ห้างหุ้นส่วน1

วธิ คี านวณ อเุ บกขาไดร้ บั สว่ นแบ่งกาไรขาดทนุ = ������ ������ เมตตาและมฑุ ิตามีส่วนแบ่งกาไรขาดทุน อัตราส่วนแบ่งกาไรขาดทุนของเมตตาและมุฑิตา = ������ ������ = 2:3 เมตตามอี ตั ราสว่ นแบง่ กาไรขาดทุนใหม่ = × =������ ������ ������������ ������ ������ ������������ มุฑิตามีอตั ราสว่ นแบ่งกาไรขาดทนุ ใหม่ = × =������ ������ ������������ ������ ������ ������������ อเุ บกขามีอตั ราสว่ นแบ่งกาไรขาดทนุ ใหม่ = × =������ ������ ������ ������ ������ ������������ อัตราสว่ นแบง่ กาไรขาดทุน เมตตา มุฑิตาและอุเบกขา = 10:15:5 = 2:3:1

3.1.3 การคานวณหาเงินทุนของหุ้นส่วนใหม่ท่ีต้องนาเงินสดหรอื สินทรัพย์อื่นมาลงทุน ตัวอย่างที่ 8 นกและนัดเปน็ ห้นุ สว่ นกนั มีทนุ 50,000 บาท และ 40,000 บาท แบ่งกาไรขาดทุนเทา่ กันตอ่ มาทัง้ สอง เตงกินลทงุนรทับ่ีนนุกุกนเขา้ามมาาลเงปท็นุนหุ้นกสา่วรคนาในหวมณ่ขอหงาหเง้าินงหทุ้นุนสข่วอนงนโุกดทยี่ตให้อ้นงนุกามมีสา่วลนงใทนุนทุนสเมปม็นต������ิใ������หข้ทอุนงทหั้ง้าสงิ้นหขุ้นอสง่วหน้างจหงคุ้นาสน่ววนณ=ห1า นุกมีสว่ นในทุน = ������ เหลอื เปน็ ส่วนในทุน นก และ นดั = ������ ������ ������ สว่ นในทนุ ของ นก และ นดั มีทุน = 90,000 บาท ทุนของห้างห้นุ ส่วนใหม่ = 135,000 บาท จานวนเงินทน่ี ุกมาลงทุน (135,000 × ������ ) = 45,000 บาท ������

 3.2 รับหุ้นส่วนใหม่โดยคิดค่าความนิยมหรือโบนัสให้แก่หุ้นส่วนเดิมหรือหุ้นส่วนใหม่ โดยระบไุ วอ้ ยา่ งชัดเจน 3.2.1 คิดคา่ ความนยิ มให้แกห่ ุน้ สว่ น คา่ ความนิยม การคานวณหาค่าความนิยม จะเปน็ ดงั น้ี

 คิดค่าความนิยมให้แก่หุ้นส่วนเดิม ให้ต้ังค่าความนิยมของห้างหุ้นส่วนก่อนรับหุ้นส่วนใหม่ โดย เพ่ิมยอดทุนของหุ้นส่วนเดิมด้วยจานวนค่าความนิยมตามอัตราส่วนแบ่งกาไรขาดทุนและบันทึกการ รบั หุน้ ส่วนใหม่ การบนั ทกึ บัญชใี นสมุดรายวันทวั่ ไปจะเปน็ ดงั นี้

 คิดค่าความนิยมให้แก่หุ้นส่วนใหม่ ให้ต้ังค่าความนิยมให้หุ้นส่วนใหม่ไว้ในสมุดบัญชีของห้าง หุ้ น ส่ ว น ก ร ณี น้ี ทุ น ข อ ง หุ้ น ส่ ว น ใ ห ม่ จ ะ สู ง ก ว่ า เ งิ น ทีน่ ามาลงทนุ เท่ากับจานวนคา่ ความนยิ มทห่ี ้างห้นุ ส่วนคิดให้ การบนั ทกึ บัญชีในสมดุ รายวนั ทั่วไปจะเป็นดงั นี้

 3.2 รับหุ้นส่วนใหม่โดยคิดค่าความนิยมหรือโบนัสให้แก่หุ้นส่วนเดิมหรือหุ้นส่วนใหม่ โดยระบุไว้อย่างชัดเจน (ต่อ) 3.2.2 คิดโบนสั ให้แก่ห้นุ สว่ น การคานวณหาคา่ ความนยิ ม จะเปน็ ดังนี้

 คิดโบนัสให้แก่หุ้นส่วนเดิม โดยเพ่ิมยอดบัญชีทุนตามอัตราส่วนแบ่งกาไรขาดทุนและบันทึกรับ หุ้นสว่ นใหม่ การบันทกึ บญั ชีในสมุดรายวันทัว่ ไปจะเป็นดงั น้ี

 คดิ โบนัสใหแ้ กห่ ุ้นสว่ นใหม่ โดยหนุ้ ส่วนใหม่นาเงนิ สดหรือสินทรัพย์อื่นมาลงทุนต่ากว่าจานวนทุน ที่จะมีในห้างหุ้นส่วนและจานวนเงินผลต่าง คือโบนัสที่คิดให้หุ้นส่วนใหม่ ซึ่งผลต่างจะนาไปลดยอด บัญชีทนุ ของหุ้นสว่ นเดมิ ตามอตั ราส่วนแบ่งกาไรขาดทุนและบันทึกรับหุ้นส่วนใหม่ใหม่ การบันทึกบัญชใี นสมดุ รายวันทั่วไปจะเปน็ ดงั น้ี

หน่วยการเรียนรู้ท่ี 6 หุ้ น ส่ ว น ล า อ อ ก

การบันทกึ ความหมายของการเปิ ดบัญชี รายการเปิ ด การลงทนุ ของห้นุ ส่วน บญั ชี การบนั ทกึ รายการเปิ ดบญั ชแี ละงบแสดงฐานะการเงนิ ณ วนั เร่ิมกิจการ

เม่อื หุน้ ส่วนคนใดคนหนึ่งมคี วามประสงค์จะขอลาออกจากหา้ งหนุ้ ส่วนจะตอ้ งแจ้งให้ผู้เป็นหุ้นส่วนทุก คนทราบลว่ งหน้าไม่น้อยกว่า 6 เดือนการลาออกของผู้เป็นหุ้นส่วนทาให้ห้างหุ้นส่วนต้องเลิกกิจการ แต่ ถ้าหนุ้ ส่วนทเ่ี หลือตอ้ งการดาเนินกจิ การกย็ อ่ มทาได้โดยการปฏบิ ตั ิดงั น้ี 1. จัดทาสญั ญาการจัดต้งั ห้างหุ้นส่วนข้ึนใหมร่ ะหว่างหนุ้ ส่วนทค่ี งอยู่ 2. จดทะเบยี นเปลยี่ นแปลงรายการของห้างหนุ้ สว่ นต่อสานักงานทะเบียนห้นุ สว่ นบรษิ ทั ท้องที่ 3. จ่ายคืนทุนให้แก่หนุ้ สว่ นที่ลาออก ทาได้ 2 วธิ ีคือ 1) หุน้ ส่วนท่คี งอยู่ซอ้ื สว่ นทนุ จากห้นุ สว่ นทลี่ าออก 2) ห้างหนุ้ ส่วนจา่ ยเงินหรือสนิ ทรัพย์อ่นื คืนทุนให้ห้นุ ส่วนท่ีลาออก

โดยหา้ งหุ้นสว่ นจะบนั ทกึ บัญชีเฉพาะการโอนทนุ ของผู้เป็นหุ้นส่วนที่ลาออกไปให้แก่ผู้เป็น หุ้นส่วนที่ซ้ือส่วนในทุน การบันทึกบัญชีตามวิธีนี้จะมีลักษณะเหมือนกับการบันทึกบัญชีการ รบั ห้นุ สว่ นใหมท่ กุ ประการ ดังน้ันการบนั ทกึ บญั ชีของห้างหนุ้ สว่ นจะมีเพยี งการปิดบัญชที นุ ของหนุ้ ส่วนที่ลาออก และ บันทึกการเพ่ิมทุนให้กับหุ้นส่วนที่รับโอนทุน (ซ้ือส่วนในทุน) ทุนรวมของห้างหุ้นส่วนจะไม่มี การเปลี่ยนแปลง การจ่ายเงินในกรณีท่ีตกลงซ้ือขายไม่เท่ากับจานวนทุน หากมีผลกาไร ขาดทนุ จากการซื้อขายให้แบง่ ตามอตั ราสว่ นแบง่ กาไรขาดทนุ

การบันทกึ บัญชใี นสมดุ รายวนั ทั่วไปจะเปน็ ดังน้ี

ตัวอย่างที่ 1 ไก่ ไข่และขวดตกลงเป็นหุ้นส่วนกัน แบ่งกาไรขาดทุน 3:5:2 ตามลาดับ เมื่อวันที่ 31 ธันวาคม 2557 มียอดคงเหลือในบัญชีทุนผู้เป็นหุ้นส่วนดังน้ี คือ ทุน-ไก่ 150,000 บาท ทุน-ไข่ 200,000 บ า ท แ ล ะ ทุ น -ข ว ด 1 0 0 , 0 0 0 บ า ท ใ น วั น ที่ 3 1 ม ก ร า ค ม 2 5 5 8 ไ ก่ ข อ ล า อ อ ก จ า ก ห้างหุ้นสว่ นโดยไขแ่ ละขวด ขอซ้อื สว่ นในทุนของไก่คนละครึ่ง โดยจา่ ยเงนิ ซื้อในแตล่ ะกรณีดังนี้ 1) จ่ายเงนิ จานวน 150,000 บาท 2) จ่ายเงินจานวน 160,000 บาท 3) จา่ ยเงนิ จานวน 145,000 บาท

การบนั ทกึ บัญชที ง้ั 3 กรณใี นสมดุ รายวันท่วั ไป จะเปน็ ดงั นี้ จ า น ว น เ งิ น ท่ี ไ ข่ แ ล ะ ข ว ด จ่ า ย ใ น แ ต่ ล ะ ก ร ณี จ ะ จ่ า ย ใ ห้ ไ ก่ เ พี ย ง ค น เ ดี ย ว เ ป็ น ก า ร ส่ ว น ตั ว ไมต่ อ้ งบันทกึ ในสมุดบญั ชีห้างหุ้นส่วน

 3.1 กรณี 1 หนุ้ สว่ นท่ีลาออกไดร้ บั เงินคนื ทนุ เทา่ กบั ยอดคงเหลอื ของบัญชที นุ ในกรณีนี้ห้างหุ้นส่วนจะต้องตีราคาสินทรัพย์ต่าง ๆ ตามราคาตลาดในวันท่ีผู้เป็นหุ้นส่วน ลาออกผลต่างระหว่างสินทรัพย์ที่ตีราคาข้ึนใหม่กับราคาตามบัญชีของสินทรัพย์ จะนาไป ปรับปรุงกบั บญั ชที นุ ของหุ้นส่วนตามอัตราส่วนแบ่งกาไรขาดทุนท่ีตกลงกันไว้ แล้วจึงจ่ายคืน ทนุ ใหแ้ ก่ผเู้ ปน็ ห้นุ สว่ นทลี่ าออกเท่ากบั ยอดคงเหลือของบัญชที นุ ภายหลังทไ่ี ดป้ รบั ปรุงแล้ว

ตัวอยา่ งท่ี 2 แนน นกและนดั ตกลงเปน็ หุ้นส่วนกนั แบง่ กาไรขาดทนุ ในอัตรา 1:2:3 ตามลาดับ ในวันท่ี 1 มกราคม 2558 นัดขอลาออกจากห้างหุ้นส่วน ผู้เป็นหุ้นส่วนมีข้อตกลงให้มีการตีราคาสินทรัพย์ใหม่ใน วั น ท่ี มี หุ้ น ส่ ว น ล า อ อ ก เ พ่ื อ ค า น ว ณ ห า ส่ ว น ที่ จ ะ คื น ทุ น ใ ห้ ผู้ เ ป็ น หุ้ น ส่ ว น ที่ ล า อ อ ก งบแสดงฐานะการเงินของหา้ งห้นุ ส่วนในวันท่ีนดั ลาออกมดี งั นี้

ห้างหนุ้ ส่วน แนน นก นัด งบแสดงฐานะการเงนิ ณ วนั ที่ 1 มกราคม 2558

การบันทกึ บัญชใี นสมดุ รายวนั ทั่วไปจะเปน็ ดังน้ี

การบนั ทึกบญั ชเี พื่อจา่ ยเงนิ คืนทนุ นดั ที่ลาออกในสมุดรายวนั ทั่วไปจะเป็นดงั น้ี

งบแสดงฐานะการเงนิ ภายหลงั นดั ลาออกแลว้ จะปรากฏดงั น้ี ห้างหนุ้ สว่ น นก นดั งบแสดงฐานะการเงิน ณ วนั ที่ 1 มกราคม 2558

 3.2 กรณี 2 หุ้นส่วนที่ลาออกได้รับเงินคืนทุนน้อยกว่ายอดคงเหลือของบัญชีทุน แยก พจิ ารณาได้ 2 กรณี คอื 3.2.1 ก ร ณี บั น ทึ ก เ ป็ น โ บ นั ส จ า ก หุ้ น ส่ ว น ที่ ล า อ อ ก ใ ห้ หุ้ น ส่ ว น ทีค่ งอยู่ 3.2.2 ก ร ณี บั น ทึ ก เ ป็ น ก า ร ล ด บั ญ ชี ค่ า ค ว า ม นิ ย ม ข อ ง ห้างหุ้นส่วนลง การบันทึกลดค่าความนิยมทาได้ 2 วิธี คือ วิธที ่ี 1 บันทึกลดคา่ ความนิยมทง้ั จานวน วิ ธี ที่ 2 บั น ทึ ก ล ด ค่ า ค ว า ม นิ ย ม เ ฉ พ า ะ ส่ ว น ข อ ง หุ้ น ส่ ว น ที่ลาออกเท่าน้ัน

3.2.1 กรณบี นั ทึกเปน็ โบนสั จากหุน้ ส่วนที่ลาออกใหห้ ้นุ ส่วนทค่ี งอยู่ ตัวอย่างท่ี 3 สมมติตามตัวอย่างท่ี 2 ถ้านัดขอลาออกจากห้างหุ้นส่วน ไม่มีการปรับปรุงบัญชีและ ตรี าคาสนิ ทรพั ยใ์ หม่ โดยนดั ยนิ ยอมรบั เงินทนุ คืนเป็นจานวน 144,000 บาท

การบนั ทกึ บญั ชีเพ่อื คนื ทนุ ใหน้ ัดในสมดุ รายวนั ทั่วไปจะเป็นดงั น้ี

3.2.2 กรณีบนั ทกึ เป็นการลดบัญชีค่าความนิยมของห้างหุน้ สว่ นลง ตวั อย่างท่ี 4 สมมติตามตวั อยา่ งท่ี 6.2 ถ้านัดขอลาออกจากหา้ งหุน้ สว่ น ไมม่ กี ารปรบั ปรงุ บญั ชี และตรี าคาสนิ ทรัพย์ใหม่โดยนัดยินยอมรบั เงนิ ทนุ คนื เป็นจานวน 144,000 บาท ซึ่งนอ้ ยกว่าบัญชี ทนุ ของนดั อยู่ 6,000 บาท

วธิ ีท่ี 1 บันทกึ ลดคา่ ความนยิ มทั้งจานวน การบันทกึ บัญชใี นสมดุ รายวันท่วั ไปจะเปน็ ดงั น้ี

วิธีท่ี 2 บันทึกลดค่าความนิยมเฉพาะส่วนของหุ้นส่วนที่ลาออกเท่าน้ัน การบันทึกบัญชีในสมุด รายวนั ทัว่ ไปของหา้ งหุ้นส่วนจะเปน็ ดงั น้ี

 3.3 กรณี 3 หุ้นส่วนท่ีลาออกได้รับเงินคืนทุนมากกว่ายอดคงเหลือของบัญชีทุน แยก พิจารณาได้ 2 กรณี คอื 3 . 3 . 1 ก ร ณี บั น ทึ ก เ ป็ น โ บ นั ส จ า ก หุ้ น ส่ ว น ท่ี ค ง อ ยู่ ใ ห้ หุ้ น ส่ ว น ทีล่ าออก 3.3.2 กรณีบันทึกบัญชีค่าความนิยมเมื่อผู้เป็นหุ้นส่วนลาออก การบันทึกค่าความนิยม ทาได้ 2 วิธี คอื วธิ ที ่ี 1 บันทึกค่าความนยิ มทัง้ จานวน วิธีที่ 2 บันทึกค่าความนิยมเฉพาะจานวนเงินส่วนท่ีจะให้แก่ผู้เป็นหุ้นส่วนท่ี ลาออกเท่านนั้

3.3.1 กรณบี นั ทกึ เปน็ โบนัสจากหนุ้ สว่ นท่ีคงอยู่ให้หุ้นส่วนทล่ี าออก ตัวอย่างที่ 5 จากตวั อย่างที่ 6.2 แนน นก นัด เมอื่ วันท่ี 1 มกราคม 2558 นัดขอลาออกจากห้าง หุ้นส่วน ผู้เป็นหุ้นส่วนตกลงกันว่าจะไม่ปรับปรุงราคาของสินทรัพย์ในสมุดบัญชี โดยห้างหุ้นส่วน จ่ายเงินสดคืนทุนให้แกน่ ดั เปน็ จานวน 165,000 บาท

การบนั ทึกบญั ชใี นการจา่ ยคนื ทนุ ให้นดั ในสมุดรายวนั ทั่วไปจะเป็นดงั น้ี

3.3.2 กรณีบันทกึ บัญชคี ่าความนิยมเมอื่ ผูเ้ ป็นหุ้นส่วนลาออก ตัวอยา่ งที่ 6 จากตัวอยา่ งท่ี 6.2 แนน นก นดั เม่อื วนั ที่ 1 มกราคม 2558 นดั ขอลาออกจากกิจการ ห้างหุ้นส่วน ผู้เป็นหุ้นส่วนตกลงกาหนดให้บันทึกค่าความนิยมของห้างหุ้นส่วนขึ้นเป็นจานวนเงิน 30,000 บาท

วธิ ีท่ี 1 บันทกึ คา่ ความนยิ มท้งั จานวน การบันทกึ บัญชใี นสมดุ รายวันท่วั ไปจะเปน็ ดงั น้ี

วิธที ่ี 2 บนั ทกึ คา่ ความนิยมเฉพาะจานวนเงินส่วนทีจ่ ะใหแ้ ก่ผู้เป็นห้นุ สว่ นที่ลาออกเท่าน้นั การบันทกึ บัญชใี นสมุดรายวันทั่วไปจะเปน็ ดังนี้

การบันทกึ บญั ชีจา่ ยเงนิ คืนทนุ ใหห้ ้นุ สว่ นท่ลี าออกในสมดุ รายวันท่วั ไปจะเปน็ ดงั น้ี

หน่วยการเรียนรู้ท่ี 7 หุ้ น ส่ ว น ถึ ง แ ก่ ก ร ร ม

การบนั ทกึ วธิ ีปฏบิ ัตเิ ก่ยี วกับห้นุ ส่วนถงึ แก่กรรม รายการเปิ ด การประกันชวี ติ ของห้นุ ส่วน บญั ชี วธิ ีปฏบิ ัตเิ ก่ยี วกบั ทุนของห้นุ ส่วนท่ถี งึ แก่กรรม

เมื่อหุ้นส่วนคนใดคนหนึ่งถึงแก่กรรม ห้างหุ้นส่วนจะต้องเลิกกิจการ ปิดบัญชี และจ่ายคืนทุนให้แก่ ทายาทหรอื กองมรดกของห้นุ สว่ นทถ่ี ึงแก่กรรมตลอดจนหนุ้ สว่ นท่เี หลืออยู่ แต่ถ้าห้างหุ้นส่วนมีข้อตกลงให้หุ้นส่วนท่ีเหลืออยู่ดาเนินกิจการต่อไป โดยไม่ต้องเลิกกิจการและ กาหนดอัตราสว่ นแบ่งกาไรขาดทนุ กนั ใหม่ การชาระคนื ทนุ ของหุ้นสว่ นถึงแก่กรรมมี 3 วธิ ีคือ 1. จ่ายชาระจากสนิ ทรพั ย์ของห้างหนุ้ สว่ น 2. หนุ้ ส่วนทเ่ี หลอื จา่ ยซือ้ สทิ ธสิ ว่ นได้เสียของหนุ้ สว่ นผตู้ าย 3. จา่ ยชาระจากเงินกรมธรรม์ประกันชีวิตของหุ้นส่วน ส่วนสิทธิส่วนได้เสียของหุ้นส่วนถึงแก่กรรมโอน ใหห้ ุ้นส่วนทเี่ หลืออยู่

ถ้าห้างหุ้นส่วนมีการประกันชีวิตหุ้นส่วน โดยปกติแล้วค่าเบ้ียประกันจะจ่ายจากเงินสดของห้าง หุ้นส่วน ถอื วา่ เป็นค่าใช้จา่ ยของห้างหนุ้ สว่ น เมอื่ หนุ้ สว่ นคนหน่งึ คนใดถึงแก่กรรม ผู้ที่จะรับผลประโยชน์ จากการประกนั ชีวิต คือ หา้ งหุน้ ส่วน การบนั ทึกบัญชใี นวันท่ีหา้ งหุน้ ส่วนจ่ายเงนิ คา่ ประกนั ชวี ิตในสมดุ รายวันท่วั ไปจะเปน็ ดังน้ี

ก า ร บั น ทึ ก บั ญ ชี ใ น วั น ที่ ห้ า ง หุ้ น ส่ ว น ไ ด้ รั บ ผ ล ป ร ะ โ ย ช น์ จ า ก ก า ร ป ร ะ กั น ชี วิ ต เม่อื หุ้นสว่ นคนใดคนหน่งึ ถงึ แก่กรรมจะเป็นดังน้ี

สัญญาการจัดตั้งห้างหุ้นสว่ นเดมิ จะสนิ้ สุดลง เม่ือหุ้นส่วนผู้ใดผู้หนึ่งถึงแก่กรรม ถ้าไม่ได้ตกลงกันเป็นอย่าง อ่นื ห้างหุ้นสว่ นต้องคานวณส่วนได้เสียของหุ้นส่วนทถี่ ึงแก่กรรมเพ่ือคนื ทุนให้แกท่ ายาท โดยห้างหุ้นส่วน ต้องปฏบิ ัตดิ งั น้ี 1 . ปิ ด บั ญ ชี เ พื่ อ ห า ผ ล ก า ไ ร ข า ด ทุ น ข อ ง ห้ า ง หุ้ น ส่ ว น นั บ จ า ก วั น ปิ ด บั ญ ชี ค ร้ั ง สุ ด ท้ า ย จ น ถึ ง วั น ที่ หุ้ น ส่ ว น ท่ี ถึ ง แ ก่ ก ร ร ม แ ล ะ ห า ส่ ว น แ บ่ ง ก า ไ ร ข า ด ทุ น ของหุน้ สว่ นที่ถึงแก่กรรม 2. ปรบั ปรงุ สินทรัพย์และหน้ีสนิ ของหา้ งหุน้ สว่ นใหถ้ กู ตอ้ ง 3. คานวณเงินทท่ี ายาทจะไดร้ ับ 4. จา่ ยคืนทุนใหท้ ายาทของหุ้นส่วนทถ่ี งึ แก่กรรม

ในทางปฏิบัติห้างหุ้นส่วนไม่สามารถเลิกกิจการได้เลยทันที ข้ึนอยู่กับสาเหตุหลายประการ ห้าง หุ้นส่วนสามารถดาเนินกิจการอยู่ได้จนถึงวันปิดบัญชี สาหรับจานวนเงินที่จะจ่ายคืนให้แก่ทายาทของ หุ้นสว่ นท่ีถึงแก่กรรม สามารถคานวณไดจ้ าก 1. บัญชที นุ ณ วันตน้ งวดบัญชีของหุ้นส่วนท่ถี งึ แกก่ รรม 2. สว่ นแบง่ กาไรหรือขาดทนุ จากการปรบั ปรุงบัญชี (ถ้าม)ี 3. ส่วนแบง่ กาไรหรือขาดทนุ ถวั เฉลยี่ เฉพาะหุ้นสว่ นทีถ่ งึ แก่กรรม 4. ค่าความนยิ ม (ถา้ ม)ี 5. เงนิ ส่วนแบง่ จากการประกนั ชีวติ (ถ้าม)ี

ส่ ว น แ บ่ ง ก า ไ ร ข า ด ทุ น ถั ว เ ฉ ล่ี ย เ ฉ พ า ะ หุ้ น ส่ ว น ที่ ถึ ง แ ก่ ก ร ร ม จ ะ บั น ทึ ก ในบญั ชี “สว่ นแบง่ กาไรขาดทนุ ของ ......... (หุ้นส่วนทถ่ี งึ แก่กรรม) โดยประมาณ” บัญชีนจี้ ะคงอย่จู นกวา่ จะถงึ วนั สน้ิ งวดบญั ชี แล้วจงึ โอนปดิ เข้าบัญชีสรปุ ผลกาไรขาดทนุ ห ลั ง จ า ก ค า น ว ณ ไ ด้ ส่ ว น ทุ น ทั้ ง ห ม ด ที่ จ ะ ต้ อ ง จ่ า ย ใ ห้ แ ก่ ท า ย า ท ใ ห้ บั น ทึ ก การจา่ ยคนื ทุน ในกรณีทมี่ ไิ ดจ้ า่ ยคืนทนุ ให้แกท่ ายาททันที ให้คิดดอกเบี้ยทุนให้หุ้นส่วนที่ถึงแก่กรรม นับ จากวันถึงแกก่ รรมจนถึงวันชาระคืนทุนด้วย หรือโอนปิดบัญชีทุนหุ้นส่วนที่ถึงแก่กรรมตั้งเป็นหนี้สินของ ห้างหุ้นสว่ นเพื่อรอการชาระหนี้ต่อไป

การจา่ ยเงนิ คนื ทนุ ให้ทายาทของหนุ้ สว่ นผถู้ ึงแก่กรรม 1 . จ่ า ย ช า ร ะ ค รั้ ง เ ดี ย ว ใ น ก ร ณี ที่ ห้ า ง หุ้ น ส่ ว น มี เ งิ น ส ด เ ป็ น จ า น ว น ม า ก พ อ ที่จะจ่ายคนื ทนุ ได้ การบนั ทกึ บัญชีในสมดุ รายวันทั่วไปจะเป็นดงั น้ี

การจ่ายเงนิ คืนทุนใหท้ ายาทของหนุ้ ส่วนผ้ถู งึ แก่กรรม (ตอ่ ) 2 . จ่ า ย ช า ร ะ เ ป็ น ง ว ด ๆ ใ น ก ร ณี ที่ ยั ง ไ ม่ มี เ งิ น ส ด พ อ ท่ี จ ะ จ่ า ย ช า ร ะ ใ ห้ ไ ด้ หา้ งหุ้นสว่ นอาจตกลงขอผ่อนชาระเป็นงวด ๆ กับทายาทโดยตั้งทายาทเป็นเจ้าหน้ีไว้ และชาระเป็นงวด ตามที่ตกลงกนั การบนั ทึกบญั ชีดงั น้ี 1) คานวณยอดเงนิ คงค้างชาระเรียบร้อยแล้วบนั ทึกบัญชโี ดย

การจา่ ยเงนิ คืนทนุ ให้ทายาทของหุ้นสว่ นผูถ้ ึงแก่กรรม (ตอ่ ) 2 . จ่ า ย ช า ร ะ เ ป็ น ง ว ด ๆ ใ น ก ร ณี ที่ ยั ง ไ ม่ มี เ งิ น ส ด พ อ ที่ จ ะ จ่ า ย ช า ร ะ ใ ห้ ไ ด้ หา้ งหุน้ ส่วนอาจตกลงขอผ่อนชาระเป็นงวด ๆ กับทายาทโดยต้ังทายาทเป็นเจ้าหนี้ไว้ และชาระเป็นงวด ตามทต่ี กลงกัน การบันทกึ บญั ชีดังนี้ (ต่อ) 2) จ่ายเงินแตล่ ะงวดใหท้ ายาท

หน่วยการเรียนรู้ท่ี 8 กำรเลิกห้ ำงหุ้นส่วน

การเลกิ ห้าง วธิ ีการเลิกห้างห้นุ ส่วน ห้นุ ส่วน ขนั้ ตอนการชาระบัญชหี ้าง ห้นุ ส่วนนิตบิ ุคคล งบแสดงการชาระบญั ชแี ละการบนั ทกึ บัญชเี ลกิ ห้างห้นุ ส่วน

ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณชิ ยม์ าตรา 1055 1056 และ 1057 หา้ งห้นุ ส่วนทุกประเภท อาจ เลกิ กจิ การได้จากสาเหตุ 3 กรณีคอื  1.1 การเลิกกิจการโดยบทบัญญัติของกฎหมาย  1.2 การเลิกกิจการโดยความประสงค์ของหนุ้ ส่วนทง้ั หมด  1.3 การเลิกกิจการตามคาสงั่ ศาล

ก า ร ช า ร ะ บั ญ ชี ห ม า ย ถึ ง ก า ร ส ะ ส า ง สิ น ท รั พ ย์ ข อ ง ห้ า ง หุ้ น ส่ ว น อั น ไ ด้ แ ก่ การรอ้ งขอใหล้ ูกหนี้รวมทัง้ การนาสินทรัพย์ออกขายทอดตลาด การจ่ายชาระหน้ีสินและหากมีเงินเหลือ ใชจ้ ่ายคืนทุนแก่หนุ้ สว่ น  2.1 หน้าทข่ี องผูช้ าระบัญชี  2.2 ขั้นตอนการชาระบัญชี  2.3 วธิ กี ารชาระบญั ชแี ละจ่ายคนื ทุน มี 2 วิธี คือ 1 . ก า ร ช า ร ะ บั ญ ชี โ ด ย คื น ทุ น ใ น ค ร า ว เ ดี ย ว ห รื อ คื น ทุ น ภ า ย ห ลั ง ท่ี ขายสินทรพั ย์หมดแล้ว 2. การชาระบัญชโี ดยคืนทุนเปน็ คราวๆ ก่อนทส่ี ินทรัพย์จะขายหมด

การชาระบัญชี จะแสดงข้อมูลและตัวเลขตามขั้นตอนต่าง ๆ ในรูปรายงานที่เรียกว่า “งบแสดงการ ชาระบัญช”ี โดยแสดงตามลาดับข้ันตอน ดงั น้ี 1. จัดประเภทสินทรพั ย์ หน้สี ินและทนุ ของหนุ้ ส่วน 2 . แ ส ด ง ร า ย ก า ร จ า ห น่ า ย สิ น ท รั พ ย์ อื่ น แ ล ะ แ บ่ ง ก า ไ ร ห รื อ ข า ด ทุ น จ า ก การจาหน่ายสินทรัพย์ใหห้ ุ้นส่วน 3. ชาระหนี้สินภายนอก 4. ชาระหนส้ี นิ ภายใน 5. จ่ายคนื ทุน