รายวิชาวิทยาศาสตร์ (พว31001)

101 นอืดเ้สไครโมุคบวค ๆน่ือ้มไลผะลแนยีรเุทงอขา่นเการครโดัจา กมุคบวคดินชงาบารอ้ืชเ้ชใราก มปการ ยอฝ ้ชใราก น่ชเ งลมแดัจา กะลแมุคบวครากนใยีรเีทคบแกาจดักสราสอืรหยีรเีทคบแ้ชใราก ยีรเาลามครโะลแ บสเกัองอมส้ขไครโา นะหาพน็ปเ่ีทงุยะลแา้ นกูลดัจา กยีรเีทคบแ ์นชยโะรปอ่ืพเ พาภวีชียลโนโคทเานฒัพรากีมงัยยทไศทเะรป ว้ลแรตษกเรากนา้ดกาจกอน น่ชเ กีอ ๆ น่ือนา้ด รากะลแ ิละมมอหวา้ขนปมอลปรากจวรตรากอ่ืพเ อเน็อเีด์พมิพยาลียลโนโคทเานฒัพราก า่นูทาลป์ุธนัพจวรต ่กแ้ดไ ์ยทพแรากงาทานฒัพะลแ ยัจิวราก ราหาอนิดเงาทครโ กออดอืลเ้ขไครโยัฉจินิวจวรตราก ์ยีรทนิลุจะลแชืพกาจ ครโณัว ยีรเาลามนา้ตอ่ตราสาหจวรตรากีธิวานฒัพราก ์วตัสะลแ ์ยษุนม์ลลซเงย้ีลเรากานฒัพราก น่ชเ รตษกเรากติลผลผพาภณุคม่ิพเราก ่กไ่ขไนใลอรอตเสลเคโราสดลบัรปราก า้ชกุส้หใ้มไลผานฒัพราก มนา้ นนใตโบิตเญิรจเยว่ช่ีทราสาษกึศราก น่ชเ ้ดไครโาษกัระลแนักงอ ้ปนว่สีม้หใราหาอานฒัพราก ะจ่ีท ๆ ่มหใงัวหมาวคดิกเ้หใอ่กงาวขงา้วกงา่ยอ์นชยโะรป้ชใามา นกูถพาภวีชียลโนโคทเ นับุจจัป ติวีชพาภณุคอ่ตญัคา สทาบทบีมงึจ น้ันงัด น้ึขง่ิยีด้หใพาภณุคะลแพาภิธทิสะรปีม้หใ ๆงา่ตติวีชีมง่ิสานฒัพ ดิกเจาอ่ีทงย่ีสเมาวคงึถมวร พาภวีชียลโนโคทเนา้ดา้นหวา้กมาวคราสวา่ขมาตดิตรวค ้ีนง้ัท ยว้ด์ยษุนมงอข จในิสดัตรากนอ่ก า้คนิสกาลฉนา่อะลแมอ้ลดวแง่ิสะลแงอเนตอ่ตบทะรกลผ 5.3 ่ีทมรรกจิก ะลแ นัวา จะรปติวีชนใ์นชยโะรป้ชใาม พาภวีชียลโนโคทเา นรากบักวย่ีกเ มิตเม่ิพเา้วคน้คนยีรเู้ผ้หใ นอสู้ผง่สนางยารา ทว้ลแ ยทไศทเะรปนใ

102 พาภวีชียลโนโคทเบักวย่ีกเน่ิถงอ้ทาญญัปิมูภ4 ่ีทงอ่ืรเ อืค็ก ิตาชยษุนมงอข์รตสาศิตัวะรปนใดุส่ีทา่กเ่ีทน่ิถงอ้ทาญญัปิมูภน็ปเ่ีทพาภวีชียลโนโคทเ นใ้ชใามิตาชมรรธมาตู่ยอีม่ีทยีรเีทคบแา นยดโ(Fermentation Technology) กัมหรากียลโนโคทเ ว๊ิอีซ วย้ีจเา้ตเ ูดูบา้ น มนหแ า้ราลป าลปา้ น า ทราก น่ชเ ราหาอปูรรปแะลแ ราหาอมอนถรากนวบะรก รากกาจ้ดไ่ีท์ฑณัภติลผง่ึซ น้ตน็ปเ วย้ีรปเมน งัปมนข ์รยีบเ า้ลหเ ูชยาสม้สา้ น งอด้มไลผะลแกัผ ้ียู้หา้ตเ งัลา กยายขอืรห กัมหรากนใพาภิธทิสะรปงุรปบัรปรากอ่ตกาย นอน่นแ่มไพาภณุคีมะจจาอ ้ีนะณษกัลนใกัมห ษิพราสงา้รส่ีท์ยีรทนิลุจอืรห ครโอ้ืชเงอขนอ้ืปเนปรากอ่ตงย่ีสเงัยะลแ น้ึขงูส้หใติลผ ่ีทนา้บน้ืพบัดะรียลโนโคทเะาพฉเ่ตแาพง่ึพะจ ทบนชวาชงอขมคงัสะลแ จิกฐษรศเพาภสนับุจจัปนใ านฒัพรากีมนับุจจัปนใ้หใลผน็ปเงึจ ้ดไ่มไพาภวีชียลโนโคทเนา้ดมิดเง้ัดน่ิถงอ้ทาญญัปิมูภน็ปเดัจ งอ้ตะจ้ดไานฒัพะจน้ันา่ลหเาญญัปิมูภ่ีทรากง่ึซ น่ิถงอ้ทงอขรากงอ้ตมาวคมาตน้ึขม่ิพเพาภวีชียลโนโคทเ า นรากงึถจใา้ขเะลแ ู้รมาวคีม้ดไนา้บวาช้หใา นะนแามียลโนโคทเา นรากนใมว่รนว่สน็ปเามานฒัพกันยัศาอ ะลแ้ชใกอืลเรากนใน็ปเา จมาวค นางนินเา ดรากนใ้ชใ่ีท ๆ งา่ตง่ิสน้คดิค์ฐษิดะรปรากนใ้ชใามา้ขเียลโนโคทเ ง่ึซ นางา ทรากงอขพาภิธทิสะรปม่ิพเรากนใะาพฉเยดโ น้ึขงูส่ีทะนถรรมสีม้หใดินชงาบียลโนโคทเงุรปบัรป ามียลโนโคทเยัศาองอ้ตะจน็ปเา จน่ิถงอ้ทาญญัปิมูภน้ันงัด กอนยาภง่ลหแกาจะษกัทะลแ ู้รมาวคบักู่ยอน้ึข นา้ด น่ชเ งาวขงา้วกงา่ยอ้ดไ์นชยโะรป้ชใามา นถรามาส้หใอ่ืพเ น้ึขกาม้หใติลผลผม่ิพเอ่ืพเบอกะรป นา้ดาญญัปิมูภานฒัพะจ น่ิถงอ้ทะล่ตแง่ึซ น้ตน็ปเ าษกึศรากนา้ด ์ยทพแรากนา้ด ราหาอมรรกหาสตุอ ะลแ บิดุถตัว ติวีชงรา ดรากมรรกิตฤพ ศากาอิมูภ ศทเะรปิมูภพาภสมาตนักงา่ตกตแ พาภวีชียลโนโคทเ ีมพาภวีชียลโนโคทเนับุจจัปนใ้หใลผน็ปเ งอลดทะลแ น้คดิค าษกึศรากยดโ ์นชยโะรป้ชใราก กามา้นหวา้กมาวค รากอ่ตน็ปเา จะลแญัคา สง่ิสน็ปเ ิตับิฏปรากะษกัทะลแ ติลผรากคินคทเ ู้รมาวคดอทยา่ถราก้ีนง้ัท ะลแ ดอยกตแรากดิกเ้หใอ่กะจง่ึซ ่มหในุ่รนคงอขพาภวีชียลโนโคทเบักวย่ีกเน่ิถงอ้ทาญญัปิมูภดอทบืส ตคานอนใปไอ่ต ๆ่มหใบบแปูรนใานฒัพ 5.4 ่ีทมรรกจิก น่ิถงอ้ทาญญัปิมูภงอ่ืรเู้รู้ผ์ณษาภมัสะลแ มิตเม่ิพเา้วคน้ค นค4 – 5 ะล ๆมุ่ลกมวรนยีรเู้ผ้หใ 1 ติลผรากีธิวงา่ยอวัตกยยดโ น่ิถงอ้ทอืรห นชมุชนในัวา จะรปติวีชนใ้ชใามา น่ีท พาภวีชียลโนโคทเบักวย่ีกเ นอสู้ผง่สนางยารา ทะลแ ดินช

103 พาภวีชียลโนโคทเงอขบทะรกลผะลแ์นชยโะรป5 ่ีทงอ่ืรเ พาภวีชียลโนโคทเงอข์นชยโะรป ่กแ้ดไ ๆงา่ตนา้ดนใ์นชยโะรป้ชใามา นกูถ้ดไพาภวีชียลโนโคทเนับุจจัปนใ มรรกรตษกเนา้ด1. ์วตัส์ุธนัพงุรปบัรปรากะลแ์วตัส์ุธนัพมสผราก1.1 พาภสอ่ตนทถรามาส่มไ อแนอ่อง่ึซศทเะรปงา่ตกาจีด์ุธนัพ์วตัสา นรากยดโ์วตัส์ุธนัพงุรปบัรปราก ่ีทศทเะรปงา่ต์ุธนัพบักนอืมหเีดะณษกัลีม่ีทมสผกูล้ดไ้หใอ่ืพเ งอืมเน้ืพ์ุธนัพบัก์ุธนัพมสผามยทไงอขศากาอ า่ ตาคาร อืคญัคา ส่ีทะลแ ยทไงอืมเงอขศากาอิมูภพาภสอ่ตนทะลแครโอ่ตนาทนท งรแง็ขแ กอด้มไ กัผ ่รไชืพ น่ชเ ่มหใ์ุธนัพชืพติลผรากะลแชืพ์ุธนัพงุรปบัรปราก1.2 ีธิววีชยดโชืพูรตัศมุคบวคราก1.3 มรรกหาสตุอนา้ด2. นใ้ชใามา นอ่ืพเ อ้ืนเคโะลแมนคโงอขพาภณุคะลแณามิรปม่ิพเ้หใา ท นอ่อวัตกาฝยา่ถราก2.1 วัวมนา้ นะลแวัวอ้ืนเติลผรากมรรกหาสตุอ ้หใา ท า้ น์วตัสะลแกบ์วตัสพาภณุคะลแณามิรปม่ิพเอ่ืพเ า้ น์วตัสะลแกบ์วตัสมยีทเมสผราก2.2 งอ ๋ปะรกราหาอติลผรากะลแ์วตัสอ้ืนเน็ยเ่ชแรากมรรกหาสตุอานฒัพรากดิกเ ติลผ น่ชเ มรรกหาสตุอน็ปเติลผะลแ์นชยโะรป้ชใามนียงอขลผติลผา นยดโ มรรกวศิวุธนัพ2.3 นาวหาบเครโาษกัรนิลูซนิอนมโ์รอฮ กองอ้ืนเนา้ตอ่ตาย ครโยัฉจินิวจวรตบัรหา สายา้ น นีซคัวติลผ าย น้ตน็ปเ นคงอขตโบิตเญิรจเรากง่รเนมโ์รอฮ ตโบิตเญิรจเรากง่รเนมโ์รอฮงา้รสนียา นรากยดโ ์วตัสงอขตโบิตเญิรจเรากง่รเนมโ์รอฮติลผ2.4 ิตกปูมหา่วกีดตโบิตเญิรจเรากีมะจูมหา่วบพ ูมหงอขมสผง่ิพเ่ีท่ขไงัรนใปไา้ขเดีฉามนคงอขะลแวัวงอข ้หใ่ีทะกแ น่ชเ นาทนา้ติมูภีมอืรห ติลผลผม่ิพเ ว็รเตโะณษกัลีม้หใ์ุธนัพงลปแ์วตัสติลผ2.5 สัรวไนาทนา้ต่ีท่กไ น้ึขม่ิพเมนา้ น ์ยทพแรากนา้ด3. าษกัรลแูดราก ิตกรปดิผนิบลกโงา้รส่ีทกูดะรกขไครโาษกัรราก น่ชเ ครโดับา บนีย้ชใราก3.1 น้ตน็ปเ ง็รเะมน็ปเ่ีทยว่ปู้ผาษกัรราก ยา่งอ้ืชเดิต่ีทก็ดเ งาจติหลโครโ ยีมเีซสัลาธครโบอสจวรตอ่ืพเ นียกาจะหาพจวรตอืรหยัฉจินิวจวรตราก3.2 น้ตน็ปเ ง็รเะมครโดิกเ้หใา ทจาอ่ีทนีย นอ่อาญญัปะวาภส ยัสงสงอ้ตู้ผวัตาหบืสราก น่ชเ ติวีชีมง่ิสงอขนียกาจ์พมิพยาลจวรตรากกาจ์นชยโะรป้ชใราก3.3 ๆงา่ตจิกฐษรศเ์วตัส์ุธนัพบอสจวรตราก นักกูล-่มแ-อ่พน็ปเมาวคบอสจวรตราก ๆงา่ตีดคนใ ราหาอนา้ด4. ง้ัทีมา้ น์วตัสนว่ส รกุส อืบะรก ่กแ้ดไ กบ์วตัส า้ น์วตัสะลแกบ์วตัสง้ัท์วตัสอ้ืนเณามิรปม่ิพเ4.1 กามญัคา ส่ีทนีตรปโราสง่ลหแน็ปเ์วตัสอ้ืนเง่ึซ ๆงา่ตยอห งุ้ก าลปกวพา จ ม็คเา้ น์วตัสะลแดืจา้ น์วตัส

104 น้ตน็ปเ ่กไ่ขไ ด็ปเ่ขไ วัวมนา้ น น่ชเ ์วตัสกาจติลผลผม่ิพเ4.2 น้ตน็ปเ ต์ริกเยโะลแ วย้ีรปเมน งผมน ยนเ น่ชเ ์วตัสงอขติลผลผกาจปูรรปแ่ีท์ฑณัภติลผม่ิพเ4.3 ยามกาม์นชยโะรป้หใ่ีทยาลหกาลหราหาอีมารเ้หใา ท มอ้ลดวแง่ิสนา้ด5. ีม้หใ์ยีรทนิลุจ์ุธนัพงุรปบัรปะลแกอืลเดัครากยดโ มอ้ลดวแพาภสาษกัรยว่ช์ยีรทนิลุจ้ชใราก5.1 ยีสเงอขดัจข้ชใปไา นว้ลแ น้ึขงูสยาลสยอ่ยรากนใพาภิธทิสะรป ่มหใรกายพัรทงา้รสรากะลแ์นชยโะรป้ชใามิตาชมรรธรกายพัรทาหน้คราก5.2 นางงัลพติลผรากนา้ด6. รปแรากกาจ้ดไง่ึซ นตโีซาอะลแ ๆงา่ตดินช์ลอฮอกลอแ อืค ลวมวีชกาจ้ดไ่ีทนางงัลพง่ลหแ6.1 ์ยีรทนิลุจ้ชใยดโ สลโูลลซเอืรห ลาตา้ น ง ้ปแ ปูร ้ชใงอ้ต่มไยดโ ุถตัวยีรทนิอยาลสยอ่ย์ยีรทนิลุจ่ีทรากกาจดิกเ่ีทส๊กแ อืค พาภวีชส๊กแ6.2 ส๊กแ ์ดซไกออดไนอบ์ราคส๊กแ) ้ดไฟไดิตะลแน่ิลกีม่มไ ีสีม่มไ( ดุส่ีทกามนทเีมส๊กแดิกเะจง่ึซ นจเิซกออ ฯลฯ นจเรดโฮไส๊กแ นจเรตโนไ มรรกุธนัพอ่ตดัตรากนา้ดพาภวีชียลโนโคทเงอขลผ งาบ์ฑณัภติลผอืรหราสติลผถรามาส์ยีรทนิลุจ้หใอ่ืพเ ้ชใามมรรกุธนัพอ่ตดัตรากียลโนโคทเา นราก ติลผลผีม้หใ์ุธนัพงุรปบัรปะลแ ชืพชัวบารปายะลแ ชืพครโ ชืพูรตัศงลมแอ่ตนาทนา้ต่ีทชืพติลผ อืรห ดินช า คกาจามอ่ยอ่ืชน็ปเ(GMO) อโม็อเีจ า่วกยีรเ ้ีนมรรกุธนัพอ่ตดัตรากกาจ้ดไ่ีทติวีชีมง่ิสง่ึซ น้ึขีดพาภณุคีม่ีท Genetically Modified Organism า่ว งลมแนาทนา้ต่ีทยา้ฝะลแ ดพโวา้ข ่กแ้ดไ ่ญหในว่ส อโม็อเีจ ชืพ ชืพูรตัศบารปายนาทนา้ตงอืลหเว่ัถ ครโนาทนา้ตง่ัรฝนัม ะลแ อกะละม ณามิรปีม่ีทติลผลผีม้หใ ์วตัส์ุธนัพ ชืพ์ุธนัพ านฒัพรากนใ์นชยโะรปีม น้ันพาภวีชียลโนโคทเา่ว้มแ นียอ่ตดัต่ีทชืพา่ว้ดไนัยนืยนอน่นแ่ีทนาฐกัลหีม่มไงัย็ก่ตแ มาต็ก า่ ตติลผรากนุทน้ตีมะลแ งูสพาภณุคะลแ พาภวีชงาทยาลหกาลหมาวคะลแ มอ้ลดวแพาภสอ่ตบทะรกลผง่ส่มไะจ ้ีนงัด กลโว่ัท อโม็อเีจ ชืพกูลปรากบอสดทรากีม ้ีนง้ัท กามณามิรปนใชืพชัวบารปาย้ชใรากดลอ่ืพเ- ชืพชัวดัจา กีมคเราสอ่ตนาทนท่รไชืพ1. ชืพชัวดัจา ก งลมแา่ฆายอ่ตนาทนท่รไชืพ2. า้ตเา้ นะลแ อกะละม ่กแ้ดไ สัรวไอ่ตนาทนท่รไชืพ3. พาภวีชียลโนโคทเ้ชใรากงอขบทะรกลผ ะลแ ์ยษุนมงอขยัภดอลปมาวคงอ่ืรเนใวัลกดาวหมาวคดิกเ้หใา ท พาภวีชียลโนโคทเานฒัพราก ง่ึซ ติวีชีมง่ิสบบะรดัจปไา้ขเะจ์ยษุนมา่ววัลกยดโ นชะณราธาสอ่ตีม่ีทพาภวีชียลโนโคทเงอขมรรธยิรจ

105 งอขิตาชมรรธบักง้ยแดัขรากู่สปไา นจาออืรห ์ยทพแรากะลแ มอ้ลดวแง่ิสงาทิตับิวมาวคดิกเ้หใา ทะจจาอ น่ชเ ์ยษุนม ครโอ้ืชเมารคงสนใ้ชใอ่ืพเงรแยา้รดินชครโอ้ืชเติลผราก รไา กลผงัวหอ่ืพเานฒัพงัลา กศทเะรปกาจชืพงอขมรรกุธนัพราส้ชใราก รากนใงคน่ัมมาวคดิกเ้หใอ่กะจงึจ มสะามหเะลแ งอ้ตกูถงา่ยอพาภวีชียลโนโคทเ้ชใราก น้ันงัด นชะณราธาสอ่ตมรรธยิรจีม่มไะลแยัภดอลปมาวคนา้ดนใลผงึถกันหะรตมาวคีม่มไงา่ยอ้ชใา้ถ่ตแ ติวีชงรา ด ้ดไบทะรกลผดิกเจาอ ว้ลแ อโม็อเีจ ติวีชีมง่ิสงอขบทะรกลผ ้ีนงัด บทะรกลผง่สยคเ อโม็อเีจ ติวีชีมง่ิสา่วบพ พาภวีชงาทยาลหกาลหมาวคอ่ตบทะรกลผ1. ่ีทงอทา่ตเงลมแา่วบพะลแ รสกเมสผยว่ช่ีทงลมแ อ่ตบทะรกลผง่สมรรกุธนัพง่ตแดัต่ีทชืพ า่วบพ อ่ืมเ ง่ึนหง่ึรคิตกปา่วกน้ัสุยาอีมะลแ3 นใ1 งลยอ้น่ขไงาว นียอ่ตดัตง่ัรฝนัมนใงย้ีลเ่ีทนอ่อย้ีลพเยว้ดงย้ีลเ ปไ ๆว่ัทง่ัรฝนัมยว้ดงย้ีลเ่ีทนอ่อย้ีลพเยว้ดงย้ีลเ่ีทงอทา่ตเงลมแบักบยีทเบยีรปเ มอ้ลดวแง่ิสะลแติวีชอ่ตบทะรกลผ2. ติลผทัษิรบยดโ ว้ลแงา้บน้ึขดิกเยคเ น้ัน คภโิรบู้ผงอขติวีช อ่ต อโม็อเีจ ติวีชีมง่ิสงอขบทะรกลผ น้ันกาจงัลห ากิรมเอฐัรหสนใยาขามา นะลแ มรรกวศิวุธนัพคินคทเ้ชใยดโ2 ีบ นิมาติวทภเะรปมิรสเราหาอ งาทรากาอีมะลแ ดวปบ็จเรากาอีมยดโ นค5000 บอืกเ ิตกปดิผอ้ืนเมา้ลกรากาอยว้ดยว่ปคภโิรบู้ผีมา่วบพ นค1,500 บอืกเรวาถงา่ยอรากิพะลแ นค37 ติวีชยีสเู้ผีม้หใา ท ยว้ดมว่รทาสะรปบบะร มาตดิตรวคน้ันน้ึขกาม้หใพาภวีชียลโนโคทเบักวย่ีกเจใา้ขเะลแู้รนยีรเะจ่ีทอ่ืพเ ู้รมาวคาหาษกึศราก มอ้ลดวแง่ิสะลแ งอเนตอ่ตบทะรกลผดิกเจาอ่ีทงย่ีสเมาวคงึถมวร ์นชยโะรป้ชใราก า้นหวา้กมาวคราสวา่ข ยัภดอลปงา่ยอ้ดไงอเนตงอขกอืลเงาทดนหา กอ่ืพเ 5.5 ่ีทมรรกจิก ว้ลแ นับุจจัปนใ พาภวีชียลโนโคทเงอขา้นหวา้กมาวค งอ่ืรเนใ มิตเม่ิพเา้วคน้คาษกึศนยีรเู้ผ้หใ นอสู้ผง่สนางยารา ทดัจ

106 6 ่ีททบ มอ้ลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรท ู้รนยีรเรากะราส น้ันะฉ ติวีชีมง่ิสอ่ตลผีมง่ึซ ยามกามงา่ยอารเติวีชบัก์ธนัพมัสมาวคีม่ีทง่ิสน็ปเ ิตาชมรรธรกายพัรท าหะลแ กลโะลแ ศทเะรป น่ิถงอ้ทบัดะรนมมอ้ลดวแง่ิสะลแติวีชีมง่ิสบักน้ึขดิกเ่ีทลผาษกึศงอ้ตน็ปเา จารเ ิตาชมรรธรกายพัรทานฒัพะลแ ิตาชมรรธรกายพัรทาหญัปขไ้กแรากนใงาทวนแ งัวหดาค่ีทู้รนยีรเรากลผ ้ดไติวีชีมง่ิสงอข่ีทนทแงลปแนย่ีลปเรากนวบะรกยาบิธอ1. ะลแศทเะรปบัดะร น่ิถงอ้ทบัดะรนใมอ้ลดวแง่ิสาหญัปพาภส ิตาชมรรธรกายพัรท้ชใรากยาบิธอ2. ้ดไกลโบัดะร ้ดไิตับิฏปอืมงละลแ นผแงาวาหญัปงอขุตหเาสยาบิธอ3. ้ดไมอ้ลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรทานฒัพะลแ์ษกัรุนอ งัวะรา้ฝเ ขไ้กแ นักงอ ้ปรากยาบิธอ4. มอ้ลดวแง่ิสะลแติวีชอ่ตบทะรกลผีม่ีทายทิวีณรธงอข์ณรากฏการปยาบิธอ5. ์ยษุนมติวีชอ่ตบทะรกลผะลแุตหเาส นอ้รกลโะวาภส ์ณรากฏการป ยาบิธอ6. าหอ้ืนเยา่ขบอข นชมุชนใมอ้ลดวแง่ิสะลแติวีชีมง่ิสงอข่ีทนทแงลปแนย่ีลปเรากนวบะรก1 ่ีทงอ่ืรเ กลโบัดะระลแศทเะรป น่ิถงอ้ทบัดะริตาชมรรธรกายพัรท้ชใราก2 ่ีทงอ่ืรเ มอ้ลดวแง่ิสะลแติวีชีมง่ิสอ่ตบทะรกลผีม่ีทายทิวีณรธงาท์ณรากฏการป3 ่ีทงอ่ืรเ กลโะลแศทเะรป น่ิถงอ้ท นชมุชนใมอ้ลดวแง่ิสพาภสะลแศวเินบบะรงอขบทะรกลผะลแาหญัป4 ่ีทงอ่ืรเ นชมุชนใมอ้ลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรทาหญัปขไ้กแรากงาทวนแ5 ่ีทงอ่ืรเ มอ้ลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรทานฒัพรากนผแงาวราก6 ่ีทงอ่ืรเ นอ้รกลโาหญัป้กแะลแ นักงอ ้ปราก บทะรกลผะลแุตหเาส นอ้รกลโะวาภส7 ่ีทงอ่ืรเ

107 นชมุชนใมอ้ลดวแง่ิสะลแติวีชีมง่ิสงอข่ีทนทแงลปแนย่ีลปเรากนวบะรก1 ่ีทงอ่ืรเ ศวเินบบะรนใติวีชีมง่ิสงอข่ีทนทแราก มาตศวเินบบะรนในชมุชอืรหดินชงอขงลปแนย่ีลปเราก งึถยามห ติวีชีมง่ิสงอข่ีทนทแราก งอขมุ่ลกง่ึซ น้ึขดิกเกรแมุ่ลกติวีชีมง่ิสีมม่ิรเง่ัทะรกนจ ยลเู่ยอยัศาอติวีชีมง่ิสีม่มไ่ีทดุจกาจม่ิรเยดโ าลวเลาก า่วกยีรเ ่ีทยา้ทดุสมุ่ลกติวีชีมง่ิสงึถนจปไรากานฒัวิวะลแ งูสนาทนทมาวคีม่ีทมุ่ลกน็ปเะจกรแมุ่ลกติวีชีมง่ิส อืค ทภเะรป2 น็ปเ้ดไง่บแติวีชีมง่ิสงอข่ีทนทแราก(climax stage) ์ณรูบมสนชมุช ีมยคเ่มไ่ีท่ีทน้ืพนใน้ึขม่ิรเะจ่ีทนทแดิกเราก(Primary succession) กิบเกุบน้ัช่ีทนทแดิกเราก1. อืค ทภเะรป2 ้ดไกออง่บแง่ึซ ยลเนอ่กามู่ยอยัศาอติวีชีมง่ิส อืคนักยว้ดะณษกัล2 ีม กบนบา่ลปเงา่ว่ีทน้ืพนบ่ีทนทแดิกเราก1.1 กาจม่ิรเะจง่ึซ า่ลปเงา่ว่ีทนิหนอ้กนบ่ีทนทแดิกเราก ะจน้ันนิหามอ่ต น้ันนิหนอ้กนบนคเลไ อืรห วยีขเีสยา่รหาสน่ชเ วยีดเ์ลลซเติวีชีมง่ิสดิกเะจ กรแน้ัข ๆก็ลเคาภุนอดิกเ้หใา ท้ดไนอ่รกกึสรากกาจง่ึซ น้ันนิหนอ้กนบติวีชีมง่ิสะลแน้ืชมาวคกาจงอ่ืนเ นอ่รกกึสม่ิรเ สอมกวพา จชืพดิกเะจ็กน้ันกาจ น้ึขม่ิพเมสะสติวีชีมง่ิสกาซงอข์ยีรทนิอราสยว้ดนปอืจเะลแยารทะลแนิดงอข ามมาต ดิกเ่ีทชืพ น้ึขกามน้ืชมาวคะลแติวีชีมง่ิสงอขกาซะลแ ยารทนิดคาภุนอมสะสรากีมอ่ืมเ งอส่ีทน้ัข ปไยาหะจสอม กุลม้ลชืพะลแ า้ญหกวพน็ปเงึจามอ่ต ว็รเตโ้มไน็ปเะจ ๆกรแนอตนใามา้ขเ่ีทน้ตนืย้มไง่ึซ ่ีทนทแามา้ขเ้มไน้ตะลแมุ่พ่มไดิกเ มาส่ีทน้ัข ่ีท้มไน้ตกาจดดแงสแงับดบกูถกาจงอ่ืนเ ปไยาห ๆยอ่ค็ก้ีนา้นหนอ่กน้ึขดิกเ่ีทๆก็ลเชืพน้ันกาจ ดดแงสแบอช า่วกตโ ีมบบแ์ณรูบมสตโบิตเ่ีทติวีชีมมุ่ลกงอขนชมุชน็ปเ(climax stage) ์ณรูบมส่ีทน้ัขน็ปเ ยา้ทดุสน้ัข มดุอ่ีทา ่ปน็ปเพาภสีมะลแ่ญหใ้มไน็ปเปไรากานฒัวิว้ดไ้มไน้ต อืคบบะรนใลุดมสมาวคีม ่ีทงคะณษกัล งอเน่ัน์ณรูบมส การง่ัยห่ีท ยอ้ืลเ-้มไาถเทภเะรปน็ปเะจน้ึขดิกเะจ่ีทชืพ น้ตน้ัข า่ลปเงา่ว่ีทยารทน้ืพนบ่ีทนทแดิกเราก อ่ืมเะลแลกไ้ดไปไาขาสนา้กง่ิกกตแถรามาสะลแวาย่ีทนิด้ตใน้ตา ลน็ปเดิกเะจ็กปไอ่ตน้ัข น้ืช่ีทณวเิรบนใงล ็กราหาอุตาธะลแน้ึขกามม่ิพเ็กา้ นมุ้อรากนใถรามาสมาวค้หใา ท น้ึขกามุถตัว์ยีรทนิอีมดิกเ็ก ้มไการีมนิด้ตใ ยา้ทดุสนอตน้ัขน็ปเามมาต่ญหใ้มไะลแ มุ่พ้มไดิกเ็กดุส่ีทะลแ น้ึขม่ิพเ กาจน้ตม่ิรเะจง่ึซ งึบ งอนห ยารทลเะท า้ นอ่บนใ น่ชเ า้ นง่ลหแนใ่ีทนทแราก1.2 ่ีท ๆก็ลเติวีชีมง่ิส อืคน้ึขดิกเ่ีทติวีชีมง่ิส ยารทน้ืพ่ตแีมน้ันา้ นงอนหอืรหะรสน้กน้ืพณวเิรบ กรแน้ัข ดินชงาบงลมแงอขนอ่อวัต วยีดเ์ลลซเยา่รหาส นอต์กงลพแน่ชเ า้ นนใู่ยอยอลงอ่ล ะลแ ยา่รหาส ทภเะรปา้ น้ตใชืพดิกเม่ิรเะจ็กน้ันกาจ ะรสน้กน้ืพณวเิรบน้ึข์ยีรทนิอราสมสะสรากดิกเ งอส่ีทน้ัข งลมแงอขนอ่อวัตะลแยอห ชืพนิกาลปกวพ น่ชเ า้ น้ตใชืพีม่ีทณวเิรบู่ยอยัศาอ่ีทๆก็ลเ์วตัส

108 ีมอ่ืมเยา่รหาสงอขยาตรากกาจดิกเนัอน้ึขกามม่ิพเมถบัทราส์ยีรทนิอีมะรสน้กน้ืพน้ืพ่ีท มาส่ีทน้ัข ีมดิกเะจ็กน้ันกาจ า้ นยตเ อ้อ งพ กก น่ชเ น้ึขดิกเา้ นน้พ่ลผโบใีมชืพดิกเะจ็กะรสน้กน้ืพ่ีทน้ึขกามราหาอุตาธ ณามิรป น้ึขดินชกาม์วตัสีม่ีทงึถนจามรากานฒัวิวะลแ นอืดเ้สไ นอนห งุ้ก ดยีขเบก ง่ขโยอห กวพา จ์วตัส ปไยาตะจ็กอแนอ่อ่ีท์วตัส น้ึขกาม้ชใกูถะจ็กนจเิซกออ นใ น้ึขนิขเน้ืตรากดิกเะจะรส่ีทะณขนใ น้ึขกามม่ิพเะจะรสน้กณวเิรบ่ีทู่ยอมสะส่ีทราส์ยีรทนิอ ่ีส่ีทน้ัข กบนิทเะสา้ นนิทเะสทภเะรป์วตัสน็ปเะจะรสนใู่ยอยัศาอ่ีท์วตัส น้ึขา้ญหน้ตดิกเะจ็กนิขเน้ืต่ีทงว่ชนใ ง้ลแา้นห รากดิกเ้หใา ทนิดน้ืพน็ปเพาภสยาลกนจนิขเน้ืตะจน้ันา้ นะรสบบแ์ณรูบมสน้ัขน็ปเง่ึซ ยา้ทดุสน้ัข นใติวีชีมง่ิสงอข่ีทนทแรากบทะรกง่ึซ ดุส่ีทนใ้ดไา่ปน็ปเยาลกนจรากานฒัวิวะลแกบ์วตัสะลแกบชืพ ่ีทนทแ นอตน้ัขกุท่ีทนทแรากงอขรากานฒัวิวรากนใกามนานาลวเ้ชใงอ้ตะจศวเินบบะร ติวีชีมง่ิสงอข่ีทนทแรากดิกเรากน็ปเ(Secondary succession) นทแดทน้ัขนใติวีชีมง่ิส่ีทนทแราก2. อืรห กูลปะาพเ่ีทน้ืพน็ปเบัรป งาถน่คโกูถ่ีท้มไา่ป่ีทน้ืพณวเิรบ น่ชเ ปไงลปแนย่ีลปเกูถ่ีทมิดเ่ีทน้ืพนใๆน่ือ ยดโงอเน้ึขดิกเ่ีทง้ัท่ีทนทแน้ึขดิกเน่ือมุ่ลกติวีชีมง่ิสดิกเะจ่ีทนทแรากงอขน้ตน้ัขนใา่ปฟไดิกเ่ีท้มไา่ป่ีทน้ืพ า้ญหยว้ดม่ิรเะจกัม น้ันงอเดิกเ่ีทน้ัขนใ์ยษุนมยดโกุลปรากะลแิตาชมรรธ ติวีชีมง่ิสมคงัสงอข่ีทนทแงลปแนย่ีลปเราก ้ีนงัดน็ปเ่ีทนทแงลปแนย่ีลปเรากะณษกัล1. (condition change) ปไงลปแนย่ีลปเมิดเมอ้ลดวแง่ิส (adaptation) มสะามหเ้หใวัตบัรปรากีมน้ันู่ยอยัศาอามา้ขเ่ีทติวีชีมง่ิส (natural selection) ิตาชมรรธยดโกอืลเดัครากน็ปเมสะามหเ่ีทดินชกอืลเดัครากีม อืค บบแปูร2 ีม ่ีทนทแรากบบแปูร2. ปไ้ชใกูถ ๆงา่ตติวีชีมง่ิสกาซ ุถตัวยีรทนิอ ้ีนบบแ่ีทนทแรากนวบะรกนใdegradtive succession ์ยีรทนิลุจ ะลแdetritivore ยดโ า่ลปเงา่ว่ีทน้ืพนบามน้ึขานฒัพ่มหใมคงัสน็ปเautotrophic succession ้ีนงัดยัจจัป3 ้ดไดิกเ ่ีทนทแงลปแนย่ีลปเรากนวบะรก3. บักมสะามหเ้หใา ทพาภยากงาทยัจจัปงอขงลปแนย่ีลปเรากกาจดิกเ่ีทนทแรากอืคfacilitation ก น้ึข่ีทนทแรากดิกเงึจ ้ดไู่ยอามา้ขเะจ่ีท ่มหใดินชติวีชีมง่ิส น้ันา่ทเมิดเ์สีชีปสงอขยาตรากอืรห ิตาชมรรธงาทนวกบรรากดิกเงัลห่ีทนทแรากน็ปเInhibition ข ่ีทรกายพัรทบัดะรอ่ตนทถรามาส่มหใามา้ขเกุรกุบ่ีท์สีชีปส กาจงอ่ืนเ่ีทนทแรากอืคTolerance ค ้ดไ้ีนนอ่ก์สีชีปสะนชาอเถรามาสะลแ ้ดไน้ันว้ลแยอ้นอืลหเ ่ีทนทแงลปแนย่ีลปเรากดิกเ้หใา ท่ีทยัจจัป4. น็ปเยาลกนิดนืผ วหไนิดน่ผแ ดิบเะรฟไาขเูภ ่กแ้ดไิตาชมรรธยดโดิกเ่ีทนทแงลปแนย่ีลปเราก ฯลฯ า้ นง่ลหแ

109 กลโบัดะระลแศทเะรป น่ิถงอ้ทบัดะริตาชมรรธรกายพัรท้ชใราก2 ่ีทงอ่ืรเ งอเน้ึข่ีทง่ิสอืรหิตาชมรรธมาตู่ยอฏการป่ีทง่ิส งึถยามห(Natural resources) ิตาชมรรธรกายพัรท น้ันง่ิสา้ถ,2523:4) งา่วสงอท ์ยีนศัท ะลแ งา่วสงอท ีวท( งอเนักยว้ดิตาชมรรธะลแ์ยษุนม่กแ์นชยโะรปยวนา อ ,2525:4)ว้กแ์รทนัจ มษกเ( ิตาชมรรธรกายพัรทน็ปเา่วอืถ่มไ็ก์ยษุนมอ่ต์นชยโะรป้หใ่มไงัย ่มไนสบัสมาวคดิกเะจจาอ้ชใู้ผง้ัรคงาบ” มอ้ลดวแง่ิส“ า่วา คะลแ” ิตาชมรรธรกายพัรท“ า่วา ค้ชใราก ้ีนงอ่ืรเนใ รไงา่ยอนักงา่ตกตแะลแงึลคยา้ลคมาวคีม้ีนงอสง้ัทา คา่วาณราจิพา่นงึจ ีดนหไา ค้ชใะจา่วบารท ้ีนงัด้วไอนสเ้ดไ(2525:7-8) ว้กแ์รทนัจ มษกเ นักนอืมหเิตาชมรรธมาตน้ึขดิกเ อืค ดิกเ่ีทกาจาณราจิพ้ีน่งแนใ นักงึลคยา้ลคมาวค1. นใดิคกัจู้ร ้ชใกัจู้ร์ยษุนม นักน่ชเ์ยษุนมอ่ต์นชยโะรป้หใ่ีทง่ิสน็ปเงา่ตมอ้ลดวแง่ิสะลแ ิตาชมรรธรกายพัรท งลปแนย่ีลปเรากดิกเ้หใ็ก ๆงา่ติตาชมรรธรกายพัรทนใู่ยอยัศาอ์ยษุนมะลแ ้ชใามิตาชมรรธรกายพัรทา นราก า่วา ค งอขนักงึลคยา้ลคมาวค” มอ้ลดวแง่ิส“ า่วดมหง้ัทๆงา่ตง่ิสกยีรเ์ยษุนมว้ลแ ิตาชมรรธรกายพัรท มอ้ลดวแง่ิสงอขง่ึนหนว่สน็ปเิตาชมรรธรกายพัรทา่ว่ีทู่ยอมอ้ลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรท น้ันมอ้ลดวแง่ิส่ตแิตาชมรรธมาตงอเน้ึขดิกเ่ีทง่ิสน็ปเิตาชมรรธรกายพัรท งา่ตกตแมาวค2. ดาขกาห ิตาชมรรธรกายพัรทยัศาอยดโน้ึขงา้รส์ยษุนม่ีทง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรทยว้ดบอกะรป ยลเ้ดไๆน่ือมอ้ลดวแง่ิสงา้รสถรามาส่มไ์ยษุนม ิตาชมรรธรกายพัรท ิตาชมรรธรกายพัรทงอขทภเะรป ์ฑณกเ้ชใยดโง่บแ ้ีน่ีทนใ่ตแ ะณษกัลยาลหนักง่บแรากีม ิตาชมรรธรกายพัรทงอขทภเะรปง่บแราก ้ีนงัด ทภเะรป4 น็ปเกออง่บแ ้ชใามา นรากงอข น็ปเ(Inexhaustible natural resources) น้ิสดมห่มไว้ลแ้ชใ่ีทิตาชมรรธรกายพัรท1. รากอ่ตน็ปเา จมาวคีม็ก้ีนา่ลหเง่ิสามน้ึขดิกเ์ยษุนมีมอ่ืมเ ์ยษุนมีมะจ่ีทนอ่กน้ึขดิกเ่ีทิตาชมรรธรกายพัรท ่กแ้ดไ ทภเะรป2 น็ปเกนแา จ ์ยษุนมงอขติวีชงรา ด ศากาอ มล ์ยติทาองวดกาจนางงัลพ ่กแ้ดไ(Immutable) งลปแนย่ีลปเ่มไมิดเพาภสงค่ีททภเะรป1.1 งลปแนย่ีลปเรากีม่มไงคงัย็ก้ีนา่ลหเง่ิสมาต็กดใา่ทเนานปไนา่ผะจาลวเลาก้มแ นุ่ฝ ์นชยโะรป้ชใรากกาจงอ่ืนเน้ึขดิกเ่ีทงลปแนย่ีลปเราก(Mutuable) งลปแนย่ีลปเรากดิกเ่ีททภเะรป1.2 พาภยากนา้ดงาทง้ัทงลปแนย่ีลปเรากดิกเ้หใา ท งอ้ตกูถ่มไ่ีทรากีธิวยดโา ท้ชใราก นิด่ีท้ชใราก น่ชเ ีธิวดิผงา่ยอ พาภณุคนา้ดะลแ ิตาชมรรธรกายพัรทน็ปเ(renewable natural resources) ้ดไนทแดทว้ลแ้ชใ่ีทิตาชมรรธรกายพัรท2. ทภเะรปิตาชมรรธรกายพัรทงอขดินชบักู่ยอน้ึขา้ชอืรหว็รเะจาอง่ึซ ้ดไนทแดทน้ึขดิกเถรามาสว้ลแปไ้ชใ่ีท พาภณุค นิดงอข์ณรูบมสมาวค ์ยษุนม า่ป์วตัส ้มไา่ป ชืพ น่ชเ ้ดไนทแดทว้ลแ้ชใ่ีทิตาชมรรธรกายพัรท น้ัน น้ตน็ปเ มางยวส่ีทพาภยีนศัท ะลแา้ นงอข

110 น็ปเ(Recyclables natural resources) ้ดไ่มหใ้ชใามา นถรามาสิตาชมรรธรกายพัรท3. า นว้ลแ ้ดไมิดเพาภสู่สปไบัลก้หใปูรรปแปไา นถรามาสว้ลแ้ชใามา น่ีทุตาธ่รแกวพา จิตาชมรรธรกายพัรท มยีนเิมูละอ งดแงอท ก็ลหเ ่กแ้ดไ ะหลโอ่รแ น่ชเ,2525:208) ์รอวเ จิกยวไบอกะรป ว้กแู่อ( กีอ่มหใ้ชใามบัลก ฯลฯ ว้กแ ิตาชมรรธรกายพัรทน็ปเ(Exhausting natural resources) ปไน้ิสดมหว้ลแ้ชใ่ีทิตาชมรรธรกายพัรท4. กามนานวายาลวเ้ชใงอ้ต่ตแ ้ดไนทแดทน้ึขดิกเถรามาสอืรห ้ีนกลโกาจปไดมหะจว้ลแ้ชใามา น่ีท น้ตน็ปเ นิหนา่ถะลแ ิตาชมรรธซา๊ก มยีลเตโิปนัมา้ น ้ีนทภเะรปิตาชมรรธรกายพัรท ิตาชมรรธรกายพัรทงอขบทะรกลผะลแญัคา สมาวค ้ีนงัดนา้ดยาลหยามกาม์ยษุนมอ่ตญัคา สมาวคีมิตาชมรรธรกายพัรท า่วบพ์ยษุนมงอขติวีชงรา ดรากนใ4 ยัจจัปงอขดินเา กน้ตน็ปเิตาชมรรธรกายพัรท ติวีชงรา ดราก1. ่ีท ม่หงุ่นงอ่ืรคเ ราหาอ อืค4 ยัจจัปนา้ดงาทรากงอ้ตมาวคงอนสอ่ืพเิตาชมรรธรกายพัรทาพง่ึพงอ้ตะจ์ยษุนม ครโาษกัรายะลแ ยัศาอู่ยอ ดืจา้ นาลป นัม กอืผเ น่ชเ ิตาชมรรธรกายพัรทกาจ้ดไง่ึนหนว่สม่ิรเกรแคภโิรบ์ยษุนม่ีทราหาอ น้ตน็ปเ ม็คเา้ นาลปะลแ นา่ป ยา ้ฝกาจ น่ชเ ิตาชมรรธรกายพัรทกาจม่หงุ่นงอ่ืรคเ์ฐษิดะรป์ยษุนมม่ิรเกรแ ม่หงุ่นงอ่ืรคเ ็กม่หงุ่นงอ่ืรคเรากงอ้ตมาวค น้ึขม่ิพเรกาชะรปนวนา จอ่ืมเามอ่ต ิตาชมรรธมาตู่ยอีม่ีท ฯลฯ ์วตัสนข นินิล มรรกหาสตุอน็ปเา ท็กดุส่ีทนใะลแ งอเม่หงุ่นงอ่ืรคเา ทรากอ่ืพเ ์วตัสงย้ีลเอืรหกูลปงอ้ตน็ปเา จงึจ ยว้ดน้ึขม่ิพเ นใู่ยอีม่ีท ิตาชมรรธรกายพัรทาหมายายพะจๆงา่ตา่ผเนชงอขยัศาอู่ยอ่ีทงา้รสราก ยัศาอู่ยอ่ีท ง้ลแง้หแ่ีทยารทลเะทตขเนใ น่ชเงา่ยอวัต ามน้ึขยัศาอู่ยอ่ีทงา้รสอ่กรากนใกัลหบอกะรป์คงอน็ปเามน่ิถงอ้ท งา้รสทบนชนใยทไนคนา้บ าผา้นหมาต์คงมโุอน็ปเะาจเะจจาอน้ึขงา้รส่ีทนา้บ ิตาชมรรธณรรพชืพ้รไะลแ น้ตน็ปเ า้ญหอืรหกาจยว้ดงุมาคงัลห ่ผไ้มไ ้มไยว้ด ยทไนค น่ชเ ครโาษกัรรากนใ้ชใามรพไนุมสชืพา นกัจู้ร์ยษุนมณารบโยัมส่ตแง้ัต ครโาษกัราย วิผงุรา บ้ชใง้ึผา้ น น้ิมข ลพไวัห ดืห บอห ดัวหครโาษกัรรจโยาละทา้ฟ ้ชใ ะลแนาฐน่ิถง้ัตรากนในาฐน้ืพน็ปเิตาชมรรธรกายพัรท พีชาอบอกะรปรากะลแนาฐน่ิถง้ัตราก2. นชาชะรปีมะจ ์วตัสะลแชืพยว้ด์ณรูบมสมดุอ่ีทลเะทง่ัฝยาชอืรหา้ น่มแมุ่ลบถแ น่ชเ ์ยษุนมงอขพีชาอบอกะรป น้ตน็ปเ งมะรปมรรกรตษกเรากงาทพีชาอบอกะรปะลแนาฐน่ิถง้ัตปไา้ขเ ิตาชมรรธรกายพัรท้ชใงอ้ตน็ปเา จ จิกฐษรศเงาทานฒัพราก3. งอ้ต งรแนอ่ผงอ่ืรคเ รกัจงอ่ืรคเ ้ชใงอ่ืรคเ อืมงอ่ืรคเ์ฐษิดะรปราก ียลโนโคทเงาทา้นหวา้กมาวค4. ิตาชมรรธรกายพัรทยัศาอ ิตาชมรรธลุดมสาษกัรรากนใยัจจัปน็ปเิตาชมรรธรกายพัรท ิตาชมรรธลุดมสาษกัรราก5.

111 ่กแ้ดไ ิตาชมรรธรกายพัรทะลแมอ้ลดวแง่ิสอ่ตบทะรกลผง่ส่ีท์ยษุนมงอขมรรกจิก ิตาชมรรธรกายพัรท้ชใรากีม มอ้ลดวแง่ิสงึถงึนา ครากีม่มไยดโ มรรกหาสตุอนา้ดงาทมรรกจิก1. าหญัปดิกเ้หใอ่ก นิดา้นหดิปเรากีม ่รแงอืมหเมรรกหาสตุอ น่ชเมอ้ลดวแง่ิสอ่ต ษิพลมดิกเ้หใอ่กะลแ ยามกาม า้ นงาทษิพลมดิกเ้หใอ่ก า้ นง่ลหแู่สงลงอืมหเกาจ ง้ิทา้ นาหญัปะลแ นิดงอขยาลทงัพ งา้ละชราก อ่ตยารตนัอดิกเ้หใลผง่ส ติลผลผม่ิพเอ่ืพเงลมแา่ฆาย้ชใรากีม น่ชเ รตษกเรากงาทมรรกจิก2. ะลแ ติวีชีมง่ิสงอขยากงา่รนใ้วไ ษิพราสมสะสรากีมกาจงอ่ืนเ์ยษุนมงอขยัมานอพาภขุสะลแ มอ้ลดวแง่ิส ยว่ปบ็จเรากกาจงอ่ืนเ จิกฐษรศเนา้ดงาท ยีสเญูสมาวคดิกเะลแวายะยะรนใยารตนัอดิกเ้หใอ่ก มอ้ลดวแง่ิส งล่ยแ่ีทมอ้ลดวแง่ิสพาภณุคะลแ นชาชะรปงอข งึถงึนา ครากดาข ยอืฟเมุ่ฟงา่ยอรกายพัรท้ชใรากีม้หใลผง่ส ์ยษุนมงอขคภโิรบรากมรรกจิก3. น้ึขกาม่ีท้ีนารเงอขคภโิรบรากกาจน้ึขกาม่ีทะยขณามิรป น่ชเ ามมาตมอ้ลดวแง่ิสาหญัปดิกเ้หใอ่ก มอ้ลดวแง่ิส ดล ิตาชมรรธรกายพัรทณามิรป้หใา ท า่คมุ้ค่มไงา่ยอ รกายพัรท้ชใรากกาจดิกเยดโ ดัจา กรากอ่ตกายง่ึซ น้ตน็ปเ งลยอ้น

112 มอ้ลดวแง่ิสะลแติวีชอ่ตบทะรกลผีม่ีทายทิวีณรธงาท์ณรากฏการป3 ่ีทงอ่ืรเ ุละล ่รไ2,000 า่วกงา้วก่ีทน้ืพีม่ตแิตาชมรรธงาท์ณรากฏการปน็ปเ\" ุละท\" า่วลปแ รมขเาษาภน็ปเ\" ุละล\" ดักมลกูถอ่ืมเวัตบุย่มไู่ยองคะจง็ขแนิดพาภสกาจงอ่ืนเ นิดงอขยาลทงัพอืรหวัตบุย ะาซเดักนฝา้ นกาจดิกเ ุละล มาวคีมุละล้หใา ทงึจ ๆง่ทแน็ปเะณษกัลีมงา้บ าผา้นห งอืมเงพแา กยา้ลคงอม ๆงา่ตปูร น็ปเะณษกัลีมงึจนอ่รก งอขงา่รปูรนย่ีลปเะจุละล ีปๆกุทนใง่ึซรไะอ นคะล่ตแงอขรากานตนิจมาตนักงา่ตกตแาตกลปแะลแมางยวส านา ท่ีทน้ืพงาลกู่ยอน้ึข่ีทุละลีมะจ็ก่ีทน้ืพงาบนใะลแ นิดน้ัชง่ตแกตนักยว่ช่ีทนฝะลแมล่ตแมาต ๆยอ่ืรเปไนัม นใ้ดไ่มไูดาห่ีท กามมางยวส่ีทง่ิสน็ปเ วา้ขน้ตงอขดสวยีขเีสบักดัต ุละลงอขงอทลาตา้ นีสง่ึซนา้บวาชงอข ้ีนว้กแะรสดัวหงัจ่ีท” ุละล“ วยีดเีทยลเ ยทไงอืมเงอขนอยนคแนรกแ น็ปเา่วมานนานขบัร้ดไนจยวสพทเงุรก ะจ็กนคงาบ นา่น.จ) มอ๊จมอ่ฮ” (ยอ้นานนิดาสเ“ อืรห ่รพแดัวหงัจงอข” ีผงอืมเะพแ“ บักยา้ลคะณษกัลีมะจ ่ีทน้ืพนใๆดุจน็ปเู่ยอนักยาจะรก ุละลีมะจง่ึซา่วกะอยเุละลีมะจ่ีน่ีท่ตแ” ่มหใง่หแีผงอืมเะพแ“ า่วกยีรเ นัก งา่ตกตแมางยวสะณษกัลีม่ีทุละลีมะจ็กนซโะล่ตแง่ึซ ๆนซโน็ปเกออุละลง่บแะจยดโ่รไ2,000 ณามะรป ์ณรากฏการปน็ปเนว้ลง่หแ3 ง้ัท อืค็กยอ้นานนิดาสเะลแ ีผงอืมเะพแ ุละล งอขนักนอืมหเมาวคบัรหา ส ู่ยอวัตงคะจ็กา่วกง็ขแ่ีทนว่ส นิดา้นหงอขม่ลถ รากกาจกลโกอืลปเงอขงลปแนย่ีลปเรากกาจดิกเ่ีทิตาชมรรธ า ทนักยว่ชนฝะลแมลีมยดโ งา่ลนา้ดา่วกนอ่อ่ีทยารทดวรก น้ัชนักมุ้คก็ลหเกวมหงัดน็ปเ่ีทา้นหา ท นบนา้ด ด็หเกอด ทาสารป ์ยีดจเปูรน็ปเะจา่ว่มไ ปไนักงา่ตกตแาตกลปแ ีป ๆนา้ลาลวเนในิดน้ัชง่ตแกตนิปลิศ่ีทา้นห รากานตนิจะจงอม่ีทนคา่ว่ตแ ้ทแดุส็กรไะอปูรอืรห งพแา ก ว้กแะรสดัวหงัจ ายะรพาตอภเา อ ุละลพาภ

113 กลโกอืลปเน่ผแงอข่ีทนอ่ืลคเรากีฎษฤท งอขดิกเรากุตหเาสยาบิธอีฎษฤทน็ปเปุรสอ่ืพเ ลูมอ้ขมวรบวระลแาษกึศมายายพ้ดไ์รตสาศายทิวกัน บัรมอยรากบัร้ดไ(Plate Tectonics Theory) กลโกอืลปเน่ผแงอข่ีทนอ่ืลคเรากีฎษฤทนับุจจัปนใ วหไนิดน่ผแ ์ราทลโ ดรฟเลัองอข(Theory of Continental Drift) นอ่ืลเปีวทยว้ดา่วีฎษฤทกาจามานฒัพ้ีนีฎษฤท ดุส่ีทกาม อ่ืมเ้วไอนสเง่ึซ) นัมรอยเวาช ์รตสาศายทิวกัน ๓๗๔๒- ๓๒๔๒. ศ.พ(Alfred Lothar Wegener ์รอนเกเวเ ายทิวีณรธกัน ๒๑๕๒- ๙๔๔๒. ศ.พ(Harry Hammond Hess ์สสฮเ ์ดนอมมฮแ ีร์รฮแ ามอ่ต ๕๕๔๒. ศ.พ ๐๐๕๒ ษรรวศทนใ้ีน่มหใานฒัพ่ีท ดิควนแอนสเ้ดไ) นักิรมเอวาช รากกาจดิกเวหไนิดน่ผแ์ณรากฏการป า่วยาบิธอ้ดไ กลโกอืลปเน่ผแงอข่ีทนอ่ืลคเรากีฎษฤท ซา๊กมุ่ลกน็ปเพาภสีม์ยติทาองวดกาจวัตกยแกลโอ่ืมเ ้ีนงัด นอตน้ัขบัดา ลน็ปเกลโกอืลปเน่ผแงอข่ีทนอ่ืลคเ งาลกนว่ส นอ่กวัตง็ขแงึจา่วกว็รเ้ดไงลวัตน็ยเวิผ ณวเิรบกาจงอ่ืนเ่ตแ นอ้รวลหเงอขน็ปเงลวัตน็ยเามอ่ต นอ้ร น็ปเกออกลโงอขงา้รสงรคโง่บแ้ดไ ายทิวีณรธงาทนใ วลหเมอลหกันหุตาธงอขยว้ดบอกะรปงคงัยกลโงอข น็ปเ่ีทนว่สน็ปเกลโกอืลปเ(core) กลโน่กแะลแ(mantle) กลโอ้ืนเ(crust) กลโกอืลปเ า่วกยีรเ ๆ่ญหในว่ส ๓ งา่ยอกีอกยีรเ รตมเลโิก ๐๕ ณามะรปกึลมาวคบัดะรงึถนจ กลโงอข ดุสกอนน้ัชู่ยอมุ้หอ่ห ะารปเะลแง็ขแงอข กลโอ้ืนเน้ัชงอขดุสนบนว่สน็ปเปไงล้ีนน้ัช้ตใ(Lithosphere) ์รยีฟเสทโิลอืรห กอนน้ัชคาภีณรธ า่วง่ึนห า่วกยีรเ่ีทวลหเมอลหยาละลนิหน็ปเะณษกัลีม(asthenosphere) ์รยีฟเสนโทเสอแอืรห คาภีณรธนาฐ า่วกยีรเ กาจ้ตใ รตมเลโิก ๐๕๓- ๐๐๑ ปไงลกลโวิผกาจกึลู่ยอ ้ดไนุ่ยหดืยะลแวัตนอ่อมาวคีม(magma) ดืนหนิห รตมเลโิก ๐๐๙,๒ ณามะรปกึลมาวคบัดะรงึถง่ัทะรกนจ ู่ยอกลโ อ้ืนเน็ปเ่ีทนว่สน็ปเงคงัย ปไงลคาภีณรธนาฐ นใน้ัชกลโน่กแะลแ กอนน้ัชกลโน่กแ อืค ยอ่ยน้ัช ๒ น็ปเง่บแง่ึซ กลโน่กแน้ัชน็ปเ นย่ีลปเงึจ กลโวิผกาจ วิผกาจ รตมเลโิก ๐๗๓,๖ กึลมาวคบัดะร่ีท กลโงอขงาลก์ยนูศ ดุจงึถนจดุสกึลู่ยอะจน้ันนใน้ัชกลโน่กแยดโ น้ิชน็ปเ้ดไ่มไกลโกอืลปเ่ีทยดโ กลโกอืลปเงอขน้ัช่ีทะาพฉเู่ยอดักา จ่ญหในว่ส น้ันวหไนิดน่ผแดิกเรากกลโ ยอรวนแ ามกออวัตนัดะจ็ก กลโกอืลปเน่ผแน้ัชะทะปดัจนอ้ร่ีทวลหเงอขอ่ืมเา่วกาจงอ่ืนเ ดมหง้ัทนักวยีดเ กาจ กามดิบเะรฟไาขเูภ ะลแ วหไนิดน่ผแ์ณรากุตหเดิกเะลแงาบะารปเ่ีทวนแน็ปเงึจกลโกอืลปเน่ผแงอขกยแ ๕๑ น็ปเ้ดไกลโกอืลปเน่ผแงอขง่บแรากณามะรปถรามาส้หใา ท วหไนิดน่ผแ์ณรากฏการปิตัวะรปกึทนับราก อืค น่ผแ (Eurasian Plate) ยีชเรเูยน่ผแ- (Pacific Plate) กิฟิซปแน่ผแ- (Australian Plate) ยีลเรตเสออน่ผแ- (Philippines Plate) ์สนิปปิลิฟน่ผแ- (North American Plate) อืนหเากิรมเอน่ผแ- (South American Plate) ้ตใากิรมเอน่ผแ- (Scotia Plate) ยีชเกโสน่ผแ-

114 (African Plate) ากิรฟอแน่ผแ- (Antarctic Plate) กิตก์ราตนอแน่ผแ- (Nazca Plate) ากซันน่ผแ- (Cocos Plate) สคโคโน่ผแ- (Caribbean Plate) นยีบเบิรคแน่ผแ- (Indian Plate) ยีดเนิอน่ผแ- (Juan de Fuca Plate) ากูฟดเนวฮน่ผแ- (Arabian Plate) บัรหาอน่ผแ- นาพยาสนบุถตัวยา้ยนอ่ืลคเรากยา้ลค่ีทนอ่ืลคเรากีม่ตแ ง่ินู่ยอ้ดไ่มไว้ลแามวา่ลก่ีทกลโกอืลปเน่ผแ งาลกาขเนัสวนแีม า่วบพ ๐๙๔๒ ษรรวศทงว่ชนใรทุมสาหมงอ้ทจวรา สรากลผกาจ งอขง่ิสงยีลเา ล ๐๐๘ า่วกงา้วก รตมเลโิก ๐๐๐,๐๕ า่วกวายมาวคีมง่ึซ(Global Mid Ocean Ridge) กลโบอร รทุมสาหม นใู่ยอ่ีทนิหา่วกยอ้นุยาอีม ่มหในิหน็ปเาขเนัสณวเิรบนิห า่วบพ ายทิวีณรธนา้ดงาทาษกึศรากกาจ รตมเลโิก ยอร รทุมสาหมงาลกง่ึกกตแยอร อืค้ีนรทุมสาหมงาลกาขเนัสวนแ า่วีฎษฤทง้ัตรากีม้ดไงึจ ามกออดัถวนแ ะลีทนักกาจกออนัดกลโกอืลปเนใยาภดืนหนิหกาจนัดงรแกูถง่ึซ กลโกอืลปเน่ผแงอขกตแยอรน็ปเ้ีนกตแ ๆงา่ตกลโกอืลปเน่ผแงอข่ีทนอ่ืลคเรากดิกเ้หใา ท ว้ลแามวา่ลก่ีทกลโกอืลปเน่ผแงอขกยแยอร ยอ้น ว้ลแปุรสยดโ ๆงา่ตน่ผแงอขอ่ตยอรมาตวหไนิดน่ผแดิกเ ้หใา ทกลโกอืลปเน่ผแงอข่ีทนอ่ืลคเราก นักกาจกออกยแกลโกอืลปเน่ผแ่ีทณวเิรบ) ๑( ่กแ้ดไ ะณษกัล ๓ ีมกลโกอืลปเงอขนักงา่วหะรวหไนอ่ืลคเราก น่ผแ่ีทณวเิรบ) ๓( ะลแ(Convergence Zone) นักนชกลโกอืลปเน่ผแ่ีทณวเิรบ) ๒(Diver- gence Zone) ( (Transform or Fracture Zone) นักนา่ผดาพ่ีทนอ่ืลคเกลโกอืลปเ นักกาจกออกยแกลโกอืลปเน่ผแ่ีทณวเิรบ (Mid Atlantic Ridge) กิตนลแตอแรทุมสาหมงาลกาขเนัสงอขวัตกยแราก ่กแ้ดไดัช้ดไน็หเ่ีทงา่ยอวัต ยาลปงัยามงลกิตก์ราอรทุมสาหมกาจน้ตม่ิรเวนแีม กลโบอรรทุมสาหมงาลกาขเนัสงอขง่ึนหนว่สน็ปเ้ีนาขเนัส กยแ่ีทนอ่ืลคเ้ตใากิรมเอน่ผแะลแ ยีชเรเูยน่ผแกาจกออกยแ่ีทนอ่ืลคเอืนหเากิรมเอน่ผแ้หใา ทลผีม ากิรฟอแปีวท ะจ่ีทนอ่ืลคเรากงอขงา่ยอวัต ีปอ่ตรตมเิตนซเ ๓-๒ งา่วหะรู่ยอ่ีทนอ่ืลคเรากงอขว็รเมาวค ากิรฟอแน่ผแกาจกออ ะากเงอขอืนหเงยีฉเกออนัวะตงาท(Krafla Volcano) าลฟารคฟไาขเูภณวเิรบนิดน่ผแงอขวัตกยแรากกาจ้ดไน็หเ ่ีทนอ่ืลคเรากงอขนกแวนแมาตงาทศิทีมะลแน้ืตะณษกัลีมะจ้ีน์ณรากุตหเกาจน้ึขดิกเ่ีทวหไนิดน่ผแ ์ดนลแ์ซอไ ์รอตเกิรารตามมาต ๘ นิกเ่มไดานขีมะจ้ีนวัตกยแรากกาจดิกเ่ีทวหไนิดน่ผแ นักนชกลโกอืลปเน่ผแ่ีทณวเิรบ (Subduction งลวัตดุมกลโกอืลปเน่ผแ่ีทณวเิรบ ง่ึนหน่ผแกีอ้ตใงลวัตดุมง่ึนหน่ผแกลโกอืลปเน่ผแอ่ืมเ กลโวิผ้ลกใกึลมาวค่ตแง้ัต้ดไนักงา่ตกึลมาวค่ีทน้ึขดิกเจาอวหไนิดน่ผแ ฟไาขเูภะลแกึลา้ นงอ่รดิกเะจZone)

115 ดิกเ้หใอ่กะจ้ีนบบแ่ีทนอ่ืลคเราก) รตมเลโิก ๐๐๗ งึถกึลจาอ( รตมเลโิกยอ้รยาลหปไงลกึลมาวคงึถนจ ลม นใวหไนิดน่ผแดิกเราก น่ชเงา่ยอวัต ์รอตเกิรารตามมาต ๙ นิกเดานขีมยดโ ดุส่ีทกามงรแนุรวหไนิดน่ผแ ่ีทวหไนิดน่ผแะลแ อืนหเากิรมเอน่ผแบักนชกิฟิซปแน่ผแกาจดิกเ ากิรมเอฐัรหสศทเะรป ากสลแะอฐัร ้ตใากิรมเอน่ผแ้ตใงลมจะลแนชากซันน่ผแกาจดิกเ ีลิชศทเะรป นักนา่ผดาพ่ีทนอ่ืลคเกลโกอืลปเน่ผแ่ีทณวเิรบ ารตามมาต ๕.๘ นิกเ่มไดานข) รตมเลโิก ๕๒ ณามะรปกึลมาวค่ีทู่ยอ( น้ืตะจน้ึขดิกเ่ีทวหไนิดน่ผแ ้หใา ท อืนหเากิรมเอน่ผแนา่ผดาพ่ีทนอ่ืลคเ กิฟิซปแน่ผแ ่กแ้ดไ้ีนทภเะรปวหไนิดน่ผแงอขงา่ยอวัต ์รอตเกิร ศทเะรป ยีนเ์รอฟิลคแฐัรลมนใ(San Andreas Fault) สยีรดเนอแนซแนอ่ืลเยอร อืคญัคา ส่ีทนอ่ืลเยอรดิกเ วัตกยอืรหวัตมจรากีม่ตแ บารวนแนในักนา่ผ่ีทนอ่ืลคเะจกลโวิผน่ผแ ้ีนทภเะรปนอ่ืลเยอร่ีท ากิรมเอฐัรหส กรแะณษกัล ๒ นใ่ีทนอ่ืลคเรากา่วกยอ้นน้ึขงูส ้ดไ็กนักมวระณษกัล ๓ ง้ัทกลโกอืลปเน่ผแงอขวัตนอ่ืลคเรากกาจดิกเจาอวหไนิดน่ผแดิกเราก ากิรมเอฐัรหสศทเะรป าดาวนเฐัรลม่ีทวหไนิดน่ผแ น่ชเงา่ยอวัต กลโงอขงา้รสงรคโงดสแพาภ กลโกอืลปเน่ผแง่บแรากงดสแพาภ

116 รไะออืควหไนิดน่ผแน่ืลค อ่ตยอร้หใา ทะจกลโกอืลปเน่ผแ้ตใยาภวลหเงอขงอขนัดงรแ ู่ยอนักดิตดึยกลโกอืลปเน่ผแ่ีทะณข นิกเน้คเงรแนจ ๆยอ่ืรเปไน้คเงรแมสะสะลแองดัดะจ้มไง่ึซ ้มไดัดรากบัก้ดไบยีทเบยีรปเ(Stress) น้คเงรแดิกเ กอืลปเ กัหกตแดุจงึถน้คเงรแมสะสกลโกอืลปเอ่ืมเ นักวยีดเงอนา ทนใ นักกาจกออกัหะจ็ก้มไ กัหกตแดุจ งา่รปูรงลปแนย่ีลปเรากดิกเ้หใา ท ามกออนางงัลพยอ่ลปดลปง้ัทมอ้รพ นักงา่วหะร ์ธทัพมัส่ีทนอ่ืลคเะจกลโ มาวคงา้รสะลแ ้ดไกึสู้รถรามาสารเนคง่ึซ วหไนิดน่ผแน่ืลคน็ปเนอืทเะสน่ัสงรแดิกเะลแกลโกอืลปเงอข กาจดิกเ ง่ึนหดุจงัยปไง่ึนหดุจกาจยอ่ลปดลปกลโกอืลปเ่ีทนางงัลพนา่ผง่สราก ปไว่ัทงา้รสอ่กง่ิส่กแยาหยีสเ งึจ น่ืลคยา้ลค ะณษกัลีมะจ้ีนามวา่ลก่ีทงัดนิดงอขคาภุนองอขวัตนอ่ืลคเราก นิดงอขคาภุนองอขวัตนอ่ืลคเราก อืค ทภเะรป ๒ ีมวหไนิดน่ผแน่ืลค วหไนิดน่ผแน่ืลค า่วกยีรเ น่ืลค อืรห(Compressional Wave) วัตดัอน่ืลค า่วกยีรเ่ีทวัตดัอรากกาจดิกเ่ีทน่ืลคน็ปเ กรแทภเะรป กลโกอืลปเน่ผแอ่ืมเ ง่ึนหดุจดใดุจ ณ นิดงอขคาภุนอ่ีทงอมารเกาห(Primary Wave : P-Wave) ิมูภมฐป คาภุนองอข ว็รเดวรงา่ยอวัตดัอราก ว็รเดวรงา่ยอนักาหา้ขเดัอกูถนิดงอขคาภุนอ้หใา ท น้ึขดัองรแดิกเ่ีทนอ่ืลคเ นา่ผ ว็รเดวรงา่ยอกออวัตยายขนิด้หใา ทะจ้ีนายิริกิฏปงรแ วัตดหรากนา้ตอ่ต นใยาภายิริกิฏปงรแดิกเ้หใอ่กนิด ายิริกิฏปดิกเ้หใา ท ปไดัถคาภุนอนใดัองรแดิกเ้หใา ทะจ็ก้ีนนิดคาภุนองอขวัตยายขราก มิดเะวาภสน็ปเ่ีทดุจ ีทานิว/รตมเลโิก ๘- ๕.๑ ว็รเมาวคยว้ด่ีทนอ่ืลคเะจ้ีนน่ืลค บอรยดโกออีมศัร่ผแะลแ ่ซโกูลน็ปเงอ่ืนเอ่ต (Shear นอืฉเน่ืลค า่วกยีรเ นอืฉเบบแคาภุนองอขงา่รปูรนย่ีลปเรากกาจดิกเ่ีทน่ืลคน็ปเ ๒ ่ีททภเะรป ่ีทนอ่ืลคเกลโกอืลปเน่ผแอ่ืมเดัองรแบักวยีดเน่ชเ(Secondary Wave : S-Wave) ิมูภยิตุทน่ืลค อืรหWave นิดคาภุนองอขงา่รปูรนย่ีลปเราก งา่รปูรนย่ีลปเ นิดงอขคาภุนอ้หใา ท่ีทงรแดิกเงัย ว้ลแดัองรแกาจกอน กออีมศัร่ผแน่ืลคน็ปเ่ีทนอ่ืลคเรากดิกเ้หใา ทง่ึซ งา่รปูรนย่ีลปเรากนา้ตอ่ตนใยาภายิริกิฏปงรแดิกเ้หใอ่ก วัตดัอน่ืลคงอข ๐๗- ๐๖ ะลยอ้รณามะรปว็รเมาวคยว้ด ่ีทนอ่ืลคเะจ้ีนน่ืลค บอรยดโ ปไ่ีทนอ่ืลคเ น่ืลค่ีทบักนักวยีดเงาทศิทนในอืทเะสน่ัสรากดิกเ้หใา ทะจวัตดัอน่ืลคิตาชมรรธยดโ า่ว้มแงึถ น่ืลคงอข่ีทนอ่ืลคเรากงาทศิทบักกาฉง้ัตงาทศิทนในอืทเะสน่ัสนิดน้ืพ้หใา ทะจนอืฉเน่ืลคนว่ส บัก วัตดัอน่ืลคงอขว็รเมาวคงา่วหะรนว่สารตัอ่ตแ า่ทเ ๐๑ งึถกามนักงา่ตะจวหไนิดน่ผแน่ืลคงอขว็รเมาวค าหณวนา คถรามาสงึจวหไนิดน่ผแนา้ด์รตสาศายทิวกัน น้ันะฉ ่ีทงคงา้ขนอ่คนอืฉเน่ืลคงอขว็รเมาวค งึถามวัตดัอน่ืลค่ีทาลวเยว้ดบล งึถามนอืฉเน่ืลค่ีทาลวเาอเยดโ ้ดไวหไนิดน่ผแงอขงาลก์ยนูศดุจงึถงาทะยะร รตมเลโิกน็ปเณามะรปยดโงาทะยะร้ดไะจ ๘ ์รอตเกฟแยว้ดณูค) ีทานิวน็ปเาลวเ( (S - P) x 8 งึถาม่ีทนอ่ืลคเนอืฉเน่ืลค่ีทาลวเ อืคS งึถาม่ีทนอ่ืลคเวัตดัอน่ืลค่ีทาลวเ อืคP ถรามาส็ก อพงยีพเดยีอเะล่ีทอืมงอ่ืรคเีมารเกาห น้ันะฉ กลโบอรปไ่ีทนอ่ืลคเะจวหไนิดน่ผแน่ืลค ธุวาองอลดทรากงอ่ืรเบัจจวรตรากนใ้ชใามา น้ดไ้ีนรากกัลห กลโนบ้ดไ็กนหไ่ีทกาจ วหไนิดน่ผแดิกเรากดัว

117 รากดิกเ้หใอ่ก่ีท ูณามรปธุวาองอขดิบเะรราก บัจจวรตถรามาสนับุจจัปนใู่ยอีม่ีทียลโนโคทเ ูณามรป ์รอตเกิรารตามมาต ๕.๓ ดานขวหไนิดน่ผแบักา่ทเบยีทเนอืทเะสน่ัส วหไนิดน่ผแงอขดานขดัวรไะอ้ชใารเ รากกัลห(Seismograph) นอืทเะสวหไมาวคดัวงอ่ืรคเยว้ด้ดไดัวถรามาสวหไนิดน่ผแงอขดานข บักู่ยอดิต่ีทฟารกษาดะรก ่ีทนอ่ืลคเ รากีมนิดน่ผแอ่ืมเ นิดน้ืพบักดิตดึยงรคโวัตีม อืคอืมงอ่ืรคเงอขปขเงัสยดโ นยีขเะจ็กมุ้ตกูลบักดิตกูผ่ีทากกาป มาต่ีทนอ่ืลคเ่มไะจยอ่ืฉเ มาวคีมง่ึซมุ้ตกูล่ตแ นิดน่ผแมาต่ีทนอ่ืลคเะจงรคโ งดสแฟารก้ดไ้หใา ท ่ีทงคว็รเมาวคยว้ดปไนุมหะจ็กษาดะรก นักวยีดเะณขนใะลแ ษาดะรกนบงลฟารก บบแ ๒ ู่ยอดัวมยินวหไนิดน่ผแดัวราก าลวเยว่นหอ่ตนิดน่ผแงอข่ีทนอ่ืลคเรากดานขงอข์ธนัพมัสมาวค อืรหงัลา กดัวรากน็ปเดานขดัวราก(intensity) งรแนุรมาวคดัวรากะลแ(magnitude) ดานขดัวราก ่กแ้ดไ วหไนิดน่ผแงอขบทะรกลผดัวรากน็ปเงรแนุรมาวคดัวรากนว่ส วหไนิดน่ผแดิกเรากนใยอ่ลปดลป่ีทนางงัลพ ะจ้ีน่ีทนใ ารตามยาลหู่ยอีมวหไนิดน่ผแดัวรากรตาม นิดน้ืพะลแ ราคาองา้รสงรคโ นคอ่ตีม่ีทง่ึนหดุจดใดุจ ณ มาวคารตามะลแ ์ตนมเมโดานขดัวราการตาม ์รอตเกิรารตาม ่กแ้ดไ ารตาม ๓ ปไว่ัท้ชใมยิน่ีทะาพฉเงึถวา่ลก ีลลัค์รอมเงรแนุร ่กแ้ดไ ้ีนะณขนใดุส่ีทกามมยินมาวคบัร้ดไ่ีทวหไนิดน่ผแดานขดัวราการตาม ์รอตเกิรารตาม. ก วาช วหไนิดน่ผแนา้ด์รตสาศายทิวกัน(Charles F. Richter ์รอตเกิร. ฟอเ ์สลาช ยดโอนสเง่ึซ ์รอตเกิรารตาม ่ีท์นลจนางงัลพดัวราก ่กแ้ดไ ดุส่ีทีด่ีทวหไนิดน่ผแา่คดัวราก า่วบพน้ค์รอตเกิร ๘๗๔๒. ศ.พ นใ) นักิรมเอ กามนวนา จวหไนิดน่ผแ์ณรากุตหเกาจวหไนิดน่ผแน่ืลคกึทนับ้ดไ์รอตเกิร วหไนิดน่ผแดิกเะณขนใน้ึขดิกเ ่ีท(amplitude) น่ืลคงูสมาวคดิกเ้หใา ทะจา่วกงูส่ีทวหไนิดน่ผแนางงัลพ า่วน็หเ้หใงดสแ์รอตเกิรงอขยัจิวนาง ์รตสาศติณคงาท์ธนัพมัสมาวคาห้ดไ ์รอตเกิร นักา่ทเวหไนิดน่ผแดิกเ่ีทดุจกาจงา่หงาทะยะรอ่ืมเ า่วกงูส วหไนิดน่ผแดิกเรากงาลก์ยนูศกาจงาทะยะรยว้ด้กแบัรปะลแ น่ืลคงูสมาวคบักนางงัลพงา่วหะร ML = log A+D วหไนิดน่ผแงอขดานขML รตมเิลลิมน็ปเยว่นหน่ืลคงูสมาวคA วหไนิดน่ผแดิกเ่ีทนาถสบักู่ยอน้ึข วหไนิดน่ผแงาลก์ยนูศกาจงาทะยะร้กแบัรปรปแวัตD รากีธิว่ตแ ยาลห่รพแงา่ยอนักกัจู้ร่ีทน็ปเ์รอตเกิรารตามยว้ด ดานขดัวราก ์ตนมเมโดานขารตาม. ข กลโว่ัทน้ึขกามวหไนิดน่ผแน่ืลคดัวจวรตีนาถสีมอ่ืมเ ์รตสาศายทิวงิชเนใกันงรตน่มแ่มไงัย์รอตเกิรงอข .ศ.พ นใ น้ันา่ทเง่ึนหงาทะยะระลแ่ีถมาวคงว่ชนใะาพฉเีด้ดไ้ชใ์รอตเกิรงอขรากีธิว า่วงดสแ ้ดไ่ีทลูมอ้ข กาจงรตยดโนางงัลพดัวีธิวอนสเ้ดไ) นุ่ป่ีญวาช ์สกิสิฟีณรธกัน( Hiroo Kanamori ิระมโะนะค ูริฮ ๐๒๕๒ ( ์ตนมเมโดานขารตาม า่วกยีรเ ิระมโะนะคงอขดานขดัวราการตาม นอ่ืลเยอรงอข่ีทนอ่ืลคเรากดัวราก Moment Magnitude Scale)

118 ้ชใายทิวีณรธกันง้ัรคงาบ วหไนิดน่ผแดานขดัวรากกาจกอน ีลลัค์รอมเงรแนุรมาวคารตาม. ค ่ีทงรแนุรมาวคารตาม วหไนิดน่ผแงอขนักงา่ตกตแ่ีทบทะรกลผยาบิธออ่ืพเ( Intensity) งรแนุรมาวคารตาม ลัค์รอมเงรแนุรมาวคารตามง่ึซ( Mercalli Intensity Scale) ีลลัค์รอมเงรแนุรมาวคารตาม ่กแ้ดไ นัก้ชใ มยิน นา้ด์รตสาศายทิวกัน นยีลเาติอวาช( Guiseppe Mercalli) ีลลัค์รอมเ ปเปซเีวก ยดโกรแง้ัรคน้ึขดนหา กีล ( Harry Wood) ดูว ีร์รฮแยดโงุรปบัรปามอ่ตะลแ ๕๔๔๒. ศ.พ นใ) ฟไาขเูภะลแวหไนิดน่ผแ ์รตสาศายทิวกัน( Frank Neumann ์นนมแวิน ์กงรฟแะลแ) นักิรมเอวาช วหไนิดน่ผแนา้ด์รตสาศายทิวกัน มาตงรแนุรมาวคน้ัขบัดา ลดัจีลลัค์รอมเงรแนุรมาวคารตาม ๔๗๔๒. ศ.พ นใ) นักิรมเอวาช วหไนิดน่ผแนา้ด I-XII กาจนัมรโขลเ (land slides) ม่ลถนิดน่ผแ อ่ตยาหยีสเมาวคดิกเ้หใอ่ก่ีท ง่ึนหดินชนอ่รกกึสรากงอขิตาชมรรธ์ณรากฏการปน็ปเม่ลถนิดน่ผแ ณวเิรบวัตงรทรากนใลุดมสมาวคดาขกาจงอ่ืนเ กามนัชดาลมาวคีม่ีทาขเูภอืรหงูสนินเน็ปเ่ีท่ีทน้ืพณวเิรบ บอกะรป์คงองอขวัตนอ่ืลคเรากดิกเะลแกลโงอขดูดงึดงรแอ่ตนิดน้ืพงอขวัตบัรปรากดิกเ้หใา ท วา่ลกงัด าขเูภะลแาขเูภณวเิรบกามกันหกตนฝีม่ีทีณรกนใดิกเกัมม่ลถนิดน่ผแ า่ ต่ีทู่สงลงูส่ีทกาจน้ันณวเิรบายทิวีณรธ ยาลทงัพรากดิกเ้หใา ทนจ วัตม่ิอรากดิกเนจ้วไา้ นมุ้อน้ัน ม่ลถนิดน่ผแงอขทภเะรป อืคดินช3 ้ดไวัตนอ่ืลคเรากะณษกัลมาตง่บแ Surficial Creep น่ชเCreep า่วกยีรเ ๆา้ชงา่ยอวัตนอ่ืลคเ่ีทม่ลถนิดน่ผแงา่ยอวัตนอ่ืลคเ่ีทม่ลถนิดน่ผแ1. Surficial Slide น่ชเFlow อืรหSlide า่วกยีรเว็รเดวรงา่ยอวัตนอ่ืลคเ่ีทม่ลถนิดน่ผแ2. Fall Rock Fall า่วกยีรเ นัลพบัฉงา่ยอวัตนอ่ืลคเ่ีทม่ลถนิดน่ผแ3. อืค ดินช3 ้ดไามงลน่ลหงว่ล่ีทุดสัวงอขะณษกัลมาต้ดไกออง่บแถรามาสงัย้ีนกาจกอน าขเูภงอขนิดา้นหวิผงอขวัตนอ่ืลคเรากกาจดิกเ่ีทม่ลถนิดน่ผแo วัตง็ขแ่มไงัย่ีทุถตัวงอข่ีทนอ่ืลคเรากกาจดิกเ่ีทม่ลถนิดน่ผแo นิหน้ัชงอขวัตนอ่ืลคเรากกาจดิกเ่ีทม่ลถนิดน่ผแo ยทไศทเะรปนใม่ลถนิดน่ผแ า ลา้ นน้ตน็ปเง่ึซาขเูภณวเิรบกามกันหกตนฝงัลหยาภดิกเกัม่ญหในว่ส ยทไศทเะรปนใม่ลถนิดน่ผแ นิดน่ผแดิกเสากอโีม อืนหเงยีฉเกออนัวะตคาภะลแอืนหเคาภนใะาพฉเยดโ ศทเะรปงอขนบนอตณวเิรบ ราธ ดิกเะจ้ตใคาภ่ีทะณขนใ มคาหงิสงึถมคาฎกรกนอืดเงา่วหะรนในา่ผนอ่ืลคเนอ้รตขเนุมหุยาพกาจามงอ่ืนเม่ลถ มคาวนัธงึถนยากิจศฤพนอืดเงา่วหะร อืนหเงยีฉเกออนัวะตมุสรมูดฤงว่ชนใ

119 ม่ลถนิดน่ผแงอขงรแนุรมาวคมิรสเง่ส่ีทยัจจัป าขเูภนบกต่ีทนฝณามิรป1. าขเูภงอขนัชดาลมาวค2. ้มไา่ปงอข์ณรูบมสมาวค3. าขเูภงอขายทิวีณรธงาทะณษกัล4. ม่ลถนิดน่ผแดิกเรากงอข์ณรากุตหเบัดา ล ะจนิดลวมงา่วหะระากเดึยงรแ า้ นม่ิอ นิด่ีทะณขนใ ว็รเดวรงา่ยอนิดนใปไงลมึซา้ นกันหกตนฝอ่ืมเ ็กงูสบัดะรีมนิดวิผ้ตใา้ นอ่ืมเ งลดลนิดงอข ลหไนอ่ืลเรากนาทนา้ตงรแ้หใา ทะจน้ึขงูสนิดวิผ้ตใา้ นบัดะร งลดล ะลแ ดุผา้ นน็ปเดิกเะจ็ก นัชมาวคนย่ีลปเรากีมอ่ืมเ าขเดาลงอขนัชมาวคมาตงล นิดงอขงา่วงอ่ชนใยาภลหไะจ าขเดาลมาตปไน้ึขงอ่ืนเอ่ตดิกเะจ็กว้ลแลหไนอ่ืลเนิดดิกเอ่ืมเ นิดงอขลหไนอ่ืลเรากีม่ีทกรแดุจน็ปเ ม่ลถนิดน่ผแดิกเรากงอขุตหเาสน็ปเ่ีทญัคา สยัจจัป าขเดาลนบนิหงอขงัพุผรากกาจดิกเ่ีทนิดงอขะณษกัล )์ตนซเ์รอปเ30 า่วกกาม( กามนัชดาลมาวคีม่ีทาขเดาล า่ปพาภสงลปแนย่ีลปเรากีม

120 กลโะลแศทเะรปน่ิถงอ้ทนชมุชนใมอ้ลดวแง่ิสพาภสะลแศวเินบบะรงอขบทะรกลผะลแาหญัป4 ่ีทงอ่ืรเ ลผน็ปเง่ึซ ยทไศทเะรปนใ ๆ งา่ตงอืมเงอขศวเินบบะรงอขอแนอ่อมาวคาหญัปพาภส้ีนนับุจจัปนใ ่ีท ตีดอนใจิกฐษรศเ านฒัพรากกาจดิกเง่ึนหนา้ดกีอะลแ บยีบเะร ้วไ่ีทงอืมเงอขตโบิตเรากกาจง่ึนหนา้ดงวพ คภโิรบรากงอขบบแปูระลแ ติลผรากนวบะรกนใรกายพัรท้ชใะลแาหดัจรากนใ้ชใาม่มหใยัมสียลโนโคทเา น นจยาลา ทะลแ ยอส้ชใกูถิตาชมรรธมอ้ลดวแง่ิสะลแศทเะรปงอขดักา จนัอรกายพัรท้หใา ท มสะามหเ่มไ่ีท ดิกเ้หใอ่กงัยา้ ซ ่มหใามน้ึขูฟน้ืฟะจ่ีทกายะลแพาภยกัศดมหบอืกเนจ พาภณุคะลแณามิรป พาภสง้ัทมอ่ืสเ บีรงอ้ต่ีทนว่ดง่รเาหญัปน็ปเะลแงรแนุรมาวคงคงัยะจวา่ลกงัด์ณรากพาภส นักมอ้รพนา้ด ๆ ยาลหษิพลม ีวทม่ิพเงคงัยะจ งอืมเตขเนใรกาชะรปงอขน้ึขม่ิพเรากกาจงอ่ืนเบบะรน็ปเงา่ยอานฒัพะลแขไ้กแรากนินเา ด จาอ่มไงัยมิดเง้ัดมสะามหเ่มไ่ีทคภโิรบรากะลแติลผรากนวบะรกนจดอลตนผแบบแงอ่ืนเอ่ตงา่ยอน้ึข ๆ ดใรากนินเา ดง่รเบีร่มไกาห อืค กามญัคา ส่ีทรากะรปะลแ ๆ น้ัสาลวเะยะรนใีทนัทยดโ้ดไขไ้กแนย่ีลปเบัรป ยาจะรก่รพแรากงอขุตหเาสกาจะาพฉเยดโ วา่ลกงัดู่ยอน็ปเ่ีทะณษกัลนใงาบะารปเ่ีทศวเินบบะรงอขพาภส มาวคกาจะลแ ๆ งา่ตยารตนัอ ยีสเงอข ีมคเราสกาจงยีสเงาท ศากาองาทา้ นงาทษิพลมง้ัท ษิพลมงอข ะลแ มคงัส จิกฐษรศเนา้ดงาทง้ัท นืยง่ัยงา่ยอู่ยอา่น่ีทงอืมเานฒัพรากงอขดักา จอ้ขน็ปเยาลกงัลา ก นอืทเะสน่ัส งอขมอ้ลดวแง่ิสนา้ดะวาภสาษกึศรากกาจ้ดไ่ีทงา่ยอวัตีมะจอพนชาชะรปงอขยัมานอขุสอ่ตลผน็ปเ่ีทพาภยาก ดิกเ้หใยอ่ลปะลแลแูด่สใจใาอเมาวคดาขยลเะละลปยอ่ลปรากา่วน็หเ้หใ้ีช่ีทตโบิตเงัลา ก่ีทงอืมเยาลหงอืมเ ะลแ าปะรปา้ นบบะราษกัร งุรา บรากนใ่สใจใาอเมาวคดาขรากอืรห งอืมเงอขคภโปูณราธาสนลคแดาขมาวค ยาหยีสเมาวคงา้รส้ดไงอืมเรกาชะรปงอขะณษกัลขุสกูถงา่ยอพีชงรา ดรากอ่ตน็ปเา จง่ิสน็ปเนัอ ลาบิภาขุสราก นใน้ึขดิกเ่ีทครโกตาวิหองอขดาบะรราก น่ชเ งรแยา้รดาบะรครโดิกเอ่ืมเ ้ดไจิกฐษรศเอ่ตงวลห่ญหใงา่ยอ งอขมรทโมอ่ืสเราก า่วน็หเ้หใงดสแ่ีทงา่ยอวัตีมงัย. 1991 ศ.ค ีปงว่ชนใากิรมเอนิตาลมุ่ลกศทเะรป ลาบฐัรนจ กามกีอ้ดไงิองา้อถรามาส่ีทรกาชะรปงอขพาภขุสอ่ตงรตยดโบทะรกลผีมงอืมเงอขมอ้ลดวแพาภส งา่ยองอืมเงอขะาพฉเยดโมอ้ลดวแะวาภสงอขาหญัปบักกันหะรตจในสมาวค้หใามนัหงอ้ตศทเะรปยาลหงอข ้ดไศทเะรป ๆ กุทงอขงอืมเนใน้ึขดิกเสากอโีมมอ่ยน่ืองอืมเนใน้ึขดิกเ่ีทยีสเญูสมาวค์ณรากุตหเะารพเ งัจงิรจ 21 ่ีทษรรวสัหสนใ นักน่ชเ งอืมเานฒัพรากงาทวนแบักญัคา สมาวค้หใม่ิรเงัลา ก) ศทเะรป ๆ ยาลหบักวยีดเน่ชเ( ยทไศทเะรป อ่ตง่ิยญัคา สมาวคีม่ีท์รตสาศธทุยงิชเยาบยโนวนแน็ปเนัอ นืยง่ัยงา่ยอู่ยอา่น้หใงอืมเานฒัพราก อืค ่มหใวนแ นุนสบันสะลแนาสะรป่ีทนางนินเา ดรากีมงอ้ตะจ้ีนงาทวนแนใานฒัพรากะารพเ งอืมเ่ีทน้ืพานฒัพราก (Holistic มวร์คงองิชเน็ปเบบะรีมงา่ยอนัก ๆ มอ้รพาขาสยาลหะลแ นา้ด ๆ ยาลหนในักะลแนักง่ึซงอ้ลคดอส นักงอ้ตงอ้ลคดอส่ีทานฒัพงาทวนแะลแ ์นศัทยัสิวบอรกงาวรากีม่ีทานฒัพรากนวบะรกน็ปเ อืคApproach) น้ึขงา้รส่ีทพาภยากงาท ๆน่ือมอ้ลดวแพาภสะลแ ิตาชมรรธมาตมอ้ลดวแง่ิส รกายพัรท รกาชะรปนา้ดนใง้ัท ้หใรากะาพฉเยดโ ่มหใยัมสรกายทิวะลแ ู้รมาวค มรรธนฒัวะลแะปลิศนา้ดรกายพัรท(Built Environment) านฒัพะลแูฟน้ืฟรากนวบะรกนุนสบันสพาภิธทิสะรปีมงา่ยอิตาชมรรธรกายพัรท้ชใรากบักญัคา สมาวค ะลแณาญญิวติจงา้รสมิรสเมสะามหเ่ีทมอ้ลดวแพาภส์ษกัรุนอรากีมะลแ ้ดไ่มหใน้ึขนทแดทงา้รส่ีทรกายพัรท

121 น็ปเ่ีทมางีด่ีทมรรธนฒัวะลแะปลิศูฟน ้ืฟาษกัรงรา ดรากนา้ดนใญัคา สมาวค้หใรากยว้ดงอืมเงอขา่คณุค พาภยกัศบัดะรกยอ่ืพเานฒัพรากนวบขนใมว่รา้ขเน่ิถงอ้ท้หใสากอโดิปเะลแ น่ิถงอ้ทะล่ตแงอข์ณษกัลกอเ งอข่มหใบยีบเะรดัจรากงอขลผน็ปเ่ีท ๆ งา่ตงลปแนย่ีลปเรากงอขนัดดกงรแนักมุ้คิมูภน็ปเอ่ืพเงอเนตงอข ้ีนงัด นืยง่ัยงา่ยอู่ยอา่น่ีทงอืมเน็ปเมาวคู่สปไอ่ืพเ์ธทุยลกบอรกีมยดโ ียลโนโคทเะลแา้ครากงาทกลโ นืยง่ัยงา่ยอานฒัพรากงอขนาฐน็ปเ้หในชมุชะลแงอืมเานฒัพรากมิรสเง่สงุ่ม บบะร( มอ้ลดวแง่ิสงา่วหะรงยโมอ่ืชเมาวคงึถงึนา ค ๆ ่ีทนาถสน็ปเงอ้ตะจนชมุชะลแงอืมเ่ีทน้ืพ นชาชะรปงอขพาภขุสบัก) งอืมเงอขายทิวศวเิน ดุส่ีทกามนชาชะรปงอขมว่รนว่สีมรากบัก้หใสากอโดิปเ่ีท ีคาภุหพบบแานฒัพราก์ธทุยลก้ชใ ยัศาอู่ยอู้ผงอขพาภขุสอ่ตงรตยดโลผีม่ีทน้ืพนใพาภยาภนา้ดานฒัพราก น้ต่ตแว้ลแงึถวา่ลก่ีทงา่ยอวัตงัด งอ้ลคดอสะลแบอคบอรงา่ยอานฒัพรากีธิวงึถงึนา ครวคงึจ านฒัพรากงอขบอรกดนหา กรากนใน้ันงัด ยว้ดน้ึขบอกะรป(Built – Environment) น้ันงอืมเนใน้ึขงา้รสรากีม่ีทมอ้ลดวแง่ิสกาจงอ่ืนเ งยีพเอพ ่ีทนาถส น่ืองา้รสกูลป่ีทง่ิส นอืรเนา้บงอขตขเาณาอกอน่ีทน้ืพ งึถยามหง่ึซราคาอกอนยาภง้ัทมอ้ลดวแง่ิส ง่ิสะลแ นอืรเนา้บงอขนใยาภมอ้ลดวแง่ิสนใะลแ ทบนชอืรห งอืมเ นชมุช นา้บู่มหตขเนใๆ งา่ตรากบอกะรป น้ึขงา้รส่ีทมอ้ลดวแง่ิสกาจงอ่ืนเ้ชใู้ผอ่ตยารตนัอน็ปเจาอ น้ันยอส้ชใรากะลแ ยอส้ชใา้ขเนคู้ผ่ีทน่ืองา้รสกูลป ดิกเ้หใอ่ก่ีทุตหเาสน็ปเอืรห ดาบะรครโ ครโอ้ืชเงอขดิกเอ่บน็ปเยาลกบัลกิตกปนาง้ชใรากอ่ตมสะามหเ่มไน้ัน ามน้ึขมอ้ลดวแง่ิสงา้รสรากน้ันงัด รวคมสนัอยัวนอ่กยาตรากงอขุตหเาสน็ปเง่ัทะรก้มแอืรห บ็จเดาบราก มอ้ลดวแง่ิส“ า่ว่ีทกัลห้ตใยาภนาง้ชใู้ผงอขพาภขุสอ่ตีมะจ่ีทบทะรกลผงึถงึนา คงอ้ตงึจ(Built – Environment) ๆ กุทงอืมเนใอืรเนา้บู่มหบัดะรนชมุชนใอืรห นอืรเนา้บ ราคาอนใน็ปเะจา่ว่มไ นชมุชนใน้ึขงา้รส์ยษุนม่ีท ีมงอ้ต มอ้ลดวแง่ิสกาจยารตนัยภง่ึซ่ีทน ็ปเนาง้ชใ ยัศาอู่ยอรากอ่ตยัภดอลป่ีทมอ้ลดวแง่ิสน ็ปเรวคดานข น็ปเอืรห ๆ ดใยว ่ป้ดไ้ขไบ็จเราก บ็จเดาบรากงอขุตหเน้ตน็ปเรวค่มไง่ึซ่ีทน็ปเะลแ ดุส่ีทยอ้น้ดไน้ึขดิกเสากอโ บพ รไงา่ยอ้ดไ้ีนรากงอ้ตมาวคมาตปไน็ปเ้หใา ทะจารเอืคาหญัป” รวคมสนัอยัวนอ่กยาตรากงอขุตหเาส งอขะณษกัลนใยัศาอู่ยอรากบักะามหเ่ีทมอ้ลดวแะวาภสีม่ีทงอืมเะลแกัลหบักนักงรตงอ้ลคดอส่ีทปุรสอ้ข ยายข่ีทดานขบัรงอรงอ้ลคดอส พาภิธทิสะรปีม มสะามหเงา่ยอมอ้ลดวแง่ิสนา้ดรากดัจรากีม น้ันู่ยอา่นงอืมเ อ่ต่ีม่ีท์คงสปุอม่ิพเงอ้ต้หใลผน็ปเ น้ึขกามม่ิพเจิกฐษรศเงอขวัตยายขรากีม่ีทงอืมเงอขนาฐน่ิถงอขน้ึข าษกัร์ษกัรุนอรากดัจรากีมงอ้ต ้ีนน้ึขม่ิพเ่ีทคภโิรบรากะารพเน่ิถงอ้ทกอนะลแน่ิถงอ้ทรกายพัรท จาอ่มไ่ีทงา่ยองาบิตาชมรรธรกายพัรทบัรหา สง่ิยงา่ยอะาพฉเยดโ ดักา จงา่ยอู่ยอีม่ีทิตาชมรรธรกายพัรท นางีมยดโ พาภิธทิสะรปีมงา่ยองอืมเกาจกออยา่ถบัขกูถ่ีทยีสเงอขบักรากดัจรากะลแดุส่ีทีดงา่ยอ้ดไนทแดท ่กแ้ดไ ญัคา ส่ีทงอืมเงอขมอ้ลดวแง่ิสนา้ดรากดัจรากบักงอ้ขวย่ีกเ่ีทรากะรป3 ง้ัทกัลห กุท้หใอ่ืพเ า้ นนา้ดรากดัจรากง่ิยงา่ยอะาพฉเยดโกัลหิตาชมรรธรกายพัรทง่ึซ้วไาษกัรนวงสราก1. นักงอ ้ปลแูดรากบัร้ดไ ๆ งา่ตา้ นง่ลหแะลแกูลปะาพเรากอ่ืพเะลแ คภโิรบคภโปุอรากอ่ืพเดาอะสา้ นบัร้ดไนค ดุส่ีทีดงา่ยอ พาภิธทิสะรปีมงา่ยอยา่ถนขรากีม งอืมเงอขมรรกจิกกาจกออยา่ถบัข่ีท ะยข ยีสเงอขาดรรบ2.

122 ง่ึซ( จิกรุธอืรหลคคุบงอขะราภน็ปเ่ีทมอ้ลดวแง่ิสนา้ด นุทน้ตอืรหะราภนยโรากีม้หใยอ่ลป่มไ3. น่ือู้ผบัก้หใ) น้ันะวาภลมงอขดินเา กน้ตน็ปเ งอืมเศวเินบบะรงลปแนย่ีลปเรากะลแ์นฒัวิภากลโ 2 งว่ชนใ์นตัวิภากลโสแะรกงอขดนหา กอ้ขขไนอ่ืงเ้ตใยาภจิกฐษรศเงอข่มหใบยีบเะรดัจราก กาจคภโิรบรากะลแติลผราก– นุทงลรากนผแบบแนยีลเรากสแะรกอ่ตลพิธทิอีม้ดไ ามนา่ผ่ีทษรรวศท อืนหเลพิธทิอีมะลแ ยายข่ผแ้ดไ ้ีนงอ้ตกูถ่ีทจใา้ขเมาวคดาข่ีทงา่ยอาอเราก กามงา่ยอน็ปเศทเะรปงา่ต รากนา้ดนใะลแติลผรากนา้ดนใมรรธนฒัวนา้ดงาทงยโมอ่ืชเมาวคงา้รส น่ิถงอ้ทนในชมุชงอขมรรกิตฤพ ราก ้ีนรากนวบข้ตใยาภGlobalization า่ว้ีน์ธนัพมัสมาวคกยีรเ่ีทกลโบัดะรบักน่ิถงอ้ทบัดะรกาจคภโิรบ ลผีม่ีทนืยง่ัยงา่ยอานฒัพรากนา้ดดิควนแนว่ส มอ้ลดวแพาภสานฒัพรากอ่ตญัคา สมาวค้หใงุรปบัรป น้นเงุ่ม ะลแิตาชมรรธมาตมอ้ลดวแง่ิสนา้ดะลแรกายพัรทนา้ดงาทง้ัท งอืมเศวเินบบะรงอขนา้ดงาทูฟน้ืฟรากอ่ต ะารพเยามกามงา่ยองลปแนย่ีลปเมาวคบัก ๆ มอ้รพ งอรบัดนัอยามหา ้ปเงยีพเน็ปเ งอืมเราก– มคงัสนา้ดงาท ้ีน์นฒัวิภากลโสแะรก งอขรากดัจรากะลแราหิรบรากนักวยีดเะณขนใ่ตแ งลพาภสมอ่ืสเนย่ีลปเ็กงอืมเงอขศวเินบบะร ลผ ว็รเดวรงา่ยอนย่ีลปเบัรป่ีท ๆ ่มหใ์ณรากนาถสบักนัท่มไมาตะลแพาภถรรมสีม่มไงัย่ญหในว่สน่ิถงอ้ท คภโปูณราธาส นิด่ีท้ชใรากนใง้ยแดัขมาวคาหญัป น่ชเ งอืมเงอขพาภยากงาทานฒัพรากอ่ตาหญัป อืค ามมาต มาวคาหญัปา นกัช พาภิธทิสะรปีม่มไยีสเงอขดับา บราก งยีพเอพ่มไะลแนัท่มไงอืมเงอขรากปูณราธาสะลแ ถรามาสมาวคะลแ ศวเินบบะรอ่ตบลงิชเบทะรกลผง่ส มอ้ลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรทงอขมรทโมอ่ืสเ ่ีทยามหมาวคมาตงอืมเงอขศวเินบบะร ๆ งา่ตทบนชนชมุชะลแงอืมเงอขตคานอนในืยง่ัยงา่ยอานฒัพรากนใ ้ชใ่ีทู้ผบัก(Built Environment) น้ึขงา้รส่ีทมอ้ลดวแง่ิสงา่วหะร นัก์ธนัพมัสงอ้ขวย่ีกเรากงึถยามหู่ยอนักจใา้ขเ ะลแราคาอนใยาภมอ้ลดวแง่ิส อืคกรแมุ่ลก มุ่ลก2 น็ปเ้ีนมอ้ลดวแง่ิสง่บแถรามาสารเ น้ันมอ้ลดวแง่ิสนาง ปไอ่ตงึถวา่ลกะจ่ีทพาภขุสงาทาหญัปบักวย่ีกเ่ีทะาพฉเะลแ ราคาอกอนมอ้ลดวแง่ิส อืค2 ่ีทมุ่ลก รกาชะรปพาภขุสอ่ตงอืมเศวเินบบะรงอขาหญัปงอขาม่ีทะลแยารตนัอ อืค นว่ส2 น็ปเ้ดไมอ้ลดวแง่ิสกาจดิกเ่ีท์ยษุนมงอขพาภขุสอ่ตีม่ีทยารตนัอง่บแถรามาสารเ ราคาอนใยาภมอ้ลดวแง่ิส1) งอืมเนใะลแนา้บู่มหนใราคาอกอนยาภมอ้ลดวแง่ิส2) ราคาองอขนใยาภมอ้ลดวแะวาภสกาจามงอ่ืนเบืสนัอพาภขุสอ่ตยารตนัอ1. ยารตนัองอขบบแปูรีมา่วบพะจดมหง้ัทะจบอืกเพาภณุคยอ้ด ยัศาอู่ยอนา้บนใยาภมอ้ลดวแะวาภส อืค งา่ยอ3 ู่ยอนัก ๆ นอืมหเพาภขุสอ่ต งยีพเอพ่มไ่ีทลาบิภาขุสบบะระลแยอส้ชใรากอ่ืพเดาอะสา้ น1) งูสบัดะรีมราคาอนใยาภะวาภลม2)

123 พาภขุสอ่ตงย่ีสเมาวคงา้รส่ีท ญัคา สุตหเาส3 ีม ยัศาอู่ยอรากงอขนาฐรตามนิกเดัออแมาวค3) ยัศาอู่ยอู้ผ งอข งอขุตหเยว้ดติวีชยีสเงอ้ต่ีทนคนา้ล4 า่วกก็ดเะลแกราทีมา่วุบะร่ีทขลเวัตีม า้ นบักาม่ีทครโอ้ืชเ3.1 ู่ยอ่ีทนใยาภยา้รวลเ่ีทลาบิภาขุสบบะรงอขพาภสะลแคภโิรบรากอ่ืพเดาอะสา้ นนลคแดาขรากกาจดิกเ่ีทครโ ยัศาอ ่มไ่ีท ๆ งา่ตฟไอ้ืชเงอข้มหไาผเรากงอขลผกาจดิกเะจกัม่ีทราคาอนใยาภ ศากาองาทะวาภลม3.2 นอืรเนา้บนใยาภนุ่อบอมาวคงา้รสบบะรกาจอืรหา่ ตพาภณุคะลแพาภิธทิสะรปีม่มไ่ีทฟไาตเ นใยาภ์ณรูบมส กามงรแนุระจยัศาอู่ยอ่ีทนใยาภน้ึขดิกเ่ีทพาภขุสอ่ตศากาองาทะวาภลมงอขบทะรกลผ พาภิธทิสะรปีม่มไ่ีท ู่ยอยัศาอู้ผ่ีทาลวเะยะรง้ัทมวร ยว้ดีด่มไอืรหีด่ีทราคาองอขศากาอยาบะรรากบบะรบักู่ยอน้ึขยอ้นงรแนุรอืรห ้มหไาผเรากา่วบพะจ นืฟ น่ชเ ิตาชมรรธงิลพเอ้ืชเงอขีณรกนใ งิลพเอ้ืชเงอขดินชะลแ น้ันน่ชเะวาภส้ตใยาภ ง่ึซดินช5 – 6 กีอน่ือีมคเราสะลแนัถะมา ก นจเรตโนไงอข์ดซไกออ ์ดซไกอนนอมนอบ์ราคซา๊กดิกเ้หใอ่ก น้ิสง้ัท้ดไจใยาหนิดเงาทบบะรอ่ตยารตนัอา ท่ตแว้ลแนว้ล ยว้ด้ดไงลยาหยีสเมาวคดลยว่ชนว่สีมะจ็ก้วไพาภขุสอ่ตยารตนัองึถงึนา ค่ีทราคาอบบแกออราก3.3 บบะรงอขงรแนุรงา่ยออ้ืชเดิตรากอืรห ุตหเิตับุอ ยว้ดบ็จเดาบรากดิกเ้หใา ทะจกัมยัศาอู่ยอรากงอขดัออแมาวค อ้ืนเีมนคะล่ตแ่ีทดัออแะณษกัลีม่ีทยัศาอู่ยอรากา่วบพะจ ครโณัว ยีนเอมวินครโกาจะาพฉเยดโ จใยาหนิดเงาท 2 – 3 นักมวรยัศาอ น่ชเ ดัออแะณษกัลีมยัศาอู่ยอราก่ีทง่ึนหีณรกกีออืรหรตมเงาราต1 า่วกา่ ตย่ีลฉเยัศาอู่ยอ่ีท ยาดยา่งงา่ยอ้ดไน่ือู้ผงัยปไง่ึนหลคคุบกาจครโอ้ืชเยาจะรก่รพแราก้หใา ทะจ็ก งอ้ห1 ยัศาอกัพงอ้หอ่ตนค ู่ยอ่ีทงอขนาฐรตามา่วกา่ ต่ีทพาภณุคะลแดัออแมาวคงา่วหะรนาสผมสผุตหเ า่วบพ ว้ลแอ้ืชเดิตรากกาจกอน ้มหไฟไุตหเิตับุอะลแฟไ้มหไ งอพกวลรากกาจดิกเ่ีทนอืรเนา้บนใยาภยัภิตับุออ่ตงย่ีสเมาวคารตัอม่ิพเ ยัศาอ ยัศาอู่ยอนา้บนใยาภยัภิตับุอกาจามุตหเิตับุอกาจุตหเาสีม่ีทยาตรากงอขมาสนใง่ึนห า่วบพกลโว่ัทกาจขลเวัต นา้ดรากดัจราก่ีท ๆ ดในชมุชอืรหนา้บู่มหบัรหา ส นชมุชนใยารตนัอน ็ปเ่ีทมอ้ลดวแะวาภส2. น็ปเะยข่ีทดินชงาบ ครโอ้ืชเกาจดิกเนัอพาภขุสอ่ตงูสงย่ีสเมาวคดิกเ้หใลผน็ปเะจกัมงยีพเอพ่มไมอ้ลดวแง่ิส นใ้ดไนาง้ชใถรามาส่มไ่ีทนนถะลแ ีด่ีทา้ นยาบะรบบะรดาขรากกาจมว่ทา้ น งา้คกตยอฝลูมะยขีมอ่ืมเดิกเอ่บ ุตหเิตับุอกาจยาตมาวคีปะล่ตแนในชมุชงอข ๆ บอระลแนใยาภง้ัทุตหเิตับุองอขุตหเาสน็ปเศากาอะณษกัลกุท ่ีทกาจกอน วัตา่ทเยาลหกีอา่วกงูส่ีทนวนา จนใบ็จเดาบู้ผีมงัยง้ัทมวร ยาร885,000 งึถงูสนวนา จีมนนถงอ้ทนบ งาทพาภสยดโ่ีท่ีทน้ืพนบู่ยอ่ีทนชมุชงอขง้ัต่ีทกาจดิกเะจงัยยากงาทพาภขุสอ่ตยารตนัอ า่วบพงัยว้ลแวา่ลก ่ีทน็ปเ่ีทะณษกัลีมะจกัม ้ีนา่ลหเนชมุชง้ัต่ีท ยัศาอู่ยอนชมุชงอขง้ัต่ีทน็ปเรากบักมสะามหเ่มไว้ลแ์รตสาศิมูภ ่ีทนจยอ้น้ดไยารีม่ีทนคนา้ลบิสยาลหนจกายรกาชะรปีม ง้ลแง้หแยารทลเะทน็ปเอืรห กาซา้ ซมว่ทา้ น นัชดาล งา่ยอนตงอขพาภขุสอ่ตงย่ีสเมาวคีมะลแวา่ลกงัด่ีทน้ืพนใยัศาอู่ยองอ้ตกาจกอนน่ืองา่ยอกอืลเงาทีม่มไ ้ดไ่มไงย่ีลเกีลห

124 นชมุชนใมอ้ลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรทรกายพัรทาหญัปขไ้กแรากงาทวนแ5 ่ีทงอ่ืรเ งอืมเตขเนใมอ้ลดวแง่ิสาหญัป ษิพลมะวาภ1. ยีสเศากาอ น็ปเง่ึซ ์ตนยถรกาจยีสเศากาอะลแา ดนัวคาหญัป้กแรากน้นเนับุจจัป ยีสเศากาอาหญัปขไ้กแราก นัมา้ น้ชใ่ีท์ตนยถรงอขยีสเอไอ่ทกาจกออยอ่ลป่ีทา ดนัวคบัรหา สนาฐรตามา่คดนหา กรากีมยดโ ่ญหใุตหเาส นัมา้ น้ชใ่ีท์ตนยถรงอขยีสเอไอ่ทกาจกออยอ่ลป่ีท์ดซไกอนอมนอบ์ราคซา๊กบัรหา สนาฐรตามา่คะลแลซเีด ะลแจวรา ตมรกีมยดโ นาฐรตามนิกเน้ันา่ลหเยีสเศากาอยอ่ลป์ตนยถร้หใ่มไลแูดมุคบวคบัรหา ส้วไนิซนบเ มุคบวคนางยว่นหน็ปเกบงาทง่สนขรากมรก มาวคีมงอ้ตะจยดโ นชาชะรปกาจอืมมว่รมาวคยัศาองอ้ต็กงัจงิรจงา่ยอลผ้ดไ้หใาหญัปขไ้กแราก งา่ยอาหญัปขไ้กแะลแนักงอ ้ปรากีธิวงึถบารทนจดอลต ยีสเศากาอบักวย่ีกเีทาหญัปนใจใา้ขเะลแวัตน่ืต ศากาอดลยว่ชะจกาจกอนง่ึซ ีดพาภสนใู่ยอ้หใ ๆ งา่ตทภเะรป์ตนยถรงอข์ตนยงอ่ืรคเาษกัรลแูด น่ชเ งอ้ตกูถ ่มไยดโงยีคเงา้ขยัศาอู้ผจใน็หเงอ้ต็กมรรกหาสตุอนางงรโบัรหา ส ยว้ดกีองิลพเอ้ืชเดัยหะรปยว่ชงัยว้ลแยีสเ นางงรโมรกยดโดนหา ก่ีทนาฐรตามนิกเงูสษิพลมราสงอขน้ขม้ขเมาวคณามิรปีม่ีทยีสเศากาอยอ่ลป ะลแกูลปนักอืมมว่รรวคงึจน้ันงัด ้ดไยีสเศากาองอรกรากนใยว่ชะจ้มไน้ตกูลปราก ้ีนกาจกอน มรรกหาสตุอ ยว้ดงอืมเตขเนใ้มไน้ตาษกัรลแูด มคงัสงาทาหญัป2. ดัออแนชมุช ่ีทกัลหรากชารยว่นห น้ันทบนชนใา่วกกามงอืมเนใน้ึขดิกเกัมง่ึซดัออแนชมุชาหญัปบัรหา ส บอชดิผบัรรก์คงอรคนาหมพทเงุรก่ีทน้ืพนใ น่ชเ( น่ิถงอ้ทรก์คงอะลแ ิตาชง่หแะหคเราก อืค บอชดิผบัร งุรปบัรปราก ่กแ้ดไ จิกฐษรศเะลแ มคงัส พาภยากนา้ดนใง้ัทงุรปบัรปรากยดโ) รคนาหมพทเงุรก ่กแ้ดไ งุรปบัรปราก ยอฝลูมะยขรากดัจราก าปะรป า ้ฟฟไ า้ นยาบะรงาท า้ทเงาท น่ชเ คภโปูณราธาสนา้ดงาท ์ยทพแยว่นหรากงรคโ พีชาอกึฝราก น่ชเ ๆ งา่ตรากงรคโีมง้ัทมวร ยัภีคคัอนักงอ ้ปราก นชมุชมอ้ลดวแพาภส ง้ัตดัจรากยดโ นชมุชงอขาหญัปขไ้กแรากนใมว่รนว่สีม้ดไน่ิถงอ้ทนชาชะรป้หใมิรสเง่สะลแ ่ีทนอ่ืลคเ นใงอ้ขวย่ีกเ่ีทนางยว่นหบักนางนาสะรปรากนใ นชมุชนใยัศาอู่ยอู้ผนทแ่ีทา้นหา ทอ่ืพเนชมุชรากมรรกะณค นในางนินเา ดรากีมงัยิตาชง่หแะหคเรากน้ันกาจกอน นชมุชานฒัพรากนใา นนกแน็ปเะลแนชมุชานฒัพราก นใยัศาอู่ยอู้ผ้หใาญญัสา ทรากนในิด่ีทงอขา้จเอืมมว่รมาวคอข น่ชเ นิด่ีทงอรคบอรครากนใงคน่ัมมาวคนา้ด งอ้ขวย่ีกเยามหฎกกออรากดัรง่รเ ีป5 ยอ้นงา่ยอปไอ่ตยัศาอู่ยอ้ดไงุรปบัรปปไา้ขเิตาชง่หแะหคเราก่ีทนชมุช ดัออแนชมุชงุรปบัรปิตัญญับชาระรพ น่ชเ มิดเนิด่ีทนใน้ตงา้ขวา่ลกงัด ๆ งา่ตนา้ดงาทงุรปบัรปีธิวยดโดัออแนชมุชาหญัปขไ้กแรากกาจกอน ่ีทกาจยัศาอู่ยอ่ีทนา้ดนอ้รดอืดเมาวคาหญัปมุชะรป่ีทดัออแนชมุชบัรหา ส่มหใ้หใู่ยอ่ีทาหดัจรากงรคโีมงัยว้ลแ

125 ลผ้ดไ้หใดัออแนชมุชาหญัปขไ้กแราก า่ว้ดไน็หเงึจ น้ตน็ปเ นิด่ีทนืคนวเกูถ ่ีท่ลไกูถ ้มหไงิลพเีณรก น่ชเ มิดเ นชกอเคาภะลแฐัรคาภง้ัทอืมมว่รมาวคบัร้ดไงอ้ตน็ปเา จ งัจงิรจงา่ยอ รากานทนันรากอ่ืพเ่ีทน้ืพะลแวยีขเีส่ีทน้ืพนลคแดาขราก า่วบันรคนาหมพทเงุรก น้ันงอืมเตขเนใจในอ่ยหนอ่ผกัพรากอ่ืพเ่ีทน้ืพนลคแดาขรากาหญัป ศทเะรปราหิรบราก น่ชเ นา้ด ๆ กุทนใศทเะรปงอขงาลก์ยนูศน็ปเกาจามงอ่ืนเนัอ ดุส่ีทงรแนุราหญัปบสะรป งคมิดเู่ยอีม่ีทวา่ลกงัด่ีทน้ืพ้หในุนสบันสยาบยโนีมฐัร วา่ลกงัดาหญัปขไ้กแรากนใ าษกึศราก ์ยชิณาพราก ณามะรป่ีทอ้ืนเงยีคเ้ลกใลบา ต5 กีอะลแา้จเะกงาบลบา ตนใรากนินเา ดปไา้ขเราก น่ชเ ดุส่ีทกาม้หใ้วไพาภส ีมฐัร วา่ลกงัด่ีทน้ืพนวนา จม่ิพเรากะลแ ดุส่ีทกาม้หใวยีขเีส่ีทน้ืพน็ปเ้หใมอ้ลดวแพาภสาษกัรอ่ืพเ ่รไ9,000 ่ีทน้ืพน็ปเ้หใน้ันมิดเณวเิรบงุรปบัรปะจ็กฐัร ฐัรงอขนิด่ีทกาจปไกออ่ีทนาถสราคาอยา้ยรากน็ปเกาห ยาบยโน งุรปบัรปว้ลแยทไมิลฉเาลาศ์รตนยพาภงรโราคาออ้ืรยดโ มาราดดันชารดัวา้นหณวเิรบงอขงา่ยอวัตวยีขเีส นนถ ายทิวมยินุตุอมรกณวเิรบ น่ชเ ปไ ๆ อ่ตรากงรคโบัรหา ส ยว้ดู่ยอมวระณราธาสนวสีม้หใวา่ลกงัด่ีทน้ืพ ุรมเุสะรพมอ ้ปบอรยดโณวเิรบ บูสายนางงรโณวเิรบยชไาหมนนถ รคนาหมพทเงุรกษศเิพา จนอืรเ ทิวมุขุส ่ีทน้ืพีม้ดไนชาชะรป้หใา ท ะณราธาสนวสน็ปเ้หใณวเิรบดัจว้ลแปไกออยา้ยะจรากงรคโีมง่ึซ ุรมเุสะรพนนถ ง่ลโ้หใ่ีทน้ืพดัจถรามาส็ก้ีนงอ่ืรเงึถงึนา คกาห น้ันนชกอเคาภงอขนว่สนใ น้ึขม่ิพเจในอ่ยหนอ่ผกัพรากอ่ืพเ ้ดไา ทะจ่ีทา่ทเดุส่ีทกาม้หใงา่ว ว่ัทรากานทนันะลแวยีขเีส่ีทน้ืพรากดัจรากงาทวนแีมฐัร น้ันวายะยะรนใาหญัปขไ้กแรากบัรหา ส ะลแฐัรคาภง้ัทรากงรคโนุนสบันสะลแ ฯวยีขเีส่ีทน้ืพรากดัจรากอ่ืพเรก์คงอง้ัตดัจรากงอขปูรนใ ศทเะรปง้ัท นชมุชงอขรากานทนัน่ีทน้ืพะลแ วยีขเีส่ีทน้ืพอ่ตลผีม่ีทนชกอเ มว่ทา้ น ดุรทนิดน่ผแ อืมมว่รมาวค้หใรวคงึจนชาชะรป น้ันงัด นว่ดบีรยดโขไ้กแงอ้ต่ีท่ญหใาหญัปน็ปเดุรทนิดน่ผแาหญัป า้ นิตัญญับชาระรพมาติตับิฏปง้ัทมวร พาภิธทิสะรปีมะลแดัยหะรปงา่ยอลาดาบา้ น้ชใรากยดโ รากชารงาทบัก ่ีทน้ืพตขเณวเิรบนใดุรทนิดน่ผแาหญัปขไ้กแะจ่ีทรากรตามดนหา กรากีม้ดไ้ีนะณข ดัรคง่รคเงา่ยอลาดาบ อภเา อตขเะลแ งดแะรปะรพตขเ ิปะกงาบตขเ งนขโะรพตขเ นขเงาบตขเะลแ รคนาหมพทเงุรกงอขนใน้ัช ีม้หใะลแวา่ลกงัดงูสนิดน้ืพงอขดุรทราการตัอีม่ีทิตฤกิวตขเนใลาดาบา้ น้ชใกิลเกย้หใยดโ ราการปรทุมสงอืมเ ะาจเราก า ทะจ่ีทู้ผ้หใดนหา กลาดาบา้ นิตัญญับชาระรพมาตง่ึซ ยว้ดงล ๆ น่ือ่ีทน้ืพนใลาดาบา้ น้ชใรากดลราก ีณรธรกายพัรทมรกกาจตาญุนอบัร้ดไงอ้ตะจลาดาบอ่บนใงลา้ นยาบะรอืรห ลาดาบา้ น้ชใอืรห ลาดาบา้ น ยว้ดลาดาบา้ น้ชใรากมยีนเมรรธา่คารตัอดนหา กรากีมนจดอลต นอ่กยีสเมรรกหาสตุองวรทะรก

126 ทบนชตขเนใมอ้ลดวแง่ิสาหญัป ิตาชมรรธรกายพัรทงอขมรทโมอ่ืสเมาวค1. ขไ้กแราก ์ยษุนมงอขา ทะรกรากกาจามกัลหุตหเาสีมิตาชมรรธรกายพัรทงอขมรทโมอ่ืสเมาวคอ่ืมเ ิตาชมรรธรกายพัรทงอขญัคา สมาวคงอ่ืรเงึถนชาชะรปบัก้หใกึนา สติจงัฝกูลปงอ้ต่ตแอพงยีพเ่มไงึจาหญัป นใง้ัท งัจงิรจงา่ยอาหญัปขไ้กแรากนินเา ดงอ้ตงัยฐัรกาห น้ันา่ทเนาลหกูลอ่ืพเรวาถู่ยองค้หใาษกัรรากะลแ มว่รนว่สีมามา้ขเนชกอเคาภ้หในุนสบันสรากยดโ นลเยาชา่ปะลแ้มไา่ปง้ัท า่ป่ีทอ้ืนเม่ิพเรากบักวย่ีกเ่ีทนว่ส นวงสา่ป่ีทน้ืพ้หใรฎษาร้หในิกา ท่ีทาหดัจราก น่ชเ น้ันา่ลหเรกายพัรทยาลา ทกุรกุบรากง้ัยบัยงาทวนแงาวะลแ ดิกเนัอษิพลมาหญัปดิกเ้หใิมนักงอ ้ปราก นลเยาชา่ป่ีทน้ืพยาลา ทามงุ้กานา ทราก้หใิมนักงอ ้ปรากมรทโมอ่ืสเ ้ดไิมยดโา้ นง่ลหแู่สงลมรรกหาสตุอนางงรโะลแนชมุชง่ลหแกาจกรคโสโา้ นยาบะรรากกาจะลแ ีมคเราสกาจ ะจ่ีทรากนใพาภิธทิสะรปีมะลแดาขด็ดเ่ีทรากรตาม้ชใบัคงับรากีม้หใงอ้ตนจดอลต นอ่กยีสเดับา บรากนา่ผ ิตาชมรรธรกายพัรทยาลา ทกุรกุบรากนักงอ ้ป รตษกเรากงาทษิพราสนา้ดงาทษิพลม2. ยาลหนใรากนินเา ด้ดไฐัร น้ันรตษกเรากงาทษิพราสนา้ดษิพลมาหญัปขไ้กแอ่ืพเนางนินเา ดรากนใ า้ขเา น่ีทดินชยาลหษิพราส้หใลผีมมิดเยามหฎกงอข่วหโงอ่ชง่ึซ ยามหฎกขไ้กแงุรปบัรปราก่ตแง้ัตม่ิรเ งอ่ืรเ ๆ .ศ.พ ีปนใ น้ันงัด รากงาทกาจมุคบวครากนา่ผงอ้ต่มไยดโะรสิองา่ยอ้ดไ้ชใามา นถรามาสศทเะรปงา่ตกาจ รากงาทกาจนยีบเะทน้ึขอขามา นยดโ ่มหใยีสเษิพีมุถตัวมุคบวคศากะรปรากขไ้กแงุรปบัรปรากีม้ดไงึจ2533 รากมรบอกึฝดัจรากีม็กงรตยดโนชาชะรปงอ้ขวย่ีกเ่ีทนว่สนใ น้ันกาจกอน ้ดไ้ชใปไา นถรามาสะจงึจนอ่กยีสเ ๆ งา่ตอ่ืสงอขปูรนในชาชะรป่กแษิพราสบักวย่ีกเู้รมาวค่รพแยผเราก ยัภดอลปะลแงอ้ตกูถงา่ยอษิพราส้ชใ งอ้ตกูถงา่ยอีมคเราส้ชใรากบักวย่ีกเจใา้ขเมาวค ู้รมาวคดิกเนชาชะรปอ่ืมเา่วงัวหยดโ ์นศัทรทโีดคราส น่ชเ ยว้ดง่ึนหงาทกีอ้ดไรตษกเรากงาทษิพราสกาจดิกเะจ่ีทษิพลมดลยว่ชรากน็ปเะจว้ลแรากาชิวกัลหมาต

127 มอ้ลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรทานฒัพนผแงาวราก6 ่ีทงอ่ืรเ ์วตัส ้มไา่ป ุตาธ่รแ นิด า้ น ศากาอ ่กแ้ดไง่ึซ ิตาชมรรธมาตู่ยอีม่ีทง่ิส งึถยามห ิตาชมรรธรกายพัรท ติวีชงรา ดรากนใิตาชมรรธรกายพัรท้ชใ้ดไ์ยษุนม ๆ น่ือะลแ ดดแงสแนางงัลพ นอ้รมาวคนางงัลพ า่ป ์ยษุนมลวมอ่ตง่ิยงา่ยอญัคา สมาวคีมะลแ์นชยโะรปน็ปเงึจิตาชมรรธรกายพัรท ยาตง้ัทะรกนจดิกเ่ตแง้ัตบัน ๆ งา่ตง่ิส ติวีชีม่มไะลแติวีชีม่ีทง่ิสง้ัทารเวัตบอรมอ้ลู่ยอ่ีทง่ิสกุท ๆ งา่ตง่ิส งึถยามห มอ้ลดวแง่ิส ิตาชมรรธยดโน้ึขดิกเ่ีทมอ้ลดวแง่ิส น้ึขงา้รส์ยษุนม่ีทง่ิสะลแิตาชมรรธยดโน้ึขดิกเ่ีทง่ิสง้ัท้ดไน็ปเจาอ้ีนา่ลหเ ๆ งา่ตรากปูณราธาส ่กแ้ดไ น้ึขงา้รส์ยษุนม่ีทมอ้ลดวแง่ิสนว่ส ์วตัสะลแชืพ ุตาธ่รแ นิด า้ น ศากายรรบ ่กแ้ดไ น้ตน็ปเ งอลคูค ยาฝ า้ นนักนอ่ืขเ นนถ น่ชเ งอขญิรจเมาวคะลแานฒัพรากอ่ตกามญัคา สมาวคีมน้ันมอ้ลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรท ะลแ์ณรูบมสมดุอิตาชมรรธรกายพัรทีม่ีทศทเะรป นชาชะรปงอขีด่ีทติวีชพาภณุคงึถนจดอลต ศทเะรป งอ้ต่มไงา่ยอยว้ดีด่ีทู่ยอน็ปเมาวคะลแติวีชพาภณุคีมน้ันศทเะรปนในชาชะรป้หใลผง่สะจ็ก ีดมอ้ลดวแง่ิส ยัสงส มอ้ลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรทงอขมรทโมอ่ืสเมาวคบักวย่ีกเาหญัปีมยทไศทเะรป นับุจจัป ศากาองอขษิพลม ยีสเา่นเงอลคา ลา้ น่มแนใา้ น ยาลา ทกูถ้มไา่ปงอ่ืรเ น่ชเ ขไ้กแงอ้ตน็ปเา จง่ึซ รากะรปยาลห รากดัจรากยดโ้ดไา ทจาอ้ีนน่ชเงอ่ืรเนใขไ้กแราก น้ตน็ปเ้ีนา่ลหเยารตนัอดีขงึถนจกามีมง่หแงาบ่ีทน้ืพนใ ะลแิตาชมรรธรกายพัรทรากดัจรากนใรากกัลห นว่ดง่รเยดโงอ้ตกูถงา่ยอมอ้ลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรท ้ีนปไอ่ตงัด ๆ งอ่ืรเน็ปเาณราจิพยดโ้ดไา ทจาอมอ้ลดวแง่ิส ่กแ้ดไ ปไดมหว้ลแ้ชใ่ีทรกายพัรท ่มไ็กว้ลแดมหอ่ืมเ้ดไน้ิสดมห่ีทิตาชมรรธรกายพัรทน็ปเ ิตาชมรรธซา๊กะลแมยีลเรตโิปนัมา้ น ้ชใะจารเ้ชใรากนใ่ตแ น้ึขีมดิกเะจงึจีปนา้ลยาลหนานาลวเ้ชใงอ้ต็ก่มหใดิกเา้ถอืรห ้ดไ่มหใามน้ึขดิกเถรามาส า่คมุ้ค้หใ้ชใ ดัยหะรปงา่ยอ้ชใ้หใน้นเงอ้ตงึจ ้ีนทภเะรปรกายพัรทรากดัจราก ว็รเดวรนัอาลวเนัวนใปไดมห ์นชยโะรปา่ลปเยดโปไง้ิทาผเ่มไ ดุส่ีท์นชยโะรป้ดไ้หใะลแดุส่ีท บักวย่ีกเรากดัจราก ้ดไ่มหใีม้หใา ทะจ่ีทกาย็กว้ลแน้ิสดมหา้ถะลแ ้ดไน้ิสดมห่ีทรกายพัรทน็ปเ ่รแนิส า นจาอว้ลแ้ชใอ่ืมเ่ีทดใดินช่รแ ดุส่ีทกาม์นชยโะรป้ดไ้ชใามน้ึขดุข่ีท่รแ้หใอ่ืพเดาลฉงา่ยอ่รแ้ชใรากยดโ้ดไา ท่รแนิส อมสเู่ยอ ๆ ่มหใ่รแง่ลหแาหจวรา สงอ้ตงัยน้ันกาจกอน า่ลปเญูส้หใง้ิท่มไ ้ชใามา น้หใ็กกีอ้ดไ่มหใ้ชใามบัลก ะลแ นิด า้ น า่ป์วตัส ้มไา่ป น่ชเ ดินชยาลหยามกามิตาชมรรธนใู่ยอีม น้ิสดมห่มไ้ชใ่ีทรกายพัรท ศากาอ รากดัจราก ้ดไนทแดทามน้ึขา่ปกูลปจาอ็ก ยาลา ทกูถา่ปา้ถะารพเ น้ิสดมห่มไรกายพัรทน็ปเ ้มไา่ป งอ้ต็ก์นชยโะรป้ชใามา นอ่ืพเงล้มไน้ตดัตา้ถ า่ปน็ปเมาวคพาภสงค้หใ้มไา่ปาษกัรรากยดโ ้ดไา ท้มไา่ปบักวย่ีกเ ้หใงล้มไ้ชใรากดลอ่ืพเนทแ้ชใามน่ือุดสัวาหะลแ า่คมุ้ค้ดไ้ชใงอ้ตา่ปกาจดัต่ีท้มไ อมสเนทแดทอ่ืพเ่มหใกูลป กาม

128 รากยดโ ้ดไา ทา่ป์วตัสบักวย่ีกเรากดัจราก ้ดไนวนา จม่ิพเะารพเ น้ิสดมห่มไรกายพัรทน็ปเ า่ป์วตัส กามา่ฆกูถ า่ลกูถยาลา ทกูถา ่ป์วตัส้หใมอย่มไ ปไดมห์ุธนัพญูส่มไ ้ดไู่ยองค้หใา่ป์วตัสาษกัระลแนักงอ ้ป ์ุธนัพญูสบักงึถอืรห ปไนิกเ รากกัลห นฝา้ นงอขปูรนใ่มหใามนืคบัลกา้ นา นะจิตาชมรรธะารพเ น้ิสดมห่มไรกายพัรทน็ปเ า้ น ้หใยอ่ลป่มไ ีดงา่ยอ้ดไพาภณุคะลแณามิรปปูรนใง้ัท้วไิตาชมรรธา้ นาษกัระลแมุคบวคราก อืค็กา้ นงอ่ืรเรากดัจ าลวเดอลต้ชใา้ นีมงค้หใอ่ืพเ็ก้ีนง้ัทยีสเา่นเอืรหยาหง้หแ ้หในบน้ัชนิดยาลา ทถรามาสมละลแนฝะารพเ ยา่ง้ดไพาภสมอ่ืสเ่ตแ น้ิสดมห่มไรกายพัรทน็ปเ นิด ่กแ้ดไ นิดงอ่ืรเรากดัจรากกัลห กาม้ดไพาภสมอ่ืสเนิด้หใา ท่ีทง่ึนหุตหเาสกีอน็ปเ็กนค ว็รเดวรยดโ้ดไปไดมห ยอ่ลป่มไ ู่ยองค้หในบน้ัชนิดาษกัรรากยดโ อมสเู่ยอ์ณรูบมสมดุอมาวคงค้หในิดงอขพาภณุคาษกัรราก ยีสเนิด้หใา ทะจนัอนิดนใงลษิพราส ศากาอบักรากดัจรากกัลห กลโกอืลปเ่ีทยามกามู่ยอีมะลแ น้ิสดมห่มไ่ีทรกายพัรทน็ปเ ศากาอ นใษิพนัวคษิพซา๊กู่ยอนปอืจเษิพซา๊กีม่มไ จใยาหบัรหา สอพ์ิธทุสิรบ้หใ้วไศากาองอขพาภณุคาษกัรราก ่กแ้ดไ ยีสเศากาอ้หใา ท่ีทงอเ้ีนศากาอ ยามหฎกกออราก ่กแ้ดไ มอ้ลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรทรากดัจรากนใ้ชใ่ีทญัคา สรากีธิว พาภณุคนาฐรตามดนหา กราก มอ้ลดวแง่ิสานฒัพนผแงาวราก นางราหิรบอ่ืพเรก์คงอง้ัตดัจรากมุคบวค งอขง้ัท านฒัพรากงรคโกาจมอ้ลดวแง่ิสบทะรกลผนิมเะรปรากนางยารา ทดัจะลแาษกึศราก มอ้ลดวแง่ิส กออราก ้ีนงวปง้ัทยาลหง้ัทรากีธิวนใ าษกึศมอ้ลดวแง่ิสะลแ์ธนัพมัสาชะรปรากะลแนชกอเคาภะลแฐัรคาภ รากดัจราก้หใยว่ชถรามาสง่ึนหรากีธิวญัคา สรากีธิวน ็ปเะจมสะามหเ่ีทษทโงลทบีมง่ึซยามหฎก น่ชเิทาอีม้ีนงอ่ืรเนใยามหฎกงอขงา่ยอวัต จ็รเา สลผบสะรปมอ้ลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรท นวงสา ่ปิตัญญับชาระรพ ิตาชง่หแนายทุอิตัญญับชาระรพ า ่ป์วตัสงอรคมุ้คะลแนวงสิตัญญับชาระรพ รากิตัญญับชาระรพ ิตาชง่หแนางงรโิตัญญับชาระรพ ่รแิตัญญับชาระรพ ษิพีมุถตัวิตัญญับชาระรพ ิตาชง่หแ รากอ่ืพเรก์คงอดัจราก น้ตน็ปเ ราคาอมุคบวคิตัญญับชาระรพะลแ ลาดาบา้ นิตัญญับชาระรพ งอืมเงัผ รากงอขง่ึนหรากีธิวน็ปเรากงรคโ นางนผแงาวราก รากดัจรากนผแยาบยโนดนหา กรากนา้ดนางราหิรบ ิตับิฏปนางยว่นหบัดะรนใมอ้ลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรทรากดัจ ้ตใยาภนางยว่นห3 งรตยดโมอ้ลดวแง่ิสนา้ดนใบอชดิผบัรนางยว่นหีมนับุจจัปนใ มุคบวคมรก มอ้ลดวแง่ิสนผแะลแยาบยโนนางกันา ส อืค มอ้ลดวแง่ิสะลแียลโนโคทเ์รตสาศายทิวงวรทะรก คาภ4 น้ึขคาภิมูภมอ้ลดวแง่ิสนางกันา สง้ัตดัจรากีม้ดไงัย้ีนกาจกอน มอ้ลดวแง่ิสพาภณุคมิรสเง่สมรกะลแษิพลม านฒัพอืรหาหญัปขไ้กแอ่ืพเนผแงาวราก อืนหเงยีฉเกออนัวะตคาภะลแกออนัวะตคาภ ้ตใคาภ อืนหเคาภนใ ราก้หใา ทะจ่ีทง่ึนหีธิวกีอน็ปเ ิตาชง่หแมคงัสะลแจิกฐษรศเานฒัพนผแนใมอ้ลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรท า ทดัจราก ศทเะรปงอขมคงัสะลแจิกฐษรศเานฒัพรากบักงอ้ลคดอสมอ้ลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรทรากดัจ บับฉ ิตาชง่หแมคงัสะลแจิกฐษรศเานฒัพนผแนใ4 ่ีทบับฉ ฯานฒัพนผแ่ตแง้ัตามรากนินเา ด้ดไ้ีนะณษกัลนในผแ นผแา่วกนจเดัช้วไมอ้ลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรทรากดัจรากอ่ืพเนผแา ทดัจรากีม้ดไ. 2536 – 2539) ศ.พ7 ( ่ีท

129 อ่ืพเมอ้ลดวแง่ิสานฒัพรากนผแะลแิตาชมรรธรกายพัรทรากดัจะลแราหิรบรากนผแน็ปเกยแยดโ ามว้ลแ่ีท ดนหา กราก อืค็ก มอ้ลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรทรากดัจรากนใง่ึนหีธิวกีอญัคา สรากีธิว ติวีชพาภณุค นใู่ยอมอ้ลดวแง่ิสพาภณุค้หใอ่ืพเดินเา กง่ลหแมุคบวคะลแศทเะรปงอขษิพลมะวาภมุคบวครากอ่ืพเนาฐรตาม า ดนัวคา่คนาฐรตาม ่กแ้ดไ ว้ลแน้ึขดนหา ก่ีทมอ้ลดวแง่ิสพาภณุคนาฐรตามงอขงา่ยอวัตดนหา ก่ีทนาฐรตามบัดะร ยาบะร่ีทยีสเศากาอพาภณุคนาฐรตาม ์ตนยถรงอขยีสเอไอ่ทกาจกออยาบะร่ีท์ดซไกอนอมนอบ์ราคซา๊กา่คะลแ ะลแ ์ตนยนายรกัจถร ์ตนยถรงอขงยีสเบัดะรนาฐรตาม ศากายรรบนใศากาอพาภณุคนาฐรตาม นางงรโกาจกออ ยาบะรรากมุคบวคนาฐรตาม ง้ิทา้ นพาภณุคนาฐรตาม ง่ัฝยาชลเะทา้ นพาภณุคบอสจวรตรากีธิวะลแนาฐรตาม อืรเ ะลแราหาอนใษิพีมุถตัวนาฐรตาม ม่ืดา้ นพาภณุคนาฐรตาม ดานขงาบะลแทภเะรปงาบราคาอกาจง้ิทา้ น ีมม่ิรเ้ดไยทไศทเะรปิตาชง่หแมคงัสะลแจิกฐษรศเานฒัพนผแนใมอ้ลดวแง่ิสานฒัพนผแงาวราก งาอา สงอ่ืรคเ ้หใ่มไงัย ๆ กรแะยะรนใานฒัพนผแงาวราก่ตแ. 2504 ศ.พ ่ตแง้ัตามิตาชง่หแมคงัสะลแจิกฐษรศเานฒัพนผแ ่ีทบับฉ ฯานฒัพนผแ. 2504 – 2509) ศ.พ1 ( ่ีทบับฉ ฯานฒัพนผแนใยดโ กันกามมอ้ลดวแง่ิสาหญัปบักญัคา สมาวค กาจ์นชยโะรป้ชใมดะรรากน้นเ้ดไ. 2514 - 2519) ศ.พ3 ( ่ีทบับฉ ฯานฒัพนผแะลแ. 2510 – 2514) ศ.พ2 ( นจมอ้ลดวแง่ิสบทะรกลผงึถงึนา ครากดาข มสะามหเ่ีทรากดัจรากนผแงาวรากดาขยดโิตาชมรรธรกายพัรท งอขกัลหรกายพัรทงอขมรทโมอ่ืสเมาวคาหญัปงึถดัชน็หเ้หใฏการป้ดไ3 ่ีทบับฉ ฯานฒัพนผแยาลปงอขงว่ชนใ ษิพลมง้ัท ษิพลมงอขยาจะรก่รพแรากีมม่ิรเ้ดไง้ัทมวร ุตาธ่รแะลแ า้ นง่ลหแนิด ้มไา่ป ง่ิยงา่ยอะาพฉเยดโ ศทเะรป บักญัคา สมาวค้หใม่ิรเ้ดไงึจยทไศทเะรป น้ันงัด ยารตนัอราสะลแ ยีสเงอขกาก งยีสเ ศากาองาทษิพลม า้ นงาท ามน้ตน็ปเ4 ่ีทบับฉ ฯานฒัพนผแ่ตแง้ัตามมอ้ลดวแง่ิสาหญัป . 2520 – 2524)ศ.พ4 ( ่ีทบับฉ ฯานฒัพนผแ วนแดนหา กราก มรทโมอ่ืสเพาภสีมะลแยาลา ทกูถ่ีทรกายพัรทะณรูบูฟน้ืฟรากงาทวนแดนหา ก าหญัปบักญัคา สมาวค้หใ้ดไะลแ ๆ งา่ตนา้ดานฒัพนผแนใ้วไ ๆ งา้วกงา่ยอมอ้ลดวแง่ิสาหญัปขไ้กแรากงาท 2524 ิตาชง่หแมอ้ลดวแง่ิสานฒัพรากรากรตามะลแยาบยโนา ทดัจรากีม้ดไยดโ น้ึขงัจงิรจงา่ยอมอ้ลดวแง่ิส . 2518ศ.พ ิตาชง่หแมอ้ลดวแง่ิสพาภณุคาษกัระลแมิรสเง่สิตัญญับชาระรพมาต น้ึข . 2525 – 2529)ศ.พ5 ( ่ีทบับฉ ฯานฒัพนผแ รากรากรตามะลแยาบยโนา นรากยดโ น้ึขง่ิยนจเดัช้หใมอ้ลดวแง่ิสรากดัจรากงาทวนแดนหา ก นาฐรตามดนหา กรากีม งาทวนแดนหา กรากนใบอรกน็ปเามน้ึขา ทดัจ้ดไ่ีทิตาชง่หแมอ้ลดวแง่ิสานฒัพ บทะรกลผ์หะารคเิวรากนางยารา ทดัจงอ้ต่ญหใดานขฐัรงอขานฒัพรากงรคโ้หใดนหา ก มอ้ลดวแง่ิสพาภณุค าลขงสบาสลเะทา้ นมุ่ลานฒัพราก น่ชเ ่ีทน้ืพบัดะรมอ้ลดวแง่ิสรากดัจรากนผแา ทดัจรากีมง้ัทมวรมอ้ลดวแง่ิส านฒัพรากอ่ืพเมอ้ลดวแง่ิสนา้ดรากดัจรากนผแงาวรากกออนัวะตลเะทง่ัฝยาชณวเิรบมอ้ลดวแง่ิสรากดัจราก นบนอต้ตใคาภ . 2530 – 2534)ศ.พ6 ( ่ีทบับฉ ฯานฒัพนผแ รากยดโ่มหใมอ้ลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรทานฒัพรากนใดิควนแะลแ งาทศิทบัรปรากีม้ดไ า้ นง่ลหแรกายพัรท ้มไา ่ปรกายพัรท นิด่ีทรกายพัรท ่กแ้ดไง่ึซ ทภเะรปกุทิตาชมรรธรกายพัรทาอเา น

130 านฒัพนผแอ่ืช้ตใยาภ นักวยีดเนผแนใ้วไามษิพลมรากดัจรากะลแ ีณรธรกายพัรทะลแ งมะรปรกายพัรท รากดัจรากะลแราหิรบรากงุรปบัรปรากงอขงอ่ืรเนใญัคา สมาวค้หใยดโมอ้ลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรท าอเา นรากีม้หใอ่ืพเ ่มหใยัมสียลโนโคทเ้ชใรากีม้หในุนสบันสะลแ บบะรน็ปเงา่ยอพาภิธทิสะรปีม้หใ าหญัปดิกเ้หใอ่ก่มไะลแมอ้ลดวแง่ิสยาลา ท่มไ พาภิธทิสะรปีมงา่ยอ้ดไ์นชยโะรป้ชใามิตาชมรรธรกายพัรท งาวรากีม น่ิถงอ้ทบัดะรนในางยว่นหะลแรก์คงอ นชาชะรป้หใมิรสเง่สรากน้นเ อืคญัคา ส่ีทะลแ ษิพลม รากะาพฉเยดโ บบะรีมงา่ยองาลกนว่สบักมว่ร่ีทน้ืพนใรากิตับิฏปนผแดนหา กรากะลแรากดัจรากนผแ ศทเะรปว่ัทดัวหงัจบัดะรนใมอ้ลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรทานฒัพนผแา ทดัจรากีม้หใดนหา ก . 2535 – 2539)ศ.พ7 ( ่ีทบับฉ ฯานฒัพนผแ รากยดโงอ่ืนเอ่ตงา่ยอนางนินเา ดรากน็ปเงคงัยมอ้ลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรทรากดัจราก ดนหา กรากนใทาบทบีมามา้ขเ้หใ น่ิถงอ้ทนว่สะลแงาลกนว่สนใง้ัท นชาชะรปนชกอเรก์คงอนุนสบันส ะลแิตาชมรรธรกายพัรทรากดัจรากนผแมาตนางนินเา ดรากดัรง่รเราก รากดัจรากนผแะลแยาบยโน อ่ืพเนักวยีดเบบะรน็ปเ้หใมอ้ลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรทลูมอ้ขบบะรง้ัตดัจราก ว้ลแู่ยอีม่ีทมอ้ลดวแง่ิส ยามหฎกกออรากดัรง่รเรากะลแรากดัจรากนใยว่ชามงัลครากนิงเรากนา้ดรากรตามา นราก นผแงาวรากนใ้ชใ ะลแมุคบวครากนใ้ชใามยัมสนัท่ีทียลโนโคทเาอเา นรากนจดอลต ิตาชมรรธรกายพัรท์ษกัรุนอรากบักวย่ีกเ มอ้ลดวแง่ิสาหญัปขไ้กแ . 2540 – 2544)ศ.พ8 ( ่ีทบับฉ ฯานฒัพนผแ ยามหงอ่ืรคเา ทดัจะลแศทเะรป่ีทน้ืพงอข25 ะลยอ้ร้ดไ้หใ์ษกัรุนอรากอ่ืพเา่ป่ีทน้ืพะณรูบูฟน้ืฟราก มาวคะลแมอ้ลดวแะวาภสงอขลุดมสมาวคาษกัรอ่ืพเนลเยาชา ่ป่ีทน้ืพาษกัรราก ์ษกัรุนอา่ป่ีทน้ืพตขเวนแ า่ปงอขบบแปูรนใิตาชมรรธรกายพัรทรากดัจรากมิรสเง่ส ่รไนา้ล1 า่วกา่ ต่มไ้วไงค้หใพาภวีชงาทยาลหกาลห นชมุชงอขติวีชพาภณุคะลแมอ้ลดวแะวาภสานฒัพ์ษกัรุนอรากอ่ืพเนชมุช . 2545 – 2549)ศ.พ9 ( ่ีทบับฉ ฯานฒัพนผแ ูฟน้ืฟ์ษกัรุนอรากบัก์นชยโะรป้ชใรากงา่วหะรลุดมสมาวคดิกเ้หใรากดัจรากงุรปบัรปานฒัพราก ยัศาอ่ีทมอ้ลดวแง่ิสิตาชมรรธรกายพัรทรากดัจราหิรบราก นืยง่ัย่ีท์นชยโะรป้ชใปไรกายพัรทา นรากมิรสเง่ส พาภิธทิสะรปีม่ีทมุคบวคบักา กราก พาภิธทิสะรปน้นเงุ่ม มคงัสนในว่สคาภกุทงอขมว่รนว่สีม รากนวบะรก ติรจุส สใง่รปโมาวคีม . 2550 – 2554)ศ.พ10 ( ่ีทบับฉ ฯานฒัพนผแ ราก” พาภวีชงาทยาลหกาลหมาวค“ งึถงึนา ค มอ้ลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรทนา้ดานฒัพราก ์ษกัรุนอลแูดะลแ้ชใู้ผน็ปเะจนชมุช” ์นศวเินบบะร“ งึถงึนา คะลแญัคา สมาวค้หใงอ้ตะจพีชาอานฒัพ มรรธน็ปเงา่ยอมอ้ลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรท

131 ิตาชมรรธรกายพัรทาหญัปขไ้กแอืรหานฒัพนักงอ ้ปรากนในชมุชบักอืมมว่รรากอืรหนติตับิฏปราก7 ่ีทงอ่ืรเ มอ้ลดวแง่ิสะลแ มอ้ลดวแพาภสานฒัพะลแ์ษกัรุนอรากงาทวนแ นชาหมอ่ต์นชยโะรปีม้หใอ่ืพเดาลฉญาชงา่ยอิตาชมรรธรกายพัรท้ชใกัจู้รราก งึถยามห ์ษกัรุนอราก รากีมงอ้ตะจะลแ ดุส่ีทยอ้นรกายพัรทยีสเญูสรากีม้หใงอ้ต้ีนง้ัท ดุส่ีทนานาลวเน็ปเ้ดไ้ชใะลแ ดุส่ีทกาม ยว้ดนักงึถว่ัทยดโปไน็ปเ้หใรกายพัรท้ชใรากยาจะรก า ทะจ่ีทรากง่ึซ น้ึขญิรจเ้หใา ท่ีทงาทนใปไนย่ีลปเงุรปบัรปราก ญิรจเ้หใา ทราก งึถยามห านฒัพราก ้หใา ทะจงึจ ยว่ชามา้ขเียลโนโคทเะลแู้รมาวคาชิวยัศาองอ้ตนผแงาวรากีมงอ้ตะจ น้ัน้ดไน้ึขานฒัพรากดิกเ้หใ ์คงสะรปุถตัวมาตุลรรบน้ันานฒัพราก มอ้ลดวแพาภสานฒัพะลแ์ษกัรุนอรากีมงอ้ตะจ่ีทน็ปเา จมาวค ศทเะรปว่ัท ๆ งา่ตนชมุชมาตอืรหน่ิถงอ้ทนใปไว่ัทู่ยอบพ่ีทมอ้ลดวแพาภสะลแิตาชมรรธรกายพัรท ารเ่ีทลผุตหเ น้ิสง้ัท์นชยโะรปณุค้หใ่ตแนว้ลง่ึซ า่ป์วตัสะลแ ้มไา่ป ุตาธ่รแ ศากาอ า้ น นิด ่กแ้ดไ ญัคา ส่ีทน้ัน งลยาลา ทกูถ้ดไารเศทเะรปงอขิตาชมรรธรกายพัรทกาจามงอ่ืนเ็ก มอ้ลดวแพาภสานฒัพะลแ์ษกัรุนอง่รเรวค ลุดมสมาวคดาขนจาม มอ้ลดวแพาภสานฒัพะลแ์ษกัรุนอรากนใงาทวนแ านฒัพะลแ์ษกัรุนอรากงาทวนแอ่ตีด่ีทกึนา สติจีมรวคนคกุทนชาชะรป ลคคุบบัดะร3.1 ้ีนปไอ่ตงัด ๆ ยา่งรากีธิวีมง่ึซ มอ้ลดวแพาภส ดัยหะรปกัจู้รงอ้ต1. าษกัรกัจู้รงอ้ต2. น้ึขีด้หใงุรปบัรปกัจู้ระลแวัตน้ืฟ้หใรกายพัรทูฟน้ืฟกัจู้รงอ้ต3. พาภิธทิสะรปีมงา่ยอรกายพัรท้ชใรากะลแติลผรากมิรสเง่สนักยว่ช4. ่มหใติลผามว้ลแ้ชใ่ีทรกายพัรทา นกัจู้รงอ้ต5. ปไญูสดมหยอ้นดละจงัลา กอืรหงพแาคารีม่ีทรกายพัรทนทแ้ชใาม ๆ น่ือรกายพัรทา นกัจู้รงอ้ต6. กายาห่ีทิตาชมรรธรกายพัรทนทแ้ชใามา นอ่ืพเ ่มหใรกายพัรทง่ลหแาหจวรา สา้วคน้คนักยว่ชงอ้ต7. ิตาชมรรธรกายพัรทยาลา ท่มไงอ้ต8. ิตาชมรรธรกายพัรท์ษกัรุนอรากีธิวะลแาหญัปงึถจใา้ขเ้หใ าษกึศมรบอรากบัรา้ขเจใม็ตเงอ้ต9. ะณษกัลง่ึซ ู่ยอยัศาอนต่ีทนชมุชงอขกิชามสน็ปเนคะล่ตแนชาชะรปกาจงอ่ืนเ นชมุชบัดะร3.2 รากนใ ีด่มไะลแีด่ีทง่ิสน็ปเ่ีทง้ัท ยว้ด ๆ น้ันนชมุชนในชาชะรปงึถามบทะรกลผีมะจ นชมุชงอขพาภสะลแ ้ีนงัด นักจใมว่รอืมมว่รรวค์ษกัรุนอ านฒัพะลแ์ษกัรุนอรากนใมว่รนว่สีมปไา้ขเรากงึถกันหะรตงอ้ตะจนชมุชนในชาชะรป1. นตงอขนชมุชนใมอ้ลดวแพาภส

132 ถรามาสะลแ รากดัจรากงอขบบะรงอ่ืรเนใจใา้ขเมาวค ู้รมาวคีมงอ้ตะจนชมุชนในชาชะรป2. น้ึขีด้หใมรทโมอ่ืสเ่ีทมอ้ลดวแพาภสงลปแนย่ีลปเะลแงุรปบัรปขไ้กแ ยว่นหบักนางนาสะรป้หในตงอขนชมุชนใมอ้ลดวแพาภสานฒัพะลแ ์ษกัรุนอรากีธิวบบะรดัจ3. นชกอเะลแฐัรงอข ลาบฐัรบัดะร3.3 ะยะรนใง้ัทมอ้ลดวแพาภสานฒัพะลแ์ษกัรุนอรากงาทวนแงาวะลแ ยาบยโนดนหา กรวคลาบฐัร1. ปไอ่ติตับิฏปอืถดึย้ดไงอ้ขวย่ีกเ่ีทฐัรงอข่ีทา้นหา้จเะลแนางยว่นห้หใรากกัลหน็ปเอ่ืพเ วายะยะระลแน้ัส ้หในติตับิฏปรวคนคกุทยทไนชาชะรป ศทเะรปงอขะลแนชมุชงอขีดงอืมเลพน็ปเ่ีทะนาฐนใ2. ญัคา ส่ีทมอ้ลดวแง่ิสบักวย่ีกเยามหฎกมาตอืรห บัคงับอ้ขฎกมาตงอ้ตกูถ รากนใีด่ีทงา่ยอบบแน็ปเะลแา นู้ผน็ปเงอ้ตะจ คาภิมูภะลแน่ิถงอ้ทนใง้ัทฐัรงอขนางยว่นห3. ะลแนชกอเคาภบักอืมมว่ระลแนุนสบันสมาวค้หใงอ้ตะจง้ัทมวร มอ้ลดวแพาภสานฒัพะลแ์ษกัรุนอ ยว้ดปไนชาชะรป านฒัพะลแ์ษกัรุนอรากนา้ดงาทู้รมาวคะลแ น่ิถงอ้ทยามหฎกลูมอ้ขราสวา่ข่รพแยผเ4. มอ้องาทะลแงรตงาทง้ัทมอ้ลดวแพาภส ่ีทมอ้ลดวแพาภสูฟน้ืฟขไ้กแรากนินเา ดง่รเบีรงอ้ต คาภิมูภ น่ิถงอ้ทนใบอชดิผบัร่ีทนางยว่นห5. กีอามน้ึขน้ันน่ชเ์ณรากพาภสดิกเ้หใ่มไนักงอ ้ปงาทาหะลแ มิดเน่ชเพาภสู่สบัลก้หใปไมรทโมอ่ืสเ

133 นอ้รกลโาหญัปขไ้กแรากะลแนักงอ ้ปราก บทะรกลผะลแุตหเาส นอ้รกลโะวาภส8 ่ีทงอ่ืรเ (Global Warming) นอ้รกลโะวาภ น็ปเ(Climate Change) งลปแนย่ีลปเศากาอิมูภะวาภ อืรห(Global Warming) นอ้รกลโะวาภ ้ีนาหญัปงอขกัลหุตหเาส ๆยอ่ืรเน้ึขงูส่ีทกลโงอข ิมูภหณุอ กาจ้ดไตกเงัส นับุจจัปนใารเกลโงอข่ญหใาหญัป ซา๊กะารพเ กลโบักญัคา สมาวคีม กจะรกนอืรเ์ณรากฏการป(Greenhouse gases) กจะรกนอืรเซา๊ก กาจาม ู่สบัลกนอ้ทะส้หใ่มไ กลโนในใ้วไนว่สงาบนอ้รมาวคบ็กเกักะจ นทเีม อืรห ์ดซไกออดไนอบ์ราค กวพา จ นัวงาลกนอต ะลแ( ดัจวานหนืคงาลกนอต่ีท ์รทนัจงวดบบแน็ปเยาลกะจกลโ น้ันะฉิม ดมหง้ัทศากายรรบ บักยา้ลค ้ีนน่ชเน้ึขนุ่อกลโ้หใา ทรากง่ึซ) ์ยติทาองวด กาจ นางงัลพงอรก ศากายรรบีม่มไะารพเ ดัจนอ้ร ราก่ตแ(Greenhouse Effect) กจะรกนอืรเ์ณรากฏการป า่วกยีรเงึจ) ชืพกูลป้ชใ่ีท( กจะรกนอืรเ งอขรากกัลห าผเ่ีทๆดใา ทะรกรากอืรห ์ตนยถร มรรกหาสตุอนางงรโ กาจามกออ่ีทCO งอขงอ่ืนเอ่ตงา่ยอน้ึขม่ิพเ 2 บัดะร้หใลผง่ส) นอบ์ราครดโฮไบอกะรปราส อืรห ิตาชมรรธซา๊ก นัมา้ น นิหนา่ถ น่ชเ( ลิซสอฟงิลพเอ้ืชเ ง่ึซีปนสแ6 า่วกบอรนใกรแง้ัรคน็ปเ) นว่สนา้ล นใ นว่ส300 ppm (300 นิกเงูสนับุจจัปนใCO ณามิรป 2 น็ปเดิกเนจ ๆยอ่ืรเน้ึขกามารเงอขกลโนใ้วไนอ้รมาวคบ็กเกักรากม่ิพเ้ดไ ้ีนน้ึขกาม่ีท ์ดซไกออดไนอบ์ราค ีปงึถกึทนับรากีม้ดไ ้ีนาม. 2533 ศ.พ ีป่ตแง้ัตบันีป10 งว่ชนใยาภนอ้รกลโะวาภนับุจจัปน่ชเงัด นอ้รกลโะวาภ งลปแนย่ีลปเราก์ณรกายพา่ว้มแ. 2540 ศ.พ ีปะลแ.2538 ศ.พ. 2533, ศ.พ ีป อืคีป3 งึถดุส่ีทนอ้รศากาอีม่ีท กาจอ้ขวัหนย่ีลปเ้ดไ์ณราจิว์ษกาพิวงยีถเกถราก่ตแ รากะรปยาลหนอน่นแ่มไมาวคีมงัย ศากาอิมูภพาภส ะลแ งรแยา้รลผง่สะจน้ึขนอ้รกลโ่ีทรากกาจบทะรกลผ\" น็ปเ\" อืรหงิรจน้ึขนอ้รงัลา กกลโ\" า่ว่ีทมาถา ค ดใงยีพเปไกออขไ้กแรากา ทะรกอืมงลาลวเงิวะรปารเง่ิย น้ันงัด\" รไงา่ยอกลโนใติวีชีม่ีทง่ิสอ่ตงอ่ืนเอ่ต นาลหกูล อืค็กดุส่ีทกามบทะรกลผบัร้ดไะจ่ีทลคคุบะลแ น้ันา่ทเน้ึขกามงรแยา้รง่ิยะจ็กน้ึขดิกเ่ีทบทะรกลผ งอเารเกวพงอข ุตหเาส น่ัน ีดงา่ยอน็ปเดิกเรากงอขุตหเาสงึถบารทงา่ตนคกุทารเ่ีทยดโ งึถาม่ีทิตับิพยัภน็ปเนอ้รกลโะวาภ งา่ตารเ นางงัลพติลผอ่ืพเ ิตาชมรรธซา๊กะลแ นัมา้ น นิหนา่ถ น่ชเ ลิซสอฟงิลพเอ้ืชเญาลผาผเ์ยษุนม่ีทราก อืค ่ีทลเะทา้ นบัดะร กลโว้ัขนใง็ขแา้ นงอขยาละลราก น่ชเ นอ้รกลโะวาภงอขงา่ยองาบบทะรกลผงึถีดบารท ดิกเรากะลแีสนย่ีลปเงัรากะป ยัภกทุอ ๆงา่ตยา้รครโงอขดาบะร่รพแราก งรแนุรงา่ยอง้ลแง้หแมาวค น้ึขงูส ะากเน็ปเ่ีทศทเะรป ง่ัฝยาชวนแมาตศทเะรป ่กแ้ดไ ดุส่ีทกามบทะรกลผบัร้ดไ่ีทู้ผยดโ นัลพบัฉงรแนุรุยาพ า่ว ิตาชานานลาบฐัรงอขรากมรรกะณคงอขนางา ทรากกาจ ์ยนเคาอยีชเอเงา่ยอานฒัพงัลา ก่ีทคาภิมูภะลแ า้ฝเ ิตาชาชะรปหสราก์คงอบักอืมมว่ร้ดไ ์รตสาศายทิวราก์คงอีม่ีทศากาอิมูภพาภสงลปแนย่ีลปเรากงอ่ืรเยว้ด ้ีนามีปา่วก50 งว่ชนใน้ึขนอ้รกลโะวาภ่ีทรากกาจ า่วดัช่นแ่ีท่มหในาฐกัลหบพ้ดไะลแ ๆงา่ตบทะรกลผตกเงัส นใน้ึขม่ิพเกลโงอขิมูภหณุอ้หใงอ่ืนเอ่ตงา่ยอบทะรกลผง่สง่ึซ ์ยษุนมงอขา ทะรกรากกาจามลผน็ปเ่ญหในว่ส ะลีทปไงลปแนย่ีลปเ้ดไ่มไศากาอิมูภพาภสงลปแนย่ีลปเราก สยีซเลซเาศงอ1.4-5.8 ณามะรป ง่หแกุทนหกุท ๆยอ่ืรเน้ึขกามงรแนุรมาวคีมะลแ ง้ัรคยอ่บน้ึขดิกเง่ึซงรแนุรงา่ยองลปแนย่ีลปเรากน็ปเ่ตแ ยอ้นะลีทก็ลเ

134 ดโาน์รอทุยาพ งอนะคา ้ฟนฝุยาพ ยัภกทุอ ยัภตาว งรแนุรงา่ยอง้ลแง้หแมาวค ่กแ้ดไดัช้ดไน็หเ่ีทงา่ยอวัต งย่ีสเ่ีท่ีทน้ืพตขเนใู่ยอยัศาอ่ีทู้ผ า่วบพ้ีนา่ลหเยารตนัอะวาภกาจ นัลพบัฉงรแนุรุยาพดิกเรากะลแ ม่ลถนิดน่ผแ ะลแ่สใจใาอเรากบัร้ดไ่มไงัย ๆน่ือนว่ส่ีทน้ืพา่วกกามบทะรกลผบัร้ดไง่ึซ วา่ลกงัด์ณรากุตหเดิกเรากบัก ณามิรป้หใุตหเน็ปเ น้ึขงูสกลโงอขิมูภหณุอ่ีทราก า่ว์ณรากดาครากีมงัย ้ีนกาจกอน รวค่ีทา่ทเอืลหเยว่ช นใ นคนา้ล60-350 กีอน้ึขม่ิพเยหโวิหกายอดอู้ผนวนา จ้หใา ทง่ึซ งลดลมวรยดโคภโิรบรากอ่ืพเติลผลผ ้ดไ ้ีนา่ลหเรากงรคโงอขนางนินเา ดรากะลแ น้ึขง้ัตดัจ่ีท ๆงา่ตนางงัลพรากงรคโีม ์สนิปปิลิฟะลแยทไศทเะรป ลากูดฤมาตกต่มไ่ีทนฝงอขงลปแนย่ีลปเราก น่ชเงา่ยอวัต ดัช้ดไน็หเงา่ยอายทิวศวเินบบะรอ่ตบทะรกลผง่ส น้ึขงูสราก ์ณรูบมสมดุอ่ีท้มไา่ปยาลา ทะลแกุรกุบราก ปไงลปแนย่ีลปเ้ดไงว่ชะล่ตแนใกต่ีทนฝา้ นณามิรปะลแ ง่ัฝยาชวนแมาตายทิวศวเินบบะรอ่ตกามงา่ยอบทะรกลผง่สง่ึซ ลเะทา้ นงอขิมูภหณุอะลแลเะทา้ นบัดะรงอข วนแ น้ันงัด ลเะทา้ นงอขีสนย่ีลปเรากอ่ตบทะรกลผง่ส้ดไ ้ีนน้ึขงูสลเะทา้ นงอขิมูภหณุอ่ีทรากกาจะลแ นักน่ชเยาลา ทกูถะลแบทะรกลผบัร้ดไงึจ ๆงา่ตงัรากะป ะลแ รตมเลโิก2,490 ณามะรปวายมาวคีม่ีท ลเะทง่ัฝยาชีม่ีทศทเะรปงอขงา่ยอวัตน็ปเยทไศทเะรป งย้ีลเะาพเราก งมะรปราก ง่ิยงา่ยอะาพฉเยดโ ศทเะรปงอขจิกฐษรศเอ่ตกามงา่ยอญัคา สมาวคีม่ีทง่ลหแน็ปเ กาห า่ว์ณรากดาครากีม มรรกรตษกเา ทรากอ่ตบทะรกลผง่ส่ีทรากูดฤงอขนอน่นแ่มไมาวคะลแ า้ น์วตัส ะจยทไศทเะรปนใง่ัฝยาช่ีทน้ืพะลแยารทดาห า้นหษรรวศทนใยาภรตมเ1 ยอ้นงา่ยอกีอน้ึขงูสลเะทา้ นบัดะร น่ชเ ๆงา่ตวย่ีทเงอ่ท่ีทนาถสนใวย่ีทเงอ่ทรากมรรกหาสตุองึถมวร ลเะทยาชศากาอกาต่ีทนาถส งลยอ้นดล บทะรกลผกาจงย่ีลเกีลหถรามาส่มไ็ก รคนาหมพทเงุรก่ตแ้มแ งรตยดโบทะรกลผบัร้ดไะจงอยะร ะลแ ายทัพ งา่ยอบทะรกลผบัร้ดไ่ีทง่ึนหงอ่ืรเกีอญัคา สงอ่ืรเน็ปเ็ก พาภขุสนา้ดาหญัปนักน่ชเ้ีนน้ึขงูส่ีทลเะทา้ นบัดะรงอข รากีม้หใลผง่ส น้ึขงูส่ีทน้ืชมาวคะลแิมูภหณุอกาจงอ่ืนเ ยว้ด้ีนงลปแนย่ีลปเ่ีทศากาอิมูภพาภสกาจ งรแนุร า้ นบักงอ้ขวย่ีกเ่ีทครโ้ีนกาจกอน า่ส้ขไะลแยีรเลเาม้ขไงอขดาบะร่รพแรากู่สามา นง่ึซ น้ึขกามงุ่ยงอขน้ึขม่ิพเ งา่ยอน้ึขม่ิพเะจา่วดาค ้ีนคาภิมูภนใง่ึนหครโว็รเดวรงา่ยอ้ดไดาบะร่รพแ่ีทครโน็ปเา่วดัจง่ึซ ครโกตาวิหอ น่ชเ บทะรกลผอ่ตงูสงย่ีสเมาวคีม่ีทนคมุ่ลกน็ปเนจกายนค น้ึขงูส่ีทน้ืชมาวคะลแิมูภหณุอกาจ งอ่ืนเอ่ตะลแว็รเดวร นับุจจัป อพงยีพเ่มไีมงัย ีด่ีทพาภขุสาษกัรลแูดรากนา้ดนใู้รมาวค้หใรากบักบอกะรป ้ีนงลปแนย่ีลปเรากกาจ ่ีท่มไอืรหรวคมส น้ันงัด ดัชง้จแงา่ยอน้ึขฏการป้ดไ ปไงลปแนย่ีลปเ่ีทศากาอิมูภพาภสงอขน้ตงอ้ืบเณาญญัส้ีน ว้ลแปไนิกเยาสจาอ็กน้ันาลวเ ณ ง่ึซ น้ึขกามขไ้กแรากนใู้รมาวคีม อืรห น้ึขกามลูมอ้ขบพน้คะจา่วกนจอระจ ้ดไขไ้กแะจ่ีท นอ้รกลโะวาภสงอขกไลก ีสงัร่ผแรากงอขบบแปูรนใ ์ยติทาองวดกาจ99.95% ณามะรปนางงัลพบัร้ดไะจกลโ ิตกปะวาภสนใ รากะลแ ศากวอนใีลุธนุ่ฝกาจกลโงอขวัตอ่กรากกาจอืลหเงลหง่ึซพภิพ้ตในอ้รมาวคกาจามอืลหเ่ีทนางงัลพ ่ีทนางงัลพงอขลุดมสาษกัรถรามาสารเกลโาม์พรรบา ดกึด่ตแง้ัต กลโนใู่ยอีม่ีทีสงัรตนัมมักุตาธงอขวัตยาลส นัวะล่ตแนใบัร้ดไ่ีทิธทุสนางงัลพนจกลโกาจีสงัร่ผแรากะลแ นอ้รมาวคนอ้ทะสรากีมยดโ มย่ียเีดงา่ยอบัร้ดไ

135 าษกัรารเกลโ้หใา ท่ีทง่ึนหกไลก ยาลหกาลหติวีชีมง่ิสอ่ตมสะามหเศากาอพาภสีมกลโ้หใา ท ์ยนูศบักา่ทเ นอ้ทะสะลแ กัด่ีทา้นหา ท่ีท” (greenhouse effect) กจะรกนอืรเ์ณรากฏการป“ อืค้ดไ้วไนอ้รมาวคนางงัลพ ถรามาส่มไะจกลโ้ีนมุ่ลกส๊กแีม่มไกาห กีอกลโนใปไา้ขเบัลก้หใศากวอนใปไกออบัลก่ผแกลโ่ีทนอ้รมาวค ่ีท ๆ งาบม่หา้ผนอืมสเ่ีทา้นหา ทงึจ้ีนมุ่ลกส๊กแ นัวะล่ตแนในวรปรปแิมูภหณุอีมะจะลแ ้ดไ้วไนางงัลพบ็กเ ส๊กแมสะสรากีม้ดไารเกลโ ามนา่ผ่ีทีปบิสยาลหาลวเะยะรงว่ชนใา่วน็ปเยาลกบัลก์ณรากน็ยเวานห่ีทกลโมุลค นัวา จะรปมรรกจิกนใ้ชใ่ีท ๆ งา่ตงิลพเอ้ืชเ้มหไาผเรากกาจงอ่ืนเ น้ึขกามศากายรรบน้ัชนใกจะรกนอืรเ ้หใา ทกจะรกนอืรเส๊กแงอขน้ึขม่ิพเราก นิด้ตใกาจามน้ึขดุข่ีทงิลพเอ้ืชเนัมา้ น้มหไาผเรากง่ิยงา่ยอะาพฉเยดโ งอ่ืนเอ่ตงา่ยอน้ึขกามม่ิพเกลโงอขิมูภหณุอ้หใลผง่ส ยคเ่ีทงา่ยอ้ดไปไกออนอ้รมาวค่ผแถรามาส่มไกลโ งอเน่ันน้ึขานห่ีทม่หา้ผีมารเกลโบักนอืมสเ ?รไะออืคกจะรกนอืรเ์ณรากฏการป กาจงอ่ืนเน้ึขงูสิมูภหณุอีมกลโ่ีท์ณรากฏการป อืค\" (greenhouse effect) กจะรกนอืรเ์ณรากฏการป\" า้ นอไ งอขลุกลเมโยดโนืลกดูดกูถบัลกนอ้ทะส่ีทดรเารฟนิอน่ืลควายมาวคงว่ชนใ์ํ ์ยติทาองสแนางงัลพ ลุกลเมโ้หใา ทศากายรรบนใ(N O) ์ดซไกออสัรตนไCFCs ะลแ(CH4) นทเีม(CO ) ์ดซไกออดไนอบ์ราค 2 2 ทเยา่ถรากน้ึขงูสศากายรรบน้ัชนใิมูภหณุอ้หใา ทนักะลแนักง่ึซนางงัลพทเยา่ถรากีมน้ึขงูสนางงัลพีม้ีนา่ลหเ รากน่ัสรากดิกเลุกลเมโ้หใา ทศากายรรบนใ ปไนักๆอ่ต้ีนา่ลหเลุกลเมโงอขน่ืลควายมาวคะลแนางงัลพ รากีมวานหตขเนใศทเะรปนใ นอ้รกึสู้รารเ้หใา ท ารเงอขงันหวิผกูถนชามะลแาลวเดอลต วหไนอ่ืลคเ ์ยติทาองสแกาจนอ้รมาวคนางงัลพ่ีทรากกัลห้ชใยดโนอ้รมาวคิมูภหณุอมุคบวครากยัศาอยดโชืพกูลปะาพเ นใยาภิมูภหณุอ้หใา ทามกออบัลกนอ้ทะสถรามาส่มไกจะรกนอืรเนใยาภู่ยอ่ีทนอ้รมาวค่ตแ กจะรกนา่ผงอ่ส ะวาภา่ว้ีนน้ึขงูสกลโงอขิมูภหณุอ่ีท์ณรากฏการปบยีทเบยีรปเรากีมงึจ ชืพงอขกูลปะาพเราก่กแะามหเน้ึขงูส นในอ้รมาวคนางงัลพมสะส่ีทซา๊กน็ปเ(CO ) ์ดซไกออดไนอบ์ราคซา๊ก(greenhouse effect) กจะรกนอืรเ 2 ดินชกจะรกนอืรเซา๊กาดรรบนใดุส่ีทกามน้ึขงูสกลโงอขิมูภหณุอ ้หใา ทลผีมะลแดุส่ีทกาม้วไกลโศากายรรบ ้มไาผเราก, ์ตนมเีซติลผราก, งิลพเอ้ืชเ้มหไาผเราก น่ชเ์ยษุนมงอขา ทะรกรากกาจดิกเกามนว่สCO ๆน่ือ 2 า่ปยาลา ท ้ีนงัดีม กจะรกนอืรเ์ณรากฏการปดิกเ้หใอ่ก่ีทซา๊ก ๆ งา่ต้มหไาผเรากกาจดิกเ(CO ) ์ดซไกออดไนอบ์ราค• 2 งอข ้ดไยาลสยอ่ย่ีทยอฝลูมะยข น่ชเ ุถตัวยีรทนิองอขวัตยาลสรากกาจดิกเ่ญหในว่สง่ึซ นทเีม• ะราจจุอ ยีสเ บักมว่รู่ยอ่ีทง่ิสน็ปเ ๆงา่ตน็ยเมาวคา ทงอ่ืรคเนใบพ น็ยเมาวคา ทบัรหา สบอกะรปราสน็ปเ• CFC ยว้ดกีอ ๆ งา่ต์ยรปเสนใ้ดไบพงัยะลแ นออีรฟ นใบอกะรป้ชใะลแ นิหนา่ถาผเราก ์ตนยงอ่ืรคเกาจดิกเ่ีทษิพีมซา๊กน็ปเ• Nitrous Oxide (N O) 2 งอ่ืรคเงัลา กม่ิพเอ่ืพเ์ตนยถร

136 นีรอลคลุกลเมโน็ปเกออวัตกตแะลแตลเอโวไารตลัอีสงัรบักายิริกิฏปา ทะจCFC น่ชเ้ีนา่ลหเซา๊ก O อืรหษศเิพดินชนจเิซกอองอขลุกลเมโยาลา ทวัตน็ปเะจ้ีนา่ลหเลุกลเมโง่ึซ ดินชยาลหกีอๆงา่ตลุกลเมโะลแ 3 นใ น้ึขกามกลโน้ืพงัยามงลนา่ผงอ่สดรเาฟนิอะลแ ตลเอโวไารตลัอีสงัร้หใา ท นซโอโศากายรรบน้ัชนบ นัมกวพ นางงัลพน็ปเ้ีนา่ลหเีสงัร่ีทา่วยว้ด กลโศากายรรบกาจปไกออ้หใ่มไีสงัรนัก็ก้ีนา่ลหเซา๊กนักวยีดเะณข น้ึขนอ้รกลโ้หใา ทงึจ ( HFCS) นอบ์ราครโูลฟรดโฮไซา๊ก• ( CFCS) นอบ์ราครโูลฟ์รอปเซา๊ก• ( SF6 ) ์ดรโอโูลฟา่ซกฮเ์รอฟเลัซซา๊ก• นคกุท์ยษุนม อืค็ก้ดไ้ีนา่ลหเซา๊กยอ่ลปรากดละจ่ีทู้ผง่ึซ ามกออยอ่ลปรากดลงอ้ตะจ่ีทรวคมส้ีนา่ลหเซา๊ก าม่ีทง่ลหแะลแกจะรกนอืรเส๊กแงดสแงาราต (%) น้ึขนอ้รกลโ้หใลผง่ส าม่ีทง่ลหแ กจะรกนอืรเส๊กแ งอขจใยาหรากนวบะรก น่ชเ ิตาชมรรธง่ลหแกาจ1) ติวีชีมง่ิส 57 นางงรโกาจงิลพเอ้ืชเ้มหไาผเราก น่ชเ ์ยษุนมกาจ2) ์ดซไกออดไนอบ์ราคส๊กแ (CO2) บัซดูดรากดล( า่ปยาลา ท้มไดัตราก, ๆงา่ตมรรกหาสตุอ CO2) ,ติวีชีมง่ิสงอขยาลสยอ่ยรากกาจ น่ชเ ิตาชมรรธง่ลหแกาจ1) ิตาชมรรธกาจดิกเ่ีท้มหไาผเราก (CH4) 12นทเีมส๊กแ าผเรากกาจ, มว่ทา้ นง่ลหแ, วา้ขานกาจ น่ชเ ์ยษุนมกาจ2) ตาชมรรธส๊กแะลแ นัมา้ น นิหนา่ถทภเะรปงิลพเอ้ืชเ้มหไ นใกิรตนไดรก้ชใ่ีทมรรกหาสตุอ น่ชเ ์ยษุนมกาจ1) มรรกหาสตุอ, กิตสาลพมรรกหาสตุอ, ติลผรากนวบข 6 กาซกาจงิลพเอ้ืชเ้มหไาผเราก, ีมคเมรรกหาสตุอ, นอลนไ(N2O) ดซไกออสัรตนไส๊กแ า่ปาผเราก, ย ุ๋ป, ์วตัสะลแชืพ ลุดมส่ีทะวาภนใู่ยอ- ิตาชมรรธง่ลหแกาจ2) ้ชใงอ่ืรคเ์ณรกปุอะลแ ๆงา่ตมรรกหาสตุอ น่ชเ ์ยษุนมกาจ า ทงอ่ืรคเ, ์ยรปเสงอ ๋ปะรก, มฟโ น่ชเ นัวา จะรปติวีชนใ 25 ีมคเงาทวัตมวระจ้ีนส๊กแ( ยาลา ทวัต, ์รอแ น็ยเู้ต; น็ยเมาวค รโอลคบอกะรปนว่สีม่ีทส๊กแ (CFCS)นอบ์ราครโออูลฟ อืรหงลดลศากายรรบน้ัชนในซโอโ้หใา ทนซโอโบักีด้ดไ )นซโอโน้ัชนใว่ัรูรดิกเ

137 นอ้รกลโะวาภสกาจบทะรกลผ น็ปเอ่ตลผง่สะจน้ึขดิกเ่ีทบทะรกลผ่ตแ กันกาม่มไน้ึขม่ิพเะจกลโงอขิมูภหณุอว้ลแย่ีลฉเยดโา่ว้มแ ง้ัทมวร กลโว่ัทว้ลแน็หเ้หใฏการปม่ิรเวา่ลกงัดบทะรกลผ้ีนะณข ดุส่ีทนใกลโบักบทะรกลผีมะจะลแ ๆ ดอท ง่ลหแ(glaciers) ง็ขแา้ นราธน็ปเ่ีทง้ัท กลโว่ัทง็ขแา้ นงอขยาละลราก อืคดัช้ดไน็หเ่ีทงา่ยอวัต ยทไศทเะรป ะจ้ีนยาละล่ีทง็ขแา้ น กลโนใดุส่ีท่ญหใ่ีทง็ขแา้ นง่ลหแน็ปเา่วดัจง่ึซ ์ดนลแนีรกนใะลแ กลโว้ัขณวเิรบง็ขแา้ น ยว้ดมว่รวัตยายขรากีมะจ็กา้ น น้ึขงูสา้ นงอขย่ีลฉเิมูภหณุอบักบอกะรปอ่ืมเ รทุมสาหมนใา้ นณามิรปม่ิพเปไ งอืมเ้หใลผง่ส กามน้ึขงูสลเะทา้ นบัดะร้หใา ท ณูคีวทน็ปเน้ึขม่ิพเกลโว่ัทรทุมสาหมนใา้ นณามิรป้หใา ท ดมหยาละลวา่ลกงัดง็ขแา้ นกาหา่ว์ณรากดาครากีม ีทนัทลเะทา้ นบัดะร้ตใู่ยอกตรทุมสาหมมิรู่ยอ่ีท ๆญัคา ส นุมหุยาพดิกเราก อืคง่ึนหรากะรปกีอ้ดไน็หเม่ิรเ่ีทบทะรกลผ วยีดเีทรตมเ6 – 8 น้ึขงูสลเะทา้ นบัดะร้หใา ทะจ ฐัรหสม่ลถา้ขเดัพ่ีทนคเิรอฮเุยาพวา่ขกาจ้ดไน็หเะจารเงัด ยว้ดน้ึขกามงรแนุรมาวคีมะลแ น้ึขกาม่ีถมาวคีม่ีท ยาบิธอจาอุตหเาส น้ิสง้ัทะนยาหบัดะรนใยาหยีสเมาวคงา้รส็กกูละล่ตแ ามนา่ผ่ีทีปมาสงอสงว่ชนใกูลยาลห ้หใลผง่ส ยว้ดปไน้ึขกาม็กบัร้ดไุยาพ่ีทนางงัลพ น้ึขงูสิมูภหณุอีมรทุมสาหมอ่ืมเ อืควา่ลก นางงัลพ่งแนใ้ดไ ะวาภสบักบสะรปกลโนใณวเิรบงาบ้หใลผง่สงัยนอ้รกลโะวาภสน้ันกาจกอน ยคเ่ีทา่วกงรแนุรมาวคีมุยาพ า ทยคเ่ีทา่ปนใ้มไน้ตกาจงอ่ืนเ กีอน้ึขงรแนุรนอ้รกลโะวาภสดิกเ้ดไ้ีนะณขน่ชเ นอ่กามีมยคเ่มไงา่ยอง้ลแง้หแ ว้ลแปไอ่ตส๊กแนืลกดูด่มไะจกาจกอน า้ นดาขกาจงอ่ืนเงลยาตม้ล้ดไ์ดซไกออดไนอบ์ราคส๊กแนืลกดูด่ีทา้นห ิตาชมรรธยัภกาจนอืตเณาญญัสีมงัยะลแ ยว้ดยาลสยอ่ยรากนวบะรกกาจามกออ์ดซไกออดไนอบ์ราคยอ่ลปงัย ยอ้น่มไ้ีนะวาภสกาจลผน็ปเา่วบพะจ ๆ ีดตกเงัสารเกาหง่ึซ กามกีอ ๆ น่ือ ายทิวศวเินนา้ดบทะรกลผ ง่ิยงา่ยอะาพฉเยดโ ยามกามงลปแนย่ีลปเรากดิกเ้หใอ่กะลแ ดุส่ีทกามบทะรกลผบัร้ดไกลโว้ัขบถแ กลโว่ัทู่สงลลหไะลแ น้ึขม่ิพเกลโว้ัขงาทลเะทา้ นบัดะร้หใา ท ว็รเดวรงา่ยอยาละละจง็ขแา้ นนอ้ก ง็ขแา้ นาขเูภ งลปแนย่ีลปเศวเินบบะระารพเติวีชยีสเลเะทงาท์วตัส้หใา ทยอลพะจ้ีนกาจกอน ปีวทกุท้ดไมว่ทา้ นดิกเ้หใา ท าหญัป ่ีทน้ืพยาลหนใง้ลแง้หแมาวคดิกเงยีอเดาล่ีทน้ืพน็ปเยาลกะจศทเะรปิมูภ้ตใปรโุย ปรโุยปีวทนว่ส ่ีทะณข ดมหนจยาละละจะมิหยว้ดมุลคกป่ีทงูสาขเดอยณวเิรบนบง็ขแา้ นราธกาจงอ่ืนเน้ึขม่ิพเะจยัภกทุอ ะวาภส น้ึขงูสลเะทา้ นบัดะร งลดลราหาองาทลผติลผ มว่ทา้ นีม ง้ลแง้หแ่ีทลากูดฤดิกเน้ึขงูสะจิมูภหณุอยีชเอเ ง่ึซ นชาชะรปงอขยัศาอู่ยอ่ีทนอืรเนา้บยาลา ทปไา้ขเยามกาม ๆ งา่ตุยาพดิกเ้หใา ทจาอ นวรปรปแศากาอ ราหาอติลผรากมรรกหาสตุออืนหเากิรมเอปีวทบถแ่ตแ กกนุ่ฝ้ตใน็ปเะจา่ว่มไดัช้ดไบทะรกลผน็หเ็กนับุจจัป ่ญหใบารงุ่ทะลแ าดานคแงอข่ญหใา้ญหงุ่ทบัก ๆมอ้รพ น้ึขนุ่อ่ีทศากาอกาจงอ่ืนเ์นชยโะรปลผบัร้ดไะจ ณามะรปดาครากีม้ดไยัจิวกัน ์วตัสอ่ตลผง่สะจศากาองอขนวรปรปแมาวคะารพเ ยาตม้ละจากิรมเอฐัรหส าศงอ4.5 วารนับุจจัปกาจน้ึขงูสะจิมูภหณุอา่ว2643 ีปณามะรปอืรห า้นหงา้ขีป100 กีอนใ กลโวิผิมูภหณุอ ะลยอ้รนทเีมซา๊กะลแ63 ะลยอ้รงึถ์ดซไกออดไนอบ์ราคซา๊กยอ่ลปรากีมะจา่ว์ณรากดาคกาจงอ่ืนเ สยีซเลซเ ีป40 งว่ชนใ สยีซเลซเาศงอ1 ณามะรปน้ึขงูสิมูภหณุอีมยทไศทเะรปบัรหา ส กจะรกนอืรเซา๊กงอข27 มาวคดิกเ งาทศิทนย่ีลปเนุ่ฝ้ตใุยาพ้หใา ทะจ สยีซเลซเาศงอ2 – 4 น้ึขงูสม่ิพเิมูภหณุอกาหมาต็กรไงา่ยอ

138 ่ีทะณขนใ น้ึขนานวายาลวเยายขะจนอ้รูดฤ้ีนกาจกอน ตคานอนใ10 – 20 ะลยอ้รน้ึขม่ิพเนวนา จีมะลแ งรแนุร งลน้ัสะจวานหูดฤ จิกฐษรศเนา้ดบทะรกลผ ะจ ง่ัฝยาชนอ่รกดักน้ึขงูส่ีทลเะทา้ นบัดะรกาจลผบัร้ดไะจ ากิรมเอปีวทงอข ๆ ก็ลเะากเน็ปเ่ีทฐัร ่ีทศวเินบบะรกาจงอ่ืนเ าหญัปบสะรปลเะทาลป ยาลา ทกูถะจงัรากะปวนแ ศวเินบบะร่กแยาหยีสเมาวคงา้รส สากอโีมงัยยีชเอเนใ้ีนกาจกอน ลาศาหม้ดไยารยีสเญูสะจญัคา ส่ีทลเะทงาทวย่ีทเงอ่ทจิกรุธ ปไนย่ีลปเรปแ นานวาย่ีทนอ้รูดฤนใง้ลแง้หแมาวคดิกเงึถมวร งรแนุรงา่ยอมุสรมะลแ า่ นหะรกนฝดิกเจาอ่ีท66 – 90 ะลยอ้ร งาทยาหยีสเา่คลูมน็ปเดิค ง้ลแยัภะลแ ุยาพ ยัภกทุอกาจยาหยีสเมาวคดิกเยทไศทเะรป2532 – 2545 ีปนใ้ีนง้ัท ง่หแมอ้ลดวแง่ิสรากงรคโงอข“Global Deserts Outlook” นางยาร ทาบนา้ล70,000 า่วกกามจิกฐษรศเ งาทายทิวศวเินบบะร า้นหงา้ขีป50 นใยาภา่ว้ีช นยานุถิม5 กลโมอ้ลดวแง่ิสนัวนใงอ่ืนเ ิตาชาชะรปหส ยารทลเะทงาท์วตัสะลแ ชืพนับุจจัป มรรธนฒัวะลแจิกฐษรศเ ายทิววีชนา้ดง้ัท ปไงลปแนย่ีลปเะจยารทลเะท ีมงัยะลแ า้ นงอืลปเน้ิสงอ้ต่มไ้หใา ท่ีท ๆ่มหใราหาญญัธะลแ ายติลผบัรหา สา่คณุคีมรกายพัรทง่ลหแอืค านซโิราอฐัรยารทลเะทนใาลปอ่บะลแ งุ้กม์ราฟา ทรากน่ชเ ิตาชมรรธบักรติมน็ปเ่ีท ๆ ่มหใจิกฐษรศเงาทงอ่ช ่ญหใาหญัปญิชผเงัลา กกลโว่ัทง่หแ12 ู่ยอีม่ีทยารทลเะทมาต็กรไงา่ยอ ลอเารสิอนใ ฟจเนเยารทลเะทะลแ ยารทลเะทงย้ีลเอ่ลหามา้ นง่สง่ึซง็ขแา้ นราธ นอ้รกลโกาจงอ่ืนเง้ลแง้หแมาวคน็ปเ่ตแ วัตยายขรากงอ่ืรเ่ชใ่มไ อืมงล รากีม่มไกาหง่ึซ ์ยษุนมอืมา้ นกาจดิกเ่ีทบทะรกลผง้ัทมวร น้ึขม็คเนิด้ตใา้ น ยาละลงัลา ก้ตใากิรมเอนใ นใ า้นหงา้ขีป50 นใยาภปไยาหญูสะจยารทลเะทนใา่ป์วตัสะลแ ายทิวศวเินบบะร ีทงว่ทนัทงา่ยอนักงอ ้ป น้ึขงูสิมูภหณุอะารพเ ปไอ่ตกีอ้ดไ่มไู่ยอะจกลโว่ัทยารทลเะทตขเนใู่ยอยัศาอ่ีท นคนา้ล500 รกาชะรปตคานอ ้ดไ่มไม่ืดนจม็คเอืรห ดมหนจ้ชใกูถา้ นะลแ พาภขุสนา้ดบทะรกลผ มอ้รพามงฝแบอแ่ีทน้รเนอ่ซง่ิสีม่ตแ ปไงลปแนย่ีลปเศวเินบบะร้หใา ทงยีพเ่มไนอ้รกลโะวาภ ดเ ว็รเดวรงา่ยอตโบิตเญิรจเครโอ้ืชเ้หใ รวคอพะามหเอพ่ีทะวาภสงา้รสะจน้ึขนอ้รกลโา่วยว้ด้ีน์ณรากฏการป ดิกเ้หใอ่กะจน้ึขนอ้รกลโา่วุบะร ากิรมเอนใลนแ์รอคยัลายทิวาหมง่หแายทิวศวเินกัน ลทเนมเิพ ทิว กัฟ ่ีทครโ ดินชงาบ์ยษุนมงอขราหาอน็ปเ่ีทชืพูรตัศะลแ ครโอ้ืชเงอขวัตกัฟราก่กแมสะามหเ่ีทมอ้ลดวแพาภส น้ึขกามม่ิพเอ้ืชเดิตรากีมะจง้ัท า้นหงา้ขีป20 กีอนใกามน้ึขม่ิพเถรามาสะจ กลโงอขน้ืชนอ้รพาภสนใีด้ดไวัต กลโยัมานอราก์คงอมุชะรป่ีทนใ์รตสาศายทิวกัน ษิพน็ปเราหาอะลแ ครโกตาวิหอ า่ส้ขไ ยีรเาลามครโนใ ะลแ ยัมานอขุสนา้ดาษกึศยัลายทิวLondon School of Hygiene and Tropical Medicine ะลแ บัร้ดไะารพเติวีชยีสเ นค160,000 วารนชาชะรป ีปะล่ตแนใ า่วงลถแษฤกงัองอขนอ้รตขเ์รตสาศชวเ ขลเวัตะลแ ีด่ีทยัมานอขุสนลคแดาขรากงึถนจปไ ยีรเาลามครโ่ตแง้ัต นอ้รกลโะวาภกาจบทะรกลผ า่วุบะรกลโบัดะร์ยทพแะณคงอข์ณรากงลถแ า้นหงา้ขีป17 กีอนใวัตา่ทเงอสบอืกเน้ึขม่ิพเจาอ้ีนติวีชยีสเู้ผ ะลแ ากิรมเอนิตะล ากิรฟอแบถแศทเะรปนใน่ชเ ดุส่ีทกามงย่ีสเมุ่ลกนใู่ยอดัจานฒัพงัลา กศทเะรปนใก็ดเ

139 ครโะลแ งว่รงอ้ทครโยัมานอขุสนลคแดาขรากงอขยายข่รพแรากบักญิชผเงอ้ตะจ่ีท ้ตใงยีฉเกออนัวะตยีชเอเ ง้ลแยัภะลแ มว่ทา้ น น้ึขนอ้รกลโิมูภหณุองาลกมา่ท ยีรเลเาม นักงอ ้ปราก ้ีนงัด นอ้รกลโะวาภสนักงอ ้ปยว่ชรากีธิว งาทะยะรดลราก1. ศากาอบัรปงอ่ืรคเดิป2. า้ฟฟไ้ชใงอ่ืรคเงอขนาง้ชใรากบัดะรดล3. 4. Reuse ้มไา่ปาษกัรราก5. นัมา้ น้ชใรากดล6. รากวัตน็ปเน้ันง่สนขรากกาจษิพลมกาจงอ่ืนเ ราหาอง่สนขรากบัรหา ส้ชใงาทะยะรดล1. ่ีทราหาอคภโิรบมายายพารเ้หใ ศากายรรบนใ์ดซไกออดไนอบ์ราคซา๊ก ณามิรปม่ิพเรากนใดุส่ีทกามญัคา ส ้ดไงลง่สนขรากบัรหา ส้ชใ่ีทนางงัลพดลยว่ชะจ น่ิถงอ้ทนใกูลปะลแ ติลผ ่มไงัย่ีทูนหนขา้ผา นนางกันพ้หใา่ยอง้ัทมอ้รพ กัพา้ขเ้ดไารเ่ีทมรแงรโนใศากาอบัรปงอ่ืรคเดิป2. ู่ยอยัศาอารเ่ีทกลโยว่ชงัลา การเ่ตแ า้ฟฟไดัยหะรปมรแงรโ้หใยว่ช้ดไ่มไารเา่วกึละรงึพยดโ กัซปไกามกรปกส งอขนอ้รมาวคม่ิพเ น่ชเ ดินยอ้นงยีพเ้มแงลา ้ฟฟไ้ชใงอ่ืรคเนาง้ชใรากบัดะรดล3. ีม่ีทอ้มหาฝดิป นาง้ชใ่มไะณขฟไดิปอืรห าศงอง่ึนหกัสงลยัศาอกัพ่ีทอืรห นางกันา สนใศากาอบัรปงอ่ืรคเ ่ตแ กันกาม่มไารเงอขยา่จ้ชใา่คดลจาอ งลุยทิวงัฟอืรห ์นศัทรทโูดรากงมโว่ัชนวนา จดลอืรห ู่ยอนอ้รราหาอ กลโอ่ตลาศาหมลผง่สะจ ้ชใรากุยาอีม่ีทงอขง่ิสอ้ืซมายายพ ่มหใ้ชใปไบัลก ๆ น่ือุจรรบะนชาภอืรห ษาดะรกา น4. Reuse ยามกามงา่ยอกลโงอขนางงัลพ้ชใรากดลยว่ชะจ ๆ นานนาง กาจา ท่ีท ๆ งา่ต์รอจเิน์รอฟเอืรห งอขง่ิสอ้ืซดัจรากดงอืรห ดละลแ ดุส่ีทกาม้ดไ้หใ้มไา่ปาษกัร5. ปไบืสกลโงอขดอปน็ปเราก่ีทา้นหา ท้ดไ้ีนา่ลหเ้มไา่ปะลแ ้มไน้ต้หใยอ่ลปอ่ืพเ า่ปกาจามาอเดัต่ีท้มไ ว็รเมาวคดล น่ชเ ถรบัขรากยัสินนย่ีลปเบัรปยดโ ะนหาพนายดวย่ีขบัขรากกาจนัมา้ น้ชใรากดล6. ง่รเรากงอ้ตอ่ืมเ์ตนยถร ง่รเนัคบยียหเ ๆ ยอ่คะลแ มสะามหเ้หใถรอ้ลนใมลพาภสบอสจวรต งลถรบัขรากนใ ดุส่ีทกาม้หในิดเงอลดทะลแ ว็รเมาวค นอ้รกลโาหญัป้กแราก กลโะวาภสง้ัยดุยหจาอ่มไงคารเา่วงว่หน็ปเา่น่ีทงอ่ืรเน็ปเ รไงา่ยอ้ดไนอ้รกลโะวาภสดุยหะจารเ ะารพเ ้ีนดับ่ตแง้ัตงิชเน้ิสยดโกจะรกนอืรเส๊กแติลผดุยหะจารเา่ว้มแงึถ ้ดไตคานอนใน้ึขดิกเะจงัลา ก่ีทนอ้ร ีม่ีทงอนสบอตราก นักนาสะรปนางา ทกามนวนา จ ๆ ก็ลเกไลกีม่ีท่ญหใดานขรกัจงอ่ืรคเนอืมสเบยีรปเกลโ ่มหในัอลุดมสะวาภส า่วนอน่นแะลแ ลุดมสะวาภสู่สา้ขเบัลกะจา่วกนานาลวเ้ชใงอ้ตะจ ๆ งา่ตนุ้ตะรกรากอ่ต

140 ะจจาอ่ีทงรแยา้รนัอลผาทเรรบถรามาสงัย็การเ่ตแ กามงา่ยอนับุจจัปะวาภสกาจงา่ตกตแะจมอ่ยน้ึขดิกเะจ่ีท กลโ์ณรากฏการปอละชะจจาอะลแ ้ดไอืมบัระจอพ่ีทบัดะรนใู่ยองลดลงรแนุรมาวค้หใอ่ืพเ ตคานอนใน้ึขดิกเ ะลแ งลกจะรกนอืรเส๊กแติลผรากดลมายายพอืค้ีนนอต้ดไา ทะจอพารเ่ีทง่ิส น้ึขนานาลวเนิก งลา้ช้หในอ้ร ง่ึนหงาทวนแน็ปเงึจนางงัลพดัยหะรปราก นางงัลพ้ชใรากนวบะรกกาจามวา่ลกงัดส๊กแา่วบารทารเกาจงอ่ืนเ วัตนใปไนอ้รกลโะวาภสดิกเราการตัอดลรากนใ ้ีนงัดีมนอ้รกลโาหญัป้กแรากีธิว ดลยว่ชะจ งวดง่ึนหนซเสรเออูลฟน็ปเ ้สไดอลหกาจฟไดอลหนย่ีลปเราก ฟไดอลหนย่ีลปเ1. ีปอ่ต์ดนอป150 ้ดไ์ดซไกออดไนอบ์ราค ์ตนยถรบัขราก ้ดไนทแนายรกัจ่ีขอืรห นิดเถรามาส ๆ ้ลกใงาทะยะรน็ปเกาห งลยอ้น้หใถรบัข2. ์ดนอป1 ์ดซไกออดไนอบ์ราคยอ่ลปะจ ์ลมไ1 งาทะยะรน็ปเ งึถ้ดไ์ดซไกออดไนอบ์ราคดลยว่ชะจ ง่ึนหง่ึรค้ดไ้หใณุคนา้บงอขะยขดล น้ึขกาม้หใลิคเซไีร3. ีปอ่ต์ดนอป2,400 นัมา้ น ิตกปกาจ3% งึถ้ดไน้ึขนัมา้ นงอืลปเ้หใา ทจาอ ยอ้นมลีมงาย่ีทยดโถรบัขราก งายมลค็ชเ4. ์ดนอป20 ้ดไ์ดซไกออดไนอบ์ราคดละจ ้ดไดัยหะรป่ีทนอลลกแ ๆ กุท นุ่อา้ นา ทงอ่ืรคเบัรปราก กามงูสม้ตรากนในางงัลพ้ชในอ้รา้ นา ทรากนใ งลยอ้น้หในอ้รา้ น้ชใ5. น็ยเา้ นนใา้ผกัซรากอืรห ีปอ่ต์ดนอป350 ้ดไ์ดซไกออดไนอบ์ราคดละจ งลยอ้น้หใา้ นงรแะลแ ิมูภหณุอีม้หใ ์ดนอป500 ะลีป้ดไ์ดซไกออดไนอบ์ราคดละจ ดละจ10% งอเณุคงอขะยขดล่คแงยีพเ ะอยเ์ฑณัภุจรรบีม่ีท์ฑณัภติลผงย่ีลเกีลห6. ีปอ่ต์ดนอป1,200 ้ดไ์ดซไกออดไนอบ์ราค งลา่ ต้หใheater งอขิมูภหณุอบัรป วานหูดฤนใ) กอนงอืมเบัรหา ส( ณุคงอขงอ้หิมูภหณุอบัรป7. ีปอ่ต์ดนอป2,000 ้ดไ์ดซไกออดไนอบ์ราคดละจ าศงอ2 น้ึขงูส้หใบัรป นอ้รูดฤนใะลแ าศงอ2 นัมงอขุยาอดอลต นัต1 ้ดไ์ดซไกออดไนอบ์ราคบัซดูดะจ น้ตง่ึนห้มไน้ตกูลปราก ้มไน้ตกูลป8. ้ชใ่มไอ่ืมเ ๆ งา่ตา้ฟฟไ้ชใงอ่ืรคเะลแ งยีสเงอ่ืรคเ ์รอตเวิพมอค ีวีทดิป ้ชใ่มไ่ีทา้ฟฟไ้ชใงอ่ืรคเดิป9. ีปอ่ต์ดนอปนัพบัน้ดไ์ดซไกออดไนอบ์ราคดละจ

141 6 ่ีททบดัหกึฝบบแ มอ้ลดวแง่ิสะลแิตาชมรรธรกายพัรท งอ่ืรเดัหกึฝบบแ งา้บรไะอ ทภเะรป่ีกีมา่วติวีชีมง่ิสงอขนทแงลปแนย่ีลปเรากนวบะรกกอบงจ1. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. รไะออืค ุละล2. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. รไะออืค วหไนิดน่ผแน่ืลค3. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ปขเงัสอพามวหไนิดน่ผแดานขงอขนอืทเะสวหไมาวคดัวงอ่ืรคเงอขรากกัลหยาบิธองจ4. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. งา้บรไะอ บบแ่ีกีมวหไนิดน่ผแดัวราก5. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................

142 ............................................................................................................................................. 6. จงอธิบายปรากฏการณ์แผ่นดินถล่ม (land slides) ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. 7. แผ่นดินถล่มในประเทศไทยเกิดขึ้นในภาพเหนือ และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เกิดจากสาเหตุใด ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. 8. ปัจจัยส าคัญที่เป็นสาเหตุของการเกิดแผ่นดินถล่ม ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. 9. ปรากฏการณ์เรือนกระจก คืออะไร ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. 10. ก๊าซชนิดใดที่ก่อให้เกิดปรากฏการณ์เรือนกระจก ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................

143 11. ทรัพยากรธรรมชาติ หมายถึง ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. 12. ทรัพยากรธรรมชาติแบ่งออกเป็นกี่ประเภท อะไรบ้าง ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................

144 7 ่ีททบ ีสงัรพาภตนัมมักุตาธะลแุตาธงอขิตับมส ุตาธ ญัคา สะราส ุตาธงาราตมาตุตาธงอขิตับมส มอตะอนในอรตก็ลเิองยีรเดัจรากะลแ งา้รสงรคโ ีฎษฤท กาจบทะรกลผะลแ์นชยโะรป ีสงัรพาภตนัมมักะลแีสงัรพาภตนัมมักุตาธิตับมส ุตาธงาราตงอข์นชยโะรป ีสงัรพาภตนัมมัก งัวหดาค่ีทู้รนยีรเรากลผ นัวา จะรปติวีชนใบพ่ีทีมคเายิริกิฏปะลแรากมส ุตาธงาราต มอตะองา้รสงรคโบักวย่ีกเยาบิธอ าหอ้ืนเยา่ขบอข ุตาธ1. ่ีทงอ่ืรเ ุตาธงาราต2. ่ีทงอ่ืรเ ีสงัรพาภตนัมมักุตาธ3. ่ีทงอ่ืรเ

145 ุตาธ1 ่ีทงอ่ืรเ ุตาธงอขยามหมาวค 109 ว้ลแบพน้ค่ีทุตาธีม นักวยีดเดินชมอตะอยว้ดบอกะรปลุกลเมโีม่ีท์ิธทุสิรบราสน็ปเราส ุตาธ นจเิซกออ(C) นอบ์ราค(Mg) มยีซเีนกมแ(Na) มยีดเซโ น่ชเ ุตาธ89 ิตาชมรรธนใู่ยอ่ีทุตาธน็ปเ ุตาธ น้ตน็ปเ(O) ู่มหดวมหน็ปเกออกรแุตาธ20 ุตาธดัจรากงัผนผแ มอตะอลวมมาตงยีรเ ุตาธงอขรากะรปงาบิตับมสงดสแงาราต วไงอ่วมาวค น็ปเมาวค d ่ีทะณษกัล ลวม รากนใ- ะหลโmp.(0C) ์ณษกัลญัส ุตาธ (g/cm3) ิตกปิมูภหณุอ มอตะอ ายิริกิฏปดิกเ ะหลโอ กาม ะหลโอ-259 0.07* ีสีม่มไซา๊กH 1.008 นจเรดโฮไ ดิกเ่มไ ะหลโ-272 0.15* ีสีม่มไซา๊กHe 4.003 มยีลเีฮ กาม ะหลโ180 0.53 นิงเีสง็ขแงอขLi 6.94 มยีทเิล งาลกนาป ะหลโ1280 1.45 นิงเีสง็ขแงอขBe 9.01 มยีลเลิรบเ งาลกนาป ะหลโง่ึก2030 2.34 า ดีสง็ขแงอขB 10.81 นอรบโ ยอ้น ะหลโอ3730 2.26 า ดีสง็ขแงอขC 12.01 นอบ์ราค วลหเงอขน็ปเะณขน่นแานหมาวค* = น่นแานหมาวคd = วลหเมอลหดุจmp. =

146 งาราตมาต ๆ งา่ต์ฑณกเยัศาอยดโกวพน็ปเดัจาม้ีนา่ลหเุตาธดัจา้ถ ุตาธงอขิตับมสงดสแงาราตกาจ ้ีนงัด มุ่ลก3 น็ปเกออุตาธง่บแะจ งูสดอืดเดุจีม วยีนหเ ีด่ีทนอ้รมาวคา น ้ดไา้ฟฟไา นวัตน็ปเิตับมสีม่ีทุตาธมุ่ลกน็ปเ(metal) ะหลโ1. น้ตน็ปเ ก็ลหเ มยีนเิมูละอ มยีซเลคแ น่ชเ) ทอรป น้วเกย( งอ้หิมูภหณุอ่ีทง็ขแงอขน็ปเิตกป า่ ตดอืดเดุจะลแวลหเมอลหดุจีม า้ฟฟไา น่มไิตับมสีม่ีทุตาธมุ่ลกน็ปเ(non-metal) ะหลโอ2. ะหลโา่วกกามพาภยากงาทิตับมสณุคนา้ดงาทนัผรปแรากีมะลแ งาบะารปเ ุตาธ น่ชเ ะหลโอะลแะหลโงา่วหะรง่ึกา้ กิตับมสีม่ีทุตาธมุ่ลกน็ปเ(metalloid) ะหลโง่ึก3. ะลแ ิตกปิมูภหณุอ่ีทงา้บ้ดไา้ฟฟไา น น่ชเ ะหลโยา้ลครากะรปงาบิตับมสีม มยีนเมเอจเะลแ นอคิลิซ ยา้ลค ยา่งกตแะารปเ่ตแ งูสดอืดเดุจ นิงเีสวาวนัมน็ปเ ง็ขแงอขน็ปเ น้ึขม่ิพเิมูภหณุออ่ืมเ น้ึขกาม้ดไา้ฟฟไา น น้ตน็ปเ สัรอฟสอฟ นัถะมา ก นจเิซกออ น่ชเ ะหลโอ มอตะองอลา จบบแ น็หเยคเดใู้ผีม่มไงัยมาต็กรไงา่ยอ่ตแ มอตะอยว้ดบอกะรปน้ัน ๆ งา่ตราสา่วว้ลแนักบัรมอย่ีทน็ปเ งา้รส่ีทพาภนโมอืรหรากานตนิจงยีพเน็ปเงึจ มอตะองอขงา้รสงรคโอืรหงา่รปูร มอตะองอขงิรจ้ทแ่ีทงา่รปูร ทภเะรปีฎษฤทน็ปเดัจง่ึซ” มอตะองอลา จบบแ“ า่วกยีรเ งอลดทรากบักงอ้ลคดอส้หใอ่ืพเน้ึข งอลา จบบแอ่ืมเ ๆ ่มหใลูมอ้ขอืรหงอลดทรากลผมาต ้ดไปไงลปแนย่ีลปเจาอมอตะองอลา จบบแ ง่ึนห งอ้ลคดอส้หใอ่ืพเง้ัรคยาลหานฒัพขไ้กแรากีม้ดไงึจ มอตะองอลา จบบแน้ันงัด ้ดไ่มไยาบิธอมิดเมอตะอ บักมว่รกามงูสยายขงัลา กีม่ีทนอรตก็ลเิอ์นศรรทลุจงอ้ลก้ชใ้ดไ์รตสาศายทิวกัน งอลดทรากบัก มอตะองอขกอนยาภพาภน็ปเา่วอ่ืชเ่ีทพาภยา่ถะลแ ์รอตเวิพมอค นอรตก็ลเิอ์นศรรทลุจงอ้ลกยว้ดพาภยา่ถา คงอทงอขงอขมอตะอ

147 นัตลอดงอขมอตะองอลา จบบแ (John นัตลอด น์หอจ.1803) ศ.ค.2346 (ศ.พ ีปนใ อ่ืพเมอตะอีฎษฤทอนสเ้ดไษฤกงัอวาช ์รตสาศายทิวกันDalton) า ทงัลหะลแนอ่กราสงอขงลปแนย่ีลปเรากบักวย่ีกเยาบิธอ้ชใ น็ปเนักมวร่ีทุตาธงอขลวมยดโนว่สารตัอง้ัทมวร ายิริกิฏป ้ีนงัด้ดไปุรสง่ึซ บอกะรปราส คาภุนอ คาภุนอยาลห ๆ ก็ลเคาภุนอยว้ดบอกะรปุตาธ1. ยาหญูส้หใา ทะลแ ้ดไ่มไกยแง่บแง่ึซ” มอตะอ“ า่วกยีรเ้ีนา่ลหเ ้ดไ่มไ กาจงา่ติตับมสีมะจ่ตแ นักา่ทเลวมีม น่ชเ นักนอืมหเิตับมสีมนักวยีดเดินชุตาธงอขมอตะอ2. น่ือุตาธงอขมอตะอ ่ีทนว่สารตัอนในักีมคเายิริกิฏปา ทดินชง่ึนหา่วกกามุตาธงอขมอตะอกาจดิกเบอกะรปราส3. ๆ ยอ้นวัตงลขลเน็ปเ ามอ่ต่ตแ ง่ึนหบัดะรงยีพเ้ดไมอตะองอขิตับมสะลแะณษกัลยาบิธอ้ชในัตลอดงอขมอตะอีฎษฤท นัตลอด งอขมอตะอีฎษฤทบักงอ้ลคดอส่มไ่ีทรากะรปงาบลูมอ้ขบพน้ค์รตสาศายทิวกัน ้ดไกยแง่บแถรามาสมอตะอ ้ดไนักงา่ตกตแลวมีมจาอนักวยีดเดินชุตาธงอขมอตะอา่วบพ น่ชเ นัตลอดงอขมอตะองอลา จบบแ นัสมอทงอขมอตะองอลา จบบแ (J.J Thomson) นัสมอท น์หอจ ฟซเจโ ์รอซเ นใน้ึขดิกเ่ีท์ณรากฏการปจในส้ดไษฤกงัอวาช์รตสาศายทิวกัน งอขา้ฟฟไา นรากบักวย่ีกเงอลดทรากา ทงึจ ดทโคแีสงัรดอลห งอขิตับมสปุรส้ดไะลแ. 1897) ศ.ค. 2440 (ศ.พ ีปนใน้ึขส๊กแ ้ีนงัด รากะรปยาลห้วไีสงัร งัยปไดทโคแว้ัขกาจงรตน้สเน็ปเงาทนิดเดทโคแีสงัร1. า้ถ ้ดไุถตัวงอขา ดางเดิกเ้หใา ทดทโคแีสงัรกาจงอ่ืนเ ดนโอแว้ัข ีสงัรงอขนิดเงาทงาวขปไุถตัวา น

148 มลกูถนอืมหเ้ดไนุมหีสงัรงอขนิดเงาทงาวข่ีทดัพบใ้หใา ทีสงัรกาจงอ่ืนเ ลวมีม่ีทคาภุนอน็ปเดทโคแีสงัร2. ดัพ า้ฟฟไมานสงอขกวบว้ัขาหา้ขเนบเงย่ีบเกาจงอ่ืนเ บลุจะรปีม่ีทคาภุนอยว้ดบอกะรปดทโคแีสงัร3. า้ฟฟไมานสงอขกวบว้ัขาหา้ขเนบเงย่ีบดทโคแีสงัร ดทโคแีสงัรดอลห ่ีทา้ฟฟไสแะรกบัร้ดไอ่ืมเดทโคแว้ัข่ีทะหลโงอขมอตะอ า่ว้ดไยาบิธอนัสมอท ้ีนงอลดทรากลผกาจ นใยาภ่ีทนอ่ืลคเะลแ งูสนางงัลพีมนอรตก็ลเิอ มอตะอกาจามกออนอรตก็ลเิอยอ่ลปะจงูส์ยกัศงา่ตมาวคีม กาจกออดุลหส๊กแงอขมอตะอนในอรตก็ลเิอ้หใา ทะจส๊กแงอขมอตะอนช่ีทนอ่ืลคเา้ถ ดอลห ่ีทนอ่ืลคเะณข ดนโอแว้ัขงัยปไ่ีทนอ่ืลคเะจบลุจะรปน็ปเง่ึซส๊กแกาจะลแดทโคแว้ัขกาจนอรตก็ลเิอ มอตะอ ดทโคแีสงัรา่วปุรสนัสมอทง่ึซ งสแงอืรเรากดิกเกาฉ้หใา ทZnS น่ชเ งสแงอืรเราสบาฉ่ีทกาฉบทะรกา้ถ งอข(e/m) ลวมอ่ตุจะรปนว่สารตัอา่คาห้ดไงัยะลแ” นอรตก็ลเิอ“ า่วกยีรเบลุจะรปีม่ีทคาภุนอยว้ดบอกะรป นอรตก็ลเิองอขลวมอ่ตุจะรปา่ค้ดไง่ึซ าหรากนใยว่ชา้ฟฟไมานสะลแก็ลหเ่มแมายส้ชใยดโนอรตก็ลเิอ ว้ัขน็ปเ่ีทะหลโงอขดินชบักู่ยอน้ึข่มไ ่ีทงคา่คีมะจ้ีนe/m นว่สารตัอา่ค1.76 x 10 8 C/g บักา่ทเ ดทโคแีสงัรนใา่วงดสแ ดทโคแีสงัรดอลหนใู่ยอุจรรบ่ีทส๊กแงอขดินชบักู่ยอน้ึข่มไะลแ ดทโคแ า่วปุรสงึจนัสมอท งอเน่ัน นอรตก็ลเิอ อืคดมหนักนอืมหเบลุจะรปีม่ีทา้ฟฟไคาภุนอยว้ดบอกะรป ิตับมสีมะจมอตะอกุทงอขนอรตก็ลเิอะลแ มอตะองอขง่ึนหนว่สบอกะรปนว่สน็ปเนอรตก็ลเิอ“ ”นักนอืมหเ นอตรปโบพน้คราก งอลดทรากา ท้ดไ นัมรอยเวาช์รตสาศายทิวกัน ์นตไช์ดลกโ นกเยออ. 1866) ศ.ค. 2409 (ศ.พ ีปนใ คาภุนอีมะจดทโคแีสงัรดอลหนใปไา้ขเา้ฟฟไสแะรกนา่ผอ่ืมเา่วบพ ดทโคแีสงัรดอลหนใดทโคแว้ัข่ีทูระาจเยดโ ว้ัขงอขูรนา่ผดทโคแีสงัรงอข่ีทนอ่ืลคเรากบักมา้ขนักงรตงาทศิทนใปไงรตน้สเน็ปเ่ีทนอ่ืลคเง่ึนหดินช ” (canalลนแคแีสงัร“ า่วอ่ืชง้ัต้ดไ์นตไช์ดลกโ ้ดไงสแงอืรเดทโคแว้ัขงัลหนา้ดกาฉ้หใา ทะลแ ดทโคแ ้ีนงัดีมกวบีสงัรงอขิตับมส” (positive ray) กวบีสงัร“ อืรหray) ดทโคแว้ัขงัยปไงรตน้สเน็ปเงาทนิดเ1.

149 ีสงัรบักมา้ขงรตงาทศิทนใปไนบเงย่ีบเะจ้ีนีสงัร า้ฟฟไมานสะลแก็ลหเ่มแมานสงัยปไ้ีนีสงัรนา่ผอ่ืมเ2. กวบน็ปเา้ฟฟไุจะรปีม่ีทคาภุนอยว้ดบอกะรป้ีนีสงัรา่วงดสแ ดทโคแ ะจ้ีนีสงัรนจเรดโฮไส๊กแน็ปเา้ถะลแ ดอลหนใส๊กแงอขดินชบักู่ยอน้ึข ่ีทงค่มไลวมอ่ตุจะรปนว่สารตัอีม3. ”นอตรปโ“ า่วนจเรดโฮไงอขลนแคแีสงัรนใกวบคาภุนอกยีรเ ดุสงูสลวมอ่ตุจะรปนว่สารตัอีม ์หะารคเิว้ดไนัสมอทดทโคแีสงัรา่วกา่ ต่ีทนอ่ืลคเรากนใว็รเมาวคกาจงอ่ืนเ ดทโคแีสงัรา่วกกามลวมีม4. า่วมอตะองอลา จบบแอนสเงึจ นัสมอทงอขงอลดทรากะลแ ์นตไช ์ดลกโงอขงอลดทราก ู่ยอยาจะรกบลุจะรปีมง่ึซนอรตก็ลเิอีมะลแกวบุจะรปีมง่ึซมอตะออ้ืนเยว้ดบอกะรปมลกงรทปูรน็ปเมอตะอ“ ”บลุจะรปนวนา จบักา่ทเกวบุจะรปนวนา จีมะจา้ฟฟไงาทงาลกน็ปเ่ีทพาภสนใมอตะอ ปไว่ัท นัสมอทงอขมอตะองอลา จบบแ ด์รอฟ์รอทเทัรงอขมอตะองอลา จบบแ ์ตสนเ์รออเ ์รอซเ.1910)ศ.ค.2453 (ศ.พ ีปนใ งอลา จบบแาษกึศ้ดไ(Sir Ernest Rutherford) ด์รอฟ์รอทเทัร งา้รสงรคโีมะจมอตะอา่วยัสงสมาวคดิกเะลแ นัสมอทงอขมอตะอ า่วนาฐิตมมสง้ัตยดโ ่มไอืรหงิรจนัสมอทงอขงอลา จบบแมาต นัสมอทงอขงอลา จบบแมาตงา้รสงรคโีมมอตะอา้ถ“ ปไา้ขเกวบน็ปเา้ฟฟไุจะรปีมง่ึซาฟลอแคาภุนองิยอ่ืมเน้ันงัด งิรจ ดมหง้ัทงรตน้สเน็ปเนา่ผุละทะจคาภุนอกุทาฟลอแ มอตะอนใ ”มอตะอง้ัทดมหนักนอืมหเอมสเา่ มสน่นแานหมาวคีมมอตะอกาจงอ่ืนเ ๆ งาบ า คงอทน่ผแงัยปไาฟลอแคาภุนองิยงอลดทรากา ท้ดได์รอฟ์รอทเทัร ้ีนนาฐิตมมส์นจูสิพอ่ืพเ ้ีนงัดงอลดทรากลผฏการป บัรงอรงสแงอืรเราสกาฉีมยดโ10–4 cm นิกเ่มไานหมาวคีมยดโ งรตน้สเน็ปเา คงอทน่ผแนา่ผุละท่ีทนอ่ืลคเกามนว่สคาภุนอ1. งรตน้สเกาจปไนบเงย่ีบเยอ้นนว่สคาภุนอ2. า คงอทน่ผแงอขา้นหนา้ดามบัลกนอ้ทะสกามยอ้นนว่สคาภุนอ3.

150 คาภุนอ ้ีน ๆ งาบา คงอทน่ผแงัยปไาฟลอแคาภุนองิยอ่ืมเ งอ้ตกูถนัสมอทงอขมอตะองอลา จบบแา้ถ ะจกวบุจะรปีมาฟลอแคาภุนอะารพเ ยอ้นก็ลเงยีพเนบเงย่ีบเอืรหดมหง้ัทงรตน้สเน็ปเนา่ผุละทงุ่พรวคาฟลอแ รากลผยาบิธอนัสมอทงอขมอตะองอลา จบบแ่ตแ มอตะอนใู่ยอยาจะรก่ีทกวบุจะรปบักบทะรกอ่ืมเนบเงย่ีบเ ้ีนงัด่มหใามน้ึขมอตะองอลา จบบแอนสเงึจด์รอฟ์รอทเทัร ้ดไ่มได์รอฟ์รอทเทัรงอขงอลดท ท์รอฟ์รอทเทัรงอขมอตะองอลา จบบแ