๓๘ โรงเรียนประจาจังหวัดสกลนครเดิมต้ังอยู่ ณ วัดกลาง (ตลาดศรีคูณเมืองใน ปัจจุบัน) ต่อมาย้ายออกไปตั้งอยู่ทางด้านทิศตะวันตกเฉียงใต้ของสนามมิ่งเมือง ใช้ช่ือว่า โรงเรียนสกลนคร สกลราชวิทยานุกูล เร่ิมดาเนินการจัดการเรียนการ สอน เม่ือพุทธศกั ราช ๒๔๕๔ ต่อมาเม่ือพุทธศกั ราช ๒๕๑๑ ได้รวมโรงเรียนสตรี สกลรัตน์และโรงเรียนการช่างสตรีสกลนคร พร้อมกับแลกเปล่ียนที่ดินกับ โรงเรียนชุมราษฎร์นุกูล เป็นโรงเรียนสกลราชวิทยานุกุลในปัจจุบัน ที่มา : คุณ ประสาท ตงศริ ิ
๓๙ ห้องสมุดประชาชน แผนกศึกษาธิการจังหวัดสกลนครในอดีต ตั้งอยู่ ณ ใต้ถุน อาคารศาลากลางจังหวัดสกลนคร บริเวณสนามม่ิงเมือง ปัจจุบันสังกัดกอง ปฏิบัติการ กรมการศึกษานอกโรงเรียน กระทรวงศึกษาธิการ ท่ีมา : พิพิธภัณฑ์ เมอื งสกลนคร มหาวทิ ยาลยั ราชภัฏสกลนคร
๔๐ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถ บพิตรและสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปี หลวง เสด็จพระราชดาเนินเยี่ยมราษฎรภาคอีสาน เม่ือปีพุทธศักราช ๒๔๙๘ ที่มา : คณุ สุดใจ ศรีดามา
๔๑ นอกจากน้ีการเสด็จพระราชดาเนินของพระบาทสมเด็จ พระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถ บพิตรและสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง เม่ือปีพุทธศักราช ๒๔๙๘ เป็นการเปิดศักราชให้สกลนครก้าวเข้าสู่ความเจริญในยุค ปัจจุบัน การพัฒนาระบบสาธารณูปโภคและระบบ สาธารณูปการได้รับการพัฒนาอย่างต่อเน่ือง คร้ังถึงปี พุทธศักราช ๒๔๙๙ มีพระราชบัญญัติลักษณะปกครองท้องท่ี ให้เปล่ียนนามอาเภอธาตุเชิงชุมเป็น “อาเภอเมืองสกลนคร” โดยนับแต่ปีพุทธศักราช ๒๕๐๐ ท่ามกลางกระแสความเห็น ต่างทางการเมืองจึงมีการจัดต้ังกองพันท่ี ๑ กรมทหารราบ ท่ี ๓ จังหวัดสกลนครข้ึน และการเข้ามาต้ังฐานปฏิบัติการ พิเศษของอเมริกาในช่วงสงครามเวียดนาม คร้ันถึงปี พุทธศักราช ๒๕๐๖ นโยบายพัฒนาจังหวัดสกลนครของ รัฐบาลทาให้เกิดการย้ายที่ทาการศูนย์ราชการออกมายังบ้าน ธาตุนาเวง ภายหลังย้ายไปต้ังยังพื้นท่ีสนามบินดงบาก ซ่ึงส่งผลให้เกิดการขยายท่ีอยู่อาศัยของประชากรออกไปยัง ภายนอกตัวเมืองสกลนคร รวมถึงการจัดตั้งโรงเรียนฝึกหัดครู สกลนครข้ึน ณ บรเิ วณทีด่ นิ ของกระทรวงมหาดไทยอกี ดว้ ย
๔๒ ภาพย่านเศรษฐกิจการค้าตามแนวถนนเจริญเมือง ถ่ายเม่ือพุทธศักราช ๒๔๙๕ ท่ีมา : พพิ ธิ ภัณฑ์เมืองสกลนคร มหาวทิ ยาลัยราชภัฏสกลนคร
๒๗ ภาพย่านเศรษฐกิจการค้าตามแนวถนนเจริญเมือง ถ่ายเม่ือพุทธศักราช ๒๔๙๕ ท่ีมา : พพิ ธิ ภัณฑ์เมืองสกลนคร มหาวทิ ยาลัยราชภัฏสกลนคร
๔๔ สภาพบ้านเรือนท่ีพักอาศัยของชาวเมืองสกลนคร คุ้มวัดพระธาตุเชิงชุม มุมมอง จากยอดองค์พระธาตุเชิงชุม ด้านทิศตะวันตก ถ่ายเม่ือพุทธศักราช ๒๕๐๐ ทม่ี า : พิพธิ ภัณฑ์เมืองสกลนคร มหาวิทยาลยั ราชภัฏสกลนคร
๒๗ สภาพภาพพ้ืนท่ีประสบอัคคีภัย เมื่อปีพุทธศักราช ๒๕๐๖ บริเวณพื้นท่ีสี่แยก โรงแรมกิตติโฮเตล ถนนกาจัดภัยตัดกับถนนสุขเกษม และเกิดอัคคีภัยติดต่อกัน ทาให้เกิดย่านการค้าและท่ีพักอาศัยย้ายออกไปยังทิศใต้ของเมือง ท่ีมา : พพิ ิธภณั ฑเ์ มอื งสกลนคร มหาวิทยาลัยราชภฏั สกลนคร
๔๖ ศาลากลางจงั หวดั สกลนคร หลังที่ ๒ สรา้ งเมอ่ื ปีพุทธศกั ราช ๒๕๐๖ ในทด่ี ินของ กระทรวงกลาโหมและกระทรวงมหาดไทย ตอ่ มาทางราชการยกทด่ี ินและส่งิ ปลกู สร้างทั้งหมด ให้กับกระทรวงศึกษาธิการ จัดต้ังเป็นโรงเรียนฝึกหัดครูสกลนคร หรือมหาวิทยาลัยราชภัฏสกลนครในปัจจุบัน ท่ีมา : พิพิธภัณฑ์เมืองสกลนคร มหาวิทยาลยั ราชภัฏสกลนคร
๔๗ มุมสูงของตัวเมืองสกลนคร ด้านทิศตะวันตกเฉียงใต้ พื้นที่โล่งกว้างปัจจุบันคือ ห้างสรรพสนิ ค้า บรษิ ัท บิ๊กซี ซเู ปอร์เซน็ เตอร์ จากดั และ บริษัท โรงสศี รีสกลค้า ข้าว จากัด ถ่ายเม่ือพุทธศักราช ๒๕๑๔ ท่ีมา : พิพิธภัณฑ์เมืองสกลนคร มหาวิทยาลัยราชภฏั สกลนคร
๔๘ มุมสูงของตัวเมืองสกลนคร ด้านทิศตะวันตกเฉียงใต้ บริเวณย่านการค้าแห่งใหม่ ตามแนวถนนสุขเกษม ถนนรัฐพัฒนาและถนนรอบเมือง ประกอบด้วยตลาดสด เทศบาล ตลาด ต.การค้า และสถานีขนส่งเทศบาลสกลนครถ่ายเม่ือพุทธศักราช ๒๕๖๒ ท่ีมา : พิพธิ ภัณฑ์เมืองสกลนคร มหาวทิ ยาลัยราชภฏั สกลนคร
๔๙ ความเจริญทางด้านเศรษฐกิจสังคม ส่งผลให้สกลนคร ได้รับการพัฒนาอย่างต่อเน่ือง เป็นชุมชนเมืองขนาดใหญ่ โดยมีพ้ืนท่ีครอบคลุมตาบลธาตุเชิงชุมท้ังตาบล ภายในเขต เทศบาลเป็นท่ีตั้งของหน่วยงานการบริหาร สถานศึกษา สถานพยาบาลและสาธารณสุข ตลอดจนเป็นศูนย์กลาง การคมนาคมของจังหวัดสกลนคร และมีพ้ืนที่เศรษฐกิจหรือ ย่านการค้าสาคัญต้ังอยู่ตามแนวถนนเจริญเมือง ถนนใจผาสกุ ถนนสุขเกษมและถนนเปรมปรีดา และขยายออกไปสู่ถนนรัฐ พัฒนาและพื้นท่ีลุ่มนอกเมืองด้านทิศตะวันตกและด้านทิศใต้ เม่ือเกิดเหตุการณ์อัคคีภัยติดต่อกันอย่างต่อเนื่อง นับตั้งแต่ปี พุทธศักราช ๒๕๐๖ เป็นต้นมา เกิดย่านการค้าแห่งใหม่ ในบริเวณตลาดเทศบาล ตลาด ต.การค้า และสถานีขนส่ง เทศบาลสกลนคร พุทธศักราช ๒๕๕๕ จึงมีประกาศ กระทรวงมหาดไทย เปล่ียนจากเทศบาลเมืองสกลนคร เป็น “เทศบาลนครสกลนคร” นับเป็นเทศบาลนครท่ีใหญ่ เป็นอันดับท่ี ๒๗ ของประเทศ และใหญ่อันดับ ๕ ของภาค ตะวันออกเฉียงเหนือ โดยมีแนวโน้มในการเจริญเติบโต อยา่ งต่อเน่อื งตอ่ ไปในอนาคตอยา่ งไมห่ ยดุ ยงั้ .
๕๐ “เมืองงามนามสกลนคร มีธรรมชาติน่าชม สมเป็นเมือง มาแต่ก่อน ล้อมรอบด้วยหนองหาน น้าใสไหลย้อน ใสสะท้อน แลจับตางามนักสระพังทอง ดอนสวรรค์ท้ังสอง ชวนให้มองไม่รู้สร่างซา เอยงามเอย งามแท้แลไปทางไหน ทางอากาศ ก็สดใสชื่นใจไม่วายเว้น เป็นเมืองเงียบ สงบปลอดภยั ใคร ๆ ก็อยากมาเหน็ อยู่ดี กินดี มีความร่มเยน็ สมเปน็ เมืองงามเอย...” เนอื้ รอ้ งบทฉุยฉายชมเมอื งสกลนคร
๕๑ บรรณานกุ รม ข้อมลู หนงั สอื และบทความในหนงั สอื ภาษาไทย เกรียงไกร ปริญญาพล. (๒๕๕๘). พงศาวดารเมืองสกลนคร ฉบบั รองอามาตยโ์ ท พระบริบาลศุภกิจ (คาสาย ศิริ ขันธ)์ . สกลนคร : โรงพมิ พ์สกลนครการพิมพ์. จังหวดั สกลนคร. (๒๕๕๙). พระพทุ ธองค์แสน สตสหัสสปฏิมา นุสรณ.์ เชยี งใหม่ : หจก. วนิดาการพมิ พ์. จาลอง นวลมณี. (๒๕๓๑). ครบรอบทาบญุ ๑๐๐ วัน ฟอง นวลมณี. กรุงเทพ : บริษทั เพื่อนพมิ พ์ จากัด. ณรงค์ศักดิ์ ราวะรินทร์. (๒๕๖๑). อุรังคธาตุ จ.ศ. ๑๑๖๗ (พ.ศ. ๒๓๔๘). มหาสารคาม : หจก. อภชิ าตการพมิ พ์ ติ๊ก แสนบุญ. (๒๕๕๙). ลักษณะอีสานว่าด้วยศิลปวัฒนธรรม. อบุ ลราชธานี : โรงพิมพ์มหาวทิ ยาลยั อุบลราชธานี. ธาดา สุทธิธรรม. (๒๕๔๕). ผังเมืองในประเทศไทย : ผังชมุ ชน และการใชท้ ่ดี ินสายอารยะธรรมเขมรในภาค ตะวันออกเฉียงเหนือ. ขอนแก่น : บริษัท ขอนแก่นพิมพ์ พฒั นา จากัด. ธนธร กิตติกานต์. (๒๕๕๗). มหาธาตุ. นนทบุรี : โรงพิมพ์มติ ชนปากเกรด็ .
๕๒ นิชนันท์ กลางวิชัย. (๒๕๕๕). กัลปนา : ความสืบเนื่องและ การเปลยี่ นแปลงแนวคิดของคน ในชุมชนล้านนาต่อการ กัลปนาคน ดารงวิชาการ วารสารรวมบทความทาง วชิ าการ คณะโบราณคดี. พจนวราภรณ์ เขจรเนตร. (๒๕๖๑). พงศาวดารเมอื งสกลนคร : ฉบับลายมือ อามาตย์โท พระยาประจันตประเทศธานี (โงน่ คา พรหมสาขา ณ สกลนคร). สกลนคร : สมศกั ดก์ิ ารพมิ พ์ กรปุ๊ สกลนคร. พัชนี จันทรสาขา. (๒๕๕๑). ร้อยรอยเก่าสกลนคร. กรุงเทพฯ : บรษิ ทั รุ่งศิลปก์ ารพมิ พ์ (๑๙๗๗) จากัด. ศักดิ์ชัย สายสิงห์. (๒๕๕๕). สถาปัตยกรรมประเภท “เจดีย์” (ธาตุ) , เจดีย์ พระพุทธรูป ฮูปแต้ม สิม ศิลปะลาวและ อีสาน. กรุงเทพฯ : บมจ.อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิช ช่งิ . สุรัตน์ วรางค์รัตน์. (๒๕๒๓). ตานานพงศาวดารเมอื งสกลนคร : ฉบับอามาตย์โท พระยาประจันตประเทศธานี (โง่นคา พรหมสาขา ณ สกลนคร). สกลนคร : สกลนครการพิมพ.์ สุรัตน์ วรางค์รัตน์. (๒๕๔๕). ประวัติศาสตร์สกลนคร. สกลนคร : สกลนครการพมิ พ์ สงวน รอดบุญ. (๒๕๔๕). พุทธศิลป์ลาว (พิมพ์คร้ังที่ ๒). กรงุ เทพฯ : สายธาร.
๕๓ สานักโบราณคดี กรมศิลปากร. (๒๕๕๐). ศัพทานุกรม โบราณคดี. กรุงเทพฯ : สานักโบราณคดี กรมศลิ ปากร. สพสันติ์ เพชรคา. (๒๕๖๐). ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นสกลนคร (พมิ พค์ รัง้ ที่ ๒). เชยี งใหม่ : หจก.วนดิ าการพมิ พ.์ ภาษาต่างประเทศ Santanee Pasuk, Philip Stott. (2006). ROYAL SIAMESE MAPS. War and Trade inNineteenth Century Thailand. Bangkok River. ข้อมูลบคุ คลให้สมั ภาษณ์ นายอาคม พรหมสาขา ณ สกลนคร, ใหส้ ัมภาษณ์เรอ่ื ง เมืองสกลนครในอดีต, วนั ที่ ๑๓ พฤศจิกายน ๒๕๕๗. นายสุมิตร พรหมสาขา ณ สกลนคร, ให้สมั ภาษณ์เรือ่ ง เมืองสกลนครในอดีต, วันที่ ๑๓ พฤศจิกายน ๒๕๕๗.
๕๔ นายพจนวราภรณ์ เขจรเนตร การศกึ ษา : มธั ยมศกึ ษา ๑ – ๓ โรงเรยี นสวา่ งแดนดนิ จงั หวดั สกลนคร มธั ยมศกึ ษา ๔ – ๖ โรงเรียนสว่างแดนดนิ จังหวัดสกลนคร ปรญิ ญาตรี สาขาวชิ าสังคมศกึ ษา คณะครุศาสตร์ มหาวิทยาลยั ราชภัฏสกลนคร ปจั จุบนั : นกั วชิ าการศกึ ษา สงั กัดสถาบนั ภาษา ศลิ ปะและวัฒนธรรม มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั สกลนคร ผลงาน : หนงั สือพทั ธสีมา (สิม) บา้ นดา่ น หนังสอื พระนอนเชิงดอย หนังสือพงศาวดารเมอื งสกลนคร ฉบบั ลายมอื อามาตยโ์ ท พระยาประจันตประเทศธานี (โง้นคา พรหมสาขา) หนงั สอื ปาทวลญั ชังเจตยิ านสุ รณ์ หนังสอื ๑๘๐ ปี เหลยี วหน้าแลหลังประวัตศิ าสตรท์ ้องถนิ่ เมอื งสกลนคร ตดิ ตอ่ : พพิ ิธภัณฑเ์ มอื งสกลนคร มหาวทิ ยาลยั ราชภฏั สกลนคร โทรศพั ท์. ๐ ๔๒๗๔๔ ๐๐๙ มอื ถือ. ๐๖ ๓๗๒๐ ๕๑๑๑ E – mail : [email protected] Facebook : Waraporn Pojjahnawaraporn
๒๕
๕๖ สนบั สนนุ การจดั พิมพแ์ ละการจดั กจิ กรรม โดย ๑. สถาบนั ภาษา ศิลปะและวัฒนธรรม มหาวทิ ยาลัยราชภัฏสกลนคร ๒. คณุ ครฟู องจนั ทร์ อรณุ กมล ที่ปรึกษานายกเทศมนตรีเทศบาลนครสกลนคร ๓. คุณปราชญ์ นิยมคา้ รา้ น Mann Craft จงั หวัดสกลนคร ๔. อาจารยธ์ วชั ชัย ดลุ ยสจุ ริต มหาวทิ ยาลัยราชภฏั สกลนคร ----------------------------- พพิ ิธภัณฑ์เมืองสกลนคร งานวชิ าการและวิจยั สถาบนั ภาษา ศลิ ปะและวฒั นธรรม มหาวิทยาลัยราชภฏั สกลนคร เลขท่ี ๖๘๐ หมู่ที่ ๑๑ ถนนนิตโย ตาบลธาตุเชิงชุม อาเภอเมอื งสกลนคร จงั หวดั สกลนคร โทร. ๐ ๔๒๗๔ ๔๐๐๙
Search
