บทที่ ๑ เรื่องท่ี ๒ ระดบั ภาษา ภาษาไทย ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปีที่ ๓ ครพู ีต่ ีตี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ุทธิบ์ ัวทิพย์
ภาษาไทยกับครูพีต่ ีต่ ี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ทุ ธิ์บวั ทิพย์ ภาษา ภาษานอกจากจะใช้เปน็ เครอ่ื งมือในการสื่อสารความรู้ ความคดิ ความร้สู กึ ทศั นคติแล้ว ยงั ใช้สรา้ งความสัมพันธ์ระหวา่ งมนษุ ย์ มนษุ ย์ ใช้ภาษาโดยคานึงถึงความสัมพันธร์ ะหวา่ งกนั โอกาส กาลเทศะ และ บคุ คล ภาษาจงึ มีลักษณะแตกตา่ งกนั เป็นหลายระดับเพอ่ื ให้สัมฤทธผ์ิ ล สมความมุ่งหมาย
ภาษาไทยกบั ครพู ีต่ ี่ตี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ุทธิบ์ ัวทิพย์ ระดบั ภาษา ระดบั ภาษา คือ รปู แบบการใช้ภาษาทม่ี ีความลดหลัน่ ของถอ้ ยคา ตามโอกาส กาลเทศะ และความสัมพนั ธร์ ะหว่างบคุ คล เชน่ การใช้คา สรรพนามว่า ขา้ พระพุทธเจา้ ขา้ พเจ้า กระผม ดฉิ ัน ผม ฉนั หนู ข้า คาทใ่ี ช้แทนตวั ผู้พูดเหล่าน้แี สดงถึงระดบั ของภาษาวา่ มีความแตกต่าง กนั ถึงแมผ้ ้ใู ชภ้ าษาจะเปน็ บุคคลเดยี วกนั
ภาษาไทยกับครูพีต่ ีต่ ี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ุทธิบ์ วั ทิพย์ การแบ่งระดบั ภาษา ภาษาไทยมีวฒั นธรรมในการใช้ภาษา ตอ้ งเปลีย่ นระดบั ภาษา ให้เหมาะกบั กาลเทศะ และบุคคล เมื่อใช้ภาษาต่างเวลา ต่างสถานที่ และต่างฐานะบคุ คลกัน ต้องเลือกสรรใช้ถ้อยคาต่างๆกนั ท้ังๆที่ ต้องการใหม้ คี วามหมายอย่างเดียวกัน ภาษาอาจแบง่ เปน็ ระดบั ต่างๆ ไดห้ ลายระดับ
ภาษาไทยกบั ครพู ีต่ ีต่ ี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ทุ ธิบ์ วั ทิพย์ การแบง่ ระดับภาษา ๑. แบ่งตามโอกาสและความสัมพนั ธร์ ะหวา่ งบุคคลเป็น ๒ ระดับ คือ - ระดบั ที่เปน็ ทางการ(แบบแผน) - ระดบั ทีไ่ มเ่ ปน็ ทางการ(ไมเ่ ป็นแบบแผน)
ภาษาไทยกบั ครพู ีต่ ีต่ ี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ุทธิบ์ ัวทิพย์ การแบง่ ระดบั ภาษา ๒. แบ่งตามโอกาสและความสัมพันธร์ ะหว่างบุคคลเปน็ ๓ ระดบั คือ - ระดับพธิ กี าร(แบบแผน) - ระดบั กึง่ พิธีการ(กง่ึ แบบแผน) - ระดับไม่เปน็ พธิ กี าร(ไมเ่ ปน็ แบบแผนหรอื ภาษาปาก)
ภาษาไทยกับครพู ีต่ ี่ตี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ทุ ธิบ์ ัวทิพย์ การแบ่งระดบั ภาษา ๓. แบง่ ตามกาลเทศะและความสมั พันธร์ ะหว่างบุคคลเป็น ๕ ระดบั คอื - ระดับพธิ ีการ - ระดับทางการ - ระดับกึง่ ทางการ - ระดบั ไม่เปน็ ทางการ - ระดบั กนั เอง
ภาษาไทยกับครพู ีต่ ีต่ ี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ทุ ธิบ์ วั ทิพย์ เมือ่ ทราบแลว้ ว่าภาษาสามรถแบ่งออกไดเ้ ป็นกีร่ ะดับ เพ่อื ให้ สามารถครอบคลมุ ระดบั ภาษามากท่สี ุด จะขออธิบาย ระดบั ภาษาท่ี แบ่งออกเป็น ๕ ระดบั คือ ๑. ภาษาระดบั พิธกี าร ๒. ภาษาระดับทางการ ๓. ภาษาระดบั ก่งึ ทางการ ๔. ภาษาระดบั ไมเ่ ป็นทางการ(ระดับสนทนา) ๕. ภาษาระดับกนั เอง(ระดับภาษาปาก)
ภาษาไทยกบั ครูพีต่ ีต่ ี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ทุ ธิ์บวั ทิพย์ ๑. ภาษาระดับพิธีการ ภาษาระดับนใ้ี ช้ในโอกาสสาคญั หรอื ประชุมแบบพิธีการ ผู้ส่งสาร มักเป็นเป็นบคุ คลสาคัญหรือผูม้ ตี าแหนง่ สูง ผู้รับสารอาจเปน็ บุคคลระดบั เดียวกนั หรือประชาชนท้ังประเทศ ภาษาระดับนเ้ี ปน็ ภาษาที่มคี วาม ประณีต ไพเราะ มคี วามอลงั การ การเลือกเฟน้ ถ้อยคามักก่อให้เกิดความ จรรโลงใจ เช่น การกลา่ วเปิดการประชุม การกล่าวถวายราชสดุดี การ กล่าวปราศรัย
ภาษาไทยกบั ครพู ีต่ ี่ตี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ุทธิ์บวั ทิพย์ ตวั อยา่ งภาษาระดับพิธีการ เนือ่ งในวโรกาสอันเปน็ มหามงคลที่ใตฝ้ า่ ละอองธลุ ีพระบาทเจริญ พระชนมพรรษาครบ ๖ รอบ ปวงประชาชาวไทยขอน้อมเกล้าฯ ถวายพระพรชยั ขอให้สิง่ ศักดส์ิ ิทธอ์ิ นั ทรงมหาพลานุภาพทง้ั หลาย จงโปรดอภบิ าลบนั ดาลดล ใหใ้ ต้ฝา่ ละอองธุลีพระบาทจงเจรญิ ดว้ ยมิง่ มหาศภุ สวัสดิ์ เจริญพระชนมพรรษานับ หมื่น ๆ ศตพรรษ สถิตเสถียรเปน็ รม่ โพธิท์ องของปวงประชาชาวไทย ตราบชว่ั กลั ปาวสาน
ภาษาไทยกับครูพีต่ ีต่ ี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ทุ ธิ์บัวทิพย์ ๒. ภาษาระดบั ทางการ เปน็ ภาษาที่มแี บบแผนถกู ต้องตามหลกั ไวยากรณ์ เช่น การใช้คา โครงสร้างประโยค ภาษาท่ใี ช้ตรงไปตรงมา โดยเนน้ การส่อื สารให้ไดผ้ ล ตามจดุ ประสงค์ อาจมีการใช้ศัพท์เฉพาะเรือ่ งหรือศพั ท์ทางวิชาการบ้าง ตามลกั ษณะของเนือ้ หาทต่ี ้องการพูดหรอื เขยี น ภาษาระดับทางการน้ไี มใ่ ชถ้ อ้ ยคาฟ่มุ เฟือยหรือเล่นถ้อยคาให้แพรว พราวหรืออลงั การ ผ้ใู ช้มกั จะใชใ้ นหนว่ ยราชการกับหนว่ ยราชการด้วยกัน หรือการบรรยาย อภิปราย การประชมุ อยา่ งเป็นทางการ
ภาษาไทยกับครพู ีต่ ีต่ ี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ุทธิบ์ ัวทิพย์ ๒. ภาษาระดบั ทางการ เชน่ การเขียนจดหมายราชการ บทความเชงิ วิชาการ ตาราวิชาการ การบนั ทึกรายงานการประชุม การอภิปรายเชงิ วิชาการ การเขยี นประกาศ การร่างกฎหมาย
ภาษาไทยกบั ครพู ีต่ ีต่ ี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ุทธิ์บวั ทิพย์ ตัวอย่างภาษาระดบั ทางการ บทละครเรือ่ งเงาะปา่ เปน็ พระราชมรดกชิน้ เลก็ ๆ แต่ทรงคณุ คา่ ท่พี ระบาทสมเด็จพระจลุ จอมเกลา้ เจ้าอยู่หัวได้ทรง พระราชนิพนธ์ไว้เปน็ สมบตั ิของชาติและประชาชนชาวไทย ท่สี าคญั ยิง่ คือ วรรณคดีเรือ่ งนี้ได้สะทอ้ นบคุ ลิกภาพ แนว พระราชดาริ พระราชนิยม และพระอจั ฉรยิ ภาพในฐานะศิลปินผู้ ยิง่ ใหญใ่ นหลากสาขาได้อย่างเด่นชดั
ภาษาไทยกับครพู ีต่ ีต่ ี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ุทธิ์บัวทิพย์ ตวั อย่างภาษาระดับทางการ พระราชบัญญตั คิ ้มุ ครองเด็ก พ.ศ. ๒๕๔๖ หมวด ๒ การปฏิบัตติ อ่ เด็ก มาตรา ๒๓ ผ้ปู กครองตอ้ งให้การอปุ การะเลีย้ งดู อบรมส่งั สอน และพัฒนา เด็กที่อยใู่ นความปกครอง ดแู ลของตนเองตามสมควรแกข่ นบธรรมเนียมประเพณี และวัฒนธรรมท้องถิ่น แตท่ ั้งนีต้ อ้ งไม่ตา่ กว่ามาตรฐานขน้ั ต่าตามท่กี าหนดใน กฎกระทรวงและตอ้ งคมุ้ ครองสวัสดภิ าพเด็กที่อยู่ในความปกครองดแู ลของตน มิให้ตกอยใู่ นภาวะอนั น่าจะเกิดอันตรายต่อรา่ งกายหรือจิตใจ
ภาษาไทยกบั ครพู ีต่ ี่ตี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ุทธิ์บวั ทิพย์ ๓.ภาษาระดบั ก่งึ ทางการ เปน็ ภาษทใ่ี ชส้ ือ่ สารโดยม่งุ ใหเ้ กิดความเข้าใจกนั ดว้ ยความรวดเรว็ จึงลด ความเป็นทางการลงบา้ ง เพือ่ ใหเ้ กิดความใกลช้ ิดระหว่างผสู้ ่งสารและผ้รู บั สาร ภาษาระดบั นีเ้ ป็นภาษากึ่งพูดกึง่ เขียน ลดความเคร่งครัดด้านความสมบรู ณข์ อง ประโยคและความถูกตอ้ งตามหลกั ไวยากรณ์ อาจมีถอ้ ยคาทีแ่ สดงความคุน้ เคย สว่ นใหญ่ใช้ในการประชุมกลมุ่ หรือการอภิปรายกลุ่ม การบรรยายในห้องเรียน การ พดู ทางวิทยุ โทรทัศน์ ขา่ วและบทความในหนังสือพมิ พ์ การแสดงความคิดเห็นเชิง วิชาการ การติดต่อธุรกิจ
ภาษาไทยกับครูพีต่ ีต่ ี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ุทธิ์บัวทิพย์ ตัวอย่างภาษาระดับก่งึ ทางการ รอบรู้ รอบโลก ทราบไหมคะวา่ สตรอว์เบอร์รีคือผลไมเ้ พื่อสุขภาพอยา่ งแทจ้ ริง เนื่องจาก สตรอว์เบอรร์ ีเป็นผลไมท้ ี่มวี ิตามินเอ และวิตามินซีสูงมาก จึงชว่ ยในการต่อตา้ น อนุมลู อิสระ สาเหตุของการเกิดโรคมะเร็ง และชว่ ยให้ผวิ พรรณเปล่งปลัง่ แลดอู ่อน เยาว์ มีธาตุเหล็ก ฟอสฟอรสั แคลเซียม ทช่ี ่วยซอ่ มแซมส่วนทีส่ กึ หรอของร่างกาย มีผลให้ระบบเลือดและหวั ใจทางานเอย่างมปี ระสิทธภิ าพมากขึ้น ชว่ ยลดความดัน โลหิต และด้วยความอดุ มไปดว้ ยไฟเบอรเ์ พคตนิ จึงสามารถช่วยลดปริมาณ คอเลสเทอรอลลงได้ในระดบั หนึ่ง ดงั น้นั ยิ่งทานมากกไ็ ดป้ ระโยชนม์ ากคะ่
ภาษาไทยกบั ครูพีต่ ี่ตี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ุทธิ์บัวทิพย์ ตวั อย่างภาษาระดบั กง่ึ ทางการ “… หนังเรือ่ งนี้มโี ครงเร่อื งหลกั อยทู่ ีก่ ารเปลย่ี นแปลงของ ภมู ิอากาศโลกในองคร์ วม อนั เปน็ ผลพวงจากปฏิกิรยิ าเรอื นกระจก หรือ green house effect ซ่งึ เกิดจากนา้ มอื มนุษยโ์ ลกอยา่ งเราๆทง้ั นั้น ไม่วา่ จะเป็นการเผาไหม้เชอ้ื เพลิงให้เกดิ ความรอ้ นและควันลอยขึ้นไป เกิดเป็นช้นั ห่อหุม้ โลกไว้ สง่ ผลให้รงั สีความรอ้ นจากดวงอาทติ ยท์ ่สี อ่ ง ลงมายังโลกสะท้อนกลับออกไปในห้วงอวกาศไมไ่ ด้โลกเลยกลายเปน็ เตาอบยกั ษ์ที่ร้อนขึ้นเรอ่ื ยๆ…”
ภาษาไทยกบั ครูพีต่ ี่ตี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ทุ ธิบ์ วั ทิพย์ ๔. ภาษาระดบั ไม่เป็นทางการหรือระดบั สนทนา เป็นรปู แบบของภาษาพูดท่ีใชใ้ นโอกาสที่ไมเ่ ป็นพิธีรตี อง ใช้โตต้ อบระหวา่ งบคุ คลหรอื กลุ่มคน ๔-๕ คน เนอ้ื หาของสารเป็นเรื่อง ทั่วไปในชีวติ ประจาวนั จงึ ไมเ่ คร่งครดั ด้านความสมบรู ณข์ องประโยค และความถกู ต้องตามหลกั ไวยากรณ์ เช่น อาจมีคากร่อน คายอ่ คา ภาษาต่างประเทศ คาลงทา้ ย เชน่ ซิ นะ เถอะ
ภาษาไทยกบั ครูพีต่ ี่ตี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ุทธิบ์ ัวทิพย์ ๔. ภาษาระดบั ไม่เปน็ ทางการหรือระดบั สนทนา ถึงแม้เป็นการพดู กันโดยท่ัวไป แตย่ งั ไมเ่ ปน็ ระดบั สว่ นตวั มากนัก ดังน้นั ตอ้ งระมดั ระวังในการสอ่ื สาร โดยคานงึ ถึงความสุภาพเปน็ หลัก การใช้ภาษาระดับน้ี เช่น การเขียนจดหมายส่วนตวั การแสดงความ คิดเห็นในช้ันเรยี น การพูดคยุ กบั เพื่อนรว่ มงาน การเขียนบล็อกส่วนตวั และการเขียนเว็บบอร์ดในอินเทอร์เนต็ เป็นตน้
ภาษาไทยกับครพู ีต่ ี่ตี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ทุ ธิ์บัวทิพย์ ๔. ภาษาระดบั ไมเ่ ป็นทางการหรือระดบั สนทนา มกั จะนาไปใชถ้ ่ายทอดในงานเขียนเรือ่ งบันเทิงคดี เชน่ บทสนทนาในนวนยิ ายหรือเรือ่ งสนั้ บทละคร การเขียนบนั ทกึ ส่วนตวั เปน็ ตน้
ภาษาไทยกับครพู ีต่ ีต่ ี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ทุ ธิบ์ ัวทิพย์ ตวั อยา่ งภาษาระดบั ไม่เป็นทางการหรือระดบั สนทนา - อยากรู้วา่ กล่องพสั ดไุ ปรษณยี ์ RE-USE ได้ไหมคะ พอดีสั่งของ บ่อยๆได้กลอ่ งไปรษณยี ์มาเยอะ เสียดายไมอ่ ยากทิง้ เอาไปใส่ของแล้ว สง่ คืนให้คนอื่นต่อได้ไหมคะ -ได้คะ่ ใช้ประจา กลอ่ งละหลายบาทนะนัน่ หากระดาษมาหอ่ ทบั หรอื อย่างน้อยเอากระดาษมาปิดทบั ดา้ นหน้า แล้วเขียนผ้รู บั -ผสู้ ่ง ทบั ลงไป แล้วผกู เชือกให้เรยี บรอ้ ย
ภาษาไทยกับครูพีต่ ีต่ ี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ทุ ธิ์บัวทิพย์ ตวั อยา่ งภาษาระดบั ไม่เปน็ ทางการหรือระดบั สนทนา เขาอีโต้ สถานีความมันเชิงเขาใหญ่ “...ความต้ังใจในการเดินทางของผมครงั้ น้อี ยทู่ ีก่ ารหาเส้นทางซอกแซกไปที่นา้ ตก เหวอีอ่าของอุทยานแหง่ ชาติเขาใหญ่ แต่ความตั้งใจมเิ ปน็ ผลเม่อื เจ้าหน้าที่อทุ ยานฯ ที่หน่วยพิทักษ์ป่าคลองเพกาปฏเิ สธอย่างนิ่มนวลวา่ ไมส่ ามารถอนุญาตให้ขนึ้ ไปปนั่ จกั รยานได้ เนอ่ื งจากยงั ไมม่ นี โยบายใหป้ ั่นจักรยานขนึ้ ไปเที่ยวนา้ ตกเหวอีอา่ ซึง่ คง จะต้องรอไปอีกพกั ใหญ่ๆ เพราะอยู่ในช่วงสารวจจัดทาเสน้ ทาง โดยทางอุทยานฯมี แนวคดิ ทจ่ี ะเปิดใหจ้ กั รยานเสือภูเขาขึ้นไปอยูแ่ ล้ว แตเ่ มื่อไหรย่ ังไม่ทราบ เปน็ คา ปฏิเสธทีน่ มุ่ นวล เราจึงได้แต่นอ้ มรับโดยดี…”
ภาษาไทยกับครูพีต่ ีต่ ี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ุทธิบ์ วั ทิพย์ ๕. ภาษาระดับกันเองหรอื ระดับภาษาปาก เปน็ ภาษาท่ใี ชส้ ่อื สารกบั บุคคลท่สี นทิ สนมกนั ใช้พูดจากันใน วงจากัด เช่น สามภี รรยา พี่น้อง บิดา มารดา บุตร หรอื เพือ่ นสนทิ ใน สถานทีส่ ่วนตวั อาจมีคาคะนอง คาภาษาถิ่น คาสแลง สรรพนามแสดง ความสนทิ สนมคุ้นเคย
ภาษาไทยกบั ครพู ีต่ ีต่ ี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ทุ ธิบ์ วั ทิพย์ ๕. ภาษาระดบั กันเองหรอื ระดบั ภาษาปาก เช่น หรอยจงั ฮู้ เซง็ เปน็ บา้ เลย เร่อื งนี้ชิลๆ ทาอะไรเวอร์จรงิ ๆ * คาว่า หรอย เปน็ ภาษาถิ่น แปลว่า อร่อย * คาวา่ เซง็ ชิลๆ เวอร์ เป็นคาคะนอง ท่ใี ช้พดู กบั คนที่สนิทสนม กนั เทา่ นั้น
ภาษาไทยกับครูพีต่ ีต่ ี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ทุ ธิ์บวั ทิพย์ ๕. ภาษาระดับกันเองหรอื ระดบั ภาษาปาก สารที่สือ่ ถึงกันไมม่ ขี อบเขต แตม่ กั ใชใ้ นการพดู จากนั เทา่ นั้น อาจปรากฏอยูใ่ นบทสนทนานวนยิ ายหรือเรือ่ งสัน้ เพื่อความสมจริง บทความเสียดสลี อ้ เลียนในหน้าหนงั สอื พิมพ์ เป็นตน้
ภาษาไทยกับครูพีต่ ีต่ ี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ุทธิ์บัวทิพย์ ตัวอยา่ งภาษาระดับกันเองหรอื ระดบั ภาษาปาก เพือ่ นสนทิ สนทนากัน สนุ ภิ า : “ ฉันจะไปเทย่ี ว แม่บอกใหพ้ านอ้ งไปดว้ ย เซ็งจังเลย ” วารณุ ี : “ ฉนั ก็เหมือนกนั น่าเบอ่ื จะทาอะไรไมถ่ ูกใจแมซ่ กั อย่าง ถกู ดา่ ทกุ ที ”
ภาษาไทยกบั ครูพีต่ ี่ตี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ทุ ธิบ์ วั ทิพย์ ตัวอยา่ งภาษาระดับกันเองหรอื ระดบั ภาษาปาก บทสนทนาจากนวนิยาย “เออ นังบ้า ไป ไปนง่ั รวมกนั ทีเ่ ก้าอี้โน่น จาไว้ ถ้าคิดหนฉี นั ยิงจริงๆ ไอช้ ิด เอง็ ดนู ังสองตวั น่ใี หด้ ี ถ้ามนั ไปทีป่ ระตูเมือ่ ไหรย่ ิงมันได้ เลย” เชนข่เู สียงเกรีย้ ว
ภาษาไทยกบั ครพู ีต่ ี่ตี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ทุ ธิบ์ ัวทิพย์ ความแตกตา่ งของภาษาแต่ละระดับ ระดับภาษา บคุ คลและโอกาสทีใ่ ช้ สมั พนั ธภาพ ลักษณะของสาร พธิ ีการ ระหวา่ งผพู้ ูด ใช้ในทีป่ ระชุมทีจ่ ัดขึ้น เปน็ ทางการ -มีลกั ษณะเป็น อยา่ งเปน็ พิธกี าร เช่น พิธรี ีตอง การเปิดประชุม การ -ถ้อยคาเลือกเฟ้น กลา่ วอวยพร การกล่าว อยา่ งไพเราะ ปราศรยั มกั เตรียมบทหรือ วาทนิพนธ์มา ลว่ งหน้า
ภาษาไทยกบั ครูพีต่ ี่ตี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ุทธิบ์ ัวทิพย์ ระดบั ภาษา บคุ คลและโอกาสที่ใช้ สัมพนั ธภาพ ลกั ษณะของสาร ระหว่างผูพ้ ดู ทางการ ใชใ้ นการบรรยายหรือ อภิปรายอย่างเปน็ เปน็ ผู้อยูใ่ นวงการ ใช้ถ้อยคา ทางการ หนังสือ หรืออาชีพเดยี วกัน ตรงไปตรงมามงุ่ สู่ ราชการ หนงั สือใน ตดิ ตอ่ กนั ทางด้าน จดุ หมายอย่าง วงการธุรกิจ ธุรกิจและการงาน รวดเร็ว มักมีศัพท์ ทางเทคนิคหรอื ศัพท์วิชาการ
ภาษาไทยกบั ครพู ีต่ ีต่ ี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ทุ ธิบ์ ัวทิพย์ ระดับภาษา บคุ คลและโอกาสที่ใช้ สมั พันธภาพ ลักษณะของสาร กึ่งทางการ ระหว่างผูพ้ ดู เนือ้ หาเกี่ยวกับ ใชใ้ นการประชุมกลุ่ม ผู้พูดคุน้ เคยกนั ความรูท้ ว่ั ไป การ เลก็ การบรรยายใน มากกว่าระดบั แสดงความคดิ เหน็ ห้องเรียน ขา่ วและ ทางการ เชิงวิชาการ เรือ่ ง บทความในหนงั สือพมิ พ์ เกี่ยวกับธรุ กิจ
ภาษาไทยกบั ครพู ีต่ ี่ตี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ุทธิบ์ ัวทิพย์ ระดับภาษา บคุ คลและโอกาสท่ใี ช้ สมั พันธภาพระหว่าง ลกั ษณะของสาร ผู้พดู ใชใ้ นการสนทนาไม่ คุ้นเคยแต่ไมถ่ งึ กับ -เป็นเรื่อง เกิน ๔-๕ คนที่เป็นการ เปน็ เพื่อนสนิท ท่ัวๆไปใน สว่ นตัว การเขียน ชีวิตประจาวัน จดหมายระหวา่ งเพือ่ น ไม่จากัดอยใู่ นเร่อื ง ไม่เปน็ ทางการ การรายงานข่าวและ วิชาการ (สนทนา) เสนอบทความใน -อาจมีถ้อยคาท่ใี ช้ หนงั สือพิมพ์ กนั เฉพาะกลุม่
ภาษาไทยกบั ครูพีต่ ีต่ ี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ทุ ธิบ์ ัวทิพย์ ระดับภาษา บุคคลและโอกาสทใ่ี ช้ สมั พันธภาพระหวา่ ง ลักษณะของสาร ผพู้ ูด ใช้กนั ภายใน คุน้ เคยสนิท -ไม่มขี อบเขต ครอบครวั ระหวา่ ง สนมมาก จากดั เพอ่ื นสนิท สถานทีใ่ ช้ -ไมน่ ยิ มบนั ทึก กันเอง มกั เปน็ ทีส่ ว่ นตัว เป็นลายลักษณ์ (ระดับปาก) อักษร อาจมคี า คะนอง
ภาษาไทยกบั ครพู ีต่ ี่ตี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ทุ ธิ์บวั ทิพย์ ลกั ษณะของภาษาระดบั ตา่ ง ๆ ลกั ษณะของภาษาระดบั ตา่ ง ๆ แตกต่างกนั ดังนี้ ๑. การเรยี บเรียง ภาษาระดับกนั จาเป็นต้องใชค้ วามพิถีพิถันในการ เรยี บเรียงเกี่ยวกับลาดบั หรือระเบียบของใจความแตกต่างกันไป เช่น ภาษาระดับพิธีการ และระดับทางการจะตอ้ งใชข้ ้อความที่ตอ่ เนือ่ ง กลมกลืนกันมากกวา่ ภาษาระดบั กึง่ ทางการ ในการใชภ้ าษาเขียนไม่วา่ ใน ระดบั ใดจะต้องระมัดระวงั ในเร่อื งลาดับข้อความมากกวา่ ภาษาพูด เพราะ ผู้อ่านไมอ่ าจถามได้
ภาษาไทยกบั ครูพีต่ ี่ตี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ุทธิ์บัวทิพย์ ลกั ษณะของภาษาระดับต่าง ๆ ๒. กลวิธนี าเสนอ ภาษาระดับพิธีการและระดบั ทางการ นาเสนออยา่ งกลาง ๆ เป็นการส่งสารไปยังกลมุ่ บุคคล และส่งใน ฐานะทีเ่ ปน็ ผู้แทนของกล่มุ บคุ คลหรือในนามของตาแหน่ง ไม่เจาะจง บุคคลผ้รู ับหรือผสู้ ง่ สาร อยา่ งภาษาระดับไมเ่ ปน็ ทางการและระดบั กันเอง
ภาษาไทยกับครูพีต่ ี่ตี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ทุ ธิ์บัวทิพย์ ลกั ษณะของภาษาระดับตา่ ง ๆ ๓. ถอ้ ยคาที่ใช้ การใช้ถอ้ ยคาในภาษาจะเป็นตอ้ งแตกต่างกันไปตาม ระดบั ต่าง ๆ กัน เช่น ๓.๑ คาสรรพนาม ภาษาระดบั พธิ ีการ ระดบั ทางการและระดับกึ่ง ทางการ ย่อมใชส้ รรพนามบรุ ุษที่ 1 และบรุ ษุ ที่ 2 ต่างกบั ภาษาระดบั ไมเ่ ปน็ ทางการและระดับกันเอง ๓.๒ คานาม คาสามานยนามหลายคาใช้คาแตกต่างกันระหว่างระดับ ทางการข้นึ ไปและระดบั ตา่ กวา่ ทางการ
ภาษาไทยกบั ครูพีต่ ีต่ ี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ทุ ธิ์บวั ทิพย์ ลักษณะของภาษาระดบั ตา่ ง ๆ ๓.๓ คากริยา ใช้ตา่ งกันในระดบั ต่าง ๆ เชน่ กริยา ตาย ใช้ต่าง ๆ กนั ตามฐานะของบุคคลและโอกาส คือ เสีย สิน้ ถึงแก่กรรม ถึงแกอ่ นิจกรรม ถึงแก่อสัญกรรม สิน้ ชีพตักษยั สิ้นพระชนม์ สวรรคต มรณภาพ กริยาบาง คาใชต้ ่างกันระหว่างระดับทางการขึ้นไปกบั ระดบั ตา่ กวา่ ทางการ
ภาษาไทยกับครูพีต่ ีต่ ี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ทุ ธิ์บวั ทิพย์ ลักษณะของภาษาระดับตา่ ง ๆ ๓.๔ คาวเิ ศษณ์ ภาษาระดบั ทางการข้นึ ไป ไม่นิยมใชค้ าวเิ ศษณ์บอก ลกั ษณะและวิเศษณ์บอกปรมิ าณ เชน่ เปร้ยี วจีด๊ ขมปี๋ อว้ นฉุ ยุ่งจัง ยิ้ม แฉง่ จะมีใชบ้ ้างบางคา เช่น มาก หรอื จดั ๓.๕ คาชนิดอืน่ ๆ เชน่ คาบุพบท คาสนั ธาน และคาสรรพนามที่ เชื่อมความใชร้ ว่ มกนั ทกุ ระดบั ภาษา คาลงทา้ ยประโยค คะ ครบั ซิ นะ เถอะ ใชเ้ ฉพาะในระดบั ไม่เปน็ ทางการ และระดับกนั เอง คาทใ่ี ช้ แตกต่างกันระหวา่ งระดับกึง่ ทางการลงมากบั ระดับอื่น
ภาษาไทยกับครพู ีต่ ี่ตี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ทุ ธิบ์ ัวทิพย์ ข้อสังเกตระดับภาษา ๑. รปู แบบของระดับภาษามีหลากหลาย ฉะนนั้ ผใู้ ชภ้ าษาควรเลือก ระดบั ภาษาให้เหมาะสมกับโอกาส กาลเทศะ และฐานะของบุคคล ๒. ภาษาระดบั สนทนาและภาษาระดับกนั เอง(ปาก) อาจจะ ใกล้เคียงกันมาก ใหส้ ังเกตจากกลมุ่ บุคคลที่พดู ถ้าเปน็ กลุม่ บุคคลหรอื สมาชิกของกลุ่มมากกว่า ๒ คนขึน้ ไป สถานทีไ่ ม่เปน็ สว่ นตวั ถือว่าเปน็ ภาษาระดับสนทนา แต่ถา้ เป็นกลมุ่ คนสนิทใกลช้ ดิ กัน ๒ คน ใชส้ ถานที่ สว่ นตวั เป็นภาษาระดบั กนั เอง เชน่ คู่รัก พน่ี ้อง สามภี รรยา เพอ่ื นสนทิ
ภาษาไทยกับครูพีต่ ีต่ ี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ทุ ธิ์บัวทิพย์ ปจั จัยทีก่ าหนดระดับภาษา ๑. โอกาสและสถานที่ เปน็ ปจั จัยที่ทาให้ใชภ้ าษาต่างระดบั กนั ถา้ ส่อื สารกบั บคุ คลกลุ่มใหญใ่ นทป่ี ระชมุ กใ็ ช้ภาษาระดับหนึง่ ถ้าพูดกนั ในตลาด รา้ นคา้ หรอื ทีบ่ า้ นก็จะใช้ภาษาต่างระดับกันออกไป ๒. สัมพนั ธภาพระหว่างบุคคล บุคคลมสี ัมพนั ธภาพต่อกนั หลาย ลกั ษณะ จึงเปน็ ปัจจยั กาหนดใหร้ ะดบั ภาษาตา่ งกนั แตอ่ ย่างไรกต็ ามก็ ตอ้ งยึดหลกั โอกาส และสถานท่ดี ้วย เพือ่ สนิทเมื่อพดู กนั ในทีป่ ระชมุ ย่อมไม่สามารถใชภ้ าษาระดบั สนทนากันได้
ภาษาไทยกบั ครพู ีต่ ี่ตี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ุทธิบ์ วั ทิพย์ ปัจจยั ที่กาหนดระดับภาษา ๓.ลักษณะของเนอ้ื หา เนอ้ื หาของสารย่อมขึ้นอยูก่ ับโอกาส ไมน่ ้อย เชน่ เนื้อหาเกี่ยวกับเรือ่ สว่ นตวั เปน็ ต้น กไ็ มน่ าไปใช้กับ ภาษาระดบั พิธีการหรือระดบั ราชการ ถึงแม้เนือ้ ความในท่วงทานอง เดยี วกัน อาจใชภ้ าษาใหต้ า่ งกนั ไปได้ ๕ ระดบั แต่เนื้อหาบางชนิด ถา้ ใช้ ภาษาไมเ่ หมาะสมกจ็ ะทาใหก้ ารสือ่ สารไม่ประสบผลสาเร็จดงั ทีต่ อ้ งการ ได้
ภาษาไทยกับครูพีต่ ีต่ ี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ทุ ธิบ์ วั ทิพย์ ปัจจยั ที่กาหนดระดับภาษา ๔. ส่อื ทีใ่ ช้ ส่อื ทใ่ี ช้ในการส่งสารกท็ าให้เปล่ยี นระดับภาษาได้ เช่น จดหมายปิดผนึกกบั ไปรษณยี บัตร ระดบั ภาษาทีใ่ ชก้ ต็ อ้ งตา่ งกนั หรอื เมื่อพูดดว้ ยปากกับพูดดว้ ยเครื่องขยายเสียง ยอ่ มต่างจากภาษาท่ี พดู ทาวทิ ยกุ ระจายเสยี งหรอื ทางโทรทัศน์
ภาษาไทยกับครูพีต่ ี่ตี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ทุ ธิบ์ ัวทิพย์ การแบง่ ภาษาเป็น ๕ ระดบั มขี ้อควรสังเกตบางประการดงั น้ี ๑. พิจารณาจากปรากฏการณ์ทีเ่ กิดขึ้นจริงในการสือ่ สารแลว้ นามาจดั ระดับเพื่อ ความเข้าใจง่าย ๒. บุคคลแตล่ ะคน อาจไมม่ ีโอกาสใช้ภาษาครบทง้ั ๕ ระดบั ๓. หากใชภ้ าษาต่างระดบั กันโดยรู้เทา่ ไมถ่ ึงการณ์กจ็ ะเปน็ อปุ สรรคตอ่ การ สื่อสาร ผู้รบั สารอาจมองไปวา่ ผ้สู ง่ สารเสแสร้ง ไมจ่ ริงใจ หรือไมร่ ู้จกั กาลเทศะก็ได้
ภาษาไทยกบั ครูพีต่ ีต่ ี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ุทธิ์บวั ทิพย์ ดังนั้นจึงควรตอ้ งเขา้ ใจว่า ภาษาของมนษุ ย์มีหลายระดับ การที่จะตดั สินวา่ ใช้ดีหรือไม่ ถกู ตอ้ งหรือไม่ หรอื เหมาะสมหรือไม่ น้ัน ตอ้ งคานึงถึง โอกาส กาลเทศะ และสัมพันธภาพระหวา่ งบุคคลที่ ใช้ภาษาดว้ ย เราจึงจะใชภ้ าษาไมผ่ ิดระดบั การสือ่ สารกจ็ ะไมเ่ กิด ผลเสีย
ภาษาไทยกบั ครูพีต่ ีต่ ี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ทุ ธิบ์ ัวทิพย์ สรปุ ความรู้ ๑. ภาษาไทยมีระดับภาษาหลายระดับ การทีจ่ ะเลือกภาษาใหเ้ หมาะสม กับระดบั นั้นๆข้นึ อยกู่ ับ โอกาส กาลเทศะ และฐานะของบุคคล ๒. ระดบั ภาษาแบ่งเปน็ ๕ ระดับ ไดแ้ ก่ ภาษาระดับพธิ ีการ ภาษาระดบั ทางการ ภาษาระดับกึง่ ทางการ ภาษาระดบั ไมเ่ ป็นทางการ(สนทนา) และ ภาษาระดับกันเอง(ปาก)
ภาษาไทยกบั ครูพีต่ ี่ตี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ทุ ธิ์บัวทิพย์ สรปุ ความรู้ ๓. ภาษาระดบั พธิ ีการ เปน็ ภาษาท่มี คี วามไพเราะ สละสลวยและมีความ อลังการ ผู้ใช้จะเป็นบคุ คลสาคัญหรอื บุคคลชั้นสงู ผู้ฟงั อาจเป็นประชาชน ท้งั ประเทศ ๔. ภาษาระดบั ทางการ เปน็ ภาษาเขยี นทีถ่ กู ต้องสมบูรณต์ ามหลัก ไวยากรณ์ การใชถ้ อ้ ยคาจะเขยี นตรงไปตรงมา ไมส่ ามารถเลน่ ถ้อยคาให้ แพรวพราวได้
ภาษาไทยกบั ครพู ีต่ ี่ตี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ุทธิ์บัวทิพย์ สรุปความรู้ ๕. ภาษาระดับกึง่ ทางการ ไม่เคร่งครัดตามหลักไวยากรณ์ เปน็ ภาษาท่ี ใชใ้ นการประชุม การอภิปรายขา่ วและบทความในหนังสือพมิ พ์ ๖. ภาษาระดบั สนทนา ใชเ้ ปน็ ภาษาพดู แบบไม่เป็นพธิ ีรตี อง ผใู้ ช้เปน็ กลุ่มบคุ ลที่คุน้ เคยกันดี สถานทอี่ าจเป็นโรงเรียน โรงอาหาร งานรืน่ เรงิ ภาษาอาจมีคายอ่ คาตา่ งประเทศ คาลงท้าย ซิ นะ เถอะ
ภาษาไทยกบั ครูพีต่ ีต่ ี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ุทธิบ์ ัวทิพย์ สรปุ ความรู้ ๗. ภาษระดบั กันเอง(ภาษาปาก) เป็นภาษทีใ่ ช้สาหรับการพูดคุยกบั คน สนิทกัน เช่น สามภี รรยา บคุ คลในครอบครัว เพอ่ื นสนิท อาจมคี าคะนอง คาภาษาถน่ิ คาสแลง คาทีแ่ สดงความสนิทสนมคุน้ เคย ๘. คาวา่ คะ ครบั ซิ นะ เถอะ ฉนั ผม ดิฉนั อิฉนั กนั เรา หนู ครู จิว๋ หมอ ป้า แม่ ลกู เธอ คุณ ทา่ น แก ตวั ฯลฯ มกั ใชใ้ นภาษาระดบั ไมเ่ ป็น ทางการและภาษาระดบั กันเอง ๙. คาวา่ ข้าพเจา้ กระผม ผม ดิฉัน ท่าน ท่านทงั้ หลาย มกั ใช้ในภาษา ระดบั พธิ ีการ ระดบั ทางการ
ภาษาไทยกับครูพีต่ ีต่ ี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ทุ ธิ์บัวทิพย์ ตัวอยา่ งการใช้ภาษา ระดับก่งึ ทางการลงไป ระดับพิธีการและทางการ โรงหนัง โรงภาพยนตร์ บสั เลน ช่องเดินรถประจาทาง ใบขับขี่ ใบอนญุ าตขบั รถยนต์ แสตมป์ ดวงตราไปรษณยี าการ งานแต่งงาน งานมงคลสมรส
ภาษาไทยกับครพู ีต่ ี่ตี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ุทธิ์บัวทิพย์ ตัวอย่างการใช้ภาษา ระดบั กง่ึ ทางการลงไป ระดบั พิธีการและทางการ หมา สนุ ัข หมู สุกร ควาย กระบือ คุณพอ่ ,คุณแม่ ,พ่อ, แม่ บิดา,มารดา ดืม่ เหลา้ , กง๊ เหล้า ดื่มสรุ า หัว ศรี ษะ
ภาษาไทยกบั ครพู ีต่ ีต่ ี๋ – อ. พรี ะเสก บรสิ ุทธิ์บัวทิพย์ ตวั อย่างการใช้ภาษา ระดับกง่ึ ทางการลงไป ระดับพิธีการและทางการ พดู ปด , โกหก พูดเท็จ ตาย ,เสียชวี ิต,สิน้ ใจ ถงึ แก่กรรม ตะราง , คุก,ซังเต เรอื นจา เชญิ , เรยี ก เชญิ , เรยี นเชิญ ทาน , กิน, รับทาน รบั ประทาน โรงพัก ,สน. สถานตี ารวจ
Search
