ก.พ.63 ต.ท่าเคย อ.สวนผึ้ง จ.ราชบุรี

คำนำ ภูมปิ ญั ญาท้องถ่นิ เปน็ สงิ่ ทบี่ รรพบรุ ษุ ของไทยสรา้ งสมมาเป็นระยะเวลายาวนาน และเปน็ ส่งิ มคี ุณค่าย่ิง ที่ ชุมชนรุ่นหลังควรอนุรักษ์และสืบสานต่อไป ภูมิปัญญาส่วนใหญ่จะเช่ือมโยงสู่การใช้ประโยชน์ทรัพยากรธรรมชาติท่ีมี อยู่ในท้องถิ่น เช่น การจักสารไม่ไผ่ การท้อผ้า ปักผ้า กะเหรี่ยง เป็นต้น ซึ่งเป็นภูมิปัญญาท้องถ่ินอาเภอสวนผ้ึงและ เป็นภูมิปัญญาท่ีทรงคุณค่าแก่การจดบนั ทกึ ไว้เป็นการสืบสานและอนรุ ักษ์ภูมิปัญญาท้องถ่ินที่สาคัญและมีประโยชน์ไว้ ไม่ใหส้ ูญหาย กศน.ตาบลทา่ เคย ไดด้ าเนนิ การสารวจและจดั ทาเอกสารทาเนยี บภูมิปัญญาในทอ้ งถนิ่ ในพื้นท่ี กศน. ตาบลท่าเคย อาเภอสวนผ้ึง โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้ทราบถึงแหล่งเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นในพื้นท่ี และจัดทาเป็น ทาเนียบเพ่ือเผยแพร่ ประชาสัมพันธ์ ความรู้ทักษะในภมู ิปญั ญาต่าง พร้อมทั้งเป็นข้อมูลในการวางแผนการพฒั นาต่อ ยอดให้เป็นอาชีพเสริมของประชาชนในพื้นที่ต่อไป กศน.อาเภอสวนผึ้ง จึงได้จัดทาเนียบภูมิปัญญาท้องถิ่น ประจาเดอื นกุมภาพันธ์ 2562 จานวน 3 แห่ง ซ่งึ มีความหลากหลายตามบรบิ ทของชมุ ชน กศน.ตาบลท่าเคย ต้องขอขอบพระคุณผู้ให้ข้อมูลภูมิปัญญาท้องท้องถ่ินทุกคน รวมถึงคณะกรรมการ ดาเนินการสารวจและจัดทาเอกสารฉบับนี้ หวังเป็นอย่างย่ิงว่าเอกสารฉบับนี้คงมีประโยชน์ต่อผู้อ่านหรือผู้สนใจใน เร่ืองภมู ิปญั ญาน้ี กศน.ตาบลทา่ เคย

สำรบญั หนำ้ คำนำ 1 กศน.ตำบลทำ่ เคย 2 3 - คลงั ปญั ญา การตัดเย็บเส้ือผา้ : นางสาววรรณดี วรเกษตร - คลงั ปัญญา การสาวไหม : นางสมพร แกว้ คนตรง - คลงั ปัญญา การทาปยุ๋ หมกั ชีวภาพ : นายทวทิ ย์ แก้วคนตรง

1 แบบบันทกึ ชดุ ข้อมูลคลงั ปญั ญำ-ภมู ิปัญญำทอ้ งถิ่น ตำบลทำ่ เคย อำเภอสวนผ้ึง จังหวัดรำชบรุ ี ชอื่ ภูมปิ ัญญำ การตดั เย็บเส้อื ผา้ ข้อมูลพ้นื ฐำน รำยบคุ คล เจ้ำของภูมิปัญญำทอ้ งถิน่ /บุคคลคลังปญั ญำ ชอื่ นางสาววรรณดี วรเกษตร วัน เดือน ปีเกดิ 16 มนี าคม พ.ศ. 2518 ทีอ่ ย่ปู ัจจบุ นั บา้ นเลขท่ี 8 หมู่ที่ 7 ตาบลทา่ เคย อาเภอสวนผ้งึ จงั หวัด ราชบุรี 70180 โทรศพั ท์ 087-8249058 Facebook : Wandee Worakaset ควำมเป็นมำของภูมิปญั ญำ นางสาววรรณดี วรเกษตร มีประสบการณ์ที่มีอยู่สูงโดยเฉพาะการตัดเย็บเสื้อผ้า มีกระบวนการตั้งแต่ตนเอง ต้องมีใจรักชอบในอาชีพน้ี ที่สาคัญต้องมีความรู้ คือความรู้เรื่อง จักรเย็บผ้า ตลอดทั้งการซ่อมในกรณีท่ีจักรชารุดเป็น เบือ้ งต้น ประเภทจักรแตล่ ะชนดิ จะใช้กับผ้าประเภทใด รอยด้ายทล่ี งบนเนือ้ ผ้า ความหนา ความถ่ขี องรอยตะเข็บ การ เลือกโทนสีผ้าสีต่างๆ ให้เหมาะสมกับวัฒนธรรมประเพณี ผ้าแบบไหนสีไม่ตก กระบวนการตัดเย็บเส้ือผ้าต้องมีการ แนะนาลูกค้าท่ีมาใช้บริการเป็นอันดับแรก เพ่ือให้ลูกค้ามีความเข้าใจในรายละเอียดเล็กๆน้อยๆเพ่ือเสริมบุคลิกของ ตนเองใหด้ ูมสี ง่าราศี โดดเดน่ แกผ่ ูพ้ บเหน็ จงึ ทาการวัดตวั ลูกค้าโดยเน้นเสอื้ ผา้ ที่ ใส่แลว้ สบาย ดูดี จดุ เดน่ ของภูมปิ ญั ญำ มีการพัฒนาคุณภาพสินค้าอยู่ตลอดเวลา ให้มีคุณภาพและมาตรฐาน ฝีมือการตัดเย็บประณีต รูปแบบ สวยงาม มีความหลากหลาย ทันสมัย เป็นท่ีนิยมของลูกค้าอย่างสม่าเสมอราคาเหมาะสม ยุติธรรม มีการพัฒนาการ ให้บริการในการขายอย่างสม่าเสมอ เพื่อให้ทนั ตอ่ การเปล่ียนแปลงพฤติกรรมของผูบ้ รโิ ภคได้ตลอดเวลา

2 แบบบันทึกชุดข้อมูลคลังปญั ญำ-ภมู ปิ ัญญำทอ้ งถ่ิน ตำบลท่ำเคย อำเภอสวนผงึ้ จังหวดั รำชบรุ ี ชอื่ ภูมปิ ัญญำ การสาวไหม ขอ้ มูลพื้นฐำน รำยบุคคล เจำ้ ของภมู ิปญั ญำท้องถ่ิน/บุคคลคลังปัญญำ ชื่อ นางสมพร แก้วคนตรง วนั เดือน ปเี กดิ 21 พฤษภาคม พ.ศ. 2510 ท่อี ยู่ปัจจุบนั บา้ นเลขที่ 34/1 หมทู่ ี่ 9 ตาบลท่าเคย อาเภอสวนผ้งึ จงั หวัด ราชบุรี 70180 โทรศัพท์ 062-5318924 Facebook : สมพร ไหมไทย ควำมเป็นมำของภมู ิปัญญำ กล่มุ วสิ าหกิจชุมชนปลูกหม่อนเลีย้ งไหม บ้านหนองมะคา่ หมู่ท่ี 9 ต.ท่าเคย อ.สวนผงึ้ จ.ราชบรุ ี ที่เกิดจากการ รวมกลุ่มของเกษตรกรในโครงการศลิ ปาชีพ สวนป่าเฉลิมพระเกียรติ ของสมเด็จพระนางเจ้าสริ ิกิติ์พระบรมราชินีนาถ ในรัชกาลท่ี 9 ที่ทรงมีพระราชปณิธาน ฟื้นฟูพ้ืนท่ีป่าเสื่อมโทรมในการรวบรวมพรรณไม้ป่าของไทย เพ่ือให้เยาวชน และประชาชนนาไปใช้ประโยชน์ เป็นแหล่งศึกษาพรรณไม้ไว้ จึงทรงมีพระราชดาริท่ีจะฟ้ืนฟูผืนป่าและส่งเสริมอาชีพ แก่ราษฎร โดยอาชีพปลูกหม่อนเลี้ยงไหมเป็นอาชีพหน่ึงท่ีได้ส่งเสริมเพ่ือให้ราษฎรมีรายได้ มีอาชีพมั่นคง เกิดความ เข้มแขง็ มีความเป็นอยู่ดี และยังช่วยลดการตดั ไม้ทาลายปา่ อีกทางหนง่ึ ทาให้พ้นื ที่แหง่ นี้ไดม้ ีการสรา้ งงาน สร้างอาชีพ ใหแ้ ก่เกษตรกรในการปลกู หมอ่ นเลี้ยงไหมมานานกว่า 20 ปีมาแล้วทุกเดือนจะมกี ารนาเสน้ ไหม และผลิตภณั ฑ์แปรรูป ต่าง ๆ ส่งไปท่ีพระตาหนักจิตลดารโหฐานในพระราชวงั ดุสติ กรุงเทพมหานคร และจะมีการปันผลเงนิ ให้แก่สมาชิกทุก เดอื น สมาชกิ จะเลี้ยงไหมอยู่กับบ้าน และปลกู ต้นหม่อนไวเ้ พื่อเกบ็ ใบมาเลยี้ งตวั ไหมทกุ วนั จนได้เวลาทกี่ าหนดก็จะนา รงั ไหมมาทาเส้นไหม จุดเด่นของภูมปิ ัญญำ เส้นใยจากไหมเป็นเส้นใยที่มีคุณสมบัติเหนียวทนทาน มีความสามารถในการระบายอากาศ ดูดซับความร้อน ได้ดี เสน้ ไหมมีโปรตนี ไฟโบรอนิ ที่มคี ุณสมบัตใิ นการป้องกันอันตรายจากรงั สีอุลตราไวโอเลต จึงนิยมเอาเสน้ ไหมมาทา เครือ่ งสาอางหลายชนดิ เช่น ครมี รองพ้ืน ครีมแตง่ หนา้ เปน็ ตน้

3 แบบบันทกึ ชุดข้อมูลคลังปัญญำ-ภูมปิ ัญญำท้องถิน่ ตำบลทำ่ เคย อำเภอสวนผงึ้ จังหวดั รำชบรุ ี ชอ่ื ภมู ิปัญญำ การทาปุ๋ยหมักชีวภาพ ขอ้ มูลพนื้ ฐำน รำยบคุ คล เจำ้ ของภูมิปัญญำทอ้ งถนิ่ /บุคคลคลังปญั ญำ ช่อื นายทวทิ ย์ แก้วคนตรง วัน เดือน ปเี กิด 19 มกราคม พ.ศ. 2508 ท่ีอยปู่ ัจจบุ ัน บ้านเลขท่ี 34/1 หมทู่ ี่ 9 ตาบลท่าเคย อาเภอสวนผ้งึ จังหวัด ราชบุรี 70180 โทรศัพท์ 092-4738245 Facebook : ทวิทย์ แกว้ คนตรง ควำมเป็นมำของภมู ปิ ญั ญำ นายทวิทย์ แก้วคนตรง เป็นเกษตรกรที่ปลูกหม่อนและมีเศษวัสดุอินทรีย์ท่ีใช้สาหรับการหมัก อาจเป็นเศษ พืชสด วัสดุอนิ ทรียเ์ ผา รวมถึงอาจผสมซากของสัตว์ หรืออาจผสมปยุ๋ คอกก็ได้ และหากนามากองรวมกัน พร้อมรดน้า อยา่ งสม่าเสมอ จลุ ินทรียก์ จ็ ะทาการย่อยสลายขึ้นซึง่ สงั เกตได้จากกองปยุ๋ หมักจะมคี วามรอ้ นเกิดข้นึ เมอ่ื เกิดความร้อน จึงจาเป็นต้องคลุกกลับกองปุ๋ย และรดน้าให้ท่ัว ซึ่งจะทาให้จุลินทรีย์ย่อยสลายสารอินทรีย์ได้อย่างท่ัวถึง และหาก ความร้อนในกองปุ๋ยหมักมีอุณหภมู ิใกลเ้ คยี งกันในทกุ จุด และความร้อนมีน้อยจึงจะแสดงได้ว่า ป๋ยุ หมกั ปุย๋ พร้อมใช้งาน แล้วปุ๋ยหมักที่ย่อยสลายได้ดีแล้วจะมีลักษณะเป็นเม็ดละเอียดสีน้าตาลดา มีความร่วนซุย และมีกลิ่นฉุนของการหมัก เมื่อนาปุ๋ยหมักไปใช้ในแปลงเกษตรก็จะช่วยเพิ่มความอุดมสมบูรณ์ของดนิ ท้ังชว่ ยเพม่ิ แร่ธาตุ อนิ ทรีย์วตั ถุ ปรบั สภาพ ความเปน็ กรด-ดา่ ง และชว่ ยใหด้ นิ อุ้มนา้ ไดด้ ขี น้ึ เปน็ ตน้ จดุ เด่นของภูมปิ ัญญำ ช่วยปรับปรงุ โครงสรา้ งของดนิ ให้ดขี น้ึ ทาให้ดินมคี ณุ สมบตั ิทางฟสิ กิ ส์ดี เช่น มีความโปรง่ รว่ นซยุ มี ความสามารถในการอุ้มน้า และธาตุอาหารพืชได้ดีสามารถอยู่ในดินได้นาน และค่อยๆปลดปล่อยธาตุอาหารอย่างช้าๆ ส่งเสริมให้จุลนิ ทรีย์ทเ่ี ป็นประโยชนต์ ่อการบารุงดนิ สามารถทางานไดอ้ ย่างมีประสิทธภิ าพมากข้ึนเมอ่ื ใชร้ ่วมกับปยุ๋ เคมี จะสง่ เสรมิ ใหป้ ุย๋ เคมเี ปน็ ประโยชน์แกพ่ ชื มากขึ้น

บรรณำนกุ รม นางสาววรรณดี วรเกษตร สมั ภาษณ์, 25 กุมภาพนั ธ์ 2563 นางสมพร แก้วคนตรง.สมั ภาษณ์, 25 กุมภาพนั ธ์ 2563 นายทวิทย์ แก้วคนตรง.สมั ภาษณ์, 25 กมุ ภาพนั ธ์ 2563

คณะผูจ้ ัดทำ ทีป่ รึกษำ ผอู้ านวยการ สานักงาน กศน.จงั หวดั ราชบรุ ี นางสาวดารัตน์ กาญจนาภา ผอู้ านวยการ กศน.อาเภอสวนผงึ้ นางสาวชนากานต์ สายหมี งานภาคีเครือขา่ ย สานกั งาน กศน.จงั หวดั ราชบรุ ี นางมยุรา เจรญิ พร ครู กศน.ตาบลทา่ เคย คณะผู้สำรวจขอ้ มูล นายกฤษทร สิงห์พทิ ักษ์ ครู กศน.ตาบลทา่ เคย ออกแบบปก/เลม่ นายกฤษทร สงิ หพ์ ิทักษ์