Constitution2550

เลม ๑๒๔ ตอนท่ี ๔๗ ก หนา ๑๐๑ ๒๔ สงิ หาคม ๒๕๕๐ ราชกจิ จานุเบกษา คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหงชาติมีอํานาจเรียกเอกสารหรือหลักฐานที่เกี่ยวของจากบุคคลใดหรือเรียกบุคคลใดมาใหถอยคํา รวมทั้งมีอํานาจอ่ืนเพ่ือประโยชนในการปฏิบัติหนาท่ี ท้ังนี้ ตามท่ีกฎหมายบญั ญัติ ๓. สภาทปี่ รึกษาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ มาตรา ๒๕๘ สภาท่ีปรึกษาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติมีหนาที่ใหคําปรึกษาและขอ เสนอแนะตอ คณะรัฐมนตรใี นปญ หาตา ง ๆ ท่ีเกย่ี วกบั เศรษฐกิจและสงั คม รวมถึงกฎหมายทเ่ี กยี่ วขอ ง แ ผ น พั ฒ น า เ ศ ร ษ ฐ กิ จ แ ล ะ สั ง ค ม แ ห ง ช า ติ แ ล ะ แ ผ น อ่ื น ต า ม ที่ ก ฎ ห ม า ย บั ญ ญั ติ ต อ ง ใ หสภาท่ีปรกึ ษาเศรษฐกจิ และสังคมแหงชาติ ใหความเห็นกอนพจิ ารณาประกาศใช องคประกอบ ท่ีมา อํานาจหนาท่ี และการดําเนินงานของสภาท่ีปรึกษาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ใหเ ปน ไปตามทีก่ ฎหมายบญั ญตั ิ ใหมีสํานักงานสภาที่ปรึกษาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติเปนหนวยงานที่เปนอิสระในการบรหิ ารงานบุคคล การงบประมาณ และการดําเนนิ การอนื่ ท้ังน้ี ตามที่กฎหมายบัญญตั ิ หมวด ๑๒ การตรวจสอบการใชอ ํานาจรฐั สว นท่ี ๑ การตรวจสอบทรัพยสิน มาตรา ๒๕๙ ผูดํารงตําแหนงทางการเมืองดังตอไปน้ี มีหนาท่ียื่นบัญชีแสดงรายการทรัพยสินและหนี้สินของตน คูสมรส และบุตรท่ียังไมบรรลุนิติภาวะตอคณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจรติ แหงชาติ ทกุ ครงั้ ท่ีเขา รบั ตาํ แหนง หรือพนจากตาํ แหนง (๑) นายกรฐั มนตรี (๒) รัฐมนตรี (๓) สมาชกิ สภาผแู ทนราษฎร

เลม ๑๒๔ ตอนที่ ๔๗ ก หนา ๑๐๒ ๒๔ สงิ หาคม ๒๕๕๐ ราชกิจจานเุ บกษา (๔) สมาชิกวฒุ ิสภา (๕) ขา ราชการการเมืองอื่น (๖) ผบู รหิ ารทอ งถิน่ และสมาชกิ สภาทองถ่นิ ตามท่กี ฎหมายบญั ญตั ิ บัญชตี ามวรรคหนึ่งใหย ่ืนพรอมเอกสารประกอบซง่ึ เปนสําเนาหลักฐานท่ีพิสูจนความมีอยูจริงของทรพั ยสนิ และหนี้สินดังกลาว รวมท้ังสําเนาแบบแสดงรายการภาษีเงินไดบุคคลธรรมดาในรอบปภาษที ผ่ี า นมา การยื่นบัญชีแสดงรายการทรัพยสินและหน้ีสินตามวรรคหน่ึงและวรรคสอง ใหรวมถึงทรพั ยส นิ ของผดู าํ รงตาํ แหนง ทางการเมืองทม่ี อบหมายใหอยูในความครอบครองหรือดูแลของบุคคลอื่นไมวาโดยทางตรงหรอื ทางออ มดว ย มาตรา ๒๖๐ บญั ชแี สดงรายการทรัพยสินและหน้ีสินตามมาตรา ๒๕๙ ใหแสดงรายการทรัพยส ินและหนสี้ นิ ทม่ี อี ยจู รงิ ในวนั ทเี่ ขารับตาํ แหนง หรือวันทพ่ี นจากตําแหนง แลวแตกรณี และตองยื่นภายในกาํ หนดเวลาดังตอ ไปน้ี (๑) ในกรณที เี่ ปน การเขา รบั ตาํ แหนง ใหย ืน่ ภายในสามสบิ วนั นับแตวันเขา รับตําแหนง (๒) ในกรณีที่เปน การพน จากตาํ แหนง ใหยน่ื ภายในสามสบิ วนั นับแตวันพนจากตําแหนง (๓) ในกรณีท่บี คุ คลตามมาตรา ๒๕๙ ซึ่งไดยื่นบัญชีไวแลว ตายในระหวางดํารงตําแหนงหรือกอนย่ืนบัญชีหลังจากพนจากตําแหนง ใหทายาทหรือผูจัดการมรดก ยื่นบัญชีแสดงรายการทรัพยสินและหนีส้ ินท่ีมีอยใู นวันท่ผี ดู ํารงตาํ แหนง น้ันตาย ภายในเกาสิบวนั นับแตว ันทผี่ ดู าํ รงตาํ แหนง ตาย ผูด ํารงตําแหนงนายกรัฐมนตรี รัฐมนตรี ผูบริหารทองถ่ิน สมาชิกสภาทองถ่ิน หรือผูดํารงตาํ แหนงทางการเมือง ซึ่งพนจากตําแหนง นอกจากตองย่ืนบัญชีตาม (๒) แลว ใหมีหนาที่ย่ืนบัญชีแสดงรายการทรัพยสินและหนี้สินที่มีอยูจริงในวันครบหนึ่งปนับแตวันที่พนจากตําแหนงดังกลาวอีกครง้ั หน่ึงโดยใหย่ืนภายในสามสบิ วนั นับแตว ันทีพ่ นจากตําแหนงมาแลว เปน เวลาหน่งึ ปด ว ย มาตรา ๒๖๑ บัญชีแสดงรายการทรัพยสินและหนี้สินและเอกสารประกอบของนายกรัฐมนตรี รัฐมนตรี สมาชิกสภาผูแทนราษฎร และสมาชิกวุฒิสภา ใหเปดเผยใหสาธารณชนทราบโดยเร็วแตตองไมเกินสามสิบวันนับแตวันที่ครบกําหนดตองยื่นบัญชีดังกลาว บัญชีของผูดํารงตาํ แหนงอ่ืนจะเปดเผยไดตอเมื่อการเปดเผยดังกลาวจะเปนประโยชนตอการพิจารณาพิพากษาคดีหรือการวินิจฉัยชี้ขาด และไดร บั การรอ งขอจากศาลหรอื ผมู ีสวนไดเ สยี หรือคณะกรรมการตรวจเงนิ แผนดิน

เลม ๑๒๔ ตอนที่ ๔๗ ก หนา ๑๐๓ ๒๔ สงิ หาคม ๒๕๕๐ ราชกิจจานุเบกษา ใ ห ป ร ะ ธ า น ก ร ร ม ก า ร ป อ ง กั น แ ล ะ ป ร า บ ป ร า ม ก า ร ทุ จ ริ ต แ ห ง ช า ติ จั ด ใ ห มี ก า ร ป ร ะ ชุ มคณะกรรมการปอ งกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาติเพ่ือตรวจสอบความถูกตองและความมีอยูจริงของทรพั ยสนิ และหนสี้ นิ ดงั กลา วโดยเรว็ มาตรา ๒๖๒ ในกรณีท่มี ีการยื่นบัญชีเพราะเหตุท่ีผูดํารงตําแหนงทางการเมืองผูใดพนจากตําแหนง หรือตาย ใหคณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาติทําการตรวจสอบความเปลี่ยนแปลงของทรัพยสินและหนี้สินของผูดํารงตําแหนงนั้น แลวจัดทํารายงานผลการตรวจสอบรายงานดังกลาวใหป ระกาศในราชกจิ จานุเบกษา ในกรณีท่ปี รากฏวาผดู าํ รงตาํ แหนง ตามวรรคหน่ึงผูใดมีทรัพยสินเพิ่มข้ึนผิดปกติ ใหประธานกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาติสงเอกสารทั้งหมดท่ีมีอยูพรอมท้ังรายงานผลการตรวจสอบไปยังอัยการสูงสุดเพอื่ ดําเนนิ คดตี อ ศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผูดํารงตําแหนงทางการเมืองใหทรพั ยสินท่เี พม่ิ ข้นึ ผดิ ปกตินน้ั ตกเปนของแผนดินตอไป และใหนําบทบัญญัติมาตรา ๒๗๒ วรรคหามาใชบ งั คบั โดยอนุโลม มาตรา ๒๖๓ ผดู าํ รงตําแหนงทางการเมืองผูใดจงใจไมย่ืนบัญชีแสดงรายการทรัพยสินและหน้สี ินและเอกสารประกอบตามท่ีกาํ หนดไวในรัฐธรรมนูญนี้ หรือจงใจยนื่ บญั ชแี สดงรายการทรัพยสินและหนี้สินและเอกสารประกอบดวยขอความอันเปนเท็จ หรือปกปดขอเท็จจริงที่ควรแจงใหทราบใหคณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาติเสนอเร่ืองใหศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผูดาํ รงตาํ แหนงทางการเมืองวินิจฉัยตอไป ถาศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผูดํารงตําแหนงทางการเมืองวินิจฉัยวาผูดํารงตําแหนงทางการเมืองผใู ดกระทําความผิดตามวรรคหนงึ่ ใหผนู ้นั พน จากตาํ แหนงในวันทีศ่ าลฎกี าแผนกคดีอาญาของผูดํารงตําแหนงทางการเมืองวินิจฉัย โดยใหนําบทบัญญัติมาตรา ๙๒ มาใชบังคับโดยอนุโลมและผนู ั้นตองหามมิใหด ํารงตําแหนงทางการเมืองหรือดํารงตําแหนงใดในพรรคการเมืองเปนเวลาหาปนับแตวันท่ีศาลฎีกาแผนกคดอี าญาของผดู ํารงตาํ แหนงทางการเมืองวนิ ิจฉยั ดว ย มาตรา ๒๖๔ บทบัญญัติมาตรา ๒๕๙ มาตรา ๒๖๐ มาตรา ๒๖๑ วรรคสอง และมาตรา ๒๖๓ วรรคหนงึ่ ใหใ ชบ ังคับกับเจาหนาทขี่ องรัฐ ตามที่คณะกรรมการปอ งกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาติกาํ หนดดวยโดยอนุโลม

เลม ๑๒๔ ตอนท่ี ๔๗ ก หนา ๑๐๔ ๒๔ สงิ หาคม ๒๕๕๐ ราชกิจจานเุ บกษา คณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาติอาจเปดเผยบัญชีแสดงรายการทรัพยสินและหนี้สินและเอกสารประกอบท่ีมีการยื่นไวแกผูมีสวนไดเสียได ถาเปนประโยชนในการดําเนินคดีหรือการวินิจฉัยการกระทําความผิด ตามท่ีบัญญัติไวในพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญวา ดว ยการปองกันและปราบปรามการทุจริต สวนที่ ๒ การกระทาํ ทเ่ี ปน การขัดกันแหงผลประโยชน มาตรา ๒๖๕ สมาชิกสภาผูแทนราษฎรและสมาชกิ วฒุ สิ ภาตอง (๑) ไมดํารงตําแหนงหรือหนาที่ใดในหนวยราชการ หนวยงานของรัฐ หรือรัฐวิสาหกิจหรอื ตําแหนง สมาชิกสภาทอ งถิ่น ผูบรหิ ารทอ งถนิ่ หรอื ขา ราชการสวนทอ งถิ่น (๒) ไมร ับหรอื แทรกแซงหรือกา วกายการเขารับสัมปทานจากรัฐ หนวยราชการ หนวยงานของรัฐ หรอื รฐั วิสาหกิจ หรือเขาเปน คูสญั ญากบั รัฐ หนวยราชการ หนว ยงานของรัฐ หรือรัฐวิสาหกิจอันมีลักษณะเปนการผูกขาดตัดตอน หรือเปนหุนสวนหรือผูถือหุนในหางหุนสวนหรือบริษัทที่รับสัมปทานหรือเขาเปนคูส ญั ญาในลักษณะดังกลา ว ทั้งน้ี ไมว าโดยทางตรงหรือทางออ ม (๓) ไมรับเงินหรือประโยชนใด ๆ จากหนวยราชการ หนวยงานของรัฐ หรือรัฐวิสาหกิจเปน พเิ ศษนอกเหนือไปจากทีห่ นวยราชการ หนวยงานของรัฐ หรือรัฐวิสาหกิจ ปฏิบัติตอบุคคลอื่น ๆในธรุ กจิ การงานตามปกติ (๔) ไมก ระทําการอนั เปนการตอ งหามตามมาตรา ๔๘ บทบัญญัติมาตรานี้มิใหใชบังคับในกรณีท่ีสมาชิกสภาผูแทนราษฎรหรือสมาชิกวุฒิสภารบั เบี้ยหวดั บาํ เหนจ็ บํานาญ เงนิ ปพ ระบรมวงศานุวงศ หรอื เงนิ อนื่ ใดในลกั ษณะเดียวกัน และมใิ หใ ชบังคับในกรณีที่สมาชิกสภาผูแทนราษฎรหรือสมาชิกวุฒิสภารับหรือดํารงตําแหนงกรรมาธิการของรฐั สภา สภาผูแทนราษฎร หรอื วุฒสิ ภา หรอื กรรมการท่ไี ดรับแตง ตั้งในการบริหารราชการแผนดิน ใหนําความใน (๒) (๓) และ (๔) มาใชบังคับกับคูสมรสและบุตรของสมาชิกสภาผูแทนราษฎรหรือสมาชิกวุฒิสภา และบุคคลอื่นซึ่งมิใชคูสมรสและบุตรของสมาชิกสภาผูแทนราษฎรหรือ

เลม ๑๒๔ ตอนท่ี ๔๗ ก หนา ๑๐๕ ๒๔ สิงหาคม ๒๕๕๐ ราชกจิ จานุเบกษาสมาชิกวุฒิสภานั้น ท่ีดําเนินการในลักษณะผูถูกใช ผูรวมดําเนินการ หรือผูไดรับมอบหมายจากสมาชิกสภาผูแทนราษฎรหรือสมาชิกวฒุ ิสภาใหก ระทําการตามมาตรานดี้ ว ย มาตรา ๒๖๖ สมาชิกสภาผูแทนราษฎรและสมาชิกวุฒิสภาตองไมใชสถานะหรือตําแหนงการเปนสมาชิกสภาผูแทนราษฎรหรือสมาชิกวุฒิสภาเขาไปกาวกายหรือแทรกแซงเพ่ือประโยชนของตนเอง ของผูอ นื่ หรอื ของพรรคการเมือง ไมว า โดยทางตรงหรือทางออ ม ในเรือ่ งดังตอ ไปน้ี (๑) การปฏิบัติราชการหรือการดําเนินงานในหนาท่ีประจําของขาราชการ พนักงาน หรือลูกจางของหนวยราชการ หนวยงานของรัฐ รัฐวิสาหกิจ กิจการที่รัฐถือหุนใหญ หรือราชการสวนทองถ่ิน (๒) การบรรจุ แตงตั้ง โยกยาย โอน เลื่อนตําแหนง และเลื่อนเงินเดือนของขาราชการซง่ึ มีตาํ แหนงหรอื เงนิ เดือนประจาํ และมิใชข าราชการการเมอื ง พนกั งาน หรือลูกจางของหนวยราชการหนวยงานของรัฐ รัฐวสิ าหกจิ กจิ การทร่ี ัฐถือหนุ ใหญ หรือราชการสวนทอ งถนิ่ หรือ (๓) การใหขาราชการซึ่งมีตําแหนงหรือเงินเดือนประจําและมิใชขาราชการการเมืองพนักงาน หรอื ลูกจา งของหนวยราชการ หนวยงานของรัฐ รัฐวิสาหกิจ กิจการท่ีรัฐถือหุนใหญ หรือราชการสว นทอ งถ่ิน พนจากตาํ แหนง มาตรา ๒๖๗ ใหนําบทบัญญัติมาตรา ๒๖๕ มาใชบังคับกับนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีดว ย เวนแตเปน การดาํ รงตําแหนง หรอื ดาํ เนนิ การตามบทบัญญัติแหงกฎหมาย และจะดํารงตําแหนงใดในหางหุนสวน บริษัท หรือองคการที่ดําเนินธุรกิจโดยมุงหาผลกําไรหรือรายไดมาแบงปนกัน หรือเปนลูกจา งของบคุ คลใดกม็ ิไดดวย มาตรา ๒๖๘ นายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีจะกระทําการใดท่ีบัญญัติไวในมาตรา ๒๖๖มิได เวนแตเปนการกระทําตามอํานาจหนาท่ีในการบริหารราชการตามนโยบายที่ไดแถลงตอรัฐสภาหรอื ตามทกี่ ฎหมายบัญญัติ มาตรา ๒๖๙ นายกรัฐมนตรแี ละรัฐมนตรีตองไมเปนหุนสวนหรือผูถือหุนในหางหุนสวนหรือบริษัท หรือไมคงไวซึ่งความเปนหุนสวนหรือผูถือหุนในหางหุนสวนหรือบริษัทตอไป ท้ังน้ีตามจํานวนท่ีกฎหมายบัญญัติ ในกรณีท่ีนายกรัฐมนตรีหรือรัฐมนตรีผูใดประสงคจะไดรับประโยชนจากกรณีดังกลาวตอไป ใหนายกรัฐมนตรีหรือรัฐมนตรีผูนั้นแจงใหประธานกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาติทราบภายในสามสิบวันนับแตวันท่ีไดรับแตงตั้ง และใหนายกรัฐมนตรี

เลม ๑๒๔ ตอนท่ี ๔๗ ก หนา ๑๐๖ ๒๔ สิงหาคม ๒๕๕๐ ราชกจิ จานุเบกษาหรือรัฐมนตรีผูน้ันโอนหุนในหางหุนสวนหรือบริษัทดังกลาวใหนิติบุคคลซึ่งจัดการทรัพยสินเพื่อประโยชนข องผูอื่น ทงั้ น้ี ตามทีก่ ฎหมายบญั ญัติ นายกรัฐมนตรแี ละรัฐมนตรจี ะกระทําการใดอันมีลักษณะเปนการเขาไปบริหารหรือจัดการใด ๆเกีย่ วกับหนุ หรือกิจการของหางหนุ สว นหรอื บริษทั ตามวรรคหนง่ึ มิได บ ท บั ญ ญั ติ ม า ต ร า น้ี ใ ห นํ า ม า ใ ช บั ง คั บ กั บ คู ส ม ร ส แ ล ะ บุ ต ร ที่ ยั ง ไ ม บ ร ร ลุ นิ ติ ภ า ว ะ ข อ งนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรดี วย และใหนาํ บทบญั ญตั มิ าตรา ๒๕๙ วรรคสาม มาใชบังคับโดยอนโุ ลม สว นที่ ๓ การถอดถอนจากตาํ แหนง มาตรา ๒๗๐ ผูด าํ รงตําแหนงนายกรฐั มนตรี รัฐมนตรี สมาชิกสภาผูแทนราษฎร สมาชิกวุฒิสภาประธานศาลฎีกา ประธานศาลรัฐธรรมนูญ ประธานศาลปกครองสูงสุด หรืออัยการสูงสุดผูใดมีพฤตกิ ารณราํ่ รวยผดิ ปกติ สอ ไปในทางทุจริตตอ หนา ท่ี สอ วากระทําผดิ ตอ ตาํ แหนงหนาท่ีราชการสอวากระทําผิดตอตําแหนงหนาท่ีในการยุติธรรม สอวาจงใจใชอํานาจหนาที่ขัดตอบทบัญญัติแหงรฐั ธรรมนูญหรอื กฎหมาย หรือฝาฝนหรือไมปฏิบัติตามมาตรฐานทางจริยธรรมอยางรายแรง วุฒิสภามอี ํานาจถอดถอนผูนั้นออกจากตําแหนงได บทบัญญัติวรรคหน่ึงใหใ ชบ ังคับกบั ผูดํารงตาํ แหนงดังตอไปน้ดี วย คือ (๑) ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ กรรมการการเลือกต้ัง ผูตรวจการแผนดิน และกรรมการตรวจเงนิ แผนดิน (๒) ผูพิพากษาหรือตุลาการ พนักงานอัยการ หรือผูดํารงตําแหนงระดับสูง ท้ังน้ีตามพระราชบัญญตั ปิ ระกอบรฐั ธรรมนญู วา ดวยการปอ งกันและปราบปรามการทจุ ริต มาตรา ๒๗๑ สมาชิกสภาผูแทนราษฎรจํานวนไมนอยกวาหนึ่งในสี่ของจํานวนสมาชิกท้ังหมดเทาท่ีมีอยูของสภาผูแทนราษฎร มีสิทธิเขาชื่อรองขอตอประธานวุฒิสภาเพ่ือใหวุฒิสภามีมติตามมาตรา ๒๗๔ ใหถอดถอนบุคคลตามมาตรา ๒๗๐ ออกจากตําแหนงได คํารองขอดังกลาวตองระบพุ ฤติการณทก่ี ลาวหาวาผูด าํ รงตาํ แหนง ดงั กลา วกระทําความผดิ เปน ขอ ๆ ใหช ดั เจน

เลม ๑๒๔ ตอนที่ ๔๗ ก หนา ๑๐๗ ๒๔ สิงหาคม ๒๕๕๐ ราชกิจจานเุ บกษา สมาชกิ วฒุ ิสภาจํานวนไมนอยกวาหนึ่งในสี่ของจํานวนสมาชิกทั้งหมดเทาท่ีมีอยูของวุฒิสภามีสิทธิเขาช่ือรองขอตอประธานวุฒิสภาเพื่อใหวุฒิสภามีมติตามมาตรา ๒๗๔ ใหถอดถอนสมาชิกวุฒสิ ภาออกจากตําแหนง ได ประชาชนผูมีสิทธิเลือกต้ังจํานวนไมนอยกวาสองหมื่นคนมีสิทธิเขาช่ือรองขอใหถอดถอนบคุ คลตามมาตรา ๒๗๐ ออกจากตําแหนงไดตามมาตรา ๑๖๔ มาตรา ๒๗๒ เม่ือไดรับคํารองขอตามมาตรา ๒๗๑ แลว ใหประธานวุฒิสภาสงเร่ืองใหคณะกรรมการปองกนั และปราบปรามการทุจรติ แหงชาติดําเนนิ การไตสวนใหแ ลว เสร็จโดยเร็ว เมื่อไตส วนเสร็จแลว ใหคณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาติทํารายงานเสนอตอวุฒิสภา โดยในรายงานดังกลาวตองระบุใหชัดเจนวาขอกลาวหาตามคํารองขอขอใดมีมูลหรือไม เพียงใด มีพยานหลักฐานท่ีควรเช่ือไดอยางไร พรอมท้ังระบุขอยุติวาจะใหดําเนินการอยางไรดวย ในกรณีที่คณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาติเห็นวาขอกลาวหาตามคาํ รอ งขอขอ ใดเปนเรอื่ งสาํ คัญ จะแยกทาํ รายงานเฉพาะขอน้นั สง ไปใหประธานวุฒิสภาตามวรรคหนึ่งเพ่อื ใหพจิ ารณาไปกอ นกไ็ ด ถา คณะกรรมการปองกนั และปราบปรามการทุจริตแหงชาติมีมติดวยคะแนนเสียงไมนอยกวาก่งึ หน่ึงของจาํ นวนกรรมการทัง้ หมดเทาที่มีอยู วาขอ กลา วหาใดมีมลู นับแตวันดังกลาวผูดํารงตําแหนงท่ีถูกกลาวหาจะปฏิบัติหนาที่ตอไปมิไดจนกวาวุฒิสภาจะมีมติ และใหประธานกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริตแหง ชาตสิ งรายงานและเอกสารทมี่ ีอยูพรอมท้งั ความเหน็ ไปยังประธานวุฒิสภาเพ่ือดําเนนิ การตามมาตรา ๒๗๓ และอัยการสูงสุด เพ่ือดําเนินการฟองคดีตอศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผูดํารงตําแหนงทางการเมืองตอไป แตถาคณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาติเหน็ วา ขอกลา วหาใดไมมมี ูล ใหข อกลาวหาขอนัน้ เปน อันตกไป ในกรณีที่อัยการสูงสุดเห็นวารายงาน เอกสาร และความเห็นท่ีคณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทจุ รติ แหง ชาติสงใหต ามวรรคส่ยี งั ไมสมบรู ณพอท่ีจะดําเนินคดีได ใหอัยการสูงสุดแจงใหค ณะกรรมการปอ งกันและปราบปรามการทจุ ริตแหง ชาตทิ ราบเพ่ือดําเนินการตอไป โดยใหระบุขอทไ่ี มสมบูรณน น้ั ใหครบถวนในคราวเดียวกัน ในกรณีน้ี ใหคณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาติและอัยการสูงสุดตั้งคณะทํางานขึ้นคณะหนึ่ง โดยมีผูแทนจากแตละฝายจํานวน

เลม ๑๒๔ ตอนที่ ๔๗ ก หนา ๑๐๘ ๒๔ สงิ หาคม ๒๕๕๐ ราชกจิ จานุเบกษาเทา กัน เพือ่ ดําเนินการรวบรวมพยานหลักฐานใหสมบูรณ แลวสงใหอัยการสูงสุด เพื่อฟองคดีตอไปในกรณีท่ีคณะทํางานดังกลาวไมอาจหาขอยุติเก่ียวกับการดําเนินการฟองคดีได ใหคณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริตแหง ชาติมีอํานาจดําเนินการฟองคดีเองหรือแตงต้ังทนายความใหฟองคดแี ทนกไ็ ด มาตรา ๒๗๓ เม่ือไดรับรายงานตามมาตรา ๒๗๒ แลว ใหประธานวุฒิสภาจัดใหมีการประชุมวฒุ สิ ภาเพื่อพิจารณากรณดี ังกลาวโดยเรว็ ในกรณีท่ีคณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาติสงรายงานใหนอกสมัยประชุม ใหประธานวุฒิสภาแจงใหประธานรัฐสภาทราบเพื่อนําความกราบบังคมทูลเพื่อมีพระบรมราชโองการเรยี กประชมุ รฐั สภาเปนการประชุมสมัยวิสามัญ และใหประธานรัฐสภาลงนามรับสนองพระบรมราชโองการ มาตรา ๒๗๔ สมาชิกวุฒิสภามีอิสระในการออกเสียงลงคะแนนซ่ึงตองกระทําโดยวิธีลงคะแนนลับ มติท่ีใหถอดถอนผูใดออกจากตําแหนง ใหถือเอาคะแนนเสียงไมนอยกวาสามในหาของจาํ นวนสมาชิกทัง้ หมดเทา ท่ีมีอยขู องวฒุ ิสภา ผูใดถูกถอดถอนออกจากตําแหนงใหผ ูนน้ั พนจากตาํ แหนงหรือใหออกจากราชการนับแตวันท่ีวุฒิสภามีมติใหถอดถอน และใหตัดสิทธิผูน้ันในการดํารงตําแหนงใดในทางการเมืองหรือในการรับราชการเปนเวลาหา ป มติของวุฒิสภาตามมาตรานี้ใหเปนท่ีสุด และจะมีการรองขอใหถอดถอนบุคคลดังกลาวโดยอาศัยเหตุเดียวกันอีกมิได แตไมกระทบกระเทือนการพิจารณาของศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผูด าํ รงตําแหนง ทางการเมือง สวนที่ ๔ การดําเนินคดีอาญาผูด าํ รงตําแหนง ทางการเมือง มาตรา ๒๗๕ ในกรณที ีน่ ายกรัฐมนตรี รฐั มนตรี สมาชิกสภาผูแ ทนราษฎร สมาชิกวุฒิสภาหรือขาราชการการเมืองอ่ืน ถูกกลาวหาวาร่ํารวยผิดปกติ กระทําความผิดตอตําแหนงหนาที่ราชการ

เลม ๑๒๔ ตอนที่ ๔๗ ก หนา ๑๐๙ ๒๔ สิงหาคม ๒๕๕๐ ราชกิจจานุเบกษาตามประมวลกฎหมายอาญา หรอื กระทําความผดิ ตอตาํ แหนง หนา ท่หี รอื ทุจริตตอหนา ทีต่ ามกฎหมายอ่ืนใหศาลฎีกาแผนกคดอี าญาของผูดาํ รงตําแหนง ทางการเมอื ง มีอํานาจพจิ ารณาพิพากษา บทบัญญตั ิวรรคหน่งึ ใหใ ชบ ังคับกบั กรณีทีบ่ ุคคลดังกลา วหรอื บคุ คลอ่ืนเปนตัวการ ผูใช หรือผูสนับสนุน รวมท้ังผูให ผูขอให หรือรับวาจะใหทรัพยสินหรือประโยชนอื่นใดแกบุคคลตามวรรคหน่ึง เพอ่ื จูงใจใหก ระทาํ การ ไมก ระทําการ หรอื ประวงิ การกระทําอนั มชิ อบดว ยหนา ท่ีดว ย การยื่นคํารองตอคณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาติเพื่อใหดําเนินการตามมาตรา ๒๕๐ (๒) ใหเปนไปตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญวาดวยการปองกันและปราบปรามการทจุ รติ ในกรณีท่ีผูถูกกลาวหาตามวรรคหนึ่ง เปนผูดํารงตําแหนงนายกรัฐมนตรี รัฐมนตรีประธานสภาผูแทนราษฎร หรือประธานวุฒิสภา ผูเสียหายจากการกระทําดังกลาวจะยื่นคํารองตอคณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาติเพื่อใหดําเนินการตามมาตรา ๒๕๐ (๒)หรือจะยื่นคํารองตอท่ีประชุมใหญศาลฎีกาเพ่ือขอใหต้ังผูไตสวนอิสระตามมาตรา ๒๗๖ ก็ไดแตถ า ผูเสยี หายไดย่นื คํารองตอคณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาติแลว ผูเสียหายจะย่ืนคํารองตอที่ประชุมใหญศาลฎีกาไดตอเม่ือคณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาติไมรบั ดําเนนิ การไตสวน ดําเนินการลาชาเกินสมควร หรือดําเนินการไตสวนแลวเห็นวาไมมีมลู ความผดิ ตามขอกลา วหา ในกรณที ่ีคณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาติเห็นวามีเหตุอันควรสงสัยวามีกรณีตามวรรคสี่ และคณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาติมีมติใหดําเนินการตามมาตรา ๒๕๐ (๒) ดวยคะแนนเสียงไมนอยกวากึ่งหน่ึงของจํานวนกรรมการทั้งหมดเทาท่ีมีอยูใหค ณะกรรมการปอ งกันและปราบปรามการทจุ ริตแหงชาติดําเนินการตามมาตรา ๒๕๐ (๒) โดยเร็วในกรณนี ้ี ผเู สยี หายจะยื่นคาํ รองตอ ทป่ี ระชมุ ใหญศาลฎกี าตามวรรคส่ี มิได ใหนําบทบัญญตั มิ าตรา ๒๗๒ วรรคหนง่ึ วรรคส่ี และวรรคหา มาใชบ ังคบั โดยอนุโลม มาตรา ๒๗๖ ในกรณีที่ที่ประชุมใหญศาลฎีกาเห็นควรดําเนินการตามคํารองที่ยื่นตามมาตรา ๒๗๕ วรรคส่ี ใหท่ีประชุมใหญศาลฎีกาพิจารณาแตงตั้งผูไตสวนอิสระจากผูซ่ึงมีความเปน กลางทางการเมอื งและมคี วามซ่อื สตั ยสจุ ริตเปนทป่ี ระจกั ษ หรอื จะสงเรอ่ื งใหคณะกรรมการปองกัน

เลม ๑๒๔ ตอนที่ ๔๗ ก หนา ๑๑๐ ๒๔ สงิ หาคม ๒๕๕๐ ราชกจิ จานุเบกษาและปราบปรามการทจุ รติ แหง ชาติดําเนนิ การไตสวนตามมาตรา ๒๕๐ (๒) แทนการแตงตั้งผูไตสวนอิสระ กไ็ ด คุณสมบัติ อํานาจหนาที่ วิธีการไตสวน และการดําเนินการอ่ืนท่ีจําเปนของผูไตสวนอิสระใหเ ปน ไปตามทกี่ ฎหมายบญั ญตั ิ เมอื่ ผไู ตสวนอิสระไดด าํ เนินการไตสวนหาขอเท็จจริงและสรุปสํานวนพรอมทําความเห็นแลวถาเห็นวาขอกลาวหามีมูล ใหสงรายงานและเอกสารที่มีอยูพรอมทั้งความเห็นไปยังประธานวุฒิสภาเพ่ือดําเนินการตามมาตรา ๒๗๓ และสงสํานวนและความเห็นไปยังอัยการสูงสุดเพื่อย่ืนฟองคดีตอศาลฎีกาแผนกคดอี าญาของผูดํารงตําแหนงทางการเมืองตอไป และใหนําบทบัญญัติมาตรา ๒๗๒ วรรคหามาใชบ งั คับโดยอนุโลม มาตรา ๒๗๗ ในการพิจารณาคดี ใหศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผูดํารงตําแหนงทางการเมืองยึดสํานวนของคณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาติ หรือของผูไตสวนอสิ ระ แลว แตก รณี เปนหลกั ในการพจิ ารณา และอาจไตสวนหาขอเทจ็ จริงและพยานหลักฐานเพิ่มเติมไดต ามทีเ่ ห็นสมควร วิธีพิจารณาคดีของศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผูดํารงตําแหนงทางการเมืองใหเปนไปตามท่ีบัญญัติไวในพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญวาดวยวิธีพิจารณาคดีอาญาของผูดํารงตําแหนงทางการเมือง และใหนําบทบัญญัติมาตรา ๒๑๓ มาใชบังคับกับการปฏิบัติหนาที่ของศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผูดํารงตาํ แหนงทางการเมอื งดว ยโดยอนุโลม บ ท บั ญ ญั ติ ว า ด ว ย ค ว า ม คุ ม กั น ข อ ง ส ม า ชิ ก ส ภ า ผู แ ท น ร า ษ ฎ ร แ ล ะ ส ม า ชิ ก วุ ฒิ ส ภ า ต า มมาตรา ๑๓๑ มิใหนํามาใชบังคับกับการพิจารณาคดีของศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผูดํารงตําแหนงทางการเมอื ง มาตรา ๒๗๘ การพพิ ากษาคดใี หถ อื เสยี งขา งมาก โดยผูพ พิ ากษาซึ่งเปนองคคณะทุกคนตองทาํ ความเห็นในการวินจิ ฉัยคดเี ปนหนงั สือพรอ มทั้งตอ งแถลงดวยวาจาตอ ท่ปี ระชุมกอ นการลงมติ คําสง่ั และคําพิพากษาของศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผูดํารงตําแหนงทางการเมืองใหเปดเผยและเปน ทีส่ ดุ เวนแตเปน กรณตี ามวรรคสาม ในกรณีท่ีผูตองคําพิพากษาของศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผูดํารงตําแหนงทางการเมืองมีพยานหลักฐานใหม ซ่ึงอาจทําใหขอเท็จจริงเปล่ียนแปลงไปในสาระสําคัญ อาจย่ืนอุทธรณ

เลม ๑๒๔ ตอนท่ี ๔๗ ก หนา ๑๑๑ ๒๔ สิงหาคม ๒๕๕๐ ราชกิจจานเุ บกษาตอที่ประชุมใหญศาลฎีกาภายในสามสิบวันนับแตวันท่ีมีคําพิพากษาของศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผดู าํ รงตาํ แหนงทางการเมอื งได หลักเกณฑก ารยื่นอุทธรณและการพิจารณาวินิจฉัยของท่ีประชุมใหญศาลฎีกา ใหเปนไปตามระเบยี บท่ีที่ประชุมใหญศ าลฎกี ากาํ หนด หมวด ๑๓ จริยธรรมของผูดาํ รงตาํ แหนง ทางการเมืองและเจา หนาทข่ี องรฐั มาตรา ๒๗๙ มาตรฐานทางจริยธรรมของผูดํารงตําแหนงทางการเมือง ขาราชการ หรือเจาหนาท่ีของรัฐแตล ะประเภท ใหเปน ไปตามประมวลจรยิ ธรรมทกี่ าํ หนดขน้ึ มาตรฐานทางจริยธรรมตามวรรคหนึ่ง จะตองมีกลไกและระบบในการดําเนินงานเพ่ือใหการบังคับใชเปนไปอยางมีประสิทธิภาพ รวมท้ังกําหนดขั้นตอนการลงโทษตามความรายแรงแหง การกระทาํ การฝาฝน หรือไมปฏบิ ตั ิตามมาตรฐานทางจริยธรรมตามวรรคหนง่ึ ใหถือวาเปนการกระทําผิดทางวนิ ัย ในกรณีท่ีผูดํารงตาํ แหนง ทางการเมอื งฝา ฝนหรอื ไมปฏบิ ัติตาม ใหผูตรวจการแผนดินรายงานตอ รัฐสภา คณะรัฐมนตรี หรอื สภาทองถิน่ ท่เี กี่ยวขอ ง แลวแตกรณี และหากเปนการกระทําผิดรายแรงใหสง เรื่องใหคณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาติพิจารณาดําเนินการ โดยใหถือเปน เหตทุ ีจ่ ะถกู ถอดถอนจากตาํ แหนง ตามมาตรา ๒๗๐ การพิจารณา สรรหา กล่ันกรอง หรือแตงตั้งบุคคลใด เขาสูตําแหนงท่ีมีสวนเกี่ยวของในการใชอ ํานาจรฐั รวมท้ังการโยกยา ย การเล่ือนตาํ แหนง การเลื่อนเงินเดือน และการลงโทษบุคคลน้ันจะตอ งเปน ไปตามระบบคณุ ธรรมและคํานงึ ถงึ พฤตกิ รรมทางจริยธรรมของบคุ คลดงั กลา วดว ย มาตรา ๒๘๐ เพื่อประโยชนใ นการดาํ เนินการตามหมวดน้ี ใหผูตรวจการแผนดินมีอํานาจหนาท่ีเสนอแนะหรือใหคําแนะนําในการจัดทําหรือปรับปรุงประมวลจริยธรรมตามมาตรา ๒๗๙วรรคหน่ึง และสงเสริมใหผูดํารงตําแหนงทางการเมือง ขาราชการ และเจาหนาท่ีของรัฐ มีจิตสํานึกในดานจริยธรรม รวมทั้งมีหนาท่ีรายงานการกระทําท่ีมีการฝาฝนประมวลจริยธรรมเพื่อใหผูที่

เลม ๑๒๔ ตอนที่ ๔๗ ก หนา ๑๑๒ ๒๔ สงิ หาคม ๒๕๕๐ ราชกจิ จานุเบกษารับผดิ ชอบในการบังคับการใหเปนไปตามประมวลจริยธรรมดําเนินการบังคับใหเปนไปตามประมวลจรยิ ธรรมตามมาตรา ๒๗๙ วรรคสาม ในกรณีที่การฝาฝนหรือไมปฏิบัติตามมาตรฐานทางจริยธรรมมีลักษณะรายแรงหรือมีเหตุอันควรเชื่อไดวาการดําเนินการของผูรับผิดชอบจะไมเปนไปดวยความเปนธรรม ผูตรวจการแผนดินจะไตส วนและเปดเผยผลการไตสวนตอสาธารณะก็ได หมวด ๑๔ การปกครองสว นทองถิ่น มาตรา ๒๘๑ ภายใตบังคับมาตรา ๑ รัฐจะตองใหความเปนอิสระแกองคกรปกครองสวนทองถิ่นตามหลักแหงการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในทองถิ่น และสงเสริมใหองคกรปกครองสวนทองถิ่นเปนหนวยงานหลักในการจัดทําบริการสาธารณะ และมีสวนรวมในการตัดสนิ ใจแกไ ขปญหาในพื้นที่ ทอ งถน่ิ ใดมลี ักษณะทจ่ี ะปกครองตนเองได ยอ มมสี ิทธิจัดต้ังเปนองคกรปกครองสวนทองถิ่นทัง้ น้ี ตามทกี่ ฎหมายบญั ญตั ิ มาตรา ๒๘๒ การกํากับดูแลองคกรปกครองสวนทองถ่ินตองทําเทาที่จําเปนและมีหลักเกณฑ วิธีการ และเงื่อนไขท่ีชัดเจนสอดคลองและเหมาะสมกับรูปแบบขององคกรปกครองสวนทองถิ่น ท้ังนี้ ตามท่ีกฎหมายบัญญัติ โดยตองเปนไปเพื่อการคุมครองประโยชนของประชาชนในทองถ่นิ หรือประโยชนของประเทศเปนสวนรวม และจะกระทบถงึ สาระสาํ คัญแหง หลักการปกครองตนเองตามเจตนารมณข องประชาชนในทอ งถน่ิ หรอื นอกเหนือจากที่กฎหมายบัญญตั ิไวม ิได ในการกํากับดูแลตามวรรคหน่ึง ใหมีการกําหนดมาตรฐานกลางเพื่อเปนแนวทางใหองคกรปกครองสวนทองถ่นิ เลือกไปปฏบิ ัตไิ ดเ อง โดยคํานงึ ถงึ ความเหมาะสมและความแตกตางในระดับของการพัฒนาและประสิทธิภาพในการบริหารขององคกรปกครองสวนทองถิ่นในแตละรูปแบบโดยไมกระทบตอ ความสามารถในการตัดสินใจดําเนินงานตามความตองการขององคกรปกครองสวนทองถ่ินรวมทั้งจัดใหม กี ลไกการตรวจสอบการดําเนนิ งานโดยประชาชนเปนหลัก

เลม ๑๒๔ ตอนที่ ๔๗ ก หนา ๑๑๓ ๒๔ สงิ หาคม ๒๕๕๐ ราชกิจจานุเบกษา มาตรา ๒๘๓ องคกรปกครองสวนทองถ่ินยอมมีอํานาจหนาที่โดยท่ัวไปในการดูแลและจัดทําบรกิ ารสาธารณะเพ่อื ประโยชนข องประชาชนในทองถนิ่ และยอ มมีความเปนอสิ ระในการกําหนดนโยบาย การบรหิ าร การจัดบรกิ ารสาธารณะ การบริหารงานบคุ คล การเงนิ และการคลัง และมีอํานาจหนาที่ของตนเองโดยเฉพาะ โดยตองคํานึงถึงความสอดคลองกับการพัฒนาของจังหวัดและประเทศเปนสว นรวมดวย องคกรปกครองสวนทองถ่ินยอมไดรับการสงเสริมและสนับสนุนใหมีความเขมแข็งในการบริหารงานไดโดยอิสระและตอบสนองตอความตองการของประชาชนในทองถ่ินไดอยางมีประสิทธิภาพ สามารถพฒั นาระบบการคลังทองถิ่นใหจัดบริการสาธารณะไดโดยครบถวนตามอํานาจหนาท่ี จัดต้ังหรือรวมกันจัดต้ังองคการเพื่อการจัดทําบริการสาธารณะตามอํานาจหนาท่ี เพื่อใหเกิดความคมุ คาเปน ประโยชน และใหบริการประชาชนอยา งท่ัวถึง ใหม กี ฎหมายกําหนดแผนและข้ันตอนการกระจายอํานาจ เพ่ือกําหนดการแบงอํานาจหนาที่และจัดสรรรายไดระหวางราชการสวนกลางและราชการสวนภูมิภาคกับองคกรปกครองสวนทองถ่ินและระหวางองคก รปกครองสวนทองถ่ินดวยกันเอง โดยคํานึงถึงการกระจายอํานาจเพ่ิมขึ้นตามระดับความสามารถขององคกรปกครองสวนทองถิ่นแตละรูปแบบ รวมทั้งกําหนดระบบตรวจสอบและประเมนิ ผล โดยมคี ณะกรรมการประกอบดวยผูแทนหนวยราชการที่เก่ียวของ ผูแทนองคกรปกครองสว นทอ งถิ่น และผทู รงคุณวฒุ ิ โดยมีจาํ นวนเทากัน เปน ผดู าํ เนนิ การใหเปนไปตามกฎหมาย ใหมีกฎหมายรายไดทองถ่ิน เพื่อกําหนดอํานาจหนาที่ในการจัดเก็บภาษีและรายไดอื่นขององคก รปกครองสวนทอ งถ่นิ โดยมีหลักเกณฑท่ีเหมาะสมตามลักษณะของภาษีแตละชนิด การจัดสรรทรัพยากรในภาครฐั การมีรายไดท ่ีเพียงพอกับรายจายตามอาํ นาจหนาท่ีขององคก รปกครองสวนทองถิ่นท้ังนี้ โดยคํานึงถึงระดับข้ันการพัฒนาทางเศรษฐกิจของทองถิ่น สถานะทางการคลังขององคกรปกครองสวนทอ งถิ่น และความยง่ั ยนื ทางการคลังของรฐั ในกรณีทีม่ กี ารกาํ หนดอํานาจหนาที่และการจัดสรรรายไดใหแกองคกรปกครองสวนทองถิ่นแลว คณะกรรมการตามวรรคสามจะตองนําเร่ืองดังกลาวมาพิจารณาทบทวนใหมทุกระยะเวลาไมเกินหา ป เพ่อื พจิ ารณาถึงความเหมาะสมของการกําหนดอํานาจหนา ท่ี และการจดั สรรรายไดที่ไดกระทําไปแลว ทัง้ นี้ ตอ งคาํ นงึ ถงึ การกระจายอาํ นาจเพมิ่ ข้นึ ใหแกองคกรปกครองสวนทอ งถิน่ เปน สําคัญ

เลม ๑๒๔ ตอนท่ี ๔๗ ก หนา ๑๑๔ ๒๔ สงิ หาคม ๒๕๕๐ ราชกิจจานเุ บกษา การดําเนนิ การตามวรรคหา เมื่อไดรับความเห็นชอบจากคณะรัฐมนตรแี ละรายงานรัฐสภาแลวใหม ผี ลบงั คับได มาตรา ๒๘๔ องคก รปกครองสวนทอ งถนิ่ ตอ งมสี ภาทองถ่ินและคณะผูบริหารทองถ่ินหรือผูบรหิ ารทอ งถิ่น สมาชกิ สภาทองถ่นิ ตองมาจากการเลอื กตั้ง คณะผบู ริหารทอ งถ่นิ หรอื ผูบริหารทองถ่ินใหมาจากการเลือกตั้งโดยตรงของประชาชน หรือมาจากความเหน็ ชอบของสภาทองถิน่ การเลือกตั้งสมาชิกสภาทองถิ่นและคณะผูบริหารทองถิ่นหรือผูบริหารทองถิ่นท่ีมาจากการเลือกต้งั โดยตรงของประชาชน ใหใชว ธิ อี อกเสยี งลงคะแนนโดยตรงและลับ สมาชิกสภาทองถิ่น คณะผูบริหารทองถิ่น หรือผูบริหารทองถิ่น มีวาระการดํารงตําแหนงคราวละสีป่  คณะผูบริหารทอ งถนิ่ หรือผูบริหารทองถิน่ จะเปน ขาราชการซ่งึ มีตําแหนงหรือเงินเดือนประจําพนักงานหรือลูกจางของหนวยราชการ หนวยงานของรัฐ หรือรัฐวิสาหกิจ หรือของราชการสว นทองถนิ่ และจะมีผลประโยชนขดั กันกบั การดาํ รงตาํ แหนง ตามที่กฎหมายบญั ญตั มิ ิได คุณสมบัติของผูมีสิทธิเลือกต้ังและผูมีสิทธิสมัครรับเลือกต้ัง หลักเกณฑและวิธีการเลือกต้ังสมาชิกสภาทอ งถิ่น คณะผูบริหารทอ งถิ่นและผูบ รหิ ารทอ งถิน่ ใหเปน ไปตามท่ีกฎหมายบัญญัติ ในกรณีท่ีคณะผูบริหารทองถิ่นตองพนจากตําแหนงท้ังคณะ หรือผูบริหารทองถ่ินพนจากตาํ แหนงและจําเปนตองมีการแตงต้งั คณะผบู รหิ ารทองถิน่ หรือผูบรหิ ารทอ งถิน่ เปนการชวั่ คราว มิใหนําบทบญั ญตั ิวรรคสาม และวรรคหก มาใชบ ังคับ ท้ังน้ี ตามท่กี ฎหมายบญั ญตั ิ การจดั ตงั้ องคก รปกครองสวนทองถ่ินรูปแบบพิเศษที่มีโครงสรางการบริหารที่แตกตางจากท่ีบัญญัตไิ วในมาตราน้ี ใหกระทําไดตามท่กี ฎหมายบัญญตั ิ แตค ณะผูบริหารทองถนิ่ หรือผบู รหิ ารทอ งถิ่นตอ งมาจากการเลือกต้งั ใหนาํ บทบัญญตั มิ าตรา ๒๖๕ มาตรา ๒๖๖ มาตรา ๒๖๗ และมาตรา ๒๖๘ มาใชบังคับกบั สมาชิกสภาทอ งถนิ่ คณะผูบ ริหารทองถน่ิ หรือผูบ รหิ ารทองถ่นิ แลว แตก รณี ดวยโดยอนุโลม มาตรา ๒๘๕ ประชาชนผูมีสิทธิเลือกต้ังในองคกรปกครองสวนทองถิ่นใดเห็นวาสมาชิกสภาทองถิ่น คณะผูบริหารทองถิ่นหรือผูบริหารทองถ่ินผูใดขององคกรปกครองสวนทองถิ่นนั้น

เลม ๑๒๔ ตอนที่ ๔๗ ก หนา ๑๑๕ ๒๔ สิงหาคม ๒๕๕๐ ราชกิจจานุเบกษาไมสมควรดํารงตําแหนงตอไป ใหมีสิทธิลงคะแนนเสียงถอดถอนสมาชิกสภาทองถิ่น คณะผูบริหารทอ งถ่ินหรอื ผูบรหิ ารทอ งถ่นิ ผนู น้ั พน จากตําแหนง ทง้ั นี้ จํานวนผูมีสิทธิเขาช่ือ หลักเกณฑและวิธีการเขา ชื่อ การตรวจสอบรายช่ือ และการลงคะแนนเสียง ใหเปนไปตามท่กี ฎหมายบัญญตั ิ มาตรา ๒๘๖ ประชาชนผมู สี ทิ ธเิ ลือกตงั้ ในองคกรปกครองสวนทองถ่ินมีสทิ ธเิ ขาช่ือรองขอตอประธานสภาทองถิ่นเพ่ือใหส ภาทองถ่ินพิจารณาออกขอ บัญญัตทิ องถิ่นได จาํ นวนผูมีสิทธิเขา ชื่อ หลักเกณฑและวิธีการเขาชื่อ รวมท้ังการตรวจสอบรายชื่อ ใหเปนไปตามทีก่ ฎหมายบัญญัติ มาตรา ๒๘๗ ประชาชนในทองถ่ินมีสิทธิมีสวนรวมในการบริหารกิจการขององคกรปกครองสวนทองถิ่น โดยองคกรปกครองสวนทองถ่ินตองจัดใหมีวิธีการที่ใหประชาชนมีสวนรวมดงั กลา วไดด วย ในกรณที กี่ ารกระทาํ ขององคกรปกครองสวนทองถิ่นจะมีผลกระทบตอชีวิตความเปนอยูของประชาชนในทองถ่ินในสาระสําคัญ องคกรปกครองสวนทองถ่ินตองแจงขอมูลรายละเอียดใหประชาชนทราบกอนกระทําการเปนเวลาพอสมควร และในกรณีท่ีเห็นสมควรหรือไดรับการรองขอจากประชาชนผูมสี ิทธิเลือกตั้งในองคกรปกครองสวนทองถ่ิน ตองจัดใหมีการรับฟงความคิดเห็นกอนการกระทําน้ัน หรอื อาจจัดใหป ระชาชนออกเสียงประชามตเิ พื่อตดั สินใจกไ็ ด ทงั้ นี้ ตามท่กี ฎหมายบญั ญตั ิ องคกรปกครองสวนทองถ่ินตองรายงานการดําเนินงานตอประชาชนในเรื่องการจัดทํางบประมาณ การใชจา ย และผลการดําเนนิ งานในรอบป เพื่อใหป ระชาชนมีสวนรวมในการตรวจสอบและกํากบั การบริหารจัดการขององคกรปกครองสว นทอ งถ่นิ ในการจัดทํางบประมาณขององคกรปกครองสวนทองถ่ินตามวรรคสาม ใหนําบทบัญญัติมาตรา ๑๖๘ วรรคหก มาใชบงั คบั โดยอนโุ ลม มาตรา ๒๘๘ การแตงต้งั และการใหข า ราชการและลูกจางขององคกรปกครองสวนทองถ่ินพนจากตาํ แหนง ตอ งเปน ไปตามความเหมาะสมและความจาํ เปน ของแตละทองถ่ิน โดยการบริหารงานบุคคลขององคก รปกครองสว นทอ งถิ่นตองมีมาตรฐานสอดคลองกัน และอาจไดรับการพัฒนารวมกันหรอื สบั เปล่ยี นบุคลากรระหวางองคกรปกครองสวนทองถนิ่ ดว ยกันได รวมท้งั ตองไดรับความเห็นชอบจากคณะกรรมการขาราชการสวนทองถ่ินซ่ึงเปนองคกรกลางบริหารงานบุคคลสวนทองถ่ินกอน ทั้งนี้ตามท่กี ฎหมายบัญญัติ

เลม ๑๒๔ ตอนที่ ๔๗ ก หนา ๑๑๖ ๒๔ สิงหาคม ๒๕๕๐ ราชกิจจานเุ บกษา ในการบริหารงานบคุ คลขององคก รปกครองสว นทอ งถิ่น ตองมีองคกรพิทักษระบบคุณธรรมของขาราชการสวนทองถ่ิน เพ่ือสรางระบบคุมครองคุณธรรมและจริยธรรมในการบริหารงานบุคคลทัง้ นี้ ตามท่ีกฎหมายบัญญตั ิ คณะกรรมการขาราชการสวนทองถิ่นตามวรรคหนึ่งจะตองประกอบดวย ผูแทนของหนวยราชการที่เกี่ยวของ ผูแทนขององคกรปกครองสวนทองถ่ิน ผูแทนขาราชการสวนทองถ่ินและผทู รงคณุ วุฒิ โดยมีจาํ นวนเทากนั ท้ังน้ี ตามทก่ี ฎหมายบญั ญตั ิ การโยกยา ย การเลื่อนตาํ แหนง การเลื่อนเงนิ เดือน และการลงโทษขาราชการและลูกจางขององคก รปกครองสว นทอ งถ่นิ ใหเปน ไปตามท่กี ฎหมายบัญญัติ มาตรา ๒๘๙ องคก รปกครองสวนทองถ่ินยอมมีอํานาจหนาท่ีบํารุงรักษาศิลปะ จารีตประเพณีภมู ิปญ ญาทอ งถนิ่ และวัฒนธรรมอนั ดขี องทองถิ่น องคกรปกครองสวนทองถิ่นยอมมีสิทธิที่จะจัดการศึกษาอบรม และการฝกอาชีพตามความเหมาะสมและความตองการภายในทองถ่ินนั้น และเขาไปมีสวนรวมในการจัดการศึกษาอบรมของรัฐโดยคํานึงถึงความสอดคลองกับมาตรฐานและระบบการศึกษาของชาติ การจดั การศึกษาอบรมภายในทองถ่ินตามวรรคสอง องคก รปกครองสวนทองถิ่นตองคํานึงถึงการบาํ รงุ รักษาศลิ ปะ จารตี ประเพณี ภูมิปญญาทอ งถ่นิ และวัฒนธรรมอนั ดขี องทอ งถ่นิ ดว ย มาตรา ๒๙๐ องคกรปกครองสวนทองถิ่นยอมมีอํานาจหนาที่สงเสริมและรักษาคุณภาพส่ิงแวดลอ มตามท่ีกฎหมายบญั ญตั ิ กฎหมายตามวรรคหนึง่ อยา งนอ ยตองมีสาระสําคัญดังตอ ไปน้ี (๑) การจัดการ การบํารุงรักษา และการใชประโยชนจากทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอมทอี่ ยใู นเขตพืน้ ท่ี (๒) การเขา ไปมสี ว นรว มในการบํารุงรักษาทรพั ยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอมที่อยูนอกเขตพืน้ ท่ี เฉพาะในกรณที ่อี าจมีผลกระทบตอการดาํ รงชวี ิตของประชาชนในพืน้ ทีข่ องตน (๓) การมสี ว นรวมในการพิจารณาเพื่อริเร่ิมโครงการหรือกิจกรรมใดนอกเขตพื้นที่ซ่ึงอาจมีผลกระทบตอคุณภาพสิ่งแวดลอมหรอื สขุ ภาพอนามยั ของประชาชนในพื้นที่ (๔) การมีสวนรว มของชมุ ชนทอ งถ่ิน

เลม ๑๒๔ ตอนที่ ๔๗ ก หนา ๑๑๗ ๒๔ สิงหาคม ๒๕๕๐ ราชกิจจานเุ บกษา หมวด ๑๕ การแกไ ขเพม่ิ เตมิ รฐั ธรรมนูญ มาตรา ๒๙๑ การแกไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญใหกระทําไดตามหลักเกณฑและวิธีการดังตอไปนี้ (๑) ญัตติขอแกไขเพิ่มเติมตองมาจากคณะรัฐมนตรี สมาชิกสภาผูแทนราษฎรมีจํานวนไมนอยกวาหน่ึงในหาของจํานวนสมาชิกทั้งหมดเทาที่มีอยูของสภาผูแทนราษฎร หรือจากสมาชกิ สภาผแู ทนราษฎรและสมาชิกวุฒสิ ภามีจํานวนไมนอยกวาหน่ึงในหาของจํานวนสมาชิกท้ังหมดเทาที่มีอยูของท้ังสองสภา หรือจากประชาชนผูมีสิทธิเลือกตั้งจํานวนไมนอยกวาหาหม่ืนคนตามกฎหมายวา ดว ยการเขา ช่อื เสนอกฎหมาย ญัตติขอแกไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญที่มีผลเปนการเปล่ียนแปลงการปกครองระบอบประชาธปิ ไตยอนั มพี ระมหากษัตริยทรงเปนประมขุ หรือเปลี่ยนแปลงรปู ของรัฐ จะเสนอมิได (๒) ญตั ตขิ อแกไ ขเพม่ิ เตมิ ตองเสนอเปน รา งรัฐธรรมนูญแกไ ขเพิม่ เตมิ และใหรัฐสภาพิจารณาเปน สามวาระ (๓) การออกเสียงลงคะแนนในวาระท่ีหน่ึงข้ันรับหลักการ ใหใชวิธีเรียกชื่อและลงคะแนนโดยเปดเผย และตองมีคะแนนเสียงเห็นชอบดวยในการแกไขเพิ่มเติมน้ัน ไมนอยกวาก่ึงหน่ึงของจํานวนสมาชิกท้งั หมดเทาที่มีอยขู องทง้ั สองสภา (๔) การพิจารณาในวาระที่สองขั้นพิจารณาเรียงลําดับมาตรา ตองจัดใหมีการรับฟงความคิดเหน็ จากประชาชนผมู สี ทิ ธเิ ลอื กตงั้ ท่ีเขาช่อื เสนอรา งรัฐธรรมนญู แกไขเพมิ่ เติมดวย การออกเสยี งลงคะแนนในวาระที่สองขั้นพิจารณาเรียงลําดับมาตรา ใหถือเอาเสียงขางมากเปน ประมาณ (๕) เมื่อการพิจารณาวาระท่ีสองเสร็จสิ้นแลว ใหรอไวสิบหาวัน เม่ือพนกําหนดนี้แลวใหรฐั สภาพจิ ารณาในวาระท่สี ามตอไป (๖) การออกเสียงลงคะแนนในวาระที่สามขั้นสุดทาย ใหใชวิธีเรียกช่ือและลงคะแนนโดยเปดเผย และตอ งมคี ะแนนเสียงเห็นชอบดวยในการที่จะใหออกใชเปนรัฐธรรมนูญมากกวาก่ึงหนึ่งของจาํ นวนสมาชกิ ทงั้ หมดเทาทมี่ ีอยูของทั้งสองสภา

เลม ๑๒๔ ตอนท่ี ๔๗ ก หนา ๑๑๘ ๒๔ สิงหาคม ๒๕๕๐ ราชกิจจานุเบกษา (๗) เมอ่ื การลงมตไิ ดเปนไปตามที่กลา วแลว ใหนํารางรัฐธรรมนูญแกไขเพ่ิมเติมขึ้นทูลเกลาทูลกระหมอมถวาย และใหนาํ บทบญั ญัตมิ าตรา ๑๕๐ และมาตรา ๑๕๑ มาใชบงั คับโดยอนุโลม บทเฉพาะกาล มาตรา ๒๙๒ ใหคณะองคมนตรีซึ่งดํารงตําแหนงอยูในวันประกาศใชรัฐธรรมนูญนี้เปนคณะองคมนตรีตามบทบัญญตั ิแหงรัฐธรรมนญู นี้ มาตรา ๒๙๓ ใหสภานิติบัญญัติแหงชาติตามรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย(ฉบับชว่ั คราว) พุทธศกั ราช ๒๕๔๙ ทาํ หนา ที่รัฐสภา สภาผูแทนราษฎร และวุฒิสภาตามบทบัญญัติแหง รัฐธรรมนญู นีจ้ นกวาจะมีการประชุมรฐั สภาเปนครง้ั แรกตามมาตรา ๑๒๗ ในระหวางเวลาตามวรรคหนึ่ง ถาบทบัญญัติใดในรัฐธรรมนูญน้ีหรือกฎหมายอ่ืนบัญญัติใหประธานรฐั สภา ประธานสภาผแู ทนราษฎรหรือประธานวุฒิสภา เปนผูลงนามรับสนองพระบรมราชโองการใหประธานสภานิติบัญญัติแหง ชาตเิ ปนผลู งนามรบั สนองพระบรมราชโองการ ในวาระเริ่มแรก หากปรากฏวาเม่ือตองมีการประชุมรัฐสภาเปนครั้งแรกตามมาตรา ๑๒๗ แลวแตยังไมมีวุฒิสภา ใหสภานิติบัญญัติแหงชาติทําหนาที่วุฒิสภาตอไป เวนแตการพิจารณาใหบุคคลดํารงตําแหนง และการถอดถอนจากตําแหนงตามบทบัญญัติแหงรัฐธรรมนูญน้ี จนกวาจะมีวุฒิสภาตามรัฐธรรมนูญนี้ และกิจการใดท่ีสภานิติบัญญัติแหงชาติไดดําเนินการในระหวางเวลาดังกลาว ใหมีผลเปนการดําเนินการของวุฒิสภา และในกรณีท่ีบทบัญญัติใดในรัฐธรรมนูญน้ีหรือกฎหมายอ่ืนบัญญัติใหประธานวุฒิสภาเปนผูลงนามรับสนองพระบรมราชโองการ ใหประธานสภานิติบัญญัติแหงชาติเปนผลู งนามรบั สนองพระบรมราชโองการ มใิ หนําบทบัญญัติมาตรา ๙๓ มาตรา ๙๔ มาตรา ๑๐๑ มาตรา ๑๐๒ มาตรา ๑๐๖ มาตรา ๑๐๙มาตรา ๑๑๑ มาตรา ๑๑๓ มาตรา ๑๑๔ มาตรา ๑๑๕ มาตรา ๑๑๙ มาตรา ๑๒๐ มาตรา ๑๙๗ วรรคสี่มาตรา ๒๖๑ และบทบัญญัติแหง กฎหมายใดทหี่ ามมใิ หบ ุคคลดํารงตําแหนงทางการเมือง มาใชบังคับกบั การดํารงตาํ แหนง ของสมาชกิ สภานิตบิ ัญญัติแหง ชาติ ใหนําบทบัญญัติมาตรา ๑๕๓ มาใชบังคับกับการส้ินสุดของสภานิติบัญญัติแหงชาติดวยโดยอนุโลม

เลม ๑๒๔ ตอนท่ี ๔๗ ก หนา ๑๑๙ ๒๔ สงิ หาคม ๒๕๕๐ ราชกจิ จานุเบกษา มาตรา ๒๙๔ ใหสภารางรฐั ธรรมนญู และคณะกรรมาธกิ ารยกรางรัฐธรรมนูญตามรัฐธรรมนูญแหง ราชอาณาจักรไทย (ฉบบั ชัว่ คราว) พุทธศักราช ๒๕๔๙ สิ้นสุดลงในวันประกาศใชร ัฐธรรมนูญน้ี เพ่ือประโยชนแหงการขจัดสวนไดเสีย หามมิใหกรรมาธิการยกรางรัฐธรรมนูญลงสมัครรับเลอื กตั้งเปน สมาชกิ สภาผแู ทนราษฎรหรือดาํ รงตําแหนงสมาชิกวฒุ ิสภาภายในสองป นับแตวันท่ีพนจากตาํ แหนง ตามวรรคหน่ึง มาตรา ๒๙๕ ใหส ภานติ ิบัญญัติแหงชาติพิจารณารางพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญวาดวยการเลือกต้ังสมาชิกสภาผูแทนราษฎรและการไดมาซึ่งสมาชิกวุฒิสภา รางพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญวาดวยพรรคการเมือง และรางพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญวา ดวยคณะกรรมการการเลือกตัง้ ทีไ่ ดรบั จากคณะกรรมาธิการยกรางรัฐธรรมนูญ ใหแลวเสร็จภายในระยะเวลาทก่ี าํ หนดตามรฐั ธรรมนูญแหงราชอาณาจกั รไทย (ฉบบั ช่ัวคราว) พุทธศกั ราช ๒๕๔๙ ในกรณีที่พนกําหนดเวลาตามวรรคหน่ึงแลว แตสภานิติบัญญัติแหงชาติยังพิจารณารางพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญดังกลาวไมแลวเสร็จ ใหประธานสภานิติบัญญัติแหงชาตินํารางพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญท่ีคณะกรรมาธิการยกรางรัฐธรรมนูญจัดทําขึ้นทูลเกลาทูลกระหมอ มถวายภายในเจ็ดวันเพ่ือทรงลงพระปรมาภิไธย โดยถือเสมือนวาสภานิติบัญญัติแหงชาติไดใหค วามเห็นชอบรา งพระราชบญั ญัตปิ ระกอบรฐั ธรรมนญู ดังกลา วแลว ในระหวางทพี่ ระราชบญั ญตั ิประกอบรัฐธรรมนูญวาดวยพรรคการเมือง และพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญวาดวยคณะกรรมการการเลือกตั้ง ตามวรรคหนึ่ง ยังไมมีผลใชบังคับใหพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญวาดวยพรรคการเมือง พ.ศ. ๒๕๔๑ และพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญวาดวยคณะกรรมการการเลือกต้ัง พ.ศ. ๒๕๔๑ ยังคงใชบังคับตอไปจนกวาพระราชบญั ญตั ิประกอบรฐั ธรรมนูญดงั กลาวจะมีผลใชบ ังคับ มาตรา ๒๙๖ ใหดาํ เนินการเลือกตัง้ สมาชิกสภาผแู ทนราษฎรตามรฐั ธรรมนูญนี้ใหแลวเสร็จภายในเกาสิบวัน และดําเนินการใหไดมาซึ่งสมาชิกวุฒิสภาตามรัฐธรรมนูญนี้ใหแลวเสร็จภายในหนึ่งรอยหาสิบวัน ทั้งน้ี นับแตวันท่ีพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญตามมาตรา ๒๙๕มผี ลใชบังคับ ในการเลือกตั้งสมาชิกสภาผูแทนราษฎรท่ัวไปคร้ังแรกภายหลังวันประกาศใชรัฐธรรมนูญน้ีผูมีสิทธิสมัครรับเลือกต้ังตองเปนสมาชิกพรรคการเมืองใดพรรคการเมืองหนึ่งแตเพียงพรรคเดียว

เลม ๑๒๔ ตอนที่ ๔๗ ก หนา ๑๒๐ ๒๔ สิงหาคม ๒๕๕๐ ราชกจิ จานุเบกษาไมนอยกวา สามสิบวนั นับถึงวันเลือกต้ัง สวนระยะเวลาตามมาตรา ๑๐๑ (๔) (ก) ใหใชกําหนดเปนเวลาหนง่ึ ป และระยะเวลาตามมาตรา ๑๐๑ (๔) (ค) และ (ง) ใหใชกาํ หนดเปน สองป ในวาระเริ่มแรก หามมิใหผูเคยเปนสมาชิกวุฒิสภาซึ่งไดรับเลือกต้ังเปนคร้ังแรกตามรฐั ธรรมนญู แหง ราชอาณาจักรไทย พุทธศกั ราช ๒๕๔๐ ดํารงตําแหนงเปนสมาชิกวุฒิสภาซ่ึงจะมีการไดมาเปนครั้งแรกตามรัฐธรรมนูญน้ี และมิใหนําบทบัญญัติมาตรา ๑๑๕ (๙) และมาตรา ๑๑๖วรรคสอง มาใชบังคับกับผูเคยเปนสมาชิกวุฒิสภาซึ่งไดรับเลือกตั้งครั้งหลังสุดตามรัฐธรรมนูญแหง ราชอาณาจักรไทย พุทธศกั ราช ๒๕๔๐ มาตรา ๒๙๗ ในวาระเรม่ิ แรก ใหสมาชิกวฒุ ิสภาท่มี าจากการสรรหามีวาระสามปนับแตวันเรม่ิ ตน สมาชกิ ภาพ และมใิ หนําบทบัญญัติเก่ียวกับการหามดํารงตําแหนงติดตอกันเกินหนึ่งวาระมาใชบังคับกับบุคคลดงั กลาวในการสรรหาคราวถัดไปหลงั จากสิน้ สุดสมาชกิ สภาพ มาตรา ๒๙๘ ใหค ณะรฐั มนตรที ีบ่ ริหารราชการแผนดินอยูในวันประกาศใชรัฐธรรมนูญนี้คงเปนคณะรัฐมนตรีตามบทบัญญัติแหงรัฐธรรมนูญน้ี และใหพนจากตําแหนงทั้งคณะเม่ือคณะรัฐมนตรีท่ีตั้งขน้ึ ใหมต ามรัฐธรรมนูญนีเ้ ขารับหนาที่ ใหคณะมนตรีความมั่นคงแหงชาติตามรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย (ฉบับช่ัวคราว)พุทธศักราช ๒๕๔๙ พนจากตําแหนงทั้งคณะพรอมกับคณะรัฐมนตรีที่บริหารราชการแผนดินอยูในวนั ประกาศใชร ัฐธรรมนญู นด้ี วย มใิ หนําบทบัญญัติมาตรา ๑๗๑ วรรคสอง มาตรา ๑๗๒ มาตรา ๑๗๔ และมาตรา ๑๘๒(๔) (๗) และ (๘) มาใชบ งั คับกบั การดํารงตําแหนง นายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีท่ีบริหารราชการแผนดินอยใู นวนั ประกาศใชรัฐธรรมนูญนี้ มาตรา ๒๙๙ ใหผูตรวจการแผนดินของรัฐสภา ซึ่งดํารงตําแหนงอยูในวันประกาศใชรัฐธรรมนูญน้ี เปนผูตรวจการแผนดินตามบทบัญญัติแหงรัฐธรรมนูญน้ี และใหคงดํารงตําแหนงตอไปจนกวาจะส้ินสุดวาระ โดยใหเริ่มนับวาระตั้งแตวันท่ีพระมหากษัตริยทรงแตงตั้งและใหผ ตู รวจการแผน ดนิ ดังกลาวเลือกกันเองใหคนหน่ึงเปนประธานผูตรวจการแผนดินใหแลวเสร็จภายในหกสิบวันนับแตวันท่ีประกาศใชรัฐธรรมนูญนี้ และใหนําบทบัญญัติมาตรา ๒๔๒ วรรคสองและวรรคสาม มาใชบงั คบั โดยอนุโลม

เลม ๑๒๔ ตอนที่ ๔๗ ก หนา ๑๒๑ ๒๔ สิงหาคม ๒๕๕๐ ราชกิจจานเุ บกษา ใหกรรมการการเลือกตั้ง กรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาติ และสมาชิกสภาท่ีปรึกษาเศรษฐกจิ และสงั คมแหง ชาติ ซึ่งดํารงตําแหนง อยใู นวันประกาศใชรัฐธรรมนูญน้ี คงดํารงตําแหนง ตอ ไปจนกวาจะส้นิ สดุ วาระ โดยใหเริม่ นบั วาระต้ังแตว ันทีไ่ ดรับแตง ต้ัง ใหกรรมการสิทธิมนุษยชนแหงชาติซ่ึงดํารงตําแหนงอยูในวันประกาศใชรัฐธรรมนูญน้ีคงดํารงตําแหนงตอไปจนกวาจะมีการแตงต้ังคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหงชาติตามบทบัญญัติแหงรัฐธรรมนูญน้ี แตถาบุคคลดังกลาวไดรับแตงต้ังใหดํารงตําแหนงยังไมเกินหนึ่งปนับถึงวันประกาศใชร ฐั ธรรมนญู นี้ มใิ หนําบทบัญญตั ิเกยี่ วกบั การหามดาํ รงตําแหนง ตดิ ตอ กนั เกินหนึ่งวาระมาใชบังคับกับบคุ คลนน้ั ในการแตง ตง้ั กรรมการสิทธิมนุษยชนแหง ชาตขิ ้นึ ใหมเปน คร้ังแรกตามรฐั ธรรมนูญนี้ ใหบุคคลตามมาตราน้ีปฏิบัติหนาท่ีตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญหรือกฎหมายที่เกี่ยวของที่ใชบังคับอยูในวันประกาศใชรัฐธรรมนูญน้ีตอไป จนกวาจะมีการตราพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญหรือกฎหมายเพื่อใหเปนไปตามรัฐธรรมนูญนี้ขึ้นใชบังคับ เวนแตบทบัญญัติใดขัดหรือแยง กับบทบญั ญัติแหงรัฐธรรมนญู น้ีใหใ ชบ ทบัญญตั ิแหงรฐั ธรรมนูญนแี้ ทน มาตรา ๓๐๐ ใหคณะตุลาการรัฐธรรมนูญตามรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย(ฉบับชวั่ คราว) พุทธศักราช ๒๕๔๙ เปนศาลรัฐธรรมนูญตามบทบัญญัติแหงรัฐธรรมนูญน้ี โดยใหผูด าํ รงตาํ แหนงประธานศาลฎกี าเปน ประธานศาลรัฐธรรมนญู ผดู ํารงตําแหนงประธานศาลปกครองสูงสุดเปนรองประธานศาลรัฐธรรมนูญ แตใหผูพิพากษาในศาลฎีกาหรือตุลาการในศาลปกครองสูงสุดทไ่ี ดร บั เลอื กตามมาตรา ๓๕ ของรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พุทธศักราช ๒๕๔๙คงดํารงตําแหนงเปนตุลาการศาลรัฐธรรมนูญตอไปจนกวาจะมีการแตงต้ังตุลาการศาลรัฐธรรมนูญขึน้ ใหมต ามบทบัญญตั แิ หงรัฐธรรมนูญนี้ ซึ่งตองไมเกินหน่ึงรอยหาสิบวันนับแตวันที่ไดมีการแตงตั้งป ร ะ ธ า น ส ภ า ผู แ ท น ร า ษ ฎ ร แ ล ะ ผู นํ า ฝ า ย ค า น ใ น ส ภ า ผู แ ท น ร า ษ ฎ ร ภ า ย ห ลั ง จ า ก ก า ร เ ลื อ ก ต้ั งสมาชกิ สภาผแู ทนราษฎรเปนการท่วั ไปครงั้ แรกตามบทบญั ญตั ิแหงรฐั ธรรมนูญนี้ มใิ หน าํ บทบญั ญตั มิ าตรา ๒๐๕ (๓) มาตรา ๒๐๗ (๑) (๒) และมาตรา ๒๐๙ (๕) มาใชบงั คบั กับการดาํ รงตาํ แหนง ตุลาการศาลรฐั ธรรมนญู ตามวรรคหนงึ่ ใหบทบัญญัติมาตรา ๓๕ วรรคสอง วรรคสาม และวรรคสี่ ของรัฐธรรมนูญแหง ราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พุทธศักราช ๒๕๔๙ ยังคงมีผลใชบังคับตอไปจนกวาจะมีการตราพระราชบัญญตั ปิ ระกอบรัฐธรรมนูญวาดว ยวธิ ีพิจารณาของศาลรัฐธรรมนูญขึ้นใชบ งั คับ

เลม ๑๒๔ ตอนที่ ๔๗ ก หนา ๑๒๒ ๒๔ สิงหาคม ๒๕๕๐ ราชกิจจานุเบกษา บรรดาคดีหรือการใดท่ีอยูในระหวางดําเนินการของคณะตุลาการรัฐธรรมนูญตามวรรคหนึ่งใหศาลรัฐธรรมนูญตามมาตราน้ีดําเนินการตอไป และเมื่อมีการแตงตั้งตุลาการศาลรัฐธรรมนูญตามรัฐธรรมนูญนี้แลว บรรดาคดีหรือการที่คางดําเนินการนั้นใหโอนไปอยูในอํานาจหนาท่ีของศาลรัฐธรรมนญู ทแ่ี ตงตง้ั ขึน้ ใหมน ัน้ ในระหวา งทย่ี ังมิไดมีการตราพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญวาดวยวิธีพิจารณาของศาลรัฐธรรมนูญ ใหศาลรัฐธรรมนูญมีอํานาจออกขอกําหนดเกี่ยวกับวิธีพิจารณาและการทําคําวินิจฉัยไดแตทั้งนี้ ตองตราพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญดังกลาวใหแลวเสร็จภายในหน่ึงป นับแตวันประกาศใชรฐั ธรรมนญู นี้ มาตรา ๓๐๑ ใหดําเนินการสรรหาคณะกรรมการตรวจเงินแผนดินและผูวาการตรวจเงนิ แผน ดนิ ภายในหนึ่งรอ ยยี่สบิ วันนบั แตวนั ทมี่ กี ารแตงตั้งประธานสภาผูแทนราษฎรและผูนําฝายคานในสภาผูแทนราษฎร ภายหลังจากการเลือกตั้งสมาชิกสภาผูแทนราษฎรเปนการท่ัวไปครั้งแรกตามบทบัญญัติแหงรัฐธรรมนูญน้ี และหากยังไมมีประธานศาลรัฐธรรมนูญท่ีมาจากการสรรหาตามรัฐธรรมนญู น้ี ใหค ณะกรรมการสรรหาประกอบดว ยกรรมการเทาทีม่ อี ยู ในระหวางท่ียังไมมีคณะกรรมการตรวจเงินแผนดิน ใหผูวาการตรวจเงินแผนดินเปนผูใ ชอาํ นาจหนาท่ีแทนประธานกรรมการตรวจเงินแผน ดนิ และคณะกรรมการตรวจเงนิ แผนดิน มาตรา ๓๐๒ ใหพระราชบญั ญัตปิ ระกอบรัฐธรรมนญู ดงั ตอ ไปนี้มีผลใชบังคับตอไปภายใตเงอ่ื นไขทก่ี ําหนดไวใ นมาตราน้ี (๑) พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญวาดวยผูตรวจการแผนดินของรัฐสภาพ.ศ. ๒๕๔๒ โดยใหประธานผูตรวจการแผนดินเปนผูรักษาการตามพระราชบัญญัติประกอบรฐั ธรรมนูญนี้ (๒) พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญวาดวยการปองกันและปราบปรามการทุจริตพ.ศ. ๒๕๔๒ โดยใหประธานกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาติเปนผูรักษาการตามพระราชบัญญตั ปิ ระกอบรฐั ธรรมนญู น้ี (๓) พระราชบญั ญตั ิประกอบรฐั ธรรมนูญวา ดว ยการตรวจเงนิ แผน ดิน พ.ศ. ๒๕๔๒ โดยใหประธานกรรมการตรวจเงินแผน ดนิ เปน ผรู กั ษาการตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนญู นี้

เลม ๑๒๔ ตอนท่ี ๔๗ ก หนา ๑๒๓ ๒๔ สงิ หาคม ๒๕๕๐ ราชกจิ จานเุ บกษา (๔) พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญวาดวยวิธีพิจารณาคดีอาญาของผูดํารงตําแหนงทางการเมือง พ.ศ. ๒๕๔๒ โดยใหประธานศาลฎีกาเปนผูรักษาการตามพระราชบัญญัติประกอบรฐั ธรรมนูญน้ี ใหถือวาการแกไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญโดยพระราชบัญญัติท่ีไดประกาศใชบงั คบั ในระหวา งวนั ทีร่ ัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย (ฉบับชัว่ คราว) พุทธศักราช ๒๕๔๙มผี ลใชบ ังคับ เปนการแกไขเพ่มิ เตมิ โดยพระราชบัญญตั ิประกอบรฐั ธรรมนญู ตามรฐั ธรรมนูญน้ี ใหผูรักษาการตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญตามวรรคหน่ึง ดําเนินการปรับปรุงพระราชบัญญตั ปิ ระกอบรัฐธรรมนญู เพ่ือใหเ ปน ไปตามทบ่ี ัญญตั ไิ วในรัฐธรรมนูญนี้ภายในหนึ่งปนับแตวันประกาศใชรัฐธรรมนูญน้ี ในกรณีท่ียังไมมีผูดํารงตําแหนงท่ีเปนผูรักษาการตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญดงั กลา ว ระยะเวลาหนึง่ ปใ หเ รม่ิ นับต้ังแตว ันทมี่ ีการแตงตง้ั ผดู ํารงตาํ แหนงน้ัน ใหส ภาผูแทนราษฎรพจิ ารณารางพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญตามมาตรานี้ใหแลวเสร็จภายในหนึ่งรอยย่ีสิบวันนับแตวันที่ไดรับรางพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญดังกลาว และใหวุฒิสภาพิจารณาใหแ ลว เสรจ็ ภายในเกา สิบวนั นบั แตว ันท่ีไดรบั รางพระราชบญั ญัตปิ ระกอบรฐั ธรรมนญู น้ัน การลงมตใิ หแกไ ขเพ่ิมเติมหรือไมใหความเห็นชอบรางพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญตามวรรคหน่ึง ตองมคี ะแนนเสียงไมนอยกวา กง่ึ หนงึ่ ของจาํ นวนสมาชกิ ของแตล ะสภา ใหคณะกรรมการการเลือกต้ังจดั ทาํ รา งพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญวาดวยการออกเสียงประชามติเพ่ือใหเปนไปตามบทบัญญัติแหงรัฐธรรมนูญนี้ โดยใหนําความในวรรคสาม วรรคสี่และวรรคหา มาใชบ ังคบั โดยอนโุ ลม มาตรา ๓๐๓ ในวาระเร่ิมแรก ใหคณะรัฐมนตรีท่ีเขาบริหารราชการแผนดินภายหลังจากการเลือกตั้งท่ัวไปเปนครั้งแรกตามรัฐธรรมนูญนี้ ดําเนินการจัดทําหรือปรับปรุงกฎหมายในเรื่องดงั ตอ ไปนี้ ใหแ ลวเสร็จภายในเวลาทกี่ าํ หนด (๑) กฎหมายที่เกี่ยวกับการกําหนดรายละเอียดเพ่ือสงเสริมและคุมครองการใชสิทธิและเสรีภาพตามมาตรา ๔๐ มาตรา ๔๔ บทบัญญัติในสวนที่ ๗ เสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นของบุคคลและสอ่ื มวลชน สวนท่ี ๘ สิทธิและเสรีภาพในการศึกษา สวนท่ี ๙ สิทธิในการไดรับบริการสาธารณสขุ และสวสั ดิการจากรัฐ สว นท่ี ๑๐ สิทธใิ นขอมลู ขา วสารและการรอ งเรียน รวมทั้งกฎหมายวาดวยขอมูลสวนบุคคลตามมาตรา ๕๖ สวนท่ี ๑๒ สิทธิชุมชน กฎหมายวาดวยการจัดตั้งองคการ

เลม ๑๒๔ ตอนที่ ๔๗ ก หนา ๑๒๔ ๒๔ สงิ หาคม ๒๕๕๐ ราชกจิ จานเุ บกษาเพื่อการคุมครองผูบริโภคท่ีเปนอิสระตามมาตรา ๖๑ วรรคสอง กฎหมายวาดวยสภาพัฒนาการเมืองตามมาตรา ๗๘ (๗) กฎหมายเพอื่ จดั ต้งั องคก รเพอ่ื การปฏริ ูปกระบวนการยุติธรรมตามมาตรา ๘๑ (๔)กฎหมายวาดวยการจัดตั้งสภาเกษตรกรตามมาตรา ๘๔ (๘) กฎหมายวาดวยการจัดตั้งกองทุนพัฒนาการเมอื งภาคพลเมอื งตามมาตรา ๘๗ (๔) และกฎหมายวาดวยคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหงชาติตามมาตรา ๒๕๖ ภายในหน่ึงปน ับแตว นั ท่แี ถลงนโยบายตอ รัฐสภาตามมาตรา ๑๗๖ (๒) กฎหมายเพื่อการพฒั นาการศึกษาของชาติตามมาตรา ๘๐ โดยสงเสริมการศึกษาในระบบการศึกษานอกโรงเรียน การศึกษาตามอัธยาศัย การเรียนรูดวยตนเอง การเรียนรูตลอดชีวิต วิทยาลัยชุมชนหรือรูปแบบอื่น รวมทัง้ ปรบั ปรุงกฎหมายเพอื่ กาํ หนดหนวยงานรับผดิ ชอบการจัดการศึกษาท่ีเหมาะสมและสอดคลองกับระบบการศึกษาทุกระดับของการศึกษาขั้นพื้นฐาน ภายในหน่ึงปนับแตวันท่ีแถลงนโยบายตอรัฐสภาตามมาตรา ๑๗๖ (๓) กฎหมายตามมาตรา ๑๙๐ วรรคหา โดยอยา งนอยตองมีรายละเอยี ดเก่ยี วกับขั้นตอนและวิธีการดําเนินการจัดทําหนังสือสัญญาที่มีการตรวจสอบถวงดุลระหวางคณะรัฐมนตรีและรัฐสภามคี วามโปรงใส มปี ระสทิ ธภิ าพ และใหป ระชาชนมีสวนรวมอยางแทจริง รวมท้ังรายละเอียดเก่ียวกับการศึกษาวิจัยท่ีมีความเปนอิสระซึ่งดําเนินการกอนการเจรจาทําหนังสือสัญญา โดยไมมีการขัดกันระหวา งประโยชนข องรฐั กบั ผลประโยชนของผศู ึกษาวจิ ยั ไมวาในชวงเวลาใดของการบังคับใชหนังสือสัญญาภายในหน่งึ ปนบั แตว ันท่แี ถลงนโยบายตอรัฐสภาตามมาตรา ๑๗๖ (๔) กฎหมายตามมาตรา ๘๖ (๑) และมาตรา ๑๖๗ วรรคสาม ภายในสองปนับแตวันที่แถลงนโยบายตอ รฐั สภาตามมาตรา ๑๗๖ (๕) กฎหมายวาดวยการกําหนดแผนและข้ันตอนการกระจายอํานาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถิ่น กฎหมายรายไดทองถ่ิน กฎหมายจัดต้ังองคกรปกครองสวนทองถิ่น กฎหมายเกี่ยวกับขาราชการสวนทองถ่ิน และกฎหมายอ่ืนตามหมวด ๑๔ การปกครองสวนทองถ่ิน เพ่ือใหเปนไปตามบทบัญญัติแหงรัฐธรรมนูญนี้ ภายในสองปนับแตวันท่ีแถลงนโยบายตอรัฐสภาตามมาตรา ๑๗๖ในการน้ี จะจัดทาํ เปน ประมวลกฎหมายทอ งถิน่ ก็ได ในกรณีท่ีปรากฏวากฎหมายใดท่ีตราข้ึนกอนวันประกาศใชรัฐธรรมนูญนี้ มีเน้ือหาสาระเปนไปตามบทบัญญตั แิ หงรฐั ธรรมนญู นแ้ี ลว ใหถ ือเปนการยกเวน ท่จี ะไมต องดาํ เนินการตามมาตราน้อี ีก

เลม ๑๒๔ ตอนที่ ๔๗ ก หนา ๑๒๕ ๒๔ สิงหาคม ๒๕๕๐ ราชกิจจานเุ บกษา มาตรา ๓๐๔ ใหด าํ เนนิ การจัดทาํ ประมวลจรยิ ธรรมตามมาตรา ๒๗๙ ใหแลวเสร็จภายในหนึง่ ปน บั แตว นั ประกาศใชร ัฐธรรมนูญน้ี มาตรา ๓๐๕ ในวาระเร่ิมแรก มิใหนําบทบัญญัติดังตอไปน้ีมาใชบังคับกับกรณีตาง ๆภายใตเงื่อนไขดงั ตอ ไปนี้ (๑) มิใหนําบทบัญญัติมาตรา ๔๗ วรรคสอง มาใชบังคับจนกวาจะมีการตรากฎหมายตามมาตรา ๔๗ จัดต้ังองคกรเพื่อทําหนาที่จัดสรรคลื่นความถ่ีและกํากับดูแลการประกอบกิจการวิทยุกระจายเสียง วิทยุโทรทัศน และกิจการโทรคมนาคม ซึ่งตองไมเกินหนึ่งรอยแปดสิบวันนับแตวันท่ีแถลงนโยบายตอรัฐสภา โดยอยางนอยกฎหมายดังกลาวตองมีสาระสําคัญใหมีคณะกรรมการเฉพาะดาน เปนหนวยยอยภายในองคกรนั้น แยกตางหากจากกัน ทําหนาท่ีกํากับการประกอบกิจการวิทยุกระจายเสียงและวิทยุโทรทัศน และกํากับการประกอบกิจการโทรคมนาคม และมีรายละเอยี ดวาดว ยการกาํ กบั และคมุ ครองการดาํ เนนิ กิจการ การจัดใหมีกองทุนพัฒนาทรัพยากรส่ือสารและสงเสริมใหภาคประชาชนมีสวนรวมในการดําเนินการส่ือมวลชนสาธารณะ แตท้ังน้ีตองไมกระทบกระเทือนถึงการอนุญาต สัมปทาน หรือสัญญาที่ชอบดวยกฎหมายท่ีไดกระทําข้ึนกอ นวันประกาศใชรฐั ธรรมนญู น้ี จนกวาการอนุญาต สัมปทาน หรอื สญั ญาน้นั จะส้นิ ผล (๒) ภายใตบ ังคับมาตรา ๒๙๖ วรรคสาม มิใหน ําบทบัญญตั ิมาตรา ๑๐๒ (๑๐) เฉพาะในสวนทเี่ กย่ี วกบั การเคยเปน สมาชิกวุฒิสภา มาตรา ๑๑๕ (๙) และมาตรา ๑๑๖ วรรคสอง มาใชบังคับกับการเลือกตั้งสมาชิกสภาผูแทนราษฎรและการดํารงตําแหนง ทางการเมืองเปน ครง้ั แรกตามรัฐธรรมนูญน้ี (๓) มิใหนําบทบัญญัติมาตรา ๑๔๑ มาใชบังคับกับการตราพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญตามมาตรา ๒๙๕ (๔) มิใหนําบทบัญญัติมาตรา ๑๖๗ วรรคหนึ่ง และวรรคสอง มาตรา ๑๖๘ วรรคเกามาตรา ๑๖๙ เฉพาะกรณีการกําหนดแหลงที่มาของรายไดเพ่ือชดใชรายจายที่ไดใชเงินคงคลังจายไปกอนและมาตรา ๑๗๐ มาใชบังคับภายในหน่ึงปนบั แตวันประกาศใชรฐั ธรรมนญู นี้ (๕) การใดที่เก่ียวกับการจัดทําหรือดําเนินการตามหนังสือสัญญาท่ีไดดําเนินการไปแลวกอนวันประกาศใชรัฐธรรมนูญนี้ ใหเปนอันใชได และมิใหนําบทบัญญัติมาตรา ๑๙๐ วรรคสามมาใชบ ังคับ แตใหนําบทบัญญัติมาตรา ๑๙๐ วรรคสาม มาใชบังคับกับการดําเนินการท่ียังคงคางอยูและตอ งดําเนินการตอ ไป

เลม ๑๒๔ ตอนที่ ๔๗ ก หนา ๑๒๖ ๒๔ สิงหาคม ๒๕๕๐ ราชกจิ จานเุ บกษา (๖) มิใหนําบทบัญญัติมาตรา ๒๐๙ (๒) มาใชบังคับกับคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหงชาติซง่ึ ดาํ รงตําแหนง อยใู นวนั ประกาศใชรฐั ธรรมนญู น้ี (๗) มิใหนําบทบัญญัติมาตรา ๒๕๕ วรรคหา และมาตรา ๒๘๘ วรรคสาม มาใชบังคับภายในหนง่ึ ปน ับแตว นั ประกาศใชรัฐธรรมนญู น้ี มาตรา ๓๐๖ ในวาระเร่ิมแรก ใหผูพิพากษาในศาลฎีกาท่ีเคยดํารงตําแหนงไมต่ํากวาผูพิพากษาศาลฎีกาซ่ึงมีอายุครบหกสิบปบริบูรณในปงบประมาณ ๒๕๕๐ สามารถปฏิบัติหนาที่ผูพิพากษาอาวุโสในศาลฎีกาตามมาตรา ๒๑๙ ได ท้ังน้ี จนกวาจะมีการปรับปรุงกฎหมายเกี่ยวกับการกาํ หนดหลกั เกณฑการปฏบิ ัตหิ นา ที่ของผูพพิ ากษาอาวุโส ภ า ย ใ น ห นึ่ ง ป นั บ แ ต วั น ป ร ะ ก า ศ ใ ช รั ฐ ธ ร ร ม นู ญ น้ี ใ ห ต ร า ก ฎ ห ม า ย กํ า ห น ด ห ลั ก เ ก ณ ฑใหผูพิพากษาศาลยุติธรรมดํารงตําแหนงไดจนถึงอายุครบเจ็ดสิบป และผูพิพากษาศาลยุติธรรมซึ่งมีอายุครบหกสิบปบริบูรณขึ้นไปในปงบประมาณใดซ่ึงไดปฏิบัติหนาที่มาแลวไมนอยกวายี่สิบปและผานการประเมินสมรรถภาพในการปฏิบัติหนาท่ี สามารถขอไปดํารงตําแหนงผูพิพากษาอาวุโสในศาลซึง่ ไมสูงกวา ขณะดํารงตาํ แหนงได กฎหมายท่ีจะตราขึ้นตามวรรคหนึ่งและวรรคสอง จะตองมีบทบัญญัติใหผูที่จะมีอายุครบหกสบิ ปบ ริบรู ณขึน้ ไปในปง บประมาณใดในระยะสิบปแรกนับแตวันที่กฎหมายดังกลาวมีผลใชบังคับทยอยพนจากตําแหนงท่ีดํารงอยูเปนลําดับในแตละปตอเนื่องกันไปและสามารถขอไปดํารงตําแหนงผพู พิ ากษาอาวุโสตอ ไปได ใหนําบทบญั ญตั ใิ นวรรคสอง และวรรคสาม ไปใชก บั พนักงานอยั การดว ย โดยอนโุ ลม มาตรา ๓๐๗ ใหกรรมการตุลาการศาลยุติธรรมผูทรงคุณวุฒิซ่ึงดํารงตําแหนงอยูในวันประกาศใชรัฐธรรมนูญน้ี คงดํารงตําแหนงเปนกรรมการตุลาการศาลยุติธรรมตอไป เวนแตกรรมการผทู รงคุณวุฒทิ ี่อายุครบหกสิบปบ รบิ ูรณในปงบประมาณ ๒๕๕๐ และกรรมการผูทรงคุณวุฒิในชั้นศาลใดทยี่ ายไปจากช้นั ศาลนน้ั ทั้งน้ี ไมเ กินหนึง่ รอยแปดสบิ วนั นับแตวันประกาศใชร ัฐธรรมนูญนี้ มาตรา ๓๐๘ ใหค ณะรฐั มนตรที ่บี ริหารราชการแผนดินอยูในวันประกาศใชรัฐธรรมนูญน้ีแตง ตง้ั คณะกรรมการปฏิรูปกฎหมายท่ีมกี ารดําเนนิ การทีเ่ ปนอสิ ระภายในเกาสบิ วนั นับแตว ันประกาศใชรัฐธรรมนูญน้ี โดยใหคณะกรรมการดังกลาวมีหนาท่ีศึกษาและเสนอแนะการจัดทํากฎหมายทีจ่ ําเปนตอ งตราขึ้นเพือ่ อนุวตั ิการตามบทบัญญตั ิแหงรัฐธรรมนูญ และใหคณะกรรมการดังกลาวจัดทํา

เลม ๑๒๔ ตอนที่ ๔๗ ก หนา ๑๒๗ ๒๔ สงิ หาคม ๒๕๕๐ ราชกจิ จานเุ บกษากฎหมายเพ่อื จัดตั้งองคกรเพอ่ื การปฏริ ปู กฎหมาย ตามมาตรา ๘๑ (๓) ใหแลวเสร็จภายในหน่ึงปนับแตวันประกาศใชรัฐธรรมนูญนี้ โดยในกฎหมายดังกลาวอยางนอยตองมีบทบัญญัติกําหนดใหมีหนาท่ีสนับสนนุ การดําเนนิ การรา งกฎหมายของประชาชนผมู ีสิทธเิ ลือกตัง้ ดว ย การดําเนินการตามวรรคหนึ่ง ไมเปนการตัดอํานาจหนาท่ีของหนวยงานอ่ืนท่ีมีหนาท่ีตองจดั ทาํ กฎหมายในความรบั ผดิ ชอบ มาตรา ๓๐๙ บรรดาการใด ๆ ที่ไดรับรองไวในรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย(ฉบับชว่ั คราว) พุทธศักราช ๒๕๔๙ วาเปนการชอบดว ยกฎหมายและรัฐธรรมนูญ รวมท้ังการกระทําที่เก่ียวเน่ืองกับกรณีดังกลาวไมวากอนหรือหลังวันประกาศใชรัฐธรรมนูญน้ี ใหถือวาการน้ันและการกระทาํ น้นั ชอบดว ยรฐั ธรรมนูญน้ีผรู บั สนองพระบรมราชโองการ มีชัย ฤชพุ ันธุประธานสภานิตบิ ัญญัติแหง ชาติ