การออกแบบสื่อประกอบการเรียนการสอนวิชาพระพุทธศาสนา

88 2. ขั้นตอนในการผลิตส่ือ สามารถลําดับขั้นตอนในการผลิตส่ือภาพและเสียง ประกอบบทชยมังคลอฏั ฐคาถา เปนหวั ขอหลักๆ ไดดังตอ ไปน้ี 2.1 การ Capture คือ การนาํ ภาพท่ีตองการ นําเขามาเก็บไวในคอมพิวเตอรเพ่ือ ใชใ นการผลิตข้ันถัดไป 2.1.1 Capture ภาพดวย Scanner ภาพจิตรกรรมบางสวนไดจากการ รวบรวมจากหนังสือหรือนิตยสาร เมื่อตองการนํามาใช ตองทําการ Scan ดวยเครื่อง Scanner เทคนิคการ Scan ภาพใหไดความละเอียดคมชัดมากพอที่จะนํามาใชในงานผลิตสื่อประเภท ภาพยนตรเพ่ือใชป ระกอบการเรยี นการสอนในวชิ าศลี ธรรมมดี งั ตอ ไป 2.1.1.1 ความละเอยี ดในการ Scan 200 DPI [Dot Per Inch] 2.1.1.2 ขนาดภาพ 100% 2.1.1.3 บันทึกภาพที่ไดในรูปแบบของ TIF Format หรือ PNG Format เพ่ือจะไดส ที ่ีชดั เจนเหมือนกบั ตน ฉบบั มากท่ีสดุ 2.1.2 Capture ภาพดวยกลองถายภาพภาพจิตรกรรมที่ไมสามารถหาได จากหนังสือหรือนิตยสารตองทําการคัดลอกภาพจากตนฉบับจริงคือการถายภาพจากผนังวัดที่มี ภาพจติ รกรรมทมี่ ีเนื้อหาตรงกับบทสวดมนต ดวยเทคนคิ การถายภาพดงั ตอ ไปน้ีคอื 2.1.2.1 ใชกลองถายภาพแบบ Digital เพ่ือใหเกิดความสะดวกใน การตรวจสอบคุณภาพของภาพถา ยท่ไี ด และประหยดั คา ใชจ า ยดา นการซอ้ื ฟล ม 2.1.2.2 ตั้งความละเอียดของภาพที่ 6 ลานพิกเซล เพื่อใหไดภาพที่ ชัดเจนมากพอที่จะนํามาใชในงานผลิตส่ือประเภทภาพยนตรเพ่ือใชประกอบการเรียนการสอนใน วิชาศลี ธรรม 2.1.2.3 วางกลองบนขาต้ังแบบสามขาเพื่อปองกันภาพส่ันไหวขณะ ถา ยภาพ 2.1.2.4 ตั้งหนากลองท่ี F 2.8 เพราะในศาสนสถานจะมีแสงสวาง นอยจึงตอ งเปด หนา กลองใหก วางเพอื่ ปองกันไมใ หภ าพทไ่ี ดมดื หรอื Under 2.1.2.5 ตั้ง Speed Shutter ที่ความเร็ว 30 เพื่อใหไดภาพที่สวาง และสที ค่ี มชัดเม่อื ถา ยภาพเรยี บรอ ยแลว จึงนาํ ภาพท่ไี ดม าถา ยขอ มูลลงในคอมพิวเตอรอีกครัง้ 2.2 การ Edit ภาพ คือ การนําภาพท่ีไดจากข้ันตอนของการ Capture มาจัดการ ใหอยูในสภาพท่ีพรอมที่จะนําไปตัดตอเปนภาพยนตร โดยการตัดเอาเฉพาะบางสวนท่ีตองการใช

89 งานเก็บไวและลบสวนของภาพท่ีไมไดใชงานออกไปโดยใชโปรแกรม Photo Shop โดยมีขั้นตอน ดงั ตอไปนค้ี อื 2.2.1 นําภาพที่ไดจากการ Capture เขามาในโปรแกรม Photo Shop ดวย การ Open ภาพ 2.2.2 ต้ังโหมดภาพเปน RGB เพื่อใหไดสีท่ีเหมาะสมกับการนําเสนอ ผลงานผา นจอโทรทศั นห รอื คอมพิวเตอรทั่วไป 2.2.3 ต้ังความละเอียดของภาพ (Resolution) ท่ี 100 Pixels / Inch 2.2.4 ใชค าํ สงั่ Pen Tool ลากเสนรอบสวนทตี่ อ งการในภาพนนั้ 2.2.5 เมื่อลากเสน แลว ใหเลอื กคาํ สัง่ Load Path as a Selection เพอ่ื เลือก เอาเฉพาะสวนของภาพทตี่ องการ 2.2.6 ใชคาํ สง่ั New เพอื่ สรา งหนาตา งใหมขึ้นมาบรรจุภาพท่ีไดเลือกไวแลว 2.2.7 ใชค าํ สงั่ Paste เพื่อวางภาพท่ีเลอื กไวแลวลงในหนา ตางใหมท่ีเพิ่งส่ัง New ขึ้นมา ผลท่ีไดคือภาพทีเ่ ลอื กไวจะถกู วางลงบนหนา ตา งทม่ี ขี นาดพอดกี บั ภาพ 2.2.8 ทําการบันทึกภาพที่ไดตัดแตงเรียบรอยแลวดวยคําสั่ง Save แลว เลอื กนามสกลุ ของภาพเปน PNG เพ่ือสะดวกในการทํา Animation เพราะนามสกลุ ภาพแบบ PNG จะสามารถแสดงลักษณะพน้ื โปรง แสงแบบ Transparent ได 2.3 การบันทกึ เสยี งและตดั ตอ เสียง เพอ่ื นาํ เขา มาใชใ นภาพยนตร Animation 2.3.1 การบันทึกเสียงสวดมนต (Voice Over) ดวยเคร่ืองบันทึกเสียง Digital Record 2.3.1.1 ตดิ ตั้ง Microphone ท่ตี วั ผอู านบทสวดมนต 2.3.1.2 ใสก ารดบนั ทกึ เสยี งลงในเครอ่ื ง Digital Record 2.3.1.3 เปดระบบตดั เสียงรบกวนและเสยี งลม (Wind Cut) 2.3.1.4 กดปุมบันทกึ เสียงเม่ือเริ่มอานบทสวดมนต 2.3.1.6 เม่ือบันทึกเสียงเสร็จแลว นําเอาการดบันทึกเสียงออกจาก เคร่ือง Digital Record แลวถายโอนเอาคอมพิวเตอรจัดเก็บไวเปนไฟลนามสกุล .wav เพื่อใหได เสียงท่ีคมชัดเหมอื นตน ฉบบั มากทสี่ ดุ 2.3.2 การตัดตอเสียงเพลงประกอบภาพยนตร (Sound Track) ดวยโปรแกรม Sound Force

90 2.3.2.1 นาํ เอาเพลงทีต่ องการใชประกอบในสวนตางๆ ของภาพยนตร เขา มาในโปรแกรม Sound Force ดว ยคาํ สัง่ Add to Project 2.3.2.2 ใชคําสั่ง Selection เพื่อเลือกเอาเน้ือเพลงเฉพาะทอนที่ ตองการนาํ มาใช 2.3.2.3 ใชคําสง่ั Delete เพื่อลบเนอ้ื เพลงในสว นท่ไี มตอ งการออกไป จาก Track 2.3.2.4 บนั ทึกเสียงทตี่ ดั ตอ เสรจ็ แลวเปนไฟลนามสกุล .Wav โดยต้ัง ช่ือไฟลตามหนาท่ีการทํางานเชน ไฟลที่ใชสําหรับเปดเรื่อง เปนช่ือ Intro1.wav ไฟลที่ใชเปน เสียงเพลงบรรเลง เปนชอื่ play1.wav เปนตน 2.4 การนําภาพที่ผานการ Edit แลวมาทําเปน Animation ดวยโปรแกรม Director โดยมีขัน้ ตอนดงั ตอไปนี้ คอื 2.4.1 สรางกรอบภาพในโปรแกรม Director ใหมีขนาดกวาง 720 Pixel สูง 576 Pixel 2.4.2 ตงั้ จํานวนภาพตอ วินาที ที่ 30/s (30 ภาพตอ วินาท)ี 2.4.3 ต้ังพ้ืนหลังของภาพใหเปนแบบ Transparent เพ่ือความสะดวกใน การนําภาพ Animation ที่ไดไ ปตดั ตอ เปน ภาพยนตร 2.4.4 นําเอาภาพที่ Edit เสร็จแลวและตองการทําเปน Animation เขามา ในโปรแกรม Director ดวยคําสั่ง Import และโปรแกรมจะทําการเก็บภาพท่ีได Import เขามาไวใน หนา ตาง Cast Member 2.4.5 นาํ เอาภาพจาก Cast Member มาจัดเรียงตามความตองการโดยแบง ตาม Layer 2.4.6 Layer แรกใหเปน ภาพพน้ื หลังหรือ Background ทไ่ี มมีการเคลอื่ นไหว และกาํ หนดระยะเวลาในการแสดงผลของภาพที่หนาตาง Timeline 2.4.7 นําเอาภาพจาก Cast Member ที่เตรียมไวสําหรับทําเปนภาพ เคลอ่ื นไหวหรอื Animation มาวางไวบ น Layer ทเ่ี ปน Background 2.4.8 กําหนด Key Frame ในหนาตาง Time Line เพื่อใหเปนจุดเร่ิมตน ของภาพเคล่ือนไหว 2.4.9 ขยับภาพท่ีตามตองการแลวทําการกําหนด Key Frame ลงใน Time Line อกี ครง้ั เพอ่ื เปนจุดสิน้ สดุ ของภาพเคลอ่ื นไหว

91 2.4.10 ทดสอบภาพเคล่ือนไหวท่ีทําเสร็จแลวดวยคําส่ัง Play ภาพจะขยับ และเคล่ือนไหวตามทถี่ กู กาํ หนดไวด วย Key Frame ในหนาตาง Time Line 2.4.11 บันทึกภาพ Animation ที่ไดดวยคําส่ัง Save และต้ังนามสกุลของ ภาพเปน .Avi 2.5 การลําดับภาพและเสียง ดวยโปรแกรม Adobe Premier โดยมีขั้นตอน ดังตอไปนีค้ ือ 2.5.1 นําเอาภาพ Animation ที่เตรียมไวในรูปแบบของไฟล .Avi และเสียง สวดมนตพรอมดวยเสียงเพลงประกอบ ท่ีเตรียมไวในรูปแบบของไฟล .Wav เขามาในโปรแกรม Adobe Premier ดวยคาํ สง่ั Import 2.5.2 นําเอาเสียงสวดมนตมาวางไวบน Track ที่1 ของ Audio ใชเสียงเปน ตัวกําหนด ลกั ษณะภาพและเพลงประกอบ 2.5.3 นําเอาเพลงประกอบท่ีเตรียมไวในรูปแบบของไฟล .Wav มาใสลงใน Track ที่ 2 ของ Audio และปรับเสียงใหดังและเบาตามจังหวะของเสียงสวดมนต ดวยคําสั่ง Pan Volume 2.5.4 นําเอาภาพ Animation ที่เตรียมไวในรูปแบบของไฟล .Avi มาใสลง ใน Track ที่ 1 ของ Video พรอ มจัดลําดบั ภาพกอ นหลังตามเนื้อหาของบทสวดมนต 2.5.5 ในชวงระหวางบทที่หน่ึงและบทท่ีสองซ่ึงภาพมีลักษณะที่ไมตอเนื่อง กันใหใส Transition Dissolve ลงไประหวางรอยตอของไฟล .Avi ทั้งสองใน Track Audio เพื่อให ภาพตอกนั ไดอ ยางกลมกลนื 2.5.6 ทดลองเลนภาพยนตรที่ตัดตอเสร็จแลวดวยคําส่ัง Play เพื่อตรวจ สอบความถกู ตอง 2.5.7 ทําการบันทึกภาพและเสียงที่ตัดตอเสร็จแลวเปนภาพยนตรใน รูปแบบของ DVD ดว ยคาํ สงั่ Export to DVD 2.5.8 เม่ือโปรแกรมทําการ Export ภาพยนตรลงแผน DVD เสร็จส้ินก็ สามารถนําเอาแผน DVD ทไ่ี ดไ ปฉายกบั เครือ่ งเลน DVD ทว่ั ไปไดทันที 3. การนําสื่อภาพและเสียงประกอบบทชยมังคลอัฏฐคาถาท่ีไดไปทดลองกับ ผูเช่ียวชาญ จากผลงานท่ีไดทําการออกแบบไดนําไปทดลองโดยการสอบถามความเห็นจาก ผูทรงคณุ วฒุ ทิ เี่ กย่ี วขอ ง โดยแบง เปน สายงานดังตอ ไปนค้ี อื

92 3.1 อาจารยผ สู อนดา นการออกแบบ อาจารยอนุชา โสภาควิจิตร ภาควิชาการออกแบบนิเทศศิลป คณะมัณฑนศิลป มหาวิทยาลยั ศิลปากร ขอ เสนอแนะ : ควรจัดลาํ ดบั ความสําคญั ของเสียงประกอบกับเสียงบรรยาย ไมใหร บกวนกนั และศึกษาหาวิธีการนาํ เสนอใหงา ยแกความเขาใจมากยง่ิ ข้นึ ผศ.เสาวรส พวงแกว ภาควิชาการออกแบบนิเทศศิลป โปรแกรมวิชาการ ออกแบบนเิ ทศศิลป คณะวิชามนษุ ยศาสตรและสังคมศาสตร มหาวทิ ยาลัยราชภฏั พระนคร ขอเสนอแนะ : การจัดองคประกอบภาพในแตละฉากแตละตอนทําไดดี พอสมควร การใชสัญลักษณเพ่ือแสดงถึงความหมายของบทเรียนตองใหชัดเจนและมีความ หลากหลายเชน สญั ลักษณของการแสดงธรรมเพอื่ ใหมารเกิดปญญาและหลุดพนจากิเลสตองใหมี ความชัดเจนและผชู มสามารถเขาใจไดง าย 3.2 ผูเช่ยี วชาญ พระประวิทย เจริญจิต อาจารยประจําวิชาพุทธประวัติ ธรรมประวัติ โรงเรียน พทุ ธศาสนาวันอาทิตย วดั ธาตุทอง ขอเสนอแนะ : การลาํ ดบั เน้อื หาทําไดเ หมาะสม ควรเพ่ิมเตมิ ในสวนของราย ละเอียดในดานบุคลิกของตัวละคร เพื่อผูชมจะไดเห็นถึงลักษณะของมาร หรือทุกขแตละชนิดท่ี กําลังครอบงาํ คนอยู อาทิเชน พระพรหมท่ีถกู โมหะทฐิ ิครอบงํา ตองเปนคนท่ีดูสงางามและหย่ิงทะนง ในวาสนาบารมี เปนคนเกรี้ยวกราด ไมยําเกรงผูใด เปนตน สวนเรื่องของความตอเน่ืองในแตละ บททาํ ไดด ี 3.3 นกั ออกแบบ คุณปฏิภาณ ปญญี นักออกแบบกราฟฟคและมัลติมีเดีย บริษัทแกรมมี่ เอ็นเตอรเทนเมนท จาํ กัด(มหาชน) ขอเสนอแนะ : การใช Effect ดานภาพเพื่อแสดงอิทธิฤทธ์ิปราติหารยทาง ธรรมของพระพุทธเจาทําไดเหมาะสม จะดีมากหากสามารถนํา Effect ในลักษณะของภาพ จิตรกรรมนํามาใชจะทําใหภาพดูกลมกลืน สวนเทคนิคการใช Motion Tweening ใหภาพเคล่ือนไหว ทําไดเหมาะสมไมมากและนอยเกินไปในแตละบท จะดีมากหากสามารถปรับจํานวน Frame per Second ใหไดมากกวาน้ี ซึ่งอาจเพิ่มจากเดิมท่ีใช 24 FPS เปน 26 FPS จะทําใหการเคลื่อนไหวดู นุมนวลมากข้นึ

93 การทดลองและเก็บขอ มูลกับกลุมตวั อยาง ผูวิจัยไดนําสื่อภาพและเสียงประกอบบทชยมังคลอัฏฐคาถาไปทดลองและเก็บ ขอมูลกับกลุมตัวอยางดวยแบบสอบถามชุดท่ี 2 โดยใหกลุมตัวอยางดูประกอบการเรียนวิชา พระพุทธศาสนา ส 0113 หนว ยการเรียนรูที่ 3 หลักธรรมเพื่อการดําเนนิ ชีวติ 1. หลังจากที่ครูผูสอนทําการทบทวนเน้ือหาในหนวยเรียนที่ 3 จบแลว ทายช่ัวโมงผูวิจัย ไดทําการฉายสื่อภาพและเสียงประกอบบทชยมังคลอัฏฐคาถา ดวยเคร่ืองฉายภาพ Projector ให กลุม ตัวอยา งไดชมพรอ มกนั 2. จากน้นั ผูว ิจัยไดแ จกแบบสอบถามชดุ ที่ 2 (Post Test) เรือ่ งความรูค วามเขา ใจเกยี่ วกบั หนวยการเรียนรูที่ 3 หลักธรรมเพ่ือการดําเนินชีวิต วิชาพระพุทธศาสนา ส 0113 จากน้ันจึงรวบรวม กลับคืนได ทง้ั หมด 300 ชดุ คิดเปนรอ ยละ 100 สถติ ิทนี่ ํามาใช และการวเิ คราะหข อ มลู ในการวเิ คราะหขอมูล ผวู จิ ัยใชโปรแกรมสําเร็จรูป SPSS/PC หาคาเฉล่ีย และคาความ เบ่ียงเบนมาตรฐานของคะแนนท่ีไดจากการทําแบบสอบถามชุดที่ 2 และนํามาหาความแตกตาง โดยการเปรียบเทียบคะแนนกอนและหลังการใชส่ือภาพและเสียงประกอบบทชยมังคลอัฏฐคาถา ในการเรยี นการสอนทั้งสองครัง้ ซ่ึงสถิติท่ีใชในการทดสอบไดแก 1. สถิติพนื้ ฐาน 1.1 คา เฉล่ยี (Mean) ของคะแนน 1.2 คา ความเบ่ียงเบนมาตรฐานของคะแนน 2. การทดสอบสมมุติฐานของการวิจัย ใชสถิติทดสอบคา T-Test โดยใชโปรแกรม SPSS / PC

บทท่ี 4 ผลการวิเคราะหข อ มูล ผูวิจัยไดเสนอผลการวิเคราะหขอมูลเพ่ือตอบวัตถุประสงคของการศึกษาเปนลําดับ โดยแบงตามลักษณะของเครื่องมอื (แบบสอบถาม) ท่ีใชในการศึกษาคน ควาดังนีค้ อื ผลการวิเคราะหขอมลู จากเครอ่ื งมือชดุ ท่ี 1 ในการวิเคราะหข อมลู จากเครอื่ งมอื ชดุ ท่ี 1 (แบบสอบถามเกย่ี วกบั องคป ระกอบของส่ือ การสอน) ผูวิจัยไดใชโปรแกรมคอมพิวเตอรสําเร็จรูป SPSS/PC หาคาเฉลี่ยและคาเบี่ยงเบน โดยวิธี การแปลความหมายของแบบสอบถามเก่ียวกับองคประกอบในการผลิตส่ือการสอนวิชาพระพุทธศาสนา ท่ีมีลักษณะแบบสอบถามแบบ Rating Scale ใชคาเฉล่ีย ( X ) เปนตัวแบงระดับความนาสนใจใน ประเภทขององคประกอบของส่อื ในแตละระดบั มีคา ชว งระดับคะแนนโดยคํานวณจาก พสิ ัย = คะแนนสงู สุด – คะแนนต่าํ สุด จาํ นวนชั้น = 5–1 5 = 0.8 ระดบั คะแนน 1.00 – 1.80 หมายความวา นาสนใจนอยทสี่ ดุ ระดบั คะแนน 1.81 – 2.60 หมายความวา นา สนใจนอย ระดับคะแนน 2.61 – 3.40 หมายความวา นาสนใจปานกลาง ระดับคะแนน 3.41 – 4.20 หมายความวา นา สนใจมาก ระดับคะแนน 4.21 – 5.00 หมายความวา นา สนใจมากทส่ี ุด 94

95 ผูวิจัยไดเสนอผลการวิเคราะหขอมูลเพ่ือตอบวัตถุประสงคของการศึกษาเปนลําดับ โดยนาํ เสนอเปน 5 สวน ดงั นี้ 1. ผลการวเิ คราะหค วามคดิ เห็นเกีย่ วกบั องคประกอบของภาพ แสดงไวในตารางท่ี 5 2. ผลการวเิ คราะหความคดิ เห็นเก่ียวกบั องคป ระกอบของเสียง แสดงไวในตารางท่ี 6 3. ผลการวิเคราะหความคิดเห็นเกี่ยวกับองคประกอบของเสียงประกอบแสดงไวใน ตารางที่ 7 4. ผลการวิเคราะหความคิดเห็นเกี่ยวกับองคประกอบของลักษณะการนําเสนอ แสดง ไวในตารางท่ี 8 5. ผลการวิเคราะหความคิดเห็นเก่ียวกับองคประกอบของตัวอักษรบรรยายใตภาพ แสดงไวในตารางที่ 9 สัญลักษณทใ่ี ชในการนาํ เสนอขอ มลู เพ่ือความสะดวกและความเขาใจใหตรงกันในการแปลความหมาย และการนําเสนอ ผลการศกึ ษาจึงไดกาํ หนดสัญลกั ษณที่ใชในการนําเสนอขอมูล ดงั ตอไปน้ี n แทน จาํ นวนหนวยตวั อยาง x แทน คา เฉล่ีย S.D แทน คาสวนเบ่ียงเบนมาตรฐาน T แทน คาสถติ ิในการแจกแจงแบบ t ผลการวิเคราะหความคิดเห็นเกี่ยวกับองคประกอบในการผลิตสื่อการสอนวิชา พระพุทธศาสนาของนักเรยี นระดบั มธั ยมศึกษาตอนตน การวิเคราะหความคดิ เหน็ ของนกั เรยี นระดบั มัธยมศึกษาตอนตนเกยี่ วกบั องคป ระกอบใน การผลิตส่อื การสอนวชิ าพระพทุ ธศาสนา ดา นภาพประกอบเสยี งทีส่ ามารถดึงดูดความสนใจ ประเภท ของเสยี งประกอบ ประเภทของการนําเสนอ และอักษรบรรยายใตภาพ (subtitle) ได ผลการวิเคราะห ดังน้ี

96 ตารางที่ 5 คาเฉลี่ยและคาสวนเบี่ยงเบนมาตรฐานความคิดเห็นของนักเรียนระดับมัธยมศึกษา ตอนตน เก่ียวกบั องคป ระกอบในการผลติ สือ่ การสอนวชิ าพระพุทธศาสนา ดานภาพประกอบ ประเภทของภาพ ตวั อยา ง x S.D. ระดับความ นา สนใจ 1. ภาพเขียนลายเสน Picture 1 2. ภาพการต นู Picture 2 2.70 1.068 ปานกลาง 3. ภาพเขียนจิตรกรรมไทย Picture 3 4. ภาพถาย Picture 4 3.69 0.775 มาก รวม 3.90 0.927 มาก 3.45 1.140 มาก 3.43 0.531 มาก จากการศกึ ษาความคดิ เหน็ ของนกั เรยี นระดบั มัธยมศึกษาตอนตน เก่ียวกับองคประกอบ ในการผลิตส่ือการสอนวิชาพระพุทธศาสนา ดานภาพประกอบ พบวา ในภาพรวมนักเรียนมีความ คดิ เห็นเกีย่ วกับภาพประกอบของสือ่ การสอนอยูใ นระดบั มาก ( x =3.43) เม่ือพิจารณาความคิดเห็นรายขอ พบวา นักเรียนสวนใหญมีความคิดเห็นเกี่ยวกับ ภาพประกอบของสอ่ื วามีความนาสนใจอยูในระดับมาก และมีความคิดเห็นวาภาพเขียนจิตรกรรม ไทย นาสนใจอยูในลําดับที่ 1 โดยมีความนาสนใจอยูในระดับมาก ( x = 3.90) รองลงมา คือภาพ การตูนและภาพถาย มีความนาสนใจอยูในระดับมากเชนเดียวกัน ( x =3.69 และ x =3.45) ตามลําดับ สวนขอที่มีความคิดเห็นวานาสนใจอยูในลําดับสุดทาย คือ ภาพเขียนลายเสน โดยมี ความนา สนใจอยใู นระดับปานกลาง ( x = 2.70)

97 ตารางที่ 6 จํานวนและรอยละของความคิดเห็นของนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนตน เก่ียวกับ องคประกอบในการผลิตสื่อการสอนวิชาพระพุทธศาสนา ดานเสียงท่ีสามารถดึงดูด ความสนใจ เสียงทส่ี ามารถดึงดดู ความสนใจ จาํ นวน รอ ยละ 1. เสียงสวดมนตเ บาๆ เปนภาษาบาลี 162 54.00 2. เสียงสวดมนตเ บาๆ แปลเปนภาษาไทย 63 21.00 3. เสียงพดู บรรยายเนือ้ หา 69 23.00 4. ไมร ะบุ 6 2.00 300 100.00 รวม จากการศึกษาความคิดเห็นของนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนตน เกี่ยวกับ องคประกอบในการผลิตสื่อการสอนวิชาพระพุทธศาสนา ดานเสียงที่สามารถดึงดูดความสนใจ ไดดี พบวา นักเรียนสวนใหญมีความคิดเห็นวาเสียงสวดมนตเบาๆ เปนภาษาบาลี เปนเสียงที่ สามารถดึงดูดความสนใจไดดี รอยละ 54.00 รองลงมาเปนเสียงพูดบรรยายเนื้อหา และเสียง สวดมนตเบาๆ แปลเปนภาษาไทย มีความนาสนใจใกลเคียงกัน คือรอยละ 23.00 และ 21.00 ตามลาํ ดับ ตารางที่ 7 คาเฉลี่ยและคาสวนเบ่ียงเบนมาตรฐานความคิดเห็นของนักเรียนระดับมัธยมศึกษา ตอนตน เก่ียวกับองคประกอบในการผลิตสื่อการสอนวิชาพระพุทธศาสนา ดาน ประเภทของเสยี งประกอบ ประเภทของเสียงประกอบ ตวั อยา ง x S.D. ระดบั ความ นาสนใจ 1. เสยี งเพลงบรรเลงเบาๆ Sound 1 2. เสยี งสนทนาของตวั ละคร Sound 2 3.42 1.017 มาก 3. เสียงซาวนเ อฟเฟค เชน เสยี งคนเดิน Sound 3 3.10 0.823 ปานกลาง เสยี งฟารอ ง เสียงลมพัด เสียงนกรอ ง รวม 3.95 0.796 มาก 3.49 0.537 มาก

98 จากการศึกษาความคดิ เหน็ ของนักเรียนระดับมธั ยมศึกษาตอนตน เกี่ยวกับองคประกอบ ในการผลิตสื่อการสอนวิชาพระพุทธศาสนา ดานประเภทของเสียงประกอบ พบวา ในภาพรวม นักเรยี นมคี วามคดิ เห็นเกี่ยวกบั ประเภทของเสยี งประกอบของสื่อการสอนอยูในระดับมาก ( x =3.49) เม่ือพิจารณาความคิดเห็นรายขอ พบวา นักเรียนมีความคิดเห็นวาเสียงซาวนเอฟเฟค เชน เสียงคนเดิน เสียงฟารอง เสียงลมพัด เสียงนกรอง นาสนใจอยูในลําดับท่ี 1 โดยมีความ นาสนใจอยูในระดับมาก ( x =3.95) รองลงมาคือ เสียงเพลงบรรเลงเบาๆ มีความนาสนใจอยูใน ระดบั มากเชน เดยี วกัน ( x =3.42) สวนขอ ท่ีมคี วามคดิ เหน็ อยูในลําดับสุดทายคือ เสียงสนทนาของ ตวั ละคร โดยมคี วามนาสนใจอยูใ นระดับปานกลาง ( x =3.10) ตารางที่ 8 คาเฉล่ียและคาสวนเบี่ยงเบนมาตรฐานความคิดเห็นของนักเรียนระดับมัธยมศึกษา ตอนตน เกี่ยวกับองคประกอบในการผลิตสื่อการสอนวิชาพระพุทธศาสนา ดาน ประเภทของการนําเสนอ ประเภทของการนาํ เสนอ ตวั อยา ง x S.D. ระดับความ นาสนใจ 1. นําเสนอในลกั ษณะภาพนิง่ 2. นาํ เสนอในลกั ษณะภาพสไลด Picture 1 2.45 0.957 นอ ย 3. นาํ เสนอในลกั ษณะภาพเคลอื่ นไหว Picture 2 3.10 0.674 ปานกลาง แบบเอนเิ มชน่ั 4. นําเสนอในลกั ษณะภาพยนตร Picture 3 4.22 0.675 มากทส่ี ุด รวม Picture 4 3.43 0.847 มาก 3.30 0.494 ปานกลาง จากการศึกษาความคิดเหน็ ของนักเรยี นระดับมัธยมศึกษาตอนตน เก่ียวกับองคประกอบ ในการผลิตสอ่ื การสอนวิชาพระพุทธศาสนา ดา นประเภทของการนําเสนอ พบวา ในภาพรวมนักเรียน มีความคิดเห็นเกยี่ วกับประเภทของการนําเสนอของสอ่ื การสอนอยูใ นระดบั ปานกลาง ( x =3.30) เมอ่ื พิจารณาความคดิ เห็นรายขอ พบวา นักเรียนมีความคิดเห็นวานําเสนอในลักษณะ ภาพ เคลอ่ื นไหวแบบเอนเิ มชนั่ นาสนใจอยูในลําดับท่ี 1 โดยมีความนาสนใจอยูในระดับมากท่ีสุด ( x =4.22) รองลงมาคือนําเสนอในลักษณะภาพยนตร และนําเสนอในลักษณะภาพสไลด มีความ นาสนใจอยูในระดับมากและปานกลาง ( x =3.43 และ x =3.10) ตามลําดับ สวนขอท่ีมีความ

99 คิดเห็นวานาสนใจอยูในลําดับสุดทาย คือนําเสนอในลักษณะภาพน่ิง โดยมีความนาสนใจอยูใน ระดบั นอ ย ( x = 2.45) ตารางที่ 9 จํานวนและรอยละของความคิดเห็นของนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนตน เกี่ยวกับ องคประกอบในการผลิตสื่อการสอนวิชาพระพุทธศาสนา ดานลักษณะการแสดงผล ของตวั อักษรบรรยายใตภาพ (Subtitle) การแสดงของตวั อักษรบรรยายใตภ าพ จํานวน รอยละ 1. ภาพตัวอักษรบรรยายตามเน้ือหาของภาพและวิ่งจาก 36 12.00 ขวาไปซาย 45 15.00 2. ภาพตัวอกั ษรบรรยายและมีสไี ฮไลท ตามเนือ้ หา 183 61.00 3. ภาพตัวอักษรแบบนิง่ ไมเ คลอ่ื นไหว แตเ ปลยี่ นไปเร่ือยๆ 36 12.00 ตามเนื้อหา 300 100.00 4. ไมจ าํ เปน ตองมตี วั อกั ษรบรรยายใตภ าพ (Subtitle) รวม จากการศกึ ษาความคิดเหน็ ของนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนตน เกี่ยวกับองคประกอบ ในการผลิตส่ือการสอนวิชาพระพุทธศาสนา ดานการแสดงของตัวอักษรบรรยายใตภาพที่เหมาะสม พบวา นักเรียนสวนใหญมีความคิดเห็นวา ภาพตัวอักษรแบบนิ่งไมเคลื่อนไหว แตเปลี่ยนไปเรื่อยๆ ตามเนื้อหาเปนแบบที่เหมาะสม รอยละ 61.00 รองลงมาเปนภาพตัวอักษรบรรยายและมีสีไฮไลท ตามเน้ือหา รอยละ 15.00 และภาพตัวอักษรบรรยายตามเนื้อหาของภาพและว่ิงจากขวาไปซาย กับไมจําเปนตองมีตัวอักษรบรรยายใตภาพ (Subtitle) มีความคิดเห็นวาเหมาะสมเทากันคือรอยละ 12.00 ผลการวิเคราะหขอมูลจากเครอ่ื งมอื ชดุ ท่ี 2 ในการวิเคราะหขอมูลขอมูลจากเคร่ืองมือชุดท่ี 2 (แบบสอบถามเพื่อวัดผลสัมฤทธิ์ใน การเรียนรู กอนและหลังการใชสื่อประกอการสอน) ผูวิจัยใชโปรแกรมสําเร็จรูป SPSS / PC หา คา เฉลี่ยและคาความเบ่ียงเบนมาตรฐานของคะแนนที่ไดจากการทําแบบสอบถามชุดที่ 2 และนํามา หาความแตกตางโดยการเปรียบเทียบคะแนนกอนและหลังการใชสื่อภาพและเสียงประกอบบท ชยมังคลอัฏฐคาถาในการเรียนการสอนท้งั สองครง้ั ซึ่งสถิตทิ ใี่ ชในการทดสอบไดแก

100 1. สถติ ิพนื้ ฐาน 1.1 คา เฉลยี่ (Mean) ของคะแนน 1.2 คาความเบีย่ งเบนมาตรฐานของคะแนน 2. การทดสอบสมมุติฐานของการวิจัย ใชสถิติทดสอบคา T - Test โดยใชโปรแกรม SPSS / PC จากวิธีการทางสถิติดังกลาวที่ผูวิจัยไดนํามาใชในการวิเคราะหขอมูลสามารถนําเสนอ ผลการวเิ คราะหไดเ ปน ลาํ ดบั ดงั ตอไปน้คี ือ 1. ผลการวิเคราะหความเขาใจในเนื้อหาของบทเรียน กอนและหลังการใชส่ือการเรียน การสอนวิชาพระพทุ ธศาสนา แสดงไวในตารางท่ี 10 และ 11 2. ผลการวิเคราะหความแตกตางของความเขาใจในเนื้อหาของบทเรียนและ ความสามารถในการนําความรูที่ไดจากบทเรียนไปประยุกตใช กอนและหลังการใชส่ือการเรียนการ สอนวิชาพระพุทธศาสนาในเนื้อหาเร่ืองอริยะสัจ 4 ของนักเรียนช้ันมัธยมศึกษา ปท่ี 3 แสดงไวใน ตารางที่ 12 3. ผลการวิเคราะหความแตกตางของความเขาใจในเน้ือหาของบทเรียนและ ความสามารถในการนําความรูที่ไดจากบทเรียนไปประยุกตใชกอนและหลังการใชสื่อการเรียน การสอนวิชาพระพุทธศาสนา ในเนื้อหาเรื่องอริยะวัทฒิ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 3 แสดงไว ในตารางที่ 13 4. ผลการวิเคราะหความแตกตางของความเขาใจในเนื้อหาของบทเรียนและ ความสามารถในการนําความรูท่ีไดจากบทเรียนไปประยุกตใชในกอนและหลังการใชสื่อการเรียน การสอนวิชาพระพุทธศาสนา ในเนื้อหาเร่ืองโลกธรรม 8 ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปท่ี 3 แสดงไว ในตารางท่ี 14 5. ผลการวิเคราะหความแตกตางของความเขาใจในเน้ือหาของบทเรียนและ ความสามารถในการนําความรูที่ไดจากบทเรียนไปประยุกตใช กอนและหลังการใชส่ือการเรียน การสอนวิชาพระพุทธศาสนา ในเน้ือหาเรื่องมงคลชีวิต ของนักเรียนช้ันมัธยมศึกษาปที่ 3 แสดงไว ในตารางที่ 15 สัญลกั ษณท ีใ่ ชในการนาํ เสนอขอ มูล เพื่อความสะดวกและความเขาใจใหตรงกันในการแปลความหมาย และการนําเสนอผล จากใชสอื่ ประกอบการเรยี นการสอน โดยกําหนดสญั ลักษณที่ใชใ นการนาํ เสนอขอมูล ดังตอ ไปนี้ t แทน คา สถิติในการแจกแจงแบบ t

101 ตารางที่ 10 จํานวนและรอยละของคําตอบในขอคําถามเก่ียวกับความเขาใจในเนื้อหาของ บทเรียนกอนและหลังการใชส่ือในการเรียนการสอนวิชาพระพุทธศาสนาของ นักเรยี นชนั้ มธั ยมศกึ ษาปที่ 3 ขอ คาํ ถาม กอ นการใชส อื่ หลังการใชส อื่ คําถามตอนที่ 1 จํานวน รอ ยละ จาํ นวน รอ ยละ 1. ความเมตตากรณุ าถอื วาเปน วธิ ีการสําคญั ในการ (M=100) ตอสูก บั ความรุนแรงและดุรา ย ตอบไดถูกตอง 31 31.00 78 78.00 ตอบไมถกู ตอ ง 69 69.00 22 22.00 2. การมีขันตหิ รอื ความอดทนอดกลน้ั นนั้ คอื วิธกี าร 48 48.00 89 89.00 ดบั ทกุ ขด ว ยการควบคมุ สมทุ ยั (เหตแุ หงทกุ ข) 52 52.00 11 11.00 ตอบไดถกู ตอ ง ตอบไมถ ูกตอ ง 40 40.00 91 91.00 60 60.00 9 9.00 3. ผทู ่นี ิง่ เฉยและไมจองเวรตอ การกระทาํ กรรมช่ัว ของผอู น่ื นั้นถอื เปน ผูช นะอยางแทจริง 38 38.00 68 68.00 ตอบไดถกู ตอ ง 62 62.00 32 32.00 ตอบไมถ กู ตอง 49 49.00 79 79.00 4. การเช่ือและกระทําสง่ิ ใดโดยไมคิดอานใหร อบคอบ 51 51.0 21 21.00 เสียกอน จะสงผลรา ยตอตนเองและคนรอบขาง ตอบไดถูกตอ ง ตอบไมถูกตอง 5. คาํ นนิ ทาใหรายใดๆ กไ็ มส ามารถทาํ รา ยผูท ่ีมีจิตใจ เปน สมาธไิ ด ตอบไดถ กู ตอ ง ตอบไมถูกตอง

102 ตารางที่ 10 จํานวนและรอยละของคําตอบในขอคําถามเกี่ยวกับความเขาใจในเน้ือหาของ บทเรียนกอนและหลังการใชสื่อในการเรียนการสอนวิชาพระพุทธศาสนาของ นกั เรยี นช้ันมัธยมศึกษาปที่ 3 (ตอ ) ขอ คําถาม กอ นการใชส อ่ื หลงั การใชส อื่ คาํ ถามตอนที่ 1 จาํ นวน รอ ยละ จํานวน รอยละ 6. อวิชาคอื การนําวิชาความรทู ม่ี ีไปใชในทางที่ผดิ (M=100) คนทเี่ ปน อวิชาแลว จะไมสามารถแกไ ขได ตอบไดถ กู ตอง 46 46.00 75 75.00 ตอบไมถ กู ตอง 54 54.00 25 25.00 7. ความหย่ิงทะนงและถอื ตนวา สําคัญจนขาดซง่ึ ความ 64 64.00 82 82.00 เคารพและยาํ เกรงตอผอู ื่นนัน้ เปน หนทางแหงความ 36 36.0 18 18.00 เส่อื มในชือ่ เสียงและยศศักดิ์ ตอบไดถกู ตอง 62 62.00 81 81.00 ตอบไมถ ูกตอ ง 38 38.00 19 19.00 8. กิเลสจากความลมุ หลงมัวเมาในทรพั ยส ินเงนิ ทอง หรอื ของไมเ ทย่ี งท้ังหลายสามารถแกไดดว ยการ ฟงธรรม ตอบไดถูกตอง ตอบไมถ กู ตอ ง จากการศึกษาความเขาใจในเน้ือหาของบทเรียน ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 3 กอ นและหลังการใชสือ่ การเรียนการสอน วิชาพระพุทธศาสนา โดยใชแบบสอบถามตอนที่ 1 พบวา กอนการใชสื่อการเรียนการสอน สวนใหญตอบคําถามไดถูกตองไมเกินรอยละ 50 และเมื่อพิจารณารายขอ พบวา ผูตอบแบบสอบถามตอบขอ ความหยิ่งทะนงและถือตนวาสําคัญ จนขาดซึ่งความเคารพและยําเกรงตอผูอ่ืนนั้นเปนหนทางแหงความเสื่อมในช่ือเสียงและยศศักด์ิ ถกู ตองเปน ลําดบั ที่ 1 รอ ยละ 64.00 รองลงมา คือ ขอกิเลสจากความลุมหลงมัวเมาในทรัพยสินเงินทองหรือของไมเท่ียง ท้งั หลายสามารถแกไดดวยการฟง ธรรม และ ขอ คาํ นนิ ทาใหรา ยใดๆ กไ็ มสามารถทาํ รา ยผทู ม่ี จี ติ ใจ

103 เปนสมาธิได ถูกตอง รอยละ 62.00 และ รอยละ 49.00 ตามลําดับ และตอบขอความเมตตา กรุณาถือวาเปนวิธีการสําคัญในการตอสูกับความรุนแรงและดุราย ไดถูกตองเปนลําดับสุดทาย คอื ตอบไดถูกตอ ง รอยละ 31.00 หลังการใชส่ือการเรียนการสอน สวนใหญตอบคําถามไดถูกตองเกินรอยละ 70 และ เม่ือพิจารณารายขอ พบวา ผูตอบแบบสอบถามตอบขอผูท่ีน่ิงเฉยและไมจองเวรตอการกระทํา กรรมช่ัวของผูอื่นนั้นถือเปนผูชนะอยางแทจริง ถูกตองเปนลําดับท่ี 1 รอยละ 91.00 รองลงมาคือ ขอการมีขันติหรือความอดทนอดกล้ันนั้น คือวิธีการดับทุกขดวยการควบคุมสมุทัย (เหตุแหงทุกข) และความหยิ่งทะนงและถือตนวาสําคัญจนขาดซ่ึงความเคารพและยําเกรงตอผูอื่นน้ันเปนหนทาง แหงความเส่ือมในช่อื เสียงและยศศักดิ์ ถกู ตอ ง รอยละ 89.00 และ รอยละ 82.00 ตามลําดับ และ ตอบขอการเชื่อและกระทําสิ่งใดโดยไมคิดอานใหรอบคอบเสียกอน จะสงผลรายตอตนเองและคน รอบขา งไดถกู ตอ งเปนลาํ ดบั สุดทายคอื ตอบไดถูกตอ ง รอ ยละ 68.00 ตารางที่ 11 จํานวนและรอยละของคําตอบในขอคําถามเก่ียวกับความสามารถในการนําเอา ความรูที่ไดจากบทเรียนไปประยุกตใชในชีวิตประจําวันกอนและหลังการใชส่ือใน การเรยี นการสอนวชิ าพระพทุ ธศาสนาของนกั เรยี นช้ันมัธยมศึกษาปท ่ี 3 ขอคาํ ถาม กอนการใชส อื่ หลงั การใชส อ่ื จาํ นวน รอ ยละ จาํ นวน รอยละ 9. หนทางแหงการดับทกุ ข ตอบไดถูกตอ ง (M=100) ตอบไมถูกตอ ง 29 29.00 78 78.00 10. ความอดทนอดกลน้ั 71 71.00 22 22.00 ตอบไดถ กู ตอง ตอบไมถ ูกตอ ง 62 62.00 78 78.00 38 38.00 22 22.00 11. ความเช่อื ในเรื่องกฏแหงกรรม ตอบไดถ ูกตอ ง 65 65.00 89 89.00 ตอบไมถูกตอง 35 35.00 11 11.0

104 ตารางท่ี 11 จํานวนและรอยละของคําตอบในขอคําถามเก่ียวกับความสามารถในการนําเอา ความรูที่ไดจากบทเรียนไปประยุกตใชในชีวิตประจําวันกอนและหลังการใชสื่อใน การเรียนการสอนวิชาพระพทุ ธศาสนาของนักเรียนชนั้ มธั ยมศกึ ษาปท่ี 3 (ตอ) ขอ คาํ ถาม กอ นการใชสอื่ หลังการใชส อ่ื จาํ นวน รอยละ จํานวน รอ ยละ 12. ปญญาที่เกิดจากการเรยี นรูใ นส่งิ ท่คี วร ตอบไดถกู ตอง (M=100) ตอบไมถ ูกตอ ง 33 33.00 66 66.00 13. การเอาชนะความทุกขจากการถกู กลาวรา ย 67 6700 34 34.00 ตอบไดถูกตอ ง ตอบไมถกู ตอ ง 40 40.00 65 65.00 60 60.00 35 35.00 14. ความไมร ูจรงิ ตอบไดถ กู ตอง 46 46.00 68 68.00 ตอบไมถูกตอ ง 54 54.00 32 32.00 15. ความเส่อื มจากการถือตน 57 57.00 81 81.00 ตอบไดถ กู ตอ ง 43 43.00 19 19.00 ตอบไมถูกตอง 63 63.00 82 82.00 16. ความเสื่อมจากการยึดมัน่ ถอื มั่นในอัตตา 37 37.00 18 18.00 ตอบไดถกู ตอ ง ตอบไมถูกตอง จากการศึกษาความเขาใจในเน้ือหาของบทเรียน ของนักเรียนช้ันมัธยมศึกษาปท่ี 3 กอนและหลงั การใชสื่อการเรยี นการสอน วิชาพระพุทธศาสนา โดยใชแบบสอบถามตอนท่ี 2 พบวา กอนการใชสื่อการเรียนการสอน สวนใหญตอบคําถามไดถูกตองไมเกินรอยละ 70 และเมื่อพิจารณารายขอ พบวา ผูตอบแบบสอบถามตอบขอ ความเชื่อในเรื่องกฎแหงกรรม ถูกตองเปนลําดับที่ 1 รอยละ 65.00 รองลงมา คือ ขอความเสื่อมจากการยึดมั่นถือมั่นในอัตตา และ ขอความอดทนอดกลั้น ถูกตองใกลเคียงกัน คือ รอยละ 63.00 และรอยละ 62.00 ตามลําดับ และตอบขอ ความเมตตากรุณา ไดถูกตอง เพียงรอยละ 29.00

105 การใชส่ือการเรียนการสอนสวนใหญตอบคําถามไดถูกตองเกินรอยละ 70 และเมื่อ พิจารณารายขอ พบวา ผูตอบแบบสอบถามตอบขอ ความเชื่อในเรื่องกฏแหงกรรม ถูกตองเปน ลําดับที่ 1 รอยละ 89.00 รองลงมาคือ ขอความเสื่อมจากการยึดม่ันถือม่ันในอัตตา และขอความ เสื่อมจากการถือตน ถูกตอง ใกลเคียงกัน คือรอยละ 82.00 และ รอยละ 81.00 ตามลําดับ และ ตอบขอ การสงบจิตไดถกู ตอ งเปนลําดบั สดุ ทายคอื ตอบไดถูกตอ ง รอยละ 65.00 ตารางท่ี 12 ความแตกตางของความเขาใจในเน้ือหาของบทเรียน กอนและหลังการใชส่ือการ เรียนการสอนวิชาพระพุทธศาสนา ในเน้ือหาเรื่องอริยะสัจ 4 ของนักเรียนช้ัน มธั ยมศึกษาปท ่ี 3 กอ นการใชสอ่ื หลังการใชส อื่ ขอคําถาม ตอบไดถกู ตอง ตอบไดถกู ตอง t ตอนท่ี 1 รอยละ รอยละ 9.768** 1. ความเมตตากรณุ าถอื วาเปน วิธีการสาํ คญั 8.294** 40.00 91.00 ในการตอ สูก ับความรนุ แรงและดุรา ย 5.591** 2. การมีขนั ติหรอื ความอดทนอดกลนั้ นน้ั คือ 48.00 89.00 4.450** วธิ กี ารดบั ทุกขด วยการควบคุมสมทุ ยั 65.00 89.00 (เหตุแหงทกุ ข) 62.00 78.00 ตอนที่ 2 9. หนทางแหง การดบั ทุกข 10. ความอดทนอดกลนั้ ** p < 0.01 จากการศึกษาความแตกตางของความเขาใจในเน้ือหาของบทเรียนกอนและหลัง การใชส ื่อการเรยี นการสอน วชิ าพระพทุ ธศาสนา ของนักเรียนช้ันมัธยมศึกษาปท่ี 3 ในเนื้อหาเรื่อง อริยะสัจ 4 พบวา ความเขาใจในเน้ือหาของบทเรียนกอนและหลังการใชสื่อการเรียนการสอน แตกตาง กันอยา งมีนัยสําคัญทางสถิตทิ ร่ี ะดบั .01 ทกุ ขอ

106 ตารางที่ 13 ความแตกตางของความเขาใจในเน้ือหาของบทเรียน กอนและหลังการใชสื่อ การเรียนการสอนวิชาพระพุทธศาสนา ในเน้ือหาเรื่องอริยะวัทฒิ ของนักเรียน ช้นั มัธยมศกึ ษาปท่ี 3 กอนการใชสอื่ หลังการใชส อื่ ขอคําถาม ตอบไดถูกตอ ง ตอบไดถกู ตอ ง t รอยละ รอ ยละ ตอนที่ 1 3. ผทู นี่ ิง่ เฉยและไมจองเวรตอการกระทํากรรม 31.00 78.00 8.697** ชว่ั ของผูอน่ื น้นั ถอื เปนผูชนะอยา งแทจริง 4. การเชอ่ื และกระทําส่ิงใดโดยไมค ดิ อา นให 38.00 68.00 6.224** รอบคอบเสยี กอ น จะสง ผลรา ยตอ ตนเอง และคนรอบขาง ตอนที่ 2 11. ความเชือ่ ในเร่ืองกฎแหงกรรม 29.00 78.00 9.385** 12. ปญญาท่เี กดิ จากการเรยี นรูในส่ิงทค่ี วร 33.00 66.00 6.193** ** p < 0.01 จากการศึกษาความแตกตางของความเขาใจในเนื้อหาของบทเรียนกอนและหลังการใช สื่อการเรียนการสอน และความสามารถในการนําความรูที่ไดจากบทเรียนไปประยุกตใชในชีวิต ประจําวันกอนและหลังการใชสื่อการเรียนการสอน วิชาพระพุทธศาสนา ของนักเรียนชั้นมัธยม ศึกษาปที่ 3 ในเน้ือหาเร่ืองอริยะวัทฒิ พบวา ความเขาใจในเนื้อหาของบทเรียน กอนและหลังการใช สื่อการเรยี นการสอน แตกตา งกันอยา งมนี ัยสําคัญทางสถติ ทิ ี่ระดับ .01 ทกุ ขอ ความสามารถในการนําความรูที่ไดจากบทเรียนไปประยุกตใชในชีวิตประจําวัน กอน และหลังการใชส อื่ การเรียนการสอน แตกตา งกนั อยางมนี ัยสาํ คัญทางสถิตทิ ี่ระดบั .01 ทกุ ขอ

107 ตารางท่ี 14 ความแตกตางของความเขาใจในเนื้อหาของบทเรียนและความสามารถในการนํา ความรูที่ไดจากบทเรียนไปประยุกตใชในชีวิตประจําวัน กอนและหลังการใชสื่อ การเรียนการสอนวิชาพระพุทธศาสนา ในเน้ือหาเรื่องโลกธรรม 8 ของนักเรียนชั้น มัธยมศึกษาปที่ 3 กอนการใชส อ่ื หลงั การใชส อื่ ขอคําถาม ตอบไดถ กู ตอ ง ตอบไดถูกตอง t รอ ยละ รอ ยละ ตอนท่ี 1 5. คํานนิ ทาใหรา ยใดๆ ก็ไมส ามารถทาํ รา ยผูท ่ี 49.00 79.00 6.514** มจี ิตใจ เปน สมาธิได 6. อวชิ ชาคือการนาํ วชิ าความรูท มี่ ีไปใชใ นทาง 46.00 75.00 6.071** ท่ผี ดิ คนทีเ่ ปนอวชิ ชาแลว จะไมสามารถ แกไขได ตอนท่ี 2 13. การเอาชนะความทกุ ขจ ากการถกู กลา วราย 40.00 65.00 5.745** 14. ความไมร ูจ รงิ 46.00 68.00 4.759** ** p < 0.01 จากการศึกษาความแตกตางของความเขาใจในเน้ือหาของบทเรียนกอนและหลังการ ใชสอ่ื การเรียนการสอน และความสามารถในการนําความรูทีไ่ ดจากบทเรียนไปประยกุ ตใชใ นชวี ิต ประจําวันกอนและหลังการใชส่ือการเรียนการสอน วิชาพระพุทธศาสนา ของนักเรียน ช้ันมธั ยม ศึกษาปท ี่ 3 ในเน้ือหาเรอ่ื งโลกธรรม 8 พบวา ความเขาใจในเน้ือหาของบทเรียน กอนและหลังการใชส่ือการเรียนการสอน แตกตางกัน อยางมีนยั สําคัญทางสถิตทิ ่ีระดบั .01 ทกุ ขอ ความสามารถในการนาํ ความรทู ีไ่ ดจ ากบทเรยี นไปประยุกตใ ชใ นชีวิตประจําวนั กอนและ หลังการใชส ่ือการเรียนการสอน แตกตางกนั อยา งมีนยั สาํ คัญทางสถิติที่ระดับ .01 ทุกขอ

108 ตารางท่ี 15 ความแตกตางของความเขาใจในเนื้อหาของบทเรียนและความสามารถในการนํา ความรูที่ไดจากบทเรียนไปประยุกตใชในชีวิตประจําวัน กอนและหลังการใชสื่อ การเรียนการสอนวิชาพระพุทธศาสนา ในเนื้อหาเรื่องมงคลชีวิต ของนักเรียนชั้น มัธยมศึกษาปที่ 3 กอนการใชส อ่ื หลงั การใชส อ่ื ขอคาํ ถาม ตอบไดถ ูกตอง ตอบไดถูกตอ ง t รอยละ รอ ยละ ตอนที่ 1 7. ความหยิง่ ทะนงและถือตนวาสําคญั จนขาด 64.00 82.00 4.135** ซง่ึ ความเคารพและยําเกรงตอผอู น่ื นนั้ เปน หนทางแหง ความเสอื่ มในชื่อเสียงและ ยศศกั ดิ์ 8. กิเลสจากความลมุ หลงมัวเมาในทรัพยสิน 62.00 81.00 4.533** เงนิ ทองหรอื ของไมเ ทย่ี งท้งั หลายสามารถ แกไ ดด วยการฟง ธรรม ตอนที่ 2 15. ความเสื่อมจากการถอื ตน 57.00 81.00 5.308** 16. ความเสื่อมจากการยึดมน่ั ถือมน่ั ในอตั ตา 63.00 82.00 4.533** ** p < 0.01 จากการศึกษาความแตกตางของความเขาใจในเนื้อหาของบทเรียนกอนและหลังการ ใชสื่อการเรียนการสอน และความสามารถในการนําความรูที่ไดจากบทเรียนไปประยุกตใชในชีวิต ประจําวันกอนและหลังการใชสื่อการเรียนการสอน วิชาพระพุทธศาสนา ในเน้ือหาเรื่องมงคลชีวิต พบวา ความเขาใจในเนื้อหาของบทเรียน กอนและหลังการใชส่ือการเรียนการสอน แตกตางกัน อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ทุกขอ ความสามารถในการนําความรูที่ไดจากบทเรียนไป ประยุกตใชในชีวิตประจําวัน กอนและหลังการใชส่ือการเรียนการสอน แตกตางกันอยางมีนัย สําคญั ทางสถติ ิทรี่ ะดบั .01 ทุกขอ

บทที่ 5 สรปุ อภปิ รายผล และขอ เสนอแนะ วตั ถุประสงคข องการวจิ ัยในครั้งน้ี คือ 1. เพื่อสรางส่ือประกอบการเรียนการสอนท่ีชวยใหผูเรียนเกิดความรูความเขาใจใน วิชาพระพทุ ธศาสนา ส. 0113 หนวยการเรียนรทู ี่ 3 หลกั ธรรมเพอื่ การดําเนินชีวติ ไดม ากขนึ้ 2. เพ่ือศึกษาถึงปจจัยทางดานการออกแบบที่มีผลตอความสามารถในการเรียนรูใน วชิ าพระพทุ ธศาสนา สรปุ ผลการวิจัย จากการดําเนินการขา งตนไดผลสรุปดงั นี้ 1. ไดสื่อประกอบการเรียนการสอน ในลักษณะภาพและเสียงประกอบบทชยมังคลอัฏฐ คาถา ความยาว 11 นาที 2. ไดผลสัมฤทธ์ิทางการเรียน วาความเขาใจในเนื้อหาของบทเรียนของผูเรียน หลังการ ใชสื่อการเรียนการสอน สูงกวาผลสัมฤทธ์ิกอนการใชสื่อ อยางมีนัยสําคัญทางสถิติที่ระดับ .01 ซึง่ เปนไปตามสมมตุ ฐิ านทตี่ ัง้ ไว การอภิปรายผล จากการวิจัยสามารถอภิปรายผลไดดงั นี้ หลังจากท่ีผูเรียนไดดูส่ือภาพและเสียงประกอบบทชยมังคลอัฏฐคาถา แลวทําใหเกิด ผลสมั ฤทธใ์ิ นการเรยี นวชิ าพระพุทธศาสนา ส. 0113 หนวยการเรยี นรูที่ 3 หลักธรรมเพอื่ การดาํ เนนิ ชีวิตไดมากขึ้น ยางมีนัยสําคัญทางสถิติระดับ 0.01 ทั้งน้ีอาจเปนเพราะส่ือภาพและเสียงประกอบ บทชยมังคลอัฏฐคาถาเปนสื่อที่ใหผลการรับรูสูงมาก ดวยเหตุผลที่วา การรับรูของคนเราสามารถ เรียนรูสง่ิ ตา งๆ ไดจ ากการเหน็ 75% ไดย ิน 13% สัมผสั ถูกตอง 6% กลนิ่ 3 % และรส 3% Dale (1956 : 134) ส่ือภาพและเสียงประกอบบทชยมังคลอัฏฐคาถาเปนสื่อที่นําเสนอ ไดท้ังภาพและเสียง ก็คือการรับรูไดท้ังการเห็นและการไดยินรวมกันแลวไดผลการรับรูสูงถึง 88% ของประสาทรบั รขู องมนุษยซ งึ่ ผูเรียนจะเรียนรไู ดจ าก ภาพ เสียง ตัวอักษรประกอบ เปนการชวยให 109

110 ผเู รยี นเกิดการเรียนรูไดเรว็ (วิจติ ร ภักดีรัตน 2523 : 284) และเน้อื หาของบทชยมงั คลอฏั ฐคาถาน้ัน มีความสัมพันธกับบทเรียนวิชาพระพุทธศาสนา ส. 0113 หนวยการเรียนรูที่ 3 หลักธรรมเพ่ือการ ดาํ เนินชวี ติ ทัง้ ในเรื่องของ อริยะสัจ4 อริยวทั ฒิ โลกธรรม 8 และมงคลชีวิต นอกจากนี้สื่อภาพและเสียงประกอบบทชยมังคลอัฏฐคาถายังเปนสื่อกลางของการ เรียนรูไดหลายรูปแบบ เพราะส่ือภาพและเสียงประกอบบทชยมังคลอัฏฐคาถาไดรวมเอาสื่อตางๆ ไวในลักษณะของสื่อประสม ไมวาจะเปนหนังสือ วิทยุ ภาพยนตร สไลด ฟลมสตริป รูปภาพ นทิ รรศการ การสาธิต และอ่ืนๆ (ลดั ดา ศขุ ปรดี ี 2523 : 104) ซ่ึงสอดคลองกับงานวิจัยของสห จงจิติ (2540) เรื่องการพัฒนาชุดการสอนสื่อประสม : พุทธประวัติ สําหรับนักเรียนมัธยมศึกษาปที่ 2 ผลปรากฏวาสื่อภาพและเสียงในรูปแบบของวีดีทัศนตามท่ีผูเรียนตองการน้ันมีผลสัมฤทธิ์เทากับ (86.11 / 86. 16) ซึ่งสูงกวามาตรฐานคือ (80.00 / 80.00) และสูงกวาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนกอน ใชสื่อประสม และนักเรียนเห็นดวยอยางมากตอการเรียนโดยการใชส่ือประสมคือ นักเรียนเกิด ความกระตือรือรน นักเรียนเกิดความรูสึกมั่นใจตอการเรียน และนักเรียนเกิดการเรียนรูดวยตนเอง สวนการหาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนโดยเปรียบเทียบผลการทดสอบกอนเรียนและหลังเรียน พบวา การเรียนโดยใชส่ือภาพและเสียงประกอบบทชยมังคลอัฏฐคาถาทําใหผูเรียนมีผลสัมฤทธ์ิทางการ เรียนสงู ขน้ึ อยางมนี ยั สาํ คญั ทางสถติ ิท่รี ะดับ 0.01 น้นั สอดคลองกับงานวิจัยของ สรพงษ โชติเสฐียร (2539) ทําการวิจัยเร่ือง การใชส่ือวีดีทัศนแบบประหยัดสอนวิชาสังคม ช้ันมัธยมศึกษาปท่ี 1 ของ โรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษาจังหวัดนครปฐม โดยการนําวีดีทัศนเร่ืองการอนุรักษธรรมชาติ และปาท่ีผานการตัดตอภาพและเสียงแลว มาวิจัยเชิงทดลอง (Experimental Research) กับ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปที่ 1 โรงเรียนวัดเกาะวังไทร โดยใชแบบสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน กอนเรียนและหลังเรียน ผลการวิจัยปรากฏวา ผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนของนักเรียนสูงกวาใชส่ือ อยางมีนัยสําคัญทางสถิติท่ีระดับ 0.01 นอกจากนี้ยังสอดคลองกับงานวิจัยของ ไพโรจน วงศกมล (2539) ไดพัฒนาส่ือวีดีทัศนการสอนเรื่อง การผนึกภาพ และการใชภาพทางการศึกษา ผลปรากฏ วาผลสัมฤทธ์ิทางการเรียนกอนเรียนและหลังเรียนของกลุมทดลองแตกตางกันอยางมีนัยสําคัญ ทางสถิติที่ระดับ 0.01 แสดงวาการเรียนจากสื่อวีดีทัศนในลักษณะภาพประกอบเสียงทําใหผูเรียน มีผลสมั ฤทธท์ิ างการเรียนสงู ข้นึ จรงิ ขอ เสนอแนะ สวน คือ ขอเสนอแนะทั่วไปและ จากการคนพบของผูวิจัยมีขอเสนอแนะใน 2 ขอเสนอแนะเพ่ือการวิจัยคร้ังตอไป

111 ขอเสนอแนะท่วั ไป 1. ดานองคประกอบของสอื่ ภาพ : ที่ชัดเจนมีรายละเอียดครบถวน และการจัดลําดับภาพใหตรงกับเสียง บรรยาย จะชวยทาํ ใหสามารถสอ่ื สารและสรา งความเขา ใจกบั ผูชมไดด ีขนึ้ เสียง : เสียงท่ีตองใหความสําคัญมากที่สุดควรเปนเสียงบรรยายเนื้อหา รองลงมา คือเสียงเพลงประกอบท่ีจะชวยในการเพิ่มความนาสนใจใหกับเน้ือหา และสุดทายคือเสียง sound effect ที่จะชวยในการเนน ใหเ กดิ ความนา สนใจในสว นตางๆ ของเนือ้ หาตามทีผ่ ูผลิตตองการ ใหเปน ภาพเคล่ือนไหว Animation : การเคลื่อนไหวของตัวละครหรือวัตถุใดๆ ก็ตามท่ีอยู ในภาพ เพื่อแสดงอารมณหรือลักษณะของเหตุการณท่ีกําลังเกิดข้ึนตามเสียงบรรยาย จะชวยเพ่ิม ความนาสนใจใหแกผูเรียนไดมากข้ึน อาทิเชนภาพคนกําลังว่ิงหนีพรอมกับฉากบานเรือนที่ สน่ั สะเทอื นไปทัว่ เน่อื งจากพญาชางนาฬาคริ ิงกําลังอาละวาดไลท ํารายผคู น 2. ดานการจัดลําดับเน้ือหาและระยะเวลาในการนําเสนอ การจัดกลุมของ เนื้อหาใหเปนหมวดหมูกอนการนําเสนอจะทําใหผูเรียนเขาใจบทเรียนไดงายข้ึนและระยะเวลาใน การนาํ เสนอท่ีนานเกินไปอาจทําใหผชู มเกดิ ความเบือ่ หนายและละความสนใจจากบทเรยี นในที่สดุ สว นระยะ เวลาท่ีผเู รียนเสนอแนะน้นั คอื ประมาณ 6 - 7 นาที 3. ดานอุปกรณการผลิต ในการผลิตส่ือประเภทวีดีทัศนที่ดีน้ันสวนหน่ึงจะตองเกิด จากอุปกรณท่ีมีคุณภาพสูง จึงจะสามารถใหคุณภาพภาพท่ีดี เสียงที่คมชัด ซ่ึงปจจุบันอุปกรณใน การผลิตสื่อประเภทวีดีทัศนนั้นไดมีราคาถูกกวาสมัยกอนมาก ดังน้ันจึงควรสนับสนุนจัดหา อุปกรณใ นการผลติ อยา งเพยี งพอ และสนบั สนุนใหมีการใชป ระโยชนอ ยา งคมุ คา 4. ดานบุคลากรในการผลิต ควรมีความสามารถเฉพาะดานเพ่ือจะไดผลิตสื่อ ประกอบการเรียนการสอนใหนาสนใจนาติดตามและบรรลุวัตถุประสงคการเรียนรูไดอยางมี ประสิทธภิ าพ อกี ทง้ั จะตอ งใฝหาความรอู ยเู สมอๆ 5. ดานการนําไปใช สื่อภาพและเสยี งประกอบบทชยมงั คลอฏั ฐคาถาท่ีไดจากการ วิจัยในคร้ังนี้ผลิตดวยเทคโนโลยี Shock Wave ทําใหสามารถนําไปใชงานไดท้ังในรูปแบบของสื่อ Multimedia ประเภทภาพยนตร VCD DVD หรือเปดดูดวยคอมพิวเตอรทั่วไป และยังสามารถ นาํ ไปใชในรปู แบบของ CAI Interactive เพื่อใหผ ูเรียนสามารถเรียนรูแบบปฏิสัมพันธดว ยการเพม่ิ Interactive Menu ลงไปในสื่อชุดนี้ นอกจากการนําเสนอทั้งในรูปแบบของ Multimedia และ CAI แลวคุณสมบัติสําคัญของภาพยนตรท่ีผลิตดวยระบบ Shock Wave นั้นยังสามารถบีบอัดขนาด ของไฟลใหม ีขนาดเลก็ พอที่จะสามารถเปด ดสู ่อื ภาพและเสยี งชดุ นผี้ า นระบบ Internet ไดอ ีกดวย

112 ขอเสนอแนะเพื่อการวจิ ยั ครั้งตอไป 1. ควรมีการพัฒนาส่ือภาพและเสียงประกอบบทสวดมนตอ่ืนๆ นอกเหนือจากบท ชยมังคลอัฏฐคาถา เพ่ือจะสามารถนําไปประยุกตใชกับกิจกรรมอื่นๆ นอกเหนือจากการเรียนใน วชิ าพระพทุ ธศาสนา อาทิเชน เพอื่ การเผยแพรพ ระพทุ ธศาสนา เปนตน 2. ควรมีการวิจัยถึงตัวแปรอื่นๆ ที่เกี่ยวของกับกระบวนการผลิตและการนําเสนอ เชน รปู แบบของตัวละคร (Character) รูปแบบของโทนสี เปนตน 3. ควรมีการศึกษาวจิ ัยเปรียบเทียบส่ือภาพและเสียงประกอบบทเรียนกันสื่อชนิดอื่นๆ ในเน้ือหาของวชิ าพระพทุ ธศาสนาและในเนอ้ื หาอ่ืนๆ

113 บรรณานุกรม ภาษาไทย กระทรวงศึกษาธิการ, กรมวชิ าการ. แผนพฒั นาการศึกษา. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ กรมการศาสนา, 2535. กมลา ทองจนั ทร. ”ผลสมั ฤทธ์ขิ องภาพประกอบเสยี งเพลงตอการเรียนรู.” วิทยานิพนธ ปริญญามหาบณั ฑติ สาขาวชิ าเทคโนโลยกี ารศึกษา บณั ทติ วทิ ยาลยั มหาวทิ ยาลยั ศรนี ครินทรวโิ รฒ ประสานมติ ร, 2541. กดิ านนั ท มลทิ อง. เทคโนโลยกี ารศึกษารว มสมัย. กรงุ เทพมหานคร : เอดสิ ัน เพรส โพรดักส, 2536. กฤษมนั ห วฒั นาณรงณ. การใชส ่อื การสอน. ขอนแกน : ภาควิชาเทคโนโลยที างการศกึ ษา คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยขอนแกน , 2536. กรงุ เทพมหานคร, สํานกั งานเขตการศกึ ษา. จํานวนนกั เรยี นในเขตการศึกษา กทม. กรงุ เทพมหานคร : หา งหุน สว นจํากัด ไอเดียส แควร, 2548. กรวีร เมฆหมอก. “การศกึ ษาผลการเรยี นและเจตคตติ อวชิ าพระพทุ ธศาสนาจากการเรียน ดวยบทเรยี นวดี ิทศั น แบบโปรแกรม.” วทิ ยานพิ นธปริญญาครศุ าสตรมหาบณั ฑิต สาขาวชิ าโสตทัศนศกึ ษา บณั ทติ วิทยาลยั จฬุ าลงกรณม หาวทิ ยาลัย, 2542. กําพล แกวสขุ , พระ “การเลอื กสือ่ การสอนใหเหมาะสมกับบทเรียนและตวั ผูเรียน ในวชิ า พระพทุ ธศาสนา.” วทิ ยานพิ นธศ กึ ษาศาสตรม หาบัณฑิต สาขาวิชาหลกั สูตรและ การสอน บณั ฑติ วทิ ยาลยั มหาวทิ ยาลยั รามคาํ แหง, 2543. เคน ภมู ีศร.ี “การพัฒนาผลสัมฤทธ์ิทางการเรยี นโดยใชว สั ดุกราฟฟกเปนสื่อการสอนในวชิ า พระพทุ ธศาสนาของนักเรยี นชั้นมธั ยมศึกษาปท่ี 3 โรงเรยี นบา นโคกกลางหนองแวงใหญ สปอ. โนนสะอาด จงั หวัดอดุ รธาน.ี ” วิทยานพิ นธปรญิ ญามหาบณั ฑติ สาขาวชิ า เทคโนโลยีการศึกษา บณั ทิตวทิ ยาลยั มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร, 2544. จรยิ า เนยี นเฉลย. ส่อื การเรียนการสอน. กรงุ เทพมหานคร : โอเดยี นสโตร, 2535. ชยั ยงค พรหมวงศ. การทดสอบประสิทธภิ าพชดุ การสอน. กรงุ เทพมหานคร : โรงพมิ พส หมติ ร, 2528. ไชยยศ เรอื งสวุ รรณ. เทคโนโลยีในการศึกษา. กรงุ เทพมหานคร : โอเดยี นสโตร, 2530.

114 ไชยยศ สดุ ดี. สื่อการสอนและนวัตกรรมทางการศกึ ษา. กรุงเทพมหานคร : โอ. เอส. พรน้ิ ต้ิง เฮาส, 2533. ________ . ส่อื การสอน. กรุงเทพมหานคร : ไทยวัฒนาพาณชิ ย, 2533. ประภาศ ตรงกรณ, พระ. “เปรยี บเทียบผลสัมฤทธ์ทิ างการเรยี นเร่อื งวนั สาํ คญั ทางพระพทุ ธศาสนา วิชาพระพทุ ธศาสนา กลมุ สรา งเสรมิ ประสบการณช ีวติ ของนักเรียนชน้ั ประถมศกึ ษาปท ี่ 5 ระหวา งวธิ สี อนแบบกลุมเพอื่ นชวยเพือ่ นกบั วิธสี อนโดยใชบ ทเรียนคอมพวิ เตอรชวย สอน.” วทิ ยานพิ นธป ริญญาศกึ ษาศาสตรม หาบณั ฑติ สาขาวชิ าเทคโนโลยกี ารศกึ ษา บณั ฑิตวทิ ยาลยั มหาวทิ ยาลัยเกษตรศาสตร, 2538. ไพรัช ปานดี. “สื่อภาพและเสียงเพอื่ ใชประกอบการเรียนการสอนในรปู แบบของสอื่ วดี ีทัศน. ” วทิ ยานิพนธศกึ ษาศาสตรมหาบัณฑติ สาขาวชิ าหลกั สตู รและการสอน บัณฑติ วทิ ยาลัย มหาวิทยาลยั รามคําแหง, 2541. ไพโรจ น วงศก มล. “การพฒั นารายการวดี ีทัศนการสอน เรอ่ื ง การผนึกภาพและการใชภ าพทาง การศึกษา.” วทิ ยานพิ นธ ปรญิ ญาการศึกษามหาบัณฑติ สาขาวชิ าเทคโนโลยกี ารศกึ ษา บัณฑติ วทิ ยาลยั มหาวิทยาลัยศรนี ครินทรวิโรฒ ประสานมติ ร, 2539. เมทนิ ี เสียงสมบูรณ. “สือ่ ภาพและเสยี งประกอบการสอน.” วิทยานพิ นธศ ึกษาศาสตรม หาบัณฑติ สาขาวชิ าหลกั สตู รและการสอน บณั ฑิตวิทยาลัย มหาวทิ ยาลัยสโุ ขทัยธรรมาธิราช, 2547. มนตรี แยม กสิกร. สือ่ การเรียนการสอน. กรุงเทพมหานคร : โรงพมิ พส หมติ ร, 2526. ลดั ดา ศุขปรีดี. ส่อื เพอ่ื งานสง เสริมเผยแพร. ฝายพฒั นาสื่อสารการสง เสรมิ สาํ นกั สง เสรมิ และ ฝก อบรม มหาวทิ ยาลัยเกษตรศาสตรบางเขน, 2523. วชั ระ กาแกว . “การสรา งส่ือการสอนประเภทสไลดประกอบเสียง วชิ าพระพทุ ธศาสนาเร่ือง วันสาํ คัญทางพระพทุ ธศาสนา สําหรบั นกั เรยี นระดับช้นั มัธยมศกึ ษาปท ี่ 4.” วิทยานพิ นธป รญิ ญาศึกษาศาสตรมหาบณั ฑิต สาขาวชิ านิเทศศาสตร บัณฑติ วทิ ยาลัย มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร, 2540. วิจิตร ภักดีรตั น. เทคโนโลยแี ละการส่อื สารการศกึ ษา. กรงุ เทพมหานคร : มหาวทิ ยาลยั สุโขทยั ธรรมาธิราช, 2523.

115 สะทา น โชคบณั ฑิต, พระ. “การใชส ือ่ การสอนของครูผสู อนวชิ าพระพทุ ธศาสนา ในโรงเรยี น มัธยมศึกษาสงั กัดกรมสามญั ศกึ ษา จงั หวัดหนองบวั ลาํ ภู.” วิทยานิพนธศกึ ษาศาสตร มหาบณั ฑติ สาขาวิชาเทคโนโลยกี ารศกึ ษา บณั ฑิตวทิ ยาลยั มหาวทิ ยาลยั มหาสารคาม, 2546. สห จงจิต.ิ “การพัฒนาชุดการสอนสือ่ ประสม : พุทธประวัติ สาํ หรบั นกั เรียนมธั ยมศกึ ษาปท ี่ 2.” วิทยานพิ นธป ริญญาครุศาสตรม หาบณั ฑติ บัณฑติ วทิ ยาลยั จฬุ าลงกรณมหาวทิ ยาลัย, 2540. สังคม ภูมพิ นั ธุ. การเลือกใชส อ่ื การเรียนการสอน. กรงุ เทพมหานคร : ศึกษา พร, 2535. สพุ ตั รา เฉลิมเผา. “การศกึ ษาประสทิ ธภิ าพของสอ่ื การสอนและเปรียบเทียบผลสัมฤทธท์ิ าง การเรยี นและความคงทนในการเรยี นรู เรอื่ ง ระบบนเิ วศน ของนกั เรียนในระดับชนั้ มธั ยมศึกษาปท ่ี 1 โดยใชส ื่อการสอนทแ่ี ตกตา งกนั : กรณีศกึ ษาโรงเรยี นหนองแค \"สรกิจพทิ ยา\" จังหวัดสระบรุ .ี ” วทิ ยานพิ นธ ปริญญาการศึกษามหาบณั ฑติ สาขาวิชาเทคโนโลยกี ารศกึ ษา บัณฑติ วทิ ยาลยั มหาวทิ ยาลัยศรีนครนิ ทรวโิ รฒ ประสานมิตร, 2537. สรพงษ โชตเิ สถียร. “การใชส ื่อวีดีทัศนแ บบประหยัดสอนวชิ าสงั คม ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปที่ 1 ของโรงเรยี นขยายโอกาสทางการศกึ ษาจงั หวดั นครปฐม.” วทิ ยานพิ นธป ริญญา ศกึ ษาศาสตรม หาบณั ฑติ สาขาวชิ าเทคโนโลยกี ารศกึ ษา บัณฑติ วทิ ยาลยั มหาวทิ ยาลยั เกษตรศาสตร, 2539. สําเภา สมควรสขุ . การสรางส่อื การสอน. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพก ารศาสนา, 2509. เอกรินทร สม่ี หาศาล. ดนัย ไชยโยธา และ สมเกยี รติ ภรู ะหงษ. พระพุทธศาสนา ส 0113. กรงุ เทพมหานคร : นําอกั ษรการพมิ พ, 2533. ภาษาตา งประเทศ Dale [pseud.]. Instructional Technology Media and Methode. New York : McGraw Hill Book Company, 1969. Deldende [pseud.]. “An Investigation of the Relative Effectiveness of Certain Special Television Techniques on Learning.” Audio – Visual Communication Review. n.p.,1992.

116 Erickson [pseud.]. Fundamentals of the teaching with Audiovisual Technology. New York : Macmillan Publishing, 1990. Hass and Packer [pseud.]. “Teaching Methode for Christian Education.” Dissertation Abstracts. (November, 1964). Heinich and others [pseud.]. Audio-Visual Materials and Techniques. 2 nd. New York : American Book Campany, 1985. Hormer [pseud.]. “Audio – Visual Methode in teaching.” Revised Edition. New York : Holt, Rinehart and Winston, 1993. Norberg, Brown, and Srygley [pseud.]. Dictionary of Education. U.S.A. : Routledge & Kegan Paul, 1973. Wilson [pseud.]. Audio – Visual Methode in teaching. New York : The Dryden Press, 1974.

117 ภาคผนวก

118 ภาคผนวก ก ตัวอยางส่ือประกอบแบบสอบถามชดุ ท่ี 1 เปนส่ือภาพและเสียงนําเสนอโดยใชโปรแกรม Power Point ใชประกอบกับ แบบสอบถามโดยวิธีการอานแบบสอบถามแตละขอใหผูเรียนทั้งหมดฟงแลวจึงฉายส่ือดวยเครื่อง ฉายแบบ Projector ตามไปดวยพรอ มๆ กนั ดงั น้คี ือ

119 ภาคผนวก ข ตารางแสดงผลการคาํ นวณทางสถติ ิของขอมลู ทไ่ี ดจ ากแบบสอบถามชดุ ท่ี 1 Frequencies Statistics SUBT5 S_INTER2 300 N Valid 0 Missing 294 6 Frequency Table : ลักษณะของเสียง S_INTER2 Frequency Percent Valid Percent Cumulative % Valid เสยี งสวดมนต ภาษาบาลี 162 54.00 55.10 55.10 เสยี งสวดมนต ภาษาไทย 63 21.00 21.43 76.53 เสยี งพูดบรรยายเน้ือหา 69 23.00 23.47 100.00 Total 294 98.00 100.00 Missing System 6 2.00 Total 300 100.00 ลักษณะของคําบรรยายใตภาพ SUBT5 Valid ตัวอกั ษรวงิ่ ซายไปขวา Frequency Percent Valid Percent Cumulative % ตวั อกั ษรมสี ไี ฮไลท ตวั อักษรน่ิง 36 12.00 12.00 12.00 ไมต องมีตัวอักษร Total 45 15.00 15.00 27.00 183 61.00 61.00 88.00 36 12.00 12.00 100.00 300 100.00 100.00

120 ลกั ษณะของภาพประกอบ Descriptive Statistics Std. Deviation N Mean 1.068 P1.1 .775 P1.2 300 2.70 .927 P1.3 300 3.69 1.140 P1.4 300 3.90 .53136 MEANP 300 3.45 Valid N (listwise) 300 3.4350 300 Descriptive : ลักษณะของเสียงประกอบ S3.1 Descriptive Statistics Std. Deviation S3.2 N Mean 1.017 S3.3 .823 MEANS 300 3.42 .796 Valid N (list wise) 300 3.10 .5369 300 3.95 300 3.4900 300 Descriptive : ลกั ษณะของ Effect Descriptive Statistics N Mean Std. Deviation .957 E4.1 300 2.45 .674 .675 E4.2 300 3.10 .847 E4.3 300 4.22 .49410 E4.4 297 3.43 MEANS 200 3.2983 Valid N (list wise) 297

121 ภาคผนวก ค สอ่ื ภาพและเสยี งประกอบบทชยมังคลอัฏฐคาถา เปนส่ือที่ผลิตจากผลการวิเคราะหขอมูลของแบบสอบถามชุดที่ 1 และนํามาบรรจุใส CD Rom สามารถเปดชมไดจากโปรแกรม Window Media Player 9.0 วิธีการนําไปใชสําหรับการ วิจัยครง้ั นค้ี อื เปด ใหกลุมตวั อยางดปู ระกอบกบั การทาํ แบบสอบถามชดุ ที่ 2

122 ภาคผนวก ง ตารางแสดงผลการคาํ นวณทางสถติ ขิ องขอมูลท่ไี ดจ ากแบบสอบถามชุดท่ี 2 A1 Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid 0 180 60.00 60.00 60.00 1 120 40.00 40.00 100.00 Total 300 100.00 100.00 Valid 0 Frequency A2 Cumulative 1 Percent Total 156 Percent Valid Percent 52.0 144 100.0 300 52.0 52.0 48.0 48.0 100.0 100.0 Valid 0 Frequency A3 Cumulative 1 Percent Total 207 Percent Valid Percent 69.0 93 100.0 300 69.0 69.0 31.0 31.0 100.0 100.0

123 Valid 0 Frequency A4 Cumulative 1 Percent Total 186 Percent Valid Percent 62.0 144 100.0 Valid 0 100 62.0 62.0 1 38.0 38.0 Total 100.0 100.0 Valid 0 Frequency A5 Cumulative 1 Percent Total 53 Percent Valid Percent 51.0 147 100.0 Valid 0 300 51.0 51.0 1 49.0 49.0 Total 100.0 100.0 Frequency A6 Cumulative Percent 162 Percent Valid Percent 54.0 138 100.0 300 54.0 54.0 46.0 46.0 100.0 100.0 Frequency A7 Cumulative Percent 108 Percent Valid Percent 36.0 192 100.0 300 36.0 36.0 64.0 64.0 100.0 100.0

124 Valid 0 Frequency A8 Cumulative 1 Percent Total 114 Percent Valid Percent 38.0 186 100.0 Valid 0 300 38.0 38.0 1 62.0 62.0 Total 100.0 100.0 Valid 0 Frequency A9 Cumulative 1 Percent Total 105 Percent Valid Percent 35.0 195 100.0 Valid 0 300 35.0 35.0 1 65.0 65.0 Total 100.0 100.0 Frequency A10 Cumulative Percent 114 Percent Valid Percent 38.0 186 100.0 300 38.0 38.0 62.0 62.0 100.0 100.0 Frequency A11 Cumulative Percent 213 Percent Valid Percent 71.0 87 100.0 300 71.0 71.0 29.0 29.0 100.0 100.0

125 Valid 0 Frequency A12 Cumulative 1 Percent Total 201 Percent Valid Percent 67.0 99 100.0 Valid 0 300 67.0 67.0 1 33.0 33.0 Total 100.0 100.0 Valid 0 A13 1 Total Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid 0 180 60.00 60.00 60.00 1 120 40.00 40.00 100.00 Total 300 100.00 100.00 Frequency A14 Cumulative Percent 162 Percent Valid Percent 54.0 138 100.0 300 54.0 54.0 46.0 46.0 100.0 100.0 Frequency A15 Cumulative Percent 129 Percent Valid Percent 43.0 171 100.0 300 43.0 43.0 57.0 57.0 100.0 100.0

126 Valid 0 Frequency A16 Cumulative 1 Percent Total 111 Percent Valid Percent 37.0 189 100.0 Valid 0 300 37.0 37.0 1 63.0 63.0 Total 100.0 100.0 Valid 0 B1 1 Total Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent Valid 0 180 60.00 60.00 60.00 1 120 40.00 40.00 100.00 Total 300 100.00 100.00 Frequency B2 Cumulative Percent 23 Percent Valid Percent 11.0 267 100.0 300 11.0 11.0 89.0 89.0 100.0 100.0 Frequency B3 Cumulative Percent 66 Percent Valid Percent 22.0 234 100.0 300 22.0 22.0 78.0 78.0 100.0 100.0

127 Valid 0 Frequency B4 Cumulative 1 Percent Total 96 Percent Valid Percent 32.0 204 100.0 Valid 0 300 32.0 32.0 1 68.0 68.0 Total 100.0 100.0 Valid 0 Frequency B5 Cumulative 1 Percent Total 63 Percent Valid Percent 21.0 237 100.0 Valid 0 300 21.0 21.0 1 79.0 79.0 Total 100.0 100.0 Frequency B6 Cumulative Percent 75 Percent Valid Percent 25.0 225 100.0 300 25.0 25.0 75.0 75.0 100.0 100.0 Frequency B7 Cumulative Percent 54 Percent Valid Percent 18.0 264 100.0 300 18.0 18.0 82.0 82.0 100.0 100.0

128 Valid 0 Frequency B8 Cumulative 1 Percent Total 57 Percent Valid Percent 19.0 243 100.0 Valid 0 300 19.0 19.0 1 81.0 81.0 Total 100.0 100.0 Valid 0 Frequency B9 Cumulative 1 Percent Total 33 Percent Valid Percent 11.0 267 100.0 Valid 0 300 11.0 11.0 1 89.0 89.0 Total 100.0 100.0 Frequency B10 Cumulative Percent 54 Percent Valid Percent 18.0 246 100.0 300 18.0 18.0 82.0 82.0 100.0 100.0 Frequency B11 Cumulative Percent 66 Percent Valid Percent 22.0 234 100.0 300 22.0 22.0 78.0 78.0 100.0 100.0

129 Valid 0 Frequency B12 Cumulative 1 Percent Total 102 Percent Valid Percent 34.0 198 100.0 Valid 0 300 34.0 34.0 1 66.0 66.0 Total 100.0 100.0 Valid 0 Frequency B13 Cumulative 1 Percent Total 105 Percent Valid Percent 35.0 195 100.0 Valid 0 300 35.0 35.0 1 65.0 65.0 Total 100.0 100.0 Frequency B14 Cumulative Percent 96 Percent Valid Percent 32.0 204 100.0 300 32.0 32.0 68.0 68.0 100.0 100.0 Frequency B15 Cumulative Percent 57 Percent Valid Percent 19.0 243 100.0 300 19.0 19.0 81.0 81.0 100.0 100.0

130 Valid 0 Frequency B16 Cumulative 1 Percent Total 54 Percent Valid Percent 18.0 246 100.0 300 18.0 18.0 82.0 82.0 100.0 100.0 T - Test Pair 1 B1 Paired Samples Statistics Std. Error A1 Mean Mean N Std. Deviation .029 Pair 2 B2 .049 A2 .91 300 .288 .031 .40 300 .492 .050 Pair 3 B9 .89 300 .314 .031 A9 .48 300 .502 .048 .89 300 .314 .039 Pair 4 B10 .65 300 .479 .049 A10 .82 300 .386 .62 300 .488 Pair 1 B1 & A1 Paired Samples Correlations Sig. Pair 2 B2 & A2 N Correlation .065 Pair 3 B9 & A9 300 .185 .001 Pair 4 B10 & A10 300 .338 .000 300 .479 .000 300 .491

131 Paired Samples Test Paired Differences 95% Confidence Std. Interval of the Error Difference Mean Std. Mean Lower Upper t df Sig. (2- Deviation tailed) Pair 1 B1 – A1 .51 .522 .052 .41 .61 9.768 99 .000 Pair 2 B2 – A2 .42 .494 .049 .31 .51 8.294 99 .000 Pair 3 B9 – A9 .24 .429 .043 .15 .33 5.591 99 .000 Pair 4 B10 – .20 .449 .045 .11 .29 4.450 99 .000 A10 T - Test Pair 1 B3 Paired Samples Statistics Std. Error A3 Mean Mean N Std. Deviation .042 Pair 2 B4 .046 A4 .78 300 .416 .047 .31 300 .465 .049 Pair 3 B11 .68 300 .469 .042 A11 .38 300 .488 .046 .78 300 .416 .048 Pair 4 B12 .29 300 .456 .047 A12 .66 300 .476 .33 300 .473

Pair 1 B3 & A3 Paired Samples Correlations 132 Pair 2 B4 & A4 N Correlation Pair 3 B11 & A11 300 .252 Sig. Pair 4 B12 & A12 300 .493 .012 300 .286 .000 300 .369 .004 .000 Paired Samples Test Paired Differences 95% Confidence Std. Interval of the Error Difference Mean Std. Mean Lower Upper t df Sig. (2- Deviation tailed) Pair 1 B3 – A3 .47 .540 .054 .36 .58 8.697 99 .000 Pair 2 B4 – A4 .30 .482 .048 .20 .40 6.224 99 .000 Pair 3 B11 – .49 .522 .052 .39 .59 9.385 99 .000 A11 .33 .533 .053 .22 .44 6.193 99 .000 Pair 4 B12 – A12

133 T - Test Pair 1 B5 Paired Samples Statistics Std. Error A5 Mean Mean N Std. Deviation .041 Pair 2 B6 .050 A6 .79 300 .409 .044 .49 300 .502 .050 Pair 3 B13 .75 300 .435 .048 A13 .46 300 .501 .049 .65 300 .479 .047 Pair 4 B14 .40 300 .492 .050 A14 .68 300 .469 .46 300 .501 Pair 1 B5 & A5 Paired Samples Correlations Sig. Pair 2 B6 & A6 N Correlation .000 Pair 3 B13 & A13 300 .505 .000 Pair 4 B14 & A14 300 .487 .000 300 .599 .000 300 .547

134 Paired Samples Test Paired Differences 95% Confidence Std. Interval of the Error Difference Mean Std. Mean Lower Upper t df Sig. (2- Deviation tailed) Pair 1 B5 – A5 .30 .461 .046 .21 .39 6.514 99 .000 Pair 2 B6 – A6 .29 .478 .048 .20 .38 6.071 99 .000 Pair 3 B13 – .25 .435 .044 .16 .34 5.745 99 .000 A13 .22 .462 .046 .13 .31 4.759 99 .000 Pair 4 B14 – A14 T - Test Pair 1 B7 Paired Samples Statistics Std. Error A7 Mean Mean N Std. Deviation .039 Pair 2 B8 .048 A8 .82 300 .386 .039 .64 300 .482 .049 Pair 3 B15 .81 300 .394 .039 A15 .62 300 .488 .050 .81 300 .394 .039 Pair 4 B16 .57 300 .498 .049 A16 .82 300 .386 .63 300 .485

Pair 1 B7 & A7 Paired Samples Correlations 135 Pair 2 B8 & A8 N Correlation Pair 3 B15 & A15 300 .516 Sig. Pair 4 B16 & A16 300 .566 .000 300 .506 .000 300 .557 .000 .000 Paired Samples Test Paired Differences 95% Confidence Std. Interval of the Error Difference Mean Std. Mean Lower Upper t df Sig. (2- Deviation tailed) Pair 1 B7 – A7 .18 .435 .044 .09 .27 4.135 99 .000 Pair 2 B8 – A8 .19 .419 .042 .11 .27 4.533 99 .000 Pair 3 B15 – .24 .452 .045 .15 .33 5.308 99 .000 A15 .19 .419 .042 .11 .27 4.533 99 .000 Pair 4 B16 – A16

136 ประวตั ผิ ูวิจยั ชื่อ-สกลุ นายพุทธพสั ทุนคาํ วนั เดือน ปเ กิด 19 มกราคม 2520 ทีอ่ ยู 21/1 ถ. เจดียป ลอ ง ต.ชา งเผอื ก อ.เมอื ง จ.เชยี งใหม 50300 ประวัตกิ ารศกึ ษา สําเร็จการศกึ ษาระดบั ประถมศึกษา พ.ศ. 2532 จากโรงเรียนอนบุ าลแมฮ อ งสอน จ.แมฮอ งสอน สําเร็จการศกึ ษาระดับมัธยมศกึ ษา พ.ศ. 2537 จากโรงเรียนยุพราชวิทยาลยั จ.เชียงใหม สาํ เร็จการศึกษาระดบั ปริญญาตรี ศ.บ.(เกียรตินิยม) พ.ศ. 2541 จากมหาวทิ ยาลัยราชมงคล กรุงเทพฯ สําเรจ็ การศึกษาศลิ ปมหาบัณฑิต สาขาวิชาการออกแบบ พ.ศ. 2549 นเิ ทศศลิ ป บัณฑติ วิทยาลยั มหาวทิ ยาลยั ศิลปากร