พลเมืองดิจิทัล

พ ล เ มื อ ง ดิ จิ ทั ล จั ด ทํา โ ด ย น า ย ป ว ริ ศ กิ ติ อ อ น

พลเมอื งดจิ ทิ ัล พลเมอื งดจิ ทิ ัล หรอื Digital Citizens เปนกระ แสทีแพรห่ ลายไปทัวโลกนบั ตังแต่อินเตอรเ์ นต็ และเทคโนโลยสี ารสนเทศไดเ้ ขา้ มามบี ทบาทในการ ดาํ เนนิ กิจกรรมดา้ นต่างๆ ในชวี ติ ประจาํ วนั ประเทศไทยใหค้ วามสาํ คัญกับเรอื งดงั กล่าวอยา่ ง จรงิ จงั หลังจากทีรฐั บาลผลักดนั นโยบาย เศรษฐกิจดจิ ทิ ัล (Digital Economy) เพอื เสรมิ สรา้ งความเขม้ แขง็ ใหก้ ับระบบเศรษฐกิจและ เตรยี มความพรอ้ มเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซยี นใน อนาคตอันใกล้นใี นยุคปจจุบนั เทคโนโลยี สารสนเทศมคี วามเกียวขอ้ งกับการใชช้ วี ติ ประจาํ วนั อยา่ งหลีกเลียงไมไ่ ดจ้ งึ มคี วามจาํ เปนอยา่ งยงิ ทีทกุ คนควร เสรมิ สรา้ งศักยภาพการใชเ้ ทคโนโลยี ดงั กล่าวอยา่ งชาญฉลาดและก้าวเขา้ สคู่ วามเปน พลเมอื งในยุคดจิ ติ อลไดอ้ ยา่ งภาคภมู ิ

ความหมายและคณุ ลักษณะเบอื ง ต้นของพลเมอื งดจิ ทิ ัล การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศอยา่ งสมาํ เสมอและมี ประสทิ ธภิ าพเปนคณุ ลักษณะเบอื งต้นของการเปน พลเมอื งในยุคดจิ ทิ ัลนอกจากนบี ุคคลผนู้ นั จะต้อง มที ักษะและความรทู้ ีหลากหลายในการใช้ อินเทอรเ์ นต็ ผา่ นอุปกรณแ์ ละชอ่ งทางการสอื สาร ประเภทต่างๆ เชน่ โซเชยี ลเนตเวริ ก์ (Facebook, Twitter, Instagram, Line) และอุปกรณอ์ ิเล็ก- ทรอนกิ สร์ ปู แบบใหม่ (แท็บเล็ต และมอื ถือสมารท์ โฟน) เปนต้น อยา่ งไรก็ตามมผี ตู้ ังขอ้ สงั เกตวา่ ทักษะการใชอ้ ินเทอรเ์ นตและเทคโนโลยสี ารสนเทศ เพอื ประโยชนใ์ นการดาํ รงชวี ติ ประจาํ วนั ไมเ่ พยี งพอ ต่อคณุ ลักษณะของการเปนพลเมอื งดจิ ติ อลที สมบูรณ์ หากแต่บุคคลผนู้ นั จะต้องใชเ้ ทคโนโลยดี งั กล่าว ในทางทีจะก่อใหเ้ กิดประโยชนต์ ่อบุคคลอืน และสงั คม เชน่ การเคารพสทิ ธแิ ละหนา้ ทีของผอู้ ืน ตลอดจนการใชเ้ ทคโนโลยเี พอื สอื สารกับภาครฐั และภาคเอกชนเพอื ก่อใหเ้ กิดการเปลียนแปลงใน ทางทีดแี ละถกู ต้อง

คณุ ลักษณะทีดขี อง พลเมอื งดจิ ทิ ัล พลเมอื งดิจติ อลทีมคี ณุ ลักษณะทีดี (Good Digital Citizens) มอี งค์ ประกอบหลายประการ สรุปไดโ้ ดยยอ่ ดังนี

1. การตระหนกั ถึงความสามารถในการเขา้ ถึง เทคโนโลยสี ารสนเทศของผอู้ ืน ผใู้ ชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศทกุ คนควรตระหนกั วา่ บุคคลมี โอกาสในการเขา้ ถึงและมศี ักยภาพใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศที แตกต่างกัน พลเมอื งดจิ ติ อลทีดจี งึ ไมค่ วรเลือกปฏิบตั ิและดู หมนิ บุคคลผขู้ าดทักษะการใชเ้ ทคโนโลยฯี หากแต่จะต้องชว่ ย กันแสวงหามาตรการต่างๆเพอื เสรมิ สรา้ งความเสมอภาคใน การเขา้ ถึงเทคโนโลยฯี อันจะทําใหส้ งั คมและประเทศนนั ๆ ก้าว เขา้ สยู่ ุคดจิ ติ อลไดอ้ ยา่ งภาคภมู ิ

2. การเปนผปู้ ระกอบการและผบู้ รโิ ภคทีมี จรยิ ธรรม เปนทีทราบกันโดยทัวไปวา่ เทคโนโลยสี ารสนเทศไดเ้ ปลียนแปลงระบบ ตลาดแบบดงั เดมิ (Traditional Marketplace) ไปสตู่ ลาดในระบบ อิเลคทรอนกิ ส์ (Electronic-Marketplace) และไดร้ บั ความนยิ ม อยา่ งแพรห่ ลายดงั จะเหน็ ไดจ้ ากความหลายหลายของประเภทสนิ ค้าที สามารถซอื หาไดใ้ นระบบออนไลน์ ตลอดจนบรกิ ารประเภทต่างๆ ทีผู้ บรโิ ภคสามารถทําธุรกรรมไดอ้ ยา่ งสะดวก พลเมอื งยุคดจิ ติ อลจะต้องมี ความซอื สตั ยแ์ ละมศี ีลธรรมในการทํานติ ิกรรมและธุรกรรมทกุ ประเภท บนโลกออนไลน์ เชน่ ไมซ่ อื ขายและทําธุรกรรมทีผดิ กฎหมาย เชน่ การ ดาวนโ์ หลดสงิ ทีขดั ต่อกฎหมาย ตลอดจนการใชป้ ระโยชนจ์ ากเทคโนโลยี เพอื หลอกลวงผอู้ ืนใหซ้ อื สนิ ค้าและบรกิ ารทีไมม่ คี ณุ ภาพ เปนต้น

3. การเปนผสู้ ง่ สารและรบั สารทีมมี รรยาท รปู แบบการสอื สารไดม้ กี ารพฒั นาและเปลียนแปลงไป อยา่ งมากในชว่ งศตวรรษที 21 ดงั จะเหน็ ไดจ้ ากรปู แบบการสอื สารผา่ นอินเตอรเ์ นต็ ทีสะดวก รวดเรว็ และมคี วามเชอื มโยงทัวโลก เชน่ อีเมลล์และโซเชยี ลมี เดยี หลากหลายประเภท ปจจุบนั มผี ใู้ ชข้ อ้ ไดเ้ ปรยี บ ของชอ่ งทางการสอื สารดงั กล่าวอยา่ งไมเ่ หมาะสม เชน่ การสง่ สารที มเี จตนาหมนิ ประมาทผอู้ ืนและการ สง่ สารทีมเี จตนาใหส้ งั คมเกิดความแตกแยก ทังที กระทําไปโดยเจตนาหรอื รเู้ ท่าไมถ่ ึงการณ์ ดงั นนั พลเมอื งดจิ ติ อลทีดจี ะต้องมมี รรยาทและความรบั ผดิ ชอบต่อการกระทําของตนในโลกออนไลน์ หรอื ทีเรา รจู้ กั กันดใี นนามของ (Digital Etiquette) ทีจะเปน เครอื งมอื ในการยาํ เตือนสติตลอดจนการกระทําที เหมาะสมในการสอื สารทกุ ประเภทในยุคดจิ ติ อล

4. การเคารพต่อกฎหมายและกฎระเบยี บ ปจจุบนั การทําธุรกรรมและนติ ิกรรมทางอิเลค ทรอนกิ สอ์ ยูภ่ ายใต้บงั คับของกฎหมายและกฎ ระเบยี บวา่ ดว้ ยการทําธุรกรรมทางอิเลคทรอนกิ ส์ ซงึ มวี ตั ถปุ ระสงค์หลักในการปองกันและปราบ ปรามการละเมดิ ในรปู แบบต่างๆ ทีมลี ักษณะเปน อาชญกรรมทางอีเลคทรอนกิ ส์ เชน่ การลักขโมย และการจารกรรมขอ้ มูลประเภทต่างๆ เชน่ ขอ้ มูล ทางธุรกิจและขอ้ มูลสว่ นบุคคล ตลอดจน มาตรการค้มุ ครองเกียวกับทรพั ยส์ นิ ทางปญญา ในรปู แบบต่างๆ ดงั นนั พลเมอื งยุคติจติ อลทีดจี ะ ต้องตระหนกั และรบั ทราบถึงกฎหมายและกฎ ระเบยี บดงั กล่าว ตลอดจนมคี วามยบั ยงั ชา่ งใจต่อ การกระทําของตนทีอาจเปนการละเมดิ สทิ ธขิ อง บุคคลอืน

5. การใชเ้ ทคโนโลยใี หม้ คี วามเหมาะสมและไมส่ ง่ ผลเสยี ต่อสขุ ภาพ การใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศทีขาดความเหมาะสมอาจสง่ ผลเสยี ต่อสขุ ภาพโดยรวม เชน่ ความเครยี ดต่อสขุ ภาพกายและสขุ ภาพ จติ ตลอดจนการก่อใหเ้ กิดการสญู เสยี สมั พนั ธภ์ าพในสงั คมได้ พลเมอื งยุคดจิ ติ อลจะต้องควบคมุ การใชอ้ ุปกรณอ์ ิเลคทรอนกิ ส์ ใหม้ คี วามเหมาะสมเพอื ปองกันมใิ หเ้ กิดอาการเสพติดต่อ สงิ ดงั กล่าวจนเกิดผลเสยี ต่อสขุ ภาพโดยรวมได้ นอกจากนี การลด ปรมิ าณการสอื สารแบบออนไลนม์ าเปนรปู แบบการสอื สารแบบ ดงั เดมิ ในบางโอกาสจะก่อใหเ้ กิดผลดตี ่อสมั พนั ธภาพของบุคคล ใกล้ชดิ อีกดว้ ย

6. เรยี นรวู้ ธิ กี ารเสรมิ สรา้ งความปลอดภัยในการ ใชเ้ ทคโนโลยี พลเมอื งดจิ ติ อลนอกจากจะต้องเปนผทู้ ีมที ักษะ ในการใชเ้ ทคโนโลยอี ยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพแล้วจะ ต้องใฝรแู้ ละใหค้ วามสาํ คัญกับมาตรการเพอื ความปลอดภัยและการค้มุ ครองขอ้ มูลสว่ น บุคคลดว้ ย (Digital Security) เนอื งจากใน ยุคดจิ ติ อลนนั ผมู้ เี จตนากระทําผดิ และหลอก ลวงสามารถใชเ้ ทคโนโลยที ีมคี วามทันสมยั เพอื หลอกลวงผอู้ ืนไดง้ ่ายกวา่ กระบวนการสอื สาร แบบดงั เดมิ วธิ กี ารเสรมิ สรา้ งความปลอดภัย ในการใชเ้ ทคโนโลยสี ารสนเทศ ทีสามารถ กระทําไดโ้ ดยง่ายมหี ลากหลายวธิ ี เชน่ การติด ตังระบบปองกันการจารกรรมและการทําลาย ขอ้ มูลใหก้ ับอุปกรณก์ ารสอื สารทกุ ประเภท ตลอดจนรเู้ ท่าทันต่อรปู แบบและกลอุบายของ อาชญากรอิเลคทรอนกิ สท์ ีมกั มกี ารพฒั นารปู แบบของการกระทําผดิ อยูเ่ สมอ

เอกสาร อ้างอิง IRST:ATTETPCMECHEMUIABOHETCPOBEDNNTHIUSLIHZDANONHBSIEARCLTEOBLNSVEAOELIE.MSSCITGROROHMSIAIYNGGTROIICTYPENE.MNNPILT.RMGO.AREE,,L(ANAGAEA2ESCG.SALPR0A(OAAS.ZP20NCRR(ZIR04II2(NONINE0ONL)0ILETG.9NPOE1I,DY1)NRGN,AIN).EIGDNPA.NAOADIOOANJD.NTTIN.S.DGA1DEL,4STIL-EPTTLEPOA-AVAECENOLVDARCOILGRBOTITHDLLTENCLI.NIIAZRGI.CNT3TOENTI3GOW2NLIPD,6Z.OSAWD)AI.KETG.HITINNAISGHYITIDSTPRIOHTHE:ENAIN,PL