โครงการพระราชดำริแก้มลิง

แกม้ ลงิโครงการพระราชด�ำริ The Monkey Cheek Project

ค�ำน�ำ ตลอด ๗๐ ปแี ห่งการครองราชย์ของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมพิ ลอดลุ ยเดช รชั กาลที่ ๙ พระองค์ มพี ระราชดำ� รเิ กยี่ วกบั โครงการตา่ งๆ เพอ่ื ยกระดบั คณุ ภาพชวี ติ ของพสกนกิ รชาวไทยกวา่ ๔,๖๐๐ โครงการ ซง่ึ แตล่ ะ โครงการลว้ นแสดงถึงพระอจั ฉริยภาพ พระวริ ยิ ะอตุ สาหะ และพระราชปณธิ านที่จะขจดั ปญั หาความทกุ ขย์ ากของ ราษฎร ทรงทุ่มเทพระวรกายในการเสด็จพระราชด�ำเนินไปเย่ียมเยียนราษฎรในพื้นที่ห่างไกล พระราชทานแนว พระราชดำ� ริ แนวทางการดำ� เนนิ งาน และคำ� แนะนำ� เพอื่ แกไ้ ขปญั หา รวมถงึ ทรงสรา้ งสรรคน์ วตั กรรมและสง่ิ ประดษิ ฐ์ ตา่ งๆ ดว้ ยพระองค์เอง จนทำ� ใหโ้ ครงการเหล่านน้ั สำ� เรจ็ ลุลว่ งด้วยดี หนงั สอื ชดุ ศาสตรพ์ ระราชา ไดน้ อ้ มนำ� โครงการตามพระราชดำ� รทิ เ่ี ปน็ แบบอยา่ งอนั ดี ในการศกึ ษาหลกั การ ทรงงานของพระองค์ท่าน ซง่ึ มีหลกั การสำ� คญั คือ “เข้าใจ เขา้ ถึง พัฒนา” เพ่อื เป็นแรงบันดาลใจทจ่ี ะนอ้ มเกลา้ น้อม กระหมอ่ มนำ� หลกั คดิ และพระราชกรณยี กจิ ของพระองคไ์ ปศกึ ษาคน้ ควา้ และประยกุ ตใ์ ชใ้ หเ้ กดิ ประโยชนแ์ กต่ นเอง และประเทศชาติสบื ไป ปวงขา้ พระพุทธเจา้ ขอนอ้ มเกลา้ นอ้ มกระหม่อมรำ� ลกึ ในพระมหากรุณาธคิ ณุ หาทสี่ ดุ มิได้ ขา้ พระพทุ ธเจ้า ส�ำนักพิมพ์สถาพรบุค๊ ส์ Preface During His 70-year reign, King Bhumibol Adulyadej, or King Rama IX, initiated more than 4,600 projects to improve the quality of life of His people. Each project reflects His intelligence, hard work, and determination to solve His people’s problems. He visited His people often, no matter how near or far, and gave advice and solutions to local problems. He also invented tools to ensure each project would be a success. The Art and Science of King Bhumibol Adulyadej Series gives knowledge and information about the King’s theories, process, and thoughts about work and life – emphasizing King Rama IX’s process of ‘Understand, Approach, and Develop,’ which guided his thinking and actions to improve quality of life of His people. We study what the King Bhumibol Adulyadej did for Thailand, so we can follow in His footsteps. This series is dedicated to the loving memory of His Majesty, King Rama IX of Thailand, Bhumibol Adulyadej. Respectfully, The Satapornbooks Publishing Company 2

ลงิ สมยั โนน้ ลิงโบราณเขากม็ แี กม้ ลิงแลว้ เขาเคี้ยวแล้วเอาเข้าไปเกบ็ ในแก้ม น�้ำทว่ มลงมา ถ้าไมท่ ำ� โครงการแกม้ ลิง นำ�้ ทว่ มนีจ้ ะเปรอะไปหมด อยา่ งทเ่ี ปรอะปนี ้ี เปรอะไปท่ัวภาคกลาง จะตอ้ งทำ� แก้มลงิ เพ่อื ทีจ่ ะเอาน้ำ� นไ้ี ปเกบ็ ไว้ พระราชดำ� รสั ในเรือ่ งของแก้มลิง พระราชทานแก่บคุ คลต่างๆ ท่เี ข้าเฝา้ ฯ ถวายชยั มงคล เนอ่ื งในโอกาสวนั เฉลมิ พระชนมพรรษา เมื่อวันที่ ๔ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๓๘ Monkeys store chewed up food it in their cheeks. Likewise, when there is a flood, if we do not go forward with the Monkey Cheek Project, the effect would be tremendous. This year the central region of Thailand got destroyed by flooding. We need to carry out the Monkey Cheek project to hold the flood water and prevent future flood damage. Interview about King Bhumibol’s Monkey Cheek Project on His Official Birthday, December 5, 2538 B.E. 3

แนวพระราชด�ำริแก้มลิง The King’s Ideas on the Kaem Ling (Monkey Cheek) Project พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช เสดจ็ พระราชดำ� เนนิ ทอดพระเนตรสภาพนำ้� ทว่ มในกรงุ เทพฯ เมอ่ื พ.ศ. ๒๕๒๓ 4

ความเป็นมา พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมพิ ลอดุลยเดช รัชกาลที่ ๙ มพี ระราชดำ� ริถงึ ลิงท่อี มกล้วยไว้ ในกระพุ้งแก้มได้คราวละมากๆ จึงมีพระราชกระแสอธบิ ายวา่ “ลงิ โดยทั่วไปถ้าเราสง่ กล้วยให้ ลิงจะรบี ปอกเปลือก เอาเขา้ ปากเค้ียว แล้วน�ำไปเก็บไว้ท่ีแกม้ ก่อน ลงิ จะท�ำอย่างน้จี นกลว้ ยหมดหวีหรือเต็มกระพงุ้ แก้ม จากน้นั จะค่อยๆ น�ำออกมาเคีย้ วและกลนื กนิ ภายหลงั ” ด้วยแนวพระราชด�ำรนิ ้ี จงึ เกิดเป็น โครงการแก้มลงิ ขึ้น เม่อื วนั ท่ี ๑๔ พฤศจกิ ายน พ.ศ. ๒๕๓๘ เพื่อสร้างพนื้ ทกี่ ักเกบ็ นำ�้ ไวร้ อการระบายเพอ่ื ใช้ประโยชนใ์ นภายหลัง Background King Bhumibol Adulyadej (King Rama IX) thought about how monkeys manage to keep banana bits in their cheeks. He explained: “When we give monkeys a banana, they will peel it, chew it, and store it in their cheeks. They would keep doing this until we run out of bananas. After that, they will eventually eat the stored banana.” This idea led to the beginning of the Monkey Cheek (Kaem Ling in Thai) Project on November 14, 2538 B.E. The project would aim to store floodwater for later use. 5

6

แนวคิดของโครงการ แนวพระราชดำ� รแิ กม้ ลงิ เกดิ ขน้ึ ในชว่ งกรงุ เทพมหานครเผชญิ ปญั หานำ้� ทว่ มเมอ่ื พ.ศ. ๒๕๓๘ พระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ ๙ ทรงน�ำลักษณะการเก็บอาหารของลิงที่เก็บอาหารไว้ที่กระพุ้งแก้ม มาเป็นแนวทางบรรเทาปญั หานำ้� ท่วม โดยให้จัดหาสถานที่เก็บกกั น�้ำตามจุดตา่ งๆ ในกรุงเทพมหานคร เพอ่ื รองรบั นำ�้ ฝนไวช้ ว่ั คราว เมอื่ ถงึ เวลาทค่ี ลองพอจะระบายนำ้� ไดจ้ งึ คอ่ ยระบายนำ้� จากสว่ นทก่ี กั เกบ็ ไวอ้ อกไป จะสามารถลด ปัญหาน�้ำท่วมได้ อีกท้ังยังเป็นการช่วยอนุรักษ์น�้ำและส่ิงแวดล้อมอีกด้วย โดยน�้ำที่ถูกกักเก็บไว้ เม่ือถูกระบายสู่คู คลอง จะไปบำ� บดั น้ำ� เน่าเสยี ให้เจอื จางลง และในที่สดุ น�ำ้ เหลา่ นจ้ี ะผลกั ดันนำ�้ เสยี ใหร้ ะบายออกไปได้ The Idea The King first thought of the Monkey Cheek Project in 2538 B.E., after a big flood in Bangkok. The way monkeys store food in their cheeks inspired Him as a potential solution to the flooding problem. The King had His team look for areas in Bangkok which could hold the excess floodwater. The flood water would be released later, when the drainage system could handle it—preventing future floods. An additional benefit is that when the stored water is released into Bangkok’s canal system, it pushes out polluted water into the sea. 7

น้�ำหลาก น้�ำหลาก คันก้ันน�้ำ กรุงเทพฯ คันกั้นน้�ำ ทะเลหนุน คันก้ันน�้ำ แก้มลิง แก้มลิง สถานีสูบน�้ำ สถานีสูบน้�ำ หลักการบริหารจัดการน�้ำแบบแก้มลิง 8

ลักษณะและวิธีการของโครงการแก้มลิง ลักษณะของโครงการแก้มลิงจะด�ำเนินการระบายน�้ำออกจากพ้ืนที่ตอนบน เพื่อให้น�้ำไหลลงคลองพักน�้ำท่ี ชายทะเล จากนัน้ เมอื่ ระดับน�้ำทะเลลดลงจนต่�ำกว่าน้�ำในคลอง น้�ำในคลองจะไหลลงสูท่ ะเลตามธรรมชาติ ต่อจาก นั้นจะเริ่มสบู นำ�้ ออกจากคลองทท่ี �ำหนา้ ทแี่ กม้ ลงิ เพ่ือท�ำให้น�ำ้ ตอนบนค่อยๆ ไหลมาเอง จึงท�ำให้เกดิ น้ำ� ทว่ มพืน้ ที่ ลดนอ้ ยลง จนในทสี่ ดุ เมอื่ ระดบั นำ�้ ทะเลสงู กวา่ ระดบั ในคลอง จงึ ปดิ ประตรู ะบายนำ้� โดยใหน้ ำ�้ ไหลลงทางเดยี ว (One Way Flow) The Method The water in the higher elevations of Bangkok is released first. It is stored in canals which lead to the sea. When the sea level is lower than the water level in the canals, the water is released into the sea. Then the water from the lower elevations is pumped into the sea and the water from the higher areas is allowed to flow down again. When the sea level is higher than the water level in the canals, the canal system is closed—preventing seawater from entering the canal system. This principle is called One Way Flow. 9

ประเภทของโครงการแก้มลิง โครงการแกม้ ลิงมี ๓ ขนาด คอื ๑. แก้มลิงขนาดใหญ่ (Retarding Basin) คือ สระน้�ำหรือบึงขนาดใหญ่ ที่รวบรวมน�้ำฝนจากพ้ืนท่ีบริเวณ นัน้ ๆ โดยจะกกั เกบ็ ไวเ้ ปน็ ระยะเวลาหน่ึงกอ่ นทจ่ี ะระบายลงสู่ล�ำน้�ำ พืน้ ทเ่ี ก็บกักน�ำ้ เหล่านไ้ี ด้แก่ เขื่อน อา่ งเกบ็ นำ�้ ฝาย ทงุ่ เกษตรกรรม เปน็ ต้น ลกั ษณะส่งิ ก่อสรา้ งเหล่านจ้ี ะมวี ัตถุประสงคอ์ ืน่ ประกอบดว้ ย เช่น เพือ่ การชลประทาน เพอ่ื การประมง เปน็ ตน้ ๒. แกม้ ลงิ ขนาดกลาง เปน็ พนื้ ทช่ี ะลอนำ้� ทมี่ ขี นาดเลก็ กวา่ กอ่ สรา้ งในระดบั ลมุ่ น้�ำ มกั เปน็ พน้ื ทธ่ี รรมชาติ เชน่ หนอง บึง คลอง เป็นต้น ๓. แก้มลงิ ขนาดเล็ก (Regulating Reservoir) คอื แก้มลงิ ท่ีมีขนาดเลก็ กว่า อาจเป็นพื้นท่ีสาธารณะ สนาม เดก็ เล่น ลานจอดรถ หรือสนามในบา้ น ซ่ึงต่อเขา้ กบั ระบบระบายน�้ำหรือคลอง ทง้ั นแ้ี กม้ ลงิ ทอี่ ยใู่ นพนื้ ทเ่ี อกชน เรยี กวา่ แกม้ ลงิ เอกชน สว่ นทอี่ ยใู่ นพน้ื ทข่ี องราชการและรฐั วสิ าหกจิ จะเรยี ก วา่ แก้มลิงสาธารณะ 10