ไวยากรณ์จีนน่ารู้

ก คำนำ เอกสำรประกอบกำรเรยี น รำยวิชำ ไวยำกรณจ์ ีนน่ำร《ู้ 有趣的 汉语语法》กล่มุ สำระกำรเรียนรภู้ ำษำต่ำงประเทศ(ภำษำจีน) รหสั วิชำ 101123 จดั ทำข้ึนเพื่อใชป้ ระกอบกำรเรียนกำรสอนสำหรบั นกั เรียน ชน้ั มธั ยมศึกษำปี ที่ 4 แผนกำรเรียนภำษำจีน โดยเอกสำรประกอบกำร เรยี นกำรสอนรำยวิชำชำจีนน่ำร《ู้ 有趣的汉语语法》 เอกสำรประกอบกำรเรยี นรำยวิชำไวยำกรณจ์ ีนน่ำร《ู้ 有趣的 汉语语法》ประกอบดว้ ย ไวยำกรณ์ 的 , 地 ,得 ， ไวยำกรณ์ 不 , 没有，ไวยำกรณ์ 是…的，ไวยำกรณ์ 一…就，ไวยำกรณ์ 不但…而且 ผจู้ ดั ทำหวงั ว่ำ เอกสำรประกอบกำรเรียนเล่มน้ีจะเป็ นประโยชนแ์ ก่ นักเรียน นักศึกษำ ที่กำลังหำข้อมลู เร่ืองน้ีอยู่ หำกมีข้อแนะนำหรือ ขอ้ ผิดพลำดประกำรใด ผจู้ ดั ทำขอนอ้ มรบั ไวแ้ ละขออภยั มำ ณ ที่นี่ดว้ ย ผจู้ ดั ทำ นำงสำวธญั ญำลกั ษณ์ พยอม (25/ตลุ ำคม/2544)

สำรบญั ข เรอื่ ง หนำ้ คำนำ ก สำรบญั ข ไวยำกรณ์ 的 , 地 ,得 ไวยำกรณ์ 不 , 没有 1 ไวยำกรณ์ 是…的 5 ไวยำกรณ์ 一…就 8 ไวยำกรณ์ 不但…而且 10 12

“的”、“地” 、“得” “的”、“地” และ“得” ท้งั 3 คำนี้ ลว้ นเป็นคำเสรมิ โครงสร้ำง (结构助词) และออกเสยี งเหมือนกันหมด คือ “de” ตำ่ งกนั ตรงวธิ กี ำรใชง้ ำน 的 “的” เป็นคำเสริมโครงสร้ำง หรือเคร่ืองหมำยของบทขยำยนำม (定语) โดย “的” จะวำงอยู่หลังบทขยำยนำม เพ่ือบอกให้รูว้ ่ำ คำ หรือวลีท่อี ยูข่ ้ำงหน้ำ “的” คอื บทขยำยนำม (定语) หรอื ขยำยคำนำม (รวมถึงคำท่มี ีคุณสมบตั ิเหมือนคำนำม) หรือจะ เรยี กว่ำ “中心语” ทอ่ี ยขู่ ำ้ งหลัง (กไ็ ด)้ “บทขยำยนำม (定语) + 的 + คำที่ถกู ขยำย หรือ 中心语” ตวั อยำ่ งเชน่ 1.老师的书。 2.学生的本子。 3. 我的朋友。

地 “地” เปน็ คำเสรมิ โครงสรำ้ ง หรอื เคร่อื งหมำยของบทขยำยภำคแสดง (状语) โดย “地” จะวำงอยู่หลังบทขยำยภำคแสดง (谓语) (เช่น คำกริยำ หรือคำคุณศัพท์) เพ่ือบอกใหร้ ูว้ ำ่ คำ หรอื วลีท่อี ยขู่ ำ้ งหนำ้ “地” คือบทขยำยภำคแสดง (状语) หรือคำที่มี คุณสมบัติเหมือนภำคแสดง (谓语) หรือจะเรียกว่ำ 中心语 (ก็ได้เหมือนกัน) ทอี่ ยู่ข้ำงหลัง “บทขยำยภำคแสดง (状语) + 地 + คำที่ถกู ขยำย หรอื 中心 语” ตวั อยำ่ งเชน่ 1.满满地站起来。 2.认真地想。

得 “得”เป็นคำเสริมโครงสร้ำง หรือเคร่ืองหมำยของบทเสริม (补语) โดย “得” จะวำงอยู่หน้ำบทเสริม เพ่ือบอกให้รู้ว่ำ คำ หรือวลีที่อยู่หลัง “得” คือบทเสริม (补语) ทัง้ นี้ คำทอ่ี ยหู่ นำ้ “得” มกั จะเป็นภำคแสดง หรอื คำท่ีมีคณุ สมบตั เิ หมือนภำคแสดง (谓语) “ภำคแสดง (谓语) + 得 + คำเสริม (补语)” ตวั อยำ่ งเชน่ 1.做得不（太）好。 2.打得不错。 3.打扫得

แบบฝกึ หดั นำ“的”、“地” 、“得”เตมิ ลงในชอ่ งวำ่ ง 1. 你听，他唱歌唱____多好听。 2. 老师生气____问谁迟到了？ 3. 我____妈妈很喜欢吃面包。 4.下课____时候，我们要去图书馆。 5.他写字写____很好。 6.老师清楚____告诉我们。 7.你的汉语水平提高____真快。 8. 明天是妹妹____生日。 9.今天____天气很热。 10. 这是谁____书？

不， 没有 “不， 没有” เป็นคำกรยิ ำวิเศษณ์ ท้งั คู่ มคี วำมหมำยในกำร “ปฏเิ สธ” และจะ วำงไว้หนำ้ ภำคแสดง (เช่น คำกริยำ หรือคำคุณศัพท์ ฯลฯ) ขอ้ แตกตำ่ งสำคญั ของ “不， 没有” “不” มักใช้ “ปฏเิ สธ” ควำมปรำรถนำ, ควำมตอ้ งกำร, ควำมสมคั รใจ, ควำม คดิ เห็น ฯลฯ ของผ้พู ูด (ผกู้ ระทำ) เชน่ ตวั อยำ่ งท่ี 1 A: 你明天上学吗? B: 不, 我病了, 我明天不上学。 A: พรงุ่ น้ีคุณไปเรยี นไหม? B: ไม่ ฉันไมส่ บำย ฉันไม่ไปเรยี น (จะไมพ่ ูดวำ่ “我明天没上学。) ตัวอย่ำงที่ 2 A: 你要吃苹果吗? B: 不, 我不想吃苹果. A: คณุ จะทำนแอปเปลิ้ ไหมคะ B: ไม่ครับ ผมไม่อยำกทำนแอปเปิล้ ครับ (จะไม่พูดวำ่ “我没吃苹果”。)

“没（有）” มักใช้ “ปฏเิ สธ” กริยำ (กำรกระทำ), เหตกุ ำรณ,์ สภำพ, สภำวะ ตำ่ งๆตำมขอ้ เทจ็ จริงทเ่ี กดิ ข้นึ เทำ่ นนั้ ไมไ่ ดบ้ ง่ บอกควำมคดิ เห็น, ควำมรู้สึก, ควำมตอ้ งกำร ฯลฯ ของผพู้ ดู (ผู้กระทำ) เชน่ ตวั อยำ่ งที่ 1 A: 你昨天去看电影了吗? B: 没有, 我昨天没 (有) 去看电影。 A: เม่อื วำนคณุ ไปดูภำพยนตรแ์ ล้วหรอื ยงั ครบั ? B: ยงั คะ เมอ่ื วำนฉนั ยังไม่ได้ไปดู ภำพยนตร์คะ ตวั อย่ำงท่ี 2 A: 你吃午饭了吗? B: 没有, 我还没有吃午饭。 A: คณุ ทำนอำหำรกลำงวันแลว้ รยึ ัง? B: ผมยงั ไม่ไดท้ ำนอำหำรกลำงวันครบั (ถำ้ พดู ว่ำ 我不吃午饭。จะหมำยถึง ฉนั ไม่ทำนอำหำรกลำงวัน) เร่อื งเวลำ “不” สำมำรถใช้ “ปฏเิ สธ” กริยำ (กำรกระทำ) หรือเหตุกำรณใ์ นอดีต, ปัจจบุ นั และอนำคต เชน่ （√） 他昨天不去上班。，今天又不去上班。， 明天也不去上班。 ส่วน “没（有）” ใช้ “ปฏเิ สธ” กรยิ ำ (กำรกระทำ) หรือเหตกุ ำรณ์ในอดีต และ ปัจจุบันเทำ่ นัน้ ใช้กับอนำคตไมไ่ ด้ เช่น （√）他昨天没去上班。，今天又没去上班。 (×) 明天也没去上班。

แบบฝกึ หดั เตมิ 不、没 ลงในประโยค 1. 我跟我家昨天我_____在家。 2. 他一年以前_____会说汉语 。 3. 老板今天_____来公司。 4. 昨天我_____见到他。 5. 我昨天_____有喝酒。 6. 老师今天早上_____来上课。 7. 他_____有女朋友。 8. 我_____知道他去_____去。 9. 我从来_____答应过你！ 10.我_____想到你这么懒。

是…的 是…的 คือรูปประโยคเน้น โดยส่งิ ทีต่ ้องกำรเนน้ และกรยิ ำ จะอยู่ระหวำ่ ง 是…的 ประโยคทเ่ี รำเหน็ บ่อยๆ ในสว่ นใหญ่จะใชโ้ ครงสร้ำงประโยคแบบน้เี พื่อเนน้ กำรกระทำหรือ ควำมเปน็ ไปของกรยิ ำในประโยค ซ่งึ จะเปน็ เวลำ วิธีกำร หรือ สถำนที่ กไ็ ด้ *ข้อสงั เกตคอื ประโยค 是…的 สว่ นใหญ่จะเปน็ เหตุกำรณใ์ นอดีตท่ีจบลงแลว้ ประธำน + 是 + สงิ่ ที่ตอ้ งกำรเน้น + กรยิ ำ + 的 เนน้ เวลำ เน้นวธิ กี ำร ตวั อยำ่ งเชน่ ตวั อยำ่ งเชน่ 他是跟他朋友一起去旅行的。 她是 2012 年毕业的。 我们是坐火车来的。 我是 1998 年出生。 เนน้ สถำนที่ ตวั อยำ่ งเชน่ 我们是在泰国认识的。 她是在中国学习汉语的。

แบบฝกึ หดั เตมิ 是…的 ลงในประโยค 1. 我跟我家人星期六在饭馆吃饭。 =……………………………………………………………..。 2. 我昨天买猪。 =……………………………………………………………..。 3. 早起早睡对身体非常有益。 =……………………………………………………………..。 4. 他跟他朋友一起去旅行。 =……………………………………………………………..。 5. 那家医院他带他孙子去。 =……………………………………………………………..。

一… 就… 一… 就… จะใชใ้ นกรณีท่ี กำรกระทำ 2 อย่ำง เกดิ ขึ้นในเวลำใกลๆ้ กนั โดยเกิด กำรกระทำท่ี 1 กอ่ น หลงั จำกน้ันก็เกดิ กำรกระทำที่ 2 ตำมมำทันที โดยแปลเป็น ภำษำไทยน่ำจะตรงกับคำว่ำ \"พอ....ก.็ ....\" 1. 我一下课就去吃饭。 พอฉันเลกิ เรียนปบุ๊ ก็ไปกินข้ำวทนั ที 2. 我一起床就刷牙。 พอฉนั ต่ืนนอนกแ็ ปรงฟันทันที 3.他很聪明, 一学就会。 เขำฉลำดมำก เรียนปุ๊บกเ็ ป็นปั๊บ

แบบฝกึ หดั นำ 一 … 就… มำแกล้ งในประโยคใหถ้ กู ตอ้ ง 1. 他回家以后就看电视。 =…………………………………………………………………………..。 2. 如果你进门来，我就看见你了。 =…………………………………………………………………………..。 3. 我到北京以后，就马上给朋友打了个电话。 =…………………………………………………………………………..。 4. 我吃饭的时候，汗也流下来了。 =…………………………………………………………………………..。 5. 我们买一电影票，就马上走进去电影院。 =…………………………………………………………………………..。

不但 … ，而且…。 不但… ，而且 …。 ไมเ่ พยี งแต่ ………………. อีกทั้ง / อกี ทั้งยัง / หำกยงั …………….(อกี ดว้ ย) (1) กำรรวมประโยคควำมเดียวทมี ปี ระธำนตัวเดียวกัน * มีประธำนตวั เดยี วกัน ให้เอำ 不但 วำงหลังประธำน และเอำ 而且 วำงหน้ำประโยคหลัง เชน่ 马兰不但做菜做得很快，而且做得很好吃。 ประธำนคนเดยี วกัน คือ 马兰 เอำ 不但 วำงหลงั ประธำน และเอำ 而且 วำงหนำ้ ประโยคหลัง

(2) กำรรวมประโยคควำมเดยี วท่ีมปี ระธำนต่ำงกนั (ประธำนสองตัว) *มปี ระธำนคนละตวั กัน ให้เอำ 不但 นำหน้ำประธำนตัวแรก เอำ 而且 นำหน้ำ ประธำนตวั หลงั เช่น 不但马兰喜欢写汉字，而且许永胜也喜欢 写汉字。 ไม่แต่เพียงคณุ หมำ่ หลำนเท่ำน้นั ทช่ี อบเขียนอกั ษรจีน คณุ สวีหยุ่ง เซิ่งก็ชอบเขยี นอักษรจีนด้วย ประธำนคนแรกคือ 马兰 ประธำนคนท่สี องคอื 许永胜 เอำ 不但 วำงหน้ำประธำนคนแรก คือ 马兰 และเอำ 而且 วำงหนำ้ ประธำนคนที่สอง คอื 许永胜

แบบฝกึ หดั เตมิ 不但 ，而且 ลงในประโยคใหถ้ กู ตอ้ ง 1. 这件衣服漂亮，很便宜。 =…………………………………………………………………………..。 2. 这个年轻人聪明，工作很努力 。 =…………………………………………………………………………..。 3. 爸爸会说汉语，妈妈也会说汉语。 =…………………………………………………………………………..。 4. 妹妹喜欢唱歌，爱跳舞。 =…………………………………………………………………………..。 5. 他歌唱得好，还会作曲。 =…………………………………………………………………………..。