อาหารน่าลิ้มลอง (ebook)

แบบฝกึ ทกั ษะการอ่านจบั ใจความ โดยใช้ข้อมูลทอ้ งถิ่นจงั หวดั แพร่ ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี ๑ ชุดท่ี ๒ เรอื่ งอาหารน่าล้ มิ ลอง นางสาวเกตน์สริ ี ธนรัชตก์ ุลวงศ์ โรงเรียนเทศบาลวดั สวรรคนเิ วศ สงั กัดกองการศกึ ษา เทศบาลเมืองแพร่ จงั หวัดแพร่ กรมสง่ เสรมิ การปกครองทอ้ งถน่ิ กระทรวงมหาดไทย ~๑~

คำนำ แบบฝึกทักษะการอ่านจับใจความโดยใช้ข้อมูลท้องถ่ินจังหวัดแพร่ สำหรับนักเรียน ชน้ั ประถมศึกษาปีที่ 1 จดั ทำขึ้นเพื่อใช้เป็นเครื่องมือในการพัฒนาทักษะ การอ่านจับ ใจความของนักเรียน ประกอบด้วยแบบฝึกทักษะการอา่ นจบั ใจความนิทาน บทความ สาร คดี เนื้อหาสาระเป็นเร่ืองท่ีเกี่ยวข้องกับจังหวัดแพร่ที่เก่ียวข้องในชีวิตประจำวัน และส่ิงที่ อยู่รอบๆตัวนักเรียนท้ังท่ีให้ความบันเทิง ข้อคิด คุณธรรม ความรู้ และประโยชน์ที่นำไปใช้ ในชวี ิตประจำวัน รวม 15 แบบฝกึ ซึ่งในแต่ละแบบฝึก จะมีคำช้ีแจง การปฏิบัติกจิ กรรมตาม ขั้นตอนการพัฒนาทักษะการอ่านจับใจความโดยใช้แผนผังความคิด ดังนั้นนักเรียนจึงควร ปฏิบัติตามข้ันตอนทุกขั้นตอน ซึ่งจะช่วยให้การพัฒนาทักษะการอ่านจับใจความเป็นไป อย่างมีประสทิ ธภิ าพ แบบฝึกทกั ษะการอา่ นจบั ใจความโดยใชข้ อ้ มลู ทอ้ งถิ่นจงั หวัดแพร่ สำหรบั นกั เรยี น ชั้น ประถมศึกษาปที ี่ 1 นี้ ไดผ้ ่านการทดลองใช้และพบวา่ เป็นนวัตกรรมทมี่ ปี ระสทิ ธิภาพเป็น ท่ีนา่ พอใจ ผจู้ ัดทำจึงหวงั เปน็ อยา่ งวา่ จะเป็นประโยชน์ต่อผู้เรียน และครผู สู้ อนกลมุ่ สาระ การ เรยี นรภู้ าษาไทยที่สนใจตอ่ ไป เกตน์สริ ี ธนรชั ตก์ ุลวงศ์ ครูชำนาญการพิเศษ ~๒~

สารบัญ เรือ่ ง หน้า ก คำนำ............................................................................................................... ข สารบญั ............................................................................................................ 1 คำช้ีแจงในการใชแ้ บบฝึก................................................................................ 6 7 คำชี้แจงในการใชแ้ บบฝึกสำหรับนักเรียน........................................................ 8 จุดประสงคก์ ารเรียนรู้...................................................................................... 15 แบบฝึกทักษะการอา่ นจบั ใจความโดยใช้ข้อมลู ทอ้ งถน่ิ จงั หวดั แพร่ 22 เร่อื งขนมเสน้ นำ้ ย้อย........................................................................................ แบบฝึกทักษะการอา่ นจบั ใจความโดยใช้ข้อมลู ทอ้ งถนิ่ จังหวดั แพร่ 31 เรอ่ื งข้าวแคบ................................................................................................... 35 แบบฝึกทักษะการอ่านจบั ใจความโดยใชข้ อ้ มลู ทอ้ งถิ่นจังหวัดแพร่ เรอ่ื งขา้ วกนั๊ จิ้น................................................................................................. 39 43 เฉลยแบบฝกึ ทกั ษะการอา่ นจบั ใจความโดยใชข้ ้อมลู ท้องถน่ิ จงั หวัดแพร่ เรื่องขนมเส้นน้ำยอ้ ย........................................................................................ เฉลยแบบฝกึ ทักษะการอา่ นจับใจความโดยใช้ขอ้ มูลทอ้ งถ่นิ จงั หวดั แพร่ เรอื่ งข้าวแคบ................................................................................................... เฉลยแบบฝึกทักษะการอา่ นจับใจความโดยใชข้ อ้ มลู ท้องถ่ินจงั หวัดแพร่ เรอ่ื งขา้ วกน๊ั จิ้น................................................................................................. บรรณานุกรม................................................................................................... ~๓~

คำช้แี จง การใช้แบบฝกึ ทักษะการอ่านจับใจความโดยใช้ขอ้ มลู ท้องถ่ินจังหวดั แพร่ สำหรับนกั เรยี นชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 การอา่ นเปน็ ทักษะทีจ่ ำเป็นอย่างยิง่ ตอ่ การศึกษาหาความรู้ และพัฒนาชีวติ ซงึ่ นอกจากจะทำให้เกิดความรูแ้ ลว้ ยังก่อให้เกิดความสนุกสนานเพลดิ เพลินและสง่ เสริมให้มี ความคดิ การอา่ นจึงเปน็ หัวใจของการศกึ ษาทกุ ระดบั และเปน็ เคร่ืองมอื ในการแสวงหา ความรเู้ รอ่ื งต่างๆ การอ่านท่ดี ีมปี ระสทิ ธิภาพจะต้องอา่ นแลว้ จับใจความได้ สรปุ สาระสำคญั ของเร่อื งทอี่ า่ นได้ ดังนนั้ การสอนอา่ นจับใจความจึงเป็นหัวใจสำคญั ยิ่งในการจัดการเรยี น การสอนกลมุ่ สาระการเรยี นรู้ภาษาไทย แบบฝกึ ทักษะการอ่านจับใจความโดยใชข้ ้อมูลทอ้ งถิ่นจังหวัดแพร่ สำหรับนักเรยี น ช้ันประถมศึกษาปีท่ี 1 นเี้ หมาะสำหรับนำไปใชก้ บั นักเรยี นระดบั ชน้ั ประถมศกึ ษาปีท่ี 1 ในภาคเรยี นที่ 2 ซ่งึ นกั เรยี นจะมคี วามสามารถอา่ นและเขยี นไดค้ ลอ่ งพอสมควรแลว้ แบบฝึกทักษะการอ่านจับใจความโดยใชข้ อ้ มูลทอ้ งถ่นิ จังหวัดแพร่ สำหรับนักเรยี น ชัน้ ประถมศึกษาปีท่ี 1 ประกอบด้วย 1. แผนการจัดการเรยี นรู้ประกอบการใช้แบบฝกึ จำนวน 17 แผน และแนว คำตอบสำหรบั ครู 2. แบบฝึกทักษะการอ่านจับใจความโดยใชข้ ้อมลู ทอ้ งถิ่นจังหวัดแพร่ จำนวน 15 แบบฝึกประกอบด้วย ~๔~

เลม่ ท่ี ชอ่ื แบบฝกึ เวลาท่ใี ช้ (ชว่ั โมง) 1 แบบฝึกทกั ษะการอ่านจบั ใจความโดยใชข้ ้อมูลท้องถ่ินจังหวดั แพร่ เรื่องนทิ านพน้ื บา้ น (3) 1 แบบฝกึ ทักษะการอ่านจับใจความโดยใชข้ ้อมูลท้องถิ่นจงั หวดั แพร่ 1 นทิ านเรอ่ื งกบกินเดอื น 1 (3) แบบฝึกทักษะการอา่ นจบั ใจความโดยใชข้ อ้ มลู ท้องถน่ิ จังหวัดแพร่ 1 นทิ านเรอ่ื งพญาหมาข้เี ร้ือน 1 1 แบบฝึกทักษะการอ่านจบั ใจความโดยใชข้ ้อมลู ท้องถิ่นจังหวัดแพร่ (3) นิทานเรื่ององึ่ อา่ งจอมเบง่ 1 1 2 แบบฝึกทักษะการอ่านจับใจความโดยใช้ข้อมลู ท้องถนิ่ จังหวดั แพร่ 1 เรอ่ื งอาหารนา่ ลิ้มลอง (3) 1 แบบฝึกทกั ษะการอ่านจับใจความโดยใชข้ อ้ มูลท้องถิ่นจงั หวดั แพร่ 1 เรอ่ื งขนมเสน้ นำ้ ย้อย 1 แบบฝึกทักษะการอ่านจบั ใจความโดยใชข้ อ้ มูลท้องถน่ิ จังหวัดแพร่ เรื่องข้าวแคบ แบบฝึกทกั ษะการอา่ นจบั ใจความโดยใช้ข้อมลู ท้องถน่ิ จงั หวัดแพร่ เรื่องขา้ วก๊ันจ้ิน 3 แบบฝึกทักษะการอ่านจบั ใจความโดยใช้ข้อมลู ท้องถิ่นจงั หวดั แพร่ เรอ่ื งท่องเทยี่ วแสนสำราญ แบบฝกึ ทักษะการอา่ นจบั ใจความโดยใช้ขอ้ มลู ท้องถิ่นจังหวดั แพร่ เรื่องคุ้มเจ้าหลวงเมอื งแพร่ แบบฝกึ ทักษะการอา่ นจบั ใจความโดยใช้ข้อมูลท้องถน่ิ จังหวดั แพร่ เรือ่ งกาดกองเก่า แบบฝกึ ทกั ษะการอ่านจับใจความโดยใช้ขอ้ มลู ท้องถ่นิ จงั หวดั แพร่ เรอ่ื งวัดจอมสวรรค์ 4 แบบฝกึ ทกั ษะการอา่ นจบั ใจความโดยใช้ข้อมลู ท้องถน่ิ จังหวัดแพร่ เร่อื งสืบสานประเพณี แบบฝึกทักษะการอา่ นจับใจความโดยใชข้ อ้ มลู ท้องถน่ิ จงั หวัดแพร่ เรื่องประเพณีกำฟา้ ไทพวน แบบฝึกทักษะการอ่านจับใจความโดยใชข้ ้อมลู ท้องถน่ิ จงั หวัดแพร่ เรื่องประเพณีตักบาตรเปง็ ปุ๊ด แบบฝึกทักษะการอา่ นจบั ใจความโดยใชข้ ้อมลู ท้องถน่ิ จงั หวดั แพร่ เรื่องประเพณีปีใหมเ่ มอื ง ~๕~

เล่มท่ี ช่อื แบบฝกึ เวลาทใ่ี ช้ (ชั่วโมง) 5 แบบฝึกทกั ษะการอา่ นจบั ใจความโดยใช้ข้อมลู ท้องถนิ่ จงั หวัดแพร่ เร่ืองของดเี มอื งแพร่ (3) แบบฝึกทกั ษะการอา่ นจับใจความโดยใช้ข้อมูลท้องถน่ิ จงั หวัดแพร่ เร่ือง หมอ้ ห้อมเมอื งแพร่ใช้แก้จน 1 แบบฝึกทักษะการอา่ นจบั ใจความโดยใชข้ ้อมลู ท้องถิ่นจงั หวดั แพร่ เรือ่ งตีนจกมรดกเมืองลอง 1 แบบฝึกทักษะการอา่ นจับใจความโดยใช้ขอ้ มลู ท้องถิ่นจังหวัดแพร่ เร่อื งป่าไม้สักทองของดีเมืองแพร่ 1 3. แบบทดสอบวัดผลสมั ฤทธิ์การอา่ นจับใจความก่อนและหลังเรียนโดยใช้แบบฝึก จำนวน 20 ขอ้ ~๖~

เพ่ือใหก้ ารใชแ้ บบฝกึ ทักษะแบบฝกึ ทักษะการอ่านจบั ใจความโดยใชข้ อ้ มลู ท้องถ่นิ จังหวดั แพร่ นเ้ี กดิ ประโยชน์สูงสุด คณุ ครูผ้สู อนจึงควรเตรยี มการดงั น้ี 1. ศกึ ษารายละเอยี ดของแผนการจัดการเรยี นรู้ประกอบการใช้แบบฝึก ทกั ษะและแบบฝึกทกั ษะทงั้ 5 เล่ม โดยละเอยี ด 2. จัดเตรียมแบบทดสอบวัดผลสมั ฤทธก์ิ ารอ่านจับใจความ ส่ือการเรยี นรู้ และแบบฝึกทักษะสำหรบั นักเรยี นใหพ้ รอ้ มกอ่ นดำเนนิ การจัดกิจกรรมการเรยี นรู้ 3. ใหน้ กั เรียนทำแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธ์ิการอ่านจับใจความกอ่ นและ หลงั การเรยี นโดยใช้แบบฝึกทกั ษะแบบฝกึ ทกั ษะการอา่ นจับใจความโดยใชข้ ้อมลู ท้องถน่ิ จังหวัดแพร่ เพอื่ ดูความกา้ วหนา้ ในการเรียนของนกั เรยี น 4. จัดกิจกรรมการเรียนรูต้ ามแนวทางในแผนการจดั การเรยี นร้ปู ระกอบการ ใช้แบบฝึกทกั ษะ 5. ในการจดั ทำแบบฝึกทกั ษะรายบคุ คลของนกั เรยี นนน้ั นกั เรยี นควรไดร้ ับ การพฒั นาความรนู้ ั้นๆ ก่อนการทำแบบฝกึ ทกั ษะ และควรเน้นให้นักเรียนเปน็ ผู้ ปฏิบตั แิ ละสรา้ งความรดู้ ้วยตนเองโดยครูเปน็ ผชู้ แ้ี นะ กระตุน้ ให้คิดโดยการใช้ คำถาม 6. แผนผงั ความคดิ ท่นี ำมาใช้เป็นแนวในการจัดทำแบบฝึก ประกอบด้วย แผนผงั ความคิดดังน้ี แผนผงั ใยแมงมมุ ใช้แสดงในการแยกแยะองคป์ ระกอบหรอื ส่วนประกอบต่างๆ ของขอ้ มูลดังรูป ~๗~

แผนผังแสดงลำดับเหตกุ ารณ์ ใชแ้ สดงการเรยี งลำดับข้อมลู ระยะเวลา หรอื กระบวนการขน้ั ตอน หรอื สมั พนั ธ์กนั ในลักษณะต่างๆ ดงั รปู ~๘~

คำแนะนำในการใช้สำหรบั นกั เรยี น ๑. แบบฝกึ น้มี ที ้งั หมด 5 เล่ม ๒. แบบฝกึ เลม่ นีเ้ ป็น เล่มท่ี 2 เรือ่ งอาหารน่าลมิ้ ลอง ใชเ้ วลา ในการศึกษา 3 ชว่ั โมง ๓. ขัน้ ตอนในการใชแ้ บบฝึกทักษะการอา่ นจับใจความ ๓.๑ ศึกษาทำความเข้าใจจดุ ประสงคข์ องแบบฝึก ๓.๒ ทำแบบทดสอบกอ่ นเรยี น ๓.๓ ทำแบบฝึกที่ ๑-3 อยา่ งรอบคอบ ๓.๔ ทำแบบทดสอบหลังเรียน ๓.๕ ตรวจคำตอบกบั เฉลยแบบฝกึ ท่ี ๑-3 ๓.๖ ตรวจคำตอบกบั เฉลยแบบทดสอบก่อนเรยี น และหลงั เรยี น เพื่อวดั ความรู้ท่พี ัฒนาข้ึน ๓.๗ การทำแบบทดสอบก่อนเรยี น-หลังเรียนและ การทำแบบฝึกใหท้ ำในกระดาษคำตอบประจำแบบฝกึ ที่ ครูเตรียมไว้เทา่ นน้ั ~๙~

จุดประสงค์การเรยี นรู้ แบบฝึกทักษะการอ่านจบั ใจความโดยใชข้ ้อมลู ท้องถิ่นจงั หวดั แพร่ สำหรับนักเรยี นชน้ั ประถมศกึ ษาปีที่ 1 เล่มที่ 2 เร่ืองอาหารนา่ ล้ิมลอง ๑. จับใจความเร่ืองทีอ่ ่านได้ ๒. ตอบปญั หาจากเรอื่ งทอี่ า่ นได้ ๓. เขยี นแผนภาพโครงเร่ืองจากเรื่องท่อี า่ นได้ ~ ๑๐ ~

แบบฝึกทกั ษะการอ่านจบั ใจความโดยใชข้ อ้ มลู ทอ้ งถ่นิ จงั หวดั แพร่ แบบฝึกท่ี 1 เร่อื งขา้ วแคบ วัตถุประสงค์ เพ่อื ฝึกทักษะการอ่านจบั ใจความโดยใช้แผนผงั ความคิด คำช้ีแจง ใหน้ ักเรียนปฏบิ ตั ติ ามกิจกรรมทีก่ ำหนดใหต้ ่อไปน้ี อา่ นนทิ านเรื่องข้าวแคบและศกึ ษาเรียนรดู้ คู ำท้ายเร่ือง แลว้ ทำแบบฝึกที่ 1.1 – 1.3 นะครบั ~ ๑๑ ~

ข้าวแคบ ขา้ วแคบ เป็นอาหารวา่ ง ทำจากแป้งขา้ วเหนียวหรอื ข้าวจ้าว โดยนำข้าวมาหมักจนได้ที่แล้วบี้ด้วยมือหรือโม่ให้ป่นจนเป็น เนือ้ เดียวกัน ผสมน้ำ ปรุงรสดว้ ยเกลือเล็กน้อย โรยงาพอประมาณ นำแป้งที่ปรุงแล้วละเลงบนผ้าท่ีขึงบนหม้อน้ำเดือด แซะออกตาก บนคาไพ ตากแดดจนแห้งสนิทเก็บไว้ได้เป็นเวลานานถือได้ว่าเป็น การถนอมอาหารอีกวิธีหน่ึง นำไปรับประทานโดยการป้ิงไฟอ่อน หรือทอดก็ได้ นิยมเก็บไว้รับประทานในงานเทศกาลสำคัญ เช่น ปีใหม่เมือง งานบวชลูกแก้ว งานปอยหลวง ปัจจุบันยังนิยม รบั ประทานกนั อยู่ มขี ายท่ัวไปในทอ้ งตลาด ~ ๑๒ ~

อาหารว่าง เรียนร้ดู ูคำ งา คาไพ อาหารระหว่างมื้อ เทศกาล พืชน้ำมนั สว่ นที่นำมาใชเ้ ป็นอาหารคอื เมลด็ งา หญา้ คาทน่ี ำมาสานเพื่อใชม้ ุงหลงั คา วนั เวลาท่กี ำหนดไว้เป็นประเพณเี พอื่ การทำบุญ และการร่นื เริงในทอ้ งถนิ่ งา คาไพ ข้าวแคบ ~ ๑๓ ~

แบบฝึกท่ี 1.1 เขา้ ใจเรอ่ื งราวเหตกุ ารณ์ คำชี้แจง ใหน้ ักเรยี นอ่านเรอื่ ง ข้าวแคบ แลว้ ทำเคร่ืองหมาย  หนา้ ขอ้ ความทถี่ กู ตอ้ ง .................1. ข้าวแคบ เปน็ อาหารวา่ ง .................2.เก็บไว้ไมไ่ ดน้ าน .................3.ทำจากแป้งขา้ วเหนยี วหรอื ข้าวจา้ ว .................4.ปรงุ รสดว้ ยเกลอื เลก็ นอ้ ย .................5.โรยเกลอื พอประมาณ .................6.รบั ประทานโดยการปิ้งไฟอ่อนหรือทอด .................7.นยิ มเก็บไวร้ บั ประทานในงานเทศกาลสำคัญ ~ ๑๔ ~

แบบฝกึ ที่ 1.2 ผสานแผนภาพความคดิ คำช้แี จง ให้นักเรยี นเติมขอ้ ความในแผนภาพให้สมั พันธ์กบั เรอ่ื งขา้ วแคบ ข้าวแคบ วธิ รี บั ประทาน ส่วนผสม …... ~ ๑๕ ~

แบบฝึกท่ี 1.3 ชวนคิดตอบคำถามเรื่อง คำชีแ้ จง อ่านเร่ืองข้าวแคบแล้วตอบคำถามข้อ ๑-๕ โดยเขยี น เครอ่ื งหมาย  ทบั ตัวอกั ษรหนา้ คำตอบทถ่ี กู ต้องที่สุด ๑. แปง้ ท่นี ำมาทำขา้ วแคบคอื ขอ้ ใด ก. ขา้ วเหนียว ข. มันสำปะหลัง ค. ข้าวสาร 2. ทำไมตอ้ งนำข้าวแคบตากไว้บนคาไพ ก. เพอื่ ให้มกี ล่นิ หอม ข. เพื่อให้แหง้ ค. เพื่อใหอ้ รอ่ ยยง่ิ ขึ้น 3. การตากแดดถอื ว่าเป็นการถนอมอาหารได้เพราะอะไร ก. มรี สชาติอร่อยขน้ึ ข. เกบ็ ไดส้ ะดวก ค. สามารถเกบ็ ไวไ้ ดน้ าน ~ ๑๖ ~

4. สว่ นผสมใดทท่ี ำใหข้ า้ วแคบมกี ลน่ิ หอม ก. เกลอื ข. งา ค. แปง้ 5. ขา้ วแคบนิยมรบั ประทานในงานเทศกาลใด ก. ปใี หมเ่ มอื ง ข. งานศพ ค. งานแต่งงาน ~ ๑๗ ~

แบบฝึกทกั ษะการอ่านจับใจความโดยใชข้ ้อมลู ทอ้ งถิ่นจงั หวดั แพร่ แบบฝึกท่ี 2 เรอื่ งขนมเส้นน้ำยอ้ ย วตั ถุประสงค์ เพ่ือฝกึ ทักษะการอ่านจับใจความโดยใช้แผนผงั ความคดิ คำชแ้ี จง ให้นักเรยี นปฏบิ ัตติ ามกิจกรรมที่กำหนดให้ต่อไปนี้ อา่ นนทิ านเร่อื งขนมเส้นนำ้ ยอ้ ยและศกึ ษา เรยี นรดู้ ูคำ ทา้ ยเรือ่ ง แล้วทำแบบฝึกที่ 2.1 – 2.3 นะคะ ~ ๑๘ ~

ขนมเสน้ นำ้ ย้อย ขนมเส้นน้ำย้อยเป็นอาหารพื้นถ่ินขึ้นชื่อของอำเภอลอง จังหวัดแพร่“ขนมเส้นน้ำย้อย” นั้นก็มีท่ีมาจากการทำเส้นแบบ สดๆ เรียกว่าเส้นสด ซึ่งตอนจบั เส้นขนมเส้นล้างสะเด็ดน้ำ จะมีน้ำ ไหลย้อยจึงเป็นท่ีมาของชื่อขนมเส้นน้ำย้อยน่ันเอง และอีกหนึ่ง เคล็ดลบั ความอร่อยของขนมเสน้ น้ำย้อยคือ ต้องกนิ คูก่ บั “นำ้ พริก น้ำย้อย” ก็คือน้ำพริกที่มีส่วนผสมของพริก กระเทียม และหอม เจียว ที่นำมาทอด แลว้ คลกุ เคล้ากับเครื่องปรงุ รส ได้น้ำพริกแหง้ ๆ รสเด็ดที่ชวนกิน การกินขนมจีนน้ำย้อยให้อร่อยต้องมีขนมเส้นสด นำ้ พริกน้ำย้อย นำ้ เง้ียวท้ังแบบใสและแบบนำ้ ข้น ผกั ต้มและส้มตำ ปัจจบุ ันเป็นท่นี ิยมมขี ายท่วั ไปในจงั หวดั แพร่ ~ ๑๙ ~

ขนมเสน้ เรยี นรดู้ คู ำ เส้นสด สะเดด็ น้ำ ขนมจีน น้ำเงีย้ ว การทำเสน้ ขนมจนี โดยไมต่ อ้ งหมกั แป้ง ทำใหน้ ้ำหยุดหยด หรือทำให้ไหลออกไป เปน็ อาหารทางภาคเหนือเป็นนำ้ แกงทกี่ นิ กับ ขนมจีน ขนมเส้น นำ้ เง้ียว ~ ๒๐ ~

แบบฝกึ ที่ 2.1 เขา้ ใจเร่ืองราวเหตุการณ์ คำช้ีแจง ใหน้ ักเรยี นอ่านเรือ่ งขนมเส้นน้ำย้อย แลว้ ทำเคร่อื งหมาย หนา้ ข้อความทีถ่ ูกตอ้ ง ................1. ขนมเสน้ น้ำย้อยเป็นอาหารพ้ืนถ่นิ ขึน้ ชื่อของอำเภอลอง ................2. เป็นขนมจนี ทที่ ำเส้นสด ................3. การทำเส้นสดตอ้ งนำแป้งไปหมกั กอ่ นทำเสน้ ................4.ตอ้ งกินคู่กับนำ้ พรกิ นำ้ ยอ้ ยจะอรอ่ ยมากขน้ึ ................5.หาซื้อกนิ ไดง้ า่ ยในจงั หวดั แพร่ ................6.น้ำพริกนำ้ ยอ้ ยมีสตู รเฉพาะท่ีเมอื งลอง ................7.นยิ มกนิ กบั ผกั สด ~ ๒๑ ~

แบบฝกึ ที่ 2.2 ผสานแผนภาพความคดิ คำชแ้ี จง ใหน้ กั เรยี นเติมข้อความในแผนภาพใหส้ มั พันธก์ บั เรอ่ื งขนมเส้นนำ้ ย้อย ................................ ...................... การกนิ ขนมเส้น ...................... .. นำ้ ย้อยใหอ้ รอ่ ย .. ตอ้ งมี ................................ ................................ ~ ๒๒ ~

แบบฝึกท่ี 2.3 ชวนคดิ ตอบคำถาม คำชแี้ จง อา่ นเรื่องขนมเส้นน้ำยอ้ ย แลว้ ตอบคำถามข้อ ๑-๕ โดยเขียนเคร่ืองหมาย  ทบั ตวั อกั ษรหนา้ คำตอบทถ่ี กู ตอ้ งท่สี ดุ ๑. ขนมเสน้ นำ้ ย้อยเป็นอาหารพ้ืนถ่นิ ของทีใ่ ด ก. อำเภอรอ้ งกวาง ข. อำเภอสอง ค. อำเภอลอง 2. ทำไมจงึ เรยี กวา่ เส้นสด ก. ทำจากผักสด ข. เสน้ ทไี่ มต่ ้องตม้ ในน้ำ ค. ทำเส้นจากแป้งทไ่ี มห่ มัก 3. เคล็ดลบั ความอรอ่ ยของขนมเสน้ นำ้ ยอ้ ยคอื อะไร ก. ตอ้ งกนิ กับนำ้ พรกิ นำ้ ยอ้ ย ข. ไปกินทอี่ ำเภอลอง ค. ใสเ่ คร่ืองปรงุ เยอะๆ ~ ๒๓ ~

4. “รสเดด็ ”หมายความวา่ อยา่ งไร ก. รสเผด็ ข. รสอรอ่ ย ค. รสเปร้ยี ว 5. ขนมเส้นนำ้ ย้อยควรกนิ คกู่ บั อาหารในขอ้ ใด ก. ขา้ วเหนยี ว ข. ไอศกรมี ค. ส้มตำ ~ ๒๔ ~

แบบฝึกทักษะการอ่านจบั ใจความโดยใช้ขอ้ มลู ท้องถ่นิ จงั หวดั แพร่ แบบฝึกที่ 3 เรอื่ งขา้ วกนั๊ จน๊ิ วัตถปุ ระสงค์ เพือ่ ฝึกทกั ษะการอ่านจับใจความโดยใช้แผนผังความคดิ คำชี้แจง ใหน้ ักเรียนปฏบิ ัติตามกจิ กรรมที่กำหนดใหต้ ่อไปน้ี อา่ นเรอ่ื งขา้ วกั๊นจิน๊ และเรยี นรดู้ ูคำท้ายเรื่อง แล้วทำ แบบฝกึ ที่ 3.1 – 3.3 นะคะ ~ ๒๕ ~

ขา้ วกนั๊ จิ๊น ข้าวก๊ันจิ๊น”หรือ “ข้าวเง้ียว” เป็นอาหารพ้ืนเมืองของทาง ภาคเหนือ ทำจากข้าวสวยหุงสุกท่ีคลุกเคล้ากับเน้ือหมูสับละเอียด และเลือดหมู นวดกันจนเป็นก้อนเดียวกัน ปรุงรสด้วยเกลือ ห่อด้วยใบตอง จากน้นั นำไปนึ่งไฟกลางๆ ประมาณ 20 นาที เป็น อันเรียบร้อย กนิ กับเครื่องเคียงคือกระเทียมเจยี วกับพริกข้ีหนแู ห้ง ทอด พร้อมผักสดต่างๆ เช่นต้นหอม ผักชี แตงกวา เป็นอาหารท่ี นิยมเพราะมรี สชาตอิ ร่อย เด็กๆชอบเพราะไมเ่ ผด็ และยงั พกพาไป ไหนๆ ไดส้ ะดวก คนแพร่มักกินคกู่ ับส้มตำ และนำ้ เง้ียวแบบนำ้ ใส ~ ๒๖ ~

ก๊ัน เรยี นรดู้ คู ำ จ๊ิน เครื่องเคยี ง เป็นคำกริยาในภาษาลา้ นนาแปลวา่ นวด คือเนื้อ เชน่ เน้ือหมู เนอื้ ปลา เนอ้ื ไก่ ต้นหอม ของกินท่ีเอามาตงั้ เทยี บขา้ งเพอื่ กนิ ประกอบกบั ผักชี อาหารบางชนิด. แตงกวา พชื ล้มลุกขนาดเลก็ ตระกลู เดียวกับกระเทยี ม พืชสมุนไพรไทย และเป็นเครอ่ื งเทศชนิดหน่ึง พชื เถาเล้ือยท่ีมีมือเกาะ ช่วยพยุงลำตน้ ผลสามารถกินได้ ต้นหอม แตงกวา ผักชี ~ ๒๗ ~

แบบฝึกที่ 3.1 เขา้ ใจเร่อื งราวเหตกุ ารณ์ คำชีแ้ จง ใหน้ ักเรยี นอ่านเร่ืองข้าวก๊นั จิ๊น แลว้ ทำเครื่องหมาย หน้าขอ้ ความทถี่ กู ต้อง ................1. ขา้ วกนั๊ จน๊ิ ”หรอื “ข้าวเง้ยี ว” เป็นอาหารพนื้ เมือง ................2. ทำจากขา้ วสวยหงุ สกุ ................3. คลกุ เคล้ากับเนอ้ื หมูสบั ละเอยี ด และเลอื ดหมู ................4.หอ่ ดว้ ยใบตอง ................5.นำไปต้มในหมอ้ ให้สุก ................6.ทานกับผกั ลวก ................7.คนแพร่นยิ มกินคกู่ บั สม้ ตำ ~ ๒๘ ~

แบบฝกึ ที่ 3.2 ผสานแผนภาพความคดิ คำชแ้ี จง ใหน้ กั เรยี นเติมขอ้ ความในแผนภาพให้สมั พนั ธก์ บั เรอื่ งข้าวก๊ันจิ๊น ........................... ........................... ........................... ส่วนผสม กินคกู่ บั ข้าวกั๊นจ๊ิน เครื่องเคยี ง ........................... ~ ๒๙ ~ ........................... ........................... ........................... ...........................

แบบฝึกที่ 3.3 ชวนคดิ ตอบคำถาม คำชแี้ จง อ่านเร่อื งขา้ วก๊ันจิ๊นแลว้ ตอบคำถามขอ้ ๑-๕ โดยเขยี น เคร่ืองหมาย  ทบั ตวั อกั ษรหนา้ คำตอบที่ถกู ตอ้ งท่สี ุด ๑. “อาหารพ้นื เมอื ง” หมายความว่าอยา่ งไร ก. อาหารทอี่ รอ่ ยทสี่ ุด ข. อาหารโบราณ ค. อาหารทส่ี ามารถล้ิมรสไดเ้ ฉพาะในท้องทน่ี น้ั ๆ ๒. เพราะอะไรข้าวกัน๊ จิ๊นจงึ สามารถพกพาไดส้ ะดวก ก. เพราะหอ่ ในใบตองเรียบร้อย ข. เพราะห่อมีขนาดเลก็ ค. เพราะหาซอ้ื ได้ง่าย ๓. ข้อใดไม่ใช่เครอื่ งเคยี งของขา้ วกน๊ั จ๊ิน ก. ผกั ชี ข. ผกั กาดขาว ค. ถวั่ ลิสงคั่ว ~ ๓๐ ~

๔. นักเรยี นคดิ วา่ จะหาซอื้ ขา้ วกั๊นจ๊ินได้ท่รี า้ นใด ก. รา้ นขายกว๋ ยเตยี๋ ว ข. รา้ นขายขนมจีน ส้มตำ ค. ร้านขายของทวั่ ไป ๕. เพราะอะไรเดก็ ๆจึงชอบกนิ ขา้ วกนั๊ จ๊ิน ก. เพราะไมเ่ ผ็ด ข. เพราะมรี สหวานอรอ่ ย ค. เพราะราคาประหยัด ~ ๓๑ ~

เก่งมากครับ ~ ๓๒ ~

เฉลยแบบฝึกทกั ษะการอา่ นจบั ใจความ โดยใชข้ ้อมลู ท้องถ่ินจงั หวดั แพร่ ชดุ ที่ 2 เร่อื งอาหารนา่ ลม้ิ ลอง ~ ๓๓ ~

เฉลยแบบฝกึ ที่ 1.1 เข้าใจเรอ่ื งราวเหตุการณ์ คำช้ีแจง ให้นักเรยี นอา่ นเรื่องข้าวแคบ แล้วทำเครอ่ื งหมาย หน้าข้อความทถี่ กู ตอ้ ง .................1. ข้าวแคบ เป็นอาหารว่าง ........... .....2.เก็บไว้ได้ไม่นาน .................3.ทำจากแป้งขา้ วเหนียวหรอื ข้าวจา้ ว .................4.ปรงุ รสด้วยเกลอื เลก็ น้อย .................5.โรยเกลอื พอประมาณ .................6.รบั ประทานโดยการปงิ้ ไฟออ่ นหรอื ทอด .................7.นยิ มเกบ็ ไวร้ บั ประทานในงานเทศกาลสำคัญ ~ ๓๔ ~

เฉลยแบบฝึกท่ี 1.2 ผสานแผนภาพความคิด คำช้แี จง ใหน้ ักเรยี นเตมิ ข้อความในแผนภาพใหส้ มั พันธก์ บั เรอ่ื งข้าวแคบ ขา้ วแคบ สว่ นผสม วธิ ีรับประทาน ปิ้งไ…ฟ..อ. ่อน แปง้ ขา้ วเจ้าหรอื ขา้ วเหนียว ทอด นำ้ เกลอื งา ~ ๓๕ ~

เฉลยแบบฝกึ ที่ 1.3 ชวนคดิ ตอบคำถาม เรอ่ื ง คำช้ีแจง อา่ นเรอ่ื งขา้ วแคบแล้วตอบคำถามข้อ ๑-๕ โดยเขียน เครือ่ งหมาย  ทบั ตัวอกั ษรหนา้ คำตอบที่ถกู ตอ้ งท่ีสุด ๑. แปง้ ทน่ี ำมาทำขา้ วแคบคือข้อใด ก. ขา้ วเหนยี ว ข. มนั สำปะหลงั ค. ข้าวสาร 2. ทำไมต้องนำขา้ วแคบตากไว้บนคาไพ ก. เพอ่ื ใหม้ ีกลิน่ หอม ข. เพอ่ื ใหแ้ หง้ ค. เพ่อื ใหอ้ ร่อยยงิ่ ขึน้ 3. การตากแดดถอื ว่าเป็นการถนอมอาหารได้เพราะอะไร ก. มรี สชาติอรอ่ ยขนึ้ ข. เกบ็ ไดส้ ะดวก ค. สามารถเกบ็ ไวไ้ ดน้ าน ~ ๓๖ ~

4. สว่ นผสมใดทที่ ำใหข้ า้ วแคบมีกลน่ิ หอม ก. เกลอื ข. งา ค. แปง้ 5. ขา้ วแคบนิยมรบั ประทานในงานเทศกาลใด ก. ปใี หม่เมอื ง ข. งานศพ ค. งานแต่งงาน ~ ๓๗ ~

เฉลยแบบฝกึ ที่ 2.1 เข้าใจเรือ่ งราวเหตกุ ารณ์ คำชแี้ จง ใหน้ กั เรยี นอ่านเร่อื งขนมเสน้ นำ้ ยอ้ ย แล้วทำเครื่องหมาย หนา้ ขอ้ ความทีถ่ ูกตอ้ ง .................1. ขนมเส้นนำ้ ยอ้ ยเปน็ อาหารพ้นื ถิน่ ข้ึนชอื่ ของอำเภอลอง ................2. เปน็ ขนมจีนท่ที ำเสน้ สด .................3. การทำเส้นสดตอ้ งนำแปง้ ไปหมกั กอ่ นทำเสน้ .................4.ตอ้ งกนิ คู่กบั นำ้ พรกิ นำ้ ยอ้ ยจะอรอ่ ยมากขน้ึ .................5.หาซอื้ กนิ ได้ง่ายในจงั หวัดแพร่ .................6.นำ้ พริกน้ำยอ้ ยมสี ูตรเฉพาะทเ่ี มอื งลอง .................7.นยิ มกนิ กบั ผกั สด ~ ๓๘ ~

เฉลยแบบฝกึ ท่ี 2.2 ผสานแผนภาพความคิด คำชแี้ จง ให้นักเรยี นเติมข้อความในแผนภาพใหส้ มั พนั ธ์กบั เร่ืองขนมเสน้ น้ำย้อย ......ข..น..ม...จ..ีน..เ.ส...้น..ส..ด....... .......น..ำ้..เ.ง..ี้ย..ว...... การกินขนมเส้น น..ำ้..พ...ร.กิ...น..ำ้..ย..อ้..ย... .. นำ้ ย้อยใหอ้ ร่อย .. ต้องมี ............ผ..กั..ต...ม้ ............. ..............ส..ม้..ต...ำ........... ~ ๓๙ ~

เฉลยแบบฝึกที่ 2.3 ชวนคิดตอบคำถาม คำชแี้ จง อา่ นเร่อื งขนมเส้นน้ำย้อย แล้วตอบคำถามข้อ ๑-๕ โดยเขียนเครอ่ื งหมาย  ทบั ตวั อกั ษรหนา้ คำตอบทถี่ กู ต้องทสี่ ดุ ๑. ขนมเสน้ นำ้ ย้อยเป็นอาหารพน้ื ถ่ินของทใ่ี ด ก. อำเภอรอ้ งกวาง ข. อำเภอสอง ค. อำเภอลอง 2. ทำไมจงึ เรียกวา่ เส้นสด ก. ทำจากผักสด ข. เสน้ ท่ีไมต่ อ้ งตม้ ในน้ำ ค. ทำเส้นจากแป้งทีไ่ มห่ มัก 3. เคล็ดลบั ความอรอ่ ยของขนมเสน้ น้ำย้อยคืออะไร ก. ตอ้ งกนิ กบั นำ้ พรกิ น้ำยอ้ ย ข. ไปกนิ ท่อี ำเภอลอง ค. ใส่เครือ่ งปรงุ เยอะๆ ~ ๔๐ ~

4. “รสเด็ด”หมายความวา่ อยา่ งไร ก. รสเผด็ ข. รสอรอ่ ย ค. รสเปรยี้ ว 5. ขนมเสน้ นำ้ ยอ้ ยควรกนิ คกู่ บั อาหารในขอ้ ใด ก. ขา้ วเหนยี ว ข. ไอศกรมี ค. สม้ ตำ ~ ๔๑ ~

เฉลยแบบฝึกท่ี 3.1 เข้าใจเรอ่ื งราวเหตกุ ารณ์ คำชแี้ จง ให้นักเรยี นอา่ นเรื่องขา้ วก๊นั จ๊ิน แล้วทำเครื่องหมาย หนา้ ขอ้ ความท่ถี ูกต้อง .................1. ขา้ วกนั๊ จน๊ิ ”หรือ “ข้าวเงย้ี ว” เป็นอาหารพืน้ เมอื ง ................2. ทำจากขา้ วสวยหงุ สกุ .................3. คลกุ เคลา้ กบั เนอ้ื หมูสับละเอียด และเลือดหมู .................4.หอ่ ด้วยใบตอง .................5.นำไปตม้ ในหม้อใหส้ กุ .................6.ทานกับผักลวก .................7.คนแพร่นิยมกนิ คกู่ บั สม้ ตำ ~ ๔๒ ~

เฉลยแบบฝกึ ท่ี 3.2 ผสานแผนภาพความคิด คำช้ีแจง ให้นักเรยี นเตมิ ขอ้ ความในแผนภาพใหส้ ัมพนั ธก์ บั เรอื่ งขา้ วกั๊นจ๊ิน ..ข...้า..ว..ส..ว..ย...ห..งุ..ส..ุก..... .........เ.น...อื้ ..ห...ม..ู....... .......เ.ล...อื ..ด..ห...ม..ู....... สว่ นผสม กนิ คูก่ บั ข้าวกนั๊ จิ๊น เคร่ืองเคียง .........ส..ม้...ต..ำ........... ~ ๔๓ ~ ..ก..ร..ะ...เ.ท..ยี...ม..เ.จ...ยี ..ว.... .........น...้ำ..เ.ง..ย้ี ..ว........ ...พ...ร..กิ ..ข..้ีห...น...แู ..ห...ง้ .... ทอด .........ผ..กั...ส..ด...........

เฉลยแบบฝกึ ที่ 3.3 ชวนคิดตอบคำถาม คำชแ้ี จง อา่ นเรอื่ งขา้ วกั๊นจ๊ินแลว้ ตอบคำถามข้อ ๑-๕ โดยเขียนเครอื่ งหมาย  ทบั ตวั อกั ษรหนา้ คำตอบทีถ่ กู ต้องทส่ี ุด ๑. “อาหารพ้นื เมอื ง” หมายความวา่ อย่างไร ก. อาหารท่ีอร่อยทสี่ ุด ข. อาหารโบราณ ค. อาหารทสี่ ามารถล้ิมรสไดเ้ ฉพาะในท้องทนี่ ัน้ ๆ ๒. เพราะอะไรข้าวกั๊นจ๊ินจงึ สามารถพกพาไดส้ ะดวก ก. เพราะห่อดว้ ยใบตองเรยี บร้อย ข. เพราะหอ่ มีขนาดเลก็ ค. เพราะหาซือ้ ได้ง่าย ๓. ขอ้ ใดไมใ่ ชเ่ ครอื่ งเคยี งของขา้ วกั๊นจิ๊น ก. ผกั ชี ข. ผกั กาดขาว ค. ถั่วลสิ งค่ัว ~ ๔๔ ~

๔. นกั เรียนคดิ วา่ จะหาซ้ือขา้ วกน๊ั จ๊ินไดท้ ่ีร้านใด ก. รา้ นขายกว๋ ยเตยี๋ ว ข. รา้ นขายขนมจนี ส้มตำ ค. ร้านขายของทวั่ ไป ๕. เพราะอะไรเดก็ ๆจงึ ชอบกนิ ขา้ วกนั๊ จ๊ิน ก. เพราะไมเ่ ผด็ ข. เพราะมรี สหวานอร่อย ค. เพราะราคาประหยัด ~ ๔๕ ~

บรรณานกุ รม กรมวชิ าการ. หนังสอื เรียนภาษาไทย ชุดพนื้ ฐานภาษา ชน้ั ประถมศึกษาปีท่ี 1 ตามหลักสตู ร ประถมศกึ ษา พุทธศักราช 2521 (ฉบับปรบั ปรงุ พทุ ธศักราช 2533). พิมพค์ รงั้ ท่ี 5. กรุงเทพฯ : โรงพมิ พ์ครุ ุสภาลาดพรา้ ว,2541. ------- . หนงั สือเรยี นสาระการเรยี นรพู้ ื้นฐาน ชดุ ภาษาเพื่อชีวิต ภาษาพาที ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 1 กลุ่มสาระการเรยี นรภู้ าษาไทย หลกั สตู รการศึกษาข้นั พื้นฐาน พทุ ธศกั ราช 2544. พมิ พ์ ครัง้ ท่ี 2. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์คุรสุ ภาลาดพรา้ ว, 2547. ชขู วญั ถุงเงนิ . เมืองแพร่บ้านเรา. แพร่ : โรงพิมพแ์ พร่ไทยอตุ สาหกรรมการพิมพ์. 2552. ปัทม์วรรณ ณ ศรีธะ. จังหวดั แพร่ท้องถนิ่ ของเรา. แพร่ : โรงพิมพ์เมืองแพร่การพมิ พ.์ 2557. พรพิไล เลศิ วิชา. สอนภาษาไทยตามแนวคิด (BRAIN-BASED LEARNING). กรงุ เทพฯ : สำนกั งาน, 2552. ศูนย์วฒั นธรรมจังหวดั แพร่. ประเพณีและพธิ กี รรมพน้ื บ้านเมืองแพร่.แพร่ : โรงพมิ พ์เมืองแพร่การพมิ พ.์ 2549. ~ ๔๖ ~