Important Announcement
PubHTML5 Scheduled Server Maintenance on (GMT) Sunday, June 26th, 2:00 am - 8:00 am.
PubHTML5 site will be inoperative during the times indicated!

Home Explore nhasachmienphi-cau-chuyen-do-thai-2-van-hoa-truyen-thong-va-con-nguoi

nhasachmienphi-cau-chuyen-do-thai-2-van-hoa-truyen-thong-va-con-nguoi

Published by Thư viện Trường Tiểu học Tân Bình TPHD, 2023-03-08 02:55:02

Description: nhasachmienphi-cau-chuyen-do-thai-2-van-hoa-truyen-thong-va-con-nguoi

Search

Read the Text Version

["ho\u1ea1n\tc\u1ee7a\tHitler\tv\u1edbi\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tc\u1ee9\t\u00e2m\t\u1ec9\tnh\u01b0\tth\u1ebf\tcho\t\u0111\u1ebfn\tkhi\tHitler l\u00ean\tn\u1eafm\tquy\u1ec1n\tQu\u1ed1c\ttr\u01b0\u1edfng\tc\u1ee7a\tn\u01b0\u1edbc\t\u0110\u1ee9c\tv\u00e0\tb\u00f9ng\tn\u1ed5\tc\u00f9ng\tv\u1edbi\tch\u1ee7 ngh\u0129a\td\u00e2n\tt\u1ed9c\th\u1eb9p\th\u00f2i\tv\u00e0\tt\u01b0\tt\u01b0\u1edfng\tph\u1ee5c\tth\u00f9\tc\u1ee7a\t\u0110\u1ee9c\tQu\u1ed1c\tx\u00e3. Trong\tm\u1ed9t\tth\u1eddi\tgian\td\u00e0i\tsau\tth\u1ea3m\ts\u00e1t\tHolocaust,\tn\u1ec1n\tv\u0103n\th\u00f3a s\u00e1ng\tt\u1ea1o\tc\u1ee7a\tDo\tTh\u00e1i,\t\u1edf\tm\u1ed9t\tg\u00f3c\tt\u1ed1i\tn\u00e0o\t\u0111\u00f3,\t\u0111\u00e3\tmang\tm\u1ed9t\tm\u00e0u\tx\u00e1m \u1ea3m\t\u0111\u1ea1m,\tk\u00e9o\td\u00e0i\tcho\t\u0111\u1ebfn\tng\u00e0y\tnay.\tNh\u1eefng\tai\t\u0111\u00e3\txem\tb\u1ed9\tphim\tB\u1ea3n danh\ts\u00e1ch\tc\u1ee7a\tSchindler\t(Schindler\u2019s\tList)\tn\u1ed5i\tti\u1ebfng\tc\u1ee7a\t\u0111\u1ea1o di\u1ec5nSteven\tSpielberg\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tgi\u1ea3i\tOscar\tn\u0103m\t2002,\tnghe\tnh\u1ea1c\tch\u1ee7\t\u0111\u1ec1 c\u1ee7a\tphim,\ts\u1ebd\tth\u1ea5y\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tm\u1ed9t\tn\u1ed7i\t\u0111au\tday\td\u1ee9t,\t\u00e2m\t\u1ec9\tkh\u00f4ng\tth\u00f4i\ttrong t\u00e2m\tkh\u1ea3m\tm\u1ed7i\tng\u01b0\u1eddi\td\u00e2n\tDo\tTh\u00e1i.\tN\u1ed7i\t\u0111au\t\u1ea5y\tph\u1ea3i\tch\u0103ng\tl\u00e0\tm\u1ed9t\tl\u1eddi nguy\u1ec1n\t\u0111\u00e8\tn\u1eb7ng\tl\u00ean\ts\u1ed1\tph\u1eadn\tc\u1ee7a\tc\u1ea3\td\u00e2n\tt\u1ed9c\tDo\tTh\u00e1i\tt\u1eeb\t\u0111\u00f3\tv\u00e0\ts\u1ebd\tk\u00e9o d\u00e0i\tcho\t\u0111\u1ebfn\tc\u1ea3\tmai\tsau? \u1ede\tm\u1ed9t\tkh\u00eda\tc\u1ea1nh\tn\u00e0o\t\u0111\u00f3,\tc\u00f9ng\tv\u1edbi\tth\u1eddi\tgian\ts\u1ee9c\tn\u1eb7ng\tc\u1ee7a\tk\u00fd\t\u1ee9c cay\t\u0111\u1eafng\tn\u00e0y\tng\u00e0y\tc\u00e0ng\ttr\u1edf\tn\u00ean\tu\tu\u1ea5t.\tR\u00f5\tr\u00e0ng\tv\u1ea5n\t\u0111\u1ec1\tn\u00e0y\ts\u1ebd\tv\u1eabn\tl\u00e0 m\u1ed9t\tph\u1ea7n\tkh\u00f4ng\tnh\u1ecf\tc\u1ee7a\tt\u00e2m\tl\u00fd\tIsrael\tv\u00e0\tbi\u1ec3u\thi\u1ec7n\tngh\u1ec7\tthu\u1eadt\tc\u1ee7a\tn\u00f3 trong\tnhi\u1ec1u\tn\u0103m\tt\u1edbi. Tr\u1ea1i\tt\u1eadp\ttrung\tAuschwitz\tt\u1ea1i\tBa\tLan,\t1944","\u0110\u1ed1i\tv\u1edbi\tng\u01b0\u1eddi\tIsrael\tng\u00e0y\tnay,\tkh\u00f4ng\tg\u00ec\t\u1ea3nh\th\u01b0\u1edfng\t\u0111\u1ebfn\tt\u00e2m\tl\u00fd c\u1ee7a\th\u1ecd\th\u01a1n\tl\u00e0\tnh\u1eefng\txung\t\u0111\u1ed9t\t\u0111\u00e3\tnh\u1ea5n\tch\u00ecm\t\u0111\u1ea5t\tn\u01b0\u1edbc\tn\u00e0y,\ttrong\tc\u00e1c h\u00ecnh\tth\u1ee9c\tkh\u00e1c\tnhau,\tt\u1eeb\tnh\u1eefng\tng\u00e0y\t\u0111\u1ea7u\tti\u00ean\tc\u1ee7a\tNh\u00e0\tn\u01b0\u1edbc\tDo\tTh\u00e1i. L\u00fd\tthuy\u1ebft\tph\u1ee5c\tqu\u1ed1c\tDo\tTh\u00e1i\tZionism\tgi\u1ea3\t\u0111\u1ecbnh\tr\u1eb1ng\tk\u1ecbch\tb\u1ea3n\tsau\t\u0111\u00e2y s\u1ebd\tx\u1ea3y\tra:\tV\u00f9ng\t\u0111\u1ea5t\tIsrael\tl\u00e0\thy\tv\u1ecdng\tcu\u1ed1i\tc\u00f9ng,\tl\u00e0\tn\u01a1i\tm\u00e0\tng\u01b0\u1eddi\tDo Th\u00e1i\ts\u1ebd\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tgi\u1ea3i\ttho\u00e1t\tkh\u1ecfi\tn\u1ed7i\t\u00e1m\t\u1ea3nh\tv\u1ec1\tnh\u1eefng\tkh\u1ee7ng\tb\u1ed1\tv\u00e0\tl\u00e0n s\u00f3ng\tb\u00e0i\tDo\tTh\u00e1i\t\u0111\u00e3\t\u0111eo\tb\u00e1m\th\u1ecd\tqua\tnhi\u1ec1u\tth\u1ebf\tk\u1ef7.\tTheo\tl\u00fd\tthuy\u1ebft Zionism,\tc\u00e1c\t\u0111\u1ed1i\tt\u01b0\u1ee3ng\t\u0111\u1ee9ng\t\u1edf\ttrung\tt\u00e2m\tc\u1ee7a\tv\u0103n\th\u00f3a\tDo\tTh\u00e1i\t\u0111\u01a1n thu\u1ea7n\tl\u00e0\tKinh\tTh\u00e1nh,\tV\u00f9ng\t\u0111\u1ea5t\tIsrael\tv\u00e0\ts\u1ef1\tchuy\u1ec3n\th\u00f3a\tc\u1ee7a\tx\u00e3\th\u1ed9i\tDo Th\u00e1i\t\u201cm\u1edbi\u201d.\t\u0110\u00e2y\tl\u00e0\tm\u1ed9t\t\u1ea3o\tt\u01b0\u1edfng\tv\u00e0,\t\u1edf\tm\u1ed9t\tm\u1ee9c\t\u0111\u1ed9\tn\u00e0o\t\u0111\u00f3,\t\u1ea3o\tt\u01b0\u1edfng n\u00e0y\tv\u1eabn\tti\u1ebfp\tt\u1ee5c\tcho\t\u0111\u1ebfn\tkhi\tra\t\u0111\u1eddi\tc\u1ee7a\tNh\u00e0\tn\u01b0\u1edbc\tDo\tTh\u00e1i\tv\u00e0o\tn\u0103m 1948.\tTrong\tkhi\tYishuv\t\u0111\u00e3\tli\u00ean\tt\u1ee5c\t\u0111\u1ea5u\ttranh\tv\u1edbi\tc\u00e1c\th\u00e0nh\tvi\tkh\u1ee7ng\tb\u1ed1 v\u00e0\t\u0111\u1ed5\tm\u00e1u,\tch\u1ec9\tt\u1edbi\tkhi\tth\u00e0nh\tl\u1eadp\tNh\u00e0\tn\u01b0\u1edbc\tDo\tTh\u00e1i,\tt\u00e1c\t\u0111\u1ed9ng\tc\u1ee7a chi\u1ebfn\ttranh\tcu\u1ed1i\tc\u00f9ng\tm\u1edbi\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tghi\tnh\u1eadn\tv\u00e0\t\u0111\u01b0\u1ee3c\t\u0111\u1eb7t\tv\u00e0o\ttrung\tt\u00e2m c\u1ee7a\tt\u00e2m\tl\u00fd\tIsrael.\tN\u00f3\t\u0111\u00e3\tgi\u00e0nh\t\u0111\u01b0\u1ee3c\ts\u1ef1\tquan\tt\u00e2m\tl\u1edbn\tt\u1eeb\t\u0111\u00f3,\tm\u1eb7c\td\u00f9 thay\t\u0111\u1ed5i\tv\u1ec1\th\u00ecnh\tth\u1ee9c. N\u0103m\t1948,\tCu\u1ed9c\tchi\u1ebfn\t\u0110\u1ed9c\tl\u1eadp\tn\u1ed5\tra\tch\u01b0a\t\u0111\u1ea7y\t24\tgi\u1edd\tsau\tkhi Israel\ttuy\u00ean\tb\u1ed1\t\u0111\u1ed9c\tl\u1eadp.\tQu\u00e2n\t\u0111\u1ed9i\tc\u1ee7a\tn\u0103m\tn\u01b0\u1edbc\t\u1ea2r\u1eadp\tl\u00e1ng\tgi\u1ec1ng\tl\u00e0\tAi C\u1eadp,\tSyria,\tIraq,\tJordan\tv\u00e0\tLebanon\t\u0111\u00e3\tch\u00ednh\tth\u1ee9c\tli\u00ean\tminh\tt\u1ea5n\tc\u00f4ng Nh\u00e0\tn\u01b0\u1edbc\tIsrael\tnon\ttr\u1ebb\tv\u1edbi\t\u00fd\t\u0111\u1ed3\tti\u00eau\tdi\u1ec7t\tIsrael\tngay\tkhi\tn\u00f3\tc\u00f2n\ty\u1ebfu k\u00e9m.\tS\u1ef1\tth\u00f9\th\u1eb1n\tv\u00e0\txung\t\u0111\u1ed9t\tb\u00f9ng\tn\u1ed5\td\u01b0\u1edbi\th\u00ecnh\tth\u1ee9c\tchi\u1ebfn\ttranh to\u00e0n\tdi\u1ec7n\tn\u00e0y\tl\u1ea7n\t\u0111\u1ea7u\tti\u00ean\t\u0111\u00e3\tgi\u00fap\tIsrael\tt\u1ec9nh\tng\u1ed9\tkh\u1ecfi\tnh\u1eefng\tng\u1ed9 nh\u1eadn\tng\u00e2y\tth\u01a1\tc\u1ee7a\tm\u00ecnh.\tS\u1ed1\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tch\u1ebft\ttrong\tCu\u1ed9c\tchi\u1ebfn \u0110\u1ed9c\tl\u1eadp\t(x\u1ea5p\tx\u1ec9\t6.000\tng\u01b0\u1eddi\t\u2013\tkho\u1ea3ng\t1%\td\u00e2n\ts\u1ed1\tt\u1ea1i\tth\u1eddi\t\u0111i\u1ec3m\t\u0111\u00f3)\tl\u00e0 m\u1ed9t\tc\u00fa\ts\u1ed1c\tqu\u00e1\tn\u1eb7ng\tkh\u00f4ng\tth\u1ec3\tb\u1ecf\tqua.\tM\u1eb7c\td\u00f9\t\u00fd\tth\u1ee9c\ts\u00e2u\ts\u1eafc\tv\u1ec1 chi\u1ebfn\tth\u1eafng\tc\u1ee7a\tm\u00ecnh\ttrong\ts\u1ef1\tth\u1ea5t\tb\u1ea1i\tc\u1ee7a\tc\u00e1c\t\u0111\u1ed9i\tqu\u00e2n\t\u1ea2r\u1eadp\tl\u00e1ng gi\u1ec1ng,\tv\u00e0\tm\u1eb7c\td\u00f9\tni\u1ec1m\tt\u1ef1\th\u00e0o\tv\u00e0\ts\u1ef1\th\u1ee9ng\tkh\u1edfi\tc\u1ee7a\tng\u01b0\u1eddi\tIsrael\tv\u1ec1 m\u1ed9t\tqu\u1ed1c\tgia\t\u0111\u1ed9c\tl\u1eadp\tm\u1edbi\tra\t\u0111\u1eddi,\tm\u1ed9t\t\u0111\u00e1m\tm\u00e2y\t\u0111en\t\u0111\u00e3\tb\u1eaft\t\u0111\u1ea7u\tche ph\u1ee7\tl\u00ean\tcu\u1ed9c\ts\u1ed1ng\tc\u1ee7a\th\u1ecd\tt\u1eeb\t\u0111\u00f3,\tch\u1ea5t\tn\u1eb7ng\tth\u00eam\tn\u1ed7i\t\u0111au\tk\u00e9o\td\u00e0i\tb\u1edfi th\u1ea3m\ts\u00e1t\tHolocaust. Tuy\tnhi\u00ean,\ttrong\tnh\u1eefng\tn\u0103m\t\u0111\u1ea7u\tc\u1ee7a\tNh\u00e0\tn\u01b0\u1edbc\tDo\tTh\u00e1i,\tng\u01b0\u1eddi Do\tTh\u00e1i\tv\u1eabn\tr\u1ea5t\tl\u1ea1c\tquan\ttrong\tni\u1ec1m\ttin\tr\u1eb1ng\tth\u1eddi\tgian\ts\u1ebd\tgi\u00fap\th\u1ecd\tv\u00e0 ho\u00e0\tb\u00ecnh\ts\u1ebd\t\u0111\u1ebfn\tv\u00e0o\tm\u1ed9t\tl\u00fac\tn\u00e0o\t\u0111\u00f3.\tIsrael\tl\u00e0\t\u0111\u1ea1i\tdi\u1ec7n\tcho\tl\u1ef1c\tl\u01b0\u1ee3ng c\u1ee7a\tt\u01b0\u01a1ng\tlai,\tv\u00e0\tv\u1edbi\tl\u1ebd\tph\u1ea3i\tv\u00e0\tthi\u1ec7n\t\u00fd\tc\u1ee7a\tm\u00ecnh,\tc\u00e1c\tc\u00f4ng\td\u00e2n\tIsrael \u0111\u00e3\tb\u1ecb\tthuy\u1ebft\tph\u1ee5c\tr\u1eb1ng\tch\u00ednh\tngh\u0129a\ts\u1ebd\tgi\u00e0nh\tchi\u1ebfn\tth\u1eafng\tcu\u1ed1i\tc\u00f9ng.","Sau\tn\u00e0y,\tm\u1eb7c\td\u00f9\tr\u00f5\tr\u00e0ng\tr\u1eb1ng\tCu\u1ed9c\tchi\u1ebfn\t\u0110\u1ed9c\tl\u1eadp\t1948\t\u0111\u00e3\tkh\u00f4ng\tth\u1ec3 mang\tl\u1ea1i\th\u00f2a\tb\u00ecnh\tv\u00e0\tr\u1eb1ng\tc\u00f3\tth\u1ec3\ts\u1ebd\tc\u00f2n\t\u0111\u1ed5\tm\u00e1u\tnhi\u1ec1u\th\u01a1n\ttrong t\u01b0\u01a1ng\tlai,\tng\u01b0\u1eddi\td\u00e2n\tIsrael\tv\u1eabn\tki\u00ean\tnh\u1eabn\tch\u1edd\t\u0111\u1ee3i.\tChi\u1ebfn\ttranh\tv\u1eabn l\u1ea1i\tti\u1ebfp\tt\u1ee5c,\ttrung\tb\u00ecnh\tm\u1ed9t\tl\u1ea7n\ttrong\tm\u1ed7i\tth\u1eadp\tni\u00ean:\tsau\tCu\u1ed9c\tchi\u1ebfn \u0110\u1ed9c\tl\u1eadp\tn\u0103m\t1948\tl\u00e0\tc\u00e1c\tcu\u1ed9c\tchi\u1ebfn\t1956\t(Cu\u1ed9c\tchi\u1ebfn\tSinai\tv\u00e0\tKh\u1ee7ng ho\u1ea3ng\tk\u00eanh\t\u0111\u00e0o\tSuez)\tv\u00e0\tCu\u1ed9c\tchi\u1ebfn\tS\u00e1u\tng\u00e0y\t1967\t(tham\tkh\u1ea3o\tC\u00e2u chuy\u1ec7n\tDo\tTh\u00e1i:\tl\u1ecbch\ts\u1eed\tth\u0103ng\ttr\u1ea7m\tc\u1ee7a\tm\u1ed9t\td\u00e2n\tt\u1ed9c,\tCh\u01b0\u01a1ng\tIII\t\u2013 Xung\t\u0111\u1ed9t).\tNg\u01b0\u1eddi\tIsrael\tv\u1eabn\tc\u1ed1\tg\u1eafng\tl\u1ea1c\tquan,\tm\u1eb7c\td\u00f9\tm\u1ea5t\tm\u00e1t. Th\u1eafng\tl\u1ee3i\ttuy\u1ec7t\t\u0111\u1ed1i\tc\u1ee7a\tIsrael\ttrong\tCu\u1ed9c\tchi\u1ebfn\tS\u00e1u\tng\u00e0y\t1967\t\u0111\u00e3\tt\u1ea1o ra\thi\u1ec7u\t\u1ee9ng\ttr\u00e0n\t\u0111\u1ea7y\tc\u1ee7a\thi\u1ec7n\tt\u01b0\u1ee3ng\tphi\tth\u01b0\u1eddng\tn\u00e0y,\tc\u00f9ng\tv\u1edbi\tni\u1ec1m tin\td\u00e2ng\ttr\u00e0o\tv\u1ec1\t\u0110\u1ea5ng\tC\u1ee9u\tTh\u1ebf\tm\u1ed9t\tth\u1eddi\t\u0111\u00e3\tt\u1eebng\tl\u00e0\ttrung\tt\u00e2m\tc\u1ee7a Israel\tc\u1ed5\t\u0111\u1ea1i. N\u0103m\t1973.\tCu\u1ed9c\tchi\u1ebfn\tYom\tKipper.\tIsrael\tl\u1ea1i\tth\u00eam\tm\u1ed9t\tl\u1ea7n\tn\u1eefa h\u1ee9ng\tch\u1ecbu\tnh\u1eefng\tt\u1ed5n\tth\u1ea5t\tn\u1eb7ng\tn\u1ec1.\tNhi\u1ec1u\tng\u01b0\u1eddi\tcoi\tCu\u1ed9c\tchi\u1ebfn\tYom Kippur\tn\u0103m\t1973\tl\u00e0\tm\u1ed9t\tb\u01b0\u1edbc\tngo\u1eb7t.\tSau\tcu\u1ed9c\tchi\u1ebfn\tn\u00e0y,\tng\u01b0\u1eddi\tta\t\u0111\u00e3 b\u1eaft\t\u0111\u1ea7u\tnghe\tth\u1ea5y\tm\u1ed9t\tgi\u1ecdng\tn\u00f3i\tkh\u00e1c,\tbi\tquan.\t\u0110i\u1ec1u\tn\u00e0y\t\u0111\u00e3\tg\u00e2y\tra kh\u00f4ng\tch\u1ec9\tb\u1edfi\ts\u1ed1\tth\u01b0\u01a1ng\tvong\tqu\u00e1\tcao,\tm\u00e0\tc\u00f2n\tb\u1edfi\tc\u00e1ch\tth\u1ee9c\tm\u00e0 chi\u1ebfn\tth\u1eafng\t\u0111\u00e3\t\u0111\u1ea1t\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tsau\tnh\u1eefng\tt\u1ed5n\tth\u1ea5t\tn\u1eb7ng\tn\u1ec1\ttrong\tnh\u1eefng ng\u00e0y\t\u0111\u1ea7u\tti\u00ean.\tCu\u1ed9c\tchi\u1ebfn\ttranh\t\u0111\u00e3\tx\u1ea3y\tra\tl\u00e0\tm\u1ed9t\tb\u1ea5t\tng\u1edd\tkh\u1ee7ng\tkhi\u1ebfp, v\u00e0\tnhi\u1ec1u\tng\u01b0\u1eddi\ttin\tr\u1eb1ng,\t\u0111\u00f3\tl\u00e0\tk\u1ebft\tqu\u1ea3\tc\u1ee7a\tm\u1ed9t\ts\u1ef1\tki\u00eau\tng\u1ea1o\tv\u00e0\tng\u1ed9 nh\u1eadn\t\u201ct\u1ea5t\tc\u1ea3\ttr\u1eddi\t\u0111\u1ea5t\tnh\u01b0\tn\u1eb1m\td\u01b0\u1edbi\tch\u00e2n\tm\u00ecnh\u201d\tc\u1ee7a\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i. T\u1eeb\tth\u1eddi\t\u0111i\u1ec3m\t\u0111\u00f3\ttr\u1edf\tv\u1ec1\tsau,\tkh\u00f4ng\tkh\u00ed\ttrong\tn\u01b0\u1edbc\t\u0111\u00e3\tb\u1eaft\t\u0111\u1ea7u\tthay\t\u0111\u1ed5i v\u00e0\tm\u1ed9t\tgiai\t\u0111i\u1ec7u\tbi\tquan\th\u01a1n\t\u0111\u00e3\ttr\u1edf\tth\u00e0nh\tm\u1ed9t\tph\u1ea7n\ttrong\tnh\u1eefng \u0111\u00e0m\tlu\u1eadn\tqu\u1ed1c\tgia. Giai\t\u0111i\u1ec7u\tbi\tquan\tn\u00e0y\tng\u00e0y\tc\u00e0ng\ttr\u1edf\tn\u00ean\tu\t\u00e1m\ttrong\tnh\u1eefng\tth\u1eadp k\u1ef7\tsau\t\u0111\u00f3,\t\u0111\u1ea1t\tt\u1edbi\t\u0111\u1ec9nh\tcao\tt\u1ea1i\tc\u00e1c\tcu\u1ed9c\tkh\u1ee7ng\tho\u1ea3ng\tnh\u01b0\tgiai\t\u0111o\u1ea1n \u0111\u1ea7u\tc\u1ee7a\tCu\u1ed9c\tchi\u1ebfn\tLebanon\t(\u0111\u1ea7u\tn\u0103m\t1980),\tPhong\ttr\u00e0o\tIntifada(7) \u0111\u1ea7u\tti\u00ean\t(cu\u1ed1i\tn\u0103m\t1980),\tl\u00e0n\ts\u00f3ng\tkh\u1ee7ng\tb\u1ed1\tc\u1ee7a\tgi\u1eefa\tnh\u1eefng\tn\u0103m\t90 v\u00e0\tIntifada\tth\u1ee9\thai\t(cu\u1ed1i\tn\u0103m\t1990).\tNh\u1eefng\tcu\u1ed9c\tkh\u1ee7ng\tho\u1ea3ng\tn\u00e0y \u0111an\txen\tv\u1edbi\tc\u00e1c\thi\u1ec7p\t\u01b0\u1edbc\th\u00f2a\tb\u00ecnh\tv\u00e0\tnh\u1eefng\tv\u1eadn\t\u0111\u1ed9ng\th\u00f2a\tb\u00ecnh\tkh\u00e1c \u0111\u00f4i\tl\u00fac\t\u0111\u00e3\t\u0111em\tl\u1ea1i\tcho\tng\u01b0\u1eddi\tIsrael\ts\u1ef1\tl\u1ea1c\tquan\tv\u00e0\th\u01b0ng\tph\u1ea5n.\tT\u1ea1i nh\u1eefng\tth\u1eddi\tk\u1ef3\tgi\u00e1n\t\u0111o\u1ea1n\t\u2013\tHi\u1ec7p\t\u01b0\u1edbc\tTr\u1ea1i\tDavid\tv\u1edbi\tAi\tC\u1eadp\t(1978), Hi\u1ec7p\t\u01b0\u1edbc\tH\u00f2a\tb\u00ecnh\tIsrael\t\u2013\tJordan\t(1994)\tv\u00e0\ts\u1ef1\tkh\u1edfi\t\u0111\u1ea7u\tTi\u1ebfn\ttr\u00ecnh H\u00f2a\tb\u00ecnh\tOslo\t(1993-2000)\t\u2013\t\u0111\u00e3\tgi\u00fap\t\u0111a\tph\u1ea7n\tng\u01b0\u1eddi\td\u00e2n\tIsrael\tt\u00ecm l\u1ea1i\tng\u1ecdn\tl\u1eeda\tnhi\u1ec7t\tt\u00ecnh\tc\u0169\tv\u00e0\tl\u1ea5y\tl\u1ea1i\tni\u1ec1m\ttin\tr\u1eb1ng\tth\u1eddi\tgian\t\u0111ang\tgi\u00fap h\u1ecd\th\u01b0\u1edbng\tt\u1edbi\th\u00f2a\tb\u00ecnh\tv\u00e0\th\u01b0\u1edbng\tt\u1edbi\tm\u1ed9t\tTrung\t\u0110\u00f4ng\tm\u1edbi,\tl\u1ea1c\tquan h\u01a1n.\tTuy\tnhi\u00ean,\tt\u1ea1i\tth\u1eddi\t\u0111i\u1ec3m\thi\u1ec7n\tnay,\th\u1ea7u\th\u1ebft\tnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tl\u1ea1c\tquan \u0111ang\tph\u1ea3i\t\u0111\u1ea5u\ttranh\tv\u1ea5t\tv\u1ea3\t\u0111\u1ec3\tgi\u1eef\tl\u1ea1i\tni\u1ec1m\ttin\tt\u1eebng\tc\u00f3\ttr\u01b0\u1edbc\t\u0111\u00e2y\tc\u1ee7a h\u1ecd.\tB\u1ee9c\ttranh\tTrung\t\u0110\u00f4ng\tng\u00e0y\tc\u00e0ng\tt\u1ed1i\th\u01a1n\tv\u1edbi\ts\u1ef1\txu\u1ea5t\thi\u1ec7n\tc\u1ee7a\tc\u00e1c","nh\u00f3m\tH\u1ed3i\tgi\u00e1o\tc\u1ef1c\t\u0111oan\tm\u1edbi\tv\u00e0\ts\u1ef1\t\u0111e\td\u1ecda\tc\u1ee7a\tv\u0169\tkh\u00ed\th\u1ea1t\tnh\u00e2n.\tTrong khi\tc\u00f3\thy\tv\u1ecdng\tr\u1eb1ng,\tt\u1ea1i\tm\u1ed9t\tth\u1eddi\t\u0111i\u1ec3m\tn\u00e0o\t\u0111\u00f3,\t\u0111\u1ed9t\tph\u00e1\tcho\th\u00f2a\tb\u00ecnh ch\u1eafc\ts\u1ebd\tph\u1ea3i\tx\u1ea3y\tra\tm\u1ed9t\tl\u1ea7n\tn\u1eefa,\tng\u01b0\u1eddi\tta\thi\u1ec3u\tr\u1eb1ng\tl\u00f2ng\ttin\tnh\u01b0\tv\u1eady ch\u1ec9\tc\u00f3\tth\u1ec3\tn\u1eb1m\ttrong\tl\u1eddi\tc\u1ea7u\tnguy\u1ec7n\th\u01a1n\tl\u00e0\td\u1ef1a\ttr\u00ean\tm\u1ed9t\ts\u1ef1\t\u0111\u00e1nh\tgi\u00e1 h\u1ee3p\tl\u00fd\tv\u1ec1\tth\u1ef1c\tt\u1ebf\thi\u1ec7n\tt\u1ea1i. Chi\u1ebfn\ttranh\t\u0111\u00e3\t\u1ea3nh\th\u01b0\u1edfng\tkh\u00f4ng\t\u00edt\tt\u1edbi\tn\u1ec1n\tv\u0103n\th\u00f3a\ts\u00e1ng\tt\u1ea1o\tc\u1ee7a Israel.\tM\u1ed9t\ts\u1ef1\tthay\t\u0111\u1ed5i\tsong\tsong\tt\u1eeb\tl\u1ea1c\tquan\t\u0111\u1ebfn\tbi\tquan\t\u0111\u00e3\tth\u1ea5p tho\u00e1ng\txu\u1ea5t\thi\u1ec7n\ttrong\tc\u00e1c\tt\u00e1c\tph\u1ea9m\tngh\u1ec7\tthu\u1eadt.\tC\u00e1ch\tnh\u00ecn\tmang m\u00e0u\ts\u1eafc\tanh\th\u00f9ng\tca\t\u0111\u1ea7y\tth\u1ea7n\ttho\u1ea1i\tv\u1ec1\tng\u01b0\u1eddi\tl\u00ednh\tIsrael,\tchi\u1ebfn\t\u0111\u1ea5u cho\tm\u1ed9t\ts\u1ef1\tnghi\u1ec7p\tch\u00ednh\t\u0111\u00e1ng\tch\u1ed1ng\tl\u1ea1i\tk\u1ebb\tth\u00f9,\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tthay\tth\u1ebf\tph\u1ea7n l\u1edbn\tb\u1edfi\tm\u1ed9t\tc\u00e1ch\tnh\u00ecn\tmang\tt\u00ednh\tph\u00ea\tph\u00e1n\t\u0111\u00e3\tnh\u1ea5n\tm\u1ea1nh\tt\u00ednh\tph\u1ee9c t\u1ea1p\tc\u1ee7a\tt\u00ecnh\th\u00ecnh.\tNh\u1eefng\t\u00fd\tt\u01b0\u1edfng\ttruy\u1ec1n\tth\u1ed1ng\tnh\u01b0\t\u201ct\u1ed1t\tng\u01b0\u1ee3c\tv\u1edbi x\u1ea5u\u201d,\t\u201c\u00edt\tch\u1ed1ng\tl\u1ea1i\tnhi\u1ec1u\u201d\tv\u00e0\t\u201cDavid\tch\u1ed1ng\tl\u1ea1i\tGoliath\u201d\t\u0111\u00e3\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tthay th\u1ebf\tb\u1edfi\tm\u1ed9t\tth\u00e1i\t\u0111\u1ed9\tth\u1ef1c\tt\u1ebf\tv\u00e0\t\u0111a\tchi\u1ec1u. M\u1ed9t\t\u0111i\u1ec1u\thi\u1ec3n\tnhi\u00ean\tr\u1eb1ng\tIsrael\tl\u00e0\tqu\u1ed1c\tgia\tc\u1ee7a\tnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi nh\u1eadp\tc\u01b0:\t\u0111\u00e2y\tl\u00e0\tc\u00e1ch\tduy\tnh\u1ea5t\tm\u00e0\td\u00e2n\ts\u1ed1\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tc\u1ee7a\t\u0111\u1ea5t\tn\u01b0\u1edbc c\u00f3\tth\u1ec3\tt\u0103ng\tt\u1eeb\t25.000\tl\u00ean\tkho\u1ea3ng\t5,25\ttri\u1ec7u\tch\u1ec9\ttrong\t120\tn\u0103m. Sau\tg\u1ea7n\t2.000\tn\u0103m\tl\u01b0u\tvong\tk\u1ec3\tt\u1eeb\tth\u1ebf\tk\u1ef7\t1,\tt\u1eeb\tnh\u1eefng\tn\u0103m\tcu\u1ed1i th\u1ebf\tk\u1ef7\t19\tsang\t\u0111\u1ea7u\tth\u1ebf\tk\u1ef7\t20,\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\t\u0111\u00e3\tquay\ttr\u1edf\tl\u1ea1i\tmua\t\u0111\u1ea5t v\u00e0\tb\u1eaft\t\u0111\u1ea7u\tph\u00e1t\ttri\u1ec3n\tnh\u1eefng\tv\u00f9ng\t\u0111\u1ecbnh\tc\u01b0\t\u1edf\tPalestine.\tC\u00f3\tn\u0103m\t\u0111\u1ee3t aliyah\tch\u00ednh\tg\u00f3p\tph\u1ea7n\tv\u00e0o\ts\u1ef1\tph\u00e1t\ttri\u1ec3n\td\u00e2n\ts\u1ed1\tc\u1ee7a\tIsrael.\tCu\u1ed9c\taliyah th\u1ee9\tnh\u1ea5t,\tdi\u1ec5n\tra\tt\u1eeb\tn\u0103m\t1882\t\u0111\u1ebfn\t1903,\t\u0111\u00e3\t\u0111\u01b0a\t35.000\tng\u01b0\u1eddi\tDo Th\u00e1i\ttr\u1edf\tv\u1ec1\tPalestine,\tph\u1ea7n\tl\u1edbn\tl\u00e0\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tAshkenazi\tt\u1eeb\tn\u01b0\u1edbc Nga.\tH\u1ecd\t\u0111\u00e3\tl\u00e0m\tt\u0103ng\tg\u1ea5p\t\u0111\u00f4i\td\u00e2n\ts\u1ed1\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\t\u1edf\tPalestine\tv\u00e0\t\u0111\u00e3 g\u00e2y\tra\ts\u1ef1\tva\tch\u1ea1m\t\u0111\u1ea7u\tti\u00ean\tgi\u1eefa\tnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tAshkenazi\tv\u00e0\tSephardi. Nh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tm\u1edbi\t\u0111\u1ebfn\td\u01b0\u1edbi\t\u1ea3nh\th\u01b0\u1edfng\tc\u1ee7a\tCh\u1ee7\tngh\u0129a\tZion\t\u00edt\tm\u1ed9\t\u0111\u1ea1o h\u01a1n\tv\u00e0\tquan\tt\u00e2m\tnhi\u1ec1u\t\u0111\u1ebfn\tvi\u1ec7c\tth\u00e0nh\tl\u1eadp\tm\u1ed9t\tqu\u1ed1c\tgia\tDo\tTh\u00e1i, trong\tkhi\tnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tg\u1ed1c\tPalestine\tl\u1ea1i\tch\u1ec9\tquan\tt\u00e2m\t\u0111\u1ebfn\tt\u00f4n gi\u00e1o\tm\u00e0\tkh\u00f4ng\tm\u00e0ng\t\u0111\u1ebfn\tch\u00ednh\ttr\u1ecb.\tTrong\tth\u1eddi\tk\u1ef3\tn\u00e0y\tc\u0169ng\tc\u00f3\th\u00e0ng ngh\u00ecn\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tt\u1eeb\tYemen. \u0110\u1ee3t\taliyah\tth\u1ee9\thai\tv\u00e0\tth\u1ee9\tba,\tt\u1eeb\tn\u0103m\t1904\t\u0111\u1ebfn\t1923,\tmang\t\u0111\u1ebfn 80.000\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i,\tch\u1ee7\ty\u1ebfu\tt\u1eeb\tNga\tv\u00e0\t\u0110\u00f4ng\t\u00c2u\tdo\tt\u00e1c\t\u0111\u1ed9ng\tc\u1ee7a","chi\u1ebfn\td\u1ecbch\tt\u00e0n\ts\u00e1t\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tc\u1ee7a\tNga\tHo\u00e0ng\tv\u00e0\tTh\u1ebf\tchi\u1ebfn\tI. Nh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tnh\u1eadp\tc\u01b0\tn\u00e0y\t\u0111\u00e3\tth\u00fac\t\u0111\u1ea9y\tvi\u1ec7c\tl\u1eadp\tra\tc\u00e1c\tl\u00e0ng\tc\u1ed9ng\t\u0111\u1ed3ng (kibbutz),\tc\u00e1c\th\u1ee3p\tt\u00e1c\tx\u00e3\t(moshav),\tli\u00ean\t\u0111o\u00e0n\tlao\t\u0111\u1ed9ng\t(Histadrut)\tv\u00e0 h\u1ec7\tth\u1ed1ng\tgi\u00e1o\td\u1ee5c\tIsrael. Trong\t\u0111\u1ee3t\taliyah\tth\u1ee9\tt\u01b0,\tt\u1eeb\t1924\t\u0111\u1ebfn\t1929,\tc\u00f3\t\u01b0\u1edbc\tkho\u1ea3ng\t82.000 ng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\t\u0111\u1ebfn\tt\u1eeb\tBa\tLan\tv\u00e0\tHungary\tdo\tch\u00ednh\ts\u00e1ch\tb\u00e0i\ttr\u1eeb\tDo Th\u00e1i\t\u1edf\thai\tn\u01b0\u1edbc\tn\u00e0y.\t\u0110\u1ee3t\tth\u1ee9\tn\u0103m,\tt\u1eeb\t1929\t\u0111\u1ebfn\t1939,\tkho\u1ea3ng 250.000\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\ttr\u1edf\tv\u1ec1\tPalestine,\th\u1ea7u\th\u1ebft\tl\u00e0\tnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi ch\u1ed1n\tch\u1ea1y\t\u0110\u1ee9c\tQu\u1ed1c\tx\u00e3.\tTrong\ts\u1ed1\t\u0111\u00f3\tc\u00f3\tnhi\u1ec1u\tng\u01b0\u1eddi\tl\u00e0\tc\u00e1c\tchuy\u00ean\tgia v\u00e0\tth\u01b0\u01a1ng\tnh\u00e2n,\tv\u00e0\tnh\u00f3m\tn\u00e0y\t\u0111\u00e3\tg\u00f3p\tph\u1ea7n\tr\u1ea5t\tl\u1edbn\tcho\ts\u1ef1\tph\u00e1t\ttri\u1ec3n c\u00f4ng\tnghi\u1ec7p,\tv\u0103n\th\u00f3a\tv\u00e0\tth\u01b0\u01a1ng\tm\u1ea1i\tc\u1ee7a\t\u0111\u1ea5t\tn\u01b0\u1edbc\tIsrael. K\u1ebft\tqu\u1ea3\tl\u00e0\tn\u0103m\t1933\td\u00e2n\ts\u1ed1\tDo\tTh\u00e1i\t\u1edf\tPalestine\tc\u00f3\tkho\u1ea3ng 220.000\tng\u01b0\u1eddi.\tN\u0103m\t1948\tl\u00e0\tn\u0103m\tNh\u00e0\tn\u01b0\u1edbc\tIsrael\tra\t\u0111\u1eddi,\td\u00e2n\ts\u1ed1\tc\u1ee7a Israel\t\u0111\u1ea1t\t\u0111\u01b0\u1ee3c\t700.000\tng\u01b0\u1eddi.\tSau\tn\u0103m\t1948,\tv\u1edbi\tch\u00ednh\ts\u00e1ch\th\u1ed7\ttr\u1ee3 v\u00e0\tkhuy\u1ebfn\tkh\u00edch\tc\u1ee7a\tNh\u00e0\tn\u01b0\u1edbc\tIsrael,\td\u00f2ng\tch\u1ea3y\tnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tDo Th\u00e1i\tnh\u1eadp\tc\u01b0\tt\u1eeb\tkh\u1eafp\tc\u00e1c\tmi\u1ec1n\t\u0111\u1ea5t\ttr\u00ean\tth\u1ebf\tgi\u1edbi\tv\u00e0o\tIsrael\tt\u0103ng\tl\u00ean li\u00ean\tt\u1ee5c.\tNh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tnh\u1eadp\tc\u01b0\ttrong\tth\u1eddi\tk\u1ef3\t\u0111\u1ea7u\tc\u1ee7a\tNh\u00e0\tn\u01b0\u1edbc Israel,\tt\u1eeb\t1948\t\u0111\u1ebfn\t1969,\t\u01b0\u1edbc\tl\u01b0\u1ee3ng\tkho\u1ea3ng\t1,25\ttri\u1ec7u\tng\u01b0\u1eddi.\tM\u1ed9t\tn\u1eeda trong\ts\u1ed1\tn\u00e0y\tthu\u1ed9c\tnh\u00f3m\tng\u01b0\u1eddi\tMizrahi\t\u0111\u1ebfn\tt\u1eeb\tch\u00e2u\t\u00c1\tv\u00e0\tB\u1eafc\tPhi. Trong\tgiai\t\u0111o\u1ea1n\t1990-1999,\tsau\ts\u1ef1\ts\u1ee5p\t\u0111\u1ed5\tc\u1ee7a\tLi\u00ean\tX\u00f4,\tg\u1ea7n\tm\u1ed9t\ttri\u1ec7u ng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tNga\tquay\ttr\u1edf\tv\u1ec1\tIsrael.\tDi\u1ec7n\tm\u1ea1o\tc\u1ee7a\t\u0111\u1ea5t\tn\u01b0\u1edbc\tIsrael thay\t\u0111\u1ed5i\tkh\u00f4ng\tng\u1eebng.\tHi\u1ec7n\tnay\t9\ttrong\t10\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tl\u00e0\td\u00e2n nh\u1eadp\tc\u01b0\tho\u1eb7c\tl\u00e0\tcon\tch\u00e1u\tth\u1ebf\th\u1ec7\tth\u1ee9\tnh\u1ea5t\thay\tth\u1ee9\thai\tc\u1ee7a\td\u00e2n\tnh\u1eadp c\u01b0.\tIsrael\tgi\u1edd\tl\u00e0\tnh\u00e0\tc\u1ee7a\th\u01a1n\t70\tqu\u1ed1c\tt\u1ecbch\tv\u00e0\tc\u00e1c\tn\u1ec1n\tv\u0103n\th\u00f3a\tkh\u00e1c nhau. Zionism\tg\u1ea7n\tnh\u01b0\td\u1ef1a\tho\u00e0n\tto\u00e0n\tv\u00e0o\t\u00fd\tt\u01b0\u1edfng\tc\u1ee7a\tvi\u1ec7c\tnh\u1eadp\tc\u01b0. Gi\u1ea3i\tph\u00e1p\t\u201cx\u1ea3\tng\u01b0\u1eddi\u201d\tt\u1eeb\tDiaspora\tv\u00e0\t\u201cl\u1ea5p\t\u0111\u1ea7y\u201d\tV\u00f9ng\t\u0111\u1ea5t\tIsrael\t(n\u00f4m na\tl\u00e0\tdi\tc\u01b0\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tl\u01b0u\tvong\ttr\u1edf\tv\u1ec1\tV\u00f9ng\t\u0111\u1ea5t\tIsrael)\tl\u00e0\tm\u1ed9t\t\u00fd t\u01b0\u1edfng\t\u0111\u1ed9c\t\u0111\u00e1o,\td\u0169ng\tc\u1ea3m\tm\u00e0\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tg\u1ea7n\tnh\u01b0\tt\u1ea5t\tc\u1ea3\tnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi Zionism\tngh\u0129\t\u0111\u1ebfn\t\u0111\u00e3\tch\u1ea5p\tnh\u1eadn\tph\u1ea7n\tn\u00e0o\tth\u1ea5t\tb\u1ea1i\tngay\tt\u1eeb\t\u0111\u1ea7u\tdo ho\u00e0n\tc\u1ea3nh\tth\u1ef1c\tt\u1ebf.\tTuy\tnhi\u00ean\ts\u1ef1\tth\u1eadt\tl\u00e0,\tZionism\t\u2013\ttrong\tgiai\t\u0111o\u1ea1n \u0111\u1ea7u\tti\u00ean\tn\u00e0y\t\u2013\td\u00f9\tsao\tc\u0169ng\t\u0111\u00e3\tth\u00e0nh\tc\u00f4ng\tv\u01b0\u1ee3t\tra\tngo\u00e0i\tnh\u1eefng\tgi\u1ea5c m\u01a1\tng\u00f4ng\tcu\u1ed3ng\tnh\u1ea5t\tc\u1ee7a\tnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\ts\u00e1ng\tl\u1eadp\tra\tn\u00f3.\tIsrael\thi\u1ec7n nay\tc\u00f3\tm\u1ed9t\tqu\u1ea7n\tth\u1ec3\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tl\u1edbn\tth\u1ee9\thai\ttr\u00ean\tth\u1ebf\tgi\u1edbi\tsau\tM\u1ef9. Theo\td\u1ef1\t\u0111o\u00e1n\tnh\u00e2n\tkh\u1ea9u\th\u1ecdc,\ts\u1ebd\tkh\u00f4ng\tph\u1ea3i\tm\u1ea5t\tnhi\u1ec1u\tn\u0103m\t\u0111\u1ec3\tIsrael tr\u1edf\tth\u00e0nh\ttrung\tt\u00e2m\tl\u1edbn\tnh\u1ea5t\ttr\u00ean\tth\u1ebf\tgi\u1edbi\tc\u1ee7a\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i. Zionism\tl\u00e0\tm\u1ed9t\ts\u1ea3n\tph\u1ea9m\tc\u1ee7a\tch\u00e2u\t\u00c2u\tth\u1ebf\tk\u1ef7\t19\tv\u00e0\t\u0111\u1ea7u\tth\u1ebf\tk\u1ef7\t20:","ch\u1ec9\tc\u00f3\tch\u1ea5t\tmen\tt\u01b0\tt\u01b0\u1edfng\t\u0111\u01b0\u1ee3c\ts\u1ea3n\tsinh\tb\u1edfi\th\u1ee3p\tl\u01b0u\tk\u1ef3\tl\u1ea1\tc\u1ee7a\tc\u00e1c d\u00f2ng\td\u00e2n\tt\u1ed9c\tch\u1ee7\tngh\u0129a\tv\u00e0\tx\u00e3\th\u1ed9i\tch\u1ee7\tngh\u0129a\tm\u1edbi\tc\u00f3\tth\u1ec3\tl\u00e0m\tn\u1ea3y\tsinh ra\tm\u1ed9t\tphong\ttr\u00e0o\t\u0111\u01b0\u1ee3c\td\u1eabn\td\u1eaft\tb\u1edfi\tl\u00fd\tt\u01b0\u1edfng\tch\u1ee7\tngh\u0129a\tl\u00e3ng\tm\u1ea1n\tnh\u01b0 th\u1ebf.\tNh\u1eefng\tt\u00edn\t\u0111\u1ed3\tnhi\u1ec7t\tth\u00e0nh\tban\t\u0111\u1ea7u\tc\u1ee7a\tZionism\ttin\tr\u1eb1ng\th\u1ecd\t\u0111ang s\u1edf\th\u1eefu\tm\u1ed9t\tk\u1ebf\tho\u1ea1ch\tho\u00e0n\th\u1ea3o\th\u01b0\u1edbng\tt\u1edbi\tm\u1ed9t\tth\u1ebf\tgi\u1edbi\tt\u1ed1t\t\u0111\u1eb9p\th\u01a1n cho\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\t\u2013\tv\u00e0\ttrong\tm\u01a1\t\u01b0\u1edbc,\tcho\tt\u1ea5t\tc\u1ea3\tnh\u00e2n\tlo\u1ea1i.\tC\u00e1c\tth\u1ebf\th\u1ec7 \u0111\u1ea7u\tc\u1ee7a\tZionism\t\u0111\u00e3\tth\u1eafp\tl\u00ean\tm\u1ed9t\tng\u1ecdn\tl\u1eeda\t\u0111am\tm\u00ea\ttrong\tkhi\ttheo \u0111u\u1ed5i\tl\u00fd\tt\u01b0\u1edfng\tc\u1ee7a\th\u1ecd\t\u2013\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tc\u1ee7ng\tc\u1ed1\tb\u1eb1ng\tm\u1ed9t\tphi\u00ean\tb\u1ea3n\tth\u1ebf\tt\u1ee5c\th\u00f3a \u201c\u00e1nh\ts\u00e1ng\tcho\tc\u00e1c\td\u00e2n\tt\u1ed9c\u201d\tc\u1ee7a\tNg\u00f4n\ts\u1ee9\tIsaiah\tv\u00e0\tc\u00e1c\tn\u1ed7\tl\u1ef1c\t\u0111\u1ec3\tbi\u1ebfn m\u1ed9t\tt\u1eadp\th\u1ee3p\tc\u00e1c\tnguy\u00ean\tt\u1eafc\ttr\u1eebu\tt\u01b0\u1ee3ng\tc\u1ee7a\tZionism\tth\u00e0nh\tm\u1ed9t\t\u0111\u1eddi s\u1ed1ng\tth\u1ef1c.\t\u0110\u00f3\tl\u00e0\ts\u1ef1\th\u01b0ng\tph\u1ea5n\t\u2013\tv\u00e0\th\u01a1n\tth\u1ebf,\ts\u1ef1\tcu\u1ed3ng\tt\u00edn\t\u2013\tc\u1ee7a\tl\u00f2ng tin\tph\u1ee5c\tqu\u1ed1c\t\u0111\u00e3\tgi\u00fap\tcho\tx\u00e3\th\u1ed9i\tnon\ttr\u1ebb\tn\u00e0y\tn\u1edf\thoa\tv\u00e0\tph\u00e1t\ttri\u1ec3n. Tuy\tnhi\u00ean,\tkh\u00f4ng\tth\u1ec3\ttr\u00e1nh\tkh\u1ecfi\tr\u1eb1ng\tm\u1ed9t\tx\u00e3\th\u1ed9i\tsinh\tra\tt\u1eeb\tni\u1ec1m\t\u0111am m\u00ea\tbao\tgi\u1edd\tc\u0169ng\tc\u00f3\tg\u00f3t\tch\u00e2n\tAchilles\tc\u1ee7a\tri\u00eang\tn\u00f3. V\u1eady\tth\u00ec\tg\u00f3t\tch\u00e2n\tAchilles\t\u0111\u00f3\tn\u1eb1m\t\u1edf\t\u0111\u00e2u?\t\u0110\u00f3\tch\u00ednh\tl\u00e0\tm\u00e2u\tthu\u1eabn n\u1ed9i\tt\u1ea1i\tngay\ttrong\t\u00fd\tt\u01b0\u1edfng\tban\t\u0111\u1ea7u\tc\u1ee7a\tZionism.\tTr\u00ean\tth\u1ef1c\tt\u1ebf\tl\u00fd\tt\u01b0\u1edfng ch\u1ee7\tngh\u0129a\td\u00e2n\tt\u1ed9c\thi\u1ec7n\t\u0111\u1ea1i\tn\u00e0y\t\u0111\u00e3\tph\u00e1t\ttri\u1ec3n\tho\u00e0n\tto\u00e0n\tv\u01b0\u1ee3t\tra\tkh\u1ecfi ranh\tgi\u1edbi\th\u1ee3p\tl\u01b0u\tc\u1ee7a\tc\u00e1c\tl\u1ef1c\tl\u01b0\u1ee3ng\tch\u1ec9\thi\u1ec7n\tdi\u1ec7n\t\u1edf\tch\u00e2u\t\u00c2u.\tT\u1ea1i trung\tt\u00e2m\tc\u1ee7a\tn\u00f3\tl\u00e0\t\u00fd\tt\u01b0\u1edfng\tm\u01a1\tm\u1ed9ng\tr\u1eb1ng\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tt\u1eeb\tkh\u1eafp n\u01a1i\ttr\u00ean\tth\u1ebf\tgi\u1edbi\tph\u1ea3i\ttr\u1edf\tth\u00e0nh\tcon\tng\u01b0\u1eddi\tc\u1ee7a\tx\u00e3\th\u1ed9i\tm\u1edbi\tho\u1eb7c\tnh\u00e0 n\u01b0\u1edbc\tm\u1edbi.\tKhi\t\u0111i\u1ec1u\tn\u00e0y\tb\u1eaft\t\u0111\u1ea7u\tx\u1ea3y\tra,\tsau\tkhi\tth\u00e0nh\tl\u1eadp\tNh\u00e0\tn\u01b0\u1edbc Israel\tv\u00e0o\tn\u0103m\t1948,\ts\u00e2n\tkh\u1ea5u\t\u0111\u00e3\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tthi\u1ebft\tl\u1eadp\tcho\tm\u1ed9t\tcu\u1ed9c\txung \u0111\u1ed9t\ts\u00e2u\ts\u1eafc. M\u1ed9t\ttrong\tnh\u1eefng\tquy\u1ebft\t\u0111\u1ecbnh\t\u0111\u1ea7u\tti\u00ean\tc\u1ee7a\tNh\u00e0\tn\u01b0\u1edbc\tIsrael\tnon\ttr\u1ebb l\u00e0\tm\u1edf\tc\u1eeda\tcho\tt\u1ea5t\tc\u1ea3\tdi\td\u00e2n\tDo\tTh\u00e1i\ttr\u00ean\tto\u00e0n\tth\u1ebf\tgi\u1edbi.\tD\u00e2n\ts\u1ed1\tDo\tTh\u00e1i \u0111\u00e3\tt\u0103ng\tg\u1ea5p\t\u0111\u00f4i\ttrong\tb\u1ed1n\tn\u0103m\t\u0111\u1ea7u\tti\u00ean\tc\u1ee7a\t\u0111\u1ea5t\tn\u01b0\u1edbc,\tnh\u01b0ng\th\u1ea7u\th\u1ebft nh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tm\u1edbi\t\u0111\u1ebfn\t\u0111\u00e3\tkh\u00f4ng\tchia\ts\u1ebb\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tc\u00e1c\tti\u1ec1n\t\u0111\u1ec1\tt\u01b0\tt\u01b0\u1edfng\tm\u00e0 tr\u00ean\t\u0111\u00f3\tNh\u00e0\tn\u01b0\u1edbc\tDo\tTh\u00e1i\t\u0111\u00e3\t\u0111\u01b0\u1ee3c\td\u1ef1\t\u0111\u1ecbnh\tkhi\tth\u00e0nh\tl\u1eadp.\tM\u1ea5u\tch\u1ed1t c\u1ee7a\tnh\u1eefng\txung\t\u0111\u1ed9t\tl\u00e0\t\u1edf\tch\u1ed7\t\u0111\u00f3.\tNh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tnh\u1eadp\tc\u01b0\tm\u1edbi\tc\u1ee7a nh\u1eefng\tn\u0103m\t\u0111\u1ea7u\t\u0111\u1ebfn\tt\u1eeb\thai\tngu\u1ed3n\tch\u00ednh.\tNhi\u1ec1u\tng\u01b0\u1eddi\ts\u1ed1ng\ts\u00f3t\tqua Holocaust\tt\u1eeb\tch\u00e2u\t\u00c2u,\th\u1ea7u\th\u1ebft\tv\u1edbi\tm\u1ed9t\tlinh\th\u1ed3n\tr\u1ea1n\tn\u1ee9t\tv\u00e0\tth\u1ee5\t\u0111\u1ed9ng, v\u1edbi\tm\u1ed9t\tv\u00e0i\tnhu\tc\u1ea7u\t\u0111\u01a1n\tgi\u1ea3n:\th\u1ecd\tch\u1ec9\tmu\u1ed1n\tc\u00f3\tm\u1ed9t\tn\u01a1i\ttr\u00fa\t\u1ea9n\tv\u00e0\tn\u00f3i chung\th\u1ecd\tbi\u1ebft\t\u01a1n\t\u0111\u1ed1i\tv\u1edbi\tb\u1ea5t\tc\u1ee9\t\u0111i\u1ec1u\tg\u00ec\th\u1ecd\tt\u00ecm\tth\u1ea5y\ttr\u00ean\tV\u00f9ng\t\u0111\u1ea5t Israel.\tTuy\tnhi\u00ean,\th\u1ea7u\th\u1ebft\tnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tnh\u1eadp\tc\u01b0\tc\u00f2n\tl\u1ea1i\tr\u1ea5t\tkh\u00e1c\tnhau. H\u1ecd\t\u0111\u1ebfn\tt\u1eeb\tth\u1ebf\tgi\u1edbi\t\u1ea2r\u1eadp\t\u2013\tB\u1eafc\tPhi\tv\u00e0\tTrung\t\u0110\u00f4ng,\tv\u1edbi\tm\u1ed9t\tc\u00e1i\tt\u00fai r\u1ed7ng\ttu\u1ebfch.\tNh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tn\u00e0y\tmang\ttheo\tk\u1ef3\tv\u1ecdng\ttr\u00ean\tV\u00f9ng\t\u0111\u1ea5t\tIsrael n\u01a1i\tm\u00e0\th\u1ecd\t\u0111\u00e3\tdi\tc\u01b0\tt\u1edbi.\tH\u1ecd\tmang\tn\u1eb7ng\tt\u00edn\tng\u01b0\u1ee1ng,\tkh\u00e1\tb\u1ea3o\tth\u1ee7\ttrong nh\u1eefng\t\u00fd\tki\u1ebfn\tli\u00ean\tquan\t\u0111\u1ebfn\t\u0111\u1eb7c\ttr\u01b0ng\tc\u1ee7a\tm\u1ed9t\tNh\u00e0\tn\u01b0\u1edbc\tDo\tTh\u00e1i m\u1edbi.\tC\u1ea5u\ttr\u00fac\tgia\t\u0111\u00ecnh\tv\u00e0\tc\u00e1ch\ts\u1ed1ng\tc\u1ee7a\th\u1ecd\tl\u00e0\ttruy\u1ec1n\tth\u1ed1ng\tv\u00e0\tvi\u1ec7c\tdi","c\u01b0\tc\u1ee7a\th\u1ecd\ttr\u1edf\tv\u1ec1\t\u0111\u1ea5t\tt\u1ed5\tCanaan\tch\u1ee7\ty\u1ebfu\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tth\u00fac\t\u0111\u1ea9y\tb\u1edfi\t\u00fd\tt\u01b0\u1edfng c\u1ee9u\tth\u1ebf. V\u1edbi\tni\u1ec1m\t\u0111am\tm\u00ea\tv\u00e0\ts\u1ef1\tc\u1ee9ng\tr\u1eafn\tkh\u00f4ng\tkhoan\tnh\u01b0\u1ee3ng\tc\u1ee7a\tt\u1ed5 ch\u1ee9c\tZionism\tch\u00e2u\t\u00c2u\tth\u1ebf\tt\u1ee5c\t\u2013\tli\u00ean\tquan\t\u0111\u1ebfn\t\u0111\u1eb7c\ttr\u01b0ng\tc\u1ee7a\tqu\u1ed1c\tgia m\u00e0\th\u1ecd\td\u1ef1\t\u0111\u1ecbnh\tx\u00e2y\td\u1ef1ng\t\u2013\tva\tch\u1ea1m\tc\u1ee7a\th\u1ecd\tv\u1edbi\tnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i truy\u1ec1n\tth\u1ed1ng\tt\u1eeb\tc\u00e1c\tqu\u1ed1c\tgia\tph\u01b0\u01a1ng\t\u0110\u00f4ng\tl\u00e0\tkh\u00f4ng\tth\u1ec3\ttr\u00e1nh\tkh\u1ecfi. Khi\t\u0111i\u1ec1u\tn\u00e0y\tx\u1ea3y\tra,\tnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tZionism\tc\u1ea3m\tth\u1ea5y\tb\u1ecb\tx\u00fac\tph\u1ea1m:\th\u1ecd cho\tr\u1eb1ng\tnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tph\u01b0\u01a1ng\t\u0110\u00f4ng\tv\u00f4\t\u01a1n\t\u0111\u1ed1i\tv\u1edbi\tnh\u1eefng\tn\u1ed7 l\u1ef1c\t\u0111\u00e3\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tth\u1ef1c\thi\u1ec7n\t\u0111\u1ec3\tgi\u00fap\t\u0111\u1ee1\th\u1ecd.\tNh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tZionism\tkh\u00f4ng hi\u1ec3u\tr\u1eb1ng\tc\u00e1ch\tnh\u00ecn\tgia\ttr\u01b0\u1edfng\tc\u1ee7a\th\u1ecd\t\u0111\u00e3\tx\u00fac\tph\u1ea1m\tb\u1ea3n\tth\u00e2n\tnh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi\tnh\u1eadp\tc\u01b0\tv\u00e0\tcon\tc\u00e1i\tc\u1ee7a\th\u1ecd.\tV\u00e0\tcu\u1ed9c\t\u0111\u1ed1i\t\u0111\u1ea7u\t\u0111\u00e3\tx\u1ea3y\tra. Nh\u1eefng\tc\u0103ng\tth\u1eb3ng\tx\u00e3\th\u1ed9i\tn\u00e0y\t\u0111\u00e3\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tghi\tl\u1ea1i\ttrong\tv\u0103n\th\u00f3a\ts\u00e1ng t\u1ea1o\tc\u1ee7a\tIsrael.\tTrong\tnhi\u1ec1u\tth\u1eadp\tk\u1ef7,\tv\u0103n\th\u00f3a\tIsrael\tl\u00e0\tm\u1ed9t\ts\u1ea3n\tph\u1ea9m c\u1ee7a\tx\u00e3\th\u1ed9i\tAshkenazi\tch\u00e2u\t\u00c2u:\th\u1ea7u\th\u1ebft\tc\u00e1c\tt\u00e1c\tph\u1ea9m\tv\u0103n\th\u1ecdc,\t\u00e2m\tnh\u1ea1c v\u00e0\tngh\u1ec7\tthu\u1eadt\t\u0111\u01b0\u1ee3c\ts\u00e1ng\tt\u1ea1o\tra\tb\u1edfi\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tch\u00e2u\t\u00c2u,\tv\u00e0\t\u0111\u01b0\u1ee3c th\u01b0\u1edfng\tth\u1ee9c\tb\u1edfi\tng\u01b0\u1eddi\tch\u00e2u\t\u00c2u.\tC\u0169ng\tc\u00f3\tm\u1ed9t\tv\u00e0i\th\u1ecda\tti\u1ebft\tph\u01b0\u01a1ng \u0110\u00f4ng\ttrong\tnh\u1eefng\tt\u00e1c\tph\u1ea9m\tngh\u1ec7\tthu\u1eadt\tc\u1ee7a\t\u0111\u1ea5t\tn\u01b0\u1edbc\ttrong\tnh\u1eefng ng\u00e0y\t\u0111\u1ea7u,\tnh\u01b0ng\tn\u00f3i\tchung\tn\u00f3\t\u0111a\tph\u1ea7n\tph\u1ea3n\t\u00e1nh\tcu\u1ed9c\ts\u1ed1ng\tph\u01b0\u01a1ng \u0110\u00f4ng\ttrong\t\u00fd\tt\u01b0\u1edfng\tch\u00e2u\t\u00c2u\th\u01a1n\tl\u00e0\tc\u00e1ch\tnh\u00ecn\tquen\tthu\u1ed9c\tv\u1edbi\tnh\u1eefng s\u1ea3n\tph\u1ea9m\tthu\u1ea7n\tt\u00fay\tc\u1ee7a\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tt\u1ea1i\t\u0111\u00e2y. V\u1edbi\tngu\u1ed3n\tg\u1ed1c\ttr\u00ed\tth\u1ee9c\tc\u1ee7a\tm\u00ecnh,\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tch\u00e2u\t\u00c2u\tt\u1ecf\tra\tcoi th\u01b0\u1eddng\tnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tm\u1edbi\tnh\u1eadp\tc\u01b0\tv\u00e0\tv\u0103n\th\u00f3a\tc\u1ee7a\th\u1ecd.\tH\u1ecd\tcho\tr\u1eb1ng n\u1ec1n\tv\u0103n\th\u00f3a\tph\u01b0\u01a1ng\t\u0110\u00f4ng\tqu\u00e1\tl\u1ea1c\th\u1eadu\tv\u00e0\tr\u1eb1ng\tnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tnh\u1eadp\tc\u01b0 t\u1eeb\tph\u01b0\u01a1ng\t\u0110\u00f4ng\tn\u00ean\tt\u1eeb\tb\u1ecf\tn\u00f3.\tH\u1ecd\tkh\u00f4ng\tmong\t\u0111\u1ee3i\tnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi nh\u1eadp\tc\u01b0\tm\u1edbi\tthay\tth\u1ebf\tc\u00e1ch\ts\u1ed1ng\tv\u00e0\tv\u0103n\th\u00f3a\tc\u1ee7a\th\u1ecd\tb\u1eb1ng\tc\u00e1ch\ts\u1ed1ng\tv\u00e0 v\u0103n\th\u00f3a\tc\u1ee7a\tng\u01b0\u1eddi\tch\u00e2u\t\u00c2u,\tnh\u01b0ng\th\u1ecd\tk\u1ef3\tv\u1ecdng\tng\u01b0\u1eddi\tnh\u1eadp\tc\u01b0\tn\u00ean bi\u1ebfn\th\u00ecnh\tth\u00e0nh\tnh\u1eefng\tc\u00f4ng\td\u00e2n\tki\u1ec3u\tm\u1eabu\tc\u1ee7a\td\u00e2n\tt\u1ed9c\tDo\tTh\u00e1i\tm\u1edbi d\u01b0\u1edbi\t\u1ea3nh\th\u01b0\u1edfng\tc\u1ee7a\tn\u1ec1n\tv\u0103n\th\u00f3a\tDo\tTh\u00e1i\tm\u1edbi.\tB\u1ea3n\tth\u00e2n\tnh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi\tnh\u1eadp\tc\u01b0\tZionism\tban\t\u0111\u1ea7u\t\u0111\u00e3\tnghi\u00eam\tt\u00fac\tth\u1ef1c\thi\u1ec7n\t\u0111i\u1ec1u\tn\u00e0y:\th\u1ecd n\u00f3i\tti\u1ebfng\tHebrew\tnhi\u1ec1u\th\u01a1n\tl\u00e0\tti\u1ebfng\tYiddish\tv\u00e0\tc\u00e1ch\ts\u1ed1ng\tc\u1ee7a\th\u1ecd\t\u2013 kh\u00f4ng\tph\u1ea3i\tl\u00e0\tb\u1ea3n\tsao\tc\u1ee7a\tcu\u1ed9c\ts\u1ed1ng\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tch\u00e2u\t\u00c2u\t\u2013\tm\u00e0 thay\tv\u00ec\t\u0111\u00f3\tl\u00e0\tm\u1ed9t\tcu\u1ed9c\tn\u1ed5i\tlo\u1ea1n\tch\u1ed1ng\tl\u1ea1i\tn\u00f3.\tLogic\tc\u1ee7a\th\u1ecd\tl\u00e0\tn\u1ebfu ng\u01b0\u1eddi\tnh\u1eadp\tc\u01b0\tch\u00e2u\t\u00c2u\tc\u00f3\tth\u1ec3\tt\u1ef1\tbi\u1ebfn\t\u0111\u1ed5i,\tth\u00ec\tnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tnh\u1eadp\tc\u01b0 ph\u01b0\u01a1ng\t\u0110\u00f4ng\tc\u0169ng\tn\u00ean\tnh\u01b0\tv\u1eady,\tn\u00ean\tv\u1ee9t\tb\u1ecf\tt\u1ea5t\tc\u1ea3\tt\u00e0n\tt\u00edch\tc\u1ee7a\tl\u1ed1i s\u1ed1ng\t\u1ea2r\u1eadp\tv\u1ed1n\tb\u1ecb\tcoi\tl\u1ea1c\th\u1eadu. Trong\tnhi\u1ec1u\tc\u00e1ch,\t\u0111\u00e2y\tl\u00e0\tm\u1ed9t\tk\u1ef3\tv\u1ecdng\tkh\u00f4ng\tc\u00f4ng\tb\u1eb1ng\t\u2013\tth\u1eadm ch\u00ed\tngay\tc\u1ea3\ttrong\tl\u00fd\tthuy\u1ebft.\t\u00c1p\t\u0111\u1eb7t\tm\u1ed9t\tk\u1ef3\tv\u1ecdng\tnh\u01b0\tv\u1eady\tl\u00ean\tnh\u1eefng","ng\u01b0\u1eddi\tnh\u1eadp\tc\u01b0\tph\u01b0\u01a1ng\t\u0110\u00f4ng\tc\u00f3\tth\u1ec3\tn\u00f3i\tl\u00e0\tqu\u00e1\tkh\u1eafc\tnghi\u1ec7t,\td\u1eabn\t\u0111\u1ebfn k\u1ebft\tqu\u1ea3\tl\u00e0\tng\u01b0\u1eddi\tnh\u1eadp\tc\u01b0\tph\u01b0\u01a1ng\t\u0110\u00f4ng\tr\u1ea5t\tph\u1eabn\tu\u1ea5t\tv\u00e0\tkh\u00f4ng\tt\u1ef1 nguy\u1ec7n\tthay\t\u0111\u1ed5i.\tT\u1ea5t\tc\u1ea3\tnh\u1eefng\txung\t\u0111\u1ed9t\tv\u00e0\tc\u1ecd\ts\u00e1t\tn\u00e0y\t\u0111\u00e3\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tth\u1ec3 hi\u1ec7n\ttrong\tm\u1ecdi\tkh\u00eda\tc\u1ea1nh\tc\u1ee7a\tv\u0103n\th\u00f3a\tIsrael:\tt\u1eeb\tv\u0103n\th\u1ecdc,\t\u0111i\u1ec7n\t\u1ea3nh, \u0111\u1ebfn\t\u00e2m\tnh\u1ea1c\tv\u00e0\th\u1ed9i\th\u1ecda. C\u00f3\tm\u1ed9t\tngo\u1ea1i\tl\u1ec7\tli\u00ean\tquan\t\u0111\u1ebfn\tth\u1ebf\th\u1ec7\tnh\u1ea1c\ts\u1ef9\tv\u00e0\tca\ts\u1ef9\ttr\u1ebb,\tnh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi\t\u0111\u00e3\tl\u1edbn\tl\u00ean\tv\u00e0\tch\u01a1i\t\u00e2m\tnh\u1ea1c\tIsrael\tv\u1edbi\t\u1ea3nh\th\u01b0\u1edfng\tc\u1ee7a\tph\u01b0\u01a1ng T\u00e2y:\tb\u1ea5t\tk\u1ec3\tngu\u1ed3n\tg\u1ed1c\ts\u1eafc\tt\u1ed9c\tc\u1ee7a\tm\u1ed7i\tc\u00e1\tnh\u00e2n,\tc\u00e1c\tngh\u1ec7\ts\u1ef9\tn\u00e0y\ts\u00e1ng t\u00e1c\tm\u1ed9t\tth\u1ee9\t\u00e2m\tnh\u1ea1c\ttr\u1ed9n\tl\u1eabn\tnh\u1eefng\ts\u1eafc\tth\u00e1i\tc\u1ee7a\tc\u1ea3\t\u0110\u00f4ng\tv\u00e0\tT\u00e2y.\tC\u00f3 l\u1ebd\t\u0111\u00e2y\tl\u00e0\t\u0111i\u1ec1u\tth\u00fa\tv\u1ecb\tnh\u1ea5t\tc\u1ee7a\tt\u1ea5t\tc\u1ea3\tc\u00e1c\txu\th\u01b0\u1edbng\ttrong\t\u00e2m\tnh\u1ea1c\tc\u1ee7a Israel.\tNh\u1ea1c\ts\u1ef9\tnh\u01b0\tYehuda\tPoliker,\tMeir\tv\u00e0\tEhud\tBanai,\tAlon Olearchik\tv\u00e0\tEtti\tAnkari\t\u0111\u00e3\ts\u00e1ng\tt\u00e1c\tth\u1ee9\t\u00e2m\tnh\u1ea1c\tIsrael\t\u0111\u00edch\tth\u1ef1c trong\tc\u1ea3m\tngh\u0129\tr\u1eb1ng\th\u1ecd\t\u0111\u00e3\tl\u1ea5y\tra\tc\u1ea3m\th\u1ee9ng\tt\u1eeb\tch\u00ednh\tn\u1ed3i\tl\u1ea9u\tv\u0103n\th\u00f3a \u0111a\td\u1ea1ng\tc\u1ee7a\tx\u00e3\th\u1ed9i\tIsrael\thi\u1ec7n\t\u0111\u1ea1i. Cho\t\u0111\u1ebfn\t\u0111\u00e2y,\tnh\u1eefng\ttr\u00ecnh\tb\u00e0y\tn\u00e0y\tch\u1ec9\tm\u1edbi\tth\u1ea3o\tlu\u1eadn\tnh\u1eefng\tbi\u1ec3u hi\u1ec7n\tv\u0103n\th\u00f3a\tli\u00ean\tquan\t\u0111\u1ebfn\tvi\u1ec7c\tnh\u1eadp\tc\u01b0\tc\u1ee7a\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tph\u01b0\u01a1ng \u0110\u00f4ng\ttrong\tnh\u1eefng\tn\u0103m\t1950.\t\u0110\u1ed1i\tv\u1edbi\td\u00f2ng\tnh\u1eadp\tc\u01b0\tc\u1ee7a\tng\u01b0\u1eddi\tNga\tv\u00e0 Ethiopia,\tv\u1eabn\tc\u00f2n\tqu\u00e1\ts\u1edbm\t\u0111\u1ec3\t\u0111\u00e1nh\tgi\u00e1\tc\u00f4ng\tb\u1eb1ng\t\u1ea3nh\th\u01b0\u1edfng\tv\u0103n\th\u00f3a c\u1ee7a\th\u1ecd.\tKinh\tnghi\u1ec7m\tc\u1ee7a\tnh\u1eefng\tcu\u1ed9c\tdi\tc\u01b0\ttr\u1edf\tv\u1ec1\tqu\u00ea\th\u01b0\u01a1ng\tIsrael c\u1ee7a\tnh\u1eefng\tn\u0103m\t1950\tcho\tth\u1ea5y\tr\u1eb1ng\tc\u1ea7n\tc\u00f3\tm\u1ed9t\tth\u1eddi\tgian\t\u0111\u00e1ng\tk\u1ec3 tr\u01b0\u1edbc\tkhi\thoa\ttr\u00e1i\tc\u1ee7a\tnh\u1eefng\tl\u00e0n\ts\u00f3ng\tnh\u1eadp\tc\u01b0\ttr\u1edf\tth\u00e0nh\thi\u1ec3n\tnhi\u00ean trong\tqu\u1ea7n\tth\u1ec3\tn\u00f3i\tti\u1ebfng\tHebrew.\tTuy\tnhi\u00ean,\tc\u00f3\tth\u1ec3\tgi\u1ea3\tthi\u1ebft\tr\u1eb1ng,\tdo nh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tnh\u1eadp\tc\u01b0\tNga\tbao\tg\u1ed3m\tm\u1ed9t\tqu\u1ea7n\tth\u1ec3\tquen\tv\u1edbi\tc\u00e1ch\tth\u1ec3 hi\u1ec7n\tb\u1ea3n\tth\u00e2n\ttrong\tm\u00f4i\ttr\u01b0\u1eddng\ttruy\u1ec1n\tth\u00f4ng\tv\u0103n\th\u00f3a\thi\u1ec7n\t\u0111\u1ea1i,\tt\u00e1c \u0111\u1ed9ng\tc\u1ee7a\th\u1ecd\ts\u1ebd\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tc\u1ea3m\tnh\u1eadn\tm\u1ed9t\tc\u00e1ch\tnhanh\tch\u00f3ng\th\u01a1n.\tTuy nhi\u00ean,\tt\u1ea1i\tth\u1eddi\t\u0111i\u1ec3m\tn\u00e0y,\tth\u1ec3\thi\u1ec7n\tv\u0103n\th\u00f3a\tch\u00ednh\tc\u1ee7a\tng\u01b0\u1eddi\tnh\u1eadp\tc\u01b0 Nga\tv\u1eabn\ttrong\tng\u00f4n\tng\u1eef\tNga,\tkhi\u1ebfn\tcho\tn\u1ec1n\tv\u0103n\th\u00f3a\ts\u00f4i\t\u0111\u1ed9ng\tn\u00e0y\tch\u1ec9 \u0111\u01b0\u1ee3c\tth\u01b0\u1edfng\tth\u1ee9c\ttrong\tm\u1ed9t\tph\u1ea1m\tvi\th\u1eb9p\tc\u1ee7a\tc\u1ed9ng\t\u0111\u1ed3ng\tDo\tTh\u00e1i Nga.\tT\u1ea5t\tc\u1ea3\tm\u1ecdi\tth\u1ee9\t\u0111\u1ec1u\tc\u1ea7n\tc\u00f3\tth\u1eddi\tgian\t\u0111\u1ec3\tn\u1ea3y\tm\u1ea7m\tv\u00e0\tph\u00e1t\ttri\u1ec3n. Trong\tcu\u1ed9c\tkh\u1ea3o\ts\u00e1t\tv\u1ec1\tv\u0103n\th\u00f3a\tIsrael,\tch\u00fang\tta\ts\u1ebd\tch\u1ec9\tth\u1ea3o\tlu\u1eadn ng\u1eafn\tg\u1ecdn\tv\u1ec1\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o.\t\u0110i\u1ec1u\tn\u00e0y\tc\u00f3\tth\u1ec3\tkhi\u1ebfn\t\u0111\u1ed9c\tgi\u1ea3\tng\u1ea1c\tnhi\u00ean\tv\u00ec \u1ea3nh\th\u01b0\u1edfng\tc\u1ee7a\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o\t\u0111\u1ed1i\tv\u1edbi\tNh\u00e0\tn\u01b0\u1edbc\tIsrael\tv\u1ed1n\t\u0111\u00e3\tr\u1ea5t\tl\u1edbn. Tuy\tnhi\u00ean,\tdo\tt\u1ed3n\tt\u1ea1i\tm\u1ed9t\tv\u00e0i\tkh\u00fac\tm\u1eafc\ttrong\tc\u00e2u\tchuy\u1ec7n\tc\u1ee7a\tNh\u00e0","n\u01b0\u1edbc\tIsrael\t\u2013\tv\u00e0\tn\u00f3i\tchung\ttrong\tCh\u1ee7\tngh\u0129a\tZionism\t\u2013\tv\u00e0\tsau\tkhi\txem x\u00e9t\tc\u00e1c\tth\u1ec3\tlo\u1ea1i\tkh\u00e1c\tnhau\t\u0111\u00e3\tt\u1ea1o\tn\u00ean\td\u00f2ng\tv\u0103n\th\u00f3a\ts\u00e1ng\tt\u1ea1o\tch\u00ednh th\u1ed1ng\tc\u1ee7a\tIsrael,\tr\u1ea5t\tkh\u00f3\t\u0111\u1ec3\tx\u00e1c\t\u0111\u1ecbnh\tb\u1ea5t\tk\u1ef3\tt\u00e1c\t\u0111\u1ed9ng\t\u0111\u00e1ng\tk\u1ec3\tn\u00e0o\tm\u00e0 Do\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o\t\u0111\u00e3\tc\u00f3\tm\u1eb7t\t\u1edf\t\u0111\u00f3.\t\u0110\u00e2y\tkh\u00f4ng\tph\u1ea3i\tl\u00e0\tdo\tb\u1ea5t\tk\u1ef3\ts\u1ef1\tkh\u00f3\tch\u1ecbu c\u1ed1\th\u1eefu\tn\u00e0o\tc\u1ee7a\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o\t\u0111\u1ed1i\tv\u1edbi\tph\u01b0\u01a1ng\tti\u1ec7n\ttruy\u1ec1n\tth\u00f4ng\tv\u0103n h\u00f3a,\tm\u00e0\t\u0111\u00fang\th\u01a1n\tl\u00e0\ts\u1ef1\ttr\u1ee5c\ttr\u1eb7c\tv\u1ed1n\tkh\u00f4ng\t\u0111\u1ed5i\tgi\u1eefa\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o\tv\u00e0 x\u00e3\th\u1ed9i\tIsrael\tch\u00ednh\tth\u1ed1ng. Tr\u1ee5c\ttr\u1eb7c\tn\u00e0y\t\u0111\u00e3\tt\u1ed3n\tt\u1ea1i\tt\u1eeb\tth\u1eddi\t\u0111\u1ea7u\tc\u1ee7a\tZionism.\tNhi\u1ec1u\tng\u01b0\u1eddi\tDo Th\u00e1i\tgi\u00e1o\tCh\u00ednh\tth\u1ed1ng\tho\u00e0i\tnghi\tr\u1eb1ng\tnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tZionists\t\u0111ang\tt\u00ecm c\u00e1ch\tchi\u1ebfm\t\u0111o\u1ea1t\t\u0111\u1ecba\tv\u1ecb\tc\u1ee7a\tCh\u00faa\ttrong\tvi\u1ec7c\tquy\u1ebft\t\u0111\u1ecbnh\ts\u1ed1\tph\u1eadn\tc\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i.\tDo\t\u0111\u00f3,\tPhong\ttr\u00e0o\tZionism\t\u0111\u00e3\tbu\u1ed9c\tph\u1ea3i\ttr\u1ea3i\tqua\tm\u1ed9t cu\u1ed9c\t\u0111\u1ea5u\ttranh\ttri\u1ec7t\t\u0111\u1ec3\t\u0111\u1ec3\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tch\u1ea5p\tnh\u1eadn\tl\u00e0\th\u1ee3p\tph\u00e1p\ttrong\tl\u0129nh\tv\u1ef1c n\u00e0y\tc\u1ee7a\tx\u00e3\th\u1ed9i\tDo\tTh\u00e1i.\tM\u1eb7c\td\u00f9\tgi\u00e1o\ts\u1ef9\tKook\tv\u00e0\tnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tkh\u00e1c\t\u0111\u00e3 nh\u00ecn\tnh\u1eadn\tZionism\tnh\u01b0\tl\u00e0\tm\u1ed9t\tgiai\t\u0111o\u1ea1n\ttrong\tqu\u00e1\ttr\u00ecnh\tC\u1ee9u\tth\u1ebf,\tv\u00e0 do\t\u0111\u00f3,\tl\u00e0\tm\u1ed9t\tb\u01b0\u1edbc\tquan\ttr\u1ecdng\ttrong\tl\u1ecbch\ts\u1eed\tDo\tTh\u00e1i,\tnhi\u1ec1u\tng\u01b0\u1eddi\tDo Th\u00e1i\tv\u1eabn\tkh\u00f4ng\tch\u1ea5p\tnh\u1eadn\tv\u1ecb\ttr\u00ed\tth\u1ea7n\th\u1ecdc\tn\u00e0y.\tTuy\tnhi\u00ean\tc\u00f3\tm\u1ed9t\ts\u1ed1 nh\u1ecf\tnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o\tCh\u00ednh\tth\u1ed1ng\t\u0111\u00e3\tm\u1ea1nh\td\u1ea1n\tch\u1ea5p\tnh\u1eadn l\u1eadp\ttr\u01b0\u1eddng\tn\u00e0y\tv\u00e0\ttr\u1edf\tth\u00e0nh\tc\u00e1c\tZionists\t\u2013\tg\u1ecdi\tl\u00e0\tth\u00e0nh\tph\u1ea7n\tZionism T\u00f4n\tgi\u00e1o\t(Religious\tZionism).\tNh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tn\u00e0y\tlu\u00f4n\tph\u1ea3i\t\u0111\u1ed1i\tm\u1eb7t\tv\u1edbi m\u1ed9t\ts\u1ed1\tkh\u00f3\tkh\u0103n.\tM\u1ed9t\tm\u1eb7t,\th\u1ecd\tph\u1ea3i\tb\u1ea3o\tv\u1ec7\tv\u1ecb\ttr\u00ed\tc\u1ee7a\tm\u00ecnh\tch\u1ed1ng\tl\u1ea1i\t\u0111a s\u1ed1\tnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o\tCh\u00ednh\tth\u1ed1ng;\tm\u1eb7t\tkh\u00e1c,\th\u1ecd\tph\u1ea3i\tph\u00f2ng th\u1ee7\tch\u1ed1ng\tl\u1ea1i\tc\u00e1c\tl\u1ef1c\tl\u01b0\u1ee3ng\tth\u1ebf\tt\u1ee5c\tv\u1ed1n\tchi\u1ebfm\t\u01b0u\tth\u1ebf\ttrong\tph\u1ea7n\tl\u1edbn c\u00e1c\tZionists\t\u2013\tnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tlu\u00f4n\tmang\tth\u00e1i\t\u0111\u1ed9\tth\u00f9\t\u0111\u1ecbch\tv\u1edbi\tng\u01b0\u1eddi\tDo Th\u00e1i\tgi\u00e1o\tv\u00e0\tcho\tr\u1eb1ng\tth\u00e0nh\tph\u1ea7n\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o\tth\u1ee5\t\u0111\u1ed9ng\t\u0111\u1ed1i\tv\u1edbi\ts\u1ed1 ph\u1eadn\tchung\tc\u1ee7a\td\u00e2n\tt\u1ed9c.\tDo\tv\u1eady\tm\u00e0\tth\u00e0nh\tph\u1ea7n\tZionism\tT\u00f4n\tgi\u00e1o lu\u00f4n\tch\u1ec9\tl\u00e0\tm\u1ed9t\t\u0111\u1ed1i\tt\u00e1c\tkh\u00e1\tnh\u1ecf\ttrong\tPhong\ttr\u00e0o\tZionism.\tN\u00f3\tc\u00f3\txu h\u01b0\u1edbng\tt\u1ef1\th\u1ea1n\tch\u1ebf\tb\u1ea3n\tth\u00e2n\t\u0111\u1ec3\tc\u1ed1\tg\u1eafng\tb\u1ea3o\tv\u1ec7\tl\u1ee3i\t\u00edch\tt\u00f4n\tgi\u00e1o\tc\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o\tCh\u00ednh\tth\u1ed1ng\th\u01a1n\tl\u00e0\tc\u1ed1\tg\u1eafng\t\u0111\u00f3ng\tg\u00f3p\tcho\tPhong tr\u00e0o\tZionism.\tXu\th\u01b0\u1edbng\tn\u00e0y\tti\u1ebfp\tt\u1ee5c\tngay\tc\u1ea3\tsau\tkhi\tIsrael\ttuy\u00ean\tb\u1ed1 \u0111\u1ed9c\tl\u1eadp\tn\u0103m\t1948.\t\u0110\u1ebfn\tt\u1eadn\tn\u0103m\t1967,\tm\u1eb7c\td\u00f9\tc\u00e1c\t\u0111\u1ea1i\tdi\u1ec7n\tc\u1ee7a Zionism\tT\u00f4n\tgi\u00e1o\t\u0111\u00e3\tc\u00f3\tm\u1eb7t\ttrong\th\u1ea7u\th\u1ebft\tt\u1ea5t\tc\u1ea3\tc\u00e1c\tnh\u00e1nh\tho\u1ea1t\t\u0111\u1ed9ng c\u1ee7a\tch\u00ednh\tph\u1ee7,\th\u1ecd\tv\u1eabn\tch\u1ec9\tc\u1ed1\tg\u1eafng\ttham\td\u1ef1\ttrong\tc\u00e1c\tv\u1ea5n\t\u0111\u1ec1\tli\u00ean\tquan \u0111\u1ebfn\tkhu\tv\u1ef1c\tCh\u00ednh\tth\u1ed1ng\tgi\u00e1o. Cu\u1ed9c\tchi\u1ebfn\tS\u00e1u\tng\u00e0y\tn\u0103m\t1967\t\u0111\u00e3\tthay\t\u0111\u1ed5i\tt\u00ecnh\ttr\u1ea1ng\tn\u00e0y\tv\u1edbi\tvi\u1ec7c Israel\tchi\u1ebfm\tgi\u1eef\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tJudea\tv\u00e0\tSamaria,\ttr\u00e1i\ttim\tc\u1ee7a\tIsrael\ttrong Kinh\tTh\u00e1nh.\tL\u00f2ng\ttin\tv\u00e0o\tCh\u00faa\tC\u1ee9u\tTh\u1ebf\tti\u1ec1m\t\u1ea9n\t\u0111\u00e3\tl\u1ea1i\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tb\u1eebng d\u1eady\tv\u1edbi\tth\u01b0\u1edbc\t\u0111o\tch\u01b0a\tt\u1eebng\tc\u00f3\ttrong\tl\u1ecbch\ts\u1eed\tc\u1ee7a\tZionism.\tZionism T\u00f4n\tgi\u00e1o\tng\u00e0y\tc\u00e0ng\ttr\u1edf\tn\u00ean\tquy\u1ebft\t\u0111o\u00e1n\tv\u00e0\tn\u0103ng\t\u0111\u1ed9ng.\tNh\u01b0ng\td\u00f9\tv\u1edbi c\u00e1ch\tti\u1ebfp\tc\u1eadn\tc\u1edfi\tm\u1edf\th\u01a1n,\tch\u1ed7\t\u0111\u1ee9ng\tc\u1ee7a\tZionism\tT\u00f4n\tgi\u00e1o\tv\u1eabn\tch\u1ec9","\u0111\u01b0\u1ee3c\tch\u1ea5p\tnh\u1eadn\tb\u1edfi\tm\u1ed9t\tthi\u1ec3u\ts\u1ed1\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tphi-Ch\u00ednh\tth\u1ed1ng.\tDo v\u1eady\tm\u1eb7c\td\u00f9\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o\tCh\u00ednh\tth\u1ed1ng\tng\u00e0y\tc\u00e0ng\tn\u1ed5i\tb\u1eadt\ttrong nhi\u1ec1u\tl\u0129nh\tv\u1ef1c\tcu\u1ed9c\ts\u1ed1ng\tx\u00e3\th\u1ed9i\tc\u1ee7a\tIsrael\t(bao\tg\u1ed3m\tc\u1ea3\tqu\u00e2n\t\u0111\u1ed9i,\tsinh ho\u1ea1t\th\u1ecdc\tthu\u1eadt\tv\u00e0\tth\u01b0\u01a1ng\tm\u1ea1i),\th\u1ea7u\th\u1ebft\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tphi-Ch\u00ednh th\u1ed1ng\t\u1edf\tIsrael\tv\u1eabn\tkh\u00f4ng\tcoi\tCh\u00ednh\tth\u1ed1ng\tgi\u00e1o\tnh\u01b0\tl\u00e0\tm\u1ed9t\tph\u1ea7n\ttrong th\u1ebf\tgi\u1edbi\tc\u1ee7a\th\u1ecd.\t\u0110i\u1ec1u\tn\u00e0y\tgi\u1ea3i\tth\u00edch,\ttrong\tph\u1ea1m\tvi\tl\u1edbn,\tt\u1ea1i\tsao\tDo\tTh\u00e1i gi\u00e1o\tch\u1ec9\t\u0111\u00f3ng\tg\u00f3p\tm\u1ed9t\tph\u1ea7n\tnh\u1ecf\ttrong\tn\u1ec1n\tv\u0103n\th\u00f3a\ts\u00e1ng\tt\u1ea1o\tc\u1ee7a Israel.\t\u0110\u1ea1i\t\u0111a\ts\u1ed1\tnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tho\u1ea1t\t\u0111\u1ed9ng\tngh\u1ec7\tthu\u1eadt\tt\u1ea1i\tIsrael\tlu\u00f4n\tt\u1ef1 coi\th\u1ecd\tl\u00e0\tphi-Ch\u00ednh\tth\u1ed1ng\thay\tth\u1ebf\tt\u1ee5c. Ng\u00e0y\tnay,\ts\u1ed1\tl\u01b0\u1ee3ng\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o\tCh\u00ednh\tth\u1ed1ng\t\u0111ang\tt\u00edch\tc\u1ef1c tham\tgia\tv\u00e0o\tc\u00e1c\tth\u1ec3\thi\u1ec7n\ts\u00e1ng\tt\u1ea1o\t\u2013\tb\u1eb1ng\tb\u1ea5t\tc\u1ee9\tph\u01b0\u01a1ng\tti\u1ec7n\tg\u00ec\t\u2013\tc\u00f2n r\u1ea5t\tnh\u1ecf.\tTuy\tnhi\u00ean,\tr\u1ea5t\tth\u00fa\tv\u1ecb\tr\u1eb1ng,\tnh\u00f3m\tn\u00e0y\t\u0111ang\tph\u00e1t\ttri\u1ec3n\tv\u00e0\tgia t\u0103ng\ts\u1ef1\tc\u00f3\tm\u1eb7t\ttrong\tc\u1ed9ng\t\u0111\u1ed3ng\tIsrael\ttheo\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o.\t\u0110i\u1ec1u\tn\u00e0y\tl\u00e0 hi\u1ec3n\tnhi\u00ean,\tv\u00ed\td\u1ee5\tnh\u01b0\ttrong\tv\u0103n\th\u1ecdc.\tBa\tm\u01b0\u01a1i\tn\u0103m\ttr\u01b0\u1edbc,\tr\u1ea5t\t\u00edt\tnh\u00e0 v\u0103n\tIsrael\tt\u1ef1\tnh\u1eadn\tm\u00ecnh\tl\u00e0\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o\tCh\u00ednh\tth\u1ed1ng,\tv\u00e0\tv\u1edbi nh\u1eefng\tngo\u1ea1i\tl\u1ec7\thi\u1ebfm\thoi\tnh\u01b0\tAgnon\tv\u00e0\tnh\u00e0\tth\u01a1\tZelda,\tth\u1ebf\tgi\u1edbi\tv\u0103n ch\u01b0\u01a1ng\tv\u1eabn\tl\u00e0\tth\u1ebf\tt\u1ee5c.\tTuy\tnhi\u00ean,\ttrong\tnh\u1eefng\tn\u0103m\tg\u1ea7n\t\u0111\u00e2y,\tm\u1ed9t\ts\u1ed1 nh\u00e0\tv\u0103n\tCh\u00ednh\tth\u1ed1ng\tgi\u00e1o\tnghi\u00eam\tt\u00fac\t\u0111\u00e3\tcho\tn\u1ed5i\tl\u00ean\tv\u00e0\tcho\tra\t\u0111\u1eddi nh\u1eefng\tt\u00e1c\tph\u1ea9m\tth\u00fa\tv\u1ecb\tcung\tc\u1ea5p\t\u0111\u1ed9c\tgi\u1ea3\tnh\u1eefng\tc\u00e1i\tnh\u00ecn\ts\u00e2u\ts\u1eafc\tv\u00e0o c\u00e1c\tkh\u00eda\tc\u1ea1nh\tkh\u00e1c\tnhau\ttrong\tth\u1ebf\tgi\u1edbi\tc\u1ee7a\th\u1ecd.\tKi\u1ebfn\tth\u1ee9c\tv\u1ec1\tcu\u1ed9c\ts\u1ed1ng Ch\u00ednh\tth\u1ed1ng\tgi\u00e1o\tm\u00e0\th\u1ecd\ts\u1edf\th\u1eefu\t\u0111\u00e3\tl\u00e0m\tn\u1ea3y\tsinh\tm\u1ed9t\txu\th\u01b0\u1edbng\tm\u1edbi h\u1ea5p\td\u1eabn\ttrong\tv\u0103n\th\u1ecdc\tIsrael. C\u00e1c\tph\u01b0\u01a1ng\tti\u1ec7n\ttruy\u1ec1n\tth\u00f4ng\tkh\u00e1c\tnh\u01b0\t\u0111i\u1ec7n\t\u1ea3nh\tv\u00e0\ts\u00e2n\tkh\u1ea5u, th\u01b0\u1eddng\t\u0111\u01b0\u1ee3c\txem\tv\u1edbi\ts\u1ef1\tho\u00e0i\tnghi\t\u0111\u00e1ng\tk\u1ec3\tc\u1ee7a\tCh\u00ednh\tth\u1ed1ng\tgi\u00e1o, c\u0169ng\t\u0111ang\tb\u1eaft\t\u0111\u1ea7u\tph\u00e1t\ttri\u1ec3n.\tCho\t\u0111\u1ebfn\tg\u1ea7n\t\u0111\u00e2y,\tr\u1ea5t\t\u00edt\tc\u00e1c\tv\u1edf\tk\u1ecbch\tv\u00e0 phim\t\u1ea3nh\t\u0111\u1ee5ng\tch\u1ea1m\t\u0111\u1ebfn\tnh\u1eefng\tv\u1ea5n\t\u0111\u1ec1\tc\u1ee7a\tth\u1ebf\tgi\u1edbi\tCh\u00ednh\tth\u1ed1ng gi\u00e1o.\tH\u1ea7u\th\u1ebft\tc\u00e1c\tb\u1ed9\tphim\t\u0111\u01b0\u1ee3c\ts\u1ea3n\txu\u1ea5t\ttrong\tv\u00e0i\tn\u0103m\tqua\tl\u00e0\tdo\tc\u00e1c nh\u00e0\tl\u00e0m\tphim\tth\u1ebf\tt\u1ee5c\tl\u00e0m\tra\tv\u1edbi\tm\u1ee5c\t\u0111\u00edch\tth\u1ecfa\tm\u00e3n\ts\u1ef1\tt\u00f2\tm\u00f2\tc\u1ee7a c\u00f4ng\tch\u00fang\tphi-Ch\u00ednh\tth\u1ed1ng.\tTuy\tnhi\u00ean,\tt\u00ecnh\ttr\u1ea1ng\tn\u00e0y\tc\u00f3\tth\u1ec3\tthay \u0111\u1ed5i,\tnh\u01b0\thi\u1ec7n\tnay\tc\u00e1c\ttr\u01b0\u1eddng\t\u0111i\u1ec7n\t\u1ea3nh\tv\u00e0\ts\u00e2n\tkh\u1ea5u\t\u0111\u00e3\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tm\u1edf\tra d\u00e0nh\tri\u00eang\tcho\tsinh\tvi\u00ean\tCh\u00ednh\tth\u1ed1ng\tgi\u00e1o.\tHy\tv\u1ecdng\tr\u1eb1ng\ttrong\tm\u1ed9t v\u00e0i\tn\u0103m\tt\u1edbi,\tm\u1ed9t\ts\u1ed1\tb\u1ed9\tphim\tnghi\u00eam\tt\u00fac\tv\u00e0\tk\u1ecbch\tc\u00f3\tth\u1ec3\t\u0111\u01b0\u1ee3c\ts\u1ea3n\txu\u1ea5t trong\tnh\u1eefng\tgi\u1edbi\tn\u00e0y.","Ng\u01b0\u1eddi\t\u1ea2r\u1eadp\tIsrael,\tv\u1edbi\th\u01a1n\tba\tph\u1ea7n\tt\u01b0\tl\u00e0\tng\u01b0\u1eddi\tH\u1ed3i\tgi\u00e1o\tSunni, sinh\ts\u1ed1ng\tt\u1eadp\ttrung\tt\u1ea1i\tmi\u1ec1n\tb\u1eafc\tv\u00e0\t\u1edf\tqu\u1eadn\tHaifa\tt\u1eeb\tn\u0103m\t1948.\t\u01af\u1edbc kho\u1ea3ng\thai\tph\u1ea7n\tba\tc\u00f4ng\td\u00e2n\tIsrael\tg\u1ed1c\t\u1ea2r\u1eadp\ts\u1ed1ng\tt\u1ea1i\tc\u00e1c\tkhu\tv\u1ef1c th\u00e0nh\tth\u1ecb,\tch\u1ee7\ty\u1ebfu\tl\u00e0m\tvi\u1ec7c\ttrong\tng\u00e0nh\tx\u00e2y\td\u1ef1ng\tv\u00e0\tc\u00f4ng\tnghi\u1ec7p\th\u01a1n l\u00e0\ttrong\tkhu\tv\u1ef1c\tn\u00f4ng\tnghi\u1ec7p\ttruy\u1ec1n\tth\u1ed1ng. \u0110\u1ed1i\tv\u1edbi\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tIsrael\tth\u00ec\tng\u01b0\u1eddi\t\u1ea2r\u1eadp\tl\u00e0\t\u201cnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi kh\u00e1c\u201d\t\u2013\th\u1ecd\tl\u00e0\tm\u1ed9t\tnh\u00f3m\ts\u1eafc\tt\u1ed9c\tv\u00e0\tt\u00f4n\tgi\u00e1o\tthi\u1ec3u\ts\u1ed1\ttrong\tm\u1ed9t\t\u0111\u1ea5t n\u01b0\u1edbc\tm\u00e0\ttr\u01b0\u1edbc\t\u0111\u00e2y\th\u1ecd\tv\u1ed1n\tchi\u1ebfm\t\u0111a\ts\u1ed1.\tNh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tZionists\tng\u00e0y \u0111\u1ea7u\tc\u00f3\txu\th\u01b0\u1edbng\tb\u1ecf\tqua\tph\u1ea7n\td\u00e2n\ts\u1ed1\tn\u00e0y,\tx\u1ebfp\th\u1ecd\tv\u00e0o\tm\u1ed9t\tn\u01a1i\t\u0111\u1ea7y m\u00e0u\ts\u1eafc\tnh\u01b0ng\tkh\u00f4ng\t\u0111\u00e1ng\tk\u1ec3\ttrong\tc\u1ea3nh\tquan\tc\u1ee7a\tIsrael.\tNh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi\tnh\u01b0\tHerzl,\tqu\u1ea3\tth\u1ef1c\tc\u00f3\tngh\u0129\tv\u1ec1\tng\u01b0\u1eddi\t\u1ea2r\u1eadp\ttrong\tnh\u1eefng\tng\u00e0y \u0111\u1ea7u\tc\u1ee7a\tphong\ttr\u00e0o,\t\u0111\u00e3\tb\u1ecb\tthuy\u1ebft\tph\u1ee5c\tr\u1eb1ng\tnh\u1eefng\tl\u1ee3i\tth\u1ebf\tc\u1ee7a\tn\u1ec1n\tv\u0103n minh\tm\u00e0\tZionism\ts\u1ebd\tmang\tl\u1ea1i\tcho\tkhu\tv\u1ef1c\t\u201cl\u1ea1c\th\u1eadu\u201d\tn\u00e0y\t\u2013\tnh\u01b0\tnhi\u1ec1u ng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\t\u0111\u00e3\tc\u1ea3m\tnh\u1eadn\t\u2013\ts\u1ebd\t\u0111\u01b0\u1ee3c\t\u0111\u00f3n\tnh\u1eadn\tv\u1edbi\tl\u00f2ng\tbi\u1ebft\t\u01a1n\tc\u1ee7a c\u01b0\td\u00e2n\t\u0111\u1ecba\tph\u01b0\u01a1ng.\tNg\u01b0\u1eddi\t\u1ea2r\u1eadp\tkhi\t\u0111\u00f3\ts\u1ebd\tvui\tv\u1ebb\tb\u01b0\u1edbc\tv\u1ec1\tph\u00eda\ttr\u01b0\u1edbc, tay\ttrong\ttay\tv\u1edbi\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i,\t\u0111i\tv\u00e0o\tbu\u1ed5i\tb\u00ecnh\tminh\tr\u1ef1c\tr\u1ee1\tc\u1ee7a Zionism. H\u00f4m\tnay,\tv\u1ea5n\t\u0111\u1ec1\tch\u00ednh\tc\u00f2n\tt\u1ed3n\tt\u1ea1i\ttrong\tx\u00e3\th\u1ed9i\thi\u1ec7n\t\u0111\u1ea1i\tc\u1ee7a\tIsrael l\u00e0\tph\u1ea3i\tl\u00e0m\tg\u00ec\tv\u1edbi\tng\u01b0\u1eddi\t\u1ea2r\u1eadp.\tIsrael\th\u00f4m\tnay\tl\u00e0\tm\u1ed9t\tn\u01a1i\t\u00edt\tl\u1ea1c\tquan h\u01a1n\ttr\u01b0\u1edbc\t\u0111\u00e2y\tv\u00e0\tng\u01b0\u1eddi\t\u1ea2r\u1eadp\tv\u1eabn\tl\u00e0\tm\u1ed9t\tth\u1ef1c\tt\u1ea1i\tlu\u00f4n\thi\u1ec7n\tdi\u1ec7n\t\u1edf Israel\thi\u1ec7n\t\u0111\u1ea1i.\t\u0110i\u1ec1u\tquan\ttr\u1ecdng\tph\u1ea3i\tnh\u1ea5n\tm\u1ea1nh\tl\u00e0,\tm\u1eb7c\td\u00f9\tnh\u1eefng th\u1ea3o\tlu\u1eadn\t\u1edf\t\u0111\u00e2y\tv\u1ec1\tIsrael\tl\u00e0\tm\u1ed9t\tNh\u00e0\tn\u01b0\u1edbc\tDo\tTh\u00e1i,\tkho\u1ea3ng\t20%\td\u00e2n s\u1ed1\tc\u1ee7a\tn\u01b0\u1edbc\tn\u00e0y\tl\u00e0\tng\u01b0\u1eddi\t\u1ea2r\u1eadp\tIsrael.\tM\u1ed9t\tcon\ts\u1ed1\tkh\u00f4ng\tnh\u1ecf.\t(\u0110i\u1ec1u n\u00e0y\tkh\u00f4ng\tbao\tg\u1ed3m\tnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tPalestine\t\u1edf\tc\u00e1c\tv\u00f9ng\tl\u00e3nh\tth\u1ed5\tb\u1ecb chi\u1ebfm\tgi\u1eef\ttrong\tCu\u1ed9c\tchi\u1ebfn\tS\u00e1u\tng\u00e0y\tn\u0103m\t1967). Ng\u01b0\u1eddi\t\u1ea2r\u1eadp\tl\u00e0\t\u201cnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tkh\u00e1c\u201d\tkh\u00f4ng\tch\u1ec9\tv\u1ec1\tm\u1eb7t\tnh\u00e2n\tkh\u1ea9u h\u1ecdc;\th\u1ecd\tc\u0169ng\tl\u00e0\tm\u1ed9t\ty\u1ebfu\tt\u1ed1\tquan\ttr\u1ecdng,\ttrong\t\u0111\u00f3\th\u1ecd\t\u0111\u00e3\ttr\u1edf\tth\u00e0nh\tn\u1ed7i \u00e1m\t\u1ea3nh\tlu\u00f4n\thi\u1ec7n\th\u1eefu\tc\u1ee7a\t\u0111\u1ea5t\tn\u01b0\u1edbc\tIsrael\tn\u00e0y.\tH\u1ecd\tl\u00e0\tngu\u1ed3n\tg\u1ed1c\tc\u1ee7a nh\u1eefng\tkh\u00f3\tch\u1ecbu\t\u0111\u1ed3ng\tth\u1eddi\tc\u1ee7a\tnh\u1eefng\tm\u00ea\tho\u1eb7c\tkh\u00f4ng\tbao\tgi\u1edd\th\u1ebft. \u201cT\u00e2y\th\u00f3a\u201d\t(Westernization)\tl\u00e0\tm\u1ed9t\tthu\u1eadt\tng\u1eef\tph\u1ee9c\tt\u1ea1p,\tm\u00e0\t\u00fd\tngh\u0129a ch\u00ednh\tx\u00e1c\tc\u1ee7a\tn\u00f3\tthay\t\u0111\u1ed5i\ttheo\t\u0111\u1ecba\t\u0111i\u1ec3m.\t\u0110\u1ed1i\tv\u1edbi\tm\u1ed9t\tng\u01b0\u1eddi\tM\u1ef9,\tt\u1eeb","\u2018Oriental\u2019\tho\u1eb7c\t\u2018Eastern\u2019\t(ng\u01b0\u1eddi\tph\u01b0\u01a1ng\t\u0110\u00f4ng)\tc\u00f3\tth\u1ec3\tg\u1ee3i\tl\u00ean\th\u00ecnh \u1ea3nh\tc\u1ee7a\tng\u01b0\u1eddi\tNh\u1eadt\thay\tng\u01b0\u1eddi\tH\u00e0n\tQu\u1ed1c;\tc\u00f2n\t\u0111\u1ed1i\tv\u1edbi\tm\u1ed9t\tng\u01b0\u1eddi Israel,\tn\u00f3\tl\u1ea1i\t\u0111\u01b0\u1ee3c\thi\u1ec3u\tl\u00e0\tng\u01b0\u1eddi\tMoroccans,\tYemenites\thay\tIraq. Israel\tc\u00f3\thai\tngh\u0129a\tcho\tt\u1eeb\t\u2018West\u2019\t(ph\u01b0\u01a1ng\tT\u00e2y);\ttuy\tnhi\u00ean,\thai ngh\u0129a\tn\u00e0y\t\u0111ang\tthu\th\u1eb9p\tl\u1ea1i\tth\u00e0nh\tm\u1ed9t.\t\u0110\u1ed1i\tv\u1edbi\tIsrael,\tkhi\tm\u00e0\tranh\tgi\u1edbi ph\u00e2n\tchia\tl\u00e0\ts\u1eafc\tt\u1ed9c,\tth\u00ec\tt\u1eeb\t\u2018West\u2019\t(ph\u01b0\u01a1ng\tT\u00e2y)\t\u00e1m\tch\u1ec9\tph\u1ea7n\tl\u1edbn\t\u0111\u1ebfn \u0110\u00f4ng\t\u00c2u\t\u2013\tqu\u00ea\th\u01b0\u01a1ng\tc\u1ee7a\tAshkenazi\t\u2013\t\u0111\u00f3\tl\u00e0\tph\u1ea7n\tph\u01b0\u01a1ng\tT\u00e2y\tc\u1ee7a \u0111\u01b0\u1eddng\tph\u00e2n\tchia.\tTheo\tngh\u0129a\tth\u1ee9\thai,\t\u2018West\u2019\tc\u00f3\tngh\u0129a\tl\u00e0\ts\u1ef1\tkh\u1edfi\t\u0111\u1ea7u c\u1ee7a\tZionism,\tv\u00e0\t\u1edf\tm\u1ed9t\tph\u1ea1m\tvi\th\u1eb9p\th\u01a1n,\t\u2018West\u2019\tc\u00f3\tngh\u0129a\tl\u00e0\tT\u00e2y\t\u00c2u, trung\tt\u00e2m\tc\u1ee7a\tHerzlian\tZionism\tv\u00e0\tc\u00e1c\tho\u1ea1t\t\u0111\u1ed9ng\tch\u00ednh\ttr\u1ecb\tZionism h\u1eb1ng\tng\u00e0y.\tKhi\tYishuv\tth\u1eeba\tnh\u1eadn\tm\u1ed9t\tb\u1ea3n\ts\u1eafc\t\u0111\u01b0\u1ee3c\t\u0111\u1ecbnh\tngh\u0129a\tl\u00e0\t\u0111\u1ed1i l\u1eadp\tv\u1edbi\t\u1ea2r\u1eadp\tph\u01b0\u01a1ng\t\u0110\u00f4ng\tv\u00e0\tnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\t\u0111\u1ebfn\tt\u1eeb\t\u0111\u00f3,\tth\u00ec\t\u0111\u1eb7c t\u00ednh\t\u0110\u00f4ng\t\u00c2u\tc\u1ee7a\tx\u00e3\th\u1ed9i\tIsrael\t\u0111\u01b0\u1ee3c\t\u0111\u1ecbnh\tngh\u0129a\tho\u00e0n\tto\u00e0n\tr\u00f5\tr\u00e0ng. C\u00e1c\tlo\u1ea1i\t\u0111\u1ed3\t\u0103n\tm\u00e0\tnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tm\u1edbi\t\u0111\u1ebfn\tr\u1ea5t\t\u01b0a\tth\u00edch\tb\u1eaft\tngu\u1ed3n\tt\u1eeb ch\u00e2u\t\u00c2u,\tc\u0169ng\tnh\u01b0\tnh\u1eefng\tgiai\t\u0111i\u1ec7u\t\u00e2m\tnh\u1ea1c\tm\u00e0\th\u1ecd\ty\u00eau\tm\u1ebfn,\tnh\u1eefng nh\u00e0\tv\u0103n\t\u1ea3nh\th\u01b0\u1edfng\t\u0111\u1ebfn\th\u1ecd\t\u0111\u1ec1u\tl\u00e0\tch\u00e2u\t\u00c2u.\tX\u00e3\th\u1ed9i\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tph\u00e1t\ttri\u1ec3n\t\u1edf Yishuv\tth\u1ef1c\ts\u1ef1\tkh\u00e1c\tv\u1edbi\tcu\u1ed9c\ts\u1ed1ng\tm\u00e0\th\u1ecd\t\u0111\u00e3\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tbi\u1ebft\t\u0111\u1ebfn,\tnh\u01b0ng\tn\u00f3 v\u1eabn\tl\u00e0\tch\u00e2u\t\u00c2u:\tng\u01b0\u1eddi\tta\ttr\u00ecnh\tdi\u1ec5n\tc\u00e1c\tbu\u1ed5i\th\u00f2a\tnh\u1ea1c\tc\u1ee7a\tBeethoven v\u00e0\tTchaikovsky,\tnh\u01b0ng\tkh\u00f4ng\tbao\tgi\u1edd\th\u00e1t\tnh\u1eefng\tb\u00e0i\th\u00e1t\tc\u1ed5\t\u0111i\u1ec3n\tc\u1ee7a Um\tKulthoum(8).\tM\u1ed9t\t\u0111\u1eb7c\ttr\u01b0ng\tth\u1eddi\tk\u1ef3\t\u0111\u1ea7u\tc\u1ee7a\t\u0111\u1eddi\ts\u1ed1ng\tv\u0103n\th\u00f3a\tTel Aviv\tl\u00e0\tnh\u00e0\th\u00e1t\topera.\tTr\u01b0\u1eddng\t\u0110\u1ea1i\th\u1ecdc\tHebrew,\tt\u1ef1\th\u00e0o\tkh\u00e1nh\tth\u00e0nh n\u0103m\t1925,\tc\u0169ng\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tx\u00e2y\td\u1ef1ng\td\u1ef1a\ttheo\tch\u01b0\u01a1ng\ttr\u00ecnh\th\u1ecdc\tc\u1ee7a ph\u01b0\u01a1ng\tT\u00e2y.\tHi\u1ec7n\tt\u01b0\u1ee3ng\tt\u01b0\u01a1ng\tt\u1ef1\tc\u0169ng\tx\u1ea3y\tra\ttrong\tnhi\u1ec1u\tl\u0129nh\tv\u1ef1c kh\u00e1c.\tT\u00f3m\tl\u1ea1i,\t\u2018Western\u2019\tc\u00f3\tngh\u0129a\t\u0110\u00f4ng\t\u00c2u\thay\tch\u1ec9\t\u0111\u01a1n\tgi\u1ea3n\tl\u00e0,\tch\u00e2u \u00c2u. Tuy\tnhi\u00ean\tkhi\tth\u1eddi\tgian\t\u0111\u00e3\tqua\t\u0111i\tth\u00ec\tkh\u00e1i\tni\u1ec7m\tc\u0169ng\tthay\t\u0111\u1ed5i. M\u1eb7c\td\u00f9\tc\u00f3\ts\u1ef1\tt\u0103ng\tc\u01b0\u1eddng\tnh\u00e2n\tkh\u1ea9u\tb\u1edfi\th\u00e0ng\ttr\u0103m\tngh\u00ecn\tng\u01b0\u1eddi\tt\u1eeb \u0110\u00f4ng\t\u00c2u\ttrong\tth\u1eadp\tk\u1ef7\tqua,\tt\u1eeb\t\u2018Western\u2019\tng\u00e0y\th\u00f4m\tnay\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tc\u1ea3m nh\u1eadn\tr\u1ea5t\tkh\u00e1c:\t\u2018Western\u2019\tb\u00e2y\tgi\u1edd\tl\u00e0\tM\u1ef9\tv\u00e0\tth\u1ebf\tgi\u1edbi\tn\u00f3i\tti\u1ebfng\tAnh.\t\u1ede Israel\tng\u00e0y\tnay,\tt\u1eeb\t\u2018M\u1ef9\u2019\tc\u00f3\tm\u1ed9t\ts\u1ee9c\th\u1ea5p\td\u1eabn\tk\u1ef3\tdi\u1ec7u.\tM\u1ed9t\tngh\u1ecbch\tl\u00fd\tl\u00e0 trong\tkhi\tnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tnh\u1eadp\tc\u01b0\tZionists\tti\u00ean\tphong\tban\t\u0111\u1ea7u\ts\u1ed1ng\tm\u1ed9t cu\u1ed9c\ts\u1ed1ng\td\u01b0\u1edbi\t\u1ea3nh\th\u01b0\u1edfng\tc\u1ee7a\tv\u0103n\th\u00f3a\tph\u01b0\u01a1ng\tT\u00e2y\t(ch\u00e2u\t\u00c2u),\th\u1ecd\tl\u1ebd ra\tph\u1ea3i\tch\u1ed1ng\tl\u1ea1i\ts\u1ef1\tc\u00e1m\td\u1ed7\tc\u1ee7a\tc\u00e1i\tg\u1ecdi\tl\u00e0\t\u201cT\u00e2y\th\u00f3a\u201d\tn\u00e0y.\tM\u1ed1i\tquan t\u00e2m\tv\u1ec1\t\u00fd\tth\u1ee9c\th\u1ec7\tc\u1ee7a\th\u1ecd\tl\u00e0\tt\u1ea1o\tra\tm\u1ed9t\tn\u1ec1n\tv\u0103n\th\u00f3a\tDo\tTh\u00e1i\tc\u1ee7a\tri\u00eang m\u00ecnh,\tx\u00e1c\tth\u1ef1c\tv\u00e0\tnguy\u00ean\tb\u1ea3n,\tch\u1ee9\tkh\u00f4ng\tph\u1ea3i\tl\u00e0\tsao\tch\u00e9p\tc\u1ee7a\tnh\u1eefng n\u01a1i\tkh\u00e1c.\tNg\u00e0y\tnay,\tv\u1eabn\ttrong\tt\u01b0\tduy\tn\u00e0y,\tth\u00e1i\t\u0111\u1ed9\tc\u1ee7a\tm\u1ed9t\tph\u1ea7n\tkh\u00e1 l\u1edbn\tc\u1ee7a\td\u00e2n\tIsrael\tl\u00e0\tb\u1eaft\tch\u01b0\u1edbc\tm\u00f4\th\u00ecnh\tv\u0103n\th\u00f3a\tc\u1ee7a\tn\u01b0\u1edbc\tM\u1ef9\t(ch\u1ee9 kh\u00f4ng\tph\u1ea3i\tc\u1ee7a\tch\u00e2u\t\u00c2u)\tv\u00e0\tr\u1eb1ng,\tn\u1ebfu\tqu\u00e1\ttr\u00ecnh\t\u201cM\u1ef9\th\u00f3a\u201d\tn\u00e0y\tx\u1ea3y\tra c\u00e0ng\tnhanh,\tc\u00e0ng\tr\u1ed9ng\tth\u00ec\tc\u00e0ng\tt\u1ed1t.","M\u1ed9t\tph\u00e1t\ttri\u1ec3n\th\u1ea5p\td\u1eabn\tkh\u00e1c\tli\u00ean\tquan\t\u0111\u1ebfn\ts\u1ef1\tsuy\tgi\u1ea3m\tc\u1ee7a\tn\u1ec1n v\u0103n\th\u00f3a\tt\u1eadp\tth\u1ec3\tv\u1ed1n\tg\u1eafn\tk\u1ebft\tr\u1ea5t\tch\u1eb7t\tch\u1ebd\tv\u1edbi\tZionism\ttrong\tth\u1eddi\tk\u1ef3 \u0111\u1ea7u.\tTrong\tgiai\t\u0111o\u1ea1n\tn\u00e0y,\tm\u1ee5c\tti\u00eau\tcao\tnh\u1ea5t\tl\u00e0\tl\u1ee3i\t\u00edch\tc\u1ee7a\tx\u00e3\th\u1ed9i,\tc\u1ee7a Nh\u00e0\tn\u01b0\u1edbc\tv\u00e0\tc\u1ee7a\tt\u1eadp\tth\u1ec3.\tNh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tl\u00e0m\tvi\u1ec7c\tch\u1ec9\tcho\tl\u1ee3i\t\u00edch\tc\u1ee7a\tc\u00e1 nh\u00e2n\tb\u1ecb\tcoi\tl\u00e0\tnhi\u1ec5m\t\u0111\u1ed9c.\tNg\u01b0\u1eddi\tta\tc\u0169ng\tcoi\tl\u00e0\tsuy\t\u0111\u1ed3i\tn\u1ebfu\tai\t\u0111\u00f3\tt\u00ecm ki\u1ebfm\ts\u1ef1\ttho\u1ea3i\tm\u00e1i\tc\u00e1\tnh\u00e2n\tho\u1eb7c\tca\tng\u1ee3i\tnh\u1eefng\tgi\u00e1\ttr\u1ecb\tth\u1ea9m\tm\u1ef9\txa\tx\u1ec9. B\u1ea5t\tk\u1ef3\ttham\tv\u1ecdng\tn\u00e0o\tc\u0169ng\tph\u1ea3i\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tdi\u1ec5n\t\u0111\u1ea1t\ttrong\tnh\u1eefng\t\u0111i\u1ec1u\tki\u1ec7n c\u1ee7a\tl\u1ee3i\t\u00edch\tt\u1eadp\tth\u1ec3.\tNhu\tc\u1ea7u\tc\u1ee7a\tt\u1eadp\tth\u1ec3\tph\u1ea3i\t\u0111\u01b0\u1ee3c\t\u0111\u1eb7t\tl\u00ean\ttr\u00ean\th\u1ebft.\t\u0110\u00f3 l\u00e0\tt\u00ecnh\ttr\u1ea1ng\ttr\u01b0\u1edbc\tn\u0103m\t1967. Trong\tnh\u1eefng\tn\u0103m\tsau\t1967,\tx\u00e3\th\u1ed9i\tIsrael\t\u0111\u00e3\tm\u1edf\tc\u1eeda\t\u0111\u00f3n\tnh\u1eadn m\u1ed9t\tlu\u1ed3ng\tgi\u00f3\tm\u1edbi.\t\u0110\u00e2y\tl\u00e0\tth\u1eddi\tk\u1ef3\tm\u00e0\tng\u01b0\u1eddi\tta\tb\u1eaft\t\u0111\u1ea7u\t\u0111\u1ec1\tc\u1eadp\t\u0111\u1ebfn\tch\u1ee7 ngh\u0129a\tc\u00e1\tnh\u00e2n\tv\u00e0\t\u201cM\u1ef9\th\u00f3a\u201d\ttrong\tx\u00e3\th\u1ed9i\tIsrael.\tNhi\u1ec1u\tt\u00e1c\tph\u1ea9m\tngh\u1ec7 thu\u1eadt\tchuy\u1ec3n\th\u01b0\u1edbng\tsang\tc\u00e1c\tch\u1ee7\t\u0111\u1ec1\tnh\u1eb1m\tkhai\tth\u00e1c\tm\u1ed1i\tquan\th\u1ec7 gi\u1eefa\tc\u00e1\tnh\u00e2n\tv\u00e0\tqu\u1ed1c\tgia,\tv\u00e0\tc\u00e1ch\tth\u1ee9c\tm\u00e0\tm\u1ed7i\tc\u00e1\tnh\u00e2n\t\u0111ang\tc\u1ed1\tg\u1eafng gi\u1ea3i\tquy\u1ebft\tnh\u1eefng\tm\u00e2u\tthu\u1eabn\t\u0111ang\tti\u1ec1m\t\u1ea9n\ttrong\tm\u1ed1i\tt\u01b0\u01a1ng\tquan kh\u00f4ng\tm\u1ea5y\td\u1ec5\tch\u1ecbu\tn\u00e0y. Nh\u1eefng\tthay\t\u0111\u1ed5i\tnh\u01b0\tv\u1eady\ttrong\tv\u0103n\th\u00f3a\tc\u1ee7a\tIsrael\tc\u00f3\tt\u1ea7m\tquan tr\u1ecdng\tnh\u01b0\tth\u1ebf\tn\u00e0o?\tNh\u1eefng\tthay\t\u0111\u1ed5i\tn\u00e0y\t\u0111\u00e3\tx\u1ea3y\tra\tnh\u01b0\tth\u1ebf\tn\u00e0o?\tL\u00e0m th\u1ebf\tn\u00e0o\tm\u00e0\tM\u1ef9\t\u0111\u00e3\tthay\tth\u1ebf\tch\u00e2u\t\u00c2u\t(\u0110\u00f4ng\t\u00c2u)\ttrong\tkh\u00e1i\tni\u1ec7m\tv\u1ec1 \u2018ph\u01b0\u01a1ng\tT\u00e2y\u2019\t(West)\tc\u1ee7a\tIsrael?\tL\u00e0m\tth\u1ebf\tn\u00e0o\tm\u00e0\t\u2018ph\u01b0\u01a1ng\tT\u00e2y\u2019\t(M\u1ef9) tr\u1edf\tth\u00e0nh\tm\u1ed9t\tm\u00f4\th\u00ecnh\tl\u00fd\tt\u01b0\u1edfng\tcho\tqu\u00e1\ttr\u00ecnh\t\u201cT\u00e2y\th\u00f3a\u201d?\tS\u1ef1\tchuy\u1ec3n ti\u1ebfp\tt\u1eeb\t\u0111\u1eb7c\tt\u00ednh\tt\u1eadp\tth\u1ec3\tsang\tc\u00e1\tnh\u00e2n\t\u0111\u00e3\tx\u1ea3y\tra\tnh\u01b0\tth\u1ebf\tn\u00e0o? \u0110\u1ec3\t\u201cneo\u201d\tnh\u1eefng\tqu\u00e1\ttr\u00ecnh\tthay\t\u0111\u1ed5i\tx\u00e3\th\u1ed9i\td\u00e0i\tv\u00e0\tph\u1ee9c\tt\u1ea1p\tn\u00e0y\tv\u00e0o nh\u1eefng\tm\u1ed1c\tl\u1ecbch\ts\u1eed\tv\u1edbi\tng\u00e0y\tth\u00e1ng\tnh\u1ea5t\t\u0111\u1ecbnh\tlu\u00f4n\tl\u00e0\tm\u1ed9t\tc\u00f4ng\tvi\u1ec7c kh\u00f3\tkh\u0103n\tv\u00e0\tm\u1ea1o\thi\u1ec3m.\tTuy\tnhi\u00ean,\tc\u00f3\tth\u1ec3\tkh\u1eb3ng\t\u0111\u1ecbnh\tr\u1eb1ng\tth\u1eddi\t\u0111i\u1ec3m quan\ttr\u1ecdng\tnh\u1ea5t\tc\u1ee7a\ts\u1ef1\tthay\t\u0111\u1ed5i\ttrong\tv\u0103n\th\u00f3a\tIsrael\tg\u1ea7n\tnh\u01b0\tch\u1eafc ch\u1eafn\tl\u00e0\tv\u00e0o\tn\u0103m\t1967.\tT\u1ea1i\tth\u1eddi\t\u0111i\u1ec3m\t\u0111\u00f3,\th\u01a1n\tb\u1ea5t\tc\u1ee9\tm\u1ed9t\tth\u1eddi\tgian\tn\u00e0o tr\u01b0\u1edbc\t\u0111\u00e2y,\t\u0111\u1ea5t\tn\u01b0\u1edbc\tIsrael\t\u0111\u00e3\tm\u1edf\tc\u1eeda\t\u0111\u00f3n\tnh\u1eadn\tc\u1ea3\t\u00fd\tt\u01b0\u1edfng\tl\u1eabn\tth\u1ef1c\tt\u1ebf t\u1eeb\tn\u01b0\u1edbc\tM\u1ef9.\tCu\u1ed9c\tchi\u1ebfn\t1967\t\u0111\u00e3\tl\u00e0m\tn\u1ea3y\tsinh\tm\u1ed9t\tlo\u1ea1t\tnh\u1eefng\tthay \u0111\u1ed5i.\tTh\u1ee9\tnh\u1ea5t,\tk\u1ebft\tqu\u1ea3\tc\u1ee7a\ts\u1ef1\tt\u0103ng\ttr\u01b0\u1edfng\tkinh\tt\u1ebf\t\u0111\u00e3\tk\u00edch\tth\u00edch\tv\u00e0 nu\u00f4i\td\u01b0\u1ee1ng\tm\u1ed9t\tn\u1ec1n\tv\u0103n\th\u00f3a\tti\u00eau\td\u00f9ng\tng\u00e0y\tc\u00e0ng\tph\u00e1t\ttri\u1ec3n:\tng\u01b0\u1eddi\tta c\u00f3\tnhi\u1ec1u\tth\u1ee9\t\u0111\u1ec3\tmua\tv\u00e0\tnhi\u1ec1u\tti\u1ec1n\th\u01a1n\t\u0111\u1ec3\tmua;\tth\u00eam\tv\u00e0o\t\u0111\u00f3,\tgi\u00e1\ttr\u1ecb c\u1ee7a\tch\u1ee7\tngh\u0129a\tti\u00eau\td\u00f9ng\t\u0111\u00e3\tng\u00e0y\tc\u00e0ng\t\u0111\u01b0\u1ee3c\th\u1ee3p\tth\u1ee9c\th\u00f3a\ttrong\tx\u00e3\th\u1ed9i Israel.\tM\u1ed9t\tthay\t\u0111\u1ed5i\tsong\tsong\tquan\ttr\u1ecdng\tkh\u00e1c\tl\u00e0\ts\u1ef1\tr\u1ebd\tnh\u00e1nh\tkh\u1ecfi n\u1ec1n\tv\u0103n\th\u00f3a\tth\u1ee7\tc\u1ef1u\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tchi\tph\u1ed1i\tb\u1edfi\tnh\u1eefng\tgi\u00e1\ttr\u1ecb\tt\u1eadp\tth\u1ec3\tx\u00e3\th\u1ed9i ch\u1ee7\tngh\u0129a\t\u0111\u00e3\tt\u1eebng\tchi\u1ebfm\t\u01b0u\tth\u1ebf\ttrong\tth\u1eddi\tk\u1ef3\tti\u1ec1n\tZionism.\tXu\th\u01b0\u1edbng ch\u1ee7\tngh\u0129a\tc\u00e1\tnh\u00e2n\tph\u00e1t\ttri\u1ec3n\tm\u1ea1nh\ttrong\tthanh\tni\u00ean\tv\u00e0\tng\u00e0y\tc\u00e0ng\ttr\u1edf","n\u00ean\th\u1ee3p\tph\u00e1p\th\u00f3a\tb\u1edfi\tx\u00e3\th\u1ed9i\tn\u00f3i\tchung,\tngay\tc\u1ea3\tkhi\tn\u00f3\tb\u1ecb\tc\u00f4ng\tkhai ch\u1ec9\ttr\u00edch\tl\u00e0\tsuy\t\u0111\u1ed3i\tb\u1edfi\tc\u00e1c\tnh\u00e0\tl\u00e3nh\t\u0111\u1ea1o\tv\u00e0\tnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tm\u1ec7nh\tdanh l\u00e0\t\u201cla\tb\u00e0n\t\u0111\u1ea1o\t\u0111\u1ee9c\u201d\tc\u1ee7a\t\u0111\u1ea5t\tn\u01b0\u1edbc. Nh\u1eefng\tbi\u1ec3u\tt\u01b0\u1ee3ng\tn\u00e0y\tl\u00e0\t\u0111\u1eb7c\ttr\u01b0ng\tc\u1ee7a\tm\u1ed9t\tIsrael\tm\u1edbi.\tTrong\tc\u00e1c l\u0129nh\tv\u1ef1c\tl\u1edbn\tc\u1ee7a\tx\u00e3\th\u1ed9i,\tc\u00e1c\tm\u00f4\th\u00ecnh\tv\u00e0\tc\u00e1c\tgi\u00e1\ttr\u1ecb\ttr\u01b0\u1edbc\t\u0111\u00e2y\tc\u1ee7a\tch\u1ee7 ngh\u0129a\tt\u1eadp\tth\u1ec3\t\u0111\u00e3\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tthay\tth\u1ebf\tb\u1edfi\tch\u1ee7\tngh\u0129a\tc\u00e1\tnh\u00e2n\tdo\tnhu\tc\u1ea7u\tt\u1ea5t y\u1ebfu\tc\u1ee7a\tth\u1eddi\t\u0111\u1ea1i\tv\u00e0\tsau\th\u1ebft,\tdo\t\u1ea3nh\th\u01b0\u1edfng\tt\u1eeb\tv\u0103n\th\u00f3a\tv\u00e0\t\u0111\u1eddi\ts\u1ed1ng\td\u00e2n ch\u1ee7\tc\u1ee7a\tn\u01b0\u1edbc\tM\u1ef9. X\u00e3\th\u1ed9i\tIsrael\ttrong\tnh\u1eefng\tn\u0103m\t\u0111\u1ea7u\tth\u1ebf\tk\u1ef7\t21\t\u0111ang\t\u0111\u1ea5u\ttranh h\u01b0\u1edbng\tt\u1edbi\tm\u1ed9t\tb\u1ea3n\ts\u1eafc\tt\u1eadp\tth\u1ec3,\tc\u0169ng\tl\u1ea1i\tb\u1ecb\tv\u01b0\u1edbng\tv\u00edu\ttrong\tm\u1ea1ng nh\u1ec7n\tc\u1ee7a\tnh\u1eefng\tc\u0103ng\tth\u1eb3ng\tv\u00e0\tm\u00e2u\tthu\u1eabn\tn\u1ed9i\tb\u1ed9.\tCh\u1ee7\tngh\u0129a\tc\u00e1\tnh\u00e2n d\u01b0\u1eddng\tnh\u01b0\t\u0111\u00e3\tthay\tth\u1ebf\tnh\u1eefng\t\u00fd\tt\u01b0\u1edfng\tt\u1eadp\tth\u1ec3\tc\u1ee7a\tc\u00e1c\tth\u1ebf\th\u1ec7\tti\u00ean phong\ttr\u01b0\u1edbc\t\u0111\u00f3,\tnh\u01b0ng\tl\u00fd\tt\u01b0\u1edfng\tch\u1ee7\tngh\u0129a\t\u2013\tm\u1eb7c\td\u00f9\t\u0111\u00f4i\tkhi\tb\u1ecb\tl\u1eabn\tl\u1ed9n v\u1edbi\tl\u00f2ng\ty\u00eau\tn\u01b0\u1edbc\t\u2013\tv\u1eabn\tkh\u00f4ng\tho\u00e0n\tto\u00e0n\tbi\u1ebfn\tm\u1ea5t.\tM\u1eb7c\td\u00f9\tnh\u1eefng b\u00e0i\th\u00e1t\tv\u1ec1\tt\u00ecnh\ty\u00eau\tl\u00e3ng\tm\u1ea1n\tc\u1ee7a\tgi\u1edbi\ttr\u1ebb\tth\u1eddi\thi\u1ec7n\t\u0111\u1ea1i\t\u0111\u00e3\tt\u1eeb\tl\u00e2u\tth\u1ebf ch\u1ed7\tcho\tnh\u1eefng\tb\u00e0i\th\u00e1t\tv\u1ec1\tt\u00ecnh\ty\u00eau\tv\u1edbi\tl\u00fd\tt\u01b0\u1edfng,\tt\u1ed5\tqu\u1ed1c,\tru\u1ed9ng\tv\u01b0\u1eddn v\u00e0\tcon\tng\u01b0\u1eddi;\tng\u01b0\u1eddi\td\u00e2n\tIsrael\t\u0111\u00f4i\tkhi\tv\u1eabn\tt\u1ee5\tt\u1eadp\ttrong\tc\u00e1c\tli\u00ean\thoan c\u1ed9ng\t\u0111\u1ed3ng\tv\u00e0\th\u00e1t\tv\u1edbi\tnhau\tnh\u1eefng\tb\u00e0i\tca\t\u0111\u01b0\u1ee3c\ts\u00e1ng\tt\u00e1c\ttrong\tth\u1eddi\tk\u1ef3 \u0111\u1ea7u\t\u2013\td\u1ea5u\t\u1ea5n\tv\u1ec1\tm\u1ed9t\tth\u1eddi\tk\u1ef3\tanh\th\u00f9ng\tca\tr\u1ef1c\tr\u1ee1. Gi\u1edbi\tthi\u1ec7u\tv\u1ec1\tv\u0103n\th\u00f3a\tIsrael\tkh\u00f4ng\tph\u1ea3i\tl\u00e0\tm\u1ed9t\tc\u00f4ng\tvi\u1ec7c\td\u1ec5\td\u00e0ng: nh\u1eefng\tph\u00e2n\tt\u00edch\ttrong\tch\u01b0\u01a1ng\tn\u00e0y\tt\u1eadp\ttrung\tv\u00e0o\t13\t\u0111\u1ed1i\tt\u01b0\u1ee3ng\t\u0111\u1ec1\tc\u1eadp \u1edf\ttr\u00ean\tv\u00e0\tc\u00e1ch\tm\u00e0\tch\u00fang\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tph\u1ea3n\t\u00e1nh\ttrong\tv\u0103n\th\u00f3a\ts\u00e1ng\tt\u1ea1o\tc\u1ee7a Israel.\t\u1ede\tc\u00e1c\tg\u00f3c\t\u0111\u1ed9\tkh\u00e1c\tnhau,\tnh\u1eefng\t\u0111\u1ed1i\tt\u01b0\u1ee3ng\tn\u00e0y\t\u0111\u00e3\tgi\u00fap\t\u0111\u1ecbnh h\u00ecnh\tn\u1ec1n\tv\u0103n\th\u00f3a\tIsrael\t\u0111a\td\u1ea1ng\tv\u00e0\t\u0111\u1ea7y\tm\u00e0u\ts\u1eafc\tnh\u01b0\tng\u00e0y\th\u00f4m\tnay. M\u1ed7i\t\u0111\u1ed1i\tt\u01b0\u1ee3ng\tc\u0169ng\tcho\tth\u1ea5y\t\u1ea3nh\th\u01b0\u1edfng\t\u00edt\tnhi\u1ec1u\tc\u1ee7a\tn\u00f3\t\u0111\u1ebfn\tl\u1ed1i\ts\u1ed1ng sinh\t\u0111\u1ed9ng\tc\u1ee7a\t\u0111\u1ea5t\tn\u01b0\u1edbc.\tTrong\tng\u00f4n\tng\u1eef\t\u1ea9n\td\u1ee5,\tx\u00e3\th\u1ed9i\tIsrael\tc\u00f3\tth\u1ec3 \u0111\u01b0\u1ee3c\tv\u00ed\tnh\u01b0\tl\u00e0\tn\u00fat\tth\u1eaft\t\u1edf\ttrung\tt\u00e2m\tc\u1ee7a\tm\u1ed9t\tm\u1edb\tnhi\u1ec1u\ts\u1ee3i\td\u00e2y:\tm\u1ed7i s\u1ee3i\td\u00e2y\tc\u1ed1\tg\u1eafng\tk\u00e9o\tn\u00fat\tth\u1eaft\ttheo\tm\u1ed9t\th\u01b0\u1edbng\tn\u00e0o\t\u0111\u00f3,\tkhi\u1ebfn\tcho nh\u1eefng\ts\u1ee3i\td\u00e2y\tkh\u00e1c\tx\u00ea\td\u1ecbch\tv\u00e0\txi\u00ean\tx\u1eb9o\tt\u1eeb\tb\u00ean\tn\u00e0y\tsang\tb\u00ean\tkia.\t\u0110\u00f3 ch\u00ednh\tl\u00e0\th\u00ecnh\t\u1ea3nh\tch\u00e2n\tth\u1eadt\tnh\u1ea5t\tc\u1ee7a\tx\u00e3\th\u1ed9i\tIsrael\thi\u1ec7n\t\u0111\u1ea1i:\tli\u00ean\tt\u1ee5c\tdi chuy\u1ec3n,\tli\u00ean\tt\u1ee5c\tgi\u1eb1ng\tx\u00e9\tv\u00e0\tli\u00ean\tt\u1ee5c\tph\u00e1t\ttri\u1ec3n. Kh\u00f4ng\tph\u1ea3i\tl\u00e0\td\u1ec5\td\u00e0ng\t\u0111\u1ec3\thi\u1ec3u\tIsrael.\tC\u00e0ng\tkh\u00f3\tkh\u0103n\th\u01a1n\t\u0111\u1ec3\ts\u1ed1ng \u1edf\t\u0111\u00f3.\tTuy\tnhi\u00ean,\tn\u1ec1n\tv\u0103n\th\u00f3a\tc\u1ee7a\t\u0111\u1ea5t\tn\u01b0\u1edbc\tn\u00e0y\tl\u00e0\tm\u1ed9t\ttrong\tnh\u1eefng","n\u1ec1n\tv\u0103n\th\u00f3a\tth\u00fa\tv\u1ecb\tnh\u1ea5t\ttrong\tth\u1ebf\tgi\u1edbi\thi\u1ec7n\tt\u1ea1i\tc\u1ee7a\tch\u00fang\tta\t\u2013\tm\u1ed9t\tth\u1ebf gi\u1edbi\t\u0111a\td\u1ea1ng,\tm\u00e2u\tthu\u1eabn\tv\u00e0\t\u0111\u1ea7y\tk\u1ecbch\tt\u00ednh.","Truy\u1ec1n\tth\u1ed1ng\tv\u00e0\tl\u1ec5\th\u1ed9i \u0110\u00f3\tl\u00e0\tnh\u1eefng\tng\u00e0y\tl\u1ec5\th\u1ed9i\tm\u00e0\tch\u00fang\tta\tv\u1eabn\tk\u1ef7\tni\u1ec7m\th\u1eb1ng\tn\u0103m, nh\u1eefng\tph\u1ee5c\ts\u1ee9c\t\u0111\u1eb7c\tbi\u1ec7t\tmang\tm\u1ed9t\t\u00fd\tngh\u0129a\tx\u00e3\th\u1ed9i\tn\u00e0o\t\u0111\u00f3,\thay nh\u1eefng\tl\u1eddi\tch\u00e0o\th\u1ecfi\tv\u1eabn\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tcoi\tl\u00e0\tchu\u1ea9n\tm\u1ef1c\ttrong\tsinh\tho\u1ea1t \u0111\u1eddi\ts\u1ed1ng\th\u1eb1ng\tng\u00e0y.\tTruy\u1ec1n\tth\u1ed1ng\tc\u00f3\tth\u1ec3\tt\u1ed3n\tt\u1ea1i\tv\u00e0\tph\u00e1t\ttri\u1ec3n k\u00e9o\td\u00e0i\th\u00e0ng\tngh\u00ecn\tn\u0103m\t\u2013\tthu\u1eadt\tng\u1eef\t\u201ctruy\u1ec1n\tth\u1ed1ng\u201d\txu\u1ea5t\tph\u00e1t\tt\u1eeb ti\u1ebfng\tLatinh\t\u201ctradere\u201d\tho\u1eb7c\t\u201ctraderer\u201d\tngh\u0129a\t\u0111en\tc\u00f3\tngh\u0129a\tl\u00e0\ttruy\u1ec1n t\u1ea3i,\tchuy\u1ec3n\tgiao...\tTrong\tkhi\tng\u01b0\u1eddi\tta\tth\u01b0\u1eddng\tgi\u1ea3\t\u0111\u1ecbnh\tr\u1eb1ng\tc\u00e1c\ttruy\u1ec1n th\u1ed1ng\tth\u01b0\u1eddng\tc\u00f3\tt\u00ednh\tl\u1ecbch\ts\u1eed\tc\u1ed5\t\u0111\u1ea1i,\tnhi\u1ec1u\ttruy\u1ec1n\tth\u1ed1ng\t\u0111\u00e3\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tph\u00e1t minh\tng\u1eafn\th\u1ea1n\tnh\u1eb1m\tm\u1ee5c\t\u0111\u00edch\tn\u00e0o\t\u0111\u00f3,\tc\u00f3\tth\u1ec3\tl\u00e0\tch\u00ednh\ttr\u1ecb\thay\tv\u0103n h\u00f3a. V\u1ec1\tth\u1ea7n\th\u1ecdc,\ttrong\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o,\ttruy\u1ec1n\tth\u1ed1ng\tl\u00e0\tt\u00ean\tg\u1ecdi\t\u0111\u01b0\u1ee3c\t\u00e1p d\u1ee5ng\tcho\tnh\u1eefng\tl\u1ec1\tlu\u1eadt\tb\u1ea5t\tth\u00e0nh\tv\u0103n\tdo\tThi\u00ean\tCh\u00faa\tm\u1eb7c\tkh\u1ea3i\tcho Moses\ttr\u00ean\tn\u00fai\tSinai.\tNhi\u1ec1u\ttruy\u1ec1n\tth\u1ed1ng\tDo\tTh\u00e1i\tc\u00f3\tli\u00ean\tquan\t\u0111\u1ebfn nh\u1eefng\ts\u1ef1\tki\u1ec7n\tv\u00f2ng\t\u0111\u1eddi\t(ch\u1eb3ng\th\u1ea1n\tnh\u01b0\tsinh\tra,\tk\u1ef3\td\u1eady\tth\u00ec,\tb\u1ec7nh\tt\u1eadt v\u00e0\tt\u1eed\tvong\u2026)\t\u0111\u00e1nh\td\u1ea5u\tnh\u1eefng\t\u0111o\u1ea1n\t\u0111\u1eddi\tv\u1ec1\tm\u1eb7t\tsinh\th\u1ecdc,\ttrong\tkhi nh\u1eefng\ts\u1ef1\tki\u1ec7n\tkh\u00e1c,\tch\u1eb3ng\th\u1ea1n\tnh\u01b0\ttu\u1ed5i\tv\u1ecb\tth\u00e0nh\tni\u00ean,\tk\u1ebft\th\u00f4n,\tly h\u00f4n\u2026,\tli\u00ean\tquan\tnhi\u1ec1u\t\u0111\u1ebfn\tt\u1eadp\tt\u1ee5c\tc\u1ee7a\tx\u00e3\th\u1ed9i.\tC\u0169ng\tc\u00f3\tnh\u1eefng\ttruy\u1ec1n th\u1ed1ng\tch\u1ec9\tli\u00ean\tquan\tthu\u1ea7n\tt\u00fay\t\u0111\u1ebfn\tnh\u1eefng\tth\u00f3i\tquen\thay\tt\u1eadp\tqu\u00e1n\tnh\u1ea5t \u0111\u1ecbnh\tc\u1ee7a\tx\u00e3\th\u1ed9i\tnh\u01b0\ttrang\tph\u1ee5c\thay\t\u0111\u1ed3\t\u0103n\tth\u1ee9c\tu\u1ed1ng.","Trong\tlu\u1eadt\tDo\tTh\u00e1i,\tnh\u1eefng\tc\u1ed9t\tm\u1ed1c\tth\u1eddi\tgian\t\u0111\u01b0\u1ee3c\t\u0111\u00e1nh\td\u1ea5u\ttheo l\u1ec1\tlu\u1eadt\tn\u00e0y\tlu\u00f4n\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tc\u1ed1\t\u0111\u1ecbnh\t\u0111\u1ebfn\tm\u1ed9t\t\u0111\u1ed9\ttu\u1ed5i\tnh\u1ea5t\t\u0111\u1ecbnh,\tb\u1ea5t\tk\u1ec3\ts\u1ef1 tr\u01b0\u1edfng\tth\u00e0nh\tv\u1ec1\tth\u1ec3\tch\u1ea5t\tc\u1ee7a\tc\u00e1\tnh\u00e2n\tm\u1ed9t\t\u0111\u1ee9a\ttr\u1ebb.\t\u0110i\u1ec1u\tn\u00e0y\tcho\tth\u1ea5y r\u1eb1ng\tlu\u00f4n\tc\u00f3\tm\u1ed9t\t\u0111\u1ecbnh\tngh\u0129a,\tv\u1ec1\tx\u00e3\th\u1ed9i\th\u1ecdc\tc\u0169ng\tnh\u01b0\tsinh\th\u1ecdc,\tv\u1ec1\t\u0111\u1ed9 tu\u1ed5i\tm\u00e0\t\u0111\u1ee9a\ttr\u1ebb\tb\u1eaft\t\u0111\u1ea7u\tch\u1ecbu\ttr\u00e1ch\tnhi\u1ec7m\ttr\u01b0\u1edbc\tx\u00e3\th\u1ed9i\ttrong\tvi\u1ec7c\tth\u1ef1c hi\u1ec7n\tc\u00e1c\t\u0111i\u1ec1u\tr\u0103n\tv\u00e0\tl\u1ec1\tlu\u1eadt\tDo\tTh\u00e1i. Nh\u1eefng\tnghi\tl\u1ec5\ttrong\tv\u00f2ng\t\u0111\u1eddi\tnh\u01b0\tsinh\tra,\tl\u1edbn\tl\u00ean,\ttr\u01b0\u1edfng\tth\u00e0nh, c\u01b0\u1edbi\txin,\tch\u1ebft\u2026\tc\u1ee7a\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tph\u1ea3n\t\u00e1nh\tm\u1ed9t\t\u0111\u1ecbnh\th\u01b0\u1edbng\tc\u1ed9ng \u0111\u1ed3ng,\tb\u1ea3n\tch\u1ea5t\td\u00e2n\tch\u1ee7\tc\u1ee7a\tc\u00e1c\ttruy\u1ec1n\tth\u1ed1ng,\tm\u1ed1i\tquan\th\u1ec7\tgi\u1eefa\tsinh h\u1ecdc\tv\u00e0\tx\u00e3\th\u1ed9i,\tv\u00e0\ts\u1ef1\tt\u1ea5t\ty\u1ebfu\tc\u1ee7a\tqu\u00e1\ttr\u00ecnh\tti\u1ebfn\th\u00f3a\tv\u00e0\tthay\t\u0111\u1ed5i.\tNg\u01b0\u1eddi Do\tTh\u00e1i\tc\u00f3\tc\u00e1ch\tnh\u00ecn\tt\u00edch\tc\u1ef1c\t\u0111\u1ed1i\tv\u1edbi\tv\u00f2ng\ttr\u00f2n\tb\u1ea5t\tt\u1eadn\tc\u1ee7a\tcu\u1ed9c\ts\u1ed1ng, k\u1ec3\tt\u1eeb\tl\u00fac\tth\u1ee5\tthai\tqua\tc\u00e1i\tch\u1ebft\tr\u1ed3i\ttr\u1edf\tl\u1ea1i\tv\u1edbi\tcu\u1ed9c\ts\u1ed1ng\tth\u00f4ng\tqua\ts\u1ef1 n\u1ed1i\td\u00e0i\tc\u1ee7a\tc\u00e1c\tth\u1ebf\th\u1ec7.\tKhi\tk\u1ebft\tth\u00fac\tm\u1ed9t\ts\u1ef1\tki\u1ec7n\ttang\tt\u00f3c,\ttrong\tkhi nhi\u1ec1u\td\u00e2n\tt\u1ed9c\tkh\u00e1c\tth\u01b0\u1eddng\tchia\ttay\tnhau\ttrong\tn\u01b0\u1edbc\tm\u1eaft,\tng\u01b0\u1eddi\tDo Th\u00e1i\tbao\tgi\u1edd\tc\u0169ng\tchia\ttay\tnhau\ttrong\tl\u1eddi\tn\u00f3i:\t\u201cAf\tsimchas\u201d\t\u2013\tc\u00f3\tngh\u0129a l\u00e0\tcho\tch\u00fang\tta\t\u0111\u1ebfn\tv\u1edbi\tnhau\tm\u1ed9t\tl\u1ea7n\tn\u1eefa\tv\u00e0o\tnh\u1eefng\tth\u1eddi\tkh\u1eafc\tvui\tv\u1ebb. Nh\u1eefng\tv\u00ed\td\u1ee5\tt\u01b0\u01a1ng\tt\u1ef1\tth\u1ef1c\ts\u1ef1\tph\u1ea3n\t\u00e1nh\tm\u1ed9t\t\u0111\u1ecbnh\th\u01b0\u1edbng\tc\u1ed9ng\t\u0111\u1ed3ng t\u00edch\tc\u1ef1c\tv\u00e0\ttr\u00e0n\t\u0111\u1ea7y\thy\tv\u1ecdng\t\u1edf\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i.\tCh\u00ednh\tnh\u1eefng\tc\u00e1ch\tk\u1ebft n\u1ed1i\tnh\u01b0\tth\u1ebf,\ttrong\tth\u00e1i\t\u0111\u1ed9\tl\u1ea1c\tquan,\tqua\tkh\u00f4ng\tgian\tv\u00e0\tth\u1eddi\tgian,\ts\u1ebd th\u1eaft\tch\u1eb7t\tc\u00e2u\tchuy\u1ec7n\tc\u1ee7a\tm\u1ed7i\tc\u00e1\tnh\u00e2n\tv\u1edbi\th\u1ecd\th\u00e0ng\tv\u00e0\tng\u01b0\u1eddi\tth\u00e2n\txung quanh\th\u1ecd.\tNh\u00e0\tx\u00e3\th\u1ed9i\th\u1ecdc\tv\u0129\t\u0111\u1ea1i\tng\u01b0\u1eddi\tPh\u00e1p\tEmile\tDurkheim\t\u0111\u00e3\tt\u1eebng vi\u1ebft\tv\u1ec1\tt\u1ea7m\tquan\ttr\u1ecdng\tc\u1ee7a\tcu\u1ed9c\ts\u1ed1ng\tnghi\tl\u1ec5\ttrong\tvi\u1ec7c\tduy\ttr\u00ec\tv\u00e0 c\u1ee7ng\tc\u1ed1\tnh\u1eefng\tchu\u1ea9n\tm\u1ef1c\tc\u1ee7a\tnh\u00f3m.\tQuan\ts\u00e1t\tm\u1ed9t\tl\u1ec5\tc\u01b0\u1edbi\tc\u1ee7a\tng\u01b0\u1eddi Do\tTh\u00e1i\tv\u00e0\tb\u1ea1n\ts\u1ebd\tth\u1ea5y\tc\u00e1c\tc\u1eb7p\tv\u1ee3\tch\u1ed3ng\td\u00f9\ttr\u1ebb\thay\tgi\u00e0\t\u0111\u1ebfn\td\u1ef1\t\u0111\u00e1m c\u01b0\u1edbi\t\u0111\u1ec1u\td\u01b0\u1eddng\tnh\u01b0\t\u0111ang\t\u0111\u01b0\u1ee3c\ts\u1ed1ng\tl\u1ea1i\tnh\u1eefng\tkho\u1ea3nh\tkh\u1eafc\t\u0111\u1eb7c\tbi\u1ec7t c\u1ee7a\tri\u00eang\th\u1ecd.\tH\u1ecd\tc\u00f9ng\tc\u00f4\td\u00e2u\tch\u00fa\tr\u1ec3\tnh\u1eafc\tl\u1ea1i\tnh\u1eefng\tl\u1eddi\tn\u00f3i\ttheo nh\u1eefng\tc\u00f4ng\tth\u1ee9c\tc\u00f3\ts\u1eb5n\ttrong\t\u0111\u00e1m\tc\u01b0\u1edbi\thay\t\u0111\u1ecdc\tb\u1ea3y\tl\u1eddi\tc\u1ea7u\tnguy\u1ec7n. S\u1ef1\tquen\tthu\u1ed9c\tc\u00f3\tt\u00ednh\tch\u1ea5t\tnghi\tl\u1ec5\tn\u00e0y\t\u0111\u00e3\tl\u00e0m\tt\u0103ng\tth\u00eam\ts\u1ee9c\tm\u1ea1nh c\u1ee7a\tbu\u1ed5i\tl\u1ec5\tv\u00e0\tc\u1ee7ng\tc\u1ed1\tk\u00fd\t\u1ee9c\tc\u1ee7a\tnh\u1eefng\tkho\u1ea3nh\tkh\u1eafc\tt\u01b0\u01a1ng\tt\u1ef1\ttrong \u0111\u1eddi\ts\u1ed1ng\tc\u1ee7a\tc\u1ed9ng\t\u0111\u1ed3ng.\tTh\u1ea5u\thi\u1ec3u\tkh\u00eda\tc\u1ea1nh\tn\u00e0y\tc\u1ee7a\tb\u1ea3n\tch\u1ea5t\tcon ng\u01b0\u1eddi\t\u2013\ts\u1ef1\tc\u1ea7n\tthi\u1ebft\t\u0111\u1ec3\tkh\u1eb3ng\t\u0111\u1ecbnh\tt\u00ednh\tli\u00ean\tt\u1ee5c\tc\u1ee7a\tgia\t\u0111\u00ecnh\ttrong b\u1ed1i\tc\u1ea3nh\tc\u1ee7a\tc\u1ed9ng\t\u0111\u1ed3ng\t\u2013\tc\u00e1c\tgi\u00e1o\ts\u1ef9\tDo\tTh\u00e1i\t\u0111\u00e3\tra\ts\u1eafc\tl\u1ec7nh\tl\u00e0\tnh\u1eefng \u0111o\u1ea1n\t\u0111\u1eddi\tnh\u01b0\tth\u1ebf\tc\u1ea7n\t\u0111\u01b0\u1ee3c\t\u0111\u00e1nh\td\u1ea5u\ttrong\ts\u1ef1\thi\u1ec7n\tdi\u1ec7n\tc\u1ee7a\tm\u1ed9t\ts\u1ed1 t\u1ed1i\tthi\u1ec3u\tc\u00e1c\t\u0111\u1ea1i\tdi\u1ec7n\tc\u1ee7a\tc\u1ed9ng\t\u0111\u1ed3ng.\tV\u00ec\tl\u00fd\tdo\tn\u00e0y,\tc\u00e1c\tnghi\tl\u1ec5\tnh\u01b0\tc\u1eaft bao\tquy\t\u0111\u1ea7u\tcho\ttr\u1ebb\ts\u01a1\tsinh,\th\u00f4n\tnh\u00e2n,\tv\u00e0\t\u0111i\u1ebfu\ttang\t\u0111\u00f2i\th\u1ecfi\tvi\u1ec7c\tth\u1ef1c hi\u1ec7n\tc\u1ee7a\tm\u1ed9t\tl\u1ec5\tc\u1ea7u\tnguy\u1ec7n\tg\u1ecdi\tl\u00e0\tminyan\tv\u1edbi\ts\u1ef1\tc\u00f3\tm\u1eb7t\tc\u1ee7a\t10\tng\u01b0\u1eddi l\u1edbn\tDo\tTh\u00e1i\tl\u00e0m\tch\u1ee9ng\tcho\tnghi\tl\u1ec5\tt\u00f4n\tgi\u00e1o\t\u0111\u00f3. Ngo\u00e0i\tvi\u1ec7c\tk\u1ebft\tn\u1ed1i\tl\u1ecbch\ts\u1eed\t\u0111\u1eddi\ts\u1ed1ng\tc\u1ed9ng\t\u0111\u1ed3ng\tv\u00e0\tc\u00e1\tnh\u00e2n\tc\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi\td\u1ef1\tv\u00e0\tng\u01b0\u1eddi\ttham\tgia,\tnh\u1eefng\tnghi\tl\u1ec5\tv\u00f2ng\t\u0111\u1eddi\t\u0111\u00e1nh\td\u1ea5u\tnh\u1eefng","\u0111o\u1ea1n\t\u0111\u1eddi\tquan\ttr\u1ecdng\tm\u00e0\th\u1ea7u\th\u1ebft\tcon\tng\u01b0\u1eddi\tai\tc\u0169ng\ttr\u1ea3i\tnghi\u1ec7m. Nh\u1eefng\tnghi\tl\u1ec5\tn\u00e0y,\t\u0111\u1ea1i\tdi\u1ec7n\tcho\tkhuynh\th\u01b0\u1edbng\td\u00e2n\tch\u1ee7\tc\u1ee7a\tv\u0103n\th\u00f3a Do\tTh\u00e1i,\tl\u00e0\tc\u00e1ch\tth\u1ee9c\tt\u1ed1t\tnh\u1ea5t\tc\u00e0o\tb\u1eb1ng\tm\u1ecdi\tc\u00e1ch\tbi\u1ec7t\ttrong\tx\u00e3\th\u1ed9i. C\u00e1c\tgi\u00e1o\ts\u1ef9\tDo\tTh\u00e1i\t\u0111\u00e3\tch\u1ee9ng\tminh\ts\u1ef1\thi\u1ec3u\tbi\u1ebft\tc\u1ee7a\th\u1ecd\tv\u1ec1\tt\u00ednh\tph\u1ed5 qu\u00e1t\tnh\u01b0\tth\u1ebf\tkhi\th\u1ecd\tvi\u1ebft\ttrong\tTalmud\tr\u1eb1ng\tng\u01b0\u1eddi\tgi\u00e0u\tv\u00e0\tngh\u00e8o\t\u0111\u1ec1u n\u00ean\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tch\u00f4n\tc\u1ea5t\tnh\u01b0\tnhau\ttrong\tnh\u1eefng\tt\u1ea5m\tkh\u0103n\tli\u1ec7m\tgi\u1ea3n\td\u1ecb\tnh\u1ea5t. Qua\tl\u1eddi\td\u1ea1y\tn\u00e0y,\tc\u00e1c\tgi\u00e1o\ts\u1ef9\tDo\tTh\u00e1i\t\u0111\u00e3\tm\u1ea1nh\tm\u1ebd\tkh\u1eb3ng\t\u0111\u1ecbnh\tr\u1eb1ng\tt\u1ea5t c\u1ea3\tc\u00e1c\tth\u00e0nh\tvi\u00ean\ttrong\tx\u00e3\th\u1ed9i\t\u0111\u1ec1u\tc\u00f3\tquy\u1ec1n\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tc\u00f4ng\tkhai\t\u0111\u00e1nh\td\u1ea5u nh\u1eefng\ts\u1ef1\tki\u1ec7n\tv\u00f2ng\t\u0111\u1eddi\tc\u1ee7a\tm\u00ecnh\tv\u1edbi\tdanh\td\u1ef1,\tkh\u00f4ng\tph\u00e2n\tbi\u1ec7t\tt\u1ea7ng l\u1edbp\tx\u00e3\th\u1ed9i,\tgi\u00e0u\tngh\u00e8o,\tgi\u1edbi\tt\u00ednh\tho\u1eb7c\tth\u00e0nh\tt\u1ef1u\ttr\u00ed\ttu\u1ec7. NH\u1eeeNG\tTRUY\u1ec0N\tTH\u1ed0NG\tCHUNG. L\u1ecbch\tDo\tTh\u00e1i Lu\u1eadt\tDo\tTh\u00e1i\ts\u1eed\td\u1ee5ng\tc\u1ea3\tl\u1ecbch\t\u00e2m\t(lunar\tcalendar)\tv\u00e0\tl\u1ecbch\td\u01b0\u01a1ng (solar\tcalendar)\t\u0111\u1ec3\t\u0111\u1eb7t\tra\tc\u00e1c\tng\u00e0y\tngh\u1ec9\tl\u1ec5.\tC\u00e1c\tng\u00e0y\tngh\u1ec9\tl\u1ec5\tv\u00e0\tl\u1ec5\th\u1ed9i \u0111\u01b0\u1ee3c\tx\u00e1c\t\u0111\u1ecbnh\tb\u1edfi\tl\u1ecbch\t\u00e2m\td\u1ef1a\ttheo\tc\u00e1c\tgiai\t\u0111o\u1ea1n\tc\u1ee7a\tm\u1eb7t\ttr\u0103ng\tv\u00ec\tth\u1ebf m\u1ed7i\tn\u0103m\tn\u00f3\tl\u1ea1i\tr\u01a1i\tv\u00e0o\tm\u1ed9t\tng\u00e0y\tkh\u00e1c\tv\u1edbi\tn\u0103m\ttr\u01b0\u1edbc.\tTh\u1eddi\tgian\tcho m\u1ed7i\tchu\tk\u1ef3\tc\u1ee7a\tm\u1eb7t\ttr\u0103ng\tl\u00e0\t29\tng\u00e0y,\t12,75\tgi\u1edd.\tDo\tv\u1eady\tth\u00e1ng\tc\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tl\u00e0\t29\tho\u1eb7c\t30\tng\u00e0y.\tB\u1edfi\tv\u00ec\tm\u1ed9t\tn\u0103m\tm\u1eb7t\ttr\u1eddi\tl\u00e0\t365,25 ng\u00e0y\tv\u00e0\tm\u1ed9t\tn\u0103m\t\u00e2m\tl\u1ecbch\tng\u1eafn\th\u01a1n\tkho\u1ea3ng\t10\tng\u00e0y\t(12\tl\u1ea7n\t29,5),\tl\u1ecbch Do\tTh\u00e1i\t\u0111\u01b0\u1ee3c\t\u0111i\u1ec1u\tch\u1ec9nh\t\u0111\u1ec3\t\u0111\u1ea3m\tb\u1ea3o\tr\u1eb1ng\tc\u00e1c\tng\u00e0y\tl\u1ec5\tv\u1eabn\tlu\u00f4n\tn\u1eb1m trong\tc\u00f9ng\tm\u1ed9t\tm\u00f9a\tm\u1ed7i\tn\u0103m\t(\u0111\u01b0\u1ee3c\tt\u00ednh\tto\u00e1n\td\u1ef1a\ttheo\tl\u1ecbch\td\u01b0\u01a1ng ch\u1ee9\tkh\u00f4ng\tph\u1ea3i\tl\u00e0\tl\u1ecbch\t\u00e2m).\tM\u1ed9t\tth\u00e1ng\t\u00e2m\tl\u1ecbch\tg\u1ecdi\tl\u00e0\t\u201cth\u00e1ng\tnhu\u1eadn\u201d do\tv\u1eady\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tth\u00eam\tv\u00e0o\tnh\u01b0\tl\u00e0\tm\u1ed9t\tph\u1ea7n\tc\u1ee7a\t\u0111i\u1ec1u\tch\u1ec9nh\tn\u00e0y,\tv\u1edbi\tt\u1ed5ng c\u1ed9ng\tl\u00e0\tb\u1ea3y\tth\u00e1ng\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tth\u00eam\tv\u00e0o\tcho\tm\u1ed7i\t19\tn\u0103m. Ng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\ts\u1ed1ng\tcu\u1ed9c\ts\u1ed1ng\tth\u01b0\u1eddng\tnh\u1eadt\ttheo\td\u01b0\u01a1ng\tl\u1ecbch\tb\u1eaft \u0111\u1ea7u\tt\u1eeb\tth\u00e1ng\tM\u1ed9t\tv\u00e0\tk\u1ebft\tth\u00fac\tv\u00e0o\tth\u00e1ng\tM\u01b0\u1eddi\thai,\tnh\u01b0ng\th\u1ecd\tc\u1eed\th\u00e0nh nh\u1eefng\tng\u00e0y\tl\u1ec5\ttheo\t\u00e2m\tl\u1ecbch\tb\u1eaft\t\u0111\u1ea7u\t\u1edf\tth\u00e1ng\tTishri\tv\u00e0\tk\u1ebft\tth\u00fac\tv\u1edbi th\u00e1ng\tElul.\tNg\u00e0y\tShabbat\tv\u00e0\tc\u00e1c\tng\u00e0y\tl\u1ec5\ttheo\ttruy\u1ec1n\tth\u1ed1ng\tb\u1eaft\t\u0111\u1ea7u\tl\u00fac m\u1eb7t\ttr\u1eddi\tl\u1eb7n\tv\u00e0o\tbu\u1ed5i\tt\u1ed1i\ttr\u01b0\u1edbc\tng\u00e0y\tShabbat\tho\u1eb7c\tc\u00e1c\tng\u00e0y\tl\u1ec5.\tV\u00ed\td\u1ee5 nh\u01b0,\tng\u00e0y\tl\u1ec5\tRosh\tHashanah\tc\u1ee7a\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tv\u00e0o\tn\u0103m\t1990\t\u0111\u00e3 \u0111\u01b0\u1ee3c\tth\u1ef1c\thi\u1ec7n\tv\u00e0o\tng\u00e0y\t21\tv\u00e0\t22\tth\u00e1ng\tCh\u00edn\tnh\u01b0ng\tb\u1eaft\t\u0111\u1ea7u\tv\u00e0o\tl\u00fac ho\u00e0ng\th\u00f4n\tng\u00e0y\t20\tth\u00e1ng\tCh\u00edn.","L\u1ecbch\tDo\tTh\u00e1i\tc\u00f3\tnh\u1eefng\tth\u00e1ng\tsau:","Trang\tph\u1ee5c Trang\tph\u1ee5c\tt\u1eeb\tl\u00e2u\t\u0111\u00e3\t\u0111\u00f3ng\tvai\ttr\u00f2\tquan\ttr\u1ecdng\ttrong\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o. Trang\tph\u1ee5c\tph\u1ea3n\t\u00e1nh\tb\u1ea3n\ts\u1eafc\tt\u00f4n\tgi\u00e1o,\t\u0111\u1ecba\tv\u1ecb\tx\u00e3\th\u1ed9i,\tc\u1ea3m\tx\u00fac\tv\u00e0\tth\u1eadm ch\u00ed\tm\u1ed1i\tquan\th\u1ec7\tc\u1ee7a\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tv\u1edbi\tth\u1ebf\tgi\u1edbi\tb\u00ean\tngo\u00e0i. M\u1ed7i\tkhi\tnh\u1eafc\t\u0111\u1ebfn\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tth\u00ec\th\u00ecnh\t\u1ea3nh\t\u0111\u1ea7u\tti\u00ean\thi\u1ec7n\ttrong \u0111\u1ea7u\t\u0111\u1ea1i\t\u0111a\ts\u1ed1\tch\u00fang\tta\tl\u00e0\tb\u1ed9\t\u0111\u1ed3\t\u0111en\tv\u1edbi\tm\u0169\tch\u1ecfm\tcao\tv\u00e0\t\u00e1o\tcho\u00e0ng\td\u00e0i tr\u00f4ng\tr\u1ea5t\tk\u1ef3\td\u1ecb,\tc\u00f9ng\tv\u1edbi\tb\u1ed9\tria\tm\u00e9p\tho\u1eb7c\tr\u00e2u\tquai\tn\u00f3n\tr\u1eadm\tr\u1ea1p.\tM\u1ed9t s\u1ed1\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\t\u0103n\tm\u1eb7c\ttheo\tcung\tc\u00e1ch\tph\u1ea3n\t\u00e1nh\tm\u1ed9t\t\u0111\u1eddi\ts\u1ed1ng Torah\tch\u00e2n\tth\u1eadt.\t\u0110i\u1ec1u\tn\u00e0y\tc\u00f3\tngh\u0129a\tr\u1eb1ng\ttrang\tph\u1ee5c\tv\u00e0\tc\u00e1ch\t\u0111\u1ec3\tr\u00e2u\tt\u00f3c c\u1ee7a\th\u1ecd\tcho\tbi\u1ebft\tng\u01b0\u1eddi\tm\u1eb7c\t\u0111ang\tth\u1ec3\thi\u1ec7n\tm\u00ecnh\tv\u00e0\t\u0111\u1ec1\tcao\tbi\u1ec3u\tt\u01b0\u1ee3ng t\u00f4n\tgi\u00e1o\tc\u1ee7a\tKinh\tTorah\tnh\u01b0\tth\u1ebf\tn\u00e0o.\tV\u00ed\td\u1ee5\tnh\u01b0\ttrong\tKinh\tTorah\tc\u00f3 \u0111i\u1ec1u\tc\u1ea5m\tk\u1ef5\tli\u00ean\tquan\t\u0111\u1ebfn\tvi\u1ec7c\tc\u1ea1o\tr\u00e2u\tt\u00f3c\tv\u00e0\tv\u00ec\tth\u1ebf\tm\u1ed9t\tng\u01b0\u1eddi\tDo Th\u00e1i\tgi\u00e1o\tCh\u00ednh\tth\u1ed1ng\tho\u1eb7c\tm\u1ed9t\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tth\u1ef1c\ts\u1ef1\tTorah\ts\u1ebd\tph\u1ea3i \u0111\u1ec3\tt\u00f3c\tmai\tho\u1eb7c\tr\u00e2u\tm\u00e9p\td\u00e0i\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tg\u1ecdi\tl\u00e0\t\u2018Payot\tHarosh\u2019,\thay\ttrong ti\u1ebfng\tYiddish,\t\u2018Payes\u2019.\tC\u00f2n\tchi\u1ebfc\t\u00e1o\tcho\u00e0ng\t\u0111en\tg\u1ecdi\tl\u00e0\t\u2018bekishe\u2019,\tho\u1eb7c \u2018beketshe\u2019.\tLo\u1ea1i\t\u00e1o\tcho\u00e0ng\tn\u00e0y\tth\u01b0\u1eddng\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tl\u00e0m\tb\u1eb1ng\tl\u1ee5a\tho\u1eb7c polyester\tm\u00e0u\t\u0111en\tv\u00e0\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tm\u1eb7c\tph\u1ea7n\tl\u1edbn\tb\u1edfi\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tHasidic v\u00e0\tm\u1ed9t\ts\u1ed1\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tHeredi\tkh\u00e1c.\tC\u00f3\tr\u1ea5t\tnhi\u1ec1u\tth\u1eafc\tm\u1eafc\tr\u1eb1ng\tt\u1ea1i sao\tm\u1eb7c\t\u0111\u1ed3\t\u0111en\tl\u00e0\ttrang\tph\u1ee5c\tkh\u00e1\tph\u1ed5\tbi\u1ebfn\tc\u1ee7a\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\ttruy\u1ec1n th\u1ed1ng?\tC\u00f3\tnhi\u1ec1u\tc\u00e1ch\tgi\u1ea3i\tth\u00edch\tt\u1eeb\tc\u00e1c\th\u1ecdc\tgi\u1ea3\tDo\tTh\u00e1i\tv\u1ec1\tl\u1ed1i\t\u0103n\tm\u1eb7c n\u00e0y.","C\u00e1c\tgi\u00e1o\ts\u0129\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o\tCh\u00ednh\tth\u1ed1ng\tm\u1eb7c\t\u2018bekishe\u2019 V\u1ec1\tm\u1eb7t\tkhoa\th\u1ecdc\tth\u00ec\tm\u00e0u\t\u0111en\tl\u00e0\ts\u1ef1\tv\u1eafng\tm\u1eb7t\tc\u1ee7a\tm\u00e0u\ts\u1eafc.\tM\u1eb7c duy\tnh\u1ea5t\tm\u00e0u\t\u0111en\tcho\tth\u1ea5y\ts\u1ef1\tkh\u00f4ng\tquan\tt\u00e2m\tv\u1ec1\tm\u00e0u\ts\u1eafc\tc\u0169ng\tnh\u01b0 nh\u1eefng\tnguy\u00ean\tt\u1eafc\tc\u1ee7a\tth\u1eddi\ttrang,\ttr\u00e1nh\txa\tph\u00f9\tphi\u1ebfm.\tTheo\tquan ni\u1ec7m\tx\u00e3\th\u1ed9i\tx\u01b0a\tth\u00ec\tng\u01b0\u1eddi\tm\u1eb7c\tm\u00e0u\t\u0111en\tl\u00e0\tng\u01b0\u1eddi\tc\u00f3\tt\u00e2m\tl\u00fd\th\u01b0\u1edbng n\u1ed9i,\tt\u1ee9c\tl\u00e0\tm\u1ecdi\tsuy\tt\u01b0\t\u0111\u1ec1u\th\u01b0\u1edbng\tv\u00e0o\tb\u00ean\ttrong.\tD\u00f9\tsao,\tm\u1eb7c\tthu\u1ea7n t\u00fay\tm\u00e0u\t\u0111en\tch\u1eafc\tch\u1eafn\tgi\u00fap\tlo\u1ea1i\tb\u1ecf\t\u00e1p\tl\u1ef1c\tph\u1ea3i\tl\u1ef1a\tch\u1ecdn\tm\u1eb7c\tg\u00ec\tv\u00e0o m\u1ed7i\tbu\u1ed5i\ts\u00e1ng! M\u1eb7t\tkh\u00e1c,\tm\u1eb7c\t\u00e1o\tcho\u00e0ng\td\u00e0i\t\u0111en\tl\u00e0\tm\u1ed9t\tbi\u1ec3u\thi\u1ec7n\tc\u1ee7a\ts\u1ef1\tt\u00f4n tr\u1ecdng.\tNg\u00e0y\tnay,\th\u1ea7u\th\u1ebft\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tch\u1ec9\tm\u1eb7c\t\u00e1o\tcho\u00e0ng\td\u00e0i\t\u0111en trong\tnh\u1eefng\ts\u1ef1\tki\u1ec7n\tc\u00f3\tt\u00ednh\tnghi\tl\u1ec5.\tM\u1ed9t\ts\u1ed1\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tt\u00f4n\tgi\u00e1o m\u1eb7c\tch\u00fang\ttrong\tnh\u1eefng\td\u1ecbp\t\u0111\u1eb7c\tbi\u1ec7t,\tch\u1eb3ng\th\u1ea1n\tng\u00e0y\tShabbat\tv\u00e0\tc\u00e1c l\u1ec5\th\u1ed9i.\tNh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tkh\u00e1c\tc\u1ea3m\tth\u1ea5y\tr\u1eb1ng\tm\u1ed7i\tkho\u1ea3nh\tkh\u1eafc\tv\u1edbi\th\u1ecd\tl\u00e0 m\u1ed9t\td\u1ecbp\t\u0111\u1eb7c\tbi\u1ec7t,\tb\u1edfi\tv\u00ec\tt\u1ea1i\tm\u1ed7i\tth\u1eddi\t\u0111i\u1ec3m\th\u1ecd\tph\u1ea3i\tlu\u00f4n\ts\u1eb5n\ts\u00e0ng\tcho vi\u1ec7c\tc\u1ea7u\tnguy\u1ec7n,\th\u1ecdc\tTorah,\tv.v.\tV\u00ec\tth\u1ebf\tnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tn\u00e0y\tm\u1eb7c\t\u00e1o cho\u00e0ng\td\u00e0i\tsu\u1ed1t\tng\u00e0y,\tth\u1eadm\tch\u00ed\tc\u1ea3\ttrong\tm\u00f9a\th\u00e8. M\u1ed9t\tl\u00fd\tdo\tkh\u00e1c,\tc\u00f3\tt\u00ednh\tch\u1ea5t\tl\u1ecbch\ts\u1eed,\tl\u00e0\tc\u00e1c\tnh\u00e0\tth\u1edd\tv\u00e0\tnh\u00e0\tn\u01b0\u1edbc th\u1eddi\tTrung\tc\u1ed5\t\u0111\u00f2i\th\u1ecfi\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tlu\u00f4n\tph\u1ea3i\tm\u1eb7c\tm\u00e0u\t\u0111en.\tTh\u1eddi n\u00e0y\tc\u00e1c\tqu\u1ed1c\tgia\tch\u00e2u\t\u00c2u\tn\u00f3i\tchung\tra\ts\u1eafc\tl\u1ec7nh\tg\u1ecdi\tl\u00e0\t\u201clu\u1eadt\tti\u00eau\tpha\u201d\t\u2013 y\u00eau\tc\u1ea7u\tm\u1ed7i\tt\u1ea7ng\tl\u1edbp\tx\u00e3\th\u1ed9i\ttrong\th\u1ec7\tth\u1ed1ng\tphong\tki\u1ebfn\tph\u1ea3i\tm\u1eb7c\tqu\u1ea7n","\u00e1o\tph\u00f9\th\u1ee3p\tv\u1edbi\t\u0111\u1eb3ngc\u1ea5p\tc\u1ee7a\th\u1ecd.\tT\u1ea7ng\tl\u1edbp\tth\u01b0\u1ee3ng\tl\u01b0u\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tm\u1eb7c\tqu\u1ea7n \u00e1o\tl\u00f2e\tlo\u1eb9t\tnhi\u1ec1u\tm\u00e0u\ts\u1eafc\tv\u00e0\ttrang\ts\u1ee9c\tr\u01b0\u1eddm\tr\u00e0.\tC\u00f2n\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i, theo\tlu\u1eadt,\tb\u1ecb\tcoi\tl\u00e0\th\u00e8n\tk\u00e9m\t(no-person)\tv\u00e0\tph\u1ea3i\tm\u1eb7c\t\u0111\u1ed3\t\u0111en\t\u0111\u1ec3\th\u1ecd\tc\u00f3 th\u1ec3\td\u1ec5\td\u00e0ng\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tnh\u1eadn\td\u1ea1ng.\tNg\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tc\u0169ng\tbu\u1ed9c\tph\u1ea3i\tmang tr\u00ean\tc\u00e1nh\ttay\tm\u1ed9t\tchi\u1ebfc\tb\u0103ng\tm\u00e0u\tv\u00e0ng\tho\u1eb7c\tm\u1ed9t\td\u1ea5u\thi\u1ec7u\tg\u00ec\t\u0111\u00f3.\tLu\u1eadt l\u1ec7\tb\u1ea5t\tc\u00f4ng\tn\u00e0y\t\u0111\u00e3\tb\u1ecb\tlo\u1ea1i\tb\u1ecf\ttrong\tth\u1ebf\tk\u1ef7\t18\tnh\u01b0ng\tl\u1ea1i\t\u0111\u01b0\u1ee3c\t\u0110\u1ee9c\tQu\u1ed1c x\u00e3\tt\u00e1i\tl\u1eadp\ttrong\tnh\u1eefng\tn\u0103m\t1933-1945. V\u1ec1\tph\u00eda\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i,\tqu\u1ea7n\t\u00e1o\tm\u00e0u\t\u0111en\tc\u0169ng\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tbi\u1ebft\tnh\u01b0\tl\u00e0 m\u1ed9t\tbi\u1ec3u\tt\u01b0\u1ee3ng\t\u201cdivrai\tyirah\tshomayim\u201d,\tc\u00f3\tngh\u0129a\tl\u00e0\t\u201cs\u1ee3\tTr\u1eddi\u201d.\t\u0110\u1ed1i v\u1edbi\tm\u1ed9t\ts\u1ed1\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i,\tcu\u1ed9c\ts\u1ed1ng\tl\u00e0\tr\u1ea5t\tnghi\u00eam\ttrang\tv\u00e0\tng\u01b0\u1eddi\tDo Th\u00e1i\tlu\u00f4n\t\u00fd\tth\u1ee9c\tv\u1ec1\tm\u1ed1i\tquan\th\u1ec7\tc\u1ee7a\tm\u00ecnh\tv\u1edbi\tTh\u01b0\u1ee3ng\t\u0110\u1ebf.\tDo\t\u0111\u00f3\tm\u00e0u \u0111en\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tm\u1eb7c\t\u0111\u1ec3\tth\u1ec3\thi\u1ec7n\tvi\u1ec7c\tt\u00f4n\ts\u00f9ng\tTh\u01b0\u1ee3ng\t\u0110\u1ebf,\tc\u0169ng\t\u0111\u1ec3\ttr\u00e1nh\ts\u1ef1 ph\u00f9\tphi\u1ebfm\tv\u00e0\tgi\u1eef\tkho\u1ea3ng\tc\u00e1ch\tgi\u1eefa\tng\u01b0\u1eddi\tm\u1eb7c\tv\u1edbi\tnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi kh\u00e1c. Kippah\t(m\u0169\ts\u1ee3\tch\u00faa) \u2018Kippah\u2019\tl\u00e0\tm\u1ed9t\tchi\u1ebfc\tm\u0169\tkh\u00f4ng\tv\u00e0nh,\th\u01a1i\ttr\u00f2n\t\u0111\u1ec3\ttr\u00f9m\t\u0111\u1ea7u.\tM\u0169 n\u00e0y\t\u0111\u01b0\u1ee3c\t\u0111\u00e0n\t\u00f4ng\tDo\tTh\u00e1i\ttr\u00f9m\t\u0111\u1ea7u\tkhi\tc\u1ea7u\tnguy\u1ec7n,\t\u0103n\tu\u1ed1ng,\t\u0111\u1ecdc\tl\u1eddi ch\u00fac\tl\u00e0nh\tho\u1eb7c\t\u0111\u1ecdc\ts\u00e1ch\tth\u00e1nh,\tm\u1ed9t\ts\u1ed1\tng\u01b0\u1eddi\tlu\u00f4n\t\u0111\u1ed9i\tm\u0169\tn\u00e0y\tb\u1ea5t\tk\u1ec3 d\u1ecbp\tn\u00e0o.\t\u1ede\tm\u1ed9t\ts\u1ed1\tc\u1ed9ng\t\u0111\u1ed3ng\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o\tphi-Ch\u00ednh\tth\u1ed1ng,\tm\u1ed9t\ts\u1ed1 ph\u1ee5\tn\u1eef\tc\u0169ng\td\u00f9ng\tm\u0169\ttr\u00f9m\t\u0111\u1ea7u\tki\u1ec3u\tn\u00e0y.\tK\u00edch\tth\u01b0\u1edbc\tm\u0169\tr\u1ea5t\tkh\u00e1c nhau,\tt\u1eeb\tc\u1ee1\tnh\u1ecf\tch\u1ec9\tche\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tph\u1ea7n\tg\u00e1y\t\u0111\u1ebfn\tc\u1ee1\tl\u1edbn\tc\u00f3\tth\u1ec3\ttr\u00f9m nguy\u00ean\t\u0111\u1ea7u.\tVi\u1ec7c\t\u0111\u1ed9i\tc\u00e1i\tm\u0169\tn\u00e0y,\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tbi\u1ebft\t\u0111\u1ebfn\tnh\u01b0\tkippah\tho\u1eb7c yarmulka,\tti\u1ebfng\tVi\u1ec7t\tg\u1ecdi\tl\u00e0\t\u201cm\u0169\ts\u1ee3\tCh\u00faa\u201d,\tcho\tth\u1ea5y\ts\u1ef1\tt\u00f4n\ttr\u1ecdng\tv\u1edbi Th\u01b0\u1ee3ng\t\u0110\u1ebf,\tng\u01b0\u1eddi\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tcho\tl\u00e0\ts\u1ed1ng\t\u1edf\ttr\u00ean\tt\u1ea7ng\tTr\u1eddi\tph\u00eda\ttr\u00ean\tch\u00fang ta. Tallit,\tTzitzit\tv\u00e0\tTallit\tkatan\t(kh\u0103n cho\u00e0ng\tc\u1ea7u\tnguy\u1ec7n) \u2018Tallit\u2019\tl\u00e0\tchi\u1ebfc\tkh\u0103n\tcho\u00e0ng\tc\u1ea7u\tnguy\u1ec7n\tc\u1ee7a\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\t\u0111\u01b0\u1ee3c d\u00f9ng\ttrong\tkhi\t\u0111\u1ecdc\tkinh\ts\u00e1ng\tc\u0169ng\tnh\u01b0\tt\u1ea1i\tc\u00e1c\th\u1ed9i\t\u0111\u01b0\u1eddng\tv\u00e0o\tng\u00e0y Shabbat\tv\u00e0\tc\u00e1c\tng\u00e0y\tl\u1ec5.\tTallit\tc\u00f3\tnh\u1eefng\ttua\thay\tqu\u1ea3\ttua\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tk\u1ebft\t\u0111\u1eb7c","bi\u1ec7t\t\u0111\u1ec3\ttrang\ttr\u00ed\tv\u00e0o\tb\u1ed1n\tg\u00f3c\tv\u00e0\tg\u1ecdi\tl\u00e0\t\u2018tzitzit\u2019.\t\u0110\u1ed9\ttu\u1ed5i\t\u0111\u1ec3\tcho\u00e0ng\tkh\u0103n c\u00f3\tth\u1ec3\tkh\u00e1c\tnhau.\tTrong\tc\u1ed9ng\t\u0111\u1ed3ng\tSephardi,\ttr\u1ebb\tem\ttrai\tcho\u00e0ng\tkh\u0103n khi\t\u0111\u1ebfn\ttu\u1ed5i\t13\t(Bar\tMitzvah).\tTrong\tm\u1ed9t\ts\u1ed1\tc\u1ed9ng\t\u0111\u1ed3ng\tAshkenazi, ng\u01b0\u1eddi\tta\tch\u1ec9\tcho\u00e0ng\tkh\u0103n\tsau\tkhi\tk\u1ebft\th\u00f4n.\t\u2018Tallit\tkatan\u2019\t(kh\u0103n\tcho\u00e0ng nh\u1ecf)\tl\u00e0\tm\u1ed9t\td\u1ea3i\tv\u1ea3i\tc\u00f3\ttua\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tcho\u00e0ng\td\u01b0\u1edbi\t\u00e1o\tsu\u1ed1t\tng\u00e0y.\t\u1ede\tm\u1ed9t\ts\u1ed1 c\u1ed9ng\t\u0111\u1ed3ng\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o\tCh\u00ednh\tth\u1ed1ng,\tkh\u0103n\tc\u00f3\tth\u1ec3\tcho\u00e0ng\tt\u1ef1\tdo\tph\u00eda ngo\u00e0i\t\u00e1o. Sheitel M\u1ed9t\ts\u1ed1\tph\u1ee5\tn\u1eef\tDo\tTh\u00e1i\tcho\u00e0ng\t\u2018sheitel\u2019,\tm\u1ed9t\tb\u1ed9\tt\u00f3c\tgi\u1ea3\thay\tm\u1ed9t chi\u1ebfc\tkh\u0103n\t\u2018tichel\u2019\t\u0111\u1ec3\tph\u00f9\th\u1ee3p\tv\u1edbi\tc\u00e1c\ty\u00eau\tc\u1ea7u\tc\u1ee7a\tph\u00e1p\tlu\u1eadt\tt\u00f4n\tgi\u00e1o Do\tTh\u00e1i\tr\u1eb1ng\tph\u1ee5\tn\u1eef\t\u0111\u00e3\tk\u1ebft\th\u00f4n\tph\u1ea3i\tche\tm\u00e1i\tt\u00f3c\tc\u1ee7a\tm\u00ecnh. Kittel \u2018Kittel\u2019\tl\u00e0\t\u00e1o\tcho\u00e0ng\tcotton\ttr\u1eafng\td\u00e0i\t\u0111\u1ebfn\t\u0111\u1ea7u\tg\u1ed1i\tth\u01b0\u1eddng\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tc\u00e1c ch\u1ee7\tt\u1ebf\tho\u1eb7c\tt\u00edn\th\u1eefu\tm\u1eb7c\ttrong\tc\u00e1c\td\u1ecbp\tl\u1ec5\ttr\u1ecdng.\tTheo\ttruy\u1ec1n\tth\u1ed1ng,\tgia tr\u01b0\u1edfng\ts\u1ebd\tm\u1eb7c\t\u00e1o\tn\u00e0y\ttrong\tb\u1eefa\tt\u1ed1i\tL\u1ec5\tV\u01b0\u1ee3t\tQua.\tTrong\tm\u1ed9t\ts\u1ed1\tgi\u1edbi c\u00f3\tphong\tt\u1ee5c\tl\u00e0,\ttrong\tm\u1ed9t\t\u0111\u00e1m\tc\u01b0\u1edbi\tc\u1ee7a\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i,\tch\u00fa\tr\u1ec3\tph\u1ea3i m\u1eb7c\tkittel\td\u01b0\u1edbi\tl\u1ec1u\tt\u00e2n\th\u00f4n.\tKhi\tqua\t\u0111\u1eddi,\t\u0111\u00e0n\t\u00f4ng\tDo\tTh\u00e1i\t\u0111\u01b0\u1ee3c cho\u00e0ng\tkh\u0103n\ttallit\tho\u1eb7c\tm\u1eb7c\t\u00e1o\tkittel,\tcoi\tnh\u01b0\t\u0111\u00f3\tl\u00e0\tm\u1ed9t\tph\u1ea7n\tc\u1ee7a\t\u0111\u1ed3 mai\tt\u00e1ng\t(tachrichim). Tefillin \u2018Tefillin\u2019\tl\u00e0\tnh\u1eefng\th\u1ed9p\th\u00ecnh\tvu\u00f4ng\tb\u1eb1ng\tda\t\u0111\u1ec3\t\u0111\u1ef1ng\tc\u00e1c\tc\u00e2u\ttr\u00edch t\u1eeb\tKinh\tTh\u00e1nh\t\u0111eo\t\u1edf\ttr\u01b0\u1edbc\ttr\u00e1n\tv\u00e0\tqu\u1ea5n\tquanh\ttay\ttr\u00e1i\tb\u1eb1ng\tc\u00e1c\ts\u1ee3i d\u00e2y\tda.\tNg\u01b0\u1eddi\tta\t\u0111eo\tn\u00f3\ttrong\tc\u00e1c\tbu\u1ed5i\tc\u1ea7u\tnguy\u1ec7n\tbu\u1ed5i\ts\u00e1ng\tm\u1ed7i ng\u00e0y.","M\u0169\ts\u1ee3\tCh\u00faa\t-\tkippah\tho\u1eb7c\tyarmulka","","Tallit\t(kh\u0103n\tcho\u00e0ng\tc\u1ea7u\tnguy\u1ec7n) Sheitel","Ch\u00fa\tr\u1ec3\tm\u1eb7c\tKittel","H\u1ed9p\tda\tTefllin C\u1ea7u\tnguy\u1ec7n Theo\ttruy\u1ec1n\tth\u1ed1ng,\tt\u00edn\th\u1eefu\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o\tc\u1ea7u\tnguy\u1ec7n\tba\tl\u1ea7n\tm\u1ed7i ng\u00e0y\tv\u00e0\tb\u1ed1n\tl\u1ea7n\ttrong\tng\u00e0y\tl\u1ec5\tShabbat\tho\u1eb7c\tc\u00e1c\tng\u00e0y\tl\u1ec5\tkh\u00e1c\tc\u1ee7a\tDo Th\u00e1i\tgi\u00e1o.\tTr\u1ecdng\tt\u00e2m\tc\u1ee7a\tm\u1ed7i\tbu\u1ed5i\tc\u1ea7u\tnguy\u1ec7n\tl\u00e0\tAmidah\t(ti\u1ebfng Hebrew:\t\u202b\t)\u05ea\u05e4\u05d9\u05dc\u05ea\t\u05d4\u05e2\u05de\u05d9\u05d3\u05d4\u202chay\tc\u00f2n\tg\u1ecdi\tl\u00e0\tShemoneh\tEsrei,\t\u0111\u00e2y\tl\u00e0\tl\u1eddi nguy\u1ec7n\tch\u00ednh\tbao\tg\u1ed3m\t19\tl\u1eddi\tch\u00fac\tl\u00e0nh.\tM\u1ed9t\tkinh\tnghi\u1ec7m\tquan\ttr\u1ecdng kh\u00e1c\tl\u00e0\ttuy\u00ean\tx\u01b0ng\t\u0111\u1ee9c\ttin,\t\u0111\u00f3\tl\u00e0\tShema\tYisrael\t(ti\u1ebfng\tHebrew:\t\u202b\u05e9\u05de\u05e2\u202c \u202b\t)\u05d9\u05e9\u05e8\u05d0\u05dc\u202cho\u1eb7c\tg\u1ecdi\tt\u1eaft\tl\u00e0\tShema.Kinh\tShema\t\u0111\u01b0\u1ee3c\ttr\u00edch\td\u1eabn\tl\u1ea1i\tc\u00e1c\tl\u1eddi\t\u0111\u00e3 ghi\tch\u00e9p\ttrong\ts\u00e1ch\tTorah\t(S\u00e1ch\t\u0110\u1ec7\tNh\u1ecb\tLu\u1eadt\t6:4):\t\u201cShema\tYisrael Adonai\tEloheinu\tAdonai\tEchad\u201d,\tt\u1ea1m\td\u1ecbch\tl\u00e0\t\u201cNghe\t\u0111\u00e2y,\th\u1ee1i\tIsrael, Thi\u00ean\tCh\u00faa\tl\u00e0\tTh\u01b0\u1ee3ng\t\u0110\u1ebf\tc\u1ee7a\tch\u00fang\tta,\tThi\u00ean\tCh\u00faa\tl\u00e0\tDuy\tnh\u1ea5t!\u201d. H\u1ea7u\th\u1ebft\tc\u00e1c\tt\u00edn\th\u1eefu\t\u0111\u1ec1u\tc\u00f3\tth\u1ec3\tc\u1ea7u\tnguy\u1ec7n\tri\u00eang\tm\u1eb7c\td\u00f9\tc\u1ea7u nguy\u1ec7n\tnh\u00f3m\t\u0111\u01b0\u1ee3c\t\u01b0a\tchu\u1ed9ng\th\u01a1n.\t\u0110\u1ec3\tc\u1ea7u\tnguy\u1ec7n\tnh\u00f3m\tc\u1ea7n\tph\u1ea3i\tc\u00f3 10\tt\u00edn\th\u1eefu\ttr\u01b0\u1edfng\tth\u00e0nh,\tt\u1ee9c\tl\u00e0\tm\u1ed9t\tminyan.\t\u0110\u1ea1i\t\u0111a\ts\u1ed1\tc\u1ed9ng\t\u0111\u1ed3ng\tDo","Th\u00e1i\tgi\u00e1o\tCh\u00ednh\tth\u1ed1ng\tv\u00e0\tm\u1ed9t\ts\u1ed1\tc\u1ed9ng\t\u0111\u1ed3ng\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o\tB\u1ea3o\tth\u1ee7\tch\u1ec9 ch\u1ea5p\tnh\u1eadn\tnam\tgi\u1edbi\t\u0111\u1ec3\tt\u1ea1o\tnh\u00f3m\tc\u1ea7u\tnguy\u1ec7n\tminyan;\tng\u01b0\u1ee3c\tl\u1ea1i, trong\th\u1ea7u\th\u1ebft\tc\u1ed9ng\t\u0111\u1ed3ng\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o\tB\u1ea3o\tth\u1ee7\tv\u00e0\tc\u00e1c\th\u1ec7\tph\u00e1i\tDo\tTh\u00e1i gi\u00e1o\tkh\u00e1c,\tn\u1eef\tgi\u1edbi\tc\u0169ng\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tquy\u1ec1n\tt\u1ea1o\tnh\u00f3m\tc\u1ea7u\tnguy\u1ec7n. Ngo\u00e0i\tc\u00e1c\tbu\u1ed5i\tc\u1ea7u\tnguy\u1ec7n\tchung,\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o\tc\u00f2n\tc\u1ea7u nguy\u1ec7n\tv\u00e0\t\u0111\u1ecdc\tkinh\tt\u1ea1\t\u01a1n\tcho\tc\u00e1c\tho\u1ea1t\t\u0111\u1ed9ng\tkh\u00e1c\ttrong\tng\u00e0y.\tC\u1ea7u nguy\u1ec7n\tkhi\tth\u1ee9c\td\u1eady\tv\u00e0o\tbu\u1ed5i\ts\u00e1ng,\tc\u1ea7u\tnguy\u1ec7n\ttr\u01b0\u1edbc\tkhi\t\u0103n\tho\u1eb7c u\u1ed1ng,\t\u0111\u1ecdc\tkinh\tt\u1ea1\t\u01a1n\tsau\tb\u1eefa\t\u0103n\tv.v. C\u00e1ch\tth\u1ee9c\tc\u1ea7u\tnguy\u1ec7n\tc\u1ee7a\tc\u00e1c\th\u1ec7\tph\u00e1i\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o\tc\u0169ng\tkh\u00e1c nhau.\tC\u00e1c\tkh\u00e1c\tbi\u1ec7t\tc\u00f3\tth\u1ec3\tk\u1ec3\t\u0111\u1ebfn\tl\u00e0\tkinh\t\u0111\u1ecdc,\tm\u1ee9c\t\u0111\u1ed9\tth\u01b0\u1eddng\txuy\u00ean c\u1ee7a\tc\u00e1c\tbu\u1ed5i\tc\u1ea7u\tnguy\u1ec7n,\ts\u1ed1\tl\u01b0\u1ee3ng\tkinh\tc\u1ea7u\ttrong\tc\u00e1c\tbu\u1ed5i\tc\u1ea7u nguy\u1ec7n,\tc\u00e1ch\ts\u1eed\td\u1ee5ng\tnh\u1ea1c\tc\u1ee5\tv\u00e0\tth\u00e1nh\tca,\tc\u00e1c\tl\u1eddi\tkinh\tc\u1ea7u\ttheo\tng\u00f4n ng\u1eef\tt\u1ebf\tl\u1ec5\ttruy\u1ec1n\tth\u1ed1ng\tho\u1eb7c\tti\u1ebfng\t\u0111\u1ecba\tph\u01b0\u01a1ng.\tNh\u00ecn\tchung,\tc\u00e1c\tgi\u00e1o \u0111o\u00e0n\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o\tCh\u00ednh\tth\u1ed1ng\tv\u00e0\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o\tB\u1ea3o\tth\u1ee7\ttu\u00e2n\tth\u1ee7\tr\u1ea5t ch\u1eb7t\tch\u1ebd\tc\u00e1c\ttruy\u1ec1n\tth\u1ed1ng\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o;\tc\u00f2n\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o\tC\u1ea3i\tc\u00e1ch\tv\u00e0 c\u00e1c\th\u1ec7\tph\u00e1i\tkh\u00e1c\tth\u00ec\tcho\tph\u00e9p\ts\u1eed\td\u1ee5ng\tc\u00e1c\tb\u1ea3n\td\u1ecbch\tv\u00e0\tc\u00e1c\tb\u1ea3n\tv\u0103n \u0111\u01b0\u01a1ng\t\u0111\u1ea1i\tkhi\tc\u1ea7u\tnguy\u1ec7n.\tTh\u00eam\tv\u00e0o\t\u0111\u00f3,\ttrong\th\u1ea7u\th\u1ebft\tc\u00e1c\tc\u1ed9ng\t\u0111o\u00e0n Do\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o\tB\u1ea3o\tth\u1ee7\tv\u00e0\tto\u00e0n\tb\u1ed9\tc\u00e1c\tgi\u00e1o\t\u0111o\u00e0n\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o\tC\u1ea3i\tc\u00e1ch, ph\u1ee5\tn\u1eef\tc\u0169ng\t\u0111\u01b0\u1ee3c\ttham\tgia\tc\u00e1c\tnghi\tth\u1ee9c\tc\u1ea7u\tnguy\u1ec7n\tnh\u01b0\tnam\tgi\u1edbi, bao\tg\u1ed3m\tc\u1ea3\tnh\u1eefng\tnghi\tth\u1ee9c\tm\u00e0\ttr\u01b0\u1edbc\t\u0111\u00e2y\tch\u1ec9\td\u00e0nh\tri\u00eang\tcho\tnam gi\u1edbi\tnh\u01b0\tl\u00e0\t\u0111\u1ecdc\ts\u00e1ch\tTorah\tt\u1ea1i\th\u1ed9i\t\u0111\u01b0\u1eddng.\tTrong\tc\u00e1c\t\u0111\u1ec1n\tth\u1edd\tDo\tTh\u00e1i gi\u00e1o\tC\u1ea3i\tc\u00e1ch\tc\u00f2n\ts\u1eed\td\u1ee5ng\tc\u1ea3\t\u0111\u00e0n\tv\u00e0\th\u1ee3p\tx\u01b0\u1edbng. Kosher\t(th\u1ef1c\tph\u1ea9m\t\u0103n\tki\u00eang\tc\u1ee7a\tng\u01b0\u1eddi Do\tTh\u00e1i) Kosher\t\u2013\tth\u1ef1c\tph\u1ea9m\t\u0103n\tki\u00eang\t\u2013\tl\u00e0\tnh\u1eefng\tth\u1ee9\t\u0111\u1ed3\t\u0103n\tph\u00f9\th\u1ee3p\tv\u1edbi c\u00e1c\tquy\t\u0111\u1ecbnh\tc\u1ee7a\tKashrut\t(lu\u1eadt\tl\u1ec7\tv\u1ec1\tch\u1ebf\t\u0111\u1ed9\t\u0103n\tu\u1ed1ng\tc\u1ee7a\tng\u01b0\u1eddi\tDo Th\u00e1i).\tTh\u1ef1c\tph\u1ea9m\tc\u00f3\tth\u1ec3\tti\u00eau\tth\u1ee5\t\u0111\u01b0\u1ee3c\ttheo\tHalakha\t(lu\u1eadt\tDo\tTh\u00e1i) \u0111\u01b0\u1ee3c\tg\u1ecdi\tl\u00e0\tKoshertrong\tti\u1ebfng\tAnh,\thay\tkash\u00e9r\ttrong\tti\u1ebfng\tHebrew (\u202b)\ufb3b\u05b8 \u05c1\u05e9\u05e8\u202c.\tTh\u1ef1c\tph\u1ea9m\tkh\u00f4ng\tph\u00f9\th\u1ee3p\tv\u1edbi\tph\u00e1p\tlu\u1eadt\tc\u1ee7a\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i \u0111\u01b0\u1ee3c\tg\u1ecdi\tl\u00e0\ttreif\t(c\u00f3\tngu\u1ed3n\tg\u1ed1c\tt\u1eeb\tti\u1ebfng\tHebrew\t\u202b\t\u05d8\u05b0 \u05e4\u05b8\u05d4\u202ctr\u0101f\u00e1h),\tc\u00f3 ngh\u0129a\tl\u00e0\t\u201ch\u1ecfng\u201d. C\u00f3\tl\u1ebd\ttr\u00ean\tth\u1ebf\tgi\u1edbi\tkh\u00f4ng\tc\u00f3\td\u00e2n\tt\u1ed9c\tn\u00e0o\tc\u00f3\tki\u1ec3u\t\u0103n\t\u201cki\u00eang\u201d\tph\u1ee9c t\u1ea1p\tv\u00e0\tr\u01b0\u1eddm\tr\u00e0\tnh\u01b0\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tCh\u00ednh\tth\u1ed1ng.\tM\u1ed9t\tdanh\ts\u00e1ch\tc\u00e1c","lo\u1ea1i\tth\u1ef1c\tph\u1ea9m\tKosher\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tt\u00ecm\tth\u1ea5y\ttrong\tc\u00e1c\ts\u00e1ch\tS\u00e1ch\tLevi\t11:\t1- 47\tv\u00e0\tS\u00e1ch\t\u0110\u1ec7\tNh\u1ecb\tLu\u1eadt\t14:\t3-20,\tc\u0169ng\tnh\u01b0\tnh\u1eefng\tquy\tt\u1eafc\tKosher. Nh\u1eefng\tl\u00fd\tdo\tth\u1ef1c\tph\u1ea9m\tkh\u00f4ng\t\u0111\u1ea1t\tti\u00eau\tchu\u1ea9n\tKosher\tbao\tg\u1ed3m\ts\u1ef1 xu\u1ea5t\thi\u1ec7n\tc\u1ee7a\tc\u00e1c\tth\u00e0nh\tph\u1ea7n\tc\u00f3\tngu\u1ed3n\tg\u1ed1c\tt\u1eeb\t\u0111\u1ed9ng\tv\u1eadt\tphi-Kosher ho\u1eb7c\tt\u1eeb\t\u0111\u1ed9ng\tv\u1eadt\tKosher\tnh\u01b0ng\tkh\u00f4ng\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tgi\u1ebft\tth\u1ecbt\tm\u1ed9t\tc\u00e1ch\tth\u00edch h\u1ee3p,\tm\u1ed9t\th\u1ed7n\th\u1ee3p\tc\u1ee7a\tth\u1ecbt\tv\u00e0\ts\u1eefa,\tr\u01b0\u1ee3u\tvang\tv\u00e0\tn\u01b0\u1edbc\t\u00e9p\tnho\t(ho\u1eb7c c\u00e1c\td\u1eabn\txu\u1ea5t\tc\u1ee7a\tch\u00fang)\t\u0111\u01b0\u1ee3c\ts\u1ea3n\txu\u1ea5t\tm\u00e0\tkh\u00f4ng\tc\u00f3\tgi\u00e1m\ts\u00e1t,\tvi\u1ec7c\ts\u1eed d\u1ee5ng\tc\u00e1c\ts\u1ea3n\tph\u1ea9m\tt\u1eeb\tIsrael\tm\u00e0\tkh\u00f4ng\tn\u1ed9p\tthu\u1ebf\tcho\tgi\u00e1o\th\u1ed9i,\tho\u1eb7c\ts\u1eed d\u1ee5ng\tc\u00e1c\td\u1ee5ng\tc\u1ee5\tho\u1eb7c\tm\u00e1y\tm\u00f3c\tn\u1ea5u\t\u0103n\tphi-Kosher. V\u1eady\tKosher\tg\u1ed3m\tnh\u1eefng\tg\u00ec\tv\u00e0\t\u0103n\tnh\u01b0\tth\u1ebf\tn\u00e0o?\tTrong\tHalakha\tquy \u0111\u1ecbnh\tr\u1ea5t\tr\u00f5,\tchi\tti\u1ebft\tv\u00e0\tkh\u00e1\tph\u1ee9c\tt\u1ea1p,\tnh\u01b0ng\tchung\tquy\tl\u1ea1i\tc\u00f3\tm\u1ed9t\ts\u1ed1 \u0111i\u1ec3m\tch\u00ednh\tnh\u01b0\tsau. C\u00e1c\tquy\tt\u1eafc\tv\u1ec1\tth\u1ef1c\tph\u1ea9m\tKosher: M\u1ed9t\ts\u1ed1\tcon\tv\u1eadt\t\u0103n\t\u0111\u01b0\u1ee3c:\tch\u1ec9\t\u0103n\tnh\u1eefng\tcon\tv\u1eadt\tc\u00f3\tm\u00f3ng\tch\u1ebb,\t\u0103n\tc\u1ecf v\u00e0\tnhai\tl\u1ea1i\tnh\u01b0\tb\u00f2,\td\u00ea,\tc\u1eebu.\tC\u00e1c\tcon\tv\u1eadt\tkh\u00f4ng\t\u0103n\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tl\u00e0\tl\u1ee3n, ng\u1ef1a\tv\u00e0\tl\u1ea1c\t\u0111\u00e0.\tL\u1ee3n\ttuy\tc\u00f3\tm\u00f3ng\tch\u1ebb\tnh\u01b0ng\tkh\u00f4ng\tnhai\tl\u1ea1i,\tc\u00f2n ng\u1ef1a,\tl\u1ea1c\t\u0111\u00e0\ttuy\t\u0103n\tc\u1ecf\tnh\u01b0ng\tkh\u00f4ng\tc\u00f3\tm\u00f3ng\tch\u1ebb. C\u00e1c\tlo\u00e0i\tc\u00f3\tc\u00e1nh\tnh\u01b0\tg\u00e0,\tv\u1ecbt,\tng\u1ed7ng,\tb\u1ed3\tc\u00e2u\tl\u00e0\t\u0103n\t\u0111\u01b0\u1ee3c\u2026\tKh\u00f4ng\t\u0103n c\u00e1c\tlo\u00e0i\tchim\t\u0103n\tth\u1ecbt\tnh\u01b0\tdi\u1ec1u\th\u00e2u,\tchim\t\u01b0ng,\t\u0111\u1ea1i\tb\u00e0ng. C\u00e1c\tlo\u00e0i\tc\u00e1\tc\u00f3\tv\u00e2y\tv\u00e0\tv\u1ea3y\tnh\u01b0\tc\u00e1c\th\u1ed3i,\tc\u00e1\tng\u1eeb,\tc\u00e1\ttr\u00edch\tl\u00e0\t\u0103n\t\u0111\u01b0\u1ee3c\u2026 Kh\u00f4ng\t\u0103n\tc\u00e1c\tlo\u00e0i\tc\u00e1\tkh\u00f4ng\tv\u1ea3y\tnh\u01b0\tl\u01b0\u01a1n,\tc\u00e1\ttr\u00ea,\thay\tc\u00e1\tt\u1ea7m,\tt\u00f4m, t\u00e9p,\tngh\u00eau\ts\u00f2,\t\u1ed1c\th\u1ebfn.\tKh\u00f4ng\t\u0103n\tc\u00e1c\tlo\u00e0i\tb\u00f2\ts\u00e1t,\tc\u00f4n\ttr\u00f9ng. C\u00e1c\tth\u1ee9c\t\u0103n\ttrung\tt\u00ednh\tnh\u01b0\ttr\u00e1i\tc\u00e2y,\tn\u01b0\u1edbc\ttr\u00e1i\tc\u00e2y,\tng\u0169\tc\u1ed1c,\ttr\u1ee9ng g\u00e0\tv\u1ecbt,\tm\u1eadt\tong,\tr\u01b0\u1ee3u\tvang,\tch\u00e8,\tc\u00e0\tph\u00ea\t\u0111\u1ec1u\td\u00f9ng\t\u0111\u01b0\u1ee3c. V\u1ec1\tc\u00e1ch\t\u0103n\t\u0111\u1ed3\tKosher: Ch\u1ec9\tu\u1ed1ng\ts\u1eefa\tv\u00e0\tc\u00e1c\tv\u1eadt\tph\u1ea9m\tch\u1ebf\tbi\u1ebfn\tt\u1eeb\ts\u1eefa\tc\u1ee7a\tc\u00e1c\tcon\tv\u1eadt Kosher\tnh\u01b0\tb\u00f2,\td\u00ea,\tc\u1eebu.\tS\u00e1u\tti\u1ebfng\t\u0111\u1ed3ng\th\u1ed3\tsau\tkhi\td\u00f9ng\tth\u1ecbt,\tho\u1eb7c 30\tph\u00fat\ttr\u01b0\u1edbc\tkhi\t\u0103n\tth\u1ecbt\tv\u1edbi\t\u0111\u01b0\u1ee3c\td\u00f9ng\ts\u1eefa\tv\u00e0\tc\u00e1c\tv\u1eadt\tph\u1ea9m\tch\u1ebf t\u1eeb\ts\u1eefa\tch\u1ee9\tkh\u00f4ng\t\u0111\u01b0\u1ee3c\t\u0103n,\tu\u1ed1ng\t\u0111\u1ed3ng\tth\u1eddi.\t\u0110\u1ed3\tch\u1ebf\tbi\u1ebfn\ts\u1eefa\tv\u00e0 th\u1ecbt,\tk\u1ec3\tc\u1ea3\tch\u1eadu\tr\u1eeda\tb\u00e1t\tnh\u1ea5t\tthi\u1ebft\tph\u1ea3i\td\u00f9ng\tri\u00eang. L\u00faa\tm\u00ec,\tg\u1ea1o\tv\u00e0\tm\u1ed9t\ts\u1ed1\tlo\u1ea1i\trau,\tc\u1ee7\tnh\u1ea5t\t\u0111\u1ecbnh\tth\u00ec\t\u0103n\t\u0111\u01b0\u1ee3c.\tKh\u00f4ng \u0103n,\tu\u1ed1ng\tn\u01b0\u1edbc\ttr\u00e1i\tc\u00e2y\tho\u1eb7c\t\u0111\u1ed3\tch\u1ebf\tbi\u1ebfn\tt\u1eeb\tc\u00e1c\tlo\u1ea1i\tlo\u1ea1i\tqu\u1ea3\tnh\u01b0","cam,\tqu\u00fdt,\tb\u01b0\u1edfi\u2026\td\u01b0\u1edbi\t3\ttu\u1ed5i. Kh\u00f4ng\t\u0103n\tn\u1ed9i\tt\u1ea1ng\t\u0111\u1ed9ng\tv\u1eadt\thay\tgia\tc\u1ea7m;\tkh\u00f4ng\t\u0103n\tn\u1eeda\tsau\tc\u1ee7a con\tth\u00fa;\tkh\u00f4ng\t\u0103n\tth\u1ecbt\tv\u00e0\tc\u00e1\t\u0111\u1ed3ng\tth\u1eddi. Khi\t\u0103n\tth\u1ecbt\tph\u1ea3i\tl\u1ea5y\th\u1ebft\ts\u1ea1ch\tm\u00e1u\tv\u00e0\tng\u01b0\u1eddi\tch\u1ebf\tbi\u1ebfn\tph\u1ea3i\th\u1ecdc\tc\u00e1ch gi\u1ebft\tth\u1ecbt\tcon\tv\u1eadt\tsao\tcho\tcon\tv\u1eadt\tch\u1ebft\tnhanh\tnh\u1ea5t,\tkh\u00f4ng\t\u0111au\t\u0111\u1edbn, nh\u01b0ng\tl\u1ea1i\tra\t\u0111\u01b0\u1ee3c\th\u1ebft\tti\u1ebft.\tTh\u1eadm\tch\u00ed\tc\u00f2n\tph\u1ea3i\tr\u1eeda\ts\u1ea1ch\tv\u00e0\tng\u00e2m mi\u1ebfng\tth\u1ecbt\ttrong\tn\u01b0\u1edbc\t30\tph\u00fat\ttr\u01b0\u1edbc\tkhi\tch\u1ebf\tbi\u1ebfn\t\u0111\u1ec3\tl\u00e0m\ts\u1ea1ch m\u00e1u. C\u00e1c\tnh\u00e0\th\u00e0ng\tKosher\tnh\u1ea5t\tthi\u1ebft\tph\u1ea3i\tdo\t\u0111\u1ea7u\tb\u1ebfp\tDo\tTh\u00e1i\tch\u00ednh th\u1ed1ng\ttr\u1ef1c\tti\u1ebfp\tn\u1ea5u\tn\u01b0\u1edbng\tv\u00e0\tn\u1ebfu\tvi\tph\u1ea1m\ts\u1ebd\tb\u1ecb\tph\u1ea1t\tr\u1ea5t\tn\u1eb7ng,\tth\u1eadm ch\u00ed\tc\u00f3\tth\u1ec3\tb\u1ecb\tt\u01b0\u1edbc\tgi\u1ea5y\tph\u00e9p\tkinh\tdoanh,\tc\u1ea5m\th\u00e0nh\tngh\u1ec1. T\u1ea1i\tsao\tph\u1ea3i\td\u00f9ng\tKosher? Theo\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i,\tcon\tv\u1eadt\tc\u0169ng\tnh\u01b0\tcon\tng\u01b0\u1eddi\t\u0111\u1ec1u\tc\u00f3\tlinh h\u1ed3n.\tN\u1ebfu\tl\u00e0m\tcho\tcon\tv\u1eadt\tch\u1ebft\t\u0111au\t\u0111\u1edbn\tth\u00ec\tn\u00f3\ts\u1ebd\to\u00e1n\ttr\u00e1ch\tv\u00e0\tc\u1ea3 ng\u01b0\u1eddi\tm\u1ed5\tth\u1ecbt\tl\u1eabn\tng\u01b0\u1eddi\t\u0103n\tth\u1ecbt\t\u0111\u1ec1u\tb\u1ecb\t\u201cqu\u1edf\tph\u1ea1t\u201d.\tDo\t\u0111\u00f3\tc\u1ea7n\tgi\u1ebft nhanh\t\u0111\u1ec3\tcon\tv\u1eadt\tmau\tch\u00f3ng\t\u0111\u01b0\u1ee3c\th\u00f3a\tki\u1ebfp\tl\u00ean\tthi\u00ean\t\u0111\u00e0ng. Con\tv\u1eadt\tc\u1eaft\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tti\u1ebft\tngh\u0129a\tl\u00e0\tcon\tv\u1eadt\tc\u00f2n\tt\u01b0\u01a1i,\tch\u1ee9\tkh\u00f4ng\tph\u1ea3i\t\u0103n \u0111\u1ed3\t\u00f4i.\tTh\u00fa\tt\u00ednh\tv\u00e0\ts\u1ef1\tngu\tmu\u1ed9i\tc\u1ee7a\tcon\tv\u1eadt\tn\u1eb1m\t\u1edf\t\u201cm\u00e1u\u201d\tc\u1ee7a\tn\u00f3, v\u00e0\t\u0103n\tth\u00fa\tv\u1eadt\thay\tgia\tc\u1ea7m\tc\u00f2n\tti\u1ebft\tl\u00e2u\td\u1ea7n\ts\u1ebd\tl\u00e0m\tcon\tng\u01b0\u1eddi\tnhi\u1ec5m \u201cth\u00fa\tt\u00ednh\u201d\tv\u00e0\t\u0111\u1ea7u\t\u00f3c\ttr\u1edf\tn\u00ean\ttr\u00ec\t\u0111\u1ed9n,\tn\u00f2i\tgi\u1ed1ng\t\u0111i\t\u0111\u1ebfn\tch\u1ed7\ttho\u00e1i h\u00f3a.\tNg\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tquan\tni\u1ec7m\tr\u1eb1ng,\ts\u1ef1\ts\u1ed1ng\tc\u1ee7a\tm\u1ed7i\tsinh\tv\u1eadt \u0111\u1ec1u\tqu\u00fd\tgi\u00e1,\tv\u00ec\tv\u1eady\tcho\tn\u00ean\tl\u1ea5y\t\u0111i\ts\u1ef1\ts\u1ed1ng,\tgi\u1ebft\tcon\tv\u1eadt\tl\u00e0\tm\u1ed9t chuy\u1ec7n\tr\u1ea5t\tlinh\tthi\u00eang\tv\u00e0\tc\u1ea7n\tph\u1ea3i\tl\u00e0m\tcho\tch\u00fang\t\u00edt\t\u0111au\t\u0111\u1edbn.\tSau khi\tc\u1eaft\tti\u1ebft\tcon\tv\u1eadt\th\u1ecd\ts\u1ebd\t\u0111\u1ec3\tcho\tm\u00e1u\tch\u1ea3y\tra\t\u0111\u1ebfn\tm\u1ee9c\tc\u00f2n\tl\u1ea1i\tr\u1ea5t\t\u00edt m\u00e1u\ttrong\tth\u00e2n\tth\u1ec3\tcon\tth\u00fa.\tN\u1ed9it\t\u1ea1ng\tc\u1ee7a\tcon\tth\u00fa\ts\u1ebd\t\u0111\u01b0\u1ee3c\txem x\u00e9t\tk\u1ef9\tl\u01b0\u1ee1ng,\tnh\u1eefng\tcon\tb\u1ecb\tb\u1ec7nh\tho\u1eb7c\tc\u00f3\tnh\u1eefng\tb\u1ed9\tph\u1eadn\td\u1ecb\tl\u1ea1\ts\u1ebd kh\u00f4ng\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tcoi\tl\u00e0\tth\u1ecbt\tKosher\tn\u1eefa. Th\u1ecbt\t\u0103n\tc\u00f9ng\tv\u1edbi\tc\u00e1\tkh\u00f4ng\tc\u00f2n\tt\u00e1c\td\u1ee5ng\tb\u1ed5\td\u01b0\u1ee1ng\tn\u1eefa,\tm\u00e0\ttri\u1ec7t ti\u00eau\tl\u1eabn\tnhau.\tC\u00f2n\ttr\u00e1i\tc\u1ee7a\tc\u00e2y\ttrong\tba\tn\u0103m\t\u0111\u1ea7u\tth\u01b0\u1eddng\tch\u1ee9a nhi\u1ec1u\t\u0111\u1ed9c\tt\u1ed1\tc\u00f3\th\u1ea1i\tcho\tc\u01a1\tth\u1ec3. U\u1ed1ng\ts\u1eefa\tsau\tkhi\t\u0103n\tth\u1ecbt\tkh\u00f4ng\tt\u1ed1t\tcho\ts\u1ee9c\tkh\u1ecfe\tv\u00ec\tth\u1ecbt\tnhi\u1ec1u\tch\u1ea5t \u0111\u1ea1m,\tl\u00e2u\tti\u00eau\tl\u1ea1i\tc\u00f3\tth\u00eam\tch\u1ea5t\tb\u1ed5\td\u01b0\u1ee1ng\tkh\u00e1c\tn\u1eefa\t(s\u1eefa)\ts\u1ebd\tl\u00e0m cho\tc\u01a1\tth\u1ec3\tkh\u00f3\th\u1ea5p\tth\u1ee5\tn\u1ed5i\tv\u00e0\td\u1ec5\tsinh\tb\u1ec7nh.","Trong\t\u0111i\u1ec1u\tki\u1ec7n\tthi\u00ean\tnhi\u00ean\th\u1ebft\ts\u1ee9c\tkh\u1eafc\tnghi\u1ec7t\tc\u1ee7a\tv\u00f9ng\tB\u1eafc\tPhi \u2013\tTrung\t\u0110\u00f4ng,\tvi\u1ec7c\t\u0103n\tu\u1ed1ng\tt\u1ed1t\tgi\u00fap\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tch\u1ed1ng\tch\u1ecdi\tt\u1ed1t h\u01a1n\tv\u1edbi\tkh\u00ed\th\u1eadu\tkh\u1eafc\tnghi\u1ec7t,\tgi\u00fap\tcho\tkh\u00f4ng\tch\u1ec9\tth\u1ec3\ttr\u1ea1ng\tkh\u1ecfe\tkho\u1eafn m\u00e0\ttr\u00ed\ttu\u1ec7\tc\u1ee7a\th\u1ecd\tc\u0169ng\th\u01a1n\tng\u01b0\u1eddi. Mezuzah N\u1ebfu\tb\u1ea1n\t\u0111\u1ebfn\tth\u0103m\tm\u1ed9t\tng\u00f4i\tnh\u00e0\tc\u1ee7a\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i,\t\u0111i\u1ec1u\tb\u1ea1n th\u01b0\u1eddng\tnh\u1eadn\tth\u1ea5y\ttr\u01b0\u1edbc\tti\u00ean\tl\u00e0\ttr\u00ean\tthanh\td\u1ecdc\tph\u00eda\tb\u00ean\tph\u1ea3i\tc\u1ee7a\tc\u00e1nh c\u1eeda\tra\tv\u00e0o\tc\u00f3\tm\u1ed9t\th\u1ed9p\td\u00e0i\ttrang\ttr\u00ed\tr\u1ea5t\tl\u1ea1\tm\u1eaft\tv\u00e0\tl\u00e0m\tt\u1eeb\tnhi\u1ec1u\tnguy\u00ean li\u1ec7u\tkh\u00e1c\tnhau\tnh\u01b0\tg\u1ed1m,\t\u0111\u00e1,\t\u0111\u1ed3ng,\tb\u1ea1c,\tg\u1ed7\u2026\tB\u00ean\ttrong\th\u1ed9p\tc\u00f3\tch\u1ee9a m\u1ed9t\tm\u1ea3nh\tgi\u1ea5y\tda\tcu\u1ed9n\ttr\u00f2n,\tg\u1ecdi\tl\u00e0\tmezuzah,\tc\u00f3\tghi\tnh\u1eefng\tl\u1eddi\tc\u1ea7u nguy\u1ec7n\tShema\tYisrael\tt\u1eeb\tKinh\tTorah,\tb\u1eaft\t\u0111\u1ea7u\tb\u1eb1ng\tc\u1ee5m\tt\u1eeb\u201cShema Yisrael\tAdonai\tEloheinu\tAdonai\tEchad\u201d\t(\u201cNghe\t\u0111\u00e2y,\th\u1ee1i\tIsrael, Thi\u00ean\tCh\u00faa\tl\u00e0\tTh\u01b0\u1ee3ng\t\u0110\u1ebf\tc\u1ee7a\tch\u00fang\tta,\tThi\u00ean\tCh\u00faa\tl\u00e0\tDuy\tnh\u1ea5t\u201d). T\u00ean\tc\u1ee7a\tThi\u00ean\tCh\u00faa\ts\u1ebd\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tvi\u1ebft\tv\u00e0o\tm\u1eb7t\tsau\tc\u1ee7a\tmi\u1ebfng\tgi\u1ea5y\tda. Chi\u1ebfc\th\u1ed9p\tc\u00f3\tth\u1ec3\tc\u00f3\tnhi\u1ec1u\tki\u1ec3u\td\u00e1ng\tkh\u00e1c\tnhau\tv\u00e0\tkh\u00f4ng\tmang\t\u00fd ngh\u0129a\tt\u00e2m\tlinh,\t\u00fd\tngh\u0129a\tt\u00e2m\tlinh\tth\u1ef1c\ts\u1ef1\tc\u1ee7a\tmezuzah\tn\u1eb1m\ttrong mi\u1ebfng\tgi\u1ea5y\tda\tb\u00ean\ttrong.","","Mezuzah Vi\u1ec7c\ttreo\tmezuzah\tc\u0169ng\tnh\u01b0\tc\u1ea7u\tnguy\u1ec7n\tc\u0169ng\tc\u00f3\tnh\u1eefng\th\u01b0\u1edbng d\u1eabn\tnghi\u00eam\tng\u1eb7t.\t\u0110\u1ea7u\tti\u00ean\tmezuzah\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tg\u1eafn\ttr\u00ean\tthanh\td\u1ecdc\tph\u00eda b\u00ean\tph\u1ea3i\tc\u1ee7a\tc\u00e1nh\tc\u1eeda\ttheo\th\u01b0\u1edbng\t\u0111i\tv\u00e0o\ttrong\tph\u00f2ng.\tTr\u01b0\u1edbc\tkhi b\u01b0\u1edbc\tv\u00e0o\tnh\u00e0,\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\ts\u1ebd\th\u00f4n\tl\u00ean\ttay\tph\u1ea3i\tv\u00e0\tch\u1ea1m\tv\u00e0o mezuzah.\tNhi\u1ec1u\tng\u01b0\u1eddi\t\u1edf\tc\u00e1c\tqu\u1ed1c\tgia\tl\u1ea1c\th\u1eadu\tv\u00e0\tnhi\u1ec1u\tth\u00e0nh\tki\u1ebfn th\u01b0\u1eddng\tgi\u1ec5u\tc\u1ee3t\tv\u00e0\tcho\tr\u1eb1ng\tmezuzah\tc\u1ee7a\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tkh\u00f4ng\tkh\u00e1c g\u00ec\tm\u1ed9t\tl\u00e1\tb\u00f9a\ttr\u1eeb\tma\tqu\u1ef7\t\u2013\t\u0111\u00f3\tl\u00e0\tm\u1ed9t\tth\u00e0nh\tki\u1ebfn\th\u1eb9p\th\u00f2i\tv\u00e0\tn\u00f4ng\tc\u1ea1n. \u0110\u1ed1i\tv\u1edbi\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i,\tm\u1ed7i\tkhi\tb\u01b0\u1edbc\tv\u00e0o\tnh\u00e0,\tmezuzah\ttr\u00ean\tc\u00e1nh\tc\u1eeda gi\u1ed1ng\tnh\u01b0\tm\u1ed9t\tl\u1eddi\tnh\u1eafc\tnh\u1edf\tcho\tnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\ts\u1ed1ng\ttrong\tng\u00f4i\tnh\u00e0 r\u1eb1ng\tng\u00f4i\tnh\u00e0\tn\u00e0y\t\u0111\u00e3\t\u0111\u01b0\u1ee3c\td\u00e2ng\tcho\tThi\u00ean\tCh\u00faa\tv\u00e0\tnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi trong\tnh\u00e0\tph\u1ea3i\tcam\tk\u1ebft\ts\u1ed1ng\tv\u00e0\ttu\u00e2n\ttheo\tl\u1eddi\tThi\u00ean\tCh\u00faa,\tph\u1ea3i\tl\u00e0m nh\u1eefng\t\u0111i\u1ec1u\tt\u1ed1t.\tMezuzah\tc\u0169ng\t\u0111\u01b0\u1ee3c\txem\tl\u00e0\tv\u1eadt\t\u0111\u1ec3\tnh\u1eafc\tnh\u1edf\tThi\u00ean Ch\u00faa\tb\u1ea3o\th\u1ed9\tcho\tng\u00f4i\tnh\u00e0. NH\u1eeeNG\tNGHI\tL\u1ec4\tV\u00d2NG\t\u0110\u1edcI. L\u1ec5\tc\u1eaft\tbao\tquy\t\u0111\u1ea7u\t(milah\tbrit) B\u00e9\ttrai\tDo\tTh\u00e1i\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tc\u1eaft\tbao\tquy\t\u0111\u1ea7u\t(t\u1ee9c\tl\u00e0\tph\u1eabu\tthu\u1eadt\tc\u1eaft\tb\u1ecf\tda quy\t\u0111\u1ea7u\tt\u1eeb\td\u01b0\u01a1ng\tv\u1eadt\tc\u1ee7a\t\u0111\u1ee9a\ttr\u1ebb)\tv\u00e0o\tng\u00e0y\tth\u1ee9\tt\u00e1m\tsau\tkhi\tsinh\tnh\u01b0 l\u00e0\tm\u1ed9t\td\u1ea5u\thi\u1ec7u\tc\u1ee7a\tgiao\t\u01b0\u1edbc\tgi\u1eefa\tAbraham\tv\u00e0\tThi\u00ean\tCh\u00faa.\t\u0110\u1ee9a\ttr\u1ebb\ts\u1ebd \u0111\u01b0\u1ee3c\t\u0111\u1eb7t\tt\u00ean\tt\u1ea1i\tbu\u1ed5i\tl\u1ec5\tn\u00e0y.\tBrit\tl\u00e0\tbi\u1ec3u\tt\u01b0\u1ee3ng\tcho\ts\u1ef1\tra\tnh\u1eadp\tc\u1ee7a\tb\u00e9 trai\tv\u00e0o\tc\u1ed9ng\t\u0111\u1ed3ng\tIsrael.\tMohel\t\u2013\tng\u01b0\u1eddi\tth\u1ef1c\thi\u1ec7n\tnghi\tl\u1ec5\tc\u1eaft\tb\u00ec\t\u2013 th\u01b0\u1eddng\tt\u1ed5\tch\u1ee9c\tnghi\tl\u1ec5\tn\u00e0y\tt\u1ea1i\tnh\u00e0\ttr\u01b0\u1edbc\ts\u1ef1\tch\u1ee9ng\tki\u1ebfn\tc\u1ee7a\tm\u1ed9t minyan.\tH\u1ecd\th\u00e0ng\tv\u00e0\tb\u1ea1n\tb\u00e8\t\u0111\u1ebfn\ttham\td\u1ef1\tl\u1ec5\tc\u1eaft\tb\u00ec,\tv\u00e0\tm\u1ed9t\tb\u1eefa\tti\u1ec7c m\u1eebng\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tt\u1ed5\tch\u1ee9c\tngay\tsau\tnghi\tl\u1ec5. Kh\u00f4ng\tc\u00f3\tnghi\tl\u1ec5\tk\u1ebft\tn\u1ea1p\tcho\tc\u00e1c\tb\u00e9\tg\u00e1i.\tC\u00e1c\tb\u00e9\tg\u00e1i\t\u0111\u01b0\u1ee3c\t\u0111\u1eb7t\tt\u00ean t\u1ea1i\tH\u1ed9i\t\u0111\u01b0\u1eddng\tDo\tTh\u00e1i\tt\u1ea1i\tm\u1ed9t\tbu\u1ed5i\tnghi\tth\u1ee9c\tch\u00fac\tl\u00e0nh.\t\u1ede\tnhi\u1ec1u\tgi\u00e1o \u0111\u01b0\u1eddng,\tt\u00ean\tc\u1ee7a\t\u0111\u1ee9a\ttr\u1ebb\tc\u00f3\tth\u1ec3\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tvi\u1ebft\tl\u00ean\tm\u1ed9t\tt\u1ea5m\tgi\u1ea5y\tda\td\u00ea\t\u0111\u1ec3 \u0111\u00e1nh\td\u1ea5u\tcho\ts\u1ef1\tki\u1ec7n\t\u0111\u1eb7t\tt\u00ean\tn\u00e0y.","L\u1ec5\tm\u1eebng\ttr\u1ebb\ts\u01a1\tsinh T\u1ea1i\tsao\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tl\u1ea1i\tt\u1ed5\tch\u1ee9c\tnghi\tl\u1ec5\tch\u00e0o\t\u0111\u00f3n\tnh\u1eefng\tem\tb\u00e9 Do\tTh\u00e1i\ts\u01a1\tsinh\t\u2013\tm\u1ed9t\tem\tb\u00e9\tsinh\tra\tc\u00f3\tm\u1eb9\tl\u00e0\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\t(ho\u1eb7c cha\tl\u00e0\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\ttrong\tm\u1ed9t\ts\u1ed1\tc\u1ed9ng\t\u0111\u1ed3ng\td\u00e2n\tc\u01b0\tc\u00f3\tt\u01b0\tt\u01b0\u1edfng\tt\u1ef1 do),\tho\u1eb7c\tem\tb\u00e9\tm\u1edbi\tsinh\tra\tl\u00e0\tng\u01b0\u1eddi\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tchuy\u1ec3n\t\u0111\u1ed5i\tsang\tDo\tTh\u00e1i gi\u00e1o\t\u2013\tm\u1ed9t\tc\u00e1ch\tr\u1ea5t\ttrang\ttr\u1ecdng?\tM\u1ee5c\t\u0111\u00edch\tc\u1ee7a\tm\u1ed9t\tbu\u1ed5i\tl\u1ec5\tch\u00e0o\tm\u1eebng em\tb\u00e9\ts\u01a1\tsinh\tl\u00e0\tg\u00ec,\tc\u00e1c\tgiao\t\u01b0\u1edbc,\tvi\u1ec7c\t\u0111\u1eb7t\tt\u00ean? C\u00e1c\tnghi\tl\u1ec5\tm\u1eebng\tem\tb\u00e9\tm\u1edbi\tra\t\u0111\u1eddi\tph\u1ee5c\tv\u1ee5\tnhi\u1ec1u\tm\u1ee5c\t\u0111\u00edch\tsong \u0111\u1ec1u\tnh\u1eb1m\t\u0111\u00e1nh\td\u1ea5u\tvi\u1ec7c\tkh\u1edfi\t\u0111\u1ea7u\tm\u1ed9t\tcu\u1ed9c\t\u0111\u1eddi\tv\u1edbi\tnh\u1eefng\ts\u1ef1\tki\u1ec7n quan\ttr\u1ecdng\ttrong\tkhung\tc\u1ea3nh\tc\u1ee7a\tc\u00e1c\tho\u1ea1t\t\u0111\u1ed9ng\ttruy\u1ec1n\tth\u1ed1ng\tv\u00e0\tc\u1ed9ng \u0111\u1ed3ng.\tNh\u1eefng\tnghi\tl\u1ec5\t\u1ea5y\t\u0111\u1ea1i\tdi\u1ec7n\tcho\ts\u1ef1\tho\u00e0n\tth\u00e0nh\tc\u1ee7a\tmitzvot\thay mitzvah(1),\tc\u1ee7a\tnh\u1eefng\t\u0111i\u1ec1u\tr\u0103n\tho\u1eb7c\tngh\u0129a\tv\u1ee5.\tN\u00f3\tgi\u00fap\tch\u00fang\tta\ttr\u00e1nh nh\u1eefng\tg\u00ec\tm\u00e0\tRabbi\tHarold\tSchulweis\tg\u1ecdi\tl\u00e0\t\u201cnh\u1eefng\t\u0111o\u1ea1n\t\u0111\u1eddi\tnh\u1ea1t nh\u1ebdo\tkh\u00f4ng\td\u1ea5u\t\u1ea5n\u201d.\tN\u00f3\tk\u1ebft\tn\u1ed1i\tm\u1ed7i\tc\u00e1\tnh\u00e2n\t\u0111\u1ee9a\ttr\u1ebb\tv\u1edbi\tqu\u00e1\tkh\u1ee9\tc\u1ee7a d\u00e2n\tt\u1ed9c\tDo\tTh\u00e1i\tv\u00e0\th\u01b0\u1edbng\t\u0111\u1ee9a\ttr\u1ebb\t\u0111\u1ebfn\tt\u01b0\u01a1ng\tlai.\tN\u00f3\tc\u0169ng\t\u0111\u01b0\u1ee3c\td\u00f9ng nh\u01b0\tm\u1ed9t\tc\u01a1\th\u1ed9i\t\u0111\u1ec3\tc\u1ee7ng\tc\u1ed1\tni\u1ec1m\ttin\tv\u00e0\tbi\u1ec3u\tt\u01b0\u1ee3ng\tc\u1ee7a\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i \u2013\tv\u00ed\td\u1ee5\tnh\u01b0\t\u2013\tgiao\t\u01b0\u1edbc,\t\u0111i\u1ec1u\tr\u0103n\tv\u00e0\tc\u1ed9ng\t\u0111\u1ed3ng\t\u2013\tnh\u1eefng\t\u0111i\u1ec3m\t\u0111\u1eb7c tr\u01b0ng\tc\u1ee7a\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o\tv\u00e0\t\u0111\u1eddi\ts\u1ed1ng\tc\u1ee7a\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i. C\u00f3\tl\u1ebd\t\u0111\u00e1ng\tk\u1ec3\tnh\u1ea5t,\tnh\u01b0\tRabbi\tLaura\tGeller\tl\u01b0u\t\u00fd,\tl\u00e0\tnh\u1eefng\tnghi l\u1ec5\t\u0111\u00f3\tc\u00f3\thi\u1ec7u\t\u1ee9ng\tchuy\u1ec3n\t\u0111\u1ed5i.\tTr\u01b0\u1edbc\tkhi\tmilah\tbrit\t(l\u1ec5\tc\u1eaft\tbao\tquy\t\u0111\u1ea7u giao\t\u01b0\u1edbc\tcho\tb\u00e9\ttrai)\tho\u1eb7c\tbrit\tbat\t(l\u1ec5\tgiao\t\u01b0\u1edbc\tcho\tb\u00e9\tg\u00e1i),\tm\u1ed9t\tem\tb\u00e9 ch\u1ec9\t\u0111\u01a1n\tthu\u1ea7n\tl\u00e0\tm\u1ed9t\t\u201cem\tb\u00e9\u201d,\tl\u00e0\tcon\tc\u1ee7a\tcha\tm\u1eb9\tn\u00f3.\tNh\u01b0ng\tsau\tbu\u1ed5i l\u1ec5,\tem\tb\u00e9\ttr\u1edf\tth\u00e0nh\tch\u00ednh\tm\u00ecnh,\tv\u00e0\tnh\u01b0\tc\u00e1ch\tn\u00f3i\tc\u1ee7a\tGeller\t\u201cth\u00f4ng qua\tnghi\tl\u1ec5,\tm\u1ed9t\t\u0111\u1ee9a\ttr\u1ebb\tDo\tTh\u00e1i\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tk\u1ebft\tn\u1ed1i\tv\u1edbi\tgiao\t\u01b0\u1edbc\tv\u00e0\tCh\u00faa C\u1ee9u\tTh\u1ebf\u2026\tC\u00e1c\tem\tb\u00e9\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tchuy\u1ec3n\t\u0111\u1ed5i,\t\u0111\u1eb7t\tt\u00ean,\tcho\tb\u1ed9\tt\u1ed9c\tv\u00e0\tl\u1ecbch\ts\u1eed, ngu\u1ed3n\tg\u1ed1c\tc\u00f9ng\tm\u1ee5c\t\u0111\u00edch\ts\u1ed1ng,\tcu\u1ed1i\tc\u00f9ng\tl\u00e0\th\u00e0nh\tl\u00fd\tv\u00e0\t\u0111\u00f4i\tc\u00e1nh\u2026\u201d. C\u1ed9ng\t\u0111\u1ed3ng\tDo\tTh\u00e1i\t\u0111\u00e3\t\u0111\u00f3n\tm\u1ed9t\tth\u00e0nh\tvi\u00ean\tm\u1edbi\tv\u00e0o\tv\u00f2ng\ttay\tc\u1ee7a h\u1ecd\tnh\u01b0\tth\u1ebf. Vi\u1ec7c\t\u0111\u1eb7t\tt\u00ean\tcho\tm\u1ed9t\t\u0111\u1ee9a\ttr\u1ebb\tDo\tTh\u00e1i\tl\u00e0\tm\u1ed9t\tkho\u1ea3nh\tkh\u1eafc\tthi\u00eang li\u00eang.\tC\u00e1c\tb\u1eadc\tth\u00f4ng\tth\u00e1i\tn\u00f3i\tr\u1eb1ng\t\u0111\u1eb7t\tt\u00ean\tcho\tm\u1ed9t\t\u0111\u1ee9a\ttr\u1ebb\tl\u00e0\tm\u1ed9t tuy\u00ean\tb\u1ed1\tv\u1ec1\tc\u00e1\tt\u00ednh\tc\u1ee7a\tn\u00f3,\ts\u1ef1\t\u0111\u1eb7c\tbi\u1ec7t\tc\u1ee7a\tn\u00f3,\tv\u00e0\tcon\t\u0111\u01b0\u1eddng\tn\u00f3\ts\u1ebd\t\u0111i trong\tcu\u1ed9c\ts\u1ed1ng.\tV\u00e0o\tl\u00fac\tb\u1eaft\t\u0111\u1ea7u\tc\u1ee7a\tcu\u1ed9c\ts\u1ed1ng\tch\u00fang\tta\t\u0111\u01b0\u1ee3c\t\u0111\u1eb7t m\u1ed9t\tc\u00e1i\tt\u00ean,\tv\u00e0\tkhi\tk\u1ebft\tth\u00fac\tcu\u1ed9c\ts\u1ed1ng,\tm\u1ed9t\tc\u00e1i\tt\u00ean\t\u0111\u1eb9p\tl\u00e0\tt\u1ea5t\tc\u1ea3\tnh\u1eefng g\u00ec\tch\u00fang\tta\tmang\ttheo\tv\u1ec1\tth\u1ebf\tgi\u1edbi\tb\u00ean\tkia.\tTalmud\td\u1ea1y\tnh\u01b0\tth\u1ebf.","Trong\tnhi\u1ec1u\tn\u1ec1n\tv\u0103n\th\u00f3a,\ttr\u01b0\u1edbc\tkhi\t\u0111\u1ee9a\ttr\u1ebb\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tsinh\tra,\tcha\tm\u1eb9 \u0111\u00e3\tch\u1ecdn\tm\u1ed9t\tc\u00e1i\tt\u00ean\t\u0111\u1eb7c\tbi\u1ec7t\tcho\tcon\tm\u00ecnh.\tNg\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tAshkenazi c\u00f3\tphong\tt\u1ee5c\t\u0111\u1eb7t\tt\u00ean\tcho\tm\u1ed9t\t\u0111\u1ee9a\ttr\u1ebb\ttheo\tt\u00ean\tc\u1ee7a\tm\u1ed9t\tng\u01b0\u1eddi\tth\u00e2n\t\u0111\u00e3 qua\t\u0111\u1eddi.\t\u0110i\u1ec1u\tn\u00e0y\ts\u1ebd\tgi\u00fap\tt\u00ean\tv\u00e0\tk\u1ec9\tni\u1ec7m\tc\u1ee7a\tng\u01b0\u1eddi\tqu\u00e1\tc\u1ed1\tkh\u00f4ng\tbao gi\u1edd\tch\u1ebft,\tv\u00e0\tngh\u0129\ttheo\tc\u00e1ch\tsi\u00eau\th\u00ecnh,\tt\u1ea1o\tth\u00e0nh\tm\u1ed9t\tk\u1ebft\tn\u1ed1i\tgi\u1eefa\tlinh h\u1ed3n\tc\u1ee7a\t\u0111\u1ee9a\ttr\u1ebb\tv\u00e0\tc\u1ee7a\tng\u01b0\u1eddi\t\u0111\u00e3\tqua\t\u0111\u1eddi.\t\u0110\u00e2y\tl\u00e0\tm\u1ed9t\tvinh\td\u1ef1\tl\u1edbn\tcho nh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\t\u0111\u00e3\tch\u1ebft,\tb\u1edfi\tv\u00ec\tlinh\th\u1ed3n\tc\u1ee7a\th\u1ecd\tc\u00f3\tth\u1ec3\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tn\u00e2ng\tcao d\u1ef1a\ttr\u00ean\tnh\u1eefng\tvi\u1ec7c\tl\u00e0m\tt\u1ed1t\tc\u1ee7a\tng\u01b0\u1eddi\ttr\u00f9ng\tt\u00ean.\tNh\u1eefng\t\u0111\u1ee9a\ttr\u1ebb, trong\tkhi\t\u0111\u00f3,\tc\u00f3\tth\u1ec3\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tl\u1ea5y\tc\u1ea3m\th\u1ee9ng\tt\u1eeb\tnh\u1eefng\tph\u1ea9m\tch\u1ea5t\tt\u1ed1t\tc\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi\tqu\u00e1\tc\u1ed1\tv\u00e0\tt\u1ea1o\tra\tm\u1ed9t\tk\u1ebft\tn\u1ed1i\ts\u00e2u\ts\u1eafc\tv\u1ec1\tqu\u00e1\tkh\u1ee9. Ng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tSephardi\tl\u1ea1i\t\u0111\u1eb7t\tt\u00ean\tcon\ttheo\tt\u00ean\tc\u1ee7a\tng\u01b0\u1eddi\tth\u00e2n c\u00f2n\ts\u1ed1ng.\tC\u00f2n\tnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tKit\u00f4\tgi\u00e1o\tth\u01b0\u1eddng\tch\u1ecdn\tm\u1ed9t\tc\u00e1i\tt\u00ean\tth\u00e1nh nh\u01b0\tAbigal,\tSarah,\tMartha\thay\tMary\tcho\tc\u00e1c\tb\u00e9\tg\u00e1i,\tho\u1eb7c\tTimothy, Peter,\tPaul,\tMark\thay\tLuke\tcho\tc\u00e1c\tb\u00e9\ttrai.\tTrong\tKinh\tTh\u00e1nh\tc\u00f3\tk\u1ec3 Thi\u00ean\tCh\u00faa\tc\u00f3\tkhi\tthay\t\u0111\u1ed5i\tt\u00ean\tc\u1ee7a\tm\u1ed9t\tng\u01b0\u1eddi\tkhi\tNg\u00e0i\ts\u1eafp\t\u0111\u1eb7t\t\u0111\u1ecbnh m\u1ec7nh\tt\u01b0\u01a1ng\tlai\tcho\tng\u01b0\u1eddi\t\u0111\u00f3.\tT\u00ean\tc\u1ee7a\tAbram\t(ngh\u0129a\tl\u00e0\tnhi\u1ec1u)\t\u0111\u1ed5i th\u00e0nh\tAbraham\t(ng\u01b0\u1eddi\tcha\tc\u1ee7a\tnhi\u1ec1u\td\u00e2n\tt\u1ed9c),\tt\u00ean\tc\u1ee7a\tSarai\t(b\u1ea5t \u0111\u1ed3ng)\t\u0111\u1ed5i\tth\u00e0nh\tSarah\t(qu\u00fd\tb\u00e0\t\/\tc\u00f4ng\tch\u00faa),\tng\u01b0\u1eddi\th\u1ea7u\tc\u1ee7a\tMoses\tt\u00ean l\u00e0\tOshea\t(s\u1ef1\tc\u1ee9u\tr\u1ed7i)\t\u0111\u1ed5i\tt\u00ean\tth\u00e0nh\tJoshua\t(Thi\u00ean\tCh\u00faa\tl\u00e0\ts\u1ef1\tc\u1ee9u\tr\u1ed7i) \u2026 L\u1ef1a\tch\u1ecdn\tm\u1ed9t\tc\u00e1i\tt\u00ean\tth\u00edch\th\u1ee3p\tph\u1ea3i\tph\u00f9\th\u1ee3p\tv\u1edbi\tl\u1eddi\tc\u1ea7u\tnguy\u1ec7n, \u01b0\u1edbc\tv\u1ecdng\tv\u00e0\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tcha\tm\u1eb9\t\u0111\u1ee9a\ttr\u1ebb\t\u01b0ng\tthu\u1eadn.\tNh\u1eefng\tch\u1ee9ng\tc\u1ee9\ttrong Kinh\tTh\u00e1nh\t\u0111\u00e3\tth\u1ec3\thi\u1ec7n\tr\u00f5\tr\u00e0ng\tr\u1eb1ng\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tho\u00e0n\tto\u00e0n\thi\u1ec3u \u0111\u01b0\u1ee3c\t\u00fd\tngh\u0129a\tc\u1ee7a\tc\u00e1i\tt\u00ean\tv\u00e0\th\u1ecd\tr\u1ea5t\tc\u1ea9n\ttr\u1ecdng\ttrong\tvi\u1ec7c\tl\u1ef1a\tch\u1ecdn\tt\u00ean cho\tcon\tc\u00e1i\tm\u00ecnh.\tB\u1eb1ng\tvi\u1ec7c\t\u0111\u1eb7t\tcho\tcon\tm\u00ecnh\tm\u1ed9t\tc\u00e1i\tt\u00ean\t\u00fd\tngh\u0129a,\tcha m\u1eb9\t\u0111\u00e3\tgieo\tm\u1ed9t\th\u1ea1t\tgi\u1ed1ng\ttinh\tth\u1ea7n\tt\u1ed1t\t\u0111\u1eb9p\tv\u00e0o\tt\u00e2m\tth\u1ee9c\tc\u1ee7a\tcon\tc\u00e1i v\u00e0\t\u0111\u1eb7t\tch\u00fang\tv\u00e0o\tm\u1ed9t\tt\u01b0\u01a1ng\tlai\tv\u1edbi\tnh\u1eefng\tmong\tmu\u1ed1n\tv\u00e0\thy\tv\u1ecdng. L\u1ec5\tBar\tMitzvah\tv\u00e0\tBat\tMitzvah Bar\tMitzvah\tv\u00e0\tBat\tMitzvah\tl\u00e0\tl\u1ec5\t\u0111\u1ebfn\ttu\u1ed5i\ttr\u01b0\u1edfng\tth\u00e0nh\tc\u1ee7a\tcon trai\tv\u00e0\tcon\tg\u00e1i\tDo\tTh\u00e1i.\tBar\ttrong\tti\u1ebfng\tDo\tTh\u00e1i\tBabylon\tAramaic ngh\u0129a\t\u0111en\tl\u00e0\t\u201ccon\ttrai\u201d,\ttrong\tkhi\tBat\ttrong\tti\u1ebfng\tHebrew\tngh\u0129a\tl\u00e0 \u201ccon\tg\u00e1i\u201d,\tv\u00e0\tMitzvah\tngh\u0129a\tl\u00e0\t\u201c\u0111i\u1ec1u\tr\u0103n\u201d\tho\u1eb7c\t\u201clu\u1eadt\u201d.\tNh\u01b0\tv\u1eady\tbar mitzvah\tv\u00e0\tbat\tmitzvah\tngh\u0129a\t\u0111en\tc\u00f3\tth\u1ec3\td\u1ecbch\tl\u00e0\t\u201ccon\ttrai\tc\u1ee7a\tlu\u1eadt\u201d\tv\u00e0 \u201ccon\tg\u00e1i\tc\u1ee7a\tlu\u1eadt\u201d.\tTuy\tnhi\u00ean,\ttrong\tc\u00e1ch\ts\u1eed\td\u1ee5ng\tc\u1ee7a\tRabbinic,\tt\u1eeb","Bar\tc\u0169ng\tc\u00f3\tngh\u0129a\tl\u00e0\t\u201cthu\u1ed9c\tv\u00e0o\u201d\thay\t\u201c\u1edf\td\u01b0\u1edbi\u201d.\tDo\t\u0111\u00f3\tBar\tMitzvah\tc\u00f3 th\u1ec3\t\u0111\u01b0\u1ee3c\thi\u1ec3u\tl\u00e0\t\u201cng\u01b0\u1eddi\t\u1edf\td\u01b0\u1edbi\tph\u00e1p\tlu\u1eadt\u201d.\tM\u1eb7c\td\u00f9\tthu\u1eadt\tng\u1eef\tth\u01b0\u1eddng \u0111\u01b0\u1ee3c\td\u00f9ng\t\u0111\u1ec3\tch\u1ec9\tb\u1ea3n\tth\u00e2n\tnghi\tl\u1ec5,\ttrong\tth\u1ef1c\tt\u1ebf,\tc\u1ea3\tc\u1ee5m\tt\u1eeb\tnguy\u00ean th\u1ee7y\t\u0111\u1ec1\tc\u1eadp\t\u0111\u1ebfn\tcon\tng\u01b0\u1eddi. V\u1eady\tth\u00ec\t\u201ccon\ttrai\tc\u1ee7a\tlu\u1eadt\u201d\tv\u00e0\t\u201ccon\tg\u00e1i\tc\u1ee7a\tlu\u1eadt\u201d\tc\u00f3\t\u00fd\tngh\u0129a\tg\u00ec?\tTheo lu\u1eadt\tDo\tTh\u00e1i,\tkhi\tcon\ttrai\tDo\tTh\u00e1i\t\u0111\u1ebfn\ttu\u1ed5i\t13,\th\u1ecd\tb\u1eaft\t\u0111\u1ea7u\tph\u1ea3i\tch\u1ecbu tr\u00e1ch\tnhi\u1ec7m\tcho\tnh\u1eefng\th\u00e0nh\t\u0111\u1ed9ng\tc\u1ee7a\tm\u00ecnh\tv\u00e0\ttr\u1edf\tth\u00e0nh\tm\u1ed9t\tBar Mitzvah.\tM\u1ed9t\tc\u00f4\tg\u00e1i\ts\u1ebd\ttr\u1edf\tth\u00e0nh\tm\u1ed9t\tBat\tMitzvah\t\u1edf\ttu\u1ed5i\t12\ttheo ng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tCh\u00ednh\tth\u1ed1ng\tv\u00e0\tB\u1ea3o\tth\u1ee7,\tv\u00e0\t\u1edf\ttu\u1ed5i\t13\ttheo\tng\u01b0\u1eddi\tDo Th\u00e1i\tC\u1ea3i\tc\u00e1ch.\tL\u1ec5\tBar\tMitzvah\tv\u00e0\tBat\tMitzvah\tth\u01b0\u1eddng\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tt\u1ed5\tch\u1ee9c v\u00e0o\tng\u00e0y\tShabbat\t\u0111\u1ea7u\tti\u00ean\tsau\tsinh\tnh\u1eadt\tth\u1ee9\t13\tc\u1ee7a\tcon\ttrai\tv\u00e0\tth\u1ee9\t12 c\u1ee7a\tcon\tg\u00e1i.\tV\u1ec1\tnghi\tth\u1ee9c\tt\u00f4n\tgi\u00e1o,\tl\u1ec5\tBar\tMitzvah\tv\u00e0\tBat\tMitzvah\tc\u00f3 th\u1ec3\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tt\u1ed5\tch\u1ee9c\ttrong\tm\u1ed9t\tl\u1ec5\tc\u1ea7u\tnguy\u1ec7n\tminyan\tv\u1edbi\ts\u1ef1\thi\u1ec7n\tdi\u1ec7n c\u1ee7a\tgia\t\u0111\u00ecnh\tv\u00e0\tc\u1ed9ng\t\u0111\u1ed3ng. Tr\u01b0\u1edbc\tkhi\t\u0111\u1ea1t\t\u0111\u1ebfn\ttu\u1ed5i\tBar\tMitzvah\tv\u00e0\tBat\tMitzvah,\tcha\tm\u1eb9\tph\u1ea3i ch\u1ecbu\ttr\u00e1ch\tnhi\u1ec7m\tcho\tnh\u1eefng\th\u00e0nh\t\u0111\u1ed9ng\tc\u1ee7a\t\u0111\u1ee9a\ttr\u1ebb.\tSau\tnghi\tl\u1ec5\tn\u00e0y, c\u00e1c\tch\u00e0ng\ttrai\tv\u00e0\tc\u00f4\tg\u00e1i\ts\u1ebd\tch\u1ecbu\ttr\u00e1ch\tnhi\u1ec7m\tho\u00e0n\tto\u00e0n\t\u0111\u1ed1i\tv\u1edbi\tl\u1ec1\tlu\u1eadt, truy\u1ec1n\tth\u1ed1ng\tv\u00e0\t\u0111\u1ea1o\t\u0111\u1ee9c\tDo\tTh\u00e1i,\tv\u00e0\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tph\u00e9p\ttham\tgia\tv\u00e0o\tm\u1ecdi\tl\u0129nh v\u1ef1c\tc\u1ee7a\t\u0111\u1eddi\ts\u1ed1ng\tc\u1ed9ng\t\u0111\u1ed3ng\tDo\tTh\u00e1i.\tC\u00e1c\tch\u00e0ng\ttrai\tv\u00e0\tc\u00f4\tg\u00e1i\tkhi\t\u0111\u00f3 \u0111\u1ee7\t\u0111i\u1ec1u\tki\u1ec7n\t\u0111\u1ec3\t\u0111\u1ecdc\tTorah\tt\u1ea1i\tH\u1ed9i\t\u0111\u01b0\u1eddng\tDo\tTh\u00e1i\tv\u00e0\td\u1eabn\t\u0111\u1ea7u\tho\u1eb7c tham\tgia\ttrong\tm\u1ed9t\tl\u1ec5\tc\u1ea7u\tnguy\u1ec7n\tminyan,\tc\u00f3\tth\u1ec3\ts\u1edf\th\u1eefu\tt\u00e0i\ts\u1ea3n\tc\u00e1 nh\u00e2n,\tc\u00f3\tth\u1ec3\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tk\u1ebft\th\u00f4n\ttheo\tlu\u1eadt\tDo\tTh\u00e1i,\tph\u1ea3i\ttu\u00e2n\ttheo\t613\tl\u1ec1 lu\u1eadt\tc\u1ee7a\tTorah\tv\u00e0\ttu\u00e2n\ttheo\tlu\u1eadt\tDo\tTh\u00e1i\tHalakha,\tc\u00f3\tth\u1ec3\tl\u00e0m\tch\u1ee9ng nh\u01b0\tl\u00e0\tm\u1ed9t\tnh\u00e2n\tch\u1ee9ng\tt\u1ea1i\tBeth\tDin\t(T\u00f2a\t\u00e1n\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o\tRabbinic). Theo\ttruy\u1ec1n\tth\u1ed1ng,\tsau\tnghi\tl\u1ec5,\tng\u01b0\u1eddi\tcha\tc\u1ee7a\tnh\u00e2n\tv\u1eadt\ttrong\tbu\u1ed5i l\u1ec5\tBar\tMitzvah\tv\u00e0\tBat\tMitzvah\tc\u1ea3m\t\u01a1n\tThi\u00ean\tCh\u00faa\tr\u1eb1ng\t\u00f4ng\tkh\u00f4ng c\u00f2n\tb\u1ecb\ttr\u1eebng\tph\u1ea1t\tv\u00ec\tt\u1ed9i\tl\u1ed7i\tc\u1ee7a\t\u0111\u1ee9a\tcon,\tv\u00e0\tt\u1eeb\t\u0111\u00e2y\t\u0111\u1ee9a\tcon\tc\u1ee7a\t\u00f4ng\tb\u1eaft \u0111\u1ea7u\th\u00e0nh\ttr\u00ecnh\tri\u00eang\tc\u1ee7a\tcu\u1ed9c\t\u0111\u1eddi\tm\u00ecnh. \u0110\u00e1m\tc\u01b0\u1edbi\tDo\tTh\u00e1i \u0110\u00e1m\tc\u01b0\u1edbi\tc\u1ee7a\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tl\u00e0\tm\u1ed9t\tl\u1ec5\tc\u01b0\u1edbi\ttheo\tl\u1ec1\tlu\u1eadt\tv\u00e0\ttruy\u1ec1n th\u1ed1ng\tc\u1ee7a\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i.\tTrong\tkhi\tc\u00e1c\tl\u1ec5\tc\u01b0\u1edbi\tkh\u00e1\tkh\u00e1c\tnhau\tv\u1ec1 h\u00ecnh\tth\u1ee9c,\t\u0111\u1eb7c\t\u0111i\u1ec3m\tchung\tc\u1ee7a\tm\u1ed9t\t\u0111\u00e1m\tc\u01b0\u1edbi\tc\u1ee7a\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tbao g\u1ed3m\tm\u1ed9t\tketubah\t(h\u1ee3p\t\u0111\u1ed3ng\th\u00f4n\tnh\u00e2n)\tc\u00f3\tch\u1eef\tk\u00fd\tc\u1ee7a\thai\tng\u01b0\u1eddi\tl\u00e0m","ch\u1ee9ng,\tm\u1ed9t\tchuppah\t(l\u1ec1u\tt\u00e2n\th\u00f4n),\tm\u1ed9t\tchi\u1ebfc\tnh\u1eabn\tc\u1ee7a\tch\u00fa\tr\u1ec3\ts\u1ebd \u0111\u01b0\u1ee3c\ttrao\tt\u1eb7ng\tcho\tc\u00f4\td\u00e2u\td\u01b0\u1edbi\tl\u1ec1u\tt\u00e2n\th\u00f4n,\tv\u00e0\tcu\u1ed1i\tc\u00f9ng\tl\u00e0\tnghi\tth\u1ee9c ch\u00fa\tr\u1ec3\t\u0111\u1eadp\tv\u1ee1\tm\u1ed9t\tly\tth\u1ee7y\ttinh.\tTheo\ttruy\u1ec1n\tth\u1ed1ng,\tm\u1ed9t\tl\u1ec5\tc\u01b0\u1edbi\tc\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tdi\u1ec5n\tra\td\u01b0\u1edbi\tl\u1ec1u\tt\u00e2n\th\u00f4n,\tt\u01b0\u1ee3ng\ttr\u01b0ng\tcho\tng\u00f4i\tnh\u00e0 m\u1edbi\tc\u1ee7a\t\u0111\u00f4i\ttrai\tg\u00e1i\tkhi\th\u1ecd\ttr\u1edf\tth\u00e0nh\tv\u1ee3\tch\u1ed3ng. Nh\u1eabn\tc\u01b0\u1edbi","L\u1ec1u\tt\u00e2n\th\u00f4n\t(chuppah)","Ch\u00fa\tr\u1ec3\t\u0111\u1eadp\tv\u1ee1\tly\tth\u1ee7y\ttinh H\u1ee3p\t\u0111\u1ed3ng\th\u00f4n\tnh\u00e2n\t\u2013\ttr\u01b0\u1edbc\tl\u1ec5\tc\u01b0\u1edbi,\tch\u00fa\tr\u1ec3\t\u0111\u1ed3ng\t\u00fd\tb\u1ecb\tr\u00e0ng\tbu\u1ed9c b\u1edfi\tc\u00e1c\t\u0111i\u1ec1u\tkho\u1ea3n\tc\u1ee7a\tketubah\tho\u1eb7c\th\u1ee3p\t\u0111\u1ed3ng\th\u00f4n\tnh\u00e2n,\ttrong\ts\u1ef1 hi\u1ec7n\tdi\u1ec7n\tc\u1ee7a\thai\tnh\u00e2n\tch\u1ee9ng;\tsau\t\u0111\u00f3,\tc\u00e1c\tnh\u00e2n\tch\u1ee9ng\tk\u00fd\tketubah. Ketubah\t\u2013\th\u1ee3p\t\u0111\u1ed3ng\th\u00f4n\tnh\u00e2n\t\u2013\tghi\tr\u00f5\tchi\tti\u1ebft\tv\u1ec1\tngh\u0129a\tv\u1ee5\tc\u1ee7a\tch\u00fa\tr\u1ec3 \u0111\u1ed1i\tv\u1edbi\tc\u00f4\td\u00e2u,\ttrong\t\u0111\u00f3\tc\u00f3\tth\u1ef1c\tph\u1ea9m,\tqu\u1ea7n\t\u00e1o,\tv\u00e0\tc\u00e1c\tm\u1ed1i\tquan\th\u1ec7 h\u00f4n\tnh\u00e2n.\tT\u00e0i\tli\u1ec7u\tn\u00e0y\tgi\u1ed1ng\tnh\u01b0\tm\u1ed9t\tth\u1ecfa\tthu\u1eadn\tr\u00e0ng\tbu\u1ed9c\tv\u1ec1\tm\u1eb7t ph\u00e1p\tl\u00fd.\tN\u00f3\tth\u01b0\u1eddng\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tvi\u1ebft\tnh\u01b0\tm\u1ed9t\tv\u0103n\tb\u1ea3n\t\u0111\u01b0\u1ee3c\t\u0111\u00f3ng\tkhung trang\ttr\u1ecdng\tv\u00e0\ttr\u01b0ng\tb\u00e0y\ttrong\tnh\u00e0\tc\u1ee7a\t\u0111\u00f4i\tv\u1ee3\tch\u1ed3ng.\tTheo\ttruy\u1ec1n th\u1ed1ng\tchuppah,\tch\u1ee7\th\u00f4n\ts\u1ebd\t\u0111\u1ecdc\tto\tb\u1ea3n\tketubah\t\u0111\u00e3\tk\u00fd,\tth\u01b0\u1eddng\tl\u00e0\ttrong b\u1ea3n\tg\u1ed1c\tb\u1eb1ng\tti\u1ebfng\tAramaic,\tnh\u01b0ng\t\u0111\u00f4i\tkhi\ttrong\tb\u1ea3n\td\u1ecbch. Tr\u01b0\u1edbc\tbu\u1ed5i\tl\u1ec5,\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tAshkenazi\tc\u00f3\tphong\tt\u1ee5c\tche\tm\u1eb7t\tc\u00f4 d\u00e2u\t(th\u01b0\u1eddng\tl\u00e0\tv\u1edbi\tm\u1ed9t\tc\u00e1i\tm\u1ea1ng\tche\tm\u1eb7t),\tv\u00e0\tm\u1ed9t\tl\u1eddi\tc\u1ea7u\tnguy\u1ec7n\tcho c\u00f4\td\u00e2u\td\u1ef1a\ttr\u00ean\tnh\u1eefng\tl\u1eddi\tn\u00f3i\tv\u1edbi\tRebecca\ttrong\tS\u00e1ch\tS\u00e1ng\tTh\u1ebf 24:60.\tNghi\tth\u1ee9c\tche\tm\u1eb7t\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tbi\u1ebft\t\u0111\u1ebfn\ttrong\tti\u1ebfng\tYiddish\tl\u00e0 badeken.\tC\u00f3\tnhi\u1ec1u\tl\u00fd\tdo\t\u0111\u01b0\u1ee3c\t\u0111\u01b0a\tra\tcho\tphong\tt\u1ee5c\tche\tm\u1eb7t\tv\u00e0\tbu\u1ed5i l\u1ec5,\tv\u00e0\tm\u1ed9t\tl\u00fd\tdo\tth\u01b0\u1eddng\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tch\u1ea5p\tnh\u1eadn\tl\u00e0\tn\u00f3\tnh\u1eafc\tnh\u1edf\tng\u01b0\u1eddi\tDo Th\u00e1i\tv\u1ec1\tvi\u1ec7c\tJacob\t\u0111\u00e3\tb\u1ecb\tl\u1eeba\tb\u1edfi\tLaban\tkhi\tth\u00e0nh\th\u00f4n\tv\u1edbi\tLeah\ttr\u01b0\u1edbc","Rachel,\tv\u00ec\tkhu\u00f4n\tm\u1eb7t\tc\u1ee7a\tc\u00f4\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tph\u1ee7\tb\u1edfi\tm\u1ea1ng\tche\tm\u1eb7t.\tNg\u01b0\u1eddi\tDo Th\u00e1i\tSephardi\tkh\u00f4ng\tth\u1ef1c\thi\u1ec7n\tnghi\tl\u1ec5\tn\u00e0y. Theo\ttruy\u1ec1n\tth\u1ed1ng\tc\u1ee7a\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o\tCh\u00ednh\tth\u1ed1ng,\t\u0111\u00e1m\tc\u01b0\u1edbi\tc\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tc\u00f3\thai\tnghi\tl\u1ec5\tri\u00eang\tbi\u1ec7t\tl\u00e0\tkiddushin\t(l\u00e0m\tcho\th\u1ee3p\t\u0111\u1ea1o th\u00e1nh,\tc\u0169ng\tg\u1ecdi\tl\u00e0\terusin,\tt\u1ee9c\tl\u00e0\th\u1ee9a\th\u00f4n\ttrong\tti\u1ebfng\tHebrew)\tv\u00e0 nissuin\t(h\u00f4n\tnh\u00e2n)\tkhi\t\u0111\u00f4i\tl\u1ee9a\ttrai\tg\u00e1i\tb\u1eaft\t\u0111\u1ea7u\tcu\u1ed9c\ts\u1ed1ng\tchung\tc\u1ee7a h\u1ecd. Kiddushin\tl\u00e0\tl\u1ec5\th\u1ee9a\th\u00f4n\ttrong\t\u0111\u00f3\tch\u00fa\tr\u1ec3\tch\u00ednh\tth\u1ee9c\tc\u00f4ng\tnh\u1eadn\tc\u00f4 d\u00e2u.\tCh\u00fa\tr\u1ec3\ttrao\tcho\tc\u00f4\td\u00e2u\tchi\u1ebfc\tnh\u1eabn\tc\u01b0\u1edbi,\ttheo\ttruy\u1ec1n\tth\u1ed1ng\t\u0111\u00f3\tl\u00e0 m\u1ed9t\tchi\u1ebfc\tnh\u1eabn\tm\u1ed9c,\tv\u00e0\t\u0111\u1ecdc\tl\u1eddi\ttuy\u00ean\tb\u1ed1:\t\u201cK\u00eca,\tem\t\u0111\u00e3\t\u0111\u01b0\u1ee3c\thi\u1ebfn\tt\u1eb7ng cho\tt\u00f4i\tv\u1edbi\tchi\u1ebfc\tnh\u1eabn\tn\u00e0y\ttheo\tlu\u1eadt\tl\u1ec7\tc\u1ee7a\tMoses\tv\u00e0\tIsrael\u201d.\tB\u1eb1ng h\u00e0nh\t\u0111\u1ed9ng\tn\u00e0y\tch\u00fa\tr\u1ec3\t\u0111\u00e3\t\u0111\u00e3\ttuy\u00ean\tb\u1ed1\t\u00fd\t\u0111\u1ecbnh\txin\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tl\u1ea5y\tc\u00f4\td\u00e2u\tcho m\u00ecnh.\tV\u00e0\tb\u1eb1ng\ts\u1ef1\tch\u1ea5p\tnh\u1eadn\tnh\u1eabn\tc\u01b0\u1edbi,\tc\u00f4\td\u00e2u\tng\u1ee5\t\u00fd\tr\u1eb1ng\tc\u00f4\t\u0111\u00e3\t\u0111\u1ed3ng \u00fd. Trong\tnghi\tl\u1ec5\tnissuin,\thai\tb\u00e0\tm\u1eb9\thai\tb\u00ean\td\u1eabn\tc\u00f4\td\u00e2u\tt\u1edbi\tchuppah v\u00e0\tn\u00f3i\tnh\u1eefng\tl\u1eddi\tch\u00fac\tph\u00fac.\tCh\u00fa\tr\u1ec3\tc\u0169ng\t\u0111\u01b0\u1ee3c\thai\t\u00f4ng\tb\u1ed1\t\u0111i\tk\u00e8m\t\u0111\u01b0a t\u1edbi\tchuppah.\tNghi\tl\u1ec5\tn\u00e0y\t\u0111\u01b0\u1ee3c\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tti\u1ebfn\th\u00e0nh\ttr\u01b0\u1edbc\ts\u1ef1\tch\u1ee9ng\tki\u1ebfn c\u1ee7a\tm\u1ed9t\tminyan.\tSau\t\u0111\u00f3\tc\u00f4\td\u00e2u\tv\u00e0\tch\u00fa\tr\u1ec3\ts\u1ebd\tu\u1ed1ng\tchung\tm\u1ed9t\tly\tr\u01b0\u1ee3u vang,\tch\u00fa\tr\u1ec3\t\u0111eo\tnh\u1eabn\tv\u00e0o\tng\u00f3n\ttay\ttr\u1ecf\ttr\u00ean\tb\u00e0n\ttay\tph\u1ea3i\tc\u1ee7a\tc\u00f4\td\u00e2u, \u0111\u1ed3ng\tth\u1eddi\tnh\u1eafc\tl\u1ea1i\tc\u00e2u\tn\u00f3i\t\u0111\u00e3\tn\u00f3i\ttrong\tl\u1ec5\tkiddushin.\tB\u1ea3y\tl\u1eddi\tban\tph\u00fac cho\t\u0111\u00e1m\tc\u01b0\u1edbi\t\u0111\u01b0\u1ee3c\ttuy\u00ean\t\u0111\u1ecdc\ttrong\tkhi\tc\u00f4\td\u00e2u\tv\u00e0\tch\u00fa\tr\u1ec3\tu\u1ed1ng\tm\u1ed9t\tly r\u01b0\u1ee3u\tvang\tn\u1eefa,\tv\u00e0\tch\u00fa\tr\u1ec3\tk\u1ebft\tth\u00fac\tnghi\tl\u1ec5\tn\u00e0y\tb\u1eb1ng\tc\u00e1ch\td\u00f9ng\tch\u00e2n ph\u1ea3i\tgi\u1eabm\tv\u1ee1\tm\u1ed9t\tchi\u1ebfc\tly\tth\u1ee7y\ttinh,\tv\u00e0\tkh\u00e1ch\tkh\u1ee9a\ts\u1ebd\th\u00f4\tvang\t\u201cMazel Tov!\u201d\t(\u201cCh\u00fac\tm\u1eebng\u201d).\t\u1ede\tm\u1ed9t\ts\u1ed1\t\u0111\u00e1m\tc\u01b0\u1edbi\thi\u1ec7n\t\u0111\u1ea1i,\tm\u1ed9t\tb\u00f3ng\t\u0111\u00e8n\tc\u00f3 th\u1ec3\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tthay\tth\u1ebf\tb\u1edfi\tv\u00ec\tn\u00f3\tm\u1ecfng\th\u01a1n\tv\u00e0\td\u1ec5\td\u00e0ng\tnghi\u1ec1n\tv\u1ee1,\tv\u00e0\tn\u00f3\tl\u1ea1i t\u1ea1o\tra\tm\u1ed9t\tti\u1ebfng\tn\u1ed5\tto\th\u01a1n.\tVi\u1ec7c\tgi\u1eabm\tv\u1ee1\tly\tth\u1ee7y\ttinh\tng\u1ee5\t\u00fd\tnh\u1eafc\tl\u1ea1i\ts\u1ef1 \u0111au\tbu\u1ed3n\tv\u1ec1\tvi\u1ec7c\tng\u00f4i\t\u0111\u1ec1n\tJerusalem\tb\u1ecb\tph\u00e1\th\u1ee7y\tl\u1ea7n\tth\u1ee9\thai\tv\u00e0o\tn\u0103m 70. Theo\ttruy\u1ec1n\tth\u1ed1ng,\ttrong\t\u0111\u00e1m\tc\u01b0\u1edbi\tc\u00f4\td\u00e2u\ts\u1ebd\t\u0111i\tquanh\tch\u00fa\tr\u1ec3\tba ho\u1eb7c\tb\u1ea3y\tl\u1ea7n\tkhi\tc\u00f4\tb\u01b0\u1edbc\t\u0111\u1ebfn\tl\u1ec1u\tt\u00e2n\th\u00f4n.\t\u0110i\u1ec1u\tn\u00e0y\tc\u00f3\tth\u1ec3\txu\u1ea5t\tph\u00e1t t\u1eeb\tS\u00e1ch\tJeremiah\t31:22,\t\u201cM\u1ed9t\tng\u01b0\u1eddi\tph\u1ee5\tn\u1eef\ts\u1ebd\tbao\tquanh\tm\u1ed9t\tng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e0n\t\u00f4ng\u201d.\tBa\tv\u00f2ng\tc\u00f3\tth\u1ec3\tt\u01b0\u1ee3ng\ttr\u01b0ng\tcho\tba\t\u0111\u1ee9c\th\u1ea1nh\tc\u1ee7a\th\u00f4n\tnh\u00e2n: s\u1ef1\tngay\tth\u1eb3ng,\tc\u00f4ng\tl\u00fd\tv\u00e0\tl\u00f2ng\tnh\u00e2n\th\u1eadu.\tB\u1ea3y\tv\u00f2ng\txu\u1ea5t\tph\u00e1t\tt\u1eeb\tkh\u00e1i ni\u1ec7m\ttrong\tKinh\tTh\u00e1nh\tr\u1eb1ng\ts\u1ed1\tb\u1ea3y\tbi\u1ec3u\tth\u1ecb\tcho\ts\u1ef1\tho\u00e0n\th\u1ea3o.","Cu\u1ed9c\ts\u1ed1ng,\tc\u00e1i\tch\u1ebft\tv\u00e0\ttang\tl\u1ec5 Trong\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o,\tcu\u1ed9c\ts\u1ed1ng\tc\u00f3\tgi\u00e1\ttr\u1ecb\ttr\u00ean\th\u1ea7u\tnh\u01b0\tt\u1ea5t\tc\u1ea3 nh\u1eefng\tth\u1ee9\tkh\u00e1c.\tTalmud\tl\u01b0u\t\u00fd\tr\u1eb1ng\tt\u1ea5t\tc\u1ea3\tm\u1ecdi\tng\u01b0\u1eddi\ttr\u00ean\tth\u1ebf\tgian \u0111\u1ec1u\tc\u00f3\tngu\u1ed3n\tg\u1ed1c\tt\u1eeb\tm\u1ed9t\tng\u01b0\u1eddi\tduy\tnh\u1ea5t,\tdo\t\u0111\u00f3\tl\u1ea5y\t\u0111i\tm\u1ed9t\tsinh\tm\u1ea1ng c\u0169ng\tgi\u1ed1ng\tnh\u01b0\tph\u00e1\th\u1ee7y\tto\u00e0n\tb\u1ed9\tth\u1ebf\tgi\u1edbi,\tv\u00e0\tc\u1ee9u\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tm\u1ed9t\tsinh\tm\u1ea1ng gi\u1ed1ng\tnh\u01b0\tc\u1ee9u\tto\u00e0n\tb\u1ed9\tth\u1ebf\tgi\u1edbi.\tB\u1edfi\tv\u00ec\tcu\u1ed9c\ts\u1ed1ng\tr\u1ea5t\tc\u00f3\tgi\u00e1\ttr\u1ecb,\tch\u00fang ta\tkh\u00f4ng\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tph\u00e9p\tl\u00e0m\tb\u1ea5t\tc\u1ee9\t\u0111i\u1ec1u\tg\u00ec\tc\u00f3\tth\u1ec3\tth\u00fac\t\u0111\u1ea9y\ts\u1ef1\tch\u1ebft,\tngay c\u1ea3\tv\u00ec\tng\u0103n\tng\u1eeba\tkh\u1ed5\t\u0111au.\tT\u1ef1\tt\u1eed\tv\u00e0\ttr\u1ee3\tt\u1eed\tb\u1ecb\tnghi\u00eam\tc\u1ea5m\tb\u1edfi\tph\u00e1p\tlu\u1eadt Do\tTh\u00e1i.\tTalmud\tn\u00f3i\tr\u1eb1ng\tth\u1eadm\tch\u00ed\tkh\u00f4ng\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tdi\tchuy\u1ec3n\tc\u00e1nh\ttay m\u1ed9t\tng\u01b0\u1eddi\th\u1ea5p\th\u1ed1i\tn\u1ebfu\t\u0111i\u1ec1u\t\u0111\u00f3\tr\u00fat\tng\u1eafn\tcu\u1ed9c\t\u0111\u1eddi\tc\u1ee7a\tanh\tta. Trong\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o,\tc\u00e1i\tch\u1ebft\tkh\u00f4ng\tph\u1ea3i\tl\u00e0\tm\u1ed9t\tbi\tk\u1ecbch,\tngay\tc\u1ea3 khi\tn\u00f3\tx\u1ea3y\tra\ts\u1edbm\ttrong\tcu\u1ed9c\ts\u1ed1ng\tho\u1eb7c\ttrong\tnh\u1eefng\tho\u00e0n\tc\u1ea3nh kh\u00f4ng\tmay\tm\u1eafn.\tCh\u1ebft\tl\u00e0\tm\u1ed9t\tqu\u00e1\ttr\u00ecnh\tt\u1ef1\tnhi\u00ean.\tC\u00e1i\tch\u1ebft\tc\u1ee7a\tch\u00fang ta,\tc\u0169ng\tnh\u01b0\tcu\u1ed9c\ts\u1ed1ng\tc\u1ee7a\tch\u00fang\tta,\t\u0111\u1ec1u\tc\u00f3\t\u00fd\tngh\u0129a\tv\u00e0\tt\u1ea5t\tc\u1ea3\t\u0111\u1ec1u\tn\u1eb1m trong\tho\u1ea1ch\t\u0111\u1ecbnh\tc\u1ee7a\tTh\u01b0\u1ee3ng\t\u0110\u1ebf.\tNgo\u00e0i\tra,\tch\u00fang\tta\tc\u00f3\tm\u1ed9t\tni\u1ec1m\ttin v\u1eefng\tch\u1eafc\tv\u00e0o\tki\u1ebfp\tsau,\tm\u1ed9t\tth\u1ebf\tgi\u1edbi\ts\u1ebd\t\u0111\u1ebfn,\tn\u01a1i\tnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\t\u0111\u00e3\ts\u1ed1ng m\u1ed9t\tcu\u1ed9c\ts\u1ed1ng\tx\u1ee9ng\t\u0111\u00e1ng\ts\u1ebd\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tkhen\tth\u01b0\u1edfng. Nh\u1eefng\tth\u1ef1c\th\u00e0nh\ttang\tch\u1ebf\ttrong\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tm\u1edf\tr\u1ed9ng, nh\u01b0ng\t\u0111\u00f3\tkh\u00f4ng\tph\u1ea3i\tl\u00e0\tm\u1ed9t\tbi\u1ec3u\thi\u1ec7n\tc\u1ee7a\ts\u1ef1\ts\u1ee3\th\u00e3i\thay\tkh\u00f4ng\tch\u1ea5p nh\u1eadn\tc\u00e1i\tch\u1ebft.\tTh\u1ef1c\th\u00e0nh\tc\u1ee7a\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tli\u00ean\tquan\t\u0111\u1ebfn\tc\u00e1i\tch\u1ebft\tv\u00e0 tang\tch\u1ebf\tc\u00f3\thai\tm\u1ee5c\t\u0111\u00edch:\t\u0111\u1ec3\tt\u1ecf\tl\u00f2ng\tt\u00f4n\tk\u00ednh\t\u0111\u1ed1i\tv\u1edbi\tng\u01b0\u1eddi\tch\u1ebft (kavod\tha-met)\tv\u00e0\t\u0111\u1ec3\tan\t\u1ee7i\tng\u01b0\u1eddi\ts\u1ed1ng\t(nihum\tavelim). Sau\tkhi\tm\u1ed9t\tng\u01b0\u1eddi\tch\u1ebft\t\u0111i,\tm\u1eaft\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tnh\u1eafm\tl\u1ea1i,\tc\u01a1\tth\u1ec3\t\u0111\u01b0\u1ee3c\t\u0111\u1eb7t tr\u00ean\ts\u00e0n\tnh\u00e0\tv\u00e0\tche\tph\u1ee7,\tn\u1ebfn\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tth\u1eafp\ts\u00e1ng\tb\u00ean\tc\u1ea1nh\tc\u01a1\tth\u1ec3.\tC\u01a1\tth\u1ec3 ng\u01b0\u1eddi\tch\u1ebft\tkh\u00f4ng\tbao\tgi\u1edd\t\u0111\u01b0\u1ee3c\t\u0111\u1ec3\tm\u1ed9t\tm\u00ecnh\tcho\t\u0111\u1ebfn\tkhi\tsau\tkhi ch\u00f4n\tc\u1ea5t\tnh\u01b0\tm\u1ed9t\td\u1ea5u\thi\u1ec7u\tc\u1ee7a\ts\u1ef1\tt\u00f4n\ttr\u1ecdng.\tNh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tng\u1ed3i\tc\u1ea1nh c\u00e1c\tx\u00e1c\tch\u1ebft\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tg\u1ecdi\tl\u00e0shomerim,\tt\u1eeb\tg\u1ed1c\tShin-Mem-Reish,\tc\u00f3\tngh\u0129a l\u00e0\t\u201cv\u1ec7\ts\u1ef9\u201d\thay\t\u201cng\u01b0\u1eddi\tcanh\tgi\u1eef\u201d.\tT\u00f4n\ttr\u1ecdng\tm\u1ed9t\tc\u01a1\tth\u1ec3\t\u0111\u00e3\tch\u1ebft\tl\u00e0\t\u0111i\u1ec1u h\u1ebft\ts\u1ee9c\tquan\ttr\u1ecdng.\tV\u00ed\td\u1ee5,\tc\u00e1c\tshomerim\tc\u00f3\tth\u1ec3\tkh\u00f4ng\t\u0103n,\tu\u1ed1ng,\tho\u1eb7c th\u1ef1c\thi\u1ec7n\tm\u1ed9t\tl\u1ec7nh\ttruy\u1ec1n\ttrong\ts\u1ef1\thi\u1ec7n\tdi\u1ec7n\tc\u1ee7a\tng\u01b0\u1eddi\tch\u1ebft.\tL\u00e0m nh\u01b0\tv\u1eady\ts\u1ebd\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tcoi\tl\u00e0\tch\u1ebf\tnh\u1ea1o\tng\u01b0\u1eddi\tch\u1ebft,\tb\u1edfi\tv\u00ec\tnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tch\u1ebft kh\u00f4ng\tc\u00f2n\tc\u00f3\tth\u1ec3\tl\u00e0m\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tnh\u1eefng\t\u0111i\u1ec1u\tn\u00e0y. Khi\tr\u1eddi\tkh\u1ecfi\tm\u1ed9t\tng\u00f4i\tnh\u00e0\tc\u00f3\ttang,\ttheo\ttruy\u1ec1n\tth\u1ed1ng,\tc\u00e1c\tv\u1ecb kh\u00e1ch\ts\u1ebd\tn\u00f3i,\t\u201cXin\tCh\u00faa\tan\t\u1ee7i\tb\u1ea1n\tv\u1edbi\tt\u1ea5t\tc\u1ea3\tnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tthan\tkh\u00f3c","c\u1ee7a\tZion\tv\u00e0\tJerusalem\u201d. Bia\tm\u1ed9 T\u1ea5m\tbia\tm\u1ed9\t\u2013\tLu\u1eadt\tDo\tTh\u00e1i\t\u0111\u00f2i\th\u1ecfi\tchu\u1ea9n\tb\u1ecb\tm\u1ed9t\tt\u1ea5m\tbia\tm\u1ed9,\tv\u00ec nh\u1edd\tv\u1eady\tm\u00e0\tng\u01b0\u1eddi\t\u0111\u00e3\tch\u1ebft\ts\u1ebd\tkh\u00f4ng\tb\u1ecb\tl\u00e3ng\tqu\u00ean\tv\u00e0\tng\u00f4i\tm\u1ed9\ts\u1ebd\tkh\u00f4ng b\u1ecb\tm\u1ea1o\tph\u1ea1m.\tM\u1ed9t\ts\u1ed1\tc\u1ed9ng\t\u0111\u1ed3ng\tc\u00f3\tphong\tt\u1ee5c\tche\tk\u00edn\tt\u1ea5m\tbia,\tho\u1eb7c ch\u1eadm\ttr\u1ec5\ttrong\tvi\u1ec7c\td\u1ef1ng\tbia,\tcho\t\u0111\u1ebfn\tkhi\tk\u1ebft\tth\u00fac\tth\u1eddi\tgian\t\u0111\u1ec3\ttang 12\tth\u00e1ng.\t\u00dd\tngh\u0129a\tc\u1ee7a\tphong\tt\u1ee5c\tn\u00e0y\tl\u00e0\tng\u01b0\u1eddi\tch\u1ebft\ts\u1ebd\tkh\u00f4ng\tb\u1ecb\tl\u00e3ng qu\u00ean\tkhi\tanh\tta\t\u0111ang\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tth\u01b0\u01a1ng\tti\u1ebfc\tm\u1ed7i\tng\u00e0y. Trong\tnh\u1eefng\td\u00f2ng\tch\u1eef\tkh\u1eafc\ttr\u00ean\tbia,\td\u00f2ng\tcu\u1ed1i\tc\u00f9ng\tth\u01b0\u1eddng\tl\u00e0 vi\u1ebft\tt\u1eaft\tc\u1ee7a\td\u00f2ng\tch\u1eef\t\u201ctehe\tnishmatah\ttzerurah\tbitzror\thachayim\u201d\tc\u00f3 ngh\u0129a\tl\u00e0\t\u201cc\u1ea7u\tch\u00fac\tlinh\th\u1ed3n\tc\u1ee7a\t\u00f4ng\/b\u00e0\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tg\u1eafn\tm\u00e3i\tv\u00e0o\ts\u1ef1\ts\u1ed1ng\t\u0111\u1eddi \u0111\u1eddi\u201d. Trong\tc\u00e1ch\tngh\u0129\tc\u1ee7a\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i,\tn\u1ebfu\tcon\tng\u01b0\u1eddi\tph\u1ea3i\t\u0111\u1ed1i\tm\u1eb7t v\u1edbi\tc\u00e1i\tch\u1ebft,\tc\u0169ng\tnh\u01b0\ts\u1ef1\ts\u1ed1ng,\tth\u00ec\tcon\tng\u01b0\u1eddi\tc\u0169ng\tph\u1ea3i\t\u0111\u01b0\u1ee3c\ttruy\u1ec1n d\u1ea1y\tl\u00e0m\tth\u1ebf\tn\u00e0o\t\u0111\u1ec3\t\u0111\u1ed1i\tm\u1eb7t\tv\u1edbi\tc\u00e1i\tch\u1ebft\tm\u1ed9t\tc\u00e1ch\tc\u00f3\t\u00fd\tth\u1ee9c.\tM\u1ed9t\tgi\u00e1o s\u1ef9\tDo\tTh\u00e1i\tt\u1eebng\tn\u00f3i,\t\u201cT\u00f4i\t\u0111ang\th\u1ecdc\tc\u00e1ch\t\u0111\u1ec3\tr\u1eddi\tkh\u1ecfi\tth\u1ebf\tgi\u1edbi\tn\u00e0y\u201d.\t\u0110\u1ed1i","v\u1edbi\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i,\tr\u1eddi\tkh\u1ecfi\ttr\u00e1i\t\u0111\u1ea5t\tm\u1ed9t\tc\u00e1ch\tc\u00f3\t\u00fd\tth\u1ee9c,\tch\u00ednh\tl\u00e0\tc\u00e1ch \u0111\u1ec3\tl\u01b0u\tgi\u1eef\tcu\u1ed9c\ts\u1ed1ng\t\u0111\u1eb9p\tm\u00e3i\ttrong\tv\u0129nh\th\u1eb1ng. \u201cCh\u1ebft\tkh\u00f4ng\tph\u1ea3i\tl\u00e0\tv\u0129nh\tvi\u1ec5n\tm\u1ea5t\t\u0111i\tm\u1ed9t\tngu\u1ed3n\ts\u00e1ng,\tm\u00e0\t\u0111\u01a1n gi\u1ea3n\tch\u1ec9\tnh\u01b0\tt\u1ea1m\tth\u1eddi\tt\u1eaft\t\u0111i\tm\u1ed9t\tng\u1ecdn\t\u0111\u00e8n\tv\u00ec\tb\u00ecnh\tminh\t\u0111\u00e3\t\u0111\u1ebfn\u201d\t(t\u1ee5c ng\u1eef\tDo\tTh\u00e1i). L\u1ec4\tH\u1ed8I Do\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o\tlu\u00f4n\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tc\u00e1c\tt\u00edn\t\u0111\u1ed3\t\u0111\u1ecbnh\tngh\u0129a\tv\u00e0\thi\u1ec3u\ttheo\tngh\u0129a l\u00e0\tnh\u1eefng\th\u00e0nh\t\u0111\u1ed9ng\tc\u1ee7a\tThi\u00ean\tCh\u00faa.\tDo\t\u0111\u00f3\tvi\u1ec7c\tt\u01b0\u1edfng\tni\u1ec7m\tnh\u1eefng h\u00e0nh\t\u0111\u1ed9ng\tn\u00e0y\tc\u1ee7a\tThi\u00ean\tCh\u00faa\ttr\u1edf\tn\u00ean\tv\u00f4\tc\u00f9ng\tquan\ttr\u1ecdng.\tC\u00e1c\tng\u00e0y l\u1ec5\tc\u1ee7a\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o\tdo\tv\u1eady\tm\u1ed9t\tph\u1ea7n\tnh\u1eb1m\tt\u00f4n\tvinh\tm\u1ed1i\tquan\th\u1ec7\tgi\u1eefa Thi\u00ean\tCh\u00faa\tv\u00e0\tth\u1ebf\tgi\u1edbi,\tnh\u01b0\tl\u00e0\tS\u00e1ng\tth\u1ebf,\tM\u1eb7c\tkh\u1ea3i\tv\u00e0\tC\u1ee9u\tth\u1ebf;\tv\u00e0\tm\u1ed9t ph\u1ea7n\tkh\u00e1c,\tv\u1ec1\tm\u1eb7t\tc\u1ed9ng\t\u0111\u1ed3ng,\ts\u1ebd\tgi\u00fap\tt\u0103ng\tc\u01b0\u1eddng\ts\u1ef1\tg\u1eafn\tk\u1ebft\ttrong c\u1ed9ng\t\u0111\u1ed3ng\tt\u00edn\th\u1eefu\tv\u00e0\txoa\td\u1ecbu\tnh\u1eefng\tv\u1ebft\tth\u01b0\u01a1ng,\tb\u1ed3i\t\u0111\u1eafp\tcho\t\u0111\u1ee9c\ttin v\u00e0\tl\u00f2ng\th\u1ee9ng\tkh\u1edfi. Nh\u1eefng\tng\u00e0y\tl\u1ec5\tn\u00e0y\tho\u1eb7c\tl\u00e0\t\u0111\u1ec3\tnh\u1eafc\tnh\u1edf\tnh\u1eefng\ts\u1ef1\tki\u1ec7n\tl\u1ecbch\ts\u1eed\tnh\u01b0 L\u1ec5\tV\u01b0\u1ee3t\tQua\tm\u1eebng\ts\u1ef1\tgi\u1ea3i\ttho\u00e1t\tc\u1ee7a\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tkh\u1ecfi\t\u00e1ch\tn\u00f4\tl\u1ec7\t\u1edf Ai\tC\u1eadp;\tL\u1ec5\tL\u1ec1u\tT\u1ea1m\tnh\u1eafc\tl\u1ea1i\tth\u1eddi\tgian\td\u00e2n\tDo\tTh\u00e1i\ts\u1ed1ng\ttrong\tnh\u1eefng chi\u1ebfc\tl\u1ec1u\tt\u1ea1m\tb\u1ee3\ttrong\tsa\tm\u1ea1c\tsau\tkhi\tr\u1eddi\tkh\u1ecfi\tAi\tC\u1eadp;\tho\u1eb7c\t\u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u00e1nh\td\u1ea5u\tth\u1eddi\tgian\ttheo\tchu\tk\u1ef3\tgieo\ttr\u1ed3ng,\tm\u01b0a\tn\u1eafng\tv\u00e0\tthu\tho\u1ea1ch m\u00f9a\tm\u00e0ng\tc\u1ee7a\td\u00e2n\tDo\tTh\u00e1i.\tTrong\tS\u00e1ch\tLevi\tc\u00f3\td\u00f9ng\tt\u1eebchag\tti\u1ebfng Hebrew\t\u0111\u1ec3\tch\u1ec9\tnh\u1eefng\tng\u00e0y\tl\u1ec5\tc\u1ee7a\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i,\tm\u00e0\tt\u1eeb\tchag\tn\u00e0y\tc\u00f3 ngu\u1ed3n\tg\u1ed1c\tt\u1eeb\tt\u1eeb\tchagag\tc\u00f3\tngh\u0129a\tl\u00e0\t\u201cchuy\u1ec3n\t\u0111\u1ed9ng\ttheo\tv\u00f2ng\ttr\u00f2n\u201d\thay \u201cnh\u1ea3y\tm\u00faa\u201d.\tNg\u1ee5\t\u00fd\tch\u00ednh\tl\u00e0\tch\u1ec9\tth\u1eddi\tgian\tvui\tv\u1ebb\tm\u00e0\tThi\u00ean\tCh\u00faa\t\u1ea5n \u0111\u1ecbnh\tcho\tcon\td\u00e2n\tc\u1ee7a\tNg\u01b0\u1eddi. T\u1ea5t\tc\u1ea3\tnh\u1eefng\tnghi\tl\u1ec5,\ttruy\u1ec1n\tth\u1ed1ng\tv\u00e0\tphong\tt\u1ee5c\tn\u00f3i\tl\u00ean\t\u0111i\u1ec1u\tg\u00ec? C\u00e1c\th\u1ecdc\tgi\u1ea3\tt\u00f4n\tgi\u00e1o\tph\u01b0\u01a1ng\tT\u00e2y\tnh\u1eadn\t\u0111\u1ecbnh\tr\u1eb1ng\tnghi\tl\u1ec5\tc\u1ee7a\tDo\tTh\u00e1i gi\u00e1o\tmang\tch\u1ee9c\tn\u0103ng\t\u201cth\u1ea7n\tth\u00e1nh\th\u00f3a\u201d\tm\u1ecdi\tkh\u00eda\tc\u1ea1nh\tc\u1ee7a\tcu\u1ed9c\ts\u1ed1ng. Ng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o\tnh\u00ecn\tth\u1ebf\tgi\u1edbi\tnh\u01b0\ts\u1ef1\t\u201cph\u1ea3n\tchi\u1ebfu\u201d\th\u00ecnh\t\u1ea3nh\tc\u1ee7a th\u00e1nh\tth\u1ea7n,\tc\u1ee5\tth\u1ec3\tl\u00e0\t\u0110\u1ee9c\tJehovah.\tTheo\tS\u00e1ch\tTalmud,\t\u0103n\thay\tu\u1ed1ng m\u00e0\tkh\u00f4ng\tc\u1ea7u\tnguy\u1ec7n\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tv\u00ed\tnh\u01b0\t\u0111\u00e3\tc\u01b0\u1edbp\t\u0111i\tt\u00e0i\ts\u1ea3n\tc\u1ee7a\tThi\u00ean\tCh\u00faa. L\u1ec1\tlu\u1eadt\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o\td\u1ea1y\tm\u1ecdi\tng\u01b0\u1eddi\tkhi\t\u0103n\tth\u00ec\tn\u00ean\tchu\u1ea9n\tb\u1ecb\tb\u1eefa\t\u0103n trong\ts\u1ef1\tc\u00f3\tm\u1eb7t\tc\u1ee7a\tTh\u01b0\u1ee3ng\t\u0110\u1ebf.\tL\u1ec1\tlu\u1eadt\tc\u0169ng\td\u1ea1y\tm\u1ecdi\tng\u01b0\u1eddi\tkhi\tu\u1ed1ng th\u00ec\tn\u00ean\td\u00f9ng\tr\u01b0\u1ee3u\tvang\t\u0111\u1ecf\t\u0111\u1ec3\td\u00e2ng\tt\u1eb7ng\tng\u00e0y\tShabbat.\tV\u00e0\tkhi\tvui\tv\u1ebb","nh\u1ea3y\tm\u00faa\tth\u00ec\th\u00e3y\tnh\u1ea3y\tm\u00faa\txung\tquanh\tcu\u1ed1n\tKinh\tTorah. D\u00f9\t\u1edf\tb\u1ea5t\tc\u1ee9\tn\u01a1i\tn\u00e0o\ttr\u00ean\ttr\u00e1i\t\u0111\u1ea5t,\tnh\u1eefng\tl\u1ec5\tnghi\tthi\u00eang\tli\u00eang\tv\u00e0 c\u1ea7u\tnguy\u1ec7n\tl\u1eb7p\tl\u1ea1i\th\u1eb1ng\tng\u00e0y,\tk\u00e9o\td\u00e0i\tsu\u1ed1t\tm\u1ea5y\tngh\u00ecn\tn\u0103m\tl\u01b0u\tl\u1ea1c, nh\u01b0\tm\u1ed9t\tch\u1ea5t\tkeo\tthi\u00eang\tli\u00eang\t\u0111\u00e3\tg\u1eafn\tk\u1ebft\td\u00e2n\tt\u1ed9c\tDo\tTh\u00e1i\tth\u00e0nh\tm\u1ed9t kh\u1ed1i\ts\u1ee9c\tm\u1ea1nh\td\u01b0\u1eddng\tnh\u01b0\tv\u00f4\tc\u00f9ng,\tkh\u00f4ng\tbao\tgi\u1edd\ttan\tch\u1ea3y.\tTrong m\u1ecdi\th\u00e0nh\tvi,\tm\u1ecdi\tvi\u1ec7c\tl\u00e0m,\tm\u1ecdi\t\u00fd\tt\u1ee9\tc\u1ee7a\tcu\u1ed9c\ts\u1ed1ng,\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i lu\u00f4n\tt\u00ecm\tth\u1ea5y\t\u00fd\tngh\u0129a\tch\u00e2n\tth\u1ef1c,\ttr\u1ea3i\td\u00e0i\th\u00e0ng\tth\u1ebf\tk\u1ef7\ttrong\tkh\u1eb3ng\t\u0111\u1ecbnh r\u1eb1ng\tThi\u00ean\tCh\u00faa\tlu\u00f4n\td\u00e0nh\tl\u00f2ng\ty\u00eau\tth\u01b0\u01a1ng\tl\u1edbn\tlao\t\u0111\u1ebfn\tcho\tng\u01b0\u1eddi d\u00e2n\tc\u1ee7a\tNg\u00e0i. Ng\u00e0y\tShabbat Ng\u00e0y\tngh\u1ec9\tn\u1ed5i\tb\u1eadt\tv\u00e0\tquan\ttr\u1ecdng\tnh\u1ea5t\ttrong\tt\u1ea5t\tc\u1ea3\tc\u00e1c\tng\u00e0y\tngh\u1ec9 c\u1ee7a\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o\tl\u00e0\tng\u00e0y\tShabbat\t(ti\u1ebfng\tAnh\tl\u00e0\tSabbath).\tShabbat\tl\u00e0 ng\u00e0y\tngh\u1ec9\th\u1eb1ng\ttu\u1ea7n,\tb\u1eaft\t\u0111\u1ea7u\tt\u1eeb\ttr\u01b0\u1edbc\tkhi\tm\u1eb7t\ttr\u1eddi\tl\u1eb7n\tng\u00e0y\tth\u1ee9\ts\u00e1u v\u00e0\tk\u1ebft\tth\u00fac\tsau\tkhi\tm\u1eb7t\ttr\u1eddi\tl\u1eb7n\tv\u00e0o\tng\u00e0y\tth\u1ee9\tb\u1ea3y,\tt\u01b0\u1edfng\tnh\u1edb\tng\u00e0y ngh\u1ec9\tc\u1ee7a\tThi\u00ean\tCh\u00faa\tsau\ts\u00e1u\tng\u00e0y\tt\u1ea1o\td\u1ef1ng\tv\u0169\ttr\u1ee5.\tV\u00ec\tth\u1ebf\tDo\tTh\u00e1i gi\u00e1o\td\u00e0nh\tng\u00e0y\tth\u1ee9\tb\u1ea3y\tcho\tvi\u1ec7c\tngh\u1ec9\tng\u01a1i,\t\u0111o\u00e0n\tt\u1ee5\tgia\t\u0111\u00ecnh\tc\u00f9ng\tb\u1ea1n b\u00e8\tv\u00e0\tth\u1edd\tph\u1ee5ng.\tNg\u00e0y\tl\u1ec5\tn\u00e0y\tr\u1ea5t\tquan\ttr\u1ecdng\ttrong\tvi\u1ec7c\tth\u1ef1c\th\u00e0nh\t\u0111\u1ea1o v\u00e0\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tquy\t\u0111\u1ecbnh\ttrong\tgi\u00e1o\tlu\u1eadt. Trong\tng\u00e0y\tShabbat,\tgiao\tth\u00f4ng\tc\u00f4ng\tc\u1ed9ng\tt\u1ea1m\tng\u1eebng\tho\u1ea1t\t\u0111\u1ed9ng, c\u00e1c\tho\u1ea1t\t\u0111\u1ed9ng\tbu\u00f4n\tb\u00e1n\t\u0111\u00f3ng\tc\u1eeda,\tkh\u00f4ng\ts\u1eed\td\u1ee5ng\tc\u00e1c\tthi\u1ebft\tb\u1ecb\t\u0111i\u1ec7n sinh\tho\u1ea1t\ttrong\tgia\t\u0111\u00ecnh.\tNg\u00e0y\tShabbat\tgi\u1ed1ng\tnh\u01b0\tl\u00e0\tng\u00e0y\tng\u01b0\u1eddi\tDo Th\u00e1i\tgi\u00e1o\tt\u1eadp\ttrung\tgi\u1eef\tcho\tt\u00e2m\tm\u00ecnh\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tngh\u1ec9\tng\u01a1i\tt\u0129nh\tl\u1eb7ng\ttrong s\u1ef1\thi\u1ec7n\tdi\u1ec7n\tc\u1ee7a\tTh\u01b0\u1ee3ng\t\u0110\u1ebf. V\u00e0o\tl\u00fac\tm\u1eb7t\ttr\u1eddi\tl\u1eb7n\tng\u00e0y\tth\u1ee9\ts\u00e1u,\tng\u01b0\u1eddi\tph\u1ee5\tn\u1eef\ttrong\tgia\t\u0111\u00ecnh \u0111\u00f3n\tng\u00e0y\tShabbat\tb\u1eb1ng\tc\u00e1ch\tth\u1eafp\thai\tho\u1eb7c\tnhi\u1ec1u\tc\u00e2y\tn\u1ebfn\tv\u00e0\t\u0111\u1ecdc\tl\u1eddi ch\u00fac\tl\u00e0nh.\tB\u1eefa\tt\u1ed1i\tb\u1eaft\t\u0111\u1ea7u\tv\u1edbi\tKiddush,\tl\u1eddi\tch\u00fac\tl\u00e0nh\ttr\u00ean\tch\u00e9n\tr\u01b0\u1ee3u, v\u00e0\tMotzi,\tl\u1eddi\tch\u00fac\tl\u00e0nh\ttr\u00ean\tb\u00e1nh\tm\u00ec.\tNgo\u00e0i\tra,\ttr\u00ean\tb\u00e0n\t\u0103n\tc\u00f2n\tc\u00f3\tth\u1ec3 b\u00e0y\tth\u00eam\tchallah,\thai\t\u1ed5\tb\u00e1nh\tm\u00ec\txo\u1eafn.","Hai\tb\u00e1nh\tm\u00ec\txo\u1eafn\t(challah)\t\u0111\u1eb7t\td\u01b0\u1edbi\tkh\u0103n\tth\u00eau\ttrong\tb\u1eefa\t\u0103n\tng\u00e0y Shabbat Theo\ttruy\u1ec1n\tth\u1ed1ng,\tth\u1ee9c\t\u0103n\tngon\tnh\u1ea5t\ttrong\ttu\u1ea7n\t\u0111\u01b0\u1ee3c\td\u1ecdn\tra\tv\u00e0o b\u1eefa\t\u0103n\tt\u1ed1i\tth\u1ee9\ts\u00e1u.\tSang\ts\u00e1ng\tth\u1ee9\tb\u1ea3y\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o\tCh\u00ednh th\u1ed1ng\tv\u00e0\tB\u1ea3o\tth\u1ee7\td\u1ef1\tl\u1ec5\t\u1edf\tH\u1ed9i\t\u0111\u01b0\u1eddng\t\u0111\u1ec3\tnghe\tgi\u1ea3ng\tKinh\tTorah\tnh\u01b0\tl\u00e0 m\u1ed9t\tph\u1ea7n\ttrong\tchu\tk\u1ef3\t\u0111\u1ecdc\tkinh\tTorah\tm\u1ed9t\tn\u0103m.\tT\u1ea1i\tH\u1ed9i\t\u0111\u01b0\u1eddng, nh\u1eefng\tgiai\t\u0111i\u1ec7u\tv\u00e0\tc\u00e1c\tl\u1ec5\tth\u1ee9c\t\u0111\u1eb7c\tbi\u1ec7t\t\u0111\u01b0\u1ee3c\ts\u1eed\td\u1ee5ng,\tv\u00e0\tnh\u1eefng\tl\u1eddi c\u1ea7u\tnguy\u1ec7n\tquen\tthu\u1ed9c\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tb\u1ed5\tsung\tv\u1edbi\tnh\u1eefng\t\u0111o\u1ea1n\tv\u0103n\txu\u00f4i\tv\u00e0\tth\u01a1 ca\tt\u1ee5ng\tThi\u00ean\tCh\u00faa\tv\u00ec\th\u1ed3ng\t\u00e2n\tthi\u00eang\tli\u00eang\tc\u1ee7a\tng\u00e0y\tShabbat. Rosh\tHashanah\t(L\u1ec5\tN\u0103m\tM\u1edbi) Rosh\tHashanah\t\u2013\tL\u1ec5\tN\u0103m\tM\u1edbi\t\u2013\tc\u00f3\tt\u00ean\tKinh\tTh\u00e1nh\tl\u00e0\tYom Teruah,\tngh\u0129a\t\u0111en\tl\u00e0\t\u201cNg\u00e0y\tth\u1ed5i\tk\u00e8n\tShofar\u201d.\tRosh\tHashanah\tl\u00e0\tL\u1ec5 N\u0103m\tM\u1edbi\tc\u1ee7a\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o,\tm\u1eb7c\td\u00f9\tn\u00f3\tl\u00e0\tng\u00e0y\tth\u1ee9\tnh\u1ea5t\tc\u1ee7a\tth\u00e1ng Tishri\t(th\u00e1ng\tth\u1ee9\tb\u1ea3y\ttheo\tl\u1ecbch\tDo\tTh\u00e1i),\tv\u00e0\tr\u01a1i\tv\u00e0o\t\u0111\u1ea7u\tm\u00f9a\tthu\t\u1edf B\u1eafc\tB\u00e1n\tc\u1ea7u.\tTheo\ttruy\u1ec1n\tthuy\u1ebft,\tCh\u00faa\tTr\u1eddi\tm\u1edf\tba\tcu\u1ed1n\ts\u00e1ch\tv\u00e0o ng\u00e0y\tRosh\tHashanah:\t\u0111\u00f3\tl\u00e0\tnh\u1eefng\tcu\u1ed1n\ts\u00e1ch\tghi\tl\u1ea1i\ts\u1ed1\tph\u1eadn\tc\u1ee7a nh\u1eefng\tk\u1ebb\t\u0111\u1ed9c\t\u00e1c,\tnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tc\u00f4ng\tch\u00ednh\tv\u00e0\tnh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\ttrung","dung\tc\u00f2n\tl\u1ea1i.\tNh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tc\u00f4ng\tch\u00ednh\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tvinh\tdanh\ttrong\tCu\u1ed1n s\u00e1ch\tc\u1ee7a\ts\u1ef1\ts\u1ed1ng\t(The\tbook\tof\tlife);\tt\u1ea7ng\tl\u1edbp\ttrung\tdung\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tph\u00e9p ngh\u1ec9\tng\u01a1i\t10\tng\u00e0y,\tcho\t\u0111\u1ebfn\tng\u00e0y\tYom\tKippur,\t\u0111\u1ec3\t\u0103n\tn\u0103n,\tchu\u1ed9c\tt\u1ed9i\tv\u00e0 tr\u1edf\tth\u00e0nh\t\u0111\u1ee9ng\t\u0111\u1eafn\tngay\tth\u1eb3ng;\tc\u00f2n\tk\u1ebb\t\u00e1c\tb\u1ecb\t\u201cx\u00f3a\tt\u00ean\tkh\u1ecfi\tCu\u1ed1n\ts\u00e1ch c\u1ee7a\tS\u1ef1\ts\u1ed1ng\t\u0111\u1eddi\t\u0111\u1eddi\u201d.\tM\u1ed9t\tl\u1eddi\tch\u00e0o\th\u1ecfi\tth\u00f4ng\tth\u01b0\u1eddng\ttrong\tth\u1eddi\tgian l\u1ec5\th\u1ed9i\t10\tng\u00e0y\tn\u00e0y\tl\u00e0\t\u201cCh\u00fac\t\u00f4ng\t\/\tb\u00e0\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tghi\tt\u00ean\ttrong\tCu\u1ed1n\ts\u00e1ch\tc\u1ee7a S\u1ef1\ts\u1ed1ng\u201d. V\u00ec\tth\u1ebf\tRosh\tHashanah\t\u0111\u00e1nh\td\u1ea5u\tb\u1eaft\t\u0111\u1ea7u\tth\u1eddi\tgian\t10\tng\u00e0y\t\u0111\u1ec3 ng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\t\u0103n\tn\u0103n\tv\u00e0\tchu\u1ed9c\tt\u1ed9i,\tchu\u1ea9n\tb\u1ecb\tcho\tl\u1ec5\tYom\tKippur\tngay sau\t\u0111\u00f3.\tTrong\tth\u1eddi\tgian\tn\u00e0y,\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tthanh\tt\u1ea9y\tv\u00e0\tg\u1ed9t\tr\u1eeda\tt\u00e2m h\u1ed3n,\tl\u00e0m\tvi\u1ec7c\t\u0111\u1ec1n\tb\u00f9\tcho\tnh\u1eefng\tt\u1ed9i\tl\u1ed7i\t\u0111\u00e3\tph\u1ea1m\tm\u1ed9t\tc\u00e1ch\tv\u00f4\tt\u00ecnh\thay c\u1ed1\t\u00fd\ttrong\tsu\u1ed1t\tn\u0103m\tqua.\tNg\u01b0\u1eddi\tta\tth\u1ed5i\tk\u00e8n\tshofar\t(k\u00e8n\ts\u1eebng\tc\u1eebu),\tv\u00e0 trong\t\u0111\u1ec1n\tth\u1edd,\tm\u1ecdi\tng\u01b0\u1eddi\t\u0103n\tt\u00e1o\tv\u00e0\tu\u1ed1ng\tm\u1eadt\tong,\t\u0111\u1ecdc\tc\u00e1c\tl\u1eddi\tch\u00fac l\u00e0nh\ttr\u00ean\tth\u1ef1c\tph\u1ea9m\tt\u01b0\u1ee3ng\ttr\u01b0ng,\tch\u1eb3ng\th\u1ea1n\tnh\u01b0\tqu\u1ea3\tl\u1ef1u. Yom\tKippur\t(L\u1ec5\tChu\u1ed9c\tT\u1ed9i) Yom\tKippur\t\u2013\ttheo\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tl\u00e0\tng\u00e0y\tc\u1ee7a\tS\u1ef1\tChu\u1ed9c\tT\u1ed9i\t\u2013 ng\u00e0y\tthi\u00eang\tli\u00eang\tnh\u1ea5t\ttrong\tnh\u1eefng\tng\u00e0y\tl\u1ec5\tc\u1ee7a\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o.\tT\u00e2m \u0111i\u1ec3m\tc\u1ee7a\tng\u00e0y\tl\u1ec5\tn\u00e0y\tl\u00e0\tchu\u1ed9c\tt\u1ed9i\tv\u00e0\t\u0103n\tn\u0103n.\tYom\tKippur\tdi\u1ec5n\tra\tv\u00e0o ng\u00e0y\t10\tth\u00e1ng\tTishri,\tt\u1ee9c\tl\u00e0\tch\u00edn\tng\u00e0y\tsau\tng\u00e0y\t\u0111\u1ea7u\tti\u00ean\tc\u1ee7a\tL\u1ec5\tN\u0103m M\u1edbi.\t\u0110\u00e2y\tc\u0169ng\tl\u00e0\tng\u00e0y\tcu\u1ed1i\tc\u00f9ng\tc\u1ee7a\t\u201c10\tng\u00e0y\t\u0103n\tn\u0103n\u201d. Theo\ttruy\u1ec1n\tth\u1ed1ng,\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tc\u1eed\th\u00e0nh\tng\u00e0y\tl\u1ec5\tth\u00e1nh\tn\u00e0y\tli\u00ean t\u1ee5c\ttrong\t25\tgi\u1edd\t\u0103n\tchay\tv\u00e0\tc\u1ea7u\tnguy\u1ec7n\tt\u1ea1i\tc\u00e1c\tH\u1ed9i\t\u0111\u01b0\u1eddng\tDo\tTh\u00e1i. Yom\tKippur\tb\u1eaft\t\u0111\u1ea7u\tl\u00fac\tm\u1eb7t\ttr\u1eddi\tl\u1eb7n\tng\u00e0y\ttr\u01b0\u1edbc\t\u0111\u00f3\tv\u1edbi\tm\u1ed9t\tl\u1eddi\tc\u1ea7u nguy\u1ec7n\tchung\tg\u1ecdi\tl\u00e0\tKol\tNidrei\t(T\u1ea5t\tc\u1ea3\tc\u00f9ng\tc\u1ea7u\tnguy\u1ec7n),\tc\u1ea7u\txin\ts\u1ef1 tha\tth\u1ee9\tcho\tt\u1ea5t\tc\u1ea3\tnh\u1eefng\tl\u1eddi\tth\u1ec1\tnguy\u1ec7n\t\u0111\u00e3\tkh\u00f4ng\tho\u00e0n\tth\u00e0nh.\tNg\u00e0y h\u00f4m\tsau\tng\u01b0\u1eddi\t\u0111i\tl\u1ec5\td\u00e0nh\tc\u1ea3\tng\u00e0y\t\u0111\u1eafm\tm\u00ecnh\ttrong\tc\u1ea7u\tnguy\u1ec7n,\tg\u1ed3m vi\u1ec7c\tth\u00fa\tnh\u1eadn\tt\u1ed9i\tl\u1ed7i,\tc\u1ea7u\txin\ts\u1ef1\ttha\tth\u1ee9,\t\u0111\u1ecdc\tS\u00e1ch\tLevi\tv\u00e0\tc\u00e1c\tS\u00e1ch Ng\u00f4n\tS\u1ee9.\tNh\u1eefng\tng\u01b0\u1eddi\tc\u1ea7u\tnguy\u1ec7n\tph\u1ea3i\tm\u1eb7c\tqu\u1ea7n\t\u00e1o\ttr\u1eafng\t\u2013\tm\u1ed9t bi\u1ec3u\tt\u01b0\u1ee3ng\tc\u1ee7a\ts\u1ef1\ttinh\tkhi\u1ebft.\tYom\tKippur\tk\u1ebft\tth\u00fac\tv\u00e0o\tl\u00fac\tm\u1eb7t\ttr\u1eddi l\u1eb7n\ttrong\tl\u1eddi\tc\u1ea7u\tnguy\u1ec7n\tNe\u2019ilah\t(\u0111\u00f3ng\tc\u1eeda)\tv\u00e0\t\u00e2m\tthanh\tl\u1eafng\t\u0111\u1ecdng c\u1ee7a\tti\u1ebfng\tk\u00e8n\tshofar.","Passover\t(L\u1ec5\tV\u01b0\u1ee3t\tQua) C\u00e1c\tng\u00e0y\tl\u1ec5\tth\u00e1nh\t(haggim)\tl\u00e0\tnh\u1eefng\tng\u00e0y\tl\u1ec5\tk\u1ef7\tni\u1ec7m\tc\u00e1c\td\u1ea5u m\u1ed1c\tquan\ttr\u1ecdng\ttrong\tl\u1ecbch\ts\u1eed\tDo\tTh\u00e1i\tgi\u00e1o,\tnh\u01b0\tvi\u1ec7c\ttho\u00e1t\tkh\u1ecfi\tAi C\u1eadp,\ts\u1ef1\tm\u1eb7c\tkh\u1ea3i\tc\u1ee7a\tThi\u00ean\tCh\u00faa\ttrong\ts\u00e1ch\tTorah,\tho\u1eb7c\t\u0111\u00f4i\tkhi\t\u0111\u00e1nh d\u1ea5u\ts\u1ef1\tchuy\u1ec3n\tm\u00f9a\tho\u1eb7c\tl\u00fac\tgiao\tth\u1eddi\tgi\u1eefa\tc\u00e1c\tchu\tk\u1ef3\ttr\u1ed3ng\ttr\u1ecdt. Trong\ts\u1ed1\tn\u00e0y\tc\u00f3\tba\tl\u1ec5\tch\u00ednh,\t\u0111\u00f3\tl\u00e0\tL\u1ec5\tV\u01b0\u1ee3t\tQua\t(Passover),\tL\u1ec5\tTu\u1ea7n (Shavuot)\tv\u00e0\tL\u1ec5\tL\u1ec1u\tT\u1ea1m\t(Sukkot)\tl\u00e0\tnh\u1eefng\tng\u00e0y\tl\u1ec5\tm\u00e0\tc\u00e1c\tt\u00edn\th\u1eefu th\u01b0\u1eddng\th\u00e0nh\th\u01b0\u01a1ng\tv\u1ec1\tJerusalem\t\u0111\u1ec3\tl\u00e0m\tl\u1ec5\tv\u00e0\tc\u1ea7u\tnguy\u1ec7n\ttrong\t\u0110\u1ec1n Th\u1edd.\tV\u00ec\tth\u1ebf\tba\tL\u1ec5\tV\u01b0\u1ee3t\tQua,\tL\u1ec5\tTu\u1ea7n\tv\u00e0\tL\u1ec5\tL\u1ec1u\tT\u1ea1m\tth\u01b0\u1eddng\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tg\u1ecdi chung\tl\u00e0\t\u201cba\tl\u1ec5\th\u00e0nh\th\u01b0\u01a1ng\u201d. Passover\tl\u00e0\tng\u00e0y\tl\u1ec5\tngh\u1ec9\tk\u00e9o\td\u00e0i\tb\u1ea3y\tng\u00e0y\tt\u1ea1i\tIsrael\tv\u00e0\tt\u00e1m\tng\u00e0y b\u00ean\tngo\u00e0i\tIsrael,\tb\u1eaft\t\u0111\u1ea7u\tv\u00e0o\tchi\u1ec1u\tt\u1ed1i\tng\u00e0y\t14\tth\u00e1ng\tNisan\t(th\u00e1ng\tth\u1ee9 nh\u1ea5t\ttheo\tl\u1ecbch\tDo\tTh\u00e1i),\t\u0111\u1ec3\tt\u01b0\u1edfng\tnh\u1edb\tng\u00e0y\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\ttho\u00e1t\tkh\u1ecfi \u00e1ch\tn\u00f4\tl\u1ec7\t\u1edf\tAi\tC\u1eadp.\tTh\u1eddi\tx\u01b0a,\tl\u1ec5\tn\u00e0y\ttr\u00f9ng\tv\u00e0o\tm\u00f9a\tg\u1eb7t\tl\u00faa\tm\u1ea1ch.\t\u0110\u00e2y l\u00e0\tl\u1ec5\tduy\tnh\u1ea5t\tm\u00e0\tc\u00e1c\tnghi\tth\u1ee9c\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tt\u1eadp\ttrung\tth\u1ef1c\thi\u1ec7n\tngay\tt\u1ea1i\tgia \u0111\u00ecnh\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i.\tTrong\thai\t\u0111\u00eam\t\u0111\u1ea7u\tc\u1ee7a\tPassover,\tm\u1ecdi\tng\u01b0\u1eddi trong\tgia\t\u0111\u00ecnh\tqu\u00e2y\tqu\u1ea7n\tb\u00ean\tb\u1eefa\tc\u01a1m\tnghi\tl\u1ec5\tg\u1ecdi\tl\u00e0seder,\t\u0111\u00f3\tl\u00e0 Passover\tSeder\t(B\u1eefa\tt\u1ed1i\tL\u1ec5\tV\u01b0\u1ee3t\tQua).\tV\u00ec\tc\u01a1\th\u1ed9i\t\u0111\u1ec3\tch\u1ea1y\ttr\u1ed1n\tkh\u00f4ng cho\tph\u00e9p\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tch\u1edd\tnh\u1eefng\tchi\u1ebfc\tb\u00e1nh\tm\u00ec\tk\u1ecbp\tl\u00ean\tmen,\tcho n\u00ean\tnh\u1eefng\t\u0111\u1ed3\t\u0103n\tc\u00f3\tli\u00ean\tquan\t\u0111\u1ebfn\tcu\u1ed9c\t\u0111\u00e0o\ttho\u00e1t\t(nh\u01b0\tth\u1ecbt\tc\u1eebu,\tb\u00e1nh m\u00ec\tkh\u00f4ng\tmen,\trau\t\u0111\u1eafng,\tv.v\u2026)\t\u0111\u01b0\u1ee3c\t\u0103n\ttrong\tkhi\tgia\t\u0111\u00ecnh\tth\u1ef1c\thi\u1ec7n c\u00e1c\tnghi\tl\u1ec5\tg\u1ee3i\tnh\u1edb\t\u0111\u1ebfn\ts\u1ef1\tki\u1ec7n\t\u0111\u00e0o\ttho\u00e1t\tn\u00e0y.\tS\u00e1ch\tNh\u00e3\tCa,\ttrong\t\u0111\u00f3 v\u1ecdng\tl\u1ea1i\tch\u1ee7\t\u0111\u1ec1\tv\u1ec1\tm\u00f9a\txu\u00e2n\tv\u00e0\tt\u00ecnh\ty\u00eau\tc\u1ee7a\tThi\u00ean\tCh\u00faa\td\u00e0nh\tcho ng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i,\t\u0111\u01b0\u1ee3c\t\u0111\u1ecdc\ttrong\tL\u1ec5\tPassover.","","B\u1eefa\tt\u1ed1i\tL\u1ec5\tV\u01b0\u1ee3t\tQua \u0110\u1ec3\tchu\u1ea9n\tb\u1ecb\tcho\tng\u00e0y\tl\u1ec5,\tnh\u1eefng\tlo\u1ea1i\tth\u1ef1c\tph\u1ea9m\tc\u00f3\tmen\t(chametz) \u0111\u01b0\u1ee3c\tmang\tra\tkh\u1ecfi\tnh\u00e0\ttr\u01b0\u1edbc\tng\u00e0y\tl\u1ec5\tv\u00e0\ts\u1ebd\tkh\u00f4ng\td\u00f9ng\tsu\u1ed1t\ttu\u1ea7n. Nh\u00e0\tc\u1eeda\t\u0111\u01b0\u1ee3c\td\u1ecdn\td\u1eb9p\ts\u1ea1ch\ts\u1ebd\tv\u00e0\tb\u1ea3o\t\u0111\u1ea3m\tkh\u00f4ng\tc\u00f2n\tb\u00e1nh\tm\u00ec\ttrong nh\u00e0,\tv\u00e0\tv\u00e0o\tbu\u1ed5i\ts\u00e1ng\tc\u1ee7a\tng\u00e0y\tl\u1ec5,\tng\u01b0\u1eddi\tta\ts\u1ebd\t\u0111\u1ed1t\tt\u01b0\u1ee3ng\ttr\u01b0ng\tchi\u1ebfc b\u00e1nh\tm\u00ec\tc\u00f3\tmen\tcu\u1ed1i\tc\u00f9ng\ttrong\tnh\u00e0.\tB\u00e1nh\tkh\u00f4ng\tmen\t(matzo)\ts\u1ebd \u0111\u01b0\u1ee3c\td\u00f9ng\tthay\tcho\tb\u00e1nh\tm\u00ec. Shavuot\t(L\u1ec5\tTu\u1ea7n) N\u0103m\tm\u01b0\u01a1i\tng\u00e0y\tsau\tL\u1ec5\tPassover,\tt\u1ee9c\tl\u00e0\tv\u00e0o\tng\u00e0y\t6\tth\u00e1ng\tSivan (th\u00e1ng\tth\u1ee9\tba\ttheo\tl\u1ecbch\tDo\tTh\u00e1i),\tl\u00e0\tL\u1ec5\tShavuot,\thay\tl\u00e0\tL\u1ec5\tTu\u1ea7n.\tTrong T\u00e2n\t\u01b0\u1edbc,\tng\u00e0y\tl\u1ec5\tn\u00e0y\tc\u00f2n\tc\u00f3\tt\u00ean\tg\u1ecdi\tl\u00e0\tL\u1ec5\tHi\u1ec7n\txu\u1ed1ng.\tShavuot\tl\u00fac\t\u0111\u1ea7u l\u00e0\tl\u1ec5\tm\u1eebng\tthu\tho\u1ea1ch\tl\u00faa\tm\u00ec\tv\u00e0\thoa\tqu\u1ea3\t(v\u00ec\tth\u1ebf\tc\u00f2n\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tg\u1ecdi\tl\u00e0\t\u201cL\u1ec5 Thu\tho\u1ea1ch\u201d\thay\t\u201cL\u1ec5\thoa\tqu\u1ea3\t\u0111\u1ea7u\tm\u00f9a\u201d),\tnh\u01b0ng\tv\u1ec1\tsau\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tli\u00ean\th\u1ec7 v\u1edbi\ts\u1ef1\tki\u1ec7n\tXu\u1ea5t\th\u00e0nh\t\u2013\tkhi\tMoses\tnh\u1eadn\t10\t\u0110i\u1ec1u\tR\u0103n\tt\u1eeb\tThi\u00ean\tCh\u00faa tr\u00ean\tn\u00fai\tSinai.\tNh\u01b0\t\u0111\u00e3\t\u0111\u1ec1\tc\u1eadp\ttrong\tph\u1ea7n\ttr\u00ean,\tL\u1ec5\tPassover\tk\u1ec9\tni\u1ec7m d\u00e2n\tIsrael\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tgi\u1ea3i\ttho\u00e1t\tkh\u1ecfi\t\u00e1ch\tn\u00f4\tl\u1ec7\t\u1edf\tAi\tC\u1eadp;\tsau\t\u0111\u00f3\tb\u1ea3y\ttu\u1ea7n, trong\tng\u00e0y\tL\u1ec5\tShavuot,\th\u1ecd\t\u0111\u01b0\u1ee3c\tThi\u00ean\tCh\u00faa\ttrao\tt\u1eb7ng\tTorah\tv\u00e0\ttr\u1edf th\u00e0nh\tm\u1ed9t\td\u00e2n\tt\u1ed9c\tcam\tk\u1ebft\tph\u1ee5c\tv\u1ee5\tThi\u00ean\tCh\u00faa.\tT\u1eeb\t\u2018Shavuot\u2019\tc\u00f3 ngh\u0129a\tl\u00e0\t\u2018tu\u1ea7n\u2019,\tv\u00e0\tl\u1ec5\th\u1ed9i\tShavuot\t\u0111\u00e1nh\td\u1ea5u\ts\u1ef1\tk\u1ebft\tth\u00fac\tc\u1ee7a\tgiai\t\u0111o\u1ea1n b\u1ea3y\ttu\u1ea7n\tgi\u1eefa\tL\u1ec5\tPassover\tv\u00e0\tShavuot. Trong\tng\u00e0y\tShavuot,\tng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tt\u1ed5\tch\u1ee9c\th\u1ecdc\tTorah\tsu\u1ed1t\t\u0111\u00eam, \u0103n\tth\u1ef1c\tph\u1ea9m\tl\u00e0m\tt\u1eeb\ts\u1eefa\t(b\u00e1nh\tpho\tm\u00e1t\tv\u00e0\tb\u00e1nh\tcr\u00eape\tm\u1ecfng\t\u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u1eb7c\tbi\u1ec7t\ty\u00eau\tth\u00edch),\t\u0111\u1ecdc\tS\u00e1ch\tc\u1ee7a\tRuth,\ttrang\ttr\u00ed\tnh\u00e0\tc\u1eeda\tv\u00e0\t\u0111\u1ec1n\tth\u1edd b\u1eb1ng\tm\u00e0u\txanh\tl\u00e1\tc\u00e2y,\tm\u1eb7c\tqu\u1ea7n\t\u00e1o\ttr\u1eafng,\tt\u01b0\u1ee3ng\ttr\u01b0ng\tcho\ts\u1ef1\tthanh khi\u1ebft. Sukkot\t(L\u1ec5\tL\u1ec1u\tT\u1ea1m) L\u1ec5\tSukkot\t(L\u1ec5\tL\u1ec1u\tT\u1ea1m)\tt\u01b0\u1edfng\tnh\u1edb\tqu\u00e3ng\tth\u1eddi\tgian\t40\tn\u0103m\tm\u00e0 ng\u01b0\u1eddi\tDo\tTh\u00e1i\tph\u1ea3i\ts\u1ed1ng\tlang\tb\u1ea1t\ttrong\tc\u00e1c\tl\u1ec1u\tt\u1ea1m\t(sukkot)\ttrong\tsa m\u1ea1c\ttr\u00ean\t\u0111\u01b0\u1eddng\ttr\u1edf\tv\u1ec1\t\u0110\u1ea5t\tH\u1ee9a.\t\u0110\u1ea7u\tti\u00ean\t\u0111\u00e2y\tl\u00e0\tl\u1ec5\tm\u1eebng\tthu\tho\u1ea1ch hoa\tqu\u1ea3\tv\u00e0\t\u0111\u00e1nh\td\u1ea5u\ts\u1ef1\tk\u1ebft\tth\u00fac\tm\u1ed9t\tchu\tk\u1ef3\ttr\u1ed3ng\tc\u1ea5y.\tC\u0169ng\tnh\u01b0"]


Like this book? You can publish your book online for free in a few minutes!
Create your own flipbook