MNRE_BKN Annual report 64

สารจาก ผูอ้ ำนวยการสำนักงานทรพั ยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอ้ ม จงั หวัดบึงกาฬ สำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจังหวัดบึงกาฬ เป็นข้าราชการบริหารส่วนภูมิภาคในสังกัดสำนักงานปลัดกระทรวง ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม มีอำนาจหน้าที่ปฏิบัติงานตามภารกิจ ของกระทรวงฯ ในระดบั จังหวดั ไดแ้ กก่ ารจดั ทำแผนเพ่ือการจดั การคุณภาพ สิ่งแวดล้อมระดับจังหวัด การให้บริการประชาชนตามกฎหมายว่าด้วย การป่าไม้ สวนป่า เลื่อยโซ่ยนต์ กิจการน้ำบาดาล และกฎหมายอื่น ๆ การส่งเสริมความร่วมมือ พัฒนาเครือข่ายด้านการอนุรักษ์ ฟื้นฟู และเฝ้าระวัง ด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม รวมถึงการถ่ายทอด องค์ความรู้ พัฒนาระบบบริหารจัดการและเสริมสร้างศักยภาพทรัพยากร บุคคลให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลง เพื่อการแก้ไขปัญหาความเดือนร้อน ของประชาชนด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ได้อย่างทั่วถึง และทันเหตุการณ์ นอกจากนี้ยังมีภารกิจที่สำคัญและภารกิจเร่งด่วนที่ได้รับ มอบหมายจากรัฐบาล อาทิ การรกั ษาความมน่ั คงของฐานทรัพยากรธรรมชาติ การแก้ไขปัญหาที่ดินทำกินให้ผู้ยากไร้ การดำเนินงานป้องกันและ ปราบปรามการตัดไม้ทำลายป่าผ่านกลไกของคณะกรรมการป้องกัน และปราบปรามการตัดไม้ทำลายป่าระดับจังหวัด การจัดการขยะมูลฝอย และของเสียอันตราย การประสานและดำเนินการแก้ไขปัญหา ข้อขัดแย้งเกี่ยวกับที่ดิน การบริหารจัดการการใช้ประโยชน์ที่ดินของรัฐ เพื่อแก้ไขปัญหาความเดือนร้อนของประชาชน และการสร้างความร่วมมือ ด้านคุณภาพชีวิตที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมให้เกิดขึ้นในพื้นที่จังหวัดบึงกาฬ ไดอ้ ยา่ งย่ังยนื ในโอกาสนี้ กระผมขอขอบคุณข้าราชการ พนักงานราชการ เจ้าหน้าที่สำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจังหวัดบึงกาฬ ทุกท่าน ที่ได้ปฏิบัติงานด้วยความวิริยะอุตสาหะอย่างเต็มความสามารถ ทำให้ภารกิจต่างๆ ประสบผลสำเร็จ และบรรลุตามวัตถุประสงค์ ที่กำหนดไว้ พร้อมทั้งเป็นกำลังสำคัญในการร่วมกันสร้างสรรค์สิ่งดี ๆ เพื่อสร้างความเชื่อมั่น ความศรัทธาแก่พี่น้องประชาชน และขับเคลื่อน ภารกิจของสำนักงานฯ ให้เจริญก้าวหน้าเป็นประโยชน์ต่อจังหวัดบึงกาฬ และประเทศชาติ ต่อไป นายมณเฑยี ร วริ ิยะพนั ธ์ุ ผู้อำนวยการสำนักงานทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มจังหวดั บงึ กาฬ สำนักงานทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อมจังหวัดบงึ กาฬ

2 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มจงั หวดั บงึ กาฬ สารบัญ Content หน้า ▪ สารจากผอู้ ำนวยการสำนกั งานทรัพยากรธรรมชาติ และส่งิ แวดลอ้ มจังหวัดบงึ กาฬ ▪ สารบัญ 1สว่ นที่ ข้อมูลพ้นื ฐานจงั หวดั บึงกาฬ 5 ▪ ขอ้ มูลพน้ื ฐานทางกายภาพ 6 ▪ ด้านทรัพยากรธรรมชาติ ดนิ นำ้ ปา่ ไม้ 10 ▪ สถานทท่ี อ่ งเทยี่ วทางธรรมชาติ ในการกำกบั ดูแลของ ทส. 18 2ส่วนที่ ข้อมลู ภาพรวม สนง.ทสจ.บงึ กาฬ 28 ▪ ประวัตคิ วามเป็นมาและทตี่ ั้งสำนกั งาน 29 ▪ อำนาจหนา้ ทต่ี ามกฎกระทรวง 29 ▪ ค่านยิ ม วสิ ยั ทัศน์ พันธกจิ 30 ▪ อัตรากำลัง 31 3ส่วนที่ ผลการดำเนนิ งาน 40 44 ▪ สว่ นอำนวยการ 71 ▪ ส่วนสิง่ แวดล้อม 97 ▪ ส่วนทรัพยากรธรรมชาติ 111 ▪ สว่ นทรัพยากรนำ้ ▪ ส่วนยทุ ธศาสตร์ ▪ ทปี่ รกึ ษา/คณะผูจ้ ดั ทำ 124 สำนักงานทรัพยากรธรรมชาตแิ ละส่งิ แวดลอ้ มจังหวัดบึงกาฬ

3 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มจงั หวดั บงึ กาฬ สารบัญตาราง List of tables ตารางที่ หนา้ 1 การแบง่ เขตการปกคราองของจงั หวดั บึงกาฬ ปี พ.ศ. 2564 8 2 สถติ ิข้อมลู สภาพพนื้ ท่ปี ่าไมข้ องจังหวัดบึงกาฬ ย้อนหลัง 5 ปี 11 3 ขอ้ มูลพ้นื ที่ปา่ จากโครงการจัดทำข้อมลู สภาพพืน้ ทีป่ า่ ไม้ ปี พ.ศ. 2559 – 2560 13 4 สรุปขอ้ มลู พื้นที่แนวเขตของรัฐในจังหวดั บงึ กาฬ 14 5 ล่มุ น้ำสาขาในทอ้ งทจี่ ังหวัดบึงกาฬ 15 6 จำนวนบ่อน้ำบาดาลและปริมาณใช้น้ำบาดาลในจงั หวดั บึงกาฬ 16 7 แสดงสถานะงบประมาณทไ่ี ด้รบั การจัดสรรในปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 41 สำนักงานทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิ่งแวดลอ้ มจงั หวัดบึงกาฬ 8 แสดงสถานะงบประมาณที่คา่ ใชจ้ า่ ยในการจ้างพนักงานราชการเฉพาะกจิ ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 42 สำนักงานทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละส่งิ แวดลอ้ มจงั หวดั บึงกาฬ 9 สรุปงานสารบรรณ รบั - ส่ง หนังสอื ราชการ ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 43 10 แสดงสถานทก่ี ำจดั ขยะมูลฝอยชุมชนของจงั หวดั บึงกาฬ 46 11 แสดงรายงานผลการดำเนนิ งานตวั ช้วี ดั รอ้ ยละของปริมาณขยะมูลฝอยชมุ ชนได้รับการจัดการอย่างถูกต้อง 47 ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 12 แสดงข้อมลู การจดั การของเสียอันตรายจากชุมชน รอบ 6 เดอื น (เดอื นตลุ าคม 2563 – เดือนกันยายน 2564) 48 13 แบบรายงานผลการบริหารจดั การขยะมลู ฝอยเฉล่ียขององค์กรปกครองสว่ นท้องถิ่น รอบ 11 เดอื น 48 ระหว่าง เดอื น ตลุ าคม พ.ศ. 2563 – สงิ หาคม พ.ศ. 2564 ปงี บประมาณ พ.ศ. 2564 14 แสดงผลการดำเนินงานออกใบอนุญาตอตุ สาหกรรมไม้ 72 15 ตารางแสดงผลการดำเนนิ งานออกใบอนญุ าตเลอื่ ยโซย่ นต์ 72 16 สรุปผลการดำเนินงานอนญุ าตการขนึ้ ทะเบยี นท่ีดนิ เป็นสวนปา่ และการตัดฟนั ไม้สว่ นป่าเอกชน (พ.ศ.2554-ปัจจบุ นั ) 73 17 สรปุ ขออนุญาตทำประโยชนใ์ นเขตป่า (เพ่อื ดดู ทราย) ประจำปงี บประมาณ พ.ศ. 2564 73 18 สรุปขออนญุ าตทำประโยชน์ในเขตปา่ (เพอ่ื ใชท้ ำเปน็ ทางลาดลงดดู ทรายเปน็ ท่ีกองทรายและวางวัสดุอปุ กรณ์) 74 ประจำปงี บประมาณ พ.ศ. 2564 19 สรุปการย่ืนคำขอเข้าทำประโยชนใ์ นพ้ืนทป่ี า่ สงวนแห่งชาติ 75 20 สรุปข้อมลู พื้นทป่ี ่าอนุรักษ์ และพ้นื ท่ีป่าสงวนแหง่ ชาติ 77 21 แสดงสถติ ขิ ้อมูลสภาพพนื้ ทป่ี ่าไม้ของจงั หวัดบงึ กาฬ ย้อนหลงั 7 ปี 78 22 ข้อมูลชนิดปา่ ของจงั หวดั บงึ กาฬจากผลการแปลปา่ จากภาพถา่ ยดาวเทยี ม พ.ศ. 2559 – 2560 78 23 แสดงสถติ ิ Hotspot ยอ้ นหลงั 4 ปี 78 24 สรุปผลคดเี ปน็ รายอำเภอในปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 79 25 สรุปขอ้ ส่งั การ/มอบนโยบาย ผวู้ ่าราชการจงั หวัดบึงกาฬและรองผู้วา่ ราชการจงั หวัดบึงกาฬ 81 26 สรปุ ผลการดำเนินงานโครงการปลูกป่าเพื่ออนุรกั ษ์ ฟ้นื ฟูปา่ ตน้ นำ้ ป่าชายเลนและป้องกนั ไฟปา่ 86 27 จำนวนบอ่ นำ้ บาดาลท่ีดำเนนิ การตรวจสอบเพือ่ ออกใบอนญุ าตประกอบกิจการนำ้ บาดาล (รายใหม่) 103 28 การดำเนินการประชาสัมพนั ธน์ อกสถานท่ี (กจิ กรรมที่ 4) ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 107 สำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและส่งิ แวดลอ้ มจังหวัดบึงกาฬ

4 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มจงั หวดั บงึ กาฬ สารบัญรปู List of figures รปู ที่ หนา้ 1 แผนท่แี สดงเขต ตำบล อำเภอ และเสน้ ทางคมนาคม จงั หวดั บงึ กาฬ 7 2 ชนิดปา่ ของจงั หวัดบึงกาฬ ปี พ.ศ. 2563 12 3 สถิตินักท่องเที่ยวถำ้ นาคา ตง้ั แตเ่ ดอื นกรกฎาคม – กนั ยายน พ.ศ. 2564 21 4 กราฟสถติ นิ กั ทอ่ งเที่ยวถำ้ นาคา ตง้ั แต่เดอื นกรกฎาคม – กันยายน พ.ศ. 2564 21 5 สถิตินกั ท่องเท่ยี วหินสามวาฬ ตงั้ แตเ่ ดือนกรกฎาคม – กันยายน พ.ศ. 2564 23 6 กราฟสถิตินกั ท่องเทีย่ วหนิ สามวาฬ ต้ังแต่เดอื นกรกฎาคม – กันยายน พ.ศ. 2564 23 7 สถิตินักทอ่ งเทีย่ วเขตหา้ มล่าสัตว์ป่าบึงโขงหลง ตั้งแตเ่ ดอื นกรกฎาคม - กนั ยายน พ.ศ. 2564 25 8 กราฟสถติ นิ กั ทอ่ งเท่ยี วเขตห้ามล่าสัตว์ปา่ บงึ โขงหลง ต้ังแตเ่ ดือนกรกฎาคม – กันยายน พ.ศ. 2564 25 9 แสดงสถานะงบประมาณทีไ่ ด้รับการจัดสรรในปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 43 สำนกั งานทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละส่งิ แวดลอ้ มจงั หวดบึงกาฬ 102 10 แสดงการดำเนนิ งานตรวจสอบบอ่ นำ้ บาดาลตามกิจกรรมท่ี 1 104 11 แสดงการดำเนินงานตรวจสอบสถานท่ีเพอื่ ประกอบการพิจารณาออกใบอนญุ าตเจาะนำ้ บาดาล 105 12 แสดงการดำเนินงานติดตาม เรง่ รัด เจรจาใหล้ กู หนช้ี ำระหนค้ี า่ ใช้นำ้ บาดาล 106 13 แสดงการดำเนนิ งานประชาสมั พนั ธ์ เสริมสรา้ งความร้คู วามเขา้ ใจดา้ นการประกอบกจิ การนำ้ บาดาล 107 14 แสดงการดำเนินงานตรวจสอบการกระทำความผดิ ตาม พ.ร.บ.น้ำบาดาล พ.ศ. 2520 108 15 แสดงการดำเนินงานตรวจสอบการกระทำความผิดตาม พ.ร.บ.น้ำบาดาล พ.ศ. 2520 รว่ มกับเจ้าหนา้ ที่ ท้องที่ 109 จาก สภ. 110 16 แสดงการเขา้ ร่วมประชมุ ดา้ นทรพั ยากรนำ้ บาดาล ผ่านสอ่ื อิเล็กทรอนิกส์ (VDO Conference) 110 17 การติดตามการปฏบิ ตั ิงานของสำนกั งานทรพั ยากรน้ำภาค 3 18 การปฏบิ ตั ิงานซ่อมแซมคันดนิ สระหนองกางแซง สำนักงานทรัพยากรธรรมชาตแิ ละส่ิงแวดลอ้ มจังหวดั บึงกาฬ

5 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มจงั หวดั บงึ กาฬ สว่ น1ท่ี จงั หวัดบึงกาฬ ศาลากลางจงหวดบงึ กาฬ สำนกั งานทรัพยากรธรรมชาตแิ ละส่งิ แวดล้อม จังหวัดบึงกาฬ สำนกั งานทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มจงั หวดั บึงกาฬ

6 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ มจงั หวดั บงึ กาฬ จงั หวัดบงึ กาฬ 1. ข้อมูลพน้ื ฐานทางกายภาพ 1.1 ความเป็นมา จังหวัดบึงกาฬจัดตั้งขึ้นตามพระราชบัญญัติตั้งจังหวัดบึงกาฬ พ.ศ. 2545 ซึ่งมีผลบังคับใช้ เมื่อวันที่ 23 มีนาคม 2554 โดยแยกการปกครองออกจากจังหวัดหนองคาย การขอจัดตั้งจังหวัดบึงกาฬ เป็นความ ต้องการของประชาชนในพื้นที่มาตั้งแต่เมื่อปี พ.ศ. 2537 เนื่องจากจังหวัดหนองคายมีระยะทางยาวจากเหนือจรดใต้ ประมาณ 330.6 กิโลเมตร ราษฎรที่อาศยั อยบู่ ึงโขงหลง ซึง่ เปน็ อำเภอท่ีไกลท่สี ดุ ตอ้ งเดนิ ทางมาติดต่อราชการระยะทาง ถึง 238 กโิ ลเมตร การเดนิ ทางไป – กลับทำใหเ้ สียเวลา และสิ้นเปลืองคา่ ใช้จา่ ย ในส่วนการบรหิ ารราชการและการแก้ไข ปัญหาด้านชายแดนไม่สะดวกและไม่ทั่วถึง หากจัดตั้งจังหวัดบึงกาฬแล้วจะย่นระยะทางได้ ถึง 102 กิโลเมตร ทำให้ประหยัดเวลา และค่าใช้จ่ายของราษฎร ทั้งนี้ การบริหารราชการลงไปแก้ไขปัญหาให้แกป่ ระชาชนในพื้นที่ได้สะดวก และมปี ระสิทธิภาพมากย่ิงขึน้ 1.2 ท่ีตั้งและพื้นท่ี จังหวัดบึงกาฬมีที่ตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย อยู่ห่างจากกรุงเทพมหานคร 751 กโิ ลเมตร มพี ืน้ ทีร่ วมทงั้ จังหวดั 4,305,746 ตารางกโิ ลเมตร ประมาณ 2,691,093.75 ไร่ อาณาเขต แขวงบอลคิ ำไซ สาธารณรฐั ประชาธปิ ไตยประชาชนลาว ทศิ เหนือ ตดิ ตอ่ กบั โดยมีแม่น้ำโขงเปน็ เส้นก้ันพรมแดน ทศิ ใต้ ตดิ ตอ่ กบั อำเภอคำตากลา้ อำเภอบ้านมว่ ง และอำเภออากาศอำนวย จงั หวัดสกลนคร ทศิ ตะวนั ออก ตดิ ตอ่ กับ อำเภอบ้านแพง จังหวัดนครพนม ทศิ ตะวนั ตก ตดิ ตอ่ กบั อำเภอรตั นวาปี และอำเภอเฝา้ ไร่ จังหวัดหนองคาย สำนกั งานทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดล้อมจังหวัดบึงกาฬ

7 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มจงั หวดั บงึ กาฬ การคมนาคมและขนส่ง ทางรถยนต์ จากกรุงเทพฯ ใช้เส้นทางหมายเลข 1 ผ่านจังหวัดสระบุรี (ที่นี่เป็นที่มาของคำพูด “สระบุรี เลี้ยวขวา”) แล้วเข้าทางหลวง หมายเลข 2 ผ่านจังหวัดนครราชสีมา-จังหวัดขอนแก่น-จังหวัดอุดรธานี จนถึงจังหวัด หนองคาย และจากจังหวัดหนองคายสู่จังหวัดบึงกาฬ โดยจะผ่านอำเภอโพนพิสัย อำเภอรัตนวาปี อำเภอปากคาด รวมระยะทางท้งั สิ้นประมาณ 751 กิโลเมตร ใช้เวลาเดนิ ทางโดยประมาณ 11 ช่วั โมง ทางรถไฟ มีขบวนรถไฟจากกรุงเทพฯ-หนองคาย และขบวนรถด่วนดีเซลราง กรุงเทพฯ-อุดรธานี ทกุ วันจากสถานีรถไฟหนองคายเดนิ ทางต่อไปยังจังหวัดบงึ กาฬโดยทางรถยนต์ ระยะทาง 136 กิโลเมตร เครื่องบิน การเดินทางโดยเครื่องบินจากกรุงเทพฯ–อุดรธานี ลงที่ท่าอากาศยานอุดรธานี เดินทางต่อไปยัง จังหวัดบึงกาฬ ใช้เส้นทางจังหวดั อุดรธานี-จังหวัดหนองคาย-อำเภอโพนพิสัย-อำเภอรัตนวาปี-อำเภอปากคาด – จังหวัด บึงกาฬ ระยะทาง 190 กิโลเมตร รูปท่ี 1 แผนท่ีแสดงเขต ตำบล อำเภอ และเส้นทางคมนาคม จงั หวัดบงึ กาฬ 1.3 ภมู ปิ ระเทศและภมู อิ ากาศ ลักษณะภูมิประเทศของจงั หวัดบงึ กาฬ โดยทวั่ ไปเปน็ ทีร่ าบสงู แยกไดเ้ ป็น 3 บริเวณ คือ 1. พื้นที่เป็นคลื่นลอนลาด กระจายอยู่ทุกอำเภอเป็นหย่อม ๆ ซึ่งส่วนใหญ่เป็นพื้นที่ทำนา และปลูกพืชไร่ พชื สวน และปา่ ธรรมชาติ 2. พื้นที่เป็นคลื่นลอนชันและเป็นเขาเป็นป่าธรรมชาติ เช่น ป่าไม้เต็งรัง เบญจพรรณ พบในเขตอำเภอเมืองบึงกาฬ อำเภอเซกา อำเภอบึงโขงหลง อำเภอศรีวิไล อำเภอบงุ่ คลา้ และอำเภอพรเจรญิ 3. สภาพพื้นที่เป็นภูเขาที่มีความสูงชัน จากระดับน้ำทะเลตั้งแต่ ๒๐๐ เมตร เป็นบริเวณเทือกเขาต่าง ๆ ในเขตอำเภอเมืองบงึ กาฬ อำเภอบุ่งคล้า อำเภอเซกา และ อำเภอบงึ โขงหลง สำนกั งานทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิง่ แวดลอ้ มจังหวัดบึงกาฬ

8 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มจงั หวดั บงึ กาฬ ลักษณะอากาศจัดอยู่ในจำพวกฝนแถบร้อนและแห้งแล้ง (ธนั วาคม – มกราคม) ในฤดูมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ อุณหภูมิจะเริ่มลดในเดือนพฤศจิกายนและต่ำสุดในช่วงเดือนธันวาคมถึงเดือนมกราคม ในช่วงเดือนมีนาคม ถึงเดือนพฤษภาคมเป็นฤดูเปลี่ยนมรสุมเหนือ อุณหภูมิจะสูงขึ้นอย่างรวดเร็วในเดือนมีนาคม และร้อนจัดในเดือนเมษายน ในฤดูมรสมุ ตะวนั ตกเฉียงใต้ (มถิ นุ ายน – กรกฎาคม) อณุ หภูมิโดยท่ัวไป จะลดลงในเดือนตลุ าคม เป็นฤดูเปล่ียนมรสุมใต้ อณุ หภมู ิจะเรม่ิ ลดลงจนอากาศหนาวเยน็ 1.4 การปกครองและประชากร การปกครอง ในปี พ.ศ. 2564 จงั หวดั บึงกาฬแบง่ การปกครอง ดังนี้ • การปกครองสว่ นภูมิภาค แบ่งออกเป็น 8 อำเภอ 53 ตำบล 617 หม่บู า้ น • การปกครองส่วนท้องถิ่น แบ่งออกเป็น องค์การบริหารส่วนจังหวัด 1 แห่ง, เทศบาลเมือง 1 แห่ง, เทศบาลตำบล 17 แห่ง และองค์การบริหารสว่ นตำบล 39 แห่ง • ส่วนราชการประจำจงั หวดั 32 หน่วยงาน • สว่ นราชการสว่ นกลางและรัฐวสิ าหกิจ 64 หนว่ ยงาน ตารางท่ี 1 การแบง่ เขตการปกครองของจงั หวัดบงึ กาฬ ปี พ.ศ. 2564 อำเภอ ตำบล หมูบ่ ้าน จำนวนองค์การปกครองสว่ นทอ้ งถนิ่ รวม เมืองบึงกาฬ 12 131 อบจ. ทม. ทต. อบต. 11 เซกา 9 136 11 โซ่พสิ ัย 7 95 - 15 5 8 พรเจรญิ 7 58 - -4 7 7 ปากคาด 6 64 - -1 7 7 บงึ โขงหลง 4 57 - -3 4 5 ศรวี ิไล 5 51 - -1 6 5 บงุ่ คลา้ 3 25 - -2 3 3 - -1 4 1 รวม 53 617 - -- 3 58 1 -- - ทมี่ า : ทีท่ ำการปกครองจงั หวัดบงึ กาฬ, 2564 1 1 17 39 ประชากร ในปี พ.ศ.2562 จังหวัดบึงกาฬมีประชากรจำนวน 424,091 คน แบ่งเป็นชายจำนวน 212,859 คน เป็นหญิงจำนวน 211,232 คน อำเภอเมืองบึงกาฬเป็นอำเภอที่มีจำนวนประชากรมากที่สุด และอำเภอปากคาด เป็นอำเภอทม่ี ีความหนาแน่นของประชากรตอ่ พ้นื ท่ีมากทส่ี ดุ (สำนักงานสถติ ิจงั หวดั บงึ กาฬ, 2563) 1.5 การสาธารณสุข ในปี พ.ศ. 2562 จังหวัดบึงกาฬ มีโรงพยาบาลรัฐบาล จำนวน 8 แห่ง ไม่มีโรงพยาบาลเอกชน โรงพยาบาล ส่งเสรมิ สขุ ภาพตำบล 61 แหง่ และคลินกิ ทุกประเภท 101 แห่ง สำนกั งานทรัพยากรธรรมชาติและสิง่ แวดล้อมจังหวัดบึงกาฬ

9 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มจงั หวดั บงึ กาฬ 1.6 การสาธารณปู โภค ไฟฟา้ ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2562 จังหวดั บงึ กาฬมีผ้ใู ช้กระแสไฟฟ้า จำนวน 124,437 ราย ประปา ในปี พ.ศ. 2562 จังหวัดบึงกาฬมีจำนวนผู้ใช้น้ำทั้งหมด 12,043 ราย มีกำลังผลิต 6,132,000 ลบ.ม. มีปริมาณน้ำผลติ : 3,689,452 ลบ.ม. ปริมาณน้ำจำหน่าย : 2,686,917 ลบ.ม. การสื่อสารโทรคมนาคม จังหวัดบึงกาฬมีที่ทำการไปรษณีย์ของรัฐ 7 แห่งดังนี้ ปณ.บึงกาฬ ปณ.เซกา ปณ.โซ่พิสัย ปณ.บึงโขงหลง ปณ.ปากคาด ปณ.พรเจริญ ปณ.ศรีวิไล และไม่มีที่ทำการไปรษณีย์เอกชน บุ่งคล้า 1 แห่ง โดยที่มีการบริการไปรษณีย์รับฝากประเภทไปรษณีย์ภัณฑ์ธรรมดา จำนวน 1,160,793 ชิ้น พัสดุไปรษณีย์ จำนวน 14,842 ชิ้น และบรกิ ารพเิ ศษ จำนวน 726,272 ช้ิน 1.7 การศึกษา การศึกษาในปีการศึกษา พ.ศ. 2562 จังหวัดบึงกาฬ มีสถาบันการศึกษาทั้งหมด 271 แห่ง แยกตามสังกัด การศึกษา ดังนี้ - โรงเรยี นสงั กัดสำนักงานคณะกรรมการการศกึ ษาข้ันพน้ื ฐาน 237 แหง่ - โรงเรียนสงั กดั สำนกั งานบริหารงานคณะกรรมการสง่ เสริมการศึกษาเอกชน 18 แหง่ - โรงเรยี นสังกดั กรมส่งเสรมิ การปกครองสว่ นท้องถ่นิ 7 แหง่ - โรงเรียนสังกดั อื่น ๆ 9 แหง่ 1.8 พรรณไมน้ ามพระราชทาน ดอกไมป้ ระจาจงั หวดั บึงกาฬ สิรินธรวัลลี หรือชื่อพื้นเมือง สามสิบสองประดง ชื่อวิทยาศาสตร์ Bauhinia sirindhorniae K. & S.S. Larsen อยู่ในวงศ์ LEGUMINOSAE – CAESALPINIOIDEAE เป็นพืชถิ่นเดียว และหายากทางนิเวศวิทยาและ การกระจายพันธุ์ พบที่จังหวัดบึงกาฬ ตามชายป่าดิบแล้งเขตรักษาพันธ์ุ สัตว์ป่าภูวัว และบริเวณใกล้เคียงระดับความสูง ๑๕๐ – ๒๐๐ เมตร จากระดบั นำ้ ทะเล ความสำคัญ ในปี พ.ศ. 2538 ดร.ชวลิต นิยมธรรม และคณะ ได้ค้นพบ ณ บริเวณชายป่าดิบแล้ง บนเทือกเขา ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าภูววั พื้นที่จังหวัดหนองคายเดิม ต่อมาเมื่อศาสตราจารย์ ไค ลาร์เซน (Kai Lasen) ผู้เชี่ยวชาญพรรณไม้ชาวเดนมาร์ก และภรรยา (อาจารย์สุพีร์ศักดิ์สุวรรณ ลาร์เซน) เดินทางมาตรวจสอบปรากฏว่า เป็นพืชชนิดใหม่ของโลก จึงขอพระราชทานพระราชานุญาต ใช้พระนามาภิไธย ของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เพื่อเทิดพระนาม ของพระองค์ท่าน โดยใช้ชื่อว่า Bauhinia sirindhorniae K. & S.S. Larsen หรือ สิรินธรวัลลี อันหมายถึง วัลยชาติแห่งองค์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ดังนั้น เพื่อเทิดพระเกียรติสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ที่ได้มีพระกรุณาธิคุณต่อปวงชนชาวไทย และชาวจังหวัด บึงกาฬตลอดมา ประกอบกบั เปน็ พนั ธ์ุไม้หายากประจำถิน่ มีเฉพาะในพื้นท่ีจังหวัด บึงกาฬและใกลเ้ คยี งเทา่ นน้ั สิรินธรวัลลจี ึงเหมาะสมทจ่ี ะเปน็ พันธ์ไุ ม้ประจำจังหวัดบงึ กาฬ สำนกั งานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจังหวดั บงึ กาฬ

10 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มจงั หวดั บงึ กาฬ 1.9 คาขวัญจงั หวดั บงึ กาฬ ภทู อกแหลง่ พระธรรม ค่าล้ำยางพรารา งามตาแก่งอาฮง บึงโขงหลงเพลินใจ น้ำตกใสเจด็ สี ประเพณีแข่งเรือ เหนือสุดแดนอสี าน นมัสการหลวงพ่อพระใหญ่ ศูนยร์ วมใจศาลสองนาง 2. ด้านทรพั ยากรธรรมชาติ 2.1 ทรพั ยากรดิน จังหวัดบึงกาฬมีสภาพภูมิประเทศเป็นที่ราบ ที่ดอนเป็นลอนคลื่นผสมที่เนินสูงและภูเขาสูงชัน ใช้ประโยชน์ ในการทำนาและปลูกพืชไร่การเกษตร ลักษณะดินเป็นดินปนทรายตลอดชั้นดินทำให้การระบายน้ำได้ดี และการไหลบ่า ของน้ำบนผิวดินมีความรวดเร็ว สภาพพื้นที่ดังกล่าวจึงไม่เหมาะสมกับการปลูกพืชในฤดูแล้ง และการปลูกข้าว จึงต้อง มีการปรับปรุงโดยการใช้ระบบชลประทานและการขุดบ่อน้ำที่ต้องมีกรรมวิธีแบบพิเศษ ในการรองพื้นหน้าดินทำให้ การเก็บกักน้ำไดด้ ี เพอ่ื ให้การเพาะปลกู ได้ผลผลติ เพมิ่ มากขนึ้ ปัญหาเกี่ยวกับที่ดินที่พบมากในจังหวัดบึงกาฬ คือ มีการกัดเซาะพังทลายของตลิ่งแม่น้ำโขงบริเวณ อำเภอเมืองบึงกาฬ อำเภอบึงโขงหลง อำเภอปากคาด และอำเภอบุ่งคล้า และปัญหาความขัดแย้ง เรื่องที่ดินเขตป่า ในอำเภอเมืองบึงกาฬ ใกล้แนวเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าภูวัว เนื่องจากต้องการที่ดินสำหรับการปลูกยางพารา และปัญหาดินจืด ดินมกี รวดและทราย และดนิ เปรยี้ ว ตามลำดับ 2.2 ทรพั ยากรธรนี จังหวัดบึงกาฬมีทรัพยากรแร่ธาตุที่สำคัญ ได้แก่ เกลือหิน หินปูน ทราย และหินกรวด ทั้งนี้ มีจำนวนสถาน ประกอบการเกลือสินเธาว์ในพื้นที่ จำนวน 2 แห่ง และอีก 1 แห่งยังไม่แจ้งประกอบการ นอกจากนี้ ยังพบว่ามีการเปิด สถานประกอบการโรงโม่หิน จำนวน 1 แห่ง (สำนักงานสงิ่ แวดล้อมภาคที่ 9 (อุดรธานี), 2549 ; กรมอุตสาหกรรมพ้ืนฐาน และเหมืองแร่, 2548) และรายงานสรุปสัมปทานบัตร ณ วันท่ี 15 ธันวาคม 2542 ของกองสัมปทานเหมืองแร่ กรมทรพั ยากรธรณี พบวา่ ในพนื้ ท่จี ังหวดั บึงกาฬ ไมม่ เี หมืองแรท่ ีไ่ ด้รบั ประทานบัตรแต่อยา่ งใด ทรพั ยากรแร่ที่สำคัญ จงั หวัดบึงกาฬ มที รพั ยากรแร่ทส่ี ำคัญ 2 ชนดิ คือ ทรายน้ำจดื และเกลอื - ทราย แหล่งทรายสำหรับก่อสร้างทั้งหมดเป็นทรายจากแม่น้ำโขง ซึ่งมีการกระจายตัวตลอดลำน้ำ ต้ังแต่เขตอำเภอปากคาดจนถึงอำเภอบึงโขงหลง - เกลือ จังหวัดบึงกาฬเป็นส่วนหนึ่งของลุ่มแอ่งสกลนคร ซึ่งรองรับด้วยชั้นเกลือหิน พื้นที่ทำเกลือ เป็นพื้นที่ที่มีแนวชั้นเกลืออยู่ที่ระดับตื้น (60 – 80 เมตร) และเป็นแนวต่อเนื่องขึ้นมาจากอำเภอบ้านม่วง จังหวัดสกลนคร การผลิตเกลือสินเธาว์ทำโดยการสูบน้ำเกลือใต้ดินขึ้นมาตากอยู่ในเขตตำบลคำแก้ว อำเภอโซ่พิสัย มีผู้ประกอบการ ประมาณ 10 ราย เนื้อที่ประมาณ 70 ไร่ ผลผลิตเกลอื รวม ประมาณ 8,000 - 9,000 ตนั /ปี สำนักงานทรัพยากรธรรมชาตแิ ละส่งิ แวดล้อมจงั หวดั บึงกาฬ

11 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ มจงั หวัดบงึ กาฬ 2.3 ทรพั ยากรป่าไม้ จังหวัดบึงกาฬ มีสภาพพื้นที่เป็นภูเขาที่มีความสูงชัน จึงมีป่าธรรมชาติที่ค่อนข้างอุดมสมบูรณ์ จำแนกได้ คอื ปา่ ดบิ แล้ง ปา่ บึงนำ้ จืด ป่าเตง็ รงั ป่าเบญจพรรณ ป่าไผ่ ปา่ ทีฟ่ น้ื ฟตู ามธรรมชาติ ปา่ ทุง่ สังคมพชื ลานหิน พรรณไม้สำคัญ ที่พบในป่าดิบแล้ง ได้แก่ ยางปาย ตะเคียน เต็ง เปล้าใหญ่ ซ้อหิน พรรณไม้สำคัญที่พบ ในป่าดิบชื้น ได้แก่ ไม้จำพวกไม้ยาง ตะเคียนทอง ตะเคียนหิน พะยูง มะค่าโมง ชิงชัน ไม้ก่อ ส่วนไม้พื้นล่าง เป็นไม้จำพวกหวาย ปาล์ม พรรณไม้สำคัญที่พบ ในป่าเต็งรัง ได้แก่ ยางเหียง เต็ง รัง ติ้วขาว ไม้พื้นที่ล่างเป็นไม้พุ่ม และหญ้า ส่วนพรรณไม้สำคัญที่พบในป่าเบญจพรรณ ไดแ้ ก่ กระบก ตะแบกแดง ตะแบกกราย ประดู่ นนทรี เป็นต้น สภาพพ้นื ทีป่ า่ ไมข้ องจงั หวดั บึงกาฬ พบพื้นที่ป่าไม้ 173,930.27 หรือร้อยละ 6.95 ของพื้นที่จังหวัดบึงกาฬ โดยพบพื้นที่ป่าไม้ ทุกอำเภอของจังหวัดบึงกาฬ พื้นที่ป่าไม้พบอยู่ในพื้นท่ีป่าสงวนแห่งชาติป่าดงเซกา ป่าดงสีชมพู ป่าภูทอกใหญ่ภูวัว และป่าดงซำบอนเซกา ป่าสงวนแห่งชาติป่าดงชมภูพร ป่าสงวนแห่งชาติ ป่าดงดิบกะลา ป่าภูสิงห์ และป่าดงสีชมพู ป่าสงวนแห่งชาติ ป่าดงภูวัว ป่าสงวนแห่งชาติ ป่าดงสีชมพูโพนพิสัย ป่าสงวนแห่งชาติป่าดงหนองตอ และป่าดงสีชมพู เขตห้ามล่าสัตว์ป่า บึงโขงหลง เขตห้ามล่าสตั ว์ปา่ กุดทิง เขตรักษาพันธุส์ ตั วป์ ่าภูววั และอทุ ยานแหง่ ชาตภิ ลู งั กา ปี 58-59 ปี 59-60 ปี 60-61 ปี 61-62 ปี 2563 174,225.01 ไร่ 175,485.96 ไร่ 175,609.96 ไร่ 174,812.63 ไร่ 173,930.27 ไร่ รอ้ ยละ รอ้ ยละ รอ้ ยละ ร้อยละ รอ้ ยละ 6.96 7.01 7.02 6.99 6.95 ตารางท่ี 2 สถติ ขิ ้อมูลสภาพพ้ืนท่ปี า่ ไมข้ องจังหวดั บึงกาฬ ย้อนหลงั 5 ปี ปี พ.ศ. รายละเอียด 2558-2559 2559-2560 2560-2561 2561-2562 2563 174,812.63 173,930.27 พนื้ ทป่ี า่ ไม้ (ไร)่ 174,225.01 175,485.96 175,609.96 ร้อยละพืน้ ทปี่ ่าไม้ 6.96 7.01 7.02 6.99 6.95 ทม่ี า : สำนักจัดการที่ดินป่าไม้ กรมปา่ ไม้ , 2563 สำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดล้อมจงั หวัดบงึ กาฬ

12 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มจงั หวดั บงึ กาฬ จากการสำรวจพื้นที่ป่าตามโครงการสำรวจสถานภาพ และจัดทำแผนที่พื้นที่ป่าไม้ในท้องที่จังหวัดบึงกาฬ โดยใช้ระบบ สารสนเทศภูมิศาสตร์ พบว่าปัจจุบันสภาพป่าไม้ของจังหวัดบึงกาฬมีเนื้อที่ 173,930.27 ไร่ คิดเป็นร้อยละ 6.95 ของเนอื้ ทจี่ ังหวดั โดยได้มกี ารประกาศกำหนดพื้นท่ีเปน็ ป่าสงวนแห่งชาติ จำนวน 6 ป่า ซง่ึ พ้ืนที่ส่วนใหญไ่ ดถ้ ูกบุกรุก เป็นที่ดินทำกินและสวนยางพารา ทำให้พื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติลดลงมีเนื้อที่ประมาณ 122,095 ไร่ (พื้นที่กันออกจาก สปก.) แต่เมื่อรวมสถานที่สงวนหวงห้ามของราชการอื่น ๆ ที่มีสภาพเป็นพื้นที่สีเขียว รวมถึงพื้นที่ปลูกป่ายางพารา เนื้อที่ประมาณ 731,921 ไร่ ทำให้ทั้งจังหวัดมีพื้นที่สีเขียว ประมาณ 854,016 ไร่ (ร้อยละ 31.75 ของพื้นที่จังหวัดบึงกาฬ) (สำนกั จดั การท่ดี ินป่าไม้ กรมปา่ ไม้, 2563) ชนดิ ปา่ ของจงั หวัดบงึ กาฬ 1.9 0 1.421.37 0.740.67 0.540.35 0.01 0.01 <0.01 ัสงคม ืพชลาน ิหน ่ปาเบญจพรรณ ่ปาดิบแ ้ลง ่ปา ุ่ทง ่ปาเต็ง ัรง ่ปาไ ่ผ ป่าท่ี ้ืฟน ูฟตามธรรมชาติ ่ปา ึบงน้ำ ืจด ่ปาสวน ัสก สวน ่ปาอื่นๆ สงั คมพืชลานหนิ ป่าดบิ เขา ป่าดบิ แลง้ 34,246.53 ไร่ ปา่ เบญจพรรณ 35,575.70 ไร่ ป่าท่งุ ป่าสนเขา ป่าทีฟ่ ื้นฟตู ามธรรมชาติ 8,759.56 ไร่ สวนปา่ สกั 144.27 ไร่ ป่าเต็งรัง ป่าทงุ่ 18,534.58 ไร่ ป่าไผ่ 13,429.74 ไร่ ป่าเบญจพรรณ ป่าดินแลง้ ป่าไผ่ ปา่ บงึ น้ำจดื 311.12 ไร่ สวนปา่ อน่ื ๆ 114.31 ไร่ ปา่ ดินช้นื ป่าเตง็ รัง 16,760.55 ไร่ สังคมพืชลานหนิ 47,609.60 ไร่ ป่าพรุ ป่าชายเลน ป่าชายหาด ปา่ บงึ นำ้ จืด รูปที่ 2 ชนิดป่าของจงั หวัดบึงกาฬ ปี พ.ศ. 2563 สำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิง่ แวดล้อมจังหวัดบงึ กาฬ

13 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ มจงั หวดั บงึ กาฬ ตารางที่ 3 ขอ้ มลู พน้ื ทป่ี ่าจากโครงการจัดทำข้อมลู สภาพพน้ื ทปี่ ่าไม้ ปี พ.ศ. 2559 – 2560 ชนิดปา่ พนื้ ท่ี (ไร)่ ร้อยละ ปา่ ดิบแล้ง 34,246.53 1.37 ปา่ บงึ น้ำจดื 311.12 0.01 ป่าเบญจพรรณ 35,575.70 1.42 ป่าเต็งรงั 16,760.55 0.67 ป่าไผ่ 13,429.74 0.54 สวนป่าสกั 144.27 0.01 ส่วนป่าอนื่ 114.31 <0.01 ป่าทฟี่ ืน้ ฟูตามธรรมชาติ 8,759.56 0.35 ป่าทงุ่ 18,534.58 0.74 สังคมพืชลานหิน 47,609.60 1.90 ท่มี า : สำนกั จดั การทด่ี นิ ป่าไม้ กรมป่าไม้, 2560 หมายเหตุ : นิยามพ้นื ทีป่ า่ ไม้ทใ่ี ชส้ ำหรบั การแปลตีความภาพถ่ายดาวเทียม เพื่อจัดทำข้อมลู พนื้ ทสี่ ภาพปา่ ไม้ หมายถงึ พื้นท่ีปกคลมุ พืชพรรณที่สามารถ จำแนกได้ว่าเปน็ ไม้ยืนต้นปกคลุมเป็นผืนต่อเนื่องขนาดไม่นอ้ ยกว่า 3.125 ไร่ และหมายความถึงทุ่งหญ้าและลานหินที่มีอยู่ตามธรรมชาติที่ ปรากฏลอ้ มรอบด้วย พื้นที่ที่จำแนกได้ว่าเป็นพื้นที่ป่าไม้ โดยไม่รวมถึงสวนยูคาลิปตัส หรือ พื้นที่ที่มีต้นไม้ แต่ประเมินได้ว่าผลผลิตหลักของการดำเนิ นการไม่ใช่เนื้อไม้ ได้แก่ พื้นท่ี วนเกษตร สวนผลไม้ สวนยางพารา และสวนปาลม์ จังหวัดบึงกาฬมีแนวเขตที่ดินของหน่วยงานภาครัฐมีจำนวน 8 หน่วยงาน ได้แก่ กรมป่าไม้, กรมอุทยาน แห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช, สำนักงานปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม, กรมส่งเสริมสหกรณ์, กรมธนารักษ์, กรมพัฒนา ที่ดิน, กรมที่ดิน และ กรมพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ และภายหลัง การใช้งานระบบสารสนเทศภูมิศาสตร์ (GIS) วิเคราะห์ 1 พื้นที่ ต่อ 1 หน่วยงาน พบว่าเนื้อที่ดินของรัฐ คิดได้ร้อยละ 70 เปอร์เซ็นต์ของเนื้อที่จังหวัดบึงกาฬ โดยพื้นที่ของรัฐในจังหวัดบึงกาฬส่วนใหญ่เป็นที่ดินในเขตปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม คิดเป็นร้อยละ 60 เปอร์เซ็นต์ ของเนื้อท่ีจังหวัดบึงกาฬ สำนกั งานทรัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดลอ้ มจงั หวดั บึงกาฬ

14 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ มจงั หวัดบงึ กาฬ ตารางท่ี 4 สรุปขอ้ มลู พื้นที่แนวเขตของรัฐในจงั หวัดบงึ กาฬ รายการจำแนก พ้ืนทจ่ี ากการ รอ้ ยละของ หมายเหตุ ประมวลผล พื้นทจ่ี ังหวดั GIS (ไร)่ 1. จังหวดั บึงกาฬ 2,501,825.82 100.00 2. พน้ื ทท่ี ่ีมีสภาพป่าเหลอื อยู่ 173,930.27 6.95 3. ปา่ อนรุ กั ษ์ ไดแ้ ก่ 147,321.67 5.89 3.1 อุทยานแห่งชาตภิ ลู ังกา 9,228.71 0.37 (เฉพาะ จ.บึงกาฬ) 3.2 เขตรกั ษาพันธุ์สัตวป์ า่ ภวู วั 3.3 เขตห้ามลา่ สัตว์ป่าบึงโขงหลง 117,511.32 4.70 3.4 เขตหา้ มลา่ สตั ว์ป่ากดุ ทิง 11,503.39 0.46 4. ปา่ สงวนแห่งชาติ 4.1 ป่าดงภูววั 9,078.25 0.36 4.2 ปา่ ดงหนองตอ และป่าดงสีชมพู 4.3 ป่าดงดบิ กะลา ป่าภูสงิ ห์ และป่าดงสชี มพู 188,261.17 7.52 4.4 ปา่ ดงเซกา ป่าดงสีชมพู ป่าภทู อกใหญ่ภูววั 13029.19 0.52 และปา่ ดงซำบอนเซกา 55932.60 2.24 4.5 ปา่ ดงสชี มพูโพนพสิ ัย 52224.16 20.9 4.6 ปา่ ดงชมภพู ร 43987.92 1.78 20233.44 0.80 (เฉพาะ จ.บึงกาฬ) 2853.86 0.11 5. ป่าไมถ้ าวรตามมติคณะรัฐมนตรี 41,170.32 1.65 6. สวนป่าองค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ (ออป.) 4,229.00 0.17 7. นคิ มสร้างตนเองโพนพสิ ัย 22,825.83 0.91 8. ทรี่ าชพัสดุ 19,702.24 0.79 9. ทสี่ าธารณประโยชน์ (น.ส.ล.) 67,006.16 2.68 10. เขตปฏริ ปู ที่ดนิ เพ่อื เกษตรกรม (ส.ป.ก.) 1,251,012.90 50.00 ท่ีมา : ข้อมูลจาก GIS จากศนู ย์เทคโนโลยสี ารสนเทศและการส่ือสาร (ศทส.) วเิ คราะห์ขอ้ มลู ดว้ ยระบบสารสนเทศภมู ิศาสตร์ (GIS), 2564 สำนกั งานทรัพยากรธรรมชาติและสิง่ แวดลอ้ มจังหวัดบงึ กาฬ

15 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มจงั หวัดบงึ กาฬ 2.4 ทรพั ยากรนา้ นำ้ ผิวดิน แม่น้ำโขงเป็นแม่น้ำสายหลักของจังหวัดบึงกาฬ มีอาณาเขตติดต่อกับสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว มีลักษณะของภูมิประเทศยาวไปตามลำน้ำ ซึ่งมีความยาวตั้งแต่อำเภอปากคาด อำเภอเมืองบึงกาฬ อำเภอบุ่งคล้า และอำเภอบึงโขงหลง โดยมีความยาวของแม่น้ำโขงทั้งสิ้น ประมาณ 120 กิโลเมตร ตามพระราชกฤษฎีกากำหนดลุ่มน้ำ พ.ศ. 2564 มีการกำหนดลุ่มน้ำในประเทศไทย เป็น 22 ลุ่มน้ำ ซึ่งจังหวัดบึงกาฬตั้งอยู่ในเขตลุ่มน้ำโขง ตะวันออกเฉียงเหนือ ซึ่งมีลำน้ำสาขาย่อยในพื้นที่จังหวัดบึงกาฬ รวม 1 สาย จึงได้แบ่งเป็นพื้นที่ลุ่มน้ำสาขา จำนวน 5 ลมุ่ นำ้ ได้แก่ ลุ่มนำ้ สาขาในทอ้ งทจ่ี ังหวดั บงึ กาฬ ตารางที่ 5 ลมุ่ นำ้ สาขาในท้องทจี่ งั หวัดบงึ กาฬ ลำดับที่ ลมุ่ น้ำสาขา ในเขตพน้ื ท่อี ำเภอ 1 ห้วยคอง อ.เมอื งบึงกาฬ อ.โซพ่ สิ ัย อ.พรเจรญิ 2 หว้ ยฮี้ อ.เซกา 3 แมน่ ้ำสงครามตอนบน อ.โซ่พสิ ยั 4 แม่น้ำสงครามตอนล่าง อ.โซ่พิสยั อ.ศรวี ไิ ล อ.พรเจรญิ อ.เซกา อ.บึงโขงหลง 5 แม่น้ำโขงสว่ นท่ี 7 อ.ศรวี ไิ ล อ.โซ่พิสยั อ.เซกา อ.บึงโขงหลง อ.เมืองบึงกาฬ อ.บุ่งคล้า ทีม่ า : สำนักงานทรพั ยากรนำ้ ภาค 3 (อุดรธานี), 2554 พื้นที่ลุ่มน้ำเป็นแหล่งน้ำตามธรรมชาติที่สำคัญและกระจายอยู่ในทุกพื้นที่ของจังหวัดบึงกาฬ มีความเกี่ยวโยงกัน เป็นเครอื ขา่ ย รวมถงึ ลำหว้ ย คู คลอง บึง ฯลฯ ในอดตี แม่น้ำและแหลง่ นำ้ ธรรมชาติ เป็นแหล่งรวมวฒั นธรรมและวิถีชีวิต ที่เกี่ยวกับสายน้ำ จึงได้ถูกนำมาใช้ประโยชน์ต่อการดำรงชีพของประชาชนหลากหลายรูปแบบ ตั้งแต่การตั้งถิ่นฐาน การอุปโภคบริโภค การเพาะปลูก การเลี้ยงสัตว์ การประมง การคมนาคมขนส่ง การติดต่อค้าขายทั้งในประเทศ และต่างประเทศ นอกจากนีย้ งั เปน็ ท่รี องรับน้ำตามธรรมชาติ และระบายน้ำเพ่ือป้องกันอุทกภัยท่เี กดิ ขน้ึ เป็นประจำทุกปี น้ำใตด้ ิน จังหวดั บงึ กาฬ มกี ารสะสมตัวของชั้นเกลือหลายชั้น พบวา่ หากมีการเจาะบ่อบาดาลในพืน้ ท่ีท่ีอยู่ไกลจากแหล่งน้ำ ธรรมชาติจะพบน้ำที่ระดับความลึกโดยประมาณ 50 - 150 เมตร ในส่วนของผลการวิเคราะห์ ทางเคมี พบว่า คุณภาพของน้ำ อยู่ในเกณฑ์ไม่ดีนัก เพราะมีส่วนผสมของสารละลายจากหินเกลือใต้ดิน แต่สามารถนำมาใช้ในการอุปโภคบริโภคได้ เมื่อพิจารณาเทียบกับมาตรฐานน้ำบาดาลเพื่อการบริโภค ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับระดับความลึกของชั้นน้ำที่พัฒนาขึ้นมาใช้ด้วย แสดงใหเ้ หน็ ว่ามีโอกาสทีจ่ ะเจาะพบนำ้ บาดาลคุณภาพน้ำกร่อยถึงเค็มในพื้นทีด่ งั กล่าว เมื่อพิจารณาถึงภาพรวมของปริมาณการใช้น้ำบาดาลในจังหวัดบึงกาฬ พบว่า มีอัตราการใช้น้ำ อยู่ในระดับ 5,000 – 7,000 ลกู บาศกเ์ มตรต่อปี อตั ราการใชน้ ้ำบาดาลของจังหวดั บึงกาฬ อยู่ในเกณฑ์ไมส่ งู นัก สว่ นใหญน่ ำไปใชใ้ นกจิ การ เกี่ยวกับอุตสาหกรรม/การค้า/ธุรกิจการบริการ และเกษตรกรรม คิดเป็นสัดส่วนระหว่างการใช้น้ำอุปโภค/บริโภค : อุตสาหกรรม/การค้า/ธุรกิจการบริการ และเกษตรกรรม เท่ากับ 1 : 4.5 ผลสืบเนื่องจากการขุดเจาะน้ำบาดาล คือ การทรุดตัวของแผ่นดินในบางพื้นที่ การไหลซึมของน้ำเค็มรุกล้ำเข้ามาในชั้นน้ำบาดาลขึ้นสู่พื้นดิน ซึ่งตั้งแต่เดิมเคย เป็นแหล่งน้ำจืด ดังน้นั การใช้น้ำบาดาลในจังหวัดบึงกาฬ ควรจะเพิ่มความระมัดระวังในส่วนของปริมาณน้ำที่จะนำข้ึนมาใช้ ในบางพื้นท่ี เพื่อมใิ ห้ระบบนิเวศของน้ำผวิ ดินถกู เจือปนและเส่ือมคุณภาพ สำนักงานทรัพยากรธรรมชาตแิ ละส่ิงแวดล้อมจงั หวัดบงึ กาฬ

16 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มจงั หวัดบงึ กาฬ จังหวัดบึงกาฬ มีจำนวนบ่อน้ำบาดาลทั้งสิ้น 3,842 บ่อ ณ วันที่ 1 ตุลาคม 2557 ส่วนใหญ่เพื่อการอุปโภคบริโภค มีปรมิ าณบอ่ บาดาลประตามใบอนญุ าต จำนวน 624 บ่อ โดยมีปริมาณน้ำท่ีอนุญาตให้สบู ใช้ รวม 25,529 ลูกบาศกเ์ มตร/วนั ตารางท่ี 6 จำนวนบ่อนำ้ บาดาลและปริมาณใช้นำ้ บาดาลในจงั หวดั บึงกาฬ ประเภทการใชน้ ำ้ จำนวน ปริมาณนำ้ ปรมิ าณนำ้ รายไดก้ ารจัดเกบ็ (ปี 2564) อุปโภคบรโิ ภค (บอ่ ) ตามใบอนุญาต ใช้จริง คา่ ใชน้ ้ำ/ปี คา่ อนุรักษน์ ้ำ/ปี ธรุ กิจ 125 (บาท) (บาท) เกษตรกรรม 105 (ลบ.ม./วัน) (ลบ.ม./วนั ) 1,309 - 394 - 1,791,068.96 - 4,480 - 8,516 - 1,351 - 12,533 รวม 624 25,529 - 1,793,728.96 - ท่มี า : สำนกั งานทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมจงั หวดั บงึ กาฬ, 2564 ปรมิ าณน้ำบาดาล ศักยภาพในการเก็บกักน้ำบาดาลและปริมาณน้ำทีส่ ามารถพฒั นา ขึน้ มาใช้ได้ โดยไมเ่ กดิ ผลกระทบ ต่อระบบนำ้ บาดาล หรอื อตั ราการใหน้ ้ำปลอดภัย (Safe yield) ของลุม่ น้ำสาขา ในจังหวดั บึงกาฬ พ้นื ที่ชุ่มน้ำที่มคี วามสำคัญระหว่างประเทศ 1. พนื้ ทชี่ มุ่ นำ้ บงึ โขงหลง บึงโขงหลง เป็นพื้นที่ชุ่มน้ำที่มีความสำคัญระหว่างประเทศ (Ramsar Site) เป็นอันดับที่ 1,098 เมื่อวันที่ 5 กรกฎาคม พ.ศ.2545 ตั้งอยู่ในเขตพื้นที่ตำบลบ้านต้อง ตำบลโสกก่าม อำเภอเซกา ตำบลบึงโขงหลง ตำบลโพธิ์หมาก แข้ง อำเภอบึงโขงหลงมีเนื้อที่ 13,837.5 ไร่ เป็นแหล่งประมง ท่สี ำคัญ แหลง่ ทอ่ งเทยี่ วดูนกน้ำ จำนวนนบั พนั ๆ ตวั ท่ีอพยพ ในฤดูหนาว พื้นที่บึงโขงหลงเป็นบึงธรรมชาติมีลักษณะแคบ และยาว ตัวบึงมีเนื้อที่ประมาณ 22.14 ตารางกิโลเมตร น้ำลึก 50-100 เซนติเมตร ส่วนที่ลึกที่สุดประมาณ 6 เมตร กว้างประมาณ 2 กิโลเมตร ยาวประมาณ 13 กิโลเมตร และสูงจากระดับน้ำทะเล ประมาณ 160-170 เมตร มีความลาดชัน 2% บึงโขงหลงวางตัวในแนวเหนือ -ใต้ จาก ตำบลบ้านต้อง อำเภอเซกา ถึงอำเภอบึงโขงหลง ภายในบึงมีลักษณะคล้ายเกาะ คือ เป็นดอน 3 ดอน ได้แก่ ดอนแก้ว-ดอนโพธ์ิ ดอนน่อง ดอนสวรรค์ บนเกาะเหล่านี้มีป่าดิบแล้งที่ค่อนข้างสมบูรณ์ พื้นที่โดยรอบส่วนใหญ่ค่อนข้าง ราบเรียบ มีชุมชนเมอื งอาศัยอยู่ ตอนล่างของบึง พื้นที่ดินรอบบึงเป็นทีน่ าเป็นพื้นที่ชุ่มนำ้ ที่มีน้ำขังตลอดทั้งปี ในปัจจุบนั ได้มีการก่อสร้างทำนบกั้นน้ำเพื่อเสริมขอบบึงธรรมชาติและประตูระบายน้ำทางด้านใต้น้ำจากบึงโขงหลง ไหลลงสู่แม่น้ำ สงคราม ซึง่ ไหลลงสู่แมน่ ำ้ โขงอกี ต่อหนึง่ บึงโขงหลงเปน็ ส่วนหน่ึงของท่รี าบนำ้ ทว่ มถงึ ของแมน่ ้ำสงคราม น้ำจากบึงโขงหลง ลำห้วยฮ้ี แล้วลงสแู่ ม่น้ำสงครามก่อนออกสแู่ ม่น้ำโขง จัดวา่ เป็นพน้ื ท่ที ม่ี ีความสำคญั แห่งหนึง่ ของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เนื่องจากเป็นแหล่งท่ีอยู่อาศัยของนกน้ำนานาชนดิ ทั้งนกประจำถิน่ และนกอพยพ ตอนเหนือของบึง เป็นที่ตัง้ โครงการสูบน้ำ ดว้ ยไฟฟา้ ของกรมพฒั นาและส่งเสริมพลังงาน สำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอ้ มจังหวัดบงึ กาฬ

17 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มจงั หวัดบงึ กาฬ 2. พ้ืนทชี่ มุ่ น้ำกุดทงิ พื้นที่ชุ่มน้ำหนองกุดทิง จังหวัดบึงกาฬ มีลักษณะเป็นกุด (Oxbow lake) มีพื้นที่ประมาณ 16,500 ไร่ ตั้งอยู่ทางทิศใต้ ห่างจากตัวอำเภอเมืองบึงกาฬ เพียง 5 กิโลเมตร มีรูปร่างคล้ายกับปีกผีเสื้อ กุดทิงมีระบบนิเวศที่เชื่อมต่อกับ แม่น้ำโขง จึงทำให้มีความหลากหลายทางชีวภาพสูง ระดับความลึกของแหล่งน้ำแห่งนี้ประมาณ 2-5 เมตร และในฤดู นำ้ หลากอาจลกึ มากสุดถงึ 10 เมตร ความสูงจากระดบั นำ้ ทะเลโดยเฉล่ยี 180 เมตร ดว้ ยกุดทงิ มีระบบนิเวศทีม่ ีความหลากหลาย มสี ภาพพ้นื ทท่ี ีเ่ ชื่อมต่อกบั แมน่ ้ำโขง จึงทำใหม้ ีความหลากหลายของ ชนิดสัตว์น้ำ เช่น ปลาน้ำจืด พบอย่างน้อย 125 ชนิด ในจำนวนนี้เป็นปลาประจำถิ่น และปลาอพยพที่มีจากแม่น้ำโขง และมากกว่า 56 ชนิดเป็นปลาเศรษฐกิจ กุดทิงเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของปลาน้ำจืดขนาดเล็กเป็นอันดับ 3 ของโลก และเป็นสัตว์มีกระดูกสันหลังที่เล็กที่สุดของประเทศไทย ซึ่งได้แก่ ปลาซิวแคระ และยังพบปลาที่อยู่ในสถานะภาพ ล่อแหลมต่อการถูกคุกคาม ได้แก่ ปลายี่สก หรือปลาเอิน ซึ่งพบปลาเฉพาะถิ่นของแม่น้ำอีก 9 ชนิด นอกจากนี้ กุดทิง ยังเป็นแหล่งพันธุกรรมที่สำคัญของ กุ้งน้ำจืด 3 ชนิด คือ กุ้งฝอยเล็ก กุ้งฝอยใหญ่ และกุ้งฝอยแดง สัตว์น้ำอื่นๆ เช่น ปู แมลงน้ำ หอย กบ และเขียด พบมากกว่า 20 ชนดิ พื้นที่ช่มุ นำ้ แหง่ นย้ี งั เปน็ แหล่งพกั พิงของนกอพยพ และนกประจำถิ่น อีกหลายชนิด ไม่ว่าจะเปน็ นกเปด็ น้ำ เหยีย่ ว และนกอ่ืน ๆ อกี มากกว่า 100 ชนดิ โดยเฉพาะเป็ดน้ำ 2 ชนดิ กว่า 3,000 ตัว ส่วนมากเป็นเป็ดแดง และเป็ดลาย มีเป็ดดำหัวดำ ซึ่งอยู่ในสถานะภาพถูกคุกคามของโลก และเหยี่ยวที่หาดูได้ยาก อกี 2 ชนิด คอื เหย่ียวท่งุ แถบเหนอื และเหยย่ี วทงุ่ พนั ธุ์ยโุ รป สำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดล้อมจังหวัดบึงกาฬ

18 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มจงั หวดั บงึ กาฬ 3. สถานท่ที ่องเท่ียวทางธรรมชาตใิ นการกบั ดูแลของ ทส. หน่วยงาน ทส. ในพนื้ ทจ่ี งั หวดั บึงกาฬ สานกั บรหิ ารพืน้ ทอี่ นุรกั ษ์ที่ 10 สานกั จดั การทรัพยากรปา่ ไม้ (อดุ รธาน)ี ที่ 6 (อดุ รธาน)ี 1. อุทยานแหง่ ชาตภิ ูลงั กา 1. ศนู ยป์ ่าไมบ้ ึงกาฬ 2. เขตรกั ษาพนั ธ์ุสัตวป์ า่ ภูววั 2. หน่วยปอ้ งกันรกั ษาป่า บก.1/นค.4 3. เขตห้ามลา่ สตั วป์ า่ บงึ โขงหลง 3. สถานเี พาะชำกล้าไมบ้ ึงกาฬ 4. เขตห้ามลา่ สตั วป์ ่ากดุ ทิง 4. ดา่ นปา่ ไมบ้ งึ กาฬ 5. สถานคี วบคมุ ไฟป่าภวู ัว-ภลู ังกา 5. โครงการอนรุ ักษ์พนั ธไุ์ มป้ า่ 6. โครงการอนรุ กั ษพ์ นั ธุไ์ ม้ปา่ ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนอื ตอนบน ภาคตะวันออกเฉียงเหนอื ตอนบน 7. ดา่ นตรวจสตั ว์ปา่ บึงกาฬ-หนองคาย องคก์ ารอตุ สาหกรรมปา่ ไม้ เขตขอนแก่น สวนป่าไมบ้ ึงกาฬ (อ.อ.ป.) สำนกั งานทรัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดลอ้ มจังหวดั บึงกาฬ

19 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ มจงั หวดั บงึ กาฬ 1 อทุ ยานแหง่ ชาติภูลังกา ถำ้ นาคา นายพนั ธ์ยศ กีรติพงศ์ศักดา นกั วชิ าการป่าไม้ชำนาญการพเิ ศษ หวั หน้าอุทยานแหง่ ชาติภลู งั กา กรมอุทยานแห่งชาติ สัตวป์ า่ และพันธพุ์ ืช อุทยานแห่งชาติภูลังกา ครอบคลุมพื้นที่ของตำบลไผ่ล้อม อำเภอบ้านแพง จังหวัดนครพนม และอำเภอบึงโขงหลง จังหวัดบึงกาฬ มีเนื้อที่ประมาณ 31,250 ไร่ มีลักษณะเป็นภูเขาทับซ้อนกัน 3 ลูก สลับด้วยเทือกเขาขนาดเล็กสลับซับซ้อนทอดยาวตามแนวลำน้ำโขง สภาพโดยทั่วไปเป็นป่าดงดิบแล้ง ป่าเบญจพรรณและป่าเต็งรังที่สมบูรณ์มีสัตว์ป่าชุกชุม เป็นต้นกำเนิดของน้ำตก และลำธารใหญ่น้อยหลายสาย ช่วงฤดูท่องเที่ยวระหว่างเดือนพฤษภาคม-ตุลาคม เป็นช่วงที่มีดอกไม้ กล้วยไม้ป่า และรองเทา้ นารีบานสะพร่ัง บนยอดภลู งั กา สถานทที่ ่องเที่ยวอทุ ยานแห่งชาติภูลงั กาในพ้ืนทีจ่ ังหวดั บงึ กาฬ มดี ังน้ี ถ้ำนาคา ไฮไลท์ของ อุทยานแห่งชาติ ภูลังกา เป็นถ้ำที่มีปรากฏการณ์ ซันแครก (sun crack) และเกิดจากกระบวนการเปลี่ยนแปลง ความชืน้ (alternate wetting and drying) โดยส่วน ใหญ่เกิดกับหินตะกอนที่มีเม็ดตะกอนขนาดเล็ก และมีแร่ดิน (clay mineral) เป็นองค์ประกอบ จะเห็นได้ว่าการเกิดลักษณะพื้นผิวของหินคล้าย เกร็ดนี้ มักจะเกิดในบางที่ หรือบางชั้น หรือชุดหินที่ มีขนาดทรายแป้งเป็นองค์ประกอบ ซึ่งหลังจากเกิด สำนกั งานทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอ้ มจงั หวดั บงึ กาฬ

20 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ มจงั หวัดบงึ กาฬ การปรแิ ตกของหนิ ทีม่ ีขอบแหลมคมตามรอยแตกแล้ว เมอื่ เวลาผ่าน ไปบริเวณขอบรอยแตกก็สามารถผุพังลบเหลี่ยมลบมุมออกได้ จนทำให้ผิวหน้าของหินมีลักษณะเหมือนโดนเซาะจนมีลักษณะ คล้ายกับเป็นเกร็ด และในบางครั้งพื้นผิวที่แตกย่อยเป็นบล็อกๆ ก็สามารถพัฒนาไปจนมีความเป็นทรงกลมมากขึ้นได้ด้วย ซึ่งเรียก กระบวนการนี้ว่า กระบวนการผุพังเป็นทรงกลม (spheroidal weathering) จนทำให้พื้นผิวของหินคล้ายกับเกล็ดของพญานาค ที่กำลังขดตัวจะต่างกันก็ตรงที่หิน ในถ้ำนาคาจะไม่มีมอสเกาะอยู่ มีเพียงบางจุดเท่านั้น จึงทำให้พื้นผิวของถ้ำเป็นสีน้ำตาลออกแดง เสยี สว่ นใหญ่ หินรถบัส จุดเด่นของทีน่ ี่คือลักษณะของผาหนิ ท่ีมรี ปู ร่างเหมอื นรถบัส ตลอดการเดินทางขึ้นไปก็ต้องพบกับบันได หลายร้อยขั้นกว่าจะไปถึงยอดหิน ซึ่งต้องผ่าน ลานเกล็ดพญานาค ที่มีพื้นผิวแตกลายคล้ายเกล็ดของงูหรือพญานาค เป็นสถานท่สี ดุ อันซีนทตี่ อ้ งข้ึนไปเยือนใหเ้ ห็นกบั ตาสักครั้ง น้ำตกตาดวิมานทิพย์ น้ำตกชื่อดังแห่งบึงกาฬ มีขนาดที่สูงใหญ่ กว้าง 150 เมตร และสูงถึง 70 เมตร เหมาะสำหรับคนที่ชอบความท้าทาย เพราะเดินทาง ค่อนข้างลำบาก ต้องมีเจ้าหน้าที่นำทางไปด้วย แต่บรรยากาศรอบๆ น้ำตกมีความสวยงามและร่มรื่นมาก เต็มไปด้วยพันธุ์ไม้เขียวชอุ่ม และจะสวยที่สุดในช่วงฤดู น้ำหลาก และต้องเป็นช่วงเวลาที่ฝนตกหนักๆ เท่าน้ัน เพราะจะทำให้ปริมาณน้ำมีมากจนเราสามารถเห็นสายน้ำ สขี าวสุดอลังการไหลลงจากขุนเขามาแตไ่ กลเลยทีเดียว น้ำตกกินรี เป็นน้ำตกขนาดเล็ก มีเพียง 2 ชั้น เท่าน้ัน แต่ความสวยงามกลับไม่น้อยไปกว่าน้ำตกไหน ๆ ในอุทยานฯ เลย เพราะมีชั้นของหินที่ลดหลั่นลงมา อย่างสวยงาม ล้อมรอบไปด้วยพรรณไม้เขียวขจี และมอสที่ขึ้นตามโขดหิน แต่งแต้มให้น้ำตกแห่งนี้ ดูร่มร่นื เยน็ สบาย เหมาะแกก่ ารมาพกั ผ่อน เล่นนำ้ คลาย ร้อน และมีจุดเช็คอินน่ารักๆไว้ถ่ายรูปที่เป็นที่นิยมของ นกั ท่องเทยี่ ว สำนักงานทรัพยากรธรรมชาตแิ ละส่งิ แวดลอ้ มจงั หวดั บึงกาฬ

21 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มจงั หวดั บงึ กาฬ จำนวนสถติ นิ กั ทอ่ งเที่ยวเฉพาะถ้ำนาคา ตัง้ แต่วนั ท่ี 1 กรกฎาคม - 30 กนั ยายน 2564 5,02ค7น  7 1,703เดือนกรกฎาคม คน 8 255เดือนสิงหาคม คน (ปิด 1-11 ส.ค. 64) 9 3,069เดือนกนั ยายน คน รูปท่ี 3 สถิตินักท่องเท่ยี วถ้ำนาคา ตัง้ แตเ่ ดอื นกรกฎาคม – กนั ยายน พ.ศ. 2564 หมายเหตุ : ชว่ งเดือนสิงหาคม ปิดใหบ้ ริการนักท่องเทย่ี ว เนอ่ื งจากสถานการณ์โควดิ ระหว่างวนั ที่ 1 - 11 สิงหาคม 2564 3,069 คน (ก.ย.)3 1,703 คน (ก.ค.) 255 คน (ส.ค.) รูปท่ี 4 กราฟสถติ ินักท่องเที่ยวถำ้ นาคา ต้ังแต่เดอื นกรกฎาคม – กันยายน พ.ศ. 2564 สำนกั งานทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อมจงั หวดั บงึ กาฬ

22 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มจงั หวัดบงึ กาฬ 2 หนิ สามวาฬ-ภูสงิ ห์ หนิ สามวาฬ นายสถาพร ปัททุม นักวชิ าการป่าไม้ปฏิบตั ิการ หวั หน้าโครงการพฒั นาแหลง่ ทอ่ งเทีย่ ว เชงิ นเิ วศ (หนิ สามวาฬ) กรมปา่ ไม้ หินสามวาฬ-ภูสิงห์ ตั้งอยู่ในเขตปา่ สงวนแห่งชาติ ป่าดงดิบกะลา ป่าภูสิงห์ และป่าดงสชี มภู มีลักษณะเป็นหินขนาดใหญ่ติดหน้าผาสูง แยกตัวเปน็ 3 ก้อน มีอายุประมาณ 75 ล้านปี หนึ่งเดียวของโลก เมื่อมองดูจากระยะไกล หินสามก้อนนี้จะดูลักษณะคล้ายกับฝูงครอบครัววาฬ ที่ประกอบด้วยพ่อวาฬ แมว่ าฬ และลูกวาฬ ซงึ่ เรียกตามขนาดของหินแต่ละก้อน ทงั้ ยังเป็นหนึ่งในจุดชม วิวที่สวยที่สุดในภูสิงห์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งช่วงเวลาที่พระอาทิตย์ขึ้น ยิ่งถ้าเป็น ชว่ งท่ีพระอาทิตย์กำลังไต่ระดับขึ้นขอบฟ้าเราจะไดเ้ ห็นแสงสสี ้มที่ไล่เฉดสี ฉายแสง ให้เห็นภาพวิวทิวทัศน์ที่อยู่เบื้องหน้า นั่นคือ คุณจะได้เห็นผืนป่าสีเขียวที่อุดม สมบูรณ์ ทัศนียภาพของป่าภูวัว ห้วยบังบาตร แก่งสะดอก หาดทรายแม่น้ำโขง และภเู ขาเมืองปากกระดิ่ง ประเทศลาว สำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอ้ มจังหวัดบึงกาฬ

23 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มจงั หวดั บงึ กาฬ จำนวนสถติ นิ กั ทอ่ งเทยี่ วหินสามวาฬ-ภสู ิงห์ ต้ังแตว่ นั ท่ี 1 กรกฎาคม - 30 กนั ยายน 2564 3,592คน 7 706เดอื นกรกฎาคม คน 8 651เดอื นสิงหาคม คน 9 2,235เดอื นกนั ยายน คน รปู ที่ 5 สถติ ินักท่องเท่ียวหนิ สามวาฬ ตัง้ แตเ่ ดือนกรกฎาคม – กันยายน พ.ศ. 2564 2,235 (ก.ย.) 706 คน (ก.ค.) 651 คน (ส.ค.) รปู ที่ 6 กราฟสถิตินักท่องเทยี่ วหนิ สามวาฬ ต้งั แต่เดือนกรกฎาคม – กนั ยายน พ.ศ. 2564 สำนกั งานทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มจังหวัดบงึ กาฬ

24 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มจงั หวัดบงึ กาฬ 3 เขตห้ามล่าสัตวป์ า่ บึงโขงหลง นายวิเศษศักดิ์ วิเศษโวหาร เจ้าพนักงานป่าไม้ชำนาญงาน หัวหนา้ เขตหา้ มล่าสัตว์ป่าบงึ โขงหลง กรมอทุ ยานแหง่ ชาติ สตั วป์ ่า และพนั ธุ์พชื บงึ โขงหลง เป็นพ้ืนทช่ี ุ่มน้ำท่มี ีความสำคญั ระหวา่ งประเทศ (Ramsar Site) เป็นอันดบั ที่ 1,098 เมื่อวันที่ 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2545 ต้งั อยู่ในเขตพน้ื ท่ี ตำบลบา้ นตอ้ ง ตำบลโสกก่าม อำเภอเซกา ตำบลบึงโขงหลง ตำบลโพธิ์หมากแข้ง อำเภอบึงโขงหลง มีเนื้อที่ 13,837.5 ไร่ เป็นแหล่งประมงที่สำคัญ แหล่งท่องเที่ยวดูนกน้ำ จำนวนนับพัน ๆ ตัวที่อพยพ ในฤดูหนาว พื้นท่บี ึงโขงหลงเปน็ บึงธรรมชาติมีลกั ษณะแคบและยาว ตัวบงึ มีเนอ้ื ที่ประมาณ 22.14 ตารางกโิ ลเมตร น้ำลึก 50-100 เซนติเมตร ส่วนที่ลึกที่สุดประมาณ 6 เมตร กว้างประมาณ 2 กิโลเมตร ยาวประมาณ 13 กิโลเมตร และสูงจาก ระดับน้ำทะเล ประมาณ 160-170 เมตร มีความลาดชัน 2% บึงโขงหลงวางตัวในแนวเหนือ-ใต้ จากตำบลบ้านต้อง อำเภอเซกา ถึงอำเภอบงึ โขงหลง ภายในบึงมีลักษณะคลา้ ยเกาะ คอื เปน็ ดอน 3 ดอน ได้แก่ ดอนแก้ว-ดอนโพธิ์ ดอนน่อง ดอนสวรรค์ บนเกาะเหล่านี้มีป่าดิบแล้งที่ค่อนข้างสมบูรณ์ พื้นที่โดยรอบส่วนใหญ่ค่อนข้างราบเรียบ มีชุมชนเมืองอาศัย อยู่ตอนล่างของบึง พื้นที่ดินรอบบึงเปน็ ที่นา เป็นพื้นที่ชุ่มนำ้ ที่มีน้ำขังตลอดทั้งปี ในปัจจุบันได้มีการก่อสร้างทำนบกั้นน้ำ เพื่อเสริมขอบบึงธรรมชาติ และประตรู ะบายน้ำทางดา้ นใตน้ ้ำจากบึงโขงหลง ไหลลงสแู่ มน่ ำ้ สงคราม ซ่ึงไหลลงสู่แม่น้ำโขง อีกต่อหนึ่งบึงโขงหลงเป็นส่วนหนึ่งของที่ราบน้ำท่วมถึง ของแม่น้ำสงคราม น้ำจากบึงไหลลงลำห้วยฮี้ แล้วลงสู่แม่น้ำ สงครามก่อนออกสู่แม่น้ำโขง จัดว่าเป็นพื้นที่ ที่มีความสำคัญแห่งหนึ่งของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เนื่องจากเป็นแหล่ง ทอ่ี ยู่อาศัยของนกนำ้ นานาชนิด ทั้งนกประจำถนิ่ และนกอพยพ สำนกั งานทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อมจงั หวัดบงึ กาฬ

25 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มจงั หวัดบงึ กาฬ จำนวนสถติ นิ ักทอ่ งเท่ียวเขตห้ามลา่ สตั ว์ป่าบึงโขงหลง ต้ังแต่วันที่ 1 กรกฎาคม - 30 กนั ยายน 2564 9,258คน  7 1,906เดือนกรกฎาคม คน 8 2,245เดือนสิงหาคม คน 9 5,107เดือนกนั ยายน คน รูปท่ี 7 สถติ นิ ักท่องเท่ยี วเขตหา้ มลา่ สัตวป์ า่ บึงโขงหลง ต้งั แต่เดอื นกรกฎาคม – กนั ยายน พ.ศ. 2564 5,107 (ก.ย.) 1,906 คน (ก.ค.) 2,245 คน (ส.ค.) รปู ท่ี 8 กราฟสถติ นิ ักท่องเที่ยวเขตหา้ มลา่ สัตวป์ ่าบึงโขงหลง ต้ังแต่เดอื นกรกฎาคม – กันยายน พ.ศ. 2564 สำนกั งานทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิง่ แวดล้อมจงั หวดั บงึ กาฬ

26 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ มจงั หวดั บงึ กาฬ 4 เขตรักษาพันธสุ์ ตั ว์ปา่ ภูววั นำ้ ตกถำ้ พระ นายวิษณุ กมุ ภาว์ เจ้าพนักงานป่าไม้ชำนาญงาน หวั หน้าเขตรกั ษาพันธสุ์ ัตว์ปา่ ภวู วั กรมอทุ ยานแห่งชาติ สตั วป์ ่า และพนั ธ์ุพชื เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าภูวัว มีเนื้อที่ตามประกาศกฎหมายเมื่อวันที่ 2 พฤษภาคม 2518 เนื้อที่ 116,562 ไร่ ในปี พ.ศ. 2553 ได้มีการรังวัดฝังหลักเขตรอบพื้นที่บริเวณใกล้เคียง กับหน่วยพิทักษ์ป่าถ้ำฝุ่น ซึ่งอยู่ในเขตป่าสงวนแห่งชาติดงภูวัว ยังมีความอุดมสมบูรณ์และมีสัตว์ป่าอาศัยอยู่ จึงได้ผนวกพื้นที่บริเวณนี้ เข้าเป็นเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าภูวัว เนื้อที่ประมาณ 8,100 ไร่ รวมเนื้อที่ทั้งสิ้น 124,662 ไร่ มีเนื้อที่ครอบคลุมพื้นที่ในเขตอำเภอเมืองบึงกาฬ อำเภอเซกา อำเภอบึงโขงหลง และอำเภอบุ่งคล้า อยู่ทางด้านทิศ ตะวนั ออกเฉยี งเหนือสุดของภาค เกือบตดิ พรมแดนสาธารณรฐั ประชาธิปไตยประชาชนลาว มีอาณาเขต 2 ดา้ น ขนานไป กบั แม่น้ำโขง อย่หู า่ งจากชายแดนประมาณ 2 กิโลเมตร อยู่หา่ งจากตัวจังหวัดหนองคาย ตามเส้นทางสาย 212 ประมาณ 185 กิโลเมตร มีความสงู จากระดับน้ำทะเล อย่รู ะหวา่ งความสูงประมาณ 160 – 448 เมตร มสี ถานทีน่ ่าสนใจ คอื บริเวณ หัวภูด้านตะวันออก บนยอดภูเป็นลานหินโล่งกว้าง ที่ถูกน้ำกัดเซาะจนมีลวดลายสวยงามมาก มีระดับความสูง จากระดับน้ำทะเลปานกลางประมาณ 330 เมตร สามารถมองเป็นทิวทัศน์ทเี่ ปน็ ป่าไดโ้ ดยรอบ เห็นได้ไกลถึงป่าในฝั่งลาว เช่น ภคู วาย ภูงู ภูหมาก่าวของลาวได้ชดั เจน สถานท่ีท่องเทีย่ ว มีดังน้ี สำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและส่งิ แวดล้อมจังหวัดบงึ กาฬ

27 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ มจงั หวัดบงึ กาฬ น้ำตกถำ้ ฝนุ่ อยู่ในบริเวณท้องท่ีบา้ นภสู วาท ตำบลหนองเดนิ่ ห่างจาก ที่ว่าการอำเภอบุง่ คลา้ 33 กิโลเมตร ลักษณะโดยทั่วไปเป็นป่าโปร่งทีม่ ี ทิวทัศน์สวยงามหลายแห่งอยู่ทางตอนเหนอื ของภูและบริเวณใกล้เคียง มถี ำ้ ฝนุ่ ซ่ึงเปน็ ถ้ำธรรมชาตทิ ่ีร่มเยน็ อกี แห่งหน่ึง น้ำตกเจด็ สี น้ำตกเจ็ดสเี ดิมเรยี กว่านำ้ ตกหว้ ยกะอาม ซึ่งเกิดจากธารน้ำของห้วยกะอามเป็นน้ำตกจากหน้าผาสูงแล้ว เกิดเป็นละอองไอน้ำกระทบกับแสงแดดทำให้เกิดสีต่าง ๆ ข้ึน จึงเรียกว่าน้ำตกเจ็ดสี มีทั้งหมด 3 ชั้น ตั้งอยู่ในเขตพื้นท่ี บ้านดอนเสยี ด หมู่ 3 ตำบลบ้านต้อง อำเภอเซกา น้ำตกถ้ำพระ น้ำตกถ้ำพระตั้งอยู่บริเวณ บ.โนนสมบูรณ์ อยู่ห่างจาก อ.เซกา ประมาณ 34 กิโลเมตร บริเวณน้ำตกจะเป็นที่ตั้งของสำนักสงฆ์ ภูถ้ำพระ ซึ่งเงียบสงบและร่มรื่น เมื่อเดินขึ้นมาบนลานหินด้านหลัง จะพบหุบเขารูปแอ่งกระทะขนาดกว้างประมาณ 200 ตารางเมตร มีสายธารน้ำตกไหลมายังก้นอ่างที่เบื้องล่าง บริเวณน้ำตกเป็นผากว้าง ราว 100 เมตร สามารถลงเล่นได้เฉพาะในฤดูฝน น้ำตกถ้ำพระเกิดจาก ลำธารหว้ ยบังบาตร มคี วามสูงระหว่างช้ันประมาณ 50 เมตร น ้ ำ ต ก ช ะ แ น น น้ำตกชะแนนจ ะผ่ าน ข ั ว หิ น (สะพานหิน) ซึ่งเป็นปรากฏการณ์ธรรมชาติที่น้ำลอดหายไป ใต้สะพานหินที่มีความยาวประมาณ 100 เมตร สะพานหิน หรือที่คนอีสานเรียกกันว่า \"ขัวหิน\" นั้น เมื่อมองจาก ด้านซ้ายมือจะเห็นยาวเหยียดออกไปจนบรรจบกับแนวป่า ละเมาะ ซึ่งพ้นจากนั้นไปก็มีแต่โขดหินเนินหินขนาดมหึมา ซ้อนกันเป็นแนวยาว ชั้นล่างจะเป็นบึงใหญ่ ชื่อบึงชะแนน หรือห้วยชะแนน มีเงาไม้ร่มครึ้มตลอดสอง ฝากฝ่ัง เหนือลำห้วยชะแนนขึ้นไป เป็นโตรกขนาดใหญ่ เมื่อถึงฤดูฝน จะเป็นน้ำตกไหลลงตามลำธารไปทางชายฝั่งด้านซ้ายมือ ทะลอุ อกท่ลี านกวา้ งริมแอ่งนำ้ ใหญ่ ตลอดทัง้ พ้นื เปน็ หาดทราย ละเอียดราวแปง้ ช้ันที่สองนเ้ี หมาะท่ีสุดสำหรับการตัง้ แคมปพ์ กั แรม สำนกั งานทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อมจังหวดั บึงกาฬ

28 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มจงั หวดั บงึ กาฬ สว่ น2ที่ ข้อมลู ภาพรวม สานกั งานทรัพยากรธรรมชาติ และสงิ่ แวดล้อมจงั หวัดบึงกาฬ สสำำนนกักั งงาานนททรรัพัพยยาากกรรธธรรรรมมชชาาตตแิิแลละะสสง่ิง่ิ แแววดดลล้ออ้ มมจจังังหหววดัดั บบงึึงกกาาฬฬ

29 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มจงั หวดั บงึ กาฬ สานักงานทรัพยากรธรรมชาติและส่งิ แวดล้อม จังหวัดบงึ กาฬ ประวัติความเป็นมา สืบเนื่องจากพระราชบัญญัติตัง้ จังหวัดบึงกาฬ พ.ศ. 2544 มีผลใช้บังคับตั้งแต่วนั ท่ี 23 มีนาคม 2544 โดยแยก อำเภอบึงกาฬ อำเภอเซกา อำเภอโซ่พิสัย อำเภอบุ่งคล้า อำเภอบึงโขงหลง อำเภอปากคาด อำเภอพระเจริญ และ อำเภอศรวี ไิ ล ออกจากการปกครองของจงั หวดั หนองคาย เพือ่ จดั ต้งั เป็นจงั หวดั บึงกาฬ นั้น ในการนี้ สำนักงานปลัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ได้จัดตั้งสำนักงานทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อมจังหวัดบึงกาฬ เพื่อเป็นส่วนราชการภูมิภาคประจำจังหวัดบึงกาฬ ในการปฏิบัติราชการในฐานะ เป็นผู้แทนกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมเพื่อขับเคลื่อนบูรณาการภารกิจของกระทรวงฯ ด้านบริหา ร จดั การทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิ่งแวดล้อมในพื้นทจ่ี ังหวดั บงึ กาฬใหบ้ รรลุผลสมั ฤทธอ์ิ ยา่ งมปี ระสิทธภิ าพและยั่งยนื หนา้ ทแี่ ละอำนาจตามกฎกระทรวง 1. ปฏิบัติงานในฐานะผู้แทนกระทรวงในส่วนภูมิภาคในการอำนวยการ ดำเนินการกำกับ ดูแล ส่งเสริม สนบั สนนุ และประสานการปฏิบัติภารกจิ ด้านทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ มในเขตพน้ื ท่จี งั หวัด 2. จัดทำแผนบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดล้อมในระดับจงั หวดั แผนปฏบิ ัติการเพ่ือการจัดการ คุณภาพสิ่งแวดล้อมในระดับจังหวัด และร่วมจัดทำแผนพัฒนาจังหวัด กลุ่มจังหวัด ท้องถิ่น รวมทั้งแผนงานอ่ืน ที่เกีย่ วข้อง 3. กำกับ เฝ้าระวัง ติดตาม ตรวจสอบ ประเมินผล บูรณาการแก้ไขปัญหา และรายงานสถานการณ์ ดา้ นทรัพยากรธรรมชาตแิ ละส่ิงแวดลอ้ มจังหวดั 4. ดำเนินการตามกฎหมายว่าด้วยป่าไม้ กฎหมายว่าด้วยป่าสงวนแห่งชาติ กฎหมายว่าด้วยสวนป่า กฎหมาย ว่าด้วยเลื่อยโซ่ยนต์ กฎหมายว่าด้วยการสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า กฎหมายว่าด้วยการส่งเสริมและรักษาคุณภาพ สิง่ แวดลอ้ ม กฎหมายที่เกีย่ วข้องกับการกำกบั ดูแลและการประกอบกจิ การน้ำบาดาล และกจิ การประปาสัมปทาน รวมท้ัง กฎหมายอนื่ ทไี่ ด้รบั มอบหมาย 5. ส่งเสริม สนับสนุน เผยแพร่ ให้คำปรึกษา พัฒนาองค์ความรู้ และสร้างการมีส่วนร่วมของประชาชน เครอื ขา่ ย และองคก์ ารปกครองสว่ นทอ้ งถ่ินในการสงวนอนรุ ักษแ์ ละฟื้นฟทู รัพยากรธรรมชาตแิ ละส่ิงแวดลอ้ ม 6. ปฏบิ ตั ิงานร่วมกับ หรือสนบั สนุนการปฏบิ ัตงิ านของหนว่ ยงานอื่นทเี่ กีย่ วขอ้ งหรือที่ได้รับมอบหมาย สำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอ้ มจงั หวัดบึงกาฬ

30 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ มจงั หวัดบงึ กาฬ สำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมจังหวดั บึงกาฬ วิสัยทศั น์ องคก์ รหลกั ในการบรหิ ารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดล้อม อยา่ งยั่งยืน โดยการมสี ว่ นรว่ ม เพอื่ คุณภาพชีวติ ที่ดี Vision พนั ธกิจ (Mission) 1 ผลกั ดันยุทธศาสตรแ์ ละมาตรการด้านการอนรุ ักษ์ ฟนื้ ฟู และควบคุมการใช้ทรัพยากรธรรมชาติ และสงิ่ แวดล้อมท่ีเชอ่ื มโยงกับการสร้างคุณค่าทางสงั คมและเศรษฐกิจอย่างยงั่ ยืน 2 ขับเคลื่อน ดำเนินการ สนับสนุน ควบคุม กำกับ ติดตาม ตรวจสอบ เฝ้าระวัง ป้องกัน และประเมนิ การจดั การเพื่อใหท้ รพั ยากรธรรมชาตแิ ละสิง่ แวดล้อมมีความสมดุลและยั่งยนื 3 ส่งเสริมการมีส่วนร่วม และบูรณาการความร่วมมือในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ และส่งิ แวดล้อม โดยการมสี ว่ นรว่ มจากทกุ ภาคสว่ น 4 พัฒนาระบบ สร้างกลไก และสนับสนุนปรับปรุง กฎ ระเบียบ เพื่อการบริหารจัดการ ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มเชิงรุก 5 ให้การบริการ การอนญุ าต แกป่ ระชาชนทุกระดับดว้ ยความเทา่ เทียมและเสมอภาค สคู่ วามเป็นเลศิ อย่างมธี รรมาภิบาล ค่านิยม (Core Values) MON R E Mastery Nature Conservation Environmentalism ความเป็นมอื อาชพี Outstanding ยดึ การอนุรกั ษธ์ รรมชาติ มคี วามเชีย่ วชาญ ดา้ นส่งิ แวดล้อม/สงิ่ แวดล้อมนยิ ม มคี วามโดดเดน่ เป็นที่ Responsibility ประจกั ษ์ในผลงาน มคี วามรบั ผิดชอบ สำนกั งานทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิ่งแวดลอ้ มจงั หวดั บึงกาฬ

31 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ มจงั หวัดบงึ กาฬ อัตรากำลัง อัตรากำลงั ของสำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมจังหวดั บึงกาฬ ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 ตำแหนง่ อตั รากำลัง (คน) ทรัพยากร ทรพั ยากร ผ้บู รหิ าร อำนวยการ สงิ่ แวดล้อม ธรรมชาติ นำ้ ยุทธศาสตร์ ข้าราชการ - - - 1. อำนวยการระดับตน้ 1 1 -- - - 2. เจ้าพนักงานธุรการปฏิบตั งิ าน - 1 -- - - 3. เจ้าพนักงานธุรการชำนาญงาน - 1 -- - - 4. เจา้ พนกั งานการเงินและบัญชีชำนาญงาน - 1 -- - - 5. นกั จัดการงานทั่วไปปฏิบตั ิการ - - -- 1 - 6. นักวชิ าการสิง่ แวดลอ้ มปฏิบตั ิการ - - 2- - 1 7. นักวชิ าการส่งิ แวดลอ้ มชำนาญการ - 1 -- - - 8. นกั วชิ าการสิ่งแวดลอ้ มชำนาญการพเิ ศษ - - 1- - - 9. นักวิชาการปา่ ไมป้ ฏบิ ตั กิ าร - - -1 1 - 10. นักวชิ าการป่าไมช้ ำนาญการพิเศษ - -1 1 - - พนกั งานราชการ (เจ้าหน้าทบ่ี ริหารงานทั่วไป) 1 1 1 1. พนกั งานราชการ - -- 2. พนักงานราชการเฉพาะกิจ - - 11 1 - จา้ งเหมาบริการ/ลกู จ้างช่ัวคราว - 2 - 1. นักวเิ คราะหน์ โยบายและแผน - - -- - - 2. พนักงานท่วั ไป - 1 -- - - 3. เจ้าหน้าทบี่ นั ทกึ ขอ้ มูล - 8 -1 6 2 4. พนกั งานทำความสะอาด - -- รวม 1 44 รวมท้ังสิน้ 25 สรปุ อตั รากำลงั ดังน้ี จำนวน 17 คน 1. ข้าราชการ จำนวน 14 คน จำนวน 3 คน - ประจำท่บี งึ กาฬ จำนวน 0 คน - ไปชว่ ยราชการ จำนวน 1 คน - อัตราว่าง จำนวน 5 คน 2. พนกั งานราชการ จำนวน 5 คน 3. พนักงานราชการเฉพาะกจิ 4. ลกู จา้ งเหมาบรกิ าร สำนักงานทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิ่งแวดล้อมจงั หวดั บึงกาฬ

32 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มจงั หวัดบงึ กาฬ ผบู้ ริหารและผ้อู านวยการส่วน นายมณเฑียร วิริยะพนั ธุ์ ผ้อู ำนวยการสำนกั งานทรัพยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดล้อมจังหวดั บึงกาฬ นายสายชล เหล่าภักดี นายศุภวัฒก์ บญั ญัติ นายสริ ิพงศ์ ไพบลู ย์ นายสมั ฤทธ์ิ ฐิตญิ าณ ผอ.สว่ นอำนวยการ ผอ.สว่ นสิ่งแวดล้อม ผอ.สว่ นทรพั ยากรธรรมชาติ ผอ.สว่ นทรพั ยากรน้ำ และผอ.ส่วนยุทธศาสตร์ (อีกหนา้ ที่หนง่ึ ) สำนักงานทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิง่ แวดล้อมจงั หวดั บงึ กาฬ

33 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มจงั หวดั บงึ กาฬ ผังโครงสร้างสานักงานฯ สำนกั งานทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิง่ แวดลอ้ มจังหวดั บึงกาฬ

34 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มจงั หวดั บงึ กาฬ ส่วนอำนวยการ 4 2 5 1 3 67 1 นายสายชล เหลา่ ภักดี 2 นางสาวณชิ านันท์ ธารไสว 3 นางสาวขนษิ ฐา โมหนองเดิ่น ผอ.ส่วนอำนวยการ เจา้ พนกั งานการเงนิ และบัญชชี ำนาญงาน นกั จัดการงานทวั่ ไปปฏิบัตกิ าร 4 นางสาวสรุ ตั นาภรณ์ ดีเลศิ 5 นางสาววาเศรษฐี เวชสุวัณโณ 6 นางสาวอษุ ณา พสิ ัยพนั ธ์ เจ้าพนักงานธรุ การชำนาญงาน เจ้าพนักงานธรุ การปฏิบตั ิงาน เจา้ หนา้ ท่ีบริหารงานท่วั ไป 7 นายอธวิ ฒั น์ ไตรยราช เจ้าหน้าทบ่ี ริหารงานทัว่ ไป สำนักงานทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิ่งแวดล้อมจงั หวัดบงึ กาฬ

35 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มจงั หวดั บงึ กาฬ ส่วนสิ่งแวดล้อม 3 1 24 1 นายศภุ วัฒก์ บญั ญัติ 2 นายธรี ะยุทธ ทองนิน 3 นางสาวจติ มิ า ผลเพ่ิมพูล ผอ.ส่วนสง่ิ แวดลอ้ ม นักวชิ าการส่ิงแวดลอ้ มปฏิบัตกิ าร นักวิชาการส่งิ แวดล้อมปฏบิ ัตกิ าร 4 นางสาวกรรณกิ าร์ วงษ์สา เจา้ หน้าท่บี รหิ ารงานทั่วไป สำนักงานทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิ่งแวดล้อมจงั หวัดบงึ กาฬ

36 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มจงั หวัดบงึ กาฬ สว่ นทรัพยากรธรรมชาติ 5 31 2 4 1 นายสริ ิพงศ์ ไพบลู ย์ 2 นางขนษิ ฐา ธรรมโรจน์ 3 นางสาวศริ ิรัตน์ ทรพั ยส์ ิรโิ สภา ผอ.ส่วนทรพั ยากรธรรมชาติ นักวิชาการส่ิงแวดลอ้ มชำนาญการ นกั วชิ าการป่าไมป้ ฏิบตั ิการ 4 นางสาวนาตยา พรมหา 5 จ.ส.ต.อธิวฒั น์ ไตรยราช เจา้ หน้าท่ีบริหารงานทว่ั ไป เจา้ หน้าท่ีบริหารงานทั่วไป สำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดล้อมจังหวัดบึงกาฬ

37 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ มจงั หวดั บงึ กาฬ สว่ นทรัพยากรน้ำ 43 2 1 65 7 1 นายสมั ฤทธิ์ ฐิติญาณ 2 นายสายชล เหล่าภกั ดี 3 นายพรชัย แฉ่งสูงเนิน ผอ.สว่ นทรพั ยากรนำ้ นักวิชาการสิ่งแวดลอ้ มชำนาญการพเิ ศษ นักวชิ าการสิง่ แวดล้อมปฏิบัติการ 4 นายพงศธร ฐติ ิญาณ 5 นางสาวรตั รน์ ยี า วรรณศลิ ป์ 6 นางสาวณฐั รกิ า กรมแสง เจ้าหน้าที่บรหิ ารงานทั่วไป นกั วิเคราะห์นโยบายและแผน พนักงานท่ัวไป 7 นายปฏภิ ทั ร์ ปานทอง พนกั งานทัว่ ไป สำนกั งานทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมจงั หวดั บงึ กาฬ

38 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มจงั หวัดบงึ กาฬ ส่วนยทุ ธศาสตร์ 5 2 1 34 1 นายสริ ิพงศ์ ไพบลู ย์ 2 นายศภุ วฒั ก์ บัญญัติ 3 นางขนษิ ฐา ธรรมโรจน์ นกั วิชาการส่ิงแวดลอ้ มชำนาญการพเิ ศษ นักวิชาการสิ่งแวดล้อมชำนาญการ ผอ.ส่วนยทุ ธศาสตร์ 4 นางสาวศริ ริ ัตน์ ทรพั ย์สิรโิ สภา 5 นางสาวพลาพร สขุ มา นักวิชาการปา่ ไม้ปฏบิ ตั กิ าร เจา้ หน้าท่บี ริหารงานท่วั ไป สำนกั งานทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มจงั หวดั บึงกาฬ

39 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ มจงั หวัดบงึ กาฬ สว่ นท่ี 3ผลการดาเนินงาน สานกั งานทรพั ยากรธรรมชาติ และสงิ่ แวดล้อมจงั หวัดบงึ กาฬ สสำำนนักกั งงาานนททรรัพัพยยาากกรรธธรรรรมมชชาาตติแิแลละะสส่ิงิง่ แแววดดลลอ้้อมมจจงังั หหววัดดั บบงึงึ กกาาฬฬ

40 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ มจงั หวัดบงึ กาฬ สว่ นอำนวยการ 1. การดำเนนิ การตามระเบยี บ กฎหมายว่าด้วยงานสารบรรณ งานธุรการ และงานรฐั พิธีต่างๆ 2. เบิกจ่ายงบประมาณ รายงานการใช้จ่ายงบประมาณตามระบบติดตามและประเมินผลโครงการ โครงการ e-Project Tracking เร่งรัดการใช้จ่ายเงินงบประมาณ การกันเงินเบิกจ่ายเหลื่อมปี และการขอขยายระยะเวลาเบิกจ่าย ขา้ มปงี บประมาณ ดำเนินงานความคมุ ภายใน บรหิ ารงานด้านพัสดุ ดำเนินการจัดซื้อจดั จา้ งใหเ้ ปน็ ไปตามกฎหมายว่าด้วย การพสั ดุ ระเบียบ มตคิ ณะรัฐมนตรี และกฎหมายอื่น ๆ ที่เก่ยี วข้อง ควบคุมการใชพ้ ลังงาน ดูแลอาคารสำนกั งาน สถานท่ี และส่ิงปลูกสร้าง การใชร้ ถราชการใหเ้ ปน็ ไปตามกฎหมาย ระเบียบ มตคิ ณะรฐั มนตรี และกฎหมายอืน่ ทีเ่ ก่ียวข้อง 3. ดำเนินงานด้านบริหารงานบุคคล การเลื่อนเงินเดือน สมุดประวัติ บำเหน็จบำนาญ การขอพระราชทาน เครอื่ งราชอสิ ริยาภรณ์ 4. ดำเนินงานควบคุมภายใน ตามระเบียบคณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน ตามกฎหมาย ระเบียบ มตคิ ณะรฐั มนตรี และกฎหมายอืน่ ทเ่ี กย่ี วข้อง 5. ดำเนินงานตามกฎหมายว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามทุจริตในส่วนที่เกี่ยวข้องและงานตามกฎหมาย ว่าด้วยข้อมูลขา่ วสารของทางราชการ 6. ส่งเสริมและคุ้มครองจริยธรรม เผยแพร่ ปลูกฝัง ส่งเสริม ยกย่อง และติดตามการปฏิบัติตามประมวล จริยธรรมของข้าราชการ 7. ปฏบิ ัติงานร่วมกับหรือสนบั สนนุ การปฏิบตั ิงานของหนว่ ยงานอน่ื ทีเ่ กี่ยวขอ้ งหรือที่ไดร้ บั มอบหมาย สำนกั งานทรัพยากรธรรมชาตแิ ละส่ิงแวดลอ้ มจงั หวัดบึงกาฬ

41 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มจงั หวัดบงึ กาฬ ตารางที่ 7 แสดงสถานะงบประมาณที่ได้รับการจัดสรรในปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 สำนักงานทรัพยากรธรรมชาติ และสงิ่ แวดลอ้ มจังหวัดบึงกาฬ งบประมาณที่ งบประมาณที่ งบประมาณ ลำดับ ชอ่ื งบประมาณ/โครงการ ไดร้ บั จดั สรร ใช้ไป คงเหลอื รอ้ ยละทใ่ี ช้ (บาท) (บาท) (บาท) งบประมาณ 1 แผนงานบุคลากรภาครัฐ (ค่าตอบแทน พนง.ราชการ) 294,120.00 294,120.00 - 2 แผนงานบคุ ลากรภาครัฐ (งบดำเนนิ งาน) - 100.00 - คา่ เชา่ บ้าน 328,276.00 328,276.00 375.18 100.00 - ค่าประกันสงั คม 6,497.00 6,121.82 375.18 94.23 รวม 628,893.00 628,517.82 99.94 3 แผนงานพื้นฐานดา้ นการจดั การนำ้ และสร้างการเตบิ โตคณุ ภาพ - ชวี ิตทีเ่ ป็นมติ รกับสงิ่ แวดล้อมอยา่ งยั่งยนื - 100.00 - เงนิ ตอบแทนการปฏิบัตงิ านนอกเวลาราชการ 65,607.00 - 100.00 - คา่ เบยี้ เลย้ี ง เช่าทีพ่ ัก พาหนะ และอืน่ ๆ 117,003.00 - 100.00 - คา่ จ้างเหมาบริการ 135,910.00 - 100.00 - คา่ ซอ่ มแซมครภุ ัณฑ์ 30,979.00 - 100.00 - ค่าวสั ดุ 173,340.00 100.00 - ค่าซ่อมแซมยานพาหนะและขนส่ง 81,755.00 - คา่ ซ่อมแซมสิ่งก่อสร้าง 3,750.00 - ค่าวัสดคุ อมพวิ เตอร์ 27,000.00 - ค่าสาธารณปู โภค 97,800.00 - งบจัดประชุม 23,000.00 รวม 756,144.00 756,144.00 4 แผนงานพน้ื ฐานด้านการจัดการนำ้ และสร้างการเติบโต 9,000.00 9,000.00 บนคุณภาพชวี ิตทเ่ี ป็นมติ รตอ่ สิง่ แวดลอ้ ม กจิ กรรมดำเนินการ ตามพระราชบญั ญตั เิ ลอ่ื ยโซ่ยนต์ พ.ศ. 2545 (งบดำเนนิ งาน) 5 แผนงานยุทธศาสตรส์ รา้ งความม่ันคงและลดความเลือ่ มล้ำ 113,072.00 113,072.00 ทางเศษฐกิจและสังคม โครงการจดั การปญั หาทีด่ ินทำกิน (คทช.) (งบดำเนนิ งาน) 6 โครงการป้องกันและปราบปรามการตดั ไม้ทำลายป่าระดับจงั หวดั 168,600.00 168,600.00 (คปป.) (งบรายจา่ ยอ่นื ) 7 โครงการอนรุ ักษ์พันธกุ รรมพชื อนั เนอ่ื งมาจากพระราชดำริ 39,970.00 39,970.00 (อพ.สธ.) 8 โครงการบรหิ ารจดั การทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ ม 15,000.00 15,000.00 ตามแนวพระราชดำริและกจิ การพเิ ศษของกระทรวง ทรัพยากรธรรมชาติและสิง่ แวดลอ้ ม สำนักงานทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ มจังหวดั บึงกาฬ

42 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มจงั หวดั บงึ กาฬ งบประมาณ งบประมาณท่ีใช้ งบประมาณ ที่ไดร้ บั ไป คงเหลือ ร้อยละทใ่ี ช้ ลำดับ ชอ่ื งบประมาณ/โครงการ จดั สรร (บาท) (บาท) งบประมาณ - โครงการบริหารจดั การทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละส่งิ แวดล้อม (บาท) 50,000.00 - 100.00 841,960.00 100.00 9 ชมุ ชนตามแผนพัฒนาพนื้ ท่ปี ระยกุ ต์ ตามแนวพระราชดำริ 50,000.00 150,630.00 - 100.00 (ปดิ ทองหลังพระ) โครงการเสรมิ สร้างศกั ยภาพดา้ นการดแู ลประกอบกิจการน้ำบาดาล 28,000.00 - 100.00 10 ตาม พรบ.นำ้ บาดาล พ.ศ. 2520 (กพ.น) 841,960.00 225,000.00 - 100.00 โครงการส่งเสรมิ การพัฒนาอตุ สาหกรรมเชงิ นเิ วศ 375.18 99.99 ส่เู มืองสง่ิ แวดลอ้ มย่ังยืน คา่ ใช้จ่ายโครงการประสาน 11 ความร่วมมอื ในการกำกับตดิ ตามดำเนินงานตามแผนจดั การ 150,630.00 ขยะมูลฝอย แผนงานยทุ ธศาสตร์จดั การผลกระทบจากการเปลีย่ นแปลง 12 สภาพภมู อิ ากาศ คา่ ใชจ้ ่ายในการสง่ เสริมการมสี ว่ นร่วมในการ 28,000.00 จัดการสงิ่ แวดล้อมในเมืองและชมุ ชน ค่าใช้จ่ายในการพฒั นาเครือขา่ ยอาสาสมัครพทิ กั ษ์ 13 ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละส่ิงแวดล้อมหมบู่ า้ น (ทสม.) 225,000.00 รวม 3,026,269 3,025,893.82 ตารางท่ี 8 แสดงสถานะงบประมาณท่ีคา่ ใชจ้ ่ายในการจา้ งพนักงานราชการเฉพาะกิจ ในปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 สำนกั งานทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิ่งแวดล้อมจงั หวัดบึงกาฬ ค่าใช้จา่ ยในการจา้ งพนกั งานราชการเฉพาะกิจ 1 - คา่ ตอบแทน 1,080,000.00 180,000.00 900,000.00 16.67 2 - เงนิ สมทบกองทนุ ประกันสังคม 45,000.00 3,750.00 41,250.00 8.33 3 - เงินสมทบกองทนุ เงนิ ทดแทน 2,160.00 - 2,160.00 รวม 1,127,1600.00 183,750.00 943,410.00 - 4 16.30 สำนกั งานทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิง่ แวดลอ้ มจังหวัดบึงกาฬ

43 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ มจงั หวัดบงึ กาฬ รูปที่ 9 แสดงสถานะงบประมาณที่ได้รับการจัดสรรในปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 สำนักงานทรัพยากรธรรมชาติ และส่งิ แวดล้อมจงั หวัดบึงกาฬ งบประมาณ ท่ีใช้ไป งบประมาณ บาท ร้อยละท่ีใช้ ทีไ่ ดร้ บั จดั สรร งบประมาณ งบประมาณ บาท คงเหลอื ร้อยละ บาท ตารางท่ี 9 สรปุ งานสารบรรณ รับ - สง่ หนงั สือราชการ ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 ลำดบั รายการ จำนวน (เรอ่ื ง) 1 หนงั สอื รับเข้า 2,417 2 หนังสือสง่ ออก 1,889 สำนกั งานทรัพยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดลอ้ มจงั หวัดบึงกาฬ

44 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ มจงั หวดั บงึ กาฬ สว่ นสงิ่ แวดลอ้ ม 1 จดั ทำแผนปฏบิ ตั ิการเพอื่ การจัดการคณุ ภาพสิง่ แวดล้อมในระดบั จังหวัด และแผนบรหิ ารจดั การขยะมลู ฝอย และของเสียอนั ตรายของจังหวัด 2 ตรวจสอบสถานการณส์ ิ่งแวดลอ้ มของจงั หวดั 3 บรู ณาการแกไ้ ขปัญหาด้านสิง่ แวดล้อมรว่ มกบั หน่วยงานทเี่ กย่ี วข้อง 4 พฒั นาและสรา้ งเครอื ขา่ ยอาสาสมัครพิทกั ษท์ รัพยากรธรรมชาตแิ ละส่งิ แวดลอ้ มหม่บู า้ น(ทสม.) และเครือขา่ ยอ่ืน ๆ 5 เฝา้ ระวัง ตรวจสอบ ควบคุม ดแู ลแหลง่ กำเนิดมลพิษ 6 ประสานให้คำแนะนำ ส่งเสริม เผยแพร่ ประชาสัมพันธ์ความรู้ด้านการจดั การคณุ ภาพสิ่งแวดล้อม การควบคุมมลพิษ คมุ้ ครองส่ิงแวดล้อม โดยการมีสว่ นร่วมของทุกภาคส่วน 7 ดำเนินการเรอ่ื งรอ้ งเรียนดา้ นสิ่งแวดล้อม 8 การดำเนนิ การตามกฎหมายวา่ ด้วยการสง่ เสริมและรกั ษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ และกฎหมายอ่นื ทีเ่ กี่ยวขอ้ ง 9 ปฏบิ ตั ิงานร่วมกับหรอื สนบั สนุนการปฏิบัติงานของหน่วยงานอน่ื ที่เก่ยี วข้องหรือที่ได้รับมอบหมาย สำนกั งานทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิ่งแวดลอ้ มจงั หวัดบงึ กาฬ

45 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มจงั หวัดบงึ กาฬ ขอ้ มูล ส ถ า น ก า ร ณ์ ข ย ะ มู ล ฝ อ ย แ ล ะ ศั ก ย ภ า พ ก า ร จั ด ก า ร ข ย ะ จั ง ห วั ด บึ ง ก า ฬ คำนยิ ามและความหมาย 1) ขยะมูลฝอย หมายถึง ขยะอินทรีย์ ขยะรีไซเคิล ปรมิ าณขยะมลู ฝอยท่ีเกิดขึ้นในปี 2564 หมายถงึ ขยะอันตราย ขยะทั่วไป (และให้หมายความรวมไปถึง ปริมาณขยะมูลฝอย ซึ่งคำนวณจากอัตรา การเกิดขยะ มูลฝอยติดเชอื้ และกากอตุ สาหกรรมทเี่ ปน็ อันตรายด้วย) มูลฝอยของกรมควบคุมมลพิษหรือของพื้นที่ คูณด้วย (1) ขยะอนิ ทรยี ์ หมายถึง ขยะท่ยี ่อยสลายได้ง่ายตามธรรมชาติ จำนวนประชากรตามทะเบียนราษฎร์ ปี 2563 เช่น เศษอาหาร เศษพืชผกั ผลไม้ ฯลฯ (โดยใช้ข้อมูล ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2563) อัตราการเกิด (2) ขยะรีไซเคิล หมายถึง ขยะที่สามารถนำไปแปรรูปเพื่อใช้ ขยะมูลฝอยตามประเภทขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นได้ ประโยชนใ์ หม่ได้ เช่น แกว้ กระดาษ พลาสตกิ โลหะ ฯลฯ ดังนี้ (3) ขยะอันตราย หมายถึง ขยะที่มีความเป็นอันตรายหรือ อัตราการเกิดขยะมูลฝอยของเทศบาลเมือง มีส่วนประกอบเป็นสารที่มีอันตราย เช่น ซากผลิตภัณฑ์ 0.00115 ตัน/คน/วัน อัตราการเกิดขยะมูลฝอย เครื่องใช้ไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์ ถ่านไฟฉาย แบตเตอรี่ ของเทศบาลตำบล 0.00102 ตัน/คน/วัน อัตราการเกิดขยะ กระป๋องสเปรย์บรรจุสารเคมี ตลับหมึก หลอดไฟ ฯลฯ มูลฝอยของเมืองพัทยา 0.00390 ตัน/คน/วันอัตราการ ขยะประเภทนี้ต้องมีการแยกทิ้งจากขยะประเภทอื่น ๆ เกดิ ขยะมลู ฝอยขององค์การบริหารส่วนตำบล 0.00091 อย่างชัดเจน เนื่องจากต้องนำไปกำจัดหรือบำบัดด้วยวิธีเฉพาะ ตัน/คน/วัน จังหวัดบึงกาฬแบ่งการปกครองออกเป็น เพือ่ ปอ้ งกนั ความเปน็ พษิ ปนเปือ้ นสสู่ ่ิงแวดล้อม 8 อำเภอ 53 ตำบล 617 หม่บู า้ น และมอี งคก์ รปกครอง (4) ขยะทั่วไป หมายถึง ขยะที่ย่อยสลายตามธรรมชาติได้ยาก ส่วนท้องถิ่น 58 อปท. ซึ่งประกอบด้วย เทศบาลตำบล หรือนำไปรีไซเคิลไม่ได้หรือนำไปรีไซเคิลแล้วไม่คุ้มทุน เช่น 17 แห่ง องคก์ ารบรหิ ารส่วนตำบล 39 แหง่ 1 เทศบาลเมือง ซอง/ถุงขนมขบเคี้ยว ซองบะหมี่ กึ่งสำเร็จรูป กระดาษ และ 1 องค์การบริหารส่วนจังหวัด จำนวนประชากรรวม ห่ออาหาร ถุงพลาสติก/กล่องโฟม หลอดกาแฟ ซองกาแฟ 422,042 ค น (สำน ั กงานสถ ิ ต ิ แห ่ งชาติ , 2563) ซองครีมเทียม ซองน้ำตาล ฯลฯ ตามรายงานสถานการณ์ สถานที่กำจัดขยะมูลฝอยชุมชน 2) มูลฝอยติดเชื้อ หมายถึง มูลฝอยที่มีเชื้อโรคปะปนอยู่ ของประเทศไทย ปี พ.ศ. 2563 รายงานว่า จังหวัดบึงกาฬ ในปริมาณหรือมีความเข้มข้น ซึ่งถ้ามีการสัมผัสใกล้ชิด มีปริมาณมูลฝอยชุมชนที่เกิดขึ้น 305 ตัน/วัน มีปริมาณ กับมูลฝอยนั้นแล้ว สามารถทำให้เกิดโรคได้ และรวมถึงมูลฝอย มูลฝอยชุมชน ที่นำกลับมาใช้ประโยชน์ 163.60 ตัว/วัน ที่เกิดขึ้นหรือใช้ในการตรวจวินิจฉัยทางการแพทย์ มูลฝอยชมุ ชนท่ีกำจดั ถูกต้อง 46 ตัว/วนั และปริมาณขยะ และการรักษาพยาบาลการใหภ้ มู ิคุม้ กันโรคและการทดลอง มูลฝอยชุมชนที่กำจัดไม่ถูกต้อง 95.40 ตัน/วัน โดยจังหวัด เกี่ยวกับโรคการชันสูตรศพหรือซากสัตว์ตาพระราชบัญญัติ บึงกาฬ มีสถานที่กำจัดขยะที่เปิดดำเนินการทั้งส้ิน สาธารณสุข พ.ศ. 2535 14 แห่ง แบ่งเป็นสถานที่กำจัดขยะมูลฝอยที่มีการจัดการ 3) กากอุตสาหกรรมที่เป็นอันตราย หมายถึง ขยะอันตราย อย่างถูกต้อง ตามหลักวิชาการ 2 แห่ง และมีสถานที่กำจัด ที่เกิดจากกิจกรรมต่าง ๆ ของสถานประกอบการในกำกับของ ขยะมูลฝอย ที่มีการจัดการไม่ถูกต้องตามหลักวิชาการ กระทรวงอุตสาหกรรมตามพระราชบัญญั ติโรงงาน 12 แห่ง (กรมควบคมุ มลพิษ, 2564) พ.ศ. 2535 และพระราชบัญญตั วิ ตั ถุอันตราย พ.ศ. 2535 สำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมจงั หวัดบงึ กาฬ

46 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ มจงั หวัดบงึ กาฬ ตารางที่ 10 แสดงสถานทีก่ ำจดั ขยะมลู ฝอยชุมชนของจังหวัดบึงกาฬ ชอื่ สถานท่ี ขนาด ความ ระบบทใี่ ช้ ผูท้ ง้ิ รว่ ม พืน้ ท่ี ถกู ต้อง (ไร)่ ของการ กำจดั ทต.บงึ โขงหลง ทต.บงึ งาม ทต.ซาง อบต.เซกา อบต.หนองท่มุ อบต.นาทม อบต.ทา่ ดอกคำ อบต.ดงบัง อบต.ป่าแฝก อบต.โพธิ์ ทต.ศรพี นา 19 ถูกต้อง Engineered หมากแขง้ ทต.ปง่ ไฮ อบต.ทา่ กกแดง อบต.นำ้ จ้ัน ทต.ศรสี ำราญ landfill ทต.ดอนหญา้ นาง ทต.ท่าสะอาด อบต.โคกกว้าง ทต.ท่ากอ้ น(สกลนคร) อบต.ดอนเตย(นครพนม) อบต.ไผล่ อ้ ม(นครพนม) และ อบต.บา้ นตอ้ ง อบต.บา้ นตอ้ ง 4 ไม่ถูกต้อง Open dump ปดิ ดำเนินการแล้ว ทต.โซพ่ ิสัย 12 ไมถ่ กู ต้อง Open dump ปดิ ดำเนนิ การแล้ว อบต.บวั ตูม 2 ไมถ่ กู ตอ้ ง Incinerator - อบต.ถ้ำเจรญิ 1 ไม่ถกู ต้อง Incinerator ปิดดำเนนิ การแล้ว อบต.บงุ่ คล้า 4 ไม่ถูกต้อง Open dump - อบต.หนองเด่ิน 1.5 ไม่ถกู ตอ้ ง Open dump - อบต.สมสนุก อบต.นากั้ง อบต.นาดง อบต.หนองยอง ทต.ปากคาด 23 ไมถ่ ูกตอ้ ง Open dump อบต.โนนศิลา และอบต.ปากคาด ทต.พรเจรญิ 44 ไม่ถูกต้อง Incinerator อบต.วงั ชมภู อบต. ไมถ่ ูกต้อง Incinerator - หนองหัวชา้ ง 2 เทศบาลเมอื ง ทต.โคกก่อง ทต.ไคสี ทต.โนนสว่าง ทต.หนองเลิง อบต.โป่งเปือย บงึ กาฬ Engineered อบต.คำนาดี อบต.โนนสมบูรณ์ อบต.นาสวรรค์ อบต.ชัยพร 32 ถกู ต้อง landfill อบต.ชุมภูพร อบต.นาสะแบง อบต.นาสิงห์ ทต.โซ่พิสัย อบต.หนองพันทา อบต.ศรชี มภู อบต.ถ้ำเจรญิ และ อบต.คำแก้ว ทต.หอคำ 25 ไม่ถกู ตอ้ ง Open dump - อบต.นาสวรรค์ 4 ไมถ่ กู ตอ้ ง Open dump ปดิ บอ่ เรียบรอ้ ยแล้ว ทต.ศรวี ไิ ล 4 ไมถ่ กู ต้อง Open dump - ท่ีมา : กรมควบคมุ มลพษิ , 2563 การบริหารจัดการขยะมูลฝอยของจังหวัด Cluster การบริหารจัดการขยะมูลฝอย จังหวัดบึงกาฬใช้วิธีกำจัดขยะโดยการฝังกลบตาม นอกจากนี้ กรมควบคุมมลพิษ (2564) รายงาน หลักสุขาภิบาล (Sanitary Landfill) โดยกำหนดแผน ให้มีศูนย์ ผลการดำเนินงานตัวชี้วัดร้อยละของปริมาณขยะมูลฝอย กำจัดขยะมูลฝอยรวม จำนวน 4 ศูนย์ เพื่อให้ครอบคลุม ชุมชนได้รับการจัดการอย่างถูกต้อง ตามมาตรการปรับปรุง ในการจัดการขยะทวั่ ท้งั จังหวดั ประกอบดว้ ย ประสิทธิภาพในการปฏิบัติราชการประจำปีงบประมาณ 1) ศูนยฯ์ เทศบาลตำบลศรพี นา พ.ศ. 2564 รอบ 11 เดือน ของจังหวัดบึงกาฬว่าผ่านเกณฑ์ 2) ศูนย์ฯ เทศบาลเมืองบึงกาฬ ค่าเป้าหมายขั้นต้น (ร้อยละ 83.99) โดยได้ตัวชี้วัด 3) ศนู ยฯ์ เทศบาลตำบลพรเจรญิ ร้อยละ 84.01 ในรอบ 11 เดอื น 4) ศนู ยฯ์ เทศบาลตำบลปากคาด สำนกั งานทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสิ่งแวดลอ้ มจงั หวัดบึงกาฬ

47 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ มจงั หวัดบงึ กาฬ กลมุ่ ที่ 1 เทศบาลตำบลศรีพนา เป็นเจ้าภาพหลัก ประกอบด้วย อำเภอบึงโขงหลง อำเภอเซกา อำเภอบุ่งคล้า และบางส่วนจาก อปท.ของจังหวัดนครพนมและจังหวัดสกลนคร รวมมีองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นจำนวน 21 แห่ง นำขยะมูลฝอยมาร่วมกำจัด ประกอบด้วย 1) ทต.บึงโขงหลง 2) ทต.บึงงาม 3) ทต.ซาง 4) อบต.เซกา 5) อบต.หนองทุ่ม 6) อบต.นาทม 7) อบต.ท่าดอกคำ 8) อบต.ดงบัง 9) อบต.ป่าแฝก 10) อบต.โพธิ์หมากแข้ง 11) ทต.ป่งไฮ 12) อบต.ท่ากกแดง 13) อบต.น้ำจั้น 14) ทต.ศรีสำราญ 15) ทต.ดอนหญ้านาง 16) ทต.ท่าสะอาด 17) อบต.โคกกว้าง 18) ทต.ท่าก้อน (สกลนคร) 19) อบต.ดอนเตย (นครพนม) 20) อบต.ไผ่ล้อม (นครพนม) และ 21) อบต.บ้านตอ้ ง กลมุ่ ท่ี 2 เทศบาลเมืองบึงกาฬ เป็นเจ้าภาพหลัก ประกอบด้วย อำเภอเมือง อำเภอศรีวิไล อำเภอโซ่พิสัย และอำเภอรัตนวาปี จังหวัดหนองคาย รวมมีองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นจำนวน 17 แห่ง นำขยะมูลฝอยมาร่วมกำจัด ประกอบด้วย 1) ทต.โคกก่อง 2) ทต.ไคสี 3) ทต.โนนสว่าง 4) ทต.หนองเลิง 5) อบต.โปง่ เปือย 6) อบต.คำนาดี 7) อบต.โนนสมบรู ณ์ 8) อบต.นาสวรรค์ 9) อบต.ชัยพร 10) อบต.ชุมภูพร 11) อบต.นาสะแบง 12) อบต.นาสิงห์ 13) ทต.โซ่พิสัย 14) อบต.หนองพันทา 15) อบต.ศรีชมภู 16) อบต.ถ้ำเจริญ และ 17) อบต.คำแกว้ กลมุ่ ที่ 3 เ ท ศ บ า ล ต ำ บ ล ป า ก ค า ด เ ป ็ น เ จ ้ า ภ า พ ห ล ั ก ป ร ะ ก อ บ ด ้ ว ย 1 ) อ บ ต . ส ม ส น ุ ก 2) อ บ ต . น า กั้ ง 3) อบต.นาดง 4) อบต.หนองยอง 5) อบต.โนนศิลา และ 6) อบต.ปากคาด กลุม่ ท่ี 4 เทศบาลตำบลพรเจริญ เป็นเจ้าภาพหลัก มีองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 1 แห่ง คือ องค์การบริหารส่วนตำบลวังชมภู เป็นผ้ทู ง้ิ ร่วม ก า ร จั ด ก า ร ข อ ง เ สี ย อั น ต ร า ย จ า ก ชุ ม ช น กรมควบคุมมลพิษ (2564) รายงานข้อมูลการจัดการของเสียอันตรายจากชุมชน ซากผลิตภัณฑ์เครื่องใช้ไฟฟ้า และอิเล็กทรอนิกส์ รอบ 6 เดือน (ตุลาคม 2563 – กันยายน 2564) ของจังหวัดบงึ กาฬวา่ มีปริมาณของเสียอันตรายจากชุมชน ที่ส่งกำจัดทั้งสิ้น 4,274 กิโลกรัม ด้วยความร่วมมือจากสำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจังหวัดบึงกาฬ องค์การบรหิ ารส่วนจงั หวัดบงึ กาฬ และสำนักงานสง่ เสริมการปกครองทอ้ งถิน่ จังหวัดบงึ กาฬ ตารางที่ 11 แสดงรายงานผลการดำเนินงานตัวชี้วัดร้อยละของปริมาณขยะมูลฝอยชุมชนได้รับการจัดการอย่างถูกต้อง ประจำปงี บประมาณ พ.ศ. 2564 ปริมาณ ปรมิ าณ ปรมิ าณ ขยะมลู ฝอยที่ ปรมิ าณ ขยะมูลฝอย วธิ ีการ/กจิ กรรมการ ขยะมลู ฝอย พน้ื ที่ ขยะมลู ฝอย วธิ ีการกำจดั แบบ ทีน่ ำกลับมา นำกลับมาใช้ ท่ไี ดร้ ับการจดั การ ดำเนนิ การ เกดิ ขึน้ ที่กำจดั ถูกตอ้ ง ถกู ต้อง ใช้ประโยชน์ ประโยชน์ อย่างถกู ต้อง ปี 2564 (ตนั /วัน) (ตัน/วัน) (ตนั /วัน) บึงกาฬ (ตัน/วัน) Sanitary landfill ขยะอินทรีย์นำไปทำ 244.88 95.90 การฝงั กลบอย่าง 148.97 เป็นปุ๋ยหมกั และเป็น 291.48 คดิ เป็น 32.90% ถกู หลัก คดิ เป็น อาหารของหนอน สุขาภิบาล 51.11% แมลงวนั ลาย ดำเนินการโดย กำจัดขยะอนิ ทรยี ์ คดิ เป็น องค์กรปกครอง 84.01% สว่ นทอ้ งถิน่ ขยะรีไซเคลิ นำไปคดั แยกขยะ เพ่ือการรไี ซเคลิ และใช้วิธีการคัดแยก ขยะทต่ี ้นทาง ที่มา : กรมควบคมุ มลพิษ, 2564 สำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอ้ มจังหวัดบงึ กาฬ

48 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดลอ้ มจงั หวัดบงึ กาฬ ตารางท่ี 12 แสดงข้อมลู การจดั การของเสียอันตรายจากชุมชน รอบ 6 เดอื น (เดอื นตลุ าคม 2563 – เดอื นกันยายน 2564) ประเภทและน้ำหนกั ของของเสียอันตรายจากชมุ ชน (กิโลกรมั ) ชอื่ ปรมิ าณ บรษิ ทั ชื่อจุด วนั ท่ี กลมุ่ ซาก กลุ่ม กลุ่มหลอดไฟ กลมุ่ ภาชนะ กลมุ่ ซาก กล่มุ อื่นๆ รวม ของ ทสี่ ง่ รวบรวม บันทกึ โทรศพั ทม์ ือถือ ถา่ นไฟฉาย (กิโลกรัม) บรรจสุ ารเคมี ผลติ ภณั ฑ์ (ระบุ...) นำ้ หนัก เสียอันตราย ของเสีย และแบตเตอรี่ (กิโลกรมั ) (กิโลกรัม) เครือ่ งใชไ้ ฟฟา้ (กิโลกรัม) (กโิ ลกรมั ) จากชมุ ชน อันตราย ทส่ี ง่ กำจดั จาก มือถอื และ Municipal 3,636 (กิโลกรมั ) ชมุ ชน (กโิ ลกรัม) อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ waste - 638 4,274 ไปกำจดั (กโิ ลกรมั ) 682 หน้า Alkaline Fluorescent Contaminated หอประชุม battery – lamp – container – 3,636 ศนู ย์ 1,038 1,910 6 ราชการ 5 บริษัท เวสท์ จังหวัด กมุ ภาพนั ธ์ แมเนจเม้นท์ บงึ กาฬ Ink สยาม จำกดั 2564 Spray can – cartridge- (WMS) 100 538 638 รวม - 1,038 1,910 106 - 1,220 4,274 ท้ังสิ้น ท่มี า : กรมควบคมุ มลพิษ, 2564 แบบรายงานผลการบริหารจัดการขยะมูลฝอยเฉลยี่ ขององคก์ รปกครองส่วนท้องถนิ่ รอบ 11 เดือน ระหวา่ ง เดือน ตลุ าคม พ.ศ. 2563 – สิงหาคม พ.ศ. 2564 ปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 ตารางที่ 13 แบบรายงานผลการบริหารจดั การขยะมูลฝอยเฉล่ียขององคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถิน่ รอบ 11 เดือน ระหวา่ ง เดือน ตลุ าคม พ.ศ. 2563 – สงิ หาคม พ.ศ. 2564 ปงี บประมาณ พ.ศ. 2564 ลำดับ อำเภอ องคก์ รปกครอง ปริมาณขยะมลู ฝอย ปริมาณขยะมูลฝอยชมุ ชน ขยะมลู ฝอยท่ีถกู นำไปใช้ สว่ นท้องถนิ่ ชุมชนที่เกดิ ขนึ้ (ตนั ) ที่เก็บขนไดใ้ นเขต อปท. ประโยชน์ (ตัน) 168.5875 1 เทศบาลตำบลซาง 271.4830 (ตนั ) 46.6864 2 เทศบาลตำบลทา่ สะอาด 149.0368 52.2027 24.0277 3 เทศบาลตำบลป่งไฮ 56.4996 38.6991 16.0924 4 เทศบาลตำบลศรีพนา 171.0099 149.8653 13.2674 5 อบต.เซกา 63.9182 60.8182 2.9182 6 เซกา อบต.ทา่ กกแดง 141.5810 39.7591 82.4889 7 อบต.ทา่ สะอาด 77.6364 0.0000 67.1364 8 อบต.น้ำจนั้ 53.9429 17.5700 8.6264 9 อบต.บา้ นตอ้ ง 306.1968 93.3636 193.7769 10 อบต.โสกก่าม 172.5061 0.0000 149.1310 11 อบต.หนองทุม่ 194.2270 25.4545 126.5384 สำนักงานทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อมจงั หวดั บงึ กาฬ

49 รายงานประจำปี 2564 สนง.ทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดลอ้ มจงั หวัดบงึ กาฬ ลำดับ อำเภอ องคก์ รปกครอง ปริมาณขยะมลู ฝอย ปริมาณขยะมูลฝอยชมุ ชน ขยะมลู ฝอยท่ถี กู นำไปใช้ ส่วนท้องถน่ิ ชมุ ชนท่เี กิดขน้ึ (ตัน) ทเี่ ก็บขนไดใ้ นเขต อปท. ประโยชน์ (ตัน) 77.1403 (ตนั ) 22.8529 253.5211 12 เทศบาลตำบลโซ่พิสัย 200.8223 119.2195 17.0048 27.0519 13 อบต.คำแก้ว 50.0166 27.1636 22.8182 82.9158 14 อบต.โซ่ 278.2142 0.0000 140.9644 51.0715 31.7273 200.4460 15 โซ่พสิ ัย อบต.ถ้ำเจรญิ 95.1884 67.7837 98.7195 16 อบต.บวั ตูม 129.8182 105.6364 103.4543 0.0000 17 อบต.ศรีชมภู 107.4587 6.4756 18 อบต.หนองพนั ทา 195.4063 33.3364 116.7941 2.7218 19 อบต.เหลา่ ทอง 154.2178 0.0000 15.6797 14.3207 20 เทศบาลตำบลบงึ โขงหลง 299.2987 63.0900 0.0002 0.5418 21 เทศบาลตำบลบงึ งาม 140.8051 20.9091 72.4173 50.9091 22 บึงโขงหลง อบต.ดงบัง 179.5993 36.5000 26.2405 77.0450 23 อบต.ทา่ ดอกคำ 26.6927 26.6927 32.8293 24 อบต.โพธิห์ มากแข้ง 228.7544 25.0836 19.8811 25 อบต.โคกกว้าง 135.9812 17.7093 26 บุ่งคล้า อบต.บงุ่ คล้า 142.6423 25.8484 27 อบต.หนองเด่นิ 29.9600 27.2382 28 เทศบาลตำบลปากคาด 198.3697 179.9091 29 อบต.นากัง้ 36.8895 22.4409 30 อบต.นาดง 28.0008 28.0006 31 ปากคาด อบต.โนนศิลา 99.6327 99.0909 32 อบต.ปากคาด 110.2372 11.0000 33 อบต.สมสนกุ 88.1873 22.7273 34 อบต.หนองยอง 173.1497 41.2341 35 เทศบาลตำบลดอนหญ้านาง 157.4953 19.3282 36 พรเจรญิ เทศบาลตำบลพรเจรญิ 127.7838 94.9545 37 เทศบาลตำบลศรีสำราญ 44.4858 18.1464 สำนกั งานทรัพยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดลอ้ มจังหวัดบึงกาฬ