รายวิชาการพัฒนาตนเอง สังคม ชุมชน

มคงัสานฒัพรากะราสนยีรเอืสงันห มคงัส นชมุช งอเนตานฒัพราก าชิวยาร 31003)คส( ยาลปนอตาษกึศมยธัมบัดะร นาฐน้ืพน้ัขาษกึศรากบัดะรบบะรกอนาษกึศรากรตูสกัลห 2551 ชารกัศธทุพ ยัศายธัอมาตาษกึศรากะลแบบะรกอนาษกึศรากมิรสเงสนางกันาํส รากิธาษกึศงวรทะรกดัลปนางกันาํส รากิธาษกึศงวรทะรก ยานหาํจมาห ์ิธทิสขิล นชาชะรปบัรหาํสติวีชดอลตาษกึศรากอ่ืพเนิดนผแณามะรปบงนิงเยวดพมิพดัจ้ีนมลเนยีรเอืสงันห รากิธาษกึศงวรทะรกดัลปนางกันาํส. นศก นางกันาํส งอขนปเ 36/2554 ่ีทบัดาํลรากาชิวงาทราสกอเ

มคงัสานฒัพรากะราสนยีรเอืสงันห มคงัส นชมุช งอเนตานฒัพราก าชิวยาร 31003)คส( ยาลปนอตาษกึศมยธัมบัดะร รากิธาษกึศงวรทะรกดัลปนางกันาํส. นศก นางกันาํส งอขนปเ์ิธทิสขิล 36/2554 ่ีทบัดาํลรากาชิวงาทราสกอเ

าํนาํค าํทดัจรากนินเาํดดไ ยัศายธัอมาตาษกึศรากะลแบบะรกอนาษกึศรากมิรสเงสนางกันาํส บบะรกอนาษกึศรากรตูสกัลหมาตนอสรากนยีรเรากนใชใบัรหาํสอ่ืพเ น้ึข้ีนมหใดุช นยีรเอืสงันห มรรธณุคีมหในยีรเูผานฒัพรากนใคงสะรปุถตัวีม่ีท2551 ชารกัศธทุพ นาฐน้ืพน้ัขาษกึศรากบัดะร นใูยอติวีชงราํดถรามาสะลแ อตาษกึศราก พีชาอบอกะรปรากนใพาภยกัศะลแาญญปิตสีม มรรธยิรจ าษกึศรากีธิวยวด ชใปไนยีรเอืสงันหาํนถรามาสนยีรเูผยดโ ขุสมาวคีมงายอดไมคงัส นชมุช วัรคบอรค าหอ้ืนเะราสนใจใาขเมาวคูรมาวคบอสดทอ่ืพเดัหกฝบบแง้ัทมวรมรรกจิกิตับิฏป งอเนตยวดาวคนค กาจงัลหูรมาวคนูพม่ิพเถรามาสะจจาอนยีรเูผ ดไมหใาษกึศปไบัลกถรามาส จใาขเมไงัยวลแาษกึศอ่ืมเยดโ น่ิถงอทาญญปิมูภกาจาษกึศ นยีรเน้ัชนในอ่ืพเบักนย่ีลปเกลแปไูรมาวคาํนยดโ ้ีนนยีรเอืสงันหาษกึศ ๆน่ืออ่ืสกาจะลแูรนยีรเงลหแกาจ าษกึศรากบัดะรบบะรกอนาษกึศรากรตูสกัลหมาตนยีรเอืสงันหาํทดัจรากนินเาํดรากนใ าวคนค่ีทนาทยาลหงอขวย่ีกเูผะลแิฒุวณุคงรทูผกาจีด่ีทอืมมวรมาวคบัรดไ2551 ชารกัศธทุพ นาฐน้ืพน้ัข นชยโะรปนปเะลแ รตูสกัลหบักงอลคดอส่ีทอ่ืสดไหใอ่ืพเ ๆงาตอ่ืสกาจะราสาหอ้ืนเงยีรเบยีรเะลแ ยัศายธัอมาตาษกึศรากะลแบบะรกอนาษกึศรากมิรสเงสนางกันาํส งิรจทแงายอบบะรกอนูยอ่ีทนยีรเูผอต ีดยวดอืมมวรมาวคหใดไ่ีทนาทกุทาํทดัจูผะณคนจดอลต งยีรเบยีรเูผะณค าษกึรป่ีทะณคณุคบอขอข ้ีนสากอโ ณ วไ นยีรเอืสงันหาวงัวห ยัศายธัอมาตาษกึศรากะลแบบะรกอนาษกึศรากมิรสเงสนางกันาํส นางกันาํส ดใรากะรปะนแอนสเอขีมกาห รวคมสมาตนอสรากนยีรเรากดัจรากนในชยโะรปนปเะจ้ีนดุช ง่ิยณุคบอขมาวคยวดวไบัรมอนอข ยัศายธัอมาตาษกึศรากะลแบบะรกอนาษกึศรากมิรสเงส .นศก นางกันาํส

ญับราส านห าํนาํค นยีรเอืสงันหชใรากาํนะนแาํค าชิวยารงารสงรคโ 1 มคงัส นชมุช งอเนตานฒัพราก1 ่ีททบ 2 งอเนตานฒัพราก1 ่ีทงอ่ืรเ 6 นชมุชานฒัพราก2 ่ีทงอ่ืรเ 9 มคงัสานฒัพราก3 ่ีทงอ่ืรเ 1 12 ่ีททบมรรกจิก 14 มคงัส นชมุช วัรคบอรค งอเนตลูมอข2 ่ีททบ  15นชยโะรปะลแ ญัคาํสมาวค ลูมอขงอข ยามหมาวค1 ่ีทงอ่ืรเ 20 วัรคบอรค งอเนตลูมอข2 ่ีทงอ่ืรเ 21 มคงัส นชมุชลูมอข3 ่ีทงอ่ืรเ 2 22 ่ีททบมรรกจิก 23 ลูมอขหะารคเิวะลแ ล฿มอขบ็กเดัจราก3 ่ีททบ 24 ลูมอขบ็กเดัจราก1 ่ีทงอ่ืรเ 26 ลูมอขหะารคเิวราก2 ่ีทงอ่ืรเ 28 ลูมอขอนสเาํนราก3 ่ีทงอ่ืรเ 3 32 ่ีททบมรรกจิก 34 มคงัส นชมุช วัรคบอรค งอเนตานฒัพนผแงาวรากนใมวรนวสีมราก4 ่ีททบ 35 นผแงาวราก1 ่ีทงอ่ืรเ 38 มคงัส นชมุช วัรคบอรค งอเนตานฒัพนผแงาวรากนใมวรนวสีมราก2 ่ีทงอ่ืรเ 4 42 ่ีททบมรรกจิก 43 นผแาํทดัจรากนใมวรนวสีมรากคินคทเ5 ่ีททบ 44 นผแาํทดัจรากนใมวรนวสีมรากคินคทเ1 ่ีทงอ่ืรเ 54 นผแาํทดัจราก2 ่ีทงอ่ืรเ 59 ิตับิฏปรากูสรพแยผเราก3 ่ีทงอ่ืรเ 5 62 ่ีททบมรรกจิก

63 มคงัส นชมุชงอขีด่ีทกิชามส/าํนูผงอข่ีทานห ทาบทบ6 ่ีททบ 64 มาตูผะลแาํนูผ1 ่ีทงอ่ืรเ 70 มคงัส นชมุชานฒัพนผแาํทดัจรากนใมาตูผ าํนูผ2 ่ีทงอ่ืรเ 73 มคงัส นชมุช งอเนคานฒัพนผแนอ่ืลคเบัขรากนใมาตูผ าํนูผ3 ่ีทงอ่ืรเ 6 74 ่ีททบมรรกจิก 75 มรรกจิกยลฉเวนแ 85 มรกุนาณรรบ

ก นยีรเอืสงันหชใรากนใาํนะนแาํค บัดะร มคงัส นชมุช งอเนตานฒัพรากาชิวยาร มคงัสานฒัพรากะราสนยีรเอืสงันห กอนาษกึศรากาษกึศกันนปเ่ีทนยีรเูผบัรหาํส น้ึขาํทดัจ่ีทนยีรเอืสงันหนปเ ยาลปนอตาษกึศมยธัม บบะร นชมุช งอเนตานฒัพรากาชิวยาร มคงัสานฒัพรากะราสนยีรเอืสงันหาษกึศรากนใ ้ีนงัดิตับิฏปรวคนยีรเูผ มคงัส ะลแ งัวหดาค่ีทูรนยีรเรากลผ ญัคาํสะราสอขวัหนใจใาขเหใาชิวยารงารสงรคโาษกึศ1. าหอ้ืนเยาขบอข ดนหาํก่ีทมาตมรรกจิกาํทะลแ ดยีอเะลงายอทบะลตแงอขาหอ้ืนเดยีอเะลยาราษกึศ2. จใาขเมาวคาํทะลแาษกึศปไบัลกรวคดิผบอตนยีรเูผาถ มลเยาทมรรกจิกยลฉเวนแบักบอสจวรตวลแ ปไอตงอ่ืรเาษกึศะจ่ีทนอกจใาขเหใ มหใน้ันาหอ้ืนเนใ าหอ้ืนเงอขจใาขเมาวค ูรมาวคปุรสรากนปเอ่ืพเ ทบะลตแงอขทบยาทมรรกจิกิตับิฏป3. ง้ัรคกีอ ๆ น้ันงอ่ืรเนใ อืค ทบ6 ีม้ีนมลเนยีรเอืสงันห4. มคงัส นชมุช งอเนตานฒัพราก1 ่ีททบ มคงัส นชมุช วัรคบอรค งอเนตลูมอข2 ่ีททบ ลูมอขหะารคเิวะลแ บ็กเดัจราก3 ่ีททบ มคงัส นชมุช วัรคบอรค งอเนตานฒัพนผแงาวรากนใมวรนวสีมราก4 ่ีททบ นผแาํทดัจรากนใมวรนวสีมรากคินคทเ5 ่ีททบ มคงัส นชมุชงอขีด่ีทกิชามส/าํนูผงอข่ีทานห ทาบทบ6 ่ีททบ

ข มคงัส นชมุช งอเนตานฒัพรากาชิวยารงารสงรคโ ยาลปนอตาษกึศมยธัมบัดะร ญัคาํสะราส อตนัท่ีทะนถรรมส พาภยกัศีมหใงอเนตงอขถรามาสมาวคานฒัพรากนปเ งอเนตานฒัพราก น้ึขีด่ีทติวีชีมงอเนตหใอ่ืพเ มคงัสงอขงลปแนย่ีลปเรากะลแ านหวากมาวคมาตนปเาํจมาวคพาภส รากกัลหจใาขเมาวค ูรมาวคีมงอตะจดไมคงัสะลแนชมุช วัรคบอรค งอนตานฒัพะจ่ีทราก น้ันงัด นชมุช วัรคบอรค งอเนตลูมอขงอขนชยโะรป ลูมอขงอขญัคาํสมาวค มคงัส นชมุช งอเนตานฒัพ ลูมอขรพแยผเรากะลแ ยาลหกาลห่ีทรากีธิวยวดลูมอขหะารคเิว บ็กเดัจรากีธิวูร ๆ งาตนาดนใ มคงัส รากนใมวรนวสีมรากคินคทเูร มคงัส นชมุช วัรคบอรค งอเนตานฒัพนผแงาวรากนใมวรนวสีมราก นใมาตูผะลแ าํนูผะนาฐนใ นชมุชาํนูผงอข่ีทานหทาบทบจใาขเ มคงัส นชมุช วัรคบอรคนผแาํทดัจ มคงัสะลแนชมุช งอเนตานฒัพนผแ นอ่ืลคเบัขะลแ าํทดัจราก งัวหดาค่ีทูรนยีรเรากลผ มคงัส นชมุชานฒัพรากกัลหจใาขเมาวค ูรมาวคีมถรามาสนยีรเูผหใอ่ืพเ1. มคงัส นชมุชะลแ ติวีชนผแงอขญัคาํสมาวคะลแยามหมาวคกอบ2. ่ีทรากีธิวะลแคินคทเยวด มคงัส/นชมุช วัรคบอรค งอเนตลูมอขอนสเาํนะลแหะารคเิว3. ยาลหกาลห ดไมคงัส นชมุชนผแะลแ ติวีชนผแาํทดัจรากนใมวรนวสีมนชมุชงอขกิชามสหใจใงูจ4. นชมุชงอขณราจิพาชะรป มคาชะรปาํทดัจรากนใมาตูผาํนูผนปเ5. มคงัส นชมุช วัรคบอรคติวีชนผแาํทรากูสปไาํนอ่ืพเรากนินเาํดรากนใงาทวนแดนหาํก6. นอตน้ัขมาตนชมุชนผแานฒัพมวร7. าหอ้ืนเยาขบอข มคงัส นชมุช งอเนตานฒัพราก1 ่ีททบ มคงัส นชมุช วัรคบอรค งอเนตลูมอข2 ่ีททบ ลูมอขหะารคเิวะลแบ็กเดัจราก3 ่ีททบ มคงัส นชมุช วัรคบอรค งอเนตานฒัพนผแงาวรากนใมวรนวสีมราก4 ่ีททบ นผแาํทดัจรากนใมวรนวสีมรากคินคทเ5 ่ีททบ มคงัส นชมุชงอขีด่ีทกิชามส/าํนูผงอข่ีทานห ทาบทบ6 ่ีททบ

1 ่ีททบ มคงัส นชมุช งอเนตานฒัพราก ญัคาํสะราส กาจานฒัพ ๆ งาตง่ิสงอขาคณุคม่ิพเรากนปเ น้ึขญิรจเหใ น้ึขีดหใาํทรากนปเานฒัพราก งอเนตานฒัพรากยวดนตม่ิรเงึจานฒัพราก น้ันงัด ามน้ึขมหใง่ิสครรสงารสอืรห มิดเูยอีม่ีทง่ิส ยามหมาวค ูรนยีรเงอตะจง่ึซ มคงัสานฒัพรากนปเดุสยาทะลแ นชมุชานฒัพรากนปเน้ันกาจอต มคงัสะลแนชมุช งอเนตานฒัพ รากีธิว รากกัลห ดิควนแ ญัคาํสมาวค งัวหดาค่ีทูรนยีรเรากลผ ถรามาสนยีรเูผ วลแบจ1 ่ีททบาษกึศอ่ืมเ ดไมคงัสะลแนชมุช งอเนตานฒัพรากงอขญัคาํสมาวค ยามหมาวคกอบ1. ดไมคงัสะลแ นชมุช งอเนตานฒัพรากกัลหยาบิธอ2. าหอ้ืนเยาขบอข งอเนตานฒัพราก1 ่ีทงอ่ืรเ นชมุชานฒัพราก2 ่ีทงอ่ืรเ มคงัสานฒัพราก3 ่ีทงอ่ืรเ

2 งอเนตานฒัพราก1 ่ีทงอ่ืรเ ” (Development)านฒัพราก“ งอขยามหมาวค1.1 ม่ิพเรากนปเ น้ึขญิรจเหใ น้ึขีดหใาํทราก งึถยามห(Development) านฒัพราก ดไ็กามน้ึขมหใง่ิสครรสงารสอืรห มิดเูยอีม่ีทง่ิสกาจานฒัพจาอานฒัพราก ๆ งาตง่ิสงอขาคณุค ”งอเนตานฒัพราก“ งอขยามหมาวค1.2 ลคคุบงอขรากงอตมาวค งึถยามห(Self Development) งอเนตานฒัพราก ดิกเ น้ึขม่ิพเถรามาสมาวค ูรมาวคีมหใ ูยอนปเ่ีทกาจนตงอขถรามาสมาวค ูรมาวคานฒัพะจ่ีทรากนใ งาทง้ัทน้ึขีดหในตงอขพาภยกัศมาตงอเนตานฒัพรากนปเงัยง้ัทกีอ นางยวนหะลแ นตอตนชยโะรป นปเ มคงัสงอขพาภิธทิสะรปีม่ีทกิชามสนปเอ่ืพเ าญญปิตสะลแ มคงัส ณมราอ จใติจ ยากงาร ขุสมาวคีมงายอติวีชนินเาํดรากอ่ืพเนจดอลต น่ือูผอตนชยโะรป งอเนตานฒัพรากกัลห1.3 หใงอเนตรากดัจรากนปเ ลคคุบวัตนใูยอ่ีทิตับมสณุคานฒัพรากนปเงอเนตานฒัพราก มาวคาคณุคนใกึนาํสลคคุบหใาํทะจ งอเนตานฒัพราก ตคานอะลแนับุจจปนใง้ัท ีด่ีทติวีชยามหาปเีม น้ึขง่ิยกามดไนคนปเ งลปแนย่ีลปเรากนปเงอเนตานฒัพราก งึถวาลกดไ.) ป.ป.ม( ราจามสนิจาอ ยัชญาช ยดโ าวกงูส่ีทบัดะรพาภยกัศูสปไูยอีม่ีทมิดเพาภยกัศกาจงอเนต ามกออมหใบัดะรพาภยกัศยอลปดลปถรามาสงอตลคคุบ1.31) มสะามหเ่ีทกอนยาภยาทาทง่ิสีม1.3.2) (Total self) ดมหง้ัทนควัตนใยาทาทมาวคูรบัรรวค งอเนตานฒัพรากีม่ีทนค1.3.3) ะลแ งอเวัตงอข์ิธทฤมัสลผนาผน้ึขดิกเนตงอ้ืบเจใงูจงรแ งอเวัตยวดม่ิรเิรรากนปเ1.3.4) ามงลงอร่ีทงอ่ืรเนปเกอนยาภกาจษทโงลรากะลแลัวงาร งอเนตยวดจ็รเาํสมาวคุลรรบหใาํทราก ครรสงารสงายองิชเง่ัยหรากีม ูรนยีรเรากีมงอต งอเนตานฒัพราก1.3.5) งย่ีสเะจ่ีทจใม็ตเงอต งอเนตานฒัพราก1.3.6) มหใพาภยกัศูสปไน้ึขนาผะจ่ีทอพงยีพเง็ขแมขเ่ีทจใง้ัตมาวคีมงอต1.3.7) ีม่ีทงอเนตานฒัพกันงอขนุนสบันสรากะลแ าํนะนแาํครากงอตงอเนตานฒัพราก1.3.8) าวกกามะวาภิฒุว นางกาจดิกเ่ีทรากงอตมาวคีมอ่ืมเ ดไจ็รเาํสมาวคบสะรปะจงอเนตานฒัพราก น้ันงัด ์ิธทฤมัสลผดิกเหใาํทูผนปเหใอ่ืพเงุรปบัรปรากนใรากงอตมาวคีมรวคลคคุบ านฒัพรากกัลห งึถวาลกดไ(2545 :125-129) ณรรวุสงวด สัราํจะลแ ตูสมาร ีณารป อืคนอตน้ัข3 นปเกอองบแ งอเนต

3 ่ีทรากนใรากงอตมาวคนปเ งอเนตงุรปบัรปรากนในปเาํจมาวคงึถูรกันหะรตราก1 ่ีทน้ัข หในาดกุทนใะลแูรมาวคงแนใงอเนตานฒัพราก อืค จ็รเาํสมาวคบสะรป่ีทติวีชอ่ืพเ งอเนตานฒัพะจ ดไาํทะจ่ีทาทเ ดุส่ีทกามน้ึขีด ตกเงัสะลแ งอเนตนิมเะรป งอเนตตกเงัสรากยดโ งอเนตหะารคเิวรากน้ัขนปเ2 ่ีทน้ัข รากงอตมคงัส่ีทพาภกิลคุบบยีทเบยีรปเง้ัทมวร น่ือูผงอขมรรกิตฤพ ยามหาปเง้ัตรากะลแงอเนตานฒัพนผแงาวราก3 ่ีทน้ัข งอเนตานฒัพรากงาทวนแ1.4 งอเนตานฒัพรากงาทวนแีมงัย วลแามวาลก่ีทงอเนตานฒัพรากกัลหกาจกอน ้ีนงัด ีด่ีทกึสูรมาวคีม่ีทติจงอขพาภสานฒัพราก งึถยามห จใติจนาดานฒัพราก1.4.1 ครรสงารสงิชเ ีดงแนใกลโงอม มอลดวแง่ิสะลแงอเนตอต ราก งาทาทายิรก าตานหงารปูรานฒัพราก งึถยามห ยากงารนาดานฒัพราก1.4.2 บักะามหเยากงตแรากะลแ ยัมานอพาภขุสงึถปไมวรยามหมาวคอ่ืสราก าจาวงยีสเาํ้น กอองดสแ ณรรพวิผะลแงารปูร ะศทเลาก มุคบวครากนใถรามาสมาวคานฒัพราก งึถยามห ณมราอนาดานฒัพราก1.4.3 น่ือูผะลแงอเนตอตษทโนปเ่ีทณมราอมุคบวค กอองดสแรากะลแดิคกึนกึสูรมาวค ราก งึถยามห ณมราองาทดาลฉวยีลฉเมาวคะลแ าญญปิตสนาดานฒัพราก1.4.4 รากนใถรามาสมาวค จในิสดัตราก หะารคเิวราก ณาภิฏป บิรพวหไ ดาลฉมาวค ูรบอรมาวคานฒัพ ีด่ีทติวีชนินเาํดรากงาทีถิวูรนยีรเ ๆ มหใะษกัทกฝะลแ ูรมาวคาหงวสแ มอลดวแง่ิสอตีทาท นติตับิฏปานฒัพราก งึถยามห มคงัสนาดานฒัพราก1.4.5 มคงัสงาทนาฐสัทปมาตนติตฤพะรป ูรมาวคานฒัพราก งึถยามห ถรามาสมาวค ูรมาวคนาดานฒัพราก1.4.6 น้ึขง่ิยานหวากหใูยอีม่ีทถรามาสมาวค านฒัพราก งึถยามห นางงรแดาลตงอขรากงอตมาวคูสงอเนตานฒัพราก1.4.7 งอขรากงอตมาวคบักงอลคดอสหใพีชาองาทญานาํชมาวค ะษกัท ถรามาสมาวคูรมาวค นางงรแดาลต ูรนยีรเรากมิรสเงส่ีทรากคงอมรรธนฒัวงารสงอตนปเาํจงึจ รากคงอนในคานฒัพราก นปเูรมาวคะารพเ ดิครากะลแ นาอรากยดโูรมาวคาหงวสแรากง่ิยงายอะาพฉเยดโ อมสเูยอมิตเม่ิพเ รากคงอะลแงอเนตกแหในชยโะรปะลแาคณุคงารสถรามาส่ีทาคีม่ีทนิสยพัรท

4 งอเนตานฒัพรากีธิว1.5 พาภิธทิสะรปีมหใ นตงอขรกาลคุบานฒัพะจ่ีทยามหงุมดุจีม ๆ งาตนางยวนห รกคงอ น้ันนางยวนห าวดไนักะรปกัลหนปเะจ น้ันานฒัพรากบัรดไรกาลคุบ่ีทราก าคณุคงรทูผนปเ ดุสงูส ง่ึซ ปไอตน้ันรกคงองอขงูสาคีม่ีทยษุนมรกายพัรทนปเะลแ นานวายดไวไรกาลคุบาษกัรถรามาสะจ ้ีนงัด รากาชิวกัลหมาต มรบอกฝรากยดโงอเนตานฒัพรากีธิวีม งิรจิตับิฏปกฝอืมงลราก1. นยีรเงอหนใยายรรบราก2. ปไนักูคบวคนางาลวเกอน งิรจนางิตับิฏปอืมงลราก3. มิตเม่ิพเมรบอราก4. ๆ น่ือรากีธิวชใะลแ ณรากุตหเงอลาํจกฝราก5. ชใตกุยะรปามาํนวลแ ๆงาตูรมาวคงลหแกาจงอเนตยวดูรมาวคาหาวคนค าษกึศราก6. อมสเูยอนชยโะรปนปเหใ นชยโะรปดิกเหใอกะจ วลแณรูบมสงายอดไงอเนตานฒัพรากีมดไลคคุบอ่ืมเ ้ีนงัด มคงัสะลแน่ือลคคุบบักงอขวย่ีกเรากกาจนชยโะรปงึถมวร งอเนตบัก ๆ งาต งอเนตบักน้ึขดิกเะจ่ีทนชยโะรป1. ติวีชงราํดรากนใจ็รเาํสมาวคบสะรปราก1.1 นางรากพีชาอบอกะรปรากนใจ็รเาํสมาวคบสะรปราก1.2 ณรูบมสยัมานอพาภขุสีมราก1.3 งอเนตนใน่ัมอ่ืชเมาวคีมราก1.4 จใติจงาทขุสบงสมาวคีมราก1.5 มคงัสะลแน่ือลคคุบบักงอขวย่ีกเรากกาจนชยโะรป2. น่ือลคคุบะลแนางมวรนอ่ืพเกาจจใงาววไะลแอืถอ่ืชเมาวคบัรดไราก2.1 น่ือลคคุบบักนางนาสะรปะลแอืมมวรถรามาสมาวค2.2 นางิตับิฏปรากนในทดอะนามมาวคะลแบอชดิผบัรมาวค2.3 มอลดวแพาภสะลแูยอนปเมาวค นางานฒัพอ่ืพเครรสงารสม่ิรเิรดิคมาวค2.4 ติรจุสยตัสอ่ืซมาวคะลแ ะลสยีสเมาวค จใงิรจมาวค2.5 มวรนวสอ่ืพเนชยโะรปาํทรากะลแ ะณคูมหพราคเะลแกัรราก2.6 นางมวรนอ่ืพเกาจบัรมอยะลแ งอยกยรากบัรดไราก2.7

5 ุลรรบหใงอเนตงารสมิรสเอ่ืพเิตับิฏปอืมงลรากนปเ งอเนตานฒัพรากนินเาํดราก ้ีนปไอตงัด รากนินเาํดรวค วไดนหาํก่ีทมาตคงสะรปุถตัว ยดโาํทะรกจาอ มิตเม่ิพเูรมาวคาหราก1. งอ่ืนเอตงายอะลแาํจะรปนปเอืสงันหนาอราก1.1 มรบอกฝรากบัราขเอืรหมุชะรปมวราขเราก1.2 ๆ งาตยายรรบรากอืรหอืสงันหนอสราก1.3 ๆ งาตรากคงออืรหนชมุชงอข ๆ งาตมรรกจิกมวรราก1.4 นางยวนหอืรหลคคุบกแาษกึรป่ีทนปเมวรราก1.5 ดปเยัลายทิวาหมอืรหาษกึศรากนับาถสกาจมิตเม่ิพเอืรหอตาษกึศราก1.6 ๆ งาตนางยวนหอืรหลคคุบนยียเมย่ียเะปบพราก1.7 ๆ งาตมุชะรปรากนในทแูผนปเราก1.8 ษศเิพรากงรคโาํทดัจราก1.9 นางานหวัหนทแนางิตับิฏปราก1.10 ยัจิวอืรหาวคนคราก1.11 นางูดาษกึศราก1.12 ยดโาํทะรกจาอ ณรากบสะรปะลแถรามาสมาวคม่ิพเราก2. งิรจิตับิฏปอืมงลราก2.1 นางานหวัหอืรหิฒุวณุคงรทูผยดโนฝกฝราก2.2 นางานหวัหอืรหิฒุวณุคงรทูผอืรหะลแราสกอเกาจ มาถรากะลแ งฟราก นาอราก2.3 น่ือลคคุบบักมวรนางาํทราก2.4 ยัจิวาวคนคราก2.5 นางนย่ีลปเนยีวเนุมหราก2.6

6 นชมุชานฒัพราก2 ่ีทงอ่ืรเ าวาํคบัก” านฒัพราก“ าวาํค อืค นักมวรามาํคงอสาํคาํนรากนปเ นชมุชานฒัพราก ้ีน่ีทนใ งอเนตานฒัพรากงอขงอ่ืรเนใวลแงึถวาลกดไ” านฒัพราก“ าวาํคงอขยามหมาวคง่ึซ” นชมุช“ นชมุชงอขยามหมาวคงึถวาลกะจ ” (Community)นชมุช“ งอขยามหมาวค2.1 กึสูรมาวคีม นักวยีดเตขเาณาอนใูยอยัศาอ่ีทนคมุลก งึถยามห(Community) นชมุช ีถิวนในติตับิฏปะลแ จในสมาวคีม นางราก ิตาชอ้ืชเ อ่ืชเมาวค าธทัรศมาวคีม นักวยีดเกวพนปเ นักอตรทาออ้ือเมาวคีม นักงึลคยาลค่ีทนัวาํจะรปติวีช ”นชมุชานฒัพราก“ งอขยามหมาวค2.2 รากีมนชมุชหใาํทราก งึถยามห(Community Development) นชมุชานฒัพราก มรรธนฒัวะลแ มคงัส จิกฐษรศเ งอืมเรากนาดนใง้ัท น้ึขญิรจเอืรห น้ึขีด่ีทงาทนใปไงลปแนย่ีลปเ ๆ น้ันนชมุชนในชาชะรป น้ึขีดหในชมุชนในชาชะรปงอขติวีชพาภณุคบัดะรกยรากนจดอลต าหญปีมะลแ รากงอตนคะลตแงอขะลแนตงอขมุลกาวดนหาํก งอเาํทะรกอืมงละลแนผแงาวนักมวร กามหในชมุชนใรกายพัรทชใยดโ น้ันาหญปขไกแถรามาสะลแรากงอต่ีทง่ิสนใามดไหใอ่ืพเ รไะอ นุนสบันส ๆ งาตรกคงอะลแลาบฐัรกาจอืลหเยวชมาวคอขจาอนปเาํจาถ ดุส่ีท ราก าวยามหมาวคดไะจ็กวลแ” นชมุช“ บักมวร” านฒัพราก“ าวาํคาํนอ่ืมเ น้ันงัด อืคน่ัน งอเน่ันนาด ๆ กุทนใน้ึขญิรจเหใอืรห น้ึขีดหในชมุชงลปแนย่ีลปเราก อืค็ก นชมุชานฒัพ จิกฐษรศเนาดงาทานฒัพะลแ ิตับมสณราธาสอืรหุถตัวงาทมอลดวแง่ิส นชมุลก นคานฒัพงอตะจ มวรนวสยดโิตาชศทเะรปกแีดลผดิกเงับหใอ่ืพเ มคงัสะลแ นชมุชานฒัพนางงอขนาฐลูมน้ัขาญชัรป2.3 ้ีนงัดดไปุรส นชมุชานฒัพนางงอขนาฐลูมน้ัขาญชัรป นักนอืมหเมไ่ีทณษกัลกอเนปเมาวคีมะลแ ญัคาํสมาวคีมมอยนคะลตแลคคุบ2.3.1 ยษุนมนปเ่ีทะนาฐนใิตรยีกเีมลคคุบงายอะลแ มรรธิตุยมาวคยวดิตับิฏปรากบัรดไงึพนัอิธทิสีมงึจ ง่ึนหูผนชุถุป งอขติวีชงราํดรากีธิวดนหาํกะจ่ีทถรามาสะลแ ิธทิสีมมอยนคะลตแลคคุบ2.3.2 รากงอตนต่ีทงาทศิทนใปไนต ูรนยีรเะจ่ีทถรามาสมาวคีมมอย วลแสากอโีมกาหาถนคะลตแลคคุบ2.3.3 มคงัสอตบอชดิผบัรมาวคีมหใถรามาสมาวคดีขานฒัพะลแิตับิฏปิตฤพะรป ะนศัทงลปแนย่ีลปเ ดไน้ึขงูส

7 ๆ มหใดิคมาวคะลแ าํนูผนปเมาวค ม่ิรเิรดิคมาวคงอ่ืรเนใงัลพีมนคกุทยษุนม2.3.4 ่ีทงัลพาถ ดไชใามกออาํนะลแ ตโบิตเญิรจเถรามาส้ีนาลหเถรามาสมาวคงัลพะลแ ูยอนรเนอซง่ึซ านฒัพรากบัรดไ้ีนาลหเนรเนอซ งึพ่ีทง่ิสนปเนาดกุทนในชมุชงอขถรามาสมาวคดีขะลแงัลพานฒัพราก2.3.5 ฐัระลแ นชมุช ลคคุบงอขติวีชอตง่ิยญัคาํสมาวคีมะลแ านถรารป นชมุชานฒัพรากงอขนาฐน้ืพดิควนแ2.4 ่ีทานหาจเหใาํทะจ่ีทญัคาํสง่ิสนปเ นชมุชานฒัพนางงอขนาฐน้ืพดิควนแาษกึศราก ง่ึซ พาภิธทิสะรปีมนางหใาํทะลแ งอตกูถงายอดไนชาชะรปบักนางาํทปไงลดไานฒัพกันอืรห ้ีนงัดีม นชมุชานฒัพนางนาฐน้ืพดิควนแ รากงอขจใวัหนปเ(People Participation) นชาชะรปงอขมวรนวสีมราก2.4.1 นผแงาว จในิสดัต ดิครากนใมวรนวสีมนชาชะรป าว่ีทมวรนวสีมรากงอขกัลหดึยยดโ นชมุชานฒัพ ลผนิมเะรปะลแมาตดิต าษกัรงุราํบมวร รากิตับิฏปราก นปเดึย่ีทานฒัพรากนใงาทวนแนปเ(Aide Self-Help) งอเนตอืลหเยวชราก2.4.2 รากหใยอคฐัรีมยดโ น้ึขกามดไงอเนตง่ึพนชาชะรปหใานฒัพงอต อืค ง่ึนหรากะรปญัคาํสรากกัลห ่ีทฑณกเกัลหะลแสากอโมาต นชาชะรปงอขถรามาสมาวคดีขนิกเ่ีทนวสนใ นุนสบันสอืลหเยวช มสะามหเ ดึยงอตนชาชะรปบักนางาํทรากนใ(Initiative) นชาชะรปงอขม่ิรเิรดิคมาวค2.4.3 สากอโาหะลแ ยตไปิธาชะรปงหแีถิวชใงอตง่ึซ นชาชะรปกาจามงอตม่ิรเิรดิคมาวค าว่ีทรากกัลห อตนชยโะรปนปเนัอน็หเดิคมาวคง่ึซกอองดสแะลแ ดิคมาวคดิกเนชาชะรปหใ าษกึศรากหในุตะรก ลบาํต นาบูมห นชาชะรปหใงอตนชมุชานฒัพรากนใ(Felt-Needs) นชมุชงอขรากงอตมาวค2.4.4 ดิคมาวคดิกเหใอ่ืพเ งอเนชมุชงอขรากงอตมาวคนาฐน้ืพนบจในิสดัตะลแ ดิคนชาชะรปรกคงอะลแ ปไอตาษกัรลแูดนักยวชะจะลแ นชาชะรปงอขนปเนางาว่ีท อืถ นชมุชานฒัพนางาํทรากนใ(Life-Long Education) ติวีชคาภาษกึศราก2.4.5 งอตาษกึศรากหใราก นคานฒัพรากูสปไาํนอ่ืพเ นชาชะรปกแติวีชคาภาษกึศรากหใรากนวบะรกนปเ นชมุชนใูยอติวีชงราํดงัยลคคุบ่ีทาทเบารต ปไนักงอ่ืนเอตงายอาษกึศรากหใ นชมุชานฒัพรากกัลห2.5 รากกัลหนปเชใามาํนดไ นชมุชานฒัพรากงอขนาฐน้ืพดิควนแะลแ าญชัรปกาจ ้ีนงัดีม ิตับิฏปงาทวนแนปเดึยงอตานฒัพกันง่ึซ นชมุชานฒัพ

8 นชาชะรปหใสากอโดปเะลแ นชาชะรปงอขพาภยกัศะลแ ีรศ์ิดกัศีมมาวคกัลห2.51 นชมุชาหญปกแอ่ืพเนผแงาว ดิครากนในชาชะรปสากอโหใงอตงึจ ดุส่ีทกามหใูยอีม่ีทพาภยกัศชใ มิรสเงส าํนะนแ นุตะรกูผนปเรวคานฒัพกัน งอเาขเงอขวัตยวด ดไงอเนตง่ึพนชาชะรปหในุนสบันสงอต นชาชะรปงอขงอเนตง่ึพรากกัลห2.5.2 ะลแ งัลหงอ้ืบเูยอนุนสบันส อืลหเยวชะจลาบฐัรนวส นชมุชานฒัพอ่ืพเนชมุชงัลพงารสรากยดโ นชาชะรปงอขถรามาสมาวคนิกเ่ีทนวสนใอืลหเยวช มวรนชาชะรปหใสากอโดปเรากนปเ นชาชะรปงอขมวรนวสีมรากกัลห2.5.3 ะจ่ีท ๆ ดใรากงรคโอืรห มรรกจิกนใลผนิมเะรปมาตดิตะลแ นผแมาติตับิฏป นผแงาว จในิสดัต ดิค งฝกูลปรากนปเนัอ นางนินเาํดรากนใงิรจทแงายอมวรนวสีมดไนชาชะรปหใอ่ืพเ นชมุชนใาํท มรรกจิกอืรห รากงรคโงอขาจเนปเมาวคงอ่ืรเนใกึนาํสติจ ยุคดูพรากยวดม่ิรเงอตะจนชมุชานฒัพนางาํทรากนใ ยตไปิธาชะรปกัลห2.5.4 มาวคตใยาภนักมวรบอชดิผบัรงึถมวร นักมวราํทะลแ จในิสดัตนักมวร ดิคนักมวรอืราหมุชะรป ยตไปิธาชะรปงหแงาทีถิวมาต นักะลแนักง่ึซอืลหเยวช ดนหาํกดไงัย ิตาชาชะรปหสรากคงอ วลแวาลกงัดนชมุชานฒัพรากกัลหกาจกอน อืค รากะรป 10 วไนชมุชานฒัพนางนินเาํดรากกัลห นชาชะรปงอขงิรจทแ่ีทรากงอตมาวคบักงอลคดอสงอต1. นาดยาลหดไาหญปกแยวช่ีทคงสะรปกนอเรากงรคโนปเงอต2. นางนินเาํดรากบัก ๆ มอรพปไิตคนศัทงลปแนย่ีลปเงอต3. ่ีทม็ตเงายอมวรนวสีมนชาชะรปหใงอต4. น่ิถงอทนใาํนูผดิกเหใานฒัพะลแาหงวสแงอต5. รากงรคโนใมวรนวสีมนชวายเะลแ ีรตสสากอโหใบัรมอยงอต6. นุนสบันสรากหใรากิรบดัจมยีรตเงอตฐัร7. บัดะรกุทพาภิธทิสะรปีมะลแ บบะรนปเงายอนผแงาวงอต8. มวรนวสีมามาขเ ๆ งาตรคัมสาสาอ นชกอเรกคงอหในุนสบันส9. นใญิรจเมาวคบักงอลคดอส่ีทนชมุชกแญิรจเมาวคดิกเหในผแงาวรากีมงอต10. ยวดิตาชบัดะร มายายพะจ่ีทรากนวบะรกนปเนชมุชานฒัพราก าวดไปุรส วาลกงัดรากกัลหกาจ อืมมวรยดโ มิดเาวกน้ึขีดหในชมุชนในชาชะรปงอขมรรกิตฤพะลแิตคนศัท ดิคมาวคงลปแนย่ีลปเ งอเนตนชมุชอตนัพกูผะลแกัรกึสูรมาวคงารส ีด่ีทนชมุชนปเงอเนตงอขนชมุชหใานฒัพนัก กแาษกึศรากหใรากนวบะรกนาผยดโ นชาชะรปงัยปไงุมงึจนชมุชานฒัพรากงอขญัคาํสยามหาปเ ลผุลรรบานฒัพรากหใลาดนับะจ่ีทญัคาํสงัลพะารพเ ญัคาํสนปเมุลกมวรรากนวบะรกะลแนชาชะรป นชาชะรปวัต่ีทูยอน้ันจ็รเาํส

9 มคงัสานฒัพราก3 ่ีทงอ่ืรเ มคงัสานฒัพรากงอขยามหมาวค3.1 ง้ัทีด่ีทงลปแนย่ีลปเรากนวบะรก งึถยามห(Social Development) มคงัสานฒัพราก มาวคติวีชีมดไะจนชาชะรปอ่ืพเ มรรธนฒัวะลแ งอรคกปราก งอืมเราก มคงัส จิกฐษรศเนาดนใ ีม าํทนางีมราก าษกึศราก ยัมานอพาภขุส มหงุนงอ่ืรคเ ราหาอ ยัศาอูยอ่ีทนาดงาทง้ัทน้ึขีด่ีทูยอนปเ ้ีนง้ัท ติวีชพาภณุคีม มรรธิตุยมาวค คาภอมสเมาวคบัรดไนชาชะรป พีชงอรครากนใอพงยีพเดไยาร บบะรีมงายอนอตน้ัขกุทงลปแนย่ีลปเรากนวบะรกนใมวรนวสีมงอตนชาชะรป มคงัสานฒัพรากงอขญัคาํสมาวค3.2 มคงัสง่ิย อมสเามมาตดิกเะจมอย็ก ๆ งาตาหญป มคงัสนปเนักมวรูยอามลคคุบอ่ืมเ ุตหเาสนปเยาลกะจจาอง่ึนหาหญป วัตมาตางเนปเนอซบัซบัลสะลแกามีมะจง่ิย็กาหญป ญหใดานขีม นอซบัซบัลสมาวคม่ิพเ งรแนุรมาวคม่ิพเะจ็กวไยอลปาถ ซโกูลนปเปไนักงยโวย่ีกเาหญปยาลหกีอ มไะจ็กน้ันมคงัสนในชาชะรปงอขขุสบงสมาวค ขไกแรากอตกาย ๆ ยอ่ืรเปไกอองาวกงวยายขะลแ ้ีนงัดดไ ๆ อขนปเวาลกจาอ มคงัสานฒัพรากงอขญัคาํสมาวค น้ันงัด ีม ดุส่ีทนใปไดมหะลแยอนดลมคงัสงอขาหญปหใาํท1. กีอมคงัสกแน้ึขดิกเนักวยีดเะณษกัลนใาหญปอืรหน้ันาหญปหใมไนักงอป2. นทแามน้ึขานหวากญิรจเมาวคดิกเหใาํท3. ะนาฐมาตขุสมาวคีมงายอนักมวรูยอะลแีคคัมาสนามสมคงัสนในชาชะรปหใาํท4. ลคคุบะลตแงอข มคงัสงอขงคน่ัมนผแกปนปเมาวคดิกเหใาํท5. มคงัสานฒัพรากนใดิควนแ3.3 นอซบัซบัลสะลแ กามีมมคงัสงอขาหญปะารพเ งาวขงาวกตขเบอขีมมคงัสานฒัพราก ๆ ยาลหกาจลคคุบงอขนักอืมมวรมาวคยัศาองอตะลแ บอคบอรงายอาํทงอตงึจมคงัสาหญปกแราก ะลแงอตกูถ่ีทลูมอขหใะจ่ีทมอรพ ูรบัรงอตะจ ๆ น้ันมคงัสนในชาชะรปง่ิยงายอะาพฉเยดโะลแ ยาฝ ีธิวมรรก รากีธิว รากนวบะรกง้ัทนปเงอตงึจมคงัสานฒัพราก อมสเยวดมวรนวสีมามาขเ อืค ดยีอเะลยารีมง่ึซ นางนินเาํดรากนผแะลแ งลปแนย่ีลปเ บบะรีมงายอนักงอ่ืนเอตาํทะรกงอตมคงัสาหญปกแราก(Process) รากนวบะรก1. มิดเาวกีด่ีทะณษกัลนปเงอตะจง่ึซ ง่ึนหะณษกัลกีอูสปไง่ึนหะณษกัลกาจงลปแนย่ีลปเรากดิกเหใอ่ืพเ อืมมวรมาวคนนเะาพฉเยดโ นางนินเาํดรากนใรากีธิวดนหาํกราก(Method) รากีธิว2. ่ีทนปเงอต้ีนรากีธิวะลแ นักมวรนางาํทะจ่ีทลาบฐัรงอข่ีทานหาจเบักน้ันมคงัสนในชาชะรปงอข มคงัสอตนชยโะรปีมะลแรวาถงายอดไมคงัสูสามงลปแนย่ีลปเรากาํนถรามาส าวบัรมอย

10 รากดิกเหใาํทงอตะจมคงัสานฒัพราก(Movement) งลปแนย่ีลปเีธิวมรรก3. งลปแนย่ีลปเรากนนเะาพฉเยดโ น้ึขีด่ีทงาทนใปไงลปแนย่ีลปเงอตะจะลแ ดไหใงลปแนย่ีลปเ กัระลแ มวรนวสงอขนชยโะรปลผอตบอชดิผบัรมวรนวสีมรากนใกึนาํสดิกเหใอ่ืพเ นตงอขิตคนศัท ุถตัวงาทงลปแนย่ีลปเรากูสปไาํนะจนัอานหวากญิรจเมาวค นอตน้ัขีม นผแีมงายอาํทงอตะจมคงัสานฒัพราก(Planning) นางนินเาํดรากนผแ4. อืค ิตาชบัดะรตแง้ัตบัน บัดะรกุทีมงอตะจ้ีนนางนผแ ดไลผนิมเะรปะลแ บอสจวรตถรามาส ะลแญัคาํสมาวคีมงึจนางนผแ ิตับิฏปูผบัดะรงึถนจามงล ิตาชงหแมคงัสะลแจิกฐษรศเานฒัพรากนผแ มคงัสานฒัพรากนใง่ิยงายอนปเาํจ ยทไมคงัสานฒัพราก3.4 มคงัสะลแงอืมเนใมคงัสง้ัทนัก ๆ มอรพปไาํทะรกถรามาส ยทไมคงัสานฒัพราก ปไทเมุทงึจานฒัพราก ศทเะรปงอขญหในวสนชงอขยัศาอูยอ่ีทนปเทบนชมคงัสกาจงอ่ืนเตแ ทบนช ยดโ นัก ๆ มอรพปไ นาด ๆ ยาลหานฒัพงอตะจมคงัสานฒัพรากะลแ งอืมเนใาวกกามทบนช่ีท ขุสณราธาสรากะลแ าษกึศรากกแดไ ๆ น่ือนาดานฒัพรากอตยัจจปนปเ่ีทะาพฉเ งอขญิรจเมาวคดัวรากนใ ดุส่ีทญัคาํสยัจจปนปเาษกึศราก าษกึศรากนาดานฒัพราก งายอะาพฉเยดโ ่ีทม็ตเงายอานหวากญิรจเมไงัยาษกึศรากนาดานฒัพรากยทไศทเะรปบัรหาํส มคงัส ูยอบัคงับคาภาษกึศรากบจมไะลแ อืสงันหูรมไ่ีทนชาชะรปบพะจ ยทไงอขทบนชนใมคงัสง่ิย กามงาขนอค มคงัสะลแลคคุบอตีม่ีทาษกึศรากงอขญัคาํสมาวค นใจใาขเมาวค ูรมาวคีมนคหใาํท ีด่ีทงาทนใปไงลปแนย่ีลปเมาวคดิกเหใอกาษกึศราก รากนใลผุตหเีมง้ัทดอลต งลปแนย่ีลปเ งุรปบัรป ครรสงารสดิคมาวคดิกเหในุตะรก ๆ มหใรากายทิว ะลแ ลคคุบงอขพาภิธทิสะรปะลแพาภณุคานฒัพราก อืค็ก าษกึศรากนาดานฒัพราก ๆ งาตาหญปกแ ่ีทนับาถส ยวดปไมาตานฒัพรากีมมคงัสหใาํทะจ็ก วลแพาภณุคีมมคงัสงอขกิชามสนปเง่ึซลคคุบอ่ืมเ นชกอเะลแฐัรงอขง้ัท ๆ น่ือนางยวนห นยีรเงรโ ดัว นาบ กแดไ าษกึศรากานฒัพรากนใญัคาํส งุราํบุนาํท ครโาษกัระลแนักงอปรากนปเ ขุสณราธาสราก ขุสณราธาสนาดานฒัพราก ะจดใมคงัส จใติจะลแยากงารงาทง้ัทณรูบมสมาวคีม ีด่ีทยัมานาลพะลแพาภขุสีมนชาชะรปหใ านฒัพรากนใญัคาํสนวสนปเนัอ ีดยัมานอพาภขุสีม่ีทงอืมเลพีมงอตนปเาํจ ดไานหวากงอืรเงุรญิรจเ ะลแลคคุบวัตอตง้ัทญัคาํสมาวคีมะารพเ น้ึขขุสณราธาสานฒัพรากีมหใดัจงอตนปเาํจงึจ ศทเะรป มคงัส งอขีด่ีทติวีชพาภณุคีมอืรห ีดูยอ ีดนิกมาวค ่ีทนนเ ลาบฐัรกุทงอขนางราหิรบราก ะลแ ง็ขแมขเนชมุชีม นุอบอวัรคบอรค ีดพาภขุสีม งคน่ัมดไยารีม ขุสมาวคีมนคหใกายอ นชาชะรป

11 จาอ น้ันมคงัสงาทานฒัพรากนาดนใ นักอตรทาออ้ือเะลแ ทนัฉนามสมาวคีม ขุสนปเน็ยเูยอมคงัส วัรคบอรคนาด ดไยาระลแาํทนางีมรากนาด อืค นาด10 งคน่ัมมาวคีมนคหใอ่ืพเปไาํท าวดไวาลก ูยอ่ีทนาด) ลคคุบนวส( นิสยพัรทะลแติวีชนใยัภดอลปมาวคนาด าษกึศรากนาด ยัมานอพาภขุสนาด งาทนุนสบันสรากนาด มรรธนฒัว มคงัสนาด มรรธนปเมาวคะลแิธทิสนาด มอลดวแง่ิสะลแยัศาอ งอเน่ันมคงัสงาทงคน่ัมมาวคีมอืรห ลาบิภามรรธ งอืมเรากนาด มคงัส

12 1 ่ีททบมรรกจิก ้ีนปไอตมรรกจิกาํทนยีรเูผหใ ้ีนปไอตาํคงอขยามหมาวคกอบ1 อข ...............................................................................งึถยามห งอเนตานฒัพราก1) ............................................................................... ............................................................................ ..............................................................................งึถยามห นชมุชานฒัพราก2) ............................................................................... ............................................................................ ............................................................................. งึถยามห มคงัสานฒัพราก3) ............................................................................... ............................................................................ นาทวัตงอขงอเนตานฒัพรากีธิวกอบ2 อข ............................................................................... ............................................................................ ............................................................................... ............................................................................ ............................................................................... ............................................................................ ............................................................................... ............................................................................ ............................................................................... ............................................................................ งอเนตานฒัพรากกัลหกอบ3 อข ............................................................................... ............................................................................ ............................................................................... ............................................................................ ............................................................................... ............................................................................ ............................................................................... ............................................................................ ............................................................................... ............................................................................ งอเนตบักน้ึขดิกเ่ีทงอเนตานฒัพรากกาจบัรดไ่ีทนชยโะรปกอบ4 อข ............................................................................... ............................................................................ ............................................................................... ............................................................................ ............................................................................... ............................................................................ ............................................................................... ............................................................................ ............................................................................... ............................................................................ ดใีธิวยดโดไาํทะรก มิตเม่ิพเูรมาวคาหรากยวดงอเนตานฒัพรากีธิวกอบ5 อข ............................................................................... ............................................................................ ............................................................................... ............................................................................ ............................................................................... ............................................................................

13 ............................................................................... ............................................................................ ............................................................................... ............................................................................ ขอ 6 อธิบายแนวคิดพื้นฐานของการพัฒนาชุมชน ............................................................................... ............................................................................ ............................................................................... ............................................................................ ............................................................................... ............................................................................ ............................................................................... ............................................................................ ............................................................................... ............................................................................ ขอ 7 อธิบายหลักการพัฒนาชุมชน ............................................................................... ............................................................................ ............................................................................... ............................................................................ ............................................................................... ............................................................................ ............................................................................... ............................................................................ ............................................................................... ............................................................................ ขอ 8 อธิบายแนวคิดของการพัฒนาสังคม ............................................................................... ............................................................................ ............................................................................... ............................................................................ ............................................................................... ............................................................................ ............................................................................... ............................................................................ ............................................................................... ............................................................................ ............................................................................... ............................................................................ ............................................................................... ............................................................................ ............................................................................... ............................................................................ ............................................................................... ............................................................................ ............................................................................... ............................................................................

14 2 ่ีททบ มคงัส นชมุช วัรคบอรค งอเนตลูมอข ญัคาํสะราส นปเจาอง่ึซน้ึขดิกเ่ีท ๆ งาตณรากุตหเอืรห งอขง่ิส วตัส ลคคุบงอขงิรจจ็ทเอข อืค ลูมอข งอเนตลูมอขาํนยษุนม ยษุนมงอขติวีชงราํดรากอตญัคาํสมาวคีมลูมอข ดไ็กพาภอืรห ขลเวัต มาวคอข นางิตับิฏปรากะลแนัวาํจะรปติวีชนในชยโะรปชใาม มคงัส นชมุช วัรคบอรค งัวหดาค่ีทูรนยีรเรากลผ ถรามาสนยีรเูผ วลแบจ2 ่ีททบาษกึศอ่ืมเ ดไลูมอขงอขนชยโะรปะลแ ญัคาํสมาวค ยามหมาวคกอบ1. ดไวัรคบอรคะลแงอเนตงอขลูมอขกอบ2. ดไมคงัสะลแนชมุชงอขลูมอขกอบ3. าหอ้ืนเยาขบอข ลูมอขงอขนชยโะรปะลแ ญัคาํสมาวค ยามหมาวค1 ่ีทงอ่ืรเ วัรคบอรค งอเนตลูมอข2 ่ีทงอ่ืรเ มคงัส นชมุชลูมอข3 ่ีทงอ่ืรเ

15 ลูมอขงอขนชยโะรปะลแ ญัคาํสมาวค ยามหมาวค1 ่ีทงอ่ืรเ ง่ึนหงายอดใงายอยามหมาวคีมวลแนักมวรามาํนอ่ืมเ่ีทะรขกัอวัตมุลก งึถยามห(Data) ลูมอข ง่ิสงึถยาบิธอ่ีทมาวคอขนปเกัมลูมอข ปไ ๆ อตสากอโนใชใปไาํนอ่ืพเบ็กเดัจรากกแาครวคญัคาํสมาวคีมะลแ ดไรอตเวิพมอคยวดลผลวมะรปปไาํนถรามาส่ีท ๆ ดใณษกัลญัสอืรห ขลเวัต รษกัอวัตนปเจาอ ง่ึนหง่ิสดใ (IT Destination Tech Archive [00005] : 1) วตัส นคนปเะจาวมไ ารเวัตบอรูยอ่ีท ๆ งาตง่ิสงอขงิรจจ็ทเอข งึถยามห(Data) ลูมอข ญัคาํสมาวค ามนปเมาวคูรารเหใาํท งอเนตนใลูมอขีมตแวลแนวล ปไว่ัทิตาชมรรธ ๆ งาต่ีทนาถส งอขง่ิส , 2552 :ยัชญัวขตกเ ยมริภ( กามญัคาํสมาวคีมงึจง่ิส ๆ กุทงอขลูมอขน้ันงัด น้ันาลหเง่ิสงอขนชยโะรปะลแ 1 ) อืรห(facts) งิรจจ็ทเอข งึถยามห(data) ลูมอข าววาลก (2552 : 1) ษกัราลช นจรโพไ ิตกปมาตวลแงอเูยอนปเูยอีมอืรหน้ึขดิกเ่ีท (events) ณรากุตหเ อืรห(phenomena) ิตาชมรรธณรากฏการป อืรหณรากฏการปอืรห งิรจจ็ทเอขกาห นชยโะรปชใวไมวรบวรบ็กเอืรหกึทนับะลแบพจวรตรากบัรดไะลแ ็กลูมอขนปเมาวค มาต็ก ๆ ดใรากีธิวยวดวไมวรบวรกึทนับรากีมดไ น็หเบพดไดใูผีมมไน้ันาลหเณรากุตหเ าบเ งาบงรแดัพมลีม นางาํทปไยาลหง้ัทนค นยีรเปไงาทนิดเ าษกึศกันีม าชเ ๆ กุท นชเงายอวัต น้ึขดิกเมไ ีมดในยีรเงรโาวกึทนับวลแตกเงัสรากาํทนคงาบรคใีมกาหตแิตกปนปเ งาบน็ยเ งาบนอรศากาอ งาบ ว็รเมาวคยวดดัพมล วย่ีทเ่ีกง่ิวถรีม นค่ีกะลนัวนางาํทปไถรราสยดโูผีม นัวะลตแนในค่ีกนยีรเปไนยีรเกัน ลูมอขาวกยีรเ้ีนวไกึทนับะลแบพจวรต่ีทง่ึซ ดใงยีพเ าํ่ต งูสนัวะลตแิมูภหณุอ ดใาลวเ ดใาทเ นปเะจจาอง่ึซน้ึขดิกเ่ีทงิรจมาวค งึถยามห ลูมอข าววาลก(2549 : 9) าชญับยชินาว ายลัก นชเ ขลเวัตะลแ มาวคอขง้ัทลูมอขยวดบอกะรปอืรห มาวคอขอืรหขลเวัต University of Georgia กาจ ิติถสาขาส กอเาญญิรปบจ าชญับยชินาว ายลักงาน1. “ วยีดเงายองยีพเมาวคอขปูรนใูยอง่ึซ ายลักงานงอขงิรจมาวคงดสแ่ีทลูมอขนปเง่ึซ” ากิรมเอฐัรหสศทเะรป ีมะลแ ยัลายทิวาหมณรกงลาฬุจ่ีทยราจาอนปเรากชารบัร าชญับยชินาว ายลักงาน2. “ ขลเวัตะลแมาวคอขปูรนใูยอ่ีทลูมอขนปเง่ึซ” ทาบ25,000 นอืดเนิงเ ะลแ5.4, 3, 4.1, 6, 3.5, นปเามนาผ่ีทหาดปัสนใ. ก าคนิสพรรสงาหงอขนัวยารยาขดอย3. “ ขลเวัตปูรนใูยอ่ีทลูมอขนปเ” ทาบนาล4.3 ตกเงัสรากกาจดไ่ีทงอขง่ิส ุถตัว วตัส นคงอขงิรจจ็ทเอข งึถยามห(Data) ลูมอข าวดไปุรส พาภอืรห งยีสเ ณษกัลญัส ขลเวัตนปเกึทนับามาํนวลแ ๆ งาตะณษกัลอืรหาํทะรกราก ณรากฏการป

16 ลูมอขงอขดินช อืค ดินช2 นปเดไกออกนแาํจ ลูมอขงอขะณษกัลมาตกนแาํจ1. าคีมาวดไกอบถรามาสมไ่ีทลูมอข งึถยามห(Qualitative Data) พาภณุคงิชเลูมอข1.1 ศพเ นชเ ลูมอขงอขมุลกนปเมาวคะณษกัลกอบอืรห ีดมไอืรหีดาวดไกอบถรามาสตแ ยอนอืรหกาม ฯลฯ จใอพงึพมาวค าคนิสพาภณุค พีชาอ มผีส านสาศ กามาคีมาวดไาคดัวถรามาส่ีทลูมอข งึถยามห(Quantitative Data) ณามิรปงิชเลูมอข1.2 ฯลฯ ิมูภหณุอ กันหาํ้น งูสนวส ุยาอ นชเ ดไขลเวัตนปเามกออาคดัวถรามาสง่ึซยอนอืรห อืค ดินช2 นปเดไกอองบแ ลูมอขงอขาม่ีทงลหแมาตกนแาํจ2. งอเลูมอขมวรบวรบ็กเูผนปเชใูผ่ีทลูมอข งึถยามห(Primary Data) ิมูภมฐปลูมอข2.1 นตนปเ ณษาภมัสราก ตกเงัสราก งอลดทงอหนใงอลดทราก มาถบอสบบแบ็กเราก นชเ อืรห น่ือนางยวนหกาจามาํนชใูผ่ีทลูมอข งึถยามห(Second Data) ิมูภยิตุทลูมอข2.2 ง่ึซ น่ิถงอทลูมอข ๆ งาตนางยวนหงอขปาํจะรปนางยาร นชเ ตีดอนใวลแวไมวรบวรบ็กเรากาํทดไ่ีทน่ือูผ นตนปเ วไมวรบวรูผนปเ. ตบอ ะลตแ ๆ งาตนาดนใลูมอขงายอวัต รตสาศิมูภนาดลูมอข นวนาํจ นชเ มคงัสบักิตาชมรรธงาทมอลดวแง่ิสงาวหะรธนัพมัสมาวคบักวย่ีกเลูมอข อืค ดัวหงัจ ลาบศทเ/อภเาํอ/ลบาํตงอรคกปรากตขเ ศากาอิมูภะณษกัล ศทเะรปิมูภงอขะณษกัล รกาชะรป มคงัส ศากาองาท าํ้นงาท กบงาทงสนขมคานมคราก าํ้นงลหแ ุตาธรแ มไาป นชเ ิตาชมรรธรกายพัรท อ่ืชเมาวค รกาชะรปงอขนาฐน่ิถง้ัตราก านสาศอืถบันราก รกาชะรปงอขิตาชอ้ืชเ นชเ มรรธนฒัวะลแ ิตาชมรรธยัภะลแาหญปพาภส ิตาชมรรธงาทมอลดวแพาภส ่ีทนาถสงอขตขเบอข รตสาศิตัวะรปนาดลูมอข นชเ นาฐกัลหนปเวไกึทนับ่ีทมาติตาชศทเะรปงอขวารงอ่ืรเอืรหามนปเ่ีทณรากุตหเลูมอข อืค นใงอรคกปราก ตีดอนในคงอขูยอนปเมาวคพาภส ดัวหงัจ/นชมุช/ลบาํต/นาบูมหงอขามนปเมาวคิตัวะรป นตนปเ รตสาศิตัวะรปงาทญัคาํส่ีทนาถส ตีดอ รตสาศฐษรศเนาดลูมอข รากิรบะลแาคนิสยาจะรกราก คภโิรบราก ติลผรากลูมอข อืค

17 งอืมเรากนาดลูมอข กูถะจกัม้ีนาํค นคมุลกงอขจในิสดัตรากูสปไาํนะจ่ีท รากีธิวะลแรากนวบะรก อืค งอืมเราก ธนัพมัสิฏปีม่ีทนคมุลกกุทนใปไว่ัทดไน้ึขดิกเถรามาสงอืมเรากงาทมรรกจิกตแ3 ลาบฐัร3บักชใตกุยะรปปไาํน 3านสาศ3รากงวนใะลแ รากาชิวงวดวแ3, ทัษรรบ3 นใงึถปไมวรง่ึซ นัก รากมรรกะณค งอืมเรากครรพ รคัมสาสาอ น่ิถงอทาํนูผ นชมุชาํนูผ นชเ งอืมเรากนาดลูมอข งาทมรรกจิกนในชาชะรปงอขมวรนวสีมราก ลบาํตนวสราหิรบรากคงอ ง้ัตกอืลเตขเงบแราก ง้ัตกอืลเ นตนปเ งอืมเราก งอรคกปรากนาดลูมอข นันาํก นชเ น่ิถงอทงอข ๆ งาตนาดนใาํนูผ น่ิถงอทรกคงอ น่ิถงอทรกคงอราหิรบูผ นชเ งอรคกปรากงอขตขเาณาอะลแง้ัต่ีท งอรคกปรากตขเงบแราก นาบญหใูผ ีณพเะรป มรรธนฒัว านสาศนาดลูมอข ญัคาํสนัว นาถสนสาศง้ัต่ีทนาถส นาถสนสาศ อืถบันนชาชะรป่ีทานสาศ นชเ านสาศนาด านสาศงาท บบะระลแูรมาวค ุถตัวณารบโ นาถสณารบโ าษาภ อ่ืชเมาวค มยินาค นชเ มรรธนฒัวนาด มรรธนฒัวบักงอขวย่ีกเ่ีทาหญปพาภส ูรมาวคดอทยาถราก นใมรรกีธิพ มหในาบน้ึขญุบาํทราก นางงตแราก คานชวบราก ดิกเราก นชเ ีณพเะรปนาด ีณพเะรปบักงอขวย่ีกเ่ีทาหญปพาภส ญัคาํสนัว งอืมเลพ่ีทานหนาดลูมอข ่ีทง่ิสนปเ าํทรวค่ีทจิก าํทงอต่ีทจิกิตับิฏปงอต่ีทลคคุบงอขบอชดิผบัระราภ งึถยามห ่ีทานห าํทะรกหใิมมาหอืรห าํทหใดนหาํก ศทเะรปงอขาจเนปเนวสีมง่ึซศทเะรปงอขงัลาํกะลพ งึถยามห งอืมเลพ มาวค ยิรตัษกาหมะรพ านสาศ ิตาชอตีดกัภกัรงจมาวค นชเ งอืมเลพ่ีทานหนาดลูมอข ปาบาํทมไราก นทดอมาวค ะลสยีสเมาวค ยตัสอ่ืซมาวค ยันิวบยีบเะรีมมาวค ่ีทานหอตบอชดิผบัร ง้ัตกอืลเ์ิธทิสชใปไราก ยามหฎกมาติตับิฏปราก ยิรตัษกาหมะรพ านสาศ ิตาชาษกัรราก ีคคัมาสมาวค รากชารอืลหเยวชราก รกาอีษาภยีสเราก ราหทรากชารบัรราก ศทเะรปนักงอปราก ศทเะรปานฒัพราก น่ิถงอทาญญปิมูภะลแ ิตาชงอขมรรธนฒัว ะปลิศนาสบืสะลแงอปกปษกัทิพราก มรบอาษกึศราก มอลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรทษกัรุนอราก

18 รกายพัรท มอลดวแง่ิสนาดลูมอข าลปเาตยวดดไน็หเ ติวีชีมมไง่ิส ติวีชีม่ีทง่ิสง้ัท ารเวัตบอรูยอ่ีท ๆ งาตง่ิส งึถยามห5 มอลดวแง่ิส อืรห น้ึขงารสูผนปเยษุนม่ีทง่ิสะลแิตาชมรรธยดโน้ึขดิกเ่ีทง่ิสง้ัทมวร าลปเาตยวดดไน็หเถรามาสมไะลแ นใน้ึขงารสยษุนม่ีทรกายพัรทะลแิตาชมรรธรกายพัรทยวดบอกะรปะจมอลดวแง่ิสาวดไวาลกะจจาอ งอเน่ันยษุนมงอขรากงอตมาวคงอนสอ่ืพเง่ึนหาลวเงวช ูยอยัศาอ่ีทติวีชีมง่ิสะลแ ุตาธรแ นิด าํ้น ศากายรรบกแดไ ิตาชมรรธยดโน้ึขดิกเ่ีทมอลดวแง่ิส5 ฯลฯ) วตัสะลแ ชืพ( กลโนบ อืรห ฯลฯ าํ้นน้ักนอ่ืขเ นนถ นชเ ๆ งาตรากปูณราธาส กแดไ น้ึขงารสยษุนม่ีทมอลดวแง่ิส ฯลฯ ูยอติวีชนินเาํด่ีทยษุนมมคงัสนับาถสงอขบบะร ยษุนมะลแิตาชมรรธมาตงอเน้ึขดิกเ่ีท) มอลดวแง่ิส(ๆ งาตง่ิส งึถยามห5 ิตาชมรรธรกายพัรท งัลาํกะลแ นางงัลพ ุตาธรแ าปวตัส าญหงุท มไาป าํ้น นิด ศากายรรบ นชเ ดไนชยโะรปชใามาํนถรามาส นตนปเ ยษุนมนางงรแ นชเ รกายพัรท มอลดวแง่ิส นาดลูมอข งอขิตับมสณุค กลโงอขบอกะรปนวส กลโงอขงารสงรคโ นชเ ายทิวีณรธนาดลูมอขมุลก1. กลโกอืลปเนผแงอข่ีทนอ่ืลคเราก รกัจฏัวะลแนิห รแงลหแ นอรุพาํ้น ฟไาขเูภ วหไนิดนผแ นิด ่ีทขลเวัต ิมูภหณุอดัวจวรต่ีทงนหแาํต ลเะทาํ้นงอขิมูภหณุอ นชเ ลเะทงาทลูมอขมุลก2. ิมูภหณุองดสแ พาภส ศทเะรปิมูภพาภส กายาหวตัสงอขง้ัต่ีทงนหแาํต นชเ ายทิวศวเินลูมอขมุลก3. พยพอ่ีทลากูดฤ นาฐน่ิถง้ัตรากะณษกัล กายาหวตัสบพกัม่ีทศากาอิมูภ งนหแาํต ศากาอนใธทัพมัสน้ืชมาวคณามิรป กตนฝณามิรป นชเ าํ้นบักวย่ีกเลูมอขมุลก4. คาภะลตแนในฝาํ้นณามิรปดัวีนาถสง้ัต่ีท ๆ งาตงูสมาวคบัดะร่ีทศากาอิมูภหณุอ นชเ ศากาอลูมอขมุลก5. ฟไถรงาทะลแ นนถนสเลูมอข ดัวหงัจบอรนสเลูมอข นชเ นสเลูมอขมุลก6. งาทลูมอข มยีทเวาดกาจยาถพาภลูมอข นชเ(Remote Sensing) สัผมัสรทโลูมอขมุลก7. าขเูภอืรห ะากเงอข่ีทน้ืพพาภสงอขงิรจจ็ทเอขงดสแ่ีทมยีทเวาด ขุสณราธาสนาดลูมอข ยทพแนวนาํจ ลบาํตาํจะรปยัมานอีนาถส นชกอเะลแฐัรงอขลาบายพงรโนวนาํจ นชเ ดาบะรครโ ยอบบพ่ีทครโ ยาตรากุตหเาส ยาตนค ดิกเนคนวนาํจ ขุสณราธาส่ีทานหาจเ ลาบายพ

19 าษกึศรากนาดลูมอข นในยีรเกันนวนาํจ ูรคนวนาํจ าษกึศนาถสอ่ืชยาร ๆ งาตบัดะรนใาษกึศนาถสนวนาํจ นชเ าษกึศรากนาดาหญปพาภส าษกึศรากบจูผนวนาํจ ๆ น้ันาษกึศนาถส ลูมอขงอขญัคาํสมาวค1.2 งอเนตอตลูมอขงอขญัคาํสมาวค ติวีชงราํดรากนใชใามลูมอขาํนกัจูรยษุนม ยัภดอลปดอรูยอติวีชงราํดถรามาสยษุนมหใาํท1. มสะามหเ่ีทดใลากูดฤ ศากาอ นิดาวตกเงัส นชเ วัตบอรูยอ่ีท ๆ งาตง่ิสตกเงัสกัจูรยษุนม วลแณารบโตแ บืสดอทยาถวลแูรมาวคคงอนปเมสะส ดไครโาษกัรายนปเชใดใดินชชืพ ดใดินชดไนิกกัผชืพกูลปรากบัก ูยอ่ีท ชใงอ่ืรคเงอขง่ิส ราหาอนปเชใามิตาชมรรธรกายพัรทาํนถรามาสยษุนมหใาํท ๆ งาตลูมอข ามนักอต ดไพีชงราํดรากอ่ืพเครโาษกัรายะลแ ยัศาอ จใติจ ยากงารงอ่ืรเ นชเ วัตบอรน้ึขดิกเ่ีท ๆ งาตวารงอ่ืรเจใาขเมาวคูรมาวคีมารเหใยวช2. นในคบักมวรูยอหใ งอเวัตบัรปถรามาสยษุนมหใาํท น่ือูผะลแ งอเนตงอขมรรกิตฤพ รากงอตมาวค ขุสบงสมาวคีมงายอดไมคงัสะลแวัรคบอรค รากอตจในิสดัตราก ีดยวดดไปไนพนาผหใน้ึขดิกเ่ีท ๆ งาตาหญปกแถรามาสงอเนตหใาํท3. ดไยาหยีสเดาลพดิผรากดิกเหใาํทจาองอตกูถมไลูมอขีมอืรหลูมอขีมมไ่ีทดใง่ิสาํทะรกมไอืรหาํทะรก มคงัส/นชมุชอตลูมอขงอขญัคาํสมาวค ง่ิยงายอนปเมคงัส/นชมุชานฒัพรากอตนปเาํจง่ิสนปเาษกึศรากง่ึซ ูรนยีรเาษกึศรากดิกเหใาํท1. ว็รเดวระลแยางดไน้ันมคงัส/นชมุชูสปไาขเะจ็กานฒัพราก าษกึศรากบัรดไูผีม่ีทดใมคงัส/นชมุช อตนุรนคูสปไูรมาวคดอทยาถะลแวไาษกัรถรามาส น้ันูรมาวคคงอนปเมสะส่ีท ๆ งาตลูมอข2. ดไมคงัสงาตะลแ งอเนต มคงัส/นชมุชงอขมรรธนฒัว จใาขเมาวคูรมาวคดิกเหใาํท มคงัส/นชมุชนใปไ ๆ ขุสบงสงายอดไนักมวรูยอรากดิกเหใอก ียลโนโคทเนาดงาทง้ัท ๆ งาตนาดนใ ๆ มหใถรามาสมาวค ูรมาวคงารสมิรสเยวช3. /นชมุชานฒัพรากอตนาฐน้ืพนปเ่ีท ฯลฯ ยชิณาพราก รตษกเราก มคานมคราก รตสาศฐษรศเ าษกึศราก มคงัส ลูมอขงอขนชยโะรป1.3 ูรนยีรเรากอ่ืพเ1. าวคนคาษกึศรากอ่ืพเ2. านฒัพรากนใงาทวนแนปเชใอ่ืพเ3. ขไกแงุรปบัรปามาํนรากนใชใอ่ืพเ4. ๆ งาตญัคาํสนาฐกัลหนปเชใอ่ืพเ5. ราสอ่ืสรากอ่ืพเ6. จในิสดัตรากอ่ืพเ7.

20 นชเ นัก ๆ งาตนชยโะรปชใปไาํน่ีทกามนวนาํจีมนัวาํจะรปติวีชนใลูมอข ศากาอณรกายพรากนาดนในชยโะรปชใ ศากาอิมูภลูมอข ศทเะรปานฒัพนผแงาวรากนาดงาทนชยโะรปชใ รกาชะรปลูมอข จิกฐษรศเานฒัพรากนในชยโะรปชใ นิงเรากนาดลูมอข ยัจิวรากนาดนในชยโะรปชใ รตสาศายทิวลูมอข มอลดวแง่ิสงอขพาภนาถสมาตดิตรากนาดนในชยโะรปชใ มอลดวแง่ิส รกายพัรทนาดลูมอข ราก วย่ีทเงอทรากอืรหน่ิถงอทานฒัพรากนผแงาวราก รกายพัรทงอขงลปแนย่ีลปเมาวคบอสจวรตราก มอลดวแง่ิสนาดรากดัจรากนผแงาว งาทยัภดิกเรากงอขยาหยีสเมาวคาคนิมเะรปรากนในชยโะรปชใ รตสาศิมูภนาดลูมอข คภโปูณราธาสงารสนุทงลรากหะารคเิว นิด่ีท นอืรเงรโ ยาปีษาภนิมเะรป ิตาชมรรธ วัรคบอรค งอเนตลูมอข2 ่ีทงอ่ืรเ งอเนตลูมอข2.1 ่ีทกอนยาภง้ัทน่ือูผกาจงาตกตแมาวคงึถน็หเหใงดสแ่ีทง่ิสีมง่ึซารเวัตนปเมาวคลูมอข อืค วิผีส พาภนาถส ิตาชอ้ืชเ ิตาชญัส ุยาอ ดิกเป นอืดเ นัว ลุกสมาน– อ่ืช นชเ ดไน็หเงอมถรามาส ดิคมาวค ะณษกัลกิลคุบ ณมราอ นชเ ารเวัตนใยาภะลแ ดไยาร พีชาอ กันหาํ้น งูสนวส งารปูร นตนปเ อ่ืชเมาวคะลแ กึสูรมาวค วัรคบอรคลูมอข2.2 ราก ติหลโยาสงาทนักงอขวย่ีกเธนัพมัสมาวคีม่ีทปไน้ึขนค 2 ตแง้ัตนคมุลกงอขลูมอขนปเ นในักยวดูยอยัศาอาม งอน่ีพิตาญ ชในค มรรธญุบรตุบ นชเ ะรากปุอมาวคนใวไน่ือูผบัรรากอืรห สรมส นักวยีดเนอืรเวัรค วัรคบอรคนในคกุทงอขงอเนตลูมอข วัรคบอรคนใกิชามสนวนาํจ นชเ วัรคบอรคลูมอข : วัรคบอรคงอขมวรยาจยาร – ดไยาร นชมุชนใูยอยัศาอ่ีทาลวเะยะร มอลดวแง่ิสะลแยัศาอกัพ่ีทพาภส นตนปเ ป นอืดเ

21 มคงัส นชมุชลูมอข3 ่ีทงอ่ืรเ นชมุชลูมอข3.1 ามนักมวรูยอยัศาอ นักงอขวย่ีกเติวีชีถิวีมง่ึซนคมุลกีม่ีทง่ึนหณวเิรบตขเาณาอ งึถยามห นชมุช นักวยีดเีณพเะรปตีราจ อ่ืชเมาวค มรรธนฒัวีม งอ่ืนเอตงายอิตกปนปเนักราสอ่ืสอตดิตรากีม นานาลวเนปเ นักมวรนับาถสะลแนาถสณราธาสชใ ่ีทมวรจในสมาวคีม าวกก็ลเดานขีมตแ มคงัสบักนอืมหเรากะรปยาลหะณษกัลีมนชมุช าวกบคแงวนในักธนัพมัสนาสะรป รตสาศิตัวะรป รตสาศิมูภนาดลูมอข อืค ้ีนงัด ๆ งาตนาดลูมอขยวดบอกะรป นชมุชลูมอข านสาศนาดลูมอข งอรคกปรากะลแงอืมเรากนาดลูมอข มคงัส– จิกฐษรศเนาดลูมอข ามนปเมาวคะลแ นตนปเ มอลดวแง่ิสนาดลูมอขะลแ มรรธนฒัวะลแ มคงัสลูมอข3.2 ่ีท่ีทน้ืพนในานวายนัอาลวเนปเนักมวรยัศาอูยอปไน้ึขนคงอสาวกกามนคมุลก งึถยามห มคงัส ปไนปเูยองราํดรากหใอ่ืพเนักมวรนผแบบแบยีบเะรีม นักงอขวย่ีกเธนัพมัสมาวคีมมุลกนในค ดนหาํก นักมวรูยอติวีชนินเาํดรากนใงาทวนแนปเนักนอืมหเ่ีทมรรธนฒัวะลแีณพเะรปีม นักมวรมรรกจิกีม ีดยวด ขุสบงสงายอมคงัสนใ ขุสณราธาส ีณพเะรป มรรธนฒัว านสาศ าษกึศรากนาดลูมอข นชเ มคงัสงาทลูมอข ่ีทานห งอรคกปรากงอืมเราก รตสาศฐษรศเ มอลดวแง่ิส ิตาชมรรธรกายพัรท ยัภณราธาส มรรกาญชาอ นตนปเ รตสาศิมูภ รตสาศิตัวะรป งอืมเลพ

22 2 ่ีททบมรรกจิก ้ีนปไอตมรรกจิกาํทนยีรเูผหใ รไะองึถยามห ลูมอข1. รไงายอญัคาํสมาวคีม ลูมอข2. ลูมอขงอขนชยโะรปงึถกอบงจ3. ดนหาํก่ีทพมิพบบแนใงลงอเนตลูมอขกอรกงจ4. งอเนตลูมอข ……………………………………………………………………..………………ลุกสมาน-อ่ืช1. นชาชะรปวัตาํจะรปขลเ ป………….. ุยาอ. ……..……….. ศ.พ……………..…………. นอืดเ………..… ่ีทนัวดิกเ ................................................................ดัวหงัจ ดิกเ่ีทนาถส .......................................................วิผีส.........................................................ดอืลเมุลก2. มัรกลโิก.......................................กันหาํ้น รตมเิตนซเ.........................................งูสนวส3. ..............................านสาศ................................... ิตาชอ้ืชเ................................. ิตาชญัส4. ..........................................................าดราม..................................................... าดิบอ่ืช5. นับุจจปูยอ่ีทนาถส6. ..................................................ราคาอ/นาบูมห...................่ีทูมห.....................่ีทขลเนาบ ....................................อภเาํอ.................................. ลบาํต.....................................นนถ ...................................................ยีณษรปไสัหร.....................................................ดัวหงัจ ................................อืถอืมทพัศรทโขลเยามห................................นาบทพัศรทโขลเยามห ...........................................าษกึศนาถสกาจ...................................... บัดะราษกึศรากบจ7. .....................................ดัวหงัจ................................อภเาํอ..................................ลบาํต ................................................าษกึศนาถส่ีท............................บัดะราษกึศงัลาํกนับุจจป ..................................ดัวหงัจ......................................อภเาํอ................................ลบาํต ...............................................ะลนอืดเดไยาร............................................พีชาอบอกะรป8. ..........................................................................นางยวนห/ทัษิรบ พีชาอบอกะรป่ีทนาถส ...............................ดัวหงัจ.....................................อภเาํอ.....................................ลบาํต ยามห ายห สรมส ดสโ พาภนาถส9. นค........................................รตุบนวนาํจ10.

23 3 ่ีททบ ลูมอขหะารคเิวะลแบ็กเดัจราก ญัคาํสะราส จิกฐษรศเ ราสวาขนาดนใง้ัท ว็รเดวรงายองลปแนย่ีลปเรากีมนับุจจปนใยทไมคงัส อืรห ติวีชนินเาํดรากนใจในิสดัตาณราจิพราก นัวะลตแนใติวีชนินเาํดรากะลแ พีชาอบอกะรปราก มนโวนแาหอ่ืพเลูมอขหะารคเิวามาํน นาด ๆ ยาลหลูมอขชใงอตะจนปเาํจ พีชาอบอกะรป งัวหดาค่ีทูรนยีรเรากลผ ถรามาสนยีรเูผ วลแบจ3 ่ีททบาษกึศอ่ืมเ ดไลูมอขมวรบวรบ็กเะลแลูมอขมวรบวรบ็กเรากีธิวกอบ1. ดไลูมอขหะารคเิว2. ดไลูมอขอนสเาํน3. าหอ้ืนเยาขบอข ลูมอขบ็กเดัจราก1 ่ีทงอ่ืรเ ลูมอขหะารคเิวราก2 ่ีทงอ่ืรเ ลูมอขอนสเาํนราก3 ่ีทงอ่ืรเ

24 ลูมอขบ็กเดัจราก1 ่ีทงอ่ืรเ ง้ัทมวรยามหมาวคีมรากงอต่ีทลูมอขง่ึซามดไหใ่ีทนอตน้ัขนปเ ลูมอขมวรบวรบ็กเราก นใวไนางยารดไอืรห วลแวไบ็กเดไ่ีทน่ือูผกาจลูมอขมวรบวรรากะลแ มหใามน้ึขลูมอขบ็กเราก ปไอตาษกึศามาํนอ่ืพเ ๆ งาตราสกอเ นอืรเวัรคดไยาระลแพีชาองอ่ืรเนาฐน้ืพลูมอขมวรบวรบ็กเรากงอตอ่ืมเ นชเ งายอวัต หใอ่ืพเ ลูมอขจวราํสปไรากบัรหาํสมาถบอสบบแกออรากยวดนตม่ิรเจาอ นาบูมหนในคงอข กอรกรากาํทอ่ืพเลูมอขกอรกูผงัยปไมาถบอสบบแงสรากีม ลูมอขกอรกนาบูมหนใ ๆงาตวัรคบอรค ้ีนงัด ีธิวยาลหรากีธิวะลแคินคทเีมลูมอขมวรบวรบ็กเรากง่ึซ ลูมอขมวรบวรบ็กเรากีม ดยีอเะลยาร บบะรกาจดไยอลพลผนปเ(Reporting System) นางยารกาจลูมอขมวรบวรบ็กเราก1. นางาํทรากบอกะรปราสกอเกาจอืรหวไาํท่ีทนางยารกาจลูมอขมวรบวรบ็กเรากนปเ นางราหิรบราก ลูมอขีมจาอ วาลกงัดนางยารกาจ วยีดเง้ัรคงยีพเชใกามนวสนางยารกาจลูมอขมวรบวรบ็กเรากง่ึซ กาจลูมอขมวรบวรบ็กเีธิว ดไิติถสลูมอขมวรดอยนปเลวมะรปามาํนถรามาส่ีททภเะรปงาบ นตงอ้ืบเ นใยาจชใาคงอืลปเน้ิสงอตมไยดโิติถสลูมอขมวรบวรรากีธิวนปเาวบัน ราหิรบยวนหงอขนางยาร ๆ งาตมรอฟบบแพมิพ ลผลวมะรปรากอ่ืพเ็กญหในวสชใ่ีทยาจชใาค กันกามนางนินเาํดราก 2 นชกอเะลแลาบฐัรนางยวนหนใง้ัทกามนักชใ้ีนรากีธิว นางยารพมิพรากนจดอลต นางยารรากบบะรีมรกากลุศมรก กแดไ นางยารกาจมวรบวร่ีทิติถสลูมอขีม่ีทฐัรงอขนางยวนห2 รากลผนางยารีม รากิธาษกึศงวรทะรกะลแ าขเาคนิสาํนรากะลแ กออาคนิสงสรากบักวย่ีกเ ดไาษกึศรากงาทิติถสลผลวมะรปรากนใชใามาํนถรามาสง่ึซ ดักงัสนใยาภนยีรเงรโงอขนางิตับิฏป กาจมวรบวร่ีทิติถสลูมอขนปเ(Registration) นยีบเะทกาจลูมอขมวรบวรบ็กเราก2. ะจ นักวยีดเนชเดไยอลพลผนปเ่ีทงรตนางยารกาจมวรบวรรากบักยาลคะณษกัลีม นยีบเะทบบะร รากีม งอ่ืนเอตะณษกัลีมบ็กเรากง่ึซนยีบเะทรากราสกอเนปเลูมอขงอขนตงอ้ืบเงลหแ ่ีทงรตนักงาต บ็กเ่ีทลูมอข าลวเมรกุนอนปเงอ่ืนเอต่ีทิติถสดไหใาํท ยัมสนัทงอตกูถหใ งลปแนย่ีลปเอืรหกแบัรป ญหใงาขนอค่ีทลูมอขบบะรนปเนยีบเะทบบะรกาจงอ่ืนเ กันกามมไรากยารอขีม นยีบเะทรากีธิวยดโ งอรคกปรากมรก่ีทรกาชะรปนวนาํจิติถส กแดไ นยีบเะทบบะรกาจมวรบวร่ีทิติถสลูมอขงายอวัต ยารนปเศพเมาตกนแาํจ รกาชะรปนวนาํจ ยวดบอกะรป รฎษารนยีบเะทกาจมวรบวรบ็กเรากนินเาํด หใาํทะจ่ีทจวราํตมรกงอขะนหาพนายนยีบเะทีม็กวลแรฎษารนยีบเะทกาจกอน ลบาํต อภเาํอ ดัวหงัจ นตนปเ ตนยถรงอขทภเะรปอืรหดินชมาตกนแาํจ ตนยถรนวนาํจิติถสลูมอขดไ

25 ิติถสลูมอขมวรบวรบ็กเรากนปเ( Census ) นโะมาํสีธิวยดโลูมอขมวรบวรบ็กเราก4 3. ดนหาํก่ีทาลวเะยะรนใยาภะลแ ดนหาํก่ีท่ีทน้ืพนใยาภาษกึศจในส่ีทรกาชะรปงอขยวนห ๆกุทงอข อภเาํอ ลบาํต นาบูมห นชเ ยอย่ีทน้ืพบัดะรนใลูมอขดไหใาํทะจ ้ีนีธิวยวดิติถสลูมอขมวรบวรบ็กเราก งิรจาคนปเ่ีทลูมอขดไหใาํทะลแ นปเิตาชงหแิติถสนางกันาํส าววไิตัญญับดไ.2508 ศ. พ ิติถสิตัญญับชาระรพมาต2 นปเ นโะมาํสรากีธิวยวดิติถสลูมอขมวรบวรบ็กเรากะลแ ดไนโะมาํสาํทดัจถรามาส่ีทวยีดเนางยวนห ป10 ๆ กุทนโะมาํสาํทดัจะจญหในวส กามนวนาํจนปเนคงัลาํกะลแาลวเ ณามะรปบงนิงเชใงอต่ีทนาง ป5 อืรห ลูมอขมวรบวรบ็กเรากนปเ(Sample Survey) จวราํสีธิวยดโลูมอขมวรบวรบ็กเราก44. ะจ ้ีนีธิวยวดิติถสลูมอขมวรบวรบ็กเราก งายอวัตกอืลเรากีธิวยวดรกาชะรปงอขยวนหงาบกาจ ิติถส ดไ่ีทลูมอขะลแ ศทเะรปว่ัทมวระลแ งอรคกปรากตขเ คาภ ดัวหงัจ นชเ มวรบัดะรนใลูมอขดไหใาํท นคงัลาํกะลแ าลวเ ณามะรปบงชใ่ีทลูมอขมวรบวรบ็กเรากีธิวนปเจวราํสราก ณามะรปยดโาคนปเะจ บ็กเรากีธิวนปเจวราํสรากนับุจจป ป2 กุท อืรห ปกุทาํจะรปนปเดไาํทดัจถรามาสงึจกันกามมไ ะลแรากชารรากงวนใง้ัท ดุส่ีทกามยาลหรพแงายอนักชใะลแ ญัคาํสมาวคีม่ีทิติถสลูมอขมวรบวร ราก ขุสณราธาส มรรกหาสตุอ รตษกเรากนาดงาทลูมอขาหอ่ืพเจวราํสรากนปเะจาวมไ นชกอเ 2นตนปเ ๆ น่ือมคงัสะลแจิกฐษรศเงาทลูมอขะลแ าษกึศราก มคานมค กาจงรตยดโตกเงัสรากยดโลูมอขบ็กเีธิวนปเ (Observation) ณรากตกเงัสรากีธิว45. วไกึทนับดจะลแ ง่ึนหะณขดใะณขนใน้ึขดิกเ่ีท ณรากฏการปอืรห ณรากุตหเอืรห งาทาท ายิริกิฏป บัขูผงอขายิริกิฏปูดาษกึศะจ นชเ ยัจิวรากนใงาวขงาวกงายอนักชใ้ีนีธิว ณษาภมัสรากีมมไยดโ ดไณรากตกเงัสนืยปไ่ีทานหาจเงสะจจาอ็ก นัก ๆ งาตรจารจณรากพาภสตใยาภนนถงอทนบตนยถร ีษาภบ็กเนางกันพยดโ รากบอกะรปนาถสงอขยาขรากณามิรปกึทนับะลแาคกูลนวนาํจตกเงัสราก ่ีทลูมอขดไมไมอย ยาขรากณามิรปงึถรากบอกะรปูผณษาภมัสปไรากกาจงอ่ืนเ รกาพรรสมรกงอข งิรจทแ บันอืรหดัวรากนใชใอ่ืพเณรกปุอีมะจ้ีนีธิว บันอืรหดัวรากกาจลูมอขกึทนับรากีธิว6. ชใจาอ็ก ง่ึนหดุจดใดุจ่ีทนาผนลแ่ีทตนยถรนวนาํจบันราก นชเ มสะามหเมาวคะลแนปเาํจมาวคมาต ดุมสงอหนใรากิรบชใามูผนวนาํจลูมอขบ็กเราก อืรห บันงอ่ืรคเนาผนลแถรหใยดโบันงอ่ืรคเ นตนปเ งอ่ืรคเนาผนิดเนคีมอ่ืมเบันงอ่ืรคเชใ็ก นชาชะรป

26 ลูมอขหะารคเิวราก2 ่ีทงอ่ืรเ หะารคเิวรากาํทะลแลผลวมะรปามดไ่ีทลูมอขาํนรากนอตน้ัขนปเลูมอขหะารคเิวราก กแดไ ลูมอขหะารคเิวรากนใชใมยิน่ีทิติถสาค มสะามหเหใชใามาํน่ีทิติถสาคกอืลเยดโ นวนาํจ นชเ ดมหง้ัทมวรลผนปเนักมวรามิติถสลูมอขาํนราก อืค(Total) มวรดอย1. ดัวหงัจนใดมหง้ัทรกาชะรปนวนาํจ ดารตดัวหงัจนในตนอตาษกึศมยธัมบัดะร. นศก าษกึศกัน นตนปเ ศทเะรปง้ัทนางงาวนคนวนาํจ กออนัวะตคาภนใกออดอืลเขไนปเ่ีทนคนวนาํจ งอยะร ราหดมหง้ัทมวรลผงอขลูมอขกาจดิกเง่ึซย่ีลฉเาค งึถยามห(Average, Mean) ย่ีลฉเาค2. นาบ. ชรศ าษกึศมถะรปบัดะร. นศก าษกึศกันงอขงูสนวสดัวราก นชเ ลูมอขงอขรากยารนวนาํจยวด ้ีนงัดีม รตมเิตน็ซเนปเดไดัว นค10 นวนาํจ พเ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 ่ีทนค 155 165 152 170 163 158 160 168 167 171 งูสนวส อืค พเนาบ. ชรศ าษกึศมถะรปบัดะร. นศก าษกึศกันูผงอขย่ีลฉเยดโงูสนวส 155+ 165+ 152 + 170 + 163+ 158+ 160 + 168+ 167 + 171 = 10 1629 = 10 รตมเิตนซเ= 162.9 ยดโ ดมหง้ัทมวรนวนาํจบักยอยนวนาํจงอขธนัพมัสมาวค อืค(Proportion) นวสดัส3. .นศก าษกึศกันงอขนยีรเนยีบเะทงลรากจวราํสราก นชเ นวส1 นปเดมหง้ัทมวรนวนาํจาวอืถหใ าชิวดวมหนในยีรเนยีบเะทงล นค500 นวนาํจ กยานรคนดัวหงัจ นตนอตาษกึศมยธัมบัดะร งอขนวสดัสน้ันงัด นค200 นวนาํจ ษฤกงัอาษาภาชิวดวมหนในยีรเนยีบเะทงล นค300 ยทไาษาภ ่ีทาษกึศกันงอขนวสดัสะลแ= 300 = 0.60 ยทไาษาภาชิวดวมหนในยีรเนยีบเะทงล่ีทาษกึศกัน 500 1- 0.60 = 0.40 อืรห= 200 ษฤกงัอาษาภาชิวดวมหนในยีรเนยีบเะทงล 500

27 100 อตบยีทเอ่ืมเ นวสดัส อืค (Percentage or Percent) ตน็ซเรอปเอืรหะลยอรารตัอ4. อืรห ะลยอรนปเามกออะจ็กธพัลลผาหรากงอต่ีทนวสดัสณูคปไ100 าํนยดโ ดไณวนาํคถรามาส ตน็ซเรอปเ บัดะราษกึศกันนปเกยแ นค650 ดมหง้ัทาษกึศกันีม ง่ึนหงหแ อภเาํอ. นศก นใ งายอวัต าษกึศกันะลแ นค250 นวนาํจ นตนอตาษกึศมยธัมบัดะราษกึศกัน นค118 นวนาํจ าษกึศมถะรป ะลตแาษกึศกันงอขตน็ซเรอปเอืรหะลยอราหะจารเ นค282 นวนาํจ ยาลปนอตาษกึศมยธัมบัดะร ้ีนงัดดไ บัดะร = 118 × 100 = 18.15 % าษกึศมถะรปบัดะร 650 = 250 × 100 = 38.46 % นตนอตาษกึศมยธัมบัดะร 650 = 282 × 100 = 43.39 % ยาลปนอตาษกึศมยธัมบัดะร 650 100 % ดมหง้ัทมวร

28 (Presentation of Data) ลูมอขอนสเาํนราก3 ่ีทงอ่ืรเ อนสเาํนราก อืค ีธิว2 นปเงบแปไว่ัทยดโ0(Presentation of Data) ลูมอขอนสเาํนราก ้ีนงัด ดยีอเะลยารีมง่ึซ นผแบบแนปเงายอลูมอขอนสเาํนรากะลแ นผแบบแนปเมไงายอลูมอข นผแบบแนปเมไงายอลูมอขอนสเาํนราก1. งอตมไ่ีทลูมอขอนสเาํนราก งึถยามห นผแบบแนปเมไงายอลูมอขอนสเาํนราก อืค ีธิว 2 ชใมยิน กันกามรไะอนผแบบแะลแฑณกเฎกกูถ ยายรรบรากยดโลูมอขอนสเาํนรากนปเ มาวคอขปูรนใลูมอขอนสเาํนราก1.1 นชเ ๆ น้ันลูมอขบักวย่ีกเ ยราจาออตนยีรเกันนวสารตัอ าษกึศวีชาอทภเะรป ยาลปนอตาษกึศมยธัมบัดะรนใ าษกึศรากปนใะลแ1 อต21 อืค นวสารตัอ2549 าษกึศรากปนใ1 อต19 อืค2548 าษกึศรากปนใ งายอน้ึขม่ิพเมนโวนแีม ยราจาออตนยีรเกันงอขนวสารตัอ าวดไน็หเะจ1 อต22 อืค นวสารตัอ2550 ดัชดไน็หเ รากยดโลูมอขอนสเาํนรากนปเ งาราตง่ึกมาวคอขปูรนใลูมอขอนสเาํนราก1.2 น้ึขง่ิยนจเดัชดไลูมอขงอขงาตกตแมาวคบยีทเบยีรปเดไอ่ืพเ นักกาจกออขลเวัตะลแมาวคอขกยแ นชเ ้ีนปไอต าคารนใยาขดินชงาบมไลผ ง่ึนหงหแดสดาลตจวราํสรากกาจ ทาบ35 ะลมัรกลโิก นาวหวยีขเมส ทาบ25 ะลมัรกลโิก ูพมช ทาบ40 ะลมัรกลโิก งวมะม ทาบ25 ะลมัรกลโิก ดระปบัส ทาบ15 ะลมัรกลโิก ะางเ ทาบ25 ะลมัรกลโิก ดุคงัม นผแบบแนปเงายอลูมอขอนสเาํนราก2. มาติตับิฏปงอตะจ่ีทอนสเาํนรากนปเ นผแบบแนปเงายอลูมอขอนสเาํนราก ปูรนใอนสเาํนราก นชเ ้ีนบบแอนสเาํนรากงายอวัต นาฐรตามนปเวไดนหาํกดไ่ีทฑณกเกัลห นตนปเ ิมูภนผแะลแ ฟารก งาราต

29 ดไามมวรบวรบ็กเ่ีท ๆงาตลูมอข(Tabular Presentation) งาราตปูรนใอนสเาํนราก2.1 ชใยดโอนสเาํนรากนปเน่ืองายออนสเาํนรากนวส งาราตปูรนใูยอะจวลแลผลวมะรปรากาํทอ่ืมเ งาราตกาจลูมอข ้ีนงัด ดุสงูสิฒุวณุคมาตกนแาํจ นค22 ีม ง่ึนหงหแนยีรเงรโนใ รากชาราขนวนาํจ )นค(รากชาราขนวนาํจ ดุสงูสิฒุวณุค 1 กอเาญญิรป 16 ทโาญญิรป 5 ีรตาญญิรป 0 ีรตาญญิรปาวกาํ่ต 22 มวร ดุส่ีทกามนักชใะลแีดนักกัจูร่ีทบบแนปเ(Line graph) นสเฟารกยวดอนสเาํนราก2.2 ๆ งาตนอืดเนใกอืลปเวาขาคาร นชเ าลวเมรกุนองอขปูรนใูยอ่ีทลูมอขบัรหาํสะามหเ ง่ึนหบบแ นตนปเ ปะลตแมไลผาคาร ปยารกอองสาคนิสณามิรป ้ีนงัดีมป5 งพะตลบาํตมไลผงาลกดาลต่ีท งอกงอลกีลปยาขาคาร . 2548 2549 2550 2551 2552ศ.พ ป 120.- 95.- 80.- 65.- 40.- มัรกลโิก) : ทาบ( าคาร ้ีนงัดดไนสเฟารกยวด ป5 งอกงอลกีลปยาขาคารงอขมนโวนแอนสเาํนถรามาส งอกงอลาคาร าคาร 140 120 100 80 60 40 20 0 .2552ศ.พ.2551 ศ.พ.2550 ศ.พ.2549 ศ.พ. 2548 ศ.พ

30 ง่ึซาผนืผมย่ีลหเ่ีสงทแปูรยวดบอกะรป(Bar Chart) งทแิมูภนผแยวดอนสเาํนราก2.3 ดไ็กกาฉดักิพนกแงอขนอนวนแอืรหง้ัตวนแมาตงาวะจยดโนัก ๆาทเานหมาวคีมงทแะลตแ าชิวดวมหนในาผบอส่ีทกออนัวะตคาภนใ นต.ม บัดะร. นศก าษกึศกัน งายอวัต นชมุชะลแมคงัสานฒัพ ะลแ ยทไาษาภ ษฤกงัอาษาภ รตสาศายทิว รตสาศติณค นาผบอส่ีท นต.ม.นศก าษกึศกัน นค 8000 6734 7000 6000 5600 5000 4000 3000 2350 2135 2035 2000 1000 าชิวดวมห0 ฯมคงัสานฒัพ ยทไาษาภ ษฤกงัอาษาภ รตสาศายทิว รตสาสติณค บัดะรบบะรกอนาษกึศรากรตูสกัลหนยีรเนยีบเะทงล่ีทาษกึศกันนวนาํจ งายอวัต บัดะรมาตงบแ งอยะรดัวหงัจะลแ ีรุบลชดัวหงัจนใ2551 ชารกัศธทุพ นาฐน้ืพน้ัขาษกึศราก าษกึศราก นค 700 600 500 มถะรป400 นต.ม300 ยาลป.ม 200 100 0 ดัวหงัจ งอยะร ีรุบลช

31 นวสนปเกออมลกงวงบแรากนปเ(Pie Chart) มลกงวิมูภนผแปูรยวดอนสเาํนราก2.44 าชิวดวมหมาตกนแาํจนาผบอส่ีทาษกึศกันงอขบอสรากลผงดสแิมูภนผแงายอวัตมาต ๆ งาต นาผบอส่ีท นต.ม.นศก าษกึศกัน รตสาสติณค 12% รตสาสติณค รตสาศายทิว ฯมคงัสานฒัพ 36% รตสาศายทิว 11% ษฤกงัอาษาภ ษฤกงัอาษาภ ยทไาษาภ11% ฯมคงัสานฒัพ ยทไาษาภ 30%

32 3 ่ีททบมรรกจิก ้ีนปไอตมรรกจิกาํทนยีรเูผหใ บ็กเะจรวคูรค าษกึศกันงอขมุลกนางาํทรากมรรกิตฤพาษกึศรากงอตูรคาถ1 อข .....................................................................................มสะามหเะจงึจดใีธิวยวดลูมอขมวรบวร ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................... .............................................................................................................................................. ้ีนปไอต จวราํสบบแมาตงอเนตงอขวัรคบอรคลูมอขมวรบวรบ็กเนยีรเูผหใ2 อข วัรคบอรคลูมอขจวราํสบบแ นค........................วัรคบอรคนใกิชามสนวนาํจ1. วัรคบอรคานหวัห2. ป..............ุยาอ................................................อ่ืช2.1 ทาบ....................ปอตดไยาร......................................กัลหพีชาอ2.2 ทาบ............ปอตดไยาร..............................มิรสเพีชาอ/งอรพีชาอ2.3 ทาบ.................................ปอตมวรดไยาร2.4 ..................................................วัรคบอรคานหวัหงอขดุสงูสาษกึศราก2.5 ).....................ฯลฯ. ตบอ กิชามส, นาบญหใูผ, นันาํก( นชมุชนใทาบทบ2.6 ................................................................................................... ้ีนปไอตงาราตนใ นักมวรูยอยัศาอ่ีทนคกุทวัรคบอรคนใยาภกิชามสบักวย่ีกเดยีอเะลยารสใดรปโ3. ย่ีลฉเดไยาร ธนัพมัสมาวค นใทาบทบ งัลาํก าษกึศราก ปอต/ งอรพีชาอ พีชาอ านหวัหบัก ุยาอ ลุกสอ่ืช– อ่ืช นชมุช าษกึศ ดุสงูส มิรสเ กัลห วัรคบอรค บัดะร

33 ีมมไ ีม นิด่ีทงอขนชยโะรปชใราก/งอรคอืถราก4. รากชารงาทกาจรรสดัจรากบัร งอเนตงอขนปเ นิด่ีทงอรคอืถราก .......................................................................อืค นิด่ีทนชยโะรปชใราก ...........................................................................................นิด่ีทาหญป .......................................................ติลผลผยาจะรกราก/ชืพกูลปะาพเราก5. ป/ทาบ................................................................ยาขรากกาจ .............................................................ติลผลผยาจะรกราก/วตัสงย้ีลเราก6. ป/ทาบ...................................................ยาขรากกาจดไยาร รตษกเรากาํทรากกาจอืนหเกอนะลแ รตษกเรากาํทรากกาจ ดสนิงเดไยาร7. ป/ทาบ...............................................รตษกเรากาํทรากกาจดสนิงเดไยาร ป/ทาบ................................รตษกเรากาํทรากกาจอืนหเกอนดสนิงเดไยาร ป/ทาบ................................................พีชาอบอกะรปรากนใกัลหยาจยาร8. ป/ทาบ............................................นอืรเวัรคนใยาภนอืดเาํจะรปยาจยาร ป/ทาบ..............................................................................ๆ น่ือยาจยาร งาบดใงอ่ืรเนใ ษศเิพถรามาสมาวคอืรห ญาชวย่ีชเมาวคีม นาทงอขวัรคบอรค9. ........................................................................................................................................ พีชาอบอกะรป/พีชาอกฝ/พีชาอานฒัพรากนใรากงอตมาวค10. ......................................................................................................................................... าษกึศมถะรปบัดะราษกึศกัน ยทไาษาภาชิวดวมหนยีรเคาภยาลปบอสรากลูมอขกาจ3 อข ยทไาษาภาชิวดวมหงอขย่ีลฉเนนแะคาหงจ33 36 25 29 34 28 37 ้ีนงัดนนแะคดไ นค7 นวนาํจ ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ................................................................................................................ รไาํท นค30 วัวงย้ีลเ นค 26 กไงย้ีลเ พีชาอบอกะรปูผีม ง่ึนห ๆ นชมุชนใ4 อข งาราตงอขปูรนใลูมอขอนสเาํนงจ นค 50 มไลผนวสาํท นค15 ดพโวาข ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ...............................................................................................................

34 4 ่ีททบ มคงัส นชมุช วัรคบอรค งอเนตานฒัพนผแงาวรากนใมวรนวสีมราก ญัคาํสะราส นวสีมปไาขเรากะลแ นชมุชานฒัพรากูสปไาํนวัรคบอรคานฒัพราก งอเนตานฒัพราก นใาหญปอนสเมวร ะนศัทงดสแมวราขเรากยดโ มคงัสงอขนวสคาภกุทานฒัพนผแงาวรากนใมวร งรแนปเ จในิสดัตรากนวบะรกนใมวระลแ าหญปขไกแมวร งาทวนแงาวมวร งอขวย่ีกเ่ีทน็ดเะรป ิตาชศทเะรปะลแมคงัสอตดุสงูสนชยโะรปดิกเะลแ มางีด่ีทง่ิสครรสงารสรากนใจใลาดนับ งัวหดาค่ีทูรนยีรเรากลผ ถรามาสนยีรเูผ วลแบจ4 ่ีททบาษกึศอ่ืมเ นชมุชานฒัพรากะลแวัรคบอรคานฒัพ งอเนตานฒัพนผแงาวรากีธิวจใาขเะลแูร1. มคงัสะลแนชมุชานฒัพนผแาํทดัจรากนใมวรนวสีม2. าหอ้ืนเยาขบอข นผแงาวราก1 ่ีทงอ่ืรเ มคงัส นชมุช วัรคบอรค งอเนตานฒัพนผแงาวรากนใมวรนวสีมราก2 ่ีทงอ่ืรเ

35 นผแงาวราก1 ่ีทงอ่ืรเ ดุส่ีทีดามกออลผดไหใูยอาํท่ีทง่ิสาํทะจ่ีทมายายพรากคงอาวน็หเหใงดสแ่ีทง่ิสนปเนผแ งิรจน้ึขดิกเน้ันณรากุตหเนอกานหงวลจในิสดัตรากนปเนผแงาวราก น้ันะฉ จ็รเาํสมาวคบสะรปะลแ รากอ่ืพเ คงสะรปุถตัวดนหาํกรากนใรากนวบะรก งึถยามห(Planning) นผแงาวราก มาตุลรรบดไรากคงอหใะลแตคานอบัรหาํส ดุส่ีทีดหในางาํทรากนใงาทวนแกอืลเอ่ืพเ จในิสดัต คงสะรปุถตัว นผแงาวรากงอขญัคาํสมาวค ดุส่ีทยอนอืลหเหใงย่ีสเมาวคะลแนอนนแมไมาวคดลอ่ืพเ1. ๆ มหใดิควนแนใบัรมอยรากงารส2. ยามหาปเุลรรบนางนินเาํดรากหใอ่ืพเ3. นอซบัซ่ีทนางาํทรากนอตน้ัขดล4. นางาํทรากนในจเดัชมาวคดิกเหใาํท5. นผแงาวรากนใคงสะรปุถตัว นางาํทรากนใงาทศิทูรหใาํท1. งลนอนนแมไมาวคดลหใาํท2. าํท่ีทนางงอขนอซาํ้ซรากอืรหยาหยีสเมาวคดล3. ดนหาํก่ีทมาตปไนปเหใมุคบวครากนในาฐรตามูรหใาํท4. นผแงาวรากงอขีดอข น้ึขีดหในางาํทรากงุรปบัรปรากดิกเหใาํท1. น้ึขง่ิยีดนางนาสะรปรากดิกเหใาํท2. น้ึขีดมุคบวครากะลแงุรปบัรปรากหใาํท3. รากนใดุส่ีทญัคาํส่ีทนวสนปเง่ึซ น้ึขีดหใาลวเราหิรบรากงุรปบัรปรากดิกเหใาํท4. นผแงาว นผแงาวรากนาฐน้ืพกัลห รากคงองอขคงสะรปุถตัวะลแยามหาปเนุนสบันสงอต1. รากดัจรากนวบะรกงอขกรแบัดนัอนางนปเ2. นคกุทราหิรบูผงอข่ีทานหนปเ3. นางนผแงอขพาภิธทิสะรปงึถงึนาํคงอต4.

36 นผแงาวรากนใรากนวบะรก นปเ่ีท ๆ งาตงลกตอขดนหาํก คงสะรปุถตัวดนหาํก นผแงาวรากนใตขเบอข จาอ่ีท ๆ งาตดักาํจอขาณราจิพ นผแงาวรากนใน้ึขดิกเ กอืลเงาทานฒัพ )กอืลเงาทาหงวสแ( ิตับิฏปรากูสนผแาํน กอืลเงาทนิมเะรป นางิตับิฏปรากงาราตาํท- นางาํทรากนาฐรตาม- )งย่ีสเมาวคาณราจิพ( ขไกแ/ งุรปบัรป- ีด่ีทนผแงอขะณษกัล ปไ ๆ ว่ัทวาลกอืรห ๆ งาวกะณษกัลีมาวกกามะาพฉเ้ีชะณษกัลีม1. นจเดัชหใูรมไะลแูร่ีทง่ิสงาวหะรงาตกตแมาวคกนแาํจรากีม2. ดไิตับิฏปปไาํนถรามาสะลแ ลผนปเุตหเนปเงายองยโมอ่ืชเรากีม3. ดไานฒัพะลแงุรปบัรปถรามาสนุยหดืยะณษกัลีม4. งอขวย่ีกเ่ีทรากนวบะรกกาจบัรมอยรากบัรดไงอต5.

37 )ะยขบ็กเนค( นชาชะรปงอขมวรนวสีมรากนผแงายอวัต ะจกาจกอน2 นชาชะรปงอขมวรนวสีมราก่ีทนนเะจ กลโุณษิพรคนลาบศทเงอขนางาํทราก งลยายขดไงัย วลแลาบศทเานฒัพนผแาํทรากนในวสีมนชาชะรปหใราก นชเ ดิคมวรนชาชะรปหใ มวรนวสีมนชมุชนใกิชามสหใ มคาชะรปาํทดัจรากนปเง่ึซ ปาํจะรปนชมุชานฒัพนผแาํทรากงึถปไ นชมุชงอขรากงอตมาวคอืรหญัคาํสมาวคบัดาํลงยีรเดไะลแงอเวัตงอขนชมุชานฒัพนผแาํทรากนใ ๆ น้ัน นผแาํทดัจรากีมดไลาบศทเงาท นผแงาวรากนอตน้ัขตแง้ัตมวรนวสีมามาขเนชาชะรป นวสีมามาขเดมหง้ัทงอขวย่ีกเ่ีทูผะลแนชาชะรปหใยดโ ลาบศทเงอขยอฝลูมะยขรากดัจรากะาพฉเ รากีม งหแงาบนชมุชนใงลยอฝลูมะยขรากดัจรากนผแาํทดัจรากยายขม่ิรเดไะลแ นผแาํทรากนใมวร ีรตสมรมช นชเ ๆ งาตมุลกะลแนชมุชนในชาชะรปกแยอฝลูมะยขรากดัจรากนาดูรมาวคหใมรบอ อ่ืพเยากงัลาํกกออมุลก นชายเมุลก ่ีทน้ืพนใาษกึศนาถส ราหาอรากบอกะรปูผมุลก านฒัพาสาอ ยาขงอขกยแดัครากนใยวช นชเ ยอฝลูมะยขรากดัจรากนใอืมมวรมาวคอขง้ัทมอรพ ฯลฯ พาภขุส นาบ่ีทกัมหยุปาํทพาภวีชะยขอืรหยีรทนิอะยขกยแดัคยวช นอืรเวัรคบัดะร) ลิคเซไีระยขอืรห (ดไ หใามกออะยขงัถาํน งอเนอืรเวัรคะลตแงอขะยขงัถาหดัจยวช นชมุชบัดะราํทนักอืมมวรอืรห ดลถรามาสลาบศทเ ะยขงัถดอลปนนถอืรหะยขงัถดอลปนชมุชหใาํท บ็กเดัจาลวเบักธนัพมัส อืรห ง้ัรคะลหาดปัสะยขบ็กเามลาบศทเยามหดันนชมุชงาบ ดไงลยอฝลูมะยขบ็กเดัจรากนใ่ีถมาวค มยีนเมรรธาคะราํชรากนใีดงายออืมมวรมาวคหใงัยง้ัท นัวนวเนัวนปเดไงลดลถรามาส็กยอนงายอ ยอฝลูมะยข บักจใาขเมาวคาํทราสอ่ืสอ่ืพเ คงรณระลแธนัพมัสาชะรปรากาํทะลแจใสใรวคฐัรคาภ น้ึขดิกเะจ่ีทนชยโะรปน็หเะลแจใาขเนชาชะรปาถ นชาชะรปกาจอืมมวรมาวคอขง้ัทมวร นชาชะรป จ็รเาํส ๆ งาตนางรากหใาํท ีดงายอนปเอืมมวรมาวคดิกเหใลผงสะจ วลแมวรนวสะลแงอเนตอตง้ัท ยาฝกุทอตนชยโะรปดิกเหใอกะลแ คงสะรปุถตัวมาตงวลุล

38 มคงัส นชมุช วัรคบอรค งอเนตานฒัพนผแงาวรากนใมวรนวสีมราก2 ่ีทงอ่ืรเ งอขนอตน้ัขกุทนใมวรนวสีมดไนชาชะรปหใสากอโดปเราก งึถยามห มวรนวสีมราก ม่ิรเิรดิครากนใมวรนวสีมหใสากอโดปเยดโ าหญปนักงอปะลแาหญปขไกแรากนใง้ัทานฒัพราก ฐัรจานาํอชใรากบอสจวรตมวร นผแมาติตับิฏปะลแจในิสดัต นผแงาวมวร ยาบยโนดนหาํกมวร นชมุช นชาชะรปบักบทะรกลผีมนัอ ๆ งาตงอ่ืรเนใบอชดิผบัรลผนิมเะรปมาตดิตมวร บัดะรกุท ่ีทน้ืพนใบบแปูรกุทยาขอืรคเะลแ ่ีทรากนวบะรก งึถยามห(Public Participation) นชาชะรปงอขมวรนวสีมราก ญัคาํสน็ดเะรป าหญปอนสเมวร ะนศัทงดสแรากนใมวราขเดไสากอโีมงอขวย่ีกเ่ีทูผะลแนชาชะรป จในิสดัตรากนวบะรกนใมวระลแ าหญปขไกแมวร งาทวนแดิคมวร งอขวย่ีกเ่ีท มคงัสานฒัพรากนใมวรนวสีมรากบักนชาชะรป กูถ่ีทบอกะรปคงอนปเงัยะลแ มคงัสนใดุส่ีทพาภณุคีม่ีทรกายพัรทนปเหใดัจกูถยษุนม งอขพาภณุคบักูยอน้ึขมไอืรหดไปไานฒัพรากีมอืรหญิรจเะจมคงัส มคงัสงอขยอยยวนหนปเหใดัจ ๆ น้ันมคงัสนใบอกะรปคงอนปเ่ีทนชาชะรป านฒัพรากาํทะจ่ีทนตม่ิรเงอตะจ่ีทง่ิยงายอนปเาํจพาภณุคีมงายอดไานฒัพะจมคงัส่ีทราก ่ีทนักม่ิรเามอตบัดาํลนใานฒัพราก นคานฒัพราก กแดไง่ึซ นอกมคงัสงอขดุส่ีทยอย่ีทยวนห ศทเะรปะลแ มคงัส นชมุชงึถนจปไดอยอตะลแ วัรคบอรค วัรคบอรคะลแ งอเนตานฒัพราก1. นใงอเนตจในอสรากอืรห งอเนตยวดงอเนตานฒัพราก งึถยามห งอเนตานฒัพราก ขุสบงสมาวคดิกเมคงัสหใาํทะลแงอเนตอตนชยโะรปดิกเหใลผงสะจง่ึซ ีด่ีทยัสินปุองารสราก ะจ่ีทจในิสดัตรากนใงอขวย่ีกเนวสีมนาบูมหนใมุลกกุท นคกุทหใสากอโดปเราก ีมะจวาลกงัดนางาํทรากะณษกัลง่ึซ มวรนวสีมามาขเงอตนคะลตแ นาบูมหอ่ืพเ ๆ ดใรากนินเาํด านฒัพรากกาจลผบัรดไูผนปเะจง่ึซ นชาชะรปบักฐัร่ีทานหาจเงาวหะร” นวสนุห“ งอขะณษกัล นางนินเาํดรากจในิสดัตรากตแง้ัตมวรนวสีมามนคกุทนชาชะรปยัศาองอตะจ้ีนะณษกัลนางาํทราก ูรมาวคม่ิพเงอตนคะลตแนชาชะรปน้ันงัด นางลผนิมเะรปรากะลแ นางลผบอสจวรตราก กแนชยโะรปนปเ่ีทน็หเดิคมาวคงดสแนักยวชอ่ืพเ ูรบอรูผนปเหใงอเนตานฒัพถรามาสมาวค มวรนวส มคงัสานฒัพราก ศทเะรปะลแ ดัวหงัจ อภเาํอ ลบาํต นาบูมห วัรคบอรคานฒัพราก านฒัพรากอืคนักนอืมหเ่ีทนตม่ิรเดุจีมะจกัม ญหใยวนหนปเ่ีทมคงัสานฒัพรากูสปไาํนยอยยวนหนใ กามนวนาํจนชาชะรปง่ิยงายอะาพฉเยดโ ๆ งาตมคงัสมาตูยอยาจะรกะจ้ีนาลหเลคคุบง่ึซ ลคคุบวัต่ีท มาวคีม มางีดจใติจีม่ีทลคคุบนปเหใานฒัพรากบัรดไ้ีนาลหเนชาชะรปาถ ทบนชมาตูยอยัศาอะจกัม

39 ีม ครรสงารสม่ิรเิรดิคมาวคีม จใมวรอืมมวรมาวคีม งอเนตาพง่ึพรากกัจูร มรรธณุคีม อฟเอ้ือเ พีชาชิว รากาชิวนาด นชเ ๆ มหใูรมาวคบัระจ่ีทมอรพะลแ งอเนตงอขาญญปิมูภนใน่ัมอ่ืชเมาวค นปเะจ็ก้ีนาลหเนชาชะรปวลแมคงัสะลแงอเนตอตนชยโะรปนปเะจ่ีทลูมอขราสวาขง่ัทะรกมแอืรห กแหใานหวากญิรจเมาวคนอ่ืลคเบัขวัตนปเถรามาสง่ึซ ยทไมคงัสอตาคณุคีมะลแพาภณุคีม่ีทนคมุลก ตคานอนใศทเะรป ถรามาสมาวคีมดไนคหใกฝรากีมดไาถ งอืมเนใอืรหทบนชนปเะจาวมไ านฒัพราก รากง่ึซ ญัคาํส่ีทนาฐน้ืพยัจจปนปเาวดไบัน นางนินเาํดรากนใมวรนวสีมามาขเะจ่ีทูรนยีรเรากีมะลแ นคมุลกะารพเ มุลกนในคานฒัพอ่ืพเรกคงอนปเหในชาชะรปมุลกมวรราก อืคดุส่ีทีด่ีทนคานฒัพ นคงอขพาภกิลคุบนาดนฝกฝ่ีทมุลกอืรห าหญปกแรากะลแดิครากกฝ ูรนยีรเรากดิกเหใอกะจน้ัน ลผุตหเีมมาวค ิตคนศัท ดิคมาวคนาดนใานฒัพรากดิกเดไนคหใยวชะจง่ึซ นักมวรนางาํทรากนใกฝ ยตไปิธาชะรปบอบะรงอขญัคาํส่ีทนาฐการนปเง่ึซ มคงัสะลแ นชมุชานฒัพราก2. นคกุทงอขติวีชพาภณุคอตลผีม่ีทมรรกจิกาํทราก งึถยามห มคงัสะลแ นชมุชานฒัพราก นักมวร นชาชะรปงอขมวรนวสีมรากชใงอตงึจ มคงัสะลแนชมุชานฒัพรากน้ันงัด นักมวรนชมุชนใ ๆน่ือคงสะรปงึพมไ่ีทาหญป ยาลาํทกูถ่ีทมอลดวแง่ิส ดิตพสเาย นชเ ๆงาตาหญปบักวย่ีกเดิค กาจงอ่ืนเ มวรนวสีมามนชาชะรปหใงอต่ีทุตหเ มวรนวสาหญปนปเ่ีทมรรกจิกนในักมวรจในิสดัต าถ รไงายอน้ันาหญปกแะจะลแ รไะออืคาหญป รไะออืคาขเงอขรากงอตมาวคาวูรนชาชะรป งิรจทแ่ีทรากงอตมาวคูสปไาํนะจงายอกุทมรรกจิก าหญปกแนักยวชนชาชะรป นชาชะรปงอขมวรนวสีมรากบักานฒัพรากกัลห าหญปงอขุตหเาสะลแาหญปาหนครากนใมวรนวสีมราก1. าหะลแาหญปจใาขเถรามาสมไนชาชะรปาถะารพเ ดุส่ีทญัคาํส่ีทนอตน้ัขนปเ นชาชะรปกาจงอ่ืนเ นชยโะรปดิกเมไะจ็กามมาต่ีท ๆ งาตมรรกจิก ดไงอเนตยวดาหญปงอขุตหเาส น้ันมรรกจิกงอขญัคาํสมาวคน็หเงอมถรามาสมไะลแจใาขเมาวค ูรมาวคดาข ตแ ดุส่ีทีดงอเนตงอขาหญปกัจูระลแาหญปบักูยอ่ีทนชาชะรป อืค ดุส่ีทญัคาํส่ีทง่ิส งอ่ืรเนใบอชดิผบัร่ีทรากชาราขอืรหนอ่ืพเกาจอืมมวรมาวคอขะจจาอ น้ันกออมไาหญปงอมจาอ าหญปงอขุตหเาสาหะลแาหญปหะารคเิวยวชาม ๆ น้ัน นางนินเาํดรากนผแงาวรากนใมวรนวสีมราก2. จใาขเงอตะจ่ีทรวคฐัรงอข่ีทานหาจเ มรรกจิกอืรหนางนินเาํดรากนผแงาวรากนใ ะนแ้ีชอืรห าษกึรป าํนะนแาํคหใยอคยดโ นผแงาวรากนใมวรนวสีมปไาขเะลแนชาชะรป รากนวบะรกน้ิสจ็รสเะจาวกนจนชาชะรปบักหในางนินเาํดรากนวบะรก

40 นางิตับิฏปะลแนุทงลรากนใมวรนวสีมราก3. งึถกึสูรหใยดโ นชาชะรปหใกึนาํสติจะลแจใลาดนับงรแงารสยวชะจรวคฐัร่ีทานหาจเ นางิตับิฏปรากะลแนุทงลรากาถ น้ันง่ิสนหแงวหาษกัรลแูดรากนใกึนาํสดิกเหใ งอขาจเนปเมาวค มาวคอตนอรดอืดเอืรหกึนาํสูรมไะจนชาชะรปยาหยีสเมาวคดิกเ่ีทีณรกนใ กอนยาภกาจามดมหง้ัท นหแงวหงอตมไ าษกัรงุราํบรากีมมไงึจ งอเนตงอขชใมไกาจงอ่ืนเนอรดอืดเมไะารพเ น้ึขดิกเ่ีทยาหยีสเ ดิกเหใาํทะจ งอเนตยวดนางิตับิฏปรากนใมวรนวสีมามาขเรากีมะจกาจกอน ดินชมรรกจิกนินเาํดถรามาสะลแดิชลกใงายอมรรกจิกนินเาํดรากกาจูรนยีรเยดโ งรตณรากบสะรป มคงัส ณมราอ พาภกิลคุบนาดนใงอเนตานฒัพรากกาจอืนหเกอน ดไปไอตงอเนตยวดน้ัน ยันิวบยีบเะรีมราก กแดไ ยวดกีอมคงัสานฒัพรากนในุนหอ้ืกเ่ีทมยินาคีมรวคลคคุบ วลแาญญปิตส าลวเอตงรต ผแอ่ืผเอฟเอ้ือเราก ยตัสอ่ืซ ยารุสยุรุสมไ มออดอะนาม ง็ขแนัขนัยข นทดอมาวค นางลผนิมเะรปะลแมาตดิตรากนใมวรนวสีมราก4. ะจ่ีทอ่ืพเ นางลผนิมเะรปะลแมาตดิตรากนใมวรนวสีมามาขเดไนชาชะรปหใรวค รากนใ น้ันงัด มไอืรหนชยโะรปดิกเหใอก ดใงยีพเีดลผบัรดไน้ันปไาํท่ีทนางาวดไกอบถรามาส าวาณราจิพนักยวชนชมุชกอนยาภลคคุบะลแ น้ันนชมุชนในชาชะรปง้ัทีมงอตะจ่ีทรวคลผนิมเะรป าํทรากงอขาคณุคน็หเนชาชะรปหใาํทะจง่ึซ รไงายอีดมไอืรหีดลผดิกเน้ันปไงลาํทะรก่ีทมรรกจิก นักมวรน้ันมรรกจิก มรรธนฒัวษกัรุนอรากนในชาชะรปงอขมวรนวสีมราก1 ่ีทงายอวัต นาบูมห นนขแนาบ งาลถมรรธนฒัวนาบูมหงอขมิดเง้ัดมรรธนฒัวษกัรุนอรากนใ พทเวาทยัมสตแง้ัตต็กเูภงอขมิดเง้ัดูรมาวคนาสบืส่ีทนาบูมหนปเดัจ ต็กเูภดัวหงัจ งาลถมรรธนฒัว ต็กเูภงอขณารบโยัมสนใงอืมเาจเบัราํตราหาอนปเง่ึซราหาองุรปรากนใมรรธนฒัวง้ัทกีอ ีรตยิรตัษก สากอโดปเะลแดอทยาถรากีมดไ หารนโมาํรราก นชเ ต็กเูภงอขปลิศฏานนาดมรรธนฒัวปลิศะลแ ง็ขแมขเมาวคีม่ีทนชมุชนปเานฒัพะจ่ีทถรามาสะลแ มิดเง้ัดมรรธนฒัวนาสบืสมวราขเจในส่ีทูผหใ มรรธนฒัวนาสบืสรากนใ นชาชะรปงอขมวรนวสีมรากมิรสเงสรากกาจามงอ่ืนเบืสลผนปเง่ึซ นืยง่ัยงายอูยอหใน่ิถงอท นายทุอนวตขเนใมอลดวแง่ิสษกัรุนอรากนในชาชะรปงอขมวรนวสีมราก2 ่ีทงายอวัต ต็กเูภดัวหงัจ ถานิริสิตาชงหแ าขเรากยดโ มอลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรทยาลาํทกุรกุบรากกาจงอ่ืนเบืสลผนปเ บัรดไบอรยดโณวเิรบูยอ่ีทนชาชะรปหใลผงส รากบอกะรปนาถสกาจยีสเาํ้นยอลปราก งอลคดุขปไ ฐัรคาภะลแนชาชะรปหใาํท มอลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรทยาลาํทรากกาจ ยาหยีสเบทะรกลผ

41 ะลแนักงอปอ่ืพเ งอลคูคกอลดุขรากะลแ ยีสเาํ้นดับาํบรากบบะรดัจรากนใมวรนวสีมามาขเดไ ปไอติตาชมรรธนปเ่ีทพาภสนใูยองคหใมอลดวแง่ิสษกัรุนอ ต็กเูภรคนลาบศทเงอขยีสเงอขดับาํบรากะลแะยขาผเาตเยดโ ยีสเงอขรากดัจราหิรบราก3 ่ีทงายอวัต ต็กเูภดัวหงัจ ดัจาํกรากนใถรามาสมาวคนิกเง่ึซ นัวอตนัต500 งึถกามีม่ีทะยขณามิรปกาจงอ่ืนเบืส ง่ึซ อบ5 งยีพเีมลาบศทเงอขบลกงฝมุลห นัวอตนัต 250 ดไะยขดัจาํกถรามาสูยอีม่ีทาผเาตเยดโ กีอดไะยขบัรงอรถรามาสมไะลแ ดมหนจนางชใกูถ กยแง่ึซ ง้ิทนอกะยขกยแดัครากนใอืมมวรมาวคหใยดโมวรนวสีมปไาขเดไนชาชะรป นชเ ะยขงอขะณษกัลมาต ดไ ต็กเูภรคนลาบศทเ ิตาชมรรธมาตดไยอยถรามาส่ีทกยปเะยขอืรห ยีรทนิอะยข1. รกรตษกเบัรหาํสกัมหยุปาํทปไาํน ยานหาํจปไาํน นตนปเ งดแงอท ษาดะรก กิตสาลพ วกแ นชเ ลิคเซไีระยข2. ยาลาํทะลแบลกงฝปไาํน นตนปเ ฟไดอลห ยาฉฟไนาถ นชเ ยารตนัอะยข3. ยาลาํทอ่ืพเะยขาผเาตเาขเาํนะจ่ีทปไว่ัทะยข4. มิรสเงสรากนใมวรนวสีมนชาชะรปหใลผงส วาลกงัดรากนวบะรกดัจรากนใ งาวหะรนักมวรมรรกจิกนินเาํดรากนใรากาณรูบรากนปเง้ัทกีอ ต็กเูภดัวหงัจบักหใีด่ีทมอลดวแง่ิส รกคงองาวหะรมวรนวสีมรากงารสรากนปเ นชาชะรปคาภะลแ ต็กเูภรคนลาบศทเรากชารนวส นักอตีด่ีทมอลดวแง่ิสครรสงารสนักมวรรากนในชาชะรปบักน่ิถงอทนวสงอรคกป

42 4 ่ีททบมรรกจิก รากนในอตน้ัขบบแปูราษกึศนักมวรหใะลแ มุลก1 อตนค3 – 4 มุลกงบแนยีรเูผหใ1 อข านฒัพรากนผแาํทดัจนักมวระลแปุรสรากาํทน้ันกาจ ยารปิภอ ดิคมาวคมดะรนักยวชยดโ นผแงาว 1 ะลมุลกาม งยีพเอพจิกฐษรศเกัลหดึยยดโ ีด่ีทูยอนปเมาวคีมหใ นยีรเูผงอขนาบูมหอืรห นชมุช นผแ มคงัสานฒัพมวราขเรากนใ นชาชะรปคาภงอขมวรนวสีมรากงอขงายอวัตาษกึศนยีรเูผหใ2 อข นาดนในชาชะรปงอขมวรนวสีมราก ยดโรากดัจราหิรบรากงาทวนแาํทดัจนักมวรหใน้ันกาจ ้ีนปไอต มอลดวแง่ิสษกัรุนอราก1. ยทไมรรธนฒัวปลิศนาดษกัรุนอราก2. ดิตพสเายนักงอปคงรณรราก3. 2009 ดัวหขไนักงอปคงรณรราก4. ยทไงอขฑณัภติลผชใกอืลเรากคงรณรราก5. )น้ันาทเง่ึนหนาดดในาดะาพฉเกอืลเหใ(

43 5 ่ีททบ นผแาํทดัจรากนใมวรนวสีมรากคินคทเ ญัคาํสะราส บัรมอย่ีทนปเหในผแาํทดัจราก น้ึขดิกเหใรากงอต่ีทง่ิส อืค ญัคาํสยัจจปีมนผแ รากงอตมาวค ูรนยีรเรากนใงรตณรากบสะรปหใ จในิสดัตมวร อืมมวรรากีธิวีมงอตนปเาํจ น้ึขดิกเะจ่ีทธพัลลผะลแ าหญปกแรากนวบะรก งัวหดาค่ีทูรนยีรเรากลผ ถรามาสนยีรเูผ วลแบจ5 ่ีททบาษกึศอ่ืมเ นผแาํทดัจรากนในชาชะรปงอขมวรนวสีมรากบักวย่ีกเดิควนแ จใาขเมาวค ูรมาวคีม1. ณราจิพาชะรปาํทราก มุลกานทนสดัจราก มคาชะรปีทวเาํทดัจรากนอตน้ัขกอบ2. ดไิตมาชะรปรากนวบะรกะลแานมมัสรากงอขะณษกัล ดไรากงรคโะลแนผแาํทดัจรากงอขญัคาํสะณษกัลกอบ3. ดไนางงรคโะลแนางยารนยีขเรากีธิวกอบ4. าหอ้ืนเยาขบอข นผแาํทดัจรากนใมวรนวสีมรากคินคทเ1 ่ีทงอ่ืรเ นผแาํทดัจราก2 ่ีทงอ่ืรเ ิตับิฏปรากูสรพแยผเราก3 ่ีทงอ่ืรเ