ພາສາລາວ ປຶ້ມແບບຮຽນ ປ.5 2023

7 ສົມົ ທຽບຈົດົ ໝາຍທາງການ ແລະ ຈົດົ ໝາຍສ່່ວນຕົວົ ຄໍໍາສັບັ ແລະ ວະລີີໃໝ່່ ຈົດໝາຍທາງການ ແລະ ຈົດໝາຍສວ່ ນຕວົ ຈົງ່ ສົມທຽບລະຫວ່າງຄໍາຂ້ນຶ ຕນົ້ ແລະ ຄາໍ ລງົ ທາ້ ຍຂອງຈດົ ໝາຍທາງການ ແລະ ສ່ວນຕວົ ທາງການ ຄາໍ ຂນຶ້ ຕົນ້ ຄາໍ ລງົ ທ້າຍ ສ່ວນຕົວ: ຮຽນ: ຄະນະອາໍ ນວຍການໂຮງຮຽນ ຮຽນມາດ້ວຍຄວາມນບັ ຖຢື າ່ ງສູງ ບົວບານເພອື່ ນຮກັ ທຄ່ີ ິດເຖງິ ດວ້ ຍຄວາມຮັກແພງ ຈົດໝາຍທາງການ: 2023 RIES Copyright © ສາທາລະນະລດັ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊນົ ລາວ ສນັ ຕພິ າບ ເອກະລາດ ປະຊາທປິ ະໄຕ ເອກະພາບ ວດັ ທະນາຖາວອນ ເມອື ງສສີ ັດຕະນາກ 14 ໂຮງຮຽນປະຖົມສົມບນູ ທົ່ງກາງ ເລກທີ 716/ປທກ ນະຄອນຫວຼ ງວຽງຈນັ , ວນັ ທີ 12 ທນັ ວາ 2022 ຈດົ ໝາຍທາງການ ຮຽນ: ທ່ານຜປູ້ ກົ ຄອງນັກຮຽນ ເລອ່ື ງ: ຂອໍ ະນຍຸ າດຜປູ້ ກົ ຄອງ ເພອ່ື ເຄອ່ື ນໄຫວກດິ ຈະກາໍ ຂອງອງົ ການຈດັ ຕງ້ັ ມະຫາຊນົ ອງີ ຕາມກອງປະຊມຸ ຂອງອງົ ການຈດັ ຕງ້ັ ເຍາົ ວະຊນົ ເພອ່ື ປກຶ ສາຫາລກື ຽ່ ວກບັ ການເຄອ່ື ນ ໄຫວກດິ ຈະກາໍ ຂອງເຍາົ ວະຊນົ . ຜອູ້ າໍ ນວຍການໂຮງຮຽນປະຖມົ ທງ່ົ ກາງ ມຈີ ດຸ ປະສງົ ຂອໍ ະນຍຸ າດໃຫລ້ ກູ ຂອງທາ່ ນເຄອ່ື ນໄຫວ ກດິ ຈະກາໍ ຂອງອງົ ການຈດັ ຕງ້ັ ເຍົາວະຊນົ (ຕງັ້ ຄາ້ ຍ) ຢທູ່ ີ່ບ້ານໄຮ່ ເມືອງປາກງ່ືມ ນະຄອນຫວຼ ງ ວຽງຈນັ ເປັນເວລາສອງມື້ໜ່ຶງຄນື . ດ່ັງນນ້ັ , ຈ່ງຶ ຂຽນຈດົ ໝາຍສະບັບນມ້ີ າຍງັ ທ່ານຜປູ້ ກົ ຄອງນັກຮຽນ ເພອື່ ພິຈາລະນາ ແລະ ໃຫ້ ຄວາມຮວ່ ມມດື ວ້ ຍ. ດວ້ ຍຄວາມນັບຖືຢ່າງສູງ ລາຍເຊນັ ຜູ້ປົກຄອງ ຜອູ້ ໍານວຍການໂຮງຮຽນ ......................... (ເຊນັ ແລະ ປະທບັ ຕາ) 146 ໑໔໖ LL5-TB.indb 146 08/05/2023 15:22:44

8 ສ້້າງຄຳ�ຳ ຂຶ້ນ້� ຕົ້້�ນປະໂຫຍກໃນຈົດົ ໝາຍ ໄວຍາກອນ ຄໍາຂນ້ຶ ຕ້ົນປະໂຫຍກ ແມນ່ ຄໍາສັບ ຫຼື ວະລໃີ ດໜຶ່ງ ທ່ີຈະຊວ່ ຍໃຫ້ເຮົາຂຽນປະໂຫຍກຕໄ່ໍ ປໄດ້ ດຂີ ຶນ້ . ຄາໍ ຂນຶ້ ຕນ້ົ ປະໂຫຍກທີດ່ ີ ຈະຊ່ວຍໃຫ້ເຮົາສາມາດຫັນປ່ຽນຈາກວກັ ໜງ່ຶ ໄປຫາວັກອື່ນ ຫືຼ ສາມາດເຊືອ່ ມຕແໍ່ ນວຄດິ ຕາ່ ງໆໄດ້ດຂີ ຶນ້ . ໃນຈດົ ໝາຍສ່ວນຕົວ, ພວກເຮົານາໍ ໃຊ້ຄໍາຂ້ນຶ ຕນົ້ ປະ ໂຫຍກ ເພືອ່ ຕອບສິ່ງທີ່ຄນົ ອນື່ ໄດ້ເວ້ົາໄວ.້ ຕົວຢ່າງ: ມັນເປັນໜາ້ ສົນໃຈຫຼາຍ ທ່ໄີ ດ້ອາ່ ນ …., ຂ້ອຍຮສູ້ ຶກມວ່ ນຫຼາຍທໄ່ີ ດ້ອ່ານກຽ່ ວກັບ …, ໃນຈົດໝາຍຂອງເຈາົ້ ເຈາົ້ ໄດເ້ ວາ້ົ ວາ່ …. ຈ່ງົ ປະຕິບດັ ກດິ ຈະກາໍ ຮ່ວມກັບຄູ. 9 ຕອບຄຳ�ຳ ຖາມ 2023 ແນວຄິດິ ຂອງບົດົ RIES Copyright © • ເບ່ງິ ຈົດໝາຍ ຢູໃ່ ນຂໍ້ທີ 3 ແລວ້ ກວດເບ່ງິ ວາ່ ກດິ ຈະກາໍ ຕ່າງໆທ່ີທາ້ ວເພັດ 14 ໄດ້ພນັ ລະນາຢໃູ່ ນຈດົ ໝາຍ ແມນ່ ກິດຈະກາໍ ອນັ ດຽວກນັ ກບັ ບັນດາກິດຈະ ກາໍ ທີ່ຂຽນໄວຢ້ ູ່ກະດານບ.່ໍ ໃຫ້ຂຽນກດິ ຈະກໍາທ່ີໄດ້ພນັ ລະນາຢູໃ່ ນຈດົ ໝາຍ ອອກທງັ ໝດົ ໃສ່ປ້ຶມຂຽນຂອງເຈົ້າ. • ໃຫສ້ ົນທະນາກັບເພອ່ື ນຂອງເຈ້າົ ວາ່ ເຈ້າົ ມັກ ຫືຼ ບ່ໍມກັ ກິດຈະກາໍ ດັງ່ ກາ່ ວ ພອ້ ມທງັ ໃຫ້ເຫດຜົນອາ້ ງອີງ. ຈາກນນັ້ ໃຫ້ບັນທຶກເຫດຜົນດ່ັງກາ່ ວໃສປ່ ້ມຶ ຂຽນຂອງເຈົ້າ. • ຍງັ ມກີ ິດຈະກາໍ ອ່ືນໆອີກບໍ່ທີ່ເຈົາ້ ມັກຫຼາຍທ່ສີ ຸດ ແຕຍ່ ັງບ່ໄໍ ດກ້ າ່ ວເຖງິ ຢ່ໃູ ນ ຈົດໝາຍນ?ີ້ ກິດຈະກາໍ ດັງ່ ກາ່ ວແມນ່ ຫຍັງ? ພວກເຮາົ ຂຽນເທາະ 10 ຮຽນກ່່ຽວກັັບໂຄງຮ່່າງຂອງຈົດົ ໝາຍ ໂຄງຮ່າ່ ງຂອງປະເພດບົົດ ຈດົ ໝາຍສວ່ ນຕົວ ຈົດໝາຍສ່ວນຕົວແມ່ນຈດົ ໝາຍທ່ຂີ ຽນເຖງິ ຜທູ້ ່ເີ ຮົາຮູ້ຈກັ ລ້ຶງເຄຍີ ເພ່ອື ສ່ົງ ຂ່າວຄາວ, ຖາມເຖິງຄວາມສຸກທຸກ, ຄວາມຫ່ວງໃຍ, ຄວາມຫວັງດ,ີ ສະແດງຄວາມຮັກແພງ ຫືຼ ຂຄໍ ວາມຊ່ວຍເຫືຼອໃນລະຫວາ່ ງຍາດຕພິ ນີ່ ອ້ ງ. ພາສາທໃີ່ ຊເ້ ປນັ ຄໍາເວົາ້ ໃນລະດບັ ກັນເອງ ເອີ້ນວ່າ ພາສາປາກເວົ້າທາໍ ມະດາ. ໑໔໗ 147 LL5-TB.indb 147 08/05/2023 15:22:44

2023ຂຽນຈົດໝາຍເຖິງໝູ່ RIES Copyright © ຫົວຂ:້ໍ ກ່ຽວກັບຫຍງັ ? ທຢ່ີ ູ່ ຫຼື ສະຖານທ່ຂີ ຽນ ໑໔໘ ï ປະຕິບດັ ຕາມຮູບແບບຈົດໝາຍສ່ວນຕວົ . ວນັ ທີ ເດືອນ ປີ ທຂ່ີ ຽນ 08/05/2023 15:22:44 ï ປະຕບິ ັດຕາມຮູບແບບຈດົ ໝາຍສວ່ ນຕົວ. ການທັກທາຍ ï ນາໍ ໃຊຄ້ າໍ ທັກທາຍທເີ່ ໝາະສົມ ເພ່ືອເປດີ ຈດົ ໝາຍສວ່ ນຕົວຂອງເຈາ້ົ ຂໍ້ສງັ ເກດໃນພາກເປດີ ເລ່ອື ງ: ï ຂຽນຄາໍ ຄດິ ເຫນັ ແບບທວ່ົ ໄປ ເຊນ່ັ : ກ່ຽວກັບສຂຸ ະພາບ ແລະອືນ່ ໆ. ຈຸດປະສົງຂອງການຂຽນ: ï ບອກເຫດຜົນທ່ີເຈົ້າຂຽນຈດົ ໝາຍສະບບັ ນ້ີ. ໃນຈົດໝາຍສ່ວນຕົວ, ນ້ີອາດຈະເປັນ 14 - ການຕິດຕາມຂາ່ ວຄາວ - ການຕອບຈດົ ໝາຍ - ການຕດິ ຕໍ່ພົວພນັ ຫຼງັ ຈາກທີ່ບ່ໍໄດ້ຕດິ ຕໍ່ກນັ ດົນນານ ແລະອນ່ື ໆ ແນະນາໍ ຫົວຂໍ້ທໍາອດິ ທ່ີເຈ້າົ ຈະຂຽນກຽ່ ວກັບ: ï ຖ້າຈົດໝາຍສະບັບນ້ີເປັນການຕອບ, ໃຫຖ້ າມໝູຂ່ ອງເຈ້າົ ກ່ຽວກບັ ສງິ່ ທພີ່ ວກເຂາົ ໄດ້ບອກເຈົາ້ ໃນຈດົ ໝາຍ. ຖາ້ ບດ່ໍ ັງ່ ນນັ້ , ບອກພວກເຂົາ ກຽ່ ວກບັ ຫົວຂໍ້ທໍາອິດຂອງເຈົາ້ . ï ຖາມຄາໍ ຖາມໃນຕອນທ້າຍຂອງວກັ ນີ້ ທ່ີພົວພນັ ກບັ ສງິ່ ທ່ີເຈາ້ົ ໄດ້ຂຽນ. ແນະນໍາຫວົ ຂ້ໍທສີ ອງທີທ່ ່ານຈະຂຽນກຽ່ ວກັບ: ï ບອກພວກເຂົາກຽ່ ວກັບບາງສງ່ິ ບາງຢ່າງຈາກຊວີ ດິ ຂອງເຈາົ້ ເອງ ນ້ີ ອາດຈະເປນັ ຂມໍ້ ູນເພີ່ມເຕມີ ກຽ່ ວກັບສ່ິງທເ່ີ ຈ້າົ ຂຽນໃນວັກທ່ີຜ່ານມາ ຫຼື ອາດຈະເປນັ ຫວົ ຂໍ້ໃໝ່. ຖາມຄໍາຖາມໃນຕອນທ້າຍຂອງວັກນ້ີ ທີພ່ ົວ ພັນກບັ ສງ່ິ ທເີ່ ຈ້ົາໄດຂ້ ຽນ. ຖາມໝເູ່ ພ່ືອນກ່ຽວກັບຊວີ ິດຂອງເຂົາເຈ້ົາ: ï ຖາມຄາໍ ຖາມເພມ່ີ ເຕີມກ່ຽວກບັ ສງິ່ ທີ່ທ່ານໄດ້ຂຽນ ຫືຼ ຖາມໝ່ເູ ພ່ືອນ ກ່ຽວກບັ ດ້ານອືນ່ ໆ ຂອງຊີວິດຂອງເຂົາເຈົາ້ . 148 LL5-TB.indb 148

ຄາໍ ເວົ້າປິດ ï ເວາ້ົ ບາງຢາ່ ງກ່ຽວກບັ ການຂຽນຈດົ ໝາຍຫາກັນ ແລະ ກນັ ໃນ ອະນາຄົດ. ຄາໍ ບອກລາ ï ໃຊ້ການບອກລາທ່ີເໝາະສົມກບັ ຈົດໝາຍສ່ວນຕົວ ລາຍເຊັນ ï ຊ່ືຂອງເຈາ້ົ ແລະ ລາຍລະອຽດທ່ກີ ຽ່ ວຂ້ອງອື່ນໆ ຕາມຮູບແບບຂອງ ຈດົ ໝາຍສ່ວນຕວົ . 11 ຂຽນທວາຍໂດຍເນັ້້�ນໃສ່ຮ່ ູູບແບບການຈັັດໜ້້າຂອງຈົດົ ໝາຍສ່ວ່ ນຕົົວ ຂຽນທວາຍ 2023 RIES Copyright © ຮບູ ແບບການຈັດໜາ້ ຂອງຈດົ ໝາຍສວ່ ນຕວົ ແມນ່ ໃຫເ້ ບິງ່ ຈົດໝາຍ ໃນຂທ້ໍ ີ 3 ແລະ ທບົ 14 ທວນກ່ຽວກບັ ຮບູ ແບບການຈັດໜາ້ ຂອງຈດົ ໝາຍສວ່ ນຕົວ. ຈງົ່ ຂຽນທວາຍຮ່ວມກບັ ນາຍຄູ. 12 ນຳ�ຳ ໃຊ້ຄ້ ຳຳ�ຂຶ້�ນ້ ຕົ້້�ນຂອງຈົົດໝາຍເຂົ້້�າໃນການແຕ່່ງປະໂຫຍກ ການຝຶຶກໄວຍາກອນ ຂຽນປະໂຫຍກຕອບຈດົ ໝາຍດວ້ ຍການນາໍ ໃຊຄ້ າໍ ຂນຶ້ ຕນ້ົ ປະໂຫຍກລມຸ່ ນ.ີ້ ໃນເວ ລາຕອບຈດົ ໝາຍ ໃຫ້ພັນລະນາກ່ຽວກັບຄວາມຮູສ້ ກຶ ຂອງເຈາົ້ ຕໍ່ກບັ ກດິ ຈະກາໍ ດັ່ງກາ່ ວ (ໃຫ້ນາໍ ໃຊຄ້ ໍາກໍາມະທເີ່ ຈ້າົ ໄດຮ້ ຽນໃນບດົ ຮຽນຜາ່ ນມາ). 1. ຢູໃ່ ນຈດົ ໝາຍຂອງເຈ້າົ ເຈົ້າເວ້າົ ວາ່ …. (ມອບຊດໍ່ ອກໄມ)້ 2. ຂອ້ ຍເພີດເພີນທໄີ່ ດອ້ າ່ ນກ່ຽວກບັ …. (ການຕັງ້ ຄ້າຍ) 3. ຂ້ອຍສນົ ໃຈທີໄ່ ດ້ຍນິ ວ່າ … (ຕີກອງຢູໃ່ ນກອງດຸລິຍາງ) 4. ຂ້ອຍດໃີ ຈທ່ໄີ ດອ້ ່ານກ່ຽວກບັ …. (ຈົດໝາຍອວຍພອນ) 5. … (ຄິດກ່ຽວກບັ ຄໍາຂ້ຶນຕ້ນົ ປະໂຫຍກຂອງເຈ້ົາເອງ) …. (ເລອື ກກິດຈະກໍາ ຂອງເຈາ້ົ ) 6. … (ຄິດກ່ຽວກບັ ຄາໍ ຂ້ຶນຕນ້ົ ປະໂຫຍກຂອງເຈ້ົາເອງ)…. (ເລອື ກກດິ ຈະກໍາ ຂອງເຈ້າົ ) ໑໔໙ 149 LL5-TB.indb 149 08/05/2023 15:22:44

13 ສົົມທຽບພາສາທີ່່�ໃຊ້ທ້ າງການກັບັ ພາສາທີ່່�ໃຊ້ທ້ ົ່່�ວໄປ ການຝຶກຶ ຄຳຳ�ສັັບ ແລະ ວະລີີໃໝ່່ 1. ຈັບຄພູ່ າສາທີ່ໃຊ້ທາງການໃສກ່ ບັ ພາສາທີ່ໃຊ້ທ່ົວໄປ ດໃີ ຈສຸດໆ ຕບົ ມືຮອ້ ງເພງມ່ວນໆ ກນິ ເຂາ້ົ ສວາຍ ກນິ ອາຫານທຽ່ ງ ດໃີ ຈຢ່າງສດຸ ຊຶງ້ ຕບົ ມື ແລະ ຮອ້ ງເພງຢາ່ ງມວ່ ນຊນ່ື 2. ປຽ່ ນປະໂຫຍກລມຸ່ ນີ້ ໃຫ້ເປັນປະໂຫຍກທ່ມີ ພີ າສາໃຊ້ທົວ່ ໄປ: 1. ຂ້ອຍຍນິ ດີທ່ຈີ ະຊວ່ ຍເຈ້າົ ຂຽນໃບສະໝັກ. 2. ຂອ້ ຍຫວງັ ວາ່ ຈະໄດຮ້ ັບຈົດໝາຍຈາກເຈ້ົາ. 3. ເຈົ້າຈະໄດເ້ ຂ້າົ ຮວ່ ມກິດຈະກໍາທໜີ່ ້າຕນື່ ເຕັ້ນ ແລະ ມວ່ ນຊ່ນື ຄືກນັ ກບັ ພວກ ຂອ້ ຍ. 4. ຖາ້ ເຈາ້ົ ຍງັ ບທ່ໍ ນັ ໄດເ້ ຂາ້ົ ເຈາ້ົ ຄວນຊອກຮນູ້ າໍ ນາຍຄູ ແລະ ໝຜູ່ ເູ້ ປນັ ສະມາຊກິ ແລວ້ . 14 3. ຈົງ່ ຄດິ ແລະ ຂຽນປະໂຫຍກທີ່ມພີ າສາທໃີ່ ຊ້ທາງການ ທເ່ີ ຈ້າົ ຮູ້ ແລວ້ ປ່ຽນ ປະໂຫຍກດງັ່ ກ່າວເປັນພາສາທໃ່ີ ຊ້ທົ່ວໄປ. 2023 RIES Copyright © 14 ຈໍໍາແນກຂໍ້້�ຄວາມທີ່່�ໃຊ້້ໃນເວລາເວົ້້�າ ແລະ ຂຽນ ເຈົ້້�າຄິິດວ່າ່ ແນວໃດ? ຈງ່ົ ຂຽນຕວົ ຢາ່ ງສາໍ ລບັ ຂຄ້ໍ ວາມທໃ່ີ ຊ້ ຂຄໍ້ ວາມທໃ່ີ ຊເ້ ວລາເວາ້ົ ຂຄ້ໍ ວາມທີ່ໃຊ້ເວລາຂຽນ ເວລາເວາ້ົ ແລະ ເວລາຂຽນ ໃຫ້ໄດ້ຫາຼ ຍ ທສ່ີ ຸດເທ່າົ ທ່ີເຈົາ້ ຄິດໄດ.້ ຈງ່ົ ຂຽນຄນຸ ລັກສະນະຂອງການສ່ສື ານດວ້ ຍການເວົ້າ ແລະ ຂຽນ ຈາກລາຍການ ລ່ມຸ ນ້ີ ໃສໃ່ ນຕາຕະລາງຕາມຄວາມເໝາະສົມ. ຄຸນລັກສະນະຂອງການສື່ສານໃນເວລາເວາົ້ ຄຸນລັກສະນະຂອງການສື່ສານໃນເວລາຂຽນ ຕວົ ຢາ່ ງ: ໜາ້ ຕາ ຕົວຢ່າງ: ການອາ່ ນ 150 ໑໕໐ LL5-TB.indb 150 08/05/2023 15:22:45

ຄນຸ ລກັ ສະນະຕ່າງໆຂອງການສ່ືສານ ຈັດສ່ົງທາງໄປສະນີ ລວມທັງ ຂຽນດວ້ ຍມື ພາສາກາຍ ພເມິ ອເແລລັກະໂສຕ່ງົຣທນາິກງ ຈັດສງົ່ ແບບ ການຟັງ ການອາ່ ນ ຮບູ ພາບ ເອເລກັ ໂຕຣນິກ ການປະສມົ ຈດັ ສົງ່ ໂດຍກົງ 14 ອັກສອນ ສື່ສຄາວນາກມ່ຽຄວິດກບັ ແແລນະວ ເຄືອ່ ງໝາຍວກັ ເຈົ້້�າຈະເຮັດັ ແນວໃດ? ສງ່ິ ທນ່ີ ກຶ ຄດິ ຕອນ 2023 ພວກເຮົາໂຮມທກຸ ຢ່າງເຂາ້ົ ກັນເທາະRIES Copyright © 15 ອ່າ່ ນໜ້້າວຽກທີ່່�ຈະເຮັດັ ໃນບົົດຮຽນ ໜາ້ ວຽກ: ຂຽນຈດົ ໝາຍຕອບທ້າວເພັດ. ຢໃູ່ ນຈດົ ໝາຍເຈາ້ົ ຈະໄດ້ຂຽນຕອບກ່ຽວກບັ ສງ່ິ ທ່ີ ທ້າວ ເພັດໄດ້ພນັ ລະນາຢູ່ໃນຈົດໝາຍ ແລະ ໃຫຖ້ າມຄໍາຖາມອ່ືນໆຕມື່ ອກີ ເພື່ອຊອກຮູ້ຂ້ມໍ ນູ ກ່ຽວກັບ ການເປັນສະມາຊກິ ເຍົາວະຊົນ ແລະ ປະສບົ ການຂອງພວກເຂາົ . ໃຫ້ນໍາໃຊຄ້ າໍ ສບັ ໃໝ່ ແລະ ໄວຍາກອນທ່ເີ ຈ້າົ ໄດ້ຮຽນຢູ່ໃນບົດຮຽນບົດນີ້ ແລະ ຕ້ອງຮບັ ປະກັນວ່າ ເຈ້ົາໄດ້ໃຊຮ້ ູບແບບການ ຈດັ ໜາ້ ທເ່ີ ໝາະສມົ . 16 ຝຶກຶ ການຂຽນຕອນໃດໜຶ່່�ງຂອງຈົົດໝາຍຮ່່ວມກັບັ ນາຍຄູູ ຝຶຶກການຂຽນ ຈ່ງົ ປະຕບິ ັດກິດຈະກໍາຮວ່ ມກັບນາຍຄູ ແລະ ໝ່ຄູ ູ່ ໂດຍນາໍ ໃຊໂ້ ຄງຮາ່ ງການຂຽນ ແລວ້ ຂຽນຕອນໃດໜງ່ຶ ຂອງຈົດໝາຍໃໝ່ໃສກ່ ະດານ. 17 ຕື່ມ່� ຂໍ້້�ມູູມກ່ຽ່ ວກັບັ ການຂຽນຈົດົ ໝາຍໃສ່ໂ່ ຄງຮ່າ່ ງ ສ້າ້ ງໂຄງຮ່າ່ ງການຂຽນ ເບ່ງິ ໂຄງຮ່າງຂອງຈົດໝາຍຢູ່ຂໍ້ທີ 10 151 ໑໕໑ LL5-TB.indb 151 08/05/2023 15:22:45

18 ຂຽນຈົົດໝາຍຕາມໂຄງຮ່າ່ ງໃສ່່ປຶ້ມ�້ ຂຽນ ຂຽນບົດົ ໃນຂັ້້�ນຮ່່າງ ນໍາໃຊແ້ ນວຄດິ ຈາກຂໍ້ທີ 17 19 ນຳ�ຳ ໃຊ້້ຄໍໍາຖາມລຸ່່�ມນີ້້� ເພື່່�ອກວດແກ້້ຈົດົ ໝາຍຮ່່ວມກັັບໝູ່່� ກວດແກ້ບ້ ົດົ ຈງ່ົ ນໍາໃຊ້ຄໍາຖາມ ເພືອ່ ກວດແກບ້ ົດຂອງເຈ້ົາ: ก ໄດປ້ ະຕບິ ດັ ຕາມໂຄງຮາ່ ງຈດົ ໝາຍ ແລະ ຮບູ ແບບການຈດັ ໜ້າແລ້ວບ?່ໍ ຍ້ອນຫຍງັ ຈ່ຶງປະຕບິ ດັ ? ຍ້ອນຫຍັງຈ່ງຶ ບໍ່ປະຕິບດັ ? ก ຄໍາຂຶ້ນຕນ້ົ ປະໂຫຍກ ໄດ້ຖືກນໍາໃຊຢ້ າ່ ງຖກື ຕ້ອງແລວ້ ບ່ໍ? ຍອ້ ນຫຍງັ ຈຶ່ງນາໍ ໃຊ?້ ຍອ້ ນຫຍງັ ຈ່ງຶ ບ່ນໍ ໍາໃຊ?້ ก ຂອ້ ຍໄດເ້ ອົາບາງຂໍມ້ ນູ ກ່ຽວກບັ ຂ້ອຍເອງໃສແ່ ລວ້ ບ່?ໍ ຍອ້ ນຫຍັງຈງ່ຶ ໃສ່? ຍອ້ ນຫຍງັ ຈງ່ຶ ບ່ໍໃສ?່ 14 ก ຂອ້ ຍໄດນ້ ໍາໃຊພ້ າສາທເ່ີ ໝາະສມົ ເຂາ້ົ ໃນຈົດໝາຍເຖິງເພ່ອື ນສະບັບນ້ແີ ລວ້ ບ່ໍ? ຍ້ອນຫຍງັ ຈຶງ່ ນໍາໃຊ?້ ຍອ້ ນຫຍງັ ຈຶ່ງບໍນ່ າໍ ໃຊ?້ 2023 RIES Copyright © ຈ່ງົ ຄນ້ົ ຄິດວ່າ ເຈົາ້ ສາມາດເຮດັ ຫຍງັ ໄດແ້ ດ່ ເພືອ່ ປບັ ປຸງບົດຂອງເຈ້ົາ. 20 ປັັບປຸງຸ ແລະ ຂຽນບົດົ ຂັ້້�ນສຸດຸ ທ້້າຍ ປັບັ ປຸຸງບົດົ ຂັ້້�ນສຸດຸ ທ້້າຍ ຈງ່ົ ຂຽນເພມ່ີ ອກີ ສອງຄາໍ ຖາມໃສລ່ າຍການກວດແກລ້ ມຸ່ ນ້ີ ຄາໍ ຖາມຄວນມຄີ ວາມ ພົວພນັ ກັບໜາ້ ວຽກ. ຈາກນນ້ັ ກວດແກບ້ ົດສະບບັ ສດຸ ທາ້ ຍ ໂດຍການຖາມຕົນເອງ ດ້ວຍຄາໍ ຖາມລມຸ່ ນ້:ີ ก ການຂຽນຂອງຂອ້ ຍມີຄວາມສະອາດສວຍງາມ ແລະ ຖືກຕອ້ ງແລ້ວບ່ໍ? ก ຂອ້ ຍໄດຮ້ ວມເອົາທຸກພາກສວ່ ນຂອງຈດົ ໝາຍສ່ວນຕວົ ແລ້ວບ?ໍ່ ก ຮບູ ແບບການຈດັ ໜາ້ ຂອງຈດົ ໝາຍຂອງຂ້ອຍຖືກຕອ້ ງແລ້ວບ່ໍ? ก ຂອ້ ຍໄດນ້ າໍ ໃຊໄ້ ວຍາກອນ, ຄາໍ ສບັ ໃໝ່ ທໄ່ີ ດຮ້ ຽນຢໃູ່ ນບດົ ຮຽນບດົ ນແ້ີ ລວ້ ບ?່ໍ ก ຂອ້ ຍພ້ອມທີຈ່ ະສ່ງົ ບດົ ນ້ີ ໃຫນ້ າຍຄແູ ລວ້ ບ່ໍ? ก ............................................... ก ............................................... 152 ໑໕໒ LL5-TB.indb 152 08/05/2023 15:22:45

ບດົ ທີ 15 ຄວາມຮ້ບູ ຸນຄຸນຕ່ຜໍ ູ້ໃຫກ້ ໍາເນດີ ກ່່ອນການອ່າ່ ນ ເປນັ ຫຍງັ ເຮົາຈຶ່ງເຄົາລບົ ນບັ ຖແື ມ່? ພວກເຮົາເລີ່ມຕົນ້ ເທາະ 1 ຖາມ ແລະ ຕອບຄໍໍາຖາມກັບັ ໝູ່�່ ການນາໍ ໃຊ້ວທິ ີການຕງ້ັ ຄໍາຖາມກບັ ໝູ່ກອ່ ນການອາ່ ນ ຊວ່ ຍໃຫພ້ ວກເຮາົ ຄົນ້ ຄດິ ກ່ຽວກບັ ຫົວຂໍ້ ດ້ວຍການຕ້ງັ ຄາໍ ຖາມຊງຶ່ ກັນແລະກັນ. 2023 RIES Copyright © ຈງົ່ ນໍາໃຊ້ວິທີການອ່ານນີ້: 15 • ເບ່ິງຮູບພາບ ແລະ ຫວົ ຂຂ້ໍ ອງບົດຮຽນ • ສົນທະນາເປນັ ຄູ່ເພ່ືອຖາມ ແລະ ຕອບກຽ່ ວກບັ ສ່ິງທ່ຮີ ູໃ້ ນຫົວຂ້ນໍ ີ້ • ໃຫ້ນໍາໃຊ້ 3 ຄາໍ ຖາມໃນການຖາມຕອບ. ນອກຈາກນນ້ັ ຍງັ ສາມາດນາໍ ໃຊ້ ຄາໍ ຖາມອື່ນໆທເ່ີ ໝາະສມົ ໃນການຖາມ ແລະ ຕອບ ເຈ້າົ ມກັ ຫຍງັ ກ່ຽວກັບຮບູ ນ້ີ? ເຈົ້າເຄີຍອ່ານບດົ ກຽ່ ວກັບ ເຈ້າົ ຮູ້ຫຍັງແດ່ກຽ່ ວກັບຮູບນີ?້ ແມ່ ມາກ່ອນບ່ໍ? ໑໕໓ 153 LL5-TB.indb 153 08/05/2023 15:22:47

2 ຈັບັ ຄູ່່�ຄໍໍາສັບັ ໃສ່ກ່ ັັບຄວາມໝາຍ ຄໍາໍ ສັບັ ສໍໍາຄັັນ ຈົ່ງຈັບຄຄູ່ າໍ ສບັ ໃສ່ກັບຄວາມໝາຍ. ຄາໍ ສັບ ຄວາມໝາຍ 1. ຮກັ ກ. ຜູກພນັ , ກງັ ວົນ 2. ຫວ່ ງ ຂ. ຍົກໂທດໃຫ້ 3. ຫວງ ຄ. ເກອ້ື ກນູ ດວ້ ຍສະຕປິ ນັ ຍາ ຫືຼ ຊບັ ສນິ ເງນິ ຄາໍ ເພອ່ື ເຮດັ ດຂີ ນ້ຶ 4. ສົ່ງເສມີ ງ. ສະຫງວນໄວ,້ ກນັ ໄວ້ 5. ອະໄພ ຈ. ຜູກພນັ ຊື່ນຊົມຍິນດີ 2023 RIES Copyright © 3 ອ່າ່ ນ ແລະ ຄາດເດົົາປະເພດບົດົ ທີ່່�ຂຶ້້�ນກັບັ ປະເພດບົດົ ນີ້້� ການອ່່ານ ການນໍາໃຊວ້ ທິ ີການ ຕດິ ຕາມປະພດບດົ ໃນໄລຍະອ່ານ ເພ່ອື ຊ່ວຍໃຫພ້ ວກເຮົາເອາົ ໃຈໃສ່ ສງິ່ ທ່ີພວກເຮົາພວມອ່ານ ແລະ ຄ້ົນຄດິ ກ່ຽວກບັ ປະເພດທ່ີຂຶ້ນກັບປະເພດບົດນ້.ີ 15 ຈງົ່ ອາ່ ນຊືບ່ ົດອ່ານ ແລະ ເນອື້ ໃນບົດອ່ານບາດທີ 1 ແລວ້ ຄາດເດາົ ວາ່ ປະເພດບົດ ໃດທີ່ຂນຶ້ ກບັ ປະເພດບົດນີ້? ຍ້ອນຫຍັງ? ການຄາດເດາົ ປະເພດບົດຂອງຂ້ອຍ ການຄາດເດົາຂອງຂ້ອຍຖືກ ຫຼື ບ່?ໍ ການຢງ້ັ ຢືນ ຄວາມຮກັ ຂອງແມ່ ອັນວ່າຄວາມຮກັ ຂອງແມ່ນ້ນັ ສງູ ສົ່ງຄງົ ສະຖຽນ ໃຈແພງພຽນ ເມ່ອື ຍາມຖືທ້ອງ ປະຄອງຕຸ້ມ ພຽນຄີງຄໍາຄ່ອຍ ຈນົ ລູກນອ້ ຍ ເຕມັ ເກົ້າເກີດມາ ພ້ນຸ ນາ 154 ໑໕໔ LL5-TB.indb 154 08/05/2023 15:22:47

ຕອນລູກ ຍັງອອ່ ນນ້ອຍ ຄອຍຄ່ຽມແລແຍງ ຫວງແຫນແພງ ຮກັ ແຮງແພງຕຸ້ມ ທງັ ອອງອ້ມູ ຫອມຫຸມມເິ ມື່ອຍ ຫອມຮັກເລ້ືອຍ ຈິງແທບ້ ່ລໍ ວງ ແທເ້ ນີ 2023 15 RIES Copyright © ບວໍ່ າ່ ຄາວໜມຸ່ ນ້ອຍ ຫໃຼື ຫຍ່ໄວຄະນອງ 155 ມານດາມອງ ທກຸ ທາງຍາມຍາ້ ຍ ຂວາຫຊຼື ້າຍ ໄປໃສກໍຫວ່ ງ 08/05/2023 15:22:48 ໃຈຄວງຂ້າງ ຄຽງເຈາ້ົ ແຈ່ມໃຈ ລກູ ເອີຍ ແສນຄ່າທນຶ ຮອນ ແມຍ່ ອມ ເທທມຸ່ ໃຫ ້ ສງ່ົ ຮຽນຄວາມຮູ້ ຫາຄາໍ ສອນ ເຍອື ງແສງສະຫວ່າງ ມານດາສ້ ູ ຫວງັ ໃຫລ້ ູກເຮືອງ ກໍພໍແລວ້ ເສີມຊວ່ ຍສ້າງ ທໍາພາດຂນີ ໃຈ ໂທດໂພຍວາງເວ້ນັ ແມ່ນແຕ່ ຍາມລູກນັນ້ ຍອມອະໄພ ໑໕໕ LL5-TB.indb 155

ເຫັນດວງແກ້ວ ທາໍ ດີໃຈຊນື່ ເງິນໝນ່ື ລາ້ ນ ຄາໍ ນ້ນັ ບ່ໍປານ ແທ້ເນີ ສາຍເນດດວງຕາ ຄວາມຮກັ ໝາຍມອບໃຫ ້ ແມຕ່ າຍແທນໄດ້ ກາຍຊີວາ ລູກດມີ ີມ່ງັ ຄວາມຫວັງໃຫ້ ຄົງໄດດ້ ່ງັ ຝນັ ແມແ່ ລວ້ ໃຈຕ່ໍຕັງ້ ຫຼາຍລ່ນື ທລໍ ະນີ ໃຫຍຫ່ ຼວງຫາຼ ຍລໍາ້ ອັນວາ່ ຄນຸ ແມ່ນີ ້ ໂຮມຮວມມາໃສ່ ຜືນປະຖະພ ີ ພໍສ້ຽວຊີກພະຄນຸ ແມເ່ ນີ ອາໂປນ້ໍາ ຍງັ ບ່ໄໍ ດ ້ 2023 4 ສົນົ ທະນາກ່່ຽວກັບັ ປະເພດບົົດRIES Copyright ©ການຄິິດກ່ຽ່ ວກັັບບົດົ ກອນ ການນາໍ ໃຊວ້ ທິ ຫີ ຼັງການອາ່ ນ ເຊນ່ັ : ແມ່ນບດົ ປະເພດໃດ ເພ່ືອຄົນ້ ຄິດກຽ່ ວກັບບດົ ທ່ພີ ວກ 15 ເຮາົ ຫາກໄໍ ດ້ອ່ານ ຫຼື ຟງັ ຜ່ານມາ ແລະ ບອກວາ່ ມນັ ແມນ່ ບດົ ປະເພດໃດ. ຈ່ົງເບ່ິງການບັນທກຶ ການຄາດເດາົ ຂອງເຈົ້າໃນຂ້ທໍ ີ່ຜາ່ ນມາ ແລະ ຕອບຄາໍ ຖາມ ລຸ່ມນ້:ີ 1. ເຈາ້ົ ຄດິ ວ່າບດົ ນ້ີແມ່ນປະເພດບົດຫຍັງ? 2. ຍ້ອນຫຍງັ ເຈ້ົາຈ່ງຶ ຄດິ ວ່າມັນແມນ່ ປະເພດບດົ ນ້ັນ? ຈງ່ົ ໃຫຕ້ ວົ ຢາ່ ງຈາກບດົ ? 3. ການຈໍາແນກປະເພດບົດນີງ້ າ່ ຍບໍ?່ ເປັນຫຍງັ ມນັ ຈ່ງຶ ງ່າຍ? ເປນັ ຫຍງັ ມນັ ຈງຶ່ ບໍ່ ງ່າຍ? 4. ເຈາ້ົ ຮູຈ້ ັກຄວາມແຕກຕ່າງຂອງປະເພດບົດໃນເວລາໃດ? ຍ້ອນຫຍັງຈງ່ຶ ຮ້?ູ ຍອ້ ນ ຫຍັງຈງ່ຶ ບຮໍ່ ?ູ້ 5 ຟັັງ ແລະ ອ່າ່ ນບົົດກອນ ການອ່່ານ ຈງ່ົ ຟັງ ແລະ ອ່ານບົດກອນຢຂູ່ ໍ້ທີ 3 ໃຫ້ຖືກຕາມຈງັ ຫວະຂອງການອາ່ ນກອນ. 156 ໑໕໖ LL5-TB.indb 156 08/05/2023 15:22:48

ພວກເຮາົ ເບງິ່ ໃກ້ໆເທາະ ການເລົ່່�າບົົດກອນຄືນື 6 ເລົ່່�າບົົດກອນຄືນື ດ້ວ້ ຍຄໍໍາສັັບສໍໍາຄັນັ ຈ່ງົ ເລອື ກຄໍາສັບສາໍ ຄນັ ໃນແຕ່ລະບາດ ແລວ້ ເວ້າົ ສະຫຼຸບຫຍໍ້ເນ້ືອໃນຂອງ ບດົ ກອນ. ຕົວຢ່າງ: ບາດທີ 1 ຄາໍ ສບັ ສໍາຄັນແມນ່ ຖືທ້ອງ 7 ຈັັບຄູ່່�ຄໍາໍ ສັບັ ໃສ່່ກັັບຄວາມໝາຍ ຄໍໍາສັັບ ແລະ ວະລີໃີ ໝ່່ ຄໍາກາໍ ມະທີສ່ ະແດງເຖງິ ຄວາມຮັກຂອງແມ່ທມີ່ ີຕ່ລໍ ກູ ແມນ່ ຄາໍ ກາໍ ມະທີກ່ ່ຽວກບັ ການກະທາໍ ຂອງແມທ່ ີ່ສະແດງອອກໃນເວລາດແູ ລລ້ຽງ, ຄວາມຫວ່ ງໄຍ ແລະ ການຊຸກຍູ້ສົ່ງເສມີ ລກູ . ຕວົ ຢາ່ ງ: ຄາໍ ວາ່ ແພງ, ປະຄອງ. ຈົງ່ ເລອື ກຄໍາສັບໃສ່ກບັ ຄວາມໝາຍໃຫ້ຖືກຕ້ອງ. ກ) ຕຸມ້ , ຂ) ຫອມ, ຄ) ຄຽ່ ມ, ງ), ພຽນ, ຈ) ອູມ້ , ສ) ອອງ, ຊ) ຫມຸ . 2023 1. ຕງ້ັ ໃຈເຮດັ ໃຫດ້ ີທ່ີສດຸRIES Copyright © 4. ເອາົ ແພໂຊນລູກໃສ່ຫງັຼ 2. ຫມ່ົ , ປກົ ເອາົ ໄວ້ 5. ກອດໄວດ້ ວ້ ຍແຂນ ແລະ ມື ພພໍ ຽງແອວ ແລະ ເອກິ 15 3. ກິລິຍາຮຽບຮ້ອຍດີ 6. ທະນຖຸ ະໜອມ 7. ຮກັ ແພງ 8 ຈໍາໍ ແນກຄໍາໍ ບຸຸບພະບົົດ ແລະ ຄໍໍາສ້້ອຍ ໄວຍາກອນ ຄໍາບບຸ ພະບດົ ແມນ່ ຄາໍ ທີຕ່ ື່ມໃສທ່ າງໜ້າຂອງວກັ ໃນບົດກອນ. ຄໍາບພຸ ະບົດຈະມຕີ ງ້ັ ແຕ່ 2 ເຖິງ 5 ຄໍາ ເຊນັ່ : ອັນວ່າ, ບດັ ນີ້... ຄໍາສອ້ ຍແມ່ນຄໍາທີຕ່ ືມ່ ໃສ່ທາງຫງັຼ ຂອງຂອງວັກໃນບົດກອ່ ນ. ຄໍາສອ້ ຍຈະມຕີ ງ້ັ ແຕ່ 2 ເຖິງ 3 ຄໍາ ເຊັ່ນ: ແມ່ເນ,ີ ແທນ້ າ.... ຕວົ ຢ່າງ: ອນັ ວ່າ ຄນຸ ແມນ່ ີ້ ຫາຼ ຍລ່ນື ທໍລະນີ ໃຫຍ່ຫຼວງຫຼາຍລາ້ໍ ຜືນຖະພີ ໂຮມຮວມມາໃສ່ ອາໂປນາ້ໍ ຍັງບໄໍ່ ດ້ ພໍສຽ້ ວຊກີ ພະຄຸນ ແມ່ເນີ ໑໕໗ 157 LL5-TB.indb 157 08/05/2023 15:22:48

ຈ່ົງຈາໍ ແນກຄາໍ ບບຸ ພະບົດ ແລະ ຄາໍ ສ້ອຍ: ອນັ ວາ່ , ພ້ນຸ ນາ, ຕອນລູກ, ແທ້ເນີ, ບໍ່ວາ່ , ລກູ ເອີຍ, ແມຍ່ ອມ, ກພໍ ໍແລວ້ , ແມນ່ ແຕ,່ ແທ້ເນີ, ຄວາມຮກັ , ແມ່ແລ້ວ, ອນັ ວ່າ, ແມ່ເນີ ແລວ້ ຕື່ມໃສຕ່ າຕະລາງລຸ່ມນ້ີ: ຕົວຢ່າງ: ຄໍາບບຸ ພະບົດ ຄາໍ ສ້ອຍ ອນັ ວາ່ , .................. ແມ່ເນີ, .................. 9 ສົນົ ທະນາກ່ຽ່ ວກັບັ ຫຼັ�ກັ ຄໍາໍ ປະຈໍາໍ ບ່່ອນໃນບົດົ ກອນ ຫຼັກັ� ຄໍາໍ ປະຈໍາໍ ບ່່ອນ ຈົ່ງສັງເກດ ແລະ ສນົ ທະນາກ່ຽວກັບໂຄງຮ່າງຫກຼັ ຄໍາປະຈາໍ ບອ່ ນຂອງບດົ ກອນ ເຊນ່ັ : ຈາໍ ນວນຄາໍ ໃນແຕລ່ ະຕອນ, ວກັ ແລະ ບອ່ ນຢຂູ່ ອງຄາໍ ກາງ, ຄາໍ ເອກ ແລະ ຄາໍ ໂທ. ໂຄງຮາ່ ງ ຫກຼັ ຄາໍ ປະຈາໍ ບ່ອນຂອງກອນ 2023 15 RIES Copyright ©OO O O່ O້ O O່ O O ກາງ ເອກ ໂທ OOO ກາງ ເອກ ກາງ ກາງ ກາງ ກາງ ກາງ O O O້ O່ O O O້ ກາງ ກາງ ໂທ O O່ O້ ເອກ ກາງ ກາງ ໂທ ກາງ ເອກ ໂທ O O O O່ ກາງ ກາງ ກາງ ເອກ O O້ O່ O OO ກາງ ໂທ ເອກ ກາງ ຕົວຢ່າງ: ແມ່ຍອມ ເທທຸ່ມໃຫ້ ແສນຄາ່ ທນຶ ຮອນ ສງ່ົ ຮຽນຄວາມຮູ້ ຫາຄໍາສອນ ເຍືອງແສງສະຫວາ່ ງ ຫວງັ ໃຫ້ລູກເຮືອງ ກພໍ ໍແລ້ວ ມານດາສ ູ້ ເສມີ ຊ່ວຍສາ້ ງ ພວກເຮາົ ຂຽນເທາະ 10 ຮຽນກ່ຽ່ ວກັບັ ໂຄງຮ່າ່ ງຂອງບົດົ ກອນ ໂຄງຮ່າ່ ງຂອງປະເພດບົດົ ກອນ ແມ່ນບດົ ປະເພດໜ່ງຶ ທີມ່ ກີ ານສໍາຜດັ ເກາະກ່າຍກນັ ຂອງຄາໍ ໃນແຕລ່ ະວັກ ແລະ ລະ ຫວາ່ ງວກັ ຕໍວ່ ກັ . ການຂຽນແມ່ນປະຕບິ ດັ ຕາມຫັຼກການສະເພາະ, ແຕ່ລະແຖວຈະມຈີ າໍ ນວນຄາໍ ຈາໍ ກັດ ແລະ ມຄີ ໍາປະຈາໍ ບອ່ ນ: ຄໍາກາງ, ຄາໍ ເອກ ແລະ ຄໍາໂທຢາ່ ງເຄ່ັງຄດັ . ນອກນີກ້ ອນຍງັ ມີຄາໍ ບຸບພະບດົ ຕື່ມເຂາ້ົ ຂ້າງໜ້າ ແລະ ຄໍາສ້ອຍຕມ່ື ເຂົ້າຂາ້ ງຫງັຼ . 158 ໑໕໘ LL5-TB.indb 158 08/05/2023 15:22:48

ຈງົ່ ອາ່ ນ ແລ້ວຄິດຫາສ່ງິ ທໄ່ີ ດ້ກ່າວເຖິງໃນໃນແຕ່ລະຕອນຂອງບດົ ກອນ ຄວາມ ຮັກຂອງແມ່ ຕາມໂຄງຮ່າງລຸ່ມນ:ີ້ ໂຄງຮາ່ ງຂອງບດົ ກອນ ຫວົ ຂໍ:້ ຫົວຂບ້ໍ ົດກອນວາ່ ແນວໃດ ເປີດຫວົ ເລອ່ື ງ: ເວົ້າກຽ່ ວກັບຄວາມຮກັ ຂອງແມໂ່ ດຍໃຊ້ພາສາພັນລະນາເພືອ່ ເວ້າົ ກ. ຄວາມຮັກຂອງແມ່ທີ່ມີຕລ່ໍ ູກເປັນແນວໃດ? ກ. ເນອ້ື ເລອ່ື ງ: ກາ່ ວເຖງິ ຄວາມຮກັ ຂອງແມ່ ໂດຍໃຊຄ້ າໍ ສບັ ທາໍ ມະດາເຂາ້ົ ໃນການພນັ ລະນາ. ຂ. ຕອນລູກຍງັ ອອ່ ນນ້ອຍແມໄ່ ດດ້ ູແລເບງິ່ ແຍງຄືແນວໃດ? ຂ. ຄ. ຄວາມຫວ່ ງໃຍຂອງແມທ່ ມີ່ ີຕໍ່ລກູ ໃນໄວໜຸມ່ ສະແດງອອກຄືແນວໃດ? ຄ. ງ. ແມໃ່ ຫ້ການຊກຸ ຍ້ສູ ງ່ົ ເສມີ ລູກຄແື ນວໃດ? ງ. ຈ. ເມອື ລກູ ເຮັດຜິດພາດບໍໄ່ ດດ້ ັ່ງໃຈ ຈິດໃຈຂອງແມ່ເປັນແນວໃດ? ຈ. ສ. ເປັນຫຍັງຈ່ຶງເວ້າົ ໄດ້ວາ່ ຄວາມຮັກຂອງແມທ່ ່ີມຕີ ໍ່ລູກເປັນຄວາມຮັກທ່ີຍິ່ງໃຫຍ່? ສ. 2023 ສະຫຼຸບເລອ່ື ງ: RIES Copyright © ຊ. ຊ. ແມ່ເປນັ ຜທູ້ ີມ່ ີບຸນຄນຸ ອັນຍງິ່ ໃຫຍມ່ ະຫາສານ 11 ຂຽນທວາຍທີ່່�ເນັ້້�ນໃສ່່ວັັກຕອນຂອງບົົດກອນ ຂຽນທວາຍ 15 ການຂຽນທເ່ີ ນນ້ັ ໃສ່ວັກຕອນຂອງບດົ ກອນ ແມນ່ ເພອ່ື ໃຫ້ມຄີ ວາມເຂ້ົາໃຈ ແລະ ຊິນເຄຍີ ກຽ່ ວກັບຈາໍ ນວນຄໍາໃນຕອນໜ້າ ແລະ ຕອນຫງັຼ ຂອງແຕລ່ ະວັກໃນບົດກອນ. ການຂຽນທວາຍທ່ີເນ້ັນໃສ່ວັກຕອນຂອງກອນ 7 ແມນ່ ການຂຽນໃຫຖ້ ກື ຕາມຫກັຼ ການຂອງ ວັກຕອນ ໂດຍໃຫວ້ ັກໜງ່ຶ ມີ 7 ຄໍາ, ຕອນໜາ້ ມີ 3 ຄໍາ ແລະ ຕອນຫັຼງມີ 4 ຄາໍ . ຕວົ ຢາ່ ງ: ຕອນລູກ ຍັງອອ່ ນນ້ອຍ ຄອຍຄ່ຽມແລແຍງ ຫວງແຫນແພງ ຮກັ ແຮງແພງຕຸ້ມ ທັງອອງອມູ້ ຫອມຫຸມມິເມ່ອື ຍ ຫອມຮັກເລື້ອຍ ຈງິ ແທ້ບໍລ່ ວງ ແທເ້ ນີ ຈງ່ົ ຂຽນທວາຍຮວ່ ມກບັ ນາຍຄ.ູ 12 ເລືອື ກຄໍໍາບຸບຸ ພະບົດົ ແລະ ຄໍາໍ ສ້ອ້ ຍຕື່່�ມໃສ່່ບ່ອ່ ນວ່າ່ ງໃນບົດົ ກອນ ການຝຶຶກໄວຍາກອນ ຈ່ງົ ເລືອກຄໍາບບຸ ພະບົດ ແລະ ຄາໍ ສ້ອຍຕື່ມໃສບ່ ່ອນວ່າງໃນບົດກອນໃຫ້ຖກື ຕ້ອງ ລກູ ເອີຍ, ເມ່ືອເຫັນ, ອຸລາແມ່, ແມເ່ ດ. ໑໕໙ 159 LL5-TB.indb 159 08/05/2023 15:22:48

........ ລກູ ແລ່ນຫ້ນິຼ ອນິ ອ່ອຍສາໍ ລານ ເຮຮານນັ ເບກີ ເບີຍບານແຍ້ມ ແຖມຮອຍຍ້ມິ ສຽງຫົວແຊວມ່ວນ ຊວນຊນ່ື ຊ້ອຍ ສົມແມ້ງດ່ງັ ໃຈ ........ ........ ແສນອ່ງັ ເອົ້າ ເຫງາົ ໂສກໂສກາ ຕອນກາຍາ ລູກເປັນເອັນຮອ້ ນ ຍິນສຽງອອ້ ນ ຫາອອຍໃຈໃສ່ ສຽງລູກໄຫ ້ ແທງເຂາ້ົ ສຽບໃຈ ........ 13 ເລືືອກຄໍໍາສັັບ ແລະ ວະລີີຕື່່�ມໃສ່່ບ່່ອນວ່່າງໃນປະໂຫຍກ ການຝຶກຶ ຄຳຳ�ສັັບ ແລະ ວະລີໃີ ໝ່່ 2023 RIES Copyright © ຈົ່ງເລືອກຄໍາສບັ ແລະ ວະລີຕ່ືມໃສ່ບ່ອນວາ່ ງໃນປະໂຫຍກລຸ່ມນ້ີ: ພຽນ, ຕຸມ້ , ຄຽ່ ມ, ອອງ, ຫອມ, ຫຸມ, ອ້ມູ ຕົວຢາ່ ງ: ແມນ່ ......ລູກ ແມອ່ ້ມູ ລກູ 1. ແມ່....ລູກນ້ອຍ. 15 2. ແມ່ຖະໜອມ.....ລູກແພງ. 3. ແມ່ສະຫງຽມ.....ສອນລູກ. 4. ແມ່ພາກ..... ຄຽນ..... 5. ແມ່ແພງ.....ຫອມລກູ ເຕ້າົ . ຈາກນນັ້ ໃຫນ້ າໍ ໃຊ້ຄໍາສັບ ແລະ ວະລເີ ຫ່າຼົ ນ້ັນແຕງ່ ເປນັ ປະໂຫຍກຂອງຕນົ ເອງ. 14 ຈັບັ ຄູ່່�ຕອນໜ້າ້ ແລະ ຕອນຫຼັງັ� ໃຫ້ຖ້ ືກື ຕາມຫຼັກັ� ຄໍາໍ ປະຈໍາໍ ບ່ອ່ ນຂອງບົດົ ກອນ ເຈົ້້�າຄິດິ ວ່່າແນວໃດ? ຈ່ງົ ຈັດລຽງວກັ ຕອນໃຫຖ້ ືກຕາມຫກັຼ ຄາໍ ປະຈາໍ ບ່ອນຂອງບດົ ກອນ ຍາມຫິວ ແມ່ຊອກປອ້ ນ ບມໍ່ ີຕອມເຈ້າົ ແມງຫາຍໜ ີ ໂຕໂຕໜາຫົມ່ ຍາມໜາວຕູ້ມ ຄາໍ ຮາ້ ຍບ່ໍມີ ແທ້ໜາ ສຽງຈ່ມົ ເຈາົ້ ນອນກ່ອມກມຸ ວີ 160 ໑໖໐ LL5-TB.indb 160 08/05/2023 15:22:48

ໃຫຍມ່ າ ເຫນັ ຢາກໄດ ້ ເໝອື ນກັນທຽມເທົ່າ ແພງກຕໍ າມ ຂອງເຄອ່ື ງຜນື ງາມ ຍິງຊາຍໄດ ້ ຄວາມທບໍ້ ມໍ່ ີ ລກູ ເອຍີ ຫາເພ່ອື ເຈ້າົ ແມຫ່ າມາໃຫ້ ພວກເຮົາໂຮມທຸກຢ່າງເຂາົ້ ກັນເທາະ ເຈົ້້�າຈະເຮັດັ ແນວໃດ? 15 ອ່່ານໜ້າ້ ວຽກທີ່່�ຈະເຮັດັ ໃນບົດົ ຮຽນ ໜ້າວຽກ: ຂຽນບດົ ກອນບາດໜຶ່ງກ່ຽວກັບແມຂ່ ອງຕົນເອງ ໂດຍໃຫ້ປະຕບິ ັດຕາມໂຄງຮ່າງຂອງ ບດົ ກອນທໄ່ີ ດ້ຮຽນມາ. ຈາກນັນ້ ໃຫຂ້ ຽນຄວາມຮູ້ສກຶ ທເ່ີ ຈົາ້ ຂຽນອອກມາໃນບົດກອນວາ່ ມກີ ານ ພົວພນັ ກັບຄວາມຮູ້ສຶກທີ່ເຈົາ້ ມີຕ່ແໍ ມ່ຂອງເຈາົ້ ຄືແນວໃດ. 2023 RIES Copyright © 16 ຝຶຶກການຂຽນຕອນໃດຕອນໜຶ່່�ງຂອງບົດົ ກອນຮ່ວ່ ມກັບັ ນາຍຄູູ ຝຶກຶ ການຂຽນ ຈ່ງົ ຂຽນບົດກ່ອນໜງຶ່ ບາດ ໂດຍເບງ່ິ ຕົວຢ່າງຂອງໂຄງຮາ່ ງກ່ຽວກັບພາກເປີດຫົວ ເລອື່ ງຂອງກອນ. ຫົວຂ້:ໍ ຫົວຂ້ບໍ ດົ ກອນວາ່ ແນວໃດ ລູກຄືແກ້ວຕາດວງໃຈ 15 ເປີດຫົວເລ່ອື ງ: ກາ່ ວເຖງິ ຄວາມຮກັ ຂອງແມທ່ ີ່ມີຕໍລ່ ູກ. ກ. ໃຊ້ພາສາພນັ ລະນາເພື່ອເວາ້ົ ຂ. ກ. ລູກຄແື ກ້ວຕາ ຂ. ລກູ ຄືດວງໃຈ 17 ຕື່່�ມຂໍ້້�ມູູນກ່ຽ່ ວກັັບບົົດກອນໃສ່່ໂຄງຮ່າ່ ງ ສ້າ້ ງໂຄງຮ່່າງການຂຽນ ເບງ່ິ ແລະ ກາ່ ຍໂຄງຮ່າງຢຂູ່ ້ທໍ ີ 16 ໃສປ່ ມຶ້ ຂຽນ ແລວ້ ຕືມ່ ຂມໍ້ ນູ ກ່ຽວກັບເນືອ້ ໃນບົດ ກອນຂອງຕົນເອງໃສ່ໂຄງຮ່າງໃຫສ້ າໍ ເລດັ . 18 ຂຽນບົົດກອນຂັ້້�ນຮ່າ່ ງໃສ່່ປຶ້ມ�້ ຂຽນ ຂຽນບົົດກອນໃນຂັ້້�ນຮ່າ່ ງ ຈງ່ົ ຂຽນບດົ ກອນຕາມໂຄງຮາ່ ງຫກັຼ ຄາໍ ປະຈາໍ ບອ່ ນ ໃນຂທ້ໍ ີ 9 ໂດຍນາໍ ໃຊຂ້ ມ້ໍ ນູ ຈາກ ຂທໍ້ ີ 17. ໑໖໑ 161 LL5-TB.indb 161 08/05/2023 15:22:48

19 ໃຫ້້ ແລະ ຮັບັ ເອົົາຄໍາໍ ຄິດິ ເຫັນັ ແບບສ້້າງສັັນ ເພື່່�ອປັັບປຸງຸ ບົົດໃຫ້ສ້ ົມົ ບູູນ ກວດແກ້້ບົດົ ກອນ ສມົ ທຽບການກວດແກ້ຮ່ວມກບັ ໝູ່ ແລະ ດ້ວຍຕນົ ເອງ ການກວດແກໃ້ ນບດົ ຮຽນຜາ່ ນມາ ໄດນ້ າໍ ໃຊສ້ ອງວທິ ີ ເຈາ້ົ ມກັ ວທິ ໃີ ດ? ຍອ້ ນຫຍງັ ? ຈງ່ົ ຕມ່ື ຂ້ມໍ ູນໃສຕ່ າຕະລາງລມຸ່ ນ:້ີ ສິ່ງທ່ຂີ ອ້ ຍມກັ ສງ່ິ ທ່ຂີ ອ້ ຍບໍມ່ ກັ ສ່ງິ ທີເ່ ປນັ ໜ້າສນົ ໃຈ ການກວດແກ້ຮວ່ ມກັບໝູ່ ການກວດແກດ້ ວ້ ຍຕນົ ເອງ ຈງົ່ ນໍາໃຊຄ້ ໍາຖາມເຫາົຼ່ ນ້ີເພ່ອື ກວດແກ້ບົດຂອງຕນົ ເອງ: ก ໄດ້ປະຕບິ ດັ ຕາມໂຄງຮ່າງຂອງບດົ ກອນບໍ?່ ຍ້ອນຫຍັງຈຶ່ງປະຕບິ ັດ? ຍອ້ ນຫຍັງ ຈງ່ຶ ບໍປ່ ະຕິບດັ ? ก ໄດ້ປະຕິບັດຕາມໂຄງຮ່າງຫຼກັ ຄາໍ ປະຈໍາບ່ອນຂອງບດົ ກອນບ?່ໍ ຍອ້ ນຫຍງັ ຈງ່ຶ ປະຕບິ ັດ? ຍອ້ ນຫຍັງຈງ່ຶ ບ່ໍປະຕິບດັ ? ก ມີຂມ້ໍ ູນໃດຂາດຫາຍໄປບໍ່? ແມ່ນຫຍງັ ທີຂ່ າດຫາຍໄປ? 15 ก ມກີ ານນາໍ ໃຊຄ້ ໍາສັບພນັ ລະນາລະດກູ ານເຂ້າົ ໃນບົດກອນຖກື ຕ້ອງບ?ໍ່ ຍ້ອນຫຍງັ ຈ່ຶງຖືກ? ຍ້ອນຫຍງັ ຈ່ງຶ ບໍ່ຖກື ? ก ໄດນ້ າໍ ໃຊຄ້ າໍ ສາໍ ຜດັ ນອກຖກື ຕອ້ ງແລວ້ ບ?່ໍ ຍອ້ ນຫຍງັ ຈງ່ຶ ຖກື ? ຍອ້ ນຫຍງັ ຈງ່ຶ ບຖ່ໍ ກື ? ก ຈ່ງົ ຄ້ນົ ຄດິ ກ່ຽວກັບສ່ິງທສີ່ າມາດປັບປຸງບດົ ໃຫ້ສມົ ບູນ 2023 RIES Copyright © 20 ປັັບປຸຸງ ແລະ ຂຽນບົດົ ກອນຂັ້້�ນສຸດຸ ທ້້າຍ ປັບັ ປຸງຸ ບົົດກອນຂັ້້�ນສຸດຸ ທ້້າຍ ຈງ່ົ ອາ່ ນຄາໍ ຖາມລມຸ່ ນ້ີ ແລວ້ ສບື ຕຂ່ໍ ຽນຕມ່ື ໃສອ່ ກີ ສອງຄາໍ ຖາມ ເພອ່ື ໃຫກ້ ານກວດ ແກ້ຖືກຕອ້ ງ ແລະ ຄົບຖ້ວນ. ຈາກນັນ້ ໃຫ້ນໍາໃຊຄ້ ໍາຖາມທັງໝດົ ເຂົ້າໃນການກວດແກ້ ບົດກອນສະບບັ ສຸດທາ້ ຍຂອງຕນົ . ก ການຂຽນຂອງຂອ້ ຍຖືກຕອ້ ງ ແລະ ຊດັ ເຈນບ່ໍ? ก ຂ້ອຍໄດແ້ ປງຕາມຄໍາເຫັນຂອງໝູ່ເພອື່ ນແລວ້ ບ່?ໍ ก ຂ້ອຍໄດລ້ ວມເອາົ ທກຸ ພາກສວ່ ນຂອງບດົ ກອນແລ້ວບໍ່? ก ...................................................................... ก ...................................................................... 162 ໑໖໒ LL5-TB.indb 162 08/05/2023 15:22:48

ບດົ ທີ 16 ຄວາມຮູ້ບນຸ ຄູນຕ່ຜໍ ໃູ້ ຫກ້ ໍາເນີດ (ຕ່)ໍ ຄວາມຮູ້ສຶກຂອງຂອ້ ຍຕແໍ່ ມມ່ ີແນວໃດ? ພວກເຮົາເລີ່ມຕ້ນົ ເທາະ 1 ເບິ່່ງ� ຮູູບພາບ ແລະ ຫົົວຂໍ້�້ ບົດົ ອ່າ່ ນ ແລ້ວ້ ຕອບຄໍາໍ ຖາມ ກ່່ອນການອ່່ານ ວທິ ກີ ານກ່ອນການອ່ານ ເຊນັ່ : ການຖາມຄາໍ ຖາມໝູ່ ຊ່ວຍໃຫ້ພວກເຮາົ ຄດິ ກຽ່ ວກບັ ບດົ ແລະ ສງ່ິ ທພ່ີ ວກເຮົາຮູ້ກ່ຽວກບັ ຫົວຂ.ໍ້ ພວກເຮາົ ເບ່ງິ ຮູບພາບ ແລະ ຫົວຂ້ໍຂອງບົດອາ່ ນ ແລ້ວ ສນົ ທະນາຖາມຕອບ ຊຶ່ງກນັ ແລະກັນ. ເຈົ້າຮຫູ້ ຍັງ 2023 ກ່ຽວກັບ...? RIES Copyright © ເຈາ້ົ ຢາກຮູ້ຫຍັງ ກ່ຽວກບັ ...? 16 2 ຈັັບຄູ່່�ຄໍາໍ ສັັບໃສ່່ກັັບຄວາມໝາຍ ຄໍໍາສັບັ ສໍໍາຄັນັ ຈງົ່ ຈັບຄູຄ່ ໍາສບັ ໃສກ່ ັບຄວາມໝາຍໃຫ້ຖກື ຕອ້ ງ ຄໍາສັບ ຄວາມໝາຍ 1. ກາ່ ວ ກ. ມີຄວາມເປນັ ຫ່ວງກງັ ວນົ ຍອ້ ນຄວາມຮັກ 2. ເກອື ກກ້ວົ ຂ. ສະແດງອາການເຄາົ ລບົ 3. ພຈິ ານ ຄ. ການຄົບຄ້າສະມາຄມົ ຮ່ວມກິນນາໍ 4. ແອບແຝງ ງ. ການໃຊ້ປັນຍາຕຶກຕອງເບ່ງິ ຢ່າງລະອຽດຖີ່ຖວ້ ນ 5. ຜູກພນັ ຈ. ເວາ້ົ ສ. ລີ້ລບັ ເຊື່ອງຊ້ອນສັບປນົ ເຂົ້ານາໍ 6. ວັນທາ ໑໖໓ 163 LL5-TB.indb 163 08/05/2023 15:22:49

3 ອ່່ານ ແລະ ຂຽນຄໍໍາຖາມ ການອ່່ານ ການນາໍ ໃຊວ້ ທິ ກີ ານໃນຂະນະອາ່ ນທເ່ີ ອນ້ີ ວາ່ ຄາໍ ຖາມທຂ່ີ ອ້ ຍມີ ຊວ່ ຍໃຫພ້ ວກເຮາົ ຄນ້ົ ຄດິ ກຽ່ ວກບັ ສງ່ິ ທອ່ີ າ່ ນ ແລະ ຖາມຄາໍ ຖາມທຄີ່ ິດໃນໃຈກ່ຽວກບັ ສງິ່ ທກ່ີ າໍ ລງັ ອ່ານ. ຫງັຼ ຈາກນ້ນັ ພະຍາຍາມຕອບຄໍາຖາມເຫຼາ່ົ ນັນ້ ຫັຼງການອາ່ ນ. ນໍາໃຊ້ວິທກີ ານນ:້ີ • ອາ່ ນບົດກອນ ແລະ ຂຽນຄໍາຖາມທເີ່ ຈາົ້ ຄດິ ໃນໃຈກຽ່ ວກັບສງ່ິ ທ່ກີ າໍ ລງັ ອ່ານ. • ຫັຼງຈາກການອ່ານ ໃຫ້ສົນທະນາແລກປຽ່ ນຖາມຕອບຄໍາຖາມເຫາຼ່ົ ນນັ້ ກັບໝ.ູ່ 2023ຄໍາສອນຂອງແມ່ RIES Copyright © ແມຊ່ ິ ໄຂກາ່ ວຖອ້ ຍ ສອນສງັ່ ຄາໍ ແພງ ແມ່ເນີ ສອ່ ງທາງເຍອື ງໃຫ້ ພໍເປັນແສງ ແດງດໍາດຊີ ່ົວ ມອງແຈ້ງແຈບໃຈ ກອ່ ນນາ ເຫນັ ໃສແຈງ້ ຫຄືຼ ູ່ຄອງກາຍ ລາ່ໍ ກາຍໃຈພອ້ ມ ການເກອື ກກ້ວົ ພຈິ ານໃຈພໍ່ ເໝອື ນເຫງົາ້ ແມແ່ ພງ ນນ້ັ ແລ 16 ຄັນຊິ ຫາເພືອ່ ນແທ້ ມັນແອບແຝງຝງັ ໄຕ່ຕອງມອງແຈງ້ ແຍງພາຍໃນ ທາໍ ດລີ ວງລ່າຍ ໂຄລຫໍ້ ອຼ ກໃຈ ແທໄ້ ດ໋ ຈອມໃຈເຈ້ົາ ຜວິ ກໍ່າດາໍ ໝອງ ຜອ່ ງໃສໄກກວາ້ ງ ແໜງໜໍແ່ ກ້ວ ແນວທາງເປັນແວ່ນ ຢນັ ກ້າວຕ່ໍໄປ ນນ້ັ ເນີ ລກູ ເອີຍ ຄວາມຊ່ວົ ນນັ້ ຄວນຄ່ຄູ ຽງທາໍ ຄວນລະວັງ ບາງຄົນແກງ້ ກາຍວາດໂກ້ ບາງຄນົ ຮູບຮາ່ ງຮາ້ ຍ ໃຈປອງດອງ ແບບແຜນສ້າງ ເໝືອນດັງ່ ແປ້ນ ອນັ ວາ່ ຄວາມຮອບຮູ້ 164 ໑໖໔ LL5-TB.indb 164 08/05/2023 15:22:49

ນາໍ ວຊິ າ ສາດສູງແສງສ້າງ ຈນັ ຍາອາ້ ງ ສໍາແດງເປນັ ມດິ ຊີວດິ ສ້ຽງ ຄຸນນນັ້ ຢ່ສູ ະຖຽນ ແທ້ແລ້ວ 2023 16 RIES Copyright © ເພິ່ນວ່າ ຄວາມກຽດຄາ້ ນ ເປນັ ດງ່ັ ມານຊາມ 165 ຕາມຕວົ ຕງີ ຍງ່ິ ຈນົ ໄປໜາ້ ຈາໍ ເດຫີ າ້ຼ ຄໍາສອນຂອງແມ່ ຄັນຢາກແກ ້ ກໍຕ້ອງໝນ່ັ ພຽນ ລູກເອຍີ ໃຫລ້ ູກ ພນັ ຜກູ ໝນ້ັ ສາຍຮວ່ ມອທຸ ອນ ລກູ ເນີ ທັງແຊງສາຍ ຍາດພົງພນັ ພ້ອມ ຖະໜອມຕມຸ້ ຄວງຄຽງຮຽງຮໍ່ ໄພຜາ່ ນພ ້ໍ ພໍໄດ້ອນຸ່ ໃຈ ແທ້ນາ ລູກຄົນໃດ ໃຈຕໍຕ່ ັງ້ ຟັງເຊ່ອື ມານດາ ຍໍວັນທາ ຍກົ ສງູ ເໜືອເກົ້າ ບູຮານເວາ້ົ ຄວາມດເີ ປນັ ເລີດ ປະເສດີ ແທ ້ ພາຍຊອ້ ຍຮງຸ່ ເຮືອງ ແທ້ເນີ ໑໖໕ 08/05/2023 15:22:50 LL5-TB.indb 165

4 ທົບົ ທວນຄືືນກ່ຽ່ ວກັບັ ປະເພດບົດົ ການຄິິດກ່່ຽວກັບັ ບົົດ ພວກເຮາົ ນໍາໃຊວ້ ິທຫີ ຼັງການອາ່ ນ ເຊນັ່ : ມນັ ແມນ່ ປະເພດບົດຫຍັງ ເພອື່ ທົບທວນຄນື ກ່ຽວກບັ ບດົ ທ່ພີ ວກເຮົາຫາກອໍ າ່ ນ ຫຼື ໄດ້ຍນິ ແລະ ຄົນ້ ຄິດວາ່ ບົດດງ່ັ ກ່າວນີ້ ແມນ່ ຢໃູ່ ນປະ ເພດບົດໃດ. ຈົ່ງຕອບຄໍາຖາມລ່ມຸ ນີ:້ • ເຈ້າົ ຄດິ ວ່າບົດອ່ານແມ່ນປະເພດບດົ ຫຍັງ? • ຍ້ອນຫຍັງເຈົາ້ ຈງ່ຶ ຄດິ ວ່າມນັ ແມ່ນປະເພດບົດນນ້ັ ? ຈງ່ົ ໃຫຕ້ ົວຢ່າງຈາກບດົ . • ການຈາໍ ແນກປະເພດບດົ ນງ້ີ າ່ ຍບ?່ໍ ເປນັ ຫຍງັ ມນັ ຈງ່ຶ ງາ່ ຍ? ເປນັ ຫຍງັ ມນັ ຈງ່ຶ ບງ່ໍ າ່ ຍ? • ເຈ້ົາຮູ້ຈັກຄວາມແຕກຕ່າງຂອງປະເພດບດົ ໃນເວລາໃດ? ຍ້ອນຫຍງັ ຈງ່ຶ ຮູ?້ ຍອ້ ນ ຫຍງັ ເຈົ້າຈຶ່ງບຮ່ໍ ?ູ້ 2023 5 ອ່າ່ ນບົດົ ກອນ RIES Copyright © ການອ່າ່ ນ ຈງ່ົ ອາ່ ນບດົ ກອນ ຄາໍ ສອນຂອງແມ່ ໃຫຖ້ ກື ຕາມຈງັ ຫວະທາໍ ນອງຂອງການອາ່ ນກອນ. 16 ພວກເຮົາເບິ່ງໃກໆ້ ເທາະ ການເລົ່່�າບົດົ ຄືືນ 6 ເລົ່່�າບົດົ ກອນຄືນື ດ້ວ້ ຍການນໍໍາໃຊ້ຄ້ ໍາໍ ບຸບຸ ພະບົົດ ແລະ ຄໍາໍ ສ້້ອຍ ຈ່ົງອ່ານ ແລະ ເລືອກບດັ ຄາໍ ຕ່ືມໃສ່ຕາຕະລາງ ໃຫຖ້ ກື ຕາມແຕລ່ ະບາດຂອງບດົ ກອນ ແລ້ວບອກວ່າບດົ ກອນບາດນ້ນັ ເວາ້ົ ກຽ່ ວກັບຫຍັງ? ອນັ ວາ່ ບາງຄົນ ລູກຄົນໃດ ແທ້ໄດ໋ ໃຫລ້ ູກ ລກູ ເນີ ແມຊ່ ິ ລູກເອີຍ ແທ້ນາ ແມເ່ ນີ ຄັນຊິ ກອ່ ນນາ ເພິ່ນວາ່ ແລນາ ແທແ້ ລວ້ ນນັ້ ເນີ ລູກເອີຍ 166 ໑໖໖ LL5-TB.indb 166 08/05/2023 15:22:50

ຕົວຢາ່ ງ: ບຸບພະບົດ ຄໍາສ້ອຍ ບາດທ.ີ .. ສງ່ິ ທ່ບີ ົດກອນເວາ້ົ ເຖິງ ແມຊ່ ິ ແມເ່ ນີ ກ່ອນນາ ບາດທີ 1 ເວາົ້ ເຖງິ ແມ່ບອກໃຫລ້ ູກຮວູ້ ່າ ແມຈ່ ະສ່ັງ ສອນຄວາມຮູ້ ແລະ ການຈໍາແນກອັນໃດດີ ອນັ ໃດຊວົ່ . 7 ບອກຄວາມໝາຍຂອງຄໍໍາສັັບ ແລະ ວະລີີ 2023 ຄໍາໍ ສັັບ ແລະ ວະລີີໃໝ່່ RIES Copyright © ຄາໍ ສບັ ແລະ ວະລີທີ່ກຽ່ ວພນັ ກບັ ຄາໍ ສອນຂອງແມ່ ແມ່ນບນັ ດາຄໍາເວາ້ົ ທີ່ແມ່ໃຊເ້ ພື່ອສອນ 16 ລກູ ຢູ່ໃນບົດກອນ ຊຶ່ງທກຸ ຄົນຈະຕ້ອງໄດ້ຮຄູ້ ວາມໝາຍຂອງຄໍາສບັ ເຫົ່ຼານຈ້ີ ຶງ່ ຈະເຂົາ້ ໃຈຄໍາສອນ ຂອງແມ.່ ຈງ່ົ ບອກຄວາມໝາຍຂອງຄໍາສັບ ແລະ ວະລຕີ ່ໄໍ ປນີ:້ ຕວົ ຢ່າງ: ໄຕຕ່ ອງ: ຄຶດທບົ ທວນຫາເຫດຜນົ . ກາ່ ວຖອ້ ຍ, ສອນສ່ງັ , ມອງແຈງ້ , ແຈບໃຈ, ແກ້ງ, ລວງລ່າຍ,ໂຄລໍ້ຫຼອກ 8 ສົົນທະນາກ່ຽ່ ວກັບັ ໂຄງຮ່າ່ ງຫຼັັ�ກຄໍໍາປະຈໍໍາບ່ອ່ ນຂອງບົົດກອນ ໄວຍາກອນ ຫກຼັ ຄໍາປະຈໍາບ່ອນ ແມ່ນຫກຼັ ໃນການເນອື ງສຽງຂອງຄໍາໃນບົດກອນ ຊ່ຶງແມນ່ ຄາໍ ທມ່ີ ສີ ຽງ ກາງ, ສຽງເອກ ແລະ ສຽງໂທສບັ ກັນໃຫແ້ ມ່ນບອ່ ນ. ຖ້າວາງສຽງນບ້ີ ່ໍແມນ່ ບ່ອນກຈໍ ະເຮັດໃຫກ້ ອນ ນນັ້ ບເ່ໍ ນືອງສຽງ ແລະ ບມໍ່ ່ວນ. ກອນ 7 ໃນແຕ່ລະວກັ ມີ 7 ພະຍາງ ຫຼື ຄາໍ , ບາດໜ່ງຶ ມີ 4 ວກັ ແລະ ມີ 28 ພະຍາງບໍນ່ ບັ ຄໍາບພຸ ະບດົ ແລະ ຄາໍ ສ້ອຍ. ດັ່ງນ້ນັ , ການວາງສຽງໃນແຕ່ລະວັກຈງຶ່ ມີຄວາມ ສາໍ ຄັນ ແລະ ຕ້ອງວາງໃຫ້ຖືກຕອ້ ງ. ຈງ່ົ ສງັ ເກດ, ສນົ ທະນາ ແລະ ບອກສຽງຕ່າງໆໃນຫຼັກຄໍາປະຈາໍ ບ່ອນ ແລວ້ ເລາົ່ ການເນື່ອງສຽງຂອງຄາໍ ໃນບົດກອນ. ໑໖໗ 167 LL5-TB.indb 167 08/05/2023 15:22:50

ໂຄງຮ່າງຫກັຼ ຄໍາປະຈໍາບອ່ ນຂອງບດົ ກອນ OO O O່ O້ O O່ O O ກາງ ເອກ ໂທ OOO ກາງ ເອກ ກາງ ກາງ ກາງ ກາງ ກາງ O O O້ O່ O O O້ ກາງ ກາງ ໂທ O O່ O້ ເອກ ກາງ ກາງ ໂທ ກາງ ເອກ ໂທ O O O O່ ກາງ ກາງ ກາງ ເອກ O O້ O່ O OO ກາງ ໂທ ເອກ ກາງ 9 ສົນົ ທະນາກ່ຽ່ ວກັບັ ແນວຄວາມຄິິດຂອງບົົດກອນ ແນວຄິິດຂອງບົດົ 2023 RIES Copyright © ຈງ່ົ ສົນທະນາກ່ຽວກບັ ເນອ້ື ໃນຂອງບດົ ກອນຢູ່ຂທໍ້ ີ 3 ດ້ວຍຄໍາຖາມຕໍໄ່ ປນ້:ີ 1. ເປນັ ຫຍງັ ແມ່ຈງຶ່ ສອນລກູ ? 2. ເນອື້ ໃນຂອງບົດກອນເວົ້າເຖິງຫຍັງ? 3. ບົດກອນສອນໃຫພ້ ວກເຮົາຮຫູ້ ຍງັ ແດ່? 4. ເປັນຫຍງັ ລູກຈຶ່ງຕອ້ ງຟງັ ຄວາມແມ່? 16 ພວກເຮົາຂຽນເທາະ 10 ຮຽນກ່ຽ່ ວກັັບໂຄງຮ່່າງຂອງບົດົ ກອນ ໂຄງຮ່່າງຂອງປະເພດບົົດ ນຍິ າມຂອງບດົ ກອນໃຫເ້ ບງ່ິ ຂທ້ໍ ີ 10 ບດົ ທີ 15. ໂຄງຮ່າງຂອງບດົ ກອນ ຫວົ ຂໍ:້ ຂຽນວ່າບດົ ກອນເວ້າົ ກ່ຽວກບັ ຫຍັງ ຄໍາສອນຂອງແມ່ ເປີດຫົວເລືອ່ ງ: ເວົ້າກ່ຽວກັບຄາໍ ສ່ງັ ສອນຂອງແມໃ່ ຊ້ພາສາພນັ ລະນາປຽບທຽບ ເພືອ່ ເວາ້ົ ກ. ແມ່ໄດກ້ າ່ ວຄາໍ ເຕືອນໃຫ້ລູກຟັງຄໍາສງ່ັ ສອນຂອງແມ່ຄືແນວໃດ? ບາດທີ 1 ກ. ເນື້ອເລື່ອງ: ກ່າວເຖງິ ຄໍາສອນຂອງແມ່ ແລະ ຄາໍ ສັບທ່ີໃຊເ້ ຂ້າົ ໃນການ ພັນລະນາເປນັ ຄໍາເວ້າົ ແນວໃດ? (ຄາໍ ສັບທໍາມະດາ ຫືຼ ປຽບທຽບ) 168 ໑໖໘ LL5-TB.indb 168 08/05/2023 15:22:50

ຂ. ແມມ່ ວີ ິທີການສອນໃຫ້ລູກເລືອກໝູ່ເພອື່ ນຄແື ນວໃດ? ບາດທີ 2 ຂ. ຄ. ແມສ່ ອນໃຫ້ລກູ ຈໍາແນກມດິ ແລະ ສັດຕຄູ ແື ນວໃດ? (ບາດທີ 3-4) ຄ. - ບາງຄນົ ຮບູ ຮ່າງໜ້າຕາສວຍງາມແຕໃ່ ຈບໍ່ດີ (ບາດທີ 3) ງ. - ບາງຄົນຮບູ ຮ່າງໜາ້ ຕາຂ້ຮີ າ້ ຍແຕໃ່ ຈດີ (ບາດທີ 4) ຈ. ງ. ແມ່ສອນໃຫ້ລກູ ນໍາໃຊ້ຄວາມຮູ້, ຄນຸ ສມົ ບັດເຂ້ົາໃນການເຮັດວຽກຄືແນວ ສ. ໃດ? (ບາດທີ 5) ຈ. ແມສ່ ອນໃຫ້ຮູ້ຜົນຮາ້ ຍຂອງຄວາມຂຄີ້ ້ານ ແລະ ວິທີການແກ້ໄຂຄືແນວ ຊ. ໃດ? (ບາດທີ 6) ສ. ແມ່ສອນໃຫລ້ ກູ ຮຮູ້ ກັ ແລະ ສາມັກຄີຄືແນວໃດ? (ບາດທີ 7) ສະຫບຸຼ ເລອ່ື ງ: ຊ. ລູກຜູ້ທເີ່ ຊື່ອຟງັ ຄວາມພແ່ໍ ມຈ່ ະເປັນແນວໃດ? (ບາດທີ 8) 2023 11 ຂຽນທວາຍທີ່່�ເນັ້້�ນໃສ່ກ່ ານຫັດັ ຂຽນRIES Copyright © ຂຽນທວາຍ ຂຽນທວາຍທເ່ີ ນນ້ັ ໃສກ່ ານຫດັ ຂຽນ ແມນ່ ການຂຽນໃຫຖ້ ກື ຕອ້ ງຕາມຮບູ ຮາ່ ງ, ຂະໜາດ ແລະ ຕໍາແໜ່ງຂອງຕວົ ອັກສອນໃນຄາໍ ສັບ. ຈງ່ົ ຂຽນທວາຍຮວ່ ມກັບນາຍຄູ. 16 12 ຕື່່�ມຄໍາໍ ທີ່່�ມີີສຽງກາງ, ສຽງເອກ ແລະ ສຽງໂທໃສ່່ບ່່ອນວ່າ່ ງໃນບົົດກອນ ການຝຶຶກໄວຍາກອນ ຈົ່ງເລອື ກເອາົ ຄໍາສບັ ຕ່ໍໄປນ້:ີ ຂະຫຍັນ, ຮາ່ໍ ຮຽນ, ຄວາມຮູ້, ຄູສອນ, ກາ່ ວ, ເດກັ ນອ້ ຍ, ຄນ້ົ ຮາ່ໍ , ໂຕນໜ,ີ ໝບູ , ພືນ້ , ໜາ້ , ຄັນຫາທາໍ , ເກາະ, ໝອງ ຕືມ່ ໃສບ່ ່ອນວ່າງໃນບົດກອນໃຫຖ້ ກື ຕອ້ ງ ຕາມຫກຼັ ຄໍາປະຈໍາບອ່ ນ. ລູກເອຍີ ຍາມຍັງນ້ອຍ ຄອຍ..........ຂຽນ .......... ພຽນ ຊອກຫາ............ ...............ຊ້ີ ຄະຕິເຕືອນ......... ເຍາົ ............ ຄວາ..........ຮຽນ ເລງລາ່ ຍ.......... ບໍ່ດເີ ນີ ຢາ່ ຫກີຼ ຮຽນລວ່ ງຫນິ້ຼ .....ດນິ ດອນ..... ຊວີ ໝີ ອງ ຊ່ົວ................. ຄນົ ຊງັ ....... ອະບາຍມວົ້ ໝນ່ົ ..... ບ່ດໍ ນີ າ ເກາະກ່ຽວກ້ວົ ໑໖໙ 169 LL5-TB.indb 169 08/05/2023 15:22:50

13 ເລືອື ກຄໍາໍ ນາມຕື່່�ມໃສ່ບ່ ່ອ່ ນວ່າ່ ງໃນບົດົ ກອນ ການຝຶກຶ ຄຳຳ�ສັບັ ແລະ ວະລີໃີ ໝ່່ ຈງ່ົ ແຕ່ງປະໂຫຍກ ດ້ວຍການນາໍ ໃຊ້ຄາໍ ສັບ ແລະ ວະລດີ ັງ່ ຕ່ໄໍ ປນ:ີ້ ສອນສງັ່ , ໄຕ່ຕອງ, ແກ້ງ, ລ້ໍຫຼອກ, ເຊືອ່ ຟັງ ຕົວຢາ່ ງ: ຄາໍ ສັບ ປະໂຫຍກ ກ່າວຖ້ອຍ: ແມກ່ ່າວຖອ້ ຍຄໍາເພືອ່ ສອນລກູ 14 ອ່່ານ ແລະ ຕອບຄໍໍາຖາມກ່ຽ່ ວກັບັ ເນື້້�ອໃນຂອງບົົດກອນ ເຈົ້້�າຄິິດວ່າ່ ແນວໃດ? ຈ່ງົ ສນົ ທະນາດ້ວຍການນໍາໃຊ້ຄໍາຖາມລມຸ່ ນ້ກີ ັບຄຂູ່ ອງເຈ້າົ : 1. ເປນັ ຫຍງັ ແມ່ຈງຶ່ ສອນລກູ ? 2. ຖ້າລກູ ຟງັ ຄວາມພແ່ໍ ມຈ່ ະເປັນແນວໃດ? 3. ຖາ້ ລກູ ບຟໍ່ ງັ ຄວາມພແໍ່ ມແ່ ລ້ວຈະເຮດັ ໃຫ້ລູກເປນັ ຄົນແນວໃດ? 4. ລູກຄວນປະພຶດຕນົ ຄແື ນວໃດ ເພອ່ື ສະແດງເຖງິ ຄວາມຮ້ບູ ນຸ ຄຸນຕແ່ໍ ມ່? 2023 ພວກເຮົາໂຮມທກຸ ຢ່າງເຂາົ້ ກັນເທາະRIES Copyright © 16 15 ອ່າ່ ນໜ້າ້ ວຽກທີ່່�ຈະເຮັດັ ໃນບົົດຮຽນ ເຈົ້້�າຈະເຮັັດແນວໃດ? ໜາ້ ວຽກ: ຝຶກຂຽນຄາໍ ແນະນາໍ ຕົນເອງໃນເວລາທ່ອງບົດກອນຕາມໂຄງຮາ່ ງ ໂດຍນໍາໃຊບ້ ດົ ກອນ ບາດໜງຶ່ ທ່ເີ ຈາົ້ ແຕງ່ ໃນບົດທີ 15 ເພອ່ື ນາໍ ສະເໜ.ີ 16 ຝຶກຶ ຂຽນການແນະນໍໍາຕົນົ ເອງໃນເວລາທ່ອ່ ງບົດົ ກອນຮ່ວ່ ມກັບັ ນາຍຄູູ ຝຶຶກການຂຽນ ຈງ່ົ ປະຕິບດັ ກິດຈະກໍາຮ່ວມກບັ ນາຍຄູ ແລະ ໝຄູ່ ູ່ ໂດຍການນາໍ ໃຊໂ້ ຄງຮາ່ ງ ການຂຽນ ແລວ້ ຂຽນຄາໍ ແນະນາໍ ຕົນເອງໃສກ່ ະດານ - ກ່າວຄາໍ ທກັ ທາຍ - ສະບາຍດນີ າຍຄູ ແລະ ໝູ່ເພ່ອື ນໃນຫອ້ ງ - ແນະນາໍ ຊ່ື ແລະ ຫອ້ ງຮຽນຕົນເອງ - ນອ້ ງຊ່ື ນາງກນຸ າ - ຮຽນຢູ່ຫອ້ ງ ປ.5 ແນະນໍາກິດຈະກໍາທີ່ຈະປະຕບິ ັດ ນອ້ ງຈະມາທອ່ ງບດົ ກອນທມ່ີ ຊີ ືວ່ ່າ......ແຕງ່ ໂດຍ.......... 170 ໑໗໐ LL5-TB.indb 170 08/05/2023 15:22:50

ປະຕິບັດກິດຈະກາໍ - ທ່ອງບດົ ກອນ............. - ອະທິບາຍໂຄງຮ່າງຫຼກັ ຄາໍ ປະຈໍາບອ່ ນ ເນອ້ື ໃນ ແລະ ຄະຕິເຕືອນໃຈຂອງບດົ - ບດົ ກອນ..............ມີເນອື້ ໃນເວົ້າ............... - ສະແດງຄວາມຮູ້ສຶກຂອງຕົນທມີ່ ຕີ ແໍ່ ມ.່ ............. ກາ່ ວຄໍາຂອບໃຈ ຜາ່ ນການທອ່ ງບົດກອນ...............ກໍໝົດພຽງເທົ່ານີ້. ຂຂໍ ອບໃຈ..................ທ່ີໄດຕ້ ດິ ຕາມຟັງ. 17 ຕື່່�ມຂໍ້້�ມູນູ ກ່່ຽວກັັບການແນະນໍໍາຕົົນເອງໃສ່່ໂຄງຮ່າ່ ງ ສ້າ້ ງໂຄງຮ່າ່ ງການຂຽນ ເບິ່ງໂຄງຮ່າງຂອງບົດກອນຢ່ຂູ ໍ້ທີ 16 2023 18 ຂຽນການແນະນໍໍາຕົນົ ເອງຕາມໂຄງຮ່່າງໃສ່່ປຶ້້�ມຂຽນRIES Copyright ©ຂຽນບົົດໃນຂັ້້�ນຮ່າ່ ງ ຈ່ງົ ຂຽນການແນະນໍາຕົນເອງໃນເວລາທ່ອງບົດກອນ ໂດຍອີງໃສຂ່ ໍມ້ ູນໃນຂທໍ້ ີ 17. 19 ໃຫ້້ ແລະ ຮັັບເອົາົ ຄໍາໍ ຄິິດເຫັນັ ແບບສ້າ້ ງສັັນ ເພື່່�ອປັບັ ປຸຸງບົົດໃຫ້້ສົົມບູນູ ຂຶ້້�ນ ກວດແກ້ບ້ ົດົ ພວກເຮົາສາມາດເຮດັ ໃຫ້ຄໍາຄິດເຫັນມີຜົນດຂີ ຶ້ນໄດ້ຄືແນວໃດ? 16 ມາເຖງິ ປດັ ຈບຸ ນັ ຄາໍ ຖາມກຽ່ ວກບັ ການໃຫຄ້ າໍ ຄດິ ເຫນັ ແມນ່ ເນນ້ັ ໃສ:່ ໂຄງຮາ່ ງຂອງປະເພດບດົ , ໂຄງຮາ່ ງຫກັຼ ຄາໍ ປະຈາໍ ບອ່ ນ, ໂຄງຮາ່ ງການແນະນາໍ ຕນົ ເອງ, ຂມ້ໍ ນູ ທຈ່ີ ະຂຽນ, ເຄອ່ື ງໝາຍວກັ ຕອນ, ການປະສມົ ອກັ ສອນ, ຫດັ ຂຽນ, ໄວຍາກອນ ແລະ ຄາໍ ສບັ ທເ່ີ ນນ້ັ . ການກວດແກມ້ ຫີ າຼ ຍຈດຸ ທສ່ີ າມາດເນນ້ັ ໃສໄ່ ດ້ ໂດຍອງີ ຕາມໜາ້ ວຽກ. ຕົວຢາ່ ງ: ຂ້ມໍ ູນເປນັ ໜ້າສນົ ໃຈຫາຼ ຍປານໃດ, ໄດນ້ ໍາໃຊກ້ ານປະກອບທ່າທາງ ຫືຼ ສໜີ າ້ ໃນເວລາ ນໍາສະເໜີບົດ ຫຼື ບໍ່, ຮບູ ພາບຈະແຈ້ງ, ເໝາະສົມບໍ່ ແລະ ອ່ືນໆ. ເຈາ້ົ ສາມາດຊອກຫາຈດຸ ອນື່ ອີກ ບ?່ໍ ຈົງ່ ເພ່ີມຄາໍ ຖາມ ຫຼື ຈຸດໃໝ່ໃສລ່ າຍການກວດແກ້ ເພ່ອື ເຮັດໃຫກ້ ານໃຫຄ້ າໍ ຄິດເຫນັ ຂອງເຈົ້າ ລະອຽດ, ຄບົ ຖວ້ ນ, ໜ້າສົນໃຈ ແລະ ມີເນືອ້ ໃນດີຂນ້ຶ . ໑໗໑ 171 LL5-TB.indb 171 08/05/2023 15:22:50

ຈງົ່ ນໍາໃຊ້ຄໍາຖາມເຫ່ົຼານີ້ ເພອື່ ກວດແກ້ໜ້າວຽກຂອງເຈ້າົ ແລະ ໃຫຄ້ ົນ້ ຄດິ ວາ່ ຈຸດ ໃດຄວນຖາມສໍາລັບໜາ້ ວຽກ. ก ໄດປ້ ະຕບິ ດັ ຕາມຂມ້ໍ ນູ ທໄ່ີ ດກ້ ະກຽມໃນໂຄງຮາ່ ງການແນະນາໍ ຕນົ ເອງບ?່ໍ ຍອ້ ນຫຍງັ ຈງ່ຶ ປະຕບິ ດັ ? ຍອ້ ນຫຍງັ ຈງ່ຶ ບປ່ໍ ະຕບິ ດັ ? ก ການທອ່ ງໄດປ້ ະຕບິ ດັ ຕາມຈງັ ຫວະທາໍ ນອງຂອງບດົ ກອນບ?່ໍ ຍອ້ ນຫຍງັ ຈງ່ຶ ປະຕບິ ດັ ? ຍອ້ ນຫຍງັ ຈງ່ຶ ບປ່ໍ ະຕບິ ດັ ? ก ມເີ ນອ້ື ໃນກາ່ ວເຖງິ ຄາໍ ສອນຂອງແມແ່ ລວ້ ບ?່ໍ ຍອ້ ນຫຍງັ ຈງ່ຶ ມ?ີ ຍອ້ ນຫຍງັ ຈງ່ຶ ບມ່ໍ ?ີ ก ມຂີ ມ້ໍ ນູ ໃດຂາດຫາຍໄປບ?່ໍ ແມຫ່ ຍງັ ທຂ່ີ າດຫາຍໄປ? ຈງ່ົ ຄນ້ົ ຄິດຫາຄາໍ ຖາມກວດແກທ້ ່ີສາມາດປັບປງຸ ບດົ ໃຫສ້ ມົ ບູນຂນ້ຶ . 2023 20 ປັັບປຸຸງ ແລະ ຂຽນບົດົ ຂັ້້�ນສຸຸດທ້້າຍRIES Copyright ©ປັບັ ປຸຸງບົດົ ຂັ້້�ນສຸດຸ ທ້້າຍ ຈງ່ົ ອາ່ ນຄາໍ ຖາມລມຸ່ ນ້ີ ແລວ້ ສບື ຕຂ່ໍ ຽນໃສສ່ ອງຄາໍ ຖາມ ເພອ່ື ໃຫລ້ າຍການກວດ ແກຖ້ ກື ຕອ້ ງ ແລະ ຄບົ ຖວ້ ນ. ຈາກນນ້ັ , ໃຫນ້ າໍ ໃຊຄ້ າໍ ຖາມທງັ ໝດົ ເຂາ້ົ ໃນການກວດແກ້ 16 ບດົ ກອນສະບບັ ສດຸ ທາ້ ຍຂອງຕນົ . ก ການຂຽນຂອງຂອ້ ຍຖືກຕ້ອງ ແລະ ຊດັ ເຈນບ?່ໍ ก ຂ້ອຍຂຽນຖືກຕ້ອງຕາມຂໍ້ມນູ ໃນໂຄງຮາ່ ງຂອງການແນະນາໍ ຕນົ ເອງແລວ້ ບ?່ໍ ก ການຂຽນຂອງຂ້ອຍມີເນືອ້ ໃນເວາົ້ ກຽ່ ວກັບຄໍາສອນຂອງແມ່ແລວ້ ບໍ່? ก .......................................................................? ก ......................................................................? 172 ໑໗໒ LL5-TB.indb 172 08/05/2023 15:22:50

ບດົ ທີ 17 ບດົ ທວນຄືນ ພວກເຮາົ ໄດຮ້ ຽນຮກູ້ ຽ່ ວກບັ ຫຍັງ? 1 ທວນຄືືນວິິທີກີ ານອ່າ່ ນທີ່່�ເນັ້ນ້� ຈົ່ງຂຽນຊ່ປື ະເພດ ແລະ ຈຸດປະສົງຂອງການອາ່ ນກ່ຽວກັບການຕິດຕາມ ພ້ອມ ທງັ ຊືວ່ ທິ ີການອາ່ ນທນີ່ າໍ ໃຊ້ໃນບົດຮຽນຜາ່ ນມາໃສ່ຕາຕະລາງລຸ່ມນ້ີ: ຊປ່ື ະເພດ ແລະ ຈດຸ ປະສງົ ຂອງວທິ ກີ ານອາ່ ນ ກອ່ ນການອາ່ ນ ໃນຂະນະອາ່ ນ ຫັງຼ ການອ່ານ ຄດິ ລວງໜາ້ : ບດົ ອາ່ ນນແ້ີ ມນ່ ປະເພດບດົ ຫຍງັ ? ເຈາ້ົ ຄດິ ວາ່ ບດົ ຈະເປນັ ແບບໃດ? ຍ້ອນຫຍັງຈ່ຶງເປັນແບບນນັ້ ແລະ ຍອ້ ນຫຍງັ ຈຶງ່ ບໍເ່ ປັນແບບນ້ັນ? 2 ທວນຄືນື ການນໍໍາໃຊ້້ວິິທີກີ ານຕິິດຕາມບົົດທີ່່�ໄດ້້ອ່່ານ ໃຫ້ເບ່ງິ ວິທີກ່ອນການອາ່ ນ: ຂອ້ ຍໄດອ້ າ່ ນຫຍັງມາແລວ້ ? ຢູບ່ ົດທີ 12 ຂທໍ້ ີ 1. ຈງ່ົ ອ່ານບົດອ່ານໃນບົດທີ 12, 13 ແລະ 14 ແລ້ວຕ່ືມຂມໍ້ ູນໃສຕ່ າຕະລາງລມຸ່ ນ້ີ: 2023 ບດົ ທີ ຊືບ່ ດົ ອ່ານ ປະເພດບົດRIES Copyright ©ຂ້ອຍມ່ວນບໍ່ເປນັ ຫຍງັ ຈ່ງຶ ມ່ວນ? ເປນັ ຫຍງັ ຈຶ່ງບ່ມໍ ວ່ນ17 ມວ່ ນ ບໍ່ມ່ວນ ບົດທີ 12 ບດົ ທີ 13 ບດົ ທີ 14 3 ທວນຄືືນການນໍໍາໃຊ້້ວິທິ ີີການຕິດິ ຕາມ ເພື່່�ອຄາດເດົາົ ປະເພດບົົດທີ່່�ໄດ້້ຮຽນ ໃຫ້ເບ່ິງວທິ ກີ ານຕິດຕາມປະເພດບດົ ໃນຂະນະອ່ານຢູ່ບດົ ທີ 13 ຂໍ້ທີ 3. ຈງ່ົ ອ່ານຄໍາຖາມ ແລ້ວຂຽນຄາໍ ຕອບໃສ່ຕາຕະລາງລມຸ່ ນ:້ີ 1. ອາ່ ນຫົວບົດ ແລະ ບົດອາ່ ນ 2-3 ແຖວທາໍ ອິດຂອງບດົ ທີ 17 ແລວ້ ຄາດເດາົ ເບງິ່ ວ່າບົດອາ່ ນແມນ່ ບດົ ປະເພດໃດ? 2. ສືບຕອ່ໍ ່ານບດົ ອາ່ ນ ແລະ ຂຽນບນັ ທຶກຫຍໍ້ ກ່ຽວກັບເຫດຜົນອ້າງອີງວາ່ ການຄາດ ເດາົ ຂອງເຈາົ້ ຖກື ຫືຼ ຜິດ. ໑໗໓ 173 LL5-TB.indb 173 08/05/2023 15:22:50

ຂ້ອຍຄາດເດົາວາ່ ແມນ່ ປະເພດບດົ ການຄາດເດາົ ຂອງຂອ້ ຍຖກື ຫບຼື ່?ໍ ຫຼັກຖານ ຫຼື ເຫດຜນົ ອາ້ ງອີງ 4 ອ່່ານບົົດ ຈາລຶຶກບຸນຸ ຄຸນຸ ແມ່່ ຈົງ່ ອ່ານບົດອາ່ ນ ຈາລກຶ ບນຸ ຄຸນແມ່ ໃຫຖ້ ືກຕາມຈງັ ຫວະທາໍ ນອງຂອງການອາ່ ນ ບົດກອນ 17 2023 RIES Copyright © ຈາລກຶ ບຸນຄນຸ ແມ່ ແມ່ຜ້ ູ ບັງເກີດເກາົ້ ຄຸນທ່ານຫວຼ ງຫຼາຍ ຫາອັນໃດ ປຽບປຸນຄຸນແກ້ວ ມມິ ແີ ລວ້ ອັນມາທຽມເທ່າົ ຄນຸ ແຈ່ມເຈົ້າ ຫາຼ ຍລົ້ນລນື່ ເຫືອຼ ແທເ້ ນີ 174 ໑໗໔ LL5-TB.indb 174 08/05/2023 15:22:51

ລກູ ຂ ໍ ຈາລກຶ ໄວ້ 2023 ຈົນຊວົ່ ຊີວັນ 17 ນລິ ນັ ດອນ RIES Copyright © ຈຈ່ື າໍ ຄນຸ ເຈົ້າ ຄໍາເຄຍີ ເວົາ້ ຄວາມດສີ ອນສ່ັງ ທງັ ຫໍຼລ່ ຽ້ ງ ແລຕມຸ້ ລກູ ແພງ ແມນ່ າ ຄວາມດີ ຂອງແມນ່ ັ້ນ ເໝືອນແວ່ນແຍງເງາົ ຂໍນຳເອາົ ແບບແຜນພູນສາ້ ງ ມອງໄກກວາ້ ງ ກາຍໃຈຫຼອມຫໍຼ່ ເປນັ ໜ່ແໍ ກວ້ ແທນເຈ້າົ ສບື ສານ ແມເ່ ອຍີ ລູກຊ ິ ພຽນຈິດຕັ້ງ ເຕີມຕ່ວໍ ິຊາ ຕາມມານດາ ວາດຫວງັ ເອາົ ໄວ້ ເຮາົ ຄົງໄດ ້ ສົມໃຈໝາຍມງຸ່ ຂດໍ ່ງຸ ດັ້ນ ເສມີ ສາ້ ງຊບີ ຕນົ ກ່ອນເນີ ຂໍຍໍ ມືນອບນ້ອມ ຄນຸ ແມມ່ ານດາ ຂວໍ ນັ ທາ ຍົກຍເໍ ໜອື ເກາ້ົ ແທນຄຸນເຈົາ້ ແພງພຽນແລລໍ່າ ຍາມແກ່ເຖາົ້ ຄອຍລ້ຽງລ່າໍ ແລ ແມ່ເນີ 5 ທວນຄືນື ການນໍາໍ ໃຊ້້ວິທິ ີກີ ານຫຼັງ�ັ ການອ່າ່ ນ ເບ່ິງວິທກີ ານ ຫັຼງການອ່ານ ມັນແມນ່ ປະເພດບດົ ຫຍັງ? ຢ່ບູ ົດທີ 14 ຂ້ໍທີ 4 ຈ່ງົ ຄົນ້ ຄິດກຽ່ ວກບັ ປະເພດບດົ ທີໄ່ ດ້ອ່ານຢ່ບູ ດົ ທີ 17 ແລ້ວຕອ້ ບຄໍາຖາມລຸມ່ ນີ້: 1. ເຈົ້າຄິດວ່າບດົ ອາ່ ນ ແມ່ນປະເພດບົດຫຍັງ? 2. ຍ້ອນຫຍງັ ເຈົ້າຈ່ງຶ ຄິດວາ່ ມັນແມ່ນປະເພດບດົ ນ້ັນ? ຈົງ່ ໃຫ້ຕວົ ຢ່າງຈາກບດົ . 3. ການຈາໍ ແນກປະເພດບົດນີງ້ ່າຍບ?ໍ່ ເປັນຫຍັງຈ່ຶງງາ່ ຍ? ເປນັ ຫຍງັ ຈ່ຶງບໍ່ງາ່ ຍ? 4. ເຈາົ້ ຮຈູ້ ັກຄວາມແຕກຕ່າງຂອງປະເພດບດົ ໃນເວລາໃດ? ຍ້ອນຫຍງັ ຈງຶ່ ຮ?ູ້ ເປນັ ຫຍັງຈ່ຶງບຮໍ່ ູ້? ໑໗໕ 175 LL5-TB.indb 175 08/05/2023 15:22:51

6 ທວນຄືນື ກ່ຽ່ ວກັັບບົົດກອນ ຈົ່ງອາ່ ນ ແລະ ຕອບຄໍາຖາມລຸ່ມນີ:້ 1. ບົດກອນແມ່ນຫຍັງ? 2. ເປນັ ຫຍງັ ເຮາົ ຈຶ່ງໂຄລົບນບັ ຖແື ມ?່ 3. ຄວາມຮສູ້ ກຶ ຂອງຂອ້ ຍທ່ີມຕີ ໍ່ແມມ່ ີຄືແນວໃດ? 4. ໂຄງຮາ່ ງຫກຼັ ຄໍາປະຈໍາບອ່ ນຂອງບດົ ກອນປະກອບມີຫຍັງແດ່? 5. ບດົ ກາບ ແລະ ບດົ ກອນຄກື ັນ ແລະ ແຕກຕາ່ ງກັນຄແື ນວໃດ? 7 ຈັັບຄູ່�່ ຄໍາໍ ສັັບໃສ່ກ່ ັັບຄວາມໝາຍ 2023 RIES Copyright © ຈົງ່ ຈບັ ຄຄູ່ າໍ ສບັ ສະແດງຄວາມຮູບ້ ນຸ ຄນຸ ຂອງລູກທີ່ມຕີ ່ແໍ ມໃ່ ສ່ກັບຄວາມໝາຍໃຫຖ້ ືກຕອ້ ງ 1. ລ້ຽງ ກ. ຍໍມືນົບ 2. ຈາລຶກ ຂ. ກມ້ົ ຫວົ ລົງ, ທາໍ ໃຫ້ອອ່ ນລງົ 3. ນອບ ຄ. ຫາໃຫກ້ ນິ ໃຫ້ຢູ່ 4. ນ້ອມ ງ. ໄຫວ,້ ສະແດງຄວາມໂຄລບົ 17 5. ວນັ ທາ ຈ. ຈດົ ຈາໍ 8 ຟັັງ ແລະ ບັັນທຶຶກເນື້້ອ� ໃນກ່່ຽວກັັບບົົດກອນ ຈົງ່ ຟງັ ການທ່ອງບດົ ກອນ ແລວ້ ບັນທກຶ ສ່ງິ ທີບ່ ດົ ກອນ ຈາລກຶ ບຸນຄຸນແມ່ ກາ່ ວ ເຖງິ ວາ່ ຕອນເປດີ ຫົວເລືອ່ ງເວົາ້ ເຖິງຫຍັງ?, ຕອນເນ້ອື ເລ່ືອງເວ້ົາເຖິງຫຍັງ? ແລະ ຕອນສະຫບຸຼ ເລອ່ື ງເວົ້າເຖງິ ຫຍງັ ? ເປີດຫົວເລອ່ື ງ ເນອ້ື ເລອ່ື ງ ສະຫຼບຸ ເລອ່ື ງ 9 ສະແດງບົດົ ບາດສົົມມຸຸດ ຈງ່ົ ເວາ້ົ ເນອ້ື ໃນຂອງແຕລ່ ະຕອນຂອງບດົ ກອນ ຈາລກຶ ບນຸ ຄນຸ ແມ່ ແລະ ສະແດງ ບດົ ບາດສມົ ມດຸ ດວ້ ຍການນາໍ ໃຊຕ້ ກຸ ກະຕາເຈຍ້ . 176 ໑໗໖ LL5-TB.indb 176 08/05/2023 15:22:51

10 ຈໍາໍ ແນກຫຼັກ�ັ ຄໍາໍ ປະຈໍໍາບ່ອ່ ນຂອງບົົດກອນ ຈົງ່ ຈາໍ ແນກຫັຼກຄາໍ ປະຈາໍ ບ່ອນຂອງບົດກອນ ແລ້ວຕືມ່ ໃສ່ຕາຕະລາງລ່ມຸ ນີ:້ ລູກຂ ໍ ຈາລຶກໄວ ້ ຈົນຊົ່ວຊວີ ັນ ນິລັນດອນ ຈຈ່ື າໍ ຄຸນເຈົາ້ ຄາໍ ເຄີຍເວ້າົ ຄວາມດີສອນສັ່ງ ທັງຫ່ຼໍລ້ຽງ ແລຕຸມ້ ລກູ ແພງ ແມນ່ າ ຄໍາກາງ ຄໍາເອກ ຄາໍ ໂທ ຄໍາບຸພະບດົ ຄາໍ ສ້ອຍ 11 ທວນຄືືນການຫັັດຂຽນ 2023 RIES Copyright © ຈົ່ງຫັດຂຽນງາມ ຕາມເນອື້ ໃນບດົ ກອນລ່ມຸ ນໃ້ີ ຫ້ຖືກຕາມຮູບຮ່າງ, ຂະໜາດ ແລະ ຕໍາແໜ່ງ 17 ຂອງຕົວອກັ ສອນໃນຄໍາສັບໃສປ່ ມ້ຶ ຂຽນຂອງເຈາ້ົ ລູກຊ ິ ພຽນຈດິ ຕ້ງັ ເຕີມຕໍວ່ ຊິ າ ຕາມມານດາ ວາດຫວັງເອົາໄວ້ ເຮົາຄົງໄດ້ ສົມໃຈໝາຍມຸງ່ ຂໍດ່ງຸ ດນ້ັ ເສມີ ສາ້ ງຊີບຕົນ ກອ່ ນເນີ 12 ປະສົມົ ອັັກສອນໃນຄໍໍາສັັບທີ່່�ມີສີ ະຫຼຼະປ່ຽ່ ນຮູູບ ແລະ ຕົົວສະກົດົ ການປະສມົ ອັກສອນໃນຄາໍ ສັບທີມ່ ີສະຫະຼ ປຽ່ ນຮບູ ແລະ ຕົວສະກົດ ແມ່ນໃຫ້ປຽ່ ນຮບູ ຂອງ ສະຫຼະເດມີ ໃຫເ້ ປັນຮູບໃໝ່ ແລວ້ ຈ່ງຶ ປະສມົ ພະຍນັ ຊະນະ, ຕົວສະກົດ ແລະ ວນັ ນຍຸ ຸດໃສ່ ຕວົ ຢາ່ ງ: ລ + ເxຍ + ງ + x້ ປ່ຽນເປັນ ລ + xຽx + ງ + x້ = ລຽ້ ງ ໑໗໗ 177 LL5-TB.indb 177 08/05/2023 15:22:51

ຈົ່ງປະສົມອກັ ສອນຕາມຄໍາສບັ ລຸ່ມນ:້ີ ນອ້ ມ ຫວງັ ........................................................................... = ຍົກ ............................................................................ = ເປນັ ............................................................................ = ຫວຼ ງ ............................................................................ = ............................................................................ = 13 ຂຽນທວາຍທີ່່�ເນັ້ນ�້ ໃສ່່ການຫັັດຂຽນ ການຫດັ ຂຽນແມ່ນການຂຽນໃຫຖ້ ືກຕອ້ ງຕາມຮບູ ຮາ່ ງ, ຂະໜາດ ແລະ ຕາໍ ແໜງ່ ຕົວອກັ ສອນໃນຄາໍ ສບັ ໃຫຖ້ ືກຕອ້ ງ. ຈງ່ົ ຂຽນທວາຍຮວ່ ມກບັ ນາຍຄູ. 2023 RIES Copyright © 14 ທວນຄືືນເຫດຜົົນທີ່່�ຢາກເຂົ້້�າເປັັນສະມາຊິກິ ອົງົ ການຈັັດຕັ້ງ�້ ເຍົົາວະຊົນົ ທວນຄນື ກ່ຽວກັບເຫດຜົນຂອງການຢາກເຂ້າົ ເປັນສະມາຊິກອົງການຈດັ ຕງ້ັ ເຍົາວະຊນົ . 17 ຈ່ງົ ສົນທະນາ ແລະ ຂຽນເຫດຜົນວ່າ ເປນັ ຫຍງັ ຈງ່ຶ ຢາກເຂົາ້ ເປັນສະມາຊກິ ອງົ ການຈັດຕັງ້ ເຍົາວະຊົນ. 15 ສະທ້້ອນຄືນື ກ່່ຽວກັັບແນວຄິດິ ຂອງບົົດກອນ ໜ້າວຽກ: ໃຫນ້ ກັ ຮຽນສະທ້ອນຄນື ກຽ່ ວກັບຄວາມເຂົ້າໃຈຂອງຕນົ ເອງ ຕ່ໍບົດກາບ ແລະ ບດົ ກອນ ເປັນຕນ້ົ ແມ່ນໂຄງຮາ່ ງຫັກຼ ຄາໍ ປະຈໍາບອ່ ນ, ຄໍາກາງ, ຄໍາເອກ, ຄາໍ ໂທ, ຄໍາບຸບພະບົດ, ຄໍາສ້ອຍ ແລະ ຄໍາສໍາຜດັ . ຈົ່ງຂຽນການສະທ້ອນຄືນກ່ຽວກັບບົດກາບ ແລະ ບດົ ກອນທໄີ່ ດ້ຮຽນຜ່ານມາ. 178 ໑໗໘ LL5-TB.indb 178 08/05/2023 15:22:51

ບດົ ທີ 18 ຂາ່ ວທອ້ ງຖິ່ນ ແມນ່ ຫຍງັ ທ່ີເອນີ້ ວ່າຂາ່ ວໃນຊຸມຊນົ ຂອງຂອ້ ຍ? ກ່່ອນການອ່າ່ ນ ພວກເຮົາເລ່ີມຕນ້ົ ເທາະ 1 ເບິ່່�ງ ແລະ ຕັ້້ງ� ຄໍໍາຖາມກ່ຽ່ ວກັັບຮູບູ ພາບ ວທິ ີການກອ່ ນການອາ່ ນ ເຊັ່ນ ຖາມຄາໍ ຖາມໝູ່ ຮວ່ ມຫ້ອງ ຈະຊ່ວຍໃຫ້ພວກເຮາົ ໄດ້ຄ້ົນຄດິ ກຽ່ ວກບັ ສ່ງິ ທີບ່ ດົ ຈະເວາົ້ ເຖງິ ແລະ ສງ່ິ ທີຮ່ ແູ້ ລ້ວ ກຽ່ ວກັບຫວົ ຂໍ້ນີ.້ ພວກເຮາົ ເບິງ່ ໄປທ່ຮີ ູບພາບ ແລະ ຫົວບົດ ແລວ້ ຖາມຄາໍ ຖາມຊຶງ່ ກັນແລະກນັ . ເຈ້ົາຄດິ ວ່າບົດນ້ີ ເວ້ົາກ່ຽວກັບຫຍັງ? ເຈາ້ົ ຮກູ້ ຽ່ ວກັບ.... ບ?່ໍ 2023 2 ຈັບັ ຄູ່່�ຄໍາໍ ສັັບໃສ່່ກັັບຄວາມໝາຍRIES Copyright © ຄໍາໍ ສັບັ ສໍາໍ ຄັັນ ຈ່ົງຈບັ ຄຄູ່ ໍາສັບໃສ່ກບັ ຄວາມໝາຍໃນຕາຕະລາງລມຸ່ ນ້:ີ 18 1. ສະຖານ ີ ກ. ຢາກໄດ,້ ມຸງ່ ໝາຍ 2. ຜນົ ກະທົບ ຂ. ຄວາມບໍຫ່ ງຼົ ລມື , ຄວາມຄິດໄດ້ 3. ເສຍຫາຍ ຄ. ບ່ອນເຮດັ ການ 4. ປາຖະໜາ ງ. ຍາກ, ບ່ໍສະດວກ 5. ລາໍ ບາກ ຈ. ສງິ່ ທີເ່ ກດີ ຈາກເຫດ 6. ສະຕິ ສ. ສູນໄປ, ຍງັ ບເໍ່ ຫຼືອ 3 ອ່່ານບົດົ ແລະ ຂຽນຄໍໍາຖາມ ການອ່່ານ ວທິ ກີ ານໃນຂະນະການອາ່ ນທເ່ີ ອນ້ີ ວາ່ ຄາໍ ຖາມທຂ່ີ ອ້ ຍມີ ຈະຊວ່ ຍໃຫພ້ ວກເຮາົ ສາມາດກວດ ຄືນກ່ຽວກບັ ສິ່ງທກີ່ ໍາລັງອາ່ ນ ແລະ ຂຽນຄໍາຖາມຕາ່ ງໆ ທີຄ່ ິດອອກກ່ຽວກບັ ສ່ິງທີ່ກາໍ ລງັ ອ່ານ. ໑໗໙ 179 LL5-TB.indb 179 08/05/2023 15:22:51

2023 RIES Copyright © ນາ້ໍ ຖວ້ ມຢາ່ ງຮຸນແຮງໃນຄືນດຽວ ສະບາຍດທີ າ່ ນຜູ້ຊົມ ຂໍຕ້ອນຮບັ ເຂົ້າສູ່ການລາຍງານຂ່າວທ້ອງຖິ່ນປະຈາໍ ວັນທີ 18 15 ມຖິ ຸນາ 2021. ຂ້າພະເຈ້ົານາງອອນທິດາ ວງົ ງາມ ນກັ ຂາ່ ວໂທລະພາບແຂວງ ໄຊ ຍະບູລີ ຂລໍ າຍງານການເກີດໄພນາ້ໍ ຖ້ວມຄ້ງັ ໃຫຍ່ ແລະ ຮຸນແຮງທບ່ີ ້ານນາຍາວ ເມືອງ ໄຊຍະບູລີ ໃນວັນທີ 14 ມຖິ ຸນາ 2021. ຕາມຂ່າວໄດ້ແຈງ້ ໃຫ້ຊາບວ່າ: ນ້າໍ ຖວ້ ມຄງັ້ ວັນທີ 14 ມິຖນຸ າ 2021 ແມ່ນເກດີ ຈາກຝນົ ຕົກໜກັ ນາ້ໍ ລະບາຍບທໍ່ ັນ ເຮັດໃຫນ້ ໍ້າຍ່ືງສູງຂຶນ້ ຢາ່ ງກະທນັ ຫັນ. ມັນໄດ້ເຮັດ ໃຫ້ຕາຝ່ັງເຈື່ອນ, ນາໍ້ ໄຫຈຼ າກບອ່ ນສູງລົງຫາບ່ອນຕ່າໍ ຢ່າງຫວຼ ງຫຼາຍ ແລະ ຮນຸ ແຮງ. ຕົ້ນໄມ້ຫກັ ໄຫໄຼ ປຕາມນາໍ້ ແລະ ຕາໍ ໃສ່ເຮອື ນຂອງປະຊາຊນົ ໂດຍສະເພາະບາ້ ນນາ ຍາວ ເມືອງໄຊຍະບລູ ີ ເປັນບ້ານທີ່ຕັ້ງຢູ່ແຄມແມນ່ າໍ້ ຮງຸ່ ຈງຶ່ ໄດ້ຮັບຜນົ ກະທບົ ຢ່າງໜັກ ໜວ່ ງ. ປະຊາຊົນບ້ານນາຍາວພາກັນແຕກຕື່ນຕົກໃຈ, ຈົນບໍ່ຮແູ້ ນວຊິເຮັດຫຍັງເລີຍ ມີ ພຽງແຕເ່ ອາົ ຊວີ ດິ ຂອງຄົນໃນຄອບຄວົ ແລະ ຕນົ ເອງໃຫ້ລອດກ່ອນ. ນໍາ້ ຝນົ ໄດລ້ ນ້ົ ຂຶນ້ ຖວ້ ມບາ້ ນຈນົ ເຫັນແຕ່ຫຼງັ ຄາເຮອື ນ; ບາງຫງຼັ ກໍບເໍ່ ຫນັ ເລີຍ. ຜນົ ກະທົບຂອງນ້າໍ ຖວ້ ມ ໃນຄງ້ັ ນ້ີມັນໄດ້ສງົ່ ຜົນເສຍຫາຍຫຼາຍຢ່າງ ເຊັນ່ : ເຮອື ນຢູອ່ າໄສຈໍານວນ 300 ກວາ່ ຫຼງັ ຄາ, ໂຮງຮຽນ 35 ແຫງ່ , ວັດ 15 ແຫງ່ , ເຄ່ືອງໃຊໄ້ ຟຟາ້ , ເຄອ່ື ງໃຊຊ້ ວີ ດິ ປະຈາໍ ວັນ, 180 ໑໘໐ LL5-TB.indb 180 08/05/2023 15:22:52

ເຂາ້ົ ສານ, ອາຫານແຫງ້ ເສຍຫາຍທກຸ ໆຄອບຄວົ . ສດັ ລ້ຽງ ເປັດ, ໄກ່, ໝູ, ງວົ , ຄວາຍ, ແບລ້ ມົ້ ຕາຍ ແລະ ໄຫຼໄປຕາມນ້າໍ ຈໍານວນຫວຼ ງຫາຼ ຍ, ຜົນລະປກູ ໃນສວນເນ່ົາເປ່ອື ຍ ນັບບໍ່ຖວ້ ນ. ພາຫະນະຮັບໃຊ້ເປນັ ລົດຈກັ , ລດົ ຖີບໄດ້ໄຫຼໄປຕາມນາໍ້ ບາງຈາໍ ນວນ. ສ່ວນລົດໃຫຍແ່ ມນ່ ໄດເ້ ປເ່ ພເສຍຫາຍເປັນຈາໍ ນວນຮ້ອຍກວາ່ ຄັນ. ນໍາ້ ຖວ້ ມຄັ້ງນບ້ີ ່ໍມີ ພຽງແຕບ່ າ້ ນນາຍາວ ເມືອງໄຊຍະບູລເີ ທົາ່ ນນັ້ , ມັນຍັງໄດຖ້ ້ວມໄປທົ່ວແຂວງໄຊຍະ ບູລອີ ີກດ້ວຍ. ເພ່ອື ແກໄ້ ຂຊວີ ດິ ການເປນັ ຢູໃ່ ນເວລານ້ີ ປະຊາຊົນບ້ານນາຍາວທກຸ ຄອບຄວົ ມີ ຄວາມຈໍາເປັນຕ້ອງການຄວາມຊ່ວຍເຫືຼອຈາກສັງຄົມຢ່າງຫຼວງຫຼາຍເປັນຕົ້ນແມ່ນ: ນ້າໍ ດື່ມ, ເຂົ້າສານອາຫານແຫງ້ ແລະ ອປຸ ະກອນຮບັ ໃຊໃ້ ນການສອ້ ມແປງທີ່ຢູ່ອາໄສ ແລະ ວັດຖປຸ ດັ ໄຈຕາ່ ງໆ. 2023 RIES Copyright © ໂທລະພາບແຂວງໄຊຍະບູລີ ແລະ ຜູຄ້ ົນຈາກຫຼາຍພາກສວ່ ນໄດຂ້ ໍປະກາດລະ ດມົ ວດັ ຖປຸ ດັ ໄຈໃນການຊວ່ ຍປະຊາຊນົ ບາ້ ນນາຍາວ ເພອ່ື ມະນດຸ ສະທາໍ ທາ່ ນສາມາດ ແບງ່ ປນັ ເປນັ ສວ່ ນໜງ່ຶ ໃນການຊວ່ ຍເຫອືຼ ຄງ້ັ ນ,້ີ ຖາ້ ທາ່ ນໃດມຄີ ວາມປາຖະໜາຈະຊວ່ ຍ ເຫອືຼ ສາມາດຕດິ ຕພ່ໍ ວົ ພນັ ທາງສະຖານວີ ທິ ະຍກຸ ະຈາຍສຽງແຫງ່ ຊາດລາວ ຫືຼ ຄະນະ ສະດເພາະກດິ ໄດ້ທຸກເວລາ. ລາຍລະອຽດຕິດຕໍ່ເບໂີ ທ 020 XXXX XXXX ຫຼື ວອດ 18 ແອັບ 020 XXXX XXXX. ນາ້ໍ ຖວ້ ມຄງ້ັ ນ້ີ ເຮດັ ໃຫປ້ ະຊາຊນົ ບາ້ ນນາຍາວຕອ້ ງປະສບົ ກບັ ຄວາມລາໍ ບາກເປນັ ຢາ່ ງຍ່ງິ . ໄພທໍາມະຊາດເກີດຂນ້ຶ ໄດ້ທຸກເວລາ. ດັ່ງນ້ັນ, ພວກເຮົາທຸກຄນົ ຄວນມສີ ະຕິ ລະວັງຕວົ ຕິດຕາມຟງັ ຂ່າວສະພາບດິນຟາ້ ອາກາດເປນັ ປະຈາໍ . (ຂໍຂອບໃຈ) 4 ຕັ້ງ້� ຄຳຳ�ຖາມດ້ວ້ ຍການໂຍນໝາກກະລັັອກ ການຄິິດກ່ຽ່ ວກັັບບົດົ ວິທີການໂຍນໝາກກະລອັ ກ ເພື່ອຖາມຄາໍ 181 ຖາມຫງຼັ ຈາກການຟັງ ຫຼື ອາ່ ນແລ້ວ, ແມນ່ ການ ຖາມ ແລະ ຕອບຄໍາຖາມກ່ຽວກັບບົດດວ້ ຍການ 08/05/2023 15:22:53 ໂຍນໝາກກະລອັ ກ. ວທິ ກີ ານນຈ້ີ ະຊວ່ ຍໃຫພ້ ວກ ເຮົາເຂ້າົ ໃຈບົດໄດຢ້ ່າງເລກິ ເຊ່ງິ ຂ້ຶນກວາ່ ເກົາ່ . ໑໘໑ LL5-TB.indb 181

ວທິ ກີ ານນໍາໃຊ້ວທິ ີນີ:້ • ໂຍນໝາກກະລອັ ກ • ເບິ່ງເລກທີເ່ ຈາົ້ ໂຍນໄດ້ ແລະ ຈບັ ຄູກ່ ັບຄາໍ ສັບດ້ານລມຸ່ • ຕັ້ງໜ່ງຶ ຄໍາຖາມທ່ີນໍາໃຊ້ຄໍາສັບດ່ັງກາ່ ວ ແລະ ຕອ້ ງມຄີ ວາມກຽ່ ວຂອ້ ງກບັ ບດົ • ຂຽນຄາໍ ຖາມ ແລະ ຄາໍ ຕອບຂອງເຈາົ້ ໃຜ ເມື່ອໃດ ແນວໃດ ຢ່ໃູ ສ ເປັນຫຍງັ ແມ່ນຫຍງັ 2023 ຕົວຢ່າງ: ໂຍນໄດ້ເລກ RIES Copyright ©ຄໍາຖາມ: ໃຜເປັນນັກຂາ່ ວ? 5 ອ່່ານບົົດຄືືນ ການອ່າ່ ນ ເບງ່ິ ບົດອາ່ ນຢູຂ່ ້ໍທີ 3 ການເລົ່່�າຄືືນ 18 ພວກເຮົາເບິງ່ ໃກ້ໆເທາະ 6 ໂຍນໝາກກະລັັອກ ເພື່່�ອເລົ່່�າຄືນື ຈງ່ົ ໂຍນໝາກກະລັອກ ແລະ ຕອບຄາໍ ຖາມ ໂດຍອີງໃສໝ່ າຍເລກທເ່ີ ຈົ້າໂຍນໄດ້ ນ້ນັ ເປນັ ກ່ມຸ . ບດົ ຂ່າວນາໍ້ ຖ້ວມຢ່າງຮ່ນຸ ແຮງໃນຄນື ດຽວ ແມນ່ ບົດເວ້ົາ ຫືຼ ບົດຂຽນ? ພວກເຈົ້າຈະສາມາດຊອກເຫນັ ບດົ ແບບດັງ່ ກາ່ ວນ້ໄີ ດ້ຢ່ໃູ ສ? ໃນຕອນຕົ້ນຂອງບົດແມນ່ ເວາົ້ ກຽ່ ວກບັ ຫຍງັ ? ບດົ ດ່ງັ ກາ່ ວນ້ີແມ່ນກ່ຽວກບັ ຫຍງັ ? (ແມ່ນຫຍັງ? ຢູໃ່ ສ? ແມນ່ ໃຜ? ເມ່ືອໃດ?) 4 ເຫດການທເ່ີ ກີດຂຶນ້ ຢ່ໃູ ນບົດດງັ່ ກ່າວແມນ່ ຫຍັງ? 182 ໑໘໒ LL5-TB.indb 182 08/05/2023 15:22:53

ໃນຕອນທາ້ ຍຂອງບດົ ເວ້ົາກ່ຽວກບັ ຫຍັງ? 7 ຈໍາໍ ແນກຄໍາໍ ແທນນາມໃນບົດົ ຄໍາໍ ສັັບ ແລະ ວະລີີໃໝ່່ ຄໍາແທນນາມແມ່ນຄາໍ ທ່ີໃຊ້ແທນຄາໍ ນາມທີເ່ ປນັ ຊເື່ ອີ້ນຂອງຄນົ , ສດັ ແລະ ວັດຖຸສ່ິງຂອງ ເພ່ອື ບໃໍ່ ຫລ້ ມຶ້ ຄນື ຄວາມເກົາ່ . ຕົວຢ່າງ: ຂ້າພະເຈາ້ົ , ພວກເຮາົ , ທາ່ ນ, ມັນ. ນໍາ້ ຖ້ວມຄງ້ັ ນີບ້ ໍ່ມພີ ຽງບາ້ ນນາຍາວເມອື ງໄຊບລູ ີເທົ່ານັ້ນ, ມັນຍັງໄດ້ຖ້ວມໄປທ່ວົ ແຂວງ ໄຊຍະບລູ ີອີກດວ້ ຍ. ຄໍາແທນນາມໃນປະໂຫຍກຂາ້ ງເທິງແມນ່ “ມັນ” ໄດ້ຖກື ໃຊ້ແທນຄາໍ ນາມ “ນໍາ້ ”. 2023 8 ນໍາໍ ໃຊ້້ກາລະອະດີີດເຂົ້້�າໃນບົົດລາຍງານRIES Copyright © ໄວຍາກອນ ກາລະອະດດີ ແມນ່ ຄາໍ ບອກເວລາທຜີ່ າ່ ນໄປແລ້ວ ຫຼື ເຫດການທ່ີເກດີ ຂນຶ້ ໃນເວລາໃດໜ່ງຶ ໃນ 18 ອະດດີ . ປົກກະຕກິ າລະອະດີດແມ່ນການຕ່ືມຄາໍ ວ່າ “ໄດ”້ ໃສ່ທາງໜ້າຂອງຄໍາກາໍ ມະ. ຕວົ ຢາ່ ງ: ຕາມຂ່າວສານຈາກແຂວງໄຊຍະບູລໄີ ດແ້ ຈ້ງໃຫຊ້ າບວ່າ (ແຈ້ງເປນັ ໄດແ້ ຈ້ງ). 9 ສົນົ ທະນາກ່ຽ່ ວກັັບແນວຄິດິ ຂອງບົດົ ແນວຄິິດຂອງບົົດ ຈງົ່ ສົນທະນາກັບໝູ່ຂອງເຈົາ້ ເພອື່ ຕອບຄາໍ ຖາມລ່ມຸ ນີ:້ 1. ໃນອາທດິ ແລວ້ ນໂ້ີ ຮງຮຽນຂອງພວກເຮາົ ມກີ ານລາຍງານຂາ່ ວກຽ່ ວກບັ ຫຍງັ ແດ?່ 2. ຂາ່ ວດງ່ັ ກາ່ ວເວ້າົ ແມນ່ ກ່ຽວກບັ ຫຍງັ ? 3. ໃນຊຸມຊົນຂອງເຮາົ ເດມີຂາ່ ວທີ່ໜ້າຕນື່ ເຕັນ້ ຫຍັງບໍ່? 4. ຂ່າວໃນຊຸມຊົນແມນ່ ກຽ່ ວກບັ ເລືອ່ ງຫຍງັ ແດ?່ ພວກເຮາົ ຂຽນເທາະ 10 ຮຽນກ່່ຽວກັັບໂຄງຮ່າ່ ງຂອງບົດົ ລາຍງານ ໂຄງຮ່່າງຂອງປະເພດບົດົ ຈົ່ງອາ່ ນຄາໍ ອະທິບາຍຄວາມໝາຍຂອງບົດລາຍງານລມຸ່ ນ.ີ້ ໑໘໓ 183 LL5-TB.indb 183 08/05/2023 15:22:53

ບດົ ລາຍງານຂາ່ ວ ແມນ່ ການເລາ່ົ ຄນື ແບບສະເພາະທອ່ີ ະທບິ າຍເຖງິ ເຫດການທໄ່ີ ດເ້ ກດີ ຂນ້ຶ ໂດຍສມ່ື ວນຊົນ, ລວມທງັ ໜັງສືພມິ , ວທິ ະຍ,ຸ ໂທລະພາບ. ຂໍມ້ ນູ ໃນການລາຍງານຂາ່ ວຕອ້ ງເປັນ ຄວາມຈງິ ແລະ ກວດສອບໄດ.້ ບດົ ລາຍງານຂາ່ ວ ໂດຍປກົ ກະຕຈິ ະປະກອບດວ້ ຍຫວົ ຂ້ໍ ແລະ ຕອ້ ງ ບອກຊຂ່ື ອງນກັ ຂ່າວ, ສະຖານທີ່ (ສໍາລບັ ການຂຽນຂາ່ ວ), ສະຖານທີຂ່ ອງເຫດການ ແລະ ວັນ, ເດອື ນ, ປ.ີ ບດົ ລາຍງານຂາ່ ວ ໂດຍທວ່ົ ໄປຈະໄດຮ້ ບັ ການບອກເລາ່ົ ເປນັ ລາໍ ດບັ ຕງ້ັ ແຕຕ່ ນ້ົ ຈນົ ຈບົ . ໂຄງຮ່າງຂອງບົດລາຍງານ ຈ່ງົ ສນົ ທະນາ ແລະ ແລກປຽ່ ນຄາໍ ຄດິ ເຫນັ ກ່ຽວກບັ ໂຄງຮາ່ ງຂອງບດົ ລາຍງານ. ຫົວຂ:ໍ້ ເວ້າົ ເຖງິ ເຫດການທ່ຈີ ະເລາົ່ ດງຶ ດດູ ຄວາມສົນໃຈຂອງຜອູ້ າ່ ນ ຫຼື ຜຟູ້ ັງ. 2023 RIES Copyright © ເປດີ ຫວົ ເລ່ືອງ: ï ຊືຜ່ ູ້ເລາ່ົ ຂາ່ ວ, ສະຖານທ່ລີ າຍງານຂ່າວ. ï ຂາ່ ວເລ່ອື ງຫຍງັ ? ແຫຼ່ງຂ້ມໍ ູນ (ໜງັ ສພື ິມ, ລາຍການວທິ ະຍຸ ແລະອ່ືນໆ). ï ພາບລວມຂອງເຫດການທຖີ່ ືກເລົ່າຄືນ ແມນ່ ຫຍງັ , ຢໃູ່ ສ, ໃຜ, ເວລາ. ເນືອ້ ເລອື່ ງ: ລາໍ ດັບເຫດການ ກ. ກ. ສິ່ງທາໍ ອິດທເ່ີ ກດີ ຂ້ຶນ ຂ. ຄ. 18 ຂ. ສິງ່ ທີສອງທ່ີເກີດຂ້ນຶ ງ. ຄ. ສງ່ິ ທີສາມທີ່ເກດີ ຂ້ຶນ ງ. ສ່ິງທີສີ່ທເີ່ ກດີ ຂ້ຶນ ສະຫຸຼບເລອ່ື ງ: ï ຜົນກະທບົ ຈາກເຫດການທີເ່ ກດີ ຂນຶ້ . ï ຄວນມສີ ະຕລິ ະວັງຕົວແນວໃດ? ï ສິງ່ ໃດທສີ່ າມາດເຮດັ ໄດ້ຈາກນ້ໄີ ປ? 11 ຂຽນທວາຍທີ່່�ເນັ້້�ນໃສ່່ເຄື່່�ອງໝາຍວັັກຕອນ ຂຽນທວາຍ 184 ການຫຍໜ້ໍ າ້ ເປນັ ຮບູ ແບບການຈດັ ໜາ້ ເຈຍ້ ຫືຼ ໜາ້ ປມ້ຶ ໃນເວລາຂຽນ ຫືຼ ພມິ ແຖວຕນ້ົ ຂອງວກັ . 1. ຫຍໍ້ໜ້າເມອື່ ຂ້ຶນຕນ້ົ ເລອ່ື ງ, ຂຶນ້ ຕນ້ົ ຂ້ຄໍ ວາມໃໝ່ ຫືຼ ຫັຼງຈາກມີຫວົ ຂໍໃ້ ຫຍ.່ ຖ້າມີຫົວຂໍນ້ ອ້ ຍ ກໃໍ ຫຫ້ ຍບັ ຫວົ ແຖວເຂາົ້ ຫດຸຼ ກນັ ເປນັ ຊນ້ັ ໆລົງໄປ. 2. ຫຍໜໍ້ ້າໃນເມອ່ື ຂຶ້ນຕນ້ົ ບດົ ກາບກອນຕາມຮບູ ແບບຂອງກາບກອນແຕ່ລະປະເພດ. (ໂດຍທວົ່ ໄປແລວ້ ວກັ ຂ້ນຶ ຕ້ົນຂອງບາດໃຫຫ້ ຍບັ ຫວົ ແຖວເຂົ້າ). ໑໘໔ LL5-TB.indb 184 08/05/2023 15:22:53

ຈ່ງົ ຂຽນທວາຍຮວ່ ມກບັ ນາຍຄູ. 12 ນໍາໍ ໃຊ້ກ້ າລະອະດິີີ�ດຂຽນເປັັນປະໂຫຍກ ການຝຶກຶ ໄວຍາກອນ ນາໍ ໃຊຄ້ າໍ ສບັ ລມຸ່ ນ້ຂີ ຽນເປັນປະໂຫຍກກາລະອະດີດ. ຕວົ ຢ່າງ: ເກີດ - ນາໍ້ ຖວ້ ມໄດ້ເກດີ ຄວາມເສຍຫາຍຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ. ໄຫ:ຼ ............................ ເສຍຫາຍ: ................................................ ຫັກ: ............................ ຖວ້ ມ: ...................................................... ຂຶ້ນ: ............................. ແປງ: ....................................................... ປະກາດ: .......................................................................................... 2023 13 ຕື່່�ມຄໍາໍ ແທນນາມໃສ່ບ່ ່່ອນວ່່າງRIES Copyright ©ການຝຶກຶ ຄຳຳ�ສັບັ ແລະ ວະລີີໃໝ່່ ຈງ່ົ ເລືອກຄໍາແທນນາມລມຸ່ ນ້ີຕ່ືມໃສ່ບອ່ ນວ່າງ. 18 ຂາ້ ພະເຈ້ົາ, ມນັ , ພວກເຮາົ , ທາ່ ນ. 1. ສະບາຍດບີ ັນດາ.........ຂໍຕ້ອນຮັບເຂາ້ົ ສູ່ການລາຍງານຂ່າວ. 2. .........ທກຸ ຄົນຄວນມີສະຕລິ ະວງັ ຕົວ ແລະ ຕດິ ຕາມຟງັ ຂາ່ ວ. 3. ນໍ້າຖວ້ ມໃນຄງັ້ ນ.້ີ ............ໄດສ້ ່ົງຜົນເສຍຫາຍຫາຼ ຍ. 4. ...........ທາ້ ວຄໍາໄສ ວົງດີ ປະຈໍາການທສ່ີ ະຖານວີ ິທະຍ.ຸ 14 ຕອບຄໍາໍ ຖາມ ເຈົ້້�າຄິິດວ່າ່ ແນວໃດ? ຈົງ່ ຕອບຄາໍ ຖາມລຸມ່ ນເ້ີ ປັນກຸ່ມ: 1. ມື້ນີນ້ ັກຮຽນໄດຟ້ ງັ ຫຼື ເບິງ່ ຂາ່ ວໃດແດຈ່ າກສ່ຕື ່າງໆ? (ວທິ ະຍ,ຸ ໂທລະພາບ, ໜງັ ສືພມິ ...). 2. ຖ້າໄດ້ຟັງ ຫຼື ເບ່ງິ ມຂີ ່າວກຽ່ ວກບັ ເລ່ອື ງຫຍັງແດ?່ 3. ຂາ່ ວດງັ່ ກາ່ ວມີຜົນດີ ຫືຼ ຜົນກະທບົ ແນວໃດຕພ່ໍ ວກເຮາົ ແລະ ສັງຄົມ? 4. ມ ຂີ າ່ ວກຽ່ ວກບັ ເລອ່ື ງຫຍງັ ແດທ່ ນ່ີ ກັ ຮຽນສາມາດນາໍ ມາຂຽນບດົ ຂອງຕນົ ເອງໄດ?້ ໑໘໕ 185 LL5-TB.indb 185 08/05/2023 15:22:53

ພວກເຮົາໂຮມທຸກຢາ່ ງເຂາ້ົ ກັນເທາະ ເຈົ້້�າຈະເຮັັດແນວໃດ? 15 ອ່າ່ ນໜ້າ້ ວຽກທີ່່�ຈະເຮັັດໃນບົົດຮຽນ ໜ້າວຽກ: ເລອື ກເອົາເຫດການໜຶ່ງ ທີ່ເກດີ ຂ້ຶນມໆໍ່ ມານ້ີ ຢໃູ່ ນຊມຸ ຊົນຂອງເຈົ້າ. ຂຽນບດົ ລາຍງານ ກຽ່ ວກັບເຫດການດັ່ງກາ່ ວ ໂດຍອີງຕາມໂຄງຮາ່ ງບົດລາຍງານຂ່າວທວົ່ ໄປ ແລະ ຂນ້ຶ ນໍາສະເໜີ ໃຫໝ້ ູໃ່ ນຫອ້ ງຟັງ ໃນແບບບ່ໍເປນັ ທາງການ. ນໍາໃຊ້ໄວຍາກອນ ແລະ ຄໍາສບັ ທເີ່ ຈ້າົ ໄດຮ້ ຽນເຂາ້ົ ໃນບົດສະເໜີຂອງເຈ້າົ . 16 ຝຶກຶ ການຂຽນຕອນໃດໜຶ່�່ງຂອງບົດົ ລາຍງານຮ່່ວມກັັບນາຍຄູູ ຝຶກຶ ການຂຽນ 2023 RIES Copyright © ຈ່ງົ ປະຕິບດັ ກິດຈະກໍາຮວ່ ມກບັ ນາຍຄູ ແລະ ໝູ່ຄູ່ ໂດຍການນໍາໃຊ້ໂຄງຮາ່ ງການ ຂຽນ ແລວ້ ຂຽນຕອນໃດໜ່ງຶ ຂອງບົດລາຍງານບົດໃໝໃ່ ສກ່ ະດານ. ຕົວຢາ່ ງ: ຫົວຂ້ໍ: ເວ້າົ ເຖິງເຫດການທ່ີຈະລາຍງານໃຫ້ ຄວາມເສຍຫາຍຈາກລມົ ພາຍຸ. ດຶງດູດຄວາມສນົ ໃຈຂອງຜູ້ອາ່ ນ ຫຼື ຜູ້ຟັງ. 18 ເປດີ ຫວົ ເລອ່ື ງ: • ທາ້ ວຄໍາພາ ໃຈງາມ. ï ຊ່ຜື ລູ້ າຍງານຂາ່ ວ • ລົມພາຍພຸ ັດຢ່າງຮນຸ ແຮງເກດີ ຄວາມເສຍຫາຍ ï ຂາ່ ວເລືອ່ ງຫຍັງ? ï ແຫ່ຼງຂມໍ້ ນູ ຈາກໃສ? ຢ່າງໜັກ. ï ເວລາໃດ? • ສະຖານໂີ ທລະພາບແຂວງສະຫວນັ ນະເຂດທີ່ ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ. • ຄັ້ງວນັ ທີ 14 ມິຖຸນາ 2021. 17 ຕື່່�ມຂໍ້້�ມູນູ ກ່ຽ່ ວກັັບບົດົ ລາຍງານໃສ່ໂ່ ຄງຮ່າ່ ງ ສ້າ້ ງໂຄງຮ່າ່ ງການຂຽນ ຂຽນບົົດໃນຂັ້�້ນຮ່່າງ ເບ່ິງໂຄງຮ່າງຂອງບດົ ອະທບິ າຍຢູ່ຂທ້ໍ ີ 10 18 ຂຽນບົດົ ລາຍງານຕາມໂຄງຮ່າ່ ງໃສ່ປ່ ຶ້້�ມຂຽນ ນໍາໃຊແ້ ນວຄວາມຄດິ ຈາກຂ້ທໍ ີ 17 186 ໑໘໖ LL5-TB.indb 186 08/05/2023 15:22:54

19 ໃຫ້້ ແລະ ຮັັບເອົົາຄໍໍາຄິດິ ເຫັັນແບບສ້້າງສັນັ ເພື່່�ອປັັບປຸງຸ ບົົດໃຫ້ສ້ ົມົ ບູູນ ກວດແກ້ບ້ ົົດ ຈງ່ົ ຄດິ ກຽ່ ວກບັ ໜາ້ ວຽກສາໍ ລບັ ບດົ ຮຽນນ້ີ ແລວ້ ເພມ່ີ ຄາໍ ຖາມໃສບ່ ອ່ ນວາ່ ງ. ຈາກນນ້ັ , ໃຫນ້ ໍາໃຊຄ້ ໍາຖາມເຫົຼາ່ ນີ້ ເພືອ່ ກວດແກບ້ ົດໃຫກ້ ນັ . ก ໄດປ້ ະຕບິ ດັ ຕາມໂຄງຮ່າງບົດລາຍງານບໍ່? ເປນັ ຫຍງັ ຈ່ງຶ ປະຕິບດັ ? ເປັນຫຍັງ ຈງ່ຶ ບປ່ໍ ະຕບິ ດັ ? ก ມຂີ ມ້ໍ ນູ ໃດຂາດຫາຍໄປບ?່ໍ ເປນັ ຫຍງັ ຈງ່ຶ ຂາດຫາຍ? ເປນັ ຫຍງັ ຈງ່ຶ ບຂ່ໍ າດຫາຍ? ก ມີການນໍາໃຊຄ້ ໍາແທນນາມ, ຫຍ້ໜໍ າ້ ແລະ ນາໍ ໃຊ້ຄາໍ ສບັ ທ່ເີ ປນັ ກາລະອະດີດ, ເຂາ້ົ ໃນບົດຢາ່ ງເໝາະສມົ ບ?່ໍ ເປນັ ຫຍງັ ຈງ່ຶ ເໝາະສົມ? ເປນັ ຫຍງັ ຈງ່ຶ ບເ່ໍ ໝາະ ສມົ ? ก ……………………………………… 2023 RIES Copyright © ຈ່ົງໃຫ້ຄາໍ ແນະນໍາ ສ່ິງທ່ີໝຂູ່ ອງເຈ້ົາສາມາດປບັ ປຸງບດົ ໃຫ້ສົມບູນຂຶ້ນ. 20 ປັັບປຸຸງ ແລະ ຂຽນບົົດໃນຂັ້້ນ� ສຸຸດທ້້າຍ ປັັບປຸງຸ ບົດົ ຂັ້້�ນສຸຸດທ້າ້ ຍ ລກັ ສະນະຂອງພາສາປະເພດໃດ ທ່ີນາໍ ໃຊ້ຢູໃ່ ນລາຍການກວດແກຂ້ ອງພວກເຮົາ? 18 ມາຮອດປັດຈຸບັນນ້ີ, ລາຍການກວດແກ້ ທ່ີຢ່ໃູ ນຂທໍ້ ີ 20 ແມນ່ ຢໃູ່ ນຮບູ ແບບຂອງຄາໍ ຖາມ ຕາ່ ງໆ. ຄໍາຖາມເຫ່າົຼ ນ້ນັ ແມ່ນເປັນປະໂຫຍດຫຼາຍ ຍ້ອນວ່າມັນເປນັ ຄືກບັ ການສົນທະນາກບັ ຕວົ ຂອງພວກເຮົາເອງ ແລະ ເຮດັ ໃຫ້ພວກເຮົາ ໄດຄ້ ້ົນຄິດກຽ່ ວກັບໜາ້ ວຽກຕາ່ ງໆ. ເຈາົ້ ເຫັນດນີ ໍາບ?່ໍ ຈົ່ງຂຽນລາຍການກວດແກລ້ ມຸ່ ນໃີ້ ຫສ້ ໍາເລັດດ້ວຍການຕມື່ ຂໍມ້ ູນຕ່າງໆ ທີ່ເໝາະ ສມົ ກບັ ໜ້າວຽກຂອງເຈ້າົ . ຈາກນັນ້ , ໃຫ້ນໍາໃຊ້ເຂ້ົາໃນການກວດແກບ້ ົດລາຍງານຂາ່ ວ ກອ່ ນທີຈ່ ະຂນຶ້ ນໍາສະເໜບີ ດົ . ก ຂ້ອຍຮູ້ບໍວ່ ່າຂອ້ ຍຈະສະເໜີບົດຕອນໃດ? ก ການຝກຶ ເວົາ້ ຫາຼ ຍໆຄັງ້ ກ່ອນການນໍາສະເໜຈີ ະຊວ່ ຍໃຫ້ການນາໍ ສະເໜຂີ ອງ ຂອ້ ຍໄດ້ດບີ ່ໍ? ก ແຜນການນໍາສະເໜຂີ ອງຂອ້ ຍມີເນອື້ ໃນຄົບຖວ້ ນແລ້ວບ?ໍ່ ก ຂອ້ ຍຈະນໍາສະເໜີບດົ ຂອງຂ້ອຍໄດແ້ ລວ້ ບໍ?່ ก ...................................... ก ...................................... ໑໘໗ 187 LL5-TB.indb 187 08/05/2023 15:22:54

ບົດທີ 19 ຂ່າວທອ້ ງຖ່ິນ (ຕ)ໍ່ ກ່ອ່ ນການອ່່ານ ການຂຽນຂາ່ ວເພອ່ື ລາຍງານແມ່ນແນວໃດ? ພວກເຮາົ ເລ່ີມຕົ້ນເທາະ 1 ນໍາໍ ໃຊ້ກ້ ານບອກໃບ້ປ້ ະເພດບົດົ ນັກຮຽນເບງ່ິ ບົດອ່ານໃໝ່ (ໂດຍບໍ່ມກີ ານອາ່ ນ) ແລະ ຕັດສນິ ໃຈວ່າບດົ ນີ້ແມນ່ ປະເພດໃດ. ນັກຮຽນສາມາດຊອກຫາຄວາມຄດິ ຂອງບົດໄດ້ໄວ ແລະ ຈະຊອກເຫນັ ຂ້ໍມນູ ທ່ສີ າໍ ຄັນຢູວ່ ກັ ຕອນ ທໍາອິດ ຊ່ຶງເປນັ ການສະຫຼບຸ ຂອງບດົ ຂ່າວ. ຫັງຼ ຈາກອາ່ ນບດົ ແລວ້ ໃຫ້ນກັ ຮຽນກວດຄນື ວາ່ ແນວ ຄິດຕນ້ົ ຕໍທເ່ີ ຂົາເຈົາ້ ຄາດເດົາໄວ້ນນັ້ ຖກື ຫບືຼ ່?ໍ ຈ່ົງເບງ່ິ ບດົ ອ່ານໃໝຂ່ ທ້ໍ ີ 3 ແລວ້ ຕອບຄໍາຖາມລມຸ່ ນ:ີ້2023ຄໍໍາສັັບສໍາໍ ຄັນັ RIES Copyright © 1. ເຈົ້າຄິດວ່າບດົ ນແີ້ ມນ່ ບດົ ປະເພດໃດ? 2. ແນວຄດິ ຕນົ້ ຕໍຂອງບົດແມນ່ ຫຍງັ ? 3. ນກັ ຮຽນຈະຊອກເຫັນຂມໍ້ ນູ ທສີ່ ໍາຄັນຢ່ຕູ ອນໃດ? 4. ສງ່ິ ທີ່ນັກຮຽນຄາດເດົາໄວນ້ ນ້ັ ຖກື ຫືຼບໍ່? ຫງຼັ ຈາກອາ່ ນບດົ ແລວ້ . 19 2 ຈັັບຄູ່�່ ຄໍໍາສັບັ ໃສ່ກ່ ັັບຮູູບພາບ ຈົງ່ ຈັບຄຄູ່ າໍ ສບັ ໃສກ່ ັບຮູບພາບລມຸ່ ນ:້ີ 1. ນາໍ້ ຖ້ວມ.......... ກ 2. ດິນເຈ່ືອນ......... 3. ລມົ ພາຍຸ.......... 4. ຝນົ ຕກົ ............ 5. ຕ້ນົ ໄມລ້ ມ້ົ ......... 6. ທາງຂາດ......... 7. ຂົວຫັກ............ 188 ໑໘໘ LL5-TB.indb 188 08/05/2023 15:22:54

ງ ຂຄ ຈສ 2023 ຊ RIES Copyright © 3 ອ່່ານບົົດ ແລະ ຂຽນຄໍໍາຖາມ ການອ່າ່ ນ 19ວທິ ກີ ານໃນຂະນະການອາ່ ນ ເຊນ່ັ : ຄາໍ ຖາມທຂ່ີ ອ້ ຍມຈີ ະຊວ່ ຍໃຫພ້ ວກເຮາົ ສາມາດສະທອ້ ນ ຄືນກຽ່ ວກັບສ່ິງທກີ່ າໍ ລັງອ່ານ ແລະ ຂຽນຄາໍ ຖາມຕາ່ ງໆ ທີ່ຄດິ ອອກກ່ຽວກັບສ່ິງທ່ກີ າໍ ລງັ ອ່ານ. ເມືອງເຊໂປນໄດ້ຮບັ ການຊວ່ ຍເຫຼືອຈາກໄພນ້າໍ ຖວ້ ມທ່ີຮຸນແຮງ ປະຊາຊົນເມືອງເຊໂປນແຂວງສະຫວັນນະເຂດໄດ້ຮັບການຊ່ວຍເຫຼືອເຄ່ືອງ ອຸປະໂພກ ແລະ ບລໍ ິໂພກຈາກທ່ານເຈົາ້ ຄອງນະຄອນຫວຼ ງວຽງຈນັ ເປັນຈໍານວນເງິນ ທງັ ໝົດ 347 ລາ້ ນກີບ ໃນຕອນເຊາົ້ ຂອງວນັ ທີ 4 ພະຈິກ 2020. ໄພນ້າໍ ຖ້ວມທີ່ຮຸນແຮງໃນຄ້ັງວນັ ທີ 2 ແລະ 3 ພະຈກິ ທຜີ່ າ່ ນມາເຮັດໃຫ້ ເມອື ງ ເຊໂປນ ແລະ ອກີ 7 ເມອື ງໄດຮ້ ບັ ຜົນກະທົບຈາກໄພນາ້ໍ ຖວ້ ມຄັ້ງໃຫຍ່ ຊຶ່ງໄດເ້ ຮດັ ໃຫ້ ປະຊາຊນົ ໄດຮ້ ັບຄວາມເດອື ດຮ້ອນຢ່າງໜກັ ໜ່ວງ ແລະ ໜ້າເປນັ ຫວ່ ງ. ໄພນາ້ໍ ຖວ້ ມ ຄງ້ັ ນ້ີ ໄດ້ເຮດັ ໃຫ້ເກດີ ມຄີ ວາມເສຍຫາຍເປັນວງົ ກວ້າງເຖງິ 51 ບ້ານ, 2589 ຫຼັງຄາ, ສຸກສາລາ 14 ແຫງ່ , ໂຮງຮຽນ 21 ແຫ່ງ, ເສັ້ນທາງຂາດ, ຂົວຫກັ , ສວນກວ້ ຍເສຍຫາຍ ໑໘໙ 189 LL5-TB.indb 189 08/05/2023 15:22:56

1560 ເຮກັ ຕາ, ສວນມນັ ຕົ້ນ 2560 ເຮກັ ຕາ, ໜອງປາ 271 ໜອງ, ສດັ ລ້ຽງ, ງວົ , ຄວາຍ, ແບ້ ຕາຍຈາໍ ນວນ 434 ໂຕ ແລະອນື່ ໆອີກຫຼາຍຢ່າງ. ດງ່ັ ນ້ນັ , ເຈາົ້ ຄອງນະ ຄອນຫວຼ ງວຽງຈນັ ພອ້ ມດວ້ ຍຄະນະ ຈງ່ຶ ໄດລ້ ະດມົ ເຄອ່ື ງຊວ່ ຍເຫອືຼ ຈາກພາກສວ່ ນຕາ່ ງໆ ແລ້ວພ້ອມພາກັນລົງໄປມອບເຄື່ອງເຫຼົ່ານັ້ນ ໃຫ້ແກ່ຜູ້ປະສົບໄພນໍ້າຖ້ວມໃນຄັ້ງນີ້ ທັນທ.ີ ພທິ ມີ ອບເຄອ່ື ງຊວ່ ຍເຫອືຼ ຜປູ້ ະສບົ ໄພນາ້ໍ ຖວ້ ມ 19 2023 RIES Copyright © ສາໍ ລັບສງ່ິ ຂອງທເີ່ ຈົ້າຄອງນະຄອນຫວຼ ງ ແລະ ຄະນະນາໍ ໄປຊ່ວຍເຫືຼອໃນຄ້ັງນີ້ ມີ ເຄ່ອື ງອປຸ ະໂພກບໍລິໂພກລວມມູນຄ່າ 347 ລາ້ ນກບີ . ສ່ວນເງນິ ສົດແມ່ນຈໍານວນ 200 ລ້ານກີບ, ວດັ ຖຸໄດ້ແກ່: ນໍ້າດື່ມ, ປາກະປອ໋ ງ, ໝ່,ີ ເຂົ້າສານ, ອາຫານແຫງ້ , ເຄື່ອງ ນຸ່ງຫມ່ົ ແລະ ເຄືອ່ ງໃຊ້ທ່ີຈໍາເປນັ ເຂ້າົ ໃນຊີວິດປະຈາໍ ວນັ . ຜູ້ກ່າວຮັບເຄື່ອງຊ່ວຍເຫືຼອແມ່ນເຈ້ົາແຂວງສະຫວັນນະເຂດພ້ອມດ້ວຍຄະນະ, ເຈາ້ົ ເມອື ງ 8 ເມອື ງ, ອາໍ ນາດການປກົ ຄອງບາ້ ນ ແລະ ປະຊາຊນົ ຈາໍ ນວນໜງ່ຶ ເຂາ້ົ ຮວ່ ມ. ເຄອ່ື ງຕາ່ ງໆ ທໄ່ີ ດຮ້ ບັ ການຊວ່ ຍເຫອືຼ ໃນຕອນເຊາ້ົ ມນ້ື ້ີ ຈະຖກື ນາໍ ໄປມອບໃຫປ້ ະຊາຊນົ ໃນຕອນບາ່ ຍຂອງມດ້ື ຽວກັນ. ເຈ້ົາແຂວງສະຫວນັ ນະເຂດໃນນາມຕາງໜາ້ ໃຫແ້ ກ່ ປະ ຊາຊນົ ໄດ້ກາ່ ວຄໍາຂອບໃຈ ແລະ ຮູບ້ ຸນຄນຸ ເປນັ ຢາ່ ງສູງທີຄ່ ະນະນາໍ ຂອງ 190 ໑໙໐ LL5-TB.indb 190 08/05/2023 15:22:56

ນະຄອນຫວຼ ງວຽງຈັນ ທ່ີໄດ້ມີຄວາມເປັນຫວ່ ງເປນັ ໃຍປະກອບສ່ວນຊ່ວຍເຫຼືອໃນຄງັ້ ນ້ີ. ທາງແຂວງສະຫວັນນະເຂດຈະໄດນ້ ໍາເອາົ ການຊ່ວຍເຫືຼອໃນຄ້ງັ ນີໄ້ ປແຈກຢາຍ ເຖິງມືຂອງປະຊາຊົນຢາ່ ງວ່ອງໄວ ແລະ ທັນກບັ ສະ ພາບການ. ແຫງ່ຼ ຂມ້ໍ ນູ : ຂາ່ ວໂທລະພາບສະຫວນັ ນະເຂດ ອາ່ ນຂາ່ ວໂດຍ ນາງວໄິ ລສອນ ລດິ ສນູ ທອນ. ຂາ່ ວ-ພາບ ໂດຍທາ້ ວຄາໍ ຈນັ ພມົ ມະວງົ ອອກຂາ່ ວໃນວນັ ທີ 6 ພະຈກິ 2020. 4 ຕັ້້�ງຄໍາໍ ຖາມດ້້ວຍການໂຍນໝາກກະລັັອກ ການຄິດິ ກ່່ຽວກັບັ ບົົດ ວິທີການໂຍນໝາກກະລັອກ ເພອ່ື ຖາມຄາໍ ຖາມ ຫັຼງຈາກການຟັງ ຫຼື ອ່ານແລ້ວ, ແມນ່ ການ ຖາມ ແລະ ຕອບຄໍາຖາມກຽ່ ວກບັ ບົດ ດວ້ ຍການໂຍນໝາກກະລອັ ກ. ວິທີການນ້ີຈະຊ່ວຍໃຫ້ພວກ ເຮາົ ເຂົາ້ ໃຈບົດໄດ້ຢ່າງເລກິ ເຊງິ່ ຂ້ນຶ ກວ່າເກາ່ົ . 2023 RIES Copyright © ວິທກີ ານນາໍ ໃຊ້ວິທນີ ີ:້ 19 • ໂຍນໝາກກະລັອກ • ເບງິ່ ເລກທີ່ເຈົາ້ ໂຍນໄດ້ ແລະ ຈບັ ຄກູ່ ັບຄາໍ ສັບ ດ້ານລ່ມຸ . • ຕັ້ງຄາໍ ຖາມໜ່ງຶ ຄາໍ ຖາມ ທ່ີນໍາໃຊ້ຄາໍ ສັບດ່ງັ ກາ່ ວ ແລະ ຕ້ອງມຄີ ວາມກ່ຽວຂອ້ ງກບັ ບດົ . • ຂຽນຄໍາຖາມ ແລະ ຄໍາຕອບຂອງເຈາ້ົ . ໃຜ ເມືອ່ ໃດ ແນວໃດ ຢູ່ໃສ ເປັນຫຍັງ ແມ່ນຫຍັງ ຕວົ ຢ່າງ: ເຈ້ົາໂຍນໄດເ້ ລກ ຄໍາຖາມ: ເຫດເກດີ ຢໃູ່ ສ? ໑໙໑ 191 LL5-TB.indb 191 08/05/2023 15:22:57

5 ອ່່ານບົດົ ຄືນື ການອ່່ານ ເບງິ່ ບດົ ອາ່ ນຢຂູ່ ໍ້ທີ 3 ພວກເຮາົ ເບ່ິງໃກໆ້ ເທາະ 6 ເລືອື ກນໍໍາໃຊ້້ວິິທີີການເລົ່່�າບົົດຄືືນແບບຕາມໃຈມັັກ ການເລົ່່�າບົົດຄືືນ ຈ່ງົ ເລືອກເອາົ ວທິ ກີ ານທີ່ໄດຮ້ ຽນຜາ່ ນມາ ແລ້ວນາໍ ໃຊເ້ ຂາ້ົ ໃນການເລາົ່ ຄືນດວ້ ຍ ຕົນເອງ. 7 ນໍາໍ ໃຊ້້ຄໍໍາຄຸຸນນາມບອກຄວາມຮູ້້�ສຶຶກຕໍ່່�ຫົົວຂໍ້້�ຂ່າ່ ວ ຄໍາໍ ສັັບ ແລະ ວະລີີໃໝ່່ 2023 RIES Copyright © ຫົວຂ້ຂໍ າ່ ວແມ່ນຫຍັງ? ຫົວຂໍຂ້ ່າວແມ່ນຂຄ້ໍ ວາມທີສ່ ັນ້ ແລະ ສະດດຸ ຕາ. ຫວົ ຂໍ້ດັ່ງກ່າວລວມເອາົ ແນວຄິດລາໍ ດັບຂອງເລອື່ ງ ແລະ ແນໃສ່ສ້າງຄວາມສົນໃຈໃຫ້ແກ່ຜູ້ ອ່ານ. ຕາມປົກກະຕິ ຫົວຂຂໍ້ າ່ ວຈະປະກອບມີຄາໍ ຄຸນນາມທບ່ີ ອກເຖງິ ຄວາມຮູ້ສກຶ ດີ ແລະ ຄວາມ ຮູ້ສກຶ ບ່ດໍ ີ. 19 ຕົວຢາ່ ງ: ຄາໍ ທ່ບີ ອກເຖງິ ຄວາມຮູ້ສກຶ ດີ: ດໃີ ຈ, ຕນ່ື ເຕ້ັນ, ແປກໃຈ, ໜ້າສນົ ໃຈ... ຄໍາທບ່ີ ອກເຖງິ ຄວາມຮູ້ສກຶ ບ່ດໍ ີ: ເປນັ ຕາຢາ້ ນ, ຕນ່ື ຕກົ ໃຈ, ເສຍໃຈ ຈ່ົງເບ່ິງຫວົ ຂຂໍ້ ່າວຢ່ຂູ ທ້ໍ ີ 3 ແລວ້ ຕອບຄາໍ ຖາມລ່ມຸ ນ້ີ: ໄວຍາກອນ 1. ເຈາົ້ ສັງເກດເຫນັ ວາ່ ຫົວຂ້ໍຂາ່ ວຂຽນເປັນແນວໃດ? 2. ເປນັ ຫຍັງຫວົ ຂໍ້ຂາ່ ວຈງ່ຶ ມລີ ັກສະນະແບບນີ້? 8 ຈໍາໍ ແນກຂໍ້້�ຄວາມໃນຕອນເປີດີ ຫົົວເລື່່�ອງ ປະໂຫຍກເລມ່ີ ຕ້ນົ ຂອງບດົ ຂ່າວປະກອບມີ: ໃຜ ຫຼື ສງິ່ ໃດ, ແມ່ນຫຍງັ , ຢູ່ໃສ, ເວລາໃດ? ຫວົ ຂ້ໍຂ່າວຄວນອາ່ ນແລວ້ ເຂາົ້ ໃຈງ່າຍ, ເປນັ ໜ້າສນົ ໃຈ ແລະ ບອກໃຫຮ້ ໄູ້ ດ້ວ່າຂາ່ ວນເີ້ ວາ້ົ ກຽ່ ວກບັ ເລື່ອງຫຍັງ? ຕົວຢາ່ ງ: ມືວ້ ານນີໄ້ ດເ້ ກດີ ອຸບັດຕເິ ຫດລດົ ຕກົ ເຫວທ່ພີ ບູ າ້ ນແກ່ວ ແຂວງອຸດມົ ໄຊ. 192 ໑໙໒ LL5-TB.indb 192 08/05/2023 15:22:57

ປະໂຫຍກນເີ້ ວາົ້ ເຖິງໃຜ ຫຼື ສ່ິງໃດ? (ລົດ), ເກີດຫຍງັ ຂຶນ້ ? (ຕກົ ເຫວ), ຢ່ໃູ ສ? (ພູ ບ້ານແກວ່ ແຂວງອດຸ ົມໄຊ), ເວລາໃດ? (ມ້ວື ານນີ້), ມຄີ າໍ ກາໍ ມະໃນກາລະອະດດີ ບໍ?່ (ໄດ້ເກດີ ). ຈົ່ງສງັ ເກດ ແລະ ຈາໍ ແນກຂໍ້ຄວາມລຸ່ມນໃ້ີ ສຕ່ າຕະລາງໃຫ້ຖືກຕ້ອງ. ມ້ືນີ້ກະຊວງສາທາໄດແ້ ຈ້ງເຕອື ນປະຊາຊົນທ່ວົ ປະເທດໃຫ້ເຝົ້າລະວັງ ແລະ ສະ ກັດກນ້ັ ການແພ່ລະບາດຂອງພະຍາດໂຄວິດ 19 ແລະ ໄຂຍ້ ຸງລາຍ. 1. ໃຜ ຫືຼ ສິ່ງໃດ? 2. ແມນ່ ຫຍງັ ? 3. ຢໃູ່ ສ? 4. ເວລາໃດ? 5. ຄໍາກາໍ ມະໃນ ກາລະອະດດີ ...................... .................. ............ ................ .......................... 2023 9 ສົນົ ທະນາກ່ຽ່ ວກັັບແນວຄິດິ ຂອງບົົດRIES Copyright © ແນວຄິິດຂອງບົົດ ຈ່ງົ ສນົ ທະນາ ແລະ ຕອບຄາໍ ຖາມລມຸ່ ນີ້ຂຽນໃສ່ປມຶ້ ຂຽນ. 1. ໃນໄລຍະຜາ່ ນມາໂຮງຮຽນຂອງພວກເຮາົ ເຄຍີ ໄດຮ້ ບັ ການຊວ່ ຍເຫອືຼ ສງ່ິ ໃດແດ?່ 2. ການຊວ່ ຍເຫືຼອທ່ໄີ ດຮ້ ບັ ນ້ັນມາຈາກພາກສ່ວນໃດແດ?່ 19 3. ເມືອ່ ໄດ້ຮບັ ການຊ່ວຍເຫຼືອແລ້ວພວກເຮົາເຮັດແນວໃດ? ພວກເຮາົ ຂຽນເທາະ 10 ຮຽນກ່່ຽວກັັບໂຄງຮ່າ່ ງຂອງບົດົ ລາຍງານ ໂຄງຮ່າ່ ງຂອງປະເພດບົດົ ຈ່ງົ ອ່ານຄໍາອະທິບາຍຄວາມໝາຍຂອງບດົ ລາຍງານລຸ່ມນ້ີ. ບດົ ລາຍງານຂ່າວແມ່ນການເລົາ່ ຄືນແບບສະເພາະທີອ່ ະທິບາຍເຖງິ ເຫດການທ່ເີ ກີດຂຶນ້ ໃນສື່ມວນຊນົ , ລວມທັງໜງັ ສພື ມິ , ວິທະຍ,ຸ ໂທລະພາບຂ່າວອອນລາຍ. ບົດລາຍງານຂ່າວປະກອບມຂີ ມ້ໍ ນູ ທເ່ີ ປັນຈິງ ທມ່ີ ກັ ຈະສະໜບັ ສະໜນູ ໂດຍສະຖຕິ ິ ແລະ ຂມ້ໍ ນູ . ການຂຽນຕອ້ ງໃຊພ້ າສາທຈ່ີ ະແຈ້ງ ແລະ ກະທດັ ຮັດ. ຫວົ ຂຂ້ໍ າ່ ວແມ່ນຖກື ນໍາໃຊເ້ ພືອ່ ສະ ແດງໃຫເ້ ຫນັ ສງ່ິ ທບ່ີ ດົ ລາຍງານເວາ້ົ ເຖງິ ແລະ ຕອ້ ງດງຶ ດດູ ຄວາມສນົ ໃຈຂອງຜອູ້ າ່ ນໃຫຢ້ າກອາ່ ນ. ໑໙໓ 193 LL5-TB.indb 193 08/05/2023 15:22:57

ໂຄງຮາ່ ງຂອງບດົ ລາຍງານ ຈົ່ງສົນທະນາ ແລະ ແລກປຽ່ ນຄໍາຄິດເຫັນກຽ່ ວກບັ ໂຄງຮາ່ ງຂອງບດົ ລາຍງານ. ຫວົ ຂ້:ໍ ເວ້າົ ເຖິງຂ່າວທຈ່ີ ະລາຍງານ, ຕ່ມື ຄໍາທ່ີສະແດງຄວາມຮ້ສູ ກຶ ເພື່ອດຶງດດູ ຜູອ້ າ່ ນ. ເປີດຫວົ ເລອື່ ງ: 2023 ກ. ï ເລື່ອງຫຍງັ ? ຢ່ໃູ ສ? RIES Copyright © ຂ. ï ຈາກໃຜ? ຄ. ï ວນັ ທີ, ເດອື ນ, ປໃີ ດ? ງ. ເນອ້ື ເລ່ືອງ: ລໍາດບັ ເຫດການ ຂຽນທວາຍ ກ. ສິ່ງທາໍ ອດິ ທເີ່ ກດີ ຂນ້ຶ ຂ. ສ່ິງທີສອງທີ່ເກດີ ຂນ້ຶ ຄ. ສິ່ງທສີ າມທເ່ີ ກີດຂນຶ້ ງ. ສງິ່ ທສີ ີ່ທ່ເີ ກີດຂຶ້ນ ສະຫຸບຼ ເລ່ືອງ: ï ຄວາມຮສູ້ ກຶ ຂອງຄະນະທໄ່ີ ດມ້ ອບການຊວ່ ຍເຫືອຼ . 19 11 ຂຽນທວາຍທີ່່�ເນັ້້�ນໃສ່ເ່ ຄື່່�ອງໝາຍວັກັ ຕອນ ຈຸດ ( , ) 1. ໃຊ້ຂນັ້ ຄໍາໃນລາຍການທຂີ່ ຽນຕ່ໍໆກນັ ຕງັ້ ແຕສ່ າມລາຍການຂ້ນຶ ໄປ ໂດຍຂຽນຂນັ້ ແຕ່ລະ ລາຍການ. ຕວົ ຢ່າງ: ສັດລ້ຽງງົວ, ຄວາຍ, ແບ້ ແລະ ໝູຕາຍເປັນຈໍານວນ 434 ໂຕ. 2. ໃຊ້ຂ້ນັ ຂຄ້ໍ ວາມໃນປະໂຫຍກ ເພ່ືອແຍກໃຈຄວາມຍອ່ ຍຕາ່ ງໆ. ຕວົ ຢາ່ ງ: ຜກູ້ າ່ ວຮບັ ເຄອ່ື ງຊວ່ ຍເຫອືຼ ແມນ່ ເຈາ້ົ ແຂວງສະຫວນັ ນະເຂດພອ້ ມດວ້ ຍຄະນະ, ເຈາ້ົ ເມອື ງ 8 ເມືອງ, ອາໍ ນາດການປກົ ຄອງ ແລະ ປະຊາຊົນຈໍານວນໜງ່ຶ ເຂາົ້ ຮວ່ ມ. ຈງົ່ ຂຽນທວາຍຮ່ວມກັບນາຍຄູ. 194 ໑໙໔ LL5-TB.indb 194 08/05/2023 15:22:57

12 ຈັດັ ລຽງຄໍາໍ ສັບັ , ວະລີີ ແລະ ປະໂຫຍກໃຫ້ເ້ ປັນັ ປະໂຫຍກເປີດີ ຫົວົ ເລື່່�ອງ ການຝຶກຶ ໄວຍາກອນ ຈງົ່ ຈດັ ລຽງຄໍາສັບ, ວະລີ ແລະ ປະໂຫຍກລມຸ່ ນີໃ້ ຫເ້ ປນັ ປະໂຫຍກເປດີ ຫວົ ເລ່ືອງ. ອບຸ ັດຕເິ ຫດ ຄນື ວານນ້ີ ທາງດ່ວນ ລາວ-ຈນີ ລດົ ແກ່ໝາກໂມ ໄດ້ປດິ ຍອ້ ນເກີດ ຕໍາກັນ ລດົ ຂົນຜກັ 13 ນໍາໍ ໃຊ້້ຄໍາໍ ຄຸນຸ ນາມເຂົ້້�າໃນຫົົວຂໍ້້�ຂ່່າວ ການຝຶກຶ ຄໍໍາສັບັ ໃໝ່່ 1. ຈງ່ົ ເອົາຄໍາຄນຸ ນາມລ່ມຸ ນຕ້ີ ມ່ື ໃສຫ່ ວົ ຂຂ້ໍ າ່ ວທ່ໄີ ດອ້ າ່ ນ. 2023 RIES Copyright © ຄາໍ ຄຸນນາມ: ຫາຼ ກຫຼາຍ, ຄວາມສກຸ , ແຂງແຮງດີ, ວ່ອງໄວ. ກ. ເຊນີ ພົບກບັ ເທສະການອາຫານທ່ີ.......ລາຍການຢູສ່ ນູ ການຄ້າພາກຊນັ . ຂ. ໃຊ້ຊວີ ດິ ແບບບໍ່ຕ້ອງຄິດຫຼາຍ, ຖ້າມປີ ະກັນໄພຄ້ມຸ ຄອງສຸຂະພາບໃຫ.້ ..... ຄ. ແມນ່ ຫຍງັ ເປນັ ປັດໄຈໃນການດໍາລົງຊີວິດທີມ່ ີ..........ທສີ່ ຸດ. ງ. ໄຟໄໝ້ຕະຫຼາດຢາ່ ງ..........ກ່ໍໃຫເ້ ກີດຄວາມເສຍຫາຍຫາຼ ຍຢາ່ ງ. 2. ຈົງ່ ຈໍາແນກຄາໍ ຄຸນນາມທ່ບີ ອກເຖງິ ຄວາມຮສູ້ ຶກດີ ແລະ ຮູ້ສກຶ ບດໍ່ ີ. 19 ກ. ໂຮງຮຽນຫຼາຍແຫ່ງປະກາດເປນັ ໂຮງຮຽນດີເດ່ນັ ຮອບດ້ານ. ຂ. ເປັນຕາຢາ້ ນແທ້ໆ ຟ້າຜາ່ ຝູງງົວຢກູ່ ້ອງຕ້ົນໄມກ້ າງທ່ົງນາ. ຄ. ວັນອາທິດສດົ ໃສ, ຢາກສຸກໃຈຕ້ອງໄປທຽ່ ວຖໍ້າປຄູ າໍ . 3. ຈົ່ງຂຽນຫວົ ຂຂໍ້ າ່ ວໃສຮ່ ບູ ນ້ີ. ໑໙໕ 195 LL5-TB.indb 195 08/05/2023 15:22:58