຕາງໜາ້ ກມຸ່ ນກັ ຮຽນອາສາສະໝກັ ຕອບຄາໍ ຖາມ. ຫວົ ຂໍ້: ການຜິດຖຽງກນັ ໃນຫ້ອງຮຽນ 3) ຄສູ ະຫບຸຼ ຄາໍ ຕອບຮວ່ ມກບັ ນກັ ຮຽນ ເຊນ່ັ : - ສາເຫດ: ໃນການບໍ່່ປ� ະກອບສ່່ວນການອະນາໄມຫ້ອ້ ງ ຮຽນ. - ໃນປັດັ ຈຸບຸ ັນັ ຍັງັ ມີບີ າງຂົົງເຂດຂອງໂລກເກີີດມີສີ ົງົ - ວິິທີກີ ານແກ້້ໄຂ: ຈັັດແບ່່ງຄວາມຮັັບຜິິດຊອບອະນາ ຄາມຕໍ່່�ສູ້້�ກັນັ . ໄມຫ້ອ້ ງຮຽນເປັັນຈຸຸ ຫຼືື� ໜ່ວ່ ຍ ເພື່່�ອປ່່ຽນຜຽນກັັນອະ ນາໄມແຕ່່ລະມື້້.� - ເພື່່�ອໃຫ້້ມີສີ ັນັ ຕິພິ າບ. - ວິທິ ີປີ ້ອ້ ງກັນັ : ຕິດິ ຕາມຕາຕະລາງການແບ່່ງປັນັ ອະນາ - ຂະບວນການຂອງນັັກຮຽນຮູ້້�, ນັກັ ສຶກຶ ສາ, ກໍາໍ ມະ ໄມແຕ່່ລະມື້�້ ແລະ ແນະນໍາໍ ເຕືືອນໃນກໍໍລະນີີມີກີ ຸ່່ມ� ທີ່່� ລືືມ ຫຼືື� ບໍ່່�ອະນາໄມມື້້�ທີ່່�ຖືືກຮັບັ ຜິິດຊອບ. ກອນ ແລະ ຊາວຜູ້້�ອອກແຮງງານທີ່່�ຮັັກຫອມສັັນຕິິ ພາບໃນໂລກ. ການວັດ ແລະ ປະເມີນຜນົ - ອົງົ ການສະຫະປະຊາຊາດ, ອົົງການບັັນດາປະ - ຄູສູ ັງັ ເກດການຕອບຄໍາໍ ຖາມຂອງນັກັ ຮຽນແຕ່ລ່ ະ ເທດບໍ່່�ຮ່ວ່ ມກຸ່່�ມ ແລະ ອົງົ ການອື່່�ນໆອີກີ . - ການໂຄສະນາ, ການເດີນີ ຂະບວນ, ການຂຽນຈົດົ ຄູ່່�ວ່່າ ຖືກື ຕ້ອ້ ງ ຫຼືື� ບໍ່່�? ໝາຍກ່່າວຟ້້ອງໂທດກໍໍາ, ການໂຮມຊຸມຸ ນຸມຸ ການ - ຄູນູ ໍໍາໃຊ້ເ້ ກນການປະເມີນີ ແບບຣູູບຣິິກເພື່່�ອໃຫ້້ ຢ້ຽ້ ມຢາມຂອງບັັນດາຜູ້້�ນໍໍາປະເທດ ແລະ ອົງົ ການ ລະຫວ່່າງປະເທດ ເປັັນຕົ້້�ນ. ຄະແນນນັກັ ຮຽນ. - ຢູ່່�ຮ່ວ່ ມກັນັ ດ້້ວຍຄວາມສະຫງົົບສຸຸກ, ບໍ່່�ສ້້າງຄວາມ ວຸ່່�ນວາຍຕໍ່່�ຄົນົ ອື່່�ນ ແລະ ສັັງຄົົມ, ບໍ່່�ເຮັັດສິ່່�ງທີ່່�ສົ່່�ງ ຂັ້�ນ້ ສະຫຼຸຸ�ບ (5 ນາທີີ) ຜົນົ ກະທົົບຕໍ່່�ຊີວີ ິິດ, ຊັບັ ສິນິ ຂອງຄົນົ ອື່່�ນ. 1. ຄູຮ່ວມກບັ ນກັ ຮຽນສະຫຼບຸ ກ່ຽວກັບການປກົ ປກັ ຮກັ ສາ ຂັ້�ນ້ ຝຶຶກປະຕິບິ ັດັ ແລະ ນຳຳ�ໃຊ້້ (15 ນາທີີ) ສນັ ຕິພາບ. 3. ປະກອບສ່່ວນໃນການປົກົ ປັັກຮັັກສາສັນັ ຕິພິ າບ 2. ຄແູ ນະນໍາໃຫນ້ ັກຮຽນອາ່ ນບດົ ຮຽນບດົ ຕໄໍ່ ປ. 1) ຄແູ ບງ່ ນກັ ຮຽນແຕລ່ ະກມຸ່ ແລວ້ ຂຽນແຜນງານກຽ່ ວກບັ ການປະກອບສວ່ ນໃນການປກົ ປກັ ຮກັ ສາສນັ ຕພິ າບ ຕາມຮາ່ ງລມຸ່ ນ:້ີ 110 ໑໑໐ TG SS 28.4.2023.indb 110 03/05/2023 10:43:36

ພາກທີີ VI ເສດຖະກິິດ ບົົດທີີ 26 ເງິນິ ເວລາ 2 ຊົ່ວ�່ ໂມງ 26 I. ຈຸຸດປະສົົງ IV. ສື່່ກ� ານຮຽນການສອນ ໃຫ້້ນັກັ ຮຽນສາມາດ: 1. ປຶ້ມແບບຮຽນ ແລະ ຄູມ່ ຄື ູວິຊາສງັ ຄົມສຶກສາ 1. ອະທບິ າຍຄວາມໝາຍ ແລະ ຄວາມສາໍ ຄນັ ຂອງ ຂ້ນັ ປ.5. ເງນິ . 2. ເຈ້ຍແຜນ່ ໃຫຍ່. 2. ແລກປຽ່ ນ ແລະ ວາງແຜນການນາໍ ໃຊເ້ ງນິ ໄດຢ້ າ່ ງ 3. ຮູບພາບສັງລວມປະເພດຂອງເງນິ ກິບ, ຄມຸ້ ຄາ່ ແລະ ເໝາະສມົ . ພນັ ທະບດັ ລດັ ຖະບານ, ພາສາ ເງິນເຄຣດດິ , ຫວົ ໜ່ວຍເງິນຕ່າງປະເທດ. II. ການວັັດ ແລະ ປະເມີີນຜົົນ V. ກິດິ ຈະກໍໍາການຮຽນການສອນ ສັງເກດ, ຕດິ ຕາມ ແລະ ໃຫກ້ ານຊວ່ ຍເຫືຼອນັກ ຊົ່ວ�່ ໂມງທີີ 1 ຮຽນກວດສອບຄວາມຖືກຕອ້ ງໃນເວລາຕອບຄາໍ ຖາມ ແລະ ເຮັດກດິ ຈະກໍາ. ຂັ້ນ້� ນໍໍາເຂົ້້�າສູ່່ບ� ົົດຮຽນ (5 ນາທີີ) ນາໍ ໃຊເ້ ກນການໃຫຄ້ ະແນນລມຸ່ ນີ້ເພ່ືອປະເມນີ 1. ລະດົົມສະໝອງ ນກັ ຮຽນ. 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນສງັ ເກດເງນິ ແລວ້ ຖາມວາ່ : ຄະແນນ ແລກປຽ່ ນ ແລະ ວາງແຜນການນາໍ ໃຊ້ - ນັກັ ຮຽນຮູ້້�ບໍ່່�ວ່່າເງິນິ ແມ່່ນຫຍັງັ ? ເງິນໄດ.້ - ປະເທດລາວເຮົາົ ໃຊ້ສ້ ະກຸນຸ ເງິນິ ຫຍັງັ ? 3 ແລກປຽ່ ນເງິນເປັນ ແລະ ວາງແຜນການ 2) ນກັ ຮຽນອາສາສະໝກັ ຕອບຕາມຄວາມເຂາ້ົ ໃຈຂອງຕນົ ນາໍ ໃຊ້ເງິນໄດຫ້ ຼດຸ ກບັ ຈາໍ ນວນເງິນທມ່ີ .ີ ເອງ. 2 ແລກປ່ຽນເງນິ ເປັນ ແລະ ວາງແຜນການ 3) ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນຮວ່ ມກນັ ສະຫບຸຼ ກຽ່ ວກບັ ຮບູ ພາບ. ນໍາໃຊ້ເງິນໄດ້ພໍດກີ ບັ ຈາໍ ນວນເງິນທມີ່ .ີ ຂັ້�ນ້ ຈັດັ ກິິດຈະກຳຳ�ການຮຽນ (20 ນາທີ)ີ ແລກປ່ຽນເງິນເປັນ ແຕ່ວາງແຜນການ ນໍາໃຊ້ເງິນໄດ້ເກີນກັບຈໍານວນເງິນທ່ີມີ 2. ສົົນທະນາຖາມ-ຕອບ 1 ຫຼື ແລກປ່ຽນເງິນບໍ່ເປນັ ແຕ່ວາງແຜນ ການນໍາໃຊ້ເງິນໄດ້ພໍດີກັບຈໍານວນເງິນ 1) ຄແູ ບງ່ ນກັ ຮຽນເປນັ ຄອູ່ າ່ ນບດົ ຮຽນຂທ້ໍ ີ 1 ໃນປມ້ຶ ແບບ ທມ່ີ .ີ ຮຽນ ແລວ້ ຖາມວາ່ : 0 ບ່ໍໄດ້ເຂ້ົາຮ່ວມການປະເມີນເນ່ືອງຈາກ - ເງິນິ ມີຄີ ວາມໝາຍແນວໃດ? ຂາດໂຮງຮຽນ. - ເງິນິ ຂອງປະເທດລາວມີີຈັກັ ປະເພດ? ແຕ່ລ່ ະປະເພດ ເປັັນແນວໃດ? 2) ນກັ ຮຽນແຕລ່ ະຄຂູ່ ຽນຄາໍ ຕອບໃສເ່ ຈຍ້ . 3) ນກັ ຮຽນ 3-4 ຄອູ່ າສາສະໝກັ ຕອບຄາໍ ຖາມ. 4) ຄສູ ະຫບຸຼ ຄາໍ ຕອບຮວ່ ມກບັ ນກັ ຮຽນ ເຊນ່ັ : III. ເນື້�້ອໃນຕົ້�ນ້ ຕໍໍ 111 1. ເງນິ ແລະ ປະເພດຂອງເງິນ. 2. ໜາ້ ທ່ີ ແລະ ບາງສະກຸນເງິນທ່ີໃຊແ້ ລກປຽ່ ນລະຫວ່າງ ປະເທດ. ໑໑໑ TG SS 28.4.2023.indb 111 03/05/2023 10:43:36

- ເງິນິ ແມ່ນ່ ສິ່່�ງທີ່່�ກໍໍານົົດຂຶ້້�ນມາ ເພື່່�ອໃຊ້ເ້ ປັນັ ສື່່�ກາງ ດອກເບຍ້ ຕາມທ່ີກໍານດົ ໄວ້. ພນັ ທະບັດສາມາດ ໃນການແລກປ່່ຽນສິິນຄ້້າ ແລະ ບໍລໍ ິິການ. ພ້ອ້ ມ ປຽ່ ນຜູ້ຖືຄອງ ແລະ ນໍາໃຊ້ເປນັ ຫຼັກຊບັ ຄາ້ໍ ປະກນັ 26 ນັ້້�ນຍັງັ ສາມາດເອົາົ ເງິິນໄປຊໍາໍ ລະໜີ້້�ໄດ້້ຕາມກົົດ ໄດ້. ໝາຍ. ໃນອະດີດີ ຄົນົ ໃຊ້ສ້ ິ່່�ງຂອງທີ່່�ສັງັ ຄົມົ ຕ້ອ້ ງການ • ເງນິ ເຄຣດດິ ແມນ່ ເງນິ ທ່ເີ ກດີ ຈາກຄວາມເຊື່ອຖື ແລະ ຍອມຮັບັ ເປັນັ ສື່່�ກາງໃນການແລກປ່ຽ່ ນສິນິ ຄ້າ້ . ໃນຄວາມສາມາດທີ່ຈະຊາໍ ລະໜ້ຂີ ອງບກຸ ຄນົ ຫືຼ - ປັັດຈຸຸບັນັ ເງິິນທີ່່�ໃຊ້້ຢູ່່�ປະເທດລາວມີີ 3 ປະເພດຄືື ສະຖາບນັ . • ທະນາບດັ ແມນ່ ເງນິ ເຮດັ ມາຈາກເຈຍ້ ຜະລດິ ແລະ ຂັ້ນ�້ ຝຶຶກປະຕິບິ ັດັ ແລະ ນຳຳ�ໃຊ້້ (15 ນາທີ)ີ ປະກາດໃຊໂ້ ດຍທະນາຄານແຫງ່ ສປປ ລາວ. • ພັນທະບດັ ລັດຖະບານ ແມ່ນເຄ່ືອງມືທາງດ້ານ 3. ແຍກຄວາມໝາຍ ແລະ ຄວາມສໍາໍ ຄັນັ ຂອງປະໂຫຍກ ການເງິນປະເພດໜ້ີ ທີ່ກະຊວງການເງນິ ເປັນຜູ້ ຕາງໜາ້ ແລະ ໄດ້ຮບັ ມອບສິດຈາກລດັ ຖະບານ 1) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນອາ່ ນປະໂຫຍກລມຸ່ ນ້ີ ແລວ້ ໃຊເ້ ຄອ່ື ງໝາຍ ໃນການອອກ, ຮບັ ປະກນັ ການຊາໍ ລະຕນ້ົ ທນຶ ແລະ  ໃສຫ່ ອ້ ງທກ່ີ ງົ ກບັ ຄວາມໝາຍ ຫືຼ ປະເພດຂອງເງນິ . ປະໂຫຍກ ຄວາມໝາຍ ຄວາມສາໍ ຄັນ ສງິ່ ທີ່ກໍານົດຂນ້ຶ ມາເພອື່ ໃຊເ້ ປນັ ສກື່ າງໃນການແລກປ່ຽນສິນຄ້າ ແລະ ບໍລກິ ານ. ເງິນເຮດັ ມາຈາກເຈຍ້ . ເງນິ ທີເ່ ກີດຈາກຄວາມເຊອ່ື ຖໃື ນຄວາມສາມາດທຈ່ີ ະຊໍາລະໜ້.ີ ຊາໍ ລະໜ້ໄີ ດຕ້ າມກດົ ໝາຍ. ເຄອ່ື ງມທື າງດາ້ ນການເງນິ ປະເພດໜ.້ີ ໃນອະດີດຄນົ ໃຊ້ສງິ່ ຂອງທ່ສີ ັງຄົມຕ້ອງການ ແລະ ຍອມຮບັ ເປນັ ສື່ກາງໃນການ ແລກປຽ່ ນສິນຄ້າ. 2) ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນສະຫບຸຼ ຄາໍ ຕອບຮວ່ ມກນັ ຄໍາຕອບ ປະໂຫຍກ ຄວາມໝາຍ ຄວາມສໍາຄນັ ສ່ງິ ທກີ່ ໍານດົ ຂຶນ້ ມາເພື່ອໃຊເ້ ປນັ ສື່ກາງໃນການແລກປຽ່ ນສນິ ຄ້າ ແລະ ບລໍ ກິ ານ.   ເງນິ ເຮັດມາຈາກເຈ້ຍ.   ເງນິ ທເ່ີ ກີດຈາກຄວາມເຊື່ອຖໃື ນຄວາມສາມາດທຈ່ີ ະຊາໍ ລະໜ.້ີ ຊາໍ ລະໜໄີ້ ດຕ້ າມກົດໝາຍ.  ໑໑໒ ເຄອ່ື ງມທື າງດາ້ ນການເງນິ ປະເພດໜ.້ີ  ໃນອະດດີ ຄນົ ໃຊສ້ ິງ່ ຂອງທສ່ີ ັງຄມົ ຕ້ອງການ ແລະຍອມຮບັ ເປນັ ສກື່ າງໃນການ ແລກ ປຽ່ ນສິນຄາ້ . 112 TG SS 28.4.2023.indb 112 03/05/2023 10:43:36

ການວັດ ແລະ ປະເມີນຜນົ • ເປັນສື່ກາງໃນການແລກປ່ຽນຊືຂ້ າຍສິນຄ້າ ແລະ 26 - ຄູສູ ັງັ ເກດການຕອບຄໍາໍ ຖາມຂອງນັກັ ຮຽນແຕ່ລ່ ະ ບໍລິການ. ຄູ່່�ວ່່າ ຖືກື ຕ້ອ້ ງ ຫຼືື� ບໍ່່�? • ເປນັ ເຄອ່ື ງຮກັ ສາມນູ ຄາ່ ຂອງສນິ ຄາ້ ໂດຍສາມາດ - ຄູຊູ ່ວ່ ຍແນະນໍາໍ ນັກັ ຮຽນເພີ່່�ມຖ້າ້ ນັກັ ຮຽນຍັງັ ບໍ່່�ສາ ທ້ອນເງນິ ແທນສນິ ຄາ້ ແລະ ບໍລກິ ານ. ມາດຕອບໄດ້້. • ເປັນເຄ່ອື ງກາໍ ນົດລາຄາແຕ່ລະຊະນິດ. • ເປນັ ມາດຖານການຊໍາລະໜ້ີພາຍໜ້າ. ຂັ້້�ນສະຫຼຸ�ຸ ບ (5 ນາທີີ) • ເປນັ ປັດໄຈສໍາຄັນໃນການຜະລິດສນິ ຄາ້ . - ສະກຸນຸ ເງິິນສໍໍາຄັັນທີ່່�ໃຊ້ໃ້ ນການຊື້້�ຂາຍ-ແລກປ່ຽ່ ນລະ 1. ຄູຮວ່ ມກັບນັກຮຽນສະຫຼຸບກ່ຽວກບັ ເງນິ ແລະ ປະເພດ ຫວ່າ່ ງປະເທດມີີຫຼຼາຍສະກຸຸນ ເຊັ່່�ນ: ເງິນິ ໂດລາຂອງປະ ຂອງເງນິ . ເທດສະຫະລັດັ ອາເມຣິກິ າ, ເງິນິ ປອນສະເຕີລີ ິງິ ຂອງ ປະເທດອັງັ ກິດິ , ເງິນິ ເອີໂີ ຣຂອງສະຫະພາບເອີຣີ ົບົ , ເງິນິ 2. ຄູແນະນໍາໃຫ້ນັກຮຽນອ່ານບົດຮຽນຂໍ້ຕ່ໍໄປ. ຢວນຂອງປະເທດຈີນີ , ເງິນິ ດົ່່�ງຂອງປະເທດຫວຽດນາມ ເປັັນຕົ້້�ນ. ຊົ່�ວ່ ໂມງທີີ 2 - ກ່ອ່ ນການເດີນີ ທາງໄປຕ່າ່ ງປະເທດເຮົາົ ຈໍາໍ ຕ້ອ້ ງເອົາົ ສະ ກຸນຸ ເງິນິ ຂອງເຮົາົ ໄປຊື້້� ຫຼືື� ແລກປ່ຽ່ ນກັບັ ສະກຸນຸ ເງິນິ ຂອງ ຂັ້�້ນນໍາໍ ເຂົ້້�າສູ່່�ບົດົ ຮຽນ (5 ນາທີີ) ປະເທດທີ່່�ຈະເດີນີ ທາງໄປຫາຊຶ່່�ງສາມາດເຮັດັ ໄດ້ຢ້ ູ່່�ຕາມ ທະນາຄານ ຫຼືື� ຮ້າ້ ນແລກປ່ຽ່ ນທີ່່�ຖືກື ກົດົ ໝາຍທັງັ ພາຍ 1. ສັັງເກດຮູູບພາບ ແລ້້ວຕອບຄຳຳ�ຖາມ ໃນ ແລະ ຕ່າ່ ງປະເທດເພື່່�ອຄວາມສະດວກໃນການໃຊ້້ ຈ່າ່ ຍ. 1) ຄໃູ ຫຮ້ ຽນສງັ ເກດຮບູ ພາບໃນປມ້ຶ ແບບຮຽນຂທ້ໍ ີ 2 ແລວ້ - ຖ້າ້ ເຮົາົ ມີເີ ງິນິ ໜຶ່່�ງແສນກີບີ ໄປຊື້້�ເງິນິ ບາດໄທຈະໄດ້້ ຖາມວາ່ : 199.30 (ໜຶ່່�ງຮ້ອ້ ຍເກົ້້�າສິບິ ເກົ້້�າບາດສາມສິບິ ສະຕາງ). - ນັກັ ຮຽນຮູ້້�ບໍ່່�ວ່າ່ ນີ້້�ແມ່່ນຮູບູ ຫຍັງັ ? ຂັ້ນ�້ ຝຶຶກປະຕິິບັດັ ແລະ ນຳຳ�ໃຊ້້ (15 ນາທີ)ີ - ຮູູບດັ່່�ງກ່າ່ ວແມ່ນ່ ກສະກຸຸນເງິນິ ຂອງປະເທດໃດ? 2) ນກັ ຮຽນ 3-4 ຄນົ ອາສາສະໝກັ ຕອບ. 3. ວິເິ ຄາະກໍລໍ ະນີີສຶຶກສາ 3) ຄຮູ ວ່ ມກບັ ນກັ ຮຽນສະຫບຸຼ ຕາມຮບູ ພາບ. 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນອາ່ ນກລໍ ະນສີ ກຶ ສາລມຸ່ ນແ້ີ ລວ້ ຕອບຄາໍ ຖາມ: ຂັ້ນ້� ຈັດັ ກິດິ ຈະກຳຳ�ການຮຽນ (20 ນາທີີ) - ນ້າ້ ສາວຂອງທ້າ້ ວສົມົ ສີມີ າຈາກຕ່າ່ ງປະເທດລາວໄດ້້ ໄປຢາມທ້າ້ ວສົົມສີີ ກ່ອ່ ນກັັບລາວໄດ້້ເອົາົ ເງິິນໃຫ້້ລາວ 2. ຄົ້້�ນຄວ້້າເປັັນກຸ່່�ມບົດົ ບາດຂອງເງິນິ ຈໍາໍ ນວນ 20 ໂດລາສະຫະລັດັ ເພື່່�ອເປັນັ ທື່່�ລະນຶກຶ ຫຼືື� ຈະໃຊ້ຈ້ ່າ່ ຍໃນກໍລໍ ະນີສີ ຸກຸ ເສີນີ ກໍໄໍ ດ້.້ ຕໍ່່�ມາລາວມີຄີ ວາມ 1) ຄແູ ບງ່ ນກັ ຮຽນເປນັ ກມຸ່ ຕາມຄວາມເໝາະສມົ ແລວ້ ໃຫ້ ຈໍາໍ ເປັນັ ຕ້ອ້ ງໃຊ້ເ້ ງິນິ ຈໍາໍ ຕ້ອ້ ງເອົາົ ເງິນິ ໄປແລກປ່ຽ່ ນເພື່່�ອ ນກັ ຮຽນອາ່ ນບດົ ຮຽນຂທ້ໍ ີ 2 ໃນ ປມ້ຶ ແບບຮຽນດວ້ ຍຄາໍ ມາຊື້້�ສິ່່�ງຂອງທີ່່�ຢາກໄດ້ໃ້ ນຮ້າ້ ນຄ້າ້ ມີສີິ່່�ງຂອງທີ່່�ລາວຢາກ ຖາມຕໄ່ໍ ປນ:້ີ ໄດ້ດ້ ັ່່�ງນີ້້�: - ເງິິນໃນລະບົບົ ເສດຖະກິິດມີໜີ ້າ້ ທີ່່�ສໍາໍ ຄັັນຄືືແນວໃດ? - ປຶ້້�ມຂຽນ ລາຄາ 2.000 ກີບີ - ສະກຸຸນເງິິນສໍໍາຄັັນທີ່່�ໃຊ້້ໃນການຊື້້�ຂາຍ-ແລກປ່່ຽນໃນ - ຖົງົ ປຶ້້�ມ ລາຄາ 10.000 ກີີບ - ໝາກບານ ລາຄາ 10.000 ກີບີ ສປປ ລາວ ມີີສະກຸຸນເງິນິ ຫຍັງັ ແດ່່? - ຂະໜົມົ ລາຄາ 4.000 ກີີບ - ເພື່່�ອຄວາມສະດວກໃນການໃຊ້ຈ້ ່າ່ ຍເງິນິ ຢູ່່�ຕ່າ່ ງປະເທດ - ເສື້້�ອກັັນໜາວ ລາຄາ 18.000 ກີບີ ເຮົາົ ຄວນເຮັັດແນວໃດ? - ຕາມອັດັ ຕາແລກປ່ຽ່ ນໃນປຶ້້�ມແບບຮຽນຖ້້າເຮົົາມີີເງິນິ ໜຶ່່�ງແສນກີີບໄປຊື້້�ເງິິນບາດໄທຈະໄດ້ເ້ ທົ່່�າໃດ? 2) ນກັ ຮຽນແຕລ່ ະກມຸ່ ສງັ ລວມຂມ້ໍ ນູ ເພອ່ື ຂນ້ຶ ລາຍງານ. 3) ຕາງໜາ້ ນກັ ຮຽນແຕລ່ ະກມຸ່ ຂນ້ຶ ລາຍງານ. 4) ຄສູ ະຫບຸຼ ຄາໍ ຕອບຮວ່ ມກບັ ນກັ ຮຽນ ເຊນ່ັ : - ໃນລະບົົບເສດຖະກິດິ ເງິນິ ມີີໜ້້າທີ່່�ສໍໍາຄັນັ ດັ່່�ງນີ້້�: ໑໑໓ 113 TG SS 28.4.2023.indb 113 03/05/2023 10:43:36

ຄາໍ ຖາມ ຄາໍ ຕອບ 26 ຕາມອດັ ຕາແລກປຽ່ ນໃນປຶ້ມແບບຮຽນຖາ້ ເອົາເງນິ ທ່ີລາວ ........................................................................... ມໄີ ປແລກປ່ຽນຈະໄດເ້ ງນິ ກີບເທ່າົ ໃດ? ......................................................................... ສນິ ຄ້າທີລ່ າວຄວນເລອື ກຊແ້ື ມ່ນຫຍັງ? ບອກເຫດຜນົ . ........................................................................... ......................................................................... ສິນຄ້າທ່ລີ າວບ່ໍຄວນເລືອກຊແ້ື ມ່ນຫຍງັ ? ບອກເຫດຜົນ. ........................................................................... ......................................................................... ລາວຄວນຊ້ເື ຄອ່ື ງຈົນເງິນໝດົ ຫຼື ບໍ່? ຍ້ອນຫຍັງ? ........................................................................... ......................................................................... ຖາ້ ຊ້ເື ຄື່ອງແລວ້ ເງນິ ຍັງເຫຼອື ນກັ ຮຽນຈະເຮັດແນວໃດ? ........................................................................... ......................................................................... 2) ຕາງໜາ້ ນກັ ຮຽນແຕລ່ ະກມຸ່ ຕອບຄາໍ ຖາມ. 3) ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນຮວ່ ມກນັ ສະຫບຸຼ . ຄາໍ ຕອບ ຄໍາຖາມ ຄາໍ ຕອບ ຕາມອດັ ຕາແລກປ່ຽນໃນປ້ຶມແບບຮຽນຖາ້ ເອົາເງິນທລີ່ າວ ມີໄປແລກປ່ຽນຈະໄດ້ເງນິ ກບີ ເທາົ່ ໃດ? 339.180 ສິນຄາ້ ທລີ່ າວຄວນເລືອກຊແື້ ມ່ນຫຍງັ ? ບອກເຫດຜົນ. ຊ້ືປຶ້ມຂຽນ 10 ຫົວ, ຖງົ ປມ້ຶ 1, ຊືເ້ ສື້ອກນັ ໜາວ 2 ໂຕ, ໝາກບານ 1 ໜ່ວຍ ສິນຄາ້ ທີ່ລາວບໍ່ຄວນເລອື ກຊື້ແມ່ນຫຍງັ ? ບອກເຫດຜົນ. ຂະໜົມຍ້ອນວາ່ ບມໍ່ ີຄວາມຈາໍ ເປັນຫຼາຍ ລາວຄວນຊື້ເຄ່ອື ງຈນົ ເງນິ ໝດົ ຫືຼ ບໍ?່ ຍອ້ ນຫຍງັ ? ບ່ໍຄວນ ຍອ້ ນວ່າຖາ້ ມີຄວາມຈໍາເປນັ ຈະບໍ່ມີເງນິ ໄວ້ໃຊ້ຈ່າຍ ຖ້າຊ້ືເຄ່ືອງແລວ້ ເງນິ ຍັງເຫອືຼ ນກັ ຮຽນຈະເຮັດແນວໃດ? ເກບັ ໃສ່ກະປຸກອອມສນິ ເພອື່ ໄວ້ຊສື້ ງິ່ ທຈ່ີ ໍາເປັນໃນການ ຮຽນ ການວັດ ແລະ ປະເມນີ ຜົນ ຂັ້ນ�້ ສະຫຼຸ�ຸ ບ (5 ນາທີີ) - ສັັງເກດເບິ່່�ງວ່່ານັັກຮຽນຕອບຄໍາໍ ຖາມໄດ້້ 1. ຄູຮ່ວມກັບນກັ ຮຽນສະຫຸຼບກ່ຽວກັບໜ້າທີ່ ແລະ ບາງ ຖືກື ຕ້້ອງ ຫຼືື� ບໍ່່�? ສະກຸນເງນິ ທີໃ່ ຊແ້ ລກປ່ຽນລະຫວາ່ ງປະເທດ. - ຄູນູ ໍາໍ ໃຊ້ເ້ ກນການປະເມີນີ ແບບຣູບູ ຣິິກເພື່່�ອໃຫ້້ 2. ຄແູ ນະນໍາໃຫ້ນັກຮຽນອາ່ ນບດົ ຮຽນບດົ ຕໄ່ໍ ປ. ຄະແນນນັກັ ຮຽນ. 114 ໑໑໔ TG SS 28.4.2023.indb 114 03/05/2023 10:43:36

ບົົດທີີ 27 ທະນາຄານ ເວລາ 2 ຊົ່�ວ່ ໂມງ I. ຈຸຸດປະສົງົ IV. ສື່່�ການຮຽນການສອນ 27 ໃຫ້້ນັກັ ຮຽນສາມາດ: 1. ປມຶ້ ແບບຮຽນ ແລະ ຄ່ມູ ຄື ູວຊິ າສັງຄມົ ສກຶ ສາ 1. ອະທບິ າຍໜາ້ ທເ່ີ ບອ້ື ງຕນ້ົ ຂອງທະນາຄານ, ການ ຂັ້ນ ປ.5. ຝາກ, ຖອນ ແລະ ກູ້ຢືມເງນິ . 2. ຮບູ ທະນາຄານ. 2. ຈໍາແນກຜນົ ດີ ແລະ ຜົນເສຍຂອງການຝາກ, 3. ໃບຝາກ-ຖອນເງິນ. ຖອນ ແລະ ກູ້ຢືມເງນິ . V. ກິິດຈະກໍາໍ ການຮຽນການສອນ 3. ເລືອກວິທກີ ານກູ້ຢືມເງນິ ໄດຖ້ ືກຕ້ອງ ແລະ ມີ ຊົ່ວ�່ ໂມງທີີ 1 ເຫດຜນົ . ຂັ້້�ນນໍາໍ ເຂົ້້�າສູ່�່ບົົດຮຽນ (5 ນາທີີ) II. ການວັດັ ແລະ ປະເມີີນຜົນົ 1. ສົົນທະນາຖາມ-ຕອບ ສງັ ເກດ, ຕດິ ຕາມ ແລະ ໃຫ້ການຊ່ວຍເຫອຼື ນັກ ຮຽນກວດສອບຄວາມຖກື ຕອ້ ງໃນເວລາຕອບຄາໍ ຖາມ 1) ຄເູ ອາົ ຮບູ ທະນາຄານໃດໜງ່ຶ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນສງັ ເກດ ແລວ້ ແລະ ເຮັດກດິ ຈະກໍາ. ຖາມວາ່ : ນໍາໃຊເ້ ກນການໃຫ້ຄະແນນລຸ່ມນ້ເີ ພອ່ື ປະເມີນ - ນັັກຮຽນຮູ້້�ບໍ່່�ວ່່າ ນີ້້�ແມ່ນ່ ຮູບູ ຫຍັງັ ? ນກັ ຮຽນ. - ນັກັ ຮຽນຮູ້້�ຈັກັ ທະນາຄານອື່່�ນອີກີ ບໍ່່�? 2) ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນຮວ່ ມກນັ ສະຫບຸຼ . ຄະແນນ ເລືອກວິທີການກູ້ຢືມເງິນໄດ້ຖືກຕ້ອງ ແລະ ມເີ ຫດຜົນ. ຂັ້�້ນຈັັດກິິດຈະກຳຳ�ການຮຽນ (20 ນາທີ)ີ 3 ເລືອກວິທີການກູ້ຢືມເງິນໄດ້ຖືກຕ້ອງ 2. ຈັບັ ຄູ່ຄ່� ົ້້�ນຄວ້້າ ແລະ ມີເຫດຜົນທ່ີສຸດ. 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນອາ່ ນບດົ ຮຽນຂທ້ໍ ີ 1 ໃນປມ້ຶ ແບບຮຽນຄູ ເລືອກວິທີການກູ້ຢືມເງິນໄດ້ຖືກຕ້ອງ ອາ່ ນຂຄ້ໍ ວາມຕໄ່ໍ ປນ້ີ ແຕລ່ ະຂ:້ໍ 2 ແລະ ມີເຫດຜນົ ເປັນສ່ວນຫຼາຍ ແຕ່ຄູ - ທະນາຄານແຫ່ງ່ ສປປ ລາວ ແມ່່ນທະນາຄານທຸຸລະ ໄດແ້ ນະນາໍ ບາງສ່ວນ ກິິດ ເລືອກວິທີການກູ້ຢືມເງິນໄດ້ຖືກຕ້ອງ - ການບໍລໍ ິິການຮັັບຝາກ-ຖອນເງິນິ ແມ່ນ່ ໜ້້າທີ່່�ຂອງທະ 1 ແລະ ມເີ ຫດຜົນບາງສ່ວນ ແຕ່ຄູແນະ ນາຄານທຸຸລະກິິດ ນາໍ ເປນັ ສ່ວນຫຼາຍ. - ທະນາຄານແຫ່ງ່ ສປປ ລາວ ໃຫ້ບ້ ໍລໍ ິກິ ານຈ່່າຍຄ່າ່ ໄຟ ຟ້າ້ , ນໍ້້�າປະປາ ແລະ ຄ່າ່ ໂທລະສັັບ 0 ບ່ໍໄດ້ເຂ້ົາຮ່ວມການປະເມີນເນ່ືອງຈາກ ຂາດໂຮງຮຽນ. - ທະນາຄານການຄ້້າຕ່າ່ ງປະເທດລາວມະຫາຊົນົ ແມ່ນ່ ທະນາຄານທຸຸລະກິດິ III. ເນື້�້ອໃນຕົ້້�ນຕໍໍ 2) ນກັ ຮຽນຫບັຼ ຕາຟງັ ຄອູ າ່ ນຂຄ້ໍ ວາມ ແລວ້ ລກຸ ຂນ້ຶ ຢນື 1. ຄວາມຮ້ເູ ບື້ອງຕົນ້ ກຽ່ ວກບັ ທະນາຄານ. ກລໍ ະນຄີ ດິ ວາ່ ຄາໍ ເວາ້ົ ຂອງຄຖູ ກື ຕອ້ ງ ແລະ ນງ່ັ ຢບູ່ ອ່ ນ 2. ການຝາກ, ຖອນ ແລະ ກ້ຢູ ມື ເງິນ. ເກາ່ົ ກລໍ ະນຄ້ີ ດິ ວາ່ ຄາໍ ເວາ້ົ ຂອງຄຜູ ດິ . 3) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນມນື ຕາກວດຄາໍ ຕອບ ແລວ້ ເຮດັ ສບື ຕໄ່ໍ ປ ຈນົ ຄບົ ໝດົ ທກຸ ຂ.້ໍ ໑໑໕ 115 TG SS 28.4.2023.indb 115 03/05/2023 10:43:37

4) ຄສູ ະຫບຸຼ ຄາໍ ຕອບຮວ່ ມກບັ ນກັ ຮຽນ. ຊົ່�່ວໂມງທີີ 2 X ທະນາຄານແຫ່ງ ສປປ ລາວ ແມນ່ ທະນາຄານທຸ ຂັ້�້ນນໍາໍ ເຂົ້້�າສູ່�ບ່ ົດົ ຮຽນ (5 ນາທີ)ີ 27 ລະກດິ .  ການບໍລກິ ານຮບັ ຝາກ-ຖອນເງນິ ແມ່ນໜ້າທຂ່ີ ອງ 1. ລະດົົມສະໝອງ ທະນາຄານທຸລະກດິ . X ທະນາຄານແຫ່ງ ສປປ ລາວ ໃຫ້ບໍລກິ ານຈາ່ ຍຄາ່ 1) ຄຈູ າໍ ລອງເຫດການວາ່ : ສມົ ມດຸ ນກັ ຮຽນຫາກລມື ບກິ ໄຟຟ້າ, ນາໍ້ ປະປາ ແລະ ຄ່າໂທລະສັບ. ໄວເ້ ຮອື ນ ເມອ່ື ຕອ້ ງການໃຊບ້ ກິ ຂຽນນກັ ຮຽນຈະເຮດັ  ທະນາຄານການຄາ້ ຕ່າງປະເທດລາວມະຫາຊນົ ແນວໃດຕໄ່ໍ ປນ?້ີ ແມນ່ ທະນາຄານທລຸ ະກດິ . - ຂໍຢໍ ືມື ບິກິ ຈາກໝູ່່�. ຂັ້ນ�້ ຝຶກຶ ປະຕິບິ ັັດ ແລະ ນຳຳ�ໃຊ້້ (15 ນາທີ)ີ - ເອົົາບິກິ ໃຫ້ໝ້ ູ່່�ຢືມື . - ຖາມເອົາົ ບິິກທີ່່�ໝູ່່�ຢືມື ຄືືນມາ. 3. ຕື່່ມ� ຂໍ້້�ມູູນໃສ່່ຮ່່າງ 2) ນກັ ຮຽນສະແດງຄາໍ ຄດິ ເຫນັ ຂອງຕນົ ຕທ່ໍ າງເລອື ກແຕລ່ ະ 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນຈບັ ຄກູ່ ນັ ຂຽນຂມ້ໍ ນູ ກຽ່ ວກບັ ທະນາຄານທ່ີ ຂ.້ໍ ນກັ ຮຽນຮຈູ້ ກັ ມາ 1 ແຫງ່ ຕາມຮາ່ ງລມຸ່ ນ:້ີ 3) ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນຮວ່ ມກນັ ສະຫຸບຼ ກຽ່ ວກັບແຕ່ລະທາງ - ຊື່່�ທະນາຄານ.................................................. ເລອື ກ. - ບົົດບາດໜ້້າທີ່່�ຂອງທະນາຄານດັ່່�ງກ່່າວ................. ຂັ້້ນ� ຈັັດກິດິ ຈະກຳຳ�ການຮຽນ (20 ນາທີີ) .................................................................... - ນັກັ ຮຽນເຄີຍີ ໃຊ້້ບໍໍລິິການທະນາຄານນີ້້�ເຮັດັ ຫຍັງັ ແດ່່. 2. ເຮັດັ ວຽກເປັັນກຸ່່ມ� ................................................................... 1) ຄແູ ບງ່ ນກັ ຮຽນເປນັ 3 ກມຸ່ ອາ່ ນບດົ ຮຽນຂທ້ໍ ີ 2 ແລວ້ 2) ນກັ ຮຽນແຕລ່ ະຄນົ ຕມ່ື ຂມ້ໍ ນູ ໃສຮ່ າ່ ງ. ຖາມວາ່ : 3) ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນສະຫບຸຼ ກຽ່ ວກບັ ຂມ້ໍ ນູ ທນ່ີ ກັ ຮຽນຂຽນ. - ການຝາກເງິນິ ແມ່ນ່ ຫຍັັງ? ຕວົ ຢາ່ ງຄາໍ ຕອບ: - ການຖອນເງິິນແມ່່ນຫຍັັງ? - ຊື່່�ທະນາຄານ: ເອັັສທີີ - ການກູ້້�ຢືມື ເງິິນແມ່່ນຫຍັັງ? - ບົົດບາດໜ້້າທີ່່�ຂອງທະນາຄານດັ່່�ງກ່່າວແມ່ນ່ - ການກູ້້�ຢືມື ມີີຈັັກລັັກສະນະ? ແຕ່່ລະລັກັ ສະນະເປັັນ ຮັບັ ຝາກ-ຖອນເງິິນ, ໃຫ້ກ້ ູ້້�ຢືືມເງິິນແກ່່ບຸຸກຄົົນ ຫຼື�ື ຫົົວໜ່່ວຍທຸຸລະກິິດ, ບໍລໍ ິິການໂອນເງິິນ, ຈ່່າຍຄ່່າ ແນວໃດ? ນໍ້້�າປະປາ, ໄຟຟ້າ້ , ໂທລະສັບັ ແລະ ອື່່�ນໆ. - ຜົົນດີີ ແລະ ຜົົນເສຍຂອງການຝາກ, ຖອນ ແລະ ກູ້້� - ໃຊ້ບ້ ໍໍລິິການທະນາຄານນີ້້�ໄປຝາກ-ຖອນເງິນິ . ຢືືມມີຫີ ຍັັງແດ່?່ ການວັດ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ 2) ແຕລ່ ະກມຸ່ ຂຽນຄາໍ ຕອບແລວ້ ວາງສະແດງໃຫກ້ ມຸ່ ອນ່ື ເບງ່ິ . - ຄູສູ ັງັ ເກດການຕອບຄຳຳ�ຖາມຂອງນັກັ ຮຽນແຕ່່ 3) ນກັ ຮຽນກມຸ່ ອນ່ື ສງັ ເກດຄາໍ ຕອບທວ່ີ າງສະແດງ ແລວ້ ປະ ລະຄູ່່�. ກອບຄາໍ ເຫນັ ເພມ່ີ ເຕມີ ຖາ້ ເຫນັ ວາ່ ຍງັ ບທ່ໍ ນັ ຄບົ ຖວ້ ນ. - ຄູໃູ ຫ້ກ້ ານຊ່ວ່ ຍເຫຼືື�ອນັກັ ຮຽນຄູ່່�ທີ່່�ບໍ່່�ສາມາດຕອບ 4) ຄສູ ະຫບຸຼ ຄາໍ ຕອບຮວ່ ມກບັ ນກັ ຮຽນ: ຄໍາໍ ຖາມໄດ້້. - ການຝາກເງິນິ :ແມ່ນ່ ການເອົາົ ເງິນິ ໄປຝາກທະນະຄານ ຫຼືື� ສະຖານບັັນການເງິນິ ສ່່ວນທະນາຄານຈະຈ່າ່ ຍຜົນົ ຂັ້�ນ້ ສະຫຼຸຸ�ບ (5 ນາທີ)ີ ຕອບແທນເປັັນດອກເບ້ຍ້ . 1. ຄູຮວ່ ມກັບນກັ ຮຽນສະຫຸບຼ ກຽ່ ວກບັ ຄວາມຄວາມຮູ້ - ການຖອນເງິນິ : ແມ່່ນການເອົົາທີ່່�ຝາກໄວ້້ທະນະຄານ ເບອື້ ງຕົ້ນກຽ່ ວກັບທະນາຄານ. ອອກມາໃຊ້້ຈ່າ່ ຍຕາມຄວາມຕ້ອ້ ງການຂອງຕົົນເອງ. 2. ຄູແນະນາໍ ໃຫນ້ ັກຮຽນອ່ານບດົ ຮຽນຂໍ້ຕໍ່ໄປ. - ການກູ້້�ຢືືມ: ແມ່່ນການທີ່່�ບຸຸກຄົົນ ຫຼືື� ໜ່່ວຍທຸລຸ ະກິິດ ໃດໜຶ່່�ງໄປເອົາົ ເງິນິ ຈາກສະຖາບັນັ ການເງິິນ ຫຼືື� ທະນາ ຄານ ໂດຍຈະມີສີ ັນັ ຍາໃຊ້ຄ້ ືນື ຈໍາໍ ນວນເງິນິ ທີ່່�ກູ້້�ຢືມື , ຜົນົ ຕອບແທນທີ່່�ມີກີ ໍໍານົດົ ເວລາທີ່່�ແນ່່ນອນ. 116 ໑໑໖ TG SS 28.4.2023.indb 116 03/05/2023 10:43:37

- ການກູ້້�ຢືມື ເງິິນມີີສອງລັັກສະນະຄື:ື ການກູ້້�ຢືມື ໃນລະ ກູ້້�ຢືືມທີ່່�ບໍ່່�ແມ່່ນການກູ້້�ຢືືມຈາກສະຖາບັນັ ການເງິິນ, 27 ບົົບແມ່່ນການກູ້້�ຢືືມຈາກສະຖາບັນັ ການເງິນິ ຕ່່າງໆ ເປັນັ ການກູ້້�ຢືມື ຈາກຜູ້້�ປ່ອ່ ຍເງິນິ ກູ້້�, ຍາດພີ່່�ນ້້ອງເປັນັ ໂດຍການກູ້້�ຢືມື ເຫຼົ່�ານັ້້�ນແມ່ນ່ ເປັັນໄປຕາມກົດົ ໝາຍ ຕົ້້�ນ. ການກູ້້�ຢືມື ລັັກສະນະນີ້້�ບໍ່່�ມີຫີ ຼັັ�ກການທີ່່�ແນ່ນ່ ອນ. ທີ່່�ກໍໍານົດົ , ມີລີ ະບຽບ ແລະ ກົດົ ເກນໃນການປະຕິບິ ັັດ - ຜົນົ ທີ່່�ເກີີດຈາກການຝາກ, ຖອນ ແລະ ກູ້້�ຢືືມ ທີ່່�ແນ່ນ່ ອນ ແລະ ການກູ້້�ຢືມື ນອກລະບົບົ ແມ່່ນການ ລາຍການ ຜົນດີ ຜົນເສຍ ການຝາກເງິນ - ໄດ້ທ້ ້ອ້ ນເງິນິ . - ມີຂີ ໍ້້�ຈໍໍາກັດັ ເມື່່�ອຕ້້ອງໃຊ້ເ້ ງິິນຈໍໍານວນ - ໄດ້້ດອກເບ້ຍ້ ເມື່່�ອຄົບົ ກໍໍານົດົ . ຫຼຼາຍແບບສຸຸກເສີີນ. ການຖອນເງິນ - ມີເີ ງິິນໃຊ້ຕ້ າມຄວາມຕ້ອ້ ງການ. - ບໍ່່�ໄດ້້ດອກເບ້ຍ້ ເມື່່�ອມີີການຖອນ ກ່່ອນກໍາໍ ນົດົ . ການກູຢ້ ມື ເງິນ - ຊ່ວ່ ຍໃຫ້ເ້ ພີ່່�ມກໍາໍ ລັັງໃນການຊື້້�ສິນິ - ເຮັດັ ໃຫ້ມ້ ີພີ າລະໃນການໃຊ້ໜ້ ີ້້� ແລະ ຄ້້າ ແລະ ບໍລໍ ິກິ ານ. ດອກເບ້ຍ້ ຄືືນໃນອະນາຄົດົ . - ການຊື້້�ສິນິ ຄ້້າມີຄີ ວາມຄ່່ອງຕົວົ . - ປູູກຝັັງຄ່່ານິຍິ ົມົ ຟຸມຸ ເຟືອື ຍ. - ທຸຸລະກິດິ ມີກີ ານຂະຫຍາຍຕົວົ ຢ່າ່ ງຕໍ່່� - ເມື່່�ອບໍ່່�ສາມາດຈ່່າຍໜີ້້�ໄດ້້ຕາມໄລ ເນື່່�ອງ. ຍະເວລາທີ່່�ກໍໍານົດົ ອາດຈະຖືືກຟ້້ອງ - ການບໍໍລິິໂພກສິນິ ຄ້າ້ ແລະ ບໍໍລິກິ ານ ຮ້ອ້ ງ. - ເມື່່�ອເອົາົ ເງິິນທີ່່�ກູ້້�ຢືມື ໄປລົົງທຶນຶ ແລ້ວ້ ມີີຫຼາຼ ຍຂຶ້້�ນ ປະສົົບບັນັ ຫາຈະເຮັັດໃຫ້້ເກີີດໜີ້້� ສິິນ. ຂັ້ນ້� ຝຶຶກປະຕິບິ ັັດ ແລະ ນຳຳ�ໃຊ້້ (15 ນາທີີ) 3. ຕື່່ມ� ຂໍ້້�ມູູນໃສ່່ໃບຝາກ ແລະ ຖອນເງິນິ 1) ຄແູ ບງ່ ນກັ ຮຽນເປນັ ກມຸ່ ແລວ້ ຕມ່ື ຂມ້ໍ ນູ ໃສໃ່ ບຝາກ ແລະ ຖອນເງນິ ລມຸ່ ນໃ້ີ ຫຖ້ ກື ຕອ້ ງ, ພອ້ ມທງັ ສມົ ມດຸ ເລກບນັ ຊີ ທະນະຄານໃຫນ້ ກັ ຮຽນ. ໑໑໗ 117 TG SS 28.4.2023.indb 117 03/05/2023 10:43:37

27 2) ນກັ ຮຽນຕມ່ື ຂມ້ໍ ນູ ໃສໃ່ ບຝາກ ແລະ ຖອນເງນິ ໃຫຖ້ ກື ............................................................ ຕອ້ ງ. • ການກູ້ຢືມເງນິ ຂອງທາ້ ວສຸພນິ ມີລັກສະນະແນວ 3) ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນກວດຄາໍ ຕອບຮວ່ ມກນັ . ໃດ?......................................................... ............................................................ 4. ວິເິ ຄາະສະຖານະການ • ຖ້າຢາກກຢູ້ ືມເງນິ ນກັ ຮຽນຈະເລືອກກູ້ຢືມເງິນ ແບບທ້າວສພຸ ນິ ຫຼື ບໍ່? ຍ້ອນຫຍັງ?................ 1) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນວເິ ຄາະສະຖານະການກຽ່ ວກບັ ການກຢູ້ ມື 2) ນກັ ຮຽນຕອບຄາໍ ຖາມ. ແລວ້ ຕອບຄາໍ ຖາມ 3) ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນສະຫບຸຼ ຄາໍ ຕອບຮວ່ ມກນັ . ກລໍ ະນີສກຶ ສາທີ 1: ຕົວຢາ່ ງຄໍາຕອບ: - ນາງສຸພຸ າ ກູ້້�ຢືມື ເງິນິ ຈາກສະຖາບັນັ ການເງິນິ ແຫ່ງ່ ໜຶ່່�ງ ກໍລະນສີ ກຶ ສາທີ 1: ເພື່່�ອໄປເປີີດຮ້້ານຂາຍຂະໜົົມ. ສະຖາບັນັ ການເງິິນ • ນາງສພຸ າ ກ້ຢູ ມື ເງນິ ໄປໃຊ້ເຮັດຫຍງັ ? ເປີດ ດັ່່�ງກ່່າວມີີການກໍໍານົດົ ລະບຽບ, ກົດົ ເກນ ແລະ ດອກ ຮ້ານຂາຍຂະໜມົ . ເບ້ຍ້ ໃນການກູ້້�ຢືມື ທີ່່�ແນ່່ນອນ. ການກູ້້�ຢືືມເງິິນນີ້້�ຈຶ່່�ງ • ການກຢູ້ ມື ເງນິ ຂອງນາງສພຸ າ ມລີ ັກສະນະ ເກີດີ ປະໂຫຍດ ແລະ ຍຸຸດຕິິທໍາໍ ຕໍ່່�ທັງັ ສອງຝ່່າຍ. ແນວໃດ? ການກ້ຢູ ມື ໃນລະບບົ . • ນາງສພຸ າ ກຢູ້ ມື ເງນິ ໄປໃຊເ້ ຮດັ ຫຍັງ?............. • ຖ້າຢາກກຢູ້ ມື ເງນິ ນກັ ຮຽນຈະເລືອກກູຢ້ ືມເງນິ ແບບນາງສຸພາ ຫຼື ບໍ?່ ຍ້ອນຫຍັງ? ກ້ຍູ ອ້ ນ ............................................................. ວາ່ , ການກາໍ ນດົ ລະບຽບ, ກດົ ເກນ ແລະ ດອກ • ການກູ້ຢືມເງິນຂອງນາງສພຸ າ ມລີ ກັ ສະນະແນວ ເບ້ຍໃນການກຢູ້ ືມທ່ີແນນ່ ອນ. ໃດ?......................................................... ກໍລະນີສກຶ ສາທີ 2 ............................................................ • ທ້າວສຸພນິ ກຢູ້ ມື ເງິນໄປໃຊເ້ ຮັດຫຍັງ? ຊື້ • ຖາ້ ຢາກກູ້ຢມື ເງິນນກັ ຮຽນຈະເລືອກກ້ຢູ ມື ເງນິ ໂທລະສບັ . ແບບນາງສຸພາ ຫືຼ ບ?ໍ່ ຍອ້ ນຫຍງັ ?................... • ການກູ້ຢມື ເງິນຂອງທາ້ ວສຸພນິ ມີລັກສະນະ ................................................................ ແນວໃດ? ການກູ້ຢມື ນອກລະບົບ. • ຖ້າຢາກກຢູ້ ືມເງນິ ນກັ ຮຽນຈະເລອື ກກູ້ຢືມເງິນ ກລໍ ະນສີ ຶກສາທີ 2: ແບບທາ້ ວສພຸ ນິ ຫືຼ ບ?່ໍ ຍອ້ ນຫຍງັ ? ບກ່ໍ ,ູ້ ຍອ້ ນ - ທ້າ້ ວສຸຸພິນິ ຕ້້ອງການກູ້້�ຢືມື ເງິິນໄປຊື້້�ໂທລະສັັບລາວ ວ່າຜູ້ປ່ອຍເງນິ ກູ້ທກ່ີ ໍານດົ ອັດຕາດອກເບຍ້ ສູງ ກວາ່ ກດົ ໝາຍກາໍ ນົດ ແລະ ຍັງກໍານົດກດົ ເກນ ຈຶ່່�ງຕັດັ ສິນິ ໃຈກູ້້�ຢືມື ເງິິນຈາກຜູ້້�ປ່ອ່ ຍເງິິນກູ້້�ທີ່່�ກໍາໍ ນົົດອັັດ ເອາົ ປຽບ. ຕາດອກເບ້ຍ້ ສູູງກວ່່າກົົດໝາຍກໍາໍ ນົດົ ແລະ ຍັງັ ກໍາໍ ນົົດກົົດເກນເອົາົ ປຽບທ້າ້ ວສຸພຸ ິິນ ແຕ່ລ່ າວກໍໍຍັັງກູ້້�ຢືືມ ໑໑໘ ເງິິນຍ້້ອນວ່າ່ ມີີຄວາມຕ້້ອງການຊື້້�ໂທລະສັບັ ຫຼຼາຍ. • ທ້າວສຸພິນ ກູ້ຢມື ເງິນໄປໃຊ້ເຮດັ ຫຍງັ ?.............. 118 TG SS 28.4.2023.indb 118 03/05/2023 10:43:38

ການວັດ ແລະ ປະເມີນຜນົ 27 - ສັງັ ເກດເບິ່່�ງວ່າ່ ນັກັ ຮຽນຕອບຄໍາໍ ຖາມໄດ້ຖ້ ືກື ຕ້ອ້ ງ ຫຼືື� ບໍ່່�? - ຄູູນໍໍາໃຊ້້ເກນການປະເມີີນແບບຣູູບຣິິກເພື່່�ອໃຫ້້ ຄະແນນນັກັ ຮຽນ. ຂັ້�້ນສະຫຼຸຸ�ບ (5 ນາທີີ) 1. ຄຮູ ່ວມກັບນກັ ຮຽນສະຫຸບຼ ກ່ຽວກບັ ການຝາກ, ຖອນ ແລະ ກູ້ຢມື ເງິນ. 2. ຄູແນະນາໍ ໃຫ້ນກັ ຮຽນອາ່ ນບດົ ຮຽນບດົ ຕໄ່ໍ ປ. ໑໑໙ 119 TG SS 28.4.2023.indb 119 03/05/2023 10:43:38

ບົດົ ທີີ 28 ຜູ້ຜ້� ະລິິດ ແລະ ຜູ້�້ບໍໍລິໂິ ພກ ເວລາ 2 ຊົ່່ວ� ໂມງ 28 I. ຈຸຸດປະສົົງ IV. ສື່່�ການຮຽນການສອນ ໃຫ້້ນັັກຮຽນສາມາດ: 1. ປມຶ້ ແບບຮຽນ ແລະ ຄມູ່ ຄື ູວິຊາສງັ ຄົມສຶກສາ 1. ອະທິບາຍຄວາມແຕກຕາ່ ງລະຫວ່າງຜຜູ້ ະລດິ ຂນ້ັ ປ.5. ແລະ ຜູ້ບໍລິໂພກ. 2. ໝາກປຸມເປົ້າ, ປມຶ້ ຂຽນ. 2. ສະເໜີວທິ ກີ ານເລືອກຊື້ສນິ ຄ້າຢ່າງຄຸ້ມຄ່າ. V. ກິດິ ຈະກໍາໍ ການຮຽນການສອນ II. ການວັດັ ແລະ ປະເມີີນຜົນົ ຊົ່�ວ່ ໂມງທີີ 1 ສັງເກດ, ຕິດຕາມ ແລະ ໃຫ້ການຊວ່ ຍເຫືອຼ ນັກ ຮຽນກວດສອບຄວາມຖືກຕ້ອງໃນເວລາຕອບຄາໍ ຖາມ ຂັ້້ນ� ນໍໍາເຂົ້້�າສູ່່ບ� ົົດຮຽນ (5 ນາທີ)ີ ແລະ ເຮັດກິດຈະກາໍ . 1. ລະດົມົ ສະໝອງ ນາໍ ໃຊ້ເກນການໃຫ້ຄະແນນລມຸ່ ນີເ້ ພ່ອື ປະເມີນ ນັກຮຽນ. 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນສງັ ເກດຮບູ ໃນປມ້ຶ ແບບຮຽນຂທ້ໍ ີ 1 ເທອ່ື ລະຮບູ ແລວ້ ຖາມວາ່ : ຄະແນນ ສະເໜີວິທີການເລືອກຊື້ສິນຄ້າຢ່າງຄຸ້ມ ຄາ່ ໄດ້. - ນັກັ ຮຽນຮູ້້�ບໍວໍ ່າ່ ຮູູບທີ່່�ນີ້້�ແມ່ນ່ ຮູບູ ຫຍັັງ? - ຜູ້້�ທີ່່�ຢູ່່�ໃນຮູູບນີ້້�ແມ່ນ່ ຜູ້້�ຜະລິິດ ຫຼືື� ຜູ້້�ບໍໍລິິໂພກ? ຍ້້ອນ 3 ສະເໜີວິທີການເລືອກຊ້ືສິນຄ້າຢ່າງຄຸ້ມ ຄາ່ ແລະ ເໝາະສມົ . ຫຍັັງ? 2) ນກັ ຮຽນອາສາສະໝກັ ຕອບຕາມຄວາມເຂາ້ົ ໃຈຂອງ ສະເໜີວິທີການເລືອກຊື້ສິນຄ້າຢ່າງຄຸ້ມ 2 ຄາ່ ແລະ ເໝາະສມົ ເປັນສ່ວນຫຼາຍ ຄູ ຕນົ ເອງ. 3) ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນຮວ່ ມກນັ ສະຫບຸຼ ກຽ່ ວກບັ ຮບູ ພາບ. ໃຫ້ການຊວ່ ຍເຫຼືອເລກັ ນ້ອຍ. ຂັ້້ນ� ຈັັດກິິດຈະກຳຳ�ການຮຽນ (20 ນາທີີ) ສະເໜີວິທີການເລືອກຊື້ສິນຄ້າຢ່າງຄຸ້ມ 1 ຄາ່ ແລະ ເໝາະສົມເປນັ ສ່ວນໜອ້ ຍ ຄູ 2. ສົົນທະນາເປັັນຄູ່�່ ໃຫ້ການຊວ່ ຍເຫືອຼ ຫຼາຍ. 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນອາ່ ນບດົ ຮຽນຂທ້ໍ ີ 1 ແລວ້ ຕງ້ັ ຄາໍ ຖາມດງ່ັ ນ:້ີ - ຜູ້້�ຜະລິິດແມ່່ນໃຜ? 0 ບ່ໍໄດ້ເຂ້ົາຮ່ວມການປະເມີນເນ່ືອງຈາກ - ເປົ້້�າໝາຍຂອງຜູ້້�ຜະລິິດແມ່ນ່ ຫຍັງັ ? ຂາດໂຮງຮຽນ. - ຜູ້້�ຜະລິດິ ທີ່່�ມີີຄຸຸນນະພາບຕ້້ອງຄໍໍານຶຶງເຖິງິ ຫຍັງັ ແດ່?່ - ຜູ້້�ຜະລິດິ ຕ້້ອງມີີທັດັ ສະນະຄະຕິຕິ ໍ່່�ການນໍາໍ ໃຊ້້ຊັັບພະ III. ເນື້້�ອໃນຕົ້�້ນຕໍໍ ຍາກອນແນວໃດ? - ຜູ້້�ບໍໍລິໂິ ພກແມ່່ນໃຜ? 1. ບົດບາດຂອງຜູ້ຜະລດິ ແລະ ຜບູ້ ໍລໂິ ພກ. - ເປົ້້�າໝາຍຂອງຜູ້້�ບໍໍລິໂິ ພກແມ່ນ່ ຫຍັງັ ? 2. ການເລອື ກຊສ້ື ນິ ຄາ້ ແລະ ນາໍ ໃຊຊ້ ບັ ພະຍາກອນແບບ - ຜູ້້�ບໍລໍ ິິໂພກມີບີ ົົດບາດສໍາໍ ຄັນັ ແນວໃດ? - ຜູ້້�ບໍລໍ ິິໂພກທີ່່�ດີີຕ້ອ້ ງເຮັດັ ແນວໃດ? ຍນື ຍົງ. 2) ນກັ ຮຽນແຕລ່ ະຄຄູ່ ນ້ົ ຄວາ້ ແລວ້ ຂຽນຄາໍ ຕອບໃສເ່ ຈຍ້ . 3) ຕາງໜາ້ ນກັ ຮຽນ 5-6 ຄຂູ່ ນ້ຶ ຕອບຄາໍ ຖາມ. 4) ຄສູ ະຫບຸຼ ຄາໍ ຕອບຮວ່ ມກບັ ນກັ ຮຽນ ເຊນ່ັ : 120 ໑໒໐ TG SS 28.4.2023.indb 120 03/05/2023 10:43:38

- ຜູ້້�ຜະລິດິ ແມ່່ນຜູ້້�ທີ່່�ເຮັັດໜ້າ້ ທີ່່�ຜະລິິດສິນິ ຄ້າ້ ແລະ ບໍໍລິິ ສິນິ ໃຈວ່າ່ ຈະໃຊ້້ເງິິນຂອງຕົົນເອງແນວໃດ. 28 ການເພື່່�ອສະໜອງຄວາມຕ້ອ້ ງການຂອງຜູ້້�ບໍລໍ ິໂິ ພກ. - ຕ້ອ້ ງວາງແຜນກ່ອ່ ນຕັດັ ສິນິ ໃຈຊື້້�, ຄໍາໍ ນຶງຶ ເຖິງິ ຄວາມຈໍາໍ - ເປົ້້�າໝາຍໃຫ້້ໄດ້ກ້ ໍໍາໄລສູງູ ສຸຸດ. ເປັນັ , ຊື້້�ສິິນຄ້າ້ ທີ່່�ມີຄີ ຸນຸ ນະພາບ, ລາຄາບໍ່່�ແພງ, ປຽບ - ຜູ້້�ຜະລິດິ ທີ່່�ມີຄີ ຸນຸ ນະພາບຕ້ອ້ ງດໍາໍ ເນີນີ ການຜະລິດິ ໂດຍ ທຽບລາຄາກ່່ອນຊື້້� ແລະ ພິິຈາລະນາເຄື່່�ອງໝາຍຮັັບ ຮອງຄຸຸນນະພາບສິິນຄ້້າກ່່ອນຊື້້�. ຄໍໍານຶຶງເຖິງິ ສິ່່�ງແວດລ້ອ້ ມ, ມີີຈັັນຍາບັນັ , ຄວາມຮັບັ ຜິິດ ຊອບຕໍ່່�ສັັງຄົົມ ແລະ ການວາງແຜນກິດິ ຈະກໍໍາການ ຂັ້�້ນຝຶກຶ ປະຕິິບັດັ ແລະ ນຳຳ�ໃຊ້້ (15 ນາທີ)ີ ຜະລິດິ . - ນໍາໍ ໃຊ້້ຊັັບພະຍາກອນໃຫ້້ເກີດີ ປະສິດິ ທິິຜົນົ ແລະ ປະ 3. ວິິເຄາະເຫດການ ແລະ ໃຫ້ເ້ ຫດຜົນົ ສິດິ ທິພິ າບ. - ຜູ້້�ບໍລໍ ິໂິ ພກແມ່ນ່ ຜູ້້�ທີ່່�ໃຊ້ຜ້ ົນົ ປະໂຫຍດຈາກສິນິ ຄ້າ້ ແລະ 1) ໃຫນ້ ກັ ຮຽນແຕລ່ ະຄນົ ຂຽນຂຄ້ໍ ວາມໃນຕາຕະລາງ ບໍລໍ ິກິ ານເພື່່�ອສະໜອງຄວາມຕ້້ອງການຂອງຕົົນເອງ. ໃສເ່ ຈຍ້ ຂອງຕນົ ເອງ ແລວ້ ໝາຍ () ໃສຄ່ າໍ ຕອບທ່ີ - ເປົ້້�າໝາຍທີ່່�ສໍໍາຄັັນແມ່່ນຄວາມພໍໍໃຈສູູງສຸດຸ ຈາກການ ເຫນັ ວາ່ ແມນ່ ລກັ ສະນະຂອງການເລອື ກຊສ້ື ນິ ຄາ້ ຂອງ ບໍໍລິິໂພກສິນິ ຄ້າ້ ແລະ ບໍໍລິກິ ານ. ຜບູ້ ລໍ ໂິ ພກທດ່ີ ີ ແລະ ບດ່ໍ ີ ພອ້ ມບອກເຫດຜນົ ໃສຕ່ າ - ເປັນັ ຜູ້້�ຊື້້�ເຮັັດໃຫ້້ເກີີດມີກີ ານຜະລິິດ ແລະ ເປັນັ ຜູ້້�ຕັັດ ຕະລາງລມຸ່ ນ:້ີ ເຫດການ ລັກສະນະຂອງຜູ້ບໍລິໂພກ ເຫດຜົນ ດີ ບດໍ່ ີ ໄດ້ປຽບທຽບສນິ ຄາ້ ໃສກ່ ັບລາຄາ ທາ້ ວຄໍາຊເ້ື ສອື້ ຍ້ອນເນອ້ື ແພດີ, ລາຄາບແ່ໍ ພງ.  ແລວ້ ເຫນັ ວ່າມີຄວາມເໝາະສົມ ນາງສີ ຊອ້ື າຫານສາໍ ເລດັ ຮບູ ຈາກຜຜູ້ ະລິດທີມ່ ີ . ........................................ ຄຸນນະພາບ, ມເີ ຄອ່ື ງໝາຍຮບັ ຮອງຢາ່ ງດີ. ........................................ ........................................ ທ້າວສາ ຊືໂ້ ທລະສັບທີເ່ ນ້ນັ ຄວາມງາມ, ........................................ ລາຄາແພງ ແລະ ມີຈໍານວນຈາໍ ກັດ. ........................................ ນາງແພງຊ້ສື ະບຍູ ອ້ ນຜຜູ້ ະລິດໂຄສະນາວາ່ ໃຊ້ ........................................ ແລວ້ ຜວິ ຂາວພາຍໃນຄັ້ງດຽວ. ........................................ ........................................ 2) ນກັ ຮຽນແຕລ່ ະຄນົ ຂຽນແຜນໃນການຊສ້ື ນິ ຄາ້ . 3) ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນສະຫບຸຼ ກຽ່ ວກບັ ແຜນການຊສ້ື ນິ ຄາ້ ທ່ີ ........................................ ........................................ ນກັ ຮຽນຂຽນ. ........................................ ........................................ ໑໒໑ 121 TG SS 28.4.2023.indb 121 03/05/2023 10:43:38

ຄາໍ ຕອບ 28 ເຫດການ ລກັ ສະນະຂອງຜູ້ ເຫດຜົນ ບໍລໂິ ພກ ທ້າວຄາໍ ຊື້ເສ້ືອຍ້ອນເນອື້ ແພດ,ີ ລາຄາບ່ໍແພງ. ໄດ້ປຽບທຽບສນິ ຄາ້ ໃສກ່ ັບລາຄາ ດີ ບດ່ໍ ີ ແລວ້ ເຫນັ ວາ່ ມຄີ ວາມເໝາະສົມ  ນາງສີ ຊອ້ື າຫານສາໍ ເລດັ ຮບູ ຈາກຜ້ຜູ ະລິດທມ່ີ ີຄນຸ ນະພາບ,  ການປຽບທຽບສນິ ຄາ້ ມເີ ຄອ່ື ງໝາຍ ມີເຄອື່ ງໝາຍຮບັ ຮອງຢ່າງດີ. ຮອງຮບັ ແລະ ຜາ່ ນ ອ.ຍ ເຫນັ ວາ່ ມີ ເຄອ່ື ງໝາຍຮບັ ຮອງ ທາ້ ວສາ ຊ້ໂື ທລະສັບທເ່ີ ນັນ້ ຄວາມງາມ, ລາຄາແພງ ແລະ ມຈີ ໍານວນຈາໍ ກດັ . ຖາ້ ປຽບທຽບກບັ ລາຄາແມນ່ ບ່ໍເໝາະ  ສົມເນນັ້ ແຕຄ່ ວາມແພງ. ສະນັ້ນເຮົາ ນາງແພງຊສື້ ະບຍູ ້ອນຜຜູ້ ະລິດໂຄສະນາວ່າໃຊ້ແລວ້ ຜວິ ຂາວພາຍໃນຄງັ້ ດຽວ. ຄວນເລອື ກລາຄາພໍດີ ແລະ ມຄີ ນຸ ນະ ພາບ ການໂຄສະນາເກນີ ຄວາມເປນັ ຈງິ  ແລະ ສງິ່ ຂອງບ່ໄໍ ດມ້ ເີ ຄອື່ ງໝາຍ ຮບັ ຮອງຄຸນ ນະພາບ ການວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜົນ 2) ນກັ ຮຽນອາສາສະໝກັ ຕອບຕາມຄວາມເຂາ້ົ ໃຈຂອງ - ຄູູສັັງເກດການຕອບຄໍໍາຖາມຂອງນັກັ ຮຽນແຕ່່ ຕນົ ເອງ. ລະກຸ່່�ມວ່່າ ຖືືກຕ້້ອງ ຫຼືື� ບໍ່່�? 3) ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນຮວ່ ມກນັ ສະຫບຸຼ ກຽ່ ວກບັ ເຫດຜນົ ຂອງ - ຄູູແນະນໍາໍ ແລະ ຊ່ວ່ ຍເຫຼືື�ອນັັກຮຽນກຸ່່�ມທີ່່�ຍັັງບໍ່່� ການເລອື ກ. ເຂົ້້�າໃຈ. ຂັ້�້ນຈັັດກິິດຈະກຳຳ�ການຮຽນ (20 ນາທີີ) ຂັ້ນ�້ ສະຫຼຸ�ຸ ບ (5 ນາທີີ) 2. ສົົນທະນາຖາມ-ຕອບ 1. ຄຮູ ່ວມກບັ ນັກຮຽນສະຫບຼຸ ກຽ່ ວກບັ ບົດບາດຂອງຜູຜ້ ະ ລິດ ແລະ ຜບູ້ ລໍ ໂິ ພກ. 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນແຕລ່ ະຄນົ ອາ່ ນເນອ້ື ໃນບດົ ຮຽນຂທ້ໍ ີ 2 ແລວ້ 2. ຄູແນະນາໍ ໃຫນ້ ກັ ຮຽນອ່ານບດົ ຮຽນຂໍຕ້ ໄ່ໍ ປ. ຖາມວາ່ : ຊົ່ວ່� ໂມງທີີ 2 - ເປັນັ ຫຍັັງຈຶ່່�ງຕ້້ອງມີີວິທິ ີໃີ ນການເລືອື ກຊື້້�ສິນິ ຄ້າ້ ? - ການເລືອື ກຊື້້�ສິນິ ຄ້າ້ ໃຫ້ຖ້ ືກື ວິທິ ີມີ ີຜີ ົນົ ປະໂຫຍດແນວໃດ? ຂັ້ນ�້ ນໍາໍ ເຂົ້້�າສູ່່�ບົດົ ຮຽນ (5 ນາທີີ) - ນັກັ ຮຽນຄວນວາງແຜນການຊື້້�ແນວໃດ? 1. ລະດົມົ ສະໝອງ - ຍ້້ອນຫຍັັງຈຶ່່�ງຕ້ອ້ ງເລືືອກຊື້້�ສິິນຄ້້າທີ່່�ມີປີ ະໂຫຍດຫຼາຼ ຍ 1) ຄຍູ ກົ ໝາກປມຸ ເປາ້ົ ແລະ ປມ້ຶ ຂຽນຂນ້ຶ ແລວ້ ຖາມວາ່ : ກວ່າ່ 1 ຢ່່າງ? - ສິ່່�ງທີ່່�ຄູູຍົກົ ຂຶ້້�ນມານີ້້�ແມ່ນ່ ຫຍັງັ ? 2) ນກັ ຮຽນອາສາສະໝກັ ຕອບຄາໍ ຖາມ. - ນັກັ ຮຽນຈະເລືອື ກເອົາົ ອັນັ ໃດລະຫວ່່າງສອງຢ່່າງນີ້້�? 3) ຄສູ ະຫບຸຼ ຄາໍ ຕອບຮວ່ ມກບັ ນກັ ຮຽນ ເຊນ່ັ : ຍ້ອ້ ນຫຍັງັ ? - ປັັດຈຸຸບັນັ ສິນິ ຄ້າ້ ແມ່່ນມີຈີ ໍາໍ ນວນຫຼວຼ ງຫຼຼາຍ, ມີທີ ັັງສິນິ ຄ້າ້ ທີ່່�ມີຄີ ຸນຸ ນະພາບ ແລະ ບໍ່່�ມີີຄຸຸນນະພາບ, ເຄື່່�ອງໃຊ້້ ຈໍາໍ ເປັັນ ແລະ ຟຸຸມເຟືອື ຍ. - ເພື່່�ອຫຼຸຸ�ດຜ່ອ່ ນການໃຊ້້ຈ່າ່ ຍເງິິນໂດຍບໍ່່�ຈໍໍາເປັນັ . 122 ໑໒໒ TG SS 28.4.2023.indb 122 03/05/2023 10:43:38

- ວາງແຜນການຊື້້�ຢ່າ່ ງຮອບຄອບ ເຊັ່່�ນ: ຈະຜະລິດິ ຫຍັງັ , ການວດັ ແລະ ປະເມີນຜົນ 28 ໃຊ້ຊ້ ັບັ ພະຍາກອນຊະນິດິ ໃດ, ປະລິມິ ານເທົ່່�າໃດເປັນັ - ຄູສູ ັງັ ເກດການຕອບຄໍາໍ ຖາມຂອງນັກັ ຮຽນແຕ່ລ່ ະ ຕົ້້�ນ. ຄູ່່�ວ່່າ ຖືືກຕ້້ອງ ຫຼືື� ບໍ່່�? - ເພື່່�ອຫຼຸຸ�ດປະລິິມານການຊື້້�, ປະຢັັດເງິນິ ຊຶ່່�ງສິິນຄ້າ້ ນັ້້�ນ - ຄູນູ ໍາໍ ໃຊ້້ເກນການປະເມີີນແບບຣູບູ ຣິກິ ເພື່່�ອໃຫ້້ ຕ້ອ້ ງສາມາດນໍໍາມາໃຊ້ຊ້ ໍ້້�າ, ສ້້ອມແປງ ແລະ ປ່່ຽນສະ ພາບແລ້ວ້ ນໍໍາມາໃຊ້ໃ້ ໝ່.່ ຄະແນນນັກັ ຮຽນ. ຂັ້້�ນຝຶຶກປະຕິບິ ັດັ ແລະ ນຳຳ�ໃຊ້້ (15 ນາທີ)ີ ຂັ້ນ�້ ສະຫຼຸ�ຸ ບ (5 ນາທີ)ີ 3. ສະເໜີີວິິທີກີ ານເລືືອກຊື້ສ�້ ິິນຄ້້າຢ່າ່ ງຄຸ້້ມ� ຄ່່າ 1. ຄູຮວ່ ມກບັ ນກັ ຮຽນສະຫຸຼບກ່ຽວກັບການເລືອກຊ້ື ສິນຄ້າ ແລະ ນໍາໃຊຊ້ ັບພະຍາກອນແບບຍືນຍງົ . 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນແຕລ່ ະຄນົ ວາງແຜນໃນການຊສ້ື ນິ ຄາ້ ໂດຍ ຂຽນຊສ່ື ນິ ຄາ້ ທຕ່ີ ນົ ຕອ້ ງການຊມ້ື າ 1 ຢາ່ ງແລວ້ ຂຽນຕມ່ື 2. ຄູແນະນໍາໃຫນ້ ັກຮຽນອາ່ ນບດົ ຮຽນບດົ ຕ່ໄໍ ປ. ໃສຮ່ າ່ ງລມຸ່ ນ:້ີ - ສິນິ ຄ້້າທີ່່�ຈະເລືອື ກຊື້້�ແມ່ນ່ .................................. ................................................................... - ເຫດຜົນົ ທີ່່�ເລືືອກຊື້້�ແມ່່ນ..................................... .................................................................... - ວິິທີີໃນການເລືືອກຊື້້�ແມ່ນ່ .................................. ................................................................... - ຜົົນດີຂີ ອງການເລືອື ກໃຊ້້ວິທິ ີນີ ີ້້�ແມ່່ນ...................... .................................................................... - ວິິທີນີ ີ້້�ສາມາດນໍໍາໄປໃຊ້ເ້ ລືອື ກຊື້້�ສິິນຄ້້າໃດແດ່່?........ .................................................................... .................................................................... 2) ນກັ ຮຽນແຕລ່ ະຄນົ ຂຽນແຜນໃນການຊສ້ື ນິ ຄາ້ . 3) ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນສະຫບຸຼ ຮວ່ ມກນັ ກຽ່ ວກບັ ແຜນການຊ້ື ສນິ ຄາ້ ທນ່ີ ກັ ຮຽນຂຽນ. ຄາໍ ຕອບ - ສິິນຄ້້າທີ່່�ຈະເລືອື ກຊື້້�ແມ່່ນ ໝີ່່ສ� ໍາໍ ເລັັດຮູູບ. - ເຫດຜົນົ ທີ່່�ເລືືອກຊື້້�ແມ່ນ່ ເພື່່ອ� ເອົົາມາກິິນ. - ວິທິ ີໃີ ນການເລືືອກຊື້້�ແມ່ນ່ ຕ້້ອງກວດເບິ່່�ງວັນັ ທີີຜະລິິດ ແລະ ວັັນໝົດົ ອາຍຸ.ຸ - ຜົນົ ດີຂີ ອງການເລືືອກໃຊ້ວ້ ິິທີີນີ້້�ແມ່ນ່ ໄດ້້ສິນິ ຄ້້າທີ່່�ມີີ ຄຸນຸ ນະພາບດີີ, ບໍ່່�ເສຍຄຸນຸ . - ວິິທີີນີ້້�ສາມາດນໍໍາໄປໃຊ້້ເລືືອກຊື້້�ສິິນຄ້້າໃດແດ່່? ວິທິ ີີ ເລືືອກຊື້້�ສິິນຄ້້າມີີຫຼຼາຍປະເພດເປັນັ ຕົ້້ນ� ແມ່່ນສິນິ ຄ້້າ ສໍາໍ ເລັດັ ຮູູບຕ່່າງໆ. ໑໒໓ 123 TG SS 28.4.2023.indb 123 03/05/2023 10:43:38

ບົດົ ທີີ 29 ຊັບັ ພະຍາກອນກັັບເສດຖະກິິດຊຸມຸ ຊົົນ ເວລາ 2 ຊົ່່ວ� ໂມງ 29 I. ຈຸຸດປະສົົງ III. ເນື້ອ�້ ໃນຕົ້ນ�້ ຕໍໍ 1. ບົດບາດຂອງຜູ້ຜະລດິ ແລະ ຜ້ບຸ ໍລິໂພກ. ໃຫ້້ນັັກຮຽນສາມາດ: 2. ການສາ້ ງເສດຖະກດິ ໃນຊຸມຊນົ . 1. ຈາໍ ແນກຄວາມໝາຍ ແລະ ປະເພດຂອງຊບັ ພະ IV. ສື່່�ການຮຽນການສອນ ຍາກອນ. 1. ປ້ຶມແບບຮຽນ ແລະ ຄມູ່ ືຄວູ ິຊາສັງຄົມສຶກສາ 2. ອະທິບາຍການສາ້ ງເສດຖະກດິ ແຫ່ງຊາດຕາມ ຂັ້ນ ປ.5. 2. ຮູບຄົນ, ເຄື່ອງຈກັ , ຄອມພິວເຕ.ີ ທດິ ການພັດທະນາແບບຍືນຍົງ. 3. ເຈຍ້ ສາໍ ລັບຂຽນຄາໍ ຕອບ. 3. ຍົກຕວົ ຢ່າງບາງຜະລດິ ຕະພັນທ່ີສາໍ ຄນັ ໃນ ທອ້ ງຖນ່ິ ຂອງຕນົ ເອງ. II. ການວັດັ ແລະ ປະເມີນີ ຜົນົ V. ກິິດຈະກໍໍາການຮຽນການສອນ ສງັ ເກດ, ຕິດຕາມ ແລະ ໃຫກ້ ານຊວ່ ຍເຫືຼອນັກ ຊົ່່ວ� ໂມງທີີ 1 ຮຽນກວດສອບຄວາມຖືກຕອ້ ງໃນເວລາຕອບຄາໍ ຖາມ ແລະ ເຮັດກດິ ຈະກໍາ. ຂັ້�້ນນໍາໍ ເຂົ້້�າສູ່ບ�່ ົົດຮຽນ (5 ນາທີີ) ນາໍ ໃຊເ້ ກນການໃຫຄ້ ະແນນລມຸ່ ນີ້ເພ່ືອປະເມີນ 1. ລະດົມົ ສະໝອງ ນັກຮຽນ. 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນສງັ ເກດຮບູ ຄນົ , ເຄອ່ື ງຈກັ , ຄອມພວິ ເຕີ ເທອ່ື ລະຮບູ ແລວ້ ຖາມວາ່ : ຄະແນນ ຍົ ກ ຕົ ວ ຢ່ າ ງ ບ າ ງ ຜ ະ ລິ ດ ຕ ະ ພັ ນ ທ່ີ ສໍ າ - ນັກັ ຮຽນຮູ້້�ບໍ່່�ວ່າ່ ຮູບູ ທີ່່�ນີ້້�ແມ່ນ່ ຮູູບຫຍັັງ? ຄັນໃນທ້ອງຖ່ິນຂອງຕົນເອງດ້ວຍການ - ບັນັ ດາສິ່່�ງເຫຼົ່�ານີ້້�ແມ່ນ່ ຊັບັ ພະຍາກອນບໍ່່�? ແມ່ນ່ ຊັບັ ພະ ບອກຊ່ືຜະລິດຕະພັນ, ຈດຸ ປະສງົ ຂອງ ຍາກອນປະເພດໃດ? ການຜະລດິ , ວທິ ີການສົງ່ ເສີມການຜະ 2) ນກັ ຮຽນອາສາສະໝກັ ຕອບຕາມຄວາມເຂາ້ົ ໃຈຂອງຕນົ ລດິ , ການປະກອບສວ່ ນຂອງນກັ ຮຽນໃນ ເອງ. ການຜະລິດໄດ.້ 3) ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນຮວ່ ມກນັ ສະຫບຸຼ ກຽ່ ວກບັ ຮບູ ພາບ. ບອກຊ່ືຜະລິດຕະພັນ, ຈຸດປະສງົ ຂອງ ຂັ້ນ�້ ຈັັດກິິດຈະກຳຳ�ການຮຽນ (20 ນາທີ)ີ 3 ການຜະລດິ , ວິທກີ ານສງ່ົ ເສີມການຜະ 2. ຄົ້�ນ້ ຄວ້າ້ ເປັັນຄູ່�່ ລດິ , ການປະກອບສວ່ ນຂອງນກັ ຮຽນໃນ 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນຈບັ ຄກ່ ນັ . ຈາກນນ້ັ , ໃຫນ້ ກັ ຮຽນອາ່ ນບດົ ຮຽນຂທ້ໍ ີ 1 ແລວ້ ຖາມວາ່ : ການຜະລິດໄດ້. - ຊັບັ ພະຍາກອນໝາຍເຖິິງຫຍັງັ ? - ຊັັບພະຍາກອນມີຈີ ັກັ ປະເພດ? ປະເພດໃດແດ່່? ບອກຊື່ຜະລດິ ຕະພນັ , ຈຸດປະສງົ ຂອງ - ຈົ່່�ງຍົກົ ຕົວົ ຢ່່າງຊັບັ ພະຍາກອນແຕ່ລ່ ະປະເພດ. 2 ການຜະລດິ , ວທິ ີການສງົ່ ເສີມການຜະ - ຍ້ອ້ ນຫຍັງັ ຈຶ່່�ງຕ້ອ້ ງຮູ້້�ຈັກັ ວິທິ ີນີ ໍາໍ ໃຊ້ຊ້ ັບັ ພະຍາກອນຢ່າ່ ງ ຄຸ້້�ມຄ່່າ? ລດິ ໄດ.້ 2) ນກັ ຮຽນແຕລ່ ະຄຄູ່ ນ້ົ ຄວາ້ ແລວ້ ຂຽນຄາໍ ຕອບໃສເ່ ຈຍ້ . 3) ຕາງໜາ້ ນກັ ຮຽນ 5-6 ຄຂູ່ ນ້ຶ ຕອບຄາໍ ຖາມ. 1 ບອກຊື່ຜະລິດຕະພັນ, ຈດຸ ປະສງົ ຂອງ ການຜະລດິ ໄດ້. ໑໒໔ 0 ບ່ໍໄດ້ເຂ້ົາຮ່ວມການປະເມີນເນ່ືອງຈາກ ຂາດໂຮງຮຽນ. 124 TG SS 28.4.2023.indb 124 03/05/2023 10:43:38

4) ຄສູ ະຫບຸຼ ຄາໍ ຕອບຮວ່ ມກບັ ນກັ ຮຽນ ເຊນ່ັ : ແຕ່່ລະເສັ້້�ນລົົງ 1 ຊັງັ ຕີີ ແລ້້ວເອົາົ ຢາງບ້ວ້ ງມາຮັັດ 29 - ຊັັບພະຍາກອນໝາຍເຖິິງສິ່່�ງຕ່່າງໆມີີທັງັ ເກີີດຂຶ້້�ນເອງ ໃສ່່ຕຸຸກນໍ້້�າໃຫ້້ພຽງແອວຕຸກຸ ຈາກນັ້້�ນ, ເອົົາເສັ້້�ນທີ່່�ພັັບ ຕາມທໍໍາມະຊາດ ແລະ ມະນຸຸດສ້້າງຂຶ້້�ນ. ປາຍລົງົ ມາສອດໃສ່່ຢາງບ້ວ້ ງ. - ຊັັບພະຍາກອນມີີ 2 ປະເພດຄືື: ຊັັບພະຍາກອນມະ - ຜົນົ ໄດ້້ຮັບັ : ໄດ້ໂ້ ຖດອກໄມ້້ ໂດຍບໍ່່ຈ� ໍໍາເປັນັ ຕ້້ອງຊື້�້ໂຖ ນຸດຸ ແລະ ຊັບັ ພະຍາກອນທີ່່�ບໍ່່�ແມ່ນ່ ມະນຸຸດ. ດອກໄມ້້. - ຕົວົ ຢ່າ່ ງ: ຊັບັ ພະຍາກອນມະນຸດຸ ແມ່ນ່ ຄົນົ ຫຼືື� ຜູ້້�ປະກອບ - ວິທິ ີກີ ານເຜີຍີ ແຜ່ເ່ ພື່່�ອໃຫ້ຜຸູ້້້��ອື່່�ນເຮັດັ ຕາມ: ຄົນົ ໃນຄອບ ການ ແລະ ຊັບັ ພະຍາກອນທີ່່�ບໍ່່�ແມ່ນ່ ມະນຸດຸ ແມ່ນ່ ເຄື່່�ອງ ຄົວົ ຕ້້ອງເອົົາກະຕຸກຸ ນໍ້້�າທີ່່ບ� ໍ່່�ໃຊ້ແ້ ລ້້ວມາຜະລິິດຄືືນ. ຈັກັ , ຄອມພິິວເຕີ,ີ ເຄື່່�ອງໃຊ້ຕ້ ່່າງໆ, ອາກາດ, ແສງຕາ ເວັັນ, ປ່າ່ ໄມ້້, ແຮ່່ທາດ, ນໍ້້�າມັນັ ເປັັນຕົ້້�ນ. ການວດັ ແລະ ປະເມີນຜນົ - ຍ້້ອນວ່່າມີີຂໍ້້�ຈໍໍາກັດັ ໃນການຂຸດຸ ຄົ້້�ນ, ນໍໍາໃຊ້,້ ທົດົ ແທນ - ຄູສູ ັງັ ເກດການຕອບຄໍາໍ ຖາມຂອງນັກັ ຮຽນແຕ່ລ່ ະ ແລະ ເພື່່�ອນໍາໍ ໃຊ້ຊ້ ັັບພະຍາກອນໃຫ້ໄ້ ດ້ປ້ ະໂຫຍດສູງູ ສຸດຸ ແລະ ຮັບັ ປະກັັນຮັກັ ສາໄວ້ໃ້ ຊ້ຍ້ າວນານ. ຄູ່່�ວ່າ່ ຖືືກຕ້ອ້ ງ ຫຼືື� ບໍ່່�? - ຄູູແນະນໍາໍ ແລະ ຊ່່ວຍເຫຼືື�ອນັກັ ຮຽນຄູ່່�ທີ່່�ຍັັງບໍ່່�ເຂົ້້�າ ຂັ້້�ນຝຶຶກປະຕິິບັດັ ແລະ ນຳຳ�ໃຊ້້ (15 ນາທີີ) ໃຈ. 3. ຂຽນແຜນງານ ຂັ້້�ນສະຫຼຸ�ຸ ບ (5 ນາທີ)ີ 1) ຄນູ ກັ ຮຽນແຕລ່ ະຄຂູ່ ຽນແຜນການນາໍ ໃຊຊ້ ບັ ພະຍາ ກອນທມ່ີ ໃີ ຫກ້ ມຸ້ ຄາ່ ທສ່ີ ດຸ ຕາມຮາ່ ງລມຸ່ ນ:້ີ 1. ຄຮູ ວ່ ມກັບນັກຮຽນສະຫບຼຸ ກ່ຽວກບັ ຊບັ ພະຍາກອນ. 2. ຄແູ ນະນາໍ ໃຫນ້ ັກຮຽນອາ່ ນບດົ ຮຽນຂ້ຕໍ ່ໄໍ ປ. - ຊື່່�ກຸ່່�ມ:....................................................... - ຊື່່�ແຜນງານ: ................................................ ຊົ່່�ວໂມງທີີ 2 - ຂັ້້�ນຕອນການປະຕິບິ ັັດງານ:............................... ຂັ້້�ນນໍໍາເຂົ້້�າສູ່ບ�່ ົົດຮຽນ (5 ນາທີີ) .................................................................... ..................................................................... 1. ລະດົົມສະໝອງ ...................................................................... .... 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນສງັ ເກດຮບູ ໃນປມ້ຶ ແບບຮຽນ ເທອ່ື ລະຮບູ - ຜົົນໄດ້ຮ້ ັັບ:..................................................... ແລວ້ ຖາມວາ່ : ................................................................... .................................................................... - ນີ້້�ແມ່ນ່ ຫຍັັງ? - ວິິທີກີ ານເຜີີຍແຜ່່ເພື່່�ອໃຫ້້ຜຸູ້້��ອື່່�ນເຮັດັ ຕາມ:............... - ບັັນດາຮູູບເຫຼົ່�ານີ້້�ສະແດງເຖິງິ ຫຍັງັ ? .................................................................... 2) ນກັ ຮຽນອາສາສະໝກັ ຕອບຕາມຄວາມເຂາ້ົ ໃຈຂອງ ................................................................... 2) ຕາງໜາ້ ນກັ ຮຽນ 2-3 ຄອູ່ າ່ ນແຜນການນາໍ ໃຊຊ້ ບັ ພະ ຕນົ ເອງ. ຍາກອນທມ່ີ ໃີ ຫກ້ ມຸ້ ຄາ່ ໃຫຄ້ ອູ່ ນ່ື ຟງັ . 3) ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນຮວ່ ມກນັ ສະຫບຸຼ . 3) ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນສະຫບຸຼ ກຽ່ ວກບັ ແຜນການນາໍ ໃຊຊ້ ບັ ພະຍາກອນທມ່ີ ໃີ ຫກ້ ມຸ້ ຄາ່ ຮວ່ ມກນັ . ຂັ້້�ນຈັດັ ກິດິ ຈະກຳຳ�ການຮຽນ (20 ນາທີ)ີ ຄໍາຕອບ 2. ຄົ້້�ນຄວ້້າເປັັນກຸ່່ມ� - ຊື່່�ກຸ່່�ມ: 2. - ຊື່່�ແຜນງານ: ການນໍາໍ ໃຊ້ປ້ ຣາສະຕິກິ (ຕຸຸກນໍ້້�າ) 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນແຕລ່ ະກມຸ່ ອາ່ ນເນອ້ື ໃນບດົ ຮຽນຂທ້ໍ ີ 2 ແລວ້ - ຂັ້້�ນຕອນການປະຕິບິ ັັດງານ: ເອົາົ ຕຸກຸ ນໍ້້�າດື່່ມ� ທຸກຸ ຖາມວາ່ : ຊະນິິດທີ່່ໃ� ຊ້້ແລ້້ວມາຕັດັ ເຄິ່່�ງ, ຈາກນັ້້�ນ, ຕັດັ ໃຫ້້ເປັັນ - ເງື່�ອນໄຂທີ່່�ອໍາໍ ນວຍໃນການປະກອບອາຊີບີ ຂອງປະຊາ ເສັ້້�ນຕາມຄວາມເໝາະສົົມ, ຕໍ່່�ມາໃຫ້ພ້ ັບັ ປາຍຂອງ ຊົນົ ລາວແມ່ນ່ ຫຍັງັ ? - ພັກັ ແລະ ລັັດຖະບານ ສປປ ລາວ ໄດ້ສ້ ້າ້ ງເສດຖະກິິດ ແຫ່ງ່ ຊາດ ຕາມທິດິ ໃດ? - ດ້າ້ ນກະສິກິ ໍາໍ ໄດ້ຊ້ ຸກຸ ຍູ້້�ສົ່່�ງເສີມີ ການຜະລິດິ ແບບໃດ? - ດ້້ານອຸດຸ ສາຫະກໍໍາໄດ້ພ້ ັດັ ທະນາຂະແໜງການໃດ? ໑໒໕ 125 TG SS 28.4.2023.indb 125 03/05/2023 10:43:38

2) ນກັ ຮຽນແຕລ່ ະກມຸ່ ອາສາສະໝກັ ຕອບຄາໍ ຖາມ. - ຄົນົ ໃນທ້້ອງຖິ່່�ນມີີວິທິ ີີການສົ່່�ງເສີມີ ແນວໃດເພື່່�ອໃຫ້້ 3) ຄສູ ະຫບຸຼ ຄາໍ ຕອບຮວ່ ມກບັ ນກັ ຮຽນ ເຊນ່ັ : ການຜະລິດິ ມີີຄວາມຍືນື ຍົງົ ? ສອນໃຫ້້ລູູກຫຼຼານຮູ້້�ວິິ ທີກີ ານຕໍ່່າ� ຫູູກໃນທ້້ອງຖິ່່�ນ ແລະ ສົ່່ງ� ສູ່່ຕ� ະຫຼຼາດເພື່່ອ� 29 - ມີທີ ່່າແຮງທາງດ້້ານຊັັບພະຍາກອນ ທັງັ ມີຊີ ັບັ ພະຍາ ຂາຍເປັັນສິິນຄ້້າ. ກອນທໍາໍ ມະຊາດທີ່່�ອຸຸດົມົ ສົົມບູນູ . - ສ້າ້ ງເສດຖະກິດິ ແຫ່ງ່ ຊາດໃຫ້ຂ້ ະຫຍາຍຕົວົ ໄປຕາມ - ນັັກຮຽນຈະປະກອບສ່່ວນໃນການສົ່່�ງເສີມີ ການ ທິດິ ພັດັ ທະນາແບບຍືນື ຍົງົ . ຜະລິິດແນວໃດ? ຊັກັ ຊວນໝູ່ຄ�່ ູ່ໃ່� ຫ້ມ້ າຮຽນຮູ້້�ວິທິ ີກີ ານ - ຊຸກຸ ຍູ້້�ສົ່່�ງເສີມີ ການຜະລິດິ ແບບຄອບຄົວົ , ແບບຟາມ, ຕໍ່່າ� ຫູູກ, ຊົມົ ໃຊ້ຜ້ ະລິດິ ຕະພັນັ ໃນທ້ອ້ ງຖິ່່ນ� ຂອງຕົນົ ເອງ. ແບບຮ່ວ່ ມມື,ື ແບບສະຫະກອນ ແລະ ແບບນິຄິ ົມົ ກະ ເສດອຸດຸ ສາຫະກໍາໍ ໃນແຕ່ລ່ ະເຂດ, ແຕ່ລ່ ະບໍລໍ ິເິ ວນຢ່າ່ ງ ການວດັ ແລະ ປະເມີນຜົນ ເໝາະສົມົ . - ຄູສູ ັງັ ເກດການຕອບຄໍາໍ ຖາມຂອງນັກັ ຮຽນແຕ່ລ່ ະ - ພັດັ ທະນາຂະແໜງການທີ່່�ເປັນັ ທ່າ່ ແຮງເປັນັ ຕົ້້�ນແມ່ນ່ ອຸດຸ ສາຫະກໍາໍ ພະລັງັ ງານນໍ້້�າ, ຜະລິດິ ເຄື່່�ອງມືກື ະສິກິ ໍາໍ , ຄູ່່�ວ່າ່ ຖືືກຕ້້ອງ ຫຼືື� ບໍ່່�? ປຸງຸ ແຕ່ງ່ , ທ່ອ່ ງທ່ຽ່ ວ ແລະ ອື່່�ນໆ. ສ້າ້ ງເສດຖະກິດິ ພູມູ - ຄູູນໍາໍ ໃຊ້ເ້ ກນການປະເມີນີ ແບບຣູບູ ຣິິກເພື່່�ອໃຫ້້ ປັນັ ຍາ, ສີຂີ ຽວ, ເປັນັ ມິດິ ກັບັ ສິ່່�ງແວດລ້ອ້ ມ, ຍືນື ຍົງົ ແລະ ສາມາດເຊື່່�ອມໂຍງກັບັ ພາກພື້້�ນ ແລະ ສາກົນົ . ຄະແນນນັກັ ຮຽນ. ຂັ້�້ນຝຶກຶ ປະຕິບິ ັັດ ແລະ ນຳຳ�ໃຊ້້ (15 ນາທີີ) ຂັ້ນ�້ ສະຫຼຸ�ຸ ບ (5 ນາທີ)ີ 1. ຄຮູ ວ່ ມກບັ ນກັ ຮຽນສະຫຸຼບກຽ່ ວກບັ ການການສ້າງ 3. ສະເໜີວີ ິິທີີການນໍໍາໃຊ້້ຊັບັ ພະຍາກອນຢ່່າງຮູ້້�ຄຸນຸ ຄ່່າ ເສດຖະກດິ ໃນຊມຸ ຊົນ. 2. ຄສູ ະຫຸຼບກຽ່ ວກບັ ວິຊາສັງຄົມສຶກສາຂັ້ນປ.5. 1) ຄໃູ ຫນ້ ກັ ຮຽນແຕລ່ ະກມຸ່ ຂຽນຊຜ່ື ະລດິ ຕະພນັ ທສ່ີ າໍ ຄນັ ໃນທອ້ ງຖນ່ິ ຕນົ ມາ 1 ຢາ່ ງ ແລວ້ ຕອບຄາໍ ຖາມຕາມ ຮາ່ ງລມຸ່ ນ:້ີ - ຊື່່�ຜະລິດິ ຕະພັັນທີ່່�ສໍາໍ ຄັັນແມ່ນ່ ............................. ................................................................... - ຄົນົ ໃນທ້ອ້ ງຖິ່່�ນຜະລິິດເພື່່�ອ................................. ................................................................... - ຄົນົ ໃນທ້ອ້ ງຖິ່່�ນມີວີ ິທິ ີກີ ານສົ່່�ງເສີີມແນວໃດເພື່່�ອໃຫ້້ ການຜະລິດິ ມີີຄວາມຍືືນຍົົງ?.............................. .................................................................... ................................................................... - ນັັກຮຽນຈະປະກອບສ່ວ່ ນໃນການສົ່່�ງເສີີມການ ຜະລິິດແນວໃດ?............................................... ...................................................................... ...................................................................... 2) ນກັ ຮຽນແຕລ່ ະກມຸ່ ເອາົ ແຜນງານສະຫບັຼ ກບັ ກມຸ່ ອນ່ື ເພອ່ື ກວດ. 3) ຄູ ແລະ ນກັ ຮຽນສະຫບຸຼ ຄາໍ ຕອບຮວ່ ມກນັ . ຄາໍ ຕອບ - ຊື່່�ຜະລິດິ ຕະພັັນທີ່່�ສໍາໍ ຄັນັ ແມ່ນ່ ສິ້້�ນຝ້້າຍ. - ຄົນົ ໃນທ້້ອງຖິ່່�ນຜະລິດິ ເພື່່�ອ ນຸ່່�ງເອງ ແລະ ເປັນັ ອາຊີີບ ເສີີມ. 126 ໑໒໖ TG SS 28.4.2023.indb 126 03/05/2023 10:43:39

ສະໜັບສະໜນູ ກ​ ານສ້າງຕ້ົນສະບບັ ໂດຍ ງບົ ປະມານແຫ່ງລດັ ສະໜັບສະໜນູ ກ​ ານພິມໂດຍ ພິມທີ່ ໂຮງພິມສສີ ະຫວາດ, ຈາໍ ນວນ 126,359 ຫວົ , ຂະໜ​ າດ 21x29,7 ຊມ ຕາມທ​ ະບ​ ຽນພ​ ິມ 141/ວພຈ03042023 ISBN 978-9932-16-084-6 ສະຫງວນລຂິ ະສິດ ແຈກຢາຍລ້າ