guideline หลักสูตรการขับเคลื่อนยุทธ์ฯด้านการป้องกันควบคุมโรคฯ ปี64

คู่�่มืือหลักั สููตร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบััติกิ าร ด้้านการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพ ของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ. 2561-2580) ภายใต้ย้ ุุทธศาสตร์์ชาติิ 20 ปีี ประจำ�ำ ปีีงบประมาณ พ.ศ. 2564

คู่่�มือื หลัักสููตร การขัับเคลื่่�อนแผนปฏิิบััติกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพฯ คำ�ำ นำ�ำ กรมควบคุมุ โรคได้จ้ ััดทำำ�แผนปฏิิบััติกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุมุ โรคและภัยั สุุขภาพ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ. 2561-2580) ภายใต้ก้ รอบสมรรถนะการปฏิบิ ัตั ิติ ามกฎอนามัยั ระหว่า่ งประเทศ (IHR 2005) เป้า้ หมาย การพัฒั นาที่่�ยั่�งยืืน (Sustainable Development Goals, SDG) ยุุทธศาสตร์์ชาติิ 20 ปี ี ยุุทธศาสตร์ช์ าติิ ระยะ 20 ปีี (ด้้านสาธารณสุขุ ) แผนยกระดัับความมั่�นคงและความเป็็นเลิิศของประเทศ พ.ศ.2560-2564 (Mega Project) แผนปฏิบิ ััติกิ ารเฝ้า้ ระวังั ป้อ้ งกััน และควบคุุมโรคติดิ ต่อ่ หรือื โรคระบาด ตาม พ.ร.บ. โรคติิดต่่อ พ.ศ. 2558 และแผนยุทุ ธศาสตร์์การพััฒนางานด้า้ นกฎอนามััยระหว่า่ งประเทศ พ.ศ. 2548 สำ�ำ หรับั ช่ว่ งปีี พ.ศ. 2560 - 2564 เพื่่อ� ใช้เ้ ป็น็ แนวทางในการพัฒั นาด้า้ นการเฝ้า้ ระวังั ป้อ้ งกันั และควบคุมุ โรค ของประเทศ สู่�่ วิิสััยทัศั น์์ “ประชาชนได้้รัับการป้อ้ งกัันควบคุมุ โรคและภัยั สุุขภาพระดับั มาตรฐานสากล ภายในปีี 2580” เป้า้ หมายของหลักั สููตร เพื่่อ� พัฒั นาบุคุ ลากรกรมควบคุมุ โรค ให้ม้ ีีความรู้�และเข้า้ ใจถึงึ ความเชื่อ� มโยง ของแผนปฏิบิ ัตั ิกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ. 2561-2580) กับั แผนในระดับั ต่า่ ง ๆ ของประเทศ โดยในปีี 2563 บุคุ ลากรของกรมควบคุมุ โรค มีีความรู้�ความเข้า้ ใจยุทุ ธศาสตร์ช์ าติิ 20 ปีี แผนแม่บ่ ทภายใต้ย้ ุุทธศาสตร์์ชาติิ แผนปฏิิรููปประเทศด้า้ นสาธารณสุุข และแผนปฏิบิ ัตั ิกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพของประเทศ ตลอดจนแนวทางการขับั เคลื่อ� น ยุทุ ธศาสตร์ร์ ะยะ 20 ปีี ให้บ้ รรลุเุ ป้้าหมาย โดยได้้เรีียนรู้�เรื่อ� งยุทุ ธศาสตร์์ระยะ 20 ปีี ด้้านการป้้องกันั โรคและภััยสุขุ ภาพ (พ.ศ. 2561-2580) ผ่า่ น ระบบ E-learning ไปแล้้ว และในปีี 2564 จะเป็น็ การเรีียนรู้�ที่ต� ่อ่ เนื่่�อง เนื้้�อหาประกอบด้้วย 2 ส่่วน คืือ ส่ว่ นที่�่ 1 ความเชื่�อมโยงของยุทุ ธศาสตร์์ชาติิ 20 ปี ี กับั การขับั เคลื่อ� นแผนปฏิบิ ัตั ิกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกัันควบ คุมุ โรคฯ ประจำำ�ปีงี บประมาณ พ.ศ. 2565 และส่่วนที่่� 2 การขับั เคลื่�อนแผนปฏิบิ ัตั ิิการด้า้ นการป้้องกััน ควบคุมุ โรคฯ กรมควบคุุมโรค ประจำำ�ปีงี บประมาณ พ.ศ. 2565 คุณุ สมบัตั ิิของกลุ่�มเป้า้ หมายการเรีียนรู้� ในหลัักสููตรนี้้� ต้้องมีีคะแนนผ่า่ นการทดสอบฯ ในหลักั สููตร ที่่� 1 ทั้้�งนี้้� เพื่่�อให้้บุุคลากรมีีความสามารถขัับเคลื่่�อน แผนปฏิบิ ัตั ิกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคฯ ได้อ้ ย่า่ งมีีประสิทิ ธิภิ าพ และประสิทิ ธิิผล ตามเป้า้ หมายความสำำ�เร็จ็ ที่�่กำ�ำ หนด

คู่่�มือื หลัักสููตร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบััติิการด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุมุ โรคและภัยั สุุขภาพฯ สารบััญ 1 บทที่่� 1 บทนำำ� บทที่่� 2 4 27 ความเชื่�อมโยงของยุทุ ธศาสตร์์ชาติิ 20 ปี ี กับั การขับั เคลื่อ� นแผนปฏิบิ ััติกิ ารด้า้ นการ ป้้องกันั ควบคุมุ โรคและภััยสุขุ ภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ. 2561 - 2580) ประจำ�ำ ปีงี บประมาณ พ.ศ. 2565 บทที่�่ 3 การขับั เคลื่�อนแผนปฏิบิ ัตั ิกิ ารด้้านการป้้องกันั ควบคุุมโรคและภัยั สุขุ ภาพ ของประเทศ ระยะ 20 ปีี กรมควบคุมุ โรค ประจำำ�ปีีงบประมาณ พ.ศ. 2565 บทที่่� 4 32 การจััดทำ�ำ แผนงาน โครงการ และการติิดตามประเมิินผล

บทที่�่ 1 บทนำ�ำ

เนื้�อ้ หา 3 เป้า้ หมายการเรีียนรู้้� 3 วัตั ถุุประสงค์์ 3 วิิธีกี ารเรีียนรู้้�

คู่�่มือื หลัักสููตร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบัตั ิกิ ารด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ 1 เป้า้ หมายการเรีียนรู้้� ความเชื่อ�่ มโยงของยุทุ ธศาสตร์ช์ าติิ 20 ปีี กับั การขัับเคลื่�อ่ นแผนปฏิบิ ัตั ิิการด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ. 2561-2580) ประจำ�ำ ปีีงบประมาณ พ.ศ. 2565 เพื่่�อให้้บุคุ ลากรกรมควบคุมุ โรค มีีความรู้� ความเข้้าใจถึึงความเชื่อ� มโยงของแผนปฏิิบััติิการด้า้ นการป้้องกััน ควบคุุมโรคและภััยสุขุ ภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ. 2561-2580) ภายใต้้ยุทุ ธศาสตร์์ชาติิ 20 ปีี ประจำ�ำ ปีี งบประมาณ พ.ศ. 2564-2565 และสามารถนำ�ำ ไปปรับั ใช้ใ้ นงานที่ร่� ัับผิิดชอบ/มอบหมายได้้อย่า่ งเหมาะสม วััตถุปุ ระสงค์์ 1. บุุคลากรกรมควบคุุมโรคมีีความรู้�และเข้้าใจถึึงความเชื่อ� มโยงของแผนปฏิิบัตั ิกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุมุ โรคและภััยสุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ. 2561-2580) กับั แผนแม่่บท แผนแม่่บทเฉพาะกิจิ ภายใต้้ ยุุทธศาสตร์์ชาติิ 20 ปีี นโยบายกระทรวงสาธารณสุุข นโยบายกรมควบคุุมโรค ในการขัับเคลื่�อนแผนปฏิิบััติกิ ารด้า้ น การป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพของประเทศฯ ประจำ�ำ ปีงี บประมาณ พ.ศ. 2564 และ 2565 2. บุุคลากรที่ร่� ับั ผิิดชอบหรืือเกี่่�ยวข้้องในการกำำ�กัับดููแลหรือื จััดทำ�ำ แผนงาน/โครงการของหน่ว่ ยงานในสังั กัดั กรมควบคุุมโรค สามารถนำำ�ความรู้� ความเข้้าใจ ไปสู่่ก� ารปฏิบิ ัตั ิิ โดยการ จััดทำำ� และหรืือบริิหารจัดั การแผนงาน/ โครงการของหน่่วยงาน ประจำำ�ปีีงบประมาณ พ.ศ. 2564 ได้อ้ ย่่างมีีประสิิทธิิภาพ และร่ว่ มทำำ�แผนงาน/โครงการ คำำ�ของบประมาณและแผนปฏิิบัตั ิริ าชการหน่ว่ ยงาน ประจำ�ำ ปีงี บประมาณ พ.ศ. 2565 ได้ต้ ามแนวทางและนโยบาย ที่�่กรมควบคุมุ โรคกำ�ำ หนด วิธิ ีีการเรีียนรู้้� หนัังสือื ฉบับั นี้้ใ� ช้้สำ�ำ หรัับการอ่่านเพิ่่ม� เติิม จากการเรีียนด้้วยระบบ E- learning หลัักสููตร การเรีียนรู้�เรื่�อง “การขับั เคลื่�อนแผนปฏิิบััติิการด้้านการป้้องกัันควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ. 2561- 2580) ภายใต้้ยุทุ ธศาสตร์์ชาติิ 20 ปีี ประจำำ�ปีีงบประมาณ พ.ศ. 2564” ซึ่�่งผู้�เรีียนจะได้้เรีียนรู้�ในรายละเอีียดเพิ่่�มเติิม เพื่่�อเป็็นฐานของการนำำ�ไปสู่่�ความเข้้าใจในทิิศทางและเป้้าหมายการดำ�ำ เนิินงานป้้องกัันควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพ ของกรมควบคุุมโรค เพื่่อ� นำ�ำ มาปรับั ใช้้กับั การปฏิิบััติิงานของตนเองให้ม้ ีีคุณุ ภาพเพิ่่�มขึ้น� และเข้้าใจความเปลี่�่ยนแปลง ต่่าง ๆ ที่�่เกิดิ ขึ้้�นอย่า่ งเท่่าทันั 3

บทที่่� 2 ความเชื่่อ� มโยงของยุุทธศาสตร์์ชาติิ 20 ปีี กัับการขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิบิ ัตั ิิการ ด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพ ของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ. 2561-2580) ประจำำ�ปีีงบประมาณ พ.ศ. 2565

เนื้�้อหา 6 ยุุทธศาสตร์ช์ าติิ 20 ปีี 7 แผนแม่่บทภายใต้ย้ ุทุ ธศาสตร์์ชาติิ 8 แผนแม่่บทเฉพาะกิจิ ภายใต้ย้ ุทุ ธศาสตร์ช์ าติอิ ัันเป็็นผล มาจากสถานการณ์โ์ ควิิด-19 พ.ศ. 2564–2565 9 แผนปฏิริ ููปประเทศ (ฉบัับปรัับปรุุง) ปีี 2564-2565 12 แผนปฏิริ ููปประเทศด้า้ นสาธารณสุขุ 14 แผนการปฏิิรููปประเทศด้า้ นสาธารณสุุข (ฉบัับปรับั ปรุงุ ) 22 เป้า้ หมายความสำำ�เร็จ็ ของแผนปฏิิบัตั ิิการ ด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภััยสุขุ ภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ. 2561-2580) แผนยกระดัับความมั่่น� คงและความเป็็นเลิศิ 24 ด้า้ นควบคุุมโรคของประเทศ (ฉบัับปรัับปรุงุ ) พ.ศ. 2563-2565 (Mega Project) แนวทางการดำ�ำ เนินิ งานป้อ้ งกัันควบคุมุ โรคและ 25 ภััยสุุขภาพ ประจำ�ำ ปีีงบประมาณ พ.ศ. 2564 ภายใต้้แผนพััฒนาด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและ ภัยั สุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ. 2561-2580)

คู่่ม� ืือหลักั สููตร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบัตั ิิการด้้านการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ ยุทุ ธศาสตร์ช์ าติิ 20 ปีี รัฐั ธรรมนููญแห่่งราชอาณาจัักรไทย (มาตรา 65) กำ�ำ หนดให้้รััฐพึึงจััดให้ม้ ีียุทุ ธศาสตร์์ชาติเิ ป็็นเป้า้ หมาย การพัฒั นาประเทศอย่่างยั่�งยืืน ตามหลัักธรรมาภิิบาล เพื่่�อใช้เ้ ป็็นกรอบในการจัดั ทำำ�แผนต่า่ ง ๆ ให้้สอดคล้้องและ บููรณาการกันั เพื่่อ� ให้เ้ กิดิ พลังั ผลักั ดันั ร่ว่ มกันั ไปสู่เ�่ ป้า้ หมายยุทุ ธศาสตร์ช์ าติิ 20 ปีี โดยพ.ร.บ. การจัดั ทำ�ำ ยุทุ ธศาสตร์ช์ าติิ พ.ศ. 2560 มาตรา 11 บััญญัตั ิิไว้ใ้ ห้้สามารถทบทวนยุทุ ธศาสตร์์ชาติิ 20 ปีี โดยดำ�ำ เนิินการได้ท้ ุกุ 5 ปีี และมาตรา 10 วรรค 4 บััญญััติิให้ส้ ามารถดำำ�เนินิ การแก้้ไขเพิ่่�มเติิมแผนแม่่บทให้ส้ อดคล้อ้ งกับั ความเปลี่่ย� นแปลงหรืือความจำ�ำ เป็น็ ของประเทศ จากสถานการณ์์การระบาดของโรคติิดเชื้�อไวรัสั โคโรนา 2019 (COVID-19) เป็็นโรคอุบุ ัตั ิิใหม่ท่ ี่่ม� ีีผลกระทบ ต่อ่ การพัฒั นาประเทศในหลายมิติ ิิ ในปีี 2563 จึงึ ได้ม้ ีี “แผนแม่บ่ ทเฉพาะกิจิ ภายใต้ย้ ุทุ ธศาสตร์ช์ าติอิ ันั เป็น็ ผลมาจาก สถานการณ์โ์ ควิิค-19 พ.ศ. 2564-2565” ดัังนี้้� 10 กันั ยายน 2563 คณะกรรมการยุุทธศาสตร์์ชาติิเห็็นชอบการแก้้ไขเพิ่่�มเติิมแผนแม่่บทภายใต้้ยุุทธศาสตร์์ 29 กันั ยายน 2563 ชาติใิ นรููปแบบเฉพาะกิิจ 8 ธันั วาคม 2563 ครม. มีีมติเิ ห็น็ ชอบการแก้ไ้ ขเพิ่่ม� เติมิ แผนแม่บ่ ทภายใต้ย้ ุทุ ธศาสตร์ช์ าติใิ นรููปแบบเฉพาะกิจิ ครม. มีีมติิให้้หน่่วยงานใช้้แผนแม่่บทเฉพาะกิิจฯ เป็็นกรอบในการจััดทำำ�โครงการและ 30 ธันั วาคม 2563 ให้ส้ ำำ�นักั งบประมาณใช้้เป็็นกรอบในการจัดั สรรงบประมาณปีี 2565 แผนแม่่บทเฉพาะกิิจฯประกาศในราชกิจิ จานุเุ บกษา ยุทุ ธศาสตร์ช์ าติิ 20 ปีี เป็น็ แผนระดับั ที่�่ 1 เพื่่อ� ใช้เ้ ป็น็ กรอบในการจัดั ทำ�ำ แผนต่า่ ง ๆ ให้ส้ อดคล้อ้ งและบููรณาการกันั โดยมีีการถ่า่ ยทอดเป้า้ หมายและประเด็น็ ยุทุ ธศาสตร์ช์ าติทิั้้ง� 6 ด้า้ น สู่ก�่ ารปฏิบิ ัตั ิแิ ผนระดับั ต่า่ ง ๆ โดยเฉพาะแผนแม่บ่ ท ภายใต้ย้ ุทุ ธศาสตร์ช์ าติซิ ึ่ง�่ เป็น็ แผนระดับั ที่�่ 2 ที่ม�่ ีีการถ่า่ ยระดับั เป้า้ หมายและประเด็น็ การพัฒั นามาจากยุทุ ธศาสตร์ช์ าติิ โดยตรง 6

คู่่�มืือหลักั สููตร การขัับเคลื่่�อนแผนปฏิิบัตั ิกิ ารด้้านการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพฯ 2 แผนแม่่บทภายใต้ย้ ุุทธศาสตร์ช์ าติิ ความเชื่อ�่ มโยงแผนปฏิิบัตั ิิการด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี แผนแม่บ่ ทภายใต้ย้ ุทุ ธศาสตร์ช์ าติิ 20 ปี ี มีีจำ�ำ นวน 23 ฉบับั ประกอบด้ว้ ย (1) ความมั่น� คง (2) การต่า่ งประเทศ (3) การเกษตร (4) อุุตสาหกรรรมและบริิการแห่่งอนาคต (5) การท่อ่ งเที่่�ยว (6) พื้้น� ที่แ�่ ละเมือื งน่า่ อยู่�่ อััจฉริยิ ะ (7) โครงสร้้างพื้้น� ฐาน ระบบโลจิสิ ติิกส์์ และดิิจิิทััล (8) ผู้�ประกอบการและวิสิ าหกิจิ ขนาดกลางและขนาดย่อ่ มยุคุ ใหม่่ (9) เขตเศรษฐกิจิ พิเิ ศษ (10) การปรับั เปลี่ย�่ นค่า่ นิยิ มและวัฒั นธรรม (11) ศักั ยภาพคนตลอดช่ว่ งชีีวิติ (12) การพัฒั นา การเรีียนรู้� (13) การเสริมิ สร้า้ งให้ค้ นไทยมีีสุขุ ภาวะที่ด่� ีี (14) ศักั ยภาพการกีีฬา (15) พลังั ทางสัังคม (16) เศรษฐกิิจ ฐานราก (17) ความเสมอภาคและหลัักประกัันทางสัังคม (18) การเติบิ โตอย่่างยั่ง� ยืืน (19) การบริิหารจัดั การน้ำ��ำ ทั้้�งระบบ (20) การบริิการประชาชนและประสิิทธิิภาพภาครััฐ (21) การต่่อต้้านการทุุจริิตและประพฤติิมิิชอบ (22) กฎหมายและกระบวนการยุตุ ิธิ รรม และ (23) การวิิจัยั และพััฒนานวัตั กรรม ในปีี 2563 ได้้มีี “แผนแม่่บทเฉพาะกิิจภายใต้้ยุุทธศาสตร์์ชาติิอัันเป็็นผลมาจากสถานการณ์์โควิิค-19 พ.ศ. 2564-2565” เพิ่่�มจำ�ำ นวน 1 แผน 7

คู่�ม่ ืือหลักั สูตู ร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบััติิการด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพฯ แผนแม่่บทเฉพาะกิิจภายใต้ย้ ุทุ ธศาสตร์์ชาติิอัันเป็็นผลมาจาก สถานการณ์โ์ ควิิด-19 พ.ศ. 2564–2565 เป้า้ หมายสำำ�คััญ คืือ คนสามารถยัังชีีพอยู่�่ได้้ มีีงานทำำ� กลุ่�มเปราะบางได้ร้ ัับการดููแลอย่า่ งทั่่�วถึึง สร้า้ งอาชีีพ และกระจายรายได้ส้ ู่�่ ท้้องถิ่น� เศรษฐกิิจประเทศฟื้้�นตัวั เข้้าสู่�่ ภาวะปกติิ และมีีการวางรากฐานเพื่่�อรองรับั การปรัับ โครงสร้้างเศรษฐกิจิ ใหม่่ (Economic Transformation) แนวทางการพัฒั นา เพื่่�อเสริมิ สร้า้ งศัักยภาพในการฟื้น�้ ฟููและขัับเคลื่�อนประเทศให้ส้ ามารถ “ล้้มแล้ว้ ลุุกไว หรืือ Resilience” บนหลัักการพื้้�นฐานของแนวคิิดในการพััฒนาศัักยภาพของประเทศ (3 มิิติิ) คืือ การพร้้อมรัับ ปรัับตััว และเปลี่่�ยนแปลง เพื่่�อพร้้อมเติิบโตอย่่างยั่ �งยืืน (Cope, Adapt, Transform: CAT) โดยได้้ระบุุประเด็็น การพัฒั นาที่ส�่ ำ�ำ คัญั 4 ประการ ดังั นี้้� 1. การเสริิมสร้้างความเข้้มแข็ง็ ของเศรษฐกิิจฐานรากภายในประเทศ (Local Economy) 2. การยกระดับั ขีีดความสามารถของประเทศเพื่่อ� รองรับั การเติบิ โตอย่า่ งยั่ง� ยืนื ในระยะยาว (Future Growth) 3. การพัฒั นาศักั ยภาพและคุณุ ภาพชีีวิติ ของคนให้เ้ ป็น็ กำ�ำ ลังั หลักั ในการขับั เคลื่อ� นการพัฒั นาประเทศ (Human Capital) 4. การปรัับปรุุงและพัฒั นาปััจจัยั พื้้น� ฐานเพื่่�อส่ง่ เสริิมการฟื้�้นฟููและพััฒนาประเทศ (Enabling Factors) 8

คู่่�มือื หลัักสููตร การขัับเคลื่่�อนแผนปฏิิบััติิการด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ 2 แผนปฏิิรููปประเทศ (ฉบัับปรับั ปรุงุ ) ปีี 2564-2565 ความเชื่อ�่ มโยงแผนปฏิิบัตั ิิการด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี แผนปฏิิรููปประเทศ (ฉบับั ปรัับปรุุง) เป็็นแผนระดัับที่่� 2 ตามนััยมติิคณะรัฐั มนตรีี เมื่อ� วันั ที่่� 4 ธัันวาคม พ.ศ. 2560 ภายหลัังจากยุุทธศาสตร์์ชาติิ 20 ปี ี มีีผลบังั คัับใช้้ (13 ตุลุ าคม 2561) เพื่่อ� สู่่เ� ป้้าหมายการพััฒนาประเทศ อย่า่ งยั่ง� ยืนื ตามหลัักธรรมาภิิบาล และใช้้เป็น็ กรอบในการจัดั ทำำ�แผนต่า่ ง ๆ ให้้สอดคล้้องและบููรณาการกััน เพื่่อ� ให้้ เกิดิ เป็น็ พลังั ผลักั ดันั ร่ว่ มกันั ไปสู่เ�่ ป้า้ หมายดังั กล่า่ ว ส่ง่ ผลให้ต้ ้อ้ งมีีการปรับั ปรุงุ แผนการปฏิริููปประเทศเพื่่อ� ให้ส้ อดคล้อ้ ง กัับยุุทธศาสตร์์ชาติิและแผนแม่่บทภายใต้้ยุุทธศาสตร์์ชาติิ คณะรััฐมนตรีีมีีมติิเห็็นชอบการปรัับปรุุงองค์์ประกอบ และแต่ง่ ตั้ง� เพิ่่ม� เติิมคณะกรรมการปฏิิรููปด้า้ นต่่าง ๆ เมื่�อวันั ที่�่ 30 มิถิ ุนุ ายน 2563 รวม 13 ด้า้ น ดังั นี้้� 1. แผนการปฏิิรููปประเทศด้้านการเมืือง มีีเป้า้ ประสงค์์เพื่่อ� สร้า้ งความรู้�ความเข้า้ ใจแก่่ประชาชนเกี่ย�่ วกัับ การปกครองในระบอบประชาธิิปไตยอัันมีีพระมหากษััตริิย์์ทรงเป็็นประมุุข ส่่งเสริิมให้้ประชาชนเข้้ามามีีส่่วนร่่วม ทางการเมือื งและกระบวนการนโยบายสาธารณะ การเมือื งมีีเสถีียรภาพและความมั่น� คงและเกิดิ ความสามัคั คีีปรองดอง สมานฉันั ท์์ของคนในชาติ ิ ตลอดจนเพื่่�อให้พ้ รรคการเมืืองและนักั การเมืืองยึดึ มั่่�นในประโยชน์ข์ องประเทศชาติแิ ละ ประชาชนเป็น็ หลักั 2. แผนการปฏิิรููปประเทศด้้านการบริหิ ารราชการแผ่น่ ดิิน มีีเป้า้ ประสงค์์เพื่่�อ ให้้ความสำ�ำ คัญั ในการเตรีียม ความพร้้อมเผชิิญกัับการเปลี่�่ยนแปลงในทุุกมิิติิและรองรัับผลกระทบของสถานการณ์์ชีีวิิตวิิถีีใหม่่และทิิศทาง ที่่�กำำ�หนดไว้้ตามยุทุ ธศาสตร์์ชาติิ 3. แผนการปฏิิรููปประเทศด้้านกฎหมาย มีีเป้า้ ประสงค์์เพื่่อ� ให้้เกิิดผลอัันพึึงประสงค์์ในการมีีกฎหมายที่ด�่ ีี และมีีเพีียงเท่า่ ที่จ�่ ำ�ำ เป็็นตามหลัักการของมาตรา 258 ค. ของรัฐั ธรรมนููญแห่่งราชอาณาจัักรไทย 4. แผนการปฏิริููปประเทศด้า้ นกระบวนการยุตุ ิธิ รรม มีีเป้า้ ประสงค์เ์ พื่่อ� อำ�ำ นวยความยุตุ ิธิ รรมในแต่ล่ ะขั้น� ตอน ให้้เป็น็ ไปอย่่างโปร่ง่ ใส แล้้วเสร็็จตามระยะเวลาที่�่กำ�ำ หนด ประชาชนสามารถเข้า้ ถึึงกระบวนการยุตุ ิิธรรมได้้โดยง่า่ ย สร้้างความเสมอภาค ลดความเหลื่อ� มล้ำ��ำ พััฒนาระบบการบริิหารงานยุตุ ิิธรรมให้เ้ ป็็นไปอย่า่ งมีีประสิทิ ธิิภาพไม่เ่ ลืือก ปฏิิบััติแิ ละเป็็นธรรม 5. แผนการปฏิิรููปประเทศด้า้ นเศรษฐกิิจ มีีเป้า้ ประสงค์์เพื่่�อ ยกระดัับศักั ยภาพทางเศรษฐกิจิ ของประเทศ กระจายความเจริิญและความเข้้มแข็็งของภาคสัังคม และปรัับบทบาทโครงสร้้างและกลไกสถาบัันบริิหารจััดการ เศรษฐกิจิ ของประเทศ ตามหลัักแนวคิดิ การบริิหารงานคุุณภาพที่ม่� ีีบทบาทสำำ�คัญั ต่่อการขัับเคลื่อ� นประเด็น็ ปฏิริ ููป เพื่่อ� เพิ่่ม� ความสามารถในการแข่่งขัันทางเศรษฐกิจิ และลดความเหลื่อ� มล้ำ�ำ�ให้เ้ กิดิ ผลสัมั ฤทธิ์์� 6. แผนการปฏิริููปประเทศด้า้ นทรัพั ยากรธรรมชาติแิ ละสิ่ง� แวดล้อ้ ม มีีเป้า้ ประสงค์เ์ พื่่อ� ให้ท้ รัพั ยากรธรรมชาติิ และสิ่ �งแวดล้้อมได้้รัับการดููแลรัักษาและฟื้้�นฟููอย่่างเป็็นระบบมีีประสิิทธิิภาพและมีีความสมบููรณ์์ยั่ �งยืืน เป็็นฐาน การพัฒั นาประเทศทั้้ง� ทางเศรษฐกิจิ สังั คมสิ่ง� แวดล้อ้ ม พร้อ้ มทั้้ง� เกิดิ ความสมดุลุ ระหว่า่ งการอนุรุ ักั ษ์แ์ ละการใช้ป้ ระโยชน์์ 9

คู่่ม� ืือหลักั สูตู ร การขัับเคลื่่�อนแผนปฏิิบััติกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ ลดความขัดั แย้ง้ ของการพัฒั นาที่ใ�่ ช้ฐ้ านทรัพั ยากรธรรมชาติิ บรรเทาผลกระทบสิ่ง� แวดล้อ้ มและลดภัยั พิบิ ัตั ิทิ างธรรมชาติิ และมีีระบบบริหิ ารจัดั การทรัพั ยากรธรรมชาติแิ ละสิ่ง� แวดล้อ้ มที่ม�่ีีประสิทิ ธิภิ าพ บนพื้้น� ฐานการมีีส่ว่ นร่ว่ มของทุกุ ภาคส่ว่ น ตามแนวทางประชารััฐ 7. แผนการปฏิิรููปประเทศด้้านสาธารณสุุข มีีเป้า้ ประสงค์์เพื่่อ� ให้้ผู้้�ป่่วยผู้�เสี่่�ยงโรคและผู้�สูงอายุุได้้รัับบริกิ าร ที่ม�่ีีประสิทิ ธิภิ าพประสิทิ ธิผิ ลและทันั สมัยั มีีความรอบรู้�ด้า้ นสุขุ ภาพเพิ่่ม� ขึ้น� สามารถป้อ้ งกันั และลดโรคที่ส�่ ามารถป้อ้ งกันั ได้้ พร้อ้ มทั้้ง� ผู้�สูงอายุสุ ามารถดููแลสุขุ ภาพตนเองและได้ร้ ับั การบริบิ าลและรักั ษาพยาบาลที่ม�่ ีีคุณุ ภาพที่บ�่ ้า้ นและในชุมุ ชน 8. แผนการปฏิิรููปประเทศด้้านสื่อ� สารมวลชนเทคโนโลยีีสารสนเทศ มีีเป้า้ ประสงค์์เพื่่�อ มุ่่�งเน้น้ การสร้า้ ง ดุลุ ยภาพระหว่า่ งเสรีีภาพในการทำ�ำ หน้า้ ที่ข�่ องสื่อ� บนความรับั ผิดิ ชอบกับั การกำ�ำ กับั ที่ม�่ ีีความชอบธรรม และการใช้พ้ื้้น� ที่�่ ดิจิ ิทิ ัลั เพื่่อ� การสื่อ� สารอย่า่ งมีีจรรยาบรรณ ดำ�ำ รงรักั ษาเสรีีภาพของการแสดงออกการรับั รู้�ของประชาชนด้ว้ ยความเชื่อ� ว่า่ เสรีีภาพของการสื่อ� สารคือื เสรีีภาพของประชาชนตามแนวทางของประชาธิปิ ไตย และมุ่�งเน้น้ ให้ส้ื่อ� เป็น็ โรงเรีียนของสังั คม ในการให้้ความรู้�แก่ป่ ระชาชนปลููกฝัังวัฒั นธรรมของชาติิและปลููกฝังั ทััศนคติิที่�่ดีี 9. แผนการปฏิิรููปประเทศด้า้ นสัังคม มีีเป้า้ ประสงค์เ์ พื่่อ� แก้ไ้ ขปัญั หาความยากจนและความเหลื่อ� มล้ำ��ำ ในสังั คม การคุ้ �มครองกลุ่ �มเปราะบางในสัังคมตลอดจนการสร้้างความเป็็นธรรมในการเข้้าถึึงทรััพยากรและแหล่่งทุุนของ ประชาชน 10. แผนการปฏิริููปประเทศด้า้ นพลังั งาน มีีเป้า้ ประสงค์เ์ พื่่อ� ให้ก้ ิจิ การพลังั งานมีีการแข่ง่ ขันั อย่า่ งเป็น็ ธรรมมากขึ้น� ภายใต้้กลไกตลาดที่่�เหมาะสม หน่่วยงานภาครัฐั มีีการใช้้พลังั งานอย่า่ งรับั ผิดิ ชอบประหยัดั คุ้้�มค่า่ และมีีประสิทิ ธิิภาพ ตลอดจนมีีการใช้พ้ ลังั งานสะอาดที่เ�่ ป็น็ มิติ รกับั สิ่ง� แวดล้อ้ ม รวมทั้้ง� มีีการเผยแพร่ส่ื่อ� สารข้อ้ มููลการวิเิ คราะห์ด์ ้า้ นพลังั งาน เพื่่�อสนัับสนุุนการวางแผนและเตรีียมความพร้้อมระบบโครงสร้้างพื้้�นฐานของประเทศและสนัับสนุุนการเติิบโตของ พลังั งานทางเลือื กและสร้า้ งความรู้�ความเข้า้ ใจที่ถ�่ ููกต้อ้ งแก่ป่ ระชาชนอย่า่ งต่อ่ เนื่่อ� ง 11. แผนการปฏิิรููปประเทศด้้านการป้้องกัันและปราบปรามการทุจุ ริิตและประพฤติมิ ิชิ อบ มีีเป้้าประสงค์์ เพื่่อ� แก้ป้ ัญั หาการทุจุ ริติ และประพฤติมิ ิชิ อบ ให้ม้ ีีการส่ง่ เสริมิ สนับั สนุนุ และให้ค้ วามรู้�แก่ป่ ระชาชน เกี่ย�่ วกับั การทุจุ ริติ ประพฤติมิ ิชิ อบ และให้ม้ ีีมาตรการควบคุมุ กำ�ำ กับั ติดิ ตามการบริหิ ารจัดั การของหน่ว่ ยงานภาครัฐั และภาคเอกชน โดยเฉพาะ การปฏิบิ ัตั ิิหน้้าที่�ด่ ้ว้ ยความซื่อ� สััตย์ส์ ุจุ ริติ ของบุุคลากร ใช้ด้ ุุลยพินิ ิจิ โดยสุจุ ริิตภายใต้้กรอบธรรมาภิิบาลและการกำ�ำ กัับ กิิจการที่ด�่ ีีอย่า่ งแท้้จริงิ รวมถึึงการเปิิดเผยข้อ้ มููลข่่าวสารภาครัฐั ให้้ประชาชนสามารถเข้้าถึึงและตรวจสอบได้แ้ ละ สนัับสนุุนแนวร่่วมปฏิิบััติิของภาคเอกชนในการต่่อต้้านการทุุจริิตเพื่่�อขจััดปััญหาการทุุจริิตที่�่เกี่�่ยวข้้องกัับการติิดต่่อ กับั หน่่วยงานภาครััฐ 10

คู่ม่� ืือหลักั สููตร การขัับเคลื่่�อนแผนปฏิิบััติกิ ารด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ 2 12. แผนการปฏิริููปประเทศด้า้ นการศึกึ ษา มีีเป้า้ ประสงค์เ์ พื่่อ� ยกระดับั คุณุ ภาพของการจัดั การศึกึ ษา ลดความ ความเชื่อ�่ มโยงแผนปฏิิบัตั ิิการด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี เหลื่�อมล้ำ�ำ�ทางการศึกึ ษา มุ่่�งความเป็็นเลิิศและสร้า้ งขีีดความสามารถในการแข่่งขันั ของประเทศ และปรับั ปรุงุ ระบบ การศึกึ ษาให้ม้ ีีประสิทิ ธิภิ าพในการใช้ท้ รัพั ยากรเพิ่่ม� ความคล่อ่ งตัวั ในการรองรับั ความหลากหลายของการจัดั การศึกึ ษา และสร้า้ งเสริมิ ธรรมภิบิ าล ซึ่ง�่ การศึกึ ษาที่จ�่ ะได้ร้ ับั การปฏิริููปจะครอบคลุมุ ถึงึ การเรีียนรู้้�ตลอดชีีวิติ มิไิ ด้จ้ ำ�ำ กััดเฉพาะการ จััดการศึึกษาเพื่่�อคุณุ วุุฒิติ ามระดับั เท่่านั้้น� 13. แผนการปฏิิรููปประเทศด้้านวัฒั นธรรมกีีฬาแรงงานและการพััฒนาทรััพยากรมนุษุ ย์ ์ มีีเป้า้ ประสงค์์เพื่่�อ ให้ป้ ระชาชนมีีคุุณธรรมจริยิ ธรรม เพิ่่ม� มููลค่่าทางเศรษฐกิจิ ฐานวัฒั นธรรม ประชาชนออกกำำ�ลัังกายและเล่่นกีีฬา อย่า่ งสม่ำ��ำ เสมอ รวมถึงึ มีีความรอบรู้�ด้้านสุุขภาพเพื่่�อพัฒั นาสุขุ ภาพให้แ้ ข็็งแรง และเป็็นฐานในการพััฒนากีีฬาชาติิ และกำ�ำ ลัังคนของประเทศมีีทัักษะที่่เ� อื้อ� ต่อ่ การสร้า้ งผลิิตภาพแรงงานและคุณุ ภาพชีีวิติ ที่่�ดีี การดำ�ำ เนินิ การตามแผนการปฏิริููปประเทศ (ฉบับั ปรับั ปรุงุ ) มีีการดำ�ำ เนินิ การร่ว่ มกันั หลายหน่ว่ ยงาน โดยนำ�ำ ประเด็็นบููรณาการที่ม่� ีีการดำำ�เนิินการร่ว่ มกัันระหว่่างแผนการปฏิริ ููปประเทศทั้้ง� 13 ด้้าน มาหาแนวทางการดำำ�เนินิ การภายใต้ก้ ิจิ กรรมปฏิริููปประเทศ ที่จ�่ ะส่ง่ ผลให้เ้ กิดิ การเปลี่ย�่ นแปลงต่อ่ ประชาชนอย่า่ งมีีนัยั สำ�ำ คัญั (Big Rock) ที่ก�่ ำ�ำ หนด เพื่่อ� ให้เ้ กิดิ การขับั เคลื่อ� นไปสู่่ก� ารปฏิิบััติิ โดยมีีประเด็็นที่ม�่ ีีความสอดคล้อ้ งสามารถบููรณาการร่่วมกันั ได้้ 7 ประเด็น็ ดังั นี้้� 1) การพัฒั นาศักั ยภาพคน 2) การท่อ่ งเที่ย�่ ว 3) การเตรีียมความพร้อ้ มและการพัฒั นาผู้้�สููงอายุุ 4) การลดอุปุ สรรค ในการดำำ�เนิินชีีวิิตและขั้ �นตอนทางธุุรกิิจ 5) การกระจายอำำ�นาจ 6) การป้้องกัันและปราบปรามทุุจริิตภาครััฐ 7) การมีีส่่วนร่ว่ มและการปรับั เปลี่�ย่ นรููปแบบการบริหิ ารจัดั การภาครัฐั 11

คู่�่มือื หลัักสูตู ร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบัตั ิกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพฯ แผนปฏิริ ููปประเทศด้า้ นสาธารณสุขุ การปฏิริููปประเทศด้า้ นสาธารณสุขุ มีีความสอดคล้อ้ งกับั ยุทุ ธศาสตร์ช์ าติิ 20 ปีี ใน 4 ยุทุ ธศาสตร์ห์ ลักั ได้แ้ ก่่ 1) ยุทุ ธศาสตร์ก์ ารสร้า้ งความสามารถในการแข่ง่ ขันั 2) ยุทุ ธศาสตร์ก์ ารพัฒั นาและเสริมิ สร้า้ งศักั ยภาพคน 3) ยุทุ ธศาสตร์์ การสร้า้ งโอกาสและความเสมอภาค และ 4) ยุทุ ธศาสตร์ก์ ารปรับั สมดุลุ และพัฒั นาระบบบริหิ ารจัดั การภาครัฐั เป้า้ พึงึ ประสงค์์ “ประชาชนทุุกภาคส่ว่ นมีีความรอบรู้�ด้้านสุขุ ภาพ มีีส่่วนร่่วมในการวางระบบในการดููแล สุุขภาพ ได้ร้ ับั โอกาสที่่เ� ท่า่ เทีียมกัันในการเข้้าถึงึ บริกิ ารสาธารณสุขุ ที่จ่� ำำ�เป็็น และอยู่ใ�่ นสภาพแวดล้อ้ มที่เ่� อื้อ� ต่่อการมีี สุขุ ภาวะตามหลัักปรัชั ญาของเศรษฐกิิจพอเพีียง ภายใต้้ระบบสาธารณสุุขที่�่เป็็นเอกภาพและการอภิิบาลระบบที่ด�่ ีี” เป้้าหมาย ประกอบด้ว้ ย 1) ระบบบริิการปฐมภููมิมิ ีีความครอบคลุุมตอบสนองความจำ�ำ เป็็น และระบบหลักั ประกัันสุุขภาพความยั่ �งยืืนพอเพีียงมีีประสิิทธิิภาพสร้้างความเป็็นธรรม 2) มีีข้้อมููลสารสนเทศที่่�ใช้้บริิหารจััดการ การเงิินการคลัังการบริิการในระบบสุุขภาพและสาธารณสุุขอย่่างมีีประสิิทธิิภาพเพื่่�อสนัับสนุุนการมีีสุุขภาพ สุขุ ภาวะที่ด�่ ีี 3) ระบบสุขุ ภาพของประเทศมีีเอกภาพการดำ�ำ เนินิ งานด้า้ นสุขุ ภาพของทุกุ ภาคส่ว่ นเป็น็ ไปในทิศิ ทางเดีียวกันั มีีการกระจาย อำำ�นาจและความรัับผิดิ ชอบให้้แต่ล่ ะพื้้น� ที่�่ โดยมีีระบบสนัับสนุุนที่เ�่ อื้อ� ต่่อการแก้ป้ ััญหาในแต่ล่ ะพื้้�นที่่� ระบบบริิการมีีความคล่่องตััวในการบริิหารจััดการและจััดบริิการเป็็นเครืือข่่ายภายใต้้การติิดตามกำำ�กัับที่่�มีี ประสิทิ ธิภิ าพ มีีธรรมาภิบิ าล 4) ประชาชนไทยมีีสุขุ ภาวะและคุณุ ภาพชีีวิติ ที่�่ดีีบนหลักั การสร้า้ งนำำ�ซ่่อม และผู้้�ที่่�ไม่่ใช่่ ประชาชนไทยที่่�อาศััยอยู่�่ในประเทศไทยมีีโอกาสเท่่าเทีียมกัันในการเข้้าถึึงบริิการสาธารณสุุขที่่�จำำ�เป็็นอย่่างมีี คุุณภาพ ทั้้�งการรับั บริกิ ารและการรัับภาระค่า่ ใช้จ้ ่่าย ตััวชี้้�วัดั ได้แ้ ก่่ 1. คุณุ ภาพชีีวิติ ของประชาชนโดยเฉพาะผู้้�ป่ว่ ยโรคเรื้อ� รังั ดีีขึ้้น� จนสามารถชะลอหรือื ยุตุ ิกิ ารถดถอยสู่�่ ภาวะพึ่่ง� พิงิ 2. มีีระดับั การตระหนักั รู้�ด้า้ นสุขุ ภาพสููงขึ้น� สามารถดููแลตัวั เองและใช้บ้ ริกิ ารสุขุ ภาพได้อ้ ย่า่ งเหมาะสม (อัตั รา การนอนโรงพยาบาลโดยไม่จ่ ำำ�เป็น็ ซึ่่ง� วััดด้ว้ ย ACSC ลดลง/อััตราการตายของกลุ่�มโรคที่ส่� ามารถป้้องกัันการตายโดย ไม่่จำำ�เป็็นลดลง) 3. รายจ่า่ ยสุขุ ภาพรวมภาครัฐั ต่อ่ ผลผลิติ มวลรวมภายในประเทศไม่น่ ้อ้ ยกว่า่ ร้อ้ ยละ 4.3 และไม่เ่ กินิ ร้อ้ ยละ 5.2 4. มีีระบบบัันทึึกสุุขภาพดิิจิิทััลที่่�ใช้้งานได้้จริิงในทุุกจัังหวััดทั่่�วประเทศ ครอบคลุุมไม่่น้้อยกว่่าร้้อยละ 80 ของสถานพยาบาลทั้้ง� หมดในแต่่ละจัังหวััดภายใน 5 ปีี รวมถึงึ มีีการวิิเคราะห์ส์ ัังเคราะห์์องค์ค์ วามรู้้�จากสารสนเทศ สุขุ ภาพในระบบ DHR และระบบ National Data Clearing House เพื่่อ� สนับั สนุนุ การตัดั สินิ ใจทางคลินิ ิกิ ไม่น่ ้อ้ ยกว่า่ ร้้อยละ 50 ของสถานพยาบาลทั้้�งหมดในประเทศ 12

คู่ม่� ือื หลักั สูตู ร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบััติิการด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพฯ 2 ประเด็็นการปฏิริ ููปฯ แบ่ง่ ได้้เป็น็ 4 ด้้าน ได้แ้ ก่่ 1) ด้า้ นระบบบริิหารจัดั การ 2) ด้า้ นระบบบริิการสาธารณสุขุ ความเชื่อ�่ มโยงแผนปฏิิบัตั ิิการด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี 3) ด้า้ นการคุ้�มครองผู้�บริโิ ภค และ 4) ด้า้ นความยั่ง� ยืนื และเพีียงพอด้า้ นการเงินิ การคลังั สุขุ ภาพ ในแต่ล่ ะด้า้ นได้ก้ ำ�ำ หนด เป้้าหมายการพััฒนา ระยะ 5 ปีี (พ.ศ. 2561-2565) ไว้้ เช่่น ด้า้ นระบบบริกิ ารสาธารณสุขุ : ข้อ้ 3.4) การสร้า้ งเสริิม สุุขภาพและการป้้องกัันโรค กำ�ำ หนดเป้้าหมายระยะ 5 ปีี ได้้แก่่ (1) เพื่่อ� พััฒนาระบบงาน P&P ส่ง่ เสริิมสุขุ ภาพและ ป้อ้ งกันั โรคให้ม้ ีีเอกภาพและมีีประสิทิ ธิภิ าพ (2) เพื่่อ� ให้อ้ ายุคุ าดเฉลี่ย�่ เมื่อ� แรกเกิดิ และอายุคุ าดเฉลี่ย�่ ของการมีีสุขุ ภาพดีี เพิ่่�มขึ้น� ดำำ�เนิินการภายใต้้ 5 แผนงาน/โครงการ คือื (1) การปรับั ปรุุงโครงสร้า้ งการทำ�ำ งานด้า้ นการส่่งเสริมิ สุขุ ภาพ และป้้องกันั โรค (2) การปรับั ปรุุงระบบงบประมาณของงานด้้านส่่งเสริมิ สุุขภาพและป้้องกัันโรค (3) การทบทวนและ ปรัับปรุุงกฎหมาย (4) การพัฒั นากำ�ำ ลังั คนด้้าน P&P และ (5) การพััฒนาโครงสร้า้ งพื้้�นฐาน 13

คู่่ม� ือื หลัักสูตู ร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบัตั ิิการด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ แผนการปฏิริ ููปประเทศด้้านสาธารณสุุข (ฉบัับปรับั ปรุงุ ) เป็็นแผนระดับั ที่่� 2 ตามนััยมติคิ ณะรัฐั มนตรีีเมื่อ� วัันที่�่ 4 ธัันวาคม พ.ศ.2560 โดยแผนการปฏิริ ููปประเทศ ด้้านสาธารณสุขุ (ฉบัับปรัับปรุุง) จะมีีรายละเอีียดเฉพาะกิจิ กรรมปฏิริ ููปประเทศที่จ่� ะส่ง่ ผลให้้เกิิดการเปลี่่ย� นแปลง ต่อ่ ประชาชนอย่า่ งมีีนัยั สำ�ำ คัญั (Big Rock) ซึ่ง�่ เป็น็ กิจิ กรรมที่ม�่ ีีความสำ�ำ คัญั เร่ง่ ด่ว่ นและดำ�ำ เนินิ การร่ว่ มกันั หลายหน่ว่ ยงาน สามารถดำำ�เนินิ การและวัดั ผลได้อ้ ย่่างเป็น็ รููปธรรมในช่่วงปีี 2564 - 2565 เป้า้ ประสงค์:์ เพื่่อ� ให้ผู้้้�ป่วยผู้�เสี่ย�่ งโรคและผู้�สูงอายุไุ ด้ร้ ับั บริกิ ารที่ม�่ีีประสิทิ ธิภิ าพประสิทิ ธิผิ ลและทันั สมัยั มีีความ รอบรู้�ด้า้ นสุขุ ภาพเพิ่่ม� ขึ้น� สามารถป้อ้ งกันั และลดโรคที่ส�่ ามารถป้อ้ งกันั ได้้ พร้อ้ มทั้้ง� ผู้�สูงอายุสุ ามารถดููแลสุขุ ภาพตนเอง และได้ร้ ับั การบริบิ าลและรักั ษาพยาบาลที่ม�่ ีีคุณุ ภาพที่บ�่ ้า้ นและในชุมุ ชน โดยกำ�ำ หนดกิจิ กรรมปฏิริููปประเทศที่จ�่ ะส่ง่ ผลให้้ เกิดิ การเปลี่ย�่ นแปลงต่อ่ ประชาชนอย่า่ งมีีนัยั สำ�ำ คัญั จำ�ำ นวน 5 กิจิ กรรม ประกอบด้ว้ ย 1. การปฏิริููปการจัดั การภาวะฉุกุ เฉินิ ด้า้ นสาธารณสุขุ รวมถึงึ โรคระบาดระดับั ชาติแิ ละโรคอุบุ ัตั ิใิ หม่เ่ พื่่อ� ความมั่น� คง แห่ง่ ชาติดิ ้า้ นสุขุ ภาพ 2. การปฏิริููปเพื่่อ� เพิ่่ม� ประสิทิ ธิภิ าพและประสิทิ ธิผิ ลของการสร้า้ งเสริมิ สุขุ ภาพความรอบรู้�ด้า้ นสุขุ ภาพการป้อ้ งกันั และดููแลรักั ษาโรคไม่ต่ ิดิ ต่อ่ สำ�ำ หรับั ประชาชนและผู้้�ป่ว่ ย 3. การปฏิริููประบบบริกิ ารสุขุ ภาพผู้�สูงอายุดุ ้า้ นการบริบิ าลการรักั ษาพยาบาลที่บ�่ ้า้ น/ชุมุ ชนและการดููแลสุขุ ภาพ ตนเองในระบบสุขุ ภาพปฐมภููมิเิ ชิงิ นวัตั กรรม 4. การปฏิริููประบบหลักั ประกันั สุขุ ภาพและกองทุนุ ที่เ�่ กี่ย�่ วข้อ้ งให้ม้ ีีความเป็น็ เอกภาพบููรณาการเป็น็ ธรรมทั่่ว� ถึงึ เพีียงพอและยั่ง� ยืนื ด้า้ นการเงินิ การคลังั 5. การปฏิริููปเขตสุขุ ภาพให้ม้ ีีระบบบริหิ ารจัดั การแบบบููรณาการคล่อ่ งตัวั และการร่ว่ มรับั ผิดิ ชอบด้า้ นสุขุ ภาพ ระหว่า่ งหน่ว่ ยงานและท้อ้ งถิ่น� แผนการปฏิิรููปด้้านสาธารณสุุข (ฉบัับปรัับปรุุง) ใช้้ประเด็น็ ปฏิริ ููป 10 ประเด็น็ เป็น็ Internal Process 1. ประเด็็นระบบบริหิ ารจััดการด้า้ นสุขุ ภาพ 2. ประเด็็นระบบเทคโนโลยีีและสารสนเทศสุุขภาพ 3. ประเด็็นกำ�ำ ลัังคนสุุขภาพ 4. ประเด็น็ ระบบบริิการปฐมภููมิิ 5. ประเด็น็ การแพทย์แ์ ผนไทย 6. ประเด็น็ การแพทย์ฉ์ ุุกเฉินิ 7. ประเด็น็ การสร้้างเสริมิ สุขุ ภาพและการป้้องกันั โรค 14

คู่�่มือื หลักั สูตู ร การขัับเคลื่่�อนแผนปฏิิบััติิการด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ 2 8. ประเด็็นความรอบรู้�ด้้านสุขุ ภาพ ความเชื่อ�่ มโยงแผนปฏิิบัตั ิิการด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี 9. ประเด็็นการคุ้�มครองผู้�บริโิ ภค 10. ประเด็็นระบบหลัักประกันั สุุขภาพ ผลอันั พึึงประสงค์์ผลสััมฤทธิ์�ท์ ี่่�คาดว่า่ จะเกิิดขึ้้�นค่่าเป้า้ หมายและตััวชี้ว�้ ัดั เป้า้ หมาย ตัวั ชี้�วัดั ค่่าเป้า้ หมาย ปีี 2564 ปีี 2565 1. ประชาชนมีีความรอบรู้�ด้า้ น อััตราความรอบรู้�ด้้านสุขุ ภาวะของ ร้้อยละ 50 ร้้อยละ 50 สุขุ ภาวะสามารถดููแลสุุขภาพ ประชากร มีีพฤติิกรรมสุขุ ภาพที่�่พึงึ ประสงค์์ ไม่่เกิินร้้อยละ และสามารถป้อ้ งกันั และลดโรคที่่� อัตั ราการนอนโรงพยาบาล ไม่เ่ กิินร้อ้ ยละ 100 สามารถป้้องกัันได้้ เกิิดเป็็นสังั คม โดยไม่จ่ ำำ�เป็็น ด้้วยภาวะที่่�ควรควบคุุม 100 บ่ม่ เพาะจิิตสำำ�นึกึ การมีีสุุขภาพดีี ด้้วยบริกิ ารผู้้�ป่ว่ ยนอก (ambulatory อัันดัับที่่� 1 สููงขึ้ น� care sensitive conditions, ACSC) อันั ดับั ที่�่ 1 ใน 25 2. จำำ�นวนชุุมชนสุขุ ภาพดีีเพิ่่ม� ขึ้�น ลดลง ใน 25 การจััดอัันดับั ประสิทิ ธิิภาพระบบ ทุกุ จังั หวััด 3. มีีระบบสาธารณสุขุ ที่ไ�่ ด้้ บริกิ ารสุุขภาพ ไม่ต่ ่ำ�ำ� กว่า่ 0.67 มาตรฐานที่�่ประชากรทุกุ ระดัับ เพิ่่ม� เป็็นร้อ้ ยละ เข้้าถึึงได้ด้ ีีขึ้้น� ดััชนีีความก้า้ วหน้า้ ของการพัฒั นาคน ทุกุ จัังหวััด 4. การเข้้าถึงึ บริกิ ารสาธารณสุขุ 5 มีีความเหลื่ �อมล้ำ�ำ�ลดลง ด้า้ นสุุขภาพ ไม่ต่ ่ำำ�� กว่า่ 0.67 5. ประชาชนมีีความรอบรู้�สุุขภาพ เรื่�องโรคอุบุ ัตั ิใิ หม่แ่ ละโรคอุุบััติซิ ้ำ��ำ สััดส่ว่ นประชาชนที่ม่� ีีความรู้�สุขุ ภาพ เพิ่่�มเป็น็ ร้้อยละ ที่่เ� กิิดจากการเปลี่่ย� นแปลงภููมิิ อากาศมากขึ้ �น เรื่อ� งโรคอุุบััติใิ หม่่และโรคอุบุ ัตั ิซิ ้ำ�ำ�ที่เ�่ กิดิ 5 จากการเปลี่�ย่ นแปลงภููมิิอากาศ (ร้อ้ ยละของประชากรทั้้ง� หมด) 15

คู่�ม่ ือื หลัักสููตร การขัับเคลื่่�อนแผนปฏิิบััติิการด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ กิิจกรรมปฏิริ ูปู ที่่�จะส่่งผลให้้เกิิดการเปลี่่�ยนแปลงต่่อประชาชนอย่่างมีีนััยสำ�ำ คัญั : กิจิ กรรมปฏิริ ููปที่่� 1 การปฏิริ ููปการจััดการภาวะฉุุกเฉิินด้้านสาธารณสุขุ รวมถึึงโรคระบาดระดัับชาติิและ โรคอุุบััติใิ หม่่ เพื่่�อความมั่่น� คงแห่ง่ ชาติดิ ้้านสุขุ ภาพ เป้า้ หมาย: ประเทศมีีระบบงานความมั่น� คงด้า้ นสุขุ ภาพและระบบจัดั การภาวะฉุกุ เฉินิ ด้า้ นสาธารณสุขุ ที่ค�่ รบ วงจรและบููรณาการ เพื่่อ� ยกระดับั ความมั่น� คงแห่ง่ ชาติดิ ้า้ นสุขุ ภาพ (National Health Security) สามารถตอบโต้้ ภาวะฉุุกเฉิินได้้ทุุกภััย รวมถึึงโรคระบาดระดัับชาติิและโรคอุุบััติิใหม่่อย่่างรวดเร็็วเป็็นระบบ มีีความเป็็นเอกภาพ มีีประสิทิ ธิภิ าพประสิทิ ธิผิ ล และปลอดภัยั เพื่่อ� ปกป้อ้ งชีีวิติ สวัสั ดิภิ าพและความเป็น็ อยู่ข�่ องประชาชนชาวไทย ด้ว้ ยความ ร่ว่ มมือื จากทุกุ ภาคส่ว่ นแบบบููรณาการและยั่ง� ยืนื ตััวชี้�้วัดั : 1. ร้อ้ ยละของจังั หวัดั ที่ม�่ ีีกลไกบริหิ ารสถานการณ์แ์ ละบัญั ชาการเหตุกุ ารณ์ท์ ี่ส�่ อดคล้อ้ งเชื่อ� มโยงกับั กลไกและ ระบบที่�่กรมป้อ้ งกันั และบรรเทาสาธารณภััยมีีอยู่่� และสามารถตัดั สิินใจและสั่�งการได้้อย่า่ งมีีเอกภาพ (ค่่าเป้า้ หมาย ปีีงบประมาณ 2564 คือื 27 จัังหวััด และค่่าเป้้าหมายปีงี บประมาณ 2565 คืือ 60 จัังหวัดั ) 2. มีีแผนบููรณาการเพื่่อ� ยกระดับั ศักั ยภาพและโครงสร้า้ งพื้้น� ฐาน ด้า้ นการจัดั การภาวะฉุกุ เฉินิ ด้า้ นสาธารณสุขุ และความมั่น� คงด้้านสุุขภาพ ผ่า่ นความเห็็นชอบจาก ครม. 3. ระบบข้้อมููลสารสนเทศและเทคโนโลยีีดิจิ ิทิ ััลที่�่สามารถแสดง critical information ได้แ้ บบ realtime ครบทุกุ องค์ป์ ระกอบ ทั้้ง� ในระดัับจังั หวัดั และระดัับประเทศ 4. ทุุกจังั หวัดั สามารถควบคุมุ สถานการณ์์โรคติดิ เชื้�อไวรััสโคโรนา 2019 ให้ส้ งบได้้ภายใน 21 วันั 5. อัตั ราป่ว่ ยตายจากโรคติิดเชื้�อไวรััสโคโรนา 2019 น้้อยกว่า่ ร้อ้ ยละ 1.4 ในปีี 2564 และ 2565 6. แผนปรับั ปรุงุ โครงสร้า้ งการทำ�ำ งานความมั่น� คงด้า้ นสุขุ ภาพและการจัดั การภาวะฉุกุ เฉินิ ด้า้ นสาธารณสุขุ ได้ร้ ับั ความเห็น็ ชอบจาก ครม. กิจิ กรรมปฏิริ ููปที่่� 2 การปฏิริ ููปเพื่อ่� เพิ่่ม� ประสิิทธิภิ าพและประสิิทธิิผลของการสร้้างเสริมิ สุขุ ภาพความ รอบรู้้�ด้้านสุขุ ภาพการป้อ้ งกัันและดููแลรัักษาโรคไม่ต่ ิดิ ต่อ่ สำำ�หรับั ประชาชนและผู้้�ป่ว่ ย เป้้าหมาย: ผู้้�ป่ว่ ยและคนวััยทำำ�งานที่�่เสี่ย�่ งกับั โรคไม่่ติดิ ต่อ่ โดยเฉพาะเบาหวานและความดันั โลหิติ สููง ได้้รัับ บริิการทางการแพทย์แ์ ละการสร้้างเสริมิ สุขุ ภาพแนวใหม่่ ที่�่มีีประสิิทธิิภาพและประสิทิ ธิผิ ลเพิ่่�มมากขึ้�น ด้ว้ ยการ บููรณาการบริกิ ารสร้า้ งเสริมิ สุขุ ภาพความรอบรู้�ด้า้ นสุขุ ภาพและป้อ้ งกันั โรคเข้า้ กับั การรักั ษาอย่า่ งเป็น็ ระบบและต่อ่ เนื่่อ� ง 16

คู่่ม� ือื หลักั สููตร การขัับเคลื่่�อนแผนปฏิิบััติิการด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ 2 ตัวั ชี้้�วััด: ความเชื่อ�่ มโยงแผนปฏิิบัตั ิิการด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี 1. นโยบายในที่ท่� ำ�ำ งาน (workplace policy) และมาตรการในการบููรณาการการสร้า้ งเสริมิ สุุขภาพความ รอบรู้�ด้้านสุขุ ภาพการป้อ้ งกันั โรค การตรวจและเข้้าสู่ก่� ารรักั ษาที่บ�่ ููรณาการเข้้าในระบบบริหิ ารทรััพยากรมนุษุ ย์์และ สวััสดิกิ าร รวมถึงึ การมีีผู้้�ดููแลสุขุ ภาพหลักั (Chief Health Officer) ในสถานที่�ท่ ำ�ำ งานภาครัฐั และเอกชน 2. ระบบหลัักประกัันสุุขภาพภาครััฐของประเทศ มีีชุุดสิิทธิิประโยชน์์ที่่�เน้้นรููปแบบบริิการเชิิงนวััตกรรม ซึ่ง�่ รวมถึึงมาตรการในการบููรณาการการสร้้างเสริมิ สุุขภาพ ความรอบรู้�ด้้านสุุขภาพการป้อ้ งกัันโรคเข้า้ กับั การรัักษา โรคไม่่ติิดต่่อ โดยเฉพาะเบาหวานและความดันั โลหิิตสููงที่่เ� พิ่่ม� ประสิทิ ธิิภาพและประสิทิ ธิิผลของการดููแลรัักษาผู้้�ป่่วย รวมถึึงการใช้้เทคโนโลยีีดิิจิิทััลเพื่่�อสนัับสนุุนบริิการปรัับเปลี่่�ยนพฤติิกรรมและการสร้้างเสริิมสุุขภาพ การเพิ่่�มงบ สร้้างเสริิมสุขุ ภาพและป้้องกัันโรค (P&P) และการบริหิ ารจัดั การงบให้ต้ รงตามวัตั ถุุประสงค์์และไม่ซ่ ้ำ�ำ� ซ้อ้ น และการ เสริิมสร้้างศัักยภาพในด้า้ นนี้้ข� องสถานพยาบาลและบุคุ ลากรที่�เ่ กี่�่ยวข้อ้ ง 3. ระบบข้อ้ มููลสุขุ ภาพ ที่ม�่ ีีบููรณาการและมีีมาตรฐานที่เ�่ อื้อ� ต่อ่ การสร้า้ งความรอบรู้� และแนวทางการปฏิบิ ัตั ิติ น และปรับั เปลี่ย�่ นพฤติิกรรมของผู้้�ป่่วยและผู้�เสี่ย�่ งโรคไม่่ติดิ ต่่อ และเชื่อ� มโยงกัับข้้อมููลสุุขภาพส่่วนบุคุ คล (personal health record) ผ่า่ นการสื่อ� สารที่�ท่ ันั สมัยั พร้อ้ มกัับเทคโนโลยีีดิจิ ิิทัลั และอุุปกรณ์ด์ ิจิ ิิทัลั ส่ว่ นบุคุ คล เพื่่อ� เสริิมสร้า้ ง ความรอบรู้�ด้้านสุุขภาพการสร้้างเสริมิ สุขุ ภาพและป้้องกัันโรค รวมทั้้ง� การเข้้าถึึงบริิการรักั ษา พยาบาล 4. ความก้า้ วหน้้าในการขัับเคลื่�อนมาตรการรวมทั้้ง� ภาษีีและกฎหมายกฎระเบีียบที่เ่� กี่่�ยวข้อ้ ง ในการป้้องกันั และลดอันั ตรายจากอาหารและสารเคมีีที่เ�่ ป็น็ สาเหตุขุ องโรคไม่ต่ ิดิ ต่อ่ โดยเฉพาะน้ำ��ำ ตาลโซเดีียมและสารเคมีีอันั ตราย ที่ใ่� ช้ใ้ นภาคการเกษตร รวมทั้้ง� ปััจจััย/สภาพแวดล้อ้ มที่�่สนัับสนุุนการเป็็นองค์์กรสร้า้ งเสริมิ สุขุ ภาพ การใช้้เทคโนโลยีี ดิิจิิทััลเพื่่�อสร้า้ งเสริิมสุขุ ภาพและการคุ้�มครองผู้�บริโิ ภค กิจิ กรรมปฏิิรููปที่่� 3 การปฏิิรูปู ระบบบริิการสุขุ ภาพผู้้�สูงู อายุ ุ ด้้านการบริิบาลการรัักษาพยาบาลที่่บ� ้้าน/ ชุมุ ชนและการดูแู ลสุุขภาพตนเองในระบบสุขุ ภาพปฐมภูมู ิเิ ชิิงนวัตั กรรม เป้้าหมาย: ประเทศมีีระบบบริกิ ารสุขุ ภาพผู้�สูงอายุุด้้านการบริบิ าลการรัักษาพยาบาลที่�บ่ ้้าน/ชุมุ ชนและ การดููแลสุุขภาพตนเองในระบบสุุขภาพปฐมภููมิิเชิิงนวััตกรรม เพื่่�อยกระดัับคุุณภาพชีีวิิตและลดความเหลื่ �อมล้ำำ�� ในการเข้า้ ถึงึ บริกิ ารโดยการมีีส่ว่ นร่ว่ มของท้อ้ งถิ่�น ตััวชี้�้วัดั : 1. ระบบและกลไกการสร้า้ งผู้�บริิบาลผู้�สูงอายุทุ ี่บ�่ ููรณาการความร่่วมมืือระดัับชาติิและพื้้น� ที่อ่� งค์์กรปกครอง ส่ว่ นท้อ้ งถิ่น� และชุมุ ชน รวมถึงึ คู่�่ มือื รููปแบบที่เ�่ ป็น็ นวัตั กรรมในการเร่ง่ สร้า้ งผู้�บริบิ าลผู้�สูงอายุทุั่่ว� ประเทศให้ม้ ีีจำ�ำ นวนมาก อย่่างรวดเร็็วและมีีคุุณภาพมาตรฐาน และการรัับรองคุุณวุุฒิิเครืือข่่ายความร่่วมมืือระดัับต่่าง ๆ ในการสร้้าง 17

คู่่�มืือหลักั สููตร การขัับเคลื่่�อนแผนปฏิิบััติิการด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพฯ ผู้�บริิบาลการให้้บริิการแก่่ผู้�สู งอายุุ และมีีทะเบีียนผู้�สู งอายุุและระดัับการพึ่่�งพา ทะเบีียนผู้�บริิบาลในระดัับต่่าง ๆ รวมทั้้ง� สมาชิิกในครอบครััวที่ไ่� ด้้รับั การอบรมให้้มีีทักั ษะในการเป็น็ ผู้�บริบิ าลผู้�สูงอายุุ 2. ระบบและกลไกการบริบิ าลและรัักษาพยาบาลผู้�สูงอายุุที่�บ่ ้า้ น/ชุุมชน รวมทั้้�งระบบบริิการของทีีมแพทย์์ ประจำ�ำ ครอบครัวั ระบบสนับั สนุนุ และร่ว่ มดำ�ำ เนินิ การของสถานพยาบาลองค์ก์ รปกครองส่ว่ นท้อ้ งถิ่น� ชุมุ ชนและพื้้น� ที่�่ รวมทั้้�งอาสาสมััครและสมาชิิกในครอบครััวโดยการบริิบาลและรัักษาพยาบาลสำำ�หรัับผู้�สู งอายุุที่่�ต้้องการการพึ่่�งพิิง จนถึึงระยะสุุดท้้ายของชีีวิติ 3. ระบบสารสนเทศและเทคโนโลยีีดิิจิิทััล เพื่่�อการสนัับสนุุนการบริิบาลและการรัักษาพยาบาลผู้�สู งอายุุ ที่บ�่ ้า้ น/ชุมุ ชน รวมทั้้ง� telemedicine, telepharmacy, telenursing, video call และอุปุ กรณ์ด์ ิจิ ิทิ ัลั ส่ว่ นบุคุ คลเป็น็ ส่ว่ นหนึ่่ง� ของระบบสุขุ ภาพปฐมภููมิเิ ชิงิ นวัตั กรรม 4. ระบบข้้อมููลสารสนเทศและการสื่�อสารสำำ�หรัับผู้�สูงอายุุ เพื่่อ� สนัับสนุนุ การสร้า้ งเสริมิ สุขุ ภาพความรอบรู้� ด้า้ นสุขุ ภาพการป้อ้ งกันั โรคการปรับั เปลี่ย�่ นพฤติกิ รรมและการดููแลตนเองของผู้�สูงอายุ ุ ผ่า่ นการสื่อ� สารที่ท�่ ันั สมัยั การใช้้ อุปุ กรณ์์ดิิจิิทััลส่่วนบุุคคลและอาสาสมััครในท้้องถิ่�น/ชุมุ ชน 5. มีีระบบและกลไกการเงิินการคลังั ที่่�ยั่�งยืนื รวมทั้้ง� ระบบประกัันสุขุ ภาพกองทุุนการดููแลระยะยาว และ มาตรการสนัับสนุุนส่่งเสริิมรููปแบบใหม่่รวมถึึงความสนัับสนุุนขององค์์กรปกครองส่่วนท้้องถิ่ �นและระบบการ คุ้�มครองผู้�บริโิ ภค กิิจกรรมปฏิริ ููปที่่� 4 การปฏิิรูปู ระบบหลัักประกัันสุขุ ภาพและกองทุนุ ที่่เ� กี่ย� วข้อ้ งให้ม้ ีีความเป็็นเอกภาพ บููรณาการเป็็นธรรมทั่่ว� ถึงึ เพีียงพอและยั่ง� ยืืนด้้านการเงิินการคลังั เป้้าหมาย: 1. ประเทศมีีระบบหลัักประกัันสุุขภาพและกองทุนุ ที่เ่� กี่่�ยวข้อ้ งที่ม่� ีีการบููรณาการและเป็็นเอกภาพเป็็นธรรม ทั่่ว� ถึงึ เพีียงพอและยั่ง� ยืนื ด้า้ นการเงินิ การคลังั อีีกทั้้ง� ส่ง่ ผลให้ก้ ารดำ�ำ เนินิ การตามเป้า้ หมายของการปฏิริููปด้า้ นการจัดั การ ภาวะฉุุกเฉินิ ด้้านสาธารณสุขุ โรคไม่่ติดิ ต่อ่ ผู้้�สููงอายุุ และเขตสุุขภาพสามารถบรรลุุผลสำ�ำ เร็็จเพิ่่ม� ขึ้น� โดยมุ่�งเน้้นการ บููรณาการ 8 ระบบที่่�สำ�ำ คััญ ได้แ้ ก่่ 1.1 ระบบบริิหารการจ่่ายค่่าบริิการสร้้างเสริิมสุุขภาพและป้้องกัันโรค (P&P), บริิการปฐมภููมิิ (primary care), บริิการดููแลผู้้�ป่่วยในชุุมชน/ ที่บ่� ้้าน (community/Home care), บริิการผู้้�ป่่วยใน (IP) 1.2 ระบบการบริหิ ารจัดั การ รวมทั้้ง� สิทิ ธิปิ ระโยชน์แ์ ละกลไกการจ่า่ ยชดเชยค่า่ บริกิ ารรองรับั วิกิ ฤติิ ด้้านสุขุ ภาพ โดยเฉพาะโรคระบาดระดับั ชาติิและโรคอุุบัตั ิิใหม่่ 1.3 ระบบงบประมาณและกิิจกรรมสร้า้ งเสริิมสุขุ ภาพและป้อ้ งกัันโรคที่ต�่ ่่อเนื่่อ� ง 1.4 ระบบการดููแลระยะยาวในชุมุ ชน/ที่�บ่ ้้าน 18

คู่่ม� ือื หลักั สูตู ร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบััติกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ 2 1.5 ระบบข้อ้ มููลการเบิิกจ่่ายค่่าบริิการสุุขภาพ ความเชื่อ�่ มโยงแผนปฏิิบัตั ิิการด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี 1.6 ระบบประกันั สุุขภาพคนต่า่ งด้า้ ว 1.7 การจัดั บริกิ ารที่�เ่ น้น้ คุณุ ค่า่ 1.8 การจ่่ายชดเชยค่่าบริกิ ารการแพทย์์ฉุุกเฉินิ 2. ประชาชนเข้า้ ถึึงบริิการอย่า่ งทั่่�วถึงึ และมีีความพึงึ พอใจเพิ่่�มขึ้น� ตัวั ชี้้�วัดั : 1. มีีกลไกหลัักในการบริหิ ารจััดการทางการคลังั สุขุ ภาพระดับั ชาติิ รวมทั้้�งชุดุ สิิทธิิประโยชน์์หลักั และกลไก การจ่่ายที่�่ใช้้ร่่วมกัันระหว่่างกองทุนุ และมีีการบููรณาการระบบฐานข้อ้ มููลการเบิิกจ่า่ ย (National clearinghouse) ร่่วมกัันและมีีมาตรฐานเดีียว โดยที่ท�่ ุกุ กองทุุนหลักั ประกัันสุุขภาพภาครััฐ มีีการบริิหารการจ่า่ ยที่เ่� ป็็นระบบเดีียวกันั (single payment system) สำำ�หรัับบริกิ ารสร้้างเสริมิ สุุขภาพและป้อ้ งกัันโรค (P&P), บริิการปฐมภููมิิ (primary care), บริิการดููแลผู้้�ป่ว่ ยในชุมุ ชน/ที่�่บ้้าน (community/Home care), บริิการผู้้�ป่่วยใน (IP) 2. ทุกุ กองทุนุ ประกันั สุุขภาพภาครััฐใช้้ระบบการบริหิ ารจัดั การระบบเดีียวและหน่่วยบริหิ ารเดีียว รวมทั้้ง� สิทิ ธิิประโยชน์แ์ ละกลไกการจ่่ายชดเชยค่า่ บริิการรองรัับวิิกฤติดิ ้า้ นสุขุ ภาพ โดยเฉพาะโรคระบาดระดัับชาติแิ ละโรค อุุบััติิใหม่่ ซึ่่ง� ต้้องมีีประเด็็นในการปรัับปรุงุ พระราชบัญั ญัตั ิิโรคติดิ ต่อ่ พ.ศ.2558 ด้้วย 3. แยกงบประมาณสำ�ำ หรับั บริกิ ารสร้า้ งเสริมิ สุขุ ภาพและป้อ้ งกันั โรค (health promotionand prevention) ออกจากงบประมาณรักั ษาพยาบาลสำ�ำ หรับั ระบบหลักั ประกันั สุขุ ภาพภาครัฐั ทั้้ง� 3 ระบบ และ ครม.เห็น็ ชอบให้ ้ สปสช. ขยายการบููรณาการบริกิ ารสร้้างเสริมิ สุุขภาพป้้องกัันโรคร่่วมกับั สสส., ก.สธ. ระบบหลัักประกัันสุขุ ภาพภาครัฐั ซึ่�ง่ รวมถึงึ ระบบประกันั สังั คมและสวัสั ดิกิ ารรักั ษาพยาบาลข้า้ ราชการ และกองทุนุ ที่เ�่ กี่ย�่ วข้อ้ งเพื่่อ� บููรณาการงบประมาณ และกิจิ กรรมสร้้างเสริมิ สุขุ ภาพป้้องกันั โรคที่ต�่ ่่อเนื่่อ� ง 4. ขยายบริกิ ารและการจ่่ายชดเชยค่่าบริกิ ารระยะยาว (long term care) ที่�่ชุมุ ชน/ที่่บ� ้า้ นไปยัังประชาชน ทุกุ สิทิ ธิิ โดย ครม. เห็น็ ชอบให้ ้ สปสช.บููรณาการบริกิ ารระยะยาวที่ช�่ ุมุ ชน/ที่บ�่ ้า้ นร่ว่ มกับั กองทุนุ ต่า่ ง ๆ และหน่ว่ ยงาน ที่�เ่ กี่�ย่ วข้้อง 5. มีีการนำ�ำ ข้อ้ มููลการเบิกิ จ่า่ ยบริกิ ารสุขุ ภาพ ไปใช้ป้ ระโยชน์ใ์ นการวางแผนการดำ�ำ เนินิ การของผู้้�มีีส่วนได้ส้ ่ว่ นเสีีย (stakeholders) ต่า่ ง ๆ ได้แ้ ก่ ่ ผู้้�ให้บ้ ริกิ ารประชาชน กองทุนุ ประกันั สุขุ ภาพภาครัฐั และหน่ว่ ยงานรัฐั อื่น� ๆ 6. คนต่า่ งด้า้ วทุกุ คนที่เ�่ ข้า้ มาในประเทศไทยต้อ้ งมีีระบบประกันั สุขุ ภาพภาคบังั คับั โดยมีีทางเลือื กรููปแบบต่า่ ง ๆ 7. มีีผลลััพธ์์ของการจััดบริิการแบบเน้น้ คุณุ ค่า่ (value based healthcare) ในพื้้�นที่�่นำำ�ร่อ่ ง (sand box) 8. มีีการปรัับปรุุงอััตราเงื่�อนไขและเกณฑ์์จ่่ายชดเชยค่่าบริิการการแพทย์์ฉุุกเฉิิน (UCEP) ให้้เป็็นระบบ เดีียวกันั ทั้้�งรัฐั และเอกชน 19

คู่�่มือื หลักั สููตร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบััติิการด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ 9. ระบบข้อ้ มููลสุขุ ภาพของประชาชน รวมถึงึ ข้อ้ มููลของผู้�สูงอายุแุ ละผู้�ที่ค� วามต้อ้ งการพึ่่ง� พิงิ ที่บ�ูู่รณาการครบถ้ว้ น และเข้้าถึึงได้้ โดยข้้อมููลการใช้้บริิการของผู้้�ป่่วยในระบบหลัักประกัันสุุขภาพแห่่งชาติิ ทุุกกองทุุนมีีการบููรณาการ และมีีมาตรฐานในการเชื่อ� มโยงแลกเปลี่ย�่ นและใช้ป้ ระโยชน์ร์ ่ว่ มกันั และมีีข้อ้ มููลหลักั ในทะเบีียนผู้้�ป่ว่ ยที่ส�่ ถานพยาบาล ภายใต้พ้ ระราชบัญั ญัตั ิสิ ถานพยาบาลทุกุ แห่ง่ จะต้อ้ งส่ง่ แลกเปลี่ย�่ นกันั เพื่่อ� ประโยชน์ข์ องผู้้�ป่ว่ ย และคืนื ข้อ้ มููลสุขุ ภาพ ส่่วนบุุคคลในเรื่ �องความเสี่่�ยงและสถานการณ์์การเจ็็บป่่วยด้้วยโรคไม่่ติิดต่่อโดยเฉพาะโรคเบาหวานและความดััน โลหิติ สููง ให้้กับั ผู้้�ป่ว่ ยเพื่่อ� การดููแลตนเอง กิจิ กรรมปฏิริ ููปที่่� 5 การปฏิริ ูปู เขตสุุขภาพให้ม้ ีีระบบบริหิ ารจัดั การแบบบูรู ณาการคล่่องตัวั และการร่ว่ ม รับั ผิดิ ชอบด้้านสุุขภาพระหว่า่ งหน่ว่ ยงาน และท้อ้ งถิ่น� เป้า้ หมาย: ประเทศมีีเขตสุขุ ภาพที่ม�่ ีีระบบบริหิ ารจัดั การแบบบููรณาการ และร่ว่ มรับั ผิดิ ชอบระหว่า่ งหน่ว่ ยงาน และท้้องถิ่ �นมีีความคล่่องตััว ประสิิทธิิภาพ และประสิิทธิิผล สามารถทำำ�ให้้เกิิดผลสำำ�เร็็จในพื้้�นที่่�ตามเป้้าหมายของ การปฏิริ ููปประเทศด้า้ นสุขุ ภาพและสาธารณสุขุ รวมถึงึ การจัดั การภาวะฉุกุ เฉินิ ด้า้ นสาธารณสุขุ โรคไม่ต่ ิดิ ต่อ่ ผู้้�สููงอายุุ ระบบหลัักประกันั สุุขภาพและกองทุุนที่่�เกี่่�ยวข้อ้ ง ตััวชี้ว� ััด: 1. ระบบการบริหิ ารจัดั การเขตสุขุ ภาพแบบบููรณาการคล่อ่ งตัวั มีีประสิทิ ธิภิ าพประสิทิ ธิผิ ล และร่ว่ มรับั ผิดิ ชอบ โดยเขตสุุขภาพหน่ว่ ยงานในพื้้น� ที่่แ� ละองค์ก์ รปกครองส่่วนท้้องถิ่น� และใช้้กลไกที่ม่� ีีอยู่่� เช่่น คณะกรรมการพัฒั นา คุุณภาพชีีวิิตระดัับอำำ�เภอ ระดัับตำำ�บล และระดัับจัังหวััด และกลไกใหม่่เชิิงนวััตกรรม (ดำำ�เนิินการในพื้้�นที่่� 4 เขตสุุขภาพนำ�ำ ร่่อง) 2. ประชาชนรวมทั้้ง� ผู้�สูงอายุใุ นพื้้น� ที่�่ ได้ร้ ับั บริกิ ารและการสนับั สนุนุ ตามเป้า้ หมายการปฏิริููปด้า้ นสุขุ ภาพและ สาธารณสุขุ รวมถึงึ การภาวะฉุกุ เฉินิ ด้า้ นสาธารณสุขุ โรคไม่ต่ ิดิ ต่อ่ ผู้้�สููงอายุุ ระบบประกันั สุขุ ภาพและกองทุนุ ที่เ�่ กี่ย�่ วข้อ้ ง (ดำำ�เนินิ การในพื้้น� ที่่� 4 เขตสุุขภาพนำ�ำ ร่อ่ ง) 2.1 ประชาชนที่�่ได้ร้ ัับประโยชน์จ์ ากการเตรีียมพร้อ้ มและการจัดั การภาวะฉุุกเฉิินด้า้ นสาธารณสุุข 2.2 ผู้้�ป่่วยที่่�ได้้รัับประโยชน์์จากการเพิ่่�มประสิิทธิิภาพและประสิิทธิิผลของการสร้้างเสริิมสุุขภาพ ความรอบรู้�ด้้านสุขุ ภาพการป้้องกันั และดููแลรัักษาโรคไม่่ติดิ ต่่อโดยเฉพาะโรคเบาหวานและความดัันโลหิติ สููง 2.3 ประชาชนที่ไ�่ ด้ร้ ับั ประโยชน์จ์ ากการเพิ่่ม� ประสิทิ ธิภิ าพและประสิทิ ธิผิ ล ของการสร้า้ งเสริมิ สุขุ ภาพ ความรอบรู้�ด้้านสุขุ ภาพการป้อ้ งกันั และดููแลรักั ษาโรคไม่่ติดิ ต่่อโดยเฉพาะโรคเบาหวานและความดัันโลหิติ สููง 2.4 ผู้้�สููงอายุุที่ไ่� ด้ร้ ับั การบริิบาลดููแลและรัักษาที่บ่� ้า้ น/ชุมุ ชน 2.5 ผู้้�บริิบาลดููแลผู้�สูงอายุปุ ระเภทและระดับั ต่า่ ง ๆ ผู้้�ป่ว่ ยที่�ไ่ ด้้รับั ประโยชน์จ์ ากการปฏิริ ููประบบ หลัักประกัันสุุขภาพและกองทุุนที่่เ� กี่�ย่ วข้อ้ ง 20

คู่่ม� ือื หลักั สููตร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบัตั ิกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพฯ 2 3. ระบบบริหิ ารจัดั การระบบบริกิ ารและมาตรการสนับั สนุนุ ในพื้้น� ที่ท�่ ี่ไ�่ ด้ร้ ับั การพัฒั นา และได้เ้ ริ่ม� ดำ�ำ เนินิ การ ความเชื่อ�่ มโยงแผนปฏิิบัตั ิิการด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี ตามเป้า้ หมายการปฏิริ ููปด้า้ นสุขุ ภาพและสาธารณสุขุ รวมถึงึ การภาวะฉุกุ เฉินิ ด้า้ นสาธารณสุขุ โรคไม่ต่ ิดิ ต่อ่ ผู้้�สููงอายุุ ระบบประกันั สุุขภาพและกองทุนุ ที่�่เกี่�่ยวข้อ้ ง (ดำำ�เนินิ การในพื้้น� ที่่� 4 เขตสุุขภาพนำ�ำ ร่อ่ ง) 4. หน่ว่ ยบริกิ าร/หน่ว่ ยงานในพื้้น� ที่ท�่ ี่ไ�่ ด้ร้ ับั การพัฒั นาศักั ยภาพและได้เ้ ริ่ม� ดำ�ำ เนินิ การ/ร่ว่ มให้บ้ ริกิ ารแบบบููรณาการ ตามเป้า้ หมายการปฏิริููปด้า้ นสุขุ ภาพและสาธารณสุขุ รวมถึงึ ภาวะฉุกุ เฉินิ ด้า้ นสาธารณสุขุ โรคไม่ต่ ิดิ ต่อ่ ผู้�สูงอายุุ ระบบ ประกันั สุุขภาพและกองทุุนที่เ่� กี่่ย� วข้้องเช่น่ โรงพยาบาลและองค์์กรปกครองส่่วนท้อ้ งถิ่น� (ดำ�ำ เนินิ การในพื้้น� ที่�่ 4 เขต สุุขภาพนำ�ำ ร่อ่ ง) 21

คู่�่มืือหลัักสูตู ร การขัับเคลื่่�อนแผนปฏิิบััติกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ เป้า้ หมายความสำ�ำ เร็จ็ ของแผนปฏิิบััติิการ ด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ. 2561-2580) แผนปฏิิบััติิการด้้านการป้้องกัันควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ.2561-2580) เป็็นแผนระดัับที่่� 3 มีีวิิสััยทัศั น์์ “ประชาชนได้ร้ ับั การป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุุขภาพระดัับมาตรฐานสากล ภายใน ปีี 2580” ซึ่่ง� มีีคำ�ำ อธิิบายความหมายวิสิ ััยทััศน์ไ์ ว้้ ดังั นี้้� 1. ประชาชนได้้รัับการป้อ้ งกัันควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพ หมายถึึง ประชาชนมีีสุุขภาพดีี โดยมีีความเสี่่�ยง ต่่อโรคและภััยสุุขภาพลดลง ลดการป่ว่ ย ลดความพิกิ าร และลดการตายจากโรคที่ป่� ้้องกัันได้้ ประชาชนมีีความรู้้�ทาง สุุขภาพ (Health Literacy) สามารถจัดั การตนเอง ครอบครััว และสัังคมได้้ 2. การป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภััยสุุขภาพระดับั มาตรฐานสากล หมายถึงึ ระบบการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคที่ม�่ ีี สมรรถนะได้ต้ ามตัวั ชี้ว� ัดั มาตรฐานสากล ที่อ�่ งค์ก์ รระดับั นานาชาติเิ ป็น็ ผู้้�กำ�หนด หรือื สามารถปฏิบิ ัตั ิงิ านได้ต้ ามเป้า้ หมาย ที่่อ� งค์ก์ รระดับั นานาชาติิเป็็นผู้้�กำ�ำ หนด เช่น่ Sustainable Development Goals (SDGs) หรือื กฎอนามัยั ระหว่า่ ง ประเทศ (International Health Regulation, IHR) เป็็นต้น้ เป้้าหมายความสำ�ำ เร็จ็ ของแผนฯ ระยะ 20 ปีี (20 year milestone) ออกเป็น็ 4 ระยะ คืือ ระยะที่่� 1 ระยะปฏิิรููป (พ.ศ.2561-2565) เป้า้ หมายความสำ�ำ เร็จ็ คือื IHR Compliance: พััฒนาสมรรถนะ ระบบป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพตามเกณฑ์ข์ องกฎอนามัยั ระหว่า่ งประเทศฉบับั ใหม่่ ให้อ้ ยู่ใ�่ นระดับั สููงสุดุ ทุกุ ตัวั (ประกอบด้้วยเป้้าหมายในยุุทธศาสตร์ท์ ี่่� 5 Competent Workforce, ยุุทธศาสตร์์ที่่� 4 Management reform, ยุทุ ธศาสตร์ท์ ี่�่ 3 SMART surveillance, ยุทุ ธศาสตร์ท์ ี่�่ 2 IC,SAT & Operations และ WHO’s JEE) ระยะที่่� 2 ระยะสู่่�ความเข้ม้ แข็็ง (พ.ศ.2566-2570) เป้้าหมายความสำำ�เร็จ็ คืือ Sustainable JEE: เพื่่�อ เสริิมสร้้างระดัับสมรรถนะของระบบป้้องกัันควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพตามเกณฑ์์ของกฎอนามััยระหว่่างประเทศ (ประกอบด้ว้ ย เป้้าหมายในยุุทธศาสตร์์ที่่� 3 Research System และ Strategic Information, ยุทุ ธศาสตร์์ที่่� 2 Bio-containment Unit, Capable EOC, Sustainable JEE และยุุทธศาสตร์ท์ ี่�่ 1 SMART DC Program) ระยะที่่� 3 ระยะสู่่�ความยั่�งยืืน (พ.ศ.2571-2575) เป้้าหมายความสำำ�เร็จ็ คือื Sustainable DCS เพื่่อ� คง ระดัับสมรรถนะของระบบป้้องกัันควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพตามเกณฑ์์ของกฎอนามััยระหว่่างประเทศให้้อยู่่�ใน ระดัับสููงสุุดทุุกตัวั (ประกอบด้ว้ ยเป้้าหมายในยุทุ ธศาสตร์ท์ ี่�่ 4 Strong Network และ Quality System, ยุทุ ธศาสตร์์ ที่่� 3 Public health laboratory, Strategic Information, ยุทุ ธศาสตร์์ที่่� 2 SMART EOC, Sustainable JEE, ยุทุ ธศาสตร์์ที่่� 1 SMART DC Program) 22

คู่�ม่ ืือหลักั สูตู ร การขัับเคลื่่�อนแผนปฏิิบัตั ิิการด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพฯ 2 ระยะที่่� 4 ระยะดีีที่่�สุุดในเอเชีีย (พ.ศ.2576-2580) ประเทศไทยเป็็นผู้้�นำ�ำ ด้า้ นการป้้องกันั ควบคุุมโรคและ ความเชื่อ�่ มโยงแผนปฏิิบัตั ิิการด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี ภััยสุขุ ภาพที่ด�่ ีีที่ส�่ ุุดของเอเชีีย (ประกอบด้้วย ยุทุ ธศาสตร์ท์ ี่่� 5 Happy workforce และ High performance WF, ยุทุ ธศาสตร์์ที่่� 4Regional present และ learning organization, ยุทุ ธศาสตร์์ที่่� 3 Strong infrastructure, ยุุทธศาสตร์์ที่�่ 2 Excellent PHEM และ Sustainable JEE, ยุทุ ธศาสตร์ท์ ี่�่ 1 Excellent DC Program) 23

คู่ม่� ืือหลัักสููตร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบััติิการด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพฯ แผนยกระดับั ความมั่่น� คงและความเป็็นเลิิศด้า้ นควบคุมุ โรค ของประเทศ ฉบับั ปรัับปรุุง พ.ศ.2563-2565 (Mega Project) กรมควบคุุมโรคได้้จััดทำ�ำ แผนยกระดัับความมั่ �นคงและความเป็็นเลิิศด้้านควบคุุมโรคของประเทศ พ.ศ.2559-2563 เป็น็ แผนการลงทุนุ ระยะยาว ได้ร้ ับั ความเห็น็ ชอบตามมติทิ ี่ป�่ ระชุมุ คณะรัฐั มนตรีีเมื่อ� วันั ที่�่ 12 มกราคม 2559 โดยมีีเป้้าประสงค์์หลัักคืือ การสร้้างและพััฒนาระบบป้้องกัันควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพของประเทศที่่�มีี ประสิทิ ธิภิ าพและได้ม้ าตรฐาน ประกอบด้ว้ ย 3 แผนงานหลักั ได้้แก่่ 1. แผนงานพัฒั นาระบบควบคุุมโรคเพื่่อ� ความมั่�นคงของประเทศ 2. แผนงานพัฒั นาศููนย์ค์ วามเป็็นเลิิศด้า้ นป้้องกัันควบคุุมโรคและภััยสุขุ ภาพ และ 3. แผนงานสนับั สนุุนการพัฒั นาระบบป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพของประเทศ ผลการประเมิินในระยะครึ่�งแผน (ปีีงบประมาณ พ.ศ.2560-2562) พบว่า่ สามารถดำ�ำ เนิินการให้้บรรลุตุ าม เป้้าหมายของแผนฯได้เ้ พีียงบางส่่วน กรมควบคุุมโรคจึึงได้ท้ บทวนสถานการณ์ท์ างสัังคม เศรษฐกิจิ เทคโนโลยีี สภาพปัญั หาและความต้้องการด้้านสุุขภาพบางประการ ที่เ�่ ปลี่่ย� นแปลงอย่า่ งรวดเร็็ว ตลอดจนทิิศทางการพััฒนา ประเทศตามยุุทธศาสตร์์ชาติิ 20 ปีี นโยบายสำ�ำ คััญของกระทรวงสาธารณสุุข รวมถึึงทบทวนวิิสัยั ทัศั น์์ เป้้าหมาย ยุทุ ธศาสตร์์ประเด็็นที่ต�่ ้อ้ งเร่ง่ รััดเพื่่อ� การปฏิิรููป (พ.ศ.2561–2565) ของกรมควบคุมุ โรค โดยได้ด้ ำ�ำ เนิินการปรับั ปรุุง เป้า้ หมาย แนวทางการดำ�ำ เนินิ งานของแผนฯ และปรับั รายการลงทุนุ บางรายการให้ม้ ีีความสอดคล้อ้ งกับั ยุทุ ธศาสตร์ช์ าติิ 20 ปีี แผนแม่่บทภายใต้้ยุทุ ธศาสตร์์ชาติิ และแผนปฏิริ ููปประเทศ เพื่่อ� ให้้แผนฯ มีีความสอดคล้อ้ งกัับบริบิ ทปััจจุบุ ััน สามารถตอบสนองต่อ่ สภาพปัญั หาและความต้อ้ งการด้า้ นสุขุ ภาพโดยมุ่�งเน้น้ ให้ป้ ระชาชนได้ร้ ับั การป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรค และภัยั สุขุ ภาพในระดับั มาตรฐานสากล ซึ่ง�่ สอดคล้อ้ งกับั เป้า้ หมายในยุทุ ธศาสตร์ช์ าติทิ ี่ต�่ ้อ้ งการให้้ประเทศมีีระบบการ ป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพที่ม�่ ีีประสิทิ ธิภิ าพและได้ม้ าตรฐานสากล โดยแผนฯ ฉบับั ปรับั ปรุงุ พ.ศ. 2563–2565 ได้ผ้ ่า่ นมติิคณะรัฐั มนตรีี (4 ธันั วาคม 2560) และได้ป้ ระกาศใช้้แผนฯ เมื่อ� วันั ที่่� 18 มิิถุนุ ายน 2563 (หนัังสืือที่ �่ สธ 0407.5/ว 1275 ลงวันั ที่่� 18 มิถิ ุนุ ายน 2563) ดังั นั้้น� การจัดั ทำ�ำ คำ�ำ ของบลงทุนุ ของหน่ว่ ยงานกรมควบคุมุ โรค จึงึ ต้อ้ งสอดคล้อ้ งกับั แผนยกระดับั ความมั่น� คง และความเป็น็ เลิศิ ด้า้ นควบคุุมโรคของประเทศ ฉบับั ปรับั ปรุงุ พ.ศ.2563–2565 24

คู่�่มืือหลักั สููตร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบัตั ิกิ ารด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพฯ 2 แนวทางการดำ�ำ เนินิ งานป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพ ความเชื่อ�่ มโยงแผนปฏิิบัตั ิิการด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี ประจำ�ำ ปีีงบประมาณ พ.ศ.2564-2565 ภายใต้้แผนปฏิบิ ััติิการด้า้ น การป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ.2561-2580) กรมควบคุมุ โรคได้จ้ ัดั ทำ�ำ แนวทางการดำ�ำ เนินิ งานป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพ ระยะ 5 ปีี (พ.ศ.2561-2565) ประจำ�ำ ปีีงบประมาณ พ.ศ. 2564 ภายใต้แ้ ผนพััฒนาด้้านการป้้องกัันควบคุมุ โรคและภััยสุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ.2561-2580) สำำ�หรับั ให้้หน่่วยงานใช้เ้ ป็็นกรอบแนวทางขัับเคลื่�อนงานป้้องกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพ ของประเทศ เพื่่อ� ให้ป้ ระชาชนได้ร้ ับั การป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพระดับั มาตรฐานสากล และสนับั สนุนุ เป้า้ หมาย ของยุทุ ธศาสตร์ช์ าติดิ ้า้ นสาธารณสุขุ ที่ต�่ ้อ้ งการให้ค้ นไทยมีีสุขุ ภาพดีี โดยมีีอายุคุ าดเฉลี่ย�่ มีีสุขุ ภาพดีี 75 ปีี และมีีอายุุ คาดเฉลี่่�ยเมื่อ� แรกเกิิด 85 ปี ี ภายในปีี 2580 เอกสารแนวทางการดำ�ำ เนินิ งานป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพได้ร้ ับั การพัฒั นาขึ้้น� ภายใต้แ้ ผนพััฒนาด้้าน การป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี พ.ศ.2561-2580 โดยกรมควบคุมุ โรคได้ผ้ ู้้�ทรงคุณุ วุฒุ ิิ และหน่ว่ ยงานเจ้้าภาพหลัักของแผนงานต่า่ ง ๆ จะร่่วมกันั ทบทวนในทุุกปีี เพื่่อ� ปรัับปรุงุ กลไกการบริหิ ารจัดั การและ การติิดตามประเมิินผลให้้บรรลุุตามเป้้าหมายยุุทธศาสตร์์ของแผนปฏิิบััติิการด้้านการป้้องกัันควบคุุมโรคและ ภััยสุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ.2561-2580) ดังั นั้้น� การทบทวนแนวทางการดำ�ำ เนินิ งานป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภันั สุขุ ภาพ ประจำ�ำ งบประมาณ พ.ศ.2565 ภายใต้แ้ ผนปฏิบิ ัตั ิกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคฯ ระยะ 20 ปีฯี หน่ว่ ยงานเจ้า้ ภาพหลักั มีีความจำ�ำ เป็น็ ที่จ�่ ะต้อ้ งพิจิ ารณา ถึึงความสอดคล้้องเชื่�อมโยงกัับเป้้าหมายความสำำ�เร็็จและแนวทางการดำำ�เนิินงานตามกิิจกรรมสำ�ำ คััญของแผนใน ระดับั ต่่าง ๆ โดยเฉพาะแผนปฏิริ ููปประเทศ ฉบัับปรัับปรุงุ แผนแม่่บท แผนแม่บ่ ทเฉพาะกิจิ พันั ธสัญั ญาต่า่ ง ๆ และ เป้า้ หมายความสำ�ำ เร็จ็ ของแผนปฏิบิ ัตั ิกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคฯ ระยะ 20 ปีี ในระยะปฏิริููป ทั้้ง� นี้้� เพื่่อ� ให้เ้ ครือื ข่า่ ย ควบคุมุ โรคนำ�ำ แผนโรคและภัยั สุขุ ภาพ และแผนระบบควบคุมุ โรค ไปใช้ไ้ ด้จ้ ริงิ และประชาชน/ประเทศได้ร้ ับั ประโยชน์์ 25

คู่ม่� ืือหลัักสููตร การขัับเคลื่่�อนแผนปฏิิบัตั ิกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพฯ สรุุป กรมควบคุมุ โรคได้้ดำำ�เนิินงานป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภััยสุขุ ภาพของประเทศ โดย จััดทำ�ำ แผนปฏิบิ ัตั ิกิ ารด้้านการป้้องกัันควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ.2561-2580) ภายใต้ย้ ุทุ ธศาสตร์์ชาติิ 20 ปีี ซึ่่ง� เป็น็ แผนระดับั 3 มีีเป้า้ หมายความสำ�ำ เร็จ็ การดำำ�เนิินงานฯ ในระยะปฏิริ ููป (พ.ศ.2561-2565) คือื พัฒั นาสมรรถนะระบบป้้องกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพตามเกณฑ์ข์ องกฎอนามัยั ระหว่า่ งประเทศฉบับั ใหม่่ ให้อ้ ยู่ใ�่ นระดับั สููงสุุดทุุกตัวั การขับั เคลื่อ� นแผนพัฒั นาด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคฯ สู่เ�่ ป้า้ หมายความสำ�ำ เร็จ็ กรมฯ ได้ป้ รับั ปรุุงแผนงบลงทุนุ Mega Project (พ.ศ.2563–2565) ให้้สอดคล้อ้ งกัับแผนแม่่บท และแผนแม่่บทพิิเศษ ภายใต้้ยุุทธศาสตร์์ชาติิ 20 ปีี เพื่่�อใช้้เป็็นแนวทางการดำำ�เนิินงาน ป้้องกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพด้า้ นการลงทุนุ การดำำ�เนิินงานป้้องกันั ควบคุุมโรคฯ ในปีงี บประมาณ พ.ศ.2564-2565 แผนงาน โครงการ ต่่าง ๆ ของกรมควบคุุมโรคจำำ�เป็็นที่่�จะต้้องจััดทำำ�ให้้เป็็นไปในทิิศทางเดีียวกััน กัับทิศิ ทางของประเทศ ผลการดำำ�เนิินงานด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคฯ จะต้้องส่ง่ ผลความ สำ�ำ เร็จ็ ต่อ่ ตัวั ชี้ว� ัดั ของแผนแม่บ่ ท แผนแม่บ่ ทเฉพาะกิจิ แผนปฏิริููปประเทศฯ (ที่เ�่ กี่ย�่ วข้อ้ ง) โดยตรง จึงึ จะได้ร้ ับั การสนับั สนุนุ งบประมาณจากภาครัฐั ดัังนั้้น� ทุุกหน่ว่ ยงานและผู้�เกี่�ย่ วข้้องในการ จััดทำ�ำ แผนงาน โครงการ ต้อ้ งทำ�ำ ความเข้า้ ใจงานรับั ผิิดชอบ และรายละเอีียดของแผนต่า่ ง ๆ เป็็นอย่่างดีี ส่่วนผู้ �ปฏิิบััติิงานก็็จะสามารถเข้้าใจได้้ว่่าทำำ�งานเพื่่�ออะไร ส่่งผลประโยชน์์ต่่อ ประชาชนให้้มีีสุุขภาพดีีได้อ้ ย่่างไร 26

บทที่�่ 3 การขับั เคลื่่อ� นแผนปฏิิบััติิการ ด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและ ภััยสุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี กรมควบคุมุ โรค ประจำำ�ปีีงบประมาณ พ.ศ. 2565

เนื้�อ้ หา 29 วััตถุุประสงค์์ 30 แนวทางการขับั เคลื่่อ� นการดำำ�เนินิ งานด้า้ นการป้อ้ งกััน ควบคุมุ โรคและภัยั สุุขภาพและกรอบการจัดั ทำำ�คำำ�ขอ งบประมาณกรมควบคุุมโรค ประจำำ�ปีีงบประมาณ พ.ศ. 2565 31 นโยบายการดำ�ำ เนิินงานด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุุมโรค และภัยั สุุขภาพ กรมควบคุมุ โรค ประจำ�ำ ปีีงบประมาณ พ.ศ. 2564-2565

คู่�่มือื หลักั สูตู ร การขัับเคลื่่�อนแผนปฏิิบัตั ิกิ ารด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพฯ 3 วััตถุุประสงค์์ แนวทางการขัับเคลื่อ�่ นแผนปฏิบิ ััติกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภัยั สุขุ ภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี เพื่่อ� ให้บ้ ุุคลากรกรมควบคุุมโรคสามารถนำ�ำ ความรู้� ความเข้า้ ใจถึงึ ความเชื่�อมโยงของยุุทธศาสตร์ช์ าติิ 20 ปีี (แผนระดับั ที่�่ 1) แผนแม่บ่ ท แผนแม่บ่ ทพิเิ ศษ แผนปฏิริููปประเทศ แผนปฏิริููปประเทศด้า้ นสาธารณสุขุ ฉบับั ปรับั ปรุงุ และแผนระดับั 2 อื่่น� ที่เ�่ กี่ย�่ วข้อ้ ง กับั เป้า้ หมายความสำ�ำ เร็จ็ ของแผนปฏิบิ ัตั ิกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพ ของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ. 2561-2580) มาใช้เ้ ป็น็ แนวทางในการจัดั ทำ�ำ แผนงาน โครงการของหน่ว่ ยงาน ของกรมฯ ได้อ้ ย่า่ งมีีถููกต้้องทั้้�งทางวิชิ าการและการบริิหารจัดั การ 29

คู่่�มืือหลักั สููตร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบัตั ิกิ ารด้้านการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพฯ แนวทางการขัับเคลื่่อ� นการดำำ�เนินิ งานด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรค และภััยสุขุ ภาพ และกรอบการจัดั ทำำ�คำำ�ของบประมาณ กรมควบคุมุ โรค ประจำำ�ปีีงบประมาณ พ.ศ. 2565 จากเป้้าหมายความสำำ�เร็็จของแผนปฏิิบัตั ิิการด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ. 2561-2580) ในระยะปฏิิรููป พ.ศ. 2561-2565 คือื พััฒนาสมรรถนะระบบป้้องกัันควบคุมุ โรคและ ภัยั สุขุ ภาพตามเกณฑ์ข์ องกฎอนามัยั ระหว่า่ งประเทศ ฉบับั ใหม่่ ให้อ้ ยู่ใ�่ นระดับั สููงสุดุ ทุกุ ตัวั จากเป้า้ หมาย ตามกล่า่ วแล้ว้ การขับั เคลื่อ� นการดำ�ำ เนินิ งานป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพในแต่ล่ ะปีจี ะประกอบด้ว้ ย กรมควบคุมุ โรค จะกำ�ำ หนดเป็น็ นโยบายการดำ�ำ เนินิ งานด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพ การจัดั ทำ�ำ คำ�ำ ของบประมาณ การจัดั ทำ�ำ แผนปฏิบิ ััติิราชการ และการติิดตามประเมิินผล เพื่่�อให้ห้ น่่วยงานได้น้ ำำ�ไปใช้ป้ ฏิบิ ััติิ ดัังต่่อไปนี้้� 30

คู่ม�่ ือื หลัักสููตร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบััติิการด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ 3 นโยบายการดำำ�เนินิ งานด้้านการป้อ้ งกัันควบคุมุ โรคและภััยสุขุ ภาพ แนวทางการขัับเคลื่อ�่ นแผนปฏิบิ ััติกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภัยั สุขุ ภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี กรมควบคุุมโรค ประจำ�ำ ปีีงบประมาณ พ.ศ. 2564-2565 กรมควบคุุมโรคมีีกรอบนโยบายในการขัับเคลื่�อนการดำ�ำ เนิินงานด้้านการป้้องกัันควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพ ประจำ�ำ ปีงี บประมาณ พ.ศ. 2564 ประกอบด้้วย 1. การพััฒนางานสาธารณสุุขตามแนวพระราชดำำ�ริิ โครงการเฉลิิมพระเกีียรติิ โครงการที่่�เกี่่�ยวกัับ พระบรมวงศานุวุ งศ์์ โครงการถวายเป็็นพระราชกุศุ ล เพื่่�อเทิดิ พระเกีียรติพิ ระพระบรมวงศานุุวงศ์ท์ ุกุ พระองค์์ 2. การดำ�ำ เนินิ งานตามนโยบายของประเทศและกระทรวงสาธารณสุขุ 3. การเตรีียมพร้อ้ มรับั มืือต่อ่ การแพร่ร่ ะบาดของโรคโควิดิ 19 และ 4. เร่ง่ รััดการทำำ�งานตามข้้อกำำ�หนดหรือื พันั ธะสัญั ญาระหว่า่ งประเทศ ภายใต้ย้ ุุทธศาสตร์์ชาติิ 20 ปีี และมติทิ ี่�ป่ ระชุุมหัวั หน้า้ ส่ว่ นราชการ กรมควบคุุมโรค ครั้�งที่่� 1/2564 เห็็นชอบกำ�ำ หนดกรอบการจัดั ทำ�ำ คำ�ำ ของบ ประมาณกรมควบคุมุ โรค ประจำ�ำ ปีี พ.ศ. 2565 ตามประเด็็นสำ�ำ คััญในการขับั เคลื่อ� นแผนแม่บ่ ทและแผนแม่บ่ ท เฉพาะกิจิ ประกอบด้ว้ ย 5 หมวดสำำ�คััญ ดัังนี้้� 1. แผนงานบููรณาการ 2. โครงการสำำ�คััญกรมควบคุุมโรค (Project Highlight) 3. การขัับเคลื่�อนมาตรการรองรับั วิิถีีชีีวิิตใหม่ภ่ ายใต้้แผนแม่่บทเฉพาะกิจิ 4. แผนการปฏิิรููปประเทศ ด้้านสาธารณสุขุ (ฉบับั ร่า่ ง) 5. โครงการสำำ�คัญั ปีี 2565 ตามแผนแม่่บท 31

บทที่่� 4 การจััดทำำ�แผนงาน โครงการ และการติิดตามประเมิินผล

เนื้�อ้ หา 34 จัดั ทำำ�แผนงานโครงการเพื่่�อเสนอคำ�ำ ของบประมาณ ประจำ�ำ ปีีงบประมาณ พ.ศ. 2565 37 การจััดทำำ�แผนปฏิิบััติริ าชการหน่่วยงาน ประจำ�ำ ปีีงบประมาณ พ.ศ. 2565 38 การติิดตามและประเมินิ ผล การดำำ�เนินิ งานแผนพััฒนา ด้้านการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ. 2561-2580)

คู่ม�่ ือื หลักั สูตู ร การขัับเคลื่่�อนแผนปฏิิบัตั ิิการด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ จัดั ทำำ�แผนงานโครงการเพื่่�อเสนอคำ�ำ ของบประมาณ ประจำ�ำ ปีีงบประมาณ พ.ศ. 2565 การจััดทำ�ำ แผนงานโครงเพื่่�อขอรับั การจััดสรรงบประมาณ ประจำำ�ปีงี บประมาณ พ.ศ. 2565 แผนงาน โครงการจะต้้องสอดคล้อ้ งและสามารถส่่งผลโดยตรงต่่อความสำ�ำ เร็จ็ ของตััวชี้ว� ัดั สะท้้อนหรือื บ่่งบอกความสำำ�เร็็จของ เป้้าหมายและตััวชี้�วััดที่่เ� ชื่อ� มโยงถึึงยุุทธศาสตร์์ชาติิ 20 ปีี แผนแม่่บทภายใต้ย้ ุทุ ธศาสตร์์ชาติิ (โครงการ flagship) แผนแม่บ่ ทเฉพาะกิจิ ภายใต้้ยุทุ ธศาสตร์์ชาติอิ ัันเป็น็ ผลมาจากสถานการณ์์โควิดิ -19 พ.ศ. 2564–2565 (โครงการ Big rock) แผนการปฏิิรููปประเทศฉบัับปรัับปรุุง (โครงการ Big rock) แผนพััฒนาเศรษฐกิิจและสัังคมแห่่งชาติิ ฉบัับที่�่ 12 ยุทุ ธศาสตร์์การจัดั สรรงบประมาณ ผลสััมฤทธิ์์�ของกระทรวงสาธารณสุุข ตััวชี้�วััดผลสััมฤทธิ์์ก� ระทรวง สาธารณสุขุ ยุุทธศาสตร์์กระทรวงสาธารณสุุข แผนบููรณาการ และโครงการสำำ�คััญตามนโยบายของกรมควบคุุมโรค รวมถึงึ งานตามภารกิจิ และตามพันั ธสัญั ญาต่า่ ง ๆ และปััญหาสำำ�คัญั ในระดัับพื้้น� ที่�่ โดยในปีีงบประมาณ พ.ศ. 2565 กรมควบคุุมโรคจัดั ทำำ�ความเชื่อ� มโยงฯ รายละเอีียดดัังต่่อไปนี้้� ผลสััมฤทธิ์์�: ต้้องกำำ�หนดให้้สอดคล้้องกัับเป้้าหมายของแผนแม่่บทในส่่วนที่่�กรมฯ เกี่่�ยวข้้อง ประชาชน มีีความรอบรู้�สุขุ ภาพเรื่อ� งโรคอุุบััติิใหม่่และโรคอุุบััติิซ้ำำ�� ที่เ�่ กิดิ จากการเปลี่่�ยนแปลงภููมิิอากาศเพิ่่ม� มากขึ้�น ตัวั ชี้ว�้ ัดั ผลสัมั ฤทธิ์:� สัดั ส่ว่ นประชาชนที่ม�่ีีความรู้�สุขุ ภาพเรื่อ� งโรคอุบุ ัตั ิใิ หม่แ่ ละโรคอุบุ ัตั ิซิ ้ำ��ำ ที่เ�่ กิดิ จากการเปลี่ย�่ นแปลง ภููมิอิ ากาศ (สัดั ส่่วนของประชากรทั้้�งหมด) (เพิ่่ม� เป็น็ ร้อ้ ยละ 5) เป้า้ หมายการให้บ้ ริิการกรมควบคุมุ โรค: 1. ประชาชนมีีสุุขภาพดีี ลดเสี่่ย� ง ลดโรค ลดป่ว่ ย ลดพิิการ ลดตายจากโรคและภัยั ที่ป่� ้้องกัันได้้ โดยมีีความ รอบรู้้�ทางสุขุ ภาพ สามารถจัดั การตนเอง ครอบครัวั และชุมุ ชน ได้้ 2. ประเทศมีีระบบการป้้องกันั ควบคุุมโรคและภััยสุขุ ภาพที่ม่� ีีประสิทิ ธิิภาพและได้้มาตรฐานสากล ตัวั ชี้�้วััดเป้้าหมายการให้้บริกิ ารกรมควบคุมุ โรค: 1. ร้้อยละของประชาชนกลุ่�มเป้้าหมายมีีความรอบรู้�ด้า้ นโรคและภัยั สุุขภาพ สามารถป้อ้ งกัันและควบคุมุ ปััจจัยั เสี่่�ยงที่ค่� ุุกคามสุุขภาวะได้ ้ (ร้อ้ ยละ 50) 2. ร้อ้ ยละของตัวั ชี้ว� ัดั การดำ�ำ เนินิ งานตามกฎอนามัยั ระหว่า่ งประเทศผ่า่ นการประเมินิ สมรรถนะในระดับั ที่�่ 4 ขึ้น� ไป (ร้้อยละ 100) 34

คู่ม�่ ือื หลัักสูตู ร การขัับเคลื่่�อนแผนปฏิิบััติิการด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ 4 ผลผลิิตและกิิจกรรมหลักั : กรอบการจัดั ทำ�ำ แผนงานโครงการและการติิดตาม ประเมินิ ผล การจัดั ทำ�ำ แผนงาน/โครงการ เพื่่อ� เสนอของบประมาณกรมควบคุมุ โรค ได้ก้ ำ�ำ หนดผังั ความเชื่อ� มโยงยุทุ ธศาสตร์ช์ าติิ แผนแม่บ่ ทฯ แผนฯ 12 กับั ผลสัมั ฤทธิ์์� เป้า้ หมายการให้บ้ ริกิ าร ผลผลิติ กิจิ กรรมหลักั ตัวั ชี้ว� ัดั ประจำ�ำ ปีงี บประมาณ พ.ศ. 2565 กรมควบคุมุ โรค กระทรวงสาธารณสุขุ ขึ้น� เพื่่อ� ใช้ป้ ระกอบในการจัดั ทำ�ำ งบประมาณรายจ่า่ ยประจำำ�ปีงี บประมาณ พ.ศ. 2565 และนำ�ำ สู่่ก� ารกำ�ำ หนด แผนงาน โครงการ ตามประเด็น็ สำำ�คััญ ดัังนี้้� 1. แผนงานบููรณาการ ประกอบด้ว้ ย 1.1 โครงการภายใต้แ้ ผนงานบููรณาการพััฒนาพื้้�นที่่เ� ขตเศรษฐกิจิ พิเิ ศษ 1.2 แผนงานบููรณาการรััฐบาลดิจิ ิิทัลั 2. โครงการสำ�ำ คััญ กรมควบคุุมโรค (Project Highlight) ประกอบด้ว้ ย 2.1 การพัฒั นาหน่ว่ ยปฏิบิ ัตั ิกิ ารควบคุมุ โรคติดิ ต่อ่ (Communicable Disease Control unit, CDCU) 2.2 การรับั มือื โรคอุุบัตั ิใิ หม่โ่ ดยสมดุลุ ทางด้า้ นสุขุ ภาพและเศรษฐกิจิ 2.3 สุุขภาพคนไทยทุกุ กลุ่�มวัยั 2.4 พััฒนาศููนย์์ปฏิบิ ัตั ิิการภาวะฉุุกเฉิิน (Emergency Operations Center, EOC) ระดับั เขต 2.5 จัดั ตั้้ง� ศููนย์์อาเซีียน (APHEED) 2.6 เตรีียมการประเมินิ Joint External Evaluation Tool (JEE) 3. การขับั เคลื่อ� นมาตรการรองรับั วิถิ ีีชีีวิติ ใหม่ ่ ภายใต้แ้ ผนแม่บ่ ทเฉพาะกิจิ (โครงการ Big Rock) ประกอบด้ว้ ย 3.1 โครงการส่่งเสริมิ ความรู้�สุขุ ภาพด้า้ นการโรคอุบุ ัตั ิิใหม่ ่ อุบุ ัตั ิซิ ้ำำ�� และภัยั สุุขภาพของประชาชน ทุุกกลุ่ �มวััย 3.2 โครงการพัฒั นาสมรรถนะชุุมชน ตำ�ำ บล อำ�ำ เภอ จัังหวััด ด้า้ นการวิิเคราะห์ค์ วามเสี่่�ยง การ ประเมิินความต้้องการด้้านสุขุ ภาพ และการกำำ�หนดนโยบาย รวมทั้้ง� พััฒนาระบบข้้อมููลสารสนเทศ เพื่่�อวิเิ คราะห์์ ความเสี่�่ยง การประเมิินความต้อ้ งการด้า้ นสุุขภาพ ตามหลักั การสุขุ ภาพหนึ่่�งเดีียว (One Health) 3.3 โครงการพััฒนาระบบแจ้้งเตืือนข้อ้ มููลป้อ้ งกัันควบคุมุ โรคให้ก้ ับั ประชาชนรายพื้้น� ที่แ�่ ละแผนที่�่ เมือื งป้้องกันั ควบคุมุ โรคอััจฉริิยะ (Area-based DC Alert & Smart DC City Map) และ 3.4 โครงการพัฒั นาระบบดิจิ ิทิ ัลั เพื่่อ� เตือื นภัยั ด้า้ นสุขุ ภาพสำ�ำ หรับั โรคอุบุ ัตั ิใิ หม่จ่ ำ�ำ นวน 5 โครงการย่อ่ ย 1) พัฒั นาระบบแจ้ง้ เตือื นภัยั ด้า้ นสุขุ ภาพเพื่่อ� นำ�ำ มาใช้ใ้ นการแจ้ง้ เตือื นและเฝ้า้ ระวังั ป้อ้ งกันั การควบคุุมโรคและภัยั ที่่�คุกุ คามประชาชน 2) พัฒั นาระบบตอบกลัับการสนทนาแบบตัวั อัักษรอัตั โนมััติิ chat bot เพื่่อ� การตอบโต้้ สถานการณ์์โรคติิดต่อ่ อุบุ ััติใิ หม่่ 35

คู่ม่� ือื หลัักสูตู ร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบััติิการด้้านการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ 3) ยกระดับั การเฝ้า้ ระวังั ป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคอุบุ ัตั ิใิ หม่ด่ ้ว้ ยระบบดิจิ ิทิ ัลั (ระบบคัดั กรองและ ติดิ ตามในด่่านควบคุุมโรค) 4) พัฒั นาและยกระดับั การเตรีียมความพร้อ้ มรับั มือื การระบาดของโรคโควิดิ 19 (เชื่อ� มต่อ่ ข้อ้ มููลฯ แบบ real time) 5) การพััฒนาระบบบริกิ ารข้้อมููลข่า่ วสารโรคอุบุ ัตั ิิใหม่ ่ อุบุ ััติซิ ้ำำ�� และภััยสุุขภาพอัจั ฉริิยะ (AIDHI –พัฒั นา platform ด้้านข่่าวสาร) 4. แผนการปฏิิรููปประเทศ ด้้านสาธารณสุขุ ฉบับั ร่า่ ง (โครงการ Flagship) ประกอบด้ว้ ย 4.1 การจัดั การภาวะฉุกุ เฉิินด้้านสาธารณสุุข 4.2 การป้อ้ งกัันและดููแลรักั ษาโรคไม่ต่ ิดิ ต่่อ 5. โครงการสำำ�คัญั ปีี 2565 ตามแผนแม่่บท (โครงการ Flagship) ประกอบด้้วย 5.1 โครงการขับั เคลื่อ� นการแก้้ปััญหาการตายในกลุ่�มเด็ก็ และเยาวชนที่ใ�่ ช้้รถจักั รยานยนต์์ 5.2 โครงการขับั เคลื่อ� นนโยบายดููแลสุขุ ภาพดููแลสุขุ ภาพผู้�ประกอบอาชีีพในช่ว่ งชีีวิติ วิถิ ีีใหม่่ (New Normal) และพัฒั นาระบบเฝ้้าระวัังควบคุมุ โรคจากการประกอบอาชีีพ 5.3 โครงการสร้้างความรอบรู้�ด้้านสุุขภาพเพื่่�อป้อ้ งกันั การบาดเจ็บ็ ในเด็็ก (Child Injury) 5.4 โครงการพัฒั นาการสื่อ� สารความรอบรู้� เรื่อ� งโรคเอดส์โ์ รคติดิ ต่อ่ ทางเพศสัมั พันั ธ์แ์ ละโรคไวรัสั ตับั อัักเสบ บีี และ ซีี 5.5 โครงการขัับเคลื่�อนการป้้องกัันควบคุุมโรคและภัยั สุขุ ภาพด้้วยศัักยภาพ พชอ./พชข. 5.6 โครงการป้อ้ งกันั การจมน้ำ��ำ โดยใช้ช้ ุมุ ชนเป็น็ ฐานภายใต้ย้ ุทุ ธศาสตร์ผ์ู้้�ก่อการดีี (MERIT MAKER) 5.7 โครงการพัฒั นารููปแบบการแจ้้งเตือื นการพลัดั ตกหกล้ม้ ในผู้�สูงอายุุ (fall detection alarm) ระดับั ชุุมชนในบริิบทของประเทศไทย 5.8 โครงการพััฒนากลไกความร่่วมมืือเครืือข่่ายทั้้�งระดัับชาติิและนานาชาติิเพื่่�อยกระดัับระบบ เฝ้า้ ระวังั สอบสวนควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพ 5.9 โครงการยกระดัับระบบรับั มืือปรัับตัวั ต่อ่ โรคอุุบััติิใหม่่อุุบัตั ิิซ้ำ�ำ� โรคระบาดให้้พร้้อมรัับมืือ 5.10 โครงการเฝ้า้ ระวังั ป้้องกัันควบคุมุ โรคและภัยั สุุขภาพประชาชนในพื้้�นที่่�เสี่่ย� งมลพิิษอากาศ 36

คู่่�มือื หลักั สููตร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบััติิการด้้านการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพฯ 4 การจััดทำำ�แผนปฏิบิ ััติิราชการหน่่วยงาน กรอบการจัดั ทำ�ำ แผนงานโครงการและการติิดตาม ประเมินิ ผล ประจำ�ำ ปีีงบประมาณ พ.ศ. 2565 การจัดั ทำ�ำ แผนปฏิบิ ัตั ิริ าชการหน่ว่ ยงาน ประจำ�ำ ปีงี บประมาณ พ.ศ. 2565 เป็น็ การทบทวนและปรับั แผนงาน โครงการของหน่่วยงานที่�่เสนอตั้�งคำ�ำ ของบประมาณให้้มีีความสอดคล้้องกัับตามกรอบงบประมาณที่�่กรมควบคุุมโรค ได้้รับั อนุุมัตั ิิตามร่า่ งพระราชบัญั ญัตั ิิงบประมาณรายจ่า่ ยประจำำ�ปีงี บประมาณ ที่ร�่ ัฐั สภาให้้ความเห็น็ ชอบ โดยต้อ้ งมีี รายละเอีียดของการดำ�ำ เนิินงานที่่�ครอบคลุมุ งานตามนโยบายสำำ�คััญ งานตามพัันธสััญญาต่า่ ง ๆ และงานภารกิิจ หน่่วยงาน การกำ�ำ หนดกิิจกรรมและเป้้าหมายตััวชี้�วััดความสำำ�เร็็จของแผนงาน/โครงการ/กิจิ กรรมให้ส้ ะท้อ้ นตััวชี้ว� ัดั และมีีผลการดำำ�เนิินงานในภาพรวมตามเป้้าหมายการให้้บริิการกรมฯ ในส่่วนนี้้�บุุคลากรทุุกระดัับของหน่่วยงาน ที่่�เกี่่�ยวข้้องจำำ�เป็็นต้้องมีีความรู้� ความเข้้าใจ ในการวางเป้้าหมายความสำำ�เร็็จและกิิจกรรมสำำ�คััญตามแผนแม่่บท แผนแม่่บทเฉพาะเและกิิจ แผนปฏิิรููปประเทศ จะทำำ�ให้ท้ ิิศทางของการทำ�ำ แผนงาน/โครงการ/กิจิ กรรมและการ กำ�ำ หนดเป้า้ หมายความสำ�ำ เร็จ็ ตัวั ชี้ว� ัดั ไปในทิศิ ทางเดีียวกับั ทิศิ ทางของประเทศ รวมถึงึ วางแผนการใช้จ้ ่า่ ยงบประมาณ อย่า่ งมีีประสิิทธิิภาพ 37

คู่่�มืือหลัักสููตร การขัับเคลื่่�อนแผนปฏิิบัตั ิิการด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ การติิดตามและประเมิินผลการดำำ�เนินิ งานแผนปฏิิบััติิการ ด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ. 2561-2580) ปีงี บประมาณ พ.ศ. 2565 เป็น็ ปีสี ุดุ ท้า้ ยในระยะปฏิริููป (พ.ศ. 2561-2565) ของแผนยุทุ ธศาสตร์ช์ าติ ิ 20 ปีี และแผนปฏิิบััติกิ ารด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ. 2561-2580) ดัังนั้้�น การวางแผนในการติิดตามและประเมิินผลมีีความสำำ�คััญเป็็นอย่่างยิ่ �ง ทั้้�งในระดัับหน่่วยงาน และแผนปฏิิบััติิการ ด้้านการป้้องกัันควบคุุมโรคและภััยสุขุ ภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี การติดิ ตามผลการดำำ�เนิินงาน กรมฯ ปีงี บประมาณ พ.ศ. 2564–2565 ผลการดำ�ำ เนินิ งานด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคฯ จะต้อ้ งส่ง่ ผลโดยตรงกับั ความสำ�ำ เร็จ็ ตัวั ชี้ว� ัดั แผนแม่บ่ ท แผนแม่บ่ ทเฉพาะกิจิ แผนปฏิริููป แผนบููรณาการ ความสำ�ำ เร็จ็ ตามพันั ธสัญั ญา โครงการสำ�ำ คัญั ของกรมฯ รวมถึงึ ประสิทิ ธิภิ าพของการใช้จ้ ่า่ ยงบประมาณ ที่ท�่ ุกุ หน่ว่ ยงาน ต้อ้ งวางแผนการติดิ ตามอย่า่ งมีีประสิทิ ธิภิ าพตั้ง� แต่ก่ ารกำ�ำ หนดความสำ�ำ เร็จ็ ของตัวั ชี้ว� ัดั แผนการติดิ ตามตัวั ชี้ว� ััด รวมถึึง แผนการใช้้จ่่ายงบประมาณ การประเมินิ ความสำ�ำ เร็จ็ ของแผนปฏิบิ ัตั ิกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ. 2561 - 2580) ในระยะที่่� 1 (พ.ศ. 2561-2565) ระยะปฏิริ ููป มีีเป้า้ หมายพัฒั นาสมรรถนะของระบบป้อ้ งกััน ควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพของประเทศได้ต้ ามเกณฑ์ข์ องกฎอนามัยั ระหว่า่ งประเทศฉบับั ใหม่่ ให้อ้ ยู่่�ในระดับั สูงู สุดุ ทุุกตััว หน่ว่ ยงานต้อ้ งประเมิินผลการดำ�ำ เนินิ งานในส่่วนที่�เ่ กี่ย่� วข้้อง ได้้แก่่ การประเมินิ ผลแผนงานโรคและภัยั สุุขภาพ แผนงานระบบควบคุมุ โรค หน่ว่ ยงานรับั ผิิดชอบหลัักต้้องทำำ�การประเมิินมาตรการว่า่ สอดคล้้องหรือื บรรลุุเป้า้ หมาย ที่�่กำ�ำ หนดไว้้หรืือไม่่ โดยประเมินิ ปีี 2564 เพื่่อ� ให้้ปีี 2565 สามารถดำำ�เนิินการสำ�ำ เร็็จ เป็น็ ฐานในการดำำ�เนินิ งานใน ระยะต่อ่ ไป การติดิ ตามและประเมิินผล มีีความสำำ�คัญั ตั้�งแต่่การวางแผนการวัดั หรือื การกำำ�หนดตัวั ชี้�วัดั ซึ่�ง่ ต้้องส่่งผล โดยตรงเป้้าหมายความสำำ�เร็็จของแผนในระดัับต่่างๆ เป็็นกระบวนการฯ ที่่�หน่่วยงานจะต้้องดำำ�เนิินการในส่่วน ที่่�เกี่ย�่ วข้อ้ งและนำ�ำ ไปสู่ก�่ ารจัดั ทำ�ำ แผนงาน โครงการ ในส่ว่ นรับั ผิดิ ชอบ ให้ม้ ีีความสำ�ำ เร็จ็ เพื่่อ� สุขุ ภาพที่ด�่ ีีของคนไทยต่อ่ ไป 38

คู่�ม่ ืือหลักั สูตู ร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบัตั ิกิ ารด้้านการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ 4 สรุปุ กรอบการจัดั ทำ�ำ แผนงานโครงการและการติิดตาม ประเมินิ ผล แผนปฏิิบัตั ิิการด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ. 2561-2580) เป็็นแผนระดับั 3 กรมควบคุุมโรคได้ข้ ับั เคลื่�อนยุทุ ธศาสตร์์ของแผน ปฏิิบัตั ิกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคฯ ภายใต้แ้ ผนยุุทธศาสตร์์ชาติิ 20 ปีี และแผนแม่่บท แผนแม่่บทเฉพาะกิิจ แผนปฏิิรููปประเทศ และบริิบทอื่่�นที่�่เกี่่�ยวข้้อง สู่่เ� ป้า้ หมายทิศิ ทางเดีียว กัับเป้า้ หมายยุทุ ธศาสตร์์ชาติิ 20 ปีี การขับั เคลื่อ� นแผนปฏิบิ ัตั ิกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคฯ ในแต่ล่ ะปีี ประกอบด้ว้ ย การกำ�ำ หนดนโยบายการดำ�ำ เนินิ งานป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคฯ การจัดั ทำ�ำ คำ�ำ ของบประมาณ การจัดั ทำ�ำ แผนปฏิบิ ัตั ิริ าชการหน่ว่ ยงาน/กรม และการติดิ ตามประเมินิ ผล ซึ่ง�่ ในทุกุ ขั้น� ตอน/กระบวนการ ต้อ้ งส่ง่ ผลโดยตรงต่อ่ เป้า้ หมายความสำ�ำ เร็จ็ ของแผนในระดับั ต่า่ ง ๆ ปีงี บประมาณ พ.ศ. 2545 - 2546 และแผนปฏิบิ ัตั ิกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี ในระยะปฏิริููป (พ.ศ. 2561-2565) 39



คู่่�มือื หลักั สููตร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบัตั ิิการด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพฯ 41