ไทยกับการเป็นศูนย์กลางประชาคมอาเซียน

“ไทยกับการเป็นศูนยก์ ลางของประชาคมอาเซยี น” 1





บรรณาธิการ รองศาสตราจารย์ ดร.ประภัสสร์ เทพชาตรี ผ้ชู ว่ ยบรรณาธิการ อาจารย์พชิ ญ์อาภา พิศทุ ธเ์ ศรณี จำนวน 88 หน้า พิมพค์ ร้ังทีห่ นึง่ พฤษภาคม 2558 จำนวน 1,000 เลม่ ISBN 978-974-466-801-1 เจา้ ของ ศนู ยอ์ าเซียนศกึ ษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ (Center for ASEAN Studies, Thammasat University) อาคารโดมบริหาร ชั้น 1 เลขท่ี 99 หมู่ 18 ต.คลองหนึง่ อ.คลองหลวง จ.ปทมุ ธานี 12121 โทรศพั ท์ 02-564-4444 ต่อ 1552-4 โทรสาร 02-564-4444 ต่อ 1555 E-mail : [email protected] Website : www.castu.org พมิ พท์ ่ี โรงพมิ พ์มหาวิทยาลยั ธรรมศาสตร ์ ต.คลองหนึง่ อ.คลองหลวง จ.ปทมุ ธานี 12121 โทรศัพท์ 02-564-3105-11 โทรสาร 02-564-3119 http://www.tu.ac.th/org/tuprint

คำนำ ศูนย์อาเซียนศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เห็นว่า เน่ืองในโอกาส วนั ที่ 8 สงิ หาคมของทกุ ปี เปน็ วนั ครบรอบการกอ่ ตง้ั อาเซยี น จงึ เหน็ ควรใหม้ กี ารจดั กิจกรรมในช่วงสัปดาห์ท่ีมีวันอาเซียนข้ึน เพ่ือให้สาธารณชน รวมท้ังนักเรียน นักศึกษา เล็งเห็นความสำคัญของอาเซียน อันเป็นองค์กรระดับภูมิภาคท่ีมีความ สำคัญต่อไทย โดยกิจกรรมดังกล่าวจะมีทั้งกิจกรรมเสริมสร้างความรู้ และมีการ สมั มนาดา้ นวชิ าการ เพอ่ื ใหป้ ระชาชน ผสู้ นใจทกุ ภาคสว่ นไดร้ บั ความรอู้ ยา่ งเตม็ ที่ และสามารถนำความรไู้ ปประยกุ ตใ์ ชไ้ ดใ้ นอนาคต ศนู ย์ฯ จงึ ไดจ้ ัดงานสปั ดาห์อาเซยี น TU-ASEAN Week 2014 ข้ึนระหวา่ ง วันท่ี 4-8 สิงหาคม 2557 ณ ศูนย์ประชุมธรรมศาสตร์ รังสิต โดยในพิธีเปิดได้รับ เกยี รตจิ าก ทา่ นอรรถยทุ ธ์ ศรสี มทุ ร อธบิ ดกี รมอาเซยี น กระทรวงการตา่ งประเทศ กลา่ วปาฐกถาพเิ ศษ ในหวั ขอ้ “โค้งสุดทา้ ยการเตรยี มความพรอ้ มสู่ประชาคม อาเซียนของไทย” และตลอดทั้งสัปดาห์ได้มีการจัดแสดงนิทรรศการเก่ียวกับ อาเซียน การออกบูธ และการจัดประชุมสัมมนา ซ่ึงผลจากการจัดสัมมนา ศูนย์อาเซียนศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ได้รวบรวมประเด็นเน้ือหาสาระ จดั พมิ พเ์ ปน็ หนงั สอื เพอ่ื เผยแพร่ โดยแบง่ ออกเปน็ 4 เลม่ ไดแ้ ก ่ 1. หนงั สอื เรอ่ื ง ปฏริ ปู ประเทศไทยในบรบิ ทประชาคมอาเซยี น 2. หนงั สอื เรอ่ื ง ไทยกบั การเปน็ ศนู ยก์ ลางของประชาคมอาเซยี น 3. หนงั สอื เรอ่ื ง ASEAN Beyond 2015 4. หนังสือเรื่อง โค้งสุดท้ายการเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ของไทย เล่มที่ 2 นี้คือ เร่ือง ไทยกับการเป็นศูนย์กลางของประชาคมอาเซียน ศนู ยฯ์ ไดร้ บั เกยี รตจิ ากวทิ ยากรผทู้ รงคณุ วฒุ ทิ มี่ คี วามรู้ ความเชย่ี วชาญ ในหวั ขอ้ เร่ืองดังกล่าว มาร่วมงานสัมมนาหลายท่าน หัวข้อหลักคือ “ไทยกับการเป็น ศนู ยก์ ลางของประชาคมอาเซยี น โดยแบง่ เนอ้ื หาการบรรยายออกเปน็ 3 เสา ไดแ้ ก่ เสาประชาคมการเมอื งและความมนั่ คง เสาประชาคมเศรษฐกจิ และเสาประชาคม สงั คมและวฒั นธรรม “ไทยกบั การเปน็ ศูนยก์ ลางของประชาคมอาเซยี น” 1

ทง้ั นี้ งานสปั ดาหอ์ าเซยี น TU-ASEAN Week 2014 สำเรจ็ ลลุ ว่ งไปไดด้ ว้ ยดี ซึ่งการจัดงานครั้งน้ี มีผู้เข้าร่วมงานจำนวนมาก แสดงให้เห็นถึงความต่ืนตัวของ ทกุ ภาคสว่ น ทง้ั ภาครฐั ภาคเอกชน และภาคประชาชน รวมทงั้ นกั เรยี น นกั ศกึ ษา มีการตื่นตัวและติดตามว่า ไทยมีการเตรียมความพร้อมในด้านต่างๆ อย่างไร เพอ่ื รองรบั การเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซยี นในปี 2558 โดยศนู ยฯ์ จะขอเป็นกำลงั สำคญั ในการขับเคล่อื นคนไทยและประเทศไทย ในการเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซยี นในโอกาสตอ่ ๆ ไป รองศาสตราจารย์ ดร.ประภสั สร์ เทพชาตรี ผอู้ ำนวยการศนู ยอ์ าเซยี นศกึ ษา มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์ พฤษภาคม 2558 2 งานสัปดาหอ์ าเซียน TU-ASEAN Week 2014

สารบญั หนา้ 1 คำนำ สารบญั 3 คำกลา่ วเปดิ งาน 5 รองศาสตราจารย์ ดร.ประภสั สร์ เทพชาตรี ผอู้ ำนวยการศนู ยอ์ าเซยี นศกึ ษา มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์ เนอ่ื งในพธิ เี ปดิ งานสปั ดาหอ์ าเซยี น TU-ASEAN Week 2014 วนั ท่ี 4 สงิ หาคม 2557 ปาฐกถาพเิ ศษ หวั ขอ้ “โคง้ สดุ ทา้ ยการเตรยี มความพรอ้ มสปู่ ระชาคมอาเซยี นของไทย” 11 อรรถยทุ ธ์ ศรสี มทุ ร อธบิ ดกี รมอาเซยี น กระทรวงการตา่ งประเทศ เนอ่ื งในพธิ เี ปดิ งานสปั ดาหอ์ าเซยี น TU-ASEAN Week 2014 วนั ท่ี 4 สงิ หาคม 2557 คำกลา่ วรายงาน 19 รองศาสตราจารย์ ดร.ประภสั สร์ เทพชาตรี ผอู้ ำนวยการศนู ยอ์ าเซยี นศกึ ษา มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์ เนอ่ื งในงานวนั ครบรอบ 47 ปี ของการกอ่ ตง้ั อาเซยี น วนั ท่ี 8 สงิ หาคม 2557 คำกลา่ วเปดิ งาน 23 รองศาสตราจารย์ เกศนิ ี วฑิ รู ชาติ รองอธกิ ารบดฝี า่ ยวางแผนและบรหิ ารศนู ยร์ งั สติ มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์ เนอ่ื งในงานวนั ครบรอบ 47 ปี ของการกอ่ ตง้ั อาเซยี น วนั ท่ี 8 สงิ หาคม 2557 “ไทยกบั การเปน็ ศนู ย์กลางของประชาคมอาเซยี น” 3

สารบญั หนา้ 29 41 หวั ขอ้ “ไทยกบั การเปน็ ศนู ยก์ ลางของประชาคมอาเซยี น” 55 รองศาสตราจารย์ ดร.ประภสั สร์ เทพชาตรี ผอู้ ำนวยการศนู ยอ์ าเซยี นศกึ ษา มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์ 65 หวั ขอ้ “ไทยกบั การเปน็ ศนู ยก์ ลางของประชาคมอาเซยี น: 77 ประชาคมการเมอื งและความมน่ั คง” 81 วทิ ยากรทา่ นท่ี 1: ศาสตราจารย์ ดร.สรุ ชยั ศริ ไิ กร คณะรฐั ศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์ หวั ขอ้ “ไทยกบั การเปน็ ศนู ยก์ ลางของประชาคมอาเซยี น: ประชาคมการเมอื งและความมน่ั คง” วทิ ยากรทา่ นท่ี 2: พลตรสี รุ สทิ ธ์ิ ถนดั ทาง รองผอู้ ำนวยการวทิ ยาลยั ปอ้ งกนั ราชอาณาจกั ร หวั ขอ้ “ไทยกบั การเปน็ ศนู ยก์ ลางของประชาคมอาเซยี น: ประชาคมเศรษฐกจิ อาเซยี น” กรกฎ ผดงุ จติ ต์ รองเลขาธกิ ารสภาอตุ สาหกรรมแหง่ ประเทศไทย ขอ้ มลู พน้ื ฐานศนู ยอ์ าเซยี นศกึ ษา มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์ บรรยากาศภายในงาน 4 งานสปั ดาห์อาเซยี น TU-ASEAN Week 2014

คำกลา่ วเปดิ งาน รองศาสตราจารย์ ดร.ประภสั สร์ เทพชาตรี ผูอ้ ำนวยการศูนยอ์ าเซยี นศึกษา มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์ เนื่องในพธิ ีเปดิ งานสัปดาหอ์ าเซยี น TU-ASEAN Week 2014 วนั ที่ 4 สิงหาคม 2557 “ไทยกบั การเปน็ ศนู ยก์ ลางของประชาคมอาเซยี น” 5

ก่อนอ่ืน ในนามศูนย์อาเซียนศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ผมขอ ต้อนรับผู้เข้าร่วมงานสัปดาห์อาเซียน TU-ASEAN Week 2014 ในวันน้ีทุกท่าน ทไี่ ดส้ ละเวลาอนั มคี า่ ของทา่ น มารว่ มงานในครง้ั น้ี ซงึ่ จะมกี ารจดั งาน 5 วนั ดว้ ยกนั คอื ตง้ั แตว่ นั นี้ วนั ที่ 4 สงิ หาคมไปจนถงึ วนั ที่ 8 สงิ หาคม ในวนั ท่ี 8 สงิ หาคม จะเปน็ วนั อาเซยี นหรอื วนั เกดิ ของอาเซยี นพอดี ประเทศไทยกำลังเร่ิมนับถอยหลังในการเข้าสู่ประชาคมอาเซียน โดยเหลือ เวลาอีกไม่ถึง 2 ปี ก็จะมีการจัดตั้งประชาคมอาเซียนข้ึน ในวันท่ี 31 ธันวาคม 2558 ประเทศไทยในทุกภาคส่วน กำลังมีการตื่นตัวเป็นอย่างมาก ในการเตรียม ความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ไม่ว่าจะเป็นภาครัฐ ภาคเอกชน และ ภาคประชาชน กำลงั เดนิ หนา้ กนั อยา่ งเตม็ ที่ ในการเตรยี มความพรอ้ มสปู่ ระชาคม อาเซียน ดังนั้น การเตรียมการเข้าสู่ประชาคมอาเซียนของไทย จึงกำลังเป็นวาระ แหง่ ชาติ ทมี่ คี วามสำคญั เปน็ อยา่ งยงิ่ สำหรบั อนาคตของประเทศไทย และด้วยความสำคัญดังกล่าว มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์จึงได้ต้ังศูนย์ อาเซยี นศกึ ษา มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตรข์ นึ้ มา ตง้ั แตป่ ลายปี 2554 เพอื่ เปน็ กลไกหลกั ในการเตรยี มความพรอ้ มสปู่ ระชาคมอาเซยี น โดยวสิ ยั ทศั นข์ องศนู ยฯ์ คอื การเปน็ คลังสมอง หรือ Think Tank ด้านอาเซียนศึกษา ในระดับชาติ ในระดับภูมิภาค และในระดับสากล โดยมีพันธกิจ 5 ด้านด้วยกัน ได้แก่ การเป็นศูนย์ฝึกอบรม การเป็นคลังสมอง หรือ Think Tank การเป็นศูนย์วิจัย เป็นศูนย์ข้อมูล ศูนย์แห่งการเรียนรู้ และเป็นศูนย์กลางในการสร้างเครือข่ายด้านอาเซียนศึกษา ของไทย และของภมู ภิ าคอาเซยี นดว้ ย สำหรับกิจกรรมของศูนยฯ์ ในช่วง 2 ปีทผ่ี ่านมา ศูนย์ฯ ได้ดำเนินโครงการ ตา่ งๆ มากมายหลายโครงการ อาท ิ - จดั ประชมุ ระดมสมอง เรอื่ ง Road Map สู่ประชาคมอาเซยี น และเร่ือง ไทยกบั การเปน็ ศนู ยก์ ลางประชาคมอาเซยี น ไปแลว้ 6 ครง้ั - เปน็ ทปี่ รกึ ษาใหก้ บั สำนกั งานคณะกรรมการขา้ ราชการพลเรอื น หรอื ก.พ. สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบข้าราชการ หรือ ก.พ.ร. กรุงเทพมหานคร และกระทรวงการพฒั นาสงั คมและความมนั่ คงของมนษุ ย์ หรอื พม. ในการจดั ทำ แผนการเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซยี น ใหก้ บั หนว่ ยงานดงั กลา่ ว - จดั TU-ASEAN Forum ไปแลว้ 8 ครง้ั 6 งานสปั ดาหอ์ าเซียน TU-ASEAN Week 2014

- จัด TU-ASEAN International Conference 2014 ไปเม่ือเดือน กรกฎาคมทผ่ี า่ นมา - จดั ประชมุ สรา้ งเครอื ขา่ ยดา้ นอาเซยี นศกึ ษา โดยไดม้ กี ารจดั ตงั้ Network of ASEAN Studies ขึ้น ซึ่งเป็นเครือข่ายด้านอาเซียนศึกษาของ 10 ประเทศ สมาชิกอาเซียน นอกจากนี้ ได้มีการสร้างเครือข่ายอาเซียนศึกษาภายในประเทศ โดยได้มีการสร้างเครือข่ายขึ้นมาแล้ว ทั้ง 4 ภาค คือ เครือข่ายอาเซียนศึกษาใน ภาคกลาง ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื ภาคเหนอื และภาคใต ้ - จดั ฝกึ อบรมแบบ Public Training 10 หลกั สตู ร เพอื่ เตรยี มความพรอ้ มสู่ ประชาคมอาเซียนให้กับทุกภาคส่วน และจัดฝึกอบรมแบบ In-house Training ใหก้ บั หลายหนว่ ยงาน อาทิ สำนกั งานคณะกรรมการขา้ ราชการพลเรอื น หรอื ก.พ. กรงุ เทพมหานคร กระทรวงการพัฒนาสงั คมและความม่นั คงของมนษุ ย์ หรือ พม. และสำนกั งานเลขาธกิ ารสภาผแู้ ทนราษฎร - จดั พมิ พห์ นงั สอื เกยี่ วกบั ประชาคมอาเซยี นไปแลว้ 10 เลม่ - เป็นศูนย์ข้อมูล และศูนย์แห่งการเรียนรู้เก่ียวกับประชาคมอาเซียนของ ประเทศ โดยการจดั ทำเวบ็ ไซตท์ จ่ี ะเปน็ ศนู ยข์ อ้ มลู ดา้ นอาเซยี นของประเทศ ศูนย์อาเซียนศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ตั้งเป้าว่าจะพัฒนาไปเป็น ศูนย์อาเซียนศึกษาในระดับชาติ และในระดับภูมิภาคต่อไป และศูนย์ฯ จะมี บทบาทสำคญั ในการเปน็ กลไกหลกั ในการขบั เคลอ่ื นและเตรยี มความพรอ้ มของ ประเทศไทย สปู่ ระชาคมอาเซยี นในอนาคตตอ่ ไป และสำหรบั การจดั งานสปั ดาหอ์ าเซยี น TU-ASEAN Week 2014 ในครง้ั น้ี นับว่าเป็นโอกาสที่เหมาะสมเป็นอย่างยิ่ง เพราะในวันที่ 8 สิงหาคม คือวันศุกร์นี้ อาเซียนจะมีอายุครบ 47 ปี จึงได้มีการจัดงาน เพ่ือเฉลิมฉลองวันอาเซียน และ เพื่อวิเคราะห์ถึงความสำเร็จของอาเซียนในรอบ 47 ปีท่ีผ่านมา รวมถึงสิ่งท้าทาย ในอนาคต โดยงาน TU-ASEAN Week ในคร้ังนี้ หัวข้อการสัมมนาจะมี 4 เรื่อง ใหญ่ด้วยกัน เร่ืองแรกคือ การปฏิรูปประเทศไทยในบริบทของประชาคมอาเซียน เรอื่ งท่ี 2 คอื ไทยกบั การเปน็ ศนู ยก์ ลางของประชาคมอาเซยี น เรอ่ื งที่ 3 คอื ASEAN Beyond 2015 และเร่ืองท่ี 4 คือโค้งสุดท้ายการเตรียมความพร้อมสู่ประชาคม อาเซียนของไทย โดยจะมีวิทยากรที่มีความเช่ียวชาญในเรื่องอาเซียนเป็นอย่างดี มาร่วมงานสัมมนาหลายท่าน ท้ังจากภาครัฐ ภาคเอกชน ภาควิชาการ และ ภาคประชาสงั คม “ไทยกบั การเปน็ ศนู ย์กลางของประชาคมอาเซยี น” 7

สำหรับกำหนดการสัมมนาในวันน้ี ศูนย์อาเซียนศึกษา มหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร์ ไดร้ บั เกยี รตจิ ากทา่ นอรรถยทุ ธ์ ศรสี มทุ ร อธบิ ดกี รมอาเซยี น กระทรวง การต่างประเทศ มาเป็นองค์ปาฐก กล่าวปาฐกถาพิเศษในหัวข้อ “โค้งสุดท้าย การเตรียมความสู่ประชาคมอาเซียนของไทย” และการสัมมนาในช่วงบ่าย เรื่อง “การปฏิรูปประเทศไทยในบริบทประชาคมอาเซียน” โดยจะเน้นเร่ืองการปฏิรูป การต่างประเทศของไทย โดยมีท่านกษิต ภิรมย์ อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวง การตา่ งประเทศ และทา่ นทตู อษั ฎา ชยั นาม มารว่ มในการสมั มนาในชว่ งบา่ ยดว้ ย สำหรับการสัมมนาในวันอ่ืนๆ คือวันท่ี 5-8 สิงหาคม ก็จะมีวิทยากรมา บรรยายในหวั ขอ้ ทนี่ า่ สนใจทกุ วนั ผมจงึ ขอเรยี นเชญิ ทกุ ทา่ นใหม้ ารว่ มการสมั มนา ตงั้ แตว่ นั นจ้ี นถงึ วันที่ 8 สิงหาคม โดยผมหวงั เป็นอยา่ งย่งิ ว่า งานสัปดาหอ์ าเซยี น TU-ASEAN Week 2014 ในครั้งน้ี ซึ่งนอกจากการสัมมนาแล้ว ยังมีการแสดง นทิ รรศการเกย่ี วกบั อาเซยี นและศนู ยอ์ าเซยี นศกึ ษา มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตรด์ ว้ ย ก็คงจะเป็นประโยชน์ต่อผู้เข้าร่วมงานทุกท่าน ซึ่งก็มาจากทุกภาคส่วน ทั้งจาก ภาครฐั ภาคเอกชน ภาคประชาชน รวมทงั้ นกั เรยี นและนกั ศกึ ษาดว้ ย ณ โอกาสนี้ ถือเป็นเวลาอันสมควรแล้ว ผมจึงขอเปิดงาน TU-ASEAN Week 2014 ในครั้งนี้อย่างเป็นทางการ และขออวยพรให้การจัดงานดังกล่าว ประสบความสำเรจ็ และบรรลเุ ปา้ หมายทไ่ี ดต้ ง้ั ไวท้ กุ ประการ .......................................... 8 งานสัปดาห์อาเซยี น TU-ASEAN Week 2014

“ไทยกับการเป็นศูนยก์ ลางของประชาคมอาเซยี น” 9



ปาฐกถาพิเศษ หัวขอ้ “โค้งสดุ ท้ายการเตรยี มความพร้อมเข้าส่ปู ระชาคมอาเซยี นของไทย” อรรถยุทธ์ ศรีสมทุ ร อธิบดีกรมอาเซียน กระทรวงการตา่ งประเทศ เนือ่ งในพิธีเปิดงานสัปดาห์อาเซยี น TU-ASEAN Week 2014 วันที่ 4 สงิ หาคม 2557 “ไทยกบั การเปน็ ศนู ยก์ ลางของประชาคมอาเซียน” 11

ผอู้ ำนวยการศนู ยอ์ าเซยี นศกึ ษา รองศาสตราจารย์ ดร.ประภสั สร์ เทพชาตรี ทา่ นทตู อษั ฎา ชยั นาม อาจารย์ นสิ ติ และนกั ศกึ ษาทกุ ทา่ น อาเซียนกำลังจะย่างก้าวสู่การเป็นประชาคมอาเซียนในปี 2558 และมี หลายๆ ท่าน สงสัยว่าเม่ือเข้าสู่ประชาคมอาเซียนแล้ว จะเกิดการเปลี่ยนแปลง หรือไม่ ซึ่งต้องเรียนว่าในปี พ.ศ. 2558 น้ี การเปล่ียนแปลงจะเป็นลักษณะ กระบวนการ (Process) กลา่ วคอื จะคอ่ ยๆ เปลย่ี นแปลง ไมใ่ ชเ่ หตกุ ารณ์ (Event) ดงั นนั้ ไมว่ า่ จะเปน็ วนั ท่ี 1 มกราคม 2559 หรอื 31 ธนั วาคม 2558 กจ็ ะยงั ไมม่ กี าร เปลยี่ นแปลงแบบกะทนั หนั แตจ่ ะเปน็ ลกั ษณะคอ่ ยเปน็ คอ่ ยไป เชน่ เรายงั คงตอ้ ง ใช้หนังสือเดินทางในการเดินทางไปยังประเทศเพ่ือนบ้าน โดยยังไม่มีระเบียบ ขอ้ ยกเวน้ ใดๆ เปน็ ตน้ ในประเด็นเร่ืองโค้งสุดท้ายการเตรียมความพร้อมเข้าสู่ประชาคมอาเซียน จากอดีตจนถึงปัจจุบัน นับตั้งแต่ที่ดำรงตำแหน่งอธิบดีกรมอาเซียน ได้เห็นการ ขับเคล่ือนการเตรียมความพร้อมหลายรูปแบบ เช่น การจัดตั้งคณะกรรมการ อาเซยี นแหง่ ชาติ ซงึ่ มรี ฐั มนตรวี า่ การกระทรวงการตา่ งประเทศเปน็ ผรู้ บั ผดิ ชอบ ความร่วมมือของอาเซียน มีทั้งหมด 3 เสาหลัก โดยในแต่ละเสา จะมผี ปู้ ระสานงาน (Focal Point) ดงั น ี้ - เสาการเมอื งและความมนั่ คง มกี ระทรวงการตา่ งประเทศ เปน็ ผปู้ ระสานงาน - เสาเศรษฐกจิ มกี ระทรวงพาณชิ ย์ เปน็ ผปู้ ระสานงาน - เสาสงั คมและวฒั นธรรม มกี ระทรวงการพฒั นาสงั คมและความมนั่ คงของ มนษุ ย์ เปน็ ผปู้ ระสานงาน แล้วหลังจากน้ัน กระทรวงการต่างประเทศจะเป็นผู้ดูแลในภาพรวมว่า ทงั้ 3 เสาดำเนนิ ไปในทศิ ทางเดยี วกนั หรอื ไม ่ สำหรับการดำเนินงานของรัฐบาล นำโดยคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ได้มีการจัดต้ังศูนย์อำนวยการเตรียมความพร้อมประเทศไทยในการเข้าสู่ ประชาคมอาเซียน ทาง คสช. ได้ร่วมงานกับหน่วยงานต่างๆ ในการขับเคล่ือน การดำเนินงาน โดยได้มีการจัดการประชุมไปแล้วหลายคร้ัง ท้ังในระดับ คณะกรรมการใหญ่ และคณะกรรมการในแต่ละเสา โดยมีจุดมุ่งหมายเดียวกัน ในการท่ีจะทำให้ทุกสาขาอาชีพมีความพร้อมและความต่ืนตัวในการเข้าสู่ ประชาคมอาเซยี น 12 งานสปั ดาห์อาเซียน TU-ASEAN Week 2014

เมื่อกล่าวถึงความต่ืนตัวของหน่วยงานต่างๆ ในการเตรียมความพร้อมสู่ ประชาคมอาเซยี นนน้ั นบั ไดว้ า่ สถานศกึ ษาในไทยตา่ งกม็ คี วามตน่ื ตวั เปน็ อยา่ งมาก ไม่ว่าจะเป็นการจัดงานสัปดาห์อาเซียนในมหาวิทยาลัย เช่น จุฬาลงกรณ์ มหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยรังสิต มหาวิทยาลัยบูรพา นอกจากน้ี หน่วยงาน ราชการและบุคคลทั่วไปก็ยังมีความตื่นตัวเช่นเดียวกัน ดังจะเห็นได้จากการ ประดบั ธงประเทศสมาชกิ อาเซยี นตามสถานทตี่ า่ งๆ สำหรบั ประเทศไทยนน้ั นบั วา่ มีความต่ืนตัวมากที่สุด แต่ในขณะเดียวกัน เราก็ยังต้องเผชิญความท้าทายต่างๆ จากการรวมกลมุ่ กนั เปน็ ประชาคมอาเซยี น ดงั น ้ี ความทา้ ทายจากการรวมกลมุ่ กนั เปน็ ประชาคมเศรษฐกจิ อาเซยี น 1. การลดภาษเี หลอื 0% ไมว่ า่ จะเปน็ การลดภาษสี นิ คา้ ในอดตี เมอื่ มสี นิ คา้ นำเขา้ มาในประเทศไทย ตอ้ งมกี ารเสยี ภาษี เชน่ ขา้ วของกมั พชู าทน่ี ำเขา้ มาในไทย ต้องเสียภาษี 20% แต่ในปัจจุบันไม่ต้องเสียภาษีแล้ว ทำให้มีราคาถูกกว่าข้าว ของไทย จงึ เปน็ ความทา้ ทายของไทยทจี่ ะตอ้ งปอ้ งกนั อตุ สาหกรรมภายในประเทศ ของเรา เพอื่ แขง่ ขนั กบั ประเทศเพอ่ื นบา้ น 2. แรงงานเคลื่อนย้ายมากข้ึน เนื่องจากค่าจ้างแรงงานขั้นต่ำของไทย ปัจจุบันคือ 300 บาท ซ่ึงเมื่อเทียบกับสัดส่วนค่าจ้างแรงงานของประเทศอื่นๆ ในราคา 300 บาทเทา่ กนั นน้ั จะทำใหน้ ายจา้ งสามารถจา้ งแรงงานกมั พชู าได้ 6 คน และแรงงานเมียนมาร์ได้ 8 คน เม่ือเปรียบเทียบกันแล้ว จะพบว่าค่าจ้างแรงงาน ของไทยแพงกวา่ แตใ่ หป้ ระสทิ ธภิ าพทต่ี ำ่ กวา่ ในอดตี เรามกี ำแพงภาษี แตป่ จั จบุ นั ไดม้ ขี อ้ ตกลงให้ 7 สาขาวชิ าชพี เขา้ มาทำงาน ดงั นนั้ ไทยตอ้ งเตรยี มตวั เพอ่ื แขง่ ขนั กบั แรงงานจากประเทศอน่ื ๆ ในอนาคต 3. ภายใต้ความร่วมมือด้านเศรษฐกิจอาเซียน เราอนุญาตให้ประเทศ อาเซียนมาถือหุ้นในประเทศไทยได้ถึง 70% โดยกฎหมายไทยได้ระบุว่า คนไทย ตอ้ งถอื หนุ้ 51% และตา่ งชาติ 49% ในกลมุ่ ธรุ กจิ 4 สาขา ไดแ้ ก ่ - สาขา E-ASEAN (เทคโนโลยสี ารสนเทศและการสอ่ื สาร) - สาขาสขุ ภาพ - สาขาการทอ่ งเทยี่ วและการโรงแรม - สาขาโลจสิ ตกิ ส ์ ซงึ่ ในอนาคต เราจะเหน็ ชาวสงิ คโปร์ อนิ โดนเี ซยี มาเปดิ บรษิ ทั ในประเทศไทย เนื่องจาก เมื่อมีการเปิดเป็นประชาคมอาเซียนแล้ว สิ่งที่ตามมาคือการลดภาษี “ไทยกับการเปน็ ศูนย์กลางของประชาคมอาเซยี น” 13

ทำใหแ้ รงงานเคลอื่ นยา้ ยเขา้ มา รวมทงั้ ธรุ กจิ ในภาคตา่ งๆ กจ็ ะตามมาดว้ ยเชน่ กนั ประเทศไทยนบั ไดว้ า่ เปน็ ศนู ยก์ ลางของประชาคมอาเซยี น เมอ่ื เราพจิ ารณา จากแผนท่ีแล้วจะพบว่า นักท่องเที่ยวชาวเมียนมาร์ที่ต้องการไปเท่ียวเวียดนาม หรือชาวมาเลเซียที่อยากไปเที่ยวจีน ต้องเดินทางผ่านประเทศไทยทั้งหมด เราจะ ทำอยา่ งไรเพอื่ ใชจ้ ดุ แขง็ เรอ่ื งความเชอ่ื มโยงประเทศตา่ งๆ นี้ ใหเ้ กดิ ประโยชนแ์ กไ่ ทย ซงึ่ ถอื วา่ เปน็ ความทา้ ทายอกี ประการหนง่ึ ของไทย เพราะไทยเปน็ ศนู ยก์ ลางในสว่ น ของอาเซียนแผ่นดินใหญ่ โดยนักท่องเที่ยวที่ต้องการเดินทางไปยังประเทศต่างๆ ในแผ่นดินใหญ่ ต้องผ่านไทยท้ังส้ิน ไม่ว่าจะทางบก ทางเรือ และทางอากาศ เมื่อมีผู้คนหลั่งไหลเข้ามาในประเทศเยอะขึ้น ส่ิงท้าทายท่ีจะตามมาคือ เราได้รับ สนิ คา้ เขา้ มาเพมิ่ ขน้ึ เขา้ มาจบั จา่ ยใชส้ อยในประเทศไทย แตไ่ ทยกจ็ ะไดร้ บั ผลเสยี คอื สนิ คา้ ผดิ กฎหมาย การคา้ มนษุ ยข์ า้ มชาติ โรคระบาดตา่ งๆ และอาชญากรรม ข้ามชาติก็จะเข้ามา ซึ่งถือเป็นภัยคุกคามจากการเช่ือมโยงมากข้ึน เป็นสิ่งท่ี ประชาชนจะตอ้ งเตรยี มพรอ้ ม ทางรัฐบาลก็ต้องเตรียมความพร้อมสำหรับความท้าทายจากการ เช่ือมโยงกันในประชาคมอาเซียนเช่นเดียวกัน โดยต้องมีระเบียบตรวจลงตรา คนเขา้ เมอื ง และปอ้ งกนั อาชญากรรมตา่ งๆ เชน่ หนงั สอื เดนิ ทางปลอม ธนบตั รปลอม การค้าสัตว์ป่า โดยถือว่าประเทศไทยเป็นทางผ่านให้แก่อาชญากรรมข้ามชาติ เหลา่ นดี้ ว้ ย ดงั นน้ั ไทยจำเปน็ ตอ้ งบรหิ ารจดั การผลกระทบทเ่ี กดิ จากการเชอ่ื มโยง (Connectivity) ให้เข้มข้นมากขึ้น เพราะไทยเป็นประเทศเดียวในอาเซียนที่ได้รับ ผลกระทบจากการเชอ่ื มโยงมากทสี่ ดุ เชน่ การนำเขา้ สนิ คา้ ทไ่ี มม่ คี ณุ ภาพ ผอู้ พยพ ผดิ กฎหมายซง่ึ อาจจะมาพรอ้ มกบั โรคระบาด การค้ามนุษย์ในไทยเป็นปัญหาท่ีต่างชาติให้ความสนใจ โดยเฉพาะ สหรฐั อเมรกิ าทมี่ องวา่ ไทยไมไ่ ดด้ ำเนนิ การใดๆ เลย ในการแกไ้ ขปญั หาการคา้ มนษุ ย์ แตส่ หรฐั ฯ ไมไ่ ดม้ องวา่ ประเทศไทยเปน็ ทง้ั ประเทศตน้ ทาง ทางผา่ น และปลายทาง ซง่ึ ถอื เปน็ จดุ ออ่ นในการบรหิ ารจดั การ โดยสงั คมจำเปน็ ตอ้ งมคี วามรบั ผดิ ชอบรว่ มกนั โดยการเตรยี มความพรอ้ มทงั้ ภาครฐั ภาคเอกชน และภาคประชาสงั คม สง่ิ หนงึ่ ที่ ภาคประชาสังคมทำได้นอกจากการตระหนักรู้ในปัญหาดังกล่าวคือ การสร้าง ชมุ ชนทเ่ี ขม้ แขง็ การพฒั นาพน้ื ทช่ี ายแดน เนอื่ งจากภยั คกุ คามสว่ นมากจะเกดิ ขน้ึ ทชี่ ายแดน โดยเรมิ่ จากการพฒั นาสถานศกึ ษาใหม้ คี วามเขม้ แขง็ 14 งานสปั ดาหอ์ าเซียน TU-ASEAN Week 2014

นอกจากน้ี อาเซยี นยงั เปน็ ภมู ภิ าคทม่ี หาอำนาจใหค้ วามสนใจ และอยากมี ส่วนร่วมเป็นอย่างมาก หากเราดูแผนที่ของอาเซียน จะพบว่าอาเซียนอยู่ติดทาง ทิศใต้ของจีน ติดภาคตะวันออกของอินเดีย โดยจีนและอินเดียนับว่าเป็น มหาอำนาจอันดับ 1 และ 2 ของโลก และญ่ีป่นุ ซึ่งเปน็ มหาอำนาจทางเศรษฐกิจ กต็ อ้ งการมบี ทบาทในภมู ภิ าคอาเซยี นดว้ ยเชน่ กนั นอกจากนย้ี งั มี รสั เซยี ออสเตรเลยี รวมอยดู่ ว้ ย ปจั จบุ นั อทิ ธพิ ลของจนี ในประเทศเมยี นมาร์ ลาว กมั พชู า มเี ยอะมาก ไมว่ า่ จะเปน็ การลงทนุ สรา้ งโครงสรา้ งพนื้ ฐานตา่ งๆ รวมไปถงึ โรงเรยี น โรงพยาบาล ศนู ยป์ ระชมุ ตา่ งๆ นอกจากนี้ ทางฟลิ ปิ ปนิ สแ์ ละสงิ คโปรก์ ม็ คี วามใกลช้ ดิ กบั สหรฐั ฯ ในขณะเดยี วกนั เกาหลใี ตก้ ม็ บี ทบาทในประเทศเพอื่ นบา้ นของเรามากเชน่ เดยี วกนั หากเราเดนิ ทางไปยงั ประเทศเมยี นมาร์ ลาว กมั พชู า จะเหน็ วา่ รถยนตส์ ว่ นบคุ คล ล้วนแล้วแต่เป็นรถสัญชาติเกาหลีท้ังส้ิน เราจะเห็นได้ว่าอาเซียนกลายเป็นสนาม แขง่ ขนั ของมหาอำนาจไปแลว้ ผลกระทบจากการเปน็ สนามแขง่ ขนั ของมหาอำนาจ ตอ่ อาเซยี นคอื ประเทศไทยกลายเป็นประเทศผู้ประสานงานความร่วมมือระหว่าง อาเซียนกับจีน ซ่ึงในปัจจุบันอาเซียนมีกรณีพิพาทกับจีนในกรณีทะเลจีนใต้ ซ่ึงคู่ พพิ าทไดแ้ ก่ เวยี ดนาม ฟลิ ปิ ปนิ ส์ มาเลเซยี และบรไู น สงิ่ นเ้ี ปน็ การแสดงใหเ้ หน็ วา่ มหาอำนาจ (จีน) พยายามแสดงอิทธิพลในเวทีระดับโลกโดยเฉพาะในอาเซียน ความท้าทายอีกประการหน่ึง คือ ภัยคุกคามในมิติใหม่ เช่น การฟอกเงิน อาชญากรรมทางคอมพิวเตอร์ การค้ามนุษย์ ปัญหาอุทกภัย ปัญหาหมอกควัน โดยเฉพาะปัญหาหมอกควันที่ส่งผลกระทบในวงกว้าง ซ่ึงจำเป็นต้องแก้ไขปัญหา รว่ มกนั อีกประเด็นหน่ึงท่ีควรให้ความสำคัญคือ ทัศนคติต่อประเทศเพื่อนบ้าน ทกุ วนั นไี้ ทยใหค้ วามสนใจกบั ประเทศเกาหลีใต้ และญป่ี นุ่ มากกวา่ สนใจประเทศ เพ่ือนบ้านของตนเอง ดังจะเห็นได้จาก เราไม่เคยสนใจรายการโทรทัศน์ของลาว กัมพูชา ฯลฯ เลย หรือเราไม่เข้าใจ ไม่สามารถพูดภาษาของประเทศเพ่ือนบ้าน ไดเ้ ลย ในขณะทเ่ี ขาสามารถสอื่ สารภาษาไทยไดอ้ ยา่ งคลอ่ งแคลว่ เราควรใหค้ วาม สำคัญต่อประเทศเพื่อนบ้าน เพราะทุกวันนี้เราส่งสินค้าไปยังประเทศเพื่อนบ้าน ถึง 25% ในขณะที่ส่งไปญี่ปุ่นเพียง 9% นอกจากน้ี เรายังมีทัศนคติที่มอง เพื่อนบ้านว่าเป็นประเทศล้าหลัง ยากจน ด้อยการพัฒนา แต่ความเป็นจริง ในปจั จบุ นั คอื ประเทศเพอื่ นบา้ นกำลงั ใชอ้ นิ เตอรเ์ นต็ ความเรว็ ระดบั 4G ในขณะที่ เรายงั ใชแ้ บบ 3G อยู่ นอกจากนผี้ ลผลติ ขา้ วตอ่ ไรก่ ส็ งู กวา่ ของไทย ทงั้ ๆ ทเี่ ขาไมม่ ี “ไทยกับการเปน็ ศนู ยก์ ลางของประชาคมอาเซยี น” 15

เคร่ืองจักรที่ทันสมัยเท่าเรา น่ันแสดงให้เห็นว่าประเทศเพื่อนบ้านมีศักยภาพ ทด่ี กี วา่ ดงั นนั้ เราจงึ ไมค่ วรดถู กู เขา ยกตัวอย่างประเทศเพ่ือนบ้านที่ในขณะนี้กำลังพัฒนาอย่างก้าวกระโดด และเปน็ ทส่ี นใจของนกั ลงทนุ ตา่ งชาติ คอื เมยี นมาร์ ปจั จบุ นั น้ี มเี ทยี่ วบนิ จากไทย ไปยงั กรงุ ยา่ งกงุ้ ถงึ 12 เทย่ี วบนิ ตอ่ วนั ไดแ้ ก่ เทย่ี วบนิ ของการบนิ ไทย แอรเ์ อเชยี นกแอร์ และบางกอกแอร์เวย์ ราคาที่ดินแพงกว่าราคาท่ีดินในเขตสีลมของไทย ถงึ 2 เทา่ นอกจากน้ี เมยี นมารย์ งั มจี ดุ เดน่ มากกวา่ ไทย คอื มที รพั ยากรธรรมชาติ มากกว่า มีแหล่งพลังงาน มีอัตราค่าจ้างแรงงานต่ำ และเป็นประเทศเดียว ในอาเซียนท่ีมีอาณาเขตติดกับอินเดียและจีน ซึ่งถือว่าเป็นมหาอำนาจท้ังคู่ โดยจำนวนประชากรของสองมหาอำนาจนี้รวมกันจะเป็นจำนวน 2.5 พันล้านคน นับเป็น 1 ใน 3 ของประชากรโลกท้ังหมด ดังน้ัน เมียนมาร์เพียงประเทศเดียว ส่งสินค้าไปขายให้กับประชากร 2.5 พันล้านคน ส่ิงนี้คือศักยภาพของเมียนมาร ์ ในปจั จบุ นั ประเด็นเร่ืองทัศนคติเป็นสิ่งที่มีความสำคัญมาก ไทยเองจำเป็นต้องมอง โอกาสขา้ งหนา้ เนอื่ งจากคนไทยยงั ยดึ ตดิ วา่ ตอ้ งทำงานในไทย เรยี นในไทยเทา่ นน้ั ทั้งๆ ที่บุคลากรหรือแรงงานมีทักษะของไทย เช่น แพทย์ พยาบาล ทันตแพทย์ วศิ วกรของไทยมคี วามเชย่ี วชาญมาก อยอู่ นั ดบั ตน้ ๆ ของเอเชยี และของโลก แตเ่ รา กลบั มงุ่ ไปทำงานในกลมุ่ ประเทศตะวนั ตก และเอเชยี ตะวนั ออก เนอื่ งจากมคี วามคดิ ท่ีว่าการทำงานในประเทศเพื่อนบ้านจะได้เงินเดือนน้อย เนื่องจากเป็นประเทศ ดอ้ ยพฒั นา แตใ่ นปจั จบุ นั แรงงานทเี่ ขา้ มาทำงานในกลมุ่ ประเทศเพอื่ นบา้ นของเรา กลับกลายเป็นชาวยุโรป เช่น ในกรุงพนมเปญ มีชาวฝร่ังเศส ชาวดัตช์ เข้ามา ทำงานเป็นพนักงานเสิร์ฟ และอื่นๆ เน่ืองจากบุคคลเหล่าน้ีไม่ได้มองว่าประเทศ เหลา่ นเ้ี ปน็ ประเทศดอ้ ยพฒั นา แตม่ องถงึ โอกาสและประสบการณม์ ากกวา่ ในปจั จบุ นั นี้ ไทยกำลงั เผชญิ กบั ความทา้ ทายจากการเชอ่ื มโยง คอื การตอ้ ง ปรับระบบภาษีศุลกากร ระบบเศรษฐกิจ ความท้าทายจากมหาอำนาจ ความ ท้าทายจากภัยคุกคามมิติใหม่ ส่ิงที่ไทยต้องเร่ิมต้นปรับเปลี่ยนเป็นอันดับแรก คือ ทศั นคติ คอื ต้องหนั มาใหค้ วามสนใจกับประเทศเพ่ือนบ้านมากข้ึน เพราะประเทศ เพ่ือนบ้าน ขณะนี้มองเราเป็นเป้า แต่เป้าของไทยเรากลับเป็นยุโรป ญี่ปุ่น เกาหลใี ต้ ประเทศเพอื่ นบา้ นกำลงั บกุ เรา แตเ่ รากลบั มองขา้ มและไปบกุ ทอ่ี นื่ ทง้ั ๆ 16 งานสปั ดาห์อาเซยี น TU-ASEAN Week 2014

ทใ่ี นความเปน็ จรงิ แลว้ สนิ คา้ ของไทยไดร้ บั ความนยิ มในกลมุ่ ประเทศเพอื่ นบา้ นมาก เนอ่ื งจากเปน็ สนิ คา้ ทมี่ คี ณุ ภาพมากกวา่ สนิ คา้ จากจนี และสนิ คา้ ทผ่ี ลติ ในประเทศ เหลา่ นน้ั เอง ดงั นนั้ ประเทศไทยตอ้ งมองหาโอกาสในประเทศเพอื่ นบา้ นของตนดว้ ย ทา้ ยสุดน้ี ขอฝากเรือ่ งทัศนคตขิ องไทยต่อประเทศเพือ่ นบา้ น เนือ่ งจากเปน็ ส่ิงท่ีแก้ไขได้ยากท่ีสุด เม่ือเทียบกับกฎระเบียบและความพร้อมในระบบเศรษฐกิจ เพอื่ เตรยี มความพรอ้ มสปู่ ระชาคมอาเซยี น นอกจากนี้ ยงั ขอฝากนอ้ งๆ เยาวชนไทย เพ่ือสานต่อและพัฒนาความสัมพันธ์ของอาเซียนต่อไป เพราะอีก 45 ปีข้างหน้า จึงจะถึงวาระที่ไทยจะได้เป็นเลขาธิการอาเซียนอีกคร้ัง ซึ่งก็จะไม่ใช่บทบาท บคุ ลากรในสมยั นอี้ กี แลว้ หากแตจ่ ะเปน็ นอ้ งๆ เยาวชน ซงึ่ อาจจะนง่ั อยใู่ นทนี่ ้ี ทจ่ี ะ ชว่ ยใหป้ ระชาคมอาเซยี นมคี วามรว่ มมอื กนั อยา่ งมน่ั คงตอ่ ไป ............................................. “ไทยกับการเป็นศูนยก์ ลางของประชาคมอาเซยี น” 17



คำกลา่ วรายงาน รองศาสตราจารย์ ดร.ประภสั สร์ เทพชาตรี ผอู้ ำนวยการศูนยอ์ าเซยี นศึกษา มหาวทิ ยาลัยธรรมศาสตร์ เน่ืองในงานวันครบรอบ 47 ปี ของการก่อตง้ั อาเซยี น วนั ท่ี 8 สิงหาคม 2557 “ไทยกับการเปน็ ศนู ย์กลางของประชาคมอาเซียน” 19

ท่านรองอธิการบดีฝ่ายวางแผนและบริหารศูนย์รังสิต ท่านพลตรีสุรสิทธ์ิ ถนดั ทาง รองผอู้ ำนวยการวทิ ยาลยั ปอ้ งกนั ราชอาณาจกั ร ทา่ นผมู้ เี กยี รตทิ ร่ี ว่ มงาน ในวนั ครบรอบ 47 ปี ของการกอ่ ตง้ั อาเซยี นทกุ ทา่ น ในนามของศูนย์อาเซียนศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ผมขอต้อนรับ ทกุ ทา่ นทม่ี ารว่ มงานวนั ครบรอบ 47 ปี ของการกอ่ ตง้ั อาเซยี น ทไ่ี ดส้ ละเวลาอนั มคี า่ ของพวกทา่ นมารว่ มงานในวนั น้ี วนั ท่ี 8 สงิ หาคม ซงึ่ เปน็ วนั อาเซยี นและเปน็ วนั เกดิ ของอาเซียน งานในวันน้ีเป็นส่วนหนึ่งของการจัดงาน TU-ASEAN Week 2014 ซงึ่ เรมิ่ มาตง้ั แตว่ นั ที่ 4 สงิ หาคม ประเทศไทยกำลงั เรมิ่ นบั ถอยหลงั เขา้ สปู่ ระชาคม อาเซยี น โดยเหลอื เวลาอกี ไมถ่ งึ 2 ปี จะมกี ารจดั ตง้ั ประชาคมอาเซยี นในวนั ท่ี 31 ธนั วาคม 2558 ขณะนท้ี กุ ภาคสว่ นมคี วามตนื่ ตวั เปน็ อยา่ งมากในการเตรยี มความ พร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ไม่ว่าจะเป็นภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน กำลังเดินหน้าอย่างเต็มที่ ดังนั้นการเตรียมความพร้อมเข้าสู่ประชาคมอาเซียน ของไทยจงึ เปน็ วาระแหง่ ชาติ ทมี่ คี วามสำคญั เปน็ อยา่ งยง่ิ สำหรบั อนาคตประเทศไทย และด้วยความสำคัญดังกล่าว มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์จึงได้ตั้ง ศนู ยอ์ าเซยี นศกึ ษา มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์ ขน้ึ มาตงั้ แตป่ ลายปี 2554 เพอ่ื เปน็ กลไกหลักในการเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน โดยวิสัยทัศน์หลักของ ศนู ยอ์ าเซยี นศกึ ษา คอื เปน็ คลงั สมอง (Think Thank) ดา้ นอาเซยี นศกึ ษาในระดบั ชาติ ในระดบั ภมู ภิ าค และในระดบั สากล โดยมพี นั ธกจิ 5 ดา้ น ไดแ้ ก่ 1. การเปน็ ศนู ยฝ์ กึ อบรม 2. การเปน็ คลงั สมอง (Think Thank) 3. การเปน็ ศนู ยว์ จิ ยั 4. การเปน็ ศนู ยข์ อ้ มลู และศนู ยแ์ หง่ การเรยี นรู้ 5. ศูนย์กลางในการสร้างเครือข่ายด้านอาเซียนศึกษาของไทยและภูมิภาค อาเซยี น สำหรับกิจกรรมของศูนย์อาเซียนศึกษา ในช่วง 2 ปีท่ีผ่านมา ศูนย์ฯ ได้ดำเนินโครงการต่างๆ มากมาย อาทิ จัดประชุมระดมสมองเรื่อง Roadmap สู่ประชาคมอาเซียน และเรื่องไทยกับการเป็นศูนย์กลางของประชาคมอาเซียน ไปแล้ว 6 คร้ัง เป็นท่ีปรึกษาให้กับสำนักงานคณะกรรมการข้าราชการพลเรือน (ก.พ.) สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) กรุงเทพมหานคร และกระทรวงการพฒั นาสงั คมและความมน่ั คงของมนษุ ย์ (พม.) ในการจดั ทำแผน 20 งานสัปดาห์อาเซียน TU-ASEAN Week 2014

ในการเข้าสู่ประชาคมอาเซียนให้กับหน่วยงานดังกล่าว จัด TU-ASEAN Forum ไปแล้ว 8 คร้ัง จัด TU-ASEAN International Conference 2014 ไปเม่ือเดือน กรกฎาคมที่ผ่านมา จัดประชุมสร้างเครือข่ายด้านอาเซียนศึกษา โดยจัดต้ัง Network of ASEAN Studies ข้ึน ซึ่งเป็นเครือข่ายด้านอาเซียนศึกษาของ 10 ประเทศสมาชิกอาเซียน นอกจากน้ียังมีการสร้างเครือข่ายภายในประเทศ โดยได้มีการต้ังเครือข่ายแล้วท่ัวทุกภาค คือ เครือข่ายอาเซียนศึกษาในภาคกลาง ภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื ภาคเหนอื และภาคใต้ จดั อบรมแบบ Public Training 10 หลักสูตร เพื่อเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียนให้กับทุกภาคส่วน และ จดั อบรมแบบ In-house Training ใหก้ บั หนว่ ยงาน ก.พ. กทม. พม. และสำนกั งาน เลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร จัดพิมพ์หนังสือเกี่ยวกับประชาคมอาเซียนไปแล้ว 10 เล่ม เป็นศูนย์ข้อมูลและศูนย์การเรียนรู้เก่ียวกับอาเซียนของประเทศโดยการ จัดทำเว็บไซต์ท่ีจะเป็นศูนย์ข้อมูลด้านอาเซียนของประเทศ ศูนย์อาเซียนศึกษา มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์ ตง้ั เปา้ วา่ จะพฒั นาไปเปน็ ศนู ยอ์ าเซยี นศกึ ษาในระดบั ชาติ และระดับภูมิภาค และศูนย์ฯ จะมีบทบาทสำคัญในการเป็นกลไกหลักในการ ขับเคล่ือนและเตรียมความพร้อมของประเทศไทยสู่ประชาคมอาเซียนในอนาคต ตอ่ ไป และสำหรับการจัดงานวันครบรอบ 47 ปี ของการก่อตั้งอาเซียนในวันน ้ี นบั วา่ เปน็ โอกาสอนั เหมาะสมเปน็ อยา่ งยงิ่ และในวนั นอี้ าเซยี นจะมอี ายคุ รบ 47 ปี จึงได้มีการจัดงานเฉลิมฉลองวันอาเซียนและวิเคราะห์ความสำเร็จของอาเซียน ในรอบ 47 ปที ผี่ า่ นมา รวมถงึ สง่ิ ทา้ ทายในอนาคต โดยหวั ขอ้ การสมั มนาในชว่ ง 4 วนั ท่ีผ่านมามี 3 เรื่องใหญ่ คือ เร่ืองแรก การปฏิรูปประเทศไทยในบริบทของ ประชาคมอาเซียน เรื่องที่สอง โค้งสุดท้ายการเตรียมความพร้อมสู่ประชาคม อาเซียนของไทย และเร่ืองสุดท้าย ASEAN Beyond 2015 โดยได้มีวิทยากรท่ีมี ความเช่ียวชาญเร่ืองอาเซียนเป็นอย่างดีมาร่วมงานหลายท่านทั้งจากภาครัฐ ภาคเอกชน ภาควชิ าการ และภาคประชาสงั คม สำหรบั การสมั มนาในวนั ท่ี 8 สงิ หาคมน้ี หวั ขอ้ การสมั มนาในชว่ งเชา้ เรอ่ื ง ไทยกับการเป็นศูนย์กลางของประชาคมอาเซียน โดยจะมีพลตรีสุรสิทธิ์ ถนัดทาง รองผู้อำนวยการวิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักร มาเป็นวิทยากร และการสัมมนา ในชว่ งบา่ ยจะเปน็ เรอื่ งการปฏริ ปู ประเทศไทยในบรบิ ทประชาคมอาเซยี น โดยจะมี “ไทยกับการเป็นศนู ย์กลางของประชาคมอาเซียน” 21

ศาสตราจารย์ ดร.ลขิ ติ ธรี เวคนิ อดตี อาจารยป์ ระจำคณะรฐั ศาสตร์ มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์ มาเปน็ วทิ ยากรบรรยาย โดยเนน้ เรอ่ื งการปฏริ ปู ทางการเมอื ง โดยศูนย์อาเซียนศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ หวังเป็นอย่างยิ่งว่า งานวันครบรอบ 47 ปี ของการก่อตั้งอาเซียนในวันนี้ ซ่ึงนอกจากการสัมมนาแล้ว ยังมีการจัดนิทรรศการแสดงศิลปวัฒนธรรมอาเซียน คงจะเป็นประโยชน์ต่อผู้เข้า รว่ มทกุ ทา่ น ในโอกาสนถี้ อื เปน็ เวลาอนั สมควรแลว้ ผมขอเรยี นเชญิ ทา่ นรองศาสตราจารย์ เกศินี วิฑูรชาติ รองอธิการบดีฝ่ายวางแผนและบริหารศูนย์รังสิต มหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร์ ประธานในพิธีขึ้นกล่าวเปิดงานวันครบรอบ 47 ปี ของการก่อตั้ง อาเซยี น ณ โอกาสน ี้ ............................................. 22 งานสัปดาหอ์ าเซียน TU-ASEAN Week 2014

คำกลา่ วเปิดงาน รองศาสตราจารย์ เกศินี วิฑรู ชาติ รองอธิการบดฝี า่ ยวางแผนและบรหิ ารศนู ยร์ ังสติ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เนอ่ื งในงานวนั ครบรอบ 47 ปี ของการก่อตัง้ อาเซยี น วนั ท่ี 8 สงิ หาคม 2557 “ไทยกับการเปน็ ศูนยก์ ลางของประชาคมอาเซียน” 23

ทา่ นผอู้ ำนวยการศนู ยอ์ าเซยี น มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์ ทา่ นรองผอู้ ำนวยการ วทิ ยาลยั ปอ้ งกนั ราชอาณาจกั ร และทา่ นผมู้ เี กยี รตทิ กุ ทา่ น ดิฉันรู้สึกยินดีและมีความปลาบปลื้มมากที่ได้มีโอกาสมาพบท่านในวันนี้ และได้มาร่วมงานในวันท่ีสำคัญยิ่ง จริงๆ แล้ว ท่านอธิการบดีมหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร์ ศาสตราจารย์ ดร.สมคดิ เลศิ ไพฑรู ย์ ไดต้ งั้ ใจทจ่ี ะมารว่ มงานในวนั นี้ ลงตารางเรยี บรอ้ ย แตด่ ว้ ยวนั นเี้ ปน็ วนั ทที่ า่ นจะตอ้ งไปรว่ มประชมุ ในฐานะสมาชกิ ของ สนช. เลยมอบหมายใหด้ ฉิ นั มาเปน็ ผแู้ ทนนะคะ ขออนญุ าตแสดงความยนิ ดที ศ่ี นู ยอ์ าเซยี นศกึ ษา มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตร์ ไดม้ กี ารจดั งานในโอกาสทคี่ รบรอบ 47 ปี ของการกอ่ ตง้ั อาเซยี นขนึ้ ในวนั นี้ ซงึ่ วนั น้ี คือวันอาเซียน สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (Association of South East Asian Nations) หรอื อาเซยี น (ASEAN) ไดม้ พี ฒั นาการมาเปน็ ลำดบั โดยระยะเวลา 47 ปีที่ผ่านมา นับตั้งแต่ปี 2510 ไทยเองก็มีโอกาสท่ีสำคัญดังที่ ทา่ นรองศาสตราจารย์ ดร.ประภสั สร์ ไดเ้ รยี นเมอ่ื สกั ครวู่ า่ ไทยมบี ทบาทสำคญั ใน การผลกั ดนั ความรว่ มมอื ของอาเซยี นใหม้ กี ารพฒั นาคบื หนา้ มาโดยตลอด ปัจจุบันในบริบทการเมือง เศรษฐกิจ และสังคม รวมท้ังความสัมพันธ์ ระหวา่ งประเทศของสมาชกิ อาเซยี นไดเ้ ปลย่ี นแปลงไปอยา่ งมาก โดยเฉพาะอยา่ ง ย่ิงการขยายตัวอย่างรวดเร็วของประเทศในภูมิภาคใกล้เคียง รวมท้ังแนวโน้มของ การรวมตัวทางเศรษฐกิจในภูมิภาคอ่ืนๆ ตลอดจนปัญหาท้าทายในรูปแบบใหม ่ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องโรคระบาด ยาเสพติด การค้ามนุษย์ ส่ิงแวดล้อม หรือภัยพิบัติ ทำให้อาเซียนจำเป็นที่จะต้องปรับตัว และมีการรวมตัวกันเพ่ือสร้างความเข้มแข็ง ในมวลหมู่สมาชิกอาเซียนด้วยกัน เพื่อจะช่วยทำให้เรามีความเข้มแข็ง สามารถที่ จะรองรับการเปล่ียนแปลงของสภาพแวดล้อมต่างๆ ซ่ึงมันเป็นนวัตกรรมของการ เปลี่ยนแปลง ซ่ึงเราไม่เคยเห็นมาก่อน มักจะมีปรากฏการณ์ที่เกิดข้ึนอยู่เสมอ แต่ประเทศที่อยู่ในอาเซียนด้วยกันเอง เราก็มีท้ังความร่วมมือและมีทั้งการแข่งขัน ว่าใครจะมีการพัฒนาที่ก้าวหน้ากว่ากัน ทั้งน้ีก็จะนำมาซึ่งความสามารถในการ แข่งขันทางเศรษฐกิจ และความเป็นอยู่ที่ดีของประชาชนของแต่ละประเทศ แตก่ ารรว่ มมอื กนั ในมวลหมปู่ ระเทศสมาชกิ ตา่ งๆ ทำใหเ้ ราสามารถผนกึ กำลงั และ ไปสู้กับประเทศในภูมิภาคอื่นๆ ท่ีเขามีความแข็งแรงและมีการปักหลักลงตัว อาเซียนเองจึงต้องศึกษาหาความรู้เตรียมพร้อม และสร้างเครือข่ายความร่วมมือ ตรงนใ้ี หค้ วามเขม้ แขง็ ขน้ึ 24 งานสัปดาห์อาเซยี น TU-ASEAN Week 2014

ในแวดวงการศึกษาเช่นเดียวกัน จำเป็นท่ีจะต้องต่ืนตัวรับมือกับสิ่งน้ีด้วย เช่นเดียวกัน ทางมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ได้มีการเตรียมความพร้อมและ ตอ้ งการทจ่ี ะเปน็ มหาวทิ ยาลยั ทม่ี คี วามสำคญั และมบี ทบาทในการทจ่ี ะเปน็ กลไก ช่วยในการขับเคลื่อนประเทศไทยของเราให้พร้อมที่จะเข้าสู่ประชาคมอาเซียน ดังน้ันในแผนกลยุทธ์ของมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ได้กำหนดให้วิสัยทัศน์ของ มหาวิทยาลัยเป็นสถาบันวิชาการช้ันนำของเอเชียที่ได้มาตรฐานสากลในการผลิต บัณฑิต การสร้างองค์ความรู้ และการแก้ปัญหาของประเทศโดยยึดมั่นคุณธรรม และประโยชน์ของประชาชน โดยมียุทธศาสตร์ท่ีเก่ียวข้องกับการเตรียมความ พรอ้ มในการเขา้ สปู่ ระชาคมอาเซยี นอยู่ 3 เรื่อง เร่อื งแรกคอื การจดั การศึกษาทไ่ี ด้ มาตรฐานสากลโดยมีการปรับปรุงหลักสูตรให้มีเนื้อหาที่สอดคล้องกับความ ต้องการของประเทศ และสอดรับกับความสำคัญท่ีทวีมากข้ึนของประชาคม อาเซียน เรื่องท่ีสอง คือขยายบทบาทการเป็นผู้นำ ความร่วมมือทางวิชาการใน รปู แบบตา่ งๆ อยา่ งใกลช้ ดิ มากยง่ิ ขน้ึ กบั มหาวทิ ยาลยั ชนั้ นำในอาเซยี น เรอ่ื งทส่ี าม คอื สรา้ งงานวจิ ยั ทไ่ี ดม้ าตรฐานสากลและมงุ่ ทจ่ี ะเอางานวจิ ยั นน้ั ไปชว่ ยในการแก้ ปญั หาสงั คม เศรษฐกจิ การเมอื ง และความเปน็ อยทู่ ดี่ ขี องประชาชนในประเทศ โดยในขณะนี้มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ได้ดำเนินการในการเตรียมความ พร้อมเข้าสู่ประชาคมอาเซียนไปแล้วหลายเรื่อง เรื่องแรก เราได้มีการจัดตั้ง ศนู ยอ์ าเซยี นศกึ ษาขนึ้ ซง่ึ ทา่ นกไ็ ดท้ ราบแลว้ ทา่ นรองศาสตราจารย์ ดร.ประภสั สร ์ เทพชาตรี เป็นผู้อำนวยการของศูนย์อาเซียนศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร ์ เป็นท่านแรก ได้พยายามที่จะสร้างกลไกในการขับเคลื่อนมหาวิทยาลัยและ ประเทศ ซง่ึ จะทำใหเ้ รามคี วามพรอ้ มไดม้ ากขนึ้ รวดเรว็ ขน้ึ และลดความเสย่ี งใน การทจี่ ะเปน็ ประเทศทลี่ า้ หลงั หรอื ไมม่ คี วามพรอ้ ม เราเองไดพ้ ยายามหาขอ้ มลู วจิ ยั กบั มหาวทิ ยาลยั อนื่ ๆ กบั ประเทศอน่ื ๆ เพอื่ กา้ วใหท้ นั และกา้ วนำคนอน่ื เรอ่ื งทส่ี อง คือ การจัดการเรียนการสอน โดยมหาวิทยาลัยได้มีนโยบายให้คณะศิลปศาสตร์ เปดิ สอนภาษาอาเซยี นทกุ ภาษา เรอ่ื งของภาษาองั กฤษไดเ้ นน้ ใหเ้ ปน็ เรอื่ งทม่ี คี วาม สำคัญที่นักศึกษาต้องเรียนและสามารถเรียนได้ โดยให้สถาบันภาษาและ คณะศลิ ปศาสตรเ์ ปน็ ผรู้ บั ผดิ ชอบ นอกจากน้ีได้มีการเปิดสาขาวิชาต่างๆ ที่เกี่ยวกับอาเซียนมากมาย เช่น กำหนดให้วิชาพื้นฐานหรือที่เราเรียกว่า วิชาการศึกษาทั่วไป หรือ General Education ที่นักศึกษาที่เข้าสู่ร้ัวมหาวิทยาลัยจะต้องเรียนประมาณ 30 หน่วยกิต “ไทยกับการเปน็ ศนู ยก์ ลางของประชาคมอาเซยี น” 25

มีวิชาอาเซียนศึกษาเพื่อท่ีจะได้รู้วัฒนธรรม การค้าการลงทุน ทัศนคติต่างๆ ท่ีเก่ียวกับผู้คน นี่คือวิชาพื้นฐานหนึ่งวิชา ส่วนคณะต่างๆ มีนโยบายให้ทุกคณะ เปิดวิชาที่เกี่ยวกับอาเซียนอย่างน้อย 1 วิชา เช่น คณะบัญชี คณะเศรษฐศาสตร ์ จะเปิดวิชาท่ีเก่ียวกับการค้าการลงทุนการวิเคราะห์เศรษฐกิจในอาเซียน เป็นต้น รัฐศาสตร์ก็อาจจะเปิดสอนในเร่ืองของการเมือง กฎหมายต่างๆ อย่างเรา จะทำการค้าการลงทุนกับเขา เราจะต้องรู้กฎหมายของเขาด้วย ถึงแม้จะทำ ทุกอย่างไว้ดีแล้ว แต่มันก็ไม่สามารถไปรอดได้ เพราะมันไม่ถูกต้องตามกฎหมาย ของเขา อย่างซ้ือที่ดิน เราคิดว่าพอซ้ือแล้วเป็นของเรา เหมือนซื้อท่ีดินท่ีบ้านเรา แต่ในต่างประเทศบางประเทศอาจไม่ได้เป็นเช่นน้ัน อาจจะหมายถึงการซ้ือที่เพ่ือ ให้เราได้ใช้สิทธิในระยะยาว เช่น 90 ปี 99 ปี ตรงนั้นก็เป็นเรื่องจำเป็นที่เราต้อง ศกึ ษาใหร้ อบคอบกอ่ น นอกจากน้ีมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ได้มกี ารเปดิ สอนในระดบั ปรญิ ญาตรี ท่ีเกี่ยวกับอาเซียน เช่น สาขาวิชาทางด้านเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ซึ่งได้ม ี นักศึกษาเข้ามาร่วมงานในวันน้ีด้วย ล่าสุดคณะศิลปศาสตร์ได้เปิดโครงการ นานาชาติ หรอื International Program ระดบั ปรญิ ญาโทมอี าเซยี นศกึ ษา ลา่ สดุ ไดค้ ยุ กบั คณบดวี า่ นา่ จะปรบั เปน็ หลกั สตู รปรญิ ญาตร-ี โท-เอก ไปเลย ใครอยากจะ หยุดท่ีปริญญาตรีก็ได้หรือใครอยากจะต่อปริญญาเอกก็ได้ ในระดับปริญญาเอก เราเน้นเรื่องงานวิจัย นักศึกษาปริญญาเอกก็อาจจะได้เรียนเพิ่มอีก 4-5 วิชา เช่น วชิ าทางดา้ นการวจิ ยั เชงิ ปรมิ าณ และวชิ าสถติ ิ เพอ่ื ชว่ ยในการวเิ คราะห์ หลงั จากนน้ั ก็เป็นการวิจัย ถ้าเป็นเด็กต่างชาติเราก็พยายามที่จะให้เด็กในอาเซียนเข้ามาเรียน ถ้าใครมาจากเมียนมาร์ มาจากเวียดนามอยากจะทำวิจัยเกี่ยวกับบริบทของ ประเทศเขาแล้วก็มาเปรียบเทียบกัน เราก็จะได้รู้ลึกเร่ืองประเทศเขา แล้วทำวิจัย ทศิ ทางการพฒั นาประเทศเขาวา่ เปน็ อยา่ งไร เรากจ็ ะเรยี นรผู้ า่ นนกั ศกึ ษาปรญิ ญาเอก ท่ีได้เจาะลึกลงไปในข้อมูลแล้วมาเป็นการศึกษา มันก็จะทำให้มีความกว้างไกล และเฉลียวฉลาดด้วยกันทุกฝ่าย ซ่ึงกำลังคุยกันอยู่หาความเป็นไปได้ในการท่ีจะ เปดิ ปรญิ ญาเอกทางดา้ นอาเซยี นศกึ ษา หรอื ASEAN Studies ขณะนี้เราได้มีการลงนามความร่วมมือในการที่จะมีการแลกเปล่ียนใน ระดบั นกั ศกึ ษากบั บคุ ลากรระดบั อาจารย์ เพอ่ื ทเ่ี ราจะไดเ้ ขา้ ใจเขามากขน้ึ เราตอ้ ง ยอมรับว่าเม่ือเปิดอาเซียนขึ้น ก็จะเกิดการเคลื่อนย้ายท้ังชั่วคราวและถาวร เช่น เดียวกับภาพท่ีเกิดขึ้นที่ยุโรปอยู่ในปัจจุบัน อาเซียนก็เช่นเดียวกัน อาจารย์ท่ีเคย 26 งานสัปดาห์อาเซียน TU-ASEAN Week 2014

สอนในมหาวิทยาลัยภายในประเทศก็อาจจะอยากไปสอนท่ีมาเลเซีย เวียดนาม จะเปน็ การดงึ ทรพั ยากรซงึ่ กนั และกนั มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตรพ์ ยายามดเู รอ่ื งนอ้ี ยู่ เราเองคงจะต้องร่วมมือกับหลายมหาวิทยาลัยต่างประเทศ ตอนน้ีโครงการ แลกเปลี่ยนนักศึกษามีแล้ว แล้วเราให้ทุนนักศึกษาเยอะทีเดียวในการท่ีจะให้เขา ไปประชมุ หรอื ไปเยยี่ มเยอื น นกั ศกึ ษาในอาเซยี น ไปดวู า่ เขาทำกจิ กรรมกนั อยา่ งไร เรามาแลกเปล่ียนเรียนรู้มาทำความรู้จักกัน หรือเรากับอินโดนีเซียจัดสัมมนาร่วม กนั ทั้งระดบั อาจารยแ์ ละระดับนกั ศึกษา เตรียมความพรอ้ มท่จี ะรู้จักเขาใหม้ ากข้นึ นกี่ เ็ ปน็ เรอ่ื งทท่ี างมหาวทิ ยาลยั กำลงั ดำเนนิ การ ในการทำในสง่ิ ทไ่ี ดก้ ลา่ วไปนี้ จะทำใหม้ หาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตรพ์ รอ้ มทจี่ ะ เข้าสู่ประชาคมอาเซียนและพร้อมที่จะพัฒนาสร้างกำลังคนทั้งนักศึกษาปัจจุบัน และนักธุรกิจต่างๆ นักบัญชี นักบริหาร นักวิจัย ท้ังหลายท้ังปวงเราก็จะช่วยกัน ล่าสุดหน่วยงานต่างประเทศจะให้คณะบัญชีของเราเข้าไปฝึกอบรมนักบัญชีของ ประเทศลาว ซงึ่ สมยั กอ่ นประมาณ 20 ปี ธนาคารแหง่ ประเทศไทยเคยตงั้ ทนุ ขนึ้ มา พฒั นาหลกั สตู รบรหิ ารธรุ กจิ ใหก้ บั นกั ธรุ กจิ นกั บรหิ ารของธนาคารแหง่ ประเทศลาว ให้มาเรียนกับธนาคารแห่งประเทศไทยมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ก็ได้ไปสอนท่ี เวยี งจนั ทน์ ดฉิ นั กไ็ ดไ้ ปสอนใหอ้ ยู่ 2 ปี อยา่ งนอ้ี าจจะมกี ารรอื้ โครงการเหลา่ นข้ี น้ึ มา ซงึ่ ดใี นแงท่ วี่ า่ เรยี นคกู่ นั หอ้ งเรยี นขนาด 40 คน เขา 20 เรา 20 ทางธนาคารแหง่ ประเทศไทยเราก็มีกำลังคนท้ังที่อยู่ในกรุงเทพฯ และอยู่ขอนแก่นนั่งรถไปเรียน ร่วมกัน แล้วคนธนาคารแห่งประเทศลาวท่ีเราไปสอนเมื่อ 20 ปีที่แล้วตอนน้ีก็ เตบิ โตเปน็ ผวู้ า่ ฯ บา้ ง เปน็ ผนู้ ำในประเทศเขา อยา่ งนกี้ ท็ ำใหม้ คี วามเปน็ ลกู ศษิ ยก์ บั อาจารย์ ซึ่งจะทำให้การพูดการเจรจาทำอะไรร่วมกันมันก็ง่ายข้ึน ตอนน้ีเรากำลัง จะเข้าร่วมประชุมนักบัญชีโดยท่ีองค์กรระหว่างประเทศเป็นผู้สนับสนุนค่าใช้จ่าย ตรงนเ้ี รากจ็ ะชว่ ยกนั ดังนั้น ในโอกาสนี้ต้องขอขอบคุณหน่วยงานของมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ คอื ศนู ยอ์ าเซยี นศกึ ษา โดยทา่ นรองศาสตราจารย์ ดร. ประภสั สร์ ไดจ้ ดั งานในวนั นี้ ข้ึน ทำให้พวกเราทั้งหลาย ทั้งนักศึกษามหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์และนักศึกษา จากทอี่ นื่ ผทู้ ท่ี ำงานแลว้ ไดม้ โี อกาสรบั ฟงั ความคดิ เหน็ ของนกั วชิ าการ นกั ปฏบิ ตั ิ ซ่ึงทางท่านรองผู้อำนวยการวิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักรได้มาแบ่งปันความรู้ ร่วมกับเรา ตอนบ่ายท่านอาจารย์ลิขิต ซ่ึงท่านเป็นอาจารย์อาวุโสผู้มีความรอบรู้ มากคนหน่ึงของประเทศไทย มาร่วมแบ่งปันประสบการณ์ให้ฟัง บัดนี้ ได้เวลา “ไทยกับการเป็นศนู ย์กลางของประชาคมอาเซยี น” 27

อันสมควรแล้ว ดิฉันขออนุญาตเปิดงานวันครบรอบ 47 ปีของการก่อต้ังอาเซียน และขอใหก้ ารจดั งานในครงั้ นป้ี ระสบความสำเรจ็ ตามทมี่ งุ่ หวงั ไวท้ กุ ประการ ........................................... 28 งานสัปดาหอ์ าเซยี น TU-ASEAN Week 2014

หัวข้อ “ไทยกับการเปน็ ศนู ยก์ ลาง ของประชาคมอาเซยี น” รองศาสตราจารย์ ดร.ประภสั สร์ เทพชาตรี ผอู้ ำนวยการศนู ย์อาเซยี นศกึ ษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ “ไทยกับการเป็นศูนยก์ ลางของประชาคมอาเซยี น” 29

ในฐานะที่เป็นผู้จัดงาน ผมขอใช้โอกาสนี้ในการกล่าวต้อนรับ ขอกล่าว ขอบคณุ ทกุ ทา่ นทม่ี ารว่ มงานในวนั น้ี สำหรับการบรรยายเรื่องไทยกับการเป็นศูนย์กลางประชาคมอาเซียน ในช่วง 4 วันท่ีผ่านมา ตั้งแต่วันที่ 4 สิงหาคม เราได้รับฟังการบรรยายจากท่าน วิทยากรในเรื่องต่างๆ ซึ่งมีอยู่ด้วยกัน 4 เร่ืองใหญ่ ที่เน้นในการจัดงานในคร้ังน้ี หนงึ่ คอื ปฏริ ปู ประเทศไทยในบรบิ ทประชาคมอาเซยี น ทเี่ ราเอาเรอ่ื งปฏริ ปู ไทยเขา้ มา ก็เพราะเราคิดว่าถ้าประเทศไทยไม่ปฏิรูป เราคงเดินหน้าเข้าสู่ประชาคมอาเซียน ไม่ได้ เพราะฉะนั้นจึงต้องปฏิรูปประเทศไทย สองคือ การเตรียมความพร้อม เป็นการบรรยายในเร่ืองโค้งสุดท้ายการเตรียมความพร้อมสู่ประชาคมอาเซียน ของไทย สามคอื ในปี 2015 ไมไ่ ดเ้ ปน็ ปสี น้ิ สดุ แตจ่ ะเปน็ ปแี หง่ การเรม่ิ ตน้ มากกวา่ น่ันคือการเร่ิมต้นของการเป็นประชาคมอาเซียน คำถามใหญ่สำหรับประเทศไทย และอาเซียนคือหลังจากปี 2015 เราจะเดินหน้าอย่างไรกันต่อ นั่นเป็นหัวข้อเร่ือง อาเซยี นหลงั ปี 2015 หรอื ASEAN Beyond 2015 ซงึ่ ไดอ้ ภปิ รายและบรรยายไป แล้ว ในวันน้ีเป็นหัวข้อเรื่องไทยกับการเป็นศูนย์กลางของประชาคมอาเซียน ซ่ึงยุทธศาสตร์ใหญ่ที่ผมจะพูดต่อไปคือ เราจะมีศักยภาพอย่างย่ิงในการที่เราจะ เปน็ ศนู ยก์ ลาง หรอื เปน็ ศนู ยก์ ลางของประชาคมอาเซยี น วันน้ีผมอยากจะมองโลกในแง่ดี ความจริงไทยมีปัญหาอีกมาก แต่วันน ้ี ผมจะพูดเรื่องปัญหาไม่มาก และผมเน้นเรื่องศักยภาพของไทย ให้เห็นว่าไทยมี ศักยภาพอย่างมากท่ีจะผงาดข้ึนมาเป็นผู้นำอาเซียนในการเป็นศูนย์กลางของ ประชาคมอาเซียน ประชาคมอาเซียนท่ีจะเกิดข้ึนในปลายปีหน้า จะมีรูปร่าง หน้าตาอย่างไร เพื่อท่ีจะได้ดูต่อแล้วไทยเราจะขยับไปตรงไหนในประชาคม อาเซยี น แตก่ อ่ นอน่ื เราตอ้ งรวู้ า่ ประชาคมอาเซยี นคอื อะไรกอ่ น ประชาคมอาเซยี นทจี่ ะเกดิ ขน้ึ ในวนั ที่ 31 ธนั วาคม 2558 ประชาคมอาเซยี น มีเร่ืองใหญ่ๆ 3-4 เร่ือง เรื่องที่หนึ่งคือ การพัฒนาความร่วมมือทางด้านการเมือง หัวใจคือเรื่องสิทธิมนุษยชน ต่อไปอาเซียน 10 ประเทศจะร่วมมือกันในเรื่องของ สิทธิมนุษยชน เร่ืองที่สองคือ จะมีกลไกป้องกันและแก้ไขความขัดแย้งที่มี ประสทิ ธภิ าพ เรอื่ งทส่ี ามคอื รว่ มมอื กนั ในการจดั การปญั หาความมน่ั คงในรปู แบบใหม่ ซึ่งปัญหาความมั่นคงในรูปแบบใหม่ คือ ยาเสพติดข้ามชาติ ค้ามนุษย์ข้ามชาติ อาชญากรรมข้ามชาติ ต่อไปเราจะมีความร่วมมือกัน และเร่ืองภัยพิบัติ ต่อไป อาเซียน 10 ประเทศจะร่วมมือกันในการจัดการปัญหาภัยพิบัติ ในอดีตต่างคน 30 งานสปั ดาหอ์ าเซียน TU-ASEAN Week 2014

ตา่ งทำในเรอ่ื งเหลา่ น้ี อนาคตเมอื่ เปน็ ประชาคมอาเซยี นแลว้ 10 ประเทศ จะช่วย กนั ทำและมารว่ มมอื กนั นค่ี อื สงิ่ ทเ่ี ปลยี่ นแปลงครง้ั ใหญส่ ดุ ในรอบ 47 ปี ของการ ก่อตั้งอาเซียน ดังน้ันการท่ีเราจะเป็นประชาคมอาเซียนถือเป็นการเปลี่ยนแปลง คร้ังใหญ่ท่ีสุดของอาเซียน อันน้ีเป็นเร่ืองประชาคมการเมืองและความมั่นคง อาเซยี น ส่วนประชาคมเศรษฐกิจอาเซียนจะมีเร่ืองสำคัญคือ การท่ีเราจะเป็นตลาด และฐานการผลิตเดียว มีการเปิดเสรี 5 ด้าน ด้านการค้าสินค้า ด้านบริการ ดา้ นการลงทนุ ดา้ นเงนิ ทนุ และดา้ นแรงงาน อนั นเ้ี ปน็ เรอื่ งของประชาคมเศรษฐกจิ เป็นเร่ืองของการเปิดเสรี 5 ด้านนี้ อีกเรื่องหน่ึงที่เป็นเรื่องสำคัญของประชาคม เศรษฐกิจ ตรงน้ีสำคัญกับไทยมาก น่ันก็คือเรื่องของการพัฒนาโครงสร้างพ้ืนฐาน อาเซียน แต่ว่าการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานในเร่ืองหลักๆ ก็คือการเชื่อมโยง อาเซยี นเข้าหากนั ด้วยการคมนาคมขนสง่ มีการสร้างถนน และทางรถไฟเชือ่ มกัน แล้วสำคัญอย่างไรต่อไทย ท่ีสำคัญก็คือไทยมีท่ีต้ังทางภูมิศาสตร์ท่ีโดดเด่นมาก อันนี้ก็เป็นความร่วมมือส่วนหน่ึงในการท่ีจะเป็นประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน ในเร่ืองการเชื่อมโยงคมนาคมขนส่งในการเช่ือมโยงโครงสร้างพื้นฐานระหว่าง ประเทศสมาชกิ อาเซยี น สว่ นในเรอื่ งของประชาคมสงั คมและวฒั นธรรมอาเซยี น เปน็ ประชาคมยอ่ ย ที่ 3 ของประชาคมอาเซยี น ประชาคมสงั คมและวฒั นธรรมอาเซยี นมเี รอื่ งหลกั อยู่ ด้วยกัน 5 เร่ือง หนึ่งคือ เร่ืองการพัฒนามนุษย์ หลักๆ เป็นความร่วมมือทางด้าน การศกึ ษา สองคอื เรอื่ งสวสั ดกิ ารสงั คม สามคอื เรอื่ งสทิ ธผิ ดู้ อ้ ยโอกาส สคี่ อื เรอ่ื ง สงิ่ แวดลอ้ ม และหา้ คอื การสรา้ งอตั ลกั ษณอ์ าเซยี น 5 เรอ่ื งนกี้ เ็ ชน่ เดยี วกนั ในอดตี ตา่ งคนตา่ งทำ ประเทศไทยเรากท็ ำเรอื่ งการศกึ ษาของเราเอง อนาคต 10 ประเทศ มาชว่ ยกันทำร่วมกนั ทำใหเ้ ป็นอาเซียนรว่ มกัน ไม่แบ่งเขาแบง่ เราอกี แล้วมีแตเ่ รา อนั นนั้ จะเปน็ สงิ่ ทกี่ ำลงั จะเกดิ ขนึ้ ในชว่ งปลายปหี นา้ นคี่ อื ทงั้ หมดทจี่ ะเกดิ ขนึ้ ทง้ั 3 ประชาคม ทจี่ ะรวมกนั เปน็ ประชาคมอาเซยี น ตอนน้ีก็มาถึงโจทย์ใหญ่ของเรา คือประเทศไทยของเราจะอยู่ตรงไหนบนเวที อาเซียน เราจะวางจุด Position หรือกำหนดบทบาทของเราอย่างไรในประชาคม อาเซยี น เราจะเปน็ อะไรในอาเซยี น กอ่ นทจี่ ะไดร้ ตู้ รงนนั้ เรากม็ าทำสงิ่ ทน่ี กั วชิ าการ หรอื นกั ยทุ ธศาสตรเ์ รยี กวา่ SWOT Analysis ซง่ึ มาจากภาษาองั กฤษ 4 ตวั “ไทยกบั การเป็นศูนย์กลางของประชาคมอาเซียน” 31

S คอื Strength หรอื จดุ แขง็ (จดุ แขง็ ของไทยคอื อะไร) W คอื Weakness หรอื จดุ ออ่ น (จดุ ออ่ นของไทยคอื อะไร) O คอื Opportunity หรอื โอกาส (ไทยจะไดโ้ อกาสอะไร) สดุ ทา้ ยคอื T คอื Threats หรอื อปุ สรรคภยั คกุ คาม (ไทยจะมผี ลเสยี ไหมกบั การเขา้ ประชาคมอาเซยี น) เราจะต้องทำการวิเคราะห์ตรงน้ี จุดอ่อนจุดแข็ง ผลดีผลเสีย ในท่ีสุดก็ กำหนดเป็นยุทธศาสตร์ของไทยว่าเราจะเข้าไปทำอะไร เราจะเป็นอะไรใน ประชาคมอาเซยี น เรื่องแรก การวิเคราะห์ผลกระทบของประชาคมอาเซียนต่อไทย เม่ือเป็น ประชาคมอาเซยี นแลว้ เราจะไดอ้ ะไร ทางดา้ นการเมอื งและความมนั่ คง แนน่ อนวา่ ต่อไปเราเป็นประชาคมอาเซียนแล้ว 10 ประเทศเป็นพวกเดียวกันอยู่ในบ้านหลัง เดียวกัน แน่นอนว่าต่อไปการทะเลาะกันอะไรต่างๆ จะลดลงไป เพราะเราเป็น ครอบครัวเดียวกัน ดังนั้น สันติภาพในภูมิภาคจะเกิดข้ึน ความขัดแย้งต่างๆ ก็จะ แก้ไขกันง่ายขึ้น เพราะเราจะมีกลไกแก้ไขความขัดแย้ง ไทยก็ได้ประโยชน ์ เกิดสันติภาพเราเลิกทะเลาะกับประเทศเพ่ือนบ้าน ไทยก็จะไม่ต้องมากังวล คอยระแวงประเทศเพอื่ นบ้าน ต่อไปเปน็ พวกเดยี วกนั แลว้ เรากจ็ ะไดใ้ ชท้ รัพยากร ทงั้ หมดมงุ่ ไปสคู่ วามรว่ มมอื กนั และพฒั นาประเทศใหเ้ ดนิ หนา้ ตอ่ ไป อนั นเ้ี ปน็ สง่ิ ทด่ี ี และแนน่ อนวา่ ตอ่ ไปเรามคี วามรว่ มมอื กนั 10 ประเทศ รว่ มมอื กนั สง่ เสรมิ สทิ ธมิ นษุ ยชน รว่ มมอื จดั การปญั หายาเสพตดิ คา้ มนษุ ย์ เรากจ็ ะไดป้ ระโยชนจ์ ากความรว่ มมอื น้ี เพราะฉะนน้ั ผลกระทบของอาเซยี นกน็ า่ จะสง่ ผลดตี อ่ ไทย แตก่ อ็ าจจะมผี ลเสยี ดว้ ย อยา่ งเชน่ เมอ่ื เราเปน็ ประชาคมอาเซยี น คนไปมาหาสกู่ นั งา่ ยขน้ึ สงิ่ ดกี เ็ ขา้ มางา่ ย สง่ิ ไมด่ กี เ็ ขา้ มางา่ ยเชน่ กนั เชน่ เรอื่ งคา้ มนษุ ย์ ยาเสพตดิ ผกู้ อ่ การรา้ ย อาชญากรรม แรงงานเถ่ือน ส่ิงไม่ดีเหล่านี้เข้ามาง่ายขึ้นหลังจากเป็นประชาคมอาเซียน มันจะ เปน็ ผลเสยี ตอ่ ไทยเปน็ ผลกระทบในเชงิ ลบ เรากต็ อ้ งมมี าตรการรองรบั เราจะไดอ้ ะไรจากการเปน็ AEC เราวเิ คราะหก์ นั กอ่ นวา่ เราจะไดอ้ ะไร แลว้ เรา ค่อยไปกำหนดยุทธศาสตร์ว่าจะเป็นอะไรทำอะไร ตรงน้ีชัดเจนมากในเร่ือง เศรษฐกจิ เหน็ เปน็ รปู ธรรมชดั เจน หนง่ึ กค็ อื เรอ่ื งการคา้ ทา่ นคงทราบดวี า่ ประเทศ เราพ่ึงพาการส่งออก 70% ของผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ หรือ GDP ไทยมา จากการสง่ ออก เพราะฉะนน้ั ตลาดสง่ ออกสำคญั มาก เมอื่ ก่อนคคู่ ้าสำคัญของเรา คอื สหรฐั ฯ-ยโุ รป แตป่ จั จบุ นั คคู่ า้ อนั ดบั 1 ของไทยคอื อาเซยี น ปจั จบุ นั ไทยคา้ ขาย 32 งานสัปดาห์อาเซียน TU-ASEAN Week 2014

กับอาเซียนถึง 25% และเมื่อเป็น AEC แล้ว ปริมาณการค้าของไทยกับประเทศ เพอ่ื นบา้ นยง่ิ เพมิ่ ขน้ึ ไปเรอ่ื ยๆ ไมใ่ ชแ่ ค่ 25% แลว้ อาจจะ 50% นค้ี อื ผลดที เ่ี ราจะ ได้จากการเป็นประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน เราจะส่งออกได้มากข้ึน ไทยได้ ประโยชน์จากการส่งออก เรื่องของการค้าก็ไม่ใช่เรื่องสินค้าอย่างเดียว แต่มีภาค บริการด้วย ภาคบริการเราเป็นศูนย์กลางการท่องเที่ยวและการแพทย์ เราก็จะได้ ประโยชน์มากข้ึนจากประชาคมอาเซียน ลูกค้าเรานับวันก็จะเพิ่มมากขึ้นที่เข้ามา ใชบ้ รกิ าร อกี เรอ่ื งหนง่ึ ทส่ี ำคญั อยา่ งยง่ิ ตอ่ ประเทศไทย คอื เรอื่ งการลงทนุ ทเี่ ปน็ ผล มาจากการเปน็ ประชาคมเศรษฐกจิ อาเซยี น การลงทนุ มสี องดา้ นคอื การลงทนุ จาก ภายนอกเข้ามาในไทยและการลงทุนของไทยออกไปภายนอก การลงทุนจาก ภายนอกเข้ามาในไทยสมัยก่อน มีการลงทุนจากญี่ปุ่น สหรัฐฯ เม่ือเข้ามาผลิต สินค้าแล้วก็ขายแค่ 60 ล้านคน แต่เมื่อเป็นประชาคมอาเซียนแล้วเราเป็นตลาด เดยี วกจ็ ะกลายเปน็ 600 ลา้ นคน ประเทศกจ็ ะดงึ ดดู การลงทนุ จากตา่ งประเทศได้ มากขน้ึ เพราะวา่ ประเทศไทยกข็ ายไดท้ ว่ั อาเซยี นอยแู่ ลว้ นอกจากนน้ั เรากไ็ ปลงทนุ ในประเทศอาเซยี น เนอื่ งจากประเทศไทยตน้ ทนุ การผลิตก็สูงข้ึนเรื่อยๆ ค่าจ้างแรงงานข้ันต่ำ 300 บาท สูงมากเม่ือเทียบกับ ประเทศอน่ื ๆ ฉะนนั้ ภาคธรุ กจิ ของเราจงึ จำเปน็ อยา่ งยง่ิ ทจี่ ะตอ้ งยา้ ยฐานการผลติ ไปยงั ประเทศอนื่ ทมี่ ตี น้ ทนุ การผลติ ทต่ี ำ่ กวา่ มแี รงงาน มที รพั ยากร มวี ตั ถดุ บิ ถามวา่ เราจะยา้ ยไปไหน คำตอบคอื เราจะตอ้ งยา้ ยไปประเทศเพอ่ื นบา้ นสมาชกิ อาเซยี น เป็นฐานการผลิตท่ีสำคัญท่ีสุดของไทย ขณะนี้บริษัทใหญ่ๆ ย้ายไปหมดแล้ว เช่น เครือเจริญโภคภัณฑ์ หรือ CP ก็มีโรงงานอยู่ที่ เมียนมาร์ ลาว กัมพูชา เวยี ดนาม ฟลิ ปิ ปนิ ส์ และอนิ โดนเี ซยี ทา่ นรองประธาน CP มาบอกวา่ เราไปลงทนุ อยู่แล้วในอาเซียน ยกเว้นบรูไนเท่าน้ัน ดังน้ันการลงทุนสำคัญมาก อาเซียนเป็น ฐานการผลติ ทส่ี ำคญั มากของไทย อีกเรื่องหน่ึงท่ีสำคัญอย่างยิ่งคือเรื่องแรงงาน นับวันประเทศไทยเราเร่ิมจะ ขาดแคลนแรงงาน ตอนนี้คนไทยเราเลือกงาน งานลำบากไม่ทำ งานอันตราย ไมท่ ำ ถามวา่ เราจะเอาใครมาทำ คำตอบกค็ อื เรากไ็ ดแ้ รงงานประเทศเพอื่ นบา้ นมา จากเมียนมาร์ เวียดนาม ลาว และกัมพูชา แรงงานต่างๆ เหล่าน้ีที่เราเรียกว่า แรงงานไร้ฝีมือเข้ามาช่วยขับเคล่ือนเศรษฐกิจไทย ในสาขาที่แรงงานไทยไม่ทำ เรากไ็ ดแ้ รงงานจากเพอ่ื นบา้ นมาชว่ ยเรานะครบั นคี่ อื ผลดขี องประชาคมเศรษฐกจิ อาเซียนในด้านต่างๆ ที่ได้กล่าวไปแล้ว ผลดีอีกประการหน่ึงคือ เร่ืองการพัฒนา “ไทยกับการเปน็ ศนู ย์กลางของประชาคมอาเซยี น” 33

โครงสร้างพ้ืนฐาน เม่ือสักครู่ได้อธิบายให้เห็นไปแล้วว่าต่อไปเราจะเป็นศูนย์กลาง การคมนาคมขนส่งของอาเซียน เส้นทางต่างๆ จะตัดผ่านประเทศไทยทั้งหมด เราจะไดป้ ระโยชนจ์ ากตรงนมี้ ากมายมหาศาล อนั นเี้ ปน็ ผลดที างดา้ นเศรษฐกจิ ถ้าเราเอาเศรษฐกิจของอาเซียนมารวมกัน ท่านทราบไหมว่ามีมูลค่าเท่าไร ถา้ เอา GDP ของ 10 ประเทศอาเซยี นมารวมกนั จะมมี ลู คา่ 2.5 ลา้ นลา้ นเหรยี ญสหรฐั ฯ บางคนอาจจะยังไม่ทราบว่า 2.5 ล้านล้านเหรียญสหรัฐฯ มันใหญ่แค่ไหน ผมบอกได้เลยว่าคืออันดับ 9 ของโลก และต่อไปเมื่อเป็นประชาคมเศรษฐกิจ อาเซยี นแลว้ เศรษฐกจิ ของแตล่ ะประเทศจะเจรญิ รงุ่ เรอื งขน้ึ ไปอกี เราจะไมไ่ ดห้ ยดุ แค่ 2.5 ล้านล้านเหรียญสหรัฐฯ มีการทำการศึกษาแล้วว่าในปี 2030 GDP ของ อาเซยี นรวมกนั แลว้ จะขยายตวั อกี หลายเทา่ ตวั โดยมกี ารประเมนิ วา่ อาจจะไปแตะท่ี ประมาณ 7 ลา้ นลา้ นเหรยี ญสหรฐั ฯ นน่ั กห็ มายความวา่ อกี 20 ปขี า้ งหนา้ อาเซยี น จะไมไ่ ดเ้ ปน็ แคอ่ นั ดบั 9 ของโลกแลว้ แตจ่ ะกลายเปน็ อนั ดบั 6 ของโลก หรอื ดไี มด่ ี อาจจะเป็นอันดับ 5 ของโลก ดังน้ันอาเซียนกำลังผงาด ไทยจะได้ประโยชน์ มหาศาลจากการเป็นประชาคมเศรษฐกิจอาเซียน เราจะเป็นประเทศสมาชิกของ กลุ่มอันดับ 5 ของโลก อำนาจการต่อรองมหาศาล อาเซียนจะกลายเป็นขั้ว เศรษฐกิจใหม่ของโลก ขณะนี้อาเซียนเป็นสถาบันระหว่างประเทศ อันดับ 1 ของ ภูมิภาคอยู่แล้ว ในเอเชียตะวันออกไม่มีใครใหญ่กว่าเราในเร่ืององค์การระหว่าง ประเทศ อาเซยี นสำคญั ทส่ี ดุ ในโลกนมี้ กี ารรวมกลมุ่ ทางเศรษฐกจิ มากมายไปหมด ไมว่ า่ จะเปน็ ยโุ รป อเมรกิ า แอฟรกิ า หรอื แมแ้ ตล่ าตนิ อเมรกิ า แตว่ า่ ลม้ เหลวเกอื บหมด มีแค่ 2 กลุ่มเท่านั้นท่ีประสบความสำเร็จ หนึ่งคือ สหภาพยุโรป สองคือ อาเซียน ดงั นน้ั เราอยา่ ดถู กู ตวั เอง เราประสบความสำเรจ็ อยา่ งมาก เรามาไกลมากกวา่ ทเ่ี รา คดิ ไวต้ อนทเี่ ราตง้ั อาเซยี น เมอื่ 47 ปที แ่ี ลว้ เราไมไ่ ดค้ ดิ วา่ อาเซยี นจะพฒั นามาได้ ขนาดน้ี ตอนนี้เรามาไกลมากและในอนาคตก็จะย่ิงไปไกลกว่าน้ีอีก เพราะฉะน้ัน ไทยเราต้องมียุทธศาสตร์ที่ดีในการเข้าอาเซียน ยุทธศาสตร์อาเซียนสำคัญมาก ต่ออนาคตประเทศไทย อันน้ีก็เป็นเร่ืองเศรษฐกิจ ผลดีทางด้านเศรษฐกิจของ อาเซยี น เร่ืองของประชาคมสังคมและวัฒนธรรม ประกอบด้วย การร่วมมือทาง ด้านการศึกษา ทางด้านสวัสดิการสังคม ทางด้านปกป้องสิทธิผู้ด้อยโอกาส ทางด้านส่ิงแวดล้อม ส่ิงเหล่านี้เป็นสิ่งที่ไทยได้ประโยชน์ทั้งสิ้น รวมทั้งเร่ืองการ 34 งานสัปดาหอ์ าเซียน TU-ASEAN Week 2014

สร้างอัตลักษณ์ร่วมกันด้วย ในเร่ืองของผลกระทบซ่ึงก็พอจะเห็นภาพว่าเราจะได้ ประโยชน์อย่างมากจากการเป็นประชาคมอาเซียน อาจจะบอกไว้เลยว่า ดี ไม่ดี ประเทศทไ่ี ดป้ ระโยชนจ์ ากการเปน็ ประชาคมอาเซยี นคอื ประเทศไทย เพราะวา่ ตาม ที่ผมได้วิเคราะห์มาแล้วก็จะไปเน้น เรื่องท่ีไทยเป็นศูนย์กลาง เราจะเห็นว่าเราอยู่ ตรงกลางอาเซยี น เราคอื ศนู ยก์ ลางของประชาคมอาเซยี นทง้ั ในแงภ่ มู ศิ าสตร์ ในแง่ เศรษฐกจิ ในแงก่ ารเมอื งและความมน่ั คง และในแงส่ งั คมและวฒั นธรรม ทกุ เรอื่ ง ไทยจะเป็นศูนย์กลาง ดังนั้นทุกส่ิงทุกอย่างต้องผ่านเราหมด ไม่ว่าจะเป็นความ ร่วมมือทางด้านการเมืองและความมั่นคง ด้านเศรษฐกิจ และด้านสังคมและ วัฒนธรรม ประเทศไทยได้ประโยชน์มากท่ีสุด เพราะฉะนั้นจึงไม่ใช่เรื่องแปลกว่า คนไทยเราจงึ ตน่ื ตวั ในเรอื่ งประชาคมอาเซยี นมากทสี่ ดุ เมอ่ื เทยี บกบั อกี 9 ประเทศ เรารอู้ ยใู่ นใจวา่ เราจะไดป้ ระโยชนม์ ากทสี่ ดุ ในสว่ นทเ่ี ราเรยี กวา่ จดุ ออ่ น-จดุ แขง็ ของประเทศไทยในประชาคมอาเซยี น จุดอ่อนของเราคืออะไรในประชาคมอาเซียน อย่างที่ผมได้เรียนไปแล้วว่าวันน้ีผม จะไมม่ องโลกในแงร่ า้ ย กค็ อื เราจะไมเ่ นน้ จดุ ออ่ น แตจ่ ะเนน้ จดุ แขง็ แตจ่ รงิ ๆ เรามี จุดอ่อนเยอะ ระบบการเมืองเราล้มเหลวเกิดวิกฤตการเมืองมานับ 10 ปี ทำให้ ประเทศไทยหยดุ นง่ิ ระบบเศรษฐกจิ ตกตำ่ อตั ราการเจรญิ เตบิ โตทางเศรษฐกจิ ของ ไทยปีนี้ไม่รู้จะถึง 1% หรือ 2% เมื่อ 20 ปีที่แล้ว เราเคยโตถึง 10% ระบบสังคม ล่มสลายเกิดปัญหาวิกฤตสังคมทั่วไปหมด ปัญหาต่างๆ มากมาย ท้ังปัญหา อาชญากรรม ยาเสพติด การค้ามนุษย์ แล้วก็มีปัญหาอื่นๆ ตามมา ระบบการ ศึกษาก็ล้มเหลวล่มสลาย อันดับการศึกษาของไทยก็ตกต่ำ อย่างที่ท่านพลตร ี สุรสิทธิ์ เคยได้ช้ีให้เห็นดัชนีคุณภาพการศึกษาไทยเกือบจะเป็นอันดับสุดท้าย ในอาเซียนแล้ว ยังไม่ได้พูดถึงระบบราชการซึ่งก็ล้มเหลวอีก ระบบราชการเรา ตกต่ำมาก จากสมัยรัชกาลท่ี 5 ท่ีระบบราชการเคยเป็นหัวหอกในการนำพา ประเทศเราสู่ความเจริญรุ่งเรือง แต่ปัจจุบันระบบราชการกลับกลายเป็นตัว ถ่วงความเจริญของประเทศ ปัญหาคอรัปชั่นก็ลุกลามบานปลายจนกลายเป็น มะเร็งร้ายของประเทศไทยไปแล้ว ดังนั้นจะเห็นได้ว่าปัญหาประเทศไทยมากมาย ซ่ึงถือเป็นจุดอ่อนอย่างยิ่งของประเทศไทย เราจึงต้องรีบปฏิรูปประเทศไทยให้เดิน หนา้ ไปใหไ้ ด้ นคี่ อื จดุ ออ่ น แต่ถามว่าเรามีจุดแข็งไหม ในการที่เราจะเข้าสู่ประชาคมอาเซียน จุดแข็ง ของเรามมี าก โดยเรามศี กั ยภาพในการเปน็ ศนู ยก์ ลางของประชาคมอาเซยี น เรามี “ไทยกบั การเปน็ ศูนยก์ ลางของประชาคมอาเซียน” 35

ศกั ยภาพในการเปน็ ศนู ยก์ ลางการทอ่ งเทย่ี วของอาเซยี น เรามศี กั ยภาพในการเปน็ ศูนย์กลางการบริการของอาเซียน เรามีศักยภาพในการเป็นศูนย์กลางด้าน โครงสร้างพื้นฐานของอาเซียน เป็นศูนย์กลางด้านการศึกษาของอาเซียน และมี ศักยภาพในการมีบทบาทนำในการสร้างอัตลักษณ์อาเซียนอีกด้วย น่ีคือจุดแข็ง ของเรา ซ่ึงจะขยายความในตอนท้ายเรื่องยุทธศาสตร์การทำให้ไทยกลายเป็น ศนู ยก์ ลางของประชาคมอาเซยี น ตอนนี้เข้าไปสู่ยุทธศาสตร์การเข้าสู่ประชาคมอาเซียนของไทย ยุทธศาสตร์ การทำให้ไทยกลายเป็นศูนย์กลางของประชาคมอาเซียน วิสัยทัศน์หรือเป้าหมาย ใหญข่ องเราในประชาคมอาเซยี นกค็ อื ไทยเราจะตอ้ งเปน็ ศนู ยก์ ลางของประชาคม อาเซยี น เราจะเปน็ ไดอ้ ยา่ งไร ในดา้ นประชาคมการเมอื งและความมนั่ คง ประเทศไทยเราไมไ่ ดเ้ ปน็ รองใคร ในเร่ืองของการปกป้องสิทธิมนุษยชน สำหรับประชาคมการเมืองและความมั่นคง กล่าวไว้ชัดว่าจะต้องมีความร่วมมือในด้านนี้ ซึ่งไทยก็มีอยู่ตลอดเวลาและไทย กเ็ ปน็ ผนู้ ำในดา้ นการสง่ เสรมิ สทิ ธมิ นษุ ยชนมาโดยตลอด เรากส็ ามารถมบี ทบาทนำ ในการเป็นศูนย์กลางของอาเซียนในการส่งเสริมสิทธิมนุษยชนได้ เช่นเดียวกับ เร่ืองกลไกป้องกันและแก้ไขความขัดแย้ง ไทยก็มีบทบาทนำมาโดยตลอด ในการสง่ เสรมิ ความรว่ มมอื ในการสรา้ งกลไกปอ้ งกนั และแกไ้ ขความขดั แยง้ ดงั นน้ั เรามีบทบาทหลายเร่ืองและไทยก็จะมีศักยภาพอย่างย่ิงในการเป็นศูนย์กลางของ ประชาคมการเมืองและความม่ันคงอาเซียน เรื่องภัยพิบัติเห็นชัดว่าเรามีบทบาท นำในเรื่องการจัดการภัยพิบัติของอาเซียน อันน้ีก็เป็นเรื่องของประชาคมการเมือง และความมน่ั คง แต่ท่ีเด่นชัดที่สุดในการที่ไทยจะเป็นศูนย์กลางของประชาคมอาเซียนก็คือ ทางด้านเศรษฐกิจ เรามาวิเคราะห์กันว่าไทยจะเป็นศูนย์กลางการค้าและบริการ ของอาเซียนได้อย่างไร ในรายละเอียด อุตสาหกรรมอะไรท่ีไทยเป็นอันดับ 1 ในอาเซยี น ไลม่ าตงั้ แตอ่ ตุ สาหกรรมยานยนต์ ปที แี่ ลว้ เราผลติ รถยนตไ์ ด้ 2.5 ลา้ นคนั เป็นอันดับ 9 ของโลก เพราะฉะน้ันไทยเราเป็นศูนย์กลางของการผลิตรถยนต ์ ในอาเซียนอยู่แล้ว เราเป็นอันดับ 1 ของภูมิภาคอยู่แล้วในอุตสาหกรรมยานยนต์ ถา้ เราไมม่ ปี ญั หาการเมอื งตอนนเ้ี ราอาจจะทะลุ 3 ลา้ นคนั ไปแลว้ ดงั นน้ั ศกั ยภาพ การผลิตรถยนต์ของไทยจะไม่อยู่แค่อันดับ 9 ของโลก อาจจะเป็นอันดับท ่ี 8, 7, หรอื 6 ของโลก หลายๆ สง่ิ หลายๆ อยา่ งของเราไมใ่ ชแ่ คเ่ ปน็ ผนู้ ำอาเซยี น แตเ่ ปน็ 36 งานสปั ดาห์อาเซียน TU-ASEAN Week 2014

ผนู้ ำในระดบั โลกดว้ ย เรอ่ื งอตุ สาหกรรมยานยนต์ 1 เรอื่ ง เรอ่ื งท่ี 2 ทต่ี อ้ งการชใี้ หเ้ หน็ วา่ ไทยมีศักยภาพมากและไม่เป็นรองใคร จึงต้องการจะช้ีให้ท่านเห็นว่าประเทศไทย ยังมีอนาคตสดใส ขอให้เราพลิกฟื้นประเทศไทย ขอให้เราปฏิรูปแล้วเดินไป ขา้ งหนา้ ใหไ้ ด้ เรามศี กั ยภาพ คนไทยเราเกง่ มาก การทเี่ รามอี ตุ สาหกรรมยานยนต์ เข้มแข็ง ต้องขอชมเชยภาคเอกชน ภาคเอกชนไทยตอนน้ีเป็นภาคที่มีความ แขง็ แกรง่ มากทสี่ ดุ เรอื่ งท่ี 2 คอื เรอ่ื งอตุ สาหกรรมอาหาร ทา่ นทราบไหมวา่ ประเทศ ไทยเราเล็กๆ แต่เราส่งออกอาหารเป็นอันดับ 5 ของโลก สินค้าอาหารท้ังแปรรูป หรือไม่แปรรูป ในสมัยหนึ่งเราเคยมีสโลแกนว่า “ครัวไทยสู่ครัวโลก” อันน้ีชัดเจน เราจะเปน็ “ครวั โลก” หรอื World Kitchen เราสง่ อาหารปอ้ นคนทงั้ โลก เราเกง่ มาก ไมว่ า่ จะเปน็ สนิ คา้ เกษตร สนิ คา้ ประมง อะไรตา่ งๆ เราทำหมด เราสง่ ออกอนั ดบั 1 ของโลก ยกตวั อยา่ งเชน่ ปลาทนู า่ กระปอ๋ ง ประเทศไทยสง่ ออกเปน็ อนั ดบั 1 ของโลก ดังน้ัน การท่ีเราจะเป็นศูนย์กลางของการค้าขายอาหารของอาเซียนสามารถ เป็นได้ เพราะเราเป็นระดับโลกอยู่แล้ว อันน้ีคือเรื่องของการส่งออกซ่ึงยังมีอีก มากมาย เพยี งแตว่ า่ เวลาอาจจะไมพ่ อ ยงั มเี รอ่ื งสนิ คา้ ทางดา้ นไฟฟา้ อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ เร่ืองสินค้าอัญมณี เราก็อันดับ 1 เร่ืองส่ิงทอ เร่ืองอุปกรณ์คอมพิวเตอร์ ไทยเรา เก่งมากในเรื่องของส่งออก ดังน้ันไม่แปลกอย่างที่ได้เรียนไปตอนต้นแล้วว่า 70% ของเศรษฐกิจไทย มาจากการส่งออก เพราะฉะนั้นไม่ยากในเรื่องที่เราจะเป็น ศูนย์กลางการค้าของอาเซียน นอกจากน้ันยังมี เร่ืองการส่งออกเป็นเรื่องหนึ่ง ทกุ ทา่ นตอ้ งทราบวา่ เรอ่ื งการคา้ มี 2 แบบ คอื การคา้ สนิ คา้ และการคา้ ภาคบรกิ าร การค้าภาคบริการท่านทราบไหม ว่าไทยเป็นอันดับ 1 ของโลกในเร่ืองของ ศูนย์กลางทางการแพทย์และสาธารณสุข หรือ Medical Hub เร่ืองการบริการ ทางการแพทย์ ปีที่แล้วมี 2 ล้านคน ท่ีมาใช้บริการทางการแพทย์ในประเทศไทย ท่านทราบไหมว่าโรงพยาบาลของเราเป็นระดับมาตรฐานโลก อย่างบำรุงราษฎร์ กรงุ เทพฯ เราไมเ่ ปน็ รองใครเลยในเรอ่ื งคณุ ภาพทางการแพทย์ หมอไทยไมเ่ ปน็ รองใคร ในเรอ่ื งน้ี อเมรกิ าผา่ ตดั อะไรได้ หมอไทยผา่ ไดห้ มด เราเกง่ มากในเรอื่ งการแพทย์ ดั ง น้ั น ไ ท ย เ ร า จึ ง ก ล า ย เ ป็ น ศู น ย์ ก ล า ง ก า ร ใ ห้ บ ริ ก า ร ท า ง ก า ร แ พ ท ย์ ข อ ง โ ล ก เพราะฉะน้ันในอาเซียนก็เป็นเร่ืองสบายๆ อีกแล้ว ในการที่เราจะเป็นศูนย์กลาง การแพทย์ของอาเซียน อีกเร่ืองหน่ึงท่ีทุกท่านคงทราบดี คือเร่ืองการ ท่องเท่ียว ซึ่งนำรายได้เข้าประเทศมหาศาล และไทยก็เป็นศูนย์กลางการท่องเที่ยวของโลก เราติดสิบอันดับแรกของโลกมาตลอดในเร่ืองประเทศที่น่าท่องเที่ยวมากที่สุด “ไทยกบั การเป็นศนู ยก์ ลางของประชาคมอาเซียน” 37

ในโลก ประเทศท่ีมีรายได้จากการท่องเท่ียวมากที่สุดติดสิบอันดับแรกของโลก และกรงุ เทพฯ กต็ ดิ อนั ดบั เมอื งทน่ี า่ ทอ่ งเทย่ี วมากทส่ี ดุ ในโลกตดิ ตอ่ มาเปน็ เวลา 4 ปี เพ่ิงจะมาปีที่แล้วท่ีเกิดเหตุการณ์ความวุ่นวายทางการเมืองทำให้เราตกอันดับไป แต่ถ้าไม่มีปัญหาทางการเมือง กรุงเทพฯ ก็จะเป็นเมืองท่ีน่าท่องเท่ียวท่ีสุดในโลก คงจะเหน็ ภาพแลว้ วา่ ประเทศไทยเรามศี กั ยภาพแคไ่ หน เรามอี นาคตสดใส ขอให้ เราอย่าสะดุดขาตัวเอง ขอให้เราอย่าตีกันเอง แล้วก็เดินหน้าประเทศไทยต่อไป ศักยภาพเราเยอะมาก เราพร้อมอยู่แล้ว เพียงแต่ขอให้ระบบมันเอ้ือต่อเรา ระบบ การเมืองดี ระบบเศรษฐกิจดี ระบบสังคมดี ระบบราชการดี ระบบการศึกษาดี ประเทศเรารงุ่ โรจนแ์ นน่ อน คนไทยเราพรอ้ มแลว้ แตต่ ดิ ปญั หาทรี่ ะบบ เปน็ ตวั ฉดุ ระบบล่มสลาย เพราะฉะน้ันปฏิรูปสำคัญมาก ต้องปฏิรูประบบ ว่าเราจะปฏิรูป อยา่ งไรเราจะเดนิ หนา้ อยา่ งไร ตอนนเ้ี รามาดกู นั ตอ่ ในเรอื่ งทไ่ี ทยเราจะเปน็ ศนู ยก์ ลางประชาคมเศรษฐกจิ อาเซียน เร่ืองสำคัญท่ีผมเกร่ินไว้แล้ว แต่ว่ายังไม่ลงลึกก็คือเร่ืองการท่ีเราจะเป็น ศนู ยก์ ลางการคมนาคมขนสง่ ของอาเซยี น เรากก็ ลบั มาดแู ผนทนี่ ซ้ี ง่ึ แสดงเสน้ ทางตา่ งๆ ทตี่ อ่ ไปมนั จะเกดิ ขนึ้ อยา่ งเสน้ นท้ี เี่ ราเรยี กวา่ “ระเบยี งเศรษฐกจิ ตะวนั ตก-ตะวนั ออก” ทจ่ี ะเชอื่ มตะวนั ตกของอาเซยี นกบั ตะวนั ออกของอาเซยี น ตะวนั ตกของอาเซยี นคอื เมยี นมาร์ ตะวนั ออกของอาเซยี นคอื เวยี ดนาม อาเซยี นเรามี 10 ประเทศ แตจ่ ะม ี 7 ประเทศทเี่ ชอื่ มกนั ไดห้ มดทางบกหรอื ทางถนน คอื เมยี นมาร์ ไทย ลาว กมั พชู า เวียดนาม มาเลเซีย และสิงคโปร์ มีเพียง 3 ประเทศที่เช่ือมทางถนนไม่ได้คือ อนิ โดนเี ซยี บรไู น และฟลิ ปิ ปนิ ส์ แต่ 7 ประเทศเชอื่ มไดห้ มด ลองดวู า่ ใน 7 ประเทศนี้ ประเทศไหนคือศูนย์กลางของ 7 ประเทศน้ีในทางภูมิศาสตร์ ซ่ึงคือประเทศไทย เพราะฉะนั้นไทยมีท่ีต้ังทางภูมิศาสตร์ตามธรรมชาติเป็นศูนย์กลางของประชาคม อาเซียนอยู่แล้ว อันน้ีคือจุดแข็งท่ีบรรพบุรุษได้ให้เราไว้จากการท่ีมาต้ังรกรากอยู่ ตรงนี้ เป็นชัยภูมิที่ดีของอาเซียนคือประเทศไทย ถ้าเราจะตัดถนนจากเมียนมาร ์ ไปเวียดนามจะต้องตัดอย่างไร ก็จะต้องตัดผ่านประเทศไทย เพราะประเทศไทย อยตู่ รงกลาง หนไี ทยไปไมไ่ ด้ ตอ้ งจากเมอื งเมยี วดี ของเมยี นมาร์ มายงั อ.แมส่ อด จ.ตาก พิษณุโลก ขอนแก่น มุกดาหาร สะหวันนะเขต แล้วไปทะลุออกดานัง ของเวียดนาม อย่างไรก็ต้องผ่านไทย อีกเส้นหน่ึงท่ีกำลังคิดกันอยู่ก็คือจากทวาย จะมีเส้นทางรถไฟเข้ามากาญจนบุรี ผ่านกรุงเทพฯ ไปฉะเชิงเทรา ออกเมือง พนมเปญ กัมพูชา ไปเมืองโฮจิมินห์ซิต้ี นี่คือเส้นตะวันตก-ตะวันออก แล้วเส้น 38 งานสัปดาห์อาเซยี น TU-ASEAN Week 2014

เหนอื -ใต้ เราจะทำถนนจากเหนอื สดุ ของอาเซยี นไปใตส้ ดุ ของอาเซยี น ตอ้ งผา่ นไทย จากเมียนมาร์ จากลาว ไปสิงคโปร์จะต้องทำอย่างไร ก็ต้องผ่านไทย แล้วไทย ก็คือศูนย์กลางของอาเซียน ตอนน้ีถนนทะลุไปถึงจีน คุนหมิง มีเมียนมาร์ ลาว เชียงราย แล้วก็ยาวลงมา 2,000 กิโลเมตรลงไปถึงมาเลเซีย ทะลุออกสิงคโปร์ ฉะนน้ั เหนอื -ใต-้ ออก-ตก ผา่ นไทยทง้ั หมด ไทยคอื สแี่ ยกอาเซยี น ไทยคอื ศนู ยก์ ลาง การคมนาคสง่ ของอาเซยี น และจากการที่เราเป็นส่ีแยกอาเซียนหรือศูนย์กลางการคมนาคมขนส่ง ทำใหไ้ ทยกลายเปน็ ศนู ยก์ ลางในดา้ นอน่ื ๆ ตามมามากมาย ยกตวั อยา่ ง การขนถา่ ย สินค้า หรือในภาษาอังกฤษเรียกว่า Logistics เราจะเป็นเส้นทางการขนส่ง สินค้าจากไทยไปกัมพูชา ไปเมียนมาร์ จากสิงคโปร์จะไปเมียนมาร์อย่างไรก็ต้อง ผา่ นไทย เรากเ็ ปน็ ศนู ยก์ ลางดา้ นโลจสิ ตกิ ส์ นเี่ ฉพาะทางถนนเทา่ นน้ั ยงั มเี รอ่ื งเสน้ ทางรถไฟอีก ขณะน้ีก็มีหลายสาย สายด้ังเดิมเขาเรียกว่าสายคุนหมิง-สิงคโปร์ ซ่ึงวางแผนไว้นานแล้ว ตั้งแต่คุนหมิงมาฮานอย มาโฮจิมินห์ซิตี้ ผ่านกัมพูชา มากรุงเทพฯ แล้วลงไปถึงสิงคโปร์ เส้นทางรถไฟก็ต้องผ่านไทย ยังมีอีกเส้นหน่ึงที่ ผ่านเมียนมาร์เข้ามาไทยแล้วก็ลงไปสิงคโปร์ น่ีก็อีกเส้นหนึ่ง ล่าสุดก็มีเส้นทาง รถไฟความเร็วสูงจากจีนลงมาถึงเวียงจันทน์แล้วทะลุมาถึงไทย ก็ลงมาท่ีไทยอีก อันน้ีก็เป็นเรื่องทางบก ทางอากาศไทยก็เป็นศูนย์กลางคมนาคมขนส่งทางอากาศ ของอาเซยี น ตอนนสี้ วุ รรณภมู เิ รากเ็ รมิ่ รบั ไมไ่ หวแลว้ สนามบนิ สวุ รรณภมู เิ รารบั ได้ แค่ 45 ลา้ นคน แตต่ อนนม้ี นั ทะลุ 60-70 ลา้ นคนแลว้ ถงึ ไดไ้ ปเปดิ ดอนเมอื งอกี ครงั้ ดังน้ันไทยก็เป็นศูนย์กลางคมนาคมขนส่งทางอากาศอีก จะเห็นภาพว่าไทยเรามี ศกั ยภาพมากมายไมว่ า่ จะดา้ นใดกต็ ามในเรอ่ื งเศรษฐกจิ ในเร่ืองสุดท้าย ก็เรื่องท่ีเราจะเป็นศูนย์กลางของประชาคมสังคมและ วฒั นธรรมอาเซยี น ไทยกม็ บี ทบาทนำอกี ในเรอื่ งของการศกึ ษา เดย๋ี วนมี้ หาวทิ ยาลยั ของไทยเกิดขึ้นเยอะและมีคุณภาพดีข้ึน เราก็กำลังจะรับนักศึกษาจากประเทศ เพ่ือนบ้านเข้ามาเร่ือยๆ ต่อไปเราจะเป็นประเทศชั้นนำในด้านการศึกษาของ อาเซยี น ในดา้ นอน่ื เรากม็ บี ทบาทนำ ไมว่ า่ จะเรอื่ งสวสั ดกิ ารสงั คม การปกปอ้ งสทิ ธิ ผู้ด้อยโอกาส ผมเคยไปช่วยงานกระทรวงการพัฒนาสังคมและความม่ันคงของ มนุษย์ เห็นได้ชัดว่าประเทศไทยเรามีบทบาทโดดเด่นในด้านสังคม ตัวอย่างเช่น กฎหมายปกป้องและคุ้มครองสิทธิผู้พิการของไทยเป็นกฎหมายที่ดีที่สุดของ อาเซียน แล้วไทยเรามีบทบาทนำในการปกป้องสิทธิเด็ก สิทธิสตรี สิทธิต่างๆ “ไทยกับการเปน็ ศูนยก์ ลางของประชาคมอาเซียน” 39

ไทยเราทำตลอด เรามบี ทบาทนำในเรอื่ งเหลา่ น้ี สดุ ทา้ ย ในการทเี่ ราจะมบี ทบาทนำ ในการสรา้ งอตั ลกั ษณอ์ าเซยี น ไทยเรากเ็ ปน็ ประเทศทม่ี ศี กั ยภาพและความเหมาะสม เพราะประเทศไทยเราเป็นสังคมพหุวัฒนธรรม ไม่ว่าจะเป็นเช้ือชาติใดมาอย ู่ เมืองไทยก็สบายหมด คนจีนมาอยู่เมืองไทยสบายที่สุดในโลก คนจีนในอเมริกา กถ็ กู ดถู กู คนจนี ในมาเลเซยี กถ็ กู ดถู กู คนจนี ในอนิ โดนเี ซยี กถ็ กู ดถู กู ถกู กดี กนั เปน็ พลเมืองชั้นสอง แต่คนจีนในเมืองไทยผสมกลมกลืนกับคนไทยจนกลายเป็นคน ไทยหมดแล้ว และสังคมไทยก็เป็นสังคมที่เปิดกว้างมากสำหรับทุกเชื้อชาติ ทุกศาสนา คนไทย คนจีนตอนนี้แยกไม่ออกแล้ว ฝร่ังก็ชอบมาอยู่เมืองไทย เราก็ เปิดรับ แม้กระทั่งอินเดียท่ีมาอยู่เมืองไทยก็มีความสุขไม่ถูกกีดกัน เป็นพลเมือง ช้ันหนึ่งหมด เร่ืองศาสนาไทยก็เปิดกว้างมาก ไม่ว่าจะเป็นพุทธ คริสต์ ฮินดู หรือ อสิ ลาม เรากเ็ ปดิ กวา้ งหมดเรากอ็ ยดู่ ว้ ยกนั อยา่ งผสมกลมกลนื นค่ี อื ความโดดเดน่ ของสงั คมไทยทเี่ ราเปดิ กวา้ ง และเราพรอ้ มทจี่ ะมบี ทบาทนำในการสรา้ งอตั ลกั ษณ์ อาเซียน ในการท่ีจะหลอมวัฒนธรรมต่างๆ เข้ามา เพราะอาเซียนเองมีหลาย เช้ือชาติมีหลายศาสนา ประเทศไทยเราพร้อมท่ีสุดในการที่จะสร้างอัตลักษณ์ อาเซยี นในการทจ่ี ะทำใหท้ กุ คนรสู้ กึ วา่ เราเปน็ พวกเดยี วกนั ท่านคงจะเห็นภาพว่าประเทศไทยเรามีศักยภาพมีอนาคตอย่างมาก เรามี ความโดดเดน่ มากในการทเ่ี ราจะมบี ทบาทสำคญั ในประชาคมอาเซยี น ขอเพยี งแต่ ใหเ้ รามงุ่ มน่ั และเดนิ หนา้ สานฝนั ตรงนใ้ี หเ้ ปน็ จรงิ ............................................ 40 งานสปั ดาห์อาเซยี น TU-ASEAN Week 2014

หัวขอ้ “ไทยกับการเป็นศนู ย์กลาง ของประชาคมอาเซยี น: ประชาคมการเมอื งและความมนั่ คง” วทิ ยากรทา่ นที่ 1: ศาสตราจารย์ ดร.สุรชยั ศิรไิ กร คณะรฐั ศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ “ไทยกบั การเปน็ ศูนย์กลางของประชาคมอาเซียน” 41

สวสั ดที า่ นนกั ศกึ ษา ทา่ นผฟู้ งั ทกุ ทา่ น หวั ขอ้ นเี้ ปน็ เรอ่ื งประชาคมการเมอื ง และความมั่นคง การจะรวมกันเป็นประชาคมต้องรวมกันทั้ง 3 มิติ การเมืองและ ความม่ันคง เศรษฐกิจ และสังคมวัฒนธรรม วันน้ีผมจะพูดถึงว่า อาเซียนมี แผนการที่จะรวมประชาคมของอาเซียน 10 ประเทศ ในเรื่องการเมืองกับความ มนั่ คงอยา่ งไรบา้ ง ซงึ่ เปน็ เรอ่ื งทเ่ี ราจะตอ้ งพยายามทำ ตอ้ งเรยี นไวก้ อ่ นวา่ เปน็ เรอื่ งยาก ยากกว่าเร่ืองเศรษฐกิจ ยากกว่าเร่ืองสังคมและวัฒนธรรมมาก เพราะเรากำลังจะ พูดถึงว่าเราจะทำยังไงถึงจะรวมอาเซียน 10 ประเทศ ซ่ึงมีระบบการเมืองท ่ี หลากหลาย อาจจะเรียกได้ว่าเป็นสังคมย่อของโลก สมาชิกอาเซียน 10 ประเทศ ของเรามรี ะบบการเมอื งทแ่ี ตกตา่ งกนั มาก ในยุคหลังสงครามเย็นประเทศต่างๆ ในโลกส่วนใหญ่ เปลี่ยนจากระบบ สังคมนิยมหรือคอมมิวนิสต์ไปสู่ประชาธิปไตยแล้ว แต่ปรากฏว่ามีอยู่ 5 ประเทศ ยังปกครองด้วยระบบคอมมิวนิสต์และ 2 ใน 5 มาอยู่กับเรา เพราะฉะน้ันจะ เห็นว่าในอาเซียนยังมีเวียดนาม และลาวเป็นคอมมิวนิสต์อยู่ ปกครองด้วยพรรค คอมมิวนิสต์ซ่ึงมีอำนาจเด็ดขาดทุกอย่าง เรามี 2 ประเทศเป็นคอมมิวนิสต์และ ประเทศที่ 3 ทไี่ มเ่ ปน็ คอมมวิ นสิ ต์ แตจ่ ะมปี ญั หาในการพฒั นารวมการเมอื งกบั เรา นั่นคือประเทศบรูไน เพราะบรูไนมีการปกครองแบบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ ไม่มี พรรคการเมอื ง สลุ ตา่ นและครอบครวั ปกครองประเทศน ้ี แมว้ า่ จะเปน็ ประเทศเลก็ ประชากรบรูไนประมาณ 400,000 คนแต่ว่าเขาเป็นประเทศท่ีร่ำรวย แต่ว่าการ เมืองเขาจะเป็นอย่างไร ไม่ได้เป็นประชาธิปไตย เพราะฉะนั้นเราจะมีหนึ่งกลุ่ม ประเทศคอมมวิ นสิ ต์ 2 ประเทศ ประเทศทส่ี ามบรไู น แล้วอีกประเทศหนึ่งซ่ึงเพิ่งจะเปล่ียนจากระบบเผด็จการทหาร 40 ปี คือ พมา่ หรอื เมยี นมารป์ กครองดว้ ยทหาร ทหารครองเมอื งมายาวนานตงั้ แตก่ ารปฏวิ ตั ิ ปี ค.ศ.1960 แลว้ เพงิ่ มาปฏริ ปู ปี ค.ศ. 2012 จะเหน็ วา่ นคี่ อื ประเทศเผดจ็ การทหาร เร่ิมจะมีประชาธิปไตยแต่รัฐธรรมนูญ รูปแบบการปกครองยังปกครองด้วยทหาร ทง้ั หมด นค่ี อื สมาชกิ ประเทศทส่ี ี่ แล้วสมาชิกประเทศที่ห้าซึ่งมีเยอะคือ ประเทศสมาชิกหลายประเทศท่ีมี ประชาธปิ ไตยแตม่ ีประชาธปิ ไตยแบบพรรคการเมอื งพรรคเดยี วเปน็ พรรคเดน่ แลว้ ครอบงำหมด เพราะฉะนั้นคิดว่าเป็นประชาธิปไตยไหม จะว่าเป็นก็ได้ ไม่เป็น ก็ได้ เพราะเขาเรียกว่าเป็น One Dominant Party ยกตัวอย่างประเทศที่เราชม และเก่งท่ีสุดคือ สิงคโปร์ แต่สิงคโปร์มีการพัฒนาสูงสุด ประชาชนรายได้ดีมาก 42 งานสัปดาหอ์ าเซียน TU-ASEAN Week 2014

เป็นประเทศพัฒนาแล้ว แต่การเมืองปกครองด้วยพรรค PAP ซ่ึงย่อมาจาก People’s Action Party ต้ังโดย ลี กวนยู มาต้ังแต่สมัยได้รับเอกราชจากอังกฤษ เป็นพรรคที่โด่งดังมากพรรคเดียว มีพรรคฝ่ายค้านแต่ไม่สามารถออกเสียงได ้ ถา้ วจิ ารณร์ ฐั บาลจะถกู ฟอ้ งทนั ทฐี านหมน่ิ ประมาท แลว้ เขาฟอ้ งหมนิ่ ประมาณจรงิ เปน็ รอ้ ยๆ ลา้ น เพราะฉะนนั้ พรรคฝา่ ยคา้ นของสงิ คโปรต์ อ้ งออกไปอยตู่ า่ งประเทศ แต่เขาบอกว่าเปน็ ประชาธปิ ไตย แล้วทำไมสงิ คโปรค์ นอย่ไู ด้ อยู่ไดเ้ พราะวา่ พรรค PAP ของ ลี กวนยู พัฒนาประเทศได้เย่ียมท่ีสุด ทำให้ประเทศเล็กๆ ซ่ึงเมื่อก่อน ตอนที่ถูกไล่ออกจากมาเลเซีย มหาเธร์ โมฮัมหมัด คิดว่าสิงคโปร์คงต้องตาย แน่นอน เป็นประเทศเล็กด้อยพัฒนา แต่ปรากฏว่าสิงคโปร์กลับเป็นประเทศท่ี พัฒนาก้าวหน้าที่สุด ทันสมัยท่ีสุดในอาเซียนภายใต้การนำของพรรค People’s Action Party แล้วการมพี รรคท่ีเป็น One Dominant Party คอื พรรคเดียว ข้อดี ของการมีพรรคใหญ่พรรคเดียวคือทำให้การเมืองในประเทศนิ่ง แล้วทำให้ม ี ความมนั่ คงทางการเมอื ง ทำใหร้ ฐั บาลพฒั นาเศรษฐกจิ ได ้ มาเลเซียปกครองโดยพรรค UMNO (United Malays National Organisation) เป็นพรรคเดียวอีกเหมือนกัน ซ่ึงทำให้มาเลเซียมีการเมืองที่นิ่ง รฐั บาลไมม่ ปี ญั หาเรอื่ งการเมอื ง พฒั นาเศรษฐกจิ ไปไดค้ อ่ นขา้ งจะดี อีกประเทศหน่ึงคือ อินโดนีเซียซ่ึงในอดีตน้ันก่อนท่ีจะมีปฏิรูปการเมืองเมื่อ หลงั ปี ค.ศ. 1998 มานี้ อนิ โดนีเซยี เคยปกครองด้วยพรรค Golkar ซ่ึงเปน็ พรรคท่ี ใหญ่ที่สุดและเป็น Dominant Party ท่ีครองอำนาจ ที่ซูฮาร์โต อดีตผู้นำครอง อำนาจอยถู่ งึ 24 ปี คนเดยี วนง่ั 24 ปี โดยมพี รรค Golkar หนนุ หลงั เพราะฉะนน้ั อินโดนีเซียมีความมั่นคงแต่ว่าพัฒนาช้า จะเห็นว่าพรรคการเมือง ถ้าพูดถึง ลักษณะความเป็นประชาธิปไตยทางการเมือง ประเทศอาเซียนของเรามีปัญหา เกอื บทกุ ประเทศ มารวมถงึ ประเทศทมี่ ปี ระวตั หิ รอื การพฒั นาทางการเมอื งทด่ี แี ตไ่ มด่ อี ยา่ งท่ี คดิ คอื ประเทศไทย ประเทศไทยเราเปน็ ประเทศทเ่ี กา่ แกท่ สี่ ดุ และเปน็ ประเทศเดยี วที่ ไม่เคยตกเป็นอาณานิคมของมหาอำนาจตะวันตก และเรามีการเปล่ียนแปลงการ ปกครองต้ังแต่ปี 2475 ปีนี้เป็นปีที่ 80 แต่เราก็ยังมีปัญหาเร่ืองการพัฒนา ประชาธปิ ไตย มรี ฐั ประหาร เกอื บ 20 ครง้ั แลว้ กม็ กี ารเปลยี่ นรฐั ธรรมนญู อยบู่ อ่ ยๆ ตอนนกี้ ก็ ำลงั รา่ งฉบบั ใหม่ แลว้ กค็ งจะไมใ่ ชฉ่ บบั สดุ ทา้ ย การรฐั ประหารครง้ั นก้ี ค็ ง ไมใ่ ชค่ รงั้ สดุ ทา้ ยเหมอื นกนั หรอื มใิ ช่ “ไทยกบั การเป็นศูนยก์ ลางของประชาคมอาเซียน” 43

เพราะฉะน้ันจะเห็นว่ากลุ่มประเทศเหล่ามีปัญหาการเมืองท้ังน้ัน ในการท่ีจะเป็น ประชาธปิ ไตย ทเี่ ราอยากจะมปี ระชาธปิ ไตยแบบอดุ มคตแิ บบตะวนั ตก มี 2 พรรค ใหญๆ่ หรอื มกี ารแขง่ ขนั กนั ในเรอื่ งนโยบายอยา่ งจรงิ จงั ไมใ่ ชใ่ ชเ้ งนิ ซอื้ เสยี งเขา้ มา อะไรทำนองนั้น เพราะฉะนั้น ประเทศไทยเป็นตัวอย่างที่ดีแสดงให้เห็นว่าการ พัฒนาไปสู่แนวทางประชาธิปไตยแบบตะวันตกนั้นเป็นเรื่องท่ีต้องใช้เวลา เปน็ เรอ่ื งทท่ี ำไดไ้ มง่ า่ ย อีกประเทศหนึ่งซ่ึงเมื่อก่อนก็เคยโด่งดังเหมือนกัน และเคยเป็นประเทศท่ีมี การพฒั นาสงู มาก คอื ฟลิ ปิ ปนิ ส์ คณุ รไู้ หมวา่ สมยั ทผี่ มยงั เปน็ เดก็ ๆ และยงั หนมุ่ อย ู่ เม่ือก่อนน้ีเราจะพูดกัน ถ้าใครอยากจะเรียนแพทย์แล้วก็เข้าต่อมหาวิทยาลัยใน เมืองไทยยากมาก เขาบอกว่าไม่เป็นไร ถ้าพ่อแม่พอมีฐานะ ไปเรียนท่ีฟิลิปปินส์ มหาวิทยาลัย UP - University of the Philippines คุณภาพดีมาก ค่าครองชีพ เทา่ กบั ประเทศไทย ถ้าพอ่ คุณไมร่ วยจรงิ ทีจ่ ะส่งคุณไปเรียนอเมรกิ า ไปเรียนยโุ รป แบบคนทม่ี ฐี านะดี ไปเรยี นทฟ่ี ลิ ปิ ปนิ สก์ ด็ ี หรอื ไมก่ ไ็ ปเรยี นทอี่ นิ เดยี แพทยอ์ นิ เดยี เขาดี ราคาถกู หมายถงึ วา่ คา่ ครองชพี ถกู เพราะฉะนนั้ เมอ่ื กอ่ น ฟลิ ปิ ปนิ สเ์ จรญิ มาก แตเ่ มอ่ื เขามผี นู้ ำ กค็ อื ผนู้ ำทท่ี ำใหฟ้ ลิ ปิ ปนิ สล์ ม่ สลายแลว้ กต็ กตำ่ เสอื่ มทรามกค็ อื ประธานาธบิ ดมี ารก์ อส ซงึ่ อยใู่ นอำนาจ 30 กวา่ ปี ฟลิ ปิ ปนิ สเ์ ลยกลายเปน็ เผดจ็ การ แลว้ กเ็ สอ่ื มทรามลงอยา่ งมหาศาล เพราะฉะนั้นในปัจจุบันเราจะบอกว่า จะพัฒนาเศรษฐกิจการเมืองอย่างไร แล้วก็ก่อนจะไปตรงนั้น อยากจะให้ดูในแผนการพัฒนาเศรษฐกิจสังคมของเรา เราไดต้ ง้ั เปา้ ไวอ้ ยา่ งสวยงามมาก ผมถอื วา่ เปน็ อดุ มคตดิ ว้ ยซำ้ ไป เปา้ หมายหลกั ๆ ของการพฒั นา คอื 1. เราต้องการให้ประชาคมอาเซียนเป็นประชาคมท่ีมีกฎเกณฑ์ และ บรรทดั ฐาน และคา่ นยิ มรว่ มกนั อนั นค้ี อื ขอ้ ใหญข่ อ้ ทห่ี นง่ึ 2. เราต้องการสร้างให้อาเซียนเปน็ ประชาคมทท่ี ำให้ภูมิภาคนี้ มคี วามเป็น เอกภาพ มคี วามสงบสขุ มคี วามแขง็ แกรง่ พรอ้ มทจ่ี ะมคี วามรบั ผดิ ชอบรว่ มกนั เพอื่ แกไ้ ขปญั หาความมนั่ คงครอบคลมุ ในทกุ มติ ิ อนั นค้ี อื เปา้ หมายอนั ทสี่ อง 3. เราตอ้ งการสรา้ งใหป้ ระชาคมอาเซยี นเปน็ ประชาคมทมี่ พี ลวตั และมองไป โลกภายนอกทม่ี กี ารรวมตวั และมลี กั ษณะพง่ึ พาอาศยั ซงึ่ กนั และกนั มากยง่ิ ขนึ้ 44 งานสปั ดาห์อาเซยี น TU-ASEAN Week 2014

นก่ี ค็ อื เปา้ หมายทสี่ ำคญั ๆ 3 ประการ ทก่ี ำหนดไวอ้ ยใู่ น Blueprint หรอื ใน Road Map ของการจะทำใหอ้ าเซยี นเปน็ ประชาคมการเมอื งและความมนั่ คง มอี ยู่ 3 ข้อหลักๆ แล้วใน 3 ประการ ก็จะมีการอธิบายย่อยว่าจะมีแนวทางหรือหลัก เกณฑย์ งั ไงบา้ ง ซง่ึ ผมขอเรยี นใหท้ า่ นทราบนะครบั วา่ ใน Blueprint หรอื Road Map เขยี นไวส้ วยงามมาก เรากลับมาดูหัวข้อที่หนึ่ง ซ่ึงเป็นเป้าหมายของอาเซียนว่าเราจะทำให้ ประชาคมเป็นประชาคมที่มีกฎเกณฑ์แล้วมีบรรทัดฐานและค่านิยมร่วมกัน เขาอธิบายต่อไปว่า เราจะพัฒนาการเมืองของอาเซียน ให้มีความแข็งแกร่ง เปน็ ประชาธปิ ไตย สง่ เสรมิ ธรรมาภบิ าล และหลกั นติ ธิ รรม หรอื Rule of Law และ ส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนและเสรีภาพขั้นพื้นฐาน โดยระลึกถึงสิทธิและ ความรับผิดชอบของรัฐสมาชิกอาเซียน เพื่อนำไปสู่การสร้างประชาคมท่ีมี กฎเกณฑ์และบรรทัดฐาน และมีค่านิยมร่วมกัน ฟังแล้วดีมาก เป้าหมายดีมาก ยำ้ ใหมอ่ กี ครงั้ การทจ่ี ะทำใหอ้ าเซยี นเปน็ ประชาคมทเ่ี ปน็ ประชาธปิ ไตยทแ่ี ขง็ แกรง่ อันน้ีก็คือเขียนเป็นนัยๆ ว่าตอนนี้เรายังอ่อนแอ มีธรรมาภิบาล มีหลักนิติธรรม นิติรัฐ และส่งเสริมคุ้มครองสิทธิมนุษยชนและเสรีภาพพื้นฐาน คุณจะเห็นว่าน่ีคือ วัตถุประสงค์ข้อแรกเท่านั้น ฟังดูดี แล้วเรามาดูว่าแล้วจริงๆ เรามีไหมตรงนี้ ปจั จบุ นั ผมคดิ วา่ เรายงั ขาดเยอะ แลว้ ตอนนจี้ ะเรียนใหท้ า่ นทราบวา่ เป้าหมายต่อไป ของการสรา้ งประชาคม การเมืองและความม่ังคง เขาบอกว่าต้องการท่ีจะร่วมมือกันพัฒนาทางการเมือง เพื่อจะทำให้ประชาชนมีความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันในเรื่องระบบการเมือง ในเรื่องวัฒนธรรม ในเรื่องประวัติศาสตร์ แล้วก็มีบรรทัดฐานร่วมกัน เมื่อสักครู่ได้ เรียนให้ท่านทราบว่าระบบการเมืองมี 5 ประเภท แต่เราจะทำให้รวมเป็นหน่ึง เปา้ หมายเรายง่ิ ใหญม่ ากแตไ่ มร่ วู้ า่ จะทำสำเรจ็ หรอื ไม่ เพราะฉะนนั้ ใน Blueprint มใี ครเคยอา่ น Blueprint ซง่ึ เขาเผยแพรม่ า 3 ปี แล้ว เดิมเขาออกมาเป็นภาษาอังกฤษ แล้วกระทรวงการต่างประเทศแปลเป็น ภาษาไทยเม่ือ 3 ปีท่ีแล้ว ท่านผู้สนใจอาเซียน ไม่มีใครเคยอ่านเร่ืองแผนการ พฒั นาการเมอื งและความมน่ั คง สว่ นใหญไ่ ปอา่ นแต่ AEC หมดใชห่ รอื ไม่ สนใจ เร่ืองเศรษฐกิจอย่างเดียว ไม่สนใจเรื่องการเมืองและความมั่นคง เพราะฉะนั้น ท่านมาฟังไม่รู้ว่าเพราะว่าท่านเกี่ยวข้องอะไรกับอาเซียน จริงๆ เกี่ยวกับทุกคน ท่านควรจะต้องอ่าน Blueprint ถ้าเป็นนักเรียน ลูกศิษย์ผม ผมบังคับให้อ่าน “ไทยกบั การเป็นศนู ยก์ ลางของประชาคมอาเซียน” 45

ในชั้นเรียน ซึ่งเขามีการรวมเล่มกันมาเรียบร้อยแล้วท้ังสามแผน คุณต้องอ่าน เพอ่ื ทจ่ี ะไดร้ วู้ ตั ถปุ ระสงค ์ ฉะนั้น โดยสรุปง่ายๆ เราจะเห็นว่าอาเซียนต้องการท่ีจะผนึก 10 ประเทศ ท่ีมรี ะบบการเมืองแตกต่างกันให้เป็นประชาธปิ ไตย มีบรรทดั ฐานร่วมกัน น่นั กค็ อื บรรทดั ฐานทด่ี ี คอื ตอ้ งมี Rule of Law ตอ้ งมนี ติ ธิ รรม ยดึ หลกั กฎหมาย จะตอ้ งมี ธรรมาภิบาล หรือ Good Governance แล้วต้องมีความโปร่งใส ซึ่งเป็นหลักของ ประชาธปิ ไตยในทว่ั ๆ ไปแบบตะวนั ตก ข้อเท็จจริงของ 10 ประเทศอาเซียน จากข้อมูลท่ีเก็บมาในปี 2011 โดย World Governance Indicator เขาไดศ้ กึ ษาถงึ เรอ่ื งพนื้ ฐานการเมอื งของประเทศ อาเซยี น 10 ประเทศ วา่ 10 ประเทศ สเี ขยี วเปน็ คะแนน 90-100 เขยี วเขม้ ดที สี่ ดุ แลว้ เขยี วออ่ นนด่ี นี อ้ ยลงไปหนอ่ ย 75-90 สเี หลอื ง 50-75 ถา้ อนั นนั้ 25-50 ถอื วา่ แย่ แลว้ ก็ 10-25 แลว้ ทแ่ี ยส่ ดุ เลยคอื 0-10 นะครบั เพราะฉะนน้ั คณุ จะดทู ี่ 10 ประเทศ วา่ ประเทศไหนทมี่ สี เี ขยี วมากคอื ไดค้ ะแนนสงู เราจะเหน็ วา่ เขาจะมตี วั เลขหรอื ดชั นี ทจ่ี ะดถู งึ อนั แรก เรามาอา่ นชารต์ ตรงน้ี ในแถวแรกคอื Voice and Accountability อันน้ีหมายถึง เขาจะดูความรับผิดชอบของรัฐบาลและการมีสิทธิมีเสียงของ ประชาชน อันที่สอง Political Stability คือ ความม่ันคงทางการเมือง อันที่สาม Government Effectiveness คอื ความมปี ระสทิ ธภิ าพของรฐั บาล อนั ทสี่ ี่ Rule of Law คอื นติ ธิ รรมหรอื นติ ริ ฐั หมายถงึ วา่ ประเทศทป่ี กครองดว้ ยหลกั กฎหมายมากแคไ่ หน และอนั สดุ ทา้ ยคอื อะไร Control of Corruption รฐั นม้ี กี ารควบคมุ คอรปั ชน่ั มากนอ้ ย แคไ่ หน เม่ือดู Indicator 6 ช่องนี้ ประเทศที่ดีท่ีสุด คือ สิงคโปร ์ สิงคโปร์เขียว เกือบหมด สิงคโปร์ได้คะแนนเกิน 90 นะครับ 4 ช่องเต็มหมด แล้วก็มาได้น้อย 2 อนั แรกกค็ อื เรอ่ื งของ Political Stability อยา่ งทผ่ี มเรยี นใหท้ ราบ พรรคฝา่ ยคา้ น ต้องหลบๆ คะแนนก็เลยตกลงมา แล้วท่ีแย่ก็คือ Accountability พรรคฝ่ายค้าน ไมม่ สี ทิ ธเิ สยี ง เพราะฉะนนั้ สงิ คโปรจ์ ะเสยี ในชอ่ ง 1 และชอ่ ง 2 แตช่ อ่ งหลงั นเ่ี ขาเตม็ 95-100 แลว้ มาดปู ระเทศไทย เราเทยี บกับสิงคโปรเ์ ลย ดหู น้าตาของประเทศไทย มอี ะไรทน่ี า่ ภมู ใิ จบา้ ง มอี ะไรบา้ งทเี่ กนิ 50 เกนิ 70 ปรากฏวา่ นค่ี อื ประเทศของเรา ช่องแรกของเรานะครับ Accountability ของเราได้ 30 เต็มร้อย ช่องท่ี 2 พูดถึง ความม่ันคงทางการเมือง เราได้ 12.7 ต่ำสุดๆ เพราะว่าปี 2011 เหลืองกับแดง ต่อสู้กันชุลมุน เขาไม่ได้รวมกันแบบธรรมศาสตร์เหลืองแดง เขาขัดแย้งกันมันก็ 46 งานสปั ดาห์อาเซียน TU-ASEAN Week 2014