เอกสารประกอบการเรียน.docx

เอกสารประกอบการเรยี น รายวชิ า ชาจนี นา่ รู้ 《有趣的中国茶》 คุณครู ธญั ญาลกั ษณ์ พยอม (ตาแหนง่ ครูผชู้ ่วย) โรงเรียนมัธยมวทิ ยา ลาปาง 南邦育才学校

เอกสารประกอบการเรยี น รายวชิ า ชาจนี น่ารู้ 《有趣的中国茶》 คุณครู ธญั ญาลักษณ์ พยอม (ปริญญาตรี) โรงเรยี นมัธยมวทิ ยา ลาปาง 南邦育才学校

คำนำ เอกสำรประกอบกำรเรียน รำยวิชำชำจีนน่ำรู้《有趣的中国茶》กลุ่ม สำระกำรเรียนรู้ภำษำต่ำงประเทศ(ภำษำจีน) รหัสวิชำ 101123 จัดทำขึน้นเือ่อชช้ ประกอบกำรเรียนกำรสอนสำหรับนักเรียนชนันมัธยมศ้กษำปีทีอ 4 แผนกำรเรียนภำษำจีน โดยเอกสำรประกอบกำรเรียนกำรสอนรำยวิชำชำจีนน่ำรู้《有趣的中国茶》 ประกอบด้วย 3 บทเรยี น เ อ ก ส ำร ปร ะ กอ บก ำ ร เ รี ย น ร ำ ย วิช ำ ชำ จีน น่ ำรู้ 《有趣的中国茶》 ประกอบด้วย บททอี 1 ประวัติและควำมเป็นมำขึองชำจีน บททีอ 2 ชนิดขึองชำจีน บททอี 3 ศิลปะกำรชงชำและกำรดอ่มชำ ผู้จัดทำหวังว่ำ เอกสำรประกอบกำรเรียนเล่มนนีจะเป็นประโยชน์แก่นักเรียน นักศก้ ษำ ทีอกำลังหำขึอ้ มลู เร่ออ งนอีน ยู่ หำกมขี ึอ้ แนะนำหรอ่ ขึอ้ ผิดืลำดประกำรชด ผจู้ ัดทำ ขึอนอ้ มรับไว้และขึออภัยมำ ณ ทอีนีอด้วย ผจู้ ัดทำ นำงสำวธัญญำลักษณ์ ืยอม 19/สงิ หำคม/2564 ก

สำรบญั หนำ้ ก เรอ่อง ข คำนำ 1 สำรบญั 4 บทที่ 1 -ประวัติและควำมเปน็ มำของชำจีน 5 12 -แบบฝกึ หัด 13 บทที่ 2 -ชื่อของชำจีนและชนดิ ของชำจีน 16 17 -แบบฝกึ หดั 18 บทที่ 3 -ประเพณกี ำรดม่ื ชำของชำวจนี -แบบฝึกหัด บรรณำนุกรม ภำคผนวก ขึ

第一课 ประวตั ิและความเปน็ มาของชาจีน จุดประสงค์ 1.เพ่ือให้ผู้เรียนรูถ้ ึงประวตั ิและควำมเป็นมำของชำจีนในแต่ละยคุ สมยั 2.เพ่อื ให้ผเู้ รียนเกิดควำมสนใจและสำมำรถนำมำประยุกตใ์ ช้ในชวี ิตประจำวัน （一）

ประวตั แิ ละควำมเป็นมำขึองชำจนี ประวัติขึองชำจีน ในทำงปฏิบัติกำรดื่มชำมีประวัติศำสตร์ที่ยำวนำนมำกในประเทศจีน ซึ่งมีประวัติมำยำวนำน กว่ำ 4,000 ปี ซ่ึงเป็นแหล่งต้นกำเนิด ถึงแม้ว่ำแหล่งกำเนิดชำจะอยู่ในประเทศจีน โดยท่ัวไปชำจีนจะ เป็นส่ิงท่ีบ่งบอกถึงใบชำซึ่งใช้กรรมวิธีสืบทอดมำจำกจนี สมยั โบรำณ จำกกำรจำรึกท่ีเป็นที่กล่ำวถึง ชำ ถูกคน้ พบโดยจักรพรรดิจีน เซนิ นอง ในปี 2737 ก่อนครสิ ตกำล เมื่อใบไมใ้ นบริเวณใกล้พมุ่ ไมร้ ่วงลงมำ ในนำต้มสำหรับจักรพรรดิ ชำจึงได้หยั่งรำกลึกในประวัติศำสตร์และวัฒนธรรมของจีน เคร่ืองดื่มชำ กลำ่ วว่ำ เปน็ หนง่ึ ในสง่ิ จำเป็น 7 สงิ่ ของชีวติ ชำวจนี รวมไปถงึ ไมก้ ่อไฟ ขำ้ ว นำมัน เกลือ ซอสถั่วเหลือง และนำส้มสำยชู ชำจีน สำมำรถแบ่งกลุ่ม จำแนกตำมควำมแตกต่ำงได้ 5 กลุ่มหลัก คือ ชำขำว, ชำเขียว, ชำอู่ หลง, ชำดำ และชำหลงั กำรหมกั . ส่วนกล่มุ อ่นื จะมีกำรเพม่ิ ประเภทชำหอมและชำอบแหง้ . ซง่ึ ชำตำ่ งๆ เหล่ำนีมำจำกควำมหลำกหลำยของแหล่งปลูกคำเมลเลีย ไซเนนซิส ชำจีนส่วนใหญ่บริโภคโดยชำวจนี และไม่มีกำรส่งออก นอกจำกชุมชนชำวจีนในประเทศต่ำง ชำเขยี วเป็นชำอีกชนดิ หนึ่งท่ีนิยมบริโภคใน ประเทศจีน จำกกำรจำแนกกล่มุ ชำหลักๆ จำกควำมหลำกหลำยของชำจำนวนมำก สำหรับเครื่องด่ืมที่เป็น เอกเทศเช่นนี นักวิจัยบำงท่ำนได้นับจำนวนได้มำกกว่ำ 700 ชนิด ส่วนอื่นที่นำมำรวมด้วยมีมำกกว่ำ 1000 ชนิด บำงส่วนมีกำรเปลี่ยนแปลงของสำยพันธุ์ที่แตกต่ำงกันจำกแหล่งปลูกคำเมลเลีย. ยกตัวอย่ำงชนิดชำที่เป็นท่ีนิยม คือ ไทกวนยิน เป็นชำท่ีถูกค้นพบในเมืองอันซี มณฑลฟูเจียน ส่วนชำ ชนิดอื่นมีลักษณะตำมแหล่งปลูกชำพืนเมือง อย่ำงไรก็ตำม ปัจจัยที่สำคัญท่ีสุดท่ีทำให้ชำมีควำม หลำกหลำยมำจำกกรรมวิธีท่ีแตกต่ำงของขบวนกำรผลิตชำหลังจำกใบชำถูกเก็บ. ชำขำวและชำเขียว จะได้รับควำมร้อน(จีนตัวย่อ: 杀青; จีนตัวเต็ม: 殺青) เพื่อรักษำสำรต้ำนอนุมูลอิสระให้ยังคงอยู่ มักจะเรียกขบวนกำรนีว่ำ กำรหมัก ด้วยเหตุนีจึงทำให้เอนไซม์ธรรมชำติยังคงอยู่ในใบชำ. ชำอู่หลงจะ ถกู อ๊อกซไิ ดนเ์ พยี งบำงสว่ น （二）

ส่วนชำดำและชำแดงจะถูกอ๊อกซิไดน์ทังหมด ส่วนควำมแตกต่ำงของชำชนิดอื่นๆมักมำจำก ขนั ตอนกำรผลิตที่หลำกหลำย สมัยรำชวงศถ์ งั (ค.ศ. 618 - 906) ถือเป็นยุคทองของชำ ชำไม่ได้ดม่ื เพื่อเป็นยำบำรุงกำลังอย่ำงเดียว แต่มีกำรดื่มเป็นประจำทุกวัน เป็น เคร่ืองมอื เพ่ือสุขภำพ สมยั รำชวงศซ์ ง่ (ค.ศ. 960 - 1279) กำรปลูกชำท่ีเด่น ๆ จะอยู่ในช่วงรำชวงศ์ซ่ง ไร่ชำครอบคลุมกว่ำ 242 ประเทศ ซึ่งเป็นชำท่ีมำจำก มณฑลเจอเจียง และมณฑลฟูเจียน ซ่ึงส่งออกไปยังประเทศในแถบเอเชียตะวันอออกเฉียงใต้ และ ประเทศแถบอำหรบั สมยั รำชวงศห์ มิง (ค.ศ. 1368 - 1644) ชำท่ีปลกู ในจีนทังหมดเปน็ ชำเขยี ว สมยั นนั กระบวนกำรผลิตชำไดพ้ ฒั นำขนึ ไปอีก ไม่อัดเปน็ แผ่น แตม่ ี กำรรวบรวมใบชำ นำมำนึ่ง และอบแห้ง ซ่ึงจะเก็บได้ไม่ดีนัก สูญเสียกลิ่นได้ ง่ำย และรสชำติไม่ดี ในช่วงศตวรรษท่ี 17 มีกำรค้ำขำยกับชำวยุโรป กำรผลิตเพ่ือจะรักษำคุณภำพชำให้นำนขึน โดยได้ คิดค้นกระบวนกำรที่ เรำเรียกว่ำ กำรหมัก เม่ือหมักแล้วก็จะนำไปอบ ซึ่งก็เป็นที่มำของชำอูหลง และ ชำดำ ในประเทศจนี มกี ำรแต่งกลิ่นดว้ ย โดยเฉพำะกลนิ่ ดอกไม้ （三）

แบบฝกึ หดั 1. ส่ิงของ 7 สง่ิ จำเปน็ ทจ่ี ำเป็นของชำวจีนมีอะไรบ้ำง ตอบ ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 2.ชำจนี เกดิ ขนึ ในรำชวงศ์ใด ตอบ ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 3.กำรปลกู ชำที่เด่นอยู่ในรำชวงศ์ใด ตอบ………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 4.ชำท่มี ำจำกมณฑลเจอเจียง และมณฑลฟูเจยี นมำจำกรำชวงศ์ใด ตอบ………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 5.ชำจนี สำมำรถแบ่งกลมุ่ ก่กี ลุม่ อะไรบำ้ ง ตอบ………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………….. （四）

第二课 ชอื่ ของชาจีนและชนดิ ของชาจนี จดุ ประสงค์ 1. เพือ่ ใหผ้ ู้เรยี นไดท้ รำบถงึ ชนิดและประเภทของชำจนี 2.เพื่อใหผ้ ้เู รียนเกดิ ควำมสนใจ （五）

“กำรจำแนกประเภทชำ” แยกตำมลักษณะกำรแปรรูปและลักษณะกำรจำแนกวัตถุดิบใบสดชนิดชำและพืนที่กำรผลิต ผลติ ภัณฑ์ชำ ดงั นี 1.红茶 (hóng chá) ชำแดง ภำพท่ี 2.1 ชำแดง ที่มำ:https://lpksculinarygroove.com คือ ยอดอ่อนของชำอู่หลงท่ีถูกนำมำนวดพอให้ผิวข้ำงนอกชำแล้วจึงนำมำอบให้แห้ง เพื่อ หยุดยังปฏิกิริยำทำงเคมี สีและรสของชำแดงจึงอยู่ก่ึงกลำงระหว่ำงชำดำกับชำเขียว ใบชำท่ีผ่ำน กระบวนกำรทำแห้งแล้วจะมีกล่ินหอมของดอกไม้อ่อน ๆ เมื่อรินนำชำลงใส่แก้วจะได้สีนำชำสีแดง สว่ำง เงำเป็นมนั กลิ่นที่ได้มคี วำมหอม รสสมั ผัสที่กลมกล่อมแบบทีเ่ ปน็ เอกลักษณเ์ ฉพำะตวั 2.绿茶 (lǜchá) ชำเขึียว ภำพท่ี 2.2 ชำเขยี ว ที่มำ: https://www.bloggang.com （六）

ประเภทของชำท่ีผลิตมำกท่ีสุดในประเทศจีน ชำเขียว คือ ชำท่ีไม่ผ่ำนกำรหมัก หลักจำกเก็บ ใบชำสดแลว้ จะทำให้แหง้ ในหม้อร้อนท่อี ณุ หภมู ิ2-3 ร้อยองศำเพอื่ รักษำลักษณะสีเขียวหยก ชำเขยี วมลี กั ษณะของกลิ่นหอมสูงรสชำติกลมกลอ่ ม ชำเขึยี วทีมอ ชี อ่อ เสียง ค่อ 龙井茶 (lóng jǐng chá) มณฑลหำงโจว เม่องซหี ู 碧螺春茶 (bì luó chūn chá) มณฑลซโู จว เม่องไท่หู 毛峰茶 (máo fēng chá) มณฑลอำนฮยุ 乌龙茶 (wū lóng chá) ชำอูห่ ลง เป็นชำก่ึงหมักระหว่ำงชำแดงและชำเขียว เริ่มจำกนำใบชำมำทำให้แห้งลีบโดยใช้เวลำทังสิน 6 ชั่วโมง หลังจำกนันจงึ นำไปกลิงด้วยลกู กลิง ฉีกและหมกั รสชำติ ชำอู่หลงมีควำมสดใหม่ของชำเขียว และควำมเข้มข้นของชำ แดง เนื่องจำกกลำงใบมีสีเขียวและขอบใบมีสีแดง ชำอู่หลง มีควำมกลม กล่อมของชำแดง แต่เข้มข้นกว่ำชำแดง โดยทั่วไป มีรสชำติที่สดช่ืนของชำเขียว แต่ไม่มีควำมฝำด เหมือนของชำเขียวทั่วไปกล่ินหอมเข้มข้นและช่วยให้รูส้ ึกสดชื่น และชำอู่หลงท่ีมีช่ือเสียง ชื่อ ชำอู่อ๋ีเห ยียน (武夷岩茶) และในมณฑลฝูเจียนและชำเถ่ียกวนอิน (铁观音) ยังมีแหล่งผลิตใหญ่อีก คอื เกำะไต้หวนั ซ่งึ ชำวไต้หวัน นนั นิยมดมื่ ชำอูหลงมำ 3.黑茶 (hēi chá) ชำดำ ภำพที่2.3 ชำดำหรอื ชำเขม้ ทม่ี ำ: https://www.chakaimuk.com （七）

ส่วนใหญ่ขำยในพืนท่ีชำยแดน ใช้เวลำนำนหมักจนทำให้ใบชำกลำยเป็นสีนำตำลเข้ม แหล่ง ผลติ ชำดำทมอี ีช่ออ เสยี ง ไดแ้ ก่ ชำดำมณฑลหูหนำน ( 湖南黑茶) ชำเหล่ำชงิ ฉำ มณฑลหูเปย่ (湖北老青茶) ชำลอิวเป่ำฉำกว่ำงสี (广西六堡茶) ส่วนชำผูเอ่อร์ มณฑลยูนนำนและ ชำอำนฮวำ่ เฮย มณฑลหูหนำน เปน็ ชำดำดังน เดิมขึองจนี 4.黄茶 (huángchá) ชำเหลอ่ ง ภำพที่2.4 ชำเหลือง ท่มี ำ: https://www.doipumuencoffeeandtea.com ชำจวินซำนหยินเจิน(君山银针) เป็นประเภท ชำเหลือง ในขันตอนกำรชงชำ ใบชำจะ เป็นสีเหลืองและนำชำเองก็เป็นสีเหลืองเช่นกัน ชำ เหลืองจะเกิดขึนหลังจำกหมัก กรรมทำชำเหลือง วิธีกำรคล้ำยกับชำเขียว ซ่ึง กระบวนกำรผลิตของชำเขียวไม่ผ่ำนกำรหมักในขณะท่ีชำเหลืองเป็นชำ หมัก พืนที่ ผลติ ชำเหลืองได้แก่ มณฑลหหู นำน มณฑลเสฉวน มณฑลอำนฮุน ชำเหล่องทมีอ ี ช่ออ เสยี งมี ชออ่ ว่ำ ชำจวินซำนหยินเจิน(君山银针) มณฑลหูหนำน （八）

5.白茶 (báichá) ชำขึำว ภำพที่ 2.5 ชำขำว ท่ีมำ: https://th.wikipedia.org/wiki/ เป็นชำท่ีมีลักษณะพิเศษของจีน โดยส่วนใหญ่ในขันตอนกรรมวิธีกำรคือ ทำโดยกำรทำให้แห้ง และกลำยเป็นสีขำว ลักษณะกล่ินและรสชำติของชำนันดีมำก กรรมวิธีกำรท ำชำขำวนันไม่มีผัดหรือ กำรนวดในระหว่ำงกำรแปรรูป แต่จะทำให้ใบบอบบำงแห้งในแสงแดดหรือใช้ไฟช้ำเพื่อให้ขนสีขำว ยังคงอยู่ชำขำวส่วนใหญ่ผลิตที่ เมืองฝูติ่ง อำเภอเจิงเหอ อำเภอซงซี อำเภอเจียงหยำง ในมณฑลฝู เจียน ชำขึำวทีอ มีชอ่อเสียงและมีรำคำแืงทีอสุดมีช่ออว่ำ ชำหยินเจินป๋ำยเหมำ(银针白毫) เม่องฝตู องิ กับอำเภอเจินงเหอ มณฑลฝูเจีนยน 6.花茶 (huāchá) ชำดอกไม้ ภำพที่ 2.6 ชำดอกไม้ ที่มำ: http://servingjoy.com/health-benefits-of-blooming-tea/ （九）

ชำประเภทชำดอกไม้ หลักๆจะมีส่วนประกอบของ ชำแดง ชำเชียว ชำอู่หลง และดอกไม้ท่ี กลิ่นหอมชนิดต่ำงๆอบหรือรมเข้ำด้วยกัน เพื่อให้มีกล่ินหอมทังของชำและกลิ่นของดอกไม้ ส่วนมำก ดอกไมท้ อนี ิยมนำมำทำชำ ไดแ้ ก่ ดอกมะลิ ดอกกุหลำบ ดอกเบญจมำศ ดอกหอมหมอ่นลีน เปน็ ตน้ 7.紧压茶 (jǐn yā chá) ชำอดั ภำพที่ 2.7 ชำอดั ที่มำ: http://www.krukaychinese.com เป็นกรรมวิธีอีกวิธีหน่ึงในกำรผลิตชำ คือ กำรนำใบชำหมัก แล้วอัดให้เป็นตำมลักษณะที่ สะดวกต่อกำรเก็บรักษำใบชำได้นำนนับ ร้อยๆ ปี ชำอัดทอีมีช่ออเสียง ได้แก่ 普洱茶 (pǔěrchá) มณฑลยนู นำน และ 沱茶 (tuóchá) มณฑลเสฉวน กำรแบ่งชนดิ ขึอง ชำผ่เู อ่อร์ ตำมวิธกี ำรหมกั 1.ชำผเู่ ออ่ ร์สด(生茶) ภำพที่2.7.1 ชำผเู่ ออ่ รส์ ด ท่ีมำ: https://tea-village.com （十）

คือ ใบชำใหญ่ของมณฑลยูนนำนท่ีเม่ือเด็ดจำกต้นแล้วจะทิงไว้ให้เกิดกระบวนกำรหมัก ใบชำ ตำมธรรมชำติ ส่งผลให้ใบชำมีสภำพเป็นกรดเล็กน้อย แต่เมื่อเก็บไว้นำนหลำยปี ใบชำจะลดสภำพ ของควำม เป็นกรดลง ชำผู่เอ่อร์สดหลังจำกท่ีชง ด้วยนำร้อนแล้วจะให้สีนำชำเป็นสีเขียวอ่อน คล้ำย ชำเขยี ว มีกลนิ่ หอมเจอื จำง แตถ่ ้ำแชใ่ บชำไว้นำน นำชำจะมรี สชำติขมฝำดเลก็ น้อย ชมุ่ คอ ชำผู่เอ่อร์ สดมีสรรพคุณช่วยกระตนุ้ กำรทำงำน ของระบบประสำท เม่ือดื่มแล้วจะทำให้รู้สึกกระปรีกระเปร่ำ มี ชีวิตชีวำมำกยิง่ ขนึ 2.ชำผูเ่ ออ่ ร์หมัก (熟茶) ภำพที่2.7.1 ชำผ่เู อ่อรห์ มัก ท่ีมำ: https://www.storetaetea.com คือ ใบชำใหญ่ของมณฑลยูนนำนท่ีเม่ือเด็ดจำกต้นแล้ว จะนำมำผ่ำนกระบวนกำร หมักด้วย เทคนิคและวิธีกำรเฉพำะที่สืบทอดมำตังแต่โบรำณ ทำให้ได้ใบชำผู่เอ่อร์หมักที่มีกลิ่น และรสชำติดี เย่ียม ย่ิงเมื่อเก็บใบชำไว้เป็นระยะเวลำยำวนำน ใบชำจะมีกำรทำปฏิกิริยำด้วยตัวเองอย่ำงต่อเนื่อง ส่งผลใหไ้ ด้รสชำติ และมีสรรพคุณด้ำนตัวยำที่เปน็ เอกลกั ษณข์ องใบชำผู่เอ่อร์ （十一）

แบบฝกึ หดั 1.ชำอดั ทมี่ ชี่ อ่ื เสยี งมอี ะไรบำ้ ง ตอบ……………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………….. 2.ชำดอกไมม้ สี ่วนประกอบของชำอะไรบ้ำง ตอบ……………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………. 3.ชำเขยี วท่มี ีชอ่ื เสียงมอี ะไรบ้ำง ตอบ……………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… 4.ส่วนมำกดอกไม้ทีน่ ยิ มนำมำทำชำ ได้แก่อะไรบ้ำง ตอบ……………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………….. 5.ชำเหลืองท่ีมีช่อื เสยี งมีอะไรบ้ำง ตอบ…………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………… （十二）

第 三课 ประเพณกี ารดมื่ ชาของชาวจนี จดุ ประสงค์ 1. เพอื่ ใหผ้ ู้เรยี นรแู้ ละทรำบถึงขันตอนของกำรชงชำจนี และกำรดืม่ ชำจนี 2. เพอ่ื ให้ผู้เรียนนำมำปฏิบัติใชไ้ ดจ้ ริง （十三）

ประเืณกี ำรดอม่ ชำขึองชำวจนี ชำวจีนด่ืมชำโดยมีประวัติกำรด่ืมชำมำกว่ำ 4000 ปีแล้ว ชำเป็นเคร่ืองดื่มที่ขำดไม่ได้ใน ชีวิตประจำวันของชำวจีน ส่ิงของ 7 อย่ำงในชีวิตประจำวันของคนจีนคือไม้ ข้ำว นำมัน เกลือ ซีอิว นำส้มและชำ เหน็ ได้ว่ำชำมีควำมสำคญั มำกสำหรบั ชำวจีน กำรเลียงนำชำเป็นประเพณีของชำวจีน พอมีแขกมำเย่ียมที่บ้ำน เจ้ำของบ้ำนก็จะรีบชงชำที่มี กลิน่ หอมทนั ที ดื่มชำไปพลำงคยุ กันไปพลำง ซึ่งเปน็ บรรยำกำศสบำยๆ ประเพณีด่ืมชำในจีนมีประวัติยำวนำน เล่ำกันว่ำ ปี 280 ก่อนคริสต์ศักรำช ทำงภำคใต้ของจีนมีก๊ก เลก็ ชอ่ื หวกู วั๋ กษตั รยิ ข์ องกก๊ นโี ปรดจดั งำนเลยี งขนุ นำง และดืม่ เหล้ำกนั จนเมำไปหมด แตม่ ขี ุนนำงคน หนง่ึ ชอ่ื เหวย่ จำวด่ืมเหลำ้ ไมเ่ กง่ กษตั รยิ ก์ เ็ ลยโปรดใหเ้ ขำด่ืมชำแทนเหล้ำ หลังจำกนัน ปัญญำชนก็เร่ิมใช้ชำเลียงแขก จนถึงสมัยรำชวงศ์ถัง กำรดื่มชำได้กลำยเป็นควำม เคยชนิ ของชำวจีน เล่ำกนั ว่ำ ประเพณีนียังมีสว่ นเกีย่ วขอ้ งกับศำสนำพทุ ธ ประมำณปี ค.ศ. 713 – 741 ในพุทธศำสนำนิกำยเซนของจีน พระสงฆ์และศำสนิกชนในวัดต้องนั่งเข้ำฌำนเป็นเวลำนำน บำงครัง รู้สกึ งว่ งและอยำกกนิ ของเลน่ เจำ้ อำวำสก็คิดวธิ ีให้ดม่ื ชำ ทำให้ประสำทต่นื และในตอ่ มำจำกนันมำ วธิ ี นีก็ได้เผยแพร่ไปตำมท้องถิ่นต่ำง ๆ ในช่วงเวลำเดียวกัน ในสมัยรำชวงศ์ถัง ตำมบ้ำนเศรษฐียังมีกำร จัดห้องต้มนำชำ ชิมชำและอ่ำนหนังสือโดยเฉพำะปี ค.ศ. 780 นำยลู่อวี่ ผู้เช่ียวชำญด้ำนใบชำของ รำชวงศ์ถังได้รวบรวมประสบกำรณ์กำรปลูกชำ ผลิตใบและด่ืมชำ และได้เขียนตำรำชำซ่ึงเป็นหนังสือ เก่ียวกับชำเล่มแรกของจีน ในสมัยรำชวงศ์ซ่ง ฮ่องเต้ ซ่งฮุยจง ชอบจัดงำนเลียงนำชำขุนนำงผู้ใหญ่ และทรงต้มนำชำเอง ในพระรำชวังหลวงของสมัยรำชวงศ์ถัง ยังจัดงำนนำชำเลียงทูตำนุทูต ต่ำงประเทศ （十四）

ปัจจุบันในวันเทศกำลเช่นวันขึนปีใหม่หรือวันตรุษจีน หน่วยงำนและองค์กรต่ำง ๆ ของจีน ส่วนมำกจะจัดงำนเลียงนำชำสัมมนำในจีน ชำได้กลำยเป็นวัฒนธรรมพิเศษชนิดหน่ึงแล้ว ผู้คนถือกำ ต้มนำชำและกำรชิมชำเป็นศิลปะอย่ำงหน่ึง ตังแต่สมัยโบรำณจนถึงปัจจุบัน ท้องถิ่นต่ำง ๆ ของจีนมี โรงนำชำหรือร้ำนนำชำมำกมำย ท่ีถนนเฉียนเหมินซ่ึงเป็นย่ำนคึกคักของกรุงปักก่ิงก็มีร้ำนนำชำ โดยเฉพำะ ผู้คนสำมำรถดื่มชำ กินอำหำรพืนเมืองและชมกำรแสดงต่ำง ๆ เป็นวิธีพักผ่อนท่ีสบำย ในทำงภำคใต้ของจีน นอกจำกมีร้ำนนำชำและโรงนำชำแลว้ ยังมีเพิงนำชำกลำงแจง้ ส่วนมำกจะสรำ้ ง ตำมสถำนที่ทอ่ งเท่ยี วตำ่ ง ๆ นกั ทอ่ งเที่ยวจะนง่ั ดื่มชำและชมวิวไปดว้ ย ถำ้ กล่ำวถึงควำมเคยชนิ ในกำรดืม่ ชำ ทกุ ทจ่ี ะไมค่ ่อยเหมือนกนั เช่น ชำวปกั กิง่ ชอบชำมะลิ ชำวเซี่ยงไฮ้ ชอบชำเขียว ชำวฮกเกียนท่ีอยู่ทำงภำคตะวันออกเฉียงใต้ของจีนชอบชำแดง ในท้องถิ่นบำงแห่ง ผู้คน ชอบใส่เครื่องปรุงรสในนำชำ มณฑลหูหนำนทำงภำคใต้ของจีนจะเลียงแขกด้วยชำขิงเกลือ คือ นอกจำกมีใบชำแลว้ ยังมเี กลือ ขงิ ถั่วเหลอื งผกั สกุ และเมลด็ งำ เทใส่ในแกว้ ทังหมดและชงนำแชไ่ ว้ ดม่ื นำชำก่อน สุดท้ำยจึงเทถ่ัวเหลือง เมล็ดงำ ขิงและใบชำเข้ำปำก ค่อย ๆ เคียวจนได้กล่ินหอม ดังนัน ทอ้ งถน่ิ บำงแห่งจงึ เรียกว่ำกินชำในทอ้ งถ่นิ บำงแหง่ ของจีน มำรยำทกำรด่ืมชำ มำรยำทกำรด่ืมชำแต่ละแห่งจะไมเ่ หมอื นกัน ทีก่ รงุ ปักกง่ิ เมอ่ื เจ้ำของบำ้ นยกถ้วยนำชำมำให้ แขกตอ้ งลุกขึนทนั ทแี ละเอำสองมอื รบั ไว้พร้อมกบั กล่ำวคำขอบคุณด้วย ทำงภำคใตข้ องจนี เชน่ มณฑลกวำงตงุ้ และ มณฑลกวำงสี พอเจำ้ ของบ้ำนยกชำมำให้ แขกตอ้ งใชน้ ิวกลำงขวำมือเคำะโต๊ะ เบำ ๆ สำมครัง เพ่อื เป็นกำรแสดงควำมขอบคณุ สำหรับบำงท้องถนิ่ หำกแขกตอ้ งกำรดม่ื ชำต่อ กค็ วร เหลือนำชำสกั เล็กน้อยไว้ในถ้วย เมอ่ื เจำ้ ของบ้ำนเห็นแลว้ กจ็ ะรินชำเตมิ ให้ แตห่ ำกด่ืมนำชำในถว้ ยจน หมด เจ้ำของบำ้ นก็จะคดิ ว่ำแขกไมอ่ ยำกดืม่ อกี ทำใหไ้ ม่ต้องเติมนำชำอกี ครังนำชำเปน็ สิ่งท่ขี ำดไมไ่ ดใ้ น ชวี ิตประจำวันของชำวจีน ไมว่ ่ำจะเป็นเวลำทำงำน กินข้ำว รบั รองแขก กล็ ว้ นแต่นิยมด่มื นำชำ กัน ทงั นนั เพรำะวำ่ นำชำใหก้ ลน่ิ หอม แกก้ ระหำยนำ แก้รอ้ นใน และยงั เปน็ ผลดตี ่อกำรบำรงุ สมอง และ รำ่ งกำยอีกด้วย （十五）

แบบฝกึ หัด 1.หนงั สือเกยี่ วกับชำเลม่ แรกของจีนถูกเขยี นขนึ ในรำชวงศ์ใด ตอบ………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 2.ถ้ำกล่ำวถงึ ควำมเคยชนิ ในกำรดืม่ ชำในแต่ละทม่ี คี ำมแตกตำ่ งกันอยำ่ งไร จงยกตัวอยำ่ ง ตอบ………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 3.กรงุ ปกั ก่งิ เมอ่ื เจ้ำของบ้ำนยกถ้วยนำชำมำให้แขกต้องทำยงั ไง ตอบ………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… 4.มำรยำทกำรดืม่ ชำแตล่ ะแห่งมคี วำมเหมอื นและแตกต่ำงกันอยำ่ งไร จงยกตวั อย่ำง ตอบ………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………. 5.ในกำรแสดงควำมขอบคณุ เจ้ำบ้ำน แขกต้องแสดงควำมขอบคณุ อยำ่ งไรบำ้ ง ตอบ………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………..... （十六）

บรรณนกุ รม หนงั สอื กิตติญำ ตยุ้ คำ.(2564.21กมุ ภำพันธ์ ).ชื่อของชำจนี และชนดิ ของชำจีน.มหำวิทำบำลยั รำชภัฏ ลำปำง เว็บไซต์ ชลธชิ ำ หนอ่ ริน.(ม.ป.ป.).ประเพณกี ำรด่มื ชำของชำวจนี . https://sites.google.com. https://sites.google.com/site/chonthicha47035/contact ธนวรรธน์ เฮงมำ.(2558, 9 กุมภำพันธ์).ประวตั แิ ละควำมเปน็ มำของชำจีน. http://teainmytime.blogspot.com.http://teainmytime.blogspot.com/2015/02/ blog-post_9.html. Wikiwand.(ม.ป.ป.).ประวตั ิและควำมเปน็ มำของชำจีน. https://www.wikiwand.com. https://www.wikiwand.com/th/%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%88%E0% B8%B5%E0%B8%99?fbclid=IwAR2NH1MbGUXFhwuIrLz1eHDn91U0dQw3nj9JC Kc4APNVHQWDc4laQVB6n3s （十七）

ภำคผนวก เฉลยแบบฝกึ หัด แบบฝึกหัดบททอี 1 1. ส่งิ ของ 7 สิง่ จำเปน็ ทจี่ ำเป็นของชำวจนี มอี ะไรบำ้ ง ตอบ ไม้ ไฟ ข้ำว นำมัน เกลือ ซอสถั่วเหลอื ง และ นำส้มสำยชู 2.ชำจีนเกดิ ขึนในรำชวงศใ์ ด ตอบ สมัยรำชวงศ์ถงั 3.กำรปลูกชำท่ีเดน่ อยใู่ นรำชวงศ์ใด ตอบ สมยั รำชวงศ์ซ่ง 4.ชำทมี่ ำจำกมณฑลเจอเจียง และมณฑลฟเู จยี นมำจำกรำชวงศ์ใด ตอบ สมยั รำชวงศ์ซง่ 5.ชำจีน สำมำรถแบง่ กลมุ่ อะไรบำ้ ง ตอบ 5 กล่มุ หลกั คอื ชำขำว, ชำเขียว, ชำอู่หลง, ชำดำ และชำหลังกำรหมกั . （十八）

แบบฝึกหัดบททอี 2 1.ชำอัดทมี่ ชี ือ่ เสยี งมอี ะไรบำ้ ง ตอบ ชำอดั ทม่ี ีชื่อเสียง ไดแ้ ก่ 普洱茶 (pǔěrchá) มณฑลยนู นำน และ 沱茶 (tuóchá) มณฑลเสฉวน 2.ชำดอกไม้มีสว่ นประกอบของชำอะไรบำ้ ง ตอบ มสี ่วนประกอบของ ชำแดง ชำเชยี ว ชำอ่หู ลง และดอกไม้ทก่ี ลน่ิ หอมชนดิ ต่ำงๆอบ หรือรมเขำ้ ด้วยกนั 3.ชำเขียวทม่ี ชี อ่ื เสยี งมอี ะไรบำ้ ง ตอบ 龙井茶(lóng jǐng chá) มณฑลหำงโจว เมอื งซหี ู 碧螺春茶 (bì luó chūn chá) มณฑลซโู จว เมอื งไท่หู 毛峰茶(máo fēng chá) มณฑลอำนฮยุ 乌龙茶 (wū lóng chá) ชำอหู่ ลง 4.ส่วนมำกดอกไมท้ ีน่ ิยมนำมำทำชำ ได้แก่อะไรบ้ำง ตอบ สว่ นมำกดอกไม้ทน่ี ิยมนำมำทำชำ ได้แก่ ดอกมะลิ ดอกกหุ ลำบ ดอกเบญจมำศ ดอก หอมหมืน่ ลี 5.ชำเหลอื งท่มี ชี ่อื เสยี งมีอะไรบ้ำง ตอบ ชำจวนิ ซำนหยินเจนิ (君山银针) มณฑลหหู นำน （十九）

แบบฝกึ หัดบททีอ 3 1.หนงั สอื เก่ียวกบั ชำเลม่ แรกของจนี ถกู เขยี นขนึ ในรำชวงศ์ใด ตอบ รำชวงศ์ถัง 2.ถ้ำกล่ำวถงึ ควำมเคยชนิ ในกำรดืม่ ชำในแตล่ ะทม่ี คี วำมแตกตำ่ งกันอยำ่ งไร จงยกตวั อย่ำง ตอบ ไม่คอ่ ยเหมอื นกัน เชน่ ชำวปักก่งิ ชอบชำมะลิ ชำวเซ่ยี งไฮ้ชอบชำเขียว ชำวฮกเกยี นท่ี อยู่ทำงภำคตะวนั ออกเฉยี งใต้ของจีนชอบชำแดง ในทอ้ งถ่นิ บำงแหง่ ผู้คนชอบใสเ่ คร่อื งปรงุ รสในนำชำ 3.กรงุ ปกั ก่งิ เม่ือเจ้ำของบ้ำนยกถว้ ยนำชำมำให้แขกต้องทำยังไง ตอบ แขกต้องลุกขึนทนั ทีและเอำสองมอื รับไวพ้ ร้อมกับกล่ำวคำขอบคณุ ด้วย 4.มำรยำทกำรด่มื ชำแตล่ ะแห่งมคี วำมเหมือนและแตกต่ำงกันอยำ่ งไร จงยกตวั อยำ่ ง ตอบ ไมเ่ หมือนกัน ทก่ี รงุ ปักกง่ิ เม่อื เจำ้ ของบำ้ นยกถว้ ยนำชำมำให้ แขกต้องลุกขนึ ทันทีและ เอำสองมอื รบั ไวพ้ รอ้ มกบั กลำ่ วคำขอบคุณดว้ ย ทำงภำคใต้ของจนี เชน่ มณฑลกวำงตุง้ และ มณฑลกวำงสี พอเจ้ำของบ้ำนยกชำมำให้ แขกตอ้ งใช้นวิ กลำงขวำมอื เคำะโตะ๊ เบำ ๆ สำม ครัง 5.ในกำรแสดงควำมขอบคณุ เจ้ำบำ้ น แขกตอ้ งแสดงควำมขอบคณุ อยำ่ งไรบำ้ ง ตอบ กำรแสดงควำมขอบคุณ สำหรบั บำงท้องถน่ิ หำกแขกตอ้ งกำรดื่มชำต่อ ก็ควรเหลอื นำ ชำสกั เลก็ นอ้ ยไวใ้ นถ้วย เม่อื เจ้ำของบ้ำนเห็นแลว้ กจ็ ะรินชำเติมให้ แต่หำกดื่มนำชำในถ้วย จนหมด เจ้ำของบำ้ นกจ็ ะคดิ ว่ำแขกไม่อยำกด่ืมอีกทำใหไ้ ม่ตอ้ งเตมิ นำชำอีกครงั ชวี ิตประจำวันของชำวจนี （二十）