ดงเมืองเตย ชุมชนโบราณในลุ่มแม่น้ำชี

บทความแหล่งการเรียนรู้ ดงเมืองเตย ชุมชนโบราณในลุ่มแม่น้ำชี เขียนโดย นางสาววิราพร คำวิไชย เเละนางสาวชลธิชา อุ่นเจริญ ตำเเหน่ง บรรณารักษ์จ้างเหมาบริการ กศน.อำเภอคำเขื่อนเเก้ว

ดงเมืองเตย ชุมชนโบราณในลุ่มแม่น้ำชี เขียนโดย นางสาววิราพร คำวิไชย เเละนางสาวชลธิชา อุ่นเจริญ ตำเเหน่ง บรรณารักษ์จ้างเหมาบริการ จังหวัดยโสธร เป็นดินแดนอันอุดมสมบูรณ์ริมฝั่ งแม่น้ำชีได้ชื่อว่าเมืองบั้งไฟเป็น ดินแดนที่มีอดีตอันล้ำค่าและยาวนานกว่า 200 ปี มีประวัติความเป็นมาเกี่ยวพันกับ เมืองหนองบัวลุมภูนครเขื่อนขัณฑ์กาบแก้วบัวบาน และเกี่ยวพันกับเมืองอุบลราชธานี โดยในเขตพื้นที่จังหวัดยโสธร ได้พบร่องรอยการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์จากยุค ประวัติศาสตร์ ต่อเนื่องกันมาจนถึงยุคปัจจุบัน ซึ่งจังหวัดยโสธรประกอบไปด้วย 9 อำเภอ โดยเเต่ละอำเภอจะมีเเหล่งการเรียนรู้ที่เเตกต่างกันออกไป อำเภอคำเขื่อนแก้ว ถือเป็นอีกหนึ่งอำเภอที่มีขนาดใหญ่ในจังหวัดยโสธร เดิมชื่อ \"อำเภออุทัยยโสธร\" โดยมีเจ้าเหลี่ยม ณ จำปาศักดิ์ เป็นเจ้าเมืองคนแรก ต่อมาในปี พ.ศ. 2515 กระทรวงมหาดไทยได้สถาปนาจัดตั้งจังหวัดยโสธรขึ้น โดยแยกออกมาจาก จังหวัดอุบลราชธานีและ ได้รวมเอาอำเภอคำเขื่อนแก้วมาขึ้นกับจังหวัดยโสธร ตั้งแต่ บัดนั้น เป็นต้นมา อำเภอคำเขื่อนแก้วมีแหล่งการเรียนรู้ชุมชนในอำเภออยู่หลายแหล่ง ไม่ว่าจะเป็น แหล่งเรียนรู้ทางพระพุทธศาสนา ได้แก่ พระธาตุกู่จาน พระธาตุโพนทัน แหล่งเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎีใหม่บ้านไร่ปลายนา แหล่งเรียนรู้ทาง ประวัติศาสตร์ ปราสาทดงเมืองเตย

ในชุมชนต่างๆ มีภูมิปัญญาอยู่หลายด้านและบางแห่งเคยเป็นเมืองเก่ามาก่อนจึงมี หลักฐานทางประวัติศาสตร์มากมายที่สามารถเป็นแหล่งเรียนรู้ให้แก่ชนรุ่นหลัง ได้ศึกษาค้นคว้าทางประวัติศาสตร์ สามารถเป็นแหล่งการเรียนรู้ได้ดี แหล่งการเรียนรู้ ที่ดี และมีความหลากหลายในด้านการศึกษาหาความรู้ เช่น โบราณสถาน โบราณวัตถุ พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น ศิลปวัฒนธรรม ประเพณี บุคคลสำคัญในท้องถิ่น และภูมิปัญญา ชาวบ้าน ดงเมืองเตย หรือ เมืองศังขปุระนคร ตั้งอยู่ที่บ้านเมืองเตย หมู่ที่ 8 ตำบลสงเปือย อำเภอคำเขื่อนแก้ว จังหวัดยโสธร ดงเมืองเตยเป็นเมืองเก่าสมัยขอม ตั้งถิ่นฐานอยู่บน เนินใกล้แหล่งน้ำธรรมชาติ มีคูน้ำ คันดินล้อมรอบเนินดินขนาดใหญ่ คูน้ำคันดินมีรูป ร่างค่อนข้างรี มีอายุมากกว่า 2,500 ปี เอกลักษณ์คือมีลักษณะอาคารที่มีบันไดเป็นรูป อัฒจันทร์ และชิ้นส่วนประดับอาคารรูปกูฑุที่ภายในสลักใบหน้าบุคคล ด้านทิศตะวัน บริเวณโดยรอบเป็นป่าไม้สูง มีหมู่ไม้เล็กขึ้นบ้าง มีต้นไม้ใหญ่ได้แก่ ไม้ยาง ไม้ตะแบก ไม้ยางเหียง มีป่าไม้เป็นที่อาศัยของลิง และนกหลายจำพวก บึงรอบบริเวณดงเมืองเตย เป็นหนองน้ำขนาดลึกมีน้ำขังตลอดปี เป็นที่อาศัยและเป็นที่เพาะพันธุ์ปลาตาม ธรรมชาติ บริเวณรอบตัวอาคารมีการก่ออิฐเป็นลานรูปร่างต่างๆ มีการเรียงอิฐ ไม่เป็น ระเบียบ เป็นรูปร่างต่างๆ ทางทิศเหนือห่างจากฐานเขียงชั้นที่ 1 ประมาณ 1.5 เมตร มีแนวอิฐก่อเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัสตรงกลางเจาะเป็น รูสี่เหลี่ยม ปัจจุบันได้มีการตั้ง สำนักสงฆ์ขึ้นในบรเวณดังกล่าว เพราะฉะนั้นดงเมืองเตยจึงถือเป็นเเหล่งเรียนรู้ที่สำคัญ อีกเเห่งหนึ่งของอำเภอคำเขื่อนแก้วที่น่าศึกษาและหาความรู้ทางประวัติศาสตร์ ขอบคุณข้อมูลจาก http://isan.tiewrussia.com/trave https://db.sac.or.th/archaeology/archaeology/200

นางสาววิราพร คำวิไชย เเละนางสาวชลธิชา อุ่นเจริญ ตำเเหน่ง บรรณารักษ์จ้างเหมาบริการ กศน.อำเภอคำเขื่อนเเก้ว