e-learning guideline V.5

คู่ม�่ ืือหลัักสูตู ร การขับั เคลื่่อ� นแผนปฏิิบััติิการ ด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพ ของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ. 2561-2580) ภายใต้ย้ ุทุ ธศาสตร์ช์ าติิ 20 ปีี ประจำ�ำ ปีีงบประมาณ พ.ศ. 2564-2565

คู่่�มือื หลักั สููตร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบัตั ิิการด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ คำำ�นำ�ำ กรมควบคุมุ โรคได้้จััดทำำ�แผนปฏิบิ ัตั ิิการด้า้ นการป้้องกันั ควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ. 2561-2580) ภายใต้ก้ รอบสมรรถนะการปฏิบิ ัตั ิติ ามกฎอนามัยั ระหว่า่ งประเทศ (IHR 2005) เป้า้ หมาย การพัฒั นาที่ย�่ั่ง� ยืืน (Sustainable Development Goals, SDG) ยุทุ ธศาสตร์์ชาติิ 20 ปี ี ยุุทธศาสตร์์ชาติิ ระยะ 20 ปีี (ด้า้ นสาธารณสุขุ ) แผนยกระดัับความมั่�นคงและความเป็็นเลิศิ ของประเทศ พ.ศ.2559-2563 (Mega Project) แผนปฏิิบััติิการเฝ้้าระวังั ป้อ้ งกััน และควบคุุมโรคติดิ ต่อ่ หรือื โรคระบาด ตาม พ.ร.บ. โรคติิดต่่อ พ.ศ. 2558 และแผนยุุทธศาสตร์์การพััฒนางานด้า้ นกฎอนามัยั ระหว่า่ งประเทศ พ.ศ. 2548 สำ�ำ หรับั ช่ว่ งปีี พ.ศ. 2560 - 2564 เพื่่อ� ใช้เ้ ป็น็ แนวทางในการพัฒั นาด้า้ นการเฝ้า้ ระวังั ป้อ้ งกันั และควบคุมุ โรค ของประเทศ สู่�่ วิิสัยั ทััศน์์ “ประชาชนได้้รัับการป้้องกันั ควบคุมุ โรคและภััยสุุขภาพระดัับมาตรฐานสากล ภายในปีี 2580” เป้า้ หมายของหลักั สููตร เพื่่อ� พัฒั นาบุคุ ลากรกรมควบคุมุ โรค ให้ม้ ีีความรู้�และเข้า้ ใจถึงึ ความเชื่อ� มโยง ของแผนปฏิบิ ัตั ิกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ. 2561-2580) กับั แผนในระดับั ต่า่ ง ๆ ของประเทศ โดยในปีี 2563 บุคุ ลากรของกรมควบคุมุ โรค มีีความรู้�ความเข้า้ ใจยุทุ ธศาสตร์ช์ าติิ 20 ปีี แผนแม่่บทภายใต้ย้ ุุทธศาสตร์์ชาติิ แผนปฏิิรููปประเทศด้้านสาธารณสุขุ และแผนปฏิบิ ัตั ิกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพของประเทศ ตลอดจนแนวทางการขับั เคลื่อ� น ยุทุ ธศาสตร์ร์ ะยะ 20 ปีี ให้บ้ รรลุเุ ป้้าหมาย โดยได้เ้ รีียนรู้�เรื่�องยุทุ ธศาสตร์์ระยะ 20 ปีี ด้า้ นการป้้องกันั โรคและภัยั สุุขภาพ (พ.ศ. 2561-2580) ผ่า่ น ระบบ E-learning ไปแล้้ว และในปีี 2564 จะเป็็นการเรีียนรู้�ที่�ต่อ่ เนื่่อ� ง เนื้้อ� หาประกอบด้้วย 2 ส่ว่ น คือื ส่่วนที่�่ 1 ความเชื่อ� มโยงของยุทุ ธศาสตร์์ชาติิ 20 ปี ี กับั การขับั เคลื่อ� นแผนปฏิบิ ัตั ิิการด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคฯ ประจำำ�ปีีงบประมาณ พ.ศ. 2565 และส่ว่ นที่�่ 2 การขัับเคลื่�อนแผนปฏิบิ ัตั ิกิ ารด้า้ นการ ป้้องกันั ควบคุมุ โรคฯ กรมควบคุมุ โรค ประจำำ�ปีงี บประมาณ พ.ศ. 2565 คุุณสมบัตั ิิของกลุ่�มเป้า้ หมายการ เรีียนรู้ �ในหลัักสููตรนี้้� ต้้องมีีคะแนนผ่่านการทดสอบฯ ในหลัักสููตรที่่� 1 ทั้้�งนี้้� เพื่่�อให้้บุุคลากรมีีความสามารถ ขัับเคลื่ �อนแผนปฏิิบััติิการด้้านการป้้องกัันควบคุุมโรคฯ ได้้อย่่างมีีประสิิทธิิภาพ และประสิิทธิิผล ตามเป้้าหมาย ความสำ�ำ เร็จ็ ที่่�กำ�ำ หนด

คู่่�มือื หลัักสููตร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบััติิการด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุมุ โรคและภัยั สุุขภาพฯ สารบััญ 1 บทที่่� 1 บทนำำ� บทที่่� 2 4 27 ความเชื่�อมโยงของยุทุ ธศาสตร์์ชาติิ 20 ปี ี กับั การขับั เคลื่อ� นแผนปฏิบิ ััติกิ ารด้า้ นการ ป้้องกันั ควบคุมุ โรคและภััยสุขุ ภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ. 2561 - 2580) ประจำ�ำ ปีงี บประมาณ พ.ศ. 2565 บทที่�่ 3 การขับั เคลื่�อนแผนปฏิบิ ัตั ิกิ ารด้้านการป้้องกันั ควบคุุมโรคและภัยั สุขุ ภาพ ของประเทศ ระยะ 20 ปีี กรมควบคุมุ โรค ประจำำ�ปีีงบประมาณ พ.ศ. 2565 บทที่่� 4 32 การจััดทำ�ำ แผนงาน โครงการ และการติิดตามประเมิินผล

บทที่�่ 1 บทนำ�ำ

เนื้�อ้ หา 3 เป้า้ หมายการเรีียนรู้้� 3 วัตั ถุุประสงค์์ 3 วิิธีกี ารเรีียนรู้้�

คู่่ม� ืือหลัักสูตู ร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบััติกิ ารด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ 1 เป้า้ หมายการเรีียนรู้้� ความเชื่อ�่ มโยงของยุทุ ธศาสตร์ช์ าติิ 20 ปีี กับั การขัับเคลื่�อ่ นแผนปฏิบิ ัตั ิิการด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ. 2561-2580) ประจำ�ำ ปีีงบประมาณ พ.ศ. 2565 เพื่่อ� ให้้บุคุ ลากรกรมควบคุมุ โรค มีีความรู้� ความเข้้าใจถึึงความเชื่อ� มโยงของแผนปฏิิบัตั ิิการด้า้ นการป้้องกััน ควบคุุมโรคและภััยสุขุ ภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ. 2561-2580) ภายใต้้ยุทุ ธศาสตร์ช์ าติิ 20 ปีี ประจำ�ำ ปีี งบประมาณ พ.ศ. 2564-2565 และสามารถนำ�ำ ไปปรัับใช้้ในงานที่�ร่ ับั ผิดิ ชอบ/มอบหมายได้้อย่า่ งเหมาะสม วัตั ถุุประสงค์์ 1. บุุคลากรกรมควบคุมุ โรคมีีความรู้�และเข้้าใจถึึงความเชื่อ� มโยงของแผนปฏิิบััติกิ ารด้า้ นการป้้องกัันควบคุมุ โรคและภััยสุขุ ภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ. 2561-2580) กับั แผนแม่่บท แผนแม่บ่ ทเฉพาะกิจิ ภายใต้้ ยุทุ ธศาสตร์์ชาติิ 20 ปีี นโยบายกระทรวงสาธารณสุุข นโยบายกรมควบคุุมโรค ในการขับั เคลื่อ� นแผนปฏิิบััติกิ ารด้า้ น การป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพของประเทศฯ ประจำ�ำ ปีีงบประมาณ พ.ศ. 2564 และ 2565 2. บุุคลากรที่ร่� ัับผิดิ ชอบหรืือเกี่ย�่ วข้้องในการกำ�ำ กับั ดููแลหรือื จัดั ทำำ�แผนงาน/โครงการของหน่ว่ ยงานในสังั กัดั กรมควบคุุมโรค สามารถนำ�ำ ความรู้� ความเข้้าใจ ไปสู่่�การปฏิบิ ััติิ โดยการจัดั ทำำ�และหรืือบริิหารจัดั การแผนงาน/ โครงการของหน่่วยงาน ประจำำ�ปีีงบประมาณ พ.ศ. 2564 ได้้อย่่างมีีประสิทิ ธิิภาพ และร่่วมทำำ�แผนงาน/โครงการ คำำ�ของบประมาณและแผนปฏิิบัตั ิริ าชการหน่ว่ ยงาน ประจำำ�ปีีงบประมาณ พ.ศ. 2565 ได้ต้ ามแนวทางและนโยบาย ที่�่กรมควบคุุมโรคกำ�ำ หนด วิิธีีการเรีียนรู้้� หนังั สือื ฉบัับนี้้ใ� ช้้สำ�ำ หรัับการอ่่านเพิ่่�มเติิม จากการเรีียนด้ว้ ยระบบ E- learning หลัักสููตร การเรีียนรู้�เรื่อ� ง “การขับั เคลื่อ� นแผนปฏิบิ ััติกิ ารด้้านการป้้องกัันควบคุมุ โรคและภััยสุขุ ภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ. 2561- 2580) ภายใต้้ยุุทธศาสตร์์ชาติิ 20 ปีี ประจำ�ำ ปีีงบประมาณ พ.ศ. 2564-2565” ซึ่่ง� ผู้�เรีียนจะได้้เรีียนรู้�ในรายละเอีียด เพิ่่�มเติิม เพื่่�อเป็็นฐานของการนำำ�ไปสู่่�ความเข้้าใจในทิิศทางและเป้้าหมายการดำำ�เนิินงานป้้องกัันควบคุุมโรคและ ภััยสุุขภาพของกรมควบคุุมโรค เพื่่�อนำำ�มาปรัับใช้้กัับการปฏิิบััติิงานของตนเองให้้มีีคุุณภาพเพิ่่�มขึ้ �น และเข้้าใจ ความเปลี่่ย� นแปลงต่า่ ง ๆ ที่�่เกิดิ ขึ้้�นอย่า่ งเท่่าทันั 3

บทที่่� 2 ความเชื่่อ� มโยงของยุุทธศาสตร์์ชาติิ 20 ปีี กัับการขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิบิ ัตั ิิการ ด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพ ของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ. 2561-2580) ประจำำ�ปีีงบประมาณ พ.ศ. 2565

เนื้�้อหา 6 ยุุทธศาสตร์ช์ าติิ 20 ปีี 7 แผนแม่่บทภายใต้ย้ ุทุ ธศาสตร์์ชาติิ 8 แผนแม่่บทเฉพาะกิจิ ภายใต้ย้ ุทุ ธศาสตร์ช์ าติอิ ัันเป็็นผล มาจากสถานการณ์โ์ ควิิด-19 พ.ศ. 2564–2565 9 แผนปฏิริ ููปประเทศ (ฉบัับปรัับปรุุง) ปีี 2564-2565 12 แผนปฏิริ ููปประเทศด้า้ นสาธารณสุขุ 14 แผนการปฏิิรููปประเทศด้า้ นสาธารณสุุข (ฉบัับปรับั ปรุงุ ) 22 เป้า้ หมายความสำำ�เร็จ็ ของแผนปฏิิบัตั ิิการ ด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภััยสุขุ ภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ. 2561-2580) แผนยกระดัับความมั่่น� คงและความเป็็นเลิศิ 24 ด้า้ นควบคุุมโรคของประเทศ (ฉบัับปรัับปรุงุ ) พ.ศ. 2563-2565 (Mega Project) แนวทางการดำ�ำ เนินิ งานป้อ้ งกัันควบคุมุ โรคและ 25 ภััยสุุขภาพ ประจำ�ำ ปีีงบประมาณ พ.ศ. 2564 ภายใต้้แผนพััฒนาด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและ ภัยั สุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ. 2561-2580)

คู่่�มืือหลักั สูตู ร การขัับเคลื่่�อนแผนปฏิิบัตั ิกิ ารด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ ยุทุ ธศาสตร์ช์ าติิ 20 ปีี รัฐั ธรรมนููญแห่่งราชอาณาจักั รไทย (มาตรา 65) กำำ�หนดให้้รัฐั พึึงจัดั ให้้มีียุทุ ธศาสตร์์ชาติเิ ป็็นเป้า้ หมาย การพัฒั นาประเทศอย่่างยั่ง� ยืืน ตามหลัักธรรมาภิบิ าล เพื่่อ� ใช้เ้ ป็น็ กรอบในการจัดั ทำำ�แผนต่า่ ง ๆ ให้้สอดคล้้องและ บููรณาการกันั เพื่่อ� ให้เ้ กิดิ พลังั ผลักั ดันั ร่ว่ มกันั ไปสู่เ�่ ป้า้ หมายยุทุ ธศาสตร์ช์ าติิ 20 ปีี โดย พ.ร.บ. การจัดั ทำ�ำ ยุทุ ธศาสตร์ช์ าติิ พ.ศ. 2560 มาตรา 11 บัญั ญัตั ิไิ ว้้ให้้สามารถทบทวนยุุทธศาสตร์์ชาติิ 20 ปีี โดยดำำ�เนินิ การได้ท้ ุกุ 5 ปีี และมาตรา 10 วรรค 4 บััญญััติิให้ส้ ามารถดำำ�เนินิ การแก้้ไขเพิ่่ม� เติมิ แผนแม่่บทให้้สอดคล้้องกัับความเปลี่ย่� นแปลงหรืือความจำ�ำ เป็น็ ของประเทศ จากสถานการณ์์การระบาดของโรคติิดเชื้อ� ไวรัสั โคโรนา 2019 (COVID-19) เป็็นโรคอุบุ ัตั ิิใหม่ท่ ี่่ม� ีีผลกระทบ ต่อ่ การพัฒั นาประเทศในหลายมิติ ิิ ในปีี 2563 จึงึ ได้ม้ ีี “แผนแม่บ่ ทเฉพาะกิจิ ภายใต้ย้ ุทุ ธศาสตร์ช์ าติอิ ันั เป็น็ ผลมาจาก สถานการณ์โ์ ควิคิ -19 พ.ศ. 2564-2565” ดัังนี้้� 10 กันั ยายน 2563 คณะกรรมการยุุทธศาสตร์์ชาติิเห็็นชอบการแก้้ไขเพิ่่�มเติิมแผนแม่่บทภายใต้้ยุุทธศาสตร์์ 29 กันั ยายน 2563 ชาติิในรููปแบบเฉพาะกิิจ 8 ธันั วาคม 2563 ครม. มีีมติเิ ห็น็ ชอบการแก้ไ้ ขเพิ่่ม� เติมิ แผนแม่บ่ ทภายใต้ย้ ุทุ ธศาสตร์ช์ าติใิ นรููปแบบเฉพาะกิจิ ครม. มีีมติิให้้หน่่วยงานใช้้แผนแม่่บทเฉพาะกิิจฯ เป็็นกรอบในการจััดทำำ�โครงการและ 30 ธันั วาคม 2563 ให้้สำำ�นักั งบประมาณใช้้เป็น็ กรอบในการจัดั สรรงบประมาณปีี 2565 แผนแม่่บทเฉพาะกิิจฯประกาศในราชกิจิ จานุุเบกษา ยุทุ ธศาสตร์ช์ าติิ 20 ปีี เป็น็ แผนระดับั ที่�่ 1 เพื่่อ� ใช้เ้ ป็น็ กรอบในการจัดั ทำ�ำ แผนต่า่ ง ๆ ให้ส้ อดคล้อ้ งและบููรณาการกันั โดยมีีการถ่า่ ยทอดเป้า้ หมายและประเด็น็ ยุทุ ธศาสตร์ช์ าติทิั้้ง� 6 ด้า้ น สู่ก�่ ารปฏิบิ ัตั ิแิ ผนระดับั ต่า่ ง ๆ โดยเฉพาะแผนแม่บ่ ท ภายใต้ย้ ุทุ ธศาสตร์ช์ าติซิ ึ่ง�่ เป็น็ แผนระดับั ที่�่ 2 ที่ม�่ ีีการถ่า่ ยระดับั เป้า้ หมายและประเด็น็ การพัฒั นามาจากยุทุ ธศาสตร์ช์ าติิ โดยตรง 6

คู่่�มืือหลักั สููตร การขัับเคลื่่�อนแผนปฏิิบัตั ิกิ ารด้้านการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพฯ 2 แผนแม่่บทภายใต้ย้ ุุทธศาสตร์ช์ าติิ ความเชื่อ�่ มโยงแผนปฏิิบัตั ิิการด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี แผนแม่บ่ ทภายใต้ย้ ุทุ ธศาสตร์ช์ าติิ 20 ปี ี มีีจำ�ำ นวน 23 ฉบับั ประกอบด้ว้ ย (1) ความมั่น� คง (2) การต่า่ งประเทศ (3) การเกษตร (4) อุุตสาหกรรรมและบริิการแห่่งอนาคต (5) การท่อ่ งเที่่�ยว (6) พื้้น� ที่แ�่ ละเมือื งน่า่ อยู่�่ อััจฉริยิ ะ (7) โครงสร้้างพื้้น� ฐาน ระบบโลจิสิ ติิกส์์ และดิิจิิทััล (8) ผู้�ประกอบการและวิสิ าหกิจิ ขนาดกลางและขนาดย่อ่ มยุคุ ใหม่่ (9) เขตเศรษฐกิจิ พิเิ ศษ (10) การปรับั เปลี่ย�่ นค่า่ นิยิ มและวัฒั นธรรม (11) ศักั ยภาพคนตลอดช่ว่ งชีีวิติ (12) การพัฒั นา การเรีียนรู้� (13) การเสริมิ สร้า้ งให้ค้ นไทยมีีสุขุ ภาวะที่ด่� ีี (14) ศักั ยภาพการกีีฬา (15) พลังั ทางสัังคม (16) เศรษฐกิิจ ฐานราก (17) ความเสมอภาคและหลัักประกัันทางสัังคม (18) การเติบิ โตอย่่างยั่ง� ยืืน (19) การบริิหารจัดั การน้ำ��ำ ทั้้�งระบบ (20) การบริิการประชาชนและประสิิทธิิภาพภาครััฐ (21) การต่่อต้้านการทุุจริิตและประพฤติิมิิชอบ (22) กฎหมายและกระบวนการยุตุ ิธิ รรม และ (23) การวิิจัยั และพััฒนานวัตั กรรม ในปีี 2563 ได้้มีี “แผนแม่่บทเฉพาะกิิจภายใต้้ยุุทธศาสตร์์ชาติิอัันเป็็นผลมาจากสถานการณ์์โควิิค-19 พ.ศ. 2564-2565” เพิ่่�มจำ�ำ นวน 1 แผน 7

คู่�ม่ ืือหลักั สูตู ร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบััติิการด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพฯ แผนแม่่บทเฉพาะกิิจภายใต้ย้ ุทุ ธศาสตร์์ชาติิอัันเป็็นผลมาจาก สถานการณ์โ์ ควิิด-19 พ.ศ. 2564–2565 เป้า้ หมายสำำ�คััญ คืือ คนสามารถยัังชีีพอยู่�่ได้้ มีีงานทำำ� กลุ่�มเปราะบางได้ร้ ัับการดููแลอย่า่ งทั่่�วถึึง สร้า้ งอาชีีพ และกระจายรายได้ส้ ู่�่ ท้้องถิ่น� เศรษฐกิิจประเทศฟื้้�นตัวั เข้้าสู่�่ ภาวะปกติิ และมีีการวางรากฐานเพื่่�อรองรับั การปรัับ โครงสร้้างเศรษฐกิจิ ใหม่่ (Economic Transformation) แนวทางการพัฒั นา เพื่่�อเสริมิ สร้า้ งศัักยภาพในการฟื้น�้ ฟููและขัับเคลื่�อนประเทศให้ส้ ามารถ “ล้้มแล้ว้ ลุุกไว หรืือ Resilience” บนหลัักการพื้้�นฐานของแนวคิิดในการพััฒนาศัักยภาพของประเทศ (3 มิิติิ) คืือ การพร้้อมรัับ ปรัับตััว และเปลี่่�ยนแปลง เพื่่�อพร้้อมเติิบโตอย่่างยั่ �งยืืน (Cope, Adapt, Transform: CAT) โดยได้้ระบุุประเด็็น การพัฒั นาที่ส�่ ำ�ำ คัญั 4 ประการ ดังั นี้้� 1. การเสริิมสร้้างความเข้้มแข็ง็ ของเศรษฐกิิจฐานรากภายในประเทศ (Local Economy) 2. การยกระดับั ขีีดความสามารถของประเทศเพื่่อ� รองรับั การเติบิ โตอย่า่ งยั่ง� ยืนื ในระยะยาว (Future Growth) 3. การพัฒั นาศักั ยภาพและคุณุ ภาพชีีวิติ ของคนให้เ้ ป็น็ กำ�ำ ลังั หลักั ในการขับั เคลื่อ� นการพัฒั นาประเทศ (Human Capital) 4. การปรัับปรุุงและพัฒั นาปััจจัยั พื้้น� ฐานเพื่่�อส่ง่ เสริิมการฟื้�้นฟููและพััฒนาประเทศ (Enabling Factors) 8

คู่่�มือื หลัักสููตร การขัับเคลื่่�อนแผนปฏิิบััติิการด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ 2 แผนปฏิิรููปประเทศ (ฉบัับปรับั ปรุงุ ) ปีี 2564-2565 ความเชื่อ�่ มโยงแผนปฏิิบัตั ิิการด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี แผนปฏิิรููปประเทศ (ฉบับั ปรัับปรุุง) เป็็นแผนระดัับที่่� 2 ตามนััยมติิคณะรัฐั มนตรีี เมื่อ� วันั ที่่� 4 ธัันวาคม พ.ศ. 2560 ภายหลัังจากยุุทธศาสตร์์ชาติิ 20 ปี ี มีีผลบังั คัับใช้้ (13 ตุลุ าคม 2561) เพื่่อ� สู่่เ� ป้้าหมายการพััฒนาประเทศ อย่า่ งยั่ง� ยืนื ตามหลัักธรรมาภิิบาล และใช้้เป็น็ กรอบในการจัดั ทำำ�แผนต่า่ ง ๆ ให้้สอดคล้้องและบููรณาการกััน เพื่่อ� ให้้ เกิดิ เป็น็ พลังั ผลักั ดันั ร่ว่ มกันั ไปสู่เ�่ ป้า้ หมายดังั กล่า่ ว ส่ง่ ผลให้ต้ ้อ้ งมีีการปรับั ปรุงุ แผนการปฏิริููปประเทศเพื่่อ� ให้ส้ อดคล้อ้ ง กัับยุุทธศาสตร์์ชาติิและแผนแม่่บทภายใต้้ยุุทธศาสตร์์ชาติิ คณะรััฐมนตรีีมีีมติิเห็็นชอบการปรัับปรุุงองค์์ประกอบ และแต่ง่ ตั้ง� เพิ่่ม� เติิมคณะกรรมการปฏิิรููปด้า้ นต่่าง ๆ เมื่�อวันั ที่�่ 30 มิถิ ุนุ ายน 2563 รวม 13 ด้า้ น ดังั นี้้� 1. แผนการปฏิิรููปประเทศด้้านการเมืือง มีีเป้า้ ประสงค์์เพื่่อ� สร้า้ งความรู้�ความเข้า้ ใจแก่่ประชาชนเกี่ย�่ วกัับ การปกครองในระบอบประชาธิิปไตยอัันมีีพระมหากษััตริิย์์ทรงเป็็นประมุุข ส่่งเสริิมให้้ประชาชนเข้้ามามีีส่่วนร่่วม ทางการเมือื งและกระบวนการนโยบายสาธารณะ การเมือื งมีีเสถีียรภาพและความมั่น� คงและเกิดิ ความสามัคั คีีปรองดอง สมานฉันั ท์์ของคนในชาติ ิ ตลอดจนเพื่่�อให้พ้ รรคการเมืืองและนักั การเมืืองยึดึ มั่่�นในประโยชน์ข์ องประเทศชาติแิ ละ ประชาชนเป็น็ หลักั 2. แผนการปฏิิรููปประเทศด้้านการบริหิ ารราชการแผ่น่ ดิิน มีีเป้า้ ประสงค์์เพื่่�อ ให้้ความสำ�ำ คัญั ในการเตรีียม ความพร้้อมเผชิิญกัับการเปลี่�่ยนแปลงในทุุกมิิติิและรองรัับผลกระทบของสถานการณ์์ชีีวิิตวิิถีีใหม่่และทิิศทาง ที่่�กำำ�หนดไว้้ตามยุทุ ธศาสตร์์ชาติิ 3. แผนการปฏิิรููปประเทศด้้านกฎหมาย มีีเป้า้ ประสงค์์เพื่่อ� ให้้เกิิดผลอัันพึึงประสงค์์ในการมีีกฎหมายที่ด�่ ีี และมีีเพีียงเท่า่ ที่จ�่ ำ�ำ เป็็นตามหลัักการของมาตรา 258 ค. ของรัฐั ธรรมนููญแห่่งราชอาณาจัักรไทย 4. แผนการปฏิริููปประเทศด้า้ นกระบวนการยุตุ ิธิ รรม มีีเป้า้ ประสงค์เ์ พื่่อ� อำ�ำ นวยความยุตุ ิธิ รรมในแต่ล่ ะขั้น� ตอน ให้้เป็น็ ไปอย่่างโปร่ง่ ใส แล้้วเสร็็จตามระยะเวลาที่�่กำ�ำ หนด ประชาชนสามารถเข้า้ ถึึงกระบวนการยุตุ ิิธรรมได้้โดยง่า่ ย สร้้างความเสมอภาค ลดความเหลื่อ� มล้ำ��ำ พััฒนาระบบการบริิหารงานยุตุ ิิธรรมให้เ้ ป็็นไปอย่า่ งมีีประสิทิ ธิิภาพไม่เ่ ลืือก ปฏิิบััติแิ ละเป็็นธรรม 5. แผนการปฏิิรููปประเทศด้า้ นเศรษฐกิิจ มีีเป้า้ ประสงค์์เพื่่�อ ยกระดัับศักั ยภาพทางเศรษฐกิจิ ของประเทศ กระจายความเจริิญและความเข้้มแข็็งของภาคสัังคม และปรัับบทบาทโครงสร้้างและกลไกสถาบัันบริิหารจััดการ เศรษฐกิจิ ของประเทศ ตามหลัักแนวคิดิ การบริิหารงานคุุณภาพที่ม่� ีีบทบาทสำำ�คัญั ต่่อการขัับเคลื่อ� นประเด็น็ ปฏิริ ููป เพื่่อ� เพิ่่ม� ความสามารถในการแข่่งขัันทางเศรษฐกิจิ และลดความเหลื่อ� มล้ำ�ำ�ให้เ้ กิดิ ผลสัมั ฤทธิ์์� 6. แผนการปฏิริููปประเทศด้า้ นทรัพั ยากรธรรมชาติแิ ละสิ่ง� แวดล้อ้ ม มีีเป้า้ ประสงค์เ์ พื่่อ� ให้ท้ รัพั ยากรธรรมชาติิ และสิ่ �งแวดล้้อมได้้รัับการดููแลรัักษาและฟื้้�นฟููอย่่างเป็็นระบบมีีประสิิทธิิภาพและมีีความสมบููรณ์์ยั่ �งยืืน เป็็นฐาน การพัฒั นาประเทศทั้้ง� ทางเศรษฐกิจิ สังั คมสิ่ง� แวดล้อ้ ม พร้อ้ มทั้้ง� เกิดิ ความสมดุลุ ระหว่า่ งการอนุรุ ักั ษ์แ์ ละการใช้ป้ ระโยชน์์ 9

คู่ม่� ืือหลัักสูตู ร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบััติกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ ลดความขัดั แย้ง้ ของการพัฒั นาที่ใ�่ ช้ฐ้ านทรัพั ยากรธรรมชาติิ บรรเทาผลกระทบสิ่ง� แวดล้อ้ มและลดภัยั พิบิ ัตั ิทิ างธรรมชาติิ และมีีระบบบริหิ ารจัดั การทรัพั ยากรธรรมชาติแิ ละสิ่ง� แวดล้อ้ มที่ม�่ีีประสิทิ ธิภิ าพ บนพื้้น� ฐานการมีีส่ว่ นร่ว่ มของทุกุ ภาคส่ว่ น ตามแนวทางประชารัฐั 7. แผนการปฏิิรููปประเทศด้้านสาธารณสุขุ มีีเป้า้ ประสงค์์เพื่่�อ ให้้ผู้้�ป่่วยผู้�เสี่�่ยงโรคและผู้�สูงอายุุได้ร้ ับั บริกิ าร ที่ม�่ีีประสิทิ ธิภิ าพประสิทิ ธิผิ ลและทันั สมัยั มีีความรอบรู้�ด้า้ นสุขุ ภาพเพิ่่ม� ขึ้น� สามารถป้อ้ งกันั และลดโรคที่ส�่ ามารถป้อ้ งกันั ได้้ พร้อ้ มทั้้ง� ผู้�สูงอายุสุ ามารถดููแลสุขุ ภาพตนเองและได้ร้ ับั การบริบิ าลและรักั ษาพยาบาลที่ม�่ ีีคุณุ ภาพที่บ�่ ้า้ นและในชุมุ ชน 8. แผนการปฏิริ ููปประเทศด้้านสื่�อสารมวลชนเทคโนโลยีีสารสนเทศ มีีเป้้าประสงค์์เพื่่�อ มุ่่�งเน้น้ การสร้า้ ง ดุลุ ยภาพระหว่า่ งเสรีีภาพในการทำ�ำ หน้า้ ที่ข�่ องสื่อ� บนความรับั ผิดิ ชอบกับั การกำ�ำ กับั ที่ม�่ ีีความชอบธรรม และการใช้พ้ื้้น� ที่�่ ดิจิ ิทิ ัลั เพื่่อ� การสื่อ� สารอย่า่ งมีีจรรยาบรรณ ดำ�ำ รงรักั ษาเสรีีภาพของการแสดงออกการรับั รู้�ของประชาชนด้ว้ ยความเชื่อ� ว่า่ เสรีีภาพของการสื่อ� สารคือื เสรีีภาพของประชาชนตามแนวทางของประชาธิปิ ไตย และมุ่�งเน้น้ ให้ส้ื่อ� เป็น็ โรงเรีียนของสังั คม ในการให้้ความรู้�แก่ป่ ระชาชนปลููกฝัังวัฒั นธรรมของชาติแิ ละปลููกฝัังทัศั นคติทิ ี่�่ดีี 9. แผนการปฏิิรููปประเทศด้้านสังั คม มีีเป้า้ ประสงค์เ์ พื่่อ� แก้ไ้ ขปัญั หาความยากจนและความเหลื่อ� มล้ำ��ำ ในสังั คม การคุ้ �มครองกลุ่ �มเปราะบางในสัังคมตลอดจนการสร้้างความเป็็นธรรมในการเข้้าถึึงทรััพยากรและแหล่่งทุุนของ ประชาชน 10. แผนการปฏิริููปประเทศด้า้ นพลังั งาน มีีเป้า้ ประสงค์เ์ พื่่อ� ให้ก้ ิจิ การพลังั งานมีีการแข่ง่ ขันั อย่า่ งเป็น็ ธรรมมากขึ้น� ภายใต้้กลไกตลาดที่เ่� หมาะสม หน่ว่ ยงานภาครัฐั มีีการใช้พ้ ลังั งานอย่่างรับั ผิดิ ชอบประหยััดคุ้้�มค่่าและมีีประสิทิ ธิิภาพ ตลอดจนมีีการใช้พ้ ลังั งานสะอาดที่เ�่ ป็น็ มิติ รกับั สิ่ง� แวดล้อ้ ม รวมทั้้ง� มีีการเผยแพร่ส่ื่อ� สารข้อ้ มููลการวิเิ คราะห์ด์ ้า้ นพลังั งาน เพื่่�อสนัับสนุุนการวางแผนและเตรีียมความพร้้อมระบบโครงสร้้างพื้้�นฐานของประเทศและสนัับสนุุนการเติิบโตของ พลังั งานทางเลือื กและสร้า้ งความรู้�ความเข้า้ ใจที่ถ�่ ููกต้อ้ งแก่ป่ ระชาชนอย่า่ งต่อ่ เนื่่อ� ง 11. แผนการปฏิิรููปประเทศด้้านการป้อ้ งกันั และปราบปรามการทุจุ ริติ และประพฤติมิ ิชิ อบ มีีเป้้าประสงค์์ เพื่่อ� แก้ป้ ัญั หาการทุจุ ริติ และประพฤติมิ ิชิ อบ ให้ม้ ีีการส่ง่ เสริมิ สนับั สนุนุ และให้ค้ วามรู้�แก่ป่ ระชาชน เกี่ย�่ วกับั การทุจุ ริติ ประพฤติมิ ิชิ อบ และให้ม้ ีีมาตรการควบคุมุ กำ�ำ กับั ติดิ ตามการบริหิ ารจัดั การของหน่ว่ ยงานภาครัฐั และภาคเอกชน โดยเฉพาะ การปฏิิบัตั ิหิ น้้าที่�ด่ ้ว้ ยความซื่�อสััตย์์สุจุ ริิตของบุคุ ลากร ใช้ด้ ุลุ ยพินิ ิจิ โดยสุจุ ริติ ภายใต้ก้ รอบธรรมาภิิบาลและการกำำ�กับั กิิจการที่�ด่ ีีอย่า่ งแท้้จริิง รวมถึงึ การเปิิดเผยข้้อมููลข่่าวสารภาครััฐให้้ประชาชนสามารถเข้า้ ถึงึ และตรวจสอบได้้และ สนัับสนุุนแนวร่่วมปฏิิบััติิของภาคเอกชนในการต่่อต้้านการทุุจริิตเพื่่�อขจััดปััญหาการทุุจริิตที่�่เกี่่�ยวข้้องกัับการติิดต่่อ กับั หน่ว่ ยงานภาครัฐั 10

คู่ม�่ ืือหลัักสููตร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบัตั ิกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ 2 12. แผนการปฏิริููปประเทศด้า้ นการศึกึ ษา มีีเป้า้ ประสงค์เ์ พื่่อ� ยกระดับั คุณุ ภาพของการจัดั การศึกึ ษา ลดความ ความเชื่อ�่ มโยงแผนปฏิิบัตั ิิการด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี เหลื่อ� มล้ำ�ำ� ทางการศึึกษา มุ่่�งความเป็็นเลิศิ และสร้า้ งขีีดความสามารถในการแข่่งขัันของประเทศ และปรัับปรุงุ ระบบ การศึกึ ษาให้ม้ ีีประสิทิ ธิภิ าพในการใช้ท้ รัพั ยากรเพิ่่ม� ความคล่อ่ งตัวั ในการรองรับั ความหลากหลายของการจัดั การศึกึ ษา และสร้า้ งเสริมิ ธรรมภิบิ าล ซึ่ง�่ การศึกึ ษาที่จ�่ ะได้ร้ ับั การปฏิริููปจะครอบคลุมุ ถึงึ การเรีียนรู้้�ตลอดชีีวิติ มิไิ ด้จ้ ำ�ำ กัดั เฉพาะการ จััดการศึกึ ษาเพื่่อ� คุณุ วุุฒิติ ามระดัับเท่่านั้้น� 13. แผนการปฏิิรููปประเทศด้้านวัฒั นธรรมกีีฬาแรงงานและการพัฒั นาทรััพยากรมนุษุ ย์ ์ มีีเป้า้ ประสงค์์เพื่่อ� ให้ป้ ระชาชนมีีคุณุ ธรรมจริิยธรรม เพิ่่ม� มููลค่่าทางเศรษฐกิจิ ฐานวััฒนธรรม ประชาชนออกกำำ�ลังั กายและเล่น่ กีีฬา อย่า่ งสม่ำ��ำ เสมอ รวมถึึงมีีความรอบรู้�ด้า้ นสุขุ ภาพเพื่่�อพััฒนาสุขุ ภาพให้้แข็ง็ แรง และเป็็นฐานในการพัฒั นากีีฬาชาติิ และกำ�ำ ลังั คนของประเทศมีีทัักษะที่่เ� อื้�อต่่อการสร้า้ งผลิิตภาพแรงงานและคุุณภาพชีีวิติ ที่�ด่ ีี การดำ�ำ เนินิ การตามแผนการปฏิริููปประเทศ (ฉบับั ปรับั ปรุงุ ) มีีการดำ�ำ เนินิ การร่ว่ มกันั หลายหน่ว่ ยงาน โดยนำ�ำ ประเด็น็ บููรณาการที่ม�่ ีีการดำ�ำ เนินิ การร่ว่ มกันั ระหว่า่ งแผนการปฏิริููปประเทศทั้้ง� 13 ด้า้ น มาหาแนวทางการดำ�ำ เนินิ การ ภายใต้ก้ ิจิ กรรมปฏิริููปประเทศ ที่จ�่ ะส่ง่ ผลให้เ้ กิดิ การเปลี่ย�่ นแปลงต่อ่ ประชาชนอย่า่ งมีีนัยั สำ�ำ คัญั (Big Rock) ที่ก�่ ำ�ำ หนด เพื่่�อให้เ้ กิิดการขับั เคลื่�อนไปสู่่�การปฏิิบััติิ โดยมีีประเด็น็ ที่ม่� ีีความสอดคล้อ้ งสามารถบููรณาการร่่วมกันั ได้้ 7 ประเด็น็ ดังั นี้้� 1) การพัฒั นาศักั ยภาพคน 2) การท่อ่ งเที่ย�่ ว 3) การเตรีียมความพร้อ้ มและการพัฒั นาผู้้�สููงอายุุ 4) การลดอุปุ สรรค ในการดำำ�เนิินชีีวิิตและขั้ �นตอนทางธุุรกิิจ 5) การกระจายอำำ�นาจ 6) การป้้องกัันและปราบปรามทุุจริิตภาครััฐ 7) การมีีส่่วนร่ว่ มและการปรับั เปลี่�่ยนรููปแบบการบริหิ ารจัดั การภาครัฐั 11

คู่่ม� ือื หลักั สููตร การขัับเคลื่่�อนแผนปฏิิบัตั ิกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ แผนปฏิริ ููปประเทศด้า้ นสาธารณสุขุ การปฏิริููปประเทศด้า้ นสาธารณสุขุ มีีความสอดคล้อ้ งกับั ยุทุ ธศาสตร์ช์ าติิ 20 ปีี ใน 4 ยุทุ ธศาสตร์ห์ ลักั ได้แ้ ก่่ 1) ยุทุ ธศาสตร์ก์ ารสร้า้ งความสามารถในการแข่ง่ ขันั 2) ยุทุ ธศาสตร์ก์ ารพัฒั นาและเสริมิ สร้า้ งศักั ยภาพคน 3) ยุทุ ธศาสตร์์ การสร้า้ งโอกาสและความเสมอภาค และ 4) ยุทุ ธศาสตร์ก์ ารปรับั สมดุลุ และพัฒั นาระบบบริหิ ารจัดั การภาครัฐั เป้า้ พึงึ ประสงค์์ “ประชาชนทุุกภาคส่่วนมีีความรอบรู้�ด้า้ นสุุขภาพ มีีส่ว่ นร่ว่ มในการวางระบบในการดููแล สุุขภาพ ได้ร้ ัับโอกาสที่�่เท่่าเทีียมกันั ในการเข้้าถึงึ บริิการสาธารณสุุขที่จ่� ำำ�เป็น็ และอยู่�ใ่ นสภาพแวดล้อ้ มที่เ�่ อื้อ� ต่่อการมีี สุขุ ภาวะตามหลัักปรัชั ญาของเศรษฐกิิจพอเพีียง ภายใต้้ระบบสาธารณสุุขที่เ่� ป็็นเอกภาพและการอภิบิ าลระบบที่ด�่ ีี” เป้า้ หมาย ประกอบด้้วย 1) ระบบบริิการปฐมภููมิมิ ีีความครอบคลุุมตอบสนองความจำ�ำ เป็น็ และระบบหลััก ประกัันสุุขภาพม่ี�ความยั่ �งยืืนพอเพีียง มีีประสิิทธิิภาพ สร้้างความเป็็นธรรม 2) มีีข้้อมููลสารสนเทศที่่�ใช้้บริิหาร จััดการการเงิินการคลัังการบริิการในระบบสุุขภาพและสาธารณสุุขอย่่างมีีประสิิทธิิภาพเพื่่�อสนัับสนุุนการมีีสุุขภาพ สุขุ ภาวะที่ด�่ ีี 3) ระบบสุขุ ภาพของประเทศมีีเอกภาพการดำ�ำ เนินิ งานด้า้ นสุขุ ภาพของทุกุ ภาคส่ว่ นเป็น็ ไปในทิศิ ทางเดีียวกันั มีีการกระจายอำำ�นาจและความรัับผิิดชอบให้้แต่ล่ ะพื้้�นที่่� โดยมีีระบบสนัับสนุุนที่่เ� อื้อ� ต่อ่ การแก้ป้ ััญหาในแต่ล่ ะพื้้น� ที่่� ระบบบริิการมีีความคล่่องตััวในการบริิหารจััดการและจััดบริิการเป็็นเครืือข่่ายภายใต้้การติิดตามกำ�ำ กัับที่�่มีี ประสิิทธิภิ าพ มีีธรรมาภิบิ าล 4) ประชาชนไทยมีีสุุขภาวะและคุณุ ภาพชีีวิติ ที่ด�่ ีีบนหลัักการสร้า้ งนำ�ำ ซ่่อม และผู้้�ที่ไ�่ ม่่ใช่่ ประชาชนไทยที่่�อาศััยอยู่�่ในประเทศไทยมีีโอกาสเท่่าเทีียมกัันในการเข้้าถึึงบริิการสาธารณสุุขที่่�จำ�ำ เป็็นอย่่างมีี คุณุ ภาพ ทั้้ง� การรัับบริิการและการรัับภาระค่า่ ใช้้จ่า่ ย ตััวชี้้�วัดั ได้แ้ ก่่ 1. คุณุ ภาพชีีวิติ ของประชาชนโดยเฉพาะผู้้�ป่ว่ ยโรคเรื้อ� รังั ดีีขึ้้น� จนสามารถชะลอหรือื ยุตุ ิกิ ารถดถอยสู่�่ ภาวะพึ่่ง� พิงิ 2. มีีระดับั การตระหนักั รู้�ด้า้ นสุขุ ภาพสููงขึ้น� สามารถดููแลตัวั เองและใช้บ้ ริกิ ารสุขุ ภาพได้อ้ ย่า่ งเหมาะสม (อัตั รา การนอนโรงพยาบาลโดยไม่จ่ ำำ�เป็น็ ซึ่่ง� วััดด้ว้ ย ACSC ลดลง/อััตราการตายของกลุ่�มโรคที่ส�่ ามารถป้้องกันั การตายโดย ไม่่จำ�ำ เป็็นลดลง) 3. รายจ่า่ ยสุขุ ภาพรวมภาครัฐั ต่อ่ ผลผลิติ มวลรวมภายในประเทศไม่น่ ้อ้ ยกว่า่ ร้อ้ ยละ 4.3 และไม่เ่ กินิ ร้อ้ ยละ 5.2 4. มีีระบบบัันทึึกสุุขภาพดิิจิิทััลที่่�ใช้้งานได้้จริิงในทุุกจัังหวััดทั่่�วประเทศ ครอบคลุุมไม่่น้้อยกว่่าร้้อยละ 80 ของสถานพยาบาลทั้้ง� หมดในแต่่ละจัังหวััดภายใน 5 ปีี รวมถึึงมีีการวิเิ คราะห์ส์ ังั เคราะห์์องค์์ความรู้้�จากสารสนเทศ สุขุ ภาพในระบบ DHR และระบบ National Data Clearing House เพื่่อ� สนับั สนุนุ การตัดั สินิ ใจทางคลินิ ิกิ ไม่น่ ้อ้ ยกว่า่ ร้อ้ ยละ 50 ของสถานพยาบาลทั้้ง� หมดในประเทศ 12

คู่ม่� ือื หลักั สูตู ร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบััติิการด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพฯ 2 ประเด็็นการปฏิริ ููปฯ แบ่ง่ ได้้เป็น็ 4 ด้้าน ได้แ้ ก่่ 1) ด้า้ นระบบบริิหารจัดั การ 2) ด้า้ นระบบบริิการสาธารณสุขุ ความเชื่อ�่ มโยงแผนปฏิิบัตั ิิการด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี 3) ด้า้ นการคุ้�มครองผู้�บริโิ ภค และ 4) ด้า้ นความยั่ง� ยืนื และเพีียงพอด้า้ นการเงินิ การคลังั สุขุ ภาพ ในแต่ล่ ะด้า้ นได้ก้ ำ�ำ หนด เป้้าหมายการพััฒนา ระยะ 5 ปีี (พ.ศ. 2561-2565) ไว้้ เช่่น ด้า้ นระบบบริกิ ารสาธารณสุขุ : ข้อ้ 3.4) การสร้า้ งเสริิม สุุขภาพและการป้้องกัันโรค กำ�ำ หนดเป้้าหมายระยะ 5 ปีี ได้้แก่่ (1) เพื่่อ� พััฒนาระบบงาน P&P ส่ง่ เสริิมสุขุ ภาพและ ป้อ้ งกันั โรคให้ม้ ีีเอกภาพและมีีประสิทิ ธิภิ าพ (2) เพื่่อ� ให้อ้ ายุคุ าดเฉลี่ย�่ เมื่อ� แรกเกิดิ และอายุคุ าดเฉลี่ย�่ ของการมีีสุขุ ภาพดีี เพิ่่�มขึ้น� ดำำ�เนิินการภายใต้้ 5 แผนงาน/โครงการ คือื (1) การปรับั ปรุุงโครงสร้า้ งการทำ�ำ งานด้า้ นการส่่งเสริมิ สุขุ ภาพ และป้้องกันั โรค (2) การปรับั ปรุุงระบบงบประมาณของงานด้้านส่่งเสริมิ สุุขภาพและป้้องกัันโรค (3) การทบทวนและ ปรัับปรุุงกฎหมาย (4) การพัฒั นากำ�ำ ลังั คนด้้าน P&P และ (5) การพััฒนาโครงสร้า้ งพื้้�นฐาน 13

คู่่ม� ือื หลัักสูตู ร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบัตั ิิการด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ แผนการปฏิริ ููปประเทศด้้านสาธารณสุุข (ฉบัับปรับั ปรุงุ ) เป็็นแผนระดับั ที่่� 2 ตามนััยมติคิ ณะรัฐั มนตรีีเมื่อ� วัันที่�่ 4 ธัันวาคม พ.ศ.2560 โดยแผนการปฏิริ ููปประเทศ ด้้านสาธารณสุขุ (ฉบัับปรัับปรุุง) จะมีีรายละเอีียดเฉพาะกิจิ กรรมปฏิริ ููปประเทศที่จ่� ะส่ง่ ผลให้้เกิิดการเปลี่่ย� นแปลง ต่อ่ ประชาชนอย่า่ งมีีนัยั สำ�ำ คัญั (Big Rock) ซึ่ง�่ เป็น็ กิจิ กรรมที่ม�่ ีีความสำ�ำ คัญั เร่ง่ ด่ว่ นและดำ�ำ เนินิ การร่ว่ มกันั หลายหน่ว่ ยงาน สามารถดำำ�เนินิ การและวัดั ผลได้อ้ ย่่างเป็น็ รููปธรรมในช่่วงปีี 2564 - 2565 เป้า้ ประสงค์:์ เพื่่อ� ให้ผู้้้�ป่วยผู้�เสี่ย�่ งโรคและผู้�สูงอายุไุ ด้ร้ ับั บริกิ ารที่ม�่ีีประสิทิ ธิภิ าพประสิทิ ธิผิ ลและทันั สมัยั มีีความ รอบรู้�ด้า้ นสุขุ ภาพเพิ่่ม� ขึ้น� สามารถป้อ้ งกันั และลดโรคที่ส�่ ามารถป้อ้ งกันั ได้้ พร้อ้ มทั้้ง� ผู้�สูงอายุสุ ามารถดููแลสุขุ ภาพตนเอง และได้ร้ ับั การบริบิ าลและรักั ษาพยาบาลที่ม�่ ีีคุณุ ภาพที่บ�่ ้า้ นและในชุมุ ชน โดยกำ�ำ หนดกิจิ กรรมปฏิริููปประเทศที่จ�่ ะส่ง่ ผลให้้ เกิดิ การเปลี่ย�่ นแปลงต่อ่ ประชาชนอย่า่ งมีีนัยั สำ�ำ คัญั จำ�ำ นวน 5 กิจิ กรรม ประกอบด้ว้ ย 1. การปฏิริููปการจัดั การภาวะฉุกุ เฉินิ ด้า้ นสาธารณสุขุ รวมถึงึ โรคระบาดระดับั ชาติแิ ละโรคอุบุ ัตั ิใิ หม่เ่ พื่่อ� ความมั่น� คง แห่ง่ ชาติดิ ้า้ นสุขุ ภาพ 2. การปฏิริููปเพื่่อ� เพิ่่ม� ประสิทิ ธิภิ าพและประสิทิ ธิผิ ลของการสร้า้ งเสริมิ สุขุ ภาพความรอบรู้�ด้า้ นสุขุ ภาพการป้อ้ งกันั และดููแลรักั ษาโรคไม่ต่ ิดิ ต่อ่ สำ�ำ หรับั ประชาชนและผู้้�ป่ว่ ย 3. การปฏิริููประบบบริกิ ารสุขุ ภาพผู้�สูงอายุดุ ้า้ นการบริบิ าลการรักั ษาพยาบาลที่บ�่ ้า้ น/ชุมุ ชนและการดููแลสุขุ ภาพ ตนเองในระบบสุขุ ภาพปฐมภููมิเิ ชิงิ นวัตั กรรม 4. การปฏิริููประบบหลักั ประกันั สุขุ ภาพและกองทุนุ ที่เ�่ กี่ย�่ วข้อ้ งให้ม้ ีีความเป็น็ เอกภาพบููรณาการเป็น็ ธรรมทั่่ว� ถึงึ เพีียงพอและยั่ง� ยืนื ด้า้ นการเงินิ การคลังั 5. การปฏิริููปเขตสุขุ ภาพให้ม้ ีีระบบบริหิ ารจัดั การแบบบููรณาการคล่อ่ งตัวั และการร่ว่ มรับั ผิดิ ชอบด้า้ นสุขุ ภาพ ระหว่า่ งหน่ว่ ยงานและท้อ้ งถิ่น� แผนการปฏิิรููปด้้านสาธารณสุุข (ฉบัับปรัับปรุุง) ใช้้ประเด็น็ ปฏิริ ููป 10 ประเด็น็ เป็น็ Internal Process 1. ประเด็็นระบบบริหิ ารจััดการด้า้ นสุขุ ภาพ 2. ประเด็็นระบบเทคโนโลยีีและสารสนเทศสุุขภาพ 3. ประเด็็นกำ�ำ ลัังคนสุุขภาพ 4. ประเด็น็ ระบบบริิการปฐมภููมิิ 5. ประเด็น็ การแพทย์แ์ ผนไทย 6. ประเด็น็ การแพทย์ฉ์ ุุกเฉินิ 7. ประเด็น็ การสร้้างเสริมิ สุขุ ภาพและการป้้องกันั โรค 14

คู่�่มือื หลักั สูตู ร การขัับเคลื่่�อนแผนปฏิิบััติิการด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ 2 8. ประเด็็นความรอบรู้�ด้้านสุขุ ภาพ ความเชื่อ�่ มโยงแผนปฏิิบัตั ิิการด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี 9. ประเด็็นการคุ้�มครองผู้�บริโิ ภค 10. ประเด็็นระบบหลัักประกันั สุุขภาพ ผลอันั พึึงประสงค์์ผลสััมฤทธิ์�ท์ ี่่�คาดว่า่ จะเกิิดขึ้้�นค่่าเป้า้ หมายและตััวชี้ว�้ ัดั เป้า้ หมาย ตัวั ชี้�วัดั ค่่าเป้า้ หมาย ปีี 2564 ปีี 2565 1. ประชาชนมีีความรอบรู้�ด้า้ น อััตราความรอบรู้�ด้้านสุขุ ภาวะของ ร้้อยละ 50 ร้้อยละ 50 สุขุ ภาวะสามารถดููแลสุุขภาพ ประชากร มีีพฤติิกรรมสุขุ ภาพที่�่พึงึ ประสงค์์ ไม่่เกิินร้้อยละ และสามารถป้อ้ งกันั และลดโรคที่่� อัตั ราการนอนโรงพยาบาล ไม่เ่ กิินร้อ้ ยละ 100 สามารถป้้องกัันได้้ เกิิดเป็็นสังั คม โดยไม่จ่ ำำ�เป็็น ด้้วยภาวะที่่�ควรควบคุุม 100 บ่ม่ เพาะจิิตสำำ�นึกึ การมีีสุุขภาพดีี ด้้วยบริกิ ารผู้้�ป่ว่ ยนอก (ambulatory อัันดัับที่่� 1 สููงขึ้ น� care sensitive conditions, ACSC) อันั ดับั ที่�่ 1 ใน 25 2. จำำ�นวนชุุมชนสุขุ ภาพดีีเพิ่่ม� ขึ้�น ลดลง ใน 25 การจััดอัันดับั ประสิทิ ธิิภาพระบบ ทุกุ จังั หวััด 3. มีีระบบสาธารณสุขุ ที่ไ�่ ด้้ บริกิ ารสุุขภาพ ไม่ต่ ่ำ�ำ� กว่า่ 0.67 มาตรฐานที่�่ประชากรทุกุ ระดัับ เพิ่่ม� เป็็นร้อ้ ยละ เข้้าถึึงได้ด้ ีีขึ้้น� ดััชนีีความก้า้ วหน้า้ ของการพัฒั นาคน ทุกุ จัังหวััด 4. การเข้้าถึงึ บริกิ ารสาธารณสุขุ 5 มีีความเหลื่ �อมล้ำ�ำ�ลดลง ด้า้ นสุุขภาพ ไม่ต่ ่ำำ�� กว่า่ 0.67 5. ประชาชนมีีความรอบรู้�สุุขภาพ เรื่�องโรคอุบุ ัตั ิใิ หม่แ่ ละโรคอุุบััติซิ ้ำ��ำ สััดส่ว่ นประชาชนที่ม่� ีีความรู้�สุขุ ภาพ เพิ่่�มเป็น็ ร้้อยละ ที่่เ� กิิดจากการเปลี่่ย� นแปลงภููมิิ อากาศมากขึ้ �น เรื่อ� งโรคอุุบััติใิ หม่่และโรคอุบุ ัตั ิซิ ้ำ�ำ�ที่เ�่ กิดิ 5 จากการเปลี่�ย่ นแปลงภููมิิอากาศ (ร้อ้ ยละของประชากรทั้้ง� หมด) 15

คู่ม่� ือื หลักั สูตู ร การขัับเคลื่่�อนแผนปฏิิบััติกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ กิิจกรรมปฏิริ ูปู ที่่�จะส่ง่ ผลให้เ้ กิดิ การเปลี่่�ยนแปลงต่่อประชาชนอย่่างมีีนััยสำ�ำ คัญั : กิิจกรรมปฏิิรููปที่่� 1 การปฏิิรููปการจัดั การภาวะฉุุกเฉินิ ด้า้ นสาธารณสุขุ รวมถึงึ โรคระบาดระดัับชาติิและ โรคอุบุ ััติิใหม่่ เพื่�่อความมั่่น� คงแห่ง่ ชาติิด้้านสุขุ ภาพ เป้า้ หมาย: ประเทศมีีระบบงานความมั่น� คงด้า้ นสุขุ ภาพและระบบจัดั การภาวะฉุกุ เฉินิ ด้า้ นสาธารณสุขุ ที่ค�่ รบ วงจรและบููรณาการ เพื่่อ� ยกระดับั ความมั่น� คงแห่ง่ ชาติดิ ้า้ นสุขุ ภาพ (National Health Security) สามารถตอบโต้้ ภาวะฉุุกเฉิินได้้ทุุกภััย รวมถึึงโรคระบาดระดัับชาติิและโรคอุุบััติิใหม่่อย่่างรวดเร็็วเป็็นระบบ มีีความเป็็นเอกภาพ มีีประสิทิ ธิภิ าพประสิทิ ธิผิ ล และปลอดภัยั เพื่่อ� ปกป้อ้ งชีีวิติ สวัสั ดิภิ าพและความเป็น็ อยู่ข�่ องประชาชนชาวไทย ด้ว้ ยความ ร่ว่ มมือื จากทุกุ ภาคส่ว่ นแบบบููรณาการและยั่ง� ยืนื ตัวั ชี้้�วััด: 1. ร้อ้ ยละของจังั หวัดั ที่ม�่ ีีกลไกบริหิ ารสถานการณ์แ์ ละบัญั ชาการเหตุกุ ารณ์ท์ ี่ส�่ อดคล้อ้ งเชื่อ� มโยงกับั กลไกและ ระบบที่่ก� รมป้้องกันั และบรรเทาสาธารณภัยั มีีอยู่�่ และสามารถตัดั สิินใจและสั่�งการได้อ้ ย่่างมีีเอกภาพ (ค่า่ เป้า้ หมาย ปีงี บประมาณ 2564 คือื 27 จังั หวััด และค่่าเป้้าหมายปีงี บประมาณ 2565 คือื 60 จัังหวัดั ) 2. มีีแผนบููรณาการเพื่่อ� ยกระดับั ศักั ยภาพและโครงสร้า้ งพื้้น� ฐาน ด้า้ นการจัดั การภาวะฉุกุ เฉินิ ด้า้ นสาธารณสุขุ และความมั่น� คงด้้านสุุขภาพ ผ่า่ นความเห็็นชอบจาก ครม. 3. ระบบข้้อมููลสารสนเทศและเทคโนโลยีีดิจิ ิทิ ัลั ที่�่สามารถแสดง critical information ได้้แบบ realtime ครบทุุกองค์์ประกอบ ทั้้ง� ในระดัับจังั หวัดั และระดัับประเทศ 4. ทุกุ จังั หวัดั สามารถควบคุุมสถานการณ์์โรคติดิ เชื้�อไวรัสั โคโรนา 2019 ให้ส้ งบได้้ภายใน 21 วััน 5. อัตั ราป่ว่ ยตายจากโรคติิดเชื้�อไวรัสั โคโรนา 2019 น้อ้ ยกว่า่ ร้้อยละ 1.4 ในปีี 2564 และ 2565 6. แผนปรับั ปรุงุ โครงสร้า้ งการทำ�ำ งานความมั่น� คงด้า้ นสุขุ ภาพและการจัดั การภาวะฉุกุ เฉินิ ด้า้ นสาธารณสุขุ ได้ร้ ับั ความเห็น็ ชอบจาก ครม. กิจิ กรรมปฏิริ ูปู ที่่� 2 การปฏิริ ูปู เพื่อ�่ เพิ่่ม� ประสิทิ ธิภิ าพและประสิทิ ธิผิ ลของการสร้า้ งเสริมิ สุขุ ภาพความรอบรู้� ด้้านสุุขภาพการป้อ้ งกัันและดููแลรัักษาโรคไม่ต่ ิิดต่่อสำำ�หรับั ประชาชนและผู้้�ป่ว่ ย เป้า้ หมาย: ผู้้�ป่่วยและคนวัยั ทำำ�งานที่�่เสี่ย่� งกัับโรคไม่่ติดิ ต่อ่ โดยเฉพาะเบาหวานและความดัันโลหิติ สููง ได้้รับั บริิการทางการแพทย์์และการสร้้างเสริิมสุุขภาพแนวใหม่่ที่่�มีีประสิิทธิิภาพและประสิิทธิิผลเพิ่่�มมากขึ้ �น ด้้วยการ บููรณาการบริกิ ารสร้า้ งเสริมิ สุขุ ภาพความรอบรู้�ด้า้ นสุขุ ภาพและป้อ้ งกันั โรคเข้า้ กับั การรักั ษาอย่า่ งเป็น็ ระบบและต่อ่ เนื่่อ� ง 16

คู่ม�่ ือื หลัักสูตู ร การขัับเคลื่่�อนแผนปฏิิบัตั ิกิ ารด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ 2 ตััวชี้�้วัดั : ความเชื่อ�่ มโยงแผนปฏิิบัตั ิิการด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี 1. นโยบายในที่ท�่ ำ�ำ งาน (workplace policy) และมาตรการในการบููรณาการการสร้า้ งเสริมิ สุขุ ภาพความรอบรู้� ด้า้ นสุขุ ภาพการป้อ้ งกันั โรค การตรวจและเข้า้ สู่ก�่ ารรักั ษาที่บ�่ ููรณาการเข้า้ ในระบบบริหิ ารทรัพั ยากรมนุษุ ย์แ์ ละสวัสั ดิกิ าร รวมถึงึ การมีีผู้้�ดููแลสุุขภาพหลักั (Chief Health Officer) ในสถานที่�่ทำ�ำ งานภาครัฐั และเอกชน 2. ระบบหลัักประกัันสุุขภาพภาครััฐของประเทศ มีีชุุดสิิทธิิประโยชน์์ที่่�เน้้นรููปแบบบริิการเชิิงนวััตกรรม ซึ่�่งรวมถึงึ มาตรการในการบููรณาการการสร้้างเสริิมสุุขภาพ ความรอบรู้�ด้้านสุุขภาพการป้อ้ งกันั โรคเข้้ากัับการรัักษา โรคไม่่ติิดต่่อ โดยเฉพาะเบาหวานและความดัันโลหิิตสููงที่เ�่ พิ่่�มประสิทิ ธิิภาพและประสิทิ ธิผิ ลของการดููแลรักั ษาผู้้�ป่่วย รวมถึึงการใช้้เทคโนโลยีีดิิจิิทััลเพื่่�อสนัับสนุุนบริิการปรัับเปลี่่�ยนพฤติิกรรมและการสร้้างเสริิมสุุขภาพ การเพิ่่�มงบ สร้้างเสริมิ สุุขภาพและป้้องกัันโรค (P&P) และการบริิหารจัดั การงบให้ต้ รงตามวัตั ถุปุ ระสงค์แ์ ละไม่ซ่ ้ำ��ำ ซ้้อน และการ เสริมิ สร้้างศัักยภาพในด้า้ นนี้้ข� องสถานพยาบาลและบุคุ ลากรที่่เ� กี่่�ยวข้้อง 3. ระบบข้อ้ มููลสุขุ ภาพ ที่ม�่ ีีบููรณาการและมีีมาตรฐานที่เ�่ อื้อ� ต่อ่ การสร้า้ งความรอบรู้� และแนวทางการปฏิบิ ัตั ิติ น และปรับั เปลี่่ย� นพฤติิกรรมของผู้้�ป่่วยและผู้�เสี่่�ยงโรคไม่่ติดิ ต่อ่ และเชื่�อมโยงกัับข้้อมููลสุขุ ภาพส่่วนบุคุ คล (personal health record) ผ่า่ นการสื่อ� สารที่�ท่ ัันสมััยพร้อ้ มกัับเทคโนโลยีีดิจิ ิิทัลั และอุุปกรณ์ด์ ิิจิิทัลั ส่ว่ นบุุคคล เพื่่อ� เสริิมสร้า้ ง ความรอบรู้�ด้า้ นสุขุ ภาพการสร้้างเสริมิ สุขุ ภาพและป้้องกัันโรค รวมทั้้ง� การเข้้าถึงึ บริกิ ารรัักษาพยาบาล 4. ความก้้าวหน้า้ ในการขัับเคลื่�อนมาตรการรวมทั้้�งภาษีีและกฎหมายกฎระเบีียบที่่เ� กี่ย่� วข้อ้ ง ในการป้้องกััน และลดอันั ตรายจากอาหารและสารเคมีีที่เ�่ ป็น็ สาเหตุขุ องโรคไม่ต่ ิดิ ต่อ่ โดยเฉพาะน้ำ��ำ ตาลโซเดีียมและสารเคมีีอันั ตราย ที่ใ�่ ช้ใ้ นภาคการเกษตร รวมทั้้ง� ปััจจัยั /สภาพแวดล้้อมที่่�สนัับสนุุนการเป็็นองค์์กรสร้า้ งเสริมิ สุุขภาพ การใช้้เทคโนโลยีี ดิจิ ิิทััลเพื่่อ� สร้้างเสริิมสุขุ ภาพและการคุ้�มครองผู้�บริิโภค กิิจกรรมปฏิิรููปที่่� 3 การปฏิิรูปู ระบบบริิการสุขุ ภาพผู้้�สูงู อายุ ุ ด้้านการบริิบาลการรัักษาพยาบาลที่่บ� ้า้ น/ ชุุมชนและการดููแลสุขุ ภาพตนเองในระบบสุขุ ภาพปฐมภูมู ิเิ ชิิงนวััตกรรม เป้า้ หมาย: ประเทศมีีระบบบริิการสุุขภาพผู้�สูงอายุุด้้านการบริิบาลการรักั ษาพยาบาลที่บ่� ้้าน/ชุุมชนและ การดููแลสุุขภาพตนเองในระบบสุุขภาพปฐมภููมิิเชิิงนวััตกรรม เพื่่�อยกระดัับคุุณภาพชีีวิิตและลดความเหลื่ �อมล้ำำ�� ในการเข้า้ ถึงึ บริิการโดยการมีีส่ว่ นร่่วมของท้้องถิ่�น ตัวั ชี้้�วัดั : 1. ระบบและกลไกการสร้้างผู้�บริิบาลผู้�สูงอายุุที่�่บููรณาการความร่ว่ มมืือระดัับชาติิและพื้้น� ที่อ�่ งค์ก์ รปกครอง ส่ว่ นท้อ้ งถิ่น� และชุมุ ชน รวมถึงึ คู่�่ มือื รููปแบบที่เ�่ ป็น็ นวัตั กรรมในการเร่ง่ สร้า้ งผู้�บริบิ าลผู้�สูงอายุทุั่่ว� ประเทศให้ม้ ีีจำ�ำ นวนมาก อย่่างรวดเร็็วและมีีคุุณภาพมาตรฐาน และการรัับรองคุุณวุุฒิิเครืือข่่ายความร่่วมมืือระดัับต่่าง ๆ ในการสร้้าง 17

คู่่�มืือหลักั สููตร การขัับเคลื่่�อนแผนปฏิิบััติิการด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพฯ ผู้�บริิบาลการให้้บริิการแก่่ผู้�สู งอายุุ และมีีทะเบีียนผู้�สู งอายุุและระดัับการพึ่่�งพา ทะเบีียนผู้�บริิบาลในระดัับต่่าง ๆ รวมทั้้ง� สมาชิิกในครอบครััวที่ไ่� ด้้รับั การอบรมให้้มีีทักั ษะในการเป็น็ ผู้�บริบิ าลผู้�สูงอายุุ 2. ระบบและกลไกการบริบิ าลและรัักษาพยาบาลผู้�สูงอายุุที่�บ่ ้า้ น/ชุุมชน รวมทั้้�งระบบบริิการของทีีมแพทย์์ ประจำ�ำ ครอบครัวั ระบบสนับั สนุนุ และร่ว่ มดำ�ำ เนินิ การของสถานพยาบาลองค์ก์ รปกครองส่ว่ นท้อ้ งถิ่น� ชุมุ ชนและพื้้น� ที่�่ รวมทั้้�งอาสาสมััครและสมาชิิกในครอบครััวโดยการบริิบาลและรัักษาพยาบาลสำำ�หรัับผู้�สู งอายุุที่่�ต้้องการการพึ่่�งพิิง จนถึึงระยะสุุดท้้ายของชีีวิติ 3. ระบบสารสนเทศและเทคโนโลยีีดิิจิิทััล เพื่่�อการสนัับสนุุนการบริิบาลและการรัักษาพยาบาลผู้�สู งอายุุ ที่บ�่ ้า้ น/ชุมุ ชน รวมทั้้ง� telemedicine, telepharmacy, telenursing, video call และอุปุ กรณ์ด์ ิจิ ิทิ ัลั ส่ว่ นบุคุ คลเป็น็ ส่ว่ นหนึ่่ง� ของระบบสุขุ ภาพปฐมภููมิเิ ชิงิ นวัตั กรรม 4. ระบบข้้อมููลสารสนเทศและการสื่�อสารสำำ�หรัับผู้�สูงอายุุ เพื่่อ� สนัับสนุนุ การสร้า้ งเสริมิ สุขุ ภาพความรอบรู้� ด้า้ นสุขุ ภาพการป้อ้ งกันั โรคการปรับั เปลี่ย�่ นพฤติกิ รรมและการดููแลตนเองของผู้�สูงอายุ ุ ผ่า่ นการสื่อ� สารที่ท�่ ันั สมัยั การใช้้ อุปุ กรณ์์ดิิจิิทััลส่่วนบุุคคลและอาสาสมััครในท้้องถิ่�น/ชุมุ ชน 5. มีีระบบและกลไกการเงิินการคลังั ที่่�ยั่�งยืนื รวมทั้้ง� ระบบประกัันสุขุ ภาพกองทุุนการดููแลระยะยาว และ มาตรการสนัับสนุุนส่่งเสริิมรููปแบบใหม่่รวมถึึงความสนัับสนุุนขององค์์กรปกครองส่่วนท้้องถิ่ �นและระบบการ คุ้�มครองผู้�บริโิ ภค กิิจกรรมปฏิริ ููปที่่� 4 การปฏิิรูปู ระบบหลัักประกัันสุขุ ภาพและกองทุนุ ที่่เ� กี่ย� วข้อ้ งให้ม้ ีีความเป็็นเอกภาพ บููรณาการเป็็นธรรมทั่่ว� ถึงึ เพีียงพอและยั่ง� ยืืนด้้านการเงิินการคลังั เป้้าหมาย: 1. ประเทศมีีระบบหลัักประกัันสุุขภาพและกองทุนุ ที่เ่� กี่่�ยวข้อ้ งที่ม่� ีีการบููรณาการและเป็็นเอกภาพเป็็นธรรม ทั่่ว� ถึงึ เพีียงพอและยั่ง� ยืนื ด้า้ นการเงินิ การคลังั อีีกทั้้ง� ส่ง่ ผลให้ก้ ารดำ�ำ เนินิ การตามเป้า้ หมายของการปฏิริููปด้า้ นการจัดั การ ภาวะฉุุกเฉินิ ด้้านสาธารณสุขุ โรคไม่่ติดิ ต่อ่ ผู้้�สููงอายุุ และเขตสุุขภาพสามารถบรรลุุผลสำ�ำ เร็็จเพิ่่ม� ขึ้น� โดยมุ่�งเน้้นการ บููรณาการ 8 ระบบที่่�สำ�ำ คััญ ได้แ้ ก่่ 1.1 ระบบบริิหารการจ่่ายค่่าบริิการสร้้างเสริิมสุุขภาพและป้้องกัันโรค (P&P), บริิการปฐมภููมิิ (primary care), บริิการดููแลผู้้�ป่่วยในชุุมชน/ ที่บ่� ้้าน (community/Home care), บริิการผู้้�ป่่วยใน (IP) 1.2 ระบบการบริหิ ารจัดั การ รวมทั้้ง� สิทิ ธิปิ ระโยชน์แ์ ละกลไกการจ่า่ ยชดเชยค่า่ บริกิ ารรองรับั วิกิ ฤติิ ด้้านสุขุ ภาพ โดยเฉพาะโรคระบาดระดับั ชาติิและโรคอุุบัตั ิิใหม่่ 1.3 ระบบงบประมาณและกิิจกรรมสร้า้ งเสริิมสุขุ ภาพและป้อ้ งกัันโรคที่ต�่ ่่อเนื่่อ� ง 1.4 ระบบการดููแลระยะยาวในชุมุ ชน/ที่�บ่ ้้าน 18

คู่่ม� ือื หลักั สูตู ร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบััติกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ 2 1.5 ระบบข้อ้ มููลการเบิิกจ่่ายค่่าบริิการสุุขภาพ ความเชื่อ�่ มโยงแผนปฏิิบัตั ิิการด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี 1.6 ระบบประกันั สุุขภาพคนต่า่ งด้า้ ว 1.7 การจัดั บริกิ ารที่�เ่ น้น้ คุณุ ค่า่ 1.8 การจ่่ายชดเชยค่่าบริกิ ารการแพทย์์ฉุุกเฉินิ 2. ประชาชนเข้า้ ถึึงบริิการอย่า่ งทั่่�วถึงึ และมีีความพึงึ พอใจเพิ่่�มขึ้น� ตัวั ชี้้�วัดั : 1. มีีกลไกหลัักในการบริหิ ารจััดการทางการคลังั สุขุ ภาพระดับั ชาติิ รวมทั้้�งชุดุ สิิทธิิประโยชน์์หลักั และกลไก การจ่่ายที่�่ใช้้ร่่วมกัันระหว่่างกองทุนุ และมีีการบููรณาการระบบฐานข้อ้ มููลการเบิิกจ่า่ ย (National clearinghouse) ร่่วมกัันและมีีมาตรฐานเดีียว โดยที่ท�่ ุกุ กองทุุนหลักั ประกัันสุุขภาพภาครััฐ มีีการบริิหารการจ่า่ ยที่เ่� ป็็นระบบเดีียวกันั (single payment system) สำำ�หรัับบริกิ ารสร้้างเสริมิ สุุขภาพและป้อ้ งกัันโรค (P&P), บริิการปฐมภููมิิ (primary care), บริิการดููแลผู้้�ป่ว่ ยในชุมุ ชน/ที่�่บ้้าน (community/Home care), บริิการผู้้�ป่่วยใน (IP) 2. ทุกุ กองทุนุ ประกันั สุุขภาพภาครััฐใช้้ระบบการบริหิ ารจัดั การระบบเดีียวและหน่่วยบริหิ ารเดีียว รวมทั้้ง� สิทิ ธิิประโยชน์แ์ ละกลไกการจ่่ายชดเชยค่า่ บริิการรองรัับวิิกฤติดิ ้า้ นสุขุ ภาพ โดยเฉพาะโรคระบาดระดัับชาติแิ ละโรค อุุบััติิใหม่่ ซึ่่ง� ต้้องมีีประเด็็นในการปรัับปรุงุ พระราชบัญั ญัตั ิิโรคติดิ ต่อ่ พ.ศ.2558 ด้้วย 3. แยกงบประมาณสำ�ำ หรับั บริกิ ารสร้า้ งเสริมิ สุขุ ภาพและป้อ้ งกันั โรค (health promotionand prevention) ออกจากงบประมาณรักั ษาพยาบาลสำ�ำ หรับั ระบบหลักั ประกันั สุขุ ภาพภาครัฐั ทั้้ง� 3 ระบบ และ ครม.เห็น็ ชอบให้ ้ สปสช. ขยายการบููรณาการบริกิ ารสร้้างเสริมิ สุุขภาพป้้องกัันโรคร่่วมกับั สสส., ก.สธ. ระบบหลัักประกัันสุขุ ภาพภาครัฐั ซึ่�ง่ รวมถึงึ ระบบประกันั สังั คมและสวัสั ดิกิ ารรักั ษาพยาบาลข้า้ ราชการ และกองทุนุ ที่เ�่ กี่ย�่ วข้อ้ งเพื่่อ� บููรณาการงบประมาณ และกิจิ กรรมสร้้างเสริมิ สุขุ ภาพป้้องกันั โรคที่ต�่ ่่อเนื่่อ� ง 4. ขยายบริกิ ารและการจ่่ายชดเชยค่่าบริกิ ารระยะยาว (long term care) ที่�่ชุมุ ชน/ที่่บ� ้า้ นไปยัังประชาชน ทุกุ สิทิ ธิิ โดย ครม. เห็น็ ชอบให้ ้ สปสช.บููรณาการบริกิ ารระยะยาวที่ช�่ ุมุ ชน/ที่บ�่ ้า้ นร่ว่ มกับั กองทุนุ ต่า่ ง ๆ และหน่ว่ ยงาน ที่�เ่ กี่�ย่ วข้้อง 5. มีีการนำ�ำ ข้อ้ มููลการเบิกิ จ่า่ ยบริกิ ารสุขุ ภาพ ไปใช้ป้ ระโยชน์ใ์ นการวางแผนการดำ�ำ เนินิ การของผู้้�มีีส่วนได้ส้ ่ว่ นเสีีย (stakeholders) ต่า่ ง ๆ ได้แ้ ก่ ่ ผู้้�ให้บ้ ริกิ ารประชาชน กองทุนุ ประกันั สุขุ ภาพภาครัฐั และหน่ว่ ยงานรัฐั อื่น� ๆ 6. คนต่า่ งด้า้ วทุกุ คนที่เ�่ ข้า้ มาในประเทศไทยต้อ้ งมีีระบบประกันั สุขุ ภาพภาคบังั คับั โดยมีีทางเลือื กรููปแบบต่า่ ง ๆ 7. มีีผลลััพธ์์ของการจััดบริิการแบบเน้น้ คุณุ ค่า่ (value based healthcare) ในพื้้�นที่�่นำำ�ร่อ่ ง (sand box) 8. มีีการปรัับปรุุงอััตราเงื่�อนไขและเกณฑ์์จ่่ายชดเชยค่่าบริิการการแพทย์์ฉุุกเฉิิน (UCEP) ให้้เป็็นระบบ เดีียวกันั ทั้้�งรัฐั และเอกชน 19

คู่�ม่ ืือหลักั สูตู ร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบััติิการด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพฯ 9. ระบบข้อ้ มููลสุขุ ภาพของประชาชน รวมถึงึ ข้อ้ มููลของผู้�สูงอายุแุ ละผู้�ที่ค� วามต้อ้ งการพึ่่ง� พิงิ ที่บ�ูู่รณาการครบถ้ว้ น และเข้้าถึึงได้้ โดยข้้อมููลการใช้้บริิการของผู้้�ป่่วยในระบบหลัักประกัันสุุขภาพแห่่งชาติิ ทุุกกองทุุนมีีการบููรณาการ และมีีมาตรฐานในการเชื่อ� มโยงแลกเปลี่ย�่ นและใช้ป้ ระโยชน์ร์ ่ว่ มกันั และมีีข้อ้ มููลหลักั ในทะเบีียนผู้้�ป่ว่ ยที่ส�่ ถานพยาบาล ภายใต้พ้ ระราชบัญั ญัตั ิสิ ถานพยาบาลทุกุ แห่ง่ จะต้อ้ งส่ง่ แลกเปลี่ย�่ นกันั เพื่่อ� ประโยชน์ข์ องผู้้�ป่ว่ ย และคืนื ข้อ้ มููลสุขุ ภาพ ส่่วนบุุคคลในเรื่ �องความเสี่�่ยงและสถานการณ์์การเจ็็บป่่วยด้้วยโรคไม่่ติิดต่่อโดยเฉพาะโรคเบาหวานและความดััน โลหิติ สููง ให้ก้ ัับผู้้�ป่่วยเพื่่อ� การดููแลตนเอง กิิจกรรมปฏิิรููปที่่� 5 การปฏิริ ูปู เขตสุขุ ภาพให้ม้ ีีระบบบริิหารจััดการแบบบูรู ณาการคล่่องตัวั และการร่ว่ ม รัับผิดิ ชอบด้า้ นสุุขภาพระหว่่างหน่่วยงาน และท้อ้ งถิ่�น เป้า้ หมาย: ประเทศมีีเขตสุขุ ภาพที่ม�่ ีีระบบบริหิ ารจัดั การแบบบููรณาการ และร่ว่ มรับั ผิดิ ชอบระหว่า่ งหน่ว่ ยงาน และท้้องถิ่ �นมีีความคล่่องตััว ประสิิทธิิภาพ และประสิิทธิิผล สามารถทำำ�ให้้เกิิดผลสำำ�เร็็จในพื้้�นที่่�ตามเป้้าหมายของ การปฏิริ ููปประเทศด้า้ นสุขุ ภาพและสาธารณสุขุ รวมถึงึ การจัดั การภาวะฉุกุ เฉินิ ด้า้ นสาธารณสุขุ โรคไม่ต่ ิดิ ต่อ่ ผู้้�สููงอายุุ ระบบหลัักประกัันสุุขภาพและกองทุุนที่เ่� กี่�ย่ วข้อ้ ง ตััวชี้�้วััด: 1. ระบบการบริหิ ารจัดั การเขตสุขุ ภาพแบบบููรณาการคล่อ่ งตัวั มีีประสิทิ ธิภิ าพประสิทิ ธิผิ ล และร่ว่ มรับั ผิดิ ชอบ โดยเขตสุุขภาพหน่ว่ ยงานในพื้้น� ที่�แ่ ละองค์ก์ รปกครองส่่วนท้้องถิ่น� และใช้ก้ ลไกที่่ม� ีีอยู่�่ เช่่น คณะกรรมการพัฒั นา คุุณภาพชีีวิิตระดัับอำำ�เภอ ระดัับตำำ�บล และระดัับจัังหวััด และกลไกใหม่่เชิิงนวััตกรรม (ดำำ�เนิินการในพื้้�นที่่� 4 เขตสุขุ ภาพนำ�ำ ร่อ่ ง) 2. ประชาชนรวมทั้้ง� ผู้�สูงอายุใุ นพื้้น� ที่�่ ได้ร้ ับั บริกิ ารและการสนับั สนุนุ ตามเป้า้ หมายการปฏิริููปด้า้ นสุขุ ภาพและ สาธารณสุขุ รวมถึงึ การภาวะฉุกุ เฉินิ ด้า้ นสาธารณสุขุ โรคไม่ต่ ิดิ ต่อ่ ผู้้�สููงอายุุ ระบบประกันั สุขุ ภาพและกองทุนุ ที่เ�่ กี่ย�่ วข้อ้ ง (ดำ�ำ เนิินการในพื้้น� ที่่� 4 เขตสุุขภาพนำ�ำ ร่อ่ ง) 2.1 ประชาชนที่�่ได้ร้ ับั ประโยชน์จ์ ากการเตรีียมพร้อ้ มและการจัดั การภาวะฉุกุ เฉินิ ด้า้ นสาธารณสุุข 2.2 ผู้้�ป่่วยที่่�ได้้รัับประโยชน์์จากการเพิ่่�มประสิิทธิิภาพและประสิิทธิิผลของการสร้้างเสริิมสุุขภาพ ความรอบรู้�ด้้านสุขุ ภาพการป้อ้ งกัันและดููแลรัักษาโรคไม่ต่ ิดิ ต่อ่ โดยเฉพาะโรคเบาหวานและความดันั โลหิติ สููง 2.3 ประชาชนที่ไ�่ ด้ร้ ับั ประโยชน์จ์ ากการเพิ่่ม� ประสิทิ ธิภิ าพและประสิทิ ธิผิ ล ของการสร้า้ งเสริมิ สุขุ ภาพ ความรอบรู้�ด้้านสุขุ ภาพการป้อ้ งกัันและดููแลรักั ษาโรคไม่ต่ ิดิ ต่่อโดยเฉพาะโรคเบาหวานและความดันั โลหิติ สููง 2.4 ผู้้�สููงอายุทุ ี่�ไ่ ด้ร้ ัับการบริบิ าลดููแลและรัักษาที่บ�่ ้า้ น/ชุมุ ชน 2.5 ผู้้�บริิบาลดููแลผู้�สูงอายุปุ ระเภทและระดับั ต่า่ ง ๆ ผู้้�ป่ว่ ยที่�ไ่ ด้้รับั ประโยชน์จ์ ากการปฏิริ ููประบบ หลักั ประกัันสุขุ ภาพและกองทุนุ ที่�เ่ กี่ย่� วข้้อง 20

คู่่ม� ือื หลักั สููตร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบัตั ิกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพฯ 2 3. ระบบบริหิ ารจัดั การระบบบริกิ ารและมาตรการสนับั สนุนุ ในพื้้น� ที่ท�่ ี่ไ�่ ด้ร้ ับั การพัฒั นา และได้เ้ ริ่ม� ดำ�ำ เนินิ การ ความเชื่อ�่ มโยงแผนปฏิิบัตั ิิการด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี ตามเป้า้ หมายการปฏิริ ููปด้า้ นสุขุ ภาพและสาธารณสุขุ รวมถึงึ การภาวะฉุกุ เฉินิ ด้า้ นสาธารณสุขุ โรคไม่ต่ ิดิ ต่อ่ ผู้้�สููงอายุุ ระบบประกันั สุุขภาพและกองทุนุ ที่�่เกี่�่ยวข้อ้ ง (ดำำ�เนินิ การในพื้้น� ที่่� 4 เขตสุุขภาพนำ�ำ ร่อ่ ง) 4. หน่ว่ ยบริกิ าร/หน่ว่ ยงานในพื้้น� ที่ท�่ ี่ไ�่ ด้ร้ ับั การพัฒั นาศักั ยภาพและได้เ้ ริ่ม� ดำ�ำ เนินิ การ/ร่ว่ มให้บ้ ริกิ ารแบบบููรณาการ ตามเป้า้ หมายการปฏิริููปด้า้ นสุขุ ภาพและสาธารณสุขุ รวมถึงึ ภาวะฉุกุ เฉินิ ด้า้ นสาธารณสุขุ โรคไม่ต่ ิดิ ต่อ่ ผู้�สูงอายุุ ระบบ ประกันั สุุขภาพและกองทุุนที่เ่� กี่่ย� วข้้องเช่น่ โรงพยาบาลและองค์์กรปกครองส่่วนท้อ้ งถิ่น� (ดำ�ำ เนินิ การในพื้้น� ที่�่ 4 เขต สุุขภาพนำ�ำ ร่อ่ ง) 21

คู่่ม� ืือหลักั สููตร การขัับเคลื่่�อนแผนปฏิิบััติิการด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพฯ เป้า้ หมายความสำ�ำ เร็็จของแผนปฏิบิ ััติิการ ด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภััยสุขุ ภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ. 2561-2580) แผนปฏิิบััติิการด้้านการป้้องกัันควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ.2561-2580) เป็็นแผนระดัับที่่� 3 มีีวิิสัยั ทัศั น์์ “ประชาชนได้ร้ ับั การป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภััยสุุขภาพระดัับมาตรฐานสากล ภายใน ปีี 2580” ซึ่่ง� มีีคำำ�อธิบิ ายความหมายวิิสัยั ทััศน์์ไว้้ ดังั นี้้� 1. ประชาชนได้้รัับการป้้องกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพ หมายถึึง ประชาชนมีีสุขุ ภาพดีี โดยมีีความเสี่�่ยง ต่่อโรคและภัยั สุขุ ภาพลดลง ลดการป่่วย ลดความพิกิ าร และลดการตายจากโรคที่ป่� ้อ้ งกัันได้้ ประชาชนมีีความรู้้�ทาง สุุขภาพ (Health Literacy) สามารถจัดั การตนเอง ครอบครัวั และสัังคมได้้ 2. การป้้องกันั ควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพระดับั มาตรฐานสากล หมายถึงึ ระบบการป้้องกันั ควบคุมุ โรคที่ม่� ีี สมรรถนะได้ต้ ามตัวั ชี้ว� ัดั มาตรฐานสากล ที่อ�่ งค์ก์ รระดับั นานาชาติเิ ป็น็ ผู้้�กำ�หนด หรือื สามารถปฏิบิ ัตั ิงิ านได้ต้ ามเป้า้ หมาย ที่่อ� งค์ก์ รระดัับนานาชาติิเป็น็ ผู้้�กำำ�หนด เช่น่ Sustainable Development Goals (SDGs) หรืือ กฎอนามัยั ระหว่า่ ง ประเทศ (International Health Regulation, IHR) เป็็นต้น้ เป้า้ หมายความสำ�ำ เร็จ็ ของแผนฯ ระยะ 20 ปีี (20 year milestone) ออกเป็็น 4 ระยะ คือื ระยะที่่� 1 ระยะปฏิริ ููป (พ.ศ.2561-2565) เป้า้ หมายความสำำ�เร็จ็ คือื IHR Compliance: พััฒนาสมรรถนะ ระบบป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพตามเกณฑ์ข์ องกฎอนามัยั ระหว่า่ งประเทศฉบับั ใหม่่ ให้อ้ ยู่ใ�่ นระดับั สููงสุดุ ทุกุ ตัวั (ประกอบด้้วยเป้้าหมายในยุุทธศาสตร์์ที่�่ 5 Competent Workforce, ยุุทธศาสตร์ท์ ี่่� 4 Management reform, ยุทุ ธศาสตร์์ที่�่ 3 SMART surveillance, ยุทุ ธศาสตร์ท์ ี่�่ 2 IC,SAT & Operations และ WHO’s JEE) ระยะที่่� 2 ระยะสู่่�ความเข้ม้ แข็็ง (พ.ศ.2566-2570) เป้้าหมายความสำ�ำ เร็จ็ คืือ Sustainable JEE: เพื่่อ� เสริิมสร้้างระดัับสมรรถนะของระบบป้้องกัันควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพตามเกณฑ์์ของกฎอนามััยระหว่่างประเทศ (ประกอบด้ว้ ย เป้า้ หมายในยุุทธศาสตร์์ที่่� 3 Research System และ Strategic Information, ยุทุ ธศาสตร์ท์ ี่่� 2 Bio-containment Unit, Capable EOC, Sustainable JEE และยุุทธศาสตร์์ที่�่ 1 SMART DC Program) ระยะที่่� 3 ระยะสู่่�ความยั่ง� ยืืน (พ.ศ.2571-2575) เป้า้ หมายความสำ�ำ เร็จ็ คือื Sustainable DCS เพื่่�อคง ระดัับสมรรถนะของระบบป้้องกัันควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพตามเกณฑ์์ของกฎอนามััยระหว่่างประเทศให้้อยู่�่ใน ระดัับสููงสุดุ ทุุกตัวั (ประกอบด้ว้ ยเป้้าหมายในยุุทธศาสตร์ท์ ี่่� 4 Strong Network และ Quality System, ยุุทธศาสตร์์ ที่่� 3 Public health laboratory, Strategic Information, ยุทุ ธศาสตร์ท์ ี่่� 2 SMART EOC, Sustainable JEE, ยุทุ ธศาสตร์ท์ ี่่� 1 SMART DC Program) 22

คู่�ม่ ืือหลักั สูตู ร การขัับเคลื่่�อนแผนปฏิิบัตั ิกิ ารด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพฯ 2 ระยะที่่� 4 ระยะดีีที่่�สุุดในเอเชีีย (พ.ศ.2576-2580) ประเทศไทยเป็็นผู้้�นำ�ำ ด้า้ นการป้้องกันั ควบคุุมโรคและ ความเชื่อ�่ มโยงแผนปฏิิบัตั ิิการด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี ภััยสุขุ ภาพที่ด่� ีีที่่�สุดุ ของเอเชีีย (ประกอบด้ว้ ย ยุทุ ธศาสตร์ท์ ี่่� 5 Happy workforce และ High performance WF, ยุทุ ธศาสตร์์ที่่� 4 Regional present และ learning organization, ยุุทธศาสตร์์ที่�่ 3 Strong infrastructure, ยุุทธศาสตร์์ที่่� 2 Excellent PHEM และ Sustainable JEE, ยุทุ ธศาสตร์์ที่่� 1 Excellent DC Program) 23

คู่ม�่ ืือหลักั สููตร การขัับเคลื่่�อนแผนปฏิิบัตั ิิการด้้านการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ แผนยกระดัับความมั่่น� คงและความเป็็นเลิิศด้า้ นควบคุมุ โรค ของประเทศ ฉบัับปรับั ปรุุง พ.ศ.2563-2565 (Mega Project) กรมควบคุุมโรคได้้จััดทำำ�แผนยกระดัับความมั่ �นคงและความเป็็นเลิิศด้้านควบคุุมโรคของประเทศ พ.ศ.2559-2563 เป็น็ แผนการลงทุนุ ระยะยาว ได้ร้ ับั ความเห็น็ ชอบตามมติทิ ี่ป�่ ระชุมุ คณะรัฐั มนตรีีเมื่อ� วันั ที่�่ 12 มกราคม 2559 โดยมีีเป้้าประสงค์์หลัักคืือ การสร้้างและพััฒนาระบบป้้องกัันควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพของประเทศที่่�มีี ประสิิทธิภิ าพและได้้มาตรฐาน ประกอบด้ว้ ย 3 แผนงานหลักั ได้แ้ ก่่ 1. แผนงานพัฒั นาระบบควบคุุมโรคเพื่่อ� ความมั่น� คงของประเทศ 2. แผนงานพััฒนาศููนย์์ความเป็็นเลิิศด้า้ นป้้องกัันควบคุมุ โรคและภัยั สุุขภาพ 3. แผนงานสนัับสนุุนการพััฒนาระบบป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภัยั สุขุ ภาพของประเทศ ผลการประเมินิ ในระยะครึ่ง� แผน (ปีีงบประมาณ พ.ศ.2560-2562) พบว่า่ สามารถดำ�ำ เนิินการให้บ้ รรลุตุ าม เป้้าหมายของแผนฯได้้เพีียงบางส่่วน กรมควบคุุมโรคจึึงได้ท้ บทวนสถานการณ์ท์ างสัังคม เศรษฐกิจิ เทคโนโลยีี สภาพปัญั หาและความต้อ้ งการด้้านสุุขภาพบางประการ ที่เ�่ ปลี่ย่� นแปลงอย่่างรวดเร็ว็ ตลอดจนทิิศทางการพััฒนา ประเทศตามยุทุ ธศาสตร์์ชาติิ 20 ปีี นโยบายสำำ�คัญั ของกระทรวงสาธารณสุขุ รวมถึึงทบทวนวิิสัยั ทััศน์์ เป้้าหมาย ยุุทธศาสตร์์ประเด็็นที่ต�่ ้อ้ งเร่่งรััดเพื่่�อการปฏิิรููป (พ.ศ.2561–2565) ของกรมควบคุมุ โรค โดยได้ด้ ำำ�เนินิ การปรับั ปรุงุ เป้า้ หมาย แนวทางการดำ�ำ เนินิ งานของแผนฯ และปรับั รายการลงทุนุ บางรายการให้ม้ ีีความสอดคล้อ้ งกับั ยุทุ ธศาสตร์ช์ าติิ 20 ปีี แผนแม่่บทภายใต้้ยุุทธศาสตร์์ชาติิ และแผนปฏิริ ููปประเทศ เพื่่อ� ให้แ้ ผนฯ มีีความสอดคล้้องกับั บริิบทปััจจุบุ ััน สามารถตอบสนองต่อ่ สภาพปัญั หาและความต้อ้ งการด้า้ นสุขุ ภาพโดยมุ่�งเน้น้ ให้ป้ ระชาชนได้ร้ ับั การป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรค และภัยั สุขุ ภาพในระดับั มาตรฐานสากล ซึ่ง�่ สอดคล้อ้ งกับั เป้า้ หมายในยุทุ ธศาสตร์ช์ าติทิ ี่ต�่ ้อ้ งการให้ป้ ระเทศมีีระบบการ ป้้องกัันควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพที่�่มีีประสิิทธิิภาพและได้้มาตรฐาน สากล โดยแผนฯ ฉบัับปรัับปรุุง พ.ศ. 2563–2565 ได้้ผ่่านมติิ คณะรัฐั มนตรีี (4 ธัันวาคม 2560) และได้้ประกาศใช้แ้ ผนฯ เมื่อ� วันั ที่�่ 18 มิิถุนุ ายน 2563 (หนัังสืือที่่ � สธ 0407.5/ว 1275 ลงวันั ที่่� 18 มิถิ ุุนายน 2563) ดังั นั้้น� การจัดั ทำ�ำ คำ�ำ ของบลงทุนุ ของหน่ว่ ยงานกรมควบคุมุ โรค จึึงต้้องสอดคล้้องกัับแผนยกระดัับความมั่ �นคงและความเป็็นเลิิศ ด้้านควบคุมุ โรคของประเทศ ฉบับั ปรัับปรุุง พ.ศ.2563–2565 24

คู่ม่� ืือหลักั สูตู ร การขัับเคลื่่�อนแผนปฏิิบััติิการด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ 2 แนวทางการดำ�ำ เนินิ งานป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุุขภาพ ความเชื่อ�่ มโยงแผนปฏิิบัตั ิิการด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี ประจำ�ำ ปีีงบประมาณ พ.ศ.2564-2565 ภายใต้แ้ ผนปฏิบิ ััติกิ าร ด้้านการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ.2561-2580) กรมควบคุมุ โรคได้จ้ ัดั ทำ�ำ แนวทางการดำ�ำ เนินิ งานป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพ ระยะ 5 ปีี (พ.ศ.2561-2565) ประจำ�ำ ปีงี บประมาณ พ.ศ. 2564 ภายใต้้แผนพััฒนาด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ.2561-2580) สำำ�หรัับให้ห้ น่่วยงานใช้เ้ ป็็นกรอบแนวทางขับั เคลื่�อนงานป้้องกัันควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพ ของประเทศ เพื่่อ� ให้ป้ ระชาชนได้ร้ ับั การป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพระดับั มาตรฐานสากล และสนับั สนุนุ เป้า้ หมาย ของยุทุ ธศาสตร์ช์ าติดิ ้า้ นสาธารณสุขุ ที่ต�่ ้อ้ งการให้ค้ นไทยมีีสุขุ ภาพดีี โดยมีีอายุคุ าดเฉลี่ย�่ มีีสุุขภาพดีี 75 ปีี และมีีอายุุ คาดเฉลี่่�ยเมื่�อแรกเกิิด 85 ปี ี ภายในปีี 2580 เอกสารแนวทางการดำ�ำ เนินิ งานป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพได้ร้ ับั การพัฒั นาขึ้้น� ภายใต้แ้ ผนพััฒนาด้า้ น การป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี พ.ศ.2561-2580 กรมควบคุุมโรคโดยผู้้�ทรงคุุณวุฒุ ิิ และหน่่วยงานเจ้้าภาพหลัักของแผนงานต่า่ ง ๆ จะร่ว่ มกันั ทบทวนในทุกุ ปีี เพื่่�อปรัับปรุงุ กลไกการบริิหารจัดั การและ การติิดตามประเมิินผลให้้บรรลุุตามเป้้าหมายยุุทธศาสตร์์ของแผนปฏิิบััติิการด้้านการป้้องกัันควบคุุมโรคและ ภััยสุขุ ภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ.2561-2580) ดังั นั้้น� การทบทวนแนวทางการดำ�ำ เนินิ งานป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภันั สุขุ ภาพ ประจำ�ำ งบประมาณ พ.ศ.2565 ภายใต้แ้ ผนปฏิบิ ัตั ิกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคฯ ระยะ 20 ปีฯี หน่ว่ ยงานเจ้า้ ภาพหลักั มีีความจำ�ำ เป็น็ ที่จ�่ ะต้อ้ งพิจิ ารณา ถึึงความสอดคล้้องเชื่�อมโยงกัับเป้้าหมายความสำำ�เร็็จและแนวทางการดำ�ำ เนิินงานตามกิิจกรรมสำำ�คััญของแผนใน ระดับั ต่่าง ๆ โดยเฉพาะแผนปฏิริ ููปประเทศ ฉบับั ปรับั ปรุงุ แผนแม่บ่ ท แผนแม่บ่ ทเฉพาะกิจิ พันั ธสัญั ญาต่า่ ง ๆ และ เป้า้ หมายความสำ�ำ เร็จ็ ของแผนปฏิบิ ัตั ิกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคฯ ระยะ 20 ปีี ในระยะปฏิริููป ทั้้ง� นี้้� เพื่่อ� ให้เ้ ครือื ข่า่ ย ควบคุมุ โรคนำ�ำ แผนโรคและภัยั สุขุ ภาพ และแผนระบบควบคุมุ โรค ไปใช้ไ้ ด้จ้ ริงิ และประชาชน/ประเทศได้ร้ ับั ประโยชน์์ 25

คู่�ม่ ือื หลัักสููตร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบัตั ิกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพฯ สรุุป กรมควบคุมุ โรคได้้ดำ�ำ เนินิ งานป้้องกันั ควบคุุมโรคและภััยสุขุ ภาพของประเทศ โดย จััดทำ�ำ แผนปฏิบิ ััติกิ ารด้้านการป้้องกัันควบคุมุ โรคและภััยสุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ.2561-2580) ภายใต้ย้ ุทุ ธศาสตร์์ชาติิ 20 ปีี ซึ่่ง� เป็น็ แผนระดับั 3 มีีเป้า้ หมายความสำ�ำ เร็จ็ การดำำ�เนิินงานฯ ในระยะปฏิิรููป (พ.ศ.2561-2565) คือื พััฒนาสมรรถนะระบบป้้องกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพตามเกณฑ์ข์ องกฎอนามัยั ระหว่า่ งประเทศฉบับั ใหม่่ ให้อ้ ยู่ใ�่ นระดับั สููงสุุดทุุกตัวั การขับั เคลื่อ� นแผนพัฒั นาด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคฯ สู่เ�่ ป้า้ หมายความสำ�ำ เร็จ็ กรมฯ ได้ป้ รับั ปรุุงแผนงบลงทุนุ Mega Project (พ.ศ.2563–2565) ให้้สอดคล้้องกัับแผนแม่บ่ ท และแผนแม่่บทเฉพาะกิิจ ภายใต้้ยุุทธศาสตร์์ชาติิ 20 ปีี เพื่่�อใช้้เป็็นแนวทางการดำำ�เนิิน งานป้้องกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพด้า้ นการลงทุนุ การดำำ�เนินิ งานป้้องกัันควบคุุมโรคฯ ในปีีงบประมาณ พ.ศ.2564-2565 แผนงาน โครงการต่่างๆ ของกรมควบคุุมโรคจำำ�เป็็นที่่�จะต้้องจััดทำำ�ให้้เป็็นไปในทิิศทางเดีียวกััน กับั ทิศิ ทางของประเทศ ผลการดำำ�เนินิ งานด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคฯ จะต้อ้ งส่่งผลความ สำ�ำ เร็จ็ ต่อ่ ตัวั ชี้ว� ัดั ของแผนแม่บ่ ท แผนแม่บ่ ทเฉพาะกิจิ แผนปฏิริููปประเทศฯ (ที่เ�่ กี่ย�่ วข้อ้ ง) โดยตรง จึงึ จะได้ร้ ัับการสนัับสนุนุ งบประมาณจากภาครัฐั ดังั นั้้�น ทุุกหน่ว่ ยงานและผู้�เกี่�ย่ วข้้องในการ จััดทำ�ำ แผนงาน โครงการ ต้อ้ งทำ�ำ ความเข้า้ ใจงานรับั ผิิดชอบ และรายละเอีียดของแผนต่า่ ง ๆ เป็็นอย่่างดีี ส่่วนผู้ �ปฏิิบััติิงานก็็จะสามารถเข้้าใจได้้ว่่าทำำ�งานเพื่่�ออะไร ส่่งผลประโยชน์์ต่่อ ประชาชนให้้มีีสุุขภาพดีีได้้อย่่างไร 26

บทที่�่ 3 การขับั เคลื่่อ� นแผนปฏิิบััติิการ ด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและ ภััยสุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี กรมควบคุมุ โรค ประจำำ�ปีีงบประมาณ พ.ศ. 2565

เนื้�อ้ หา 29 วััตถุุประสงค์์ 30 แนวทางการขับั เคลื่่อ� นการดำำ�เนินิ งานด้า้ นการป้อ้ งกััน ควบคุมุ โรคและภัยั สุุขภาพและกรอบการจัดั ทำำ�คำำ�ขอ งบประมาณกรมควบคุุมโรค ประจำำ�ปีีงบประมาณ พ.ศ. 2565 31 นโยบายการดำ�ำ เนิินงานด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุุมโรค และภัยั สุุขภาพ กรมควบคุมุ โรค ประจำ�ำ ปีีงบประมาณ พ.ศ. 2564-2565

คู่ม่� ือื หลักั สูตู ร การขัับเคลื่่�อนแผนปฏิิบััติิการด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ 3 วััตถุปุ ระสงค์์ แนวทางการขัับเคลื่อ�่ นแผนปฏิบิ ััติกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภัยั สุขุ ภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี เพื่่อ� ให้บ้ ุคุ ลากรกรมควบคุมุ โรคสามารถนำ�ำ ความรู้� ความเข้า้ ใจถึงึ ความเชื่อ� มโยงของยุุทธศาสตร์ช์ าติิ 20 ปีี (แผนระดับั ที่�่ 1) แผนแม่บ่ ท แผนแม่บ่ ทพิเิ ศษ แผนปฏิริููปประเทศ แผนปฏิริููปประเทศด้า้ นสาธารณสุขุ ฉบับั ปรับั ปรุงุ และแผนระดับั 2 อื่่น� ที่เ�่ กี่ย�่ วข้อ้ ง กับั เป้า้ หมายความสำ�ำ เร็จ็ ของแผนปฏิบิ ัตั ิกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพ ของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ. 2561-2580) มาใช้เ้ ป็น็ แนวทางในการจัดั ทำ�ำ แผนงาน โครงการของหน่ว่ ยงาน ของกรมฯ ได้้อย่า่ งมีีถููกต้้องทั้้�งทางวิชิ าการและการบริิหารจัดั การ 29

คู่่�มืือหลักั สููตร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบัตั ิกิ ารด้้านการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพฯ แนวทางการขัับเคลื่่อ� นการดำำ�เนินิ งานด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรค และภััยสุขุ ภาพ และกรอบการจัดั ทำำ�คำำ�ของบประมาณ กรมควบคุมุ โรค ประจำำ�ปีีงบประมาณ พ.ศ. 2565 จากเป้้าหมายความสำำ�เร็็จของแผนปฏิิบัตั ิิการด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ. 2561-2580) ในระยะปฏิิรููป พ.ศ. 2561-2565 คือื พััฒนาสมรรถนะระบบป้้องกัันควบคุมุ โรคและ ภัยั สุขุ ภาพตามเกณฑ์ข์ องกฎอนามัยั ระหว่า่ งประเทศ ฉบับั ใหม่่ ให้อ้ ยู่ใ�่ นระดับั สููงสุดุ ทุกุ ตัวั จากเป้า้ หมาย ตามกล่า่ วแล้ว้ การขับั เคลื่อ� นการดำ�ำ เนินิ งานป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพในแต่ล่ ะปีจี ะประกอบด้ว้ ย กรมควบคุมุ โรค จะกำ�ำ หนดเป็น็ นโยบายการดำ�ำ เนินิ งานด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพ การจัดั ทำ�ำ คำ�ำ ของบประมาณ การจัดั ทำ�ำ แผนปฏิบิ ััติิราชการ และการติิดตามประเมิินผล เพื่่�อให้ห้ น่่วยงานได้น้ ำำ�ไปใช้ป้ ฏิบิ ััติิ ดัังต่่อไปนี้้� 30

คู่ม�่ ือื หลัักสููตร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบััติิการด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ 3 นโยบายการดำำ�เนินิ งานด้้านการป้อ้ งกัันควบคุมุ โรคและภััยสุขุ ภาพ แนวทางการขัับเคลื่อ�่ นแผนปฏิบิ ััติกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภัยั สุขุ ภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี กรมควบคุุมโรค ประจำ�ำ ปีีงบประมาณ พ.ศ. 2564-2565 กรมควบคุุมโรคมีีกรอบนโยบายในการขัับเคลื่�อนการดำ�ำ เนิินงานด้้านการป้้องกัันควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพ ประจำ�ำ ปีงี บประมาณ พ.ศ. 2564 ประกอบด้้วย 1. การพััฒนางานสาธารณสุุขตามแนวพระราชดำำ�ริิ โครงการเฉลิิมพระเกีียรติิ โครงการที่่�เกี่่�ยวกัับ พระบรมวงศานุวุ งศ์์ โครงการถวายเป็็นพระราชกุศุ ล เพื่่�อเทิดิ พระเกีียรติพิ ระพระบรมวงศานุุวงศ์ท์ ุกุ พระองค์์ 2. การดำ�ำ เนินิ งานตามนโยบายของประเทศและกระทรวงสาธารณสุขุ 3. การเตรีียมพร้อ้ มรับั มืือต่อ่ การแพร่ร่ ะบาดของโรคโควิดิ 19 และ 4. เร่ง่ รััดการทำำ�งานตามข้้อกำำ�หนดหรือื พันั ธะสัญั ญาระหว่า่ งประเทศ ภายใต้ย้ ุุทธศาสตร์์ชาติิ 20 ปีี และมติทิ ี่�ป่ ระชุุมหัวั หน้า้ ส่ว่ นราชการ กรมควบคุุมโรค ครั้�งที่่� 1/2564 เห็็นชอบกำ�ำ หนดกรอบการจัดั ทำ�ำ คำ�ำ ของบ ประมาณกรมควบคุมุ โรค ประจำ�ำ ปีี พ.ศ. 2565 ตามประเด็็นสำ�ำ คััญในการขับั เคลื่อ� นแผนแม่บ่ ทและแผนแม่บ่ ท เฉพาะกิจิ ประกอบด้ว้ ย 5 หมวดสำำ�คััญ ดัังนี้้� 1. แผนงานบููรณาการ 2. โครงการสำำ�คััญกรมควบคุุมโรค (Project Highlight) 3. การขัับเคลื่�อนมาตรการรองรับั วิิถีีชีีวิิตใหม่ภ่ ายใต้้แผนแม่่บทเฉพาะกิจิ 4. แผนการปฏิิรููปประเทศ ด้้านสาธารณสุขุ (ฉบับั ร่า่ ง) 5. โครงการสำำ�คัญั ปีี 2565 ตามแผนแม่่บท 31

บทที่่� 4 การจััดทำำ�แผนงาน โครงการ และการติิดตามประเมิินผล

เนื้�อ้ หา 34 จัดั ทำำ�แผนงานโครงการเพื่่�อเสนอคำ�ำ ของบประมาณ ประจำ�ำ ปีีงบประมาณ พ.ศ. 2565 38 การจััดทำำ�แผนปฏิิบััติริ าชการหน่่วยงาน ประจำ�ำ ปีีงบประมาณ พ.ศ. 2565 39 การติิดตามและประเมินิ ผล การดำำ�เนินิ งานแผนพััฒนา ด้้านการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ. 2561-2580)

คู่ม�่ ือื หลักั สูตู ร การขัับเคลื่่�อนแผนปฏิิบัตั ิิการด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ จัดั ทำำ�แผนงานโครงการเพื่่�อเสนอคำ�ำ ของบประมาณ ประจำ�ำ ปีีงบประมาณ พ.ศ. 2565 การจััดทำ�ำ แผนงานโครงเพื่่�อขอรับั การจััดสรรงบประมาณ ประจำำ�ปีงี บประมาณ พ.ศ. 2565 แผนงาน โครงการจะต้้องสอดคล้อ้ งและสามารถส่่งผลโดยตรงต่่อความสำ�ำ เร็จ็ ของตััวชี้ว� ัดั สะท้้อนหรือื บ่่งบอกความสำำ�เร็็จของ เป้้าหมายและตััวชี้�วััดที่่เ� ชื่อ� มโยงถึึงยุุทธศาสตร์์ชาติิ 20 ปีี แผนแม่่บทภายใต้ย้ ุทุ ธศาสตร์์ชาติิ (โครงการ flagship) แผนแม่บ่ ทเฉพาะกิจิ ภายใต้้ยุทุ ธศาสตร์์ชาติอิ ัันเป็น็ ผลมาจากสถานการณ์์โควิดิ -19 พ.ศ. 2564–2565 (โครงการ Big rock) แผนการปฏิิรููปประเทศฉบัับปรัับปรุุง (โครงการ Big rock) แผนพััฒนาเศรษฐกิิจและสัังคมแห่่งชาติิ ฉบัับที่�่ 12 ยุทุ ธศาสตร์์การจัดั สรรงบประมาณ ผลสััมฤทธิ์์�ของกระทรวงสาธารณสุุข ตััวชี้�วััดผลสััมฤทธิ์์ก� ระทรวง สาธารณสุขุ ยุุทธศาสตร์์กระทรวงสาธารณสุุข แผนบููรณาการ และโครงการสำำ�คััญตามนโยบายของกรมควบคุุมโรค รวมถึงึ งานตามภารกิจิ และตามพันั ธสัญั ญาต่า่ ง ๆ และปััญหาสำำ�คัญั ในระดัับพื้้น� ที่�่ โดยในปีีงบประมาณ พ.ศ. 2565 กรมควบคุุมโรคจัดั ทำำ�ความเชื่อ� มโยงฯ รายละเอีียดดัังต่่อไปนี้้� ผลสััมฤทธิ์์�: ต้้องกำำ�หนดให้้สอดคล้้องกัับเป้้าหมายของแผนแม่่บทในส่่วนที่่�กรมฯ เกี่่�ยวข้้อง ประชาชน มีีความรอบรู้�สุขุ ภาพเรื่อ� งโรคอุุบััติิใหม่่และโรคอุุบััติิซ้ำำ�� ที่เ�่ กิดิ จากการเปลี่่�ยนแปลงภููมิิอากาศเพิ่่ม� มากขึ้�น ตัวั ชี้ว�้ ัดั ผลสัมั ฤทธิ์:� สัดั ส่ว่ นประชาชนที่ม�่ีีความรู้�สุขุ ภาพเรื่อ� งโรคอุบุ ัตั ิใิ หม่แ่ ละโรคอุบุ ัตั ิซิ ้ำ��ำ ที่เ�่ กิดิ จากการเปลี่ย�่ นแปลง ภููมิอิ ากาศ (สัดั ส่่วนของประชากรทั้้�งหมด) (เพิ่่ม� เป็น็ ร้อ้ ยละ 5) เป้า้ หมายการให้บ้ ริิการกรมควบคุมุ โรค: 1. ประชาชนมีีสุุขภาพดีี ลดเสี่่ย� ง ลดโรค ลดป่ว่ ย ลดพิิการ ลดตายจากโรคและภัยั ที่ป่� ้้องกัันได้้ โดยมีีความ รอบรู้้�ทางสุขุ ภาพ สามารถจัดั การตนเอง ครอบครัวั และชุมุ ชน ได้้ 2. ประเทศมีีระบบการป้้องกันั ควบคุุมโรคและภััยสุขุ ภาพที่ม่� ีีประสิทิ ธิิภาพและได้้มาตรฐานสากล ตัวั ชี้�้วััดเป้้าหมายการให้้บริกิ ารกรมควบคุมุ โรค: 1. ร้้อยละของประชาชนกลุ่�มเป้้าหมายมีีความรอบรู้�ด้า้ นโรคและภัยั สุุขภาพ สามารถป้อ้ งกัันและควบคุมุ ปััจจัยั เสี่่�ยงที่ค่� ุุกคามสุุขภาวะได้ ้ (ร้อ้ ยละ 50) 2. ร้อ้ ยละของตัวั ชี้ว� ัดั การดำ�ำ เนินิ งานตามกฎอนามัยั ระหว่า่ งประเทศผ่า่ นการประเมินิ สมรรถนะในระดับั ที่�่ 4 ขึ้น� ไป (ร้้อยละ 100) 34

คู่ม�่ ือื หลัักสูตู ร การขัับเคลื่่�อนแผนปฏิิบััติิการด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ 4 ผลผลิิตและกิิจกรรมหลักั : กรอบการจัดั ทำ�ำ แผนงานโครงการและการติิดตาม ประเมินิ ผล การจัดั ทำ�ำ แผนงาน/โครงการ เพื่่อ� เสนอของบประมาณกรมควบคุมุ โรค ได้ก้ ำ�ำ หนดผังั ความเชื่อ� มโยงยุทุ ธศาสตร์ช์ าติิ แผนแม่บ่ ทฯ แผนฯ 12 กับั ผลสัมั ฤทธิ์์� เป้า้ หมายการให้บ้ ริกิ าร ผลผลิติ กิจิ กรรมหลักั ตัวั ชี้ว� ัดั ประจำ�ำ ปีงี บประมาณ พ.ศ. 2565 กรมควบคุมุ โรค กระทรวงสาธารณสุขุ ขึ้น� เพื่่อ� ใช้ป้ ระกอบในการจัดั ทำ�ำ งบประมาณรายจ่า่ ยประจำำ�ปีงี บประมาณ พ.ศ. 2565 และนำ�ำ สู่่ก� ารกำ�ำ หนด แผนงาน โครงการ ตามประเด็น็ สำำ�คััญ ดัังนี้้� 1. แผนงานบููรณาการ ประกอบด้ว้ ย 1.1 โครงการภายใต้แ้ ผนงานบููรณาการพััฒนาพื้้�นที่่เ� ขตเศรษฐกิจิ พิเิ ศษ 1.2 แผนงานบููรณาการรััฐบาลดิจิ ิิทัลั 2. โครงการสำ�ำ คััญ กรมควบคุุมโรค (Project Highlight) ประกอบด้ว้ ย 2.1 การพัฒั นาหน่ว่ ยปฏิบิ ัตั ิกิ ารควบคุมุ โรคติดิ ต่อ่ (Communicable Disease Control unit, CDCU) 2.2 การรับั มือื โรคอุุบัตั ิใิ หม่โ่ ดยสมดุลุ ทางด้า้ นสุขุ ภาพและเศรษฐกิจิ 2.3 สุุขภาพคนไทยทุกุ กลุ่�มวัยั 2.4 พััฒนาศููนย์์ปฏิบิ ัตั ิิการภาวะฉุุกเฉิิน (Emergency Operations Center, EOC) ระดับั เขต 2.5 จัดั ตั้้ง� ศููนย์์อาเซีียน (APHEED) 2.6 เตรีียมการประเมินิ Joint External Evaluation Tool (JEE) 3. การขับั เคลื่อ� นมาตรการรองรับั วิถิ ีีชีีวิติ ใหม่ ่ ภายใต้แ้ ผนแม่บ่ ทเฉพาะกิจิ (โครงการ Big Rock) ประกอบด้ว้ ย 3.1 โครงการส่่งเสริมิ ความรู้�สุขุ ภาพด้า้ นการโรคอุบุ ัตั ิิใหม่ ่ อุบุ ัตั ิซิ ้ำำ�� และภัยั สุุขภาพของประชาชน ทุุกกลุ่ �มวััย 3.2 โครงการพัฒั นาสมรรถนะชุุมชน ตำ�ำ บล อำ�ำ เภอ จัังหวััด ด้า้ นการวิิเคราะห์ค์ วามเสี่่�ยง การ ประเมิินความต้้องการด้้านสุขุ ภาพ และการกำำ�หนดนโยบาย รวมทั้้ง� พััฒนาระบบข้้อมููลสารสนเทศ เพื่่�อวิเิ คราะห์์ ความเสี่�่ยง การประเมิินความต้อ้ งการด้า้ นสุุขภาพ ตามหลักั การสุขุ ภาพหนึ่่�งเดีียว (One Health) 3.3 โครงการพััฒนาระบบแจ้้งเตืือนข้อ้ มููลป้อ้ งกัันควบคุมุ โรคให้ก้ ับั ประชาชนรายพื้้น� ที่แ�่ ละแผนที่�่ เมือื งป้้องกันั ควบคุมุ โรคอััจฉริิยะ (Area-based DC Alert & Smart DC City Map) และ 3.4 โครงการพัฒั นาระบบดิจิ ิทิ ัลั เพื่่อ� เตือื นภัยั ด้า้ นสุขุ ภาพสำ�ำ หรับั โรคอุบุ ัตั ิใิ หม่จ่ ำ�ำ นวน 5 โครงการย่อ่ ย 1) พัฒั นาระบบแจ้ง้ เตือื นภัยั ด้า้ นสุขุ ภาพเพื่่อ� นำ�ำ มาใช้ใ้ นการแจ้ง้ เตือื นและเฝ้า้ ระวังั ป้อ้ งกันั การควบคุุมโรคและภัยั ที่่�คุกุ คามประชาชน 2) พัฒั นาระบบตอบกลัับการสนทนาแบบตัวั อัักษรอัตั โนมััติิ chat bot เพื่่อ� การตอบโต้้ สถานการณ์์โรคติิดต่อ่ อุบุ ััติใิ หม่่ 35

คู่ม่� ือื หลัักสูตู ร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบััติิการด้้านการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ 3) ยกระดับั การเฝ้า้ ระวังั ป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคอุบุ ัตั ิใิ หม่ด่ ้ว้ ยระบบดิจิ ิทิ ัลั (ระบบคัดั กรองและ ติดิ ตามในด่่านควบคุุมโรค) 4) พัฒั นาและยกระดับั การเตรีียมความพร้อ้ มรับั มือื การระบาดของโรคโควิดิ 19 (เชื่อ� มต่อ่ ข้อ้ มููลฯ แบบ real time) 5) การพััฒนาระบบบริกิ ารข้้อมููลข่า่ วสารโรคอุบุ ัตั ิิใหม่ ่ อุบุ ััติซิ ้ำำ�� และภััยสุุขภาพอัจั ฉริิยะ (AIDHI –พัฒั นา platform ด้้านข่่าวสาร) 4. แผนการปฏิิรููปประเทศ ด้้านสาธารณสุขุ ฉบับั ร่า่ ง (โครงการ Flagship) ประกอบด้ว้ ย 4.1 การจัดั การภาวะฉุกุ เฉิินด้้านสาธารณสุุข 4.2 การป้อ้ งกัันและดููแลรักั ษาโรคไม่ต่ ิดิ ต่่อ 5. โครงการสำำ�คัญั ปีี 2565 ตามแผนแม่่บท (โครงการ Flagship) ประกอบด้้วย 5.1 โครงการขับั เคลื่อ� นการแก้้ปััญหาการตายในกลุ่�มเด็ก็ และเยาวชนที่ใ�่ ช้้รถจักั รยานยนต์์ 5.2 โครงการขับั เคลื่อ� นนโยบายดููแลสุขุ ภาพดููแลสุขุ ภาพผู้�ประกอบอาชีีพในช่ว่ งชีีวิติ วิถิ ีีใหม่่ (New Normal) และพัฒั นาระบบเฝ้้าระวัังควบคุมุ โรคจากการประกอบอาชีีพ 5.3 โครงการสร้้างความรอบรู้�ด้้านสุุขภาพเพื่่�อป้อ้ งกันั การบาดเจ็บ็ ในเด็็ก (Child Injury) 5.4 โครงการพัฒั นาการสื่อ� สารความรอบรู้� เรื่อ� งโรคเอดส์โ์ รคติดิ ต่อ่ ทางเพศสัมั พันั ธ์แ์ ละโรคไวรัสั ตับั อัักเสบ บีี และ ซีี 5.5 โครงการขัับเคลื่�อนการป้้องกัันควบคุุมโรคและภัยั สุขุ ภาพด้้วยศัักยภาพ พชอ./พชข. 5.6 โครงการป้อ้ งกันั การจมน้ำ��ำ โดยใช้ช้ ุมุ ชนเป็น็ ฐานภายใต้ย้ ุทุ ธศาสตร์ผ์ู้้�ก่อการดีี (MERIT MAKER) 5.7 โครงการพัฒั นารููปแบบการแจ้้งเตือื นการพลัดั ตกหกล้ม้ ในผู้�สูงอายุุ (fall detection alarm) ระดับั ชุุมชนในบริิบทของประเทศไทย 5.8 โครงการพััฒนากลไกความร่่วมมืือเครืือข่่ายทั้้�งระดัับชาติิและนานาชาติิเพื่่�อยกระดัับระบบ เฝ้า้ ระวังั สอบสวนควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพ 5.9 โครงการยกระดัับระบบรับั มืือปรัับตัวั ต่อ่ โรคอุุบััติิใหม่่อุุบัตั ิิซ้ำ�ำ� โรคระบาดให้้พร้้อมรัับมืือ 5.10 โครงการเฝ้า้ ระวังั ป้้องกัันควบคุมุ โรคและภัยั สุุขภาพประชาชนในพื้้�นที่่�เสี่่ย� งมลพิิษอากาศ 36

คู่่�มือื หลักั สููตร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบัตั ิิการด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ 4 กรอบการจัดั ทำ�ำ แผนงานโครงการและการติิดตาม ประเมินิ ผล 37

คู่่�มืือหลัักสููตร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบัตั ิิการด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภััยสุุขภาพฯ การจัดั ทำ�ำ แผนปฏิิบััติริ าชการหน่่วยงาน ประจำ�ำ ปีีงบประมาณ พ.ศ. 2565 การจัดั ทำ�ำ แผนปฏิบิ ัตั ิริ าชการหน่ว่ ยงาน ประจำ�ำ ปีงี บประมาณ พ.ศ. 2565 เป็น็ การทบทวนและปรับั แผนงาน โครงการของหน่่วยงานที่่�เสนอตั้ �งคำำ�ของบประมาณให้้มีีความสอดคล้้องกัับตามกรอบงบประมาณที่�่กรมควบคุุมโรค ได้ร้ ับั อนุุมััติิตามร่่างพระราชบััญญัตั ิิงบประมาณรายจ่่ายประจำำ�ปีีงบประมาณ ที่ร�่ ััฐสภาให้ค้ วามเห็น็ ชอบ โดยต้อ้ งมีี รายละเอีียดของการดำำ�เนิินงานที่ค่� รอบคลุมุ งานตามนโยบายสำ�ำ คัญั งานตามพัันธสััญญาต่า่ ง ๆ และงานภารกิจิ หน่ว่ ยงาน การกำำ�หนดกิิจกรรมและเป้้าหมายตัวั ชี้ว� ััดความสำ�ำ เร็็จของแผนงาน/โครงการ/กิจิ กรรมให้ส้ ะท้อ้ นตััวชี้�วัดั และมีีผลการดำำ�เนิินงานในภาพรวมตามเป้้าหมายการให้้บริิการกรมฯ ในส่่วนนี้้�บุุคลากรทุุกระดัับของหน่่วยงาน ที่่เ� กี่่�ยวข้้องจำำ�เป็็นต้้องมีีความรู้� ความเข้้าใจ ในการวางเป้้าหมายความสำำ�เร็็จและกิิจกรรมสำำ�คััญตามแผนแม่่บท แผนแม่บ่ ทเฉพาะกิจิ แผนปฏิริ ููปประเทศ จะทำ�ำ ให้้ทิศิ ทางของการทำ�ำ แผนงาน/โครงการ/กิจิ กรรมและการกำำ�หนด เป้า้ หมายความสำ�ำ เร็จ็ ตัวั ชี้ว� ัดั ไปในทิศิ ทางเดีียวกับั ทิศิ ทางของประเทศ รวมถึงึ วางแผนการใช้จ้ ่า่ ยงบประมาณอย่า่ งมีี ประสิทิ ธิิภาพ 38

คู่ม�่ ืือหลัักสููตร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบัตั ิกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพฯ 4 การติิดตามและประเมิินผลการดำำ�เนินิ งานแผนปฏิบิ ัตั ิกิ าร กรอบการจัดั ทำ�ำ แผนงานโครงการและการติิดตาม ประเมินิ ผล ด้้านการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภัยั สุขุ ภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ. 2561-2580) ปีงี บประมาณ พ.ศ. 2565 เป็น็ ปีสี ุดุ ท้า้ ยในระยะปฏิริููป (พ.ศ. 2561-2565) ของแผนยุทุ ธศาสตร์ช์ าติ ิ 20 ปีี และแผนปฏิบิ ััติิการด้้านการป้้องกันั ควบคุมุ โรคและภััยสุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ. 2561-2580) ดัังนั้้�น การวางแผนในการติิดตามและประเมิินผลมีีความสำำ�คััญเป็็นอย่่างยิ่ �ง ทั้้�งในระดัับหน่่วยงาน และแผนปฏิิบััติิการ ด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี การติดิ ตามผลการดำ�ำ เนินิ งาน กรมฯ ปีงี บประมาณ พ.ศ. 2564–2565 ผลการดำ�ำ เนินิ งานด้า้ นการป้้องกันั ควบคุมุ โรคฯ จะต้อ้ งส่ง่ ผลโดยตรงกับั ความสำ�ำ เร็จ็ ตัวั ชี้ว� ัดั แผนแม่บ่ ท แผนแม่บ่ ทเฉพาะกิจิ แผนปฏิริููป แผนบููรณาการ ความสำ�ำ เร็จ็ ตามพันั ธสัญั ญา โครงการสำ�ำ คัญั ของกรมฯ รวมถึงึ ประสิทิ ธิภิ าพของการใช้จ้ ่า่ ยงบประมาณ ที่ท�่ ุกุ หน่ว่ ยงาน ต้อ้ งวางแผนการติดิ ตามอย่า่ งมีีประสิทิ ธิภิ าพตั้ง� แต่ก่ ารกำ�ำ หนดความสำ�ำ เร็จ็ ของตัวั ชี้ว� ัดั แผนการติดิ ตามตััวชี้�วััด รวมถึึง แผนการใช้้จ่า่ ยงบประมาณ การประเมินิ ความสำ�ำ เร็จ็ ของแผนปฏิบิ ัตั ิกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ. 2561 - 2580) ในระยะที่่� 1 (พ.ศ. 2561-2565) ระยะปฏิริ ููป มีีเป้า้ หมายพััฒนาสมรรถนะของระบบป้้องกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพของประเทศได้ต้ ามเกณฑ์ข์ องกฎอนามัยั ระหว่า่ งประเทศฉบับั ใหม่่ ให้อ้ ยู่่�ในระดับั สูงู สุดุ ทุกุ ตััว หน่่วยงานต้อ้ งประเมิินผลการดำำ�เนิินงานในส่ว่ นที่�เ่ กี่่�ยวข้อ้ ง ได้้แก่่ การประเมินิ ผลแผนงานโรคและภััยสุุขภาพ แผนงานระบบควบคุมุ โรค หน่่วยงานรัับผิิดชอบหลักั ต้อ้ งทำำ�การประเมิินมาตรการว่า่ สอดคล้้องหรือื บรรลุุเป้า้ หมาย ที่�่กำ�ำ หนดไว้ห้ รืือไม่่ โดยประเมินิ ปีี 2564 เพื่่�อให้้ปีี 2565 สามารถดำ�ำ เนิินการสำ�ำ เร็จ็ เป็น็ ฐานในการดำำ�เนิินงานใน ระยะต่อ่ ไป การติิดตามและประเมิินผล มีีความสำำ�คัญั ตั้ง� แต่ก่ ารวางแผนการวัดั หรือื การกำ�ำ หนดตััวชี้�วัดั ซึ่ง�่ ต้้องส่่งผล โดยตรงเป้้าหมายความสำำ�เร็็จของแผนในระดัับต่่างๆ เป็็นกระบวนการฯ ที่่�หน่่วยงานจะต้้องดำำ�เนิินการในส่่วน ที่เ่� กี่ย�่ วข้อ้ งและนำ�ำ ไปสู่ก�่ ารจัดั ทำ�ำ แผนงาน โครงการ ในส่ว่ นรับั ผิดิ ชอบ ให้ม้ ีีความสำ�ำ เร็จ็ เพื่่อ� สุขุ ภาพที่ด�่ ีีของคนไทยต่อ่ ไป 39

คู่ม�่ ือื หลัักสูตู ร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบััติกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกัันควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพฯ สรุุป แผนปฏิิบัตั ิิการด้้านการป้อ้ งกัันควบคุมุ โรคและภััยสุุขภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี (พ.ศ. 2561-2580) เป็น็ แผนระดับั 3 กรมควบคุุมโรคได้ข้ ัับเคลื่อ� นยุุทธศาสตร์์ของแผน ปฏิิบัตั ิกิ ารด้้านการป้้องกัันควบคุมุ โรคฯ ภายใต้้แผนยุทุ ธศาสตร์์ชาติิ 20 ปีี และแผนแม่่บท แผนแม่่บทเฉพาะกิิจ แผนปฏิริ ููปประเทศ และบริบิ ทอื่่�นที่่�เกี่่ย� วข้อ้ ง สู่่�เป้า้ หมายทิศิ ทางเดีียว กับั เป้้าหมายยุุทธศาสตร์์ชาติิ 20 ปีี การขับั เคลื่อ� นแผนปฏิบิ ัตั ิกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคฯ ในแต่ล่ ะปีี ประกอบด้ว้ ย การกำ�ำ หนดนโยบายการดำ�ำ เนินิ งานป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคฯ การจัดั ทำ�ำ คำ�ำ ของบประมาณ การจัดั ทำ�ำ แผนปฏิบิ ัตั ิริ าชการหน่ว่ ยงาน/กรม และการติดิ ตามประเมินิ ผล ซึ่ง�่ ในทุกุ ขั้น� ตอน/กระบวนการ ต้อ้ งส่ง่ ผลโดยตรงต่อ่ เป้า้ หมายความสำ�ำ เร็จ็ ของแผนในระดับั ต่า่ ง ๆ ปีงี บประมาณ พ.ศ. 2545 - 2546 และแผนปฏิบิ ัตั ิกิ ารด้า้ นการป้อ้ งกันั ควบคุมุ โรคและภัยั สุขุ ภาพของประเทศ ระยะ 20 ปีี ในระยะปฏิริููป (พ.ศ. 2561-2565) 40



คู่่�มือื หลักั สููตร การขัับเคลื่่อ� นแผนปฏิิบัตั ิิการด้้านการป้อ้ งกันั ควบคุุมโรคและภัยั สุุขภาพฯ 42