มคว.2 แผนงานฝก อบรม รายละเอยี ดของหลกั สูตร รายละเอยี ดของกิจกรรม และการจดั ประสบการณการเรยี นรู การฝก อบรมความรูความชำนาญ ในการประกอบวชิ าชพี เวชกรรม หลักสูตรฝก อบรมแพทยประจำบา นเพอื่ วฒุ ิบัตรแสดงความรู ความชำนาญในการประกอบวชิ าชพี เวชกรรม สาขาเวชศาสตรป องกนั แขนงอาชวี เวชศาสตร กรมควบคมุ โรค กระทรวงสาธารณสขุ และโรงพยาบาลสมเดจ็ พระบรมราชเทวี ณ ศรรี าชา สภากาชาดไทย ฉบบั ป พ.ศ. 2564 1
สารบญั 1. ราชวทิ ยาลยั ทกี่ ำกับดแู ล.......................................................................................................................4 2. พนั ธกจิ ของแผนงานฝกอบรม ...............................................................................................................4 3. ผลสมั ฤทธ์ขิ องแผนงานฝก อบรม...........................................................................................................5 3.1 การดูแลรกั ษาผปู ระกอบอาชพี /คนทำงาน (Workers and People Care)........................................5 3.2 ความรู ความเชย่ี วชาญ และความสามารถในการนำไปใชแกป ญ หาของผูป ระกอบอาชพี /คนทำงาน และสงั คมโดยรอบดาน (Medical Knowledge and Skills) .............................................................6 3.3 การเรียนรจู ากการปฏิบัติ และการพัฒนาตนเอง (Learning and Improvement) ...........................6 3.4 ทกั ษะปฏิสัมพนั ธ และการส่อื สาร (Interpersonal and Communication Skills) .........................6 3.5 ความเปนมืออาชพี (Professionalism)............................................................................................6 3.6 การปฏบิ ตั ิงานใหเ ขา กบั ระบบ (System-based Practice)...............................................................7 4. แผนงานฝก อบรม..................................................................................................................................7 4.1 วิธกี ารใหการฝกอบรม .................................................................................................................... 10 4.2 เนอื้ หาการฝก อบรม/หลกั สูตร ......................................................................................................... 19 4.3 จำนวนชน้ั การฝก อบรม................................................................................................................... 22 4.4 การบริหารกจิ การและการจัดการฝกอบรม ...................................................................................... 22 4.5 สภาพการปฏิบัตงิ าน....................................................................................................................... 22 4.6 การวัดและประเมินผล .................................................................................................................... 23 5. การรับและคดั เลือกผูร บั การฝกอบรม.................................................................................................. 26 5.1คณุ สมบตั ิของผรู บั การฝกอบรม....................................................................................................... 26 5.2 จำนวนผรู บั การฝกอบรม................................................................................................................. 27 5.3 กระบวนการคัดเลือกผสู มัครเขา รับการฝกอบรม.............................................................................. 28 6. อาจารยผ ใู หการฝก อบรม................................................................................................................... 28 6.1. คุณสมบัติของประธานการฝกอบรม ............................................................................................... 28 6.2. คุณสมบัตแิ ละจำนวนของอาจารยผใู หการฝกอบรม........................................................................ 28 7. ทรัพยากรทางการศึกษา..................................................................................................................... 31 7.1สถานท่ี............................................................................................................................................ 31 7.2โอกาสในการเรียนรู ......................................................................................................................... 31 7.3อปุ กรณอำนวยความสะดวกและเทคโนโลยีสารสนเทศ..................................................................... 32 7.4บคุ ลากร.......................................................................................................................................... 32 7.5งบประมาณ..................................................................................................................................... 32 8. การประเมินแผนงานฝก อบรม ............................................................................................................ 32 9. การทบทวนและพฒั นา....................................................................................................................... 33 2
10. การบรหิ ารกิจการและธุรการ.............................................................................................................. 33 11. การประกนั คณุ ภาพการฝก อบรม ........................................................................................................ 34 ภาคผนวกที่ 1 ........................................................................................................................................... 35 ภาคผนวกที่ 2 ........................................................................................................................................... 37 ภาคผนวกท่ี 3 ........................................................................................................................................... 46 3
1. ราชวทิ ยาลัยท่กี ำกบั ดแู ล สมาคมเวชศาสตรป องกนั แหง ประเทศไทย 2. พันธกิจของแผนงานฝกอบรม ในปจจุบันประเทศไทยมีจำนวนประชากรวัยแรงงาน 38 ลานคน จากขอมูลกระทรวงแรงงานพบวา มีแรงงานที่อยูในระบบ 17.5 ลานคนและแรงงานนอกระบบ 20.4 ลานคน เคยมีการประมาณการถึงความจำเปน ที่ตองมีการฝกอบรมแพทยอาชีวเวชศาสตรประมาณ 1,000 คน จึงจะเพียงพอตอการดูแลสุขภาพของประชากร วยั ทำงาน และขณะปจจุบันมีแพทยอาชวี เวชศาสตรท่ีไดรับวุฒบิ ัตร (วว.) จำนวน 132 คน หนังสอื อนุมตั ิ (อว.) 104 คน รวมทั้งหมด 236 คน อาชีวเวชศาสตรเปนเวชศาสตรปอ งกันแขนงหนึ่งที่มุงเนนดูแลสุขภาพและความปลอดภัยของประชากร วัยทำงาน โดยการเฝาระวังดูแลภาวะสุขภาพผูที่สัมผัสกับความเสี่ยงที่เปนอันตรายตอสุขภาพชนิดตางๆ ตลอดระยะเวลาทำงาน ตองอาศัยความรูทางการแพทยอ าชีวเวชศาสตร เพื่อสงเสริม ปองกัน และฟนฟูสุขภาพ ของประชากรกลุมนใี้ หป ราศจากการเจ็บปว ยและการประสบอันตรายจากการทำงาน มีสุขภาพกายและสุขภาพใจ ที่แข็งแรง เปนกำลังสำคัญในการขับเคลื่อนระบบเศรษฐกิจของประเทศตอไป จะเห็นไดวาระบบบริการสุขภาพ ยังมคี วามตอ งการแพทยใ นสาขานี้อกี มาก กรมควบคุมโรคในฐานะหนวยงานที่มีภาระกิจหลักในดานการเฝาระวัง ปองกัน ควบคุมโรคและ ภัยสุขภาพของประชาชน ใหความสำคัญของการสรางและพัฒนาบุคลากรดานอาชีวเวชศาสตรเพื่อเปนแกนหลักใน การพัฒนานโยบาย พัฒนาวิชาการ และนำสูการปฏิบัติในดานการปองกัน ควบคุมโรคอยางมีประสิทธิภาพ มีบุคลากรเพียงพอกับสถานการณปจจุบันและอนาคตของประเทศ และสอดรับเจตนารมณของพระราชบัญญัติ ควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดลอม พ.ศ.2562 ที่กำหนดกลไกการเฝาระวัง การปองกัน และการควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดลอม โดยใชระบบการแจงขอมูลที่จำเปนเก่ียวกบั การเฝาระวัง การปองกัน และการควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพแกลูกจาง หรือโรคจากสิ่งแวดลอมแก ประชาชนที่ไดรับหรืออาจไดรับมลพิษ ใหมีความรูพื้นฐานเกี่ยวกับการสงเสริมสุขภาพและการปองกันโรค และกำหนดใหบุคคลที่เกี่ยวของมีหนาที่แจงหรือรายงานเกี่ยวกับการพบหรือมีเหตุสงสัยวาเกิดโรคจากการประกอบ อาชีพหรอื โรคจากส่ิงแวดลอมตอ พนักงานเจาหนา ท่ีหรอื กรมควบคมุ โรค เพ่ือใหส ามารถดำเนนิ การกับสถานการณ การเกิดโรคดังกลาวไดทันทวงที โดยแพทยอาชีวเวชศาสตรจะเปนกำลังสำคัญในการขับเคลื่อนกลไกดังกลาว ซึ่งขณะนีแ้ พทยผ ูป ฏิบตั ิงานดานอาชวี เวชกรรมยังมีไมเพียงพอ กรมควบคมุ โรครวมกบั โรงพยาบาลสมเด็จพระบรมราชเทวี ณ ศรีราชา ไดเ ลง็ เห็นความสำคญั และความตองการ ของประชาชนดังกลาว จงึ ไดจดั ใหมีการฝกอบรมแพทยประจำบาน สาขาเวชศาสตรปองกัน แขนงอาชีวเวชศาสตร ขึ้นเพื่อผลิตผูประกอบวิชาชีพเวชกรรม สาขาเวชศาสตรปองกัน แขนงอาชีวเวชศาสตร โดยมีพันธกิจในการ ฝก อบรมท่สี อดคลองกบั พนั ธกิจหลกั ของสถาบันฝก อบรม คอื 4
เพอ่ื ผลิตผปู ระกอบวชิ าชีพเวชกรรม สาขาเวชศาสตรปองกัน แขนงอาชีวเวชศาสตรท่ี 2.1 สามารถเปนแกนหลักในการพัฒนานโยบาย พัฒนาวิชาการ นำองคความรูดานอาชีวเวชศาสตร และระบบสุขภาพของประเทศ ภูมิภาค และนานาชาตินำสูการปองกันควบคุมโรคไดอยางมี ประสทิ ธิภาพ 2.2 สามารถประเมินความเสี่ยง ใหคำปรึกษา ใหความรู โดยใชนวัตกรรมในการปองกัน และดูแลรักษา ผูประกอบอาชพี /คนทำงานไดอ ยา งถกู ตองเหมาะสม 2.3 สามารถเฝาระวัง ปองกัน สอบสวนโรคและภัยสุขภาพ รวมทั้งแกไขปญหาโรคและภัยสุขภาพตางๆ ทเ่ี กดิ จากโรคจากการประกอบอาชีพ ไดอยา งถูกตองเหมาะสมและมีประสทิ ธิภาพ 2.4 มีสมรรถนะ ความรูและความสามารถตามเกณฑของสมาคมโรคจากการประกอบอาชีพและ สิ่งแวดลอมแหงประเทศไทย (ภายใตสมาคมเวชศาสตรปองกันแหงประเทศไทย) เพื่อใหบริการแก สถานพยาบาล สถานประกอบกิจการและหนวยงานอ่ืน ๆ ท่ีเกยี่ วขอ งกับงานอาชีวเวชศาสตร 2.5 มีความสามารถในการเรียนรูคนควาตลอดชีวิต การทำวิจัย เปนผูนำในการสรางงานวิจัย สรางองคความรูใหม เพื่อแกปญหาที่เกี่ยวของกับสุขภาพของประชากรวัยทำงานได และสามารถ ถายทอดองคความรูแกผ ูร ว มงานหรือบคุ คลอน่ื ได 2.6 สามารถทำงานใหมีความเปนมืออาชีพ และทำงานแบบสหวิชาชีพ สามารถสื่อสาร ปฏิสัมพันธ ในการบริหารจัดการความปลอดภัยและอาชีวอนามัยทั้งในสถานพยาบาลและสถานประกอบกิจการ โดยไมแ บง แยกชนชนั้ และเช้อื ชาติ 2.7 ความรูครอบคลุมถึงกฎหมายที่เกี่ยวของ มีความรับผิดชอบ คุณธรรม จริยธรรม ทัศนคติ เจตคติที่ดี ทักษะในการสื่อสาร การปฏิบัติงานแบบคำนึงถึงคุณภาพ ความปลอดภัย และยึดถือผูปวย/ ผูรับบริการเปน ศนู ยก ลาง ตลอดจนรขู อจำกดั ของตนเอง 3. ผลสัมฤทธิ์ของแผนงานฝกอบรม ผูที่จบการฝกอบรมเปนผูประกอบวิชาชีพเวชกรรม สาขาเวชศาสตรปองกัน แขนงอาชีวเวชศาสตร ตองมี คณุ สมบัติและความรูความสามารถข้ันตำ่ ตามสมรรถนะหลกั ท้ัง 6 ดา นดังนี้ 3.1 การดแู ลรกั ษาผูประกอบอาชีพ/คนทำงาน (Workers and People Care) 3.1.1 สามารถประเมินภาวะสุขภาพเพื่อความเหมาะสมกับการทำงานและเพื่อกลับเขาทำงาน ภายหลงั การบาดเจบ็ /เจบ็ ปวย 3.1.2 สามารถใหบริการสรางเสริมสุขภาพและปองกันโรคและ/หรือการบาดเจ็บแกผูประกอบ อาชีพทุกสาขาอยา งเปน ระบบ 3.1.3 สามารถจดั และดำเนนิ การระบบการเฝา ระวงั ทางการแพทย สอบสวน ควบคุมโรคและ/หรือ การบาดเจบ็ จากการประกอบอาชีพ และโรคเนื่องจากงาน 3.1.4 สามารถวนิ ิจฉยั รักษาเบ้ืองตน และฟนฟูสมรรถภาพ ผปู ว ยดว ยโรคและ/หรอื การบาดเจ็บจาก การประกอบอาชีพหรือโรคเน่อื งจากงาน และมที กั ษะในการชว ยฟน คนื ชีพผูป วย 5
3.1.5 สามารถประเมนิ การสูญเสียสมรรถภาพรา งกายและจติ ใจจากการทำงานอยางมีประสทิ ธภิ าพ 3.1.6 สามารถวางแผนและจัดการภาวะฉุกเฉนิ ทางการแพทยในสถานประกอบกจิ การ 3.2 ความรู ความเชี่ยวชาญ และความสามารถในการนำไปใชแกปญหาของผูประกอบอาชีพ/ คนทำงาน และสังคมโดยรอบดา น (Medical Knowledge and Skills) 3.2.1 มีความรูในดานวิทยาศาสตรการแพทยพื้นฐานของรางกาย และจิตใจที่เกี่ยวของกับ อาชวี เวชศาสตร 3.2.2 มีความรู และทกั ษะ ในวชิ าชพี และเชยี่ วชาญในสาขาเวชศาสตรป องกนั แขนงอาชวี เวชศาสตร 3.2.3 สามารถวางแผนและดำเนินการบริการอาชีวเวชกรรม เพื่อสนับสนุนการบริการ อาชีวอนามัยในสถานประกอบกิจการหรือแรงงานนอกระบบ แบบผสมผสาน ทั้งในสถาน บรกิ ารสาธารณสุข สถานประกอบกิจการและชุมชน 3.2.4 มีความรูและทักษะในการวางแผน ออกแบบ และบริหารจัดการ ภาวะฉุกเฉินทางการแพทยท่ี อาจเกิดขึ้นในที่ทำงาน รวมทั้งการเตรียมการและตอบโตอุบัติภัย ไดแก การจำแนกความ รุนแรงของการบาดเจ็บและเจ็บปวย (Injury and Illness Classification) การออกแบบ ระบบตอบโตภาวะฉุกเฉินทางการแพทยภายในสถานประกอบกิจการและชุมชน รวมทั้งการ ใชขอมูลทางดานภูมิประเทศ ลมฟาอากาศ สิ่งคุกคามตอสุขภาพ ทรัพยากรทางการแพทย มาประกอบการวางแผนและประเมินความเสี่ยงที่จะมีผลกระทบตอสุขภาพตลอดจนการให คำแนะนำการจัดหองปฐมพยาบาล ตลอดจนอปุ กรณชว ยฟนคนื ชีพที่จำเปน 3.2.5 มีความรแู ละประยุกตใชม าตรฐาน กฎหมายทีเ่ ก่ียวขอ งกับความปลอดภยั อาชวี อนามัย และสิ่งแวดลอ ม 3.3 การเรยี นรจู ากการปฏิบตั ิ และการพฒั นาตนเอง (Learning and Improvement) 3.3.1 มีการพฒั นาตนเองและการเรียนรูจ ากการปฏบิ ัติ มคี วามคิดสรา งสรรคต ามหลกั วทิ ยาศาสตร ในการสรา งความรูใ หมและพฒั นาระบบบริการสุขภาพ 3.3.2 ดำเนนิ การวิจัยทางการแพทยแ ละสาธารณสขุ ได 3.3.3 วพิ ากษบทความและงานวิจัยทางการแพทย 3.3.4 เรยี นรูแ ละเพม่ิ ประสบการณไดด ว ยตนเองจากการปฏบิ ัติ 3.4 ทักษะปฏสิ ัมพันธ และการส่อื สาร (Interpersonal and Communication Skills) 3.4.1 มีมนุษยสัมพันธที่ดี ทำงานกบั บุคลากรอน่ื ๆ ท่มี สี วนเก่ียวขอ ง 3.4.2 สอ่ื สารกบั ผูรว มงาน ผปู วย ญาติ และชมุ ชนไดอยา งถกู ตอ งและมปี ระสิทธิภาพ 3.5 ความเปนมอื อาชีพ (Professionalism) 3.5.1 มคี ณุ ธรรม จรยิ ธรรม และเจตคติอนั ดตี อ คนทำงาน และผมู สี ว นไดเสียอื่น ๆ 3.5.2 มีทักษะดานที่ไมใชเทคนิค (Non-technical Skills) และจิตสำนึกดานความปลอดภัย (Safety Mind) รวมท้ังสามารถบริหารจดั การสถานการณท่เี ก่ยี วของไดอยางเหมาะสม 6
3.5.3 มีความสนใจใฝร ู และสามารถพัฒนาไปสูค วามเปนผเู รยี นรูตอเนื่องตลอดชีวิต (Continuous Professional Development) 3.5.4 มคี วามรับผดิ ชอบตอ งานที่ไดรบั มอบหมาย คำนงึ ถงึ ผลประโยชนส วนรวม 3.6 การปฏิบตั งิ านใหเขากบั ระบบ (System-based Practice) 3.6.1 มีความรูเกยี่ วกบั ระบบสขุ ภาพของประเทศ 3.6.2 มีความรูและมีสวนรวมในระบบพัฒนาคุณภาพการดูแลผูประกอบอาชีพและรักษาผูปวย และดานทรัพยากรบุคคล 3.6.3 ใชทรัพยากรสุขภาพอยางเหมาะสม (Cost-conscious Medical Practice) และสามารถ ปรับเปลี่ยนการดูแลผูประกอบอาชีพและรักษาผูปวยใหเขากับบริบทของการบริการ สาธารณสขุ ไดตามมาตรฐานวชิ าชพี 3.6.4 บริหารจัดการระบบขอมลู ขาวสารดานอาชีวเวชกรรม และประยกุ ตใช เพื่อการบริการและ วิชาการ 3.6.5 รูและเขาใจ รวมทั้งสามารถประยุกตใชกฎหมายและมาตรฐานที่เกี่ยวของกับงาน ทางอาชวี อนามยั ความปลอดภัยและส่ิงแวดลอม ทัง้ น้ีผลสมั ฤทธิ์ของแผนงานฝกอบรมนอกจากสมรรถนะหลกั ท้ัง 6 ดา นดังกลา วแลว แพทยท ีจ่ บการฝกอบรมตอง สามารถดูแลผูประกอบอาชีพ/ผูรับบริการไดตามกิจกรรมทางวิชาชีพที่เชื่อมั่น (Entrustable Professional Activities : EPAs) ในขั้นที่ไมตองมีการกำกับดูแลตามเกณฑใ นภาคผนวกที่ 3 รวมทั้งผานการประเมนิ และไดรับ วุฒิบตั รแสดงความรูความชำนาญในการประกอบวิชาชพี เวชกรรม สาขาเวชศาสตรปอ งกนั แขนงอาชีวเวชศาสตร ตามหลกั เกณฑท่แี พทยสภากำหนด 4. แผนงานฝก อบรม กระบวนการจัดฝกอบรมประกอบดวยการเรียนรูในรปู แบบตาง ๆ ทั้งภาคทฤษฎี ภาคปฏิบัติ และการศึกษา ดว ยตนเอง ตามกระบวนการตาง ๆ ดังตอไปน้ี 7
8
9
4.1 วธิ กี ารใหการฝก อบรม 4.1.1 ขอบเขตของการฝก อบรม กรมควบคุมโรค และโรงพยาบาลสมเด็จพระบรมราชเทวี ณ ศรีราชา ไดเตรียมความพรอมใหแพทย ผูเขารับการฝกอบรม ไดรับการหลอหลอมใหมีหลักการของอาชีวเวชศาสตรและสมรรถนะหลัก 6 ดาน ตามท่ี คณะอนุกรรมการฝกอบรมและสอบความรูความชำนาญในการประกอบวิชาชีพเวชกรรมกำหนด รวมถึงใหมี ประสบการณในดานเวชศาสตรปองกนั การใหบริการอาชีวอนามัย การวินิจฉัยและการจดั การโรคจากการทำงาน และโรคท่เี กี่ยวเนื่องจากการทำงาน ครอบคลมุ ในทกุ กลมุ อาชีพ ซงึ่ เปนความเช่ียวชาญของแพทยอาชวี เวชศาสตร 4.1.2 ระยะเวลาและระดบั ของการฝก อบรม การฝก อบรมมีระยะเวลาท้ังสิ้น 3 ป โดยอนุญาตใหล าพักผอนไดป ละ 10 วันทำการ จงึ จะมสี ทิ ธิไดรับการ ประเมนิ เพือ่ วุฒบิ ัตรฯ ในกรณีลาเกินกวา กำหนด จะตอ งมีการขยายเวลาฝกอบรมใหมีระยะเวลาการฝก อบรมทั้งส้ิน ไมต่ำกวา 150 สัปดาห จึงจะมีสิทธิไดรับการประเมินเพื่อวุฒิบตั รฯนอกจากนี้ผูผ านการฝกอบรมจะตองสำเร็จหลักสูตร ปริญญาโทในสาขาอาชีวเวชศาสตรหรือเทียบเทาตามที่คณะอนุกรรมการฝกอบรมและสอบฯกำหนดกอนจึงจะมีสทิ ธิ์ ไดรับการประเมินเพือ่ วุฒิบัตรฯ กรมควบคุมโรคและโรงพยาบาลสมเด็จพระบรมราชเทวี ณ ศรีราชาไดจดั เตรียม อาจารยแพทยเปนท่ีปรึกษาตลอดระยะเวลาที่เขารับการฝกอบรม และจัดใหผูเขารับการฝกอบรมไดรับ ประสบการณการเรียนรทู เ่ี หมาะสมกบั ระดบั ช้ันป ดงั นี้ ระดับชั้นปที่ 1 ผูเขารับการฝกอบรมจะไดรับการอบรมความรูดานอาชวี เวชศาสตรเบื้องตน หลักการดาน อาชีวเวชศาสตรของประเทศ หลักการของเวชศาสตรปองกัน การสงเสริมสุขภาพปองกันโรค การเฝาระวังโรค การประเมินความเสี่ยงดานสุขภาพในสถานประกอบกิจการ การวินิจฉัยโรคจากการทำงาน โดยจัดใหผูเขารับ การฝกอบรมหมุนเวียนดูแลผูปวยดวยโรคจากการทำงานในสาขาตาง ๆ ที่เกี่ยวของกับอาชีวเวชศาสตร ไดแก ออรโธปดิกส เวชศาสตรฟนฟู จิตเวชศาสตร จักษุวิทยาและโสต นาสิก ลาริงซวิทยา โดยมีอาจารยผูใหการ ฝกอบรม หรอื อาจารยพีเ่ ลย้ี งของผูเ ขารบั การฝก อบรมมีสว นรว ม รวมทง้ั การฝก ปฏิบัตใิ นคลนิ ิกโรคจากการทำงาน และคลินิกอาชีวเวชศาสตร (ศูนยเวชศาสตรอุตสาหกรรม) เพื่อฝกการใชเครื่องมือตรวจทางอาชีวเวชศาสตร และการแปลผลการตรวจ นอกจากนี้ผูเขารับการฝกอบรมยังจะไดรับความรูดานการจัดการเหตุฉุกเฉินในสถาน ประกอบกิจการ การจัดการเหตุสิ่งแวดลอมเบื้องตน และผูเขารับการฝกอบรมจะตองทำงานวิจัยดาน อาชวี เวชศาสตร จำนวน 1 เรื่อง ระดับชั้นปที่ 2 ผูเขารับการฝกอบรมจะมีความรูในดานตาง ๆ ทางอาชีวเวชศาสตรเพิ่มมากข้ึน โดยการหมุนเวียนไปดูแลผูปวยดวยโรคจากการทำงานในสาขาตาง ๆ ที่เกี่ยวของกับอาชีวเวชศาสตร ไดแก อายุรศาสตรเฉพาะทาง (ระบบทางเดินหายใจ ระบบหัวใจและหลอดเลือด ตจวิทยา พิษวิทยา ประสาทวิทยา) สูติศาสตร- นรเี วชวิทยาและเวชศาสตรสิง่ แวดลอม โดยมีอาจารยผูใ หการฝกอบรม หรืออาจารยพเ่ี ล้ยี งของผูเขารับ การฝกอบรมมีสวนรวม การฝกปฏิบัติในคลินิกโรคจากการทำงาน และคลินิกอาชีวเวชศาสตร (ศูนยเวชศาสตร อุตสาหกรรม) และความรใู นการทำวิจยั รวมถึงการทำวทิ ยานิพนธ โดยผเู ขารบั การฝกอบรมจะผานชั้นปนี้ไดตอง ทำงานวิทยานพิ นธ และตีพิมพใ นวารสารทีค่ ณะอนกุ รรมการฝกอบรมและสอบฯ กำหนด อยางนอย 1 เรื่อง โดย อาจารยผ ใู หการฝกอบรมมสี วนรวมดว ย 10
ระดับชั้นปที่ 3 ผูเขารับการฝกอบรมจะตองเปนหัวหนาทีมในการปฏิบัติงานดานอาชีวเวชศาสตร ทส่ี ามารถปฏบิ ัติงานตาง ๆ ไดด วยตนเอง ภายใตก ารควบคมุ ของอาจารยผูใหก ารฝกอบรม และสามารถใหความรู แกผ ูเขา รับการฝกอบรมในชั้นปที่ 1 และชน้ั ปท ี่ 2 พยาบาลอาชวี อนามยั ลกู จา งและเจา ของสถานประกอบกิจการ เปนหัวหนาทีมในการวินิจฉัย ดูแล จัดการผูปวย/ผูรับบริการ โดยผูเขารับการฝกอบรมจะมีโอกาสฝกฝนใหเกิด ทักษะทางดานการกำกับดูแล การติดตาม การทำงานบริการอาชีวอนามัย การเฝาระวังทางการแพทย การใช เครื่องมือตาง ๆ ทางดานอาชีวเวชศาสตร การบริหารจัดการงานอาชีวอนามัยในโรงพยาบาล รวมทั้งการจัดการ เหตุสิง่ แวดลอมเบอ้ื งตน ตลอดการฝกอบรมผูเขารับการฝกอบรมตองบันทึกประสบการณการเรียนรูลงในสมุดบันทึก การฝกอบรม (Log Book) ซ่ึงจะตอ งแนบมาพรอมกับเอกสารอน่ื ๆในการยื่นขอรบั การประเมินเพือ่ วฒุ ิบัตรฯ และ กิจกรรมที่จะตอ งบันทึก ไดแ ก 1. จำนวนและโรคจากการทำงานท่ที ำการวนิ จิ ฉัย 2. จำนวนครั้งการเขารวมประชุมวิชาการประจำปที่จัดหรือรวมจัดโดยสมาคมโรคจากการประกอบ อาชีพและสง่ิ แวดลอ มแหง ประเทศไทย รายป 3. จำนวนครั้งและประเภทของการออกสืบสวนหรือสืบคน โรค 4. จำนวนครงั้ และประเภทของการทำ Fit for work 5. จำนวนครั้งและประเภทของการทำ Return to work 6. จำนวนครั้งและประเภทของกจิ กรรมวชิ าการ ที่เขารว ม เชน Case Conference, Journal Club 7. จำนวนครง้ั ของการรว มจดั สัมมนา หรือการสอนแสดง 8. จำนวนคร้งั ของการฝกปฏิบัติการสำรวจสถานประกอบกิจการ 4.1.3 การจดั การฝก อบรม 4.1.3.1 แนวทางการฝกอบรม เปาหมาย และวตั ถุประสงค อาชีวเวชศาสตรเปนงานเวชศาสตรปองกันเฉพาะดาน ซึ่งผสมผสานงานดานคลินิก และการสงเสริม ปองกันสุขภาพของผูประกอบอาชีพ การเฝาระวัง การวินิจฉัยและการปองกันโรคจากการทำงาน และโรคที่ เกยี่ วเน่อื งจากการทำงาน มแี นวทางการฝกอบรมที่สอดคลอ งกบั กรอบมาตรฐานคณุ วฒุ ิความรูค วามชำนาญในการประกอบวิชาชีพ เวชกรรม พ.ศ. 2561 มีการจัดประสบการณการเรียนรูจากการปฏิบัติงานดานอาชีวเวชศาสตรรวมกันตลอด หลกั สตู รไมน อ ยกวา รอ ยละ 50 ของเวลาการฝก อบรมทงั้ หมด การเรียนรูในหองเรียนและนอกหองเรียนใหเหมาะสม โดยสอดแทรกความรูทางดานเจตคติ และเปด โอกาสใหม ีการเรียนรูดวยตนเองไปตลอดหลกั สูตร ซึง่ งานอาชีวเวชศาสตรน้ปี ระกอบไปดวยการปฏบิ ัติงานดา นการ สงเสริมสุขภาพปองกันโรค การเฝาระวังโรคและการประเมินความเสี่ยงตอสุขภาพในสถานประกอบกิจการ การปฏบิ ตั ิงานท่ีคลินิกโรคจากการทำงาน การวินิจฉยั โรคและการปอ งกนั โรคจากการทำงาน การฟนฟูสมรรถภาพ การจัดคนตามภาวะสุขภาพใหเหมาะสมกับงานที่ไดรับมอบหมาย การประเมินภาวะสุขภาพกอนกลับเขาทำงาน 11
และการติดตามผูปวยในสถานประกอบกิจการภายหลังที่กลับเขาทำงานแลว โดยกำหนดวัตถุประสงคแตละ สวนยอยของหลักสตู ร ตามภาคผนวกที่ 2 และมีแนวทางการฝกอบรมในแตละช้นั ป ดงั น้ี แนวทางการฝกอบรม กรมควบคุมโรครวมกับโรงพยาบาลสมเดจ็ พระบรมราชเทวี ณ ศรีราชา ลำดบั แนวทางการฝกอบรม ระยะการฝกอบรม (สปั ดาห) ท่ี ชั้นปท ่ี 1 ชน้ั ปที่ 2 ชนั้ ปท ี่ 3 1 อบรมความรูพ้ืนฐานดานอาชีวเวชศาสตร 8 2 การวจิ ัย 8 82 3 ฝกปฏิบตั งิ านที่โรงพยาบาลสมเด็จพระบรมราชเทวี ณ ศรรี าชา 3.1 จักษุวทิ ยา 2 3.2 โสต นาสิก ลารงิ ซว ทิ ยา 2 3.3 ออรโ ธปดกิ ส 6 3.4 เวชศาสตรฟน ฟู 4 3.5 จติ เวชศาสตร 4 3.6 อายุรกรรม โรคหวั ใจและหลอดเลือด 2 3.7 อายุรกรรม โรคระบบทางเดินหายใจ 2 3.8 อายรุ กรรมทวั่ ไป 2 3.9 ศนู ยเ วชศาสตรอุตสาหกรรม คลินกิ ตรวจสุขภาพ 18 18 26 คลนิ ิกโรคจากการทำงาน 4 ฝก ปฏิบตั งิ านทกี่ รมควบคุมโรค 4.1 อบรมความรูพืน้ ฐานดา นเวชศาสตรปองกนั 44 4.2 กองโรคจากการประกอบอาชีพและสง่ิ แวดลอ ม 4 4.3 สำนกั งานปองกนั ควบคุมโรคที่ 6 จงั หวดั ชลบรุ ี 4 4.4 ดา นควบคุมโรคตดิ ตอ (สนามบนิ สวุ รรณภูมิ/อูตะเภา) 4 (ทา เรือแหลมฉบงั /มาบตาพุด) 4.5 ศนู ยพ ฒั นาวิชาการอาชวี อนามยั และสง่ิ แวดลอม หรือ 4 สถาบนั ราชประชาสมาสัย 5 ฝกปฏิบัตงิ านทหี่ นว ยงานภายนอก* 5.1 หนว ยงานทใี่ หบ ริการดา นผมู ีบุตรยาก หรือสูตินรีเวชกรรม 2 5.2 หนวยงานท่ใี หบริการดานพิษวิทยา 4 5.3 หนว ยงานทีใ่ หบริการดานโรคผิวหนงั 2 5.4 หนว ยงานที่ใหบริการดานโรคระบบทางเดนิ หายใจ 2 5.5 หนว ยงานที่ใหบรกิ ารดา นโรคระบบประสาท 2 12
ลำดบั แนวทางการฝกอบรม ระยะการฝกอบรม (สปั ดาห) ที่ ชน้ั ปท ี่ 1 ช้นั ปที่ 2 ชั้นปท่ี 3 6 ปฏบิ ัตงิ านดานอาชวี เวชศาสตร และ/หรอื เวชศาสตร 8 ส่ิงแวดลอ มตางสถาบนั ฝกอบรมหรือในสถานประกอบ กจิ การหรือหนว ยงานอื่นทเ่ี กีย่ วขอ ง 7 วท.ม.อาชีวอนามยั และความปลอดภยั คณะสาธารณสุขศาสตร 2 เทอม 1-2 เทอม มหาวิทยาลัยบูรพา เรยี นเสาร- อาทิตย รวมท้งั หมด 52 52 52 หมายเหตุ * การฝกปฏิบัติงานท่ีหนวยงานภายนอก อาจมีการปรับเปนการฝกปฏิบัติงานภายในกรมควบคุมโรค หรอื โรงพยาบาลสมเดจ็ พระบรมราชเทวี ณ ศรรี าชา หากมีศักยภาพในการฝกอบรม วิธกี ารประเมนิ 1.การสงั เกตพฤตกิ รรมขณะปฏิบัติงาน (Direct Observation) 1.1 อาจารยผูใหการฝก อบรม อาจารยพี่เลยี้ ง ทำการประเมินอยา งนอ ยปล ะ 1 ครั้ง 1.2 อาจารยในสาขาตาง ๆ ที่ผูเขารบั การฝก อบรมไปฝกปฏบิ ัตงิ าน 1.3 ผเู ขารบั การฝกอบรมทำการประเมนิ กันเอง (Peer Evaluation) อยา งนอยปล ะ 1 คร้ัง 1.4 ผูร ว มงาน, ผูรับบรกิ ารและนักศึกษาแพทยมีสวนในการประเมนิ 2. การตรวจบันทกึ รายงานตา ง ๆ (Report Audit) ประเมินโดยอาจารยท่ีปรึกษาหรืออาจารยผูใหการฝกอบรมที่รับผิดชอบประจำหนวยซึ่งจะทำการ ตรวจสอบบันทึกรายงานตางๆ เชน รายงานการสำรวจสถานประกอบกิจการ, รายงานผูปวย, บทความตาง ๆ ที่ผเู ขารับการฝกอบรมไดร บั มอบหมาย, สมดุ บันทกึ การฝก อบรม (Log Book) เปน ตน 3. การเสนอรายงานและการอภปิ รายผปู ว ย (Presentations and Conferences) ประเมินโดยอาจารยที่เขารวมฟงการนำเสนอรายงานและการอภิปรายผูปวยของผูเขารับการฝกอบรม โดยมกี ารนำเสนอรายงาน อยางนอ ย 4 คร้งั /คน/ป 4. การสอบเปนการภายในระหวางการฝก อบรมเพื่อเลื่อนชน้ั ป (Intra-training Examination) 4.1 การสอบปรนยั (Multiple Choice Questions: MCQ) 4.2 การสอบอัตนัย (Modified Essay Questions: MEQ, Essay, Short Answer Question) 4.3 อาจมีการสอบรูปแบบอน่ื ๆ โดยจะมกี ารแจง ใหท ราบลวงหนาอยางนอ ย 2 เดือน ตวั อยาง รปู แบบการสอบมีดังนี้ • OSCE (Objective Structured Clinical Examination) • การสอบ Long Case/Long Scenario • การสอบปากเปลา (Oral Examination) 13
4.1.3.2 การเรยี นรูจ ากการปฏบิ ัตงิ าน ตามที่สมาคมเวชศาสตรปองกันแหงประเทศไทย ไดกำหนดกิจกรรมวิชาชีพที่เชื่อมั่นได (EPA) สำหรับ ผูประกอบวิชาชีพเวชกรรมที่จะไดรับวุฒิบัตร/หนังสืออนุมัติแสดงความรูความชำนาญในการประกอบวิชาชีพ เวชกรรม สาขาเวชศาสตรป องกัน แขนงอาชีวเวชศาสตร ไว 5 ขอ (ภาคผนวกท่ี 3) ดงั น้ี EPA 1 การประเมนิ ภาวะสุขภาพตามหลกั อาชีวเวชศาสตร EPA 2 การสรางเสริมสขุ ภาพแกค นทำงาน EPA 3 การเฝาระวังทางการแพทย EPA 4 การวินจิ ฉัยและการจัดการโรคและ/หรือการเจ็บปว ยจากการทำงาน EPA 5 การสอบสวนทางระบาดวทิ ยาของโรคและ/หรือการบาดเจบ็ จากการทำงานหรือโรคติดตอ ในทที่ ำงาน โดยมรี ายละเอยี ดของ Entrustable Profassional Activities (EPA) แสดงไวในภาคผนวกท่ี 3 สถานที่ฝกปฏบิ ัตงิ าน EPA ที่คาดหวัง สถาบนั เวชศาสตรปอ งกันศกึ ษา EPA 1 การประเมนิ ภาวะสุขภาพตามหลักอาชวี เวชศาสตร กรมควบคุมโรค EPA 2 การสรางเสริมสุขภาพแกค นทำงาน EPA 3 การเฝา ระวงั ทางการแพทย EPA 5 การสอบสวนทางระบาดวิทยาของโรคและ/หรือการบาดเจ็บจาก การทำงานหรอื โรคติดตอในท่ีทำงาน โรงพยาบาลสมเด็จพระบรมราชเทวี EPA 1 การประเมนิ ภาวะสขุ ภาพตามหลักอาชวี เวชศาสตร ณ ศรรี าชา EPA 2 การสรา งเสรมิ สขุ ภาพแกค นทำงาน EPA 3 การเฝาระวงั ทางการแพทย EPA 4 การวนิ จิ ฉัยและการจดั การโรคและ/หรือการเจบ็ ปวยจากการทำงาน กองโรคจากการประกอบอาชพี และ EPA 1 การประเมนิ ภาวะสุขภาพตามหลักอาชีวเวชศาสตร สง่ิ แวดลอ ม EPA 2 การสรางเสริมสุขภาพแกคนทำงาน EPA 3 การเฝาระวังทางการแพทย EPA 4 การวินจิ ฉัยและการจดั การโรคและ/หรือการเจ็บปวยจากการทำงาน EPA 5 การสอบสวนทางระบาดวิทยาของโรคและ/หรือการบาดเจ็บจาก การทำงานหรอื โรคติดตอ ในท่ีทำงาน สำนักงานปองกันควบคุมโรคท่ี 6 EPA 1 การประเมินภาวะสขุ ภาพตามหลักอาชีวเวชศาสตร จังหวัดชลบรุ ี EPA 2 การสรา งเสรมิ สุขภาพแกค นทำงาน EPA 3 การเฝา ระวังทางการแพทย EPA 4 การวินิจฉัยและการจัดการโรคและ/หรอื การเจ็บปวยจากการทำงาน EPA 5 การสอบสวนทางระบาดวิทยาของโรคและ/หรือการบาดเจ็บจาก การทำงานหรือโรคตดิ ตอ ในทที่ ำงาน 14
สถานท่ฝี ก ปฏิบัตงิ าน EPA ท่คี าดหวงั ดานควบคุมโรคตดิ (สนามบนิ สวุ รรณ EPA 1 การประเมินภาวะสขุ ภาพตามหลักอาชีวเวชศาสตร ภูมิ/อูตะเภา) (ทาเรือแหลมฉบัง/ EPA 2 การสรางเสริมสุขภาพแกคนทำงาน มาบตาพดุ ) EPA 3 การเฝาระวงั ทางการแพทย ศนู ยพ ฒั นาวิชาการอาชวี อนามัยและ EPA 1 การประเมนิ ภาวะสุขภาพตามหลักอาชีวเวชศาสตร สิ่งแวดลอม จงั หวดั ระยอง และ EPA 2 การสรา งเสริมสุขภาพแกคนทำงาน จงั หวัดสมุทรปราการ EPA 3 การเฝาระวังทางการแพทย สถาบนั ราชประชาสมาสยั EPA 1 การประเมนิ ภาวะสขุ ภาพตามหลักอาชวี เวชศาสตร EPA 2 การสรางเสริมสขุ ภาพแกคนทำงาน EPA 3 การเฝา ระวังทางการแพทย EPA 4 การวินจิ ฉัยและการจดั การโรคและ/หรอื การเจ็บปวยจากการทำงาน EPA 5 การสอบสวนทางระบาดวิทยาของโรคและ/หรือการบาดเจ็บจาก การทำงานหรือโรคติดตอ ในท่ีทำงาน 15
กรมควบคุมโรคและโรงพยาบาลสมเด็จพระบรมราชเทว การปฏบิ ัติงาน การเรยี น คลนิ ิกโรคจากการทำงาน และ เรียนรูเรื่องการซักประวัติ การตรวจสุขภาพ คลินกิ อาชวี เวชศาสตร จากการทำงาน การจัดการผูปวยโรคจากการทำ การตรวจสุขภาพเพื่อประเมินความพรอมในกา การจัดการบริการอาชีวอนามัย กลับเขาทำงาน การติดตามผูปวยเปนระยะ ในโรงพยาบาล สถานประกอบ ใบรับรองแพทย การตรวจพิเศษทางอาชีวเวช กจิ การ รวมทง้ั การเฝา ระวังโรค หลักการแจงผลการตรวจสุขภาพใหกับนายจ หลักการของกองทุนเงินทดแทน โดยแพทยประ และจัดการโรคจากการทำงานทีไ่ มซ ับซอน ทำได แพทยป ระจำบานชัน้ ปท่ี 2 สามารถทำไดเองบาง โรคและการจดั การแกนายจางและคนงานได แพท และสามารถสอนแสดงใหแ กแพทยป ระจำบา นชั้น การเดินสำรวจสถานประกอบกิจการ การระบคุ วา สิ่งแวดลอมในการทำงาน การจัดการตรวจสุขภา สุขภาพทั้งรายบุคคลและรายกลุม การน ในสถานประกอบกิจการโดยใชขอมูลจากการ การใหความรูแกนายจางและลูกจางดานอาชีวอ งานที่ทำอยู การสง เสรมิ สขุ ภาพปอ งกันโรคสำหรบั 1 สามารถปฏิบัติไดภายใตการดูแลของอ ชั้นปที่ 2 สามารถวางแผนจดั ทำโครงการได แพทยป
วี ณ ศรีราชาจึงไดจัดการเรยี นรูจากการปฏิบัตงิ าน ดงั นี้ นรู EPA ท่คี าดหวงั พตามความเสี่ยงและการวินิจฉัยโรค EPA 1 การประเมินภาวะสุขภาพตามหลั ก ำงานและโรคทีเ่ กี่ยวเนื่องจากการทำงาน อาชวี เวชศาสตร ารทำงาน การประเมินภาวะสุขภาพเพอ่ื EPA 2 การสรา งเสรมิ สุขภาพแกคนทำงาน การติดตามหลังการจัดการ การออก EPA 3 การเฝา ระวงั ทางการแพทย ชศาสตร การแปลผล และการแจงผล EPA 4 การวินิจฉัยและการจัดการโรคและ/หรือ างและลูกจาง รวมทั้งการชดเชยตาม การเจ็บปว ยจากการทำงาน ะจำบานชั้นป 1 สามารถใหการวินิจฉัย ดภ ายใตการดูแลของอาจารยแพทย และ งสว นสามารถใหคำแนะนำเบื้องตนเรื่อง ทยป ระจำบานชนั้ ปท่ี 3 สามารถทำไดเ อง นปท ี่ 1 และชนั้ ปท่ี 2 ามเสีย่ งตอสขุ ภาพ การแปลผลการสำรวจ EPA 2 การสรา งเสริมสขุ ภาพแกคนทำงาน าพตามความเสี่ยง การแปลผลการตรวจ EPA 3 การเฝา ระวงั ทางการแพทย น ำ เ ส น อ โ ค ร ง ก า ร ด า น อ า ช ี ว อ น า มั ย รสำรวจ การควบคุมติดตามโครงการ อนามัยและความปลอดภัยที่เกี่ยวของกบั บคนทำงาน โดยแพทยประจำบานช้ันปที่ อาจารยแพทย แพทยประจำบาน ประจำบา นชั้นปที่ 3 สามารถทำไดเอง 16
การปฏบิ ัติงาน การเรียน ดานเวชศาสตรสิ่งแวดลอ ม สามารถประเมินส่ิงแวดลอมวาเปนตน เหตุของกา รวมออกไปสำรวจเหตุการณที่เกิดจากสิ่งแวด ดา นการสง เสริมสขุ ภาพและ รายงานเหตุการณและนำมาสัมมนารวมกัน โ ปอ งกนั โรคในองคกร หลกั การจากการอบรมเวชศาสตรสง่ิ แวดลอมตาม ที่ 2 จากการเรียนที่จัดโดยสมาคมโรคจากการป ดานการประเมินความพรอ มใน ช้นั ปท ่ี 3 จากการออกปฏบิ ตั ใิ นพ้นื ทีร่ ว มกบั อาจ การทำงานและการกลบั เขา ทำงาน แพทยประจำบานชั้นปที่ 1 สามารถอธิบ การสงเสริมสุขภาพ แพทยประจำบานชั้นปที่ 2 การปองกันโรคและการสงเสริมสุขภาพในสถา ประเมนิ ผลได แพทยประจำบา นช้ันปท่ี 1 เรียนรูห ลักการและฝ แพทยประจำบานชั้นปที่ 2 และ 3 ปฏิบัติในกร อาจารยแพทย และตอ งปฎิบัตไิ ดด วยตนเองรวมท
นรู EPA ทคี่ าดหวัง ารเปลย่ี นแปลงของภาวะสุขภาพหรือไม EPA 3 การเฝาระวงั ทางการแพทย ดลอมกับอาจารยแพทย โดยตองเขียน EPA 4 การวินิจฉัยและการจัดการโรคและ/หรือ ดยแพทยประจำบานชั้นปที่ 1 เรียนรู การเจ็บปว ยจากการทำงาน มหลกั สตู รของกรมการแพทย และชั้นป EPA 5 การสอบสวนทางระบาดวิทยาของโรคและ/ ประกอบอาชีพและสิ่งแวดลอม สำหรับ หรือการบาดเจบ็ จากการทำงานหรือโรคติดตอในท่ี จารยแ พทยทร่ี ับผดิ ชอบ ทำงาน ายหลักการดานเวชศาสตรปองกัน EPA 2 การสรา งเสรมิ สขุ ภาพแกค นทำงาน 2 และ 3 สามารถวางแผนโครงการดาน านประกอบกิจการ รวมทั้งการติดตาม ฝกปฏิบตั ิในกรณีท่ีพบบอยและไมยุงยาก EPA 1 การประเมินภาวะสุขภาพตามหลัก รณีที่ยุงยากมากขึ้น ภายใตการดูแลของ อาชีวเวชศาสตร ท้งั เปน พีเ่ ลี้ยงใหแพทยรุนนอง 17
4.1.3.3 การเรียนรูในหอ งเรยี น จัดกิจกรรมใหผูเขารับการฝกอบรมมีการเรียนรูในหองเรียนควบคูไปกับการเรียนรูจากการปฏิบัติงาน ตามวัตถุประสงคท่ีสมาคมโรคจากการประกอบอาชีพและสงิ่ แวดลอ มแหง ประเทศไทยไดตั้งไว โดยกิจกรรมเรียนรู ในหองเรยี นมีดังตอไปน้ี 1. การประชมุ ภายในหนวยงาน อยางนอ ย 1 คร้งั ตอสปั ดาห โดยผูเขา รบั การฝกอบรมเปน ผูนำเสนอ เชน Topic Discussion, Interesting Cases, Journal Club, Case Conference, Morbidity/Mortality Conference หรือจัดการบรรยายโดยอาจารยแพทย เชน หลักการดานเวชศาสตรปองกันและ อาชีวเวชศาสตร หลักการประเมินความเสี่ยงตอสุขภาพ กฎหมายที่เกี่ยวของ โรคจากการทำงานท่ี พบบอ ยและการจดั การ 2. การประชุมรวมระหวางหนวยงาน อยางนอย 4 ครั้งตอปการฝกอบรม เชน Interdepartmental Conference, Interhospital Conference 3. การเขา ประชุมวิชาการประจำปของสมาคมโรคจากการประกอบอาชพี และสิง่ แวดลอม หรือหนวยงาน อื่นๆ อยางนอยปละ 1 ครั้ง หลังกิจกรรมอาจารยผูใหการฝกอบรม หรืออาจารยพี่เลี้ยงจะทำ การประเมินผล และใหขอมูลปอนกลับ รับฟงความเห็นของผูเขารับการฝกอบรม ตลอดจน การวางแนวทางพัฒนาผูเขา รับการฝกอบรม 4.1.3.4 การเรยี นรแู บบอ่นื จดั ใหผูเขา รบั การฝกอบรม มีความรูและเกดิ ทกั ษะเสริมในเรื่องตางๆดงั ตอ ไปน้ี จรรยาบรรณทางการแพทย 1. ความสัมพันธระหวา งแพทยกับผูปวย การรักษาความลับของผูปวย การอนุญาตหรือยินยอมรบั การ ตรวจรักษา การทำตวั เปน กลางในการปฏิบตั ิงาน 2. การปฏิบัติตอเพ่ือนรว มวชิ าชีพและสังคมโดยสวนรวม ไดแก การรายงานแพทยท่ีบกพรองตอหนาที่ การประชุมทบทวนผลการรกั ษาเพื่อพิจารณาปรับปรุงวธิ ีการรักษาอยางตอเนื่อง ขอขัดแยงในเรือ่ ง ผลประโยชนที่อาจเกิดขึ้นจากการประกอบวิชาชีพเวชกรรม การใชทรัพยากรทางการแพทย อยางคมุ คา และขอ พจิ ารณาดา นจริยธรรมในการทำงานทางการแพทย ทกั ษะและวิธกี ารในการคนหาขอ มลู ตาง ๆ ทางวิชาการ (Medical Literature) การใช Internet การประเมนิ การศึกษาวิจัย การออกแบบการวจิ ัย และการใชว ิจารณญาณในการยอมรับผลการศึกษาวิจยั ตาง ๆ การตดั สินใจในขอมลู ตา ง ๆ ทางการแพทย และการนำมาปฏิบัตใิ นการดูแลผูป ว ย/ผูรบั บริการ Clinical Teaching Skills Communication Skills การประเมินคุณภาพ การปรับปรุงคุณภาพ การปองกันความเสี่ยง และความคุมคาของการปฏิบัติงาน ดา นตาง ๆ 18
องคกรเพ่ือสุขภาพ การบริหารดานการเงนิ ในงานบริหารจัดการดานอาชวี อนามัย การศกึ ษาเพิม่ เติมดวยตนเอง 4.1.3.5 การฝก ฝนการใชเคร่ืองมอื ทางอาชวี เวชศาสตร จัดการสอนและแนะนำผูเขารับการฝกอบรมใหเกิดทักษะในการใชเครื่องมือทางอาชีวเวชศาสตร เชน Spirometer, Audiometer, Occupational Vision Screener, Color Vision Tester เปนตน รวมทั้งฝกหัด การแปลผล โดยมีการติดตามอยางสมำ่ เสมอ 4.1.3.6 การวิจยั ทางการแพทยแ ละบันทึกรายงานการศึกษาผูปว ย เพื่อใหผูเขารับการฝกอบรมเรียนรูทางดานทฤษฎีเกี่ยวกับการวิจัยขั้นพื้นฐานทางวิทยาศาสตร ทางการแพทย ทางคลนิ ิกหรอื ทางสังคมและฝกปฏิบัติจรงิ กรมควบคุมโรคและโรงพยาบาลสมเด็จพระบรมราชเทวี ณ ศรีราชา กำหนดใหผูเขารับการฝกอบรมมีผลงานการวิจัยทางการแพทยในรูปแบบวิทยานิพนธ และรายงาน การจดั การเฝาระวังโรค หรือแผนการใหบ ริการอาชีวอนามยั ในสถานประกอบกจิ การอยางเหมาะสม 4.2 เนื้อหาการฝก อบรม/หลักสูตร 4.2.1 ความรพู ้นื ฐานของเวชศาสตรป อ งกันทวั่ ไป (ภาคผนวกที่ 1) 4.2.2 เนอ้ื หาสงั เขปของการฝกอบรมเวชศาสตรปองกัน แขนงอาชีวเวชศาสตร (ภาคผนวกที่ 2) 4.2.3 ทักษะ/เจตนคติของวชิ าชีพและความรูดานบรู ณาการ ผูเ ขา รับการฝกอบรมทุกช้ันปตองเรยี นรูดังน้ี o ทกั ษะเจตนคตขิ องวชิ าชีพ การสรางความสัมพันธท่ีดรี ะหวางแพทยแ ละผูปว ย การรักษามาตรฐานการดแู ลรกั ษาผูปวยใหด ที ีส่ ุด การยึดถอื ประโยชนข องผูปวยเปนสำคัญ ความปลอดภยั ของผูป วย ทกั ษะการส่อื สารกับผูปวย ญาติ และบคุ ลากรทางการแพทยอ่นื ๆ มารยาทในการดูแลผูปวยขา งเตียง การเรยี นรูตลอดชีวติ และการถา ยทอดความรูใหผปู ว ย ญาติ เพือ่ นรวมงาน สามารถประยกุ ตใชทกั ษะเจตนคติวิชาชพี กบั ลกู จา ง เพือ่ นรวมงาน นายจาง การดูแลตนเองของแพทย การแพทยทางเลอื ก o ความรดู า นกฎหมาย การบันทึกเวชระเบียนทค่ี รบถว นถูกตอง การขอความยินยอมจากผูปว ยในการดูแลรักษาและการทำหตั ถการ สทิ ธผิ ูปวย 19
การใหขอมลู ผูปว ยทถี่ กู ตอ งครบถวน พรบ. วชิ าชีพเวชกรรม และจริยธรรมแหง วิชาชพี การฟองรองทางการแพทยแ ละการปองกนั พรบ. และกฎกระทรวงทเี่ ก่ียวขอ งของกระทรวงแรงงาน, สาธารณสขุ , อุตสาหกรรมและ ทรัพยากรธรรมชาติและสิง่ แวดลอ ม o ความรดู านบรหิ ารจดั การทางการแพทย ระบบประกันสุขภาพตางๆ เชน ระบบประกันสังคม ระบบกองทุนเงินทดแทน ระบบ ประกันสขุ ภาพถวนหนา ระบบประกันสขุ ภาพเอกชน การใชระบบประกนั สุขภาพตาง ๆ ในกรณเี กดิ เหตฉุ ุกเฉิน หลักการบริหารจดั การ และการใชย า และทรัพยากรอยางสมเหตผุ ล บทบาทของแพทยท างเลอื ก การดูแลรกั ษาสุขภาพของตนเอง ระบบคาตอบแทนทางการแพทย เชน Fee for Services, DRG การประเมินการสูญเสียสมรรถภาพตามแนวทางของกองทนุ เงนิ ทดแทน ระบบและการรบั รองคุณภาพของสถานประกอบกิจการ เชน ISO และ มอก. ระบบการรบั รองคุณภาพของหอ งปฏิบัติการ ระบบและกระบวนการรบั รองคุณภาพของโรงพยาบาล o ความรเู ฉพาะแขนงอาชวี เวชศาสตร สถิติ ตัวเลข ภาพรวมของแรงงาน จำนวนและประเภทของอุตสาหกรรม และอื่นๆ ใน ภูมิภาค โครงสรา งของรัฐในดานอาชวี อนามัยและสงิ่ แวดลอม เชน กรมควบคุมโรค กรมการแพทย กรมวิทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสุข กรมสวัสดิการและคุมครองแรงงาน สำนักงานประกันสังคม สถาบันสงเสริมความปลอดภัย อาชีวอนามัยและสภาพแวดลอม ในการทำงาน กระทรวงแรงงาน ฯลฯ หนวยงานมาตรฐานดานอาชีวอนามัยและความปลอดภัยในตางประเทศ เชน ILO, NIOSH, OSHA, HSE, DFG ฯลฯ ระบบปองกันตอบโตเหตุฉุกเฉิน เชน ระบบของกรมปองกันและบรรเทาสาธารณภัย การจดั การเหตุฉกุ เฉนิ ในระดับจงั หวดั ฯลฯ 20
4.2.4 การทำวิจัย แพทยประจำบานเปนผูวิจัยหลักในการทำวิจัยที่เกี่ยวของกับอาชีวเวชศาสตร จำนวน 2 เรื่อง โดยระหวาง ฝกอบรมที่สถาบัน จำนวน 1 เรื่อง และจัดทำวิทยานิพนธหรือสารนิพนธในระดับปริญญาโท จำนวน 1 เรื่อง มรี ูปแบบงานวิจยั ยกตวั อยาง เชน • Case control study • Cohort study (Retrospective, prospective) • Cross sectional study • Meta-analysis • Systematic review โดยมีกรอบระยะเวลาดำเนนิ การภายใน 3 ป ระหวา งการฝกอบรม หมายเหต:ุ การขอจรยิ ธรรรมการวิจยั ขึ้นอยกู บั ขอ มูลท่ใี ชข องแตละหนวยงาน และใหด ำเนนิ การขอจริยธรรมของ หนว ยงานหลกั นนั้ คณุ ลักษณะการวจิ ยั 1. เปนผลงานริเร่ิมใหม หรอื เปนแนววิจัยท่ีใชแนวคิดท่ีมีการศกึ ษามากอนท้งั ในและตางประเทศ แตนำมา ศึกษาเพิม่ เตมิ เพือ่ ใหดีขึน้ หรือเขากบั ในบริบทของชุมชนหรอื ประเทศ 2. ผูเขารับการฝกอบรมและอาจารยผูดำเนินงานวิจัยทุกคน ควรผานการอบรมดานจริยธรรมการวจิ ยั ในคน งานวจิ ัยในคนทุกเรอ่ื งตอ งไดรับอนมุ ตั จิ ากคณะกรรมการจรยิ ธรรมการวจิ ยั ของกรมควบคุมโรค และ/หรอื โรงพยาบาลสมเด็จพระบรมราชเทวี ณ ศรีราชาและไมค ดั ลอกผลงานจากผูอ่นื (Plagiarism) 3. งานวจิ ัยทกุ เรอ่ื ง ตอ งทำตามระเบยี บวิจยั ที่ถูกตอ งเหมาะสมกบั คำถามวิจยั 4. การใชภ าษาในการนำเสนอผลงานวิจยั ฉบบั สมบรู ณขน้ึ กับแนวทางของแตละสถาบนั ขนั้ ตอนการดำเนนิ งานวจิ ยั 1. ทบทวนวรรณกรรม และเตรียมคำถามการวิจัย ตดิ ตอ อาจารยท ่ีปรกึ ษา 2. จดั ทำโครงรา งงานวิจยั 3. สอบโครงรา งการวจิ ัย 4. ขออนมุ ตั กิ ารวจิ ัยจากคณะกรรมการจริยธรรมการวิจยั ในคนของสถาบัน 5. เริม่ เก็บขอมลู เสนอความคืบหนางานวจิ ยั ตอ อาจารยทีป่ รกึ ษาเปนระยะ 6. วิเคราะหขอมูล อภิปรายและจัดทำรายงานการวิจัยฉบับสมบูรณ ภายใตการดูแลของคณะอาจารย ทป่ี รกึ ษาหลกั และท่ีปรึกษารวม 7. สอบปอ งกนั งานวิจยั 8. สงรายงานการวิจัยฉบับสมบรู ณตอโรงพยาบาลสมเด็จพระบรมราชเทวี ณ ศรรี าชา และหรือ กรมควบคุมโรค เพ่อื สงตอใหส มาคมเวชศาสตรป องกันแหง ประเทศไทย 9. ตีพมิ พหรอื นำเสนอผลงานในการประชุมวิชาการ ในกรณีทต่ี อ งการเสนอพิจารณาเพอื่ เทียบวุฒิ การศกึ ษาปริญญาเอก ตองทำตามหลักเกณฑของสำนกั งานการอุดมศกึ ษาแหงชาติ 21
รายงานการวจิ ยั ฉบับสมบรู ณต องประกอบดวยหัวขอ หลักดังน้ี 1. บทคัดยอ 2. ความเปนมาของการวิจัย 3. จุดประสงคของการวจิ ัย 4. ระเบยี บวิธกี ารวิจยั 5. ผลการวจิ ยั 6. การวจิ ารณผลการวิจัย 7. เอกสารอางองิ 4.3 จำนวนชนั้ การฝก อบรม การฝก อบรมมที ัง้ ส้นิ 3 ชัน้ ป โดย 1 ชัน้ ป เทียบเทา การฝกอบรมเต็มเวลาไมน อ ยกวา 1 ป 4.4 การบรหิ ารกิจการและการจัดการฝกอบรม กรมควบคุมโรคและโรงพยาบาลสมเด็จพระบรมราชเทวี ณ ศรีราชา ไดแตงตั้งคณะกรรมการบริหาร หลักสูตรฝกอบรมแพทยประจำบาน สาขาเวชศาสตรปองกัน แขนงอาชีวเวชศาสตรรวมกัน โดยมีประธาน คณะกรรมการบริหารหลกั สูตรฝกอบรมแพทยประจำบานฯ มีผูอำนวยการหลักสูตรฝกอบรมแพทยป ระจำบานฯ ที่มีประสบการณในการปฏิบัติงานในสาขานี้มาแลวไมน อยกวา 5 ป โดยมีเลขาคณะกรรมการฯ รวมกันระหวาง กรมควบคมุ โรคและโรงพยาบาลสมเดจ็ พระบรมราชเทวี ณ ศรรี าชา 4.5 สภาพการปฏิบตั ิงาน กรมควบคมุ โรคและโรงพยาบาลสมเด็จพระบรมราชเทวี ณ ศรรี าชา จัดใหมีสภาวะการปฏิบัติงาน ดงั ตอ ไปนี้ • ใหผ ูเ ขารบั การฝกอบรมเขารวมกจิ กรรมวิชาการ (รวมถึงการปฏิบัติงานนอกเวลาราชการ) ทีเ่ ก่ยี วขอ ง กับการฝกอบรม โดยระบกุ ฎเกณฑและประกาศชัดเจนเรื่องเงือ่ นไขงานบริการและความรับผิดชอบ ของผเู ขารบั การฝก อบรม • มีการกำหนดการฝกอบรมทดแทนในกรณีที่ผูเขารับการฝกอบรมมีการลาพัก เชน การลาคลอดบุตร การเจ็บปวย การเกณฑทหาร การถูกเรียกฝกกำลังสำรอง การศึกษาดูงานนอกแผนการฝกอบรม/ หลกั สตู ร เปน ตน • จัดใหม คี า ตอบแทนผเู ขารับการฝกอบรมอยา งเหมาะสมกับตำแหนงและงานทีไ่ ดรบั มอบหมาย • กำหนดใหชั่วโมงการทำงานของผูเขารับการฝกอบรมนอกเวลาราชการ ไมเกิน 40 ชั่วโมง/สัปดาห (อา งองิ ตามประกาศแพทยสภา) • มกี ารกำหนดระเบียบตางๆ ที่เก่ยี วของในระหวางการฝก อบรมของผูเขา รับการฝก อบรม (รายละเอียด ตามคมู อื การฝกอบรมแพทยป ระจำบานฯ) 22
4.6 การวัดและประเมนิ ผล มีกระบวนการแจงผลการวัดและประเมินผลใหผูเขารับการฝกอบรมไดรับทราบและสามารถตรวจสอบ หรือยื่นขออุทธรณไดตามที่ตองการ ตามแนวทางการขออุทธรณการวัดและประเมินผล การวัดและประเมินผล ผเู ขารับการฝกอบรม ประกอบดว ย 4.6.1 การวัดและประเมินผลระหวางการฝกอบรมและการเลอ่ื นช้ันป การประเมินระหวางการฝกอบรม กรมควบคุมโรคและโรงพยาบาลสมเด็จพระบรมราชเทวี ณ ศรีราชา จัดใหมีการประเมินผูเขารับการ ฝก อบรมระหวา งการฝกอบรม ครอบคลมุ ท้ังดานความรู ทกั ษะ เจตคติ และกจิ กรรมทางการแพทย ในมิติตาง ๆ ดังน้ี มิติที่ 1 การประเมินกิจกรรมสมรรถนะองครวม (Entrustable Professional Activities: EPAs) ท่กี ำหนดไวในหลักสูตรใชเ กณฑก ารประเมินความเชอื่ มัน่ ตามภาคผนวกท่ี 3 มิตทิ ่ี 2 ผลการสอบเล่ือนช้ันป จัดโดยกรมควบคมุ โรคและโรงพยาบาลสมเดจ็ พระบรมราชเทวี ณ ศรีราชา มติ ิท่ี 3 การรายงานประสบการณเ รียนรูจากการปฏิบตั งิ านบรกิ ารอาชีวอนามัยในสถานประกอบกิจการ และการปฏิบัติงานที่หนวยฝกอบรม ผานทางสมุดบันทึกการฝกอบรม (Log Book) หรือแฟม สะสมผลงาน (Portfolio) มติ ทิ ่ี 4 การรายงานความกาวหนา งานวิจยั และโครงการดานอาชีวอนามัย (ถา มี) มิตทิ ่ี 5 การรวมกจิ กรรมประชุมวชิ าการทางอาชวี เวชศาสตร มิติที่ 6 การเขารวมการประชุมเชิงปฏิบัติการดานอาชีวเวชศาสตรซึง่ จดั โดยสมาคมโรคจากการประกอบ อาชพี และสง่ิ แวดลอมแหงประเทศไทย และสถาบนั อ่นื ๆ ที่สมาคมโรคจาการประกอบอาชีพและ สงิ่ แวดลอ มแหงประเทศไทย ใหก ารรบั รอง มิติที่ 7 การประเมินสมรรถนะดาน Professionalism และ Interpersonal and Communication Skills โดยอาจารยแ ละผูรว มงาน การบันทึกขอมูลการประเมนิ ผูเขา รบั การฝกอบรมทำโดย - ผูเขารับการฝกอบรมทำการบันทึกขอมูลในสวนทีเ่ กีย่ วของลงในสมุดบันทึกการฝกอบรม(Log Book)/ แฟมสะสมผลงาน (Portfolio) ตามท่ีสมาคมโรคจากการประกอบอาชพี และส่ิงแวดลอมแหงประเทศไทยไดกำหนด ในแตละปการศึกษา - กรมควบคุมโรคและโรงพยาบาลสมเด็จพระบรมราชเทวี ณ ศรีราชา จะทำการบนั ทกึ ขอมลู การประเมิน ผูเขารับการฝกอบรมในมติ ิท่ี 1-6 ทั้งรายบุคคลและรายสถาบัน เพื่อรายงานผลไปยงั คณะอนกุ รรมการฝกอบรมและ สอบฯ ตามทก่ี ำหนด ผลการประเมนิ นำไปใชใ นกรณี ตอ ไปนี้ 1. เพ่อื เล่อื นระดับชั้นป 2. เพอื่ ใชพิจารณาคณุ สมบัตใิ นการย่นื ขอรับการประเมนิ เพ่อื วุฒิบตั รฯ 23
เกณฑการเล่ือนช้นั ป 1. ปฏิบัตงิ านไมตำ่ กวารอยละ 80 ของระยะเวลาทก่ี ำหนด 2. ผานการประเมนิ มติ ทิ ่ี 1 ตาม Milestone ในภาคผนวกที่ 3 3. ผา นการประเมนิ มิติท่ี 2 โดยมคี ะแนนรวมไมต ำ่ กวารอ ยละ 60 และหมวดยอยไมต ำ่ กวารอยละ 60 4. ผา นการประเมนิ มติ ิท่ี 3 - 4 โดยการประเมินของอาจารยที่ปรกึ ษา 5. ผานการประเมินมิตทิ ี่ 5 มีการเขารวมกิจกรรมทางวิชาการทางอาชีวเวชศาสตรภายในและภายนอก รวมกันไมนอยกวา 10 ครง้ั ตอ ป 6. ผานการประเมนิ มิติท่ี 6 มีการเขา รว มกิจกรรมไมน อ ยกวา 1 ครง้ั ตอ ป 7. ผานการประเมินมิติที่ 7 โดยมีคะแนนรวมไมต่ำกวารอยละ 60 จากการประเมินของอาจารยและ ผูรวมงาน แนวทางการดำเนินการกรณีไมผ า นการประเมนิ เพ่ือเล่อื นช้ันป 1. มิติที่ 1, 3, 4, 5, 6, 7 หากประเมินไมผาน ใหเสนอเรื่องตอคณะกรรมการบริหารหลักสูตรฝกอบรม แพทยประจำบา นฯ กรมควบคมุ โรคและโรงพยาบาลสมเด็จพระบรมราชเทวี ณ ศรรี าชา เพอ่ื พิจารณา และแจง ใหผ ูเขา รับการฝก อบรมทราบถงึ แนวทางการแกไขและการประเมินซ้ำ 2. มติ ิท่ี 2 ที่มีคะแนนหมวดยอยทตี่ ำ่ กวา รอยละ 60 ในกรณีที่เปนการสอบใหวัดผลและประเมินอีกในหมวดยอยนั้น ภายในระยะเวลา 1 เดือน โดยกำหนดการวัดผลและประเมนิ ซ้ำไมเ กนิ 2 ครัง้ ในแตละหมวดยอย ในกรณีที่เปนการปฏิบัติงานใหปฏิบัติงานเพิ่มเติมตามดุลยพินิจของคณะกรรมการบริหาร หลักสตู รฝก อบรมแพทยป ระจำบา นฯ ถา ผา นการประเมินจงึ สามารถเลอ่ื นช้นั ปได 3. ถา ไมผา นการประเมนิ เพื่อเลื่อนชน้ั ปซ ้ำตามขอที่ 1 หรือไมผา นการประเมินเพือ่ เสนอช่ือยื่นขอรับการ ประเมนิ เพือ่ วุฒิบัตรฯ ตองปฏบิ ัตงิ านในระดบั ช้ันปเ ดิมอกี 1 ป 4. หลังจากปฏิบัตงิ านซำ้ ในชั้นปเดิมอีก 1 ป แลว ยงั ไมผา นการประเมนิ เพื่อเลอื่ นช้นั ป ใหยตุ ิการฝก อบรม ทงั้ นผ้ี เู ขารบั การฝกอบรมสามารถอุทธรณการวัดและประเมนิ ผลได คณะกรรมการบริหารหลักสูตรฝกอบรม แพทยประจำบานฯพิจารณาผลการประเมิน เมื่อผลการประเมินของผูเขารับการฝกอบรมเปนที่สิ้นสุดแลว สถาบัน ฝกอบรมฯ จะดำเนินการสงผลการประเมินเพื่อเสนอที่ประชุมคณะอนุกรรมการฝกอบรมและสอบฯ สมาคม เวชศาสตรปอ งกนั แหงประเทศไทย และแพทยสภา ภายในวันท่ี 31 กรกฎาคมของทุกป ตามลำดบั 24
4.6.2 การวัดและประเมินผลเพ่ือวฒุ ิบตั รฯ การสอบเพ่ือวฒุ ิบตั รฯ 1. คณุ สมบตั ิผูมีสทิ ธเ์ิ ขาสอบ - ผา นการฝกอบรมครบตามหลักสูตร ไมน อยกวา รอ ยละ 80 ของระยะเวลาการฝกอบรม - ผา นการประเมนิ ความรู ทักษะ และเจตคติ ตลอดการฝก อบรม 3 ป - สงวิทยานพิ นธท่ีใชประกอบการสำเรจ็ หลักสตู รปริญญาโทและมกี ารเผยแพรผลงานหรอื ไดร ับ การตอบรับใหเผยแพรในวารสารวชิ าการแลว - สถาบนั ฝกอบรมเห็นสมควรและเสนอช่อื ใหเ ขาสอบ 2. เอกสารประกอบ - เอกสารรบั รองประสบการณภาคปฏิบัตจิ ากสถาบนั ฝกอบรมตามทก่ี ำหนด - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ และใบรบั รองจากคณะกรรมการจรยิ ธรรมการวิจยั ในมนษุ ย - รายงานการเผยแพรง านวจิ ยั ตามเกณฑท ี่คณะอนกุ รรมการฝก อบรมและสอบฯกำหนด - สมดุ บันทึกการฝกอบรม (Log Book) ท่ีมีอาจารยแ พทยทส่ี ถาบนั รับรอง ลงช่อื กำกบั 3. วิธีการประเมินเพื่อวฒุ ิบัตรฯ ประกอบดวย 3.1 ขอ สอบกลางของสมาคมเวชศาสตรปอ งกนั แหง ประเทศไทย เปน ขอสอบปรนยั (300 คะแนน) เนอื้ หาประกอบดวย - ความรพู น้ื ฐานดา นวิทยาศาสตรการแพทย และดานเวชศาสตรป องกัน 200 คะแนน - ความรเู ฉพาะแขนงอาชีวเวชศาสตร 100 คะแนน 3.2 ขอสอบเฉพาะแตละแขนง (700 คะแนน) ประกอบดว ย - การสอบปรนัย (MCQ) ในแขนงของตนเอง (200 คะแนน) - การสอบอัตนัย (MEQ, Essay, Short Answer Question) (200 คะแนน) - การสอบรปู แบบอน่ื ๆ (300 คะแนน) โดยอนกุ รรมการฝก อบรมและสอบฯ สามารถเลอื ก รปู แบบและกำหนดสัดสวนการสอบไดเอง โดยตอ งมกี ารสอบอยางนอย 2/3 รปู แบบคือ การสอบ OSCE (Objective Structured Clinical Examination) การสอบ Long Case/Long Scenario ทดสอบทักษะการแกปญ หา การสอบปากเปลา (Oral Examination) 3.3 ผานการประเมนิ ผลงานวิจยั 3.4 ผานการประเมนิ ผลการปฏิบัติงานจากสถาบันฝกอบรม ไดแก สมุดบันทกึ การฝกอบรม (Log Book) และ/หรือ แฟมสะสมผลงาน (Portfolio), EPA เกณฑการพิจารณาตัดสินผลการประเมิน ใชเกณฑรอยละ 60 หรือโดยอยูในดุลยพินิจของ คณะอนุกรรมการฝกอบรมและสอบฯ 25
5. การรบั และคัดเลือกผรู บั การฝกอบรม 5.1 คณุ สมบัตขิ องผูร บั การฝกอบรม ผูเขา รับการฝก อบรมจะตองมคี ณุ สมบตั ิ ดังตอไปนี้ 1. ผูมีสิทธส์ิ มคั รแพทยประจำบา น (แผน ก) 1) ไดรับปริญญาแพทยศาสตรบัณฑิต หรือเทียบเทาที่แพทยสภารับรอง ไดรับการขึ้นทะเบียนประกอบ วิชาชีพเวชกรรมจากแพทยสภาแลว 2) ผานการอบรมแพทยเพม่ิ พนู ทกั ษะเปน เวลา 1 ป 3) แพทยผ ูมีตนสังกดั กรณที ่ไี มม ตี น สังกดั (อสิ ระ) ตองปลอดภาระการชดใชทุน หรือภาระอนื่ กับหนวยงานของรฐั 4) ไมจ ำกดั เพศ อายุ เชือ้ ชาติ ศาสนา ความคิดเห็นทางการเมอื ง รสนยิ มทางเพศ และเศรษฐานะ 5) มีคณุ สมบัติครบถวนตามเกณฑแ พทยสภาในการเขารบั การฝก อบรมแพทยเ ฉพาะทาง 6) มีความประพฤติ ทักษะ ทัศนคตกิ ารทำงานรว มกบั ผูอนื่ ไดเปน อยา งดี 7) แผนงานฝกอบรมฯมีนโยบาย ไมก ดี กันผูม ีความพกิ ารหรอื ความเจบ็ ปวย ยกเวน กรณีที่ความพกิ ารหรือ ความเจ็บปวยนน้ั อาจเปน อปุ สรรคตอการปฏิบัติงาน และความพิการหรือความเจ็บปวยน้ันอาจสงผล ตอ ความปลอดภัยของผูปว ย/ผูร ับบริการและตวั ผเู ขา รบั การฝก อบรม 26
5.2 จำนวนผูรบั การฝก อบรม กรมควบคุมโรครว มกับโรงพยาบาลสมเด็จพระบรมราชเทวี ณ ศรีราชา จดั ใหมีผูเขารบั การฝก อบรมสัดสวน ปละ 1 คน ตออาจารยผูใหการฝกอบรม 2 คน รวมทั้งมีงานบริการตอจำนวนผูเขารับการฝกอบรม 1 คน ตามท่ี แพทยสภาอนุมัติศักยภาพในการฝกอบรมแพทยประจำบานเพ่ือวุฒิบัตรแสดงความรูความชำนาญในการประกอบ วิชาชีพเวชกรรมสาขาเวชศาสตรป อ งกัน แขนงอาชีวเวชศาสตร โดยมรี ายละเอยี ดดังตอไปน้ี - จำนวนผูเขา รบั การฝก อบรมปล ะ ช้ันละ (คน) 1234 5 6 - จำนวนอาจารยผูใหก ารฝกอบรมเต็มเวลา (คน) 2345 6 7 - จำนวนผูปวยนอกคลินิกที่เกี่ยวของกับผูใชแรงงาน เชน คลินิกอาชีวเวชกรรมและเวชกรรมสิ่งแวดลอม คลินิก 200 400 600 800 1000 1200 ประกันสังคม (คร้ัง/ป) - เดินสำรวจสถานประกอบกิจการ (walkthrough survey) 12 14 16 18 20 22 (ครงั้ /ป) - ใหคำปรึกษาแนะนำสรางเสริมสุขภาพ ปองกันโรคจากการ 50 60 70 80 90 100 ทำงานและโรคที่เกยี่ วเน่ืองจากการทำงานในท่ีทำงาน (ครงั้ /ป) - ตรวจสขุ ภาพกอนเขาทำงาน ระหวา งการทำงาน (ครัง้ /ป) 10 15 20 25 30 35 - ใหค ำปรกึ ษาโรคจากการทำงานและโรคท่เี กย่ี วเนื่องจากการ 50 60 70 80 90 100 ทำงานภายใน/ภายนอกโรงพยาบาล (ครั้ง/ป) - เฝาระวัง สอบสวนโรคจากการทำงานและโรคที่เกี่ยวเนื่อง 10 15 20 25 30 35 จากการทำงานหรอื โรคเหตสุ ง่ิ แวดลอ ม (ครั้ง/ป) อาจารยแพทยเฉพาะทาง อายุรกรรม 1111 1 1 ตจวิทยา 1111 1 1 อรุ เวชวิทยา 1111 1 1 พิษวทิ ยา 1111 1 1 โสต นาสิก ลาริงซวทิ ยา 1111 1 1 จกั ษุวทิ ยา 1111 1 1 ออรโธปดกิ ส 1111 1 1 เวชศาสตรฟนฟู 1111 1 1 สูตนิ รีเวชกรรม 1111 1 1 ศัลยกรรม 1111 1 1 27
5.3 กระบวนการคัดเลอื กผสู มคั รเขา รบั การฝกอบรม มีคณะกรรมการโดยกรมควบคุมโรครวมกับโรงพยาบาลสมเด็จพระบรมราชเทวี ณ ศรีราชา ดำเนินการ คัดเลือกผูสมัครเขารับการฝกอบรม โดยการคัดเลือกเปนไปอยางยุติธรรม โปรงใส และเทาเทียมกัน โดยมีการ ดำเนนิ การ ดังตอ ไปน้ี • มีการประกาศคุณสมบัติ หลักเกณฑ จำนวนแพทยประจำบานทีจ่ ะรับ และวิธีคัดเลือกผูสมัครใหชัดเจน ผา นเว็บไซตแ ละสือ่ ตา งๆ ของสถาบัน • คณะกรรมการตรวจสอบคุณสมบัติของผูสมัครโดยละเอียด และแจงผูสมัครใหรับทราบในกรณีที่มี คุณสมบัตไิ มค รบถว น • คณะกรรมการดำเนินการคัดเลือกผูสมัครโดยวิธีการสอบสัมภาษณ ประเมนิ จากประสบการณการทำงาน ประวัติการศึกษา ผลงานทางวิชาการ ทัศนคติ ฯลฯ และแจงหัวขอในการประเมินคุณสมบัติใหผูสมัคร รับทราบกอ นการสมัคร • หลงั การสอบคัดเลือก มีการประชมุ คณะกรรมการเพ่อื ลงมติเลือกผสู มคั รเขา รับการฝก อบรม • สถาบนั แจงผลการคดั เลอื กใหผ สู มคั รและตน สังกัดของผูสมัครทราบเปน ลายลกั ษณอ กั ษร • รายงานผลการคดั เลือกไปยงั สมาคมเวชศาสตรป อ งกันแหงประเทศไทย • ประกาศรายชอื่ ผลการคัดเลือกผา นเว็บไซตแ ละสอ่ื ตางๆ ของสถาบัน 6. อาจารยผูใ หการฝกอบรม 6.1. คณุ สมบัติของประธานการฝก อบรม ประธานการฝกอบรมตองเปนแพทยซึ่งไดรับวุฒิบัตรหรือหนังสืออนุมัติเพื่อแสดงความรูความชำนาญ ในการประกอบวิชาชพี เวชกรรม สาขาเวชศาสตรปองกนั แขนงอาชวี เวชศาสตร และปฏิบตั ิงานดานอาชีวเวชศาสตร อยา งนอย 5 ป ภายหลงั ไดร บั วุฒิบตั รหรือหนังสืออนุมตั ิฯ 6.2. คณุ สมบตั ิและจำนวนของอาจารยผ ูใหการฝก อบรม 6.2.1 คุณสมบตั ขิ องอาจารยผูใหก ารฝก อบรม ตองเปนแพทยซึ่งไดรับวุฒิบัตรหรือหนังสืออนุมัติเพื่อแสดงความรูความชำนาญในการประกอบวิชาชีพ เวชกรรม สาขาเวชศาสตรปอ งกัน แขนงอาชีวเวชศาสตร และปฏบิ ัติงานดานอาชวี เวชศาสตรอยางนอย 2 ปภายหลัง ไดร ับวฒุ ิบัตรหรือหนังสอื อนมุ ัติฯ ผูใหการฝกอบรมแบบเตม็ เวลา หมายถึง ขาราชการ พนักงานมหาวทิ ยาลัย ลูกจางประจำรวมทัง้ อาจารย เกษียณอายุราชการปฏิบัติงานในโรงพยาบาล คณะแพทยศาสตรหรือหนวยงานที่ปฏิบัติงานเต็มเวลา และไดรับ เงนิ เดือนในอตั ราเต็มเวลา ผใู หการฝกอบรมแบบไมเตม็ เวลา แบง เปน 2 ประเภท ก. พนักงานมหาวิทยาลัยหรอื ลูกจางประเภทบางเวลาอยางนอ ยครึ่งเวลา และไดรับเงินเดอื นตามสัดสว นงาน ใหน ับเวลาปฏบิ ัติงานตามสัญญาจา ง 28
ข. ผทู ีป่ ฏิบัติงานอยทู ่สี ถาบนั อนื่ แผนกอืน่ หรอื อาจารยเ กษียณอายุมาชว ยสอนบางเวลา โดยไมไดมีสัญญาจาง จากหนวยงาน หรือปฏิบัติงานนอยกวาครึ่งเวลา ใหคิดเวลาปฏิบัติงานเฉพาะที่มาปฏิบัติงานสำหรับการเรียน การสอนแพทยประจำบานสาขาเวชศาสตรปองกนั แขนงอาชีวเวชศาสตร และไมนับเวลาที่มาสอนนักศึกษา/นิสิต แพทยแ ละแพทยประจำบานสาขาอ่ืน ผูใหการฝกอบรมวุฒิบัตรฯในระดับเดียวกันใชศักยภาพได 35 ชั่วโมง ตอสัปดาหใน 1 สาขาวิชา แตถา ฝกอบรมมากกวา 2 สาขาวิชา ตองแบง ศกั ยภาพเปน 2 สาขาวิชา โดยคดิ สาขาวชิ าหลกั ไมน อยกวา ครึง่ หนึง่ 6.2.2 จำนวนอาจารยผใู หการฝก อบรม กรมควบคุมโรคและโรงพยาบาลสมเด็จพระบรมราชเทวี ณ ศรีราชา มีแพทยซึ่งไดรับวุฒิบัตรหรือหนังสือ อนุมตั ิเพื่อแสดงความรูค วามชำนาญในการประกอบวชิ าชพี เวชกรรม สาขาเวชศาสตรปองกัน แขนงอาชีวเวชศาสตร และปฏิบัติงานดานอาชีวเวชศาสตรอยางนอย 2 ปภายหลังไดรับวุฒิบัตรหรือหนังสืออนุมัติฯ และปฏิบัติงานเต็ม และไมเ ต็มเวลา โดยมีรายนามอาจารยดังน้ี รายชอื่ อาจารยผ ูใหก ารฝกอบรมกรมควบคุมโรคและโรงพยาบาลสมเดจ็ พระบรมราชเทวี ณ ศรีราชา ประเภท ลำดับ ชอ่ื -สกุล คุณวฒุ ิ เต็มเวลา ไมเตม็ กรมควบคมุ โรค เวลา 1 ดร.นพ.สมเกียรติ ศริ ริ ตั นพฤกษ อว.เวชศาสตรป อ งกนั แขนงอาชวี เวชศาสตร 2 ดร.พญ.ฉันทนา ผดุงทศ อว.เวชศาสตรปองกนั แขนงระบาดวทิ ยา อว.เวชศาสตรปอ งกัน แขนงอาชีวเวชศาสตร 3 พญ.หรรษา รกั ษาคม วว.เวชศาสตรครอบครวั วว.เวชศาสตรปองกนั แขนงอาชวี เวชศาสตร 4 ดร.พญ.ชุลกี ร ธนธติ กิ ร อว.เวชศาสตรป อ งกัน แขนงระบาดวทิ ยา 5 พญ.รชนกี ร วรี ะเจรญิ อว.เวชศาสตรปอ งกนั แขนงเวชศาสตรการจราจร 6 พญ.เออื้ มพร พูนกลา วว.เวชศาสตรปอ งกัน แขนงอาชวี เวชศาสตร อว.เวชศาสตรป อ งกัน แขนงเวชศาสตรการจราจร วว.เวชศาสตรปองกนั แขนงอาชีวเวชศาสตร วว.เวชศาสตรปอ งกนั แขนงอาชวี เวชศาสตร 29
ประเภท ลำดบั ช่ือ-สกุล คุณวุฒิ เตม็ เวลา ไม่เต็ม เวลา โรงพยาบาลสมเดจ็ พระบรมราชเทวี ณ ศรีราชา 1 นพ.จารุพงษ์ พรหมวทิ ักษ์ วว. ศลั ยศาสตร์ออโธปดิ ิกส์ อว. เวชศาสตรป์ อ้ งกนั แขนงอาชีวเวชศาสตร์ อว. เวชศาสตรป์ ้องกนั แขนงสาธารณสขุ ศาสตร์ 2 นพ.คุณากร สนิ ธพพงศ์ อว. เวชศาสตร์ปอ้ งกัน แขนงอาชวี เวชศาสตร์ 3 นพ.ศภุ กิจ เวชพานิช วว. เวชศาสตรป์ อ้ งกนั แขนงอาชีวเวชศาสตร์ ความรับผิดชอบของอาจารย์ผ้ใู ห้การฝกึ อบรมกรมควบคุมโรคและโรงพยาบาลสมเด็จพระบรมราชเทวี ณ ศรีราชา ลำดับ ชื่อ-สกุล ดา้ นการสอน ดา้ นการบริการ ด้านการวิจยั กรมควบคุมโรค รอ้ ยละ 20 รอ้ ยละ 50 ร้อยละ 30 1 ดร.นพ.สมเกยี รติ ศิรริ ตั นพฤกษ์ ร้อยละ 40 รอ้ ยละ 50 รอ้ ยละ 10 2 ดร.พญ.ฉนั ทนา ผดงุ ทศ รอ้ ยละ 40 ร้อยละ 50 ร้อยละ 10 3 พญ.หรรษา รักษาคม ร้อยละ 40 รอ้ ยละ 50 รอ้ ยละ 10 4 ดร.พญ.ชลุ กี ร ธนธิติกร รอ้ ยละ 40 รอ้ ยละ 40 รอ้ ยละ 20 5 พญ.รชนกี ร วรี ะเจริญ ร้อยละ 40 รอ้ ยละ 40 ร้อยละ 20 6 พญ.เอื้อมพร พูนกลา้ ร้อยละ 40 ร้อยละ 40 รอ้ ยละ 20 โรงพยาบาลสมเด็จพระบรมราชเทวี ณ ศรีราชา รอ้ ยละ 40 รอ้ ยละ 40 ร้อยละ 20 1 นพ.จารพุ งษ์ พรหมวทิ ักษ์ ร้อยละ 40 ร้อยละ 40 ร้อยละ 20 2 นพ.คณุ ากร สนิ ธพพงศ์ 3 นพ.ศุภกจิ เวชพานชิ 6.3 การพัฒนาอาจารย์ผใู้ ห้การฝกึ อบรม 1. ปฐมนิเทศอาจารย์ใหม่ ให้มีความรู้ความเข้าใจหลักสูตรฝึกอบรมแพทย์ประจำบ้าน ตามนโยบาย ของสถาบันฝึกอบรมและแพทยสภา 2. ส่งเสริมให้อาจารย์ผู้ให้การฝึกอบรมได้รับความรู้และทักษะในด้านการเรียนการสอน โดยเข้าเรียน ในหลักสูตรแพทยศาสตรศึกษา ซึ่งอาจจัดโดยกรมควบคุมโรคหรือจัดโดยหน่วยงานภายนอก สนับสนุนในด้าน วชิ าการ เชน่ การอบรมระยะสน้ั การประชมุ วิชาการ ไมต่ ำ่ กวา่ ปลี ะ 1 ครัง้ 3. สนับสนุนทุนการศึกษาดูงานทั้งในและต่างประเทศสำหรับอาจารย์ผู้ให้การฝึกอบรมตามระเบียบ ของสถาบนั ฝึกอบรมฯ 30
4. สนบั สนนุ และพฒั นาอาจารยผ ูใหการฝกอบรมใหม งี านวิจยั อยางตอเนื่อง โดยสนับสนนุ ทั้งเงนิ ทุน องคความรู และบคุ ลากร รวมท้ังสงเขาอบรมหลักสูตรการวจิ ัยทางวิทยาศาสตรส ุขภาพตาง ๆ ตามระเบยี บของสถาบนั ฝก อบรมฯ 7. ทรพั ยากรทางการศกึ ษา กรมควบคุมโรคและโรงพยาบาลสมเด็จพระบรมราชเทวี ณ ศรีราชา ไดม ีการดำเนนิ การเก่ียวกับทรัพยากร การศึกษาใหครอบคลุมประเด็นดงั ตอไปน้ี • สถานท่ี • โอกาสในการเรยี นรู • อุปกรณอ ำนวยความสะดวกและเทคโนโลยสี ารสนเทศ • บุคลากร • งบประมาณ โดยมรี ายละเอยี ดดงั น้ี 7.1 สถานท่ี • กรมควบคมุ โรครวมกับโรงพยาบาลสมเดจ็ พระบรมราชเทวี ณ ศรีราชา จัดใหม หี อพัก หอ งพกั โตะทำงาน และตเู กบ็ ของสวนบุคคล สำหรับผูเ ขารบั การฝก อบรมทีป่ ลอดภัย สะดวก และเหมาะสม สำหรบั การฝก อบรม 7.2 โอกาสในการเรยี นรู • มีแหลง เรียนรูทัง้ ภาคทฤษฎี ไดแ ก หอ งสมุด ศนู ยแพทยศาสตรศกึ ษาชนั้ คลินกิ ทอ่ี าคารเกษตรสนทิ วงศ ซึง่ สามารถเขาถึงแหลง ขอ มลู ทางวิชาการที่ทนั สมยั ทางอินเตอรเนต็ จากฐานขอมูลหองสมดุ จุฬาลงกรณ มหาวทิ ยาลยั มหาวทิ ยาลัยบรู พา ระบบสารสนเทศทางคลนิ ิก UpToDate® หองสมุดตางๆภายใน กระทรวงสาธาณสขุ อาทิ เชน หองสมดุ ภายใตกรมควบคุมโรค (สถาบนั บำราศนราดูร สำนักระบาดวิทยา ศนู ยค วามรว มมือไทย-สหรัฐ ดา นสาธารณสุข (TUC) ฯลฯ) กรมอนามยั กรมวิทยาศาสตรก ารแพทย และสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา • มีหนวยงานที่สนับสนุนเพื่อเพิ่มโอกาสในการเรียนรูทั้งภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติ โดยมีคลินิกโรค จากการทำงาน คลินิกอาชีวเวชศาสตร (ศูนยเวชศาสตรอุตสาหกรรม) หนวยอาชีวอนามัยและ ความปลอดภัย อีกทั้งยังมีหนวยงานอื่นๆทั้งภายในและภายนอกกรมควบคุมโรค เชน กองโรคจาก การประกอบอาชีพและสิ่งแวดลอม สำนักงานปองกันควบคุมโรคที่ 6 จังหวัดชลบุรี ดานควบคุมโรค ติดตอระหวางประเทศ ศูนยพัฒนาวิชาการอาชีวอนามัยและสิ่งแวดลอม จังหวัดสมุทรปราการ และ จังหวดั ระยอง สำนกั ระบาดวทิ ยา สถาบนั ราชประชาสมาสัย • มีการจัดประสบการณใ นการปฏิบตั งิ านเปน ทีมรว มกบั ผรู วมงานและบุคลากรวิชาชพี อ่ืน • มีการประยุกตความรูพื้นฐานและกระบวนการทางวิทยาศาสตร การบูรณาการ ระหวางการฝก อบรม กับการวิจัยอยา งเพยี งพอ และจัดหาแหลงทนุ วจิ ยั • จดั ใหมีการฝกอบรมในสถาบันอ่ืนทัง้ ในและนอกประเทศ 31
• จดั ใหมรี ะบบการโอนผลการฝกอบรม • มีการนำความเชี่ยวชาญทางแพทยศาสตรศึกษามาใชในการจัดทำแผนการฝกอบรม การดำเนินการ ฝกอบรม และการประเมินการฝกอบรม 7.3 อปุ กรณอ ำนวยความสะดวกและเทคโนโลยสี ารสนเทศ • จัดใหมีอุปกรณสำนักงาน และอุปกรณที่จำเปนในการฝกอบรมสำหรับผูเขารับการฝกอบรม เชน Laptop Projector LCD เปนตน • มบี ริการอนิ เตอรเ น็ตไรส าย เพอ่ื ใชใ นการสืบคนขอ มลู การเขา คลังขอมูลบนคลาวด (Cloud Database) • มีการสื่อสารผานชองทาง กลุมไลน (Line Group) เพื่อแจงขาวสาร ประสานงาน และใชจดหมาย อเิ ลก็ ทรอนกิ ส (E-mail) ในการสง ขอมลู ทเ่ี ปนทางการ • มีสื่ออิเล็กทรอนิกสสำหรับการเรียนรูที่ผูเขารับการฝกอบรมสามารถเขาถึงได มีการใชเทคโนโลยี สารสนเทศและการสื่อสารใหเปนสวนหนึ่งของการฝกอบรมอยางมีประสิทธิภาพและถูกหลักจริยธรรม เชน มีส่อื การเรียนการสอนที่ไดรับการอนญุ าตจากอาจารยหรือวิทยากรเผยแพรในเวบ็ ไซตสถาบนั ฯลฯ 7.4 บคุ ลากร • มีบุคลากรที่ปฏิบัติงานและมีความเช่ียวชาญที่เหมาะสม สามารถสนับสนุนการดำเนินการฝก อบรมได อยางเต็มประสิทธิภาพ โดยบุคลากรปฏบิ ตั งิ านตามกลุม ตา งๆ ตามโครงสรางสถาบนั • มีอาจารยผเู ชีย่ วชาญสาขาที่เก่ียวขอ งจากหนวยงานตางๆ จากกรมควบคมุ โรคและโรงพยาบาลสมเด็จ พระบรมราชเทวี ณ ศรีราชา สนับสนุนการฝก อบรมอยางตอเนอื่ ง 7.5 งบประมาณ ไดรับการจัดสรรงบประมาณจากทั้งกรมควบคุมโรคและโรงพยาบาลสมเด็จพระบรมราชเทวี ณ ศรีราชา ตามปง บประมาณทเี่ พียงพอและเหมาะสมเพอ่ื ใชในการบรหิ ารจัดการการฝก อบรม 8. การประเมินแผนงานฝก อบรม กรมควบคุมโรครวมกับโรงพยาบาลสมเด็จพระบรมราชเทวี ณ ศรีราชามีการกำกับดูแลการฝกอบรม เปนไปตามแผนการฝกอบรม/หลักสูตรอยางตอเนื่อง และมีกลไกสำหรับการประเมินหลักสูตรพรอมนำไปใชจริง ซึง่ ครอบคลมุ ดงั น้ี • พันธกิจของแผนการฝกอบรม/หลักสูตร • ผลลพั ธก ารเรยี นรูที่พงึ ประสงค • แผนการฝกอบรม • ขัน้ ตอนการดำเนนิ งานของแผนการฝกอบรม • การวัดและประเมินผล • พัฒนาการของผรู ับการฝก อบรม • ทรัพยากรทางการศกึ ษา 32
• คณุ สมบตั ิของอาจารยผ ูใหก ารฝก อบรม • ความสัมพนั ธระหวา งนโยบายการรบั สมคั รผรู บั การฝกอบรมและความตองการของระบบสขุ ภาพ • หนว ยงานท่สี นบั สนนุ การฝกอบรม • ขอควรปรบั ปรงุ โดยสถาบันมีการแสวงหาขอมูลปอนกลับเกี่ยวกับการฝกอบรม/หลักสูตร จากอาจารยแพทย ผูเขารับการ ฝกอบรม นายจางหรอื ผูใชบัณฑิต และผูมสี ว นไดส วนเสียหลัก รวมถึงใชขอ มูลเก่ียวกับความสามารถในการปฏิบัติงาน ของแพทยผ ูส ำเร็จการฝก อบรม เพือ่ การประเมนิ การฝก อบรม/หลักสูตร 9. การทบทวนและพฒั นา 9.1 จัดใหมีการทบทวนและพัฒนาคุณภาพของหลักสูตรฝกอบรม เปนระยะหรืออยางนอยทุก 2 ป โดยการปรบั ปรุงกระบวนการ โครงสรา ง เนอื้ หา ผลลพั ธ และสมรรถนะของผูสำเรจ็ การฝก อบรม รวมถงึ การวดั และ ประเมินผล สภาพแวดลอ มในการฝกอบรม และปรบั ปรุงแกไขขอบกพรอ งทต่ี รวจพบใหท ันสมัยอยูเสมอ โดยมขี อมูล อา งองิ พรอมทงั้ แจงผลการทบทวนและพฒั นาใหสมาคมเวชศาสตรปองกนั แหง ประเทศไทยรบั ทราบ 9.2 จัดใหมีการทบทวนและพัฒนาคุณภาพของหลักสูตรฝกอบรม เปนระยะหรืออยางนอยทุก 5 ป โดยการปรบั ปรงุ กระบวนการ โครงสราง เน้ือหา ผลลพั ธ และสมรรถนะของผสู ำเร็จการฝกอบรม รวมถึงการวัดและการ ประเมินผล และสภาพแวดลอมในการฝกอบรม ปรับปรุงแกไขขอบกพรองที่ตรวจพบใหทันสมัยอยเู สมอ โดยมีขอมูล อา งองิ พรอมทัง้ แจง ผลการทบทวนและพัฒนาใหแพทยสภารบั ทราบ 9.3 สมาคมเวชศาสตรปองกันแหงประเทศไทย เปนผูรับผิดชอบดูแลการฝกอบรม และทบทวน/ พฒั นาหลักสูตรการฝก อบรมเปน ระยะหรืออยางนอยทุก 5 ป และแจงผลการทบทวน/พฒั นาใหแพทยสภารับทราบ 10. การบริหารกิจการและธรุ การ 10.1 ผูบริหารกรมควบคุมโรคและโรงพยาบาลสมเด็จพระบรมราชเทวี ณ ศรีราชา สนับสนุนการฝกอบรม โดยจดั ใหม สี ถานที่ บคุ ลากร งบประมาณ และทรัพยากรตางๆท่ีจำเปนในการดำเนินการของหลกั สูตร 10.2 มีการบรหิ ารจดั การหลักสูตรท่ีสอดคลองกับกฎระเบียบทกี่ ำหนดไวในดานตา งๆ ไดแ ก การรับสมัคร ผูเขารับการฝกอบรม (เกณฑการคัดเลือกและจำนวนที่รับ) กระบวนการฝกอบรม การวัดและประเมินผล และผลลัพธของการฝกอบรมที่พึงประสงค การออกเอกสารที่แสดงถึงการสำเร็จของการฝกอบรมในแตละชั้นป หรอื หลกั ฐานอยางเปน ทางการอ่นื ๆ ท่ีสามารถใชเปน หลักฐานแสดงการผา นการฝก อบรมในชั้นปน ้ันได 10.3 กำหนดหนา ทรี่ ับผิดชอบและบริหารจัดการงบประมาณของแผนการฝกอบรม/หลักสูตรที่สอดคลอง กบั ความจำเปนดา นการฝก อบรม 10.4 มีกิจกรรมอื่นๆที่เกี่ยวของครบถวน สอดคลองกับขอบังคับและประกาศของแพทยสภาในการเปด การฝกอบรม 10.5 มีการบริหารจัดการการฝกอบรมที่สอดคลองตามโครงสรางของสถาบันฝกอบรม ซึ่งแบงกลุมงาน ภายในดังนี้ 33
• กลุมบริหารท่ัวไป • กลมุ นโยบายแผนและพัฒนาองคกร • กลุมฝก อบรมและพฒั นาหลกั สตู ร • กลมุ ประกนั คุณภาพการศึกษาและประเมนิ ผล กลุมวิจยั และบรกิ ารวิชาการ 11. การประกนั คุณภาพการฝกอบรม ภายใตสมาคมเวชศาสตรปองกันแหงประเทศไทย ไดกำหนดใหสถาบันฝกอบรมที่จะไดรับการอนุมัติ ใหจัดการฝกอบรมจะตองผานการประเมินความพรอมในการเปนสถาบันฝกอบรม คณะกรรมการบริหารหลักสตู ร ฝกอบรมแพทยประจำบาน สาขาเวชศาสตรปองกัน แขนงอาชีวเวชศาสตร กรมควบคุมโรครวมกับโรงพยาบาล สมเด็จพระบรมราชเทวี ณ ศรีราชา จดั ใหม ีการประกันคุณภาพการฝกอบรมอยา งตอเน่อื งดังน้ี 11.1 การประกันคุณภาพการฝกอบรมภายในมีระบบและกลไกการประกันคุณภาพการฝกอบรมภายใน อยา งนอยทกุ 2 ป 11.2 การประกันคุณภาพการฝกอบรมภายนอก จะตองไดรับการประเมินคุณภาพจากคณะอนุกรรมการ ฝก อบรมและสอบฯ อยา งนอยทุก 5 ป 34
ภาคผนวกท่ี 1 ความรพู น้ื ฐานของเวชศาสตรป องกนั ท่วั ไป 1. ความรพู ้ืนฐานของเวชศาสตรปองกันทว่ั ไป ประกอบดวย 1.1 พ้ืนฐานและหลกั การของเวชศาสตรปอ งกนั ทั่วไป (Fundamental and Principle of Preventive Medicine) ประกอบดว ย 1.1.1 Principles of preventive medicine 1.1.2 Concept of diseases prevention and health promotion 1.1.3 Public health system administration and intervention 1.1.4 Principles of Epidemiology and its applications 1.1.5 Biostatistics 1.2 ความรพู ้นื ฐานของเวชศาสตรปอ งกนั เฉพาะแขนงทว่ั ไป (Fundamental of Special Branch in Preventive Medicine) ประกอบดวย 1.2.1 ความรูพ้นื ฐานแขนงสาธารณสุข ประกอบดวย • Concept of Public Health • Measuring, Monitoring and Evaluation the Health of population, Manage the health problem of population • National Health system and Global health • Planning and Managing health system • The Epidemiologic Approach to Disease and Intervention 1.2.2 ความรูพ ้ืนฐานแขนงระบาดวิทยา ประกอบดวย • Concept of disease distribution, determinants and epidemiological triad • Study designs and basic statistics • Concept of public health surveillance 1.2.3 ความรพู ืน้ ฐานแขนงจติ เวชชุมชน ประกอบดว ย • Concept of prevention and promote community mental health • Mental health problem and how to prevent • Risk assessment and risk management in community mental health problem 1.2.4 ความรพู ้นื ฐานแขนงอาชีวเวชศาสตร ประกอบดวย • Principle of occupational and environmental medicine • Health hazard and health effects • fit for work • basic safety 1.2.5 ความรูพ้ืนฐานแขนงเวชศาสตรป องกนั คลนิ ิก ประกอบดวย • Natural history of diseases and level of prevention in clinical preventive medicines. 35
• Principles and provision of vaccines. • Prevention and control of sexually transmitted infections. • Prevention and care of geriatric patients. 1.2.6 ความรูพ ้ืนฐานแขนงเวชศาสตรทางทะเล ประกอบดวย • Core Concept of Maritime Health and Maritime Medicine • Health Requirements and Fitness Examination for Seafarers and Working at Sea • Basic Knowledge of Diving and Hyperbaric Medicine • Emergency Service for Maritime Health 1.2.7 ความรูพ้นื ฐานแขนงเวชศาสตรก ารบนิ ประกอบดว ย • Concept of Aviation Medicine • Health risk among aircrew, passenger and how to prevent • Risk assessment and risk management among aircrew and passenger • Risk of aircraft accident and how to prevent 1.2.8 ความรูพ้ืนฐานแขนงเวชศาสตรก ารเดนิ ทางและทองเที่ยว ประกอบดว ย • Concept of Travel Medicine, pre- and post-travel care • Health risk among travelers and how to prevent • Risk assessment and risk management among travelers 1.2.9 ความรดู า นการแพทยทางเลอื ก (Alternative medicine) 36
ภาคผนวกที่ 2 เน้ือหาสงั เขปของการฝก อบรมสาขาเวชศาสตรปอ งกนั แขนงอาชีวเวชศาสตร 1. ความรคู วามสามารถและทักษะรายวชิ า 1.1 อาชีวเวชศาสตรพื้นฐาน (Basic Principle of Occupational Medicine) ศึกษาวิชาอาชีวเวชศาสตร พน้ื ฐานภาคทฤษฎี ประกอบดว ยเนื้อหาวิชาดังนี้ 1.1.1 อาชีวเวชกรรมเบอ้ื งตน งานสขุ ภาพ การเกิดโรค การเกิดอบุ ตั ิเหตุ 1.1.1.1 สภาวะการทำงานและสิง่ แวดลอ มกับการทำงานเยย่ี งมนษุ ย 1.1.1.2 สุขภาพความปลอดภยั ในการทำงานกบั อนุสัญญาและขอแนะขององคการแรงงานระหวาง ประเทศ 1.1.1.3 ความเชือ่ ทีผ่ ิดๆ เชน ในเรอ่ื ง - คาขดี จำกัดความเขมขน ของสิ่งคุกคามตอ สุขภาพกบั การเกดิ โรคเหตุอาชีพ - อปุ กรณคมุ ครองความปลอดภยั สวนบุคคล - โรคจากการประกอบอาชีพรักษาใหหายได - ความประมาทของคนงานกับการเกิดโรคและบาดเจบ็ เหตุอาชีพ 1.1.1.4 อาชีวเวชศาสตร 1.1.1.5 บทบาทและหนา ทีข่ องแพทยในดานอาชวี เวชศาสตร 1.1.2 พ.ร.บ. ประกันสงั คม - ประเด็นที่สำคัญของ พ.ร.บ. ประกนั สังคม - บทบาทและหนา ท่ีของแพทยท เี่ กี่ยวขอ งกบั พ.ร.บ. ประกันสังคม 1.1.3 พ.ร.บ. คุมครองแรงงาน พ.ร.บ. ความปลอดภยั อาชีวอนามัย และสภาพแวดลอ มในการทำงาน และ พ.ร.บ. เงินทดแทน - ประเด็นทส่ี ำคญั ของ พ.ร.บ. คุม ครองแรงงาน พ.ร.บ. เงินทดแทนพ.ร.บ. ความปลอดภยั อาชวี อนามัย และสภาพแวดลอมในการทำงาน - บทบาทและหนา ที่ของแพทยท ่ีเกยี่ วขอ งกับ พ.ร.บ. คมุ ครองแรงงาน พ.ร.บ. ความปลอดภัย อาชวี อนามัย และสภาพแวดลอมในการทำงาน และพ.ร.บ. เงินทดแทน - การประเมินการสูญเสียสมรรถภาพ 1.1.4 พ.ร.บ. วตั ถุอันตราย - ประเด็นที่สำคัญของ พ.ร.บ. วัตถุอนั ตราย - บทบาทและหนา ท่ีของแพทยท ่ีเก่ียวขอ งกับ พ.ร.บ. วัตถุอนั ตราย 1.1.5 พ.ร.บ. โรงงาน - ประเด็นที่สำคัญของ พ.ร.บ. โรงงาน 37
- บทบาทและหนา ทีข่ องแพทยท ี่เกยี่ วขอ งกบั พ.ร.บ. โรงงาน 1.1.6 พ.ร.บ. สง เสริมและรกั ษาคุณภาพส่ิงแวดลอม - ประเด็นที่สำคญั ของ พ.ร.บ. สง เสรมิ และรักษาคณุ ภาพสิ่งแวดลอม - บทบาทและหนาที่ของแพทยที่เกี่ยวขอ งกบั พ.ร.บ. สง เสรมิ และรักษาคุณภาพสงิ่ แวดลอม 1.1.7 พ.ร.บ. การสาธารณสุข - ประเด็นท่ีสำคญั ของ พ.ร.บ. การสาธารณสขุ พ.ศ. 2535 - บทบาทและหนาทีข่ องแพทยท ี่เก่ียวขอ งกับ พ.ร.บ. การสาธารณสขุ พ.ศ. 2535 1.1.8 พ.ร.บ. ประกันวินาศภยั - ประเดน็ ท่ีสำคญั ของ พ.ร.บ. ประกันวินาศภัย 1.1.9 พ.ร.บ. ควบคมุ โรคจากการประกอบอาชพี และโรคจากส่ิงแวดลอม พ.ศ. 2562 - สาระสำคัญของพ.ร.บ. ควบคมุ โรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสง่ิ แวดลอ ม - บทบาทและหนาทีข่ องแพทยทีเ่ ก่ียวของกับ พ.ร.บ. ควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจาก สงิ่ แวดลอ ม - ความหมายของคำวา Occupational diseases และ Work-related diseases - ความหมายของโรคจากการประกอบอาชพี ตามกฎหมาย - ระบาดวทิ ยาในประเทศไทย - ตวั อยางของโรคจากการประกอบอาชพี ในประเทศไทย 1.1.10 การตรวจสขุ ภาพแรกเขา ทำงาน และการตรวจสขุ ภาพเปนระยะ 1.1.11 Factory visit and health examination surveys 1.1.12 จรยิ ธรรมของแพทยท ่เี ก่ยี วขอ งกับงานอาชีวเวชศาสตร 1.1.13 ระบาดวทิ ยาโรคจากการประกอบอาชพี 1.1.14 การเฝา ระวังโรคจากการประกอบอาชีพ 1.1.15 พิษวิทยาเบอ้ื งตน 1.1.16 โรคพษิ โลหะหนัก 1.1.17 Agricultural Medicine 1.1.18 อนั ตรายตอ สมรรถภาพการไดย ินเนื่องจากการทำงาน 1.1.19 Toxic gas 1.1.20 อันตรายตอ สมรรถภาพการมองเห็นเนอื่ งจากการทำงาน 1.1.21 โรคทเี่ กิดจากสารตวั ทำละลายอนิ ทรยี 1.1.22 โรคมะเรง็ จากการประกอบอาชพี 1.1.23 โรคทางระบบประสาทจากการทำงาน 1.1.24 โรคปอดจากการประกอบอาชพี 38
1.1.25 Repetitive strain injury 1.1.26 Occupational stress 1.1.27 Neuropsychiatric test 1.1.28 Ergonomics 1.1.29 การตรวจทางหองปฏบิ ตั กิ ารที่เกย่ี วกบั โรคจากการประกอบอาชพี 1.1.30 การประเมนิ ความพรอ มในการทำงานและการประเมนิ เพือ่ กลบั เขา ทำงาน 1.1.31 Early detection of Occupational diseases 1.1.32 Industrial hygiene 1.1.33 Occupational Safety 1.1.34 ระบบบันทกึ ขอ มูลทางการแพทยอ าชีวเวชศาสตร 1.1.35 อันตรายเนื่องจากรังสี 1.1.36 อนั ตรายเนือ่ งจากความรอน แสง การสน่ั สะเทอื น จากการทำงาน 1.2 ฝกปฏิบตั งิ านอาชีวเวชกรรมทีค่ ลนิ กิ โรคจากการทำงานหรอื คลนิ ิกอาชีวเวชกรรม - วินจิ ฉยั รักษา และฟนฟูสมรรถภาพ ผูปวยดว ยโรคและ/หรือการบาดเจบ็ จากการประกอบอาชีพ และ โรคเนอื่ งจากงาน - ประเมนิ สภาวะสขุ ภาพเพือ่ ความเหมาะสมกบั การทำงานและกลับเขา ทำงานหลงั การเจบ็ ปวย/บาดเจ็บ - ประเมนิ การสญู เสยี สมรรถภาพรา งกายและจติ ใจจากการทำงาน - ฝก ใชเ คร่ืองมือการตรวจวดั สง่ิ แวดลอ มในการทำงาน 1.3 อายรุ ศาสตร ฝกอบรมที่สถาบันหรือโรงพยาบาลท่ีแพทยสภารับรอง โดยใหม กี ารจัดกิจกรรมวิชาการดานอาชวี เวชศาสตร เปนระยะ ๆ ตามความเหมาะสม และประกอบดวยการฝกอบรมดูแลผูปวยและ/หรืออภิปรายปญหาผูปวย ทางอาชวี เวชศาสตร ดังน้ี :- 1.3.1 Pulmonary 1.3.1.1 Occupational Lung Diseases (1) Pneumoconiosis (2) Occupational Asthma (3) Hypersensitivity Pneumonitis (4) Byssinosis (5) Chronic Bronchitis and Emphysema (6) Acute and Chronic Respiratory Effects of Exposure to inhaled Toxic Agents (7) Occupational Lung Cancer (8) Occupational Lung Infectious Diseases 1.3.1.2 Pulmonary function test 39
1.3.1.3 Standards of interpretation and classification of chest radiographs in pneumoconiosis – ILO classification 1.3.1.4 Medical and laboratory assessment of respiratory impairment for disability evaluation 1.3.1.5 Return to work 1.3.2 Cardiology 1.3.2.1 Cardiovascular Toxicology 1.3.2.2 Cardiovascular Evaluation in Workers’ fitness - Exercise Stress Test 1.3.2.3 Medical Assessment of Cardiovascular Impairment for Disability Evaluation 1.3.2.4 Return to work 1.3.3 Dermatology 1.3.3.1 Occupational Skin Disorders - Irritant Contact Dermatitis - Allergic Contact Dermatitis - Contact Urticaria - Work –Aggravated Dermatoses - Occupational Vitiligo - Occupational Raynaud’s Disease - Cutaneous Malignancy - Cutaneous Infections 1.3.3.2 Skin Tests 1.3.3.3 Medical Assessment of skin Impairment for Disability Evaluation 1.3.3.4 Return to work 1.3.4 Neurology 1.3.4.1 Neurotoxicology 1.3.4.2 Evaluation of Peripheral and Central Nervous System Function 1.3.4.3 Medical Assessment of Neurological Impairment for Disability Evaluation 1.3.4.4 Return to work 1.3.5 Toxicology 1.3.5.1 Principles of Occupational (Industrial) Toxicology - Toxicokinetic 40
- Inhalation Toxicology - Carcinogenesis - Toxicity Testing - Applications of Toxicology - Risk assessment - Biological Monitoring - Poison Control Center 1.4 ออรโ ธปด กิ ส ฝกอบรมทโี่ รงพยาบาลหรือสถาบนั ที่แพทยสภารับรอง โดยใหม กี ารจัดกจิ กรรมวิชาการอาชวี เวชศาสตร เปนระยะ ๆ ตามความเหมาะสม และประกอบดวยการฝกอบรมดูแลผูปวยและ/หรืออภิปรายปญหาผูปวย ทางอาชวี เวชศาสตร ดังน้ี : - 1.4.1 Trauma and Emergencies in the Workplace 1.4.2 Cumulative Trauma Disorders of the Extremity 1.4.3 Repetitive Strain Injury 1.4.4 Ergonomics 1.4.5 Medical Assessment of Musculoskeletal Impairment for Disability Evaluation 1.4.6 Return to work 1.5 เวชศาสตรฟ นฟู ฝก อบรมที่โรงพยาบาล หรือสถาบนั ที่แพทยสภารับรอง โดยใหม กี ารจดั กิจกรรมวิชาการอาชวี เวชศาสตร เปน ระยะๆ ตามความเหมาะสม และประกอบดว ยการฝก อบรมดแู ลผปู ว ยและ/หรืออภปิ รายปญ หาผูป วยทาง อาชวี เวชศาสตร ดังน้ี 1.5.1 Impairment and Disability Evaluations 1.5.2 Medical Rehabilitation 1.5.3 Occupational Rehabilitation 1.5.4 Return to work 1.6 สูติศาสตร-นรเี วชวทิ ยา ฝก อบรมทโ่ี รงพยาบาลทีแ่ พทยสภารับรอง โดยใหมกี ารจัดกจิ กรรมวชิ าการอาชีวเวชศาสตรเปนระยะๆ ตามความเหมาะสม และประกอบดวยการฝกอบรมดูแลผปู วยและ/หรืออภิปรายปญหาผปู วยทางอาชวี เวชศาสตร ดังนี้ :- 1.6.1 Reproductive Toxicology and Occupation/Environmental Exposure 1.6.2 Women in the Workplace 1.6.3 Pregnancy and Work 41
1.6.4 Reproductive consideration in Work’s Fitness and Risk Evaluation 1.6.5 Return to work 1.7 จกั ษุวิทยา ฝก อบรมที่โรงพยาบาลที่แพทยสภารับรอง โดยใหมีการจัดกจิ กรรมวิชาการอาชวี เวชศาสตรเปนระยะๆ ตามความเหมาะสม และประกอบดวยการฝกอบรมดูแลผูปวยและ/หรืออภิปรายปญหาผูปวยทางอาชวี เวชศาสตร ดงั นี้ :- 1.7.1 Eye Injuries due to Physical and Chemical Agents 1.7.2 Visual Fitness test 1.7.3 Assessment of Visual impairment for Disability Evaluation 1.7.4 Return to work 1.8 โสต นาสิก ลาริงซว ิทยา ฝกอบรมท่ีโรงพยาบาลทแี่ พทยสภารับรอง โดยใหมกี ารจดั กจิ กรรมวิชาการอาชวี เวชศาสตรเ ปนระยะๆ ตามความเหมาะสม และประกอบดวยการฝกอบรมดูแลผูป วยและ/หรืออภิปรายปญ หาผูปว ยทางอาชวี เวชศาสตร ดังนี้ :- 1.8.1 Occupation Hearing Loss 1.8.2 Hearing Tests, - Audiometry 1.8.3 Hearing Conservation Program - Personal Hearing Protection - Audiometric Examination of Employees 1.8.4 Assessment of Hearing Impairment for Disability Evaluation 1.8.5 Return to work 1.9 จิตเวชศาสตร ฝกอบรมที่โรงพยาบาลที่แพทยสภารบั รอง โดยใหมีการจัดกิจกรรมวิชาการอาชวี เวชศาสตรเปน ระยะๆ ตามความเหมาะสม และประกอบดวยเนอ้ื หาการฝกอบรมดังนี้ :- 1.9.1 Assessment of Mental Stress Factors at Work - Occupational Stress 1.9.2 Health and Safety in Shift Workers 1.9.3 Diagnosis of absenteeism 1.9.4 Neuropsychiatric Tests 1.9.5 Mental and Behavioral Disorders Impairment Evaluation - Psychiatric Examination for Stress Claims and Impairment Ratings 1.9.6 Return to work 42
2. ศึกษาหลักสตู รสาธารณสขุ ศาสตรมหาบณั ฑิตหรอื เทยี บเทา เพอ่ื ศกึ ษาพนื้ ฐานความรดู า นอาชีวเวชศาสตร และศึกษาการทำวิทยานพิ นธทเ่ี ก่ยี วของกบั งานอาชีวเวชศาสตร สำหรับผูทเ่ี คยศกึ ษาวฒุ ดิ ังกลาวหรือเทียบเทา มาแลวอาจไดร ับการพิจารณาใหย กเวน ศึกษาพืน้ ฐานอาชีวเวชศาสตรในหลกั สตู รสาธารณสขุ ศาสตรมหาบัณฑิตหรือเทียบเทา การทำวทิ ยานพิ นธในหลักสูตรสาธารณสขุ ศาสตรมหาบณั ฑิตหรอื เทียบเทาตามทก่ี ำหนดในหลักสูตร 3. ฝก อบรมวชิ าอาชวี เวชศาสตรภาคปฏิบตั ิในสถาบัน โรงพยาบาล และสถานประกอบกจิ การ ท่ีแพทยสภารบั รอง ระยะเวลาอยา งนอ ย 12 เดอื น คอื 3.1 ฝกปฏบิ ตั ิงานอาชวี เวชกรรมในสถาบันและโรงพยาบาล โดยครอบคลมุ กิจกรรม ดงั ตอ ไปน้ี - บริการสรางเสรมิ สุขภาพ และปอ งกันโรคและ/หรอื การบาดเจ็บแกผ ูประกอบอาชพี ทกุ สาขา - เฝา ระวัง สอบสวน ควบคุม โรคและ/หรอื การบาดเจบ็ จากการประกอบอาชีพ และโรคเนือ่ งจากงาน - วนิ ิจฉยั รกั ษา และฟน ฟสู มรรถภาพ ผปู ว ยดวยโรคและ/หรอื การบาดเจบ็ จากการประกอบอาชีพ และ โรคเนือ่ งจากงาน - ตรวจวัด แปลผลการตรวจสงิ่ แวดลอมในทท่ี ำงานและรอบสถานประกอบกจิ การ - ประเมินสภาวะสุขภาพเพือ่ ความเหมาะสมกบั การทำงานและกลบั เขาทำงานหลงั การเจ็บปวย/บาดเจบ็ - ประเมินการสญู เสียสมรรถภาพรางกายและจิตใจจากการทำงาน - วางแผนและดำเนินการบรกิ ารอาชวี อนามัยและอนามยั สง่ิ แวดลอมในสถานบรกิ ารสาธารณสุข สถาน ประกอบกจิ การและชมุ ชน รวมท้ังการเตรียมการและตอบโตอ ุบัติภยั - เผยแพรฝก อบรม ใหค ำแนะนำ และคำปรึกษาเกี่ยวกับการสรางเสริมสุขภาพ การปองกันอุบัติภัยและ โรคจากการประกอบอาชพี และการปรบั ปรุงภาวะแวดลอมในการทำงาน - ฝกปฏิบัติงานอื่น ๆ ตามลักษณะเฉพาะของสถานฝกปฏบิ ัตงิ าน 3.2 ฝกปฏิบัตงิ านในสถานประกอบกิจการ 3.2.1 การบรหิ ารจดั การท่วั ไปในสถานประกอบกจิ การ 3.2.1.1 รวมเปนคณะกรรมการความปลอดภัยของสถานประกอบกิจการ เพื่อใหขอมูลหรือ ขอคิดเห็นเกี่ยวกับกิจการของสถานประกอบกิจการ ซึ่งอาจมีผลเสียตอสิ่งแวดลอมและสุขภาพ จะได ดำเนนิ การปองกนั ตง้ั แตเ รมิ่ ตน 3.2.1.2 แพทยควรมีบทบาทในการรว มสำรวจทั่วไปในสถานประกอบกิจการ เพื่อเฝาระวังและให คำแนะนำเกี่ยวกับปญหาทอ่ี าจเกิดขึน้ แกสุขภาพของพนักงานในแตล ะแผนกได 3.2.2 การจดั การทางสขุ ภาพ 3.2.2.1 การสรา งเสริมสขุ ภาพ ไดแ ก - การใหคำแนะนำเก่ียวกบั ระบบงานและลักษณะการทำงานทเี่ หมาะสม 43
- การใหความรูความเขา ใจทถ่ี ูกตองเกย่ี วกบั พฤติกรรมสุขภาพที่ดี และการระวังปองกันกับ ตนเองไมใ หเ กิดการเจบ็ ปว ยจากการทำงาน - การใหคำปรึกษาแนะนำเกี่ยวกับปญหาสุขภาพแกพนักงานและครอบครัวตามความ เหมาะสม - การจัดกิจกรรมพิเศษตางๆ เชน การออกกำลังกายเพื่อสุขภาพ โภชนาการเพื่อสุขภาพ เปน ตน 3.2.2.2 การปองกนั โรค - การดแู ลเกีย่ วกบั การปอ งกันโรคติดตอ ท่ัวไปในโรงงาน - การจัดวัคซนี ปองกนั โรคติดเช้ือท่เี กี่ยวของกับการประกอบอาชีพ เชน งานปศุสตั ว เปน ตน 3.2.2.3 งานบรกิ ารทางอาชวี เวชกรรม - การตรวจสขุ ภาพพนกั งานกอ นรบั เขา ทำงาน (Pre-employment examination) - การตรวจสุขภาพเมื่อจะบรรจุพนักงานในแตละแผนก หรือเมื่อมีการยายแผนก (Pre-placement examination) - การตรวจสุขภาพเปนระยะ (Periodic medical examination) ในกรณีทั่วไป มักเปน การตรวจสขุ ภาพพนกั งานปละครั้ง แตในบางงานอาจตองมกี ารตรวจสุขภาพพนักงานทุก 3 เดอื น หรอื ทุก 6 เดอื น - การตรวจสุขภาพกอนออกจากงาน (Pre-retirement examination) เปนการตรวจ สุขภาพกอนที่พนักงานคนนั้นจะลาออกจากบริษัท/โรงงาน ซึ่งจะเปนการตรวจยืนยัน ภาวะสุขภาพกอนทพ่ี นกั งานคนนัน้ จะไปทำงานอื่น 3.2.2.4 การตรวจพิเศษทางสุขภาพ ไดแ ก การตรวจวเิ คราะหป ญหาเฉพาะ เชน - การตรวจสมรรถภาพการไดยนิ (Audiometry) เพ่ือการเฝาระวังปญ หาประสาทหูเสื่อมใน พนกั งานที่ทำงานเก่ียวของกับเสยี งดัง - การตรวจสมรรถภาพการมองเห็น (Vision test) ในพนักงานที่ตองทำงานใชสายตามาก เปนพิเศษ - การตรวจสมรรถภาพการทำงานของปอด (Pulmonary Function test) ในพนักงานท่ี ทำงานเกี่ยวของกับฝุน หรือกา ซตาง ๆ - การตรวจเลือดและปส สาวะพนกั งานทที่ ำงานเกย่ี วของกับสารเคมีบางชนดิ เชน สารตะก่ัว แมงกานีส ปรอท เบนซีน โทลอู ีน เปน ตน - การตรวจพเิ ศษอนื่ ๆ 3.2.2.5 การตรวจรักษาโรคและการบาดเจ็บ ไดแก - การตรวจรกั ษาโรคเจ็บปว ยท่วั ไป - การตรวจรกั ษาโรคเจ็บปวยเร้อื รัง เชน โรคความดนั โลหติ สงู โรคเบาหวาน 44
- การตรวจรกั ษาโรค และการบาดเจบ็ จากการทำงาน - การสงพนกั งานที่เจ็บปวยหนกั ไปรบั การรักษาทโ่ี รงพยาบาล - การดูแลฟนฟูสมรรถภาพพนักงานที่บาดเจ็บจนสามารถกลับเขาทำงานไดต ามปกติ หรือ แนะนำการยายแผนกตามความเหมาะสม 3.2.3 การดแู ลเกี่ยวกับปญหากฎหมายทางสุขภาพและประโยชนทดแทนตา งๆ เชน 3.2.3.1 การลาปวยของพนกั งาน 3.2.3.2 การออกใบรบั รองแพทย 3.2.3.3 เงินทดแทนกรณบี าดเจ็บหรือปวยจากการทำงานตามพ.ร.บ.เงินทดแทน 3.2.3.4 การเจ็บปวยและประโยชนท ดแทนตาม พรบ. ประกันสงั คม 3.2.3.5 การดูแลการจัดเกบ็ เวชระเบยี น และอืน่ ๆ 3.2.3.6 คาใชจ ายทางการแพทย/สวสั ดิการอื่นๆ 3.2.4 การตรวจวัดสิ่งแวดลอมและการแปลผล ไดแ ก - การตรวจวดั ส่งิ แวดลอมในการทำงาน เชน การวัดแสง เสียง ความรอน ความชน้ื ฝุน สารเคมี เปน ตน - การตรวจวัดสิ่งแวดลอมรอบสถานประกอบกิจการ เชน การตรวจอากาศ และนำ้ ท่ีปลอ ยออกจาก สถานประกอบกิจการ เปนตน 3.3 ฝก ปฏิบัติงานท่ีกองโรคจากการประกอบอาชพี และส่งิ แวดลอม และหนว ยงานภาครัฐท่เี กีย่ วขอ ง 45
ภาคผนวกที่ 3 กจิ กรรมวชิ าชพี ทีเ่ ชือ่ มั่นได (EPA) ตาม มคว.1 สมาคมเวชศาสตรปองกันแหง ประเทศไทย ไดกำหนดกิจกรรมวิชาชีพทเี่ ช่อื มนั่ ได (EPA) สำหรบั ผูประกอบ วชิ าชีพเวชกรรมท่ีจะไดร บั วุฒิบัตร/หนังสอื อนุมัตแิ สดงความรคู วามชำนาญในการประกอบวชิ าชพี เวชกรรม สาขา เวชศาสตรป องกัน แขนงอาชวี เวชศาสตร ไวทั้งสน้ิ 5 ขอ ดังนี้ • EPA 1 การประเมนิ ภาวะสุขภาพตามหลักอาชวี เวชศาสตร • EPA 2 การสรา งเสริมสุขภาพแกคนทำงาน • EPA 3 การเฝาระวงั ทางการแพทย • EPA 4 การวินิจฉัยและการจัดการโรคและ/หรอื การเจบ็ ปวยจากการทำงาน • EPA 5 การสอบสวนทางระบาดวิทยาของโรคและ/หรือการบาดเจบ็ จากการทำงาน หรอื การระบาดของ โรคติดตอ ในที่ทำงาน โดยความสมั พนั ธร ะหวา งกิจกรรมวิชาชพี ที่เชอื่ ม่นั ไดและสมรรถนะหลกั ดา นตาง ๆ แสดงไวในตารางที่ 1 สารบญั ยอ ย 1. แนวทางการเรียนรแู ละการประเมนิ ความเช่อื มั่นตาม EPA 2. เนอ้ื หาการเรียนรูแ ละการประเมนิ 3. Milestones ของแตละ EPA ตามช้นั ป 4. ภาคผนวก ก. ตารางที่ 1 ความสัมพันธร ะหวางกจิ กรรมวิชาชพี ทเ่ี ชือ่ มนั่ ไดและสมรรถนะหลักดา นตาง ๆ ข. ตารางที่ 2 กลมุ อาชพี ทมี่ ีความเส่ยี งและจำเปนตอ งไดร บั การประเมิน fit for work (EPA 1) ค. ตารางท่ี 3 กลุมโรคหรอื ภาวะทางสุขภาพที่ตองไดรบั การประเมิน return to work (EPA 1) ง. ตารางที่ 4 ลักษณะสิ่งคุกคามจากการทำงานที่มีความจำเปนทีค่ นทำงานตอ งไดรบั การเฝา ระวังทาง การแพทย (EPA 3) จ. ตารางที่ 5 โรคหรือการเจ็บปว ยจากการทำงานท่ีผูม ีความรูความชำนาญในการประกอบวิชาชีพเวชกรรม สาขาเวชศาสตรป องกนั แขนงอาชีวเวชศาสตร ตองวินจิ ฉัยและจดั การได (EPA 4, 5) 46
Search
