ΑΠΟΔΕΛΤΙΩΣΗ ΤΥΠΟΥ 6-12

1 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  RISE Awards: Βραβεία σε καινοτόμες ιδέες Πηγή: ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Σελ.: 10 Ημερομηνία έκδοσης: 06-12-2019 Επιφάνεια: 226.87 cm² Αρθρογράφος: Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ, ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ ΜΑΣΟΥΤΗΣ RISE Awards: Την Τετάρτη 4 Δεκεμβρίου 2019 στο Ξενοδοχείο Civitel Attik πραγμα­ τοποιήθηκε η απονομή των βραβείων RISE (Retail Innovation for Sustaina­ ble Ecosystems) Awards τα οποία και διοργάνωσε το Ινστιτούτο 'Ερευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγα ­ θών. Ο στόχος του διαγωνισμού ήταν η ανάδειξη, σχεδίαση και προώθηση καινοτόμων ιδεών που επικεντρώνον ­ ται στο βιώσιμο λιανεμπόριο τροφί- _μων και ευρύτερα των FMCG προϊόν ­ των. Οι 10 συμμετοχές που συμμετεί ­ χαν στην τελική φάση του διαγωνι ­ σμού υποστηρίχθηκαν μέσω της δι ­ κτύωσης με σούπερ-μάρκετ και βιο- μηχανίες/προμηθευτές για μελλοντι ­ Βραβεία σε καινοτόμες ιδέες κές συνεργασίες και πιθανή ανάπτυξη του προϊόντος/υπηρεσίας τους και έλαβαν χρήσιμες συμβουλές (τεχνικές, διοικητικές, οργανωτικές κλπ) από ει ­ δικούς του κλάδου για την επιχειρη ­ ματική τους ανάπτυξη. Οι 5 συμμετοχές που διακρίθηκαν βραβεύτηκαν με χρηματικά έπαθλα συνολικής αξίας 7.000 ευρώ και τα τι ­ μητικά βραβεία του διαγωνισμού. Το πρώτο βραβείο Gold, το οποίο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 3.000 ευρώ απονεμήθηκε στη συμμε ­ τοχή Oinosporos την οποία εκπροσώ ­ πησε η κυρία Ευαγγελία Σωτηροπού- λου (κεντρική φωτ.). Πρόκειται για μία ολοκληρωμένη σειρά περιποίησης με βασικό συστατικό το γιγαρτέλαιο (λάδι του κουκουτσιού του σταφυλιού. Τα 4 βραβεία Silver, το καθένα από τα οποία συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 1.000 ευρώ απονεμήθηκαν στις συμμετοχές: ArdusTech η οποία εκπροσωπήθηκε από τον κύριο Βασίλης Σιώρος. Το βραβείο απονεμήθηκε από τον κ. Βα ­ σίλη Σταύρου, Brand President της εταιρείας ΑΒ Βασιλόπουλος. Πρόκει ­ ται για την παραγωγή Ελαιολάδου σε σκόνη ως συστατικό για την αντικατά ­ σταση των μερικώς υδρογονομένων φυτικών ελαίων σε τρόφιμα. Go Fruity η οποία εκπροσωπήθηκε από την κυρία Μαρία Κατσούλη. Το βραβείο απονεμήθηκε από τον κ. Στα- μάτη Δαυίδ, Διευθυντή Μάρκετινγκ της εταιρείας Δ. Μασούτης. Η συμμε ­ τοχή αφορά μία φρουτοσαλάτα αυξη ­ μένης διατηρησιμότητας. επικαλυμμέ ­ νη με εδώδιμες μεμβράνες, σε συ- σκευασία τροποποιημένης ατμόσφαι ­ ρας για διατήρηση σε ψύξη., αποτε- λούμενη από ποικιλία φρεσκοτεμαχι- σμένων φρούτων. Chestinicks η οποία εκπροσωπήθη­ κε από τον κύριο Νικόλαο Ζάχο. Το βραβείο απονεμήθηκε από τον κ. Αρι ­ στοτέλη Παντελιάδη, Διευθύνων Σύμ ­ βουλος της εταιρείας Μετρό. Πρόκει ­ ται για μπισκότα χωρίς γλουτένη με βιολογικό αλεύρι κάστανου ιδίας πα ­ ραγωγής. NFA-Natural Food Additives η οποία εκπροσωπήθηκε από τον κύριο Μηνά Σούλη. Το βραβείο απονεμήθη ­ κε από τον κ. Λάμπρο Παπακοσμά Εν­ τεταλμένο Σύμβουλος Δ.Σ. της εται ­ ρείας Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβε- νίτης. Πρόκειται για μεταποίηση ελ ­ ληνικών αρωματικών και φαρμακευτι ­ κών φυτών σε φυσικά εκχυλίσματα αντιοξειδωτικών και φυσικά βιοδρα- στικά συστατικά. Ο διαγωνισμός υποστηρίζεται από 9 σημαντικές εταιρείες: ΑΒ Βασιλόπου ­ λος, Αθηναϊκή Ζυθοποιία, Coca Cola 3Ε, Δ. Μασούτης, ΜΕΤΑ Προϊόντα Ατομικής Υγιεινής, My Market, Ok! Anytime Market, Praktiker και Ελλη ­ νικές Υπεραγορές Σκλαβενίτης. Ο δια ­ γωνισμός βρίσκεται υπό την Αιγίδα των ΣΕΒΤ και ΣΥΒΙΠΙΣ.

2 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Απονομή βραβείων καινοτομίας Rise Πηγή: BUSINESS TODAY Σελ.: 7 Ημερομηνία έκδοσης: 06-12-2019 Επιφάνεια: 149.0 cm² Αρθρογράφος: Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ, ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ ΜΑΣΟΥΤΗΣ ΑΠΟ ΤΟ ΙΕΛΚΑ Απονομή βραβείων καινοτομίας Rise Την Τετάρτη 4 Δεκεμβρίου 2019, στο Ξενοδοχείο Civitel Attik, πραγματοποι ­ ήθηκε η απονομή των βραβείων RISE (Retail Innovation for Sustainable Ecosystems) Awards, τα οποία και διοργάνωσε το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών. Ο στόχος του διαγωνισμού ήταν η ανάδειξη, σχεδίαση και προώθηση καινοτόμων ιδεών που επικεντρώνονται στο βιώσιμο λιανεμπό ­ ριο τροφίμων και ευρύτερα των FMCG προϊόντων. Οι συμμετοχές 5 που διακρίθηκαν βραβεύτηκαν με χρηματικά έπαθλα συνολικής αξίαςχ.οοο ευρώ και τα τιμητικά βραβεία του διαγωνισμού. Το πρώτο βραβείο Gold, το οποίο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 3·000 ευρώ, απονεμήθηκε στην Oinosporos. Ο διαγωνισμός υποστηρίζεται από 9 ση ­ μαντικές εταιρείες: ΑΒ Βασιλόπουλος, Αθηναϊκή Ζυθοποιία, Coca-Cola 3Ε, Δ. Μασούτης, ΜΕΓΑ Προϊόντα Ατομικής Υγιεινής, My Market, Ok! Anytime market, Praktiker και Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτης.

3 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Μάθε τώρα Πηγή: RETAIL TODAY Σελ.: 9 Ημερομηνία έκδοσης: 05-12-2019 Επιφάνεια: 573.38 cm² Αρθρογράφος: Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ, ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ ΜΑΣΟΥΤΗΣ Μάθε τώρα πως μπορείς να κερδίζεις ακόμη περισσότερο με την κάρτα προνομίων mascard! μασούτη5 1. ΑΠΟΛΑΜΒΑΝΕΤΕ ΑΜΕΣΕΣ ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ! 2. ΣΥΜΜΕΤΕΧΕΤΕ ΑΥΤΟΜΑΤΑ ΣΕ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥΣ ΚΑΙ ΚΕΡΔΙΖΕΤΕ ΠΛΟΥΣΙΑ ΔΩΡΑ! 3. ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΝΕΤΕ ΠΟΝΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΣΑΣ! 4. ΕΞΑΡΓΥΡΩΝΕΤΕ ΑΜΕΣΩΣ ΤΟΥΣ 200 ΠΟΝΤΟΥΣ ΠΟΥ ΕΧΕΤΕ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΙ ΚΑΙ ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΑΓΟΡΑ. ΚΕΡΔΙΖΟΝΤΑΣ ΑΜΕΣΩΣ ΤΗΝ ΕΚΠΤΩΣΗ ΤΩΝ 6€!

4 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Μάθε τώρα πως μπορείς να κερδίζεις ακόμη περισσότερο Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 5 Ημερομηνία έκδοσης: 30-11-2019 Επιφάνεια: 728.22 cm² Αρθρογράφος: Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ, ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ ΜΑΣΟΥΤΗΣ Μάθε τώρα πως μπορείς να κερδίζεις ακόμη περισσότερο με την κάρτα προνομίων mascard! μασούτηβ I. ΑΠΟΛΑΜΒΑΝΕΤΕ ΑΜΕΣΕΣ ΕΚΠΤΠΣΕΙΣ ΣΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ! !. ΣΥΜΜΕΤΕΧΕΤΕ ΑΥΤΟΜΑΤΑ ΣΕ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥΣ ΚΑΙ ΚΕΡΔΙΖΕΤΕ ΠΛΟΥΣΙΑ ΔΩΡΑ! ). ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΝΕΤΕ ΠΟΝΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΓΟΡΕΣ ΣΑΣ! ί. ΕΞΑΡΓΥΡΩΝΕΤΕ ΑΜΕΣΩΣ ΤΟΥΣ 200 ΠΟΝΤΟΥΣ ΠΟΥ ΕΧΕΤΕ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΙ ΚΑΙ ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΑΓΟΡΑ, ΚΕΡΔΙΖΟΝΤΑΣ ΑΜΕΣΩΣ ΤΗΝ ΕΚΠΤΩΣΗ ΤΩΝ 6€!

5 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Στο +3,56% ο κύκλος εργασιών, στο -3,47% τα καθαρά κέρδη το 2018 Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 16-19 Ημερομηνία έκδοσης: 30-11-2019 Επιφάνεια: 2469.11 cm² Αρθρογράφος: Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ, ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ ΜΑΣΟΥΤΗΣ ΑΓΟΡΑ ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ 2019 Στο +3,56% ο κύκλος εργασιών, στο -3,47% τα καθαρά κέρδη το 2018 Σε αντίθεση με ία προηγούμενα χρόνια, το 2018 αποτελεί για τις επιχειρήσεις σούπερ μάρκετ μια χρονιά χωρίς έντονες ανακατατάξεις και μεγάλα ερωτηματικά, κάτι που αντικατοπτρίζεται και στις λογιστικές καταστάσεις των επιχειρήσεων του κλάδου. Τα συμπέρασμα εξάγεται από τπ μελέτη των ισολογισμών 42 αλυσίδων, που αποτελούν το δείγμα τπς ετήσιας έκδοσης «Πανόραμα των Ελληνικών Σούπερ Μάρκετ 2019», που μόλις κυκλοφόρησε. Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί απόσπασμα τπς ενότητας «Η εικόνα του κλάδου». πορεί και το 2018 να κα ­ ταγράφονται ανακατατάξεις και διακυμάνσεις οτον κύκλο εργασιών των επιχειρήσεων, αλλά σίγουρα δεν είναι τόσο έντονες όσο στο παρελθόν, ενώ πλέον επη ­ ρεάζονται και από άλλους παράγοντες, πέραν των εξελίξεων σε μακροοικονομικό επίπεδο. Τα αποτελέσματα της χρηματοοικονομικής ανάλυσης για τη χρονιά που πέρασε έχουν βέβαια και στοιχεία που είναι ανησυχητικά και προβληματίζουν, όπως η συνολικά χαμη ­ λή κερδοφορία, η μείωση της κερδοφορίας αρκετών εταιρεκλν και η περαιτέρω μείωση της ήδη σχετικά χαμηλής ρευστότητας. Σε γενικές γραμμές, όμως, το κλίμα το 2018 είναι θετικό, κυρίως γιατί χαρακτηρίζεται από μία «ηρεμία», με μικρές μεταβολές στις συνολικές λογιστικές καταστάσεις σε σχέση με τα στοι ­ χεία του 2017. Σημειώνεται πως από το δείγμα και του φετινού Πανοράματος απουσιάζει η Lidl, η οποία από ιδρυσεώς της δεν λειτουργεί με κα ­ θεστώς ΑΕ και δεν δημοσιεύει οικονομικές κα ­ ταστάσεις (οι πωλήσεις της εκτιμώνται για το 2018 περί τα 1,4-1,5 δισ. ευρώ, καθώς σύμφωνα με τη διεύθυνση της εταιρείας έχει μερίδιο αγο ­ ράς άνω του 15%). Η ΓΕΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΩΝ 42 ΑΛΥΣΙΔΩΝ Εξετάζοντας τους ισολογισμούς των 42 επι ­ χειρήσεων, διαπιστώνουμε πως το 2018 ο συνο ­ λικός κύκλος εργασιών ανήλθε σε 8,62 δισ. ευρώ, αυξημένος κατά 296,68 εκατ. ευρώ ή 3,56% σε σχέση με τα 8,33 δισ. ευρώ του 2017. Για να βρούμε υψηλότερη επίδοση στο συγκεκριμέ ­ νο μέγεθος, θα πρέπει να φτάσουμε πίσω στο 2010, οπότε είχε καταγραφεί σύνολο ηωλήσεων ύψους 9,44 δια ευρώ, σε δείγμα 62 εταιρειών. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι η εικόνα των 42 αλυσίδων σούπερ μάρκετ του φετινού δείγ ­ ματος είναι για ακόμη μια χρονιά σαφώς κα ­ λύτερη από την εικόνα του συνόλου του λια ­ νεμπορίου τροφίμων. Χαρακτηριστικό είναι ότι η ΕΛΣΤΑΤ καταγράφει αύξηση του κύκλου εργασιών στον κλάδο των τροφίμων 2,71% και στα σούπερ μάρκετ 3,55%, αντίστοιχη με την καταγραφόμενη στο δείγμα του Πανοράματος (σύμφωνα με τους ισολογισμούς). Υπάρχουν, δηλαδή, πλέον ενδείξεις ότι η καταγραφόμενη αύξηση οφείλεται κατά κύριο λόγο σε οργανι ­ κή ανάπτυξη και δευτερευόντως στην προ ­ σέλκυση πωλήσεων από άλλα κανάλια, καθώς οι πωλήσεις των υπολοίπων καταστημάτων διατροφής σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ κατέ ­ γραψαν νέα πτώση, κατά 2,19%. Η διαδικασία ολοκλήρωσης της απορρόφησης των καταστη ­ μάτων της Μαρινότιουλος από την Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτης συνέβαλε σημαντι ­ κά στην καταγραφόμενη αύξηση, όπως θα φα ­ νεί και στη συνέχεια. Οι 10 μεγαλύτεροι όμι ­ λοι και εταιρείες (αθροίζονται τα στοιχεία των εταιρειών που ανήκουν οτον ίδιο όμιλο, όπου υπάρχει αυτή η συνθήκη) κατέγραψαν σχεδόν

6 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Στο +3,56% ο κύκλος εργασιών, στο -3,47% τα καθαρά κέρδη το 2018 Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 16-19 Ημερομηνία έκδοσης: 30-11-2019 ΑΓΟΡΑ διπλάσια ποσοστιαία αύξηση στις πωλήαεις τους, κατά 6,14%, δηλαδή κατά 485,68 εκατ. ευρώ, φτάνοντας τα 8,39 δισ. ευρώ, ποσό που αντιπροσωπεύει περίπου το 40% των αγορών των ελληνικών νοικοκυριών οε είδη παντοπω ­ λείου με βάση την έρευνα οικογενειακών προ ­ ϋπολογισμών της ΕΛΣΤΑΤ. Τα στοιχεία αυτά -και ακόμα περισσότερο οι ανακατατάξεις στις πωλήσεις- σκιαγραφούν τόοο τον έντο ­ νο ανταγωνισμό ανάμεσα στις μεγάλες επι ­ χειρήσεις, όοο και τη συγκέντρωση που είχε πραγματοποιηθεί στον κλάδο τα προηγούμε ­ να χρόνια. Ενδεικτική είναι η συνεχιζόμενη «μάχη» των έντονων και πολλών προωθητικών ενεργειών, η οποία εξακολουθεί να αποτελεί βαοικό εργαλείου ανταγωνισμού το 2018, με το 53% των πωλήσεων να πραγματοποιείται στο πλαίοιο προσφορών και εκπτώσεων. ΑΝΑΚΑΤΑΤΑΞΕΙΣ ΕΤΙΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ Η εξαγορά της Μαρινόπουλος από τον όμιλο Σκλαβενίτης εξακολουθεί να επηρεάζει έντονα τα στοιχεία των οικονομικών καταστάσεων του 2018 και ακόμα εντονότερα στη λίστα με τους 10 μεγαλύτερους ομίλους και εταιρείες. Συνολικά καταγράφεται μία αυξητική τάοη για τους λεγά ­ μενους «10 μεγάλους», χωρίς όμως να λείπουν και οι εξαιρέσεις. Η μεγαλύτερη εξέλιξη είναι αναμφίβολα η νέα αύξηση των πωλήσεων του ομίλου Σκλαβενίτης, ο οποίος πλέον αντιπρο ­ σωπεύεται κυρίως από την εταιρεία Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτη, στην οποία ενσωμα ­ τώθηκε το δίκτυο καταστημάτων της Μαρινό- πουλος, και οτη συνέχεια τη I. 8< Σ. Σκλαβενίτης (περιλαμβάνονται και οι Μαρτ Κας & Κάρυ και η Χαλκιαδάκης). Ο όμιλος αύξησε κατά 487,21 εκατ. ευρώ τις πωλήσεις του, που προστιθέμε ­ νες οτα 652,18 εκατ. ευρώ του 2017, οδηγούν οε συνολική αύξηοη τη διετία κατά 60,96%, από 1,87 διο. ευρώ το 2016 οε 3,01 δισ. ευρώ το 2018. Το ύψος του κύκλου εργασιών φέρνει πλέον τον όμιλο στην πρώτη θέση της σχετικής κατάταξης με μεγάλη διαφορά από τον δεύτερο. Τη δεύτερη μεγαλύτερη αύξηοη κατέγραψε ο όμιλος ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, κατά 80,54 εκατ. ευρώ ή 35,05%, με πωλήσεις 310,35 εκατ. ευρώ που τον ανεβάζουν οτην 6η θέοη (σημειώνεται πως η εταιρεία εξαγόρασε την αλυσίδα σούπερ μάρκετ Γρηγοριάδης το 2017 και τις αλυσίδες Μέριμνα και ΕΛΑ Σούπερ Μάρκετ το 2018). Την τρίτη μεγαλύτερη αύξηοη εμφάνισε η Market 1η κατά 33,10 εκατ. ευρώ ή 13,19%, φτάνοντας οτα 284,11 εκατ. ευρώ και οτην 7η θέση ως προς τις πωλήσεις (η αλυσίδα εξαγόρασε την αλυσίδα Βλαχοδήμος market το 2019). Αύξηση κατέγραψαν και η Μετρό, κατά 18,50 εκατ. ευρώ, ευρισκόμενη στην 3η θέση με πωλήσεις 1,19 δισ. ευρώ, η Δ. Μαοούτης (η οποία το 2018 εξαγόρασε την Προμηθευτική και ειοήλθε στην αγορά της Αττικής), κατά 8,76 εκατ. ευρώ, φτάνοντας τα 770,35 εκατ. ευρώ κύκλο εργασιών, και η Bazaar κατά 6,33 εκατ. ευρώ, φτάνοντας στην 9η θέση με 168,96 εκατ. ευρώ (ανακοίνωσε πριν από λίγες μέρες στρατηγική συνεργασία με τον όμιλο αγορών SPAR). Σε αντίθεση με τις παραπάνω επιχει ­ ρήσεις, οι υπόλοιπες 4 μεταξύ των 10 μεγάλων εταιρειών ή ομίλων του κλάδου κατέγραψαν μείωση στον κύκλο εργασιών τους. Συγκεκρι ­ μένα, ο όμιλος Αλφα Βήτα Βασιλόπουλος, ο οποίος βρίσκεται οτη 2η θέση το 2018 ως προς τις πωλήσεις, κατέγραψε μείωση κατά 5,43%, πραγματοποιώντας κύκλο εργασιών 1,99 δισ. ευρώ. Η Πέντε κατέλαβε την 5η θέοη με 449, 97 εκατ. ευρώ, με μείωση κατά 6,79%, ο ΣΥΝ. ΚΑ. που βρίσκεται στην 8η θέση είχε μείωση 0,06%, φθάνοντας τα 175,63 εκατ. ευρώ κύκλο εργασιών και τη δεκάδα συμπληρώνει με με ­ γάλη διαφορά από τις υπόλοιπες εταιρείες για πρώτη φορά η αλυσίδα Γουντσίδης με 46,90 εκατ. ευρώ και μείωση κατά 3,82%. ΣΤΑΘΕΡΗ ΕΙΚΟΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΕΡΔΟΦΟΡΙΑ Αθροιστικά οι 10 όμιλοι και εταιρείες πα ­ ρουσιάζουν το 2018 περίπου τα ίδια κέρδη με το 2017, αλλά τα επιμέρους αποτελέσματα έχουν διαφοροποιήσεις, με μία εταιρεία να παρουσιάζει μεγάλες, αλλά μειωμένες ζημιές και αρκετές εταιρείες να παρουσιάζουν μείω ­ ση οτην κερδοφορία τους. Συνολικά οι 10 με ­ γαλύτεροι οργανισμοί του κλάδου εμφάνισαν το 2018 στα καθαρά αποτελέσματα προ φόρων κέρδη 41,58 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 3,67% σε σχέση με τα 43,16 εκατ. ευρώ του 2017. Ως εκ τούτου, ο δείκτης καθαρής κερδοφορίας των 10 μεγαλύτερων ομίλων και εταιρειών διαμορφώ ­ θηκε στο 0,50% έναντι 0,55% το 2017. Η καθαρή κερδοφορία για το ούνολο των 42 υπό εξέταση επιχειρήσεων το 2018 είναι λίγο υψηλότερη, αλλά δεν διαφέρει σημαντικά λόγω της επί ­ δρασης που έχουν τα μεγέθη των μεγαλύτερων εταιρειών. Τα καθαρά αποτελέσματα εμφανί ­ ζονται μειωμένα κατά 3,47% ή 2,34 εκατ, ευρώ, στα 65,01 εκατ. ευρώ, από 67,35 εκατ. ευρώ το 2017. Το καθαρό περιθώριο κέρδους επομέ ­ νως διαμορφιίιθηκε σε 0,75%, έναντι 0,81% το 2017. Η εξέλιξη αυτή είναι αποτέλεσμα τόσο των σημαντικών -αλλά αρκετά περιορισμένων σε σχέση με πέρυσι- ζημιών που εμφάνισε η Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτης, η οποία αντισταθμίζει μία γενικότερη τάση μείωσης τάσης της κερδοφορίας που παρατηρείται στον κλάδο, καθώς οι 4 από τις υπόλοιπες 9 μεγα ­ λύτερες επιχειρήσεις καταγράφουν συνολικά μειωμένα κέρδη, όπως και οι 27 από τις 42 του δείγματος. Όσον αφορά τους υπόλοιπους δεί ­ κτες κερδοφορίας, ο δείκτης μικτού κέρδους αυξήθηκε από 26,53% σε 26,90%, ως αποτέ ­ λεσμα κυρίως της αύξησης των λειτουργικών δαπανών. Η αύξηοη των δαπανών από 24,65% οε 25,14% επί των πωλήσεων εξηγεί γιατί παρά την αύξηση του μικτού κέρδους ο δείκτης λειτουργικού περιθωρίου κέρδους μειώθηκε κατά από 1,88% σε 1,76%. Η αύξηση αυτή των δαπανών, και ιδίως των δαπανών της λειτουρ ­ γίας διάθεσης, αποτελεί μία εύλογη εξέλιξη, με δεδομένη κυρίως την ιδιαίτερα απότομη επαναλειτουργία καταστημάτοιν, λόγω των εξαγορών της προηγούμενης διετίας (Μαρι- νόπουλος, Βερόπσυλος, Προμηθευτική κ.ά.). Η αύξηοη των δαπανών σχετίζεται αφενός με μία γενικότερη αύξηοη διαφόρων παραγόντων της λειτουργίας διάθεσης, όπως πχ μιοθολογι- κό κόστος (βλ. εισφορές), έμμεση φορολογία (πχ φόροι στην ενέργεια, ΦΙ1Α, ΕΝΦΙΑ κ.ά.), επιπλέον ανάγκες διαφήμισης κλπ. Πρακτικά δηλαδή την τελευταία διετία καταγράφεται μία παράλληλη, αλλά δυσανάλογη αύξηοη των δαπανών (αριθμητής) και των πωλήσεων που αυτές εξυπηρετούν (παρονομαστής), επηρεά ­ ζοντας έτσι αυξητικά τους σχετικούς δείκτες. Όπως πάντα, πιο ενδεικτική εικόνα των εξελί ­ ξεων δίνει ο δείκτης προ Χρηματοοικονομικού Κόστους και Αποσβέσεων (EBITDA), ο οποίος ενσωματώνοντας τη σταθεροποιητική τάση των αποσβέσεων έμεινε πρακτικά αμετάβλη ­ τος, από 3,58% σε 3,55%, μέγεθος που εκτιμά- ται ως αρκετά φυσιολογικό. Ο δείκτης EBITDA (Earnings Before Interest, Tax, Depreciation and Amortization) είναι ίσως και ο πιο αποκαλυ ­ πτικός, καθώς δείχνει πιο ξεκάθαρα την «πρω­ τογενή» κατάσταση του οργανισμού (πλεόνα- σμα-έλλειμμα), αφού ακυρώνει την επίδραση της διαχείρισης παγίων, της υπεραξίας και τις ιδιομορφίες του δανεισμού κάθε επιχείρησης. Τέλος, εξαιτίας του συνδυασμού της μείωσης των ιδίων κεφαλαίων (κυρίως λόγω των εξελί ­ ξεων στον όμιλο Σκλαβενίτης) και της ταυτό ­ χρονης μη μεταβολής των συνολικών κερδών, σημειώθηκε αύξηοη της απόδοσης των πρώ ­ των, από 5,81% σε 6,44%. ·

7 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Στο +3,56% ο κύκλος εργασιών, στο -3,47% τα καθαρά κέρδη το 2018 Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 16-19 Ημερομηνία έκδοσης: 30-11-2019 ΑΓΟΡΑ ΠΙΝΑΚΑΣ 1 α: 01 10 ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΙ ΟΜΙΛΟΙ / ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ - ΜΕΓΕΘΗ / ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΩΝ (σε χιλ. ευρώ) Α/Α ΕΠΩΝΥΜΙΑ Κύκλοε εργασιών (Πωλήσειε) Net sales revenue (turnover) Συνολικά αποτελέσματα εκμετόλλευσηε Total gross income Έξοδα διοικητική! λειτουργία Administration costs 2017 2018 Μεταβολή 2017 2018 Μεταβολή 2017 2018 Μεταβολή Variation Variation Variation 1 rOpiXos] Ελληνικέε Υηερογορέί Σκλαβενίιηε ΑΕΕ 2.524.292 3 01 1 502 19.30% 628029 750.529 19.51% 145.401 159.469 9.68% 2 Άλφα Βήια BooiXonouXos ΑΕ 2 100.319 1 986 336 ■5.43% 631 612 612.638 -3.00% * * * 3 ΜΕΤΡΟ ΑΕΒΕ 1.172.126 1.190.626 1.58% 298 490 298.579 0.03% 25.093 25680 2.34% 4 Δ. Μαοούιηε ΑΕ 761.589 770349 1.15% 244 874 255.528 4.35% 29.651 33.437 12.77% 5 Πενεε ΑΕ 482 772 449970 -6.79% 118 964 115.568 •2.85% 4860 5269 8.43% 6 rOuiAos] ΑΝΕΔΗΚ KpnilKOS ΑΕ 229.807 310 348 35.05% 51.763 72970 40.97% 5.106 8.646 69.34% 7 Market In ΑΕ 251.013 284110 13.19% 66083 77212 16.84% 5.130 5.926 15.51% 8 ΣΥΝ.ΚΑ. Προμηθ. & Καιαναλ. Συν/ομόε ΠΕ 175.732 175.625 ■0.06% 41 167 43.739 6.25% 3.564 4330 21.50°/; 9 Bazaar ΑΕ 162.628 168 955 3.89% 40.583 41.214 1.56% 607 613 1.04% 10 Γο -ΜΟίδηε ΑΕ 48765 46.903 ■3.82% 1 1 697 1 1.978 2.40% 1.184 1.388 17.30% ΤΙ Σύνολο 10 ομίλων/εταιρειών 7.909.043 8.394.723 6.14% 2.133.263 2.279.956 6.88% 220.595 244.758 10.95% Τ2 Σύνολο 42 Ειοιρείεε 8.327.727 8.624.403 3,56% 2.209.409 2.319.795 5.00% 202.738 213.046 5,08% ΠΙΝΑΚΑΣ 1 β: 01 1 Ο ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΙ ΟΜΙΛΟΙ / ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ - ΜΕΓΕΘΗ / ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΕΝΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΩΝ (σε χιλ. ευρώ) A/A ΕΠΩΝΥΜΙΑ Συνολικό: Διάφορα έσοδα έξοδα Net financial and investment revenue Συνολικά: Ανόργανα έσοδα έξοδα Net non-operating and extraordlnarv revenue Αποσβέσειβ παγίων στοιχείων και εξόδων εγκατάστασή /Total depreciation 2017 2018 Μεταβολή 2017 2018 Μεταβολή 2017 2018 Μεταβολή Variation Variation Variation 1 ΓΟμιλοε] Ελληνικέε Yncpayopis Σκλαβενίτηε ΑΕΕ -41.022 -41.081 0.14% 12.635 10.456 -17.25% 31.941 34.192 7.05% 2 Άλφο Βήτα BooiXonouXos ΑΕ -7.652 -6223 ■18.67% 1 049 192 -81.70% 54 482 56.903 4.44% 3 ΜΕΤΡΟ ΑΕΒΕ -14.702 -14.207 -3.37% -819 -13 -98.45% 17 937 20.478 14.17% 4 Δ. Maooutns ΑΕ -4 871 -5.025 3.16% -3.014 -4270 41.67% 18.192 20.726 13.93% 5 Πέντε ΑΕ 679 639 -5.86% 369 -62 -116.72% 8937 9.435 5.58% 6 TOpiAos] ΑΝΕΔΗΚ Κρηιικόδ ΑΕ -1 882 -2 750 46.1 1% 0 0 -120.00% 3063 4.330 41.35% 7 Market In ΑΕ -334 -165 -50.63% -983 -773 -21.35% 3553 4645 30.74% 8 ΣΥΝ.ΚΑ. Προμηθ. & KotavoX. Συν/σμόε ΠΕ -1.248 -1.406 12.66% -51 -1.064 2.006.01% 2 183 2.571 17.79% 9 Bazaar ΑΕ -252 •292 16.20% -125 -392 214.92% 1.649 1.662 0.83% 10 Γουνισι'δηε ΑΕ -6 -24 297.06% -1 -51 5.337.19% 674 653 ■3.05% ΤΙ Σύνολο 10 ομίλων/εταιρειών -71.291 -70.535 1,06% 9.061 4.024 -55,59% 142.611 155.597 9.1 1% T2 Σύνολο 42 Εταιρείεβ -70.259 -69.143 -1.59% -18.877 -17.297 -8.37% 141.795 154.140 8,71% ΠΙΝΑΚΑΣ 2α: ΔΕΙΚΤΕΣ - ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΩΝ 1 Ο ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΩΝ ΟΜΙΛΩΝ / ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ A/A ΕΠΩΝΥΜΙΑ Συνολικά μικτά αποτελ εκμετάλλευση! Total gross marc ιέσμστα Ιίϋ _ Έξοδα διοικητική5 XeiTOUpyias Administration cost ratio Έξοδα λειτουργία διάθεσηε Business operation cost ratio 2017 2018 Μεταβολή 2017 2018 Μεταβολή 2017 2018 Μεταβολή Variation Variation Variation 1 ΓΟμιλοε] Ελληνικέε Υπερογορέε Σκλαβενίτηε ΑΕΕ 24.88% 24.92% 0.04% 5.76% 5.30% -0.46% 21.34% 19.91% -1.43% 2 Αλψα Βήια BooiXonouXos ΑΕ 30.07% 30.84% 0.77% * * * * * * 3 ΜΕΤΡΟ ΑΕΒΕ 25.47% 25.08% -0.39% 2 14% 2.16% 0.02% 21.11% 20.83% -0.29% 4 Δ. Maooutns ΑΕ 32.15% 33.17% 1.02% 3 89% 4.34% 0.45% 23.84% 25.80% 1.96% 5 Πέντε ΑΕ 24.64% 25.68% 1.04% 1 01% 1.17% 0.16% 20.07% 21.80% 1.73% 6 fOpiXos] ΑΝΕΔΗΚ KpnilKOS ΑΕ 22.52% 23.51% 0.99% 2 22% 2.79% 0.56% 18.53% 19.00% 0.46% 7 Market In ΑΕ 26.33% 27.18% 0.85% 204% 2.09% 0.04% 23.21% 24.11% 0.89% 8 ΣΥΝ.ΚΑ. Προμηθ. & Καταναλ. Συν/σμόε ΠΕ 23.43% 24.90% 1.48% 203% 2.47% 0.44% 19.25% 20.17% 0.92% 9 Bazaar ΑΕ 24.95% 24.39% ■0.56% 0.37% 0.36% -0.01% 22.31% 21.60% -0.71% 10 rouvtoi6ns ΑΕ 23.99% 25.54% 1.55% 2.43% 2.96% 0.53% 20.24% 20.68% 0.44% ΤΙ Σύνολο 10 ομίλων/εταιρειών 26,97% 27,16% 0.19% 3.80% 3.82% 0.02% 21.44% 21,12% -0.32% Τ2 Σύνολο 42 Eioipcics 26.53% 26.90% 0.37% 3.36% 3.31% -0,05% 21.06% 21,07% 0,01% ΠΙΝΑΚΑΣ 2β: ΔΕΙΚΤΕΣ - ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΩΝ 1 0 ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΩΝ ΟΜΙΛΩΝ / ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ A/A ΕΠΩΝΥΜΙΑ Συνολικά: Διάφορα έσοδα - έξοδα Total financial income ratio Συνολικά: Ανόργανα έσοδα - έξοδα Net non-recurring Income ratio Καθαρά αποτελέσματα προ φόρων Net margin -1.63% -1,36% 0.26% 0,50% 0,35% -0.15% -4.35% -2,00% 2,35% -0,36% -0,31% 0.05% 1 ΓΟμιλοεΙ Ελληνικέε Υπερανορέε Σκλαβενι'ιηε ΑΕΕ -1.25% -1.19% 0.06% -007% -0.00% 0.07% 0.89% 0.90% 0.01% 2 Άλφα Βήτα BooiXonouXos ΑΕ -0.64% -0.65% -0.01% -040% -0.55% ■0.16% 3.39% 1.82% -1.57% 3 ΜΓΡΟ ΑΕΒΕ 0.14% 0.14% 0.00% 0.08% -0.01% -0.09% 3.78% 2.85% -0.94% 4 Δ. Maooutns ΑΕ -0.82% -0.89% -0.07% -0.00% 0.00% 0.00% 0.95% 0.84% -0.1 1% 5 Πέντε ΑΕ -0.13% -0.06% 0.08% -0.39% -0.27% 0.12% 0.54% 0.65% 0.11% 6 TOpiXos] ΑΝΕΔΗΚ KpnilKOS ΑΕ -0.71% -0.80% -0.09% -0.03% -0.61% -0.58% 1.41% 0.87% -0.55% 7 Market In ΑΕ -0.15% - 0 . 17% -0.02% -0.08% -0.23% -0.16% 2.04% 2.03% -0.01% 8 ΣΥΝ.ΚΑ. Προρηθ. & Καιαναλ. Συν /opos ΠΕ -0.01% -0.05% -0.04% ■0.00% -0.11% -0.11% 1.31% 1.74% 0.43% 9 Bazaar ΑΕ -0.91% -0.84% 0.06% 0.12% 0.06% -0.06% 0.55% 0.50% -0.05% 10 Γουντοίδηε ΑΕ -0.84% -0.80% 0.04% -0.22% -0.19% 0.03% 0.81% 0.76% -0.05% T1 Σύνολο 10 ομίλων/εταιρειών -0.91% -0.84% 0.06% 0,12% 0,06% -0.06% 0.55% 0,50% -0,05% T2 Σύνολο 42 Εταιρείεε -0,84% -0.80% 0,04% -0,23% -0.20% 0.03% 0.81 % 0,75% -0.05% * Συμπληρώνονται μόνο τα συνολικά ποοά λόγω Δ.Λ.Π.

8 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Στο +3,56% ο κύκλος εργασιών, στο -3,47% τα καθαρά κέρδη το 2018 Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 16-19 Ημερομηνία έκδοσης: 30-11-2019 ΑΓΟΡΑ Έξοδα λειτουργία* διάβε Business operation co ons sts Συνολικέ* δαηάνε* Total operating expenditures Μερικά αποτελέσματα εκμετάλλευση* (κέρδη ή ξημίεε) Operating income (EBIT) 2017 2018 Μεταβολή 2017 2018 Μεταβολή 2017 2018 Μεταβολή Variation Variation Variation 538767 599.731 11.32% 684 168 759.200 10.97% -56.139 -8671 -84.55% * * * 536.501 552.601 3.00% 95.111 60.037 -36.88% 247.475 247,977 0.20% 272568 273.657 0.40% 25.922 24922 •3.86% 181.540 198 763 9.49% 211.191 232.200 9.95% 33683 23328 -30.74% 96 888 98.074 1.22% 101.747 103.343 1.57% 17.217 12.225 -28.99% 42.587 58.951 38.42% 47.693 67.597 41.73% 4.069 5372 32.02% 58.273 68 491 17.54% 63.403 74.417 17.37% 2 681 2795 4.28% 33823 35.418 4.71% 37.387 39.747 6.31% 3.781 3992 5.58% 36288 36.495 0.57% 36.895 37.108 0.58% 3688 4.106 11.32% 9.868 9.698 -1.72% 11 052 11087 0.31% 645 891 38.1 1% 1.245.509 1.353.599 8.68% 2.002.605 2.150.959 7,41% 130.658 128.997 -1.27% 1.270.268 1.356.670 6.80% 2.052.916 2.168.348 5.62% 156.493 151.721 -3.05% Αποτ Earninqs before ελέσματα ηρο αηοσβ axes, depreciation έσων md amortization ι Ξ * •ο ° \" α > ϊ 1 αποτελέσματα ηρο extraordinary Inco φόρων me (before taxes) Σύνολο ιδίων κεφαλαίων Total equity 2017 2018 Μεταβολή 2017 2018 Μεταβολή 2017 2018 Μεταβολή Variation Variation Variation -77.855 -26.016 -66.58% -109.796 -60.208 45.16% 98.409 59.921 -39.1 1% 142.990 110.909 -22.44% 88.508 54.006 -38.98% 406.948 400.503 -1.58% 28338 31.181 10.03% 10401 10.703 2.90% 103 902 1 15624 11.28% 43.990 34759 -20.98% 25798 14.033 -45.60% 108.351 105 662 -2.48% 27 201 22238 -18.25% 18.264 12.802 -29.91% 162.885 166 681 2.33% 5.250 6.952 32.41% 2.187 2622 19.90% 10.862 11015 1.41% 4.917 6.503 32.26% 1.364 1 857 36.21% 5327 10.105 89.70% 4.665 4.093 -12.26% 2.482 1.522 -38.68% 17.247 15.007 -12.99% 4.961 5.084 2.48% 3.312 3 421 3.29% 4.605 6787 47.38% 1.312 1 469 1 1.98% 638 816 27.87% 13.024 13 206 1.40% 185.769 197.171 6.14% 43.158 41.574 -3.67% 931.560 904.51 1 -2,90% 209.141 219.149 4,79% 67.346 65.009 -3,47% 1.165.386 1.018.320 -12,62% Συνολικέ* δαπάνεε Total operating expenditures ratio Μερικά αποτελέσματα εχμ /ons (κέρδη ή ξημίεε) Operating (EBIT) margin Αποτελέσματα προ Χρηματοοικονομικού K0<nous και Αποσβέσεων - (EBITDA) margin 2017 2018 ____ Μεταβολή 2017 2018 Μεταβολή 2017 2018 Μεταβολή Variation Variation Variation 27.10% 25.21% -1.89% -2,22% -0.29% 1.94% -0.96% 0.85% 1.81% 25.54% 27.82% 2.28% 4.53% 3.02% -1.51% 7.12% 5.89% -1.24% 23.25% 22,98% -0.27% 2.21% 2.09% -0.12% 3.74% 3.81% 0.07% 27.73% 30.14% 2.41% 4.42% 3.03% -1.39% 6.81% 5.72% -1.09% 21.08% 22.97% 1,89% 3.57% 2.72% -0.85% 5.42% 4.81% -0.60% 20.75% 21.78% 1.03% 1.77% 1,73% -0.04% 3.10% 3.13% 0.02% 25.26% 26.19% 0.93% 1.07% 0.98% -0.08% 2.48% 2.62% 0.14% 21.27% 22.63% 1.36% 2.15% 2.27% 0.12% 3.39% 3.74% 0.34% 22.69% 21.96% -0.72% 2.27% 2.43% 0.16% 3.28% 3.41% 0.13% 22.66% 23.64% 0.97% 1.32% 1.90% 0.58% 2.70% 3.29% 0.59% 25.41% 25,69% 0.27% 1.65% 1.54% -0,12% 3.46% 3.39% -0,06% 24,65% 25.14% 0,49% 1,88% 1.76% -0.12% 3.58% 3.55% -0,04% Αποσβέσειε παγίων στοιχείων και εξ D^oreciation cost rat 66ων εγκστ/σηε ο Αποτελέσματα προ αποσβέσεων EBD ratio Απ R ίδοση ιδίων κεφαλα eturn on Equity (Ro ων E) 2017 2018 Μεταβολή 2017 2018 Μεταβολή 2017 2018 Μεταβολή 0,05% 0,01% -0,04% 1.27% 1 . 14% -0.13% -3.08% -0.86% 2.22% -1 11.57% -100.48% 11.09% 2.59% 2.86% 0.27% 6.81% 5.58% -1.22% 21.75% 13.48% -8.26% 1.53% 1.72% 0.19% 2.42% 2.62% 0.20% 10 . 01 % 9.26% -0.75% 2.39% 2.69% 0.30% 5.78% 4.51% -1.26% 23.81% 13.28% -10.53% 1.85% 2.10% 0.25% 5.63% 4.94% -0.69% 11.21% 7.68% -3.53% 1.33% 1.40% 0.06% 2.28% 2.24% -0.04% 20.13% 23.80% 3.67% 1.42% 1.63% 0.22% 1.96% 2.29% 0.33% 25.60% 18.38% -7.22% 1.24% 1.46% 0.22% 2.65% 2.33% -0.32% 14.39% 10.14% -4.25% 1.01% 0.98% -0.03% 3.05% 3.01% -0.04% 71.93% 50.41% -21.52% 1.38% 1.39% 0.01% 2.69% 3.13% 0.44% 4.90% 6.18% 1.28% 1,80% 1,85% 0,05% 2,35% 2,35% -0.00% 4,45% 4.50% 0,05% 1.70% 1.79% 0,08% 2.51% 2,54% 0,03% 5.78% 6.38% 0.61%

9 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Συγκέντρωση αλά ευρωπαϊκά! Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 20-21 Ημερομηνία έκδοσης: 30-11-2019 Επιφάνεια: 1279.46 cm² Αρθρογράφος: Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ, ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ ΜΑΣΟΥΤΗΣ ΑΓΟΡΑ TOP 10 Συγκέντρωση αλά ευρωπαϊκά! Αγνώριστη σε σχέση με τη εικόνα της το 2008 είναι σήμερα η αγορά του κλάδου. Ανατροπές στο «Τορ 10» των επιχειρήσεών του υπήρξαν πολλές, αλλάζοντας ριζικά τη σύνθεση των συμμέτοχων. Οι «απουσίες» εταιρικών επωνυμιών είναι κάτι περισσότερο από πχπρές, ενόσω π ανακατανομή τζίρων και μεριδίων έχει αλλάξει πλήρως και π συγκέντρωση του κλαδικού τζίρου έχει πλέον ευρωπαϊκό προφίλ. Η αγορά σήμερα δεν θυμίζει κυριολεκτικά σε τίποτα τπν αγορά που ξέραμε δέκα χρόνια πριν. ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ άλισχα, οι σημερινές τάσεις στον κλάδο προμηνύουν και νέες ανατροτιές σε όλα τα επί ­ πεδα. Το βέβαιο είναι ότι στα χρόνια που ακολουθούν οι εξαγορές και συγχωνεύσεις θα παραμείνουν στο προσκήνιο, ε νω θα υπάρξουν νέες «απου ­ σίες» επωνυμιών (οι περισσότερες ασφαλώς εκτός του «Τορ 10»), Κρίσιμη παράμετρος για το μέλλον κάθε «παίκτη» είναι η υγεία των ­ οι κονομικών του στοιχείων. Αυτή είναι, άλλω ­ στε, ο καθοριστικός παράγων της ταχύτητας των κινήσεών του, του είδους των αποφάσεών του και εν γένει της ελκυστικότητας καθενός για μελλοντικές συνέργειες. Το πρώτο συμπέρασμα που συνάγει κά ­ ποιος, παίρνοντας ως οδηγό του το Πανό ­ ραμα των Ελληνικών Σούπερ Μάρκετ 2009, όπου αναλύονται τα οικονομικά στοιχεία της εταιρικής χρήσης του 2008, είναι ότι από την πρώτη δεκάδα εκείνης της χρονιάς λείπουν τέσσερις αλυσίδες, οι οποίες στα χρόνια που ακολούθησαν τέθηκαν εκτός ανταγωνισμού. Πρόκειται για τις Carrefour Μαρινόπουλος, της οποίας τα καταστήματα φέρουν πια την επωνυμία Σκλαβενίτης, Αφοί Βερόπουλοι, της οποίας τα καταστήματα αντίστοιχα λει ­ τουργούν υπό το σήμα My market, Ατλάντικ, το δίκτυο της οποίας «μοιράστηκε» ανά κατά ­ στημα μεταξύ των περισσότερων μεγάλων και μεσαίων ανταγωνιστών της, και Dia, η οποία απορροφήθηκε από την Carrefour Μαρινό- πουλος πολύ πριν τη χρεοκοπία της. Οι τέσ ­ σερις αυτές αλυσίδες νέμονταν την περίοδο εκείνη έναν τζίρο της τάξης των 4 δισ. ευρώ ή περίπου το 40% των συνολικών εσόδων του κλάδου, όπως και το 45% του τζίρου του «Τορ 10» το 2008. Η έκπτωσή τους από το παιχνίδι της αγοράς, όπως ήταν επόμενο, έφερε σημα ­ ντικές αλλαγές στην κατανομή των μεριδίων αγοράς στον κλάδο, όπως και στο χάρτη με τα καταστήματα των δικτύων, καθώς άλλα ­ ξαν χέρια συνολικά περί τα 900 καταστήματα, οπότε υπήρξαν ανατροπές στη διάρθρωση των δικτύων της πρώτης δεκάδας. Πλέον to «Τορ 10» του κλάδου μετά τις ΕΥΣ, ΑΒ Βασιλόπουλος, Metro, Μασούτης και Πέντε περιλαμβάνει, βάσει στοιχείων του 2018, τη The Mart στην έκτη θέση με τζίρο 311 εκατ. ευρώ (είναι βέβαια μέλος του ομίλου της ΕΥΣ), τη Market In στην έβδομη με 284 εκατ. ευρώ, την ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός στην όγδοη με 256 εκατ. ευρώ, τον ΣΥΝ.ΚΑ. στην ένατη με 176 εκατ. ευρώ και τη Bazaar στη δέκατη θέση με 169 εκατ. ευρώ. Δεν περιλαμβάνεται η Lid), της οποίας ο τζίρος υπολογίζεται άνω του 1,4 δισ. ευρώ, καθώς δεν δημοσιεύει ισολογισμό. ΤΟ «ΤΟΡ 5» Με χην πρώτη ματιά διαπιστώνει κανείς το άνοιγμα της ψαλίδας στα μεγέθη του τζίρου μεταξύ του «Τορ 5» και των πέντε επόμενων αλυσίδων του «Τορ 10», κι αυτό διότι η ανα ­ κατανομή των τζίροιν και των μεριδίων αγοράς στη δεκαετία που πέρασε ωφέλησε κυρίως τους πέντε πρώτους, ειδικότερα την ΕΥΣ, την ΑΒ Βασιλόπουλος, τη Metro και τη Μασούτης και δευτερευόντως την Πέντε, της οποίας ο τζίρος αυξήθηκε μόλις στα 450 εκατ. το 2018 ευρώ από 413 εκατ. ευρώ το 2008. Ουσιαστι ­ κά οι τέσσερις πρώτες είδαν τα έσοδά τους να εκτοξεύονται: Στα 2,682 δισ. ευρώ η ΕΥΣ το 2018 (περιλαμβάνονται τα έσοδα της The Mart) και στα 2,850 δισ. ευρώ, εφόσον περιλη- φθεί κι η Χαλκιαδάκης (η ΕΥΣ ελέγχει το 60%

10 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Συγκέντρωση αλά ευρωπαϊκά! Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 20-21 Ημερομηνία έκδοσης: 30-11-2019 ΑΓΟΡΑ του μετοχικού κεφαλαίου της), αιιό τα 1,089 διο. ευρώ μια δεκαετία τιριν. Ουσιαστικά η εταιρεία σχεδόν τριπλάσιασε το μέγεθος της, καθώς και το μερίδιό της από περίπου ένα 10% σε 30%, ενώ διατηρεί ισχυρή την προοπτική τα έσοδό της να συνεχίσουν να βαίνουν ανο ­ δικό ως και το 2021. Πρέπει να σημειωθεί ότι η ΕΥΣ έχει υπό τον έλεγχό της και το δίκτυο άλλοτε της Μαρινόπουλος στην Κύπρο, με το οποίο τα συνολικό της έσοδα υπερβαίνουν τα 3 διο. ευρώ. Στο 1,986 δισ. ευρώ το 2018 η ΑΒ Βασιλόπουλος έναντι 1,337 διο. ευρώ το 2008. Η εταιρεία νωρίτερα είχε φθάσει τα 2,1 διο. ευρώ, εκμεταλλευόμενη και την κατάρρευση της Μαρινόπουλος. Σήμερα προσβλέπει ότι από το 2020 τα μεγέθη της θα αρχίσουν να κα ­ ταγράφουν εκ νέου άνοδο. Στο 1,191 διο. ευρώ η Metro το 2018 (αθροιστικός τζίρος δικτύων χονδρικής και λιανικής) έναντι 651 εκατ. ευρώ το 2008, πράγμα που οφείλεται τόσο στην επι ­ τυχή ενσωμάτωση του δικτύου της Αφοί Βε- ρόπουλοι όσο και στην καλή πορεία και των δύο τομέων δράσης της εταιρείας (λιανικής και χονδρικής). Στα 770 εκατ. ευρώ η Μασού- της το 2018 έναντι τα 576 εκατ. ευρώ το 2008. Η άνοδος αυτή αποδίδεται στις εξαγορές της εταιρείας και στην οργανική της ανάπτυξη. Σημειώνουμε ότι η βορειοελλαδίτικη είχε αυ ­ ξήσει τα μεγέθη της άνω των 800 εκατ. ευρώ, επωφελούμενη κι αυτή από την κατάρρευση της Μαρινόπουλος, ωστόσο, όπως συνέβη στο σύνολο της αγοράς, η νέα Σκλαβενίτης διεκ- δίκησε δυναμικά όσα επωφελήθηκαν οι αντα ­ γωνιστές της. Ο πέμπτος σήμερα παίκτης του κλάδου, η Πέντε, δεν ακολούθησε τη γενικότερη τάοη της αγοράς, δηλαδή της μεγέθυνσης μέσω εξαγορών και συγχωνεύσεων, πράγμα που την κράτησε σε απόσταση από την πρώτη τετράδα του κλάδου. Η θέση της στην ουρά του «Τορ 5», αν δεν αλλάξει η πτωτική τάοη του τζίρου της (το 2018 έκλεισε στα 450 εκατ. ευρώ, με απώλειες 6,79% έναντι του 2017), θα απειληθεί από τη Market In, η οποία, εκμεταλλευόμενη τις ευκαιρίες επέκτασης που δημιουργού νται στ ην περιφέρεια, αυξάνει με υψηλό ρυθμό τα έσοδά της, φθάνοντας το 2018 τα 284 εκατ. ευρώ (αύξηση 13,19% ως προς το 2017), ενώ φέτος η διοίκησή της εκτιμά ότι ο τζίρος της θα υπερβεί τα 300 εκατ. ευρώ. ΠΟΙΟΙ ΧΑΝΟΥΝ, ΠΟΙΟΙ ΚΕΡΔΙΖΟΥΝ Ένα ακόμα στοιχείο με ξεχωριστό ενδιαφέ ­ ρον σε ό,τι αφορά την τάση στα μεγέθη του «Τορ 10» των αλυσίδων είναι ότι μόνο οι έξι μεγαλύτερες αλυσίδες το 2018 είχαν αύξηση τζίρου: Οι ΕΥΣ, Metro, Μαοούτης, Market 1η, ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός και Bazaar. Οι ΑΒ Βασι ­ λόπουλος, Πέντε και The Mart είχαν απώλει ­ ες εσόδων, όπως και ο ΣΥΝ.ΚΑ., του οποίου όμως οι απώλειες ήταν οριακές. Μένει να δούμε πώς εξελίχθηκαν επιοήμως τα έσοδα των εταιρειών της πρώτης δεκάδας του κλά ­ δου το 2019, προκειμένου να καταλάβουμε ποιες εταιρείες κυνηγούν μερίδια αγοράς και ποιες τον εαυτό τους. .. ΕΤΟΥΣ ΔΥΟ ΠΡΩΤΟΥΣ ΤΟ 50% ΤΟΥ ΚΛΑΔΙΚΟΥ ΤΖΙΡΟΥ! Βάσει ιων ιιροαναφερόμενων, οι δύο πρώ ­ τοι «παίκτες» του κλάδου, οι ΕΥΣ και ΑΒ Βασιλόπουλος, ελέγχουν περίπου το 50% του κλαδικού τζίρου, ενώ οι τέσσερις πρώ- Οι ΕΥΣ και ΑΒ Βασιλόπουλος, ελέγχουν περίπου ίο 50% ίου κλαδικού τζίρου, ενώ οι ιέσσερις πρώτοι, οι ΕΥΣ, ΑΒ Βασιλόπουλος, Lidl και Metro, ελέγχουν περίπου ίο 75% ίων συνολικών πωλιίσεων ίου κλάδου. Η δεκαειία ιπς κρίσπς ... μας έκανε Ευρώππ! τοι, δηλαδή οι τζίρου άνω του ενός διο. ευρώ -οι ΕΥΣ, ΑΒ Βασιλόπουλος, Lidl και Metro- ελέγχουν περίπου το 75% των συνολικών πω- λήσεων του κλάδου. Η δεκαετία της κρίσης μας έκανε Ευρώπη! Είναι πλέον εμφανές ότι η οργανωμένη λιανική μετατρέπεται σε μια αγορά για πολύ λίγους, όπως και ότι ανεξάρτητα από τις προ ­ θέσεις του κάθε επιχειρηματία οι εξαγορές θα έχουν και συνέχεια. · To TOP 10 της οργανωμένης λιανικής 2008 - 2018 (ποσά σε χτλ. ευρώ) Κύκλος Εργασιών Κύκλος Εργασιών 2017 2018 Μεταβολή 2007 2008 Μεταβολή 1 Ελληνικές Υπεραγορές Σκλαβενίτης ΑΕΕ 2.037.863 2.370.789 16.34% Καρφούρ Μαρινόπουλος ΑΕ 1.899.111 1.994.600 5,03% 2 Άλφα Βήτα Βασιλόπουλος ΑΕ 2.100.319 1.986.336 -5,43% Αλφα Βήτα Βασιλόπουλος ΑΕ 1.174.883 1.337.074 13,80% 3 ΜΕΤΡΟ ΑΕΒΕ 1.172.126 1.190.626 1.58% Ι&Σ Σκλαβενίτης ΑΕΕ 960.718 1.088.653 13,32% 4 Δ. Μαοούτης ΑΕ 761.589 770.349 1.15% Αφοί Βερόηουλοι ΑΕΒΕ 848.516 922.926 8.77% 5 Πέντε ΑΕ 482.772 449.970 -6,79% Μέτρο ΑΕΒΕ 601.106 650.658 8,24% 6 ΜΑΡΤ Κας & Κάρυ ΑΕΕ 312.450 310.683 -0.57% Ατλάντικ Σούπερ Μάρκετ ΑΕ 595.756 614.365 3.12% 7 Market In ΑΕ 251.013 284.110 13,19% Διαμαντής Μαοούτης ΑΕ Σ/Μ 544.870 576.420 5,79% 8 ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός ΑΕ 217.308 256.416 18.00% Μάκρο Κας & Κάρυ ΧΑΕΕ ΑΕ 456.632 472.234 3,42% 9 ΣΥΝ.ΚΑ. Προμηθ. & Καταναλ. Συν/σμός ΠΕ 175.732 175.625 -0,06% Πέντε ΑΕΕ 413.184 434.281 5,11% 10 Bazaar ΑΕ 162.628 168.955 3,89% Dia Hellas ΑΕ 381.214 389.310 2,12%

11 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Τρεις δοκιμασίες για την οργανωμένη λιανική Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 22-23 Ημερομηνία έκδοσης: 30-11-2019 Επιφάνεια: 1260.26 cm² Αρθρογράφος: Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ, ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ ΜΑΣΟΥΤΗΣ ΑΓΟΡΑ Τρεις δοκιμασίες για την οργανωμένη Λιανική Ακόμη τρεις δοκιμασίες, τρία στάδια ανασυγκρότησης πρόκειται να περάσει το οργανωμένο λιανεμπόριο μέχρι να πάρει τπν τελική του μορφή, έως ότου δηλαδή κλείσει ο πολυετής κύκλος αναδιοργάνωσης και συγκέντρωσής του σε λιγότερα και ισχυρότερα σχήματα. Τα δίκτυα λιανικής προετοιμάζονται να μπουν σε νέες περιπέτειες, στις οποίες εμπλοκή θα έχουν όλοι οι «παίκτες» τπς αγοράς, ανεξαρτήτως μεγέθους, του πλατονα τςουλου εχά την πολύκροτη συμφω ­ νία, με την οποία οι δομές της Μαρινόπουλος πέραοαν οτα χέρια της Σκλαβενίτης, παλαι- ότερα τη συμφωνία της Metro για την εξαγορά της Αφοί Βερόηουλοι, την εξαγορά προοφάτως της Προμηθευτικής στην Αθήνα από τη βορειοελλαδίτικη Μαοούτης και τις επεκτατικές κινήσεις της ΑΝΕΔΗΚ Κρη ­ τικός, στο πλαίσιο της πρώτης δοκιμασίας θα αναλάβουν δράση αποκλειστικά και μόνο οι έξι ισχυρότεροι του κλάδου, των οποίων ο αριθμός εκτιμάται ότι θα μειωθεί σε τέσσερις. Σήμερα τον κύριο όγκο των κλαδικών πωλήοεων, κοντά στα 9 δισ. ευρώ επί συνόλου περίπου 10 δισ. ευρώ, μοιράζονται οι ΕΥΣ, ΑΒ Βασιλόπουλος, Metro, Lidl, Μαοούτης και Πέντε. Δεδομένης της απόστασης που χωρίζει τους τζίρους των δύο τελευταίων από τους τέσσερις πρώτους, η λογική λέει ότι ο δρόμος των συγχωνεύσεων θα περάσει... πάνω από τις αλυσίδες Μασού- της και Πέντε. Για τη Μαοούτης, μάλιστα, οι φήμες σχετικά με την εξαγορά της από την ΑΒ Βασιλόπουλος για μια ακόμη φορά δίνουν και παίρνουν. Βέβαια, και οι δύο πλευρές διαψεύ- δουν κατηγορηματικά κάθε σχετική πληροφο ­ ρία, όμως πηγές του σελφ σέρβις αναφέρουν ότι ομάδα στελεχών της ΑΒ Βασιλόπουλος «κατοι ­ κοεδρεύει» στη Θεσσαλονίκη, προφανώς ερευ ­ νώντας τα περιθώρια ευόδωσης ενός ηχηρού deal, που θα φέρει την ΑΒ Βασιλόπουλος μια ανάσα πίσω από την ΕΥΣ ή, αλλιώς, κάμποσο βήματα μπροστά στο μαραθώνιο για την πρωτιά στα μερίδια πωλήοεων στην αγορά του κλάδου. Σε κάθε περίπτωση οι επόμενες λίγες ή περισ ­ σότερες εβδομάδες θα δείξουν την εξέλιξη των

12 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Τρεις δοκιμασίες για την οργανωμένη λιανική Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 22-23 Ημερομηνία έκδοσης: 30-11-2019 ΑΓΟΡΑ διαπραγματεύσεων, τις οποίες διαψεύδουν οι διαπραγματευόμενοι(;). Την ίδια στιγμή η προσοχή της αγοράς εί ­ ναι στραμμένη στον έκτο «παίκτη» του αντα ­ γωνισμού, την Πέντε, την καλύτερα προικι ­ σμένη «νύφη» του κλάδου. Όντως, η εταιρεία έχει τον πλέον υγιή ισολογισμό, είναι από τις πλέον κερδοφόρες εταιρείες της αγοράς, χω ­ ρίς τραπεζικό δανεισμό, με υψηλή ρευστότη ­ τα και μεγάλη περιουσία οε τίτλους ακινήτων. Στη ζυγαριά των προσόντων της βαραίνουν αντισταθμιστικά, ωστόσο, η πτωτική πορεία των μεγεθών της, σε μία περίοδο που οι πρώ ­ τοι πέντε του κλάδου αυξάνουν τα μεγέθη τους συγκεντροποιούμενοι, αυξάνοντας τις αποστάσεις τους από το δίκτυο της Πέντε. Βά ­ σει της διάρθρωσης της αγοράς, αλλά και εξέ ­ λιξης των μεγεθών της Πέντε, η εταιρεία έχει απώλειες τζίρου, κερδών και μεριδίων αγοράς, με αποτέλεσμα να μειώνεται η υπεραξία που έχει οοιρεϋοει στα χρόνια της δράσης της. Και το ερώτημα που τίθεται είναι πότε θα αποφα ­ σίσει η διοίκησή της, να «σπάσει τα ταμπού» της, ανοίγοντας παράθυρο διαπραγμάτευσης με τους ανταγωνιστές της για το ενδεχόμενο ένταξής της σε μεγαλύτερο και ισχυρότερο σχήμα του κλάδου. Το βέβαιο είναι ότι χρόνο έχει, αν και με την πάροδό του η διαπραγμα ­ τευτική της θέση θα εξασθενεί. Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΔΟΚΙΜΑΕΙΑ Επί του παρόντος, στο πλαίσιο της δεύ ­ τερης δοκιμασίας, πρωταγωνιστικό ρόλο θα έχουν και πάλι οι μεγάλες δυνάμεις της αγο ­ ράς. Όμως, στο δρόμο τους αυτή τη φορά θα βρεθούν όσες εκ των τοπικών αλυσίδων εν ­ σωματωθούν σε ισχυρούς ομίλους, λαμβάνο- ντας έτσι μέρος σ ’ έναν κύκλο «δευτερεύου- σας αναδιάρθρωσης» του κλάδου. Οι σχετικές συμφωνίες εξαγοράς θα επιδιωχθούν, προκει- μένου κάποιοι από τους ισχυρούς του κλάδου να καλύψουν κενά που παρουσιάζουν σήμερα τα δίκτυά τους στο γεωγραφικό χάρτη της ορ ­ γανωμένης λιανικής. Ένα τυπικό παράδειγμα ανάλογης συγχώνευσης αποτέλεσε παλιότερα η εξαγορά τη αλυσίδας Κορυφή από την ΑΒ Βασιλόπουλος, μέσω της οποίας η δεύτερη απέκτησε παρουσία στη Βόρεια Ελλάδα, ειδι ­ κότερα στη Θράκη. Κρίσιμα στοιχεία για τις συμφωνίες σχετικών deals θα αποτελέσουν: • ο βαθμός ουμπληρωματικότητας των δι ­ κτύων μεταξύ τοπικών αλυσίδων και κε ­ ντρικών «παικτών» του κλάδου, • το πόσο «ανοικτός» είναι ο εκάστοτε το ­ πικός επιχειρηματίας ως προς το να αντι- ληφθεί το μέγεθος της ανταγωνιστικής πίεσης που πρόκειται να δεχθεί με την πά­ ροδο του χρόνου στην περιοχή του, ώστε να διαπραγματευθεί έγκαιρα την αποχώ ­ ρησή του από την αγορά, • το πόσο ψύχραιμος θα είναι στη φάση της αποτίμησης της εταιρείας του, ώστε να συμφωνήσει σε ένα τίμημα κατά το δυνα ­ τόν πιο συμφέρον και για τις δύο πλευρές. Επισημαίνουμε ότι μέχρι σήμερα δεν ήταν λίγες οι αλυσίδες, που αντί του να συμφωνή ­ σουν την εξαγορά τους, οδηγήθηκαν οε οικο ­ νομικό αδιέξοδο, με αποτέλεσμα τα δίκτυά τους να περάσουν στον ανταγωνισμό, συνήθως «τεμαχισμένα» ανά κατάστημα. Η ΤΡΙΤΗ ΔΟΚΙΜΑΕΙΑ Τα νήματα εδώ πρόκειται να κινηθούν από τις «μεσαίες» δυνάμεις του κλάδου και ειδι ­ κότερα τις Market 1η, ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός, ΣΥΝ.ΚΑ. και Bazaar. Πρόκειται για μια ομάδα εταιρειών που, ελέγχοντας αθροιστικά έναν τζίρο της τάξης περίπου των 900 εκατ. ευρώ, επιμένουν είτε στην πολιτική επέκτασης των δικτύων τους και ενδυνάμωσης των μεριδίων τους, μέσω εξαγορών μικρότερων εταιρειών, είτε στη σύναψη στρατηγικών συνεργειών είτε στην εξασφάλιση ερεισμάτων σε περιο ­ χές, όπου ο τοπικός ανταγωνιστής κατέρρευ- σε, είτε στην υπογραφή συμφωνιών franchise είτε στο συνδυασμό όλων αυτών των εργαλεί ­ ων ανάπτυξης. Με τις εν λόγω κινήσεις τους εκπέμπουν το μήνυμα στην αγορά ότι η επιθυ ­ μία τους είναι η παραμονή στον κλάδο. Οι ισο ­ λογισμοί τους δείχνουν ότι έχουν αποθέματα δυνάμεων να το παλέψουν, άγνωστο όμως για πόσο ή, σωστότερα, τα όρια αντοχής του καθε- νός θα φανούν, όταν οι ταχύτητες της επέκτα ­ σης πέσουν. Οι εν λόγω εταιρείες εκμεταλλεύονται στο έπακρο το στοιχείο της ευελιξίας που τις χα ­ ρακτηρίζει, τόσο στη λήψη αποφάσεων όσο και στην οργάνωση των δικτύων τους, ευελι ­ ξία η οποία φαίνεται πως αποδίδει, δεδομένου ότι μέσω αυτής «εκλογικεύονται» τα υψηλά κόστη διαχείρισης των δικτύων, καθώς ανα­ πτύσσονται ταχύτατα. Παράγοντες της οργα­ νωμένης λιανικής σημειώνουν χαρακτηριστι ­ κά ότι κάθε κίνηση εξαγοράς συνεπάγεται την πρώτη περίοδο ζημιές για τον επενδυτή, πολύ περισσότερο εφόσον είναι μικρομεσαία αλυσί- Οι ισολογισμοί ίων αναπτυσσόμενων «μεσαίων» αλυσίδων του κλάδου δείχνουν ότι έχουν αποθέματα δυνάμεων να το παλέψουν, άγνωστο όμως για πόσο π, σωστότερα, τα όρια αντοχής καθεμιάς θα φανούν, όταν οι ταχύτατες τπς επέκτασής τους πέσουν δα, η οποία δεν διαθέτει δομές και συστήματα οργάνωσης, που εξασφαλίζουν τις αναγκαίες οικονομίες κλίμακος. Προσθέτουν δε ότι για τις εταιρείες αυτές πιθανές συμφωνίες πώ- ληαής τους καθίσταται σήμερα δύσκολη, για τρεις βασικούς λόγους: Πρώτον διότι η δια- σπορά των καταστημάτων τους δυσχεραίνει τη συμπληρωματικότητά τους με τα δίκτυα των ισχυρών του κλάδου. Δεύτερον, διότι η κερ ­ δοφορία τους ανά κατάστημα είναι χαμηλή. Τρίτον, διότι τα περισσότερα από τα καταατή- ματά τους είναι μικρής έκτασης, οπότε τα πε ­ ρισσότερα μεγάλα δίκτυα, που πιθανώς ενδια- φέρονται να τα ενσωματώσουν, δεν έχουν την τεχνογνωσία στην αποδοτική διαχείριση των μικρών καταστημάτων. Κατά συνέπεια οι εναλλακτικές λύσεις των «μεσαίων» εταιρειών του κλάδου δεν μπορεί παρά να είναι συγκεκριμένες. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι είτε θα ουνεχίοουν, άγνωστο για πόσο, στο δρόμο στον οποίο ήδη βαδίζουν, είτε θα επιχειρήσουν μεταξύ τους συμμαχίες, προκειμένου να κερδίσουν περισσότερη ισχύ, άρα και χρόνο έναντι των μεγάλων του αντα ­ γωνισμού, οι οποίοι, στο μεταξύ, θα πιέζουν με τα μεγέθη τους όλο και πιο ασφυκτικά το σύνολο των μικρότερων δυνάμεων της οργα­ νωμένης λιανικής. ·

13 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Ανάκαμψη με συγκρατημένη αισιοδοξία Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 44-46 Ημερομηνία έκδοσης: 30-11-2019 Επιφάνεια: 1899.28 cm² Αρθρογράφος: Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ, ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ ΜΑΣΟΥΤΗΣ ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΟΣΠΡΙΑ-ΡΥΖΙ Ανάκαμψη με συγκρατημένη αισιοδοξία 0 κλάδος ίων οσπρίων και ίου ρυζιού μετά από δύο δύσκολα χρόνια κάμψης, ειδικά σιπν παραγωγή ρυζιού, εμψανίζει θετικά αποτελέσματα. Οι εταιρείες του φέτος αναμένουν αύξηση τπς παραγωγής και των πωλήσεών τους, ενόσω, ταυτόχρονα, εστιάζουν στην ανάπτυξη των εξαγωγών τους και τπν αντιμετώπιση αφενός του ανταγωνισμού των χύμα προϊόντων και αφετέρου τπς πρόκλησης των «ελληνοποιημένων» αμφιβόλου ποιότητας εισαγόμενων οσπρίων και ρυζιών. Στο μεταξύ, επενδύουν στο λανσάρισμα νέων προϊόντων και ποικιλιών προστιθέμενης αξίας. ΤΗΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΚΥΡΙΤΣΗ

14 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Ανάκαμψη με συγκρατημένη αισιοδοξία Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 44-46 Ημερομηνία έκδοσης: 30-11-2019 ΡΕΠΟΡΤΑΖ ι πρωτοβουλίες των επι ­ χειρήσεων του κλάδου απο­ δίδουν, καθώς, σύμφωνα με την IRI, οι πωλήαεις των μεν οσπρίων αυξήθηκαν σε όγκο και αξία έως τον Αύγουστο φέτος κατά 4,3%, σε σύγκριση με το αντίστοιχο οκτάμηνο του 2018, των δε ρυζιών αυξήθηκαν ως το Σεπτέμ ­ βριο σε όγκο κατά 1,7% και σε αξία κατά 4,1% συγκριτικά με το εννιάμηνο του 2018. Σημει ­ ώνεται ότι ως προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας τα όσπρια παρουσίασαν πέρυσι μικρή ανάπτυξη 1,6% σε όγκο και 1,5% σε αξία και το ρύζι ορι ­ ακή μείωση 0,4% σε όγκο και 1,2% σε αξία - συνολικά το μερίδιό τους, πάντως, εμφανίζει ελαφρά κάμψη συγκριτικά με την προηγούμε ­ νη διετία. «Το πρώτο εξάμηνο του 2019, ενώ ο συνολικός τζίρος των ρυζιών αυξήθηκε κατά 4,3% σε αξία, τα ρύζια 3αλφα είχαν αύξηση 6,9%. Αντίστοιχα, ενώ οι πωλήσεις των οσπρί­ ων σε αξία αυξήθηκαν κατά 5,4%, τα όσπρια 3αλφα είχαν αύξηση 6,5%», δήλωσε ο κ. Αγης Καραγεωργίου, πρόεδρος και διευθύνων σύμ ­ βουλος της 3Αλφα. Τις αυξητικές τάσεις στις πωλήσεις τους επιβεβαιώνουν και άλλες εται ­ ρείες του κλάδου, αλλά και τα σούπερ μάρκετ. Λ.χ. εκ μέρους της Μασούτης δηλώνεται ότι οι πωλήσεις των branded ειδών στα καταοτήμα- τά της παρουσιάζουν αύξηση στο εννεάμηνο κατά 24,6% στο ρύζι και 29% στα όσπρια. Αναφορικά με τα προϊόντα PL, σύμφωνα με την 3Αλφα, τα ρύζια εμφανίζουν πτώση 1,5% από το 2018, καταλαμβάνοντας το 32,7% της σχετικής αγοράς σε αξία, ενώ τα όσπρια έχουν αυξήσει τις πωλήσεις τους κατά δύο ποσοστι ­ αίες μονάδες σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, με μερίδιο πωλήοεων στην κατηγορία 42,5%. Την ίδια στιγμή εκ μέρους της Μασού- της επιοημαίνεται ότι στα καταστήματά της το μερίδιο τζίρου των PL οσπρίων στην κα ­ τηγορία αγγίζει το 21,7% οε αξία και σε όγκο το 29,1%, ενώ αντίστοιχα η συμμετοχή των PL ρυζιών ανέρχεται οε αξία στο 32,2% και οε όγκο στο 52,5% της κατηγορίας. Αμφότερες προβλέπουν ότι η προτίμηση γι ’ αυτά, αν και εξαρτάται από την ένταση της προώθησης των branded ειδών, θα κυμανθεί στα ίδια επίπεδα το επόμενο διάστημα. ΟΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ Οι προκλήσεις για τις εταιρείες του κλάδου ξεκινούν από τη στροφή του καταναλωτή προς έναν πιο υγιεινό τρόπο διατροφής, με λιγότε ­ ρο επεξεργασμένες τροφές, έως και vegan. «Σε αυτό έχει βοηθήσει τόσο η επαναφορά στο προσκήνιο της συζήτησης για την υψηλή διατροφική αξία, κυρίως των οσπρίων, αλλά και η παρουσίαση εναλλακτικών συνταγών, που έχουν τραβήξει το ενδιαφέρον των κα ­ ταναλωτών, «ανοίγοντας την όρεξή τους»...», υπογραμμίζει η κ. Χριστίνα Τσαλοπούλου, Product Development 8t Brand Manager της Ομοσπονδία. Σημαντική πρόκληση, αναφέρε- ται εκ μέρους της Αροσις, είναι η προσέλκυ ­ ση περισσότερων καταναλωτών στα ελληνικά συσκευασμένα προϊόντα έναντι των εισαγομέ- νων, ενώ για την Agrino πρόκληση συνιστά η αναγνώριση «ταυτότητας» στο ελληνικό ρύζι, καθώς διαθέτει όλα τα χαρακτηριστικά για να ανταγωνίζεται άλλες ορυζοπαραγωγές χώρες. Υπάρχει πάντως προοπτική, σημειώνουν, για περαιτέρω ανάπτυξη, τόσο στην ελληνική αγορά, μέσω αύξησης της ετήσιας κατά κεφα ­ λήν κατανάλωσης ρυζιού, συνυπολογιζομένης της κατανάλωσής του σε προϊόντα των οποί ­ ων είναι η βάση (π.χ. ημιέτοιμα γεύματα και σνακ), όσο και στις αγορές του εξωτερικού. Οι εξαγωγές έτοιμων επώνυμων ρυζιών και οσπρίων αποτελεί ένα ακόμα στοίχημα για τους «παίκτες» του κλάδου, καθώς η χώρα μας εισάγει ποσότητες ρυζιού σε έτοιμη και ημιέτοιμη μορφή, αλλά εξάγει κυρίως σε ανε ­ πεξέργαστη και ημιέτοιμη μορφή. «Ωστόσο, εμείς συνεχίζουμε να εφαρμόζουμε τη στρα ­ τηγική μας απόφαση, για συνεχή διεύρυνση της δραοτηριότητάς μας σε νέες αγορές του εξωτερικού και αύξηση της παρουσίας μας σε όσες ήδη εξάγουμε», δηλώνει ο κ. Καραγεωρ­ γίου, εξηγώντας. «Τα προϊόντα της 3αλφα τα ­ ξιδεύουν καθημερινά οε 25 χώρες σε όλο τον κόσμο, αλλά δεν εφησυχάζουμε». Η καινοτομία συνιοτά διαβατήριο για τις αγορές του εξωτερικού και για την Agrino, η οποία εξάγει διάφορες κατηγορίες ρυζιών και οσπρίων οε περισσότερες από 30 χώρες, με ­ ταξύ των οποίων οι ΗIΙΑ, Καναδάς, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ρουμανία, Αλβανία, Κύ ­ προς, Νότια Αφρική κ.ά. Οι εξαγωγές ξεπερ ­ νούν το 15% του ετήσιου τζίρου της, με στόχο το 30% στο τέλος της επόμενης τριετίας. Και ενώ η προώθηση των βιολογικών ειδών και των ένδειξης Π ΓΕ βελτιώνεται συνεχώς εντός και εκτός χώρας, «πονοκέφαλο» στους επι ­ χειρηματίες προκαλούν οι υπαίθριες αγορές χύμα προϊόντων, καθώς και οι «ελληνοποι- ήοεις» εισαγομένων, φαινόμενο κατακλύζει μεγάλο μέρος της αγοράς προϊόντων διατρο- φής. Ειδικότερα, τα χύμα όσπρια και ρύζι, που «άνθισαν» μέσα στην οικονομική κρίση λόγω της χαμηλής τιμής τους και διπλάσιασαν το μερίδιό τους στην εγχώρια διανομή, έχοντας αποσπάσει το 12%-Ι3% επί του συνόλου της αγοράς, δεν ανησυχούν τόσο τις επιχειρή ­ σεις, εφόσον, όπως λένε οι εκπρόσωποί τους, τα χύμα προϊόντα έχουν τον δικό τους «οικο ­ νομικό ανταγωνιστή», δηλαδή τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας. Επισημαίνουν όμως τους κινδύνους που ελλοχεύουν για τον καταναλω ­ τή, καθοις αφενός τους λείπουν οι προβλεπό- μενες ποιοτικές προδιαγραφές και αφετέρου οι συνθήκες αποθήκευσης και διάθεσής τους δεν είναι οι ενδεδειγμένες. Παρατηρούν δε ότι οι καταναλωτές συνεχίζουν να εμπιστεύ ­ ονται τα επώνυμα προϊόντα, καθώς γνωρίζουν ότι, προκειμένου να παραχθούν, περνούν από ελέγχους ασφαλείας, που μόνο μία εταιρεία ή ένας οργανισμός μπορεί να εγγυηθεί. ΑΝ ΛΕΝ ΕΧΕΙ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ, ΛΕΝ ΕΙΝΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟ Οι «ελληνοποιήσεις» ειοαγόμενων προϊό ­ ντων είναι ένα μακράν πιο σύνθετο πρόβλημα. Για την επίλυσή του οι επιχειρήσεις ζητούν επιτακτικά τη συνδρομή της πολιτείας, προ- τείνοντας ενδεικτικά την αυοτηροποίηοη του νομοθετικού πλαισίου και την εντατικοποίηση των ελέγχων. Το φαινόμενο υφίστανται παρά την επιθυμία των καταναλοπών να γνωρίζουν όσο το δυνατό περισσότερα για την προέλευ- Ενώ η προώθηοη ίων βιολογικών ειδών και ίων ένδειξης ΠΓΕ βελτιώνεται συνεχώς εντός και εκτός χώρας, «πονοκέφαλο» στους επιχειρηματίες προκαλούν οι υπαίθριες αγορές χύμα προϊόντων, καθώς και οι «ελληνοποιήσεις» εισαγομένων, φαινόμενο κατακλύζει μεγάλο μέρος τπς αγοράς προϊόντων διατροφής

15 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Ανάκαμψη με συγκρατημένη αισιοδοξία Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 44-46 Ημερομηνία έκδοσης: 30-11-2019 ΡΕΠΟΡΤΑΖ Τα PL ρύζια εμφανίζουν πτώση 1,5% από το 2018, καταλαμβάνοντας το 32,7% τπς σχετικής αγοράς σε αξία, ενώ τα PL όσπρια έχουν αυξήσει τις πωλήσεις τους κατά δυο ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με τπν προηγούμενη χρονιά, με μερίδιο πωλήσεων στην κατηγορία 42,5% ση των προϊόντων που καταναλώνουν, επι ­ σημαίνει η κ. Τσαλοπούλου. Οι «ελληνοποιή- σεις» οσπρίων και ρυζιού αφορούν κυρίως τα χύμα προϊόντα, καταδεικνυόμενες από τους επώνυμους προμηθευτές ως πλήγμα κατά των υγιών επιχειρήσεων, καθώς καθιστούν αθέμι ­ το τον ανταγωνισμό. Με την εξάλειψή τους, υποστηρίζουν, προστατεύονται αυθεντικά ελληνικά προϊόντα κι οι παραγωγοί τους. «Η πιστοποίηση των ελληνικών προϊόντων ως ΠΓΕ είναι σαφώς ένα πρώτο ιδιαίτερα θετικό βήμα», υπογραμμίζει ο κ. Καραγεωργίου, προ ­ σθέτοντας ότι η 3'Αλφα την υιοθετεί, αναγρά ­ φοντας το όνομα του εκάστοτε παραγωγού και της περιοχής που καλλιεργήθηκαν τα όσπρια στην αντίστοιχη ουσκευασία της σειράς των Οσπρίων Ελλήνων Παραγωγών. Την ίδια πρα ­ κτική ακολουθεί και η Agrino, η οποία, όπως αναφέρουν στελέχη της, στοχεύει στην ανά ­ δειξη των ελληνικών προϊόντων και των Ελ ­ λήνων παραγωγών, γι ’ αυτό και οτα προϊόντα της αναγράφονται τα ονόματα των παραγωγών τους και οι περιοχές προέλευσής τους, κατόπιν μιας αυστηρά πιστοποιημένης διαδικασίας. ΚΑΤΑ 60% Η ΕΓΧΩΡΙΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΚΑΛΥΠΤΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ Διαχρον ικό αίτημα του κλάδου είναι η στήριξη της ελληνικής παραγωγής. Η χώρα μας εξακο ­ λουθεί να διαθέτει πλούσια παραγωγή οσπρίων και ρυζιών παρά την τάση της ΕΕ για τη συνεχή μείωση των σχετικών καλλιεργειών, η οποία επέ ­ φερε τα τελευταία χρόνια τη μείωσή της. Έτσι, επισημαίνεται εκ μέρους της Ζακόμα, η ελληνι ­ κή παραγωγή οσπρίων καλύπτει σήμερα μόλις το 35%-40% της εγχώριας κατανάλωσης προς όφελος των εισαγωγών. Ειδικότερα, στην Ελλά ­ δα το σύνολο της καλλιεργούμενης με όσπρια έκτασης ανέρχεται σε 160.000-180.000 στρέμ ­ ματα, τα οποία αποδίδουν ετησίως περί τους 33.000-35.000 τόνους προϊόντων. Ο μεγαλύτερος όγκος παραγωγής -περίπου 20.000-22.2000 τό ­ νοι- αφορά τα φασόλια, που παράγονται κυρίως οτη Δυτική Μακεδονία. Στην Καστοριά και τη Φλώρινα παράγεται σχεδόν το σύνολο των φα ­ σολιών γίγαντες και πλακέ, και στη Λάρισα το μέτριο φασόλι. Ακολουθούν τα ρεβίθια Βοιωτίας, Φθιώτιδας και Κυκλάδων με όγκο 2.700-2.900 τόνους, οι φακές Λάρισας και Λευκάδας με 1.000- 1.300 τόνους, τα κουκιά Κρήτης και Αργολίδας με 3.200-2.400 τόνους, το λαθούρι (φάβα) Κορινθίας με 200-300 τόνους, ενώ σε 100 τόνους ανέρχεται η παραγωγή άλλων ειδών οσπρίων. Στην παραγωγή ρυζιού η χώρα μας έχει την τέταρτη θέση πανευρωπαϊκά, με ποσοστό συμ ­ μετοχής 5,49%. Πρώτη είναι η Ιταλία με μερίδιο 52,2% στην ευρωπαϊκή παραγωγή και δεύτε ­ ρη η Ισπανία με 25,8%. Η ελληνική παραγωγή ρυζιού εμφανίζει μείωση της τάξης του 18,3%, σημειώνεται εκ μέρους της Ζακόμα, λόγω μείω ­ σης της παραγωγής κατά 64,22% στην ποικιλία indica και αύξηση κατά 40,62% της παραγωγής japonica. Η πλουσιότερη παραγωγή ρυζιού γί ­ νεται στην Χαλάστρα Θεσσαλονίκης, τη με ­ γαλύτερη ορυζοπαραγωγό περιοχή της χώρας. Εκεί και στο Νομό Σερρών παράγεται το 85% της ελληνικής ρυζοκαλλιέργειας, σε έκταση 245.000 στρεμμάτων. Παρ ’ όλα αυτά η παραγω ­ γή οσπρίων και ρυζιού υπολείπεται των εγχώ ­ ριων καταναλωτικών αναγκών, με αποτέλεσμα να εισάγονται όσπρια από την Τουρκία, τον Καναδά και τις ΗΠΑ, και ρύζι από την Ισπανία και την Ιταλία, αλλά και από χώρες της Ασίας, λόγω του μηδενισμού των δασμών εισαγωγής. Συγκεκριμένα, οι ετήσιες ανάγκες κατανάλω ­ σης ανέρχονται σε περίπου 90.000 με 100.000 τόνους, ωστόσο η ελληνική παραγωγή, βάσει των παραπάνω στοιχείων, ανέρχεται σε περίπου 65.000 τόνους ετησίως, υπολείπεται δηλαδή κατά 25.000 τουλάχιστον τόνους, τους οποίους αναπληρώνει μέσω των εισαγωγών. ΝΕΕΣ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΕΣ ΚΑΙ ΓΡΗΓΟΡΑ ΓΕΥΜΑΤΑ Και επειδή οι εταιρείες του κλάδου δεν προτίθενται να μείνουν αδρανείς στα νέα δε ­ δομένα, επιστρατεύουν νέα προϊόντα και και- νοτόμες προτάσεις, με στόχο την διαφοροποί ­ ησή τους, την αύξηση της επιλεξιμότητας των προϊόντων τους και, άρα, την αύξηση της κατά κεφαλήν κατανάλωσης. Επενδύουν, μεταξύ άλλων -κυρίως η μικρής δυναμικότητας εται ­ ρείες-, στη ουσκευασία, αφήνοντας πίσω το «μαξιλάρι» και εγκαινιάζοντας τα πιο πρακτι ­ κά, υφασμάτινα ή μη, και εύκολα στην αποθή ­ κευση πακέτα, με διαφανείς επιφάνειες, που στέκονται όρθια στα ράφια των καταστημάτων και στο οικιακό ντουλάπι. Τα νέα λανσαρίσματα αφορούν νέους κω ­ δικούς υψηλής διατροφικής αξίας από διαφο ­ ρετικά μέρη της Ελλάδας. Στο πλαίσιο αυτό, η 3Αλφα το Φεβρουάριο φέτος τοποθέτησε στα ράφια το Καστανό Ρύζι 10 ’ , ενώ αυτή την περίοδο παρουσιάζει την ανανεωμένη σειρά των αρωματικών ρυζιών 3αλφα «Γεύσεις του Κόσμου» (Basmati, Risotto, Jasmine, Parboiled με Wild Rice, Basmati με Wild Rice) σε νέα συ- σκευασία. Η Agrino λάνσαρε τις κατηγορίες των ημιέτοιμων γευμάτων, των καστανών ρυ ­ ζιών και των ρυζογκοφρετών. Η Ομοσπονδία δημιούργησε τη νέα σειρά οσπρίων Όμικρον, που παράγονται στον Καναδά (φακές ψιλές και φασόλια μέτρια) και στο Μεξικό (ρεβίθια), ενώ η Αροσις εισήγαγε βάζα με ελληνικά όσπρια, όπως χούμους από ρεβίθια Γρεβενών, πατέ φα ­ κής από την Καστοριά με πατέ ελιάς, φάβα με κάπαρη. «Το 2020 θα συνεχίσουμε να κάνου ­ με αυτό που ξέρουμε να κάνουμε καλύτερα», σημειώνει ο κ. Καραγεωργίου, οε συνεργασία με την «Ομάδα Παραγωγών της 3αλφα», ένα δίκτυο 330 παραγωγών, που από το 2009 εφαρ ­ μόζουν ορθές γεωργικές πρακτικές με σεβα ­ σμό στο περιβάλλον, στον καλλιεργητή και τελικά στον καταναλωτή. Την ίδια πρακτική εφαρμόζει από το 2007 και η Agrino, μέσω της οποίας παρέχει πληροφορίες για τον καλλιερ ­ γητή, τον τόπο, τα στάδια παραγωγής και τις μεθόδους καλλιέργειας. Αναμένει δε σταθερή αύξηση των πωλήσεων τυποποιημένου ρυζιού και οσπρίων στο επίπεδο του 3%-4%, περαι ­ τέρω ανάπτυξη στους λεγάμενους εξωτικούς κωδικούς, όπως το Basmati και το άγριο ρύζι, σταθερή ανάπτυξη στα καστανά ρύζια και τάση ανάπτυξης της ζήτησης στο ημιέτοιμο ρυζότο και τις ρυζογκοφρέτες. Σε κάθε περίπτωση ο κλάδος ατενίζει το μέλ ­ λον με ρεαλισμό και συγκρατημένη αισιοδοξία, αποφασισμένος να προχωρήσει με οδηγό τις ορθές πρακτικές και τις ανάγκες του κατανα ­ λωτικού κοινού, εκτιμώντας ότι το προσεχές έτος θα σημειωθούν αύξηση των πωλήσεων, σταθερή Kat βιώσιμη κερδοφορία. ·

16 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Μασούτης: e-vision Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 8 Ημερομηνία έκδοσης: 30-11-2019 Επιφάνεια: 71.22 cm² Αρθρογράφος: Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ, ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ ΜΑΣΟΥΤΗΣ Μασούιης: e-vision Η Μασούτης, μαζί με το Ινστιτούτο Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών και άλλους τρεις φορείς, συμμετέχει οε ένα μεγάλο ευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα, με την ονομαοία e-vision, που αποοκοτιεί, με τη χρήση της τεχνολογίας, να δώσει τη δυνατότητα σε ανθρώπους μειωμένης όρασης να κάνουν μόνοι τους τις αγορές τους από το οούπερ μάρκετ. Πεδίο εφαρμογής είναι, φυσι ­ κά, τα σούπερ μάρκετ Μασούτης. To e-vision προσφέρει ικανότητα πλοήγησης στο κατάστημα και αντίληψης του χώρου και των προϊόντων, ικανοποιώντας την επιθυμία αυτοεξυπηρέτησης του πά- σχοντος. Τα έως τώρα αποτελέσματα του προγράμματος παρουσιάστηκαν στη «Βραδιά Ερευνητή», που πραγματοποιήθηκε στις 27 Σεπτεμβρίου στο Μέγαρο Μουσικής στη Θεσσαλονίκη.

17 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Η συμφωνία με τα Lidl ενισχύει τις εξαγωγές του ΕΟΣ Σάμου Πηγή: ΥΠΑΙΘΡΟΣ Σελ.: 41 Ημερομηνία έκδοσης: 06-12-2019 Επιφάνεια: 196.44 cm² Αρθρογράφος: Κυκλοφορία: 1800 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ Η συμφωνία με τα Lidl ενισχύει us εξαγωγέε του ΕΟΣ Σάμου Η ΟΙΝΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ των 3 ΟΟΟ ετών τηε Σάμου μοιάζει να δικαι ­ ώνεται με το εξαγωγικό άνοιγμα που έχει επιτύχει η διοίκηση του Ενιαίου Οινοποιητικού Αγροτικού Συνεταιρισμού (ΕΟΣ) Σάμου. Όπωε αναφέρει στην «ΥΧ» Γιάννηε Σκού- ταε, ο συνεταιρισμόε εξάγει συνο ­ λικά σε 25 χώρεε, ωστόσο δίνεται ιδιαίτερη έμφαση σε αγορέε όπωε τηε Γερμανίαε, τηε Κύπρου και των ΗΠΑ, όπου μπορούν να πουληθούν οι ετικέτεε του συνεταιρισμού σε υψηλότερη τιμή, κάτι το οποίο είναι προε όφελοε και των παραγωγών. «Η μεγάλη μάχη που δίνουμε εί ­ ναι να κρατηθούν τα αμπέλια στο νησί. Η απομάκρυνση των παρα ­ γωγών από τη γεωργία δεν είναι μόνο σαμιώτικο η ελληνικό φαινό ­ μενο αλλά παγκόσμιο. Συνεχίζουμε να διατηρούμε μία σημαντική πα­ ραγωγή στο νησί, τα σταφύλια που παραλαμβάνουμε καλύπτουν τιε συμφωνίεε μαε και επιδιώκουμε τα επόμενα χρόνια να αυξήσουμε τιε εκτάσειε και την παραγωγή μαε», προσθέτει. Οι καλλιεργούμενοι αμπελώνεε στο νησί του Β. Αιγαί ­ ου ανέρχονται σήμερα σε 14.000 στρέμματα. Ο κ. Σκούταε μεταφέρει τον προ­ βληματισμό του για τη γήρανση του πληθυσμού, παρατηρώνταε ότι ο μέσοε όροε εκμετάλλευσηε είναι χαμηλόε, όπωε συμβαίνει σε όλα τα νησιά του Αιγαίου και κυμαίνεται περίπου στα 5 στρέμματα, επομέ- νωε οι εκμεταλλεύσειε είναι δύσκο ­ λο να θεωρηθούν επαγγελματικέε. «Ενδεχομένωε κάποιοε να τιε χαρα ­ κτηρίσει μη συμφέρουσεε. Παρόλα αυτά, στο πλαίσιο τηε μακραίωνηε παράδοσηε που έχει η αμπελοκαλ ­ λιέργεια στη Σάμο, ευελπιστούμε ότι θα διατηρηθεί». Αναφέρεται, επίσηε, στη συνερ ­ γασία με τα Lidl μέσω τηε οποίαε, όπωε εξηγεί, διακινούνται ετησίωε από 400.000-450.000 φιάλεε. «Τα προϊόντα συνδέονται και με τιε ελληνικέε εβδομάδεε που τα Lidl του εξωτερικού πραγματοποιούν. Είμαστε ευχαριστημένοι και ελπί ­ ζουμε μελλοντικά να αυξήσουμε τιε ποσότητεε», καταλήγει. Μαρία Αμπατζή

18 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Επιστρέφεται ο ΦΠΑ στους προμηθευτές του Μαρινόπουλου Πηγή: ΥΠΑΙΘΡΟΣ Σελ.: 41 Ημερομηνία έκδοσης: 06-12-2019 Επιφάνεια: 93.92 cm² Αρθρογράφος: Κυκλοφορία: 1800 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ Επιστρέφεται ο ΦΠΑ orous προμήθευα του Μαρινόπουλου ΔΙΚΑΙΩΣΗ, έστω και με δυόμισι χρόνια καθυστέρηση, για τουε προμηθευτέε τηε αλυσίδαε Μαρινόπουλοε, οι οποίοι, βάσει πρόσφατηε (28 Νοεμβρίου) απόφασηε τηε ΑΑΔΕ, μπορούν πλέον να λάβουν την επιστροφή του ΦΠΑ που είχαν πληρώσει για προϊόντα τα οποία οι ίδιοι ουδέποτε πληρώθηκαν. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν με μια μόνο αίτηση- και εφόσον δεν έχουν προσφύγει στη Δικαιοσύνη για τα εν λόγω ανεξόφλητα τιμολόγια- να διεκδικήσουν την επιστροφή, σύμφωνα με τη διαδικασία που περιγράφεται στην απόφαση. Ο Σύνδεσμοε Βιομηχανιών Ελλάδαε (ΣΒΕ) έκανε λόγο για μια εξαιρετικό θετική ενέργεια η οποία, όπωε σημειώνει, «έρχεται να ικανοποιήσει ένα πάγιο αίτημα των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων τηε περιφέρειαε, οι οποίεε [...] ήταν έτοιμεε να προχωρήσουν σε δικαστικέε ενέργειεε για την επιστροφή - συμψηφισμό του ΦΠΑ, που πλήρωσαν για ποσά τιμολογίων που ποτέ δεν εισέπραξαν».

19 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  PASAL Πηγή: ΜΕΤΟΧΟΣ Σελ.: 15 Ημερομηνία έκδοσης: 06-12-2019 Επιφάνεια: 176.23 cm² Αρθρογράφος: Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ PASAL H AMR, ο νέος μέτοχος και τα σχέδια επέκτασης Ν έα εποχή για την Pasal Development ξεκινά με- θετική καθαρή θέση ανώτερη των 20 εκατ. ευ· τά τις αποφάσεις της έκτακτης γενικής συνέ- ρώ. λευσης των μετόχων για reverse split (οι οκτώ παλαι- ές μετοχές θα μετατραπούν σε μία νέα) και για αύ ­ ξηση κεφαλαίου μέσα από την οποία θα αντληθούν έως 10 εκατ. ευρώ (μετά το reverse split θα εκδοθούν έως 14.967.936 μετοχές). Ως αποτέλεσμα της συγκεκριμένης έκδοσης, στην οποία θα ισχύσει το δικαίωμα προτίμησης των πα ­ λαιών μετόχων, ρόλο στρατηγικού επενδυτή θα λά ­ βει η Sterner Stenhus του Ελληνοσουηδού επι ­ χειρηματία Ηλία Γεωργιάδη. Η διοίκηση της Pasal τόνισε πως η συγκεκριμένη αύξηση κεφαλαίου αποτελεί πολύ σημαντικό βήμα για την ουσιαστική επαναδραστηριοποίηση της εισηγμέ ­ νης στην αγορά ακινήτων. Αν και δεν ανακοινώθηκε συγκεκριμένο business plan, σημειώθηκε ότι: Μετά από μια σειρά κινήσεων και συμφω ­ νιών, η εταιρεία μετά την ΑΜΚ θα διαθέτει Σε επίπεδο ακινήτων, πέρα από το αυτό που εκμισθώνεται στη γνωστή αλυσίδα Σκλαβενίτης (ετήσιο έσοδο 1,5 εκατ. ευρώ), η Pasal έχει στην κατοχή της άλλα τέσσερα, τα οποία θα έχει τη χρηματοδοτική ικανότητα να προχωρήσει στην αξιοποίησή τους. «Πέραν των συγκεκριμένων ακινήτων, ψά ­ χνουμε και για άλλα. Θέλουμε να μεγαλώ ­ σουμε» αναφέρθηκε χαρακτηριστικά, δείχνο ­ ντας την επεκτατική-αναπτυξιακή διάθεση του νέου ιδιοκτησιακού σχήματος. Δεν υπάρχει πρόθεση η εταιρεία να μετα ­ τραπεί σε ΑΕΕΑΠ (Ανώνυμη Εταιρεία Επενδύσεων Ακίνητης Περιουσίας), ενώ δεν δό ­ θηκε απάντηση για το αν σχεδιάζεται η απορρό ­ φηση άλλων ακινήτων που διαθέτει ο νέος βασι ­ κός μέτοχος στη χώρα μας. ϊΐ

20 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  «Η συνεργασία μας με την Fraport και τα άλλα projects...» Πηγή: DEAL NEWS Σελ.: 34-35 Ημερομηνία έκδοσης: 06-12-2019 Επιφάνεια: 792.32 cm² Αρθρογράφος: Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ «Η συνεργασία μας Γιάννης Βαρελάς, επικεφαλής της Varelas Home Design με την Fraport και τα άλλα projects...» 0 Γιάννης Βαρελάς μιλάει στην \"DEAL\" για το χθες, το σήμερα και το αύριο της Varelas Home Design

21 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  «Η συνεργασία μας με την Fraport και τα άλλα projects...» Πηγή: DEAL NEWS Σελ.: 34-35 Ημερομηνία έκδοσης: 06-12-2019 Τ ο δικό της «λιθάρι» στο mega project του εκσυγχρονισμού και της ανακαίνισης των 14 περιφερειακών αερολιμένων της χώρας βάζει η Varelas Home Design. Ένας από τους ισχυρούς «παίκτες» στην αγορά των ειδών υγιεινής, μπά ­ νιου, κουζίνας, πλακιδίων και δομικών υλικών, που πρωτοπορεί και ανα ­ πτύσσεται εδώ και 45 ολόκληρα χρό ­ νια. Μια εταιρία η οποία «κάνει την διαφορά», τώρα, πάνω στο αντικείμε ­ νο της, και σε ένα ιδιαίτερα νευραλγι ­ κό «κομμάτι» που αφορά τον τουρι ­ στικό κλάδο, την λεγάμενη «ατμομη ­ χανή» της ελληνικής οικονομίας... «Αντιπροσωπεύουμε κορυφαίους οίκους της Ελλάδας και του εξωτερι ­ κού και μπορούμε να καλύψουμεαπό το πιο απλό, μέχρι το πιο εξεζητημέ ­ νο γούστο. Πέρα από την πληθώρα ιδιωτικών κατασκευών, αισθανόμαστε χαρούμενοι για την συνεργασία μας με την Fraport για την ανακαίνιση των 14 περιφερειακών αεροδρομίων, κα ­ θώς και με σημαντικές ξενοδοχεια ­ κές αλυσίδες, εταιρίες διαχείρισης τε ­ χνικών έργων, εμπορικά καταστήμα ­ τα και εξειδικευμένους επαγγελματι ­ κούς χώρους, όπως σούπερ μάρκετ, χώρους εστίασης, διασκέδασης, νο ­ σοκομεία και γραφεία», εξηγεί στην \"DEAL\" ο επικεφαλής της Varelas Home Design, Γιάννης Βαρελάς. To deal με την Fraport αποτελεί, λοιπόν, ένα μόνο μέρος μιας ευρείας παρουσίας σε μια «γκάμα» από projects για την Varelas Home Design. Η ιστορία της ξεκινά από το 1975, όταν δημιουργήθηκε από τον πατέρα του, Ευθύμιο «...σε μια εποχή που κυ ­ ριαρχούσε η ανοικοδόμηση και όλοι έβα ­ ζαν ως στόχο την κατασκευή του δικού τους σπιτιού», θυμάται ο κ. Βαρελάς. Ο ίδιος έμαθε τη δουλειά «από μέσα», παρακολουθώντας την λειτουργία της επιχείρησης πάντα από κοντά και, έχο ­ ντας αποκτήσει το κατάλληλο know how πια, η ανάληψη της διεύθυνσης της ήρ ­ θε ως φυσικό επακόλουθο. «ΑΠΟ ΑΓΓΛΙΑ ΜΕΧΡΙ ΝΤΟΥΜΠΑΙ» Ποια είναι η «επόμενη μέρα» για την Varelas Home Design; Η εξω- στρέφεια θεωρείται κεντρικός «πυ- «Η συμβολή μας στην ανακαίνιση των 14 περιφερειακών αεροδρομίων, η παρουσία σε ξενοδο ­ χεία, σούπερ μάρκετ, νοσοκομεία» λώνας» για την ανάπτυξη της... «Έχουμε θέσει υψηλούς στόχους για το μέλλον και στρέφουμε το βλέμ ­ μα μας προς το εξωτερικό, όπου δρα ­ στηριοποιούμαστε σε ιδιωτικά έργα και μεγάλες ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις σε Κύπρο, Δανία, Αγγλία, Γερμανία, Βουλγαρία, Ρουμανία και Ντουμπάι. Αλλά και στο εσωτερικό, με σημαντι ­ κές συνεργασίες στον ξενοδοχειακό κλάδο που βρίσκεται σε άνθιση, με ιδιω ­ τικά έργα υψηλών προδιαγραφών και απαιτήσεων...», απαντά ο Γιάννης Βα ­ ρελάς. Η Varelas Home Design ενερ ­ γοποιεί, ωστόσο, και μια νέα πρόταση για την εξυπηρέτηση των πελατών της. Συγκεκριμένα, δημιούργησε ένα ιδι ­ αίτερο showroom με δυνατότητα πρό ­ σβασης 24 ώρες το 24ωρο, όπου οι πε ­ λάτες με συνοδεία αρχιτεκτόνων θα μπορούν να δουν «δια ζώσης» τις πιο exclusive σειρές προϊόντων πέρα από το ωράριο των καταστημάτων! «ΑΝΘΡΩΠΟΚΕΝΤΡΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ» «Η εταιρία μας είναι κατά βάση αν ­ θρωποκεντρική: Όλα ξεκινούν από τον άνθρωπο και καταλήγουν σε αυ ­ τόν. Φιλοδοξία μας είναι να κάνουμε πραγματικότητα το όνειρο του κάθε επισκέπτη μας. Επιτυχία στην δουλειά μας είναι ο ικανοποιημένος πελάτης!». Με αυτά τα λόγια, ο Γιάννης Βα ­ ρελάς περιγράφει στην \"DEAL\" την φιλοσοφία που διέπει την Varelas Home Design και προσθέτει: «Πώς το πετυχαίνω αυτό; Στηρι- ζόμενος σε μια ομάδα έμπειρων συ ­ νεργατών, που πρακτικά αποτελούν την δεύτερη οικογένεια μου. Φροντί ­ ζω πάντα για την σωστή τους κατάρ ­ τιση πάνω στα εξειδικευμένα προϊόντα μας, την ενημέρωση τους για τις τε ­ λευταίες εξελίξεις στην αγορά και την αξιοποίηση τους. Δηλώνουμε παρου ­ σία σε διεθνείς εκθέσεις και πραγμα ­ τοποιούμε επισκέψεις στα εργοστάσια προμηθευτών μας, ώστε να ενημερω ­ νόμαστε για τις καινούργιες τάσεις και να διασφαλίζουμε την ποιότητα και την ποικιλία των προϊόντων μας». « Η ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ» Οι χειρισμοί στην διάρκεια της οι ­ κονομικής κρίσης και οι προοπτικές για το μέλλον είναι δυο, ακόμα, θέ ­ ματα που μπαίνουν στην συζήτηση μας με τον Γιάννη Βαρελό. «Η κρίση ιδιαίτερα στον κατα ­ σκευαστικό κλάδο ήταν τεράστια και επηρέασε πολλές επιχειρηματικές κα ­ τηγορίες που εξαρτώνται από αυτόν. Εμείς, με εργατικότητα, πείσμα και υπομονή, συνεχίσαμε να προσφέ ­ ρουμε το ίδιο υψηλό επίπεδο παρο ­ χών, χωρίς να διακινδυνεύουμε την ικανοποίηση του πελάτη, αλλά λει ­ τουργώντας υπέρ του με έξυπνες προ ­ σφορές, νέες λύσεις και εναλλακτι ­ κά υλικά. Πετύχαμε να εδραιώσουμε την επιχείρηση στη σκέψη του και να αυξήσουμε την εμπιστοσύνη του...», μας λέει ως προς το πρώτο. Το δεύτερο:«0 κλάδος είναι εξε ­ λίξιμος, στηρίζεται στο design και κά ­ θε πιθανή έκφραση του. Όσο νέες ιδέ ­ ες κάνουν την εμφάνιση τους στον χώρο της αρχιτεκτονικής και της εσω ­ τερικής διακόσμησης, τόσο νέα προϊ ­ όντα, νέα υλικά και εφαρμογές θα πα­ ρουσιάζονται. Η εταιρία μας πάντα αναζητά το πρωτοποριακό και το και- νοτόμο για να το προσφέρει στον πε ­ λάτη που επιθυμεί να ξεχωρίζει...». Για τον επίλογο, το μεγάλο «όπλο» της Varelas Home Design, που δεν είναι άλλο από «...το με ­ ράκι για αυτή τη δουλειά, όσα χρό ­ νια και αν περάσουν».

22 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ: ΣΤΑ 31,4 ΔΙΣ. ΔΟΛΑΡΙΑ Η ΑΓΟΡΑ VEGAN ΤΟ 2026 Πηγή: ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ Σελ.: 61 Ημερομηνία έκδοσης: 06-12-2019 Επιφάνεια: 961.38 cm² Αρθρογράφος: Κυκλοφορία: 3500 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ Πλ 31,4 III. ΔΟΛΑΡΙΑ Η ΑΓΟΡΑ VECAN ΤΟ 202( Καφές με γάλα αμυγδάλου, κεφτέδες οσπρίων, μπιφτέκια σόγιας ή μπέργκερ μανιταριών με τυρί από κάσιους, δεν αποτελούν ιην εξαίρεση, αλλά τον γασιριμαργικό κανόνα ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΑΚΡΙΒΟΥ 0 καταναλωτής του 21ου αιώνα δεν θυμίζει σε τίποτα εκείνο των προηγού ­ μενων δεκαετιών, που επιδιδόταν σε γαστριμαργικές υπερβολές και σινι ­ κές κραιπάλες. Είναι πιο «ψαγμένος», ελέγχει εξονυχιστικά τα συστατικά των αγαθών που προσγειώνονται στο τρα ­ πέζι του, προκρίνει τα ντόπια προϊόντα και δείχνει να αλλάζει σημαντικά τις διατροφικές ίου συνήθειες, αφαιρώντας από τη ζωή του καθετί ζωικής προέλευσης. Μπορεί, όταν πρωτοέκανε τηνκαι to εμφάνισή της η κατηγορία ίων vegan να θεωρούνταν περιθωριακή, σήμερα όμως αναπτύσσεται με ταχύτατους ρυθμούς, αποτελώντας αναπόσπαστο κομμάτι της κουλτούρας του fitness and wellness, που θέλει τον άνθρωπο να φροντίζει υπερβολικά για την υγεία και την εμφάνισή του. Κοινώς, ήρθε για να μείνει! Καφές με γάλα αμυγδάλου, κεφτέδες οσπρίων, μπιφτέκια σόγιας ή μπέργκερ μανιταριών με τυρί από κάσιους δεν αποτελούν την εξαίρεση, αλλά τον γασιρι- μαργικό κανόνα. Λίγο η επιρροή διάσημων αστέρων του Χόλιγουντ, λίγο τα «ιδιαίτερα» καφέ που προσφέρουν εναλλακτικά σάντουιτς και πρωτότυπα ροφήματα, αλλά και η ανάδυση χορτοφαγικών κινημάτων, όπως επίσης και τα διατροφικά σκάνδαλα με τα γενετικά τροποποιημένα προϊόντα, ευαισθητοποίησαν τον κόσμο αναφορικά με το τι τρώει. Αναμφίβολα μια χάση που αποκτά ολοένα και περισσότερους οπαδούς παγκοσμίως είναι αυτή της χορτοφαγίας και της στροφής στην υιοθέτηση μιας πιο υγιεινής διατροφής βασισμένης σε φυτικά προϊόντα. Οι εταιρείες, βλέποντας αυτή τη νέα χάση αντι ­ λαμβάνονται πως υπάρχει πεδίον δόξης λαμπρό για να αυξήσουν τα κέρδη τους, γι ’ αυτό και επενδύουν σε καινοτόμα προϊόντα που θα προσηλυτίσουν ένα απαι ­ τητικό καταναλωτικό κοινό, το οποίο δεν εστιάζει στην τιμή, αλλά στην ποιότητα όσων αγοράζει. Πρόσφατη έρευνα της Allied Market Research, η οποία εξετάζει την αγορά προϊόντων διατροφής vegan και το κανάλι διανομής (Offline and Online) και αναλύει τις παγκόσμιες ευκαιρίες που θα αναδυθουν στον κλάδο αυτό την περίοδο 2019-2026, αναφέρει όχι η παγκό ­ σμια βιομηχανία βρώσιμων vegan τροφίμων το 2018 ανερχόταν σε 14,2 δισ. δολάρια και πως το 2026 θα εκτοξευθεί στα 31,4 δισ. δολάρια, σημειώνοντας ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 10,5% από φέτος μέχρι 2026. ΝΕΕΣ ΓΕΥΣΕΙΣ Τα ανησυχητικά ποσοστά των παχύσαρκων πληθυσμών, που βαίνουν αυξανόμενα, η άνοδος ίου διαθέσιμου ει ­ σοδήματος που επιτρέπει ένα καλύτερο επίπεδο ζωής, καθώς και η μόδα συμμετοχής σε προγράμματα ευεξίας στον εργασιακό χώρο, αλλά και η ένταξη της γυμναστικής στην καθημερινόχητά μας, είναι βασικοί οι λόγοι που η vegan κατηγορία έχει δημιουργήσει τη δική της οικονο ­ μία. Η αλήθεια είναι πως, προς το παρόν, ο περιορισμέ ­ νος αριθμός των υποκατάστατων των γαλακτοκομικών προϊόντων αναχαιτίζει την ανάπτυξη. Ωστόσο, χάρη στην επιστράτευση της καινοτομίας και της τεχνολογίας, νέες γεύσεις θα προκόψουν και εναλλακτικά προϊόντα θα «ξεπηδήσουν», δημιουργώντας καινούργιες καταναλωηκές εμπειρίες και προσοδοφόρες επιχειρηματικές ευκαιρίες. Βάσει της έρευνας, τα εναλλακτικά γαλακτοκομικά προϊόντα αναμένεται να «τρέξουν» μέσα στην επόμενη επταετία κατά 10%, όχι μόνο λόγω της ζήτησης από τους vegan, αλλά και από μια μερίδα ανθρώπων που έχει δυσανεξία στη λακτόζη. Αξίζει πάντως να σημειωθεί πως το 2018 την πρωτοκαθεδρία διατήρησαν τα προϊόντα υποκατάστασης κρέατος, ία οποία αποτέλεσαν πάνω από τα δύο πέμπτα της αγοράς. Το μόνο βέβαιο είναι ότι ο βιγκανισμός δεν γνω ­ ρίζει ηλικία. Υπάρχουν μάλιστα περιπτώσεις ενηλίκων οι οποίοι από παιδιά μυήθηκαν στον συγκεκριμένο τρόπο ζωής, δεδομένου ότι και οι γονείς ήταν χορτοφάγοι, δίχως να έχουν δοκιμάσει ποτέ τη γεύση κρέατος ή γαλακτοκο ­ μικών προϊόντων! Οι ίδιοι άνθρωποι επιλέγουν από ίο ράφι των σουπερμάρκετ προϊόντα χωρίς γλουτένη και χοληστερόλη και αναζητούν φρούτα, λαχανικά και όσπρια που χαρακτηρίζονται ως εξαιρετική πηγή πρωτεϊνών, σιδήρου, ασβεστίου, αμινοξέων και άλλων θρεπτικών συστατικών. Σε ό,τι αφορά το κανάλι διανομής, ακόμα επικρα ­ τεί αυτό της off line πώλησης στα φυσικά καταστήματα, με ης ηλεκτρονικές αγορές χορτοφαγικών αγαθών να κερδίζουν σταδιακά έδαφος. Σουπερμάρκετ, βιολογικές αγορές και delicatessen καταστήματα έχουν οργανωθεί και διαθέτουν ειδικά ράφια που απευθύνονται αποκλει ­ στικά σε vegan. Οι δε εκτιμήσεις για το ποια θα είναι η πορεία των ηλεκτρονικών πωλήσεων, κάνουν λόγο για αύξηση, η οποία σε ετήσια βάση μέχρι ίο 2026 θα αγγίξει το 11,6%. Οσο για το πού «συχνάζουν» οι περισσότεροι vegan καταναλωτές, η Γηραιό Ηπειρος ανοίγει χον δρόμο και η Βόρεια Αμερική ακολουθεί. Ειδικότερα, το 2018 η ευρωπαϊκή αγορά χορτοφάγων αντιπροσώπευε χο 1/3 του συνόλου της παγκόσμιας αγοράς και οι ειδικοί εκτιμούν ότι αντίστοιχη θα είναι η εικόνα και τα επόμενα χρόνια. Η Βόρεια Αμερική βρέθηκε στη δεύτερη θέση, όμως η έκπληξη θα έρθει από την περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού που θα αναπτύσσει κάθε χρόνο ταχύτητα + 11 , 8 %.

23 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Η γνωριμία με τον μεγιστάνα που έγινε «γαλλικό κλειδί» Πηγή: DEAL NEWS Σελ.: 28-29 Ημερομηνία έκδοσης: 06-12-2019 Επιφάνεια: 2008.04 cm² Αρθρογράφος: Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ Leaders ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΙ ΜΙΧΑΛΗΣ ΣΑΡΑΝΤΗΣ Α υτά τα παιδιά, μια μέρα θα φτάσουν πολύ ψηλά». Αυτή τη φράση, σίγουρα την είχε ακούσει πολλές φορές ο Στέλιος Σα- ράντης για τους δυο γιους του, τον πρωτότοκο Δημήτρη και τον μικρότερο, Μιχάλη. Όσο οξύμωρο και αν είναι για μια οικογένεια που κατέβηκε από την Πίνδο, ανοίγοντας τυροκομεία στα πεδινά, τα δύο αδέρ­ φια απέδειξαν ότι όντως υπήρχε «χώρος» για να πάνε ψηλά. Πολύ ψη ­ λότερα από την Πίνδο, καθώς πρώτα «κατάκτησαν» τον... Όλυμπο και έχουν ήδη ανοίξει τα φτερά τους σε ολόκληρο τον πλανήτη... Έχοντας ήδη παρουσία σε αρκετές ευ ­ ρωπαϊκές χώρες, η «Όλυμπος», η εταιρία που οι αδελφοί Σαράντη έσωσαν από τη χρεοκοπία, δείχνει να είναι εξαιρετικά εξω- στρεφής. Και να έχει στόχο να «ξεκλει ­ δώσει» τα μυστικά τεράστιων αγορών, όπως της Γαλλίας και της Κίνας. Κλειδιά, όμως, υπάρχουν; Η ΓΝΩΡΙΜΙΑ - ΚΛΕΙΔΙ Για τον Δημήτρη (πρόεδρο του Ομί ­ λου) και τον Μιχάλη Σαράντη (διευθύνο- ντα σύμβουλο), το «λάπτε», όπως απο- καλείται το γάλα στη βλάχικη διάλεκτο - αυτή που ομιλείται στον τόπο καταγωγής τους, το Περιβόλι Γρεβενών- είνα>... χρυ ­ σάφι. Αρκεί βέβαια, να ξέρεις να το φτιά ­ χνεις. Και, σίγουρα, εμπειρία έχουν σε αυ ­ τό. Από παιδιά, καθώς ήταν «υποχρεω ­ τικό» τα παιδιά της οικογένειας, να δου ­ λεύουν στο τυροκομείο του παππού, το «Πίνδος», στα Τρίκαλα. Εκεί, έμαθαν όλα τα μυστικά της τέχνης. Και, έτσι, όταν με τον πατέρα τους άνοιξαν, το 1986, την ΤΥΡΑΣ (Τυροκομικά Αδελφών Σαράντη) στη θεσσαλική πόλη, ήξεραν τι να κάνουν. Κι ας φώναζε Στέλιος ο Σαράντης ότι «αν δεν έχεις καλό γάλα, δεν πρόκειται να φτιάξεις καλό τυρί». Fast forward στο 2015. Η Όλυμπος έχει γίνει κολοσσός στα χέρια των αδερφών Σαράντη και έχει έντονη εξαγωγική δρα ­ στηριότητα. Ο Δημήτρης και ο Μιχάλης Σαράντης συνεχώς αναζητούν νέους δρό ­ μους για να επεκταθούν και η εργατικό- τητά τους, αποδίδει. Η δραστηριότητά τους τραβάει την προσοχή ενός Γάλλου μεγι ­ στάνα του εμπορίου. Ο λόγος για τον ιδιο ­ κτήτη της Evia Foods, μιας από τις μεγα ­ λύτερες εταιρίες εισαγωγών- εξαγωγών τροφίμων της Γαλλίας με δραστηριότη ­ τα σε όλο τον κόσμο, Eric Esfandiari. Λίγοι ξέρουν ότι -μάλλον μυστηριώ ο ­ δης, καθώς αποφεύγει τα φώτα της δη ­ μοσιότητας και κρατά χαμηλούς τόνους - Esfandiari, γνωρίζει καλά την ελληνική πραγματικότητα. Κι αυτό γιατί έχει με ­ γαλώσει στην Ελλάδα και μάλιστα, έχει αποφοιτήσει από το Γαλλικό Λύκειο Αθη ­ νών, για να επιστρέφει μετά στο Παρίσι και να κάνει μια λαμπρή καριέρα στον χώ ­ ρο των τροφίμων. Έτσι, η συνεργασία του Παριζιάνου με τους δύο Έλληνες δεν αρ ­ γεί να κλείσει και η Evia Foods, διαφημί ­ ζει στη Γαλλία ότι είναι «ο αποκλειστικός διανομέας της Όλυμπος, της εταιρίας leader στην Ελλάδα στην παραγωγή φέ ­ τας και του αυθεντικού ελληνικού για ­ ουρτιού». Ο Esfandiari, με την εμπειρία της γαλ ­ λικής αγοράς, αλλά και των εξαγωγών σε περισσότερες από 70 χώρες, αποτελεί ου ­ σιαστικά ένα «κλειδί» για τους αδελφούς Σαράντη. Τοποθετεί τα προϊόντα τους στα σούπερ μάρκετ της χώρας, εκεί όπου η Evia Foods έχει premium θέσεις στα ρά ­ φια και, ουσιαστικά, τους συστήνει στο γαλλικό κοινό, το οποίο αναζητά ελληνι ­ κά τυροκομικά και γαλακτομικά προϊόντα. Και, κάπως έτσι, «ξεκλειδώνει» (και) τη γαλλική αγορά, στην οποία σήμερα οι αδελφοί Σαράντη κινούνται αυτόνομα (με τη δική τους θυγατρική), καθώς δεν κιν- δύνευσαν να «στραβοπατήσουν» στα ξέ ­ να και άγνωστα εδάφη. Το «δόγμα» του Μ. Σαράντη για τις εξαγο ­ ρές: «Η ροή των πραγ ­ μάτων είναι τέτοια, που θα πρέπει να υπάρξει συγκέντρωση σε όλους τους κλάδους» «ΜΕΤΡΗΜΕΝΟΙ» ΚΑΙ ΜΟΝΙΑΣΜΕΝΟΙ Ο Δημήτρης και ο Μιχάλης Σαράντης λένε, με κάθε ευκαιρία, ότι ο πατέρας τους, τους έμαθε μόνο τα «μυστικά» του τυρι ­ ού, να επιλέγουν τους παραγωγούς και να τους τιμούν και να είναι ειλικρινείς με τους πελάτες. Πέρα από αυτά όμως, τους έδωσε τις αξίες της οικογένειας: Γιατί, αν το μικρό τυροκομείο των Τρικάλων έχει γίνει σήμερα εξαγωγικός κολοσσός, τα δύο αδέρφια συνεχίζουν να είναι ενωμέ ­ να όπως όταν ήταν παιδιά. Η οικογένεια Σαράντη, -τόσο οι ίδιοι, οι σύζυγοι, όσο και τα παιδιά τους-, κάνει «μετρημένες» εμφανίσεις, κυρίως για εκδηλώσεις στή ­ ριξης της κοινωνίας στα Τρίκαλα όπου συ ­ νεχίζουν να διαμένουν τα μέλη της, ή σε εξαγωγικά φόρουμ, ασχολείται με τον όμι ­ λο και ποτέ δεν απασχολεί τη δημοσιό ­ τητα με ενδοοικογενειακές έριδες και δια- γκωνισμούς. Ο καθένας, έχει τον ρόλο του και όλοι μαζί δουλεύουν σαν καλο- κουρδισμένο ρολόι. Έτσι έμαθαν δηλαδή. Άλλωστε, τα πρώτα χρόνια της ΤΥΡΑΣ ήταν δύσκολα. «Ο μεγάλος μου αδελφός, ο Τάκης, στην παραγωγή, ο πατέρας μάς στήριζε ψυχο ­ λογικά και εγώ έξω με το φορτηγό», έχει εξηγήσει ο Μιχάλης Σαράντης. Βέβαια, οι κάτοικοι των Τρικάλων και της Καρδίτσας, όπου διακινούνταν τα προϊόντα της ΤΥΡΑΣ, γρήγορα τους «αγκάλιασαν». Και, το 1991, η ΦΑΓΕ ΑΕ, έχοντας μάθει για τη μικρή εταιρία από τα Τρίκαλα «που φτιά- ΔΥΟ ΞΑΔΕ ΡΟΛΟΥΣ Τ a Η νέ χνει καλά τυριά και γάλατα» c παραγωγή ημίσκληρου τυριού νυμία ΦΑΓΕ. Αυτό κράτησε α Μέχρι τότε, οι δύο πλευρές r κοντά που η ΦΑΓΕ απέκτησε ■ ΤΥΡΑΣ ΑΕ, συνεργασία που έ αργότερα. Την ίδια ώρα, στη γειτονι η συνεταιριστική γαλακτοβιομτ μπος δείχνει να καταρρέει. Tc σωρεύονται και η εταιρία βρί χρεοκοπία. Στον πλειστηριασμό, οι αν δείχνουν πως θεωρούν την Ό> λειωμένη». Οι αδελφοί Σαρά βλέπουν μια μοναδική ευκαιρί σφέρουν 6 εκατομμύρια ευρ σό κατά 70% υψηλότερο απ> προσέφερε ο δεύτερος αγορα νοντάς τη στα χέρια τους... ΚΩΔΙΚΟΣ, ΕΠΕΚΤΑΣΗ Από τότε, πολλά άλλαξαν λειωμένη» για πολλούς Όλυμ νικά Γαλακτομεία), έχει εξελιχ κολοσσό με δυνατές πωλήσει εκατ. ευρώ) και καθαρή κερδ< Η γνωριμία με τον μεγιστάνα π< Ο Eric Esfandiari της Evia Foods έδειξε στα δυο αδέλφια του Ομίλου ΤΥΡΑΣ- Όλυμπος, τον δρόμο για τη

24 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Η γνωριμία με τον μεγιστάνα που έγινε «γαλλικό κλειδί» Πηγή: DEAL NEWS Σελ.: 28-29 Ημερομηνία έκδοσης: 06-12-2019 τή τη ιςΣα- >η και α που αδέρ- j ψη- ο και υςστα που η ιό ρά- ει στο ληνι- ϊόντα. αι) τη :ρα οι jo (με :ν κιν- τα ξέ- ΔΥΟ ΞΑΔΕΡΦΙΑ ΣΤΟΥΣ ΡΟΛΟΥΣ ΤΩΝ ΑΔΕΡΦΩΝ Η νέα γενιά παίρνει τα ηνία Στις αρχές Νοεμβρίου, ανάμεσα στους 60 επι ­ χειρηματίες που συνοδέυσαν τον πρωθυπουργό στο ταξίδι του στην Κίνα ήταν ο πρόεδρος του ομί ­ λου ΤΥΡΑΣ, Δημήτρης Σαράντης. Λίγο αργότερα, στη Σαγκάη, όπου γινόταν η έκθεση China International Import Expo με την Ελλάδα ως τι ­ μώμενη χώρα, ο πρωθυπουργός σταματούσε στο περίπτερο της Όλυμπος. Εκεί, θα τον περίμενε ένας άλλος Σαράντης. Ο Στέλιος Σαράντης, γιος του διευθύνοντος συμβούλου, Μιχάλη, που θα του εξηγούσε για τα προϊόντα της εταιρίας που διακρίνονται στο εξωτερικό όπως τυριά, γιαούρ ­ τια, χυμούς και ελληνικό τσάι του βουνού. Στον Όμιλο ΤΥΡΑΣ, τα πράγματα είναι τόσο ισορροπημένα μεταξύ των δύο αδελφών που δεν θα μπορούσε να συμβαίνει το αντίθετο και στη διαδοχή. Την επόμενη γενιά της διοίκησης του ομίλου εκπροσωπούν ο Γιώργος Σαράντης, γιος τουΔημήτρη και ο Στέλιος, γιος του Μιχάλη. Μέ- LeadersOeSk I Ο Γιώργος Δ. Σαράντης και ο Στέλιος Μ. Σαράντης εκπροσωπούν τη νέα γενιά των μετόχων λη του ΔΣ και οι δύο, έχουν ήδη αναλάβει ρόλο στον σχεδίασμά της επόμενης μέρας για τον όμι ­ λο. Όχι τυχαία, ως δείγμα και της ισορροπίας που υπάρχει στην οικογένεια, ο Στέλιος και ο Γιώργος Σαράντης κάθε χρόνο, στην εκδήλωση της κοπής της πίτας των επιχειρήσεων του ομίλου, παρου ­ σιάζουν στους εργαζομένους τα οικονομικά δε ­ δομένα της βιομηχανίας, τις επενδύσεις του ομί ­ λου, τον σχεδίασμά για το έτος που μόλις έχει μπει, ενώ και ανακοινώνουν το μπόνους που δια ­ νέμεται στους εργαζομένους. Είναι και αυτό ένα δείγμα της ομόνοιας που υπάρχει μεταξύ των ξα ­ δέρφων που ετοιμάζονται να γράψουν τη νέα σε ­ λίδα για τον όμιλο. Ίσως το μόνο... πρόβλημα που υπάρχει είναι ότι τα παιδιά των Δημήτρη και Μιχάλη Σαράντη, πρέπει συνεχώς να παρουσιάζονται και μετά πα ­ τρώνυμά τους. Γιατί, στο ΔΣ συμμετέχουν από δύο παιδιά του κάθε αδελφού, εκ των οποίων τα δύο τα λένε Στέλιο! Έτσι, εκτός από τον Γιώργο Δ. Σαράντη και τη Ζωή Μ. Σαράντη, καθήκοντα μοιράζονται και οι Στυλιανός Μ. και Στυλιανός Δ. Σαράντης. I. /Ο ­ ργ ­ ίου ;ει }υς άντης τους, τυρι- ϊς και εις με , τους Γιατί,· νέχει >ς, τα 'ωμέ- ένεια , όσο ένες» ; στή- υ συ- , ή σε νόμι- οσιό- ιι δια- ρόλο ;αλο- ε, τα «ολα. στην ιυχο- , έχει ιια, οι τσας, ίΡΑΣ, II, το ια τη ιρτιά- Ο Μιχάλπς Σαράντης είναι διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου, που ξεκίνησε από τα Τρίκαλα και εξαπλώνεται σε όλο τον πλανήτη χνει καλά τυριά και γάλατα» ανέθεσε την παραγωγή ημίσκληρου τυριού με την επω ­ νυμία ΦΑΓΕ. Αυτό κράτησε ως το 1995. Μέχρι τότε, οι δύο πλευρές ήρθαν τόσο κοντά που η ΦΑΓΕ απέκτησε το 10% της ΤΥΡΑΣ ΑΕ, συνεργασία που έληξε άδοξα αργότερα. Την ίδια ώρα, στη γειτονική Λάρισα, η συνεταιριστική γαλακτοβιομηχανία Όλυ ­ μπος δείχνει να καταρρέει. Τα χρέη συσ ­ σωρεύονται και η εταιρία βρίσκεται στη χρεοκοπία. Στον πλειστηριασμό, οι ανταγωνιστές δείχνουν πως θεωρούν την Όλυμπος «τε- λειωμένη». Οι αδελφοί Σαράντη, όμως, βλέπουν μια μοναδική ευκαιρία. Και προ­ σφέρουν 6 εκατομμύρια ευρώ, ένα πο­ σό κατά 70% υψηλότερο από αυτό που προσέφερε ο δεύτερος αγοραστής, παίρ- νοντάςτη στα χέρια τους... ΚΩΔΙΚΟΣ, ΕΠΕΚΤΑΣΗ Από τότε, πολλά άλλαξαν και η «τε- λειωμένη» για πολλούς Όλυμπος (Ελλη ­ νικά Γαλακτομεία), έχει εξελιχθεί σε έναν κολοσσό με δυνατές πωλήσεις (339,411 εκατ. ευρώ) και καθαρή κερδοφορία που ξεπερνά τα 22 εκατ. ευρώ το προηγού ­ μενο έτος. Έτσι, τους τελευταίους μήνες αποφασίζει να πατήσει πιο δυνατά τα πό ­ δια της στις ξένες αγορές και δη τη γαλ ­ λική που φαίνεται ότι «τραβάει» πολύ. Οι αδελφοί Σαράντη αποφασίζουν να ιδρύ ­ σουν μια ακόμα θυγατρική, την Olympus Foods France. Την προηγούμενη διετία, τα δύο αδέρφια έχουν επιδοθεί σε έναν οργασμό ιδρύσεων θυγατρικών σε ξένες χώρες. Έχουν ανοίξει εταιρίες σε Σουη ­ δία, Ιταλία, Σκόπια, Αλβανία, Σερβία, Γερ ­ μανία και Μεγάλη Βρετανία, ενώ ο όμιλος διαθέτει ήδη παραγωγική παρουσία σε Βουλγαρία και Ρουμανία. Για τον Τάκη και τον Μιχάλη Σαράντη, η «λύση» σε όλα τα προβλήματα που υπάρχουν δεν... ή υπάρχουν είναι η επέ ­ κταση. Με την αυξημένη παρουσία στις ευρωπαϊκές αγορές θεωρούν ότι κατά- φεραν να «σώσουν την παρτίδα», την ώρα που οι εταιρίες οι οποίες δραστηριο ­ ποιούνταν στην Ελλάδα της κρίσης βρί ­ σκονταν σε... απόγνωση. Αυτό, σε πρώ ­ το βήμα και στη συνέχεια εξετάζεται και η προσεκτική είσοδος σε άλλες, πιο μα ­ κρινές αγορές, όπως της Κίνας. .. Γάνα που έγινε « Η εξωστρέφεια, άλλωστε, είναι αυτή που τους έχει «σώσει». Ο πρόεδρος του Ομίλου ΤΥΡΑΣ, που στο μεταξύ έχει προ­ σθέσει στο portfolio του και τη «Ροδό ­ πη» (την εξαγόρασαν έναντι 5,1 εκατ. ευ ­ ρώ το 2008), Δημήτρης Σαράντης, το έλε ­ γε πέρυσι πως «κι εφέτος, όση ανάπτυ ­ ξη έλθει στον όμιλο, θα έλθει από το εξωτερικό. Η ελληνική αγορά συνεχίζει να πιέζε ­ ται». Και όντως, ο εκ των κορυφαίων γα ­ λακτοκομικών ομίλων της ελληνικής αγο ­ ράς που περιλαμβάνει πέντε παραγωγι ­ κές μονάδες, τρεις στην Ελλάδα (την Τυ ­ ράς στα Τρίκαλα, τον Όλυμπο στη Λάρισα και την Ροδόπη), μία στη Βουλγαρία και μία στη Ρουμανία, κατόρθωσε να βελ ­ τιώσει όλα τα οικονομικά του μεγέθη, από τις πωλήσεις ως και την καθαρή κερδο ­ φορία του, μόνο που αυτή η ανάπτυξη προήλθε από τις ξένες αγορές. Ο δε Μι- χόλης Σαράντης μιλά για τη «ναυαρχίδα των εξαγωγών», τη φέτα, αφήνοντας το γιαούρτι και τους χυμούς να ακολουθούν και τονίζει ότι το βάρος της εμπορικής ανά ­ πτυξης έχει πέσει στην εξαγωγή των προϊ­ όντων στην Ελλάδα. Για αυτό το λόγο, οι αδελφοί Σαρά ­ ντη έχουν σχεδιάσει να επενδύουν 25 εκατ. ευρώ το χρόνο και έχουν προϋπο ­ λογίσει 125 εκατ. ευρώ για επενδύσεις μόνο σε βάθος πενταετίας, από το τέλος του 2019 και μετά. Ήδη έχουν επενδύσει, την τελευταία τριετία, συνολικά 75 εκατ. ευρώ και έχουν θέσει ως στόχο την αύ ­ ξηση των εξαγωγών με παράλληλη μεί ­ ωση του λειτουργικού κόστους και των δικτύων διανομής, ενώ δρομολογούν τον σχεδίασμά επέκτασης των εξωγενών δρα ­ στηριοτήτων. Πρόσφατα ρώτησαν τον Μιχάλη Σα ­ ράντη αν εξετάζει εξαγορές: «Βλέπουμε τη συγκέντρωση, που επικρατεί στο σύ ­ νολο της αγοράς, με την αρχή να έχει γίνει από τα supermarket. Η ροή των πραγμάτων είναι τέτοια, που θα πρέπει να υπάρξει συγκέντρωση σε όλους τους κλά ­ δους. Εξετάζουμε όλες τις ευκαιρίες, όταν και εφόσον εμφανίζονται», απαντά... Η ΦΑΓΕ, Η ΔΕΛΤΑ ΚΑΙ Η ΑΜΕΡΙΚΗ Τα «στοιχήματα» που δεν τους «βγήκαν» Αν η συνταγή της εξωστρέφει- ας και της επένδυσης στην καινο ­ τομία έχει «βγει» στους αδελφούς Σαράντη, δεν έχουν προχωρήσει όλα τα «στοιχήματα». Χαρακτη ­ ριστικό είναι το παράδειγμα της αγοράς των ΗΠΑ, στην οποία είχαν παρουσία μέσω θυγατρικής εται ­ ρίας που είχαν ιδρύσει το 2010 και έκαναν πωλήσεις ύψους περίπου 2,5 εκατ. δολαρίων ετησίως. Γρή ­ γορα όμως, το 2013, αποφάσισαν να αποχωρήσουν από την αμερικανική αγορά. Ο λόγος ήταν από τη μία οι μεγάλες αποστάσεις που διένυε το προϊόν μέχρι να φτάσει στα ράφια των σούπερ μάρκεττης Νέας Υόρκης και του Κονέκτικατ -που αλλοίωνε ελαφρώς τα ποιοτικά χαρακτηριστι ­ κά των πωλούμενων γιαουρτιών- και από την άλλη η... ΦΑΓΕ. Η γαλακτοβιομηχανία την οποία μάλλον «μισούν» περισσότερο οι αδελφοί Σαράντη, ήταν ο κύριος ανταγωνιστής τους και είχε την ευ ­ χέρεια να προχωρήσει σε μειώσεις τι ­ μών, έχοντας και παραγωγικές μο ­ νάδες στην Αμερική. Είναι η δεύτε ­ ρη φορά που «διασταυρώνονται» με τη ΦΑΓΕ, στην οποία το κρατούν... μανιάτικο το ότι τη δεκαετία του '90 είχε εξαγοράσει το 10% της τότε ανερχόμενης ΤΥΡΑΣ, για να την εγκα- ταλείψει, αργότερα, αν και μιλούν με τα καλύτερα λόγια για την οικογένεια Φιλίππου. Το ίδιο συμβαίνει και μετιςεν Ελ- λάδι εξαγορές. Το 2014, η ΤΥΡΑΣ είχε προχωρήσει σε πρόταση εξα ­ γοράς της ΔΕΛΤΑ έναντι 200 εκατ. ευρώ (καταβολή μετρητών και ανά ­ ληψη τραπεζικών υποχρεώσεων), | κάτι που διαψεύσθηκε τότε από την ΐ MIG, ενώ και πρόσφατα, όταν επα- { νήλθαν τα σενάρια για πώληση της Vivartia, οι αδερφοί Σαράντη φέρε ­ ται να συγκαταλέγονται οτους υπο- | ψήφιους μνηστήρες. Με τη ΔΕΛΤΑ | πάντως, έχουν επίσης μια σχέση... αγάπης και μίσους. Γιατί, μπορεί να επιθυμούν να την αγοράσουν, όμως I έχουν βρεθεί και στα δικαστήρια ενα ­ ντίον της, όταν αυτή έριξε στην αγο ­ ρά γάλα με τη λέξη «Όλυμπος» στην ονομασία του, αλλά και... δίπλα στο σκαμνί, κατά τη διάρκεια της έρευ ­ νας της Επιτροπής Ανταγωνισμού για τη σύσταση καρτέλ στην αγορά. Νωρίτερα, πάντως, υπήρχε μια άλ ­ λη «περιπέτεια» για τους αδελφούς Σαράντη. Το 2012 μέσως της ΤΥΡΑΣ είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον για την ! εξαγορά του ποσοστού της ΑΤΕ (67,7%) στην συνεταιριστική γαλα ­ κτοβιομηχανίας «Δωδώνη», αλλά η προσφορά της δεν επελέγη. Με την j «Δωδώνη» να καταλήγει στη Simos Foods, η ΤΥΡΑΣ, δημοσίως και με επι ­ στολές της στον τότε υπουργό Οι ­ κονομικών Γ. Στουρνάρα αμφισβη ­ τούσε έντονα τη μέθοδο αξιολόγη ­ σης των προσφορών. γαλλικό κλειδί» ς, τον δρόμο για την παγκόσμια επέκταση. Οι βλέψεις για την Κίνα, η επέλαση μέσω Γαλλίας στην Ευρώπη

25 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Οι κινήσεις - «ματ» στην «σκακιέρα» των εξαγορών Πηγή: DEAL NEWS Σελ.: 30 Ημερομηνία έκδοσης: 06-12-2019 Επιφάνεια: 406.46 cm² Αρθρογράφος: Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ ΑΝΕΔΗΚ ΚΡΗΤΙΚΟΣ Οι κινήσεις - «ματ» στην «σκακιέρα» των εξαγορών Από ένα παντοπωλείο στην Αίγινα το μακρινό 1948, στην μεταπολεμική Ελλά ­ δα, μπήκαν τα πρώτα «θεμέλια» μιας από τις αλυσίδες που αποκτούν, σήμε ­ ρα, έναν ολοένα και πιο πρωταγωνιστι ­ κό ρόλο στην «μάχη» του οργανωμέ ­ νου λιανεμπορίου τροφίμων, με «φό ­ ντο» την «πίτα» των +9 δισ. ευρώ. Η επωνυμία της ΑΝΕΔΗΚ ΚΡΗΤΙΚΟΣ Α.Ε. παραπέμπει μεν σε... άλλη περιο ­ χή της χώρας (την Κρήτη, απ' όπου «κρατούν» οι «ρίζες» της οικογένειας), αλλά η ιστορία της ξεκινά από ένα τα πιο παραδοσιακά και πιο κοντινά προς την Αττική και την Αθήνα νησιά, όπου ο Ανδρέας Κρητικός ίδρυσε το πρώτο του κατάστημα. Από τότε, κατάφερε να «μεταλα ­ μπαδεύσει» τα επιχειρηματικά του «φώ ­ τα» στους διαδόχους του Άγγελο, Νε ­ κτάριο, Δημήτρη Κρητικό, με τα αρχι ­ κά τους (ΑΝΕΔΗΚ) να αποτελούν το βα ­ σικό πρόθεμα στο όνομα της Από το παντοπωλείο της Αίγινας, στο δίκτυο των 300 καταστημάτων και την 6η θέση στον κλάδο οικογενειακής επιχείρησης, που μετά από επτά δεκαετίες «ζωής» μετεξελί ­ χθηκε σε έναν όμιλο ο οποίος μετρά 300 περίπου καταστήματα στο δίκτυο του (σε συνδυασμό με ένα ευέλικτο franchise), 5 κέντρα Logistics, 2.500 εργαζομένους και τζίρους άνω των 300 εκατ. ΤΟ «ΜΥΣΤΙΚΟ» Το βασικό «μυστικό» του success story τους; Σε καιρούς δύσκολους για την οικονομία και το επιχειρείν, εν μέ ­ σω συνεχιζόμενων ανακατατάξεων για τον κλάδο των σούπερ μάρκετ, η «δεύτερη γενιά» της Κρητικός (που παρέλαβε την «σκυτάλη» από το 1983) «άνοιξε το παιχνί­ δι» και ακολούθησε μια ποδο­ σφαιρική... τακτική που την δι ­ καιώνει και την βοήθησε να πά- ψει να θεωρείται μικρομεσαίος «παίκτης»: «Η καλύτερη άμυνα εί ναι η επίθεση». Αν και στην αγορά συζητιόταν ότι η αλυσίδα -από τα ισχυ ­ ρότερα μέλη του ΕΛΟΜΑΣ- / ν βρέθηκε τα τελευταία χρόνια στο «στόχα στρο» άλλων μεγαλύ ­ τερων «παικτών», στην πράξη συνέβη ακριβώς το αντίθε ­ το: αντί να εξαγο- ρασθεί, προχώ- ζ/ί/φΡΤ ρήσε η ίδια σε η ένα σερί εξα- '' \" γορών άλ ­ λων «παικτών». Η «επιθετική» αυτή στρατηγική στην «σκακιέρα» των σούπερ μάρκετ όχι μό ­ νο έφερε την Κρητικός στην 6η θέση του κλάδου, «πίσω» από το «Τοπ-5», αλλά και με ρυθμούς ανάπτυξης-ρεκόρ, αφού, κατέγραψε την 2η μεγαλύτερη αύξηση πωλήσεων πέρσι (κατά 80,54 εκατ. ευρώ ή 35,05%, στα 310,35 εκατ.)... ΤΟ ΠΛΑΝΟ Η υλοποίηση του επενδυτικού της πλάνου, έφερε στην «αγκαλιά» της το 2017 τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ Γρη- γοριάδης, CRM -ΑΡΙΑΔΝΗ σε Β. Ελλά­ δα - Κρήτη και ακολούθησε άλλο ένα παρόμοιο «χτύπημα» το 2018, με την Μέριμνα στην Αττική. Το 2019 συνεχί- σθηκετο «κρεσέντο» τόσο με τη ΜΑΚΟ στην Θεσσαλονίκη τον Γενάρη, όσο και στα νησιά, με την απόκτηση των αλυ ­ σίδων «Σπανός» στη Ρόδο και «Αλι- πράντης» στην Πάρο. Η ίδια φιλοσοφία, άλλωστε, χαρα ­ κτήριζε τον όμιλο και προ κρίσης, από το 1996 που «πορεύεται» ως ΑΝΕΔΗΚ Κρητικός: το 2000 «ξεπέρασε» τα στε ­ νά όρια της Αίγινας και άνοιξε 5 κατα ­ στήματα στον Αργοσαρωνικό, το 2007 ίδρυσε το Ιο κέντρο διανομής και απο ­ θήκευσης στη Μαγούλα και τα επόμενα χρόνια αναπτύχθηκε μέσω εξαγορών και νέων καταστημάτων σε Κορινθία, Αργολίδα, Εύβοια και σταδιακά στην υπόλοιπη Ελλάδα. Οι κινήσεις-«ματ» της οικογένειας Κρητικού στην «αρένα» του ανταγωνι ­ σμού για την ενίσχυση και την γεω ­ γραφική επέκταση των δραστηριοτή ­ των του ομίλου δεν σταμάτησαν εκεί. Πέρα από τις αλυσίδες που προσδέ- θηκαν στο «άρμα» της υπήρξε το deal με την «ομάδα» των ΕΛΕΤΑ για την προ ­ μήθεια προϊόντων σε 500 καταστήμα ­ τα μελών του, η δημιουργία ενός ακό ­ μα κοινού καταστήματος με την Jumbo στην Σαλαμίνα (4ου συνολικά, μ αυτά σε Αίγινα, Αργος, Κρανίδι) και η από ­ κτηση του ιστορικού κατα ­ στήματος- delicatessen της Αφοί Βασιλόπουλοι στο κέ ­ ντρο της Αθήνας! Αγγελος Κρητικός, επικεφαλής της αλυσίδας

26 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Τι έρχεται στην Creta Farms; Πηγή: DEAL NEWS Σελ.: 1,14 Ημερομηνία έκδοσης: 06-12-2019 Επιφάνεια: 932.45 cm² Αρθρογράφος: Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ DECA INVESTMENTS. Κινήσεις για τη δημιουργία νέου fund. Οι κρούσεις, το Diorama, οι εξαγορές ΐελ. 25 π ΕΡΧΕΤΑΙ ΠΑ ΤΗΝ ΑΛΛΑΝΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Το μεταίχμιο για την Creta Farms ΤΟ ΜΠΡΑ ΝΤΕ ΦΕΡ IMPALA - SI FOODS ►► Οι νέες προσφορές, οι τράπεζες, το hair cut και το «αύριο» Σελ. u

27 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Τι έρχεται στην Creta Farms; Πηγή: DEAL NEWS Σελ.: 1,14 Ημερομηνία έκδοσης: 06-12-2019 ΤΟ ΝΕΟ ΜΠΡΑ ΝΤΕ ΦΕΡ IMPALA - SI FOODS Τι έρχεται στην Creta Farms; 01 ΒΕΛΤΙΩΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ, Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥΣ, TO HAIR CUT, ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΚΑΙ ΤΟ ΣΤΟΙΧΗΜΑ TOY COMEBACK ΤΗΣ ΑΛΛΑΝΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ Όλα ξεκινούν από την «ετυμηγορία» των τραπεζών και της ΕΥ που αξιολογούν τις προσφορές και αναμένεται άμεσα να δώσουν το «χρίσμα» στον έναν από τους δύο μνηστήρες εκταμιεύτηκε το ποσό των 4 εκ. ευρώ ως «μαξιλάρι» ώστε η εται ­ ρία να μην καταρρεύσει. Στη συ ­ νέχεια θα δρομολογηθεί με την κατάθεση στο δικαστήριο της αί ­ τησης πτώχευσης της εταιρίας και την υπαγωγή της στο άρθρο 106 βήδ. ΠΡΟΒΑΔΙΣΜΑ Το «μπρα ντε φερ» με τους Ρώσους της Lime Capital και της Impala (Λακωνική Τροφίμων) κατ' αρχάς είχε δώσει προβάδι ­ σμα στην πρόταση Βιντζηλαίου κυρίως λόγω του ποσοστού του «κουρέματος» των τραπεζικών δανείων ύψους 109 εκ. ευρώ. Ένα hair cut, το οποίο έχει δημιουρ ­ γήσει ήδη μια αναταραχή και «φωνές» στους κόλπους της επι ­ χειρηματικής κοινότητας που σε μεγάλο βαθμό «στενάζει» από τον εφιάλτη των «κόκκινων» και όχι μόνο δανείων, αλλά και των υψη ­ λών επιτοκίων τα οποία δεν μει ­ ώνονται παρά τα αιτήματα που υποβάλλονται. Η Impala στην αρχική πρότα ­ ση ζητούσε ένα hair cut ύψους 58,5% ενώ η Lime έφτασε στο 62%. Σημαντική παράμετρο στις εξελίξεις για την αλλαντοβιομη ­ χανία αποτελεί το business plan που θα καταρτιστεί, το σχέδιο εξυ ­ γίανσης που πρέπει να εγκριθεί και από το δικαστήριο και φυσικά οι κινήσεις και το πλάνο του προ­ τιμητέου επενδυτή μπροστά στο στοίχημα της «επανάκαμψης«» της εταιρίας. Κι αυτό γιατί μετά την σταδια ­ κή απόσυρση των προϊόντων της Creta από τα ράφια των super market και της αγοράς γενικό ­ τερα, ακολούθησε η πλήρης «εξα ­ φάνιση» των προϊόντων τους. Και με τη μερίδα του λέοντος να κα ­ τέχουν πλέον οι εταιρίες Νικάς και Υφαντής. Είναι δεδομένο ότι πέρα από τη βοήθεια των τραπεζών και την δια ­ πραγμάτευση που θα ακολουθή ­ σει μ' αυτές χρειάζονται κεφάλαιο, σχέδιο αποκατάστασης της τρο- φοδοσίσας με πρώτη ύλη και «γε- φύρωση» του χάσματος των σχέ ­ σεων που υπάρχει με τους προ ­ μηθευτές προς τους οποίους υπάρ ­ χουν μεγάλες οφειλές. Στον αγώνα δρόμου «επανα ­ σύστασης» της Creta Farms ση ­ μαντικό ρόλο θα παίζουν και τα super market, τα οποία έχουν προχωρήσει σε σημαντικές συμ ­ φωνίες με άλλες εταιρίες. Στα «ατού» της Creta συμπεριλαμ- βάνεται η «πατέντα» με το «Εν Ελλάδι» που έχει η εταιρία. Αν και γενικότερα με τις πατέντες της αλλαντοβιομηχανίες δεν έχει ξε ­ καθαριστεί πόσες απ' αυτές έχουν μεταφερθεί στη δικαιοδοσία των αγορών. εξωστρέφεια και το «όραμα» του Βιντζηλαίου Κεφάλαια ύψους 20 εκ. ευρώ φέρεται πως είναι διατεθειμένος να διαθέσει μέσω ΑΜΚ ο Δ. Βιντζηλαίος αν η Impala είναι ο τελικός «νι ­ κητής» της διαδικασίας. Το ερώτημα αν αυτά είναι αρκετά ή αν θα χρειαστούν τελικά περισσότερα θα απαντηθεί στην πρά­ ξη, αλλά ο επιχειρηματίας είναι βέβαιο ότι έχει όραμα και στόχους σε βάθος διετίας. Με το δεδομένο ότι η Creta Farms των αδελφών Δο- μαζάκη είχε καταφέρει να διεισδύσει με αιχμή του δό- ρατος τα προϊόντα «Εν Ελλάδι» σε πολλές χώρες του Δημήτρπς εξωτερικού, όπως στα Βαλκάνια κυρίως στη Ρουμα- Βιντζπλαίος νία και τη Βουλγαρία, στην Ισπανία, στην Αυστραλία κ.λπ., αλλά και με δεδομένο ότι ο Δ. Βιντζηλαίος έχει σημαντικές συμφωνίες στα Βαλκά ­ νια και ισχυρή παρουσία στη Βουλγαρία αλλά και τη Ρουμανία όπου η Impala Invest δραστηριοποιείται μέσω της βιομηχανίας τροφίμων Bella Bulgaria, αν επικρατήσει στον διαγωνισμό θα «ποντάρει» στην εξω- στρέφεια και την ενίσχυσή της. Εξάλλου είναι γνωστό από το παρελ ­ θόν ότι πάντα ο ίδιος είχε στο μυαλό του ως στρατηγικό στόχο τη δη ­ μιουργία ενός παν-βαλκανικού σχήματος στο χώρο της αλλαντοβιο ­ μηχανίας. Θα πάρει το «χρίσμα» να το διεκδικήσει και στη συνέχεια θα το κερδίσει; Α ν και όλες οι πληροφο ­ ρίες «συγκλίνουν» ότι τελικά η «πολύπαθη» Creta Farms θα περάσει στα χέρια της Impala Invest του Δημ. Βιντζηλαίου, το σήριαλ παίρνει κατά τα φαινόμενα μια μικρή παράταση, καθώς τόσο η συγκεκριμένη εταιρία όσο και η SI Foods που ελέγχεται από τους Ρώσους της Lime Capital που στην Ελλάδα έχουν την «Δωδώνη», κλή ­ θηκαν και κατέθεσαν ήδη νέ ­ ες βελτιωμένες δεσμευτικές προσφορές για την απόκτη ­ ση της αλλαντοβιομηχανίας. Τα «επόμενα επεισόδια» που θα ακολουθήσουν, αν φυσικά όλα εξελιχθούν ομαλά θα είναι εκείνα που θα δείξουν τελικά εάν η επι ­ χείρηση σωτηρίας της αλλαντο ­ βιομηχανίας στεφθεί από επιτυ ­ χία. Τόσο καταρχήν με τη συμ ­ φωνία με τον νέο επενδυτή, όσο και στις διαπραγματεύσεις με τις τράπεζες που θα ακολουθήσουν. Τα βήματα ήδη έχουν αποφασι- στεί και φυσικά όταν θα φτάσου ­ με στο «σημείο G» θα μπει «σκη ­ νικό» και ερώτημα, πόσο εύκο ­ λα ή δύσκολα η Creta Farms μπο­ ρεί να πραγματοποιήσει το comeback στην αγορά. Φυσικά όλα ξεκινούν από την «ετυμηγορία» των τραπεζών και της ΕΥ που αξιολογούν τις προ­ σφορές και αναμένεται άμεσα να δώσουν το «χρίσμα» στον έναν από τους δύο μνηστήρες. Στις 22 Δεκεμβρίου είναι προ­ γραμματισμένη η Γ.Σ. της Creta Farms η οποία θα κληθεί να εγκρί ­ νει τη συμφωνία εξυγίανσης με τις τράπε ­ ζες. Ήδη Η

28 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Ψωμί του τοστ με... μύγες από τα Lidl Πηγή: ΜΑΚΕΛΕΙΟ Σελ.: 10 Ημερομηνία έκδοσης: 06-12-2019 Επιφάνεια: 168.46 cm² Αρθρογράφος: Κυκλοφορία: 6090 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ Ψωμί ίου τοστ με... μύγεε από τα Lidl «Mas θεωρούν πολίτεε 5ns κατηγορίαβ» «Αγόρασα την προηγούμενη εβδο ­ μάδα από την αλυσίδα lidl «Ψωμί του Τοστ Χρυσός Μύλος» με ημερομηνία λή ­ ξης 08/12/2019 και στη μέση του πακέ­ του βρέθηκε σε μια φέτα μια μαύρη κα ­ μένη μάζα που κατά 99% ήταν ζωύφιο ή μύγα ξεχώριζαν και τα φτερά! Επικοινώ­ νησα με την εταιρεία και μου είπε «συγ ­ γνώμη, αλλά έτυχε... κάνουμε ελέγχους, αλλά έτυχε... Φέρτε μας το πακέτο να το στείλουμε στον προμηθευτή και ελάτε να πάρετε ένα άλλο πακέτο Ψωμί. Το θέμα μου δεν ήταν να μου δώσουν ένα πακέτο ψωμί, αλλά αν το έτρωγε ένα παιδάκι ή ένας ηλικιωμένος τι θα γινό ­ ταν;» ΓΙΑΝΝΗΣ Π.

29 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Ένας κόσμος γεμάτος προσφορές & μοναδικές εκπλήξεις για κάθε έναν ξεχωριστά! Πηγή: BUSINESS TODAY Σελ.: 2 Ημερομηνία έκδοσης: 06-12-2019 Επιφάνεια: 573.8 cm² Αρθρογράφος: Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ Bplus a' plUS Cl ..... 60 ΠΟΝΤΟΙ i r mm |k /■I β ■ I I » · Vl 50 ΠΟΝΤΟΙ I»»· I a 1 plus 100 ΠΟΝΤΟΙ • · # # % Ένας κόσμος γεμάτος προσφορές & μοναδικές εκπλήξεις για κάθε έναν ξεχωριστά! Κάντε τώρα την εγγραφή σας με την κάρτα σας ΑΒ Plus δημιουργώντας το δικό σας λογαριασμό & ανακαλύψτε ένα νέο κόσμο προσφορών και εκπλήξεων. online <3T ? ab.?i/ | 09 in στα των καταστημάτων μας μέσω του νέου ΑΒ app Ενεργοποιήστε την επιλογή «Οι προσφορές μου» στην ενότητα «Προτιμήσεις επικοινωνίας» για να λαμβάνετε επιπλέον προσφορές πόντων ΑΒ Plus σε αγαπημένα σας προϊόντα! Μάθετε περισσότερα στο ab.gr/plus/personal-offers αφιερωμένοι αε εοά.(,

30 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  ΑΒ Βασιλόπουλος: Ξεκίνησαν τα Food Tours Πηγή: BUSINESS TODAY Σελ.: 9 Ημερομηνία έκδοσης: 06-12-2019 Επιφάνεια: 121.8 cm² Αρθρογράφος: Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ ΜΕ ΣΥΝΘΗΜΑ «LET'S SNACK» AB Βασιλόπουλος: Ξεκίνησαν τα Food Tours Στην AB Βασιλόπουλος, τα AB Food Tours έχουν ως στόχο να προτείνουν ιδιαίτερες γεύσεις από όλο τον κόσμο. Εδώ και λίγες ημέρες, με σύνθημα «Let ’ s Snack», τα σούπερ μάρκετ ΑΒ Βασιλόπουλος φέρνουν τα πιο λαχταρι ­ στά αλμυρά και γλυκά σνακ. Τα AB Food Tours ξεκινούν από την Ελλάδα, για να φτάσουν σε κάθε γωνιά της γης, να ανακαλύψουν και να φέρουν σε επιλεγμένα καταστήματα 62 από τις πιο ιδιαίτερες επιλογές σνακ για κάθε ώρα της ημέρας, χαρίζοντας μοναδικές στιγ ­ μές απόλαυσης. Εκλεκτές σοκολάτες με ιδιαίτερες γεμίσεις, τραγανά γλυκά και αλμυρά non κορν, σπάνιοι ξηροί καρποί με εξωτικές γεύσεις, λαχταριστά αλμυρά και γλυκά μπισκότα, είναι μόνο μερικές από τις πεντανόστιμες επιλογές που έρχονται στα ειδικά stands επιλεγμένων καταστημάτων της ΑΒ Βασιλόπουλος.

31 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  XMAS ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΣΤΑ SYN.KA SUPER MARKETS Πηγή: DAILY FAX Σελ.: 3 Ημερομηνία έκδοσης: 05-12-2019 Επιφάνεια: 27.45 cm² Αρθρογράφος: Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ XMAS ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΣΤΑ SYN.KA SUPER MARKETS Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, με τις αγορές τους από τα SYN.KA Super markets, οι καταναλωτές λαμβάνουν αυτόματα μέρος σε διαγωνισμό για μεγάλα δώρα, όπως ένα αυτο ­ κίνητο Peugeot 208, ένα scooter Piaggio 125cc και περισσότερες από 2.000 δωροεπιταγές.

32 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Ξεκινούν τα AB Food Tours Πηγή: DAILY FAX Σελ.: 11 Ημερομηνία έκδοσης: 05-12-2019 Επιφάνεια: 83.12 cm² Αρθρογράφος: Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ Ξεκινούν τα ΑΒ Food Tours Σε επιλεγμένα καταστήματα, με ιδιαίτερα σνακ από όλο τον κόσμο Η ΑΒ Βασιλόπουλος παρουσιάζει τα ΑΒ Food Tours, με στόχο να προτείνει στους καταναλωτές ιδιαίτερες γεύσεις από όλο τον κόσμο. Στο πλαίσιο αυτό, εδώ και λίγες ημέ ­ ρες, με σύνθημα «Let ’ s Snack», φέρνει ιδιαίτερα αλμυρά και γλυκά σνακ, μόνο στα ΑΒ. Τα ΑΒ Food Tours θα φέρουν σε επιλεγμένα καταστήματα, 62 επιλογές σνακ για κάθε ώρα της ημέρας. Σοκολάτες με ιδιαίτερες γεμίσεις, τραγανά γλυκά και αλμυρά non κορν, σπάνιοι ξηροί καρποί με εξωτικές γεύσεις, αλμυρά και γλυκά μπισκότα, είναι μερικές από τις επιλογές που έρχονται στα ειδικά stands επιλεγμένων καταστημάτων της αλυσίδας.

33 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Σούπερ Μάρκετ Εγνατία: Άγγιξε τα 100 εκατ. ευρώ Πηγή: RETAIL TODAY Σελ.: 5 Ημερομηνία έκδοσης: 05-12-2019 Επιφάνεια: 154.73 cm² Αρθρογράφος: Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ ΔΙΨΗΦΙΟΙ ΡΥΘΜΟΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Σούπερ Μάρκετ Εγνατία: Άγγιξε τα 100 εκατ. ευρώ Με διψήφιους ρυθμούς ανάπτυξης «έτρεξαν» οι πωλήσεις της βορειοελ ­ λαδικής εταιρείας Σούπερ Μάρκετ Εγνατία, που αναπτύσσει την εκ- πτωτική αλυσίδα Discount Markt. Ο κύκλος εργασιών της εταιρείας το 2θΐ8 ανήλθε σε 99,75 εκατ. ευρώ έναντι 86,59 εκατ. ευρώ το 2017, παρουσιάζοντας αύ ­ ξηση κατά 15,20%. Τα μικτά κέρδη της εταιρείας ανήλθαν σε 25,4 εκατ. ευρώ έναντι 22,57 εκατ. ευρώ τη χρήση του 2017. Τα κέρδη προ φόρων διαμορφώθηκαν σε 189 χιλ. ευρώ έναντι 1,52 εκατ. ευρώ το 2017, ενώ τα κέρδη μετά φόρων ανήλθαν σε 140 χιλ. ευρώ έναντπ,27 εκατ. ευρώ το 2017. Η διοίκηση της εταιρείας εκτιμά ότι για το τρέχον έτος οι πωλήσεις θα εμφανίσουν περαιτέρω σημαντική αύξηση, ενώ τα αποτελέσματα ανα ­ μένονται να είναι κερ ­ δοφόρα. Η αλυσίδα θα ενδυναμώσει το δίκτυό της με τη δημιουργία νέων καταστημάτων στη Θεσσαλονίκη και σε άλλες περιοχές της Βορείου Ελλά ­ δος καθώς και σε πρόσθετες επενδύ ­ σεις σε πάγιο εξοπλισμό. Πρόσφατα επέκτεινε την παρουσία της και στο νομό Θεσσαλίας, εγκαινιάζοντας το πρώτο κατάστημά της στον Βόλο. P i C r mjnt Markt Ι····Μ®

34 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΑ ΔΩΡΑ ΑΠΟ ΤΑ SYN.KA Πηγή: RETAIL TODAY Σελ.: 7 Ημερομηνία έκδοσης: 05-12-2019 Επιφάνεια: 52.37 cm² Αρθρογράφος: Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΑ ΔΩΡΑ ΑΠΟ ΤΑ SYN.KA Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος οι καταναλωτές με τις αγορές τους από τα SYN.KA Super markets λαμβάνουν αυτόματα μέρος στον μεγάλο διαγωνισμό με πλούσια δώ­ ρα. Ένα αυτοκίνητο Peugeot 208, ένα scooter Piaggio 12500 και περισ ­ σότερες από 2.οοο δωροεπιταγές περιμένουν τους καταναλωτές για να γίνουν δικά τους.

35 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  10ο Συνέδριο ΙΕΛΚΑ Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 7,66-71 Ημερομηνία έκδοσης: 30-11-2019 Επιφάνεια: 3907.94 cm² Αρθρογράφος: Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ 10ο Συνέδριο ΙΕΛΚΑ Η αγορά των FMCG στην πορεία προς το 2030 Στο συνέδριο τονίσθηκε η ανάγκη προαγωγής της καινοτομίας σε όλα τα πεδία, επένδυσης στην τεχνολογία και συνεχούς προοαρμογής στις νέες τάσεις που αφορούν τη διατροφή, το περιβάλλον, αλλά και την αγοραστική εμπειρία συνολικά... σελ. 66-71

36 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  10ο Συνέδριο ΙΕΛΚΑ Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 7,66-71 Ημερομηνία έκδοσης: 30-11-2019 ΣΥΝΕΔΡΙΟ 10ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΙΕΛΚΑ Η αγορα ίων FMCG στην πορεία προς το 2030 II· -<W (& — © » . Με πολυάριθμη και ουσιαστική συμμετοχή στελεχών του κλάδου των σούπερ μάρκετ και των προμηθευτικών επιχειρήσεων (άνω των 250 συνέδρων), πραγματοποιήθηκε στις 10 Οκτωβρίου το 10ο Συνέδριο ΙΕΛΚΑ. Τόσο το περιεχόμενο των εισηγήσεων όσο και οι ερωτήσεις του κοινού απέδειξαν πως π προαγωγή τπς καινοτομίας σε όλα τα πεδία, π επένδυση στην τεχνολογία και π συνεχής προσαρμογή στις νέες τάσεις που αφορούν τπ διατροφή, το περιβάλλον, αλλά και τπν αγοραστική εμπειρία συνολικά, αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για τπν πρόοδο των επιχειρήσεων του κλάδου και τπ διασφάλιση τπς παρουσίας τους στο μέλλον, της ξενίας μαντζιπρη την εισαγωγική του ομιλία ο κ. Κωνσταντίνος Μαχαίρας, πρόεδρος του ΙΕΛΚΑ, έφερε στο προσκήνιο όχι μόνο την εικόνα του λιανεμπορίου τρο ­ φίμων τη δεκαετία που διανύουμε, αλλά και τις μελλοντικές προκλήσεις. Μεταξύ άλλων, τόνισε πως οι μεγάλες δυνάμεις του κλάδου, όπως η Walmart, ενισχύουν τη digital παρου ­ σία τους, ακόμη και εξαγοράζοντας σχετικές εταιρείες όταν δεν διαθέτουν την απαιτούμενη τεχνολογία, ενώ νέοι παίκτες-ισχυροί αντα ­ γωνιστές προκύπτουν μέσω της επέκτασης των δραστηριοτήτων γνωστών κολοσσών στο online λιανεμπόριο (πχ Google), αλλά και οτον χρηματοοικονομικό τομέα (financial retail). Σύμφωνα με τον κ. Μαχαίρα, οι νέες τεχνολο ­ γίες και οι εφαρμογές τους (ΑΙ, ΙοΤ, 3D printers, cryptocurrency κλπ), καθώς και η μετακίνηοη πληθυσμών (την επόμενη δεκαετία προβλέπε- ται πως πάνω από το 70% του πληθυσμού θα ζει σε πόλεις και το 50% σε πόλεις άνω των 10.000 κατοίκων), είναι οι δύο πιο σημαντικοί παράγο ­ ντες που θα καθορίζουν το μέλλον του κλάδου. Παράλληλα, τόνισε πως, σε αντίθεση με το παρελθόν, όπου το λιανεμπόριο στηρίχθηκε οτην πυκνότητα του δικτύου καταστημάτων, αλλά και στη μεγιστοποίηση της κερδοφορίας, σήμερα πρέπει να στοχεύσει στην προσφορά ξεχωριστής αγοραστικής εμπειρίας, υλοποιώ ­ ντας μια πελατοκεντρική στρατηγική. Όσο για το 2030, η κλιματική αλλαγή (από τους στόχους που θέσαμε για το περιβάλλον δεν πετύχαμε ούτε έναν τα τελευταία χρόνια, είπε χαρακτηριστικά), το ζήτημα της έλλειψης

37 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  10ο Συνέδριο ΙΕΛΚΑ Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 7,66-71 Ημερομηνία έκδοσης: 30-11-2019 ΣΥΝΕΔΡΙΟ νερού και τροφής, η γήρανση του πληθυσμού και η συνολική αύξησή του, συγκαταλέγονται, είπε ο κ. Μαχαίρας, μεταξύ των θεμάτων που πρέπει να απασχολούν από σήμερα τον κλά ­ δο, ώστε να κινηθεί προς τη σωστή κατεύθυν ­ ση. Ανέφερε παραδειγματικά τις αλλαγές της σύνθεσης του πληθυσμού σε πολλές χώρες, που επηρεάζει σημαντικά και τα ζητήματα των επιλογών διατροφής. ΟΙ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΠΟΜΕΝΗΣ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ Ποιες είναι οι προκλήσεις της δεκαετίας που έρχεται και πώς ανταποκρίνονται οι επιχειρή ­ σεις του κλάδου; Σε αυτό το ερώτημα απάντη ­ σαν οι ομιλητές της πρώτης ενότητας του συ ­ νεδρίου. Ο Gerardo Mazzeo, Global Innovation Lead, Nestle SA, παρουσίασε τη στρατηγική που έχει επιλέξει ο όμιλος για να διασφαλίσει την πρωτοπορία στην παρουσίαση καινοτόμων προϊόντων, ειδικότερα σήμερα που στα τρόφι ­ μα υπάρχουν πολλές νέες τάσεις (naturally healthy, lactose free, gluten free, plant based, protein, organic προϊόντα). Η απάντηση της εταιρείας στην ανάγκη για ευελιξία και αποτε- λεσματικότητα, σε ό,τι αφορά την παραγωγή καινοτομίας, στηρίζεται οε τρεις πυλώνες: τις εσωτερικές διαδικασίες R&D, τις εξωτερικές και τον πυλώνα Open Innovation (αρμοδιότη ­ τας του Gerardo). Ο ομιλητής αναφέρθηκε ει ­ δικότερα στην πλατφόρμα Henri, πυρήνα του προγράμματος που συνδέει τις πιο δυναμικές και αποτελεσματικές start-up με τους πόρους και την εμπειρία της Nestle. Βάσει αυτής, η εταιρεία έχει ήδη χρηματοδοτήσει projects σε διαφορετικούς τομείς, από τον σχετικό με τη βελτίωση της επαφής με τον επισκέπτη του site, έως τη μετατροπή της συσκευαοίας σε μέσο που δημιουργεί εμπειρία στον πελάτη. Η εγγραφή των ενδιαφερομένων στο πρόγραμμα γίνεται online και τα επιλεγμένα έργα χρημα ­ τοδοτούνται με ποσό 50.000 δολαρίων. Μετα ­ ξύ των νέων project που έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα (18), υπάρχει και η παρουσία της Ελλάδας (με τη bespot). Μέχρι στιγμής έχουν χρηματοδοτηθεί 18 projects. Κλείνοντας την ομιλία του ο Gerardo παρουσίασε τις 5 σημα ­ ντικότερες τάσεις της αγοράς. Αναφέρθηκε στις νέες δυνατότητες εμβάθυνσης σε δεδο ­ μένα και την αξιοποίησή τους, ώστε να είναι εφικτή ακόμη και η απευθείας αναπλήρωση των προϊόντων στο σπίτι ή ακόμη και στο ψυ ­ γείο του καταναλωτή, αλλά και στην προσαρ ­ μογή των brands στις προσωπικές ανάγκες κάθε πελάτη με μικρότερες, στοχευμένες σει ­ ρές προϊόντων. Επίσης, μίλησε για την εξέλιξη της «έξυπνης» τεχνολογίας, που όχι μόνο θα διευκολύνει την αγορά προϊόντων όπως, όπο- τε και όπου επιθυμεί ο καταναλωτής, αλλά θα αλλάξει και το brand marketing, εφόσον η τοποθέτηση των προϊόντων θα γίνεται σε πολ ­ λαπλά κανάλια. Ακόμη, αναφέρθηκε στη μετα ­ τροπή των καταστημάτων σε χώρους έκθεσης των προϊόντων (showrooms) και δημιουργίας αγοραστικών εμπειριών. Τέλος, σημείωσε την ανάπτυξη των ρομποτικών εφαρμογών και της τεχνητής νοημοσύνης, με ταυτόχρονη όμως μείωση των θέσεων εργασίας. Για χη σημαντική πρόκληση που αφορά την παραγωγή και κατανάλωση τροφίμων με τρόπο ώστε να μην επιβαρύνεται ο πλανήτης, αλλά και η υγεία των πολιτών, μίλησε η Ludovica Principato, ερευνήτρια του Barilla Center for Food and Nutrition (BCFN). Δίνοντας έμφα ­ ση στο χάσμα μεταξύ υπέρβαρων ατόμων και κατοίκων του πλανήτη που υποφέρουν ή πε ­ θαίνουν από την πείνα (2,1 δισ. άτομα έναντι 821 εκατ. αντίστοιχα), στη σπατάλη τροφίμων (πάνω από 1,3 δισ. τόνοι τροφίμων καταλήγουν στα σκουπίδια, ποσότητα ικανή να θρέψει τα 821 εκατ. ανθρώπους που πεινούν), αλλά και στο ζήτημα της ραγδαίας αύξησης του πληθυ ­ σμού (το 2050 θα χρειαζόμαστε πόρους 3 πλα ­ νητών για να επιβιώσουμε), αναφέρθηκε στον ρόλο της βιομηχανίας για την αντιμετώπιση των σχετικών προβλημάτων. Ειδικότερα, μίλη ­ σε για την ανάγκη ενημέρωσης και υιοθέτησης των SDG (Sustainable Development Goals των Ηνωμένων Εθνών), με τρόπο ώστε οι επιχει ­ ρήσεις να μπορούν να συνεργάζονται, να με ­ τρούν και να καταγράφουν τα αποτελέσματα των σχετικών αποφάσεων και πρωτοβουλιών. Η πρώτη ενότητα ολοκληρώθηκε με την ομι ­ λία του Antro Saila, Vice President Sustainability and Save Food, World Packaging Organization, σχετικά με τον ρόλο της συσκευαοίας στην κυκλική οικονομία.Όπως τόνισε, ο στόχος της μετάβασης από τη λογική της χρησιμοποίησης και της απόρριψης αγαθών ή πρώτων υλών, στη λογική της επαναχρησιμοποίησης και τε ­ λικά της ανακύκλωσης είναι ζωτικής σημασί ­ ας για το μέλλον των οικονομιών, αλλά και του περιβάλλοντος. Η συμβολή της συσκευαοίας σε αυτή την πορεία είναι ιδιαίτερα σημαντική και εκδηλώνεται μέσω της εξέλιξης των υλι ­ κών, αλλά και των διαδικασιών αποκομιδής, επεξεργασίας και επαναχρησιμοποίησης, με ιδιαίτερη βαρύτητα στα reverse logistics. To ζήτημα των πλαστικών, αποτελεί, σύμφωνα με τον ομιλητή, τη μεγαλύτερη πρόκληση σε αυτή την προσπάθεια. Στον τομέα της ανακύ- Venue Sponsor OTC ^D6mv Conference Expenence Sponsor £MC< HJRo2day Venue Sponsor STcmcRoemv Expenence Sponsor E H emcc ^ c MCG2030

38 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  10ο Συνέδριο ΙΕΛΚΑ Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 7,66-71 Ημερομηνία έκδοσης: 30-11-2019 ΣΥΝΕΔΡΙΟ κλωσης, το πλαστικό υπολείπεται οπμαντικά έναντι άλλων υλικών που χρησιμοποιούνται οτη συσκευασία. Σε αυτό το πλαίσιο, έχουν θεσπιστεί οι στόχοι και οι οδηγίες της ΕΕ (έως το 2030 όλες οι πλαστικές συσκευασίες στην ευρωπαϊκή αγορά θα πρέπει να είναι ή επανα- χρησιμοποιούμενες ή ανακυκλώοιμες με απο ­ δοτικό τρόπο). Ο ομιλητής τόνισε πως για την επίτευξη του συνόλου των στόχων υπάρχει σχετική κινητοποίηση προς αυτή την κατεύ ­ θυνση. κυρίως κάτω από την πίεση των πολι ­ τών για λήψη μέτρων για το περιβάλλον. Αλλά η πίεση του χρόνου είναι μεγάλη και απαιτεί από τους πολιτικούς και όσους συμμετέχουν οτη λήψη αποφάσεων να αποδείξουν στους πολίτες πως πράγματι ενδιαιρέρονται και είναι διατεθειμένοι να πάρουν τα κατάλληλα μέ ­ τρα. Παράλληλα, διατύπωσε την άποψη πως η έλλειψη συντονισμού και μελέτης των συ ­ νεπειών κάθε λαμβανόμενης απόφασης μπο ­ ρεί να οδηγήσει σε υψηλότερα κόστη για τους παραγωγούς στην Ευρώπη, με συνακόλουθη μείωση της ανταγωνιστικότητας και μεγαλύ ­ τερη επιβάρυνση του περιβάλλοντος, καθώς η βιομηχανία θα αναπτύσσεται σε χώρες εκτός ΕΕ. Όσο για τις συσκευασίες του μέλλοντος, παρουσίασε ορισμένες από τις εναλλακτικές προτάσεις, όπως οι βιοδιασπώμενες ή και οι κατά 100% ανακυκλούμενες συσκευασίες ή οι συσκευασίες που τιαράγονται από ανανεώσι ­ μες πρώτες ύλες (bio-based). ΠΡΟΣ TO ONLINE ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ FMCG Η αγορά της παράδοσης FMCG στο σπίτι ανα­ μένεται να συνεχίσει να αναπτύσσεται με διψήφια ποσοστά τα επόμενα χρόνια, δήλωσε ο Mikhail Filippov, CIS Retail Performance Improvement Group Director, ΕΥ. Σε αυτό το πλαίσιο, η σημα ­ ντικότερη πρόκληση που καλούνται σήμερα να αντιμετωπίσουν οι λιανέμποροι είναι η εξυπηρέ ­ τηση των παραγγελιών με τέτοιο τρόπο, ώστε να ξεπερνιούνται δύο από τα σημαντικότερα ζητή ­ ματα: το υψηλό κόστος και η παράδοση οε ώρες που βολεύουν τους πελάτες. Ο Mikhail ανέλυσε το case study της αξιοποίησης των λύσεων που σχεδίασε η ΕΥ για τη ρωσική αλυσίδα Azbuka Vkusa, με δίκτυο μεσαίων σούπερ μάρκετ και convenient stores σε δύο μεγάλες ρωσικές πό ­ λεις των 20 εκατ. κατοίκων. Αναβαθμίζοντας το website, την in-store τεχνολογία και τα διαθέσιμα μέσα παράδοσης και αξιοποιώντας τα καταστή ­ ματα ως σημεία συγκέντρωσης της παραγγελίας, η αλυσίδα κατάφερε να εξυπηρετεί παραγγελίες σε μειωμένο χρόνο και με αυξημένο περιθώριο κέρδους. Ο ομιλητής, αναφέροντας πως το last mile αφορά το 60%-80% του κόστους εξυπηρέ ­ τησης online παραγγελιών, πρότεινε ως την πιο συμφέρουσα λύση το outsourcing της διανομής. Μάλιστα, κάλεσε τους λιανέμπορους οτη χώρα μας να προβληματιστούν για τη δυνατότητα ανά­ ληψης μιας από κοινού σχετικής πρωτοβουλίας, ώστε να υπάρχει οικονομία κλίμα κος. Από την πλευρά του ο Dorn Gains, Senior Industry Manager, Google UK, παρουσίασε στοιχεία για την ανάπτυξη του online λιανε ­ μπορίου και ειδικότερα για τις τάσεις και τα ενδιαφέροντα που αποκαλύπτουν οι αναζητή ­ σεις των καταναλωτών στο διαδίκτυο. Οι πιο δημοφιλείς αναζητήσεις, είπε, αφορούν τη δυνατότητα παραλαβής αγορών την ίδια μέρα (same day delivery) και το εάν ένα κατάστημα είναι ανοιχτό (now open). Όσο για την υγιεινή διατροφή, οι αναζητήσεις των καταναλωτών είναι ενδεικτικές της ανάπτυξης της σχετικής τάσης και ειδικότερα σε ό,τι αφορά προϊόντα free from (χωρίς γλουτένη, λακτόζη κλπ). Δεν είναι τυχαίο πως 26 από τα 50 clicks σε διαφη ­ μίσεις με κάποιο κίνητρο αγοράς, έχουν ως περιεχόμενο μια πρόταση υγιεινής διατροφής. Ο κ. Μιχάλης Καρυπίδης. E-Business Consultant της Convert Group, έκλεισε τη δεύ ­ τερη ενότητα του συνεδρίου, παρουσιάζοντας τη νέα πλατφόρμα της εταιρείας eRetail Content, που δίνει τη δυνατότητα στις εταιρείες κατανα ­ λωτικών αγαθών να διαχειρίζονται εύκολα και αποτελεσματικά την παρουσία τους στα ηλε ­ κτρονικά ράφια. Μερικές από τις λειτουργικότη ­ τες που προσφέρει το eRetail Content στα brands είναι ο εύκολος διαμοιρασμός και η παρακολού ­ θηση του περιεχομένου τους οτα ηλεκτρονικά καταστήματα (με notifications κάθε φορά που το περιεχόμενο ανανεώνεται), η αναλυτική πα-

39 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  10ο Συνέδριο ΙΕΛΚΑ Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 7,66-71 Ημερομηνία έκδοσης: 30-11-2019 ΣΥΝΕΔΡΙΟ ρακολούθηοη των τιμών, εκπτώσεων, καθώς και της διαθεσιμότητας των προϊόντων τους σε ηλε ­ κτρονικά καταστήματα, αλλά και η λεπτομερής παρακολούθηση των digital marketing ενεργειών τους και των ανταγωνιστών τους, σε Google Ads, newsletters, on-site display banners, social media και διαγωνισμούς. Σημείωσε δε πως η πρώτη εταιρεία που εμπιοτεύθηκε το eRetail Content ήταν η Procter & Gamble. ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ ΤΡΟΦΙΜΟΝ - FMCG - ΔΙΑΤΡΟΦΗ Την άμεση σύνδεση των σύγχρονων τάσεων της διατροφής με τις στρατηγικές επιλογές της αγοράς ανέλυσαν οι ομιλητές της τρίτης ενότητας. Ο γενικός διευθυντής του ΙΕΛΚΑ, κ. Λευτέρης Κιοσές, παρουσίασε την έρευνα του Ινστιτούτου (Σεπτέμβριος 2019), που αφορού ­ σε τις αγοραστικές προτιμήσεις των Ελλήνων στα προϊόντα διατροφής, καταγράφοντας τις εξής σημαντικές τάσεις: ανάπτυξη της χορ- τοφαγικής διατροφής (έχει χαμηλά ποσοστά, αλλά προοπτικές ανάπτυξης), αναζήτηση εναλλακτικών τροφίμων (όπως τα χορτοφα- γικά burger, η σόγια κλπ), η αναζήτηση νέων γεύσεων, σνακ και εύκολου φαγητού (το 71% δηλώνει πως του αρέσει να ανακαλύπτει νέες γεύσεις, το 29% πως η ποικιλία από διαφο ­ ρετικές κουζίνες είναι σημαντική για τη δια ­ τροφή του, το 32% αντικαθιστά κύρια γεύμα ­ τα με snak λόγω έλλειψης χρόνου και το 29% δυσκολεύεται να βρει κάτι για night snacking, στοιχείο που ήδη αξιοποιούν εταιρείες, πα ­ ρουσιάζοντας νέες προτάσεις), η σύνδεση της υγείας με τη διατροφή (το 89% θεωρεί πως το φαγητό που μαγειρεύεται στο σπίτι είναι πιο υγιεινό από αυτό που αγοράζεται εκτός σπι ­ τιού), η αύξηση της σημασίας των social media (το 59% μαγειρεύει έχοντας ανοιχτό το κινητό ή το tablet για να το συμβουλεύεται), η μαται- οδοξία, που οδηγεί σε κοινοποίηση κάθε κα ­ θημερινής κίνησης στο διαδίκτυο και τέλος, το ενδιαφέρον για την κλιματική αλλαγή και τη βιώσιμη ανάπτυξη (προδημοσίευση της έρευνας είχε γίνει στο σελφ σέρβις Οκτωβρί ­ ου, οελ. 38). Ο ομιλητής ολοκλήρωσε την εισή ­ γησή του, δηλώνοντας πως τις απαντήσεις για τη συμπεριφορά των καταναλωτών του αύριο δεν πρέπει να τις περιμένει η αγορά από τους ίδιους, αλλά απαιτείται να τις αναζητήσει αξι- οποιώντας όλα τα διαθέσιμα μέσα τού σήμερα. Από την πλευρό της η κ. Μαρία Μερμήγκη, Consumer insights Account Manager της Nielsen Greece, αναφέρθηκε στην τάση για υγιεινή δι ­ ατροφή, τονίζοντας πως δεν πρόκειται για μια περαστική μόδα, αλλά για μια τάση με μέλλον. Αναλύοντας τις παραμέτρους που την ενίσχυ- οαν (γήρανση πληθυσμού, σοβαρές ασθένειες που σχετίζονται με τη διατροφή, η πεποίθηση πως η τροφή είναι φάρμακο κλπ), παρουσία ­ σε την πολυσυμμετοχική έρευνα BIOS.O της Nielsen που διερεύνησε τις διατροφικές συνή ­ θειες και τάσεις στο γενικό αστικό κοινό ηλι ­ κίας 18-65, σε δείγμα 1.200 ατόμων. Απόρροια της έντονης εκφρασμένης ανησυχίας για την υγεία, είπε η κ. Μερμήγκη, είναι η τάση των Ελ­ λήνων να κάνουν διατροφικές επιλογές που θα συμβάλλουν στην πρόληψη νοσογόνων κατα ­ στάσεων (6 στους 10 δηλώνουν ότι ακολουθούν μια συγκεκριμένη διατροφή). Επίσης, μέσω των στοιχείων πωλήσεων της Nielsen καταγράφεται διψήφια αύξηση των πωλήσεων σε όγκο και σε αξία σε σχέση με το 2017 στις κατηγορίες ζυμα ­ ρικά χωρίς γλουτένη, γιαούρτι και γάλα χωρίς λακτόζη. Σημαντικό είναι και το εύρημα πως η κατηγορία των βιολογικών προϊόντων παρουσι ­ άζει αξιοσημείωτη ανάπτυξη, σε αντίθεση με την πτωτική της τάση τα προηγούμενα χρόνια. Κλείνοντας, η ομιλήτρια αναφέρθηκε στο ότι 5 στους 10 καταναλωτές δηλώνουν πως οι ανά ­ γκες τους δεν πληρούνται από την υπάρχουσα γκάμα προϊόντων και τόνισε ότι, με δεδομένη τη δυναμική της τάσης για υγιεινή διατροφή, υπάρχει περιθώριο για ανάπτυξη νέων προϊό ­ ντων, που θα βρουν εύκολα μια θέση στο καλάθι του καταναλωτή. ΚΥΚΛΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ- ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ-ΕΤΑΙ PI ΚΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ Το ζήτημα της κυκλικής οικονομίας εξετά ­ στηκε από τους δύο ομιλητές της επόμενης

40 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  10ο Συνέδριο ΙΕΛΚΑ Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 7,66-71 Ημερομηνία έκδοσης: 30-11-2019 ΣΥΝΕΔΡΙΟ ενότητας. Ο κ. Βαοίλης Ζεϊμπέκης, Executive Advisor, OPTILOG Advisory Services, παρουσί ­ ασε τα αποτελέσματα έρευνας για την υφιστά ­ μενη κατάσταση στα logistics λιανεμπόρων και προμηθευτών, όπου καταγράφονται και οι ανά ­ γκες για ψηφιακό εκσυγχρονισμό. Συμπερα ­ σματικά ανέφερε πως «οι προκλήσεις που αντι ­ μετωπίζουν οι εταιρείες ως προς τον ψηφιακό τους μετασχηματισμό είναι η έλλειψη ψηφια ­ κής κουλτούρας, το υψηλό κόστος απόκτησης τεχνολογιών logistics 4.0, καθώς και η έλλειψη δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού». Η παρουσίασή του έκλεισε με την επισήμανση πως ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν εξαρτά- ται μόνο από την τεχνολογία, αλλά και από δια ­ δικασίες, ανθρώπους και συνεργάτες. Για τον ρόλο της ανακύκλωσης συσκευα- σιών και την προσαρμογή των επιχειρήσεων στην απαίτηση για επιλογές βιώσιμης ανά ­ πτυξης και υιοθέτησης των κατευθύνσεων και νομοθετημάτων για την κυκλική οικονομία, τοποθετήθηκε ο κ. Γιάννης Σιδέρης, διευθύ- νων σύμβουλος του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ). Το θέμα της ομιλίας του αναπτύσσεται στο πλαίσιο συνέντευξης που παραχώρησε στο σελφ σέρβις και δημοσι ­ εύεται στο παρόν τεύχος (σελ. 32). ΟΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ FMCG ΚΑΙ ΟΙ ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Τον τρόπο με τον οποίο έχει επιλέξει να αντι ­ μετωπίσουν τις προκλήσεις της επόμενης δεκα ­ ετίας παρουσίασαν μέσω των εισηγήσεών τους εκπρόσωποι εταιρειών του κλάδου των FMCG. Η πρώτη εισήγηση ήταν του κ. Γιάννη Βίδρα, Commercial Excellence Manager GR & CY, Coca Cola. Ο κ. Βίδρας τόνισε πως οι επιχειρήσεις απευθύνονται σήμερα σε έξι διαφορετικές γενιές (με την εμφάνιση και της γενιάς Α, των γεννημέ ­ νων μετά το 2010). Οι επιχειρήσεις πρέπει να μι ­ λήσουν τη γλώοοα της κάθε γενιάς, που έχει πο ­ λύπλοκη συμπεριφορά και συνυπάρχει με όλες τις άλλες, δήλωσε. Παράλληλα, αναφέρθηκε και στις αλλαγές στον τρόπο εργασίας (έως το 2025 σε ποσοστό 50% θα εργαζόμαστε χωρίς να απαι ­ τείται η φυσική μας παρουσία οτον χώρο εργασί ­ ας, τόνισε), ενώ αναφέρθηκε και στον σύγχρονο τρόπο διερεύνησης των αγοραστικών συνηθειών, όχι πλέον με τις κλασικές ομαδοποιήσεις, αλλά με την κατανομή των καταναλωτών σε «φυλές» βάσει τάσεων που ακολουθούν (πχ ενδιαφέρον για τον αθλητισμό, υγιεινή διατροφή κλη). Ο κ. Μανώλης Ρεπάνης, διευθυντής δι ­ ασφάλισης ποιότητας- έρευνας & ανάπτυξης, Μέλισσα Κίκιζας, ανέφερε νέες τάσεις των τε ­ λευταίων ετών που κερδίζουν το ενδιαφέρον των καταναλωτών, ενώ αποτελούν βιώσιμη λύση και για τη βιομηχανία (χρήση εντόμων στην παραγωγή ζωοτροφών και τροφίμων, αξιοποίηση νέων υλών, όπως τα φύκια στην παραγωγή οσπρίων, δημιουργία κρέατος στο εργαστήριο κλπ) και μίλησε για πρωτοβουλίες της εταιρείας ώστε να επιτευχθεί η μείωση της κατανάλωσης νερού (- 20%) και ενέργειας με την αντικατάσταση φωτισμού με led, την παύ ­ ση λειτουργίας ενεργοβόρου μηχανής, τη συ ­ μπαραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας (μέρος της ενέργειας θα προέρχεται σύντομα από ιδιοπα- ραγόμενη ενέργεια, άρα καθόλου από λιγνίτη) όσο και για την παρουσίαση νέων προϊόντων με έμφαση στην υγιεινή διατροφή. Τέλος, ο κ. Λεύτερης Μάκρας. διευθυ ­ ντής έρευνας & ανάπτυξης, Ε.Ι. Παπαδόπου- λος, αναφέρθηκε στην αξιοποίηση της Πα ­ νελλαδικής Μελέτης Διατροφής και Υγείας (ΠΑΜΕΔΥ), που διενεργήθηκε από το Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής του Αν ­ θρώπου, του Γεωπονικού Πανεπιστημίου, για τη δημιουργία καινοτόμων προϊόντων, που συνδυάζουν την κάλυψη των αναγκών διατρο ­ φής με την προαγωγή της υγείας. Η εταιρεία έδειξε ενδιαφέρον για τη δημιουργία ενός εμπλουτισμένου ψωμιού με βιταμίνες και ανόργανα στοιχεία, στα οποία ο πληθυσμός παρουσιάζει χαμηλή πρόσληψη και ζήτησε από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο να της προ ­ τείνει τα στοιχεία με τα οποία πρέπει να γίνει ο εμπλουτισμός. Από αυτή τη συνεργασία προέκυψαν καινοτόμα νέα προϊόντα στην κα ­ τηγορία του ψωμιού, με σίδηρο, ασβέστιο, βι ­ ταμίνη D και φολικό οξύ. Η συνεργασία με το Πανεπιστήμιο επισημαίνεται στη συσκευασία των προϊόντων και, όπως δήλωσε ο κ. Μάκρας, εκτιμάται από τους καταναλωτές. Οι εργασίες του συνεδρίου ολοκληρώθη ­ καν με την παρουσίαση από τον καθηγητή κ. Γ. Δουκίδη, επιστημονικού συμβούλου του ΙΕΛΚΑ, των αποτελεσμάτων της έρευνας που πραγματοποιήθηκε μεταξύ των συνέδρων, οι οποίοι κλήθηκαν να κατατάξουν τις προκλή ­ σεις που θα αντιμετωπίσουν οι εταιρείες στην πορεία τους προς το 2030. Η εκτεταμένη χρή ­ ση νέων τεχνολογιών (πχ ΙοΤ, ΑΙ), οι online αγορές από τους καταναλωτές και οι νέες δια ­ τροφικές συνήθειες συγκέντρωσαν τα υψηλό ­ τερα ποσοστά, με τις δύο πρώτες προκλήσεις να έχουν ίδιο ποσοστό, 16,28%, και η τρίτη να ακολουθεί σε μικρή απόσταση, με 15,12%. ·

41 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  10ο Συνέδριο ΙΕΛΚΑ Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 7,66-71 Ημερομηνία έκδοσης: 30-11-2019 ΣΥΝΕΔΡΙΟ Την αξιολόγηση και χρηματοδότηση επιχειρήσεων σε pre-seed και seed στάδια που δραστηριοποιούνται στον χώρο της πληροφορικής, του ηλεκτρονικού επιχειρείν και στον ευρύτερο τεχνολογικό τομέα, καθώς και την ανάδειξη του δυναμικού προς επιχειρηματική αξιοποίηση που υπάρχει στα ελληνικά Πανεπιστήμια και τα Ερευνητικά Κέντρα, έχει ως στόχο το UNI.Fund, μια πρωτοβουλία για την οποία μίλησε στο κοινό του συνεδρίου η Κατερίνα Πραματάρη, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και partner του συγκεκριμένου fund. Ήδη το Uni.Fund έχει χρηματοδοτήσει 21 επενδυτικά πλάνα και έχουν επενδυθεί 8 εκατ. ευρώ από το κεφάλαιο των 30 εκατ. ευρώ που διαχειρίζεται. Στο συνέδριο ανακοινώθηκε και η χρηματοδότηση της bespot, start-up, που δραστηριοποιείται στον κλάδο του Location Intelligence. Στην ίδια κατεύθυνση κινείται και η πρωτοβουλία του ΙΕΛΚΑ για τη διοργάνωση του διαγωνισμού RISE, που έχει ως στόχο την ανάδειξη, υλοποίηση και προώθηση καινοτόμων ιδεών, που επικεντρώνονται στο βιώσιμο λιανεμπόριο τροφίμων και τα FMCG. Εκπρόσωποι των 10 start-up που προκρίθηκαν στη δεύτερη φάση του διαγωνισμού, από τις 25 που είχαν δηλώσει συμμετοχή, παρουσίασαν, υπό τον συντονισμό του καθηγητή κ. Γιώργου Δουκίδη, τις προτάσεις τους. Ο κ. Φίλιππος Ζεμηίλας παρουσίασε την πρόταση της 12Gods. Πρόκειται για την υλοποίηση της καινοτόμου ιδέας αξιοποίησης συστήματος κάψουλας, αντίστοιχου του καφέ, για την παραγωγή αφεψημάτων με ελληνικά βότανα (4 διαφορετικά χαρμάνια). Η κάψουλα έχει σχεδιαστεί με τρόπο ώστε να δίνει το επιθυμητό αποτέλεσμα σε 12 ” . Ακολούθησε ο κ. Βασίλης Σιώρος, της ArbusTech, με το project που απευθύνεται στη Β2Β αγορά του ελαιολάδου, προτείνοντας μια μέθοδο μετατροπής του σε σκόνη, ώστε να είναι εύκολη η μεταφορά και η αποθήκευσή του και κυρίως να μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τη βιομηχανία για την αντικατάσταση των trans λιπαρών (πχ σε σούπα σε σκόνη ή σε dressings σαλατών). Ο Λέων Γαβαλάς, αναφέρθηκε στην εφαρμογή της BeSpot, μέσω της οποίας υπάρχει η δυνατότητα συλλογής και ανάλυσης δεδομένων για την αγοραστική συμπεριφορά των καταναλωτών και διενέργειας στοχευμένων προωθητικών ενεργειών. Παίρνοντας τον λόγο, η Μαρία Κατσούλη παρουσίασε το Go fruity, μια πρόταση που αφορά τη συσκευασία σαλάτας φρεσκο-τεμαχισμένων φρούτων (μήλο, αχλάδι, ανανάς, μάνγκο, ροδάκινο, βερίκοκο και κεράσι), επικαλυμμένων με εδώδιμες μεμβράνες, σε συσκευασία υπό τροποποιημένη ατμόσφαιρα (πρόκειται για έργο που υλοποιήθηκε από ομάδα του Εργαστηρίου Χημείας και Τεχνολογίας Τροφίμων της Σχολής Χημικών Μηχανικών του ΕΜΠ). Το προϊόν θα διατίθεται στην αγορά σε ατομική συσκευασία των ΙΟΟγρ. Η Ελένη Γώγου μίλησε για τα Natural Food Additives, τα νέα συστατικά που προτείνονται για την ανάπτυξη νέων και τη βελτίωση υπαρχόντων τροφίμων, στην κατεύθυνση της βιώσιμης ανάπτυξης. Πρόκειται για βιοενεργά συστατικά, με πολλαπλές βιολογικές δράσεις, που προέρχονται από μεταποίηση αρωματικών φυτών ελληνικής βιολογικής καλλιέργειας και μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε τρόφιμα και καλλυντικά. Ο Μάνος Σμυρλάκης, παρουσίασε τη νέα πρόταση μη αλκοολούχου ποτού,στην κατηγορία των functional flavored water. Πρόκειται για το ΝΟΜΑΔΑ Honey Soda, που περιέχει ανθρακούχο νερό, μέλι και λεμόνι και εδώ και έναν χρόνο κυκλοφορεί σε τέσσερις χώρες. Έναν καινοτόμο τρόπο συσκευασίας και μεταφοράς φυτών παρουσίασε ο κ. Βασίλειος Τσίπας. Πρόκειται για το PlantBox, που επιμηκύνει τη ζωή των φυτών χωρίς νερό και ήλιο, με φυσικό τρόπο, δίνοντας τη δυνατότητα αποστολής τους ακόμη και σε απομακρυσμένες περιοχές (πχ αποστολή online παραγγελίας σε άλλη ήπειρο). Ο Κωνσταντίνος Αστρίδης, αναφέρθηκε στο RECYCGLOBE, την καινοτόμο πλατφόρμα διαχείρισης απορριμμάτων και ανακύκλωσης στον αστικό ιστό, που στηρίζεται στη λειτουργία αισθητήρων πλήρωσης κάδων. Η πλατφόρμα δίνει τη δυνατότητα εκπόνησης προγραμμάτων ανταποδοτικής ανακύκλωσης και επιτρέπει, όπως ανέφερε ο ομιλητής, τη μείωση έως και κατά 60% του κόστους διαχείρισης. Το σχετικό έργο ήδη υλοποιείται στους δήμους Ηλιούπολης και Νέας Σμύρνης) Τέλος, η Ευαγγελία Σωτηροπούλου, παρουσίασε τα καλλυντικά Oinosporos, για την παραγωγή των οποίων χρησιμοποιούνται υποπροϊόντα σταφυλιού. Με την αξιοποίηση του σταφυλέλαιου και με πετιμέζι, δημιουργήθηκε η συγκεκριμένη σειρά, που κυκλοφορεί σε οικολογική συσκευασία. Τα προϊόντα έχουν ήδη τοποθετηθεί σε concept stores και σε άλλα σημεία λιανικής προϊόντων περιποίησης. Τέλος, ο κ. Δουκίδης μίλησε και για το project της ομάδας που δημιούργησε τα Chestnicks (η ομάδα δεν μπορούσε να παρευρεθεί στο συνέδριο, λόγω συμμετοχής της στην έκθεση ANUGA, όπου θα παρουσίαζε το προϊόν). Πρόκειται για μπισκότα χωρίς γλουτένη, με μοναδικά οργανοληπτικά χαρακτηριστικά, που παράγονται με αλεύρι κάστανου (η παραγωγή γίνεται από την ίδια την ομάδα). Τα μπισκότα κυκλοφορούν σε συσκευασία από βιοδιασπώμενα υλικά.

42 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Κρυμμένοι άσοι και αδύναμα σημεία του τζίρου Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 24-25 Ημερομηνία έκδοσης: 30-11-2019 Επιφάνεια: 1231.52 cm² Αρθρογράφος: Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ ΑΓΟΡΑ NIELSEN Κρυμμένοι όσοι και αδύναμα σημεία του τζίρου Τους επιταχυντές για τις τελικές επιδόσεις του φετινού συνολικού τζίρου και τα αδύναμα σημεία του κλάδου αναδεικνύουν τα στοιχεία τπς Nielsen για τπν εξέλιξη των πωλήσεων στο εννεάμηνο Ιανουάριος-Σεπτέμβριος 2019 σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό. Αν και η αγορά κινείται ανοδικά και είναι πια φανερό πως θα κλείσει θετικά κοντά στο 4% -αν όχι οριακά λίγο υψηλότερα-, η σε βάθος ανάλυση των στοιχείων της Nielsen, που παρουσιάζει το σελφ σέρβις, αποκαλύπτει τις κατηγορίες προϊόντων που θα στηρίξουν τπν ανοδική τάση τπς αγοράς ως το τέλος του χρόνου ή θα ασκήσουν καθοδικές πιέσεις ως προς το συνολικό ρυθμό ανάπτυξης, του πλατπνα τςουλου ίναι χαρακτηριστικό ότι οι εβδομαδιαίες μεταβολές τζίρου σε ετήσια βάση ισορρό ­ πησαν φέτος οε επίπεδα μετα ­ ξύ 3% και 5% μετά τον Μάιο, οπότε οι εξεταζόμενοι περίοδοι ήταν συγκρί ­ σιμες (δηλαδή δεν υπήρξαν εορτές ή αργίες, που επηρεάζουν τις πωλήσεις). Κατά συνέπεια εύκολα αντιλαμβάνεται κάποιος την τάση των πωλήσεων του κλάδου φέτος. Εξάλλου, όπως προκύπτει από τα στοιχεία (σωρευτική μετα ­ βολή από την αρχή του έτους), το 2019 ξεκίνη ­ σε με την πρώτη εβδομάδα του να καταγράφει άνοδο 42,1% σε σχέση με την αντίστοιχη εβδο ­ μάδα του 2018 (μη συγκρίσιμο μέγεθος). Εν συνέχεια κατέβασε ρυθμό στο 15,7%, 13,3%, 12%, 9,4% τις επόμενες τέσσερις εβδομάδες, για να ισορροπήσει τους επόμενους μήνες σε επίπεδα λίγο πάνω του 4% συγκριτικά με τις αντίστοιχες εβδομάδες του 2018, ποσοστό που όντως αποτυπώνει την πραγματική δυναμική των πωλήσεων την τρέχουσα χρήση, η οποία πρέπει να σημειωθεί ότι κρύβει έναν εσωτε ­ ρικό πληθωρισμό της τάξης λίγο περισσότερο της μίας ποσοστιαίας μονάδας, σύμφωνα με παράγοντες του κλάδου. Βάσει πάντα των στοιχείων της Nielsen, πέραν από την άνοδο των πωλήσεων των FMCG, η οποία, ωστόσο, εξελίσσεται με ρυθμό χαμη ­ λότερο του συνόλου της αγοράς, καθοριστική

43 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Κρυμμένοι άσοι και αδύναμα σημεία του τζίρου Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 24-25 Ημερομηνία έκδοσης: 30-11-2019 ΑΓΟΡΑ είναι η συνδρομή των φρέσκων και επί ζυγίω προϊόντων στην αύξηση των φετινών εσόδων του κλάδου, κι αυτό διότι, όπως επισημαίνουν υψηλόβαθμοι παράγοντες του κλάδου, ο κατα ­ ναλωτής στις καθημερινές αγορές του στρέφε ­ ται όλο και περισσότερο στα φρέσκα τρόφιμα. Όσο για τα προϊόντα bazaar (ένδυση, ηλεκτρι ­ κές συσκευές, βιβλία, εργαλεία, είδη κήπου, είδη αυτοκινήτου, οικιακός εξοπλισμός κ.ά.), τα οποία επίσης κινούνται φέτος έντονα ανο ­ δικά, η θεαματική πορεία τους αποδίδεται κυ ­ ρίως στην «αναβίωση» από την ΕΥΣ των υπέρ μάρκετ άλλοτε της Μαρινόπουλος, που τιαρα- δοοιακά διακινούσαν σημαντικές ποσότητες τέτοιων προϊόντων. Ας δούμε πώς εξελίχθηκαν φέτος οι πωλή- σεις του κλάδου ανά κατηγορία προϊόντων. Οι δείκτες της Nielsen (στοιχεία σε συγκρίσιμη ετήσια βάση έως τις 29 Σεπτεμβρίου φέτος) δείχνουν ότι τα FMCG είχαν συνολικά άνο ­ δο 2,9% σε σχέση με πέρυσι, τα φρέσκα και τα επί ζυγίω προϊόντα αύξησαν τις πωλήσεις τους κατά 8,4% και τα προϊόντα bazaar κατά 6,4%. Σε ό,τι αφορά τις επιμέρους κατηγορίες ταχυκίνητων προϊόντων, οι πωλήσεις των τρο- φίμων-ποτών στο σύνολό τους αναπτύχθηκαν στο εννεάμηνο κατά 2,9%, ενώ των προϊόντων προσωπικής περιποίησης, καθώς και των προ­ ϊόντων οικιακής χρήσης κατά 2,7% και 3,2% αντίστοιχα συγκριτικά με την αντίστοιχη πε ­ ρίοδο του 2018. ΣΥΓΚΡΑΤΗΜΕΝΗ ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ ΓΙΑ ΤΑ FMCG Εμβαθύνοντας την ανάλυση αναφορικά με την εξέλιξη των πωλήσεων ανά εβδομάδα και κατηγορία προϊόντων, σύμφωνα με τη Nielsen, τα FMCG σταθεροποίησαν μεν την αυξητική τάση των τιωλήσεών τους από το Μάιο και μετά, οπότε συνολικά η αγορά βρήκε το ρυθμό της, όμως διατήρησαν σε χαμηλό επίπεδο τις εβδο ­ μαδιαίες επιδόσεις τους, εμφανίζοντας μάλιστα κάποιες εβδομάδες οριακή ανάπτυξη. Με βάση αυτό, δεν αποκλείεται ως τέλος του έτους να δι- u μορφωθεί σε επίπεδα χαμηλότερα του 2,9% η συνολική αύξηση των πωλήσεών τους. «ΑΝΕΒΑΖΟΥΝ ΤΑΧΥΤΗΤΑ» ΤΑ ΕΙΔΗ BAZAAR Αντίθετα, τα προϊόντα bazaar θεωρείται πολύ πιθανό να εμφανίσουν ακόμη υψηλότερη επίδοση κατά το τελευταίο τρίμηνο του έτους, δεδομένου ότι από το Μάιο και μετά οι μετα ­ βολές στις πωλήσεις τους τις περισσότερες εβδομάδες (συνολικά 12) κυμάνθηκαν πολύ πάνω του μέοου επιπέδου τους στο εννεάμη ­ νο, που είναι 6,4%. ΚΡΑΤΟΥΝ TIE ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΤΟΥΣ ΤΑ ΦΡΕΣΚΑ Όσο για τα φρέσκα και τα επί ζυγίω προϊό ­ ντα, η εξέλιξη των πωλήσεών τους φαίνεται πως είναι ομαλή. Ανά εβδομάδα μετά το Μάιο κυμάνθηκε στο μέσο επίπεδο απόδοσης της κατηγορίας, δηλαδή στο 8,4%, με εξαίρεση το Σεπτέμβριο, οπότε «φρενάρισε» μεταξύ του 2% και του 4%, ενώ την τελευταία εβδομάδα του μήνα καταγράφηκε οριακά αρνητική επί ­ δοση (-0,6%) σε σχέση με την αντίστοιχη πε- ρυοινή. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ-ΠΟΤΑ Χαμηλότερα του συνολικού φετινού ρυθμού ανάπτυξης των πωλήσεων στο εννεάμηνο κι ­ νήθηκαν οι τρεις βασικές κατηγορίες FMCG, σύμφοινα με τα στοιχεία της Nielsen. Τα τρόφιμα-ποτά κατέγραψαν άνοδο 2,9%, ωστόσο, η αναπτυξιακή ορμή τους προήλ ­ θε από το πρώτο πεντάμηνο του έτους, έτσι ώστε ως τα τέλη του Σεπτεμβρίου ο ρυθμός ανάπτυξης της κατηγορίας έπεσε. F1 εξέλιξη αυτή προβληματίζει τα στελέχη του κλάδου, τα οποία ωστόσο τονίζουν ότι για την εν λόγω ομάδα προϊόντων όλα θα κριθούν το Δεκέμ ­ βριο, ειδικότερα την περίοδο των γιορτών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Εξετάζοντας σε βάθος τα στοιχεία της Nielsen και αντιμετωπίζοντας χωριστά τα τρόφιμα από τα ποτά, διαπιστώνεται ότι τα τρόφιμα είχαν υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης κυρίως κατά το πρώτο πεντάμηνο του έτους, ενώ οτη συ­ νέχεια ο ρυθμός περιορίστηκε. F1 κατηγορία στο σύνολό της τις πρώτες 39 εβδομάδες του έτους κατέγραψε άνοδο 3,1%. Πάντως, από τα τρόφιμα και ποτά τη μεγαλύτερη ταχύτη ­ τα ανάπτυξης πωλήσεων είχαν τα τρόφιμα, με ρυθμό υψηλότερο του μέσου στο σύνολο της κατηγορίας, που ήταν, όπως ήδη αναφέραμε, 2,9%. Όσο για τα ποτά, η μεταβολή των πω ­ λήσεών τους στο εννεάμηνο ήταν 2,3%, χα ­ μηλότερη της μέσης στο σύνολο της κατηγο ­ ρίας, ωστόσο, φαίνεται πως είχαν μεγαλύτερη δυναμική από τα τρόφιμα στο δεύτερο ήμισυ του εννεαμήνου, έτσι ώστε θεωρείται πιθανό ότι σε επίπεδο δωδεκαμήνου θα αυξήσουν το ρυθμό της ανάπτυξής τους, προσεγγίζοντας το 2,9% της συνολικής κατηγορίας. Καθοριστική είναι η συνδρομή ίων φρέσκων και επί ζυγίω προϊόντων στπν αύξπσπ των φετινών εσόδων του κλάδου. Όπως επισπμαίνουν υψπλόβαθμα στελέχπ του, ο καταναλωτής στις καθπμερινές αγορές του στρέφεται όλο και περισσότερο στα φρέσκα τρόφιμα ΘΕΤΙΚΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΠΕΡΙΠΟΙΗΣΗ Σε ό,τι αφορά τα προϊόντα υγείας και ομορ ­ φιάς, η εβδομαδιαία εξέλιξη των πωλήσεών τους από την αρχή του έτους έδειξε ότι ήταν περισσότερο ομαλή, δεδομένου ότι το μεγα ­ λύτερο βάρος της ανάπτυξης έπεσε στο δεύ ­ τερο ήμισυ του εννεάμηνου. Συνέπεια αυτού εκτιμάται ότι αύξηση η των συνολικών εσόδων από αυτά τις πρώτες 39 εβδομάδες του έτους (2,7%) ενδεχομένως να ενισχυθείπερισσότερο το τελευταίο τρίμηνο, στηρίζοντας το σύνολο των πωλήσεων της οργανωμένης λιανικής. ΑΝΟΔΙΚΑ ΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΧΡΗΣΗΣ Ανάλογη φαίνεται ότι θα είναι η εξέλιξη των πωλήσεων στα προϊόντα για το νοικοκυριό, τα οποία από τα μέσα του Μαίου εμφάνισαν ιδι ­ αίτερα θετική τάση, η οποία, όπως εκτιμάται, προδιαγράφει μια περαιτέρω τόνωση των συ ­ νολικών πωλήσεων της κατηγορίας στο δωδε ­ κάμηνο έναντι ανάπτυξης 3,2% την περίοδο μεταξύ Ιανουάριου και Σεπτεμβρίου φέτος. ·

44 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Η μείωση του ΦΠΑ ανακόπτει τη φαινομενη ανάπτυξη του τζίρου Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 26 Ημερομηνία έκδοσης: 30-11-2019 Επιφάνεια: 643.37 cm² Αρθρογράφος: Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ ΑΓΟΡΑ I R I Η μείωση του ΦΠΑ ανακόπτει τη φαινομενη ανάπτυξη του τζίρου Την αισιοδοξία όιι ο κλαδικός τζίρος θα εξελισσόταν καλύτερα φέτος απ ’ όσο ειδικά στο δεύτερο εξάμηνο του έτους, τπν ανέκοψε π μείωση του ΦΠΑ, αλλά κι η διαπίστωση ότι ο καταναλωτής δεν ψωνίζει περισσότερο απ ’ όσο πριν από αυτήν. Γι ’ αυτό π IRI προσδιορίζει τον ρυθμό ανάπτυξης των πωλήσεων του κλάδου το 2020 (στα FMCG, σε όλπ τπν επικράτεια εκτός των νησιών) γύρω στο 1,4%, εξηγεί στο σελφ σέρβις ο κ. Παναγιώτης Μπορέτος, εμπορικός διευθυντής τπς IRI Hellas. ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑ Π ΑΠ ΑΔΗ ΜΗΤΡΙΟΥ ο πρώτο εξάμηνο του 2020 φαίνεται πως ο τζίρος θα εξελι ­ χθεί οριακά σταθερός ως προς το αντίστοιχο εξάμηνο φέτος. Μετά τον επόμενο Μάιο θα έχουμε ασφαλώς την απόλυτη συγκρισιμότη- τα των στοιχείων πωλήσεων, συμπεραίνει ο κ. Μπορέτος. Η μείωση του ΦΠΑ από τις 20 Μαί- ου φέτος επηρεάζει, όπως εξηγεί, περίοπου 60 κατηγορίες προϊόντων, οι περισσότερες εκ των οποίων είναι σημαντικές, όπως του ψωμιού και των κατεψυγμένων ζυμών, των καφέδων, των δημητριακών σε μπάρες, των μαρμελά ­ δων, των παξιμαδιών κ.ά. Σημειωτέον ότι οι πωλήσεις αυτών των κατηγοριών προϊόντων αντιστοιχούν σχεδόν στο ένα τρίτο του τζίρου της κλαδικής αγοράς (32,3% φέτος έναντι 33,1 πέρυσι) και περίπου στο 44% ειδικά του τζίρου των τυποποιημένων τροφίμων. Οι ερευνητές της IRI, λοιπόν, εστιάζοντας το ενδιαφέρον τους σχετικά με την πορεία του τζίρου αυτών των 60 κατηγοριών FMCG καταρχήν στο δίμηνο Μαΐου-Ιουνίου φέτος, διαπίστωσαν την έναρξη μιας απόκλισης προς τα κάτω μόνο της αξίας των πωλήσεών τους, η οποία διερευνώμενη ως τον Σεπτέμβριο (τε ­ τράμηνο Ιούνιος-Σεπτέμβριος) έδειξε ότι ο τζίρος τους μειώθηκε κατά 1,7% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2018, ενόσω ο τζίρος εξακολούθηοε, πάντως, ’ ν ανεβαίνει με- σοσταθμικά κατά 1,9% στις λοιπές κατηγορίες των FMCG και κατά 0,7% στο γενικό σύνολο των FMCG. Κατόπιν αυτού οι ερευνητές συνέ- κριναν τις πωλήσεις τους στο τετράμηνο Ιου- νίου-Σεπτεμβρίου φέτος με της αντίστοιχης περιόδου του 2018, αλλά αφαιρώντας εντελώς τον ΦΠΑ (-24%), οπότε διαπίστωσαν μια «κα­ θαρή» αύξησή τους σε αξία φέτος κατά 7,9%. Με άλλα λόγια, δεδομένου ότι η μείωση του ΦΠΑ δημιούργησε αυτοστιγμεί μια διαφορά τιμής -9% σε όλα τα προϊόντα που εφαρμό ­ στηκε, η μόνη περίπτωση να ισοσκελιστεί η φαινόμενη πτώση του ρυθμού ανάπτυξης των πωλήσεών τους σε αξία φέτος, είναι ν αυξη ’ ­ θεί η ζήτησή τους όγκο σε γύρω στο 9%. Αλλά κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει ούτε αναμένεται ότι θα συμβεί, εφόσον και η γενική θεώρηση των στοιχείων πωλήσεών τους σε εύρος τριετίας δεν δείχνει αξιόλογη ανομοιότητα μεταξύ των τιμών όγκου και αξίας της ανάπτυξής τους. Συνεπώς πιστοποιείται ότι η μείωση του ΦΠΑ επιβραδύνει και θα επιβραδύνει ως το πρώτο πεντάμηνο του 2020 τη φαινόμενη άνοδο σε αξία των κλαδικών εσόδων. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΥΜΑΙΝΟΜΕΝΗ ΣΤΟ 1% ΑΝΑ ΒΔΟΜΑΔΑ Ο συνομιλητής μας επισημαίνει περαιτέρω ότι στη διάρκεια του πενταμήνου αυτές οι 60 κατηγορίες προϊόντων εμφάνισαν ποικίλες έως αντίθετες συμπεριφορές. Λ.χ. οι πωλήσεις ζάχαρης μειώνονται ανεξαρτήτως παλιού ή νέου ΦΠΑ, ενώ της φρυγανιάς, που με το νέο ΦΠΑ εμφανίζουν πτώση 7,6%, αν υπολογι ­ στούν χωρίς ΦΠΑ, έχουν άνοδο σε αξία 1,3%. Πολύ περισσότερο, οι φρέσκοι χυμοί, που εξελίσσονται στο πεντάμηνο με αύξηση τζί ­ ρου 14%, μη υπολογιζομένου του ΦΠΑ έχουν πραγματική ανάπτυξη 25%. Συμπεραίνεται, λοιπόν, η διαφορά ελαστικότητας της ζήτησης των προϊόντων από κατηγορία σε κατηγορία παρά τη μείωση της τιμής τους, ενώ πιθανώς ρόλο έχουν παίξει και τα λεγόμενο «ψυχολογι ­ κά όρια των τιμών» μετά τις αναπροσαρμογές τους, άρα ενδεχομένως σε κάποιες κατηγορίες η μείωση του ΦΠΑ επιτάχυνε περεταίρω την πτώση των τιμών τους. Εξάλλου, όπως εξηγεί ο κ. Μπορέτος, φαίνεται ότι κυρίως από το δίμηνο Ιουλίου-Αυγούστου οι λιανεμπορικές αλυσίδες από την πλευρά τους αύξησαν τις προωθήσεις σε πολλές από τις εν λόγω κατη ­ γορίες, επιδρώντας έτσι ανασταλτικά στο φαι ­ νόμενο τζίρο τους. Κι έχουν ασφαλώς ισχυρό κίνητρο να το κάνουν, αφού από το Μάιο η ανάπτυξη της αγοράς ανά βδομάδα κυμαίνεται γύρω στο 1%, δεν ξεκολλάει... ·

45 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Στα 500 πλέον τα καταστήματα της ΑΒ Βασιλόπουλος Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 27 Ημερομηνία έκδοσης: 30-11-2019 Επιφάνεια: 599.38 cm² Αρθρογράφος: Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ Στα 500 πλέον τα καταστήματα της ΑΒ Βασιλόπουλος Τον αριθμό ίων 500 καταστημάτων έφτασε το δίκτυο της ΑΒ Βασιλόπουλος, με την εγκαινίαση της λειτουργίας ενός νέου καταστήματος ΑΒ Food Market στον Βόλο. Η εταιρεία εμμένει στην πολιτική της ταχείας επέκτασης του δικτύου της, έχοντας από την αρχή του έτους ιδρύσει συνολικά 42 νέα σούπερ μάρκετ σε Αττική, Μακεδονία, Πελοπόννησο και Κεφαλλονιά, στο πλαίσιο της υλοποίησης του σχετικού επενδυτικού της προγράμματος, ετήσιου ύψους περίπου 60 εκατ. ευρώ. ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ ΤΣΟΥΛΟΥ στρατηγική ενδυνάμωσης του δικτύου της εταιρείας συ ­ μπληρώνεται από τη βελτίω ­ ση της ανταγωνιστικότητας της με άλλες επενδύσεις, τόσο στις τιμές και την ποικιλία των προϊόντων που διαθέτει όσο και με την εφαρμογή καινοτομι ­ ών στις υπηρεσίες που προσφέρει. Στόχος της είναι η συνεχής αναβάθμιση της εικόνας των καταστημάτων της, ώστε να ενισχύεται η επι- σκεψιμότητά τους και η πιστότητα των πελα ­ τών της, αποβλέποντας στην επιτάχυνση της ανάπτυξης των πωλήσεών της. Η σχετική πο ­ λιτική της φαίνεται πως αποδίδει, δεδομένου ότι, όπως προκύπτει από στοιχεία που έδωσε προ ημέρων στη δημοσιότητα η μητρική της, Ahold-Delhaize, τα μεγέθη της παρουσίασαν βελτίωση στο εννεάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμ- βρίου φέτος. Εξάλλου, η διοίκηση της ΑΒ Βα ­ σιλόπουλος ήδη έχει ανακοινώσει ότι, εφόσον συνεχιστεί η σταδιακή βελτίωση των μεγεθών της αλυσίδας ως το τέλος του έτους, είναι πι ­ θανό ο ρυθμός εξέλιξης των πωλήσεών της να εξελιχτεί με θετικό πρόσημο για το σύνολο του τρέχοντος δωδεκαμήνου. Στην ανακοίνωση του μητρικού ομίλου σχετικά με την πορεία των μεγεθών του στο ενιάμηνο σχολιάζεται ειδικότερα η γεωγραφική περιοχή της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης, στην οποία περιλαμβάνεται η Ελλά ­ δα, με την επισήμανση ότι στο τρίτο τρίμηνο του 2019 οι καθαρές πωλήσεις της αυξήθηκαν κατά 4,5% σε σταθερές συναλλαγματικές ισο ­ τιμίες, ανερχόμενες στα 1,562 δισ. ευρώ. Την άνοδό τους η διοίκηση του ομίλου την απέ ­ δωσε στις δυνατές επιδόσεις των θυγατρικών του κυρίως στην Τσεχία και τη Ρουμανία, ενώ για την Ελλάδα επισήμανε ότι «καταγράφηκε βελτίωση σε σύγκριση με τα προηγούμενα τρί ­ μηνα». Σχετικά με τη συμβολή της επέκτασης των θυγατρικών του δικτύων στην τόνωση συ ­ νολικά των πωλήσεών του στην ευρεία περιοχή, στην ανακοίνωση γίνεται μνεία στα 148 νέα κα- ταστήματά τους, που εγκαινίασαν στη διάρκεια του ενιάμηνου στη Ρουμανία, τη Σερβία και την Ελλάδα και που στην πλειονότητά τους είναι convenience stores. ΒΕΛΤΙΩΘΗΚΕ ΤΟ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΚΕΡΔΟΥΕ Ειδικότερα για ιην Ελλάδα σχολιάζεται ότι το περιθώριο κέρδους στη διάρκεια του τρίτου τριμήνου καταγράφηκε μεν χαμηλότερο έναντι του αντίστοιχου περυσινού, αλλά ήταν βελτιω ­ μένο σε σύγκριση με τα προηγούμενα τρίμηνα του 2019. Σημειώνουμε ότι οι «εκπτώσεις» που κά ­ νει η ΑΒ Βασιλόπουλος στην κερδοφορία της είναι επιβεβλημένες από τις συνθήκες του κλαδικού ανταγωνισμού, όπως έχουν διαμορ ­ φωθεί στην εγχώρια αγορά κατά την τελευ ­ ταία τετραετία, μετά την υπαγωγή του άλλοτε δικτύου της Μαρινόπουλος στην ΕΥΣ και τη βαθμιαία ανάταξή του. Ο στόχος της ΑΒ Βα ­ σιλόπουλος φέτος είναι οι πωλήσεις της να υπερβούν τα 2 δισ. ευρώ έναντι 1,986 δισ. ευρώ το 2018. Σημειώνεται ότι οι συνολικές πωλή- οεις του ομίλου Ahold Delhaize στο φετινό ενιάμηνο ως το Σεπτέμβριο ενισχύθηκαν κατά 2%, φτάνοντας τα 48,8 δισ. ευρώ. Μάλιστα, οι καθαρές online πωλήσεις της εμφάνισαν ανά ­ πτυξη της τάξης του 21,1%. Ωστόσο, τα καθα ­ ρά κέρδη της υποχώρησαν κατά 7,3% και δια ­ μορφώθηκαν στα 1,22 δισ. ευρώ. ·

46 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Συμμαχίες με Bazaar και Aegean κτίζει η Spar Hellas Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 29 Ημερομηνία έκδοσης: 30-11-2019 Επιφάνεια: 611.42 cm² Αρθρογράφος: Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ Συμμαχίες με Bazaar και Aegean κτίζει η Spar Hellas Νέες συμφωνίες για ιπν επέκταση του δικτύου καταστημάτων της και την ανάπτυξη των πωλήσεών της υλοποιεί η SPAR Hellas, ώστε να επιτύχει στον ταχύτερο δυνατό χρόνο το στρατηγικό της στόχο, που δεν είναι άλλος από το να καθιερώσει στη συνείδηση του Έλληνα καταναλωτή το σήμα Spar, του πλατπνα τςουλου το πλαίσιο αυτό, η εταιρεία σύναψε συμφωνία με τη Bazaar αφενός ένταξης στο δίκτυο της θυγατρικής του ολλανδικού ομίλου στην Ελλάδα νέων κα ­ ταστημάτων επωνυμίας Bazaar και αφετέρου τροφοδοσίας του δικτύου Spar από τη Bazaar. Ταυτόχρονα, τιροχώρηοε οε μια δεύτερη συμ ­ φωνία, αυτή τη φορά με την Aegean, για την εγκατάοταοη μι κριόν καταστημάτων Spar σε πρατήρια της εν λόγω εταιρείας πετρελαιοει- διόν. Στο μεταξύ, συνεχίζει να αναπτύσσει τη συνεργασία της με τους ομίλους αγορών Αστέ ­ ρας, Mesis και Ασπίδα. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά την κοινή πλέον πορεία της με τη Bazaar, η Spar Hellas συμφώνησε τη μετατροπή σε Spar κατα ­ στημάτων Bazaar που εδρεύουν σε τουριστικές περιοχές, όπως και την ίδρυση και λειτουργία νέων καταστημάτοιν της Bazaar -κατά βάση επίσης σε τουριστικές περιοχές- που επίσης θα ενταχθούν στο δίκτυο των Spar. Παράλλη ­ λα, η Spar Hellas και η Bazaar συμφώνησαν ότι η εταιρεία Βερούκας αναλαμβάνει την εισαγωγή και τη διανομή των προϊόντων Spar οε όλα τα κα ­ ταστήματα του δικτύου των Spar, καθώς και τη συνολική υποστήριξή τους, μέσω των κέντρων διανομής της εταιρείας σε όλη την Ελλάδα. Όπως αναφέρεχαι οε σχετική ανακοίνω ­ ση, με την υποστήριξη του ομίλου Βερούκα «η Spar έχει πλέον πιο δυναμική και ολοκληρω ­ μένη εμπορική πρόταση για τα καταστήματα τη μεσαίας αγοράς, με παγκόσμιο εμπορικό σήμα και δυνατό marketing, πανελλαδική δι ­ ανομή εμπορευμάτων, πλήρη γκάμα private label προϊόντων και ανταγωνιστικές παροχές και τιμές στα επώνυμα είδη». Σημειώνουμε ότι η Spar Hellas σήμερα λειτουργεί υπό το διε ­ θνές σήμα της 31 πλήρως ανακαινισμένα κατά το πρότυπό της καταστήματα και ακόμη 24 υπό ανάλογη ανακαίνιση. Μέχρι το τέλος του έτους η διοίκηση της εταιρείας εκτιμά ότι τα πλήρως ανακαινισμένα καταστήματα θα έχουν φθάσει τα 40 και τα μερικώς τα 30, με την πρό ­ βλεψη ότι ο αριθμός τους θα υπερβεί τα 100 μέχρι τα τέλη του 2020. Με την Aegean η Spar Hellas συμφώνησε την ανάπτυξη convenience stores οε ορισμένα από τα πρατήρια της εταιρείας.Ήδη οργανώνεται το πρώτο στη Λεωφόρο Ποοειδώνος, το οποίο θα λειτουργήσει για ένα διάστημα πιλοτικά ώστε, μετά τις σχετικές προσαρμογές βελτίωσης, να αποτελέσει γνώμονα ανάπτυξης τέτοιων κατα ­ στημάτων και σε άλλα πρατήρια του δικτύου της Aegean -πάντως σε επιλεγμένα πρατήρια κι όχι στο σύνολο του δικτύου τους. ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΜΕ ΑΕΤΕΡΑ-ΑΕΠΙΔΑ ΕΩΣ ΚΑΙ ΣΥΓΚΑΤΟΙΚΟΙ Σχετικό με τις συμφωνίες συνεργασίας της εταιρείας με τους ομίλους αγορών Αστέρας και Ασπίδα, στη μεν περίπτωση του Αστέρα τα νέα καταστήματά του που εντάσσονται στο δίκτυο Spar εδρεύουν κατά βάση σε τουριστικές περι ­ οχές της χώρας, για δε τον Ασπίδα ακόμα δεν έχουν ενταχθεί καταστήματα του δυναμικού του στο δίκτυο των Spar. Εκτιμάται, πάντως, ότι από τα 130 μικρά καταστήματα του ομίλου αγο- ρών τέτοια προοπτική, τουλάχιστον οε πρώτη φάση, έχουν μόλις τα τέσσερα ή πέντε. Οι τρεις εταιρείες θα εμείνουν στην πολιτική ανάπτυξης συνεργιών, στην οποία ήδη συμφώνησαν. Στο πλαίσιο αυτό, οι διοικήσεις τους αποφάσισαν μάλιστα τη συστέγαοή τους.Έτσι, οι έδρες της Spar Hellas και του Αστέρα μεταφέρθηκαν ήδη στα βόρεια προάστια της Αθήνας ως συγκάτοι- κοι, ενώ σύντομα αναμένεται η μετακόμιση της διοίκησης του ομίλου Ασπίδα κοντά τους. Σημειώνουμε όχι, όπως εκτιμάται, στα τέλη του 2019 κύκλος ο εργασιών της Spar Hellas, δη ­ λαδή του δικτύου καταστημάτων που ελέγχει, θα φθάνει περί τα 130 εκατ. ευρώ. ·

47 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Υπέρ της ελεύθερης οικονομίας και του υγιούς ανταγωνισμού Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 30-31 Ημερομηνία έκδοσης: 30-11-2019 Επιφάνεια: 1243.69 cm² Αρθρογράφος: Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Σ Τ Α Μ Π Ο Υ Λ I Δ Η Σ , Γ. Γ. ΕΜΠΟΡΙΟΥ & ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ Υπέρ της ελεύθερης οικονομίας και του υγιούς ανταγωνισμού Τρεις θεσμικές παρεμβάσεις για ιπν ορθότερη λειτουργία τπς αγοράς προαναγγέλλει στπ συνέντευξή του στο σελφ σέρβις ο κ. Παναγιώτης Σταμπουλίδης, Γενικός Γραμματέας Εμπορίου και Καταναλωτή. Όπως αποκαλύπτει, το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων θα βασιστεί στην πολιτική των «ανοικτών δεδομένων» για τπν καλύτερη ενημέρωση του καταναλωτή, θα δώσει έμφαση στην κωδικοποίηση των ΔΙΕΠΠΥ για τπν αποτελεσματικότερη διενέργεια των ελέγχων, ενώ μελετά τπν υιοθέτηση νομοθετικών ρυθμίσεων για τπν αγορά του franchise, ώστε να διασφαλιστούν αποτελεσματικότερα τα δικαιώματα του franchisee και οι υποχρεώσεις του franchisor. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΠΛΑΤΩΝΑ τςουλο ιαχρονικές αδυναμίες του ελεγκτικού μηχανισμού της αγοράς είναι η πολυνομία, η γραφειοκρατία, η πολυδιάσπα­ ση και η υποστελέχωση, πα­ ραδέχθηκε ο κ. Π. Σταμπουλίδης στην έναρξη της συζήτησής μας, απαντώντας σε ερώτησή μας σχετικά τις αδυναμίες του ελεγκτικού μη ­ χανισμού της αγοράς. Ωστόσο, όπως τόνισε, «το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων και συγκεκριμένα η Γενική Γραμματεία Εμπο ­ ρίου και Προστασίας Καταναλωτή σχεδιάζει τη θεσμοθέτηση μιας Ενιαίας Διυπηρεσιακής Μονάδας για την Εποητεία της Αγοράς και την Αντιμετώπιση του Παραεμπορίου, η οποία αναμένεται να αντιμετωπίσει σε μεγάλο βαθμό τις προαναφερθέντες αδυναμίες και να βελτι ­ ώσει σημαντικά το επίπεδο αηοτελεσματικό- τητας και ετοιμότητας του ελεγκτικού μηχα ­ νισμού του υπουργείου». Αναφορικά με την πολυνομία που σχετίζεται με τον ελεγκτικό μηχανισμό, πρόσθεσε ότι «ήδη σχεδιάζεται η αναμόρφωση των Κανόνων Διακίνησης και Εμπορίας Προϊόντων και Υπηρεσιών και υπαί ­ θριου εμπορίου (ΔΙΕΠΠΥ)». σελφ σέρβις: Σε ποιο βαθμό οι μικρομεοαίες επιχειρήσεις έχουν περιθώρια αντίστασης οτις πιέσεις των ισχυρών τον εμπορίου; Τι μέτρα λαμβάνετε για να τις στηρίξετε, εφόσον, όπως λέγεται, αποτελούν τη «ραχοκοκαλιά της οικο ­ νομίας»; Παναγιώτης Σταμπουλίδης: Πράγματι, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος της εγχώριας επιχει ­ ρηματικότητας -είναι περίπου το 95% των ελληνικών επιχειρήσεων. Για το λόγο αυτό άμεση προτεραιότητα του υπουργείου είναι η στήριξή τους έναντι των μεταβαλλόμενων τά ­ σεων της αγοράς. Στο πλαίσιο αυτό, η μείωση της φορολογίας, η σχεδιαζόμενη μείωση του ΦΙΙΑ, η ρύθμιση των οφειλών σε 120 δόσεις, ο μηχανισμός για τη διαχείριση των επισφαλών δανείων, η δημιουργία ενός ανταγωνιστικό ­ τερου πλαισίου, ώστε να προγραμματίζουν οι ίδιες τις προωθητικές και εμπορικές δράσεις σε αγορές πρώτων υλών, η αντιμετώπιση του παραεμπορίου με ελεγκτικές δράσεις σε ολό ­ κληρη την επικράτεια, ο νέος νόμος για το ΓΕΜΗ και η προσδοκώμενη μείωση των διοι ­ κητικών τους βαρών, πιστεύουμε ότι συμβά ­ λουν στην βιωσιμότητα τους. ΣΥΓΚΛΙΣΗ ΜΕ ΤΙΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ο. σ.: Πώς σχεδιάζετε να παρέμβετε στο ζήτημα των προσφορών και των εκπτώσεων; Π. Σ.: Αυτή την περίοδο διεξάγουμε διάλο ­ γο με τους επαγγελματικούς φορείς, προκει- μένου να λάβουμε υπόψη τις απόψεις τους. Διαπιστώνουμε σύγκλιση απόψεων ως προς την τροποποίηση του υπάρχοντος πλαισίου, με σκοπό να εντείνουμε την κινητικότητα των καταναλωτών, ενισχύοντας τις προωθητικές ενέργειες και αίροντας τα εμπόδια, που στρε ­ βλώνουν την αγορά και δημιουργούν αθέμιτες συνθήκες ανταγωνισμού. σ. σ.: Είστε υπέρ ή κατά της κυριακάτικης αργίας; Π. Σ.: Το ζήτημα αυτό έχει ρυθμιστεί από την προηγούμενη κυβέρνηση, η οποία διεύρυνε το πλαίσιο λειτουργίας των καταστημάτων τις Κυριακές. Σε κάθε περίπτωση αξιολογούμε τα αποτελέσματα του υφιστάμενου πλαισίου και το αποτύπωμά του στην εθνική οικονομία. σ. σ.: Μετά την ψήφιση τον αναπτυξιακού νόμον, ποιες είναι οι επόμενες νομοθετικές σας πρωτο ­ βουλίες; Π. Σ.: Ο αναπτυξιακός νόμος δημιουργεί την ανάγκη για την έκδοση μίας σειράς υπουργι ­ κών αποφάσεων για θέματα του ΓΕΜΗ, μέσω των οποίων θα ρυθμιστεί λεπτομερώς η εφαρ ­ μογή του νέου θεσμικού πλαισίου. Επίσης, όπως προανέφερα, σχεδιάζουμε την ανασυ ­ γκρότηση δια νόμου του ελεγκτικού μηχα ­ νισμού που διέπει τη λειτουργία της αγοράς ΔΙΕΠΠΥ. σ. σ.: Πολλά έχουν λεχθεί για τις σχέσεις της ορ ­ γανωμένης λιανικής με τη βιομηχανία σχετικά

48 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Υπέρ της ελεύθερης οικονομίας και του υγιούς ανταγωνισμού Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 30-31 Ημερομηνία έκδοσης: 30-11-2019 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ με τον τρόπο υπολογισμοί) των τιμών κτήσης των αγαθών και εν συνεχεία τη διαμόρφωση των τι ­ μών λιανικής. Κατά πόσο το ισχύον πλαίσιο είναι διάφανες στην άοκηοη των προβλεπόμενων από το νόμο ελέγχων (φορολογικών άλλων); ή Π. Σ.: Οι σχέσεις μεταξύ εταιρειών, βιομηχα ­ νιών και οργανωμένης λιανικής, ρυθμίζονται από τις μεταξύ τους συμβάσεις, οι οποίες συνάπτονται υπό καθεστώς ελεύθερης αγο ­ ράς. Σε κάθε περίπτωση, στο πλαίσιο της προστασίας του καταναλωτή, η ΓΓΕ διενεργεί αδιάκοπα κατά το νόμο τους προβλεπόμενους ελέγχους και παράλληλα ενημερώνει τον κα- ταναλωτή για όλα τα δικαιώματα, τις δυνατό ­ τητες και τις υποχρεώσεις του σχετικά με τις εμπορικές συναλλαγές του. ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΕΝΙΣΧΥΕΗ THE ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ο. ο.: ΙΊα συγκεκριμένες κατηγορίες αγαθών ο καταναλωτής, προοερχόμενος στο σούπερ μάρ- κετ, δεν είναι σε θέση να αξιολογεί το κόστος αγοράς ενός αγαθού, λόγω των πολλών και δια ­ φορετικού τύπου αναφορών στην τιμή του (αξία, αξία ανά μονάδα μέτρησης, ποσότητα, σνσκεν- αοία, τιμή ιιρο και μετά την προσφορά, «1+1 δώρο» κ.ά.). Πώς εκτιμάτε ότι πρέπει να αντιμε ­ τωπιστεί το θέμα; Π. Σ.: Το ισχύον νομικό πλαίσιο με τους Κανό ­ νες Ρύθμισης της αγοράς Προϊόντων και Πα ­ ροχής Υπηρεσιών (άρθρο 2, ν.4177/2013) ορίζει την αναγραφή των προβλεπόμενων ενδείξεων επί των μέσων ενημέρωσης των καταναλωτών (πινακίδες κτλ). Ωοτόοο, απαιτείται περαι ­ τέρω ενίσχυση της ενημέρωσης του κοινού, ώοτε να μπορεί να συγκρίνει μεταξύ των δια ­ θέσιμων εναλλακτικών με μεγαλύτερη ευχέ ­ ρεια. Γενικά πρέπει να παρέχεται στον κατα ­ ναλωτή η δυνατότητα να συγκρίνει με εύκολο και σαφή τρόπο την αρχική τιμή του προϊόντος με την τελική του. Στο πλαίσιο αυτό, προω ­ θούμε το «e -καταναλωτής», μια σύγχρονη και εύχρηστη εφαρμογή, με την οποία οι κατανα ­ λωτές θα μπορούν να αναζητούν τα αγαθά, να συγκρίνουν τιμές, να διαμορφώνουν το κόστος των αγορών τους και αναλόγως να επιλέγουν προμηθευτές για τα ψώνια τους. Πιστεύουμε ότι μέσα από «ανοιχτά δεδομένα» στις τιμές προϊόντων και υπηρεσιών θα έχουμε περισσό ­ τερο ανταγωνισμό προς όφελος και των κατα ­ ναλωτών και των παραγωγών. ο. σ.: Ένα από τα ζητήματα που κατά καιρούς έρχονται στη δημοσιότητα σχετικά με τα αγρο ­ τικά προϊόντα, είναι η αδικαιολόγητη απόσταση των τιμών τους μεταξύ χωραφιού και ραφιού. Θα ηαρέμβετε ελεγκτικά ή και νομοθετικά, ώστε να περιοριστεί η «φολίδα»; Π. Σ.: Είμαστε υπέρμαχοι της ελεύθερης οικο ­ νομίας. Στο πλαίσιο αυτό, οι τιμές καθορίζο ­ νται από την προσφορά και τη ζήτηση. Η πολι ­ τεία πρέπει να διασφαλίζει ότι η αγορά κινείται οε συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού κι ότι δεν λειτουργούν καρτέλ. Από την άλλη πλευρά, οι παραγωγοί χρειάζεται να γίνουν πιο ανταγωνι ­ στικοί, καινοτόμοι και εξωστρεφείς. Ωστόσο, η επιλογή των «ανοιχτών δεδομένων», μέοω των σύγχρονων εργαλείων, θα βοηθήσει κι αυτούς. σ. σ.: Τα δικαιώματα τον καταναλωτή προστατεύ ­ ονται επαρκώς από το ισχύον θεσμικό πλαίσιο; Π. Σ.: Το ισχύον πλαίσιο είναι σύγχρονο και εναρμονισμένο με την ευρωπαϊκή νομοθε ­ σία. Ενδεχομένως, μεγαλύτερο βάρος πρέπει να δοθεί στην ενημέρωση του καταναλωτή σχετικά με τα δικαιώματά του και τη θεσμική προστασία του. Παράλληλα, έμφαση πρέπει να δοθεί στη διενέργεια των σχετικών ελέγ ­ χων, με σκοπό τη διασφάλιση της τήρησης του νόμου από τις εμπορικές εταιρείες και λιγότερο την περαιτέρω ρύθμιση της αγοράς. Επαφίεται δε και στον ίδιο τον καταναλωτή να συγκρίνει τις εναλλακτικές του επιλογές, ερευνώντας και συγκρίνοντας τιμές και ποι ­ ότητες αγαθών και υπηρεσιών, αλλά και να καταγγέλλει τυχόν περιπτώσεις παραβίασης των δικαιωμάτων του. Η Γ. Γ. Εμπορίου και Προσιαοίας Καταναλωτή σχεδιάζει τη θεσμοθέτηση μιας Ενιαίας Διυηηρεσιακής Μονάδας για την Εηοητεία της Αγοράς και την Αντιμετώπιση του Είαραεμπορίου, που θα βελτιώσει σημαντικά την αποτελεσματικότητα και ετοιμότητα του ελεγκτικού μηχανισμού του υπουργείου ΥΠΟ ΕΚΕΨΙΝ ΝΕΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ FRANCHISE ο. σ.: Σε τι βαθμό η αγορά τον franchise έχει ανάγκη νομοθετικών βελτιώσεων σε ό,τι αφορά είτε τον τρόπο λειτουργίας της είτε τους όρους που συνήθως προβλέπουν οι συμβάσεις μεταξύ franchisee και franchisor; Π. Σ.: Οι συμβάσεις franchise δεν ρυθμίζονται σήμερα στην Ελλάδα από ειδική νομοθεσία, ούτε πρόκειται για συμβάσεις που ρυθμίζο ­ νται από ειδικές διατάξεις του Αστικού Κώ ­ δικα. Ωστόσο, οι συμβατικές σχέσεις μεταξύ franchisor και franchisee ρυθμίζονται από τις γενικές διατάξεις του Αστικού Κώδικα και τη νομοθεσία περί ανταγωνισμού, εμπορικών σημάτων και προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων. Σήμερα μελετάται η πιθανότητα υιοθέτησης νομοθετικών ρυθμίσεων, αντίστοι ­ χων προς ισχύουσες σε άλλες χώρες της ΕΕ, σχετικά με την πληρότητα της πληροφόρησης του franchisee, ώστε να αποκλείεται η πιθα ­ νότητα εξαπάτησής του από το franchisor ή καταχρηστικής συμπεριφοράς εκ μέρους ταυ, αλλά και την προστασία του franchisor από την παράνομη ή καταχρηστική συμπεριφορά του franchisee. ·

49 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 32-34 Ημερομηνία έκδοσης: 30-11-2019 Επιφάνεια: 1820.76 cm² Αρθρογράφος: Κυκλοφορία: 0 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΙΔΕΡΗΣ, ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο «Στην έναρξη ίου 2020 θα διαβουλευιούμε με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, στο επίπεδο ιόσο ίου ΕΟΑΝ και ίων συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης όσο και της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή, για το σχέδιο δράσης αναφορικά με τις υποχρεώσεις καθενός βάσει τπς Οδηγίας 904/2019 για τον περιορισμό των πλαστικών μιας χρήσης, για τις πλαστικές σακούλες μεταφοράς και για τπν ενημέρωση ευρύτερα της κοινωνίας μας. Ας το έχει υπόψη του το επιχειρηματικό κοινό», τονίζει ο κ. Γιάννης Σιδέρης, νέος διευθύνων σύμβουλος του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΝΙΚΟΛΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: κορνηλιος ςαραντιογλου συζήτηση άνοιξε με την επισήμανση εκ μέρους του πως «κάθε εγχειρήματος ανακύκλωσης των στερεών αποβλήτων προηγούνται οι προσπάθειες τόσο της μείωσης όσο και της επαναχρησιμοποίησης των υλικών τους πριν την οριστική απόρριψή τους...». Σε ό,τι αφορά ειδικά την ανακύκλωση, όπως μας είπε, «το νομοθετικό πλαίσιο της ΕΕ, βά ­ σει του οποίου λειτουργούν όλα τα δίκτυα της ανακύκλωσης στην Ευρώπη, είναι πρωτοπο ­ ριακό ως προς τη σύλληψη της «διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού». Σύμφωνα με αυτήν, κάθε παραγωγός προϊόντων που δημιουργούν απορρίμματα στη διάρκεια και στο τέλος του κύκλου χρήσης τους, είτε αναφερόμαστε σε υλικά αυακευασίας ή άλλα αδρανή υλικά (π.χ. μπάζα) είτε οε προϊόντα καθαυτά (π.χ. ηλε ­ κτρονικές και ηλεκτρικές συσκευές, μπατα ­ ρίες, λάστιχα αυτοκινήτων κλπ), πληρώνουν ένα ποσοστό επί του τζίρου τους, ώστε να είναι δυνατή η εναλλακτική διαχείριση των σχετι ­ κών αποβλήτων, δηλαδή η ποικίλων τύπων διαχείρισή τους πλην της ταφής». Στο πλαίσιο αυτό, όπως εξήγησε, ο ΕΟΑΝ ως κρατικός φο ­ ρέας από την ίδρυσή του το 2001 αδειοδοτεί και εποπτεύει τη λειτουργία των συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης των στερεών απο ­ βλήτων, στα οποία υπάγονται και από τα οποία ελέγχονται όλοι οι παραγωγοί, που ως τέτοιοι, άλλωστε, είναι υποχρεωτικά εγγεγραμμένοι στο Εθνικό Μητρώο Παραγωγών του ΕΟΑΝ. Στη χώρα μας η εναλλακτική διαχείριση γίνε ­ ται σε επτά διαφορετικά ρεύματα από συνολι ­ κά 22 συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης «εκ των οποίων, μάλιστα, μόλις στα τέσσερα έχει εγκρίνει ο ΕΟΑΝ τις τροποποιήσεις των τελευταίων τους επιχειρησιακών σχεδίων. Συ ­ νεπώς επειγόμαστε σήμερα ως νέα διοίκηση να εγκρίνουμε τα 18 υπολειπόμενα σχέδια ως το τέλος του χρόνου!», τόνισε. Η ΟΔΗΓΙΑ 904/2019 σελφ σέρβις: Γιατί τόση βιάση; Γιάννης Σιδέρης: Πρόκειται για θέμα ουσι ­ αστικό, όχι τυπικό. Η πρόσφατη νέα ευρω ­ παϊκή Οδηγία 904/2019 θέτει σημαντικούς στόχους σχετικά με τη μείωση της ρύπανσης από τα πλαστικά μιας χρήσης. Αρα τίθεται άμεσα προς συζήτηση με τους εμπλεκόμε ­ νους φορείς αλλού η κατάργηση, αλλού ο περιορισμός και αλλού η υποκατάσταση των πλαστικών μιας χρήσης εντός συγκεκριμέ ­ νων προθεσμιών. Ταυτόχρονα, στο πλαίσιο της ευθύνης του παραγωγού, θ ’ ανοίξει και η συζήτηση περί χρεώσεων του πλαστικού και των υποπροϊόντων του, ώστε να δοθούν κί ­ νητρα για περιβαλλοντικά πιο φιλικές νέες συσκευασίες. Ολα αυτά απαιτούν ταχύτητα αντιδράσεων, με καλή προετοιμασία για τη λήψη σωστών αποφάσεων. Δεν έχουμε την πο ­ λυτέλεια χρόνου. Μάλιστα, η πολιτική ηγεσία του εποπτεύοντας υπουργείου έχει δηλώσει ότι αναμένει αποτελέσματα ως τα μέσα του 2020. Πρέπει να βιαστούμε ή σωστότερα ήδη έχουμε χάσει πολύ χρόνο ως παγκόσμια κοι ­ νωνία. Λάβετε υπόψιν σας ότι η μόλυνση του πλαστικού έχει ανιχνευτεί από τα πιο βαθιά νερά των ωκεανών -κάπου στα 10.800 μέτρα υπό την επιφάνεια της θάλασσας- ως τις κορ ­ φές των Ιμαλαΐων! Σε ό,τι μας αφορά ως Ευ ­ ρωπαίους περίπου το 50% της ρύπανσης από πλαστικό των θαλασσών μας οφείλεται στα πλαστικά μιας χρήσης. Σε αυτό, λοιπόν, το μέ ­ γεθος το μερίδιο των πλαστικών ειδών, που η ΕΕ αποφάσισε να μειώσει, ανέρχεται στο 86%. Πρόκειται για τους περιέκτες των τροφίμων, τα κυπελάκια, τις μτιατονέτες, τα μαχαιροπί ­ ρουνα, πιάτα, αναδευτήρες και καλαμάκια, τα καλαμάκια στήριξης των μπαλονιών, όπως και τα μπαλόνια, τα πακέτα και τα περιτυλίγματά τους, τους περιέκτες ποτών, τα καπάκια τους και τα καλύμματα, τα υγρά μαντηλάκια και τις σερβιέτες, τις λεπτές πλαστικές σακούλες με ­ ταφοράς, τα φίλτρα προϊόντων καπνού και τα αλιευτικά εργαλεία. ο. σ.: Ο ΕΟΑΝ έχει την ευθύνη της σχετικής ενημέρωσης της κοινωνίας; Γ. Σ.: Αυτό είναι αρμοδιότητα και υποχρέωση των συστημάτων εναλλακτικής διαχείρισης, αλλά στην ευθύνη του ΕΟΑΝ είναι είσπραξη η του περιβαλλοντικού ανταποδοτικού τέλους επί της πλαστικής σακούλας, που σε ενάμιση χρόνο απέδωσε σχεδόν 17 εκατ. ευρώ. Προ ­ φανώς οφείλουμε, στο πλαίσιο της ανταπο- δοτικότητας του τέλους, να τα επενδύσουμε ποικιλοτρόπως στη σχετική εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση των πολιτών ως δημοτών, καταναλωτών, μαθητών κ.ά. ΕΛΛΕΙΜΜΑ ΕΝΙΑΙΟΥ ΠΛΑΙΕΙΟΥ ΑΝΑΦΟΡΑΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΕΗ σ. σ.: Ποια είναι η εικόνα της χώρας μας από άπο­ ψη ανταπόκρισης στους εθνικούς στόχους ανακύ ­ κλωσης; Γ. Σ.: Βρισκόμαστε εντός του πλαισίου των στόχων, όπως έχουν τεθεί από την ΕΕ, αλλά εξακολουθούμε να θάβουμε το 80% των απορ ­ ριμμάτων που παράγουμε κι αυτό είναι λυπη ­ ρό. Ο παραγωγός ανταποκρίνεται μεν κατά το νόμο στο ποσοστό των συσκευασιών του, που οφείλει να διαθέτει προς εναλλακτική διαχεί ­ ριση, αλλά την ίδια στιγμή ο τελικός χρήστης

50 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο Πηγή: ΣΕΛΦ ΣΕΡΒΙΣ Σελ.: 32-34 Ημερομηνία έκδοσης: 30-11-2019 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ των συοκευαοιων του ως παραγωγός οικιακών απορριμμάτων, είτε δεν γνωρίζει το «τι» και το «πώς» της ανακύκλωσης είτε αποθαρρύνε­ ται, άλλοτε γιατί βλέπει το απορριμματοφόρο του δήμου να μαζεύει αδιαχώριστα το περιε ­ χόμενο μπλε και καφέ κάδων κι άλλοτε γιατί αναζητά και δεν βρίσκει τους μπλε κάδους. Ενιαίο πλαίσιο αναφοράς για την ανακύκλω ­ ση και την κυκλική οικονομία στην Ελλάδα, άρα και η σχετική κουλτούρα, δεν υπάρχουν. Είναι ζητούμενα. Έχουμε πολύ δρόμο να δια- νύσουμε, ενημερώνοντας τους πολίτες, μέσω των δήμων, και τους παραγωγούς, μέσω των συστημάτων διαχείρισης, για το ποια είναι η περιβαλλοντικά σωστή ουσκευασία, πώς πρέ ­ πει να τη διαχειριστούμε κατά την απόρριψή της, ποια είναι η σημασία της επαναχρησιμο- ποίηοης των υλικών κοκ. Το παρήγορο. πάντως, είναι ότι στην περί ­ πτωση της λεπτής πλαστικής σακούλας μιας χρήσης -μοναδικό πεδίο στο οποίο αναλή- φθηκε οριζόντια και καθολική δράοη- έχουμε αισιόδοξα αποτελέσματα. Άρκεσε ένας χρόνος από την έναρξη της εφαρμογής του ευρωπαϊ ­ κού νόμου, για να πέσει η κατά κεφαλή ετήσια χρήση της από τις 300-350 στις 110 και σύντο ­ μα θα πιάσουμε τον ευρωπαϊκό στόχο των 90. Τίθεται άμεσα προς συζήτηση με τους εμπλεκόμενους φορείς άλλου η κατάργηση, αλλού ο περιορισμός και άλλου η υποκατάσταση των πλαστικών μιας χρήσης εντός συγκεκριμένων προθεσμιών Ταυτόχρονα, καλλιεργείται η κουλτούρα επα- ναχρηοιμοποίηοης των πλαστικών ή πάνινων τσαντών για τα ψώνια μας, πράγμα πολύ ση ­ μαντικό. Ευελπιστώ ότι τηρουμένων των ανα ­ λογιών αποτελεσματική θα είναι η επίσης ορι ­ ζόντια στον κόσμο των παραγωγών εφαρμογή της νέας ευρωπαϊκής Οδηγίας για τη μείωση των πλαστικών μιας χρήσης και είναι στο χέρι μας να τους ενημερώσουμε σωστά σχετικά με τις προθεσμίες των αλλαγών, τις περιεκτικό ­ τητες των υλικών κλπ, ώστε να ανασχεδιάοουν τα πλάνα και τις συσκευασίες τους. ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ: ΠΑΝΩ ΑΠ ’ ΟΛΑ ΘΕΜΑ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ σ. σ.: Υπάρχουν εκτιμήσεις για το δυνητικό ποσο ­ στά των απορριμμάτων , που είναι αξιοηοιήοιμα; Γ. Σ.: Επίσημο πόρισμα μετρήσεων δεν υπάρ ­ χει, άλλα σε πολύ γενικές γραμμές έχει εκτι- μηθεί ότι ένας δημοτικός κάδος απορριμμά ­ των περιέχει κατά 40% οργανικές ύλες και κατά 43% ανακυκλώοιμα υλικά κάθε είδους. Συνεπώς ένα δυνητικό 83% των απορριμμά ­ των δεν έπρεπε να οδηγούνται προς ταφή. Το σύστημα του συνδυασμού σήμερα των καφέ και των μπλε κάδων, για τα οργανικά και τα ανακυκλώοιμα απόβλητα αντίστοιχα, προ­ σφέρει λύση υπό την προϋπόθεση, βέβαια, αφενός ότι οι χρήστες τους είναι ενήμεροι και πεισμένοι σχετικά με την ορθή χρήση των κά ­ δων και αφετέρου ότι λειτουργούν ορθά και τα υπόλοιπα συστήματα εναλλακτικής διαχείρι ­ σης (για ηλεκτρικές-ηλεκτρονικές συσκευές, μπάζα, κηπευτικά απορρίμματα κ.ά.). Ωστόσο, η εν λόγω προϋπόθεση είναι επίσης ζητούμε ­ νη, εφόσον υπάρχει έλλειμμα εμπιστοσύνης