MODUL KIMIA PRO-X KSSM 2022 TINGKATAN 4

Chemistry Penulis: (Bilingual)  Merangkumi semua kemahiran dalam huraian sukatan pelajaran.  Meningkatkan keupayaan mengaplikasikan pengetahuan dan menganalisis eksperimen.  Praktis Berfokus Peperiksaan. EDISI PERTAMA 2022

CHEMISTRY FORM 4 Bab 1 Pengenalan kepada Kimia 7- 24 Chapter 1 Introduction to Chemistry 7 - 10 1.1 Perkembangan Bidak Kimia dan Kepentingan dalam Kehidupan 11 Development in Chemistry Field and Its 12 - 16 Importance in Daily Life 1.2 Penyiasatan saintifik dalam Kimia 17 - 24 Scientific Investigation in Chemistry 1.3 Penggunaan, Pengurusan dan Pengendalian Radas serta Bahan Kimia Usage, Management and Handling of Apparatus and Materials Review 1 Bab 2 Jisim dan Struktur Atom 25 - 51 Chapter 2 Matter and the Atomic Structure 25 - 31 2.1 Konsep asas Jisim 32 - 33 Basic Concepts of Matter 34 – 38 2.2 Perkembangan Model Atom 39 – 40 The Development of the Atomic Model 41 - 51 2.3 Struktur Atom Atomic Structure 2.4 Isotop dan Penggunaannya Isotopes and Its Uses Review 2 Bab 3 Konsep Mol, Formula dan 52-89 Chapter 3 Persamaan Kimia The mole Concept, Chemical 52 - 57 Formula and Equation 3.1 Jisim Atom Relatif dan Jisim Molekul 58 - 66 Relatif 67 - 75 Relative Atomic Mass and Relative 76 - 78 Molecular Mass 79 - 89 3.2 Konsep Mol Mole Concept 3.3 Formula Kimia Chemical Formula 3.4 Persamaan Kimia Chemical Equation Review 3 Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 2

Bab 4 Jadual Berkala Unsur 90 - 119 Chapter 4 The Periodic Table of Elements 91 - 91 Perkembangan Jadual Berkala Unsur 4.1 The Development of the Periodic Table of 92 – 95 Elements 4.2 Susunan Unsur dalam Jadual Berkala 96 - 97 Unsur Moden 98 – 102 4.3 The Arrangement in the Periodic Table of 102 – 105 4.4 Elements 106 – 108 4.5 Unsur dalam Kumpulan 18 108 – 109 4.6 Elements in Group 18 110 - 119 4.7 Unsur dalam Kumpulan 1 Elements in Group 1 Unsur dalam Kumpulan 17 Elements in Group 17 Unsur dalam Kala 3 Elements in Period 3 Unsur Peralihan Transition Elements Review 4 Bab 5 Ikatan Kimia 120 - 147 Chapter 5 Chemical Bond 120 – 121 5.1 Asas Pembentukan Sebatian 121 – 126 Basics of Compound Formation 127 – 131 5.2 Ikatan Ion 132 – 134 Ionic Bond 134 – 135 5.3 Ikatan Kovalen Covalent Bond 136 5.4 Ikatan Hidrogen 137 – 138 Hydrogen Bond 5.5 Ikatan Datif 139 - 147 Dative Bond 5.6 Ikatan Logam Metallic Bond 5.7 Sebatian Ion dan Sebatian Kovalen Properties of Ionic Compounds and Covalent Compounds Review 5 Bab 6 Asid, Bes dan Garam 148 -217 Chapter 6 Acid, Base and Salt 148 - 153 Peranan Air dalam Menunjukkan 6.1 Keasidan dan Kealkalian 154 – 155 The Role of water on Showing Acidic 156 – 157 6.2 and Alkaline Properties 158 – 161 6.3 Nilai pH 6.4 pH value Kekuatan Asid dan Alkali Strength of Acids and Alkalis Sifat-sifat Kimia Asid dan Alkali Chemical Properties of Acids and Alkalis Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 3

6.5 Kepekatan Larutan Akueus 161 – 163 Concentration of Aqueous Solution 134 – 166 167 – 171 6.6 Larutan Piawai 172 – 173 Standard Solution 174 – 186 6.7 Peneutralan 167 – 191 Naturalisation 191 – 204 205 - 217 6.8 Garam, Hablur dan Kegunaan dalam Kehidupan Harian Salts, Crystals and Their Uses in Daily Life 6.9 Penyediaan Garam Preparation of Salts 6.10 Tindakan Haba ke atas Garam Effect of Heat on Salts 6.11 Analisis Kualitatif Qualitative Analysis Review 6 Bab 7 Kadar Tindak Balas 218 - 264 Chapter 7 Rate of Reaction 218 - 231 7.1 Penentuan Kadar Tindak Balas 231 – 246 Determining rate of Reaction 7.2 Faktor yang Mempengaruhi Kadar Tindak 247- 248 Balas Factors Affecting Rate of Reactions 249 - 252 7.3 Aplikasi Faktor yang Mempengaruhi 253 - 264 Kadar Tindak Balas dalam Kehidupan Application of Factors that Affect the Rate of Reaction in Daily Life 7.4 Teori Perlanggaran Collision Theory Review 7 Bab 8 Bahan Buatan dalam Industri 265 - 288 Chapter 8 Manufactured Substances in Industry 265 – 269 Aloi dan Kepentingannya 270 -271 8.1 Alloy and Its Importance 272 – 273 Komposisi Kaca dan Kegunaannya 274 – 276 8.2 Composition of Glass and Its Uses 277 - 288 Komposisi Seramik dan Kegunaannya 8.3 Composition of Ceramics and Its Uses Bahan Komposit dan Kepentingannya 8.4 Composite Materials and Its Importance Review 8 JAWAPAN 289-361 ANSWER Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 4

Ciri-ciri istimewa dalam Modul Pro-X ini adalah seperti berikut; Kemahiran Abad ke-21 Aktiviti Pembelajaran Abad ke-21  Kemahiran berfikir & Pelbagai aktiviti yang menekankan menyelesaikan masalah pembelajaran berpusatkan murid dan  Kemahiran interpersonal & berunsur Kemahiran Berfikir Aras arah kendiri Tinggi (KBAT).  Kemahiran maklumat & komunikasi Meliputi Konstruk  mengingat  memahami  mengaplikasi  menganalisis  menilai  mencipta Edisi Pertama 2022 PRO-X MODULE berserta ekstra buku soalan PRO-X MODULE dihasilkan dalam bentuk pdf(softcopy) bagi memudahkan guru atau pelajar semasa proses pembelajaran atas talian atau bersemuka. Modul ini ditulis berdasarkan standard terkini dalam sukatan mata pelajaran Kimia KSSM yang meliputi konstruk mengingat, memahami, mengaplikasi, menganalisis, menilai dan mencipta. Selain itu, modul ini dihasilkan oleh Cikgu Marzuqi yang merupakan guru berpengalaman dan cemerlang dalam subjek kimia yang mengajar lebih daripada 10 tahun dengan memiliki Master Pendidikan. Juga, telah menghasilkan banyak modul kimia sejak tahun 2010. Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 5

JADUAL BERKALA UNSUR Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 6

Bab 1 Pengenalan kepada Kimia Chapter 1 Introduction to Chemistry 1.1 Perkembangan Bidak Kimia dan Kepentingan dalam Kehidupan Development in Chemistry Field and Its Importance in Daily Life SHORT NOTE 1. Perkataan kimia berasal daripada perkataan Arab ‘al-kimiya’. The word chemistry originated from the Arabic word ‘al-kimiya’. 2. Bahan kimia dalam kehidupan harian: Chemicals in daily life:  makanan / food  perubatan / medicine  pertanian / agriculture  industri / industry 3. Perkembangan bidang kimia dan sumbangan teknologi kimia. The development in chemistry field and the contributions of chemical technology.  Biokimia, botani dan forensik yang memerlukan pengetahuan kimia bagi menyelesaikan masalah. Biochemistry, botany and forensics which require chemical knowledge to solve problems.  Keperluan teknologi kimia untuk menyelesaikan masalah mendorong perkembangan teknologi kimia. The need for chemical technology to solve problems spurs the development of chemical technology. 4. Kerjaya berkaitan dengan bidang kimia: Careers related to chemistry:  Kosmetik / cosmetics  farmaseutikal / pharmaceutical  bioteknologi / biotechnology  nanoteknologi / nanotechnology  teknologi hijau / green technology Exercise 1 : Maksud Kimia Meaning of Chemistry 1 Apakah kimia? What is chemistry? ………………………………………………………………………………………………………. Exercise 2 : Bahan Kimia dalam Kehidupan Harian dan Radas Chemicals in Daily Life and Apparatus 1 Nyatakan beberapa contoh bagi setiap bahan kimia yang lazim digunakan dalam kehidupan harian. State some examples for each of chemicals commonly used in daily life. Makanan Perubatan Food Medicine ……………………………………… ……………………………………… ……………………………………… ……………………………………… ……………………………………… ……………………………………… ……………………………………… ……………………………………… Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 7

Pertanian Industri Agriculture Industry ……………………………………… ……………………………………… ……………………………………… ……………………………………… ……………………………………… ……………………………………… ……………………………………… ……………………………………… 2 Kenal pasti nama radas yang berikut. Identify the name of the following apparatus. (a) (b) (c) (d) (e) (f) Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 8

Exercise 3 : Perkembangan Bidang Kimia dan Sumbangan Teknologi Kimia The Development in Chemistry Field and the Contributions of Chemical Technology 1 Terangkan perkembangan teknologi dalam pengawetan makanan bagi setiap yang berikut. Explain development of techology in food preservation for each following. (a) …………………………………………………………. …………………………………………………………. …………………………………………………………. …………………………………………………………. (b) …………………………………………………………. …………………………………………………………. …………………………………………………………. …………………………………………………………. (c) …………………………………………………………. …………………………………………………………. …………………………………………………………. …………………………………………………………. Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 9

Exercise 4 : Kerjaya Berkaitan dengan Bidang Kimia Careers Related to Chemistry 1 Nyatakan beberapa contoh bagi setiap kerjaya berkaitan dengan bidang kimia. State several examples for each of careers related to chemistry. Kosmetik Farmaseutikal Cosmetics Pharmaceutical ……………………………………… ……………………………………… ……………………………………… ……………………………………… ……………………………………… ……………………………………… ……………………………………… ……………………………………… Bioteknologi Nanoteknologi Biotechnology Nanotechnology ……………………………………… ……………………………………… ……………………………………… ……………………………………… ……………………………………… ……………………………………… ……………………………………… ……………………………………… Teknologi hijau Green technology ……………………………………… ……………………………………… ……………………………………… ……………………………………… Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 10

1.2 Penyiasatan saintifik dalam Kimia Scientific Investigation in Chemistry SHORT NOTE 1. Kaedah saintifik ialah suatu kaedah sistematik yang diguna pakai oleh ahli sains atau penyelidik dalam menyelesaikan masalah berkaitan sains. Scientific method is a systematic method used by scientists or researchers to solve problems related to science. Membuat pemerhatian Membuat inferens Mengenal pasti masalah Making observations Making an inference Identifying the problem Mengawal pemboleh ubah Mengenal pasti pemboleh ubah Membuat hipotesis Controlling the variable Identifying the variable Making a hypothesis Merancang eksperimen Mengumpul data Mentafsir data Planning an experiment Collecting data Interpreting data Menulis laporan Membuat kesimpulan Preparing a report Making a conclusion Exercise 5 : Kaedah Saintifik Scientific Method 1 Huraikan setiap kaedah yang berikut. Describe each of following methods. (a) Membuat pemerhatian : Making observations (b) Membuat inferens : Making an inference (c) Mengenal pasti masalah : Identifying the problem (d) Membuat hipotesis : Making a hypothesis (e) Mengenal pasti pemboleh ubah : Identifying the variable (f) Mengawal pemboleh ubah : Controlling the variable (g) Merancang eksperimen : Planning an experiment (h) Mengumpul data : Collecting data (i) Mentafsir data : Interpreting data (j) Membuat kesimpulan : Making a conclusion (k) Menulis laporan : Preparing a report Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 11

1.3 Penggunaan, Pengurusan dan Pengendalian Radas serta Bahan Kimia Usage, Management and Handling of Apparatus and Materials SHORT NOTE 1. Alat perlindungan diri dan peralatan keselamatan di dalam makmal. Personel protective equipment (PPE) in laboratory. Topeng muka Kaca mata keselamatan Face mask Safety goggle Sarung tangan Gloves Baju makmal Laboratory coat 2. Peralatan keselamatan di dalam makmal. Kasut makmal Safety equipment in the laboratory. Laboratory shoes Pancuran air Safety shower Eyewash Kebuk wasap Pencuci tangan Alat pemadan kebakaran Stesen pencuci mata Fume chamber Hand wash Fire extinguisher Eyewash station 3. Cara menggunakan alat pemadan kebakaran. Way to use a fire extinguisher. Pin Pemicu Langkah Penerangan keselamatan Lever Step Explanation Ganggang 1 Safety pin Handle Tarikh kunci keselamatan Hos Tolak tekanan 2 Pull safety pin Hos Pressure gauge e Label 3 Arahkan ke dasar api Label Aim at base of fire Nozle 4 Nozzle Tabung Tekan Gagang Cylinder Squeeze handle Sapukan sari sisi ke sisi Sweep side to side Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 12

Exercise 6 : Alat Pelindungan Diri dan Peralatan Keselamatan Personel Protective Equipment (PPE) 1 Rajah 1 menunjukkan alat perlindungan diri di dalam makmal. Diagram 1 shows the personel protective equipment in the laboratory. (a) (b) (c) (d) (e) Berdasarkan rajah di atas, namakan bahagian yang dilabelkan dan nyatakan fungsi bagi setiap alat perlindungan diri tersebut dalam jadual di bawah. Based on diagram above, name the part of labelled and state the function of each of personal protective equipment in the table below. Bahagian Fungsi Part Function (a) (b) (c) (d) (e) Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 13

2 Lengkapkan jadual di bawah dengan mengenal pasti nama peralatan keselamatan dan kegunaan peralatan keselamatan di dalam makmal. Complete the table below with identifying the name of safety equipment and uses of safety equipment in the laboratory. Nama peralatan keselamatan Name of safety equipment : ……………………………………. Fungsinya Its function : ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. Nama peralatan keselamatan Name of safety equipment : ……………………………………. Fungsinya Its function : ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. Nama peralatan keselamatan Name of safety equipment : ……………………………………. Fungsinya Its function : ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. Nama peralatan keselamatan X Name of safety equipment X : ……………………………………. X Fungsinya Y Its function : ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. Nama peralatan keselamatan Y Name of safety equipment Y : ……………………………………. Fungsinya Its function : ……………………………………………………………………. ……………………………………………………………………. Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 14

Exercise 7 : Kaedah Pengurusan dan Pengendalian Radas Serta Bahan Kimia Methods of Managing and Handling Apparatus and Chemicals 1 Lengkapkan jadual di bawah dengan menerangkan cara penyimpanan yang spesifik mengikut jenis bahan. Complete the table below with explanation storage method of chemicals according to the types of substances. Bahan kimia Cara penyimpanan Chemicals Storage method (a) Bahan reaktif Reactive substances (b) Hidrokarbon dan pelarut organik Hydrocarbons and organic solvents (c) Bahan yang senang terurai Substances that decompose easily (d) Bahan yang mempunyai nilai pH < 5 dan pH > 9 Substances with pH < 5 and pH > 9 (e) Logam berat dan bahan toksik Heavy metals and toxic substances 2 Lengkapkan jadual di bawah dengan menerangkan cara pelupusan tang tertentu mengikut jenis bahan. Complete the table below with explanation disposal methods according to the types of substances. Bahan kimia Pelupusan bahan kimia Chemicals Disposal of chemical (a) Hidrogen peroksida Hydrogen peroxide (b) Sisa pepejal Solid wastes (c) Pelarut organik dan hidrokarbon Organic solvents and hydrocarbons (d) Bahan yang mempunyai nilai pH < 5 dan pH > 9 Substances with pH < 5 and pH > 9 (e) Logam berat dan bahan toksik Heavy metals and toxic substances (f) Bahan meruap Volatile substances Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 15

Exercise 8 : Langkah Pengurusan Kemalangan di dalam Makmal Emergency Management Procedure in the laboratory 1 Senaraikan lima tindakan yang perlu diambil mesti mengikut langkah-langkah yang betul. List five should act according to the correct procedure. …………………………………………………………………….……………………………….. …………………………………………………………………….……………………………….. …………………………………………………………………….……………………………….. …………………………………………………………………….……………………………….. …………………………………………………………………….……………………………….. 2 Keracunan merkuri terjadi apabila seseorang terdedah kepada merkuri dalam jumlah yang tertentu. Senaraikan beberapa simpom keracunan merkuri. Mercury poisoning occurs when a person is exposed to mercury in certain amount. List down several sympoms of mercury poisoning. …………………………………………………………………….……………………………….. …………………………………………………………………….……………………………….. …………………………………………………………………….……………………………….. …………………………………………………………………….……………………………….. …………………………………………………………………….……………………………….. 3 Senaraikan empat langkah-langkah yang perlu diambil sebaik sahaja berlaku tumpahan merkuri. List four steps to be taken trhe moment mercury spill occurs. …………………………………………………………………….……………………………….. …………………………………………………………………….……………………………….. …………………………………………………………………….……………………………….. …………………………………………………………………….……………………………….. …………………………………………………………………….……………………………….. Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 16

Chapter Review 1 Paper 1 Questions 1 Antara yang berikut, yang manakah Antara berikut, yang manakah kaedah perkataan kimia dalam Bahasa Melayu pengawetan ke atas roti? diterbitkan? Which of the following is a method of Which of the following is a chemistry bread preservation? word in Malay derived? A Pembekuan Freezing A Al-kimiaya B Menjemur di bawah sinaran matahari Al-kimiaya Sunbathing in the sun C Nanoteknologi B Al-kimiya Nanotechnology Al-kimiya D Membakar Burning C Alkimia Alkimia D Chemistry Chemistry 4 Apakah kerjaya dalam bidang jurutera 2 Antara yang berikut, yang manakah bioperubatan? bahan kimia yang lazim digunakan I dalam pertanian? What is a career in a field of biomedical II Which of the following chemicals is III commonly used in agriculture? engineer? IV Hormon A Hormone A Farmaseutikal B Kosmetik B Fungisid C Fungicide Pharmaceutical Cosmetics D Antiseptik Antiseptic C Nanoteknologi D Bioteknologi Seramik Ceramic Nanotechnology Biotechnology I dan II I and II 5 Rajah 2 menunjukkan kincir angin. II dan III Diagram 2 shows the windmill. II and III II dan IV Rajah 2 II and IV Diagram 2 I, II, III dan IV I, II, III and IV Antara yang berikut, yang manakah bidang yang terlibat dalam industri 3 Rajah 1 menunjukkan pengawetan ke tersebut? atas roti. Which of the following field is involved Diagram 1 shows the preservation of in the industry? bread. A Teknologi hijau Green technology Rajah 1 B Bioteknologi Diagram 1 Biotechnology C Nanoteknologi Nanotechnology D Farmaseutikal Pharmaceutical Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 17

Soalan 6 hingga 10 berdasarkan Rajah 3. Questions 6 to 10 are based on Diagram 3. Rajah 3 menunjukkan dialog di antara dua pelajar mengenai keterlarutan sebatian ion di dalam air dan pelarut organik. Diagram 3 shows a dialogue between two students about the solubility of an ionic compound in water and organic solvents. Ali : Saya telah menguji keterlarutan magnesium klorida di dalam air. Saya dapati pepejal putih tidak kelihatan lagi. Satu larutan tanpa warna terhasil. I tested the solubility of a magnesium chloride in water. I observed that the white solid disappeared. A colourless solution was formed. Aminah : Saya telah menguji keterlarutan magnesium klorida itu di dalam sikloheksana. Saya mendapati tiada perubahan. Pepejal putih masih kelihatan. I tested the solubility of the magnesium chloride in cyclohexane. I didn’t see any change. The white solid still remained. Rajah 3 Diagram 3 6 Apakah pernyataan masalah dalam C Kadar tindak balas eksperimen ini? Rate of reaction What is the problem statement in this experiment? D Suhu Temperature A Apakah sebatian ionik larut? Does ionic compound soluble? Antara yang berikut, yang manakah pemboleh ubah dimalarkan? B Apakah sikloheksana larut? 9 Which of the following is fixed variable? Does cyclohexane soluble? A Suhu Temperature C Adakah sebatian ion tidak larut dalam air B Tabung uji tetapi larut dalam pelarut organik? Test tube Does an ionic compound not dissolve in C Pepejal larut water but does dissolve in an organic Solid dissolve solvent? D Isi padu pelarut Volume of solvent D Adakah sebatian ion larut dalam air tetapi tidak larut dalam pelarut organik? 10 Apakah hipotesis yang dapat diperoleh? Does an ionic compound dissolve in water A What is hypotheses can be obtained? but does not dissolve in an organic solvent? Magnesium klorida tidak larut tetapi larut B dalam sikloheksana 7 Antara yang berikut, yang manakah Magnesium chloride is insoluble but pemboleh ubah dimanipulasikan? C soluble in cyclohexane Which of the following is manipulated D Magnesium klorida larut tetapi tidak larut variable? dalam sikloheksana Magnesium chloride is soluble but A Isi padu pelarut insoluble in cyclohexane Volume of solvent Magnesium klorida tidak larut Magnesium chloride is insoluble B Magnesium klorida Magnesium klorida larut Magnesium chloride Magnesium chloride is soluble C Air dan sikloheksana Water and cyclohexane D Pepejal larut Solid dissolve 8 Antara yang berikut, yang manakah pemboleh ubah bergerak balas? Which of the following is responding variable? A Pepejal larut Solid dissolve B Isi padu air Volume of water Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 18

Paper 2 Questions Pemicu / Discharge lever Bahagian A Panggang / Carrying handle Section A Tolok tekanan 1(a) Rajah 1.1 menunjukkan alat pemadam kebakaran. Pressure gauge Diagram 1.1 shows fire extinguisher. R : ……………………… Pin keselamatan Safety pin P : ……………………… Q : ……………………… S : ……………………… Rajah 1.1 Diagram 1.1 (i) Namakan label P, Q, R dan S dalam Rajah 1.1. Name the labels P, Q, R and S in Diagram 1.1. [2 markah] [2 marks] (ii) Nyatakan satu fungsi alat pemadam kebakaran. State one function of fire extinguisher. ………………………………………………………………………………………………….. [1 markah] [1 mark] (iii) Nyatakan langkah penggunaan alat pemadam kebakaran ini dengan betul. State the steps taken to use this fire extinguisher properly. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………………….. [3 markah] [3 marks] Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 19

(b) Rajah 1.2 menunjukkan peralatan keselamatan di dalam makmal. Diagram 1.2 shows safety equipment in the laboratory. Rajah 1.2 Diagram 1.2 (i) Namakan peralatan keselamatan itu. Name the safety equipment. ………………………………………………………………………………………………….. [1 markah] [1 mark] (ii) Nyatakan fungsi bagi peralatan yang dinamakan di 1(b)(i). State the function of the equipment named in 1(b)(i). ………………………………………………………………………………………………….. [1 markah] [1 mark] Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 20

Bahagian B Section B 1(a) Jadual 1 menunjukkan radas yang digunakan dalam makmal. Table 1 shows the apparatus used in the laboratory. Nama radas Radas Name of apparatus Apparatus A B C D E Jadual 1 Table 1 Namakan radas A, B, C, D dan E. Kemudian, nyatakan fungsinya. Name the apparatus A, B, C, D and E. Then, state its function. [10 markah] [10 marks] Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 21

(b) Kebanyakan kerjaya dalam era perkembangan industri yang pesat ini memerlukan pengetahuan dalam bidang kimia. Nyatakan dua contoh kerjaya dalam setiap bidang yang berikut. In the era of rapid industrial development, most careers require knowledge in chemistry. State two examples of careers in each of the following fields.  Kosmetik Cosmetics  Farmaseutikal Pharmaceutical  Bioteknologi Biotechnology  Nanoteknologi Nanotechnology  Teknologi hijau Green technology [10 markah] [10 marks] Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 22

Bahagian C Section C 1(a) Apakah itu kimia? What is chemistry? [2 markah] [2 marks] (b) Semua bahan yang terdapat di sekeliling kita terdiri daripada bahan kimia. Aktiviti harian yang kita lakukan turut melibatkan tindak balas kimia. Nyatakan dua contoh bahan kimia yang lazim digunakan dalam All substance around us made up of chemicals. The activities that we carry out daily involve chemical reactions as well. State two examples of chemicals commonly used in  Makanan Food  Perubatan Medicine  Pertanian Agriculture  Industri Industry [8 markah] [8 marks] Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 23

(c) Rajah 1 menunjukkan graf jisim garam kalium nitrat yang terlarutkan melawan suhu larutan. Diagram 1 shows a graph of mass of dissolved potassium nitrate salt against solution temperature. Jisim garam kalium nitrat yang terlarutkan (g) Mass of dissolved potassium nitrate salt m5 - X m4 - X m3 - X m2 - X m1 - X 0 10 20 30 40 50 60 70 Suhu larutan (oC) Solution temperature Rajah 1 Diagram 1 Berdasarkan Rajah 1, huraikan satu eksperimen untuk membuktikan pernyataan graf di atas. Jawapan anda haruslah mengandungi susunan radas, prosedur, keputusan dan kesimpulan. Based on Diagram 1, describe an experiment to prove the graph statement above. Your answer should include apparatus set-up, procedure, result and conclusion. [10 markah] [10 marks] Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 24

Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 25

Bab 2 Jisim dan Struktur Atom Chapter 2 Matter and the Atomic Structure 2.1 Konsep Asas Jirim Basic Concepts of Matter SHORT NOTE 1. Jirim ialah sesuatu yang mempunyai jisim dan memenuhi ruang. Matter is something that has mass and occupies space. 2. Jirim terdiri daripada zarah-zarah yang halus dan diskrit. Matter consists of particles that are tiny and discrete. 3. Jirim boleh wujud dalam tiga keadaan, iaitu pepejal, cecair dan gas. Matter can exit in three states, namely solid, liquid and gas. 4. Jirim boleh wujud dalam bentuk unsur atau sebatian. Unsur terdiri daripada zarah atom atau molekul manakala sebatian terdiri daripada molekul atau ion. Matter can exit in the form of elements or compounds. Elements consist of particles of atoms or molecules while compounds are made up of molecules or ions. 5. Takat lebur ialah suhu malar apabila sesuatu bahan bertukar daripada keadaan pepejal menjadi cecair pada tekanan tertentu. Melting point is the constant temperature when a substance changes from solid state to become liquid at a specific pressure. 6. Takat beku ialah suhu malar apabila sesuatu bahan bertukar daripada keadaan cecair menjadi pepejal pada tekanan tertentu. Freezing point is the constant temperature when a substance changes from liquid state to become solid at a specific pressure. Exercise 1 : Memahami Maksud Jirim Understanding about Meaning of Matter 1 Apakah yang dimaksudkan dengan jirim? What is meant by matter? …………………………………………………………………………………………….............. 2 Jelaskan maksud jirim. Describe the meaning of matter. …………………………………………………………………………………………….............. …………………………………………………………………………………………….............. …………………………………………………………………………………………….............. 3 Mengapa jirim terdiri daripada zarah-zarah yang diskrit? Why matter consists of particles that is discrete? …………………………………………………………………………………………….............. …………………………………………………………………………………………….............. Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 26

Exercise 2 : Perubahan Keadaan Jirim Changes in the State of Matter 1 Nyatakan maksud bagi State the meaning of (a) unsur, element, ……………………………………………………………………………………………... (b) sebatian, compound, ……………………………………………………………………………………………... (c) atom, atom, ……………………………………………………………………………………………... (d) molekul, molecule, ……………………………………………………………………………………………... (e) ion. ion. ……………………………………………………………………………………………... 2 Lengkapkan jadual di bawah dengan maklumat mengenai jirim. Complete the table below with the information about matter. Jirim Matter Unsur (a) Element Atom (b) Molekul (c) Atom Molecule (g)(i) Natrium klorida, Contoh NaCl Sodium chloride, Example NaCl (d)(i) Klorin, Cl (e)(i) Gas klorin, Cl2 (f)(i) Air, H2O (ii) Chlorine, Cl Chlorine gas, Water, H2O Cl2 (ii) (ii) (ii) (iii) (iii) (iii) (iii) (iv) (iv) (iv) (iv) (v) (v) (v) (v) Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 27

3 Lengkapkan jadual di bawah dengan mengenal pasti jenis zarah bagi setiap bahan-bahan yang berikut. Complete the table below with identifying the type of particles for each of following substances. Bahan Formula kimia Jenis zarah Substance Chemical formula Type of particles (a) Oksigen O2 Oxygen (b) Zink Zn Zinc (c) Litium bromida LiBr Lithium bromide (d) Hidrogen klorida HCl Hydrogen chlorine (e) Magnesium Mg Magnesium (f) Aluminium fosfat AlPO4 Aluminium phosphate (g) Tetraklorometana CCl4 Tetrachloromethane (h) Argon Ar Argon (i) Sulfur S8 Sulphur (j) Metana CH4 Methane (k) Besi Fe Iron (l) Nikel Ni Nickel (m) Ammonia NH3 Ammonia (n) Zink sulfat ZnSO4 Zinc sulphate (o) Air H2O Water (p) Kalium nitrat KNO3 Potassium nitrate (q) Ferum(II) sulfida FeS Iron(II) sulphide (r) Kalsium karbonat CaCO3 Calcium carbonate (s) Kuprum(II) sulfat CuSO4 Copper(II) sulphate (t) Air bromin Br2 Bromine water (u) Natrium klorida NaCl Sodium chloride (v) Naftalena C10H8 Naphthalene (w) Asid hiproklorus HOCl Hypochlorous acid Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 28

4 Lengkapkan jadual di bawah dengan menjelaskan perubahan keadaan jirim yang berikut. Complete the table below with explaining about changes in the state of matter. (a) ………………………………………………. ………………………………………………. ………………………………………………. Aiskrim ………………………………………………. Ice cream ………………………………………………. (b) ………………………………………………. ………………………………………………. ………………………………………………. Titisan air pada permukaan cermin tingkap ………………………………………………. Water droplets on the surface of a glass ………………………………………………. window 5 Lengkapkan rajah berikut dengan proses perubahan keadaan jirim yang betul. Kemudian, lukiskan susunan zarah dalam pepejal, cecair dan gas. Fill in the following diagram with the correct process during changes of states of matter. Then, draw the particle arrangement in a solid, liquid and gas. (a) (b) (i) pepejal / solid (c) (ii) cecair / liquid (e) (d) (iii) gas / gas Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 29

6 Lengkapkan jadual di bawah dengan haba dan tenaga kinetik bagi proses perubahan keadaan jirim yang betul. Fill in the table below with heat and kinetic energy for the correct process during changes of states of matter. Proses Haba Tenaga kinetik Process Heat Kinetic energy (a) Peleburan Melting (b) Pembekuan Freezing (c) Pendidihan Boiling (d) Kondensasi Condensation (e) Pemejalwapan (pepejal → gas) Sublimation (solid → gas) (f) Pemejalwapan (gas → pepejal) Sublimation (gas→ solid) 7 Lengkapkan jadual di bawah. Complete the table below. Sifat (a) Pepejal (b) Cecair (c) Gas Solid Liquid Gas Property (i) (i) Susunan zarah (i) Arrangement of particles Pergerakan zarah (ii) (ii) (ii) Movement of particles Daya tarikan di antara (iii) (iii) (iii) zarah Force of attraction between particles Kandungan tenaga zarah (iv) (iv) (iv) Energy content of particles Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 30

Exercise 3 : Takat Lebur dan Takat Beku Melting Point and Freezing Point 1 Nyatakan maksud bagi State the meaning of (a) takat lebur, melting point, ……………………………………………………………………………………………... (b) takat didih, boiling point, ……………………………………………………………………………………………... (c) takat beku. freezing point. ……………………………………………………………………………………………... 2 Bahan X adalah pepejal putih dan penebat elektrik. Substance X is a white solid and an electrical insulator. Bahan X melebur pada 80 oC. Substance X melts at 80 oC. (a) Lakarkan graf suhu melawan masa apabila bahan X dipanaskan dari suhu bilik ke 110 oC. Kemudian disejukkan. Sketch a graph of temperature against time when substance X is heated from room temperature to 110 oC. Then, it is cooled. (i) Lengkung pemanasan (ii) Lengkung penyejukan Heating curve Cooling curve Suhu Suhu Temperature (oC) Temperature (oC) Masa Masa Time (s) Time (s) Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 31

(b) Lukiskan susunan zarah bahan X pada 50 oC. Draw the arrangement of particles of substance X at 50 oC. (c) (i) Lukis susunan radas bagi menentukan takat lebur bahan X. Draw the apparatus set-up used to determine the melting point of substance X. (ii) Nyatakan jenis zarah bahan X. State the type of particles of substance X. ……………………………………………………………………………………………... (d) Menggunakan teori kinetik jirim, Using the kinetic theory of matter, (i) Terangkan apa yang berlaku apabila pepejal X dipanaskan. Explain what happens when solid X is heated. ……………………………………………………………………………………………... (ii) Mengapakah suhu malar semasa pepejal X berubah menjadi cecair? Why is the temperature constant when solid X changes to liquid? ……………………………………………………………………………………………... (iii) Mengapakah suhu malar semasa cecair X berubah menjadi pepejal? Why is the temperature constant when liquid X changes to solid? ……………………………………………………………………………………………... Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 32

2.2 Perkembangan Model Atom The Development of the Atomic Model SHORT NOTE 1. Zarah subatom yang terdapat di dalam atom, iaitu terdiri daripada proton, neutron dan elektron. The subatomic particles found in an atom which is made up of protons, neutrons and electrons. 2. Kajian tentang atom bermula sejak pengenalan teori tentang atom oleh Democritus, seorang ahli falsafah Yunani, kira-kira 500 SM. Studies on atoms started since the introduction of atomic theory by Democritus, a Greek Philosopher, around 500 B.C. Ahli saintis Sejarah perkembangan model struktur atom Scientists The historical development of the atomic structure model John Dalton (1766 - 1844) J.J Thomson (1856 - 1940) Atom / Atom Ernest Rutherford (1871 - 1937) Elektron / Electron Niels Bohr (1885 -1962) Proton / Proton Petala / Shell James Chadwick (1891 - 1974) Neutrons / Neutron Exercise 4 : Zarah Subatom Subatomic Particles 1 Lengkapkan maklumat mengenai zarah subatom di dalam jadual di bawah. Complete the information about the subatomic particles in the table below. Jenis zarah subatom Simbol Cas relatif Jisim relatif Type of subatomic Symbol Relative charge Relative mass particles Proton Proton Elektron Electron Neutron Neutron 2 Labelkan struktur atom berikut. Labelling the following structure of an atom. (a) (b) p (c) n Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 33

Exercise 5 : Perkembangan Model Struktur Atom Development of the Atomic Structure Model 1 Lengkapkan jadual di bawah berkaitan sejarah perkembangan model atom. Complete the table below regarding the history of the development of atomic model. Ahli sains dan model atom Penemuan Scientist and atomic model Discovery John Dalton ……………………………………………………………….. (1766 - 1844) ……………………………………………………………….. ……………………………………………………………….. ……………………………………………………………….. J.J Thomson ……………………………………………………………….. (1856 - 1940) ……………………………………………………………….. ……………………………………………………………….. ……………………………………………………………….. Ernest Rutherford ……………………………………………………………….. (1871 - 1937) ……………………………………………………………….. ……………………………………………………………….. ……………………………………………………………….. Neil Bohr ……………………………………………………………….. (1885 - 1962) ……………………………………………………………….. ……………………………………………………………….. ……………………………………………………………….. James Chadwick ……………………………………………………………….. (1891 - 1794) ……………………………………………………………….. ……………………………………………………………….. ……………………………………………………………….. Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 34

2.3 Struktur Atom Atomic Structure SHORT NOTE 1. Nombor proton ialah bilangan proton di dalam nukleus sesuatu atom. Proton number is the number of proton in the nucleus of an atom. 2. Nombor nukleon ialah jumlah bilangan proton dan neutron di dalam nukleus sesuatu atom. Nucleon number is the total number of proton and neutrons in the nucleus of an atom. Formula Nombor nukleon = bilangan proton + bilangan neutron atau Nombor nukleon = nombor proton + bilangan neutron Nucleon number = number of protons + number of neutrons or Nucleon number = proton number + number of neutrons 3. Perwakilan piawai atom Standard representation of an atom Nombor nukleon XA Simbol unsur Nucleon number Symbol of element Z Nombor proton Proton number 4. Bilangan maksimum elektron di dalam tiga petala pertama bagi unsur dengan nombor proton 1 hingga 20. Numbers of maximum electrons in the first three shells for elements with proton numbers 1 to 20. Susunan elektron 2.8.8 Electron arrangement 2.8.8 5. Perbandingan antara rajah susunan elektron dengan rajah struktur bagi atom aluminium. Comparison between electron arrangement and atomic structure of aluminium atom. Rajah susunan elektron atom aluminium Rajah struktur atom aluminium Electron arrangement of aluminium atom Atomic structure of aluminium atom Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 35

Exercise 6 : Nombor Proton dan Nombor Nukleon Proton Number and Nucleon Number 1 Definisikan istilah berikut. Define the following terms. (a) Nombor proton. Proton number. ……………………………………………………………………………………………... (b) Nombor nukleon. Nukleon number. ……………………………………………………………………………………………... (c) Nukleus. Nukleus. ……………………………………………………………………………………………... (d) Elektron valens. Valence electron. ……………………………………………………………………………………………... 2 Lengkapkan jadual di bawah. Complete the table below. Unsur Nombor Nombor Bilangan Bilangan Bilangan nukleon proton elektron neutron Element proton Nucleon Number of Number of Number of number proton electron neutron Proton 7 1 2 0 number 2 11 3 3 Hidrogen 1 5 Hydrogen 14 6 Helium 19 8 Helium 23 10 Litium Lithium Berilium 4 Beryllium Boron 5 Boron Karbon 6 Carbon Nitrogen 7 88 Nitrogen 9 Oksigen Oxygen Fluorin Fluorine Neon 10 Neon Natrium 11 Sodium Magnesium 12 12 Magnesium 36 Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4

Aluminium 14 27 13 Aluminium 28 16 31 15 Silikon 17 16 Silicon 35 18 22 Fosforus 39 19 Phosphorus 20 20 Sulfur Sulphur Klorin Chlorine Argon Argon Kalium Potassium Kalsium Calcium 3 Lengkapkan jadual di bawah. Bilangan neutron Bilangan elektron Nombor nukleon Complete the table below. Number of Number of Nucleon number neutron electron Simbol Bilangan proton Symbol Number of proton X2+ 12 10 24 X2- 8 16 X3+ 13 27 X3- 7 7 X- 18 18 X+ 11 23 X+ 20 39 X2+ 2 9 X- 9 10 Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 37

Exercise 7 : Perwakilan Piawai bagi Atom Standard Representation of an Atom 1 Lengkapkan jadual di bawah. Complete the table below. Perwakilan Nombor Bilangan Bilangan Bilangan proton elektron neutron piawai atom nukleon Number of Number of Number of proton electron neutron Standard Nucleon 1 2 0 representation number 3 2 of an atom 5 73 6 11 5 8 14 7 10 8 8 9 12 19 16 23 22 27 13 28 20 31 15 35 18 39 19 20 2 Ion X mempunyai 10 bilangan elektron dan 2 cas positif. Lukiskan perwakilan piawai bagi atom X. X ion consists of 10 number of electrons and 2 positive charges. Draw standard representation of an atom X. Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 38

Exercise 8 : Rajah Struktur Atom dan Susunan Elektron Atomic Structure and Electron Arrangement 1(a) Rajah menunjukkan struktur suatu atom. Diagram shows the structure of an atom. 10p + 10n Lengkapkan maklumat berikut berdasarkan struktur atom di atas. Complete the following information of an atomic structure above. (i) Nombor nukleon : ………………………………. Nucleon number : ………………………………. : ………………………………. (ii) Nombor proton : ………………………………. Proton number : ………………………………. : ………………………………. (iii) Bilangan neutron Number of neutron (iv) Susunan elektron Electron arrangement (v) Bilangan petala Number of shell (vi) Unsur Element (b) Rajah menunjukkan struktur suatu atom. Diagram shows the structure of an atom. 6p + 6n Lengkapkan maklumat berikut berdasarkan struktur atom di atas. Complete the following information of an atomic structure above. (i) Nombor nukleon : ………………………………. Nucleon number : ………………………………. : ………………………………. (ii) Nombor proton : ………………………………. Proton number : ………………………………. : ………………………………. (iii) Bilangan neutron Number of neutron Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 (iv) Susunan elektron Electron arrangement (v) Bilangan petala Number of shell (vi) Unsur Element 39

2.4 Isotop dan Penggunaannya Isotopes and Its Uses SHORT NOTE 1. Isotop ialah atom-atom bagi unsur yang sama dengan mempunyai bilangan proton yang sama tetapi bilangan neutron yang berbeza. Isotopes are atoms of the same element with the same number of protons but different number of neutrons. 2. Kelimpahan semula jadi ialah peratusan isotop yang wujud dalam suatu sampel semula jadi unsur. Natural abundance is the percentage of isotopes present in a natural sample of element. Jisim atom relatif = ������(% ������������������������������������ ������ ������������������������������ ������������������������������������) ������������������ Relative atomic mass = ������(% ������������������������������������������ ������ ������������������������ ������������ ������������������������������������������) ������������������ Exercise 9 : Maksud Isotop Meaning of Isotopes 1 Apakah yang dimaksudkan dengan isotop? What is meant by isotope? …………………………………………………………………………………………….............. 2 Rajah menunjukkan tiga atom untuk unsur hidrogen. Diagram shows three atoms of hydrogen element. 1 2 3 H H H 1 11 (a) Mengapa hidrogen ini dipanggil isotop? Why these hydrogen atoms are known as isotopes? …………………………………………………………………………………………….............. (b)(i) Nyatakan sifat kimia bagi hidrogen itu. State chemical property of the hydrogen. …………………………………………………………………………………………….............. (ii) Jelaskan alasan anda di (b)(i). Explain your reason in (b)(i). …………………………………………………………………………………………….............. (c)(i) Nyatakan sifat fizik bagi hidrogen itu. State physical property of the hydrogen. …………………………………………………………………………………………….............. (ii) Jelaskan alasan anda di (c)(i). Explain your reason in (c)(i). …………………………………………………………………………………………….............. Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 40

Exercise 10 : Jisim Atom Relatif bagi Isotop Relative Atomic Mass of Isotopes 1 37 Klorin terdiri daripada dua isotop, 35Cl dan 3177Cl. Kelimpahan semula jadi 3157Cl ialah 75 % dan 17 Cl ialah 25 %. 17 17 Hitung jisim atom relatif klorin. 3177Cl. The natural of chlorine. Chlorine consists of two isotopes, 1375Cl and abundance of 3157Cl is 75% and 3177Cl is 25%. Calculate the relative atomic mass Exercise 11 : Penggunaan Isotop Uses of Isotopes 1 Lengkapkan jadual di bawah. Complete the table below. Bidang Isotop Kegunaan Uses Field Isotope Perubatan Kobalt-60 Medicine Cobalt-60 Iodin-131 Iodine-131 Pertanian Fosforus-32 Agriculture Phosphorus-32 Nuklear Uranium-235 Nuclear Uranium-234 Arkeologi Karbon-14 Archaeology Carbon-14 Plumbum-210 Lead-210 Industri Hidrogen-3 Industry Hydrogen-3 Kejuruteraan Natrium-24 Engineering Sodium-24 Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 41

Chapter Review 2 Paper 1 Questions 1 Bahan manakah yang merupakan suatu B Isi padu pada minyak wangi berkurang unsur? dalam botol yang berbuka Which substance is an element? Volume of perfume decreases in an opened bottle A Udara Air C Bebola naftalena dalam almari menjadi lebih kecil B Stim Naphthalene ball in cupboard becomes Steam smaller C Naftalena D Ais di dalam cawan dibiarkan menjadi Naphthalene cair dan permukaan cawan membentuk titisan air kecil D Karbon Ice in cup is allowed to melt and the Carbon surface of cup forms small water droplets 2 Bahan yang manakah terdiri daripada ion? 4 Rajah 2 menunjukkan satu kitar air. Which substance consists of ions? Diagram 2 shows a water cycle. A Kalsium klorida Proses P Calcium chloride Process P B Karbon dioksida Rajah 2 Carbon dioxide Diagram 2 Apakah proses P? C Sulfur dioksida What is process P? Sulphur dioxide A Penyerapan Absorption D Hidrogen klorida B Pendidihan Hydrogen chloride Boiling C Penyejatan 3 Rajah 1 menunjukkan proses Evaporation pembentukan embun pada permukaan D Kondensasi daun. Condensation Diagram 1 shows the process of dew formation on the leaf surface. 5 Bahan R mempunyai takat lebur -100 oC dan takat didih -35 oC. Rajah 1 Apakah bahan R? Diagram 1 Substance R has a melting point of -100 Antara yang berikut, manakah proses oC and a boiling point of -35 oC? What yang sama berlaku seperti proses is substance R? pembentukan embun? Which of the following is the same A Sulfur / Sulphur process that occurs as the formation of B Karbon dioksida / Carbon dioxide dew? C Alkohol / Alcohol A Air bertukar menjadi ais dalam peti D Air / Water sejuk Water changes into ice in the refrigerator Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 42

6 Siapakah yang menjumpai atom dan A I dan/and II neutron? B I dan/and III I Who discovered atoms and neutrons? C II dan/and III II John Dalton D II dan/and IV III J.J Thomson IV James Chadwick Niels Bohr Soalan 7 hingga 10 berdasarkan Jadual 1. Questions 7 to 10 are based on Table 1. Jadual 1 menunjukkan takat didih dan takat lebur bagi bahan-bahan V, W, X dan Y. Table 1 shows the boiling point and melting point of substances V, W, X and Y. Bahan Takat didih Takat lebur Substance Boiling point (oC) Melting point(oC) V 268 197 W 170 150 X 130 80 Y 17 8 Jadual 1 7 Apakah maksud takat didih? Table 1 Bahan manakah cecair pada 160 oC? What is meant by boiling point? 8 Which substance is liquid at 160 oC? A Suhu malar apabila sesuatu bahan AV BW bertukar daripada keadaan cecair CX DY menjadi gas pada tekanan tertentu The constant temperature when a 9 Bahan manakah gas pada suhu bilik? substance changes from liquid state to Which substance is gas at room become gas at a specific pressure temperature? B Suhu malar apabila sesuatu bahan AV BW bertukar daripada keadaan pepejal CX DY menjadi cecair pada tekanan tertentu The constant temperature when a 10 Bahan manakah pepejal pada 170 oC dan cecair pada 100 oC? substance changes from solid state to become liquid at a specific pressure Which substances is solid at 170 oC C Suhu malar apabila sesuatu bahan and liquid at 100 oC? bertukar daripada keadaan gas menjadi IV cecair pada tekanan tertentu II W The constant temperature when a III X substance changes from gas state to IV Y become liquid at a specific pressure A I dan/and II D Suhu malar apabila sesuatu bahan B I dan/and III bertukar daripada keadaan cecair C II dan/and III menjadi pepejal pada tekanan tertentu D II dan/and IV The constant temperature when a substance changes from liquid state to become solid at a specific pressure Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 43

Paper 2 Questions Bahagian A Section A 1(a) Jadual 1 menunjukkan tiga bahan dan formula kimianya. Table 1 shows three substances and their chemical formulae. Bahan Formula kimia Substance Chemical formula Litium Li Lithium O2 C10H8 Oksigen Oxygen Naftalena Naphthalene Jadual 1 Table 1 Berdasarkan Jadual 1, Based on Table 1, (i) Apakah maksud formula kimia? What is meant by chemical formula? ……………………………………………………………………………………………………... [1 markah] [1 mark] (ii) Nyatakan jenis zarah dalam oksigen. State the type of particles in oxygen. ……………………………………………………………………………………………………... [1 markah] [1 mark] (iii) Lukis rajah struktur bagi atom litium. Draw atomic structure of lithium atom. [1 markah] [1 mark] Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 44

(iv) Tuliskan perwakilan piawai bagi unsur litium tersebut. Write the standard representative for lithium element. [1 markah] [1 mark] (b) Rajah 1 menunjukkan lengkung pemanasan bagi pepejal naftalena. Diagram 1 shows the heating curve for solid naphthalene. Suhu Temperature (OC) x Masa Time (s) Rajah 1 Diagram 1 (i) Tentukan takat lebur bagi naftalena. Determine the melting point of naphthalene. ……………………………………………………………………………………………………... [1 markah] [1 mark] (ii) Terangkan mengapa lengkung graf pada suhu x tidak berubah. Explain why curve of graph at the temperature of x remains constant. ……………………………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………………………………... [2 markah] [2 marks] Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 45

(c) Jadual 2 menunjukkan magnesium secara semula jadi wujud dalam tiga isotop. Table 2 shows magnesium exits naturally as three isotopes. Unsur Nombor proton Peratusan (%) Element Proton number Percentage 24Mg 12 79.0 25Mg 10.0 26Mg 12 11.0 12 Jadual 2 Table 2 (i) Apakah yang dimaksudkan dengan isotop bagi atom magnesium? What is meant by isotope of magnesium atom? ……………………………………………………………………………………………………... [1 markah] [1 mark] (ii) Hitung jisim atom relatif magnesium. Calculate the relative atomic mass of magnesium. [3 markah] [3 marks] 2 Rajah 2 menunjukkan perwakilan piawai bagi dua isotop atom karbon. SPM 17’ Diagram 2 shows the standard representation of two isotopes of carbon atoms. C C12 14 66 Rajah 2 Diagram 2 (a) Nyatakan maksud isotop. State the meaning of isotope. ……………………………………………………………………………………………………... [1 markah] [1 mark] Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 46

(b) Berdasarkan Rajah 2, Based on Diagram 2, (i) Tentukan bilangan elektron dan neutron dalam jadual di bawah. Determine the number of electrons and neutrons in the table below. Zarah C12 C14 Particle 6 6 Bilangan elektron Number of electron Bilangan neutron Number of neutron [2 markah] [2 marks] 14 seharian. (ii) Nyatakan ussaetuokf e164gCuninaaonur6Cdadilaylalmifek. ehidupan State one ……………………………………………………………………………………………….. [1 markah] [1 mark] (c) P adalah satu bahan yang mempunyai takat lebur 51 oC dan takat didih 305 oC. P is a substance that has a melting point of 51 oC and a boiling point of 305 oC. (i) Lakar graf suhu melawan masa apabila bahan P dipanaskan daripada 30 oC ke 90 oC. Skech a graph of temperature ahainst time when substance P is heated from 30 oC to 90 oC. [2 markah] [2 marks] Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 47

(ii) Apabila bahan P disejukkan, suhu berkurangan dan menjadi malar pada satu peringkat dan kemudian berkurang semula. When substance P is cooled, the temperature decreases and becomes constant at one stage and then decreases again. Ramalkan suhu yang malar itu. Predict the constant temperature. ……………………………………………………………………………………………….. [1 markah] [1 mark] Terangkan mengapa suhu malar pada peringkat itu. Explain why the temperature is constance at that stage. ……………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………….. [2 markah] [2 marks] 3(a) Jadual 3.1 menunjukkan nombor proton dan nombor nukleon bagi atom P, Q dan R. Table 3.1 shows the proton number and nucleon number of atoms P, Q and R. Atom unsur Nombor proton Nombor nukleon Atom of element Proton number Nucleon number P 8 16 Q 9 19 R 8 17 Jadual 3.1 Table 3.1 (i) Pasangan atom manakah merupakan isotop? Which pair of atoms are isotopes? ……………………………………………………………………………………………… [1 markah] [1 mark] (ii) Berikan sebab bagi jawapan anda di 3(a)(i). Give the reason for your answer in 3(a)(i). ……………………………………………………………………………………………… [1 markah] [1 mark] (iii) Lukis gambar rajah susunan elektron bagi atom Q. Draw the electron arrangement for atom Q. Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 [1 markah] [1 mark] 48

(b) Bahan X adalah pepejal putih dan penebat elektrik. Substance X is a white solid and an electrical insulator. Bahan X melebur pada 61 oC dan meruap pada 301 oC Substance X melts at 61 oC and evaporates at 301 oC (i) Lukis susunan radas bagi menentukan takat lebur bahan X. Draw the apparatus set-up used to determine the melting point of substance X. [2 markah] [2 marks] (ii) Nyatakan jenis zarah bahan X. State the type of particles of substance X. ……………………………………………………………………………………………… [1 markah] [1 mark] (iii) Huraikan keadaan bahan X apabila berada pada suhu 40 oC dan 90 oC dalam jadual di bawah. Describe the state of substance X when it is at 40 oC and 90 oC in the table below. Suhu 40 oC 90 oC Temperature Susunan zarah Arrangement of particles Daya tarikan di antara zarah Force of attraction between particles [4 markah] [4 marks] Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 49

Bahagian B Section B 1(a) Rajah 1.1 menunjukkan dua Model Struktur Atom. Diagram 1.1 shows the Atomic Structure Model. Elektron Elektron Petala Electron Electron Shell - - - -- - + - - - Sfera yang bercas positif Nukleus yang mengandungi proton Positively-charged sphere Nucleus that contains protons Saintis R Saintis Q Scientist R Scientist Q Rajah 1.1 Diagram 1.1 (i) Kenal pasti saintis R dan saintis Q. Identify the scientist R and scientist Q. (ii) Huraikan sejarah perkembangan model struktur atom bagi setiap ahli saintis tersebut. Describe the history development of the atomic structure model for each of these scientists. (iii) Berdasarkan sejarah perkembangan model struktur atom, salin dan kenal pasti maklumat daripada ahli saintis bagi menentukan suatu unsur dalam atom magnesium dan atom oksigen dalam jadual di bawah. Based on the history development of the atomic structure models, copy and identify information from scientists to determine an element in magnesium atom and oxygen atom in the table below. Unsur Maklumat Mg O Element Information Saintis R Scientist R Saintis Q Scientist Q [10 markah] [10 marks] Modul KIMIA KSSM TINGKATAN 4 50