หนังสือเรียน ม 5/ M5 Book in Buddhism

~ 92 ~ 4. How to Motivate Volunteers 1. Lead by winning people’s hearts In a Buddhist text, there is a story that the Mother Ghost eventually became the protector of Buddhism because the Buddha ordered the sangha to make food offerings to her to satisfy her hunger. In the military, there is a motto of “leading by leading the heart.” Leading the heart means paying genuine attention and care from the bottom of the heart, considering thoughtfully others’ needs as if they were our own, solving others’ problems, and respecting and taking care of others so that positive relationships will last. 2. Be “the volunteer” to volunteers The volunteers do not owe us their devotion, so how can we reward their contribution? Treat volunteers with appreciation, thoughtfulness, care, encouragement, and praise. Meanwhile, you need to motivate, advise, and support them so that they can involve themselves quickly in the work at hand. This will definitely greatly facilitate the progress of projects. Do not carelessly order them to work. Do not be inconsiderate. If you are inconsiderate, how can you expect them to be considerate? Do not resort to authority; you have to be “the volunteer” to the volunteers before you can get volunteers to help. For example, if you want volunteers to prepare some posters, you need to have pens, paper and a work place ready. If you would like to have some devotees do the gardening work for you, you should have a bucket and hose ready and tell them where the water faucet and toolbox are. When mealtime comes, treat them nicely with good food, drinks, and dessert. When it’s time to call it a day, do not forget to greet them and compliment their work, and see off them until they depart. Only when you serve volunteers can you gain widespread support in return. Only when working with mutual respect will the spirit of service be developed. 3. Organize the volunteers As Buddhism spreads, more and more people like to volunteer. It’s imperative that these volunteers be organized to maximize their service. a. Organize volunteers. Volunteers come with different personalities and strengths. They need to be organized well and placed in proper positions. For example, those who are talented can be assigned to publication and education; those who are less literate can be assigned to do charitable work. If a person can copy, file, type, do calligraphy, cook, speak another language, drive, or direct traffic, he or she should be assigned accordingly and utilized to their full capacity. b. Create a directory of volunteers. Volunteers come with different expertise, experiences, and duration of involvement. A directory of volunteers will facilitate the coordination of services to maximize human resources. c. Promote volunteer development. When holding activities, there should be workshops before and after events to provide ample opportunities for personal growth so the volunteers can advance their skills while at the same time enjoying the fruition of their own work. d. Delegate. Volunteers need to be respected and authorized to have access to guesthouses, dining halls, and other working places so they can freely move around to execute their work without creating confusion and chaos.

~ 93 ~ One’s personality, strengths and time, a volunteer needs to do the following: 1. Speak loving words. A volunteer not only gives time and effort, but also his life, faith, and praise. The most beautiful and affordable gift in this world is to give loving words. Most people are reluctant to praise. But the first step for a good volunteer is to speak kind words, to praise Buddhism, its fellowship, its members, and their devotion often. There can never be too many loving words. 2. Work together with others. This means trading your place with others when considering things. Treat others’ suffering as your own pain. Working together with others is empathy experienced by a superior toward his or her subordinate, by a “have” towards a “have-not”, by the rich towards the poor. It arouses one’s passion and heart to assist and cover others. 3. Facilitate. Help, assist and support others at anytime and in any place. Whenever convenient, help others to overcome difficulties. Give them hope, joy, and more importantly, faith. 4. Be willing to give. To give is charity. Giving is receiving. Giving without understanding Buddhism is not true giving. Giving with the expectation of repayment is an act of the poor. To enjoy giving means to give your joy to others.

~ 94 ~ Brahma-vihara (พหรมวหิ าร) Brahma-vihara: The Four Divine States or Four Immeasurablesม Loving Kindness, Compassion, Sympathetic Joy, Equanimity. The practice of compassion is essential to Buddhism, and the practice of compassion begins with the cultivation of compassion within. The Buddha taught his monks to arouse four states of mind, called the \"Brahma-vihara\" or \"four divine states of dwelling.\" These four states are sometimes called the \"Four Immeasurables\" or the \"Four Perfect Virtues.” The four states are metta (loving kindness), karuna (compassion), mudita (sympathetic joy) and upekkha (equanimity), and in many Buddhist traditions they are cultivated through meditation. These four states inter-relate and support each other. Metta, Loving Kindness \"Here, monks, a disciple dwells pervading one direction with his heart filled with loving- kindness, likewise the second, the third, and the fourth direction; so above, below and around; he dwells pervading the entire world everywhere and equally with his heart filled with loving-kindness, abundant, grown great, measureless, free from enmity and free from distress.\" -- The Buddha, Digha Nikaya 13 Mettā (Pali or (Sanskrit maitrī) is loving-kindness, friendliness, benevolence, amity, friendship, good will, kindness, close mental union (on same mental wavelength), and active interest in others. It is one of the ten pāramīs of the Theravāda school of Buddhism, and the first of the four sublime states (Brahmavihāras). This is love without clinging (upādāna). The cultivation of loving-kindness (mettā bhāvanā) is a popular form of meditation in Buddhism. In the Theravadin Buddhist tradition, this practice begins with the meditator cultivating loving-kindness towards themselves, then their loved ones, friends, teachers, strangers, enemies, and finally towards all sentient beings. Karuna, Compassion \"Here, monks, a disciple dwells pervading one direction with his heart filled with compassion, likewise the second, the third and the fourth direction; so above, below and around; he dwells pervading the entire world everywhere and equally with his heart filled with compassion, abundant, grown great, measureless, free from enmity and free from distress.\" -- The Buddha, Digha Nikaya 13 Karuna is active sympathy extended to all sentient beings. Ideally, karuna is combined with Panna (wisdom), which in Buddhism means the realization that all sentient beings exist in each other and take identity from each other. Avalokiteshvara Bodhisattva is the embodiment of compassion. Theravada scholar Nyanaponika Thera said, \"It is compassion that removes the heavy bar, opens the door to freedom, makes the narrow heart as wide as the

~ 95 ~ world. Compassion takes away from the heart the inert weight, the paralyzing heaviness; it gives wings to those who cling to the lowlands of self.\" Mudita, Sympathetic Joy \"Here, monks, a disciple dwells pervading one direction with his heart filled with sympathetic joy, likewise the second, the third and the fourth direction; so above, below and around; he dwells pervading the entire world everywhere and equally with his heart filled with sympathetic joy, abundant, grown great, measureless, free from enmity and free from distress.\" -- The Buddha, Digha Nikaya 13 Mudita (Pāli and Sanskrit: मुदित) in Buddhism is joy. It is especially sympathetic or vicarious joy, the pleasure that comes from delighting in other people's well-being rather than begrudging it.[1] The traditional paradigmatic example of this mind-state is the attitude of a parent observing a growing child's accomplishments and successes, but it is not to be confounded with pride as the person feeling mudita must not have any interest or direct income from the accomplishments of the other. Upekkha, Equanimity \"Here, monks, a disciple dwells pervading one direction with his heart filled with equanimity, likewise the second, the third and the fourth direction; so above, below and around; he dwells pervading the entire world everywhere and equally with his heart filled with equanimity, abundant, grown great, measureless, free from enmity and free from distress.\" -- The Buddha, Digha Nikaya 13 The real meaning of upekkha is equanimity, not indifference in the sense of unconcern for others. As a spiritual virtue, upekkha means stability in the face of the fluctuations of worldly fortune. It is evenness of mind, unshakeable freedom of mind, a state of inner equipoise that cannot be upset by gain and loss, honor and dishonor, praise and blame, pleasure and pain. Upekkha is freedom from all points of self-reference; it is indifference only to the demands of the ego-self with its craving for pleasure and position, not to the well-being of one's fellow human beings. True equanimity is the pinnacle of the four social attitudes that the Buddhist texts call the 'divine abodes': boundless loving-kindness, compassion, altruistic joy, and equanimity. The last does not override and negate the preceding three, but perfects and consummates them.

~ 96 ~ Questions Test 1. How do we (students) integrate Brahmavihara into daily life? นกั เรียนจะสามารถนาหลกั ธรรมพรหมวหิ าร 4ไปใชใ้ นการดาเนินชีวติ ไดอ้ ยา่ งไร ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… 2. Explain the benefits of being volunteer according to students’ experience. ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………

~ 97 ~ O-net Test 1. ศาสนาพทุ ธ จดั อยใู่ นศาสนาประเภทใด ก. พหุเทวนิยม ข. เอกเทวนิยม ค. อเทวนิยม ง. เทวนิยม ตอบ ค. เพราะวา่ ศาสนาพทุ ธเป็นศาสนาท่ีไมเ่ ชื่อเร่ืองพระเจา้ สร้างโลก แต่เช่ือวา่ พระเจา้ มีอยจู่ ริง ขอ้ ก. พหุเทวนิยม เช่น ศาสนาพราหมณ์ – ฮินดู ขอ้ ข. เอกเทวนิยม เช่น ศาสนาอิสลาม คริสต์ และยดู าย ขอ้ ง. เทวนิยม เช่ือในเร่ืองพระเจา้ สร้างโลก และบนั ดาลทุกสส่ิง ขอ้ น้ีเราจะวเิ คราะห์ไดว้ า่ ขอ้ ก. และ ขอ้ ข. ถือเป็นส่วนหน่ึงของ ขอ้ ง. 2. ขอ้ ใดเป็ นเอกลกั ษณ์ของศาสนาพทุ ธ ก. กรรม ข. ภาวนา ค. นรก – สวรรค์ ง. อนตั ตา ตอบ ง. เพราะวา่ เอกลกั ษณ์ของพระพทุ ธศาสนา แสดงวา่ ศาสนาอื่นตอ้ งไม่มี กค็ ือ อนตั ตา ซ่ึงตรงกนั ขา้ มกบั เรื่อง อาตมนั (อตั ตา – ความมีตวั ตน)ของศาสนาฮินดู ขอ้ ก. เรื่อง กรรม ศาสนาพราหมณ์ – ฮินดู กม็ ีเหมือนกนั ขอ้ ข. เร่ือง ภาวนา ศาสนาอื่นกม็ ีเยอะแยะไป ขอ้ ค. เรื่อง นรก – สวรรค์ ทุกศาสนาก็สอนเหมือนกนั 3. คาสอนเร่ือง ชีวติ เป็ นทุกข์ ของ พระพทุ ธศาสนา หมายถึงขอ้ ใด ก. ชีวติ มีปัญหาอยตู่ ลอดเวลา ข. ร่างกายตอ้ งเปล่ียนแปลงเจบ็ ไขอ้ ยเู่ สมอ ค. ความทุกขเ์ ป็ นขอ้ เทจ็ จริงของชีวติ ง. จิตใจตอ้ งพบความเศร้าและเสียใจอยเู่ รื่อยๆ ตอบ ค. เพราะวา่ ชีวติ เป็นทุกขใ์ นศาสนาพทุ ธ คือ ทุกขช์ ีวติ ตา่ งกต็ อ้ งประสบความทุกขด์ ว้ ยกนั ท้งั น้นั ความทุกขจ์ ึงเป็ น สจั ธรรมของชีวติ 4. ปัจฉิมโอวาทโอวาทของพระพทุ ธองคท์ ่ีวา่ “... ท่านท้งั หลายจงยงั กิจของตนและผอู้ ่ืนใหถ้ ึงพร้อมดว้ ยความไม่ ประมาท เถิด” สอดคลอ้ งกบั มรรค 8 ในขอ้ ใด ก. สมั มาทิฐิ ข. สมั มาสงั กปั ปะ ค. สมั มาวายามะ ง. สมั มาสติ ตอบ ง. เพราะวา่ “ดว้ ยความไมป่ ระมาทเถิด” หมายถึงใหเ้ รามีสติ ระมดั ระวงั ตนเอง 5. คาสอนเรื่องกรรมในพทุ ธศาสนาสาคญั อยา่ งไร

~ 98 ~ ก. ทาใหค้ นเป็นคนดี ข. ทาใหเ้ ช่ือวา่ กรรมพสิ ูจนไ์ ด้ ค. ทาใหค้ นกลวั นรกไมก่ ลา้ ทาชว่ั ง. ทาใหเ้ ราเขา้ ใจวา่ เราคือผลู้ ิขิตชีวติ เรา ตอบ ง. เพราะวา่ ในศาสนาพทุ ธ เช่ือวา่ สิ่งที่ลิขิตชีวติ เรา คือ กรรม ซ่ึงต่างจาก ศาสนาอ่ืนๆ เช่น ศาสนาพราหมณ์ – ฮินดู สอนวา่ พรหมลิขิต เป็นตน้ 6. ขอ้ ใดไม่ใช่ความหมายของศรัทธาในพระพทุ ธศาสนา ก. ความเช่ือมนั่ ในพระรัตนตรัย ข. ความเชื่อมน่ั ในพระปัญญาของพระพทุ ธเจา้ ค. ความเช่ือมน่ั ในกฎแห่งเหตุและผลของการกระทาในวฏั สงสาร ง. ความเช่ือมน่ั ในความเป็ นอมตะของวญิ ญาณที่ตอ้ งคอยรบั ผลกรรม ตอบ ง. ความเชื่อมน่ั ในความเป็นอมตะของวญิ ญาณที่ตอ้ งคอยรบั ผลกรรม 7. ขอ้ ใดคือความหมายที่ถูกตอ้ งที่สุดของศีลในพทุ ธศาสนา ก. ความเคร่งครดั สารวมระวงั ข. การงดเวน้ ความชว่ั ทุกอยา่ ง ค. การไมเ่ บียดเบียนตนเองและผอู้ ่ืน ง. ขอ้ หา้ มไม่ใหล้ ่วงเกินผอู้ ่นื ตอบ ค. การไม่เบียดเบียนตนเองและผอู้ ื่น 8. ขอ้ ใดคือลกั ษณะเด่นท่ีสุดของพทุ ธศาสนา ก. การไมเ่ ช่ือเร่ืองพระเจา้ ข. การสอนเรื่องกรรมในอดีต ค. การสอนใหร้ ักและเมตตากนั ง. การสอนใหม้ นุษยพ์ ่งึ พาตนเอง ตอบ ง. เพราะพระพทุ ธสาสนาเนน้ การพ่งึ พาตวั เอง ขอ้ ก. จริงแลว้ พระพทุ ธศาสนาก็เชื่อวา่ พระเจา้ มีจริง เพยี งแตว่ า่ พระเจา้ ไม่ไดก้ าหนดชีวติ มนุษย์ ขอ้ ข. ที่ถกู คือ พระพทุ ธศาสนาสอนเรื่องกรรมท้งั อดีตและปัจจุบนั ขอ้ ค. มีอยจู่ ริงในพระพทุ ธศาสนา แต่ไมใ่ ช่จุดท่ีเนน้ ท่ีสุดในพระพทุ ธศาสนา 9. ขอ้ ใดแสดงวา่ ผกู้ ระทาเป็นคนมีศีลธรรม ก. โบท้ ไมด่ ื่มสุราและไมช่ อบเลน่ การพนนั ข. เบ็นซ์ ไมพ่ ดู เทจ็ และยงั ชอบพดู จาสุภาพต่อคนทวั่ ไป ค. แฮม ไมต่ กปลา และยงั ชอบซ้ือปลามาเล้ียงไวใ้ นตูโ้ ชวท์ ี่บา้ น ง. ตา้ ไมช่ อบหยบิ ฉวยของของใคร และยงั อาสาเป็ นสายสืบช่วยตารวจจบั ขโมย ตอบ ข. เพราะวา่ ศีลธรรม = ศีล(ไม่ทาชว่ั )+ธรรม(ทาดี) ดงั น้นั ขอ้ ท่ีเป็นคาตอบตอ้ งไมท่ าชว่ั + ทาดี ขอ้ 1 ไมด่ ่ืมสุราและไม่ชอบเล่นการพนนั คือ ยงั ไมท่ าชว่ั แ7ต1ย่ งั ไมไ่ ดท้ าดี ขอ้ 3 ไม่ตกปลา คือ ไม่ทาชวั่ แตซ่ ้ือปลามาเล้ียงไวใ้ นตโู้ ชวท์ ี่บา้ น บอกไมไ่ ดว้ า่ เป็ นคนดี บางคนมองวา่ ทรมานสตั ว์

~ 99 ~ ขอ้ 4 ไม่ชอบหยบิ ฉวยของของใคร คือ ไมท่ าชว่ั ส่วนอาสาเป็ นสายสืบช่วยตารวจจบั ขโมย จริง ๆ กเ็ ป็ นคนดี..แต่ บงั เอิญวา่ ขอ้ น้ีไม่ไดอ้ ยใู่ นธรรม 5 ของพระพทุ ธศาสนา ขอ้ 2 ไมพ่ ดู เทจ็ คือไมท่ าชวั่ ตรงกบั ศีลขอ้ 4 พดู จาสุภาพต่อคนทว่ั ไป คือ ทาดี ตามธรรมขอ้ 4 10. “ผกู สนิทชิดเช้ือน้ีเหลือยาก ถึงเหลก็ ฟากรัดไวก้ ไ็ มม่ น่ั จะผกู ดว้ ยมนตเ์ สกลงเลขยนั ต์ ไมม่ น่ั เหมือนผกู ไวด้ ว้ ยไมตรี” บทกลอนขา้ งตน้ ตรงกบั หลกั ธรรมะขอ้ ใด ก. ฆราวาสธรรม ข. อิทธิบาท 4 ค. สงั คหวตั ถุ 4 ง. พรหมวหิ าร 4 ตอบ ค. เพราะวา่ สงั คหวตั ถุ 4 เป็ นหลกั ธรรมท่ีเป็นเคร่ืองยดึ เหน่ียวจิตใจของผอู้ ่ืนไวไ้ ด้

~ 100 ~ Tipiṭaka Abbreviations Vinaya Piṭaka Suttanta Piṭaka Abhidhamma Piṭaka No Name of scripture Abb. No Name of scripture Abb. No Name of scripture Abb. 1 Mahāvibhaṃga 1 Vin.1 9 Dīghanikāya D.I 34 Dhammasaṃginī Dhs. Sīlakkhandhavagga D.II 2 Mahāvibhaṃka 2 Vin.2 10 Mahāvagga D.III 35 Vibhaṃga Vbh. 3 Bhikkunīvibhaṃga Vin.3 Dhtk. 11 Pāṭikavagga M.I 36 Dhātukathā Pug. Kvu. 4 Mahāvagga 1 Vin.4 12 Majjhimanikāya M.II 37 Puggalapaññatti Yam.1 Mūlapaṇṇāsaka M.III Kathāvatthu Yam.2 5 Mahāvagga 2 Vin.5 13 Majjhimapaṇṇāsaka S.I 38 Yamaka 1 6 Cullavagga 1 Vin.6 14 Uparipaṇṇāsaka S.II 39 Yamaka 2 S.III 7 Cullavagga 2 Vin.7 15 Saṃyuttanikāya 40 Paṭṭhāna 1 Paṭ.1 Sagāthavagga S.IV 8 Parivāra Vin.8 16 Nidānavagga S.V 41 Paṭṭhāna 2 Paṭ.2 A.I 42 Paṭṭhāna 3 Paṭ.3 17 Khandhavāravagga A.II A.III 18 Saṃyuttanikāya A.IV 43 Paṭṭhāna 4 Paṭ. 4 Saḷāyatanavagga A.V 19 Mahāvāravagga 44 Paṭṭhāna 5 Paṭ. 5 45 Paṭṭhāna 6 Paṭ. 6 20 Aṃguttaranikāya 1 21 Aṃguttaranikāya 2 22 Aṃguttaranikāya 3 23 Aṃguttaranikāya 4 24 Aṃguttaranikāya 5 Khuddakanikāya 1 Khuddakapāṭha KDh.D h. 25 Dhammapāda Ud. Udāna It. Sn. Itivuttaka Sutta Nipāta Khuddakanikaaya 2 Vimāna Vatthu Vv. Pv. 26 Peta Vatthu Thag. Thīg. Theragāthā J. Therīgāthā J. 27 Jātaka 1 Nd.1 28 Jātaka 2 Nd.2 29 Niddesa 1 Ps. 30 Niddesa 2 Ap. 31 Paṭisaṃbhidāmagga Ap. 32 Apadāna 1 Bv. Cp. Apadāna 2 33 Buddhavaṃsa Cariyāpiṭaka

~ 101 ~ Bibiography การศาสนา, กรม. คู่มือนกั ธรรมและธรรมศึกษาช้นั โท. พมิ พค์ ร้ังที่ 5. กรุงเทพมหานคร :โรงพมิ พก์ ารศาสนา, 2538. ———--. ศาสนพธิ ี ฉบบั กรมการศาสนา (แกไ้ ขปรับปรุง) พ.ศ. 2533. พิมพค์ ร้งั ท่ี 6 กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพก์ ารศาสนา, 2533. ———--.ศาสนพิธี สาหรับครูสอนวชิ าพระพทุ ธศาสนา. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพก์ ารศาสนา, 2538. ———--.ศาสนพธิ ี สาหรับครูสอนวชิ าพระพทุ ธศาสนา. . กรุงเทพมหานคร : โรงพมิ พก์ ารศาสนา, 2538. ———--.วนั สาคญั โครงการปี รณรงคว์ ฒั นธรรมไทย และแนวทางในการจดั กิจกรรม. พมิ พค์ ร้ังที่ 2. กรุงเทพฯ : โรงพิมพค์ ุรุ สภาลาดพร้าว, 2537. กรมพระยาวชิรญาณวโรรส, สมเด็จพระมหาสมณเจา้ . อนุพทุ ธประวตั ิ (หลกั สูตรนกั ธรรมและธรรมศึกษาช้นั โท). พิมพค์ ร้ังท่ี 30. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพม์ หามกฏุ ราชวทิ ยาลยั , 2538 จรัส พยคั ฆราชศกั ด์ิ. รศ. ดร. และคณะ, หนงั สือเรียนรายวชิ าพ้นื ฐาน พระพทุ ธศาสนา 2 มธั ยมศึกษาปี ที่ 5. กรุงเทพมหานคร : สานกั พิมพ์ วฒั นาพานิชย.์ ธรรมวภิ าคและคิหิปฏิบตั ิ ฉบบั มาตรฐาน. กรุงเทพฯ : โรงพิมพเ์ ล่ียงเชียง, 2535. ชมนาด เสวกิ ลุ . สมเด็จพระนารายณ์มหาราช. กรุงเทพฯ : โรงพิมพท์ ิพยวสิ ุทธ์ิ, 2538. เทวนิ ทร์ เทวนิ ฺโท, พระ. พทุ ธจริยศาสตร์. กรุงเทพฯ : สหมิตรพริ้นติ้ง, 2544. ธรรมสภา. ประวตั ิชีวติ การงาน และหลกั ธรรม พทุ ธทาสภิกข.ุ กรุงเทพมหานคร : ธรรมสภา, ม.ป.ป. บุญมา จิตจรัส. มงคล 38 ประการ. กรุงเทพฯ : โรงพมิ พก์ ารศาสนา, 2533. พระเทพ โสภณ (ประยรู มีฤกษ)์ . โลกทศั นข์ องชาวพทุ ธ. กรุงเทพฯ : มหาวทิ ยาลยั มหาจุฬาลงกรณราชวทิ ยาลยั , 2544. พระธรรมปิ ฎก (ป.อ. ปยตุ ฺโต). การศึกษาเพอื่ อารยธรรมท่ียง่ั ยนื . พมิ พค์ ร้ังที่ 3. กรุงเทพมหานคร : สหธรรมิก, 2539. ———--.ธรรมนูญชีวติ . พมิ พค์ ร้ังที่ 3. กรุงเทพมหานคร : Religious Affairs Printing Press, 2541. ———--.พจนานุกรมพทุ ธศาสตร์ ฉบบั ประมวลธรรม. พิมพค์ ร้ังที่ 9. กรุงเทพมหานคร โรงพิมพม์ หาจุฬาลงกรณราชวทิ ยาลยั , 2543. ———--.พจนานุกรมพทุ ธศาสตร์ ฉบบั ประมวลศพั ท.์ พมิ พค์ ร้ังท่ี 9. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพม์ หาจุฬาลงกรณราชวทิ ยาลยั , 2543. ———--.พทุ ธธรรม. พิมพค์ ร้ังที่ 9. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพม์ หาจุฬาลงกรณราชวทิ ยาลยั , 2543. ———--.พระพทุ ธศาสนาในฐานะเป็นรากฐานของวทิ ยาศาสตร์. กรุงเทพมหานคร : โรงพมิ พจ์ ุฬาลงกรณราชวทิ ยาลยั , 2535. พทุ ธทาสภิกข.ุ วธิ ีฝึ กสมาธิ วปิ ัสสนา. กรุงเทพมหานคร : โรงพมิ พเ์ มด็ ทรายพริ้นตงิ้ , ม.ป.ป.