ພາສາລາວ ປຶ້ມແບບຮຽນ ປ.5 2023

“ຂມໍ ຄີ າໍ ເຫນັ ຕມ່ື ທງັ ສອງຄນົ ໃຫຄ້ າໍ ເຫນັ ມາແມນ່ ເຫນັ ດແີ ລວ້ ຫາກໃຜບມ່ໍ ອີ ປຸ ະກອນກໍ2023 ໃຫໄ້ ປເປນັ ແຮງງານຊວ່ ຍ”. ຈາກນນ້ັ , ນາຍບາ້ ນໄດປ້ ະກອບຄາໍ ເຫນັ ຕມ່ື ວາ່ : (ມດັ ແພRIES Copyright © ອີໂປໃ້ ສແ່ ອວ ແລະ ຕບົ ມືໄວໆ ພອ້ ມທງັ ທ້ວງຂ້ຶນຢາ່ ງແຮງດວ້ ຍສຽງຜ້ໃູ ຫຍ່ຢ່າງເປັນ ມດິ ) “ໂອ! ເຫນັ ດ!ີ ເຫນັ ດ!ີ ທກຸ ຄາໍ ເຫນັ ແມນ່ ດຫີ າຼ ຍ. ບດັ ນເ້ີ ຮາົ ໄດແ້ ນວທາງໃນການ ສາ້ ງຝາຍແລວ້ ໃຫເ້ ລີ່ມລົງມນື ັບແຕ່ມອື້ ື່ນເປນັ ຕນົ້ ໄປ. ຂ້ອຍຮອ້ ງຂຶ້ນຢາ່ ງແຮງ (ຍົກ ແຂນຂນຶ້ ສູງໃຊ້ສຽງນ້ອຍຫຼາຍ) ໄຊໂຢ! ໄຊໂຢ! ຈະໄດ້ນາ້ໍ ມາໃສ່ນາແລ້ວ. ຫງຼັ ຈາກນັນ້ , ຊາວບາ້ ນກໍໄດ້ພາກັນສາ້ ງຝາຍຢ່າງບ່ໍຮູອ້ ດິ ເມືອ່ ຍ. ສ່ວນຂອ້ ຍເອງ ແລະ ໝເູ່ ພອ່ື ນກໄໍ ດ້ໄປຊ່ວຍເອາົ ນາ້ໍ ໃຫເ້ ພິ່ນດມື່ ແລະ ຊວ່ ຍຈັບອປຸ ະກອນຕາມຂ້ອຍ ສາມາດເຮດັ ໄດ.້ ສດຸ ທ້າຍ, ຊາວບາ້ ນກໍສ້າງຝາຍສໍາເລດັ ສາມາດປາ້ ນນ້າໍ ໄວໃ້ ສ່ນາຢ່າງພຽງພ.ໍ ປີ ຕມ່ໍ າຈງ່ຶ ເຮດັ ໃຫເ້ ຂາ້ົ ນາຂອງຊາວບາ້ ນຂຽວງາມຈນົ ຮວງເຂາ້ົ ຍາວກງ່ົ ໂຄງ້ ໂນງ້ (ໃສໝ່ ວກ ໃຊ້ນວິ້ ໂປ້ທັງ 2 ເບື້ອງຍກົ ຂນ້ຶ ສູງພຽງບາ່ ໃຊ້ປາກຍິມ້ ງາມໆ ໃບໜ້າເບກີ ບານ) ນັບແຕ່ ນນ້ັ ມາ, ຊາວບາ້ ນແຕລ່ ະຄອບຄວົ ຕາ່ ງມຄີ ວາມສກຸ ເບກີ ບານໃຈ. ເມອ່ື ຂອ້ ຍເຫນັ ແນວ ນນ້ັ ຈ່ຶງເຂາ້ົ ໃຈວາ່ ວຽກງານທກຸ ຢາ່ ງຖ້າຢາກໄດຮ້ ບັ ຜົນສໍາເລດັ ດວ້ ຍຜົນທດ່ີ ແີ ມ່ນມາ ຈາກຄາໍ ຄິດເຫັນຂອງຫາຼ ຍຄນົ . ອີກອັນໜ່ຶງຄາໍ ຄິດເຫັນຂອງແຕລ່ ະຄົນແມ່ນແຕກຕ່າງ ກນັ ແຕຖ່ າ້ ຫາກແມນ່ ແນວທາງດຽວກນັ ກສໍ າມາດເອກະພາບກນັ ຢາ່ ງມເີ ຫດຜນົ . ສາ້ ງ ສັນ ແລະ ມຄີ ວາມສກຸ . ຕວົ ລະຄອນ: ສາຍຫວ່ ງ (ລກູ ຊາຍ), ແມ,່ ນາຍບາ້ ນ, ຊາວບ້ານ. ອປຸ ະກອນ: ແພອໂີ ປ,້ ໝວກ 2 ໜ່ວຍເຮັດດ້ວຍເຈ້ຍມຕີ ວົ ໜັງສໜື ່ວຍທີ 1 ຂຽນວ່າ ຊາວບາ້ ນ, ໜ່ວຍທີ 2 ຂຽນວາ່ ນາຍບ້ານ, ພາ້ , ຊວ້ານ, ເປົາ໋ . ຕນ້ົ ໄມ້ ຫຼື ໃຊອ້ ຸປະກອນອ່ືນແທນກໄໍ ດ.້ ສາກ: ຫວ້ ຍນໍາ້ ຢໃູ່ ກນ້ າ. 296 ໒໙໖ LL5-TB.indb 296 08/05/2023 15:23:33

ພູມປນັ ຍາຂອງພ່ໍນາ2023 RIES Copyright © ຜູ້ລາ່ົ : ດນົ ນານມາແລວ້ ຍັງມີພະລາຊາອົງໜ່ງຶ ທ່ປີ ົກຄອງບ້ານເມອື ງມາຫາຼ ຍປີ. ພະ ອົງບໍ່ເຄີຍໄປມາຫາສູ່ກັບລາສະດອນທີ່ຢູ່ຫ່າງໄກ. ມີແຕ່ໃຫ້ເສນາອາມາດ ໄປຕາງໜາ້ ເພ່ອື ເບິ່ງຊວີ ິດການເປນັ ຢູ່ຂອງພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນ ເພາະພະອງົ ຕອ້ ງ ໃຫຄ້ ໍາປຶກສາກບັ ເສນາອາມາດກຽ່ ວກັບວຽກງານບາ້ ນເມືອງ. ມື້ໜງ່ຶ ເສນາອາ ມາດໄດລ້ າຍງານຕພ່ໍ ະລາຊາວາ່ ເສນາອາມາດ: “ຂຂໍ າບທນູ ກະໝອ່ ມຂາ້ ນອ້ ຍ ໄດ້ຍນິ ມາວາ່ : ມພີ ນໍ່ າຜູໜ້ ງ່ຶ ຮັ່ງມເີ ໜອື ພະລາຊາຈນົ ຊາ່ ລໄື ປທວົ່ ເມອື ງ” ຜູ້ເລາົ່ : ພະລາຊາມຄີ ວາມສົງໄສ ຈງ່ຶ ໄດອ້ ອກເດີນທາງພ້ອມດ້ວຍອົງຄະລັກຂອງພະ ອງົ ເພ່ອື ໄປຫາພໍນ່ າຜູຮ້ ງ່ັ ມ.ີ ການເດີນທາງໄດປ້ ະຈນົ ໄພຫຼາຍຢ່າງ ເຊັ່ນ: ຍາ່ ງ ຜາ່ ນພູສູງຊັນ, ຂາ້ ມຫ້ວຍຮ່ອງ ແລະ ໄຕ່ຕີນຜາຈົນຕາເວັນງອຍພູ. ຈາກນນ້ັ , ພະລາຊາໄດ້ແນມເຫນັ ທງົ່ ນາ ແລະ ຖຽງນານ້ອຍຫງັຼ ໜ່ຶງຢ່ທູ າງໜ້າໄດ້ພາກນັ ມງຸ່ ໜ້າໄປຫາຖຽງນາ. ພໍພະລາຊາເຂົ້າໄປໃກ້ໆຖຽງນາພະອົງໄດ້ເຫນັ ຊາຍໄວ ກາງຄນົ ຜໜູ້ ຶ່ງຢູ່ໃນຖຽງນາ ແລະ ຖາມວາ່ : ພະລາຊາ: “ເປນັ ແນວໃດເຈາົ້ ແຂງແຮງດີຢບູ່ ?ໍ່ ເຂາ້ົ ນາປີນງີ້ າມເນາະ”. ຜູເ້ ລົາ່ : ພ່ໍນາບໍເ່ ຄຍີ ໄດ້ຍນິ ສຽງທກັ ທາຍຈງ່ຶ ຫຽຼ ວໄປຫາພ້ອມທງັ ຕອບວາ່ : ພໍ່ນາ: “ໂດຍ ຄ່ອຍເພິ່ງບນຸ ໄປທາງໃດມາທາງໃດນໍ ເຊີນຍາທາ່ ນພັກເຊາົ ເອົາແຮງ ກນິ ເຂ້າົ ກິນນາໍ້ ກ່ອນຈຶ່ງໄປຕໍ”່ . ພະລາຊາ: “ຂອບໃຈພໍ່ນາທ່ເີ ຈາົ້ ເຫັນໃຈ”. ພນ່ໍ າ: “ຍິນດີ ຂ້ານ້ອຍເຄຍີ ຮບັ ແຂກຄນົ ທທີ່ ຽວທາງນ້ີຫຼາຍຄນົ ແລ້ວ ຖາ້ ມີຄນົ ມາຂໍ ພກັ ນາໍ ຂອ້ ຍກໍເຕັມໃຈໃຫຄ້ ວາມຊ່ວຍເຫຼືອທກຸ ຄົນ”. ຜູ້ເລົາ່ : ພະລາຊາຈຶງ່ ໄດ້ພັກເຊາົ ນໍາພ່ນໍ າ. ຫັຼງຈາກຄາບເຂາ້ົ ແລງອນັ ແຊບຊອ້ ຍ ພະລາ ຊາໄດຖ້ າມພ່ໍນາວາ່ : ພະລາຊາ: “ຂອ້ ຍເຫນັ ຊີວດິ ການເປັນຢ່ຂູ ອງເຈາົ້ ກຍໍ ງັ ທກຸ ຍາກຢູ່ ເປັນຫຍງັ ເຈົາ້ ຄືໄປ ຊວ່ ຍເຫອືຼ ຄົນອ່ນື ”. ພນໍ່ າ: “ເງນິ ຫືຼ ວດັ ຖທຸ ຂ່ີ າ້ ນອ້ ຍໄດຈ້ າກການເຮດັ ນາເຮດັ ສວນຂອ້ ຍຈະແບງ່ ສວ່ ນໃນ ໒໙໗ 297 LL5-TB.indb 297 08/05/2023 15:23:33

ການໃຊ້ຄ:ື 1) ເອາົ ໄປໄຊ້ໜີ,້ 2) ເອາົ ໃຫຄ້ ນົ ຢມື , 3) ເອາົ ໄປແກວ່ງຖມິ້ ແລະ ສ່ວນທີ 4 ແມ່ນເອົາໄປຊ້ືອາຫານການກິນ”. ຜູ້ເລາົ່ : ເມືອ່ ພະລາຊາຟັງແລວ້ ຈ່ງຶ ຖາມພໍນ່ າວາ່ : ພະລາຊາ: “ເຈ້ົາເປັນໜ້ຫີ ຍງັ ຈ່ຶງໄດແ້ ບ່ງສ່ວນເງິນທຫ່ີ າໄດເ້ ພື່ອນໍາໄປໃຊ”້ . ພໍ່ນາ: “ເງນິ ທນ່ີ າໍ ມາໄຊໜ້ ກ້ີ ຄໍ ເື ງນິ ທນ່ີ າໍ ມາດແູ ລລຽ້ ງພແ່ໍ ມ,່ ເພາະທຜ່ີ າ່ ນມາເພນ່ິ ດແູ ລ ລຽ້ ງເຮາົ ຈນົ ໃຫຍກ່ ໍປຽບດັງ່ ເພນ່ິ ເອາົ ເງິນມາໃຫເ້ ຮົາຢືມ, ຕອນນີ້ຮອດເວລາທ່ີ ເຮາົ ຕອ້ ງໄຊ້ແທນ”. ຜເູ້ ລາ່ົ : ຈາກນ້ັນ, ພະລາຊາກໍຖາມຕ່ໍວາ່ : 2023 RIES Copyright © ພະລາຊາ: “ຄັນຊນ້ັ ເຈາົ້ ເອາົ ເງນິ ໄປໃຫໃ້ ຜຢືມທງ້ັ ໆທ່ວີ າ່ ເຈ້ົາກໍຍັງເປັນຄນົ ຍາກຈົນຢູ່”. ພນ່ໍ າ: “ເງິນທີ່ເອາົ ໃຫ້ຄົນອືນ່ ຢມື ນັ້ນກໍຄື ເງິນທ່ເີ ອົາມາລຽ້ ງລກູ ນ້ນັ ເດ. ບາດເຂົາໃຫຍ່ ມາເຂາົ ກໍຈະໄດ້ດູແລໃນຍາມເຮາົ ເຖາ້ົ ແກ”່ . ຜູເ້ ລົ່າ: ຕໍມ່ າ ພະລາຊາໄດ້ຖາມຕ່ໍ ເພອ່ື ໄຂປິດສະໜາຂອງພໍ່ນາເລີຍຖາມຕໍ່ໄປວ່າ: ພະລາຊາ: “ເຈ້າົ ເອາົ ເງນິ ໄປແກວ່ງຖມ້ິ ເຮັດຫຍັງ? ກອ່ ນຊໄິ ດເ້ ງນິ ກໍຕ້ອງລາໍ ບາກ ແລະ ອິດເມອື່ ຍ”. ພນໍ່ າ: “ເງິນທ່ີເອົາໄປແກວ່ງຖິ້ມນັ້ນໝາຍເຖິງເງິນທ່ີນໍາໄປຊື້ສ່ິງຂອງທີ່ຈໍາເປັນຕໍ່ການ ກິນຢູ່ ແລະ ໃຊ້ສອຍໃນຄອບຄົວ”. ຜເູ້ ລົາ່ : ຫັຼງຈາກນ້ັນ, ພະລາຊາໄດ້ຖາມຕໍ່ໄປອີກວ່າ: ພະລາຊາ: “ເອົາໄປຊອ້ື າຫານການກນິ ເດ ເຈົ້າຊື້ເພອື່ ເດີນທາງໄປໃສ?” ພນ່ໍ າ: “ອາຫານທີ່ຂອ້ ຍຊື້ນນ້ັ ກໍຄື ການເຮັດບຸນເຮດັ ທານ, ການຊວ່ ຍເຫອືຼ ຜູ້ອນື່ ແລະ ກຽມເງນິ ເພ່ືອການເດນີ ທາງອນັ ຍາວໄກຂອງຂ້ອຍເອງ ນ້ນັ ກໍຄືເກບັ ແຮໄວໃ້ ຊ້ ຈາ່ ຍໃນຍາມເຖາ້ົ ແກ່ໝດົ ແຮງ”. ຜູ້ເລາົ່ : ສຸດທາ້ ຍ ພະລາຊາຈ່ງຶ ເຂົ້າໃຈວາ່ ຄວາມຮັ່ງມຂີ ອງພ່ໍນາບ່ໍແມ່ນມເີ ງິນຄໍາທ່ີ ເຫອືຼ ຫາຼ ຍພຽງແຕມ່ ເີ ງນິ ຈາໍ ນວນໜງ່ຶ ເກບັ ແຮໄວໃ້ ນຍາມເຖາ້ົ ແກ,່ ມເີ ງນິ ພຽງ ພໍລຽ້ ງພໍ່ແມ,່ ລູກຫຼານ ແລະ ຊ່ວຍເຫອຼື ລາສະດອນຜູທ້ ີຕ່ ກົ ທກຸ ໄດຍ້ າກໃຫມ້ ີ 298 ໒໙໘ LL5-TB.indb 298 08/05/2023 15:23:33

ພ່ນໍ າ: ຊວີ ດິ ການເປັນຢດູ່ ີຂນ້ຶ . ນ້ນັ ແມນ່ ມາຈາກຄວາມສະຫຼຽວສະຫາຼ ດ, ຮອບຮູ້ ແລະ ຄຸນງາມຄວາມດຂີ ອງພໍ່ນາທັງມວນຈົນເຮັດໃຫພ້ ່ໍແມ່ປະຊາຊົນໃຜໆ ກນໍ ັບໜາ້ ຖືຕາ. ອີກປະການໜຶງ່ ພະລາຊາຍງັ ເຂ້າົ ໃຈຕ່ືມອກີ ວາ່ ຄວາມ ຮ່ັງມບີ ໍ່ແມນ່ ເປັນພະລາຊາຈ່ງຶ ຮ່ງັ ມີ ແລະ ພ່ໍນາກບໍ ່ໍແມນ່ ຄນົ ທກຸ ຈນົ ສະເໝີ ໄປ ຖ້າມພີ ູມປັນຍາກໍສາມາດຮ່ງັ ມໄີ ດ.້ ດ່ັງຄໍາສຸພາສດິ ທວ່ີ ່າ: “ເງນິ ເຕມັ ພາ ບທ່ໍ ພ່ໍ ະຫຍາເຕັມປູມ”. ຄາຖາສາມຫຼອດ ຜູ້ເລ່າົ : 2023 RIES Copyright © ແຕ່ຄາວກ່ອນ ມຊີ າຍກໍາພາ້ ຄົນໜ່ຶງອາໄສຢູ່ນາໍ ພໍ່ຈົນໃຫຍ່ເປນັ . ພໍລູກຊາຍ ອາຍຸໄດ້ສບິ ຫກົ ປີ ພ່ກໍ ໍປວ່ ຍໜກັ . ພໄ່ໍ ດ້ຄິດວາ່ ກອ່ ນຕາຍຂອ້ ຍຄວນເອນ້ີ ລກູ ມາສອນສງ່ັ ແລະ ມອບຄາຖາສາມຫອຼ ດໄວ້ໃຫເ້ ປນັ ມໍລະດກົ ແກ່ລູກ ແລະ ຕ້ອງສງ່ັ ໄວ້ວາ່ : ພ:ໍ່ “ລກູ ເອຍີ ! ຖາ້ ພຕ່ໍ າຍແລວ້ ໃຫເ້ ອາົ ຄາຖາສາມຫອຼ ດນແ້ີ ຂວນໃສຄ່ ໄໍ ວເ້ ນ!ີ ເມອ່ື ໃດລູກຫາກຕົກທຸກໄດ້ຍາກໃຫ້ແກະເອົາຄາຖານີ້ມາອ່ານເທ່ືອລະຫຼອດ ເດີ!” ເພາະຄາຖາທງັ ສາມນຈີ້ ະເຮດັ ໃຫ້ມີຢ່ມູ ກີ ນິ ແທ້ໄດ໋! ພໍເວົາ້ ສຸດພ່ກໍ ສໍ ້ິນ ລມົ ຫາຍໃຈ. ຜເູ້ ລົາ່ : ເມືອ່ ພຕ່ໍ າຍແລວ້ ຊາຍກໍາພ້າກອໍ ກຸ ອງັ່ ເພາະລາວບໍມ່ ີໃຜຢູ່ນໍາອີກ ຈ່ຶງຂາດ ທ່ີເພ່ິງ. ດ້ວຍເຫດນັ້ນ ລາວຈ່ຶງປະເຮືອນຊານ, ນາ, ສວນ ແລະ ທ່ຽວຊັດເຊ ພະເນຈອນໄປຕາມບ້ານຕາ່ ງໆ ເພ່ອື ຊອກຫາວຽກເຮັດງານທໍາ ແຕລ່ າວ ໄປຊອກເຮດັ ວຽກບອ່ ນໃດກບໍ ໄ່ໍ ດ.້ ລາວຄດິ ວາ່ ຕອ້ ງແກະຄາຖາອອກມາອາ່ ນ ໃນເມອ່ື ຕົກທກຸ ໄດຍ້ າກ ແຕລ່ າວພດັ ອ່ານໜັງສືບໄ່ໍ ດ້ ຍ້ອນຊາຍກາໍ ພາ້ ບໍ່ ເຄຍີ ຮຽນໜງັ ສືມາກອ່ ນ. ດ້ວຍເຫດນັ້ນ ລາວໄດ້ເຂາ້ົ ໄປຫາຄບູ າຢວູ່ ັດລາວ ໄດ້ເວົ້າກບັ ຄບູ າວ່າ: ກໍາພາ້ : ນະມດັ ສະການພະອາຈານ ຂ້ານ້ອຍຢາກຮູ້ວາ່ ຄາຖານອີ້ າ່ ນວ່າແນວໃດ? ຜເູ້ ລາົ່ : ໄດຍ້ ນິ ແນວນນ້ັ ຄບູ າຈຶ່ງເປດີ ຄາຖາຫຼອດທໍາອດິ ແລະ ອາ່ ນໃຫ້ຟງັ ວາ່ : ໒໙໙ 299 LL5-TB.indb 299 08/05/2023 15:23:33

ຄບູ າ: “ເຫນັ ພະສງົ ໃຫ້ຢູ່ໃກໆ້ ” ຜູ້ເລາ່ົ : ເມອ່ື ຮູ້ແນວນັນ້ ລາວຄດິ ວ່າລາວຕ້ອງຮຽນໜງັ ສືໃຫໄ້ ດ້ ລາວຈຶງ່ ຕດັ ສິນໃຈ ໄປຮຽນໜງັ ສຢື ວູ່ ັດ ເພືອ່ ໃຫ້ອ່ານອອກຂຽນໄດ້. ລາວກໜໍ ີອອກຈາກວັດໄປ ຢູ່ບອ່ ນອນ່ື . ຈາກນນັ້ , ຊາຍກາໍ ພາ້ ກຕໍ ົກທກຸ ໄດຍ້ າກຄເື ກາ່ົ . ເມອ່ື ລາວຄດິ ພ້ໍ ຄາໍ ສອນຂອງພທ່ໍ ໄ່ີ ດໃ້ ຫໄ້ ວ້ ລາວຈ່ຶງເປດີ ຄາຖາຫຼອດທີສອງອອກມາອາ່ ນ ຈງຶ່ ຮວູ້ າ່ ຄາຖາຫຼອດນຂ້ີ ຽນໄວ້ວ່າ: ກໍາພ້າ: “ຕົນ້ ໄມເ້ ປັນເງິນເປນັ ຄາໍ ” ຜເູ້ ລົ່າ: ເມື່ອຮູ້ແນວນັ້ນລາວກຄໍ ດິ ວາ່ ລາວຄວນໄປປ່າເພ່ອື ຕັດຟນື ມາຂາຍ,ແຕອ່ າ ຊບີ ຕດັ ຟນື ມາຂາຍກພໍ ແໍ ຕຢ່ ລູ່ ອດເທາ່ົ ນນ້ັ ຍງັ ອດຶ ຢາກຂາດເຂນີ ຢູ່ ດວ້ ຍເຫດ ນນ້ັ ລາວຈງ່ຶ ເອາົ ຄາຖາຫອຼ ດທສີ າມອອກມາອາ່ ນ, ຄາຖາຫອຼ ດນຂ້ີ ຽນໄວວ້ າ່ : 2023 RIES Copyright © ກໍາພ້າ: “ຄວາມສຸກທ່ແີ ທ້ຈງິ ແມ່ນຢູ່ນາໍ ການເຮັດນາ ແລະ ເຮັດສວນ”. ຜູ້ເລົາ່ : ດວ້ ຍເຫດນັ້ນ, ລາວຈຶງ່ ຕດັ ສນິ ໃຈໄດ້ວ່າຕອ້ ງໄປບ້ານເກົ່າ ເພ່ືອຂດຸ ດິນບກຸ ເບກີ ນາ, ສວນທພ່ີ ແ່ໍ ມປ່ ະໄວໃ້ ຫດ້ ວ້ ຍຄວາມຕງ້ັ ໃຈ. ບດ່ໍ ນົ ຕມ່ໍ າ ຊາຍກໍາພາ້ ກໍໄດ້ເຂ້າົ ເຕມັ ເລົ້າ, ມີສາລ,ີ ເຜອື ກ, ມນັ ແລະ ຜນົ ລະປູກອື່ນໆຢ່າງຫຼວງ ຫຼາຍ. ສດຸ ທ້າຍ, ຍ້ອນຊາຍກາໍ ພາ້ ມີຄວາມດໝຸ ່ັນ, ຂະຫຍັນພຽນດ້ວຍເຫດ ນນ້ັ ມີຊີວດິ ການເປນັ ຢູ່ອ່ີມໜໍາສາໍ ລານ ແລະ ດຂີ ນ້ຶ ເລ້ືອຍໆ. ນບັ ແຕ່ນັ້ນມາ ຊາຍກາໍ ພາ້ ໄດເ້ ຂາ້ົ ໃຈວາ່ ຖາ້ ເຮາົ ຢາກຮງ່ັ ໃຫເ້ ຊອ່ື ຟງັ ຄາໍ ສງ່ັ ສອນຂອງພ,່ໍ ເປນັ ຄນົ ມີສິນທາໍ ອນັ ດີງາມ ຊອກຮູຮ້ າ່ໍ ຮຽນໃສສດັ ທາຈາກຄູບາ ເພ່ືອໃຫຕ້ ນົ ເອງ ມີປນັ ຍາ, ມີຄວາມດໝຸ ນ່ັ ແລະ ອົດທົນ ເຂ້ົາປ່າຕັດຟນື , ຂຸດດນິ ເຮັດນາ ແລະ ສວນສາ້ ງຄວາມຮ່ງັ ມີໃຫຕ້ ນົ ເອງມຢີ ູ່ມີກນິ ຢາ່ ງສກຸ ສໍາລານ. ກາໍ ພາ້ : ດ່ງັ ຄາໍ ສຸພາສດິ ໄດກ້ ່າວໄວ້ວາ່ : “ເກາ້ົ ອົດເກົາ້ ເຍື້ອນ ຫາກຊິໄດທ້ ່ອນຄາໍ ”. 300 ໓໐໐ LL5-TB.indb 300 08/05/2023 15:23:33

ກ່ອນຈະຈັບປ້ືມມືຕ້ອງສະອາດ ຫໍ່ປຶມ້ ດວ້ ຍເຈ້ຍ ຫຼື ແຜ່ນຢາງ2023 ຖ້າປຶມ້ ເສຍໃຫ້ລາຍງານຄູ ແລະ ຖ້າປ້ມື ຈກີ ຂາດໃຫ້ສ້ອມແປງຄືນRIES Copyright © ຈງົ່ ເກັບປຶ້ມໄວ້ບ່ອນແຫງ້ ແລະ ປອດໄພ ບຄ່ໍ ວນພບັ ໜາ້ ປມ້ຶ ເມ່ອື ຕອ້ ງການໝາຍໜ້າໃດໜຶ່ງ​ ຈງ່ົ ໃຊ້ສ່ິງຂອງບາງຢາ່ ງຂນັ້ ໄວທ້ ກຸ ເທືອ່ ບໃໍ່ ຊປ້ ມ້ຶ ແທນຄນັ ຮມ່ົ ເວລາຝົນຕກົ , ​ ບຄໍ່ ວນຂຽນໃສ່ຫັງຼ ປກົ ປຶມ້ , ໜາ້ ປຶ້ມ, ບໍ່ຕດັ ຮບູ ພາບ ​ ແດດຮ້ອນ ແລະ ບໍ່ຈກີ ປມ້ຶ ຮບູ ນ້ໄີ ດມ້ າຈາກໂປສະເຕວີ ິທຮີ ກັ ສາປມ້ຶ ທ່ຜີ ະລິດໂດຍ ກະຊວງສຶກສາທິການ ແລະ ກິລາ​ ຮວ່ ມກບັ ອົງການຢູນິເຊບ (UNICEF) COVER_TB_LL5.indd 6 20/04/2023 14:21:13

ແບບ​ຮຽນ ພາສາລາວ ຊັ້ນປະຖົມສກຶ ສາ ປທີ ີ 5 2023 RIES Copyright © ພມິ ທີ່ ບລໍ ິສດັ ສຣິ ວິ ດັ ທະນາອິນເຕພີ ນິ ຈໍາກັດມະຫາຊົນ ຕາມທ​ ະ​ບຽນ​ພິມ 161/ວພຈ03042023 ຈາໍ ນວນ 185.000 ຫົວ ຂະ​ໜາດ 18x25 ຊມ ສະໜັບສະໜູນໂດຍ ລັດ​ຖະ​ບ​ານອດົ ສະຕຣາລີ ແລະ ງົບປະມານແຫງ່ ລັດ ISBN 978-9932-16-075-4 ສະຫງວນລິຂະສດິ COVER_TB_LL5.indd 1 ແຈກຢາຍລາ້ 20/04/2023 14:21:07