ΑΠΟΔΕΛΤΙΩΣΗ ΤΥΠΟΥ 25-8

1 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Ποια προσόντα ζητά η αγορά εργασίας στην Κεντρική Μακεδονία Πηγή: ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Σελ.: 1,17-21 Ημερομηνία έκδοσης: 25-08-2019 Επιφάνεια: 5180.85 cm² Αρθρογράφος: Κυκλοφορία: 1200 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ, ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ ΜΑΣΟΥΤΗΣ Ο ΧΑΡΤΗΣ ΤΟΝ ΕΛΛΕΙΨΕΩΝ ΑΝΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΚΛΑΔΟ Ποια προσόντα ζητά η αγορά εργασίας στην Κεντρική Μακεδονία Η «ΜτΚ» ανοίγει το φάκελο - Γιατί άλλα μαθαίνουμε κι άλλα ψάχνουν οι εργοδότες - Μιλούν και γράψουν καταξιωμένοι επιχειρηματίες και εκπρόσωποι επαγγελματικών επιμελητηρίων Το πτυχίο δεν αρκεί για να βρει κάποιος δουλειά. Αυτό δείχνει η πράξη, αυτό πιστοποιεί και η αγο ­ ρά εργασίας στην Κ. Μακεδονία. Οι ελλείψεις σε δεξιότητες είναι αγκάθι και σύμφωνα με πρόσφα ­ τη έρευνα του ΣΕΒ το 35,6% των επιχειρήσεων του παραγωγικού το ­ μέα της οικονομίας αντιμετωπίζει πρόβλημα να βρει εξειδικευμένο προσωπικό. Υπάρχει φυσικά και ο αντίλογος. Σύμφωνα με το ευρωπαϊκό κέντρο για τη δια βίου εκπαίδευση και κα ­ τάρτιση Cedefop, παρότι ορισμένες επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν δυσκο ­ λίες στην εύρεση συγκεκριμένων επαγγελματιών, το φαινόμενο της ταυτόχρονης με την υψηλή ανεργία ύπαρξης κενών θέσεων εργασίας δείχνει κακές εργασιακές συνθήκες και μη ικανοποιητικές αμοιβές. Γράφουν: Αθ. Σαββάκης πρόεδρος του Συνδέσμου Βι ­ ομηχανιών Ελλάδος, Γ. Κων- σταντόπουλος πρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Ελλά ­ δος, Γ. Μασούτης πρόεδρος του Εμπορικού και Βιομηχανι ­ κού Επιμελητηρίου Θεσσαλο ­ νίκης, Μ. Ζορπίδης πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμε ­ λητηρίου Θεσσαλονίκης, Αν. Καπνοπώλης πρόεδρος του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης, Κ. Καγγελίδης πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πληροφορικής Β. Ελλάδος.

2 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Ποια προσόντα ζητά η αγορά εργασίας στην Κεντρική Μακεδονία Πηγή: ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Σελ.: 1,17-21 Ημερομηνία έκδοσης: 25-08-2019 ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ Ποια προσόντα ζητούν οι εργοδότες από τους εργαζόμενους 18-19

3 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Ποια προσόντα ζητά η αγορά εργασίας στην Κεντρική Μακεδονία Πηγή: ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Σελ.: 1,17-21 Ημερομηνία έκδοσης: 25-08-2019 ΠΟΙΑ ΠΡΟΣΟΝΤΑ ΖΗΤΟΥΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ ΟΙ ΕΡΓΟΔΟΤΕΣ ΣΤΗΝ Κ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ Το πτυχίο δεν αρκεί για την αγορά εργασίας Τα πτυχία δεν αρκούν, όπως διαπιστώνουν οι νέοι πτυχιούχοι όταν βγουν στην αγορά εργασίας. Άλλα προσόντα και δεξιότητες έχουν οι εργαζόμενοι κι άλλα ζητούν οι εργοδότες. Η μελέτη διάγνωσης των αναγκών της αγοράς εργασίας στην Κεντρική Μακεδονία αποκαλύπτει σε ποια επαγγέλματα καταγράφονται οι μεγαλύτερες ελλείψεις δεξιοτήτων Μ Της Σοφίας Χριστοψορίδου Ο ι εκπρόσωποι έξι φορέων επιχειρη ­ ματικότητας (ΣΕΒ, ΣΕΒΕ, ΕΒΕΘ, ΕΕΘ, ΒΕΘ, ΣΕΠΒΕ) συμφωνούν ότι υπάρχει αναντιστοιχία μεταξύ του τι ζητούν οι επιχειρήσεις από έναν εργαζόμενο και του τι είδους τυπικά προσόντα αυτός δια ­ θέτει, και προτείνουν τη διασύνδεση των προγραμμάτων εκπαίδευσης με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, όπως θα διαβάσετε στις επόμενες σελίδες. Είναι πλέον δεδομέ ­ νο ότι ένα οποιοδήποτε πτυχίο πανεπιστη ­ μίου δεν εξασφαλίζει μια θέση εργασίας, κι αυτό είναι κάτι που πρέπει να λάβουν πολύ σοβαρά υπόψη τους οι νέοι, που σε λίγες μέρες θα μάθουν σε ποια σχολή πέρασαν μετά τις πανελλήνιες εξετάσεις. Δυσκολεύονται να βρουν προσωπικό Πρόσφατη έρευνα του ΣΕΒ έδειξε ότι συνολικά στην Ελλάδα το 35.6% των επι ­ χειρήσεων του παραγωγικού τομέα της οι ­ κονομίας αντιμετωπίζει πρόβλημα να βρει εξειδικευμένο προσωπικό. Το φαινόμενο εμφανίζεται εντονότερο στους κλάδους της ενέργειας (49.2%) και των τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνίας (41,4%), ενώ λιγότερο έντονη είναι η δυσκολία κά ­ λυψης κενών θέσεων στις επιχειρήσεις της αγροδιατροφής (37,ι%) και των δομικών υλικών (34,8%). Ακόμη μικρότερη δυσκο ­ λία στην κάλυψη των κενών θέσεων εργα ­ σίας έχουν οι εταιρείες που δραστηριοποι ­ ούνται στα logistics (29,6%) και στην υγεία και το φάρμακο (28,4%). Το ποσοστό των εταιρειών που δυσκολεύονται να βρουν τα κατάλληλα στελέχη είναι μεγαλύτερο στις εξωστρεφείς (45,9%) και τις μεγάλες επι ­ χειρήσεις (44,7%), που δραστηριοποιούνται σε περισσότερο ανταγωνιστικές αγορές και έχουν υψηλότερες απαιτήσεις από το αν ­ θρώπινο δυναμικό. Το πρόβλημα έλλειψης (κυρίως νέων) δεξιοτήτων, που είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη της επιχείρησης, είναι ακόμη πιο οξυμμένο στο προσωπικό που εργά ­ ζεται ήδη στις ελληνικές επιχειρήσεις. Η έλλειψη δεξιοτήτων προκαλεί αύξηση του φόρτου εργασίας για το υφιστάμενο προ­ σωπικό και στις εξωστρεφείς και στις μεγά ­ λες επιχειρήσεις, αύξηση του λειτουργικού κόστους και καθυστέρηση στην ανάπτυξη νέων προϊόντων ή/και υπηρεσιών. Η έρευνα εντοπίζει ως σημαντικότερες τις ελλείψεις που αφορούν τις τεχνικές δε ­ ξιότητες, αυτές δηλαδή που αφορούν την εκτέλεση συγκεκριμένης εργασίας ή/και επαγγέλματος. Όσον αφορά τις οριζόντιες δεξιότητες, αξιοσημείωτη είναι η σημα ­ ντική αναφορά ελλείψεων από τις μεγα ­ λύτερες και τις εξωστρεφείς επιχειρήσεις για τα επαγγέλματα υψηλών προσόντων στην «οργάνωση και διοίκηση έργου» και στη «διαχείριση της τεχνολογίας και της καινοτομίας». Ως σημαντικότερος λόγος δημιουργίας νέων αναγκών σε γνώσεις και δεξιότητες καταγράφεται εισαγωγή η νέων τεχνολογιών. Σύμφωνα με την ίδια μελέτη, το χάσμα μεταξύ της ζήτησης και της προσφοράς δεξιοτήτων στην ελληνική αγορά εργασίας αναμένεται να διευρυνθεί στο μέλλον, κα ­ θώς ο διεθνής ανταγωνισμός θα εντείνεται και οι επιχειρήσεις θα καλούνται να ενσω ­ ματώνουν εντατικότερα νέες τεχνολογίες στην παραγωγική διαδικασία. Ό,τι δίνεις παίρνεις Σε όσα ισχυρίζονται οι εργοδότες, ότι ψάχνουν καταρτισμένο προσωπικό και δεν βρίσκουν, υπάρχει φυσικά και ο αντίλο ­ γος. Σύμφωνα με το ευρωπαϊκό κέντρο για τη διά βίου εκπαίδευση και κατάρτιση Cedefop, παρότι ορισμένες επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην εύρεση συγκεκριμένων επαγγελματιών, π.χ. στελε ­ χών ανάπτυξης Τεχνολογιών Πληροφορι και Επικοινωνιών, τα στοιχεία καταδεικ ουν ότι για το φαινόμενο της ταυτόχρο' με υψηλή ανεργία ύπαρξη κενών θέσε εργασίας ευθύνονται κυρίως άλλοι παρά ντες (π.χ. χαμηλές αποδοχές, κακές σι θήκες εργασίας, έλλειψη κινητικότητε και όχι η έλλειψη δεξιοτήτων. Ο Σταύρος Γαβρόγλου, επιστημονικέ υπεύθυνος για το Μηχανισμό Διάγνωση Αναγκών της Αγοράς Εργασίας του Εθνικοί Ινστιτούτου Εργασίας και Ανθρώπινου Δυ ναμικού του υπουργείου Εργασίας, εκτιμά ότι οι μελέτες που κάνουν λόγο για θέσεις εργασίας που μένουν κενές λόγω έλλειψης κατάλληλα εκπαιδευμένου προσωπικού είναι συχνά παραπλανητικές. Όπως λέει, συχνά ο εργοδότης που ζητά εξειδικευμέ- νο προσωπικό δεν είναι διατεθειμένος να πληρώσει μισθό αντίστοιχο με τα προσόντα που ζητά. Ο υποψήφιος για να καλύψει τη θέση προτιμά είτε να μεταναστεύσει, για να βρει μια δουλειά που να τον ανταμεί ­ βει, είτε να μείνει άνεργος, περιμένοντας την κατάλληλη ευκαιρία, είτε ακόμα και να κάνει μια δουλειά που απαιτεί μειω ­ μένα προσόντα, αλλά έχει και μειωμένες απαιτήσεις. Κλαδικά, πάντως, αναγνωρίζει ότι μπορεί να παρατηρούνται ελλείψεις σε πολύ συγκεκριμένες ειδικότητες, κι αυτό γιατί π.χ. δημιουργήθηκε μία μεγάλη βι ­ ομηχανία σε μία περιοχή, στην οποία δεν υπάρχει το εξειδικευμένο προσωπικό για να τη στελεχώσει και στην ελληνική κοι ­ νωνία δεν είναι διαδεδομένη η κινητικό ­ τητα από το ένα μέρος στο άλλο για την εξεύρεση εργασίας.

4 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Ποια προσόντα ζητά η αγορά εργασίας στην Κεντρική Μακεδονία Πηγή: ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Σελ.: 1,17-21 Ημερομηνία έκδοσης: 25-08-2019 τ Με βάση την έρευνα, που έγινε στην Κεντρική Μακεδονία, ελλείμματα σε εξειδικευμένες επαγγελματικές γνώσεις και δεξιότητες διαπιστώνουν ότι υπάρχουν μεταξύ άλλων σε γιατρούς. Ποιες δεξιότητες λείπουν ανά επαγγελματικό κλάδο Η μελέτη 6οο σελίδων με τίτλο «Δι ­ άγνωση των αναγκών της αγοράς εργασίας σε επαγγέλματα και δε ­ ξιότητες στην περιφέρεια Κεντρικής Μα ­ κεδονίας» παρότι παρουσιάζει δεδομένα , του 2015 (δηλαδή εν μέσω κρίσης) είναι μέχρι στιγμής το μοναδικό εργαλείο που έχουμε για να διαπιστώσουμε ποιες δεξι ­ ότητες αναζητούν και δεν βρίσκουν οι ερ ­ γοδότες και ποιες ελλείψεις θεωρούν ότι έχουν οι ίδιοι οι εργαζόμενοι. Εκπονήθηκε στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ, και μέσω έρευνας οε αντιπροσωπευτικό δείγμα πεντακοσί- ων επιχειρήσεων και χιλίων εργαζομένων όλων των περιφερειακών ενοτήτων κατα ­ γράφει ελλείμματα τόσο σε εξειδικευμένες επαγγελματικές γνώσεις και δεξιότητες όσο και σε πολλές οριζόντιες γνώσεις και δεξι ­ ότητες. Η συνηθέστερη έλλειψη αφορά τη γνώση ξένων γλωσσών και τις ψηφιακές δε ­ ξιότητες, αλλά και τα λεγάμενα soft skills όπως η προσαρμοστικότητα, η ικανότητα συνεργασίας και επίλυσης προβλημάτων, η ανάληψη πρωτοβουλιών κτλ. Ελλείμματα σε γνώσεις και δεξιότητες ανά κλάδο Με βάση την έρευνα, που έγινε στην Κεντρική Μακεδονία, ελλείμματα σε εξει- δικευμένες επαγγελματικές γνώσεις και δεξιότητες διαπιστώνουν ότι υπάρχουν σε επαγγελματίες και εξειδικευμένους τεχνί ­ τες, αρχιτέκτονες και μηχανικούς, βιολό ­ γους και ιατρούς, υπαλλήλους εξυπηρέ ­ τησης πελατών, απασχολούμενους στην παροχή προσωπικών υπηρεσιών, πωλητές, μηχανικούς, χειριστές. Σε επίπεδο κλάδων οικονομικής δραστη ­ ριότητας και για επαγγέλματα με σημαντι ­ κό στατιστικό μέγεθος για κάθε κλάδο η ανάλυση των αποτελεσμάτων αναδεικνύει τα εξής: Στον κλάδο «γεωργία, δασοκομία και αλιεία» όσοι δουλεύουν στην παροχή υπη ­ ρεσιών και τις πωλήοεις πρέπει να έχουν εξειδικευμένες ψηφιακές ικανότητες. Στη «μεταποίηση», στατιστικά σημα ­ ντικά επαγγέλματα είναι: • «Απασχολούμενοι στην παροχή υπη ­ ρεσιών και πωλητές». Τα κύρια ελλείμ ­ ματα για αυτόν τον κλάδο αφορούν τόσο επαγγελματικές γνώσεις και δεξιότητες όοο και οριζόντιες γνώσεις και κυρίως σε «Ικανότητα να μαθαίνουν νέα πράγματα», «Βασικές ψηφιακές ικανότητες», «Επίλυση προβλημάτων», «Οργανωτικές ικανότητες» και «Επιχειρηματικό πνεύμα». • «Ειδικευμένοι τεχνίτες και ασκούντες συναφή επαγγέλματα». Εδώ λείπουν ερ ­ γαζόμενοι με επαγγελματικές γνώσεις και δεξιότητες. • «Χειριστές βιομηχανικών εγκαταστάσε ­ ων, μηχανημάτων και εξοπλισμού, και μο ­ νταδόροι». Τα κύρια ελλείμματα για αυτόν τον κλάδο αφορούν οριζόντιες γνώσεις / δεξιότητες και κυρίως «Ευελιξία - προσαρ­ μοστικότητα». Στον κλάδο «κατασκευές» , στατιστικά σημαντικά επαγγέλματα είναι οι: • «Επαγγελματίες», που εμφανίζουν ελ ­ λείμματα για αυτόν τον κλάδο αφορούν οριζόντιες γνώσεις / δεξιότητες και κυ ­ ρίως την «επίλυση προβλημάτων» και τη «δημιουργικότητα». • «Ειδικευμένοι τεχνίτες και ασκούντες συναφή επαγγέλματα». Από τους εργαζό ­ μενους λείπουν κυρίως οριζόντιες γνώσεις / δεξιότητες και κυρίως σε «ικανότητα να μαθαίνουν νέα πράγματα», «επίλυση προ­ βλημάτων», «εργασία σε ομάδα», «ανά ­ ληψη πρωτοβουλίας» και «επιχειρηματικό πνεύμα» . Στον κλάδο «χονδρικό και λιανικό εμπόριο, επισκευή μηχανοκίνητων οχη­ μάτων και μοτοσικλετών» , στατιστικά σημαντικά επαγγέλματα είναι οι: • «Επαγγελματίες» οι οποίοι παρουσι ­ άζουν ελλείψεις τόσο σε επαγγελματικές γνώσεις και δεξιότητες όσο και σε οριζό ­ ντιες γνώσεις / δεξιότητες και κυρίως σε «οργανωτικές ικανότητες», «βασικές ψη ­ φιακές ικανότητες», «επίλυση προβλημά ­ των» και «εργασία σε ομάδα». • «Υπάλληλοι γραφείου», οι οποίοι έχουν ελλείψεις και σε επαγγελματικές γνώσεις και δεξιότητες, αλλά και σε οριζόντιες γνώ­ σεις / δεξιότητες και κυρίως σε «βασικές ψηφιακές ικανότητες», «ευελιξία - προσαρ ­ μοστικότητα», «επικοινωνιακές ικανότη ­ τες», «επίλυση προβλημάτων», «οργανωτι ­ κές ικανότητες», «ικανότητα να μαθαίνουν νέα πράγματα», «αριθμητική ικανότητα», «επιχειρηματικό πνεύμα», «καλή γνώση της ελληνικής γλώσσας», «δημιουργικότη ­ τα» και «ανάληψη πρωτοβουλίας». • «Απασχολούμενοι στην παροχή υπηρε ­ σιών και πωλητές». Τα κύρια ελλείμματα για αυτόν τον κλάδο αφορούν και επαγγελ ­ ματικές γνώσεις και δεξιότητες, αλλά και οριζόντιες γνώσεις / δεξιότητες και κυρί ­ ως «καλή γνώση και χρήση της ελληνικής Πού ανοίγουν θέσεις εργασίας Το ερώτημα «σε ποιες ειδικότητες υπάρχουν κενές θέσεις εργασίας στην επιχείρησή σας» μπορεί να καταγράφει την πραγματικότητα τη στιγμή που γινόταν η έρευνα, δίνει όμως και μια ενδεικτική εικόνα της αγοράς εργασίας. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας (σε παρένθεση το ποσοστό των απαντήσεων των εργοδοτών), ζήτηση προσωπικού στην Κεντρική Μακεδονία υπάρχει κυρίως για: πωλητές σε καταστήματα (34,8%), υπαλλήλους γραφείου (19%) και μηχανοδηγούς (16,8%), που να είναι απόφοιτοι γενικού λυκείου, μηχανικούς αυτοκινήτων (7,8%) αποφοίτους τεχνικού λυκείου, λογιστές και άλλα στελέχη επιχειρήσεων (6,7%) που να έχουν πτυχίο ΤΕΙ ή ΑΕΙ και πληροφορικούς (5,6%) όπου η ζήτηση είναι μοιρασμένη μεταξύ αποφοίτων ΙΕΚ και πανεπιστημίων. Στο ερώτημα σε ποιες ειδικότητες θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας, η εικόνα είναι παρόμοια: πωλητές σε καταστήματα (39,8%) κυρίως απόφοιτοι λυκείου, απασχολούμενοι στην παροχή προσωπικών υπηρεσιών (11,8%) στοιχειώδους εκπαίδευσης, υπάλληλοι καταγραφής υλικών και υπηρεσιών μεταφορών (6,5%) που αποφοίτησαν από τεχνικό λύκειο και γραμματείς σε γραφεία (5,4%) απόφοιτοι λυκείου ή ΑΕΙ/ΤΕΙ. γλώσσας», «ικανότητα να μαθαίνουν νέα πράγματα», «ευελιξία - προσαρμοστικότη ­ τα», «επίλυση προβλημάτων» και «οργα ­ νωτικές ικανότητες». • «Ειδικευμένοι τεχνίτες και ασκούντες συναφή επαγγέλματα». Τα κύρια ελλείμ ­ ματα για αυτόν τον κλάδο αφορούν και επαγγελματικές γνώσεις και δεξιότητες, αλλά και οριζόντιες γνώσεις / δεξιότητες και κυρίως «δημιουργικότητα», «ευελιξία - προσαρμοστικότητα», «επικοινωνιακές ικανότητες», «επίλυση προβλημάτων», «ανάληψη πρωτοβουλίας», «αριθμητική ικανότητα» και «καλή γνώση και χρήση της ελληνικής γλώσσας». • «Χειριστές βιομηχανικών εγκαταστά ­ σεων, μηχανημάτων και εξοπλισμού και ουναρμολογητές (μονταδόροι). Τα κύρια ελλείμματα για αυτόν τον κλάδο αφορούν και επαγγελματικές γνώσεις και δεξιότη ­ τες, αλλά και οριζόντιες γνώσεις / δε ­ ξιότητες και κυρίως «ικανότητα να μα ­ θαίνουν νέα πράγματα», «επίλυση προ ­ βλημάτων», «οργανωτικές ικανότητες», «γνώση ξένων γλωσσών», «αριθμητική ικανότητα», «επικοινωνιακές ικανότη ­ τες», «δημιουργικότητα», «εργασία σε ομάδα», «ανάληψη πρωτοβουλίας» και «επιχειρηματικό πνεύμα». Οι επαγγελματίες υγείας και κοινω ­ νικής μέριμνας εμφανίζουν ελλείμματα σε σχέση με το τι ζητά η αγορά εργασίας, τόσο σε επαγγελματικές γνώσεις και δε ­ ξιότητες όσο και σε οριζόντιες γνώσεις / δεξιότητες και κυρίως σε «ικανότητα να μαθαίνουν νέα πράγματα» και «ανάληψη πρωτοβουλίας».

5 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Ποια προσόντα ζητά η αγορά εργασίας στην Κεντρική Μακεδονία Πηγή: ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Σελ.: 1,17-21 Ημερομηνία έκδοσης: 25-08-2019 Οι επιχειρήσεις δεν βρίσκουν καταρτισμένο προσωπικό Η βιομηχανία έχει ανάγκη από μεσαία στελέχη Η αναντιστοιχία μεταξύ των προ ­ σόντων που κατέχει το ανθρώπι­ νο δυναμικό και των δεξιοτήτων που ζητά η αγορά είναι ένα πάρα πολύ σοβαρό ζήτημα, το οποίο ο ΣΒΕ το έχει επισημάνει σε επανειλημμένες παρεμ ­ βάσεις του προς την πολιτεία. Για το λόγο αυτό, στην πρότασή μας προς τον πρωθυπουργό (και τον αρχη ­ γό της αξιωματικής αντιπολίτευσης το 2018), για τη θέσπιση προγράμματος εθνικής στρατηγικής «Ελλάδα - Βιομη ­ χανία - Industry 4.0» είχαμε συμπεριλά- βει σχετικό άξονα δράσης με τίτλο: «Προ­ σαρμογές στην αγορά εργασίας και στο εγχώριο εκπαιδευτικό σύστημα. Σχεδια- σμός και υλοποίηση προγραμμάτων συ ­ νεχούς κατάρτισης για την προσαρμογή των προσόντων και των δεξιοτήτων των εργαζομένων στις απαιτήσεις της ψηφι ­ ακής εποχής». Ως εκ τούτου, ο ΣΒΕ επιμένει και θα επιμένει στην προσαρμογή του εκπαιδευ ­ τικού μας συστήματος όλων των βαθμι ­ δών στις ανάγκες των εγχώριων επιχει ­ ρήσεων. Γι ’ αυτόν το λόγο θεωρούμε ότι είναι αναγκαία η δημιουργία του «Εθνικού Πλαισίου Προσόντων», το οποίο πρέπει να είναι λειτουργικό και να διευκολύνει την πρόσβαση των εργαζομένων στη γνώ­ ση μέσα από τη διά βίου μάθηση. Κι όλα αυτά για ν ’ αποκτήσει -επιτέλους- η βιομηχανία τα μεσαία στελέχη που δια ­ δραματίζουν τον πιο σπουδαίο ρόλο στην προσπάθεια των επιχειρήσεων για την ενί ­ σχυση της ανταγωνιστικότητάς τους. Ο ψηφιακός μετασχηματισμός επη ­ ρεάζει σημαντικά τις απαραίτη ­ τες δεξιότητες ενός επαγγελ- ματία/εργαζόμενου, ανεξάρτητα από το επάγγελμα ή την εργασία. Ιδιαίτερα όμως στο χώρο της πληροφορικής, που αποτελεί τον πυρήνα αυτού του μετα ­ σχηματισμού, ο ρυθμός μεταβολής είναι καταιγιστικός. Ανάλογα με τις τάσεις της παγκόσμιας τεχνολογίας εμφανίζονται ρόλοι (π.χ. cybersecurity expert, scrum master) ή εξειδικεύσεις (τεχνητή νοημο ­ σύνη, μηχανική μάθηση κ.ά.) με επιτα ­ χυνόμενους ρυθμούς. Η ευρωπαϊκή και παγκόσμια έλλειψη ψηφιακών δεξιοτή ­ των τέτοιου επιπέδου και το φαινόμενο του brain drain, κατόπιν της κεντρικής επιλογής της φορολόγησης της αξίας της εργασίας, οδηγούν σήμερα σε σημαντι ­ κή έλλειψη ανθρώπινου κεφαλαίου σχε ­ δόν στις περισσότερες εξειδικεύσεις από την ελληνική οικονομία (όχι απαραίτητα όμως και από την Ελλάδα). Το γεγονός ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις βρίσκονται στη διαδικασία μετασχηματισμού τους, ώστε να παράγουν διεθνώς εμπορεύσιμα και ανταγωνιστικά προϊόντα, διαμορφώ ­ νει το θέμα του ανθρώπινου κεφαλαίου Ο ΣΒΕ επιμένει και θα επιμένει στην προσαρμογή του εκπαιδευτικού μας συστήματος όλων των βαθμιδών στις ανάγκες των εγχώριων επιχειρήσεων. Γι ’ αυτόν το λόγο θεωρούμε ότι είναι αναγκαία η δημιουργία του «Εθνικού Πλαισίου Προσόντων» ** Του Αθανάσιου Σαββάκη Προέδρου του Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδος ως το μείζον θέμα για τις επιχειρήσεις και το μέλλον. Εκτιμάται ότι αρκετές θέ ­ σεις εργασίας μένουν αναπάντητες ή κα ­ λύπτονται με σημαντικό κόστος on the job training από τις επιχειρήσεις. Οι βασικές δεξιότητες που αναζητούν οι επιχειρήσεις του Συνδέσμου είναι η τεχνική γνώση, η ικανότητα συμμετο ­ χής σε ομάδα σε διαφορετικά επίπεδα, σύμφωνα με τις σύγχρονες μεθοδολογίες διαχείρισης και ανάπτυξης έργων πληρο ­ φορικής, επικοινωνιακές δυνατότητες σε πολύγλωσσο περιβάλλον, προσαρμοστι ­ κότητα σε νέους ρόλους, διάθεση για συ ­ νεχή μάθηση και ενασχόληση με καινούρ ­ για αντικείμενα. Εν ολίγοις, το σύνολο των λεγάμενων «soft skills», που συχνά διαφεύγουν της προσοχής της ακαδημαϊ ­ κής αλλά και της σχολικής εκπαίδευσης. Ο ΣΕΠΒΕ πήρε την πρωτοβουλία iCrowLabs ( www.igrowlabs.gr ) μαζί με το ΤΕΕ/ΤΚΜ και το ΑΠΘ στην προ ­ σπάθεια να συμβάλει ενεργητικά στην επίλυση του προβλήματος αλλά κυρίως στην αντιμετώπιση του brain drain. Ση ­ μαντικοί άξονες για την επίλυση του προ­ βλήματος είναι: - TO rebranding του οικοσυστήματος, Τ ο Επαγγελματικό Επιμε ­ λητήριο Θεσσαλονίκης από ετών έχει εντοπίσει σημαντικά κενά στην επαγγελ ­ ματική εκπαίδευση των νέων και γενικότερα στην προετοι ­ μασία τους για την είσοδό τους στην εργασία είτε μέσω των εκ ­ παιδευτικών ιδρυμάτων είτε μέ ­ σω άλλων θεσμών. Είναι σαφές ότι η κατάσταση αυτή ευθύνεται για την έλλειψη καταρτισμένου προσωπικού από τις επιχειρήσεις και την αγορά, όπως διαπιστώνουμε από την επικοινωνία μας με τα μέλη μας. Υπάρχουν πολλές επιχει ­ ρήσεις που αναζητούν προσω­ πικό και δεν το βρίσκουν, επει ­ δή από το σύστημα προετοιμα ­ σίας των νέων μας απουσιάζει η εξειδίκευση και το σύστημα μαθητείας. Τα κενά αυτά πρέπει να καλυ ­ φθούν. Είναι ευθύνη της πολι ­ τείας. Τα επιμελητήρια έχουμε υποβάλει εδώ και πολλά χρόνια τις προτάσεις και για τη δική μας συμμετοχή σε κάποια από τα προγράμματα αυτά. Κατά την άποψή μας, θα πρέ ­ πει η πολιτεία να φέρει πιο κο ­ ντά τα εκπαιδευτικά ιδρύματα με τους φορείς εκπροσώπησης των επιχειρήσεων. Το γεγονός ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις βρίσκονται στη διαδικασία μετασχηματισμού τους, ώστε να παράγουν διεθνώς εμπορεύσιμα και ανταγωνιστικά προϊόντα, διαμορφώνει το θέμα του ανθρώπινου κεφαλαίου ως το μείζον θέμα για τις επιχειρήσεις και το μέλλον 0m Του Κωστή Καγγελίδη Προέδρου του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πληροφορικής Β. Ελλάδος Υπάρχουν πολλές επιχειρήσεις που αναζητούν προσωπικό και δεν το βρίσκουν, επειδή από το σύστημα προετοιμασίας των νέων μας απουσιάζει η εξειδίκευση και το σύστημα μαθητείας ft Του Μιχάλη Ζορπίδη Προέδρου του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης ώστε να αποτελεί ένα ελκυστικό περιβάλ ­ λον σταδιοδρομίας για τους νέους επαγ- γελματίες και εργαζόμενους. - Η διοικητική μέριμνα από την πλευρά των επιχειρήσεων για την οργανωσιακή συμπεριφορά, τις αποδοχές και το πε ­ ριβάλλον εργασίες, ώστε να αποτελούν ανταγωνιστική αντιπρόταση στις εναλλα ­ κτικές μορφές απασχόλησης, που προκύ ­ πτουν από τον ψηφιακό μετασχηματισμό. - Η ανάπτυξη κουλτούρας καινοτομίας και ανάδειξης της καινοτομίας ως επι ­ τυχημένο επιχειρηματικό αποτέλεσμα. Ο ΣΕΠΒΕ επίσης συμμετείχε σε εκπαι ­ δευτικό πρόγραμμα καταπολέμησης της ανεργίας στις ηλικίες ι8 -24 με σκοπό να στρέψει στον κλάδο περισσότερους εν δυ ­ νάμει εργαζόμενους που για κάποιο λόγο διέφυγαν της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Είναι σημαντικό να αξιοποιήσουμε όλους τους πόρους στη διά βίου μάθηση, ώστε να εξασφαλιστούν αντίστοιχα μονοπάτια από όλες τις ηλικίες προς την αξιοποίηση του συνόλου του ανθρώπινου κεφαλαίου με πρακτικό και αποτελεσματικό τρόπο την απόκτηση ουσιαστικών δεξιοτήτων και όχι απλά τη συμμετοχή προς απόκτηση μίας πρόσκαιρης σεμιναριακής αμοιβής. Τεχνική γνώση αλλά και soft skills αναζητούν οι επιχειρήσεις

6 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Ποια προσόντα ζητά η αγορά εργασίας στην Κεντρική Μακεδονία Πηγή: ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Σελ.: 1,17-21 Ημερομηνία έκδοσης: 25-08-2019 συνεχής ςατάρτιση εργαζομένων cat εργοδοτών Ε ίναι γνωστό ότι οι επιστημονικές και επαγγελματικές γνώ ­ σεις, στη σημερινή περίοδο, απαξιώνονται σε πολύ συντο ­ μότερο χρονικό διάστημα απ ’ ό,τι στο παρελθόν και αυτός ρυθμός απαξίωσης αναμένεται να αυξηθεί πολύ περισσότερο τα οοσεχή χρόνια. Δηλαδή η γνώση δεν είναι κάτι σχεδόν στατικό, τως ήταν παλαιότερα, αλλά δυναμικό. Είναι απαραίτητη η συ- :χής ενημέρωση και κατάρτιση, προκειμένου ο εργαζόμενος να ιατηρεί την παραγωγικότητά του σε υψηλά επίπεδα και συνεπώς ία θέση στην τόσο απαιτητική αγορά εργασίας. Στο συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον, η προσπάθεια της πιχείρησης για βελτίωση της ανταγωνιστικότητάς της οφείλει να ;ίναι συνεχής. Αυτό προϋποθέτει την επίδειξη ευελιξίας και πολ ­ λές φορές τη στρατηγική απόφαση για αλλαγή του παραγόμενου προϊόντος ή της προσφερόμενης υπηρεσίας, εφόσον κάτι τέτοιο απαιτηθεί από την αγορά. Για τον εργαζόμενο, αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να διαθέτει την ευελιξία και την προθυμία, ανά πάσα στιγμή, να εξειδικεύεται ή να συμπληρώνει τις γνώσεις του και σε άλλους τομείς, όταν αυτό απαιτείται. Με άλλα λόγια, όπως ήταν αναμενόμενο, ο οξύς ανταγωνισμός τον οποίο βιώνουν οι επιχειρήσεις αντανακλά και στην αγορά εργασίας, και αναμένεται να συνεχίσει εντονότερος. Το πρόβλημα της ανεργίας οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη βραδύτητα προσαρμογής της επαγγελματικής κατάρτισης στις συνεχώς μεταβαλλόμενες απαιτήσεις της παγκοσμιοποιημένης αγοράς. Αυτό είναι ένα φαι ­ νόμενο που δεν αφορά μόνο τη χώρα μας και την Ευρώπη αλλά ολόκληρο τον κόσμο. Ακριβώς αυτήν την ανάγκη για προσαρμογή των επαγγελματικών γνώσεων και δεξιοτήτων καλύπτει η συνεχιζόμενη κατάρτιση. Το ΕΒΕΘ, αναγνωρίζοντας την ανάγκη αυτή, παρέχει εδώ και είκοσι τουλάχιστον χρόνια σεμινάρια εξειδι- κευμένης, συμπληρωματικής, επαγγελματικής κατάρτισης σε επιχειρηματίες και εργαζομένους της τοπικής επιχειρηματικής κοινότητας σε τομείς και θέματα που ζητούν τόσο οι ίδιες οι επιχειρήσεις όσο και οι ανάγκες της αγοράς. Φέτος καταρτίσθηκαν περί τους 300 επιχειρηματίες και στελέχη σε θεματικά αντικείμενα που αφορούσαν τεχνικές πωλήσεων, τεχνικές διαπραγματεύσεων, διοίκηση ανθρώπινου δυναμικού, εξαγωγι- κές διαδικασίες, εξαγωγικό marketing και ασφαλείς συμβάσεις και πωλήσεις σε πελάτες του εξωτερικού, επισημάνσεις στις συσκευασίες τροφίμων, και ψηφιακό μετασχηματισμό επιχειρήσεως για επιβίωση στις σύγχρονες απαιτήσεις της αγοράς. Σημαντικός όμως είναι και ο ρόλος του ΛΑΕΚ στο θέμα της συμπληρωματικής κατάρτισης και θα πρέπει οι σχετικές διαδικασίες ένταξης ενός προγράμματος αλλά και αποπληρωμής να γίνουν φιλικότερες για τις επιχειρήσεις, προκειμένου να αξιοποιείται περισσότερο αυτή η υπηρεσία. Συμπερασματικά, δεν μπορεί κανείς να προβλέψει τις ανάγκες της αγοράς, καθώς αυτές μεταβάλλονται συνεχώς. Το βέβαιο όμως είναι ότι τόσο οι εργαζόμενοι όσο και οι επιχειρήσεις θα πρέπει να έχουν διάθεση προσαρμογής, συμμετέχοντας σε προγράμματα και δράσεις πιστοποιημένης συμπληρωματικής επαγγελ ­ ματικής κατάρτισης. Λείπουν εξειδικευμένοι τεχνίτες και χειριστές Η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση είναι ένα ζήτη ­ μα με κρίσιμο ρόλο στην προσπάθεια για την ανάκαμψη και την παραγωγική ανασυγκρότηση της ελληνικής οικο ­ νομίας. Το παράδοξο και ταυτόχρονα ανησυχητικό, όμως, είναι το εξής: την ίδια ώρα που η ανεργία βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα, οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να βρουν κατάλληλο προσωπικό. Σύμφωνα με τους εργοδότες, η δυσκολία αυτή μεταφράζεται σε μειωμένη ανταγωνιστικότητα και παραγωγικότητα, περιορισμένη ικανότητα ανταπόκρισης στις ανάγκες των πελατών. Ποιοι είναι οι λόγοι για τους οποίους δυσκολεύονται οι επιχειρή ­ σεις να βρουν προσωπικό; Είναι κυρίως η έλλειψη απαιτούμενης εμπειρίας και η έλλειψη τεχνικών και επαγγελματικών δεξιοτήτων. Οι θέσεις εργασίας στις οποίες εντοπίζονται τα μεγαλύτερα προβλήματα εύρεσης προσωπικού είναι οι εξειδικευμένοι τεχνί ­ τες π.χ. για τον κατασκευαστικό κλάδο, οι εργάτες και οι χειρι ­ στές μηχανημάτων. Τι σημαίνει αυτό; Από τη μία υπάρχουν άνθρωποι με υψηλά τυπικά προσόντα, αλλά χωρίς τις κατάλληλες επαγγελματικές δεξιότητες, ώστε να ενταχθούν στην αγορά. Ταυτόχρονα, έχου ­ με έλλειψη σε θέσεις που μέχρι πρότινος αντιμετωπίζονταν ως «δεύτερης κατηγορίας». Ένας δρόμος, τον οποίο δεν θα πάψουμε ποτέ να δείχνουμε, είναι η αποτελεσματικότερη σύνδεση της ανώτατης και ανώτερης εκπαίδευσης με τον κόσμο της παραγω ­ γής. Με τον κόσμο των επιχειρήσεων, με τις ανάγκες και τις απαιτήσεις της αγοράς. Ένας άλλος θεσμός στον οποίο πιστεύουμε και θεωρούμε ότι οφείλουμε να επενδύσουμε είναι αυτός της μαθητείας. Δεν είναι τυχαίο ότι οι χώρες της Ε.Ε., που εφαρμόζουν συστηματικά το συγκεκριμένο θεσμό, εμφανίζουν θετικότερες επιδόσεις στο θέμα της απασχόλησης. Χρειάζεται, επίσης, μεγαλύτερη εμπλοκή των επιχειρηματικών φορέων, οι οποίοι γνωρίζουν άμεσα τις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες της αγοράς εργασίας, σε τοπικό ή σε κλαδικό επίπεδο. Τα επιμελητήρια μπορούν και οφείλουν να συμβάλουν ενεργά στην εφαρμογή του συστήματος μαθητείας, αξιοποιώντας εμπειρία και καλές πρακτικές από αντίστοιχους φορείς του εξωτερικού. Ένας δρόμος, τον οποίο δεν θα πάψουμε ποτέ να δείχνουμε, είναι π αποτελεσματικότερη σύνδεση της ανώτατης και ανώτερης εκπαίδευσης με τον κόσμο της παραγωγής ft Του Αναστάσιου Καπνοπώλη Προέδρου του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης Το πρόβλημα της ανεργίας οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη βραδύτητα προσαρμογής της επαγγελματικής κατάρτισης στις συνεχώς μεταβαλλόμενες απαιτήσεις ** Του Γιάννη Μασούτη Προέδρου του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης Χρειάζεται Να εκπαιδεύσουμε στελέχη σε τομείς που θα ενισχύσουν την εξωστρέφεια Η ελληνική οικο ­ νομία διαθέ ­ τει πολλά και αναξιοποίητα συγκριτι ­ κά πλεονεκτήματα, τα οποία θα μπορούσαν όχι μόνο να μας βγά ­ λουν από την κρίση, αλ ­ λά και να μας καταστή ­ σουν μία από τις κυρί ­ αρχες δυνάμεις διεθνώς. Ενδεικτικά να αναφέρω την πρωτοκαθεδρία μας στον κλάδο της ναυτιλί ­ ας, τον τουρισμό, τη στρατηγικά εξέχουσα γε ­ ωγραφική μας θέση και τα αγροδιατροφικά μας προϊόντα, τα οποία δια- κρίνονται για τα γευστι ­ κά και διατροφικά τους ιδιώματα, καθώς και άλ ­ λα πολλά. Η αξιοποίηση σε εγχώριο και διεθνές επίπεδο αυτών των πλεονεκτημάτων θα οδηγούσε τη χώρα σε μία άλλη πορεία, μακριά από μνημόνια και μέτρα λιτότητας. Αντ ’ αυ ­ τού, το πιο εξαγώγιμο προϊόν μας είναι το ανθρώπινο δυναμικό μας, το οποίο τυγχάνει να αποτελεί και το μεγαλύτερο συγκριτικό μας πλεονέκτημα. Κατά τη διάρκεια της κρίσης υπολογίζεται ότι τη χώρα μας απο ­ χαιρέτησαν περίπου 427.000 Έλληνες, παράγοντας προστιθέμενη αξία και μεταλαμπαδεύοντας τη γνώση τους σε τρίτες χώρες. Το φαινόμενο του brain drain αποτέλεσε ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που δημιουργήθηκε μεσούσης της κρίσης και θα δη ­ μιουργήσει ακόμη μεγαλύτερα προβλήματα αν δεν το αντιμετωπί ­ σουμε άμεσα και αποτελεσματικά. Οι διαστάσεις του φαινομένου είναι ακόμη μεγαλύτερες, αν αναλογιστεί κανείς ότι τα ιδιαίτερα καταρτισμένα στελέχη μας προσλαμβάνονται από ανταγωνιστές μας στο εξωτερικό, οι οποίοι εκμεταλλεύονται τη γνώση και την εμπειρία των ατόμων αυτών. Οι σημαντικότερες αιτίες του προ­ βλήματος είναι η υπερφορολόγηση της εργασίας και οι υπέρμετρες ασφαλιστικές εισφορές, καθώς σε ορισμένες περιπτώσεις μέχρι και το 6 ο%-γο% του συνολικού εργασιακού κόστους δύναται να κατα- λήξει στο κράτος. Το πρώτο βήμα το οποίο πρέπει να γίνει θεωρούμε ότι είναι η δραστική μείωση των φορολογικών συντελεστών και η βελτίωση του ασφαλιστικού πλαισίου με ανταποδοτικά οφέλη. Έτσι θα δημιουρ- γηθούν επιπρόσθετα κίνητρα στους εργαζομένους να επιστρέφουν στην Ελλάδα και να μετατραπεί το brain drain σε brain gain. To δεύτερο βήμα αφορά την ανάπτυξη εξαγωγικών δεξιοτήτων, όπου παρατηρείται σημαντική έλλειψη. Πρέπει να εκπαιδεύσουμε στελέ ­ χη σε τομείς που θα ενισχύσουν την εξωστρέφεια των επιχειρήσεων όπως το εξαγωγικό μάρκετινγκ, η διεθνής στρατηγική, τα Incoterms κ.ο.κ. Ο ΣΕΒΕ, μέσω του εκπαιδευτικού του μηχανισμού «SEVE Academy», έχει αναπτύξει μία σειρά διαλέξεων, επιμορφωτικών σεμιναρίων και συναντήσεων με καταξιωμένους, υψηλής εξειδίκευ- σης εισηγητές, καλύπτοντας μια σειρά θεμάτων που απασχολούν τις εξαγωγικές επιχειρήσεις. Άλλωστε, αποτελεί πάγια θέση μας ότι η εξέλιξη είναι προϊόν συστηματικής εκπαίδευσης και κατάρ ­ τισης, και τα εξειδικευμένα στελέχη είναι απαραίτητα για να οδη ­ γήσουν τις εξαγωγικές επιχειρήσεις στην επιτυχία. Παράλληλα, ο ΣΕΒΕ αποτελεί το μοναδικό φορέα στην Ελλάδα που είναι ενεργό μέλος του ΙΑΤΤΟ - International Association of Trade Training Organizations. To επιχειρηματικό μοντέλο κάθε σύγχρονης ευρω­ παϊκής χώρας, και ιδιαίτερα της Ελλάδας, στηρίζεται στα άτομα που μπορούν να καινοτομήσουν, να παράξουν και να δημιουργήσουν προϊόντα και υπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας. Η καινοτομία απαιτεί την εκμετάλλευση της υψηλής τεχνογνωσίας που διαθέτουν οι έλληνες επιστήμονες και την ευρηματικότητα που μας διακρίνει από αρχαιοτάτων χρόνων. Πρέπει επομένως να εστιάσουμε και να αναπτύξουμε ειδικότητες που θα βοηθήσουν την εξωστρέφεια των ελληνικών επιχειρήσεων και θα λειτουργήσουν ως αρωγός στην ανάπτυξη της χώρας. Το φαινόμενο του brain drain θα δημιουργήσει ακόμη μεγαλύτερα προβλήματα αν δεν το αντιμετωπίσουμε άμεσα Του 6ρ Γιώργου Κωνοτανιόηουλου Προέδρου του Συνδέσμου Εξαγωγέων Ελλάδος

7 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Οι όψεις της Αθηνας των τουριστών Πηγή: ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Σελ.: 1,46-47 Ημερομηνία έκδοσης: 25-08-2019 Επιφάνεια: 2221.94 cm² Αρθρογράφος: Κυκλοφορία: 55380 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ ΒΙΡΒΙΔΑΚΗ, ΣΕΛ. Α26-27 ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΗ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΜΕΝΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ Οι toupioxes άλλαξαν την όψη xns ABiivas Airbnb, brunch, breakfast και πατίνια

8 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Οι όψεις της Αθηνας των τουριστών Πηγή: ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Σελ.: 1,46-47 Ημερομηνία έκδοσης: 25-08-2019 Οι όψεις ins AGrivas των τουριστών Laundry και luggage stores, μίνι μάρκετ με ό,τι μπορεί να ζητήσει κανείς, ανακαινισμένα παλιά σπίτια και ταμπέλες για brunch και breakfast. Οι αλλαγές της πόλης για να υποδεχθεί τους ξένους επισκέπτες ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΙΦΙΓΕΝΕΙΑΒΙΡΒΙΔΑΚΗ ■ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ Σ1ΣΣΥ ΜΟΡΦΗ Προσπαθώντας να καταγράψουμε το πώς η Αθήνα αλ ­ λάζει για να υποδέχεται τους όλο και περισσοτέρους τουρίστες, περπατήσομε γύρω από την Ακρόπολη. Επι- σκεφθήκαμε το Κουκάκι, την Πλάκα, τα Πετραλωνα, το Θησεία, το Μετς, το Παγκράτι και φυσικά το Σύνταγμα και το εμπορικό κέντρο. Πανιού εντοπίσομε καινούρ ­ γιες ταμπελες για boutique hotels ή apartments και επισημάναμε «κοντάκια» με κλειδιά Airbnb, όμως πιο έντονη ήταν η «μετάλλαξη» στο Κουκάκι, που μοιάζει σον να ενώνεται σιγά-σιγά με τη γειτονική «συνοικία των θεών». Στις άλλες περιοχές η αλλαγή είτε έχει γι'νει εδώ και πάρο πολλά χρόνια (π.χ. Πλάκα) είτε είναι πο ­ λύ πιο ήπια (π.χ. Παγκρότι). Στο Κουκάκι γι'νεται μαλ- λον απότομα, σε μικρό χρονικό διάστημα. Αυτό είναι ένα από τα συμπερόσματα του ρεπορτάζ μας. Και δεν είναι τυχαία. Η γειτονιά αυτή πολύ γρήγορα καταγρά- φηκε ως η πέμπτη πιο περιζήτητη για το Airbnb. Απο ­ τέλεσμα; Στην περιοχή το rent gap (χάσμα ενοικίου), μονάδα κρίσιμη για τους πολεοδόμους, η διαφορά δηλαδή ανάμεσα στο ενοίκιο που ισχύει και σε αυτό που θα μπορούσε να εισπραχθεί, είναι τεράστια. Ενα παράδειγμα; Διαμέρισμα 1ου ορόφου και 55 τ.μ. σε κεντρικό δρόμο του Κουκακίαυ βγήκε για λίγες ημέρες στην ελεύθερη αγαρό με τιμή 800 ευρώ - ποσόν απα- γαρευτικό για τον μέσο Ελληνα. Τελικά ενοικιάστηκε από κάποια εταιρεία Airbnb. Παρενθετικά: στη διάρκεια του ρεπορτάζ θαυμά ­ σομε πανιού την ελληνική εφευρετικότητα. Τόσο στο κατάστημα κοντά στην Πύλη του Αδριανού που ανα ­ λαμβάνει να κεντήσει το όνομα και την ημερομηνία επίσκεψης του τουρίστα σε καπέλο και μπλουζάκι ως σουβενίρ όσο και στο χαλί προσευχής για μουσουλμά ­ νους σε πολυιελες χαλάδικο κοντά στη Μητρόπολη ή στα δαχιυλίδια σον περικεφαλαίες αρχαίων Ελληνων κοντά στη Ρωμαϊκή Αγαρό. Ηχοι: το soundtrack Τα ροδάκια που ηχούν οποιαδήπστε ώρα της ημέρος και της νύχτας καθώς οι βαλίτσες σέρνονται στα πεζο ­ δρόμια ή στους γεμάτους λακκούβες δρόμους θα μπο ­ ρούσαν να είναι το soundtrack μιας πόλης που αγαπούν οι τουρίστες. Θα ήταν ελλιπές όμως κάτι τέτοιο. Γιατί απουσιάζει κι ένας άλλος απαροίτητος ήχος: αετός από «Το πιο σημαντι ­ κό που συμβαίνει όταν αυξάνεται ο τουρισμός σε μια περιοχή», μας λέει η αρχιτέκτων Ελένη Σγουρί- δου, κάτοικος του Κουκακίου εδώ και πολλά χρόνια, «είναι ότι αλλάζει η πληθυ- σμιακή σύνθεση της γειτονιάς. Πολλά κτίρια με- τατρέπονται σε ξενοδοχεία, πολ ­ λά διαμερίσματα γίνονται Airbnb. Ο περισσότε ­ ρος κόσμος που κυκλοφορεί στη γειτονιά δεν είναι πλέον κάτοικοι αλλά τουρίστες. Κάτι τέτοιο σε μια περιοχή γενικής κατοικίας έχει συνέπειες και στα καταστήματα». τις οικοδομικές εργασίες που δεν τελειώνουν ποτέ. Σε ένα μικρό οικοδομικό τετράγωνο στο Κουκάκι μετρή ­ σομε, εν μέσω Αυγαύστου, τρεις παρεμβάσεις. Οι δύο αφορούσαν ριζικές ανακαινίσεις με γκρεμίσματα τοίχων και αναπρσοαρμογή των διαμερισμάτων για Airbnb, ενώ η άλλη αφορούσε νέα πολυκατοικία. Ας προσθέσουμε και έναν ακόμα ήχο: τη γλώσσα. Μια φιλη περιέγροφε πως καθισμένη σε καφέ ενός από τους πεζοδρόμους κοντά στου Φιξ έβαλε στοίχημα με τον ιδιοκτήτη του καταστήματος στους πόσους περοστικούς θα άκουγαν ελληνικά. Για να μην είμαστε άδικοι, πρέπει να πούμε ότι ήταν κοντά στον Δεκαπενιαύγουστο, όταν αρκετοί ελειπαν διακοπές. Τελικά το στοίχημα το κέρδισε ο ιδι ­ οκτήτης του καφέ: ύστερα από μισή ώρα είχαν ακού ­ σει αγγλικά, γαλλικά, πορτογαλικά, ισπανικά, ιταλικά, κινεζικά, γιαπωνέζικα, κορεατικά, ρωσικά, σερβικά, τσεχικά, πολωνικά - καθόλου ελληνικά. Ομορφα σπίτια και κουτιά με κλειδιά Να ξεκιγήσουμε από τις καλές εικόνες: Πολλά παλιά σπίτια που ήταν ερειπωμένα (αρκετά ετοιμόρροπα) ανα ­ καινίζονται, και μαλιστα με μεγπλη προσοχή, διατηρώ ­ ντας τον χαρακτήρα και την αρχιτεκτονική τους, και χρησιμοποιούνται ξανά - δεν είναι λίγες αυτές οι πε ­ ριπτώσεις τόσο στο Κουκάκι όσο και στα Πετραλωνα και στο Θησεία. Παράλληλα, οι κοινόχρηστοι χώροι γύρω από νέα ξενοδαχεία καθαρίζονται και διατηρούνται πλέον προ ­ σεγμένοι. Και κάτι ακόμα θετικό που μας είπε κατα ­ στηματάρχης. «Θα συναντήσετε συχνά σκουπιδιάρικα. Περνάνε πια δύο φορές την ημέρο». Στους δρόμους και στους πεζοδρόμους όλης της περιοχής γύρω από την Ακρόπολη θα δείτε επίσης πολλά ενοικιαζόμενα δίτρο ­ χα - από ποδήλατα μέχρι τα γνωστά ηλεκτρικά πατίνια. Πάμε στις λεπτομέρειες: Αν παρατηρήσετε κάτι κουτιά κολλημένα σε δέντρο ή κολόνες ή δίπλα στις πόστες, μην προβληματιστείτε. Είναι σημάδι ότι κάπου εκεί κο ­ ντά υπάρχει Airbnb και στο κλειδωμένο με κώδικα κουτί υπάρχει το κλειδί. Ετσι οποιαδήπστε ώρο κι αν έρθει ο επισκέπτης μπορεί να μπει μέσα. Και κάτι ακόμα: θα συναντήσετε συχνά κυρίως γυναίκες, αλλά και κάποιους άνδρες, να κυκλοφορούν στους δρόμους με μεγάλες μπλε τσάντες από το ΙΚΕΑ. Στο 99% των περιπτώσεων μέσο στες τσάντες είναι τα νέα σεντόνια και οι πετσέτες για τους επόμενους φιλοξενουμένους στα διαμερίσματα. Laundry και luggage stores Ξεχνάμε σιγά-σιγά τα παλιά γνωστά σιεγνοκαθαριστή- ρια. Μιλάμε πλέον για laundry. Φυσικά απευθύνονται και σε ντόπιους, αλλά ο βοσικός κορμός των πελατών τους είναι τουρίστες. Σε Κουκάκι και Πλάκα μετρήσο ­ με οκτώ - τα περισσότερο από αυτά άνοιξαν πολύ πρό ­ σφατα και είναι ιδιαίτερο σύγχρονα και προσεγμένα. Νέα άφιξη είναι και τα luggage stores όπου οι του-

9 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Οι όψεις της Αθηνας των τουριστών Πηγή: ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Σελ.: 1,46-47 Ημερομηνία έκδοσης: 25-08-2019 Το ζευγάρι από την Κορέα επέλεξε να μείνει στο Κουκάκι για να βρίσκεται κοντά στις αρχαιότητες Υπερτουρισμκβ και βιώσιμο5 τουρισμέ Τα πρώτο εξάμηνο του 2019 τα έσοδα της Ελλάδας από τον τουρισμό αυξήθηκαν κατά 15,3% από το αντίστοιχο περσινό διάστημα. Παράλληλα, συμ- φωνα με τα στοιχεία, η Αθήνα και η Ατπκή εξε ­ λίσσονται ως αυτοτελής τουριστικός προορισμός. Ο αστικός τουρισμός είναι ένα παγκόσμιο φαι ­ νόμενο. «Τα τελευταία χρόνια», εξηγεί η Ευαγγε ­ λία Χατζηκωνσταντινου, αρχιτέκτων πολεοδόμος, «έχει γίνει μια αλλαγή στον τουρισμό. Ξεκίνησε από τις χαμηλού κόστους αεροπορικές εταιρείες που έκαναν τις πόλεις προορισμό. Είναι ίσως μια διαφορετική προσέγγιση, οι τουρίστες θέλουν να δαυν π γι'νεται τοπικά σον εναλλακτική πρόταση στον μαζικό τουρισμό και επιλέγουν δραστηριό ­ τητες, εμπειρίες της πόλης. Αυτή η αναζήτηση εμπειριών, όμως, όταν γενικευτεί χάνεις το αυθεντικό». Ηδη πολλές πόλεις ανπμετωπΐ ζουν προβλήματα από τον υπερτουρισμό. Σύμφωνα με πανευρωπαϊκή μελέτη της εταιρείας συμβούλων Roland Berger, η οποία εξέτασε τον υπερτουρισμό σε 52 πόλεις της Ευρώπης, οι πόλεις εργάζονται μόνο για να προσελκΰ- σουν τουρίστες με βραχυπρόθεσμα αποδοτικά οικονομικά μέτρα, ξε ­ χνούν όμως ότι ο αστικός τουρι ­ σμός πρέπει να είναι ελεγχόμενος για να παρομείνει επιτυχημένος και βιώσιμος. Για να μπορέσει να γινει κάτι τέτοιο, θεωρούν οι μελετητές, πρέπει να αναπτυχθεί στρατηγική με τη συνεργασία τουρισμού και πολεο ­ δομίας. «Ο αστικός τουρισμός πρέπει να λαμβάνει υπόψη του τις ανάγκες και τον τρόπο ζωής των κατοίκων», όπως κα ­ ταγράφεται στην πρώτη παγκόσμια έρευνα που έγινε ποτέ από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού σε 12.000 κατοίκους 15 χωρών. Ενα ποσοστό μεγαλύτερο από το 50% πιστεύει ότι ο τουρισμός μπορεί να συνεισφέρει στην αύξηση του πλούτου και να προωθήσει την ανταλλαγή πολιτι ­ σμών ενώ το 49% θεωρεί απαροίτητο να ληφθούν μέτρο για σωστή διαχείριση - το 50% μαλιστα τό ­ νισε την ανάγκη να συνυπάρχουν οι επισκέπτες με τους κατοίκους. ρίσχες αφήνουν τις βαλίτσες τους μέχρι να κάνουν τις βόλτες που έχουν προγρομματίσει. Σαν μανιτάρια ξεφυ ­ τρώνουν επίσης τα ATM, «κολλημένα» σε πολυκατοικίες. Παράλληλα, μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ ανοί ­ γουν υποκαταστήματα shop & go που είναι ανοιχτό πολλές ώρες (συχνά και Σαββοτοκύριακα), ενώ τα μίνι μάρκετ γνωρίζουν μεγάλη άνθηση - γιατί οι επισκέπτες έρχονται οποιαδήπστε ώρο. Ταυτόχρονα αυξάνεται με πολύ γρήγορο ρυθμό ο αριθμός των καταστημάτων εστίασης - κυρίως μεζεδο- πωλεία, σουβλστζίδικα, παγωιστζίδικα, πιτοαρίες και καφέ. Κάποια προϋπάρχοντα αναγκάζονται να προ­ σαρμοστούν στις ανάγκες των νέων πελατών τους. Κα ­ φέ και εστιατόρια προσθέτουν πρωινό και brunch στο μενού τους, προσαρμόζουν το ωρόριό τους (οι «ξένοι» δειπνούν νωρίς). Αλλο παρόδειγμα προσαρμογής; Μα ­ νάβικα που μένουν ανοιχτά από το πρωί μέχρι το βράδυ πωλούν... τα πάνια (από μακαρόνια και κρουασάν μέχρι κροσί). Σε ένα μανάβικο στο Κουκάκι, πρώτη θέση έχει ένα μηχάνημα για φρέσκους χυμούς από τα λαχανικά και τα φρούτα του καταστήματος. Γιατί οι τουρίστες αγαράζουν συγήθως τα πάντα (και λαχανικά) από τα σουπερμάρκετ, όπως μας είπε ο ιδιοκτήτης του, χρεια ­ ζόταν λοιπόν έναν «κρόχτη». «Το πιο σημαντικό που συμβαίνει όταν αυξάνεται ο τουρισμός σε μια περιοχή» μας λέει η αρχιτέκτων Ελέ ­ νη Σγουρίδου, κάτοικος του Κουκακίαυ εδώ και πολλά χρόνια, «είναι ότι αλλάζει η πληθυσμιακή σύνθεση της γειτονιάς. Πολλά κτίρια μετατρέπονιαι σε ξενοδαχεία, πολλά διαμερίσματα γίνονται Airbnb. Ο περισσότερος κόσμος που κυκλοφορεί στη γειτονιά δεν είναι πλέον κάτοικοι αλλά τουρίστες. Κάτι τέτοιο σε μια περιοχή γενικής κατοικίας έχει συνέπειες και σια καταστήμα ­ τα. Γιατί μειώνεται ή μηδενίζετπι ο τζίρος αυτών που εξυπηρετούν τον κόσμο σε περιοχή γενικής κατοικίας, δηλαδή μικρομάγαζα (μπακαλικα, μανάβικα), μαγαζιά μικρής μεταποίησης (τσογκάρικα, ροφιάδικα, κλασικά καθαριστήρια, υδρουλικοί κ,λπ.) αλλά και μικρά εστια ­ τόρια. Ετσι τη θέση τους παίρνουν άλλα (μπαρ, εστιατό ­ ρια, μαγαζιά που πωλούν αναμνηστικά για τουρίστες, κ.λπ.). Είναι και κάτι άλλο: τα πεζοδρόμια και οι στοές, οι δημόσιοι χώροι της πόλης δηλαδή, καταλαμβάνονται από πολλά εστιατόρια και καφέ, με αποτελεσμα να αυ- ξάνειαι η όχληση, να δυσκολεύεται να περόσει κανείς. Πόσω μάλλον όταν έχει να συμβαδίσει με τουρίστες που συγήθως είναι σε ομάδες και φυσικά - διακοπές κάνουν - περπστούν χαλαρό και αργά. Ο μόνιμος κάτοι ­ κος επίσης αντιμετωπίζει προβλήματα στα ΜΜΜ γιατί οι μεταφερόμενοι αυξάνονται δροματικά χωρίς αντίστοιχη αύξηση των μέσων». Βίαιη αλλαγή στη δομή της γεπονιάς «Στο Κουκάκι η απομάκρυνση παραδοσιακών επαγ ­ γελμάτων είχε ξεκινήσει από παλιά» σημειώνει Χά ο ­ ρης Τζαννής, κάτοικος επίσης Κουκακίαυ, «όμως δεν ήταν τόσο έντονο το φαινόμενο. Τα πολλά συνεργεία της περιοχής, π.χ., άρχισαν σιγά-σιγά να λιγοστεύουν από τότε που έγινε το Νέο Μουσεία της Ακρόπολης. Μέσα στα τελευταία ένα-δύο χρόνια όμως, βλέπεις ότι αλλάζει ολόπληρη η μορφή της γειτονιάς. Δεν είναι κάτι που γίνεται σταδιακά, είναι μια από ­ τομη προσαρμογή. Μια κοινωνία εξελίσσεται, φυσι ­ κά. Το πρόβλημα, για μένα, δεν είναι ότι εκλείπουν κάποια επαγγέλματα αλλά ότι η διαμόρφωση αυτής της κοινωνίας δεν έχει πια ανάγκη από φούρνους, από κομμωτήρια, από παραδοσιακά επαγγέλματα και υπηρεσίες που είχε μια αατική περιοχή - η απότομη αλλαγή της κοινωνικής δομής. Αν είναι καλό ή κακό, δεν μπορώ να το κρίνω. Αυτό που μπορώ να πω, ως κάτοικος, είναι ότι μου στοιχίζει που χάνω φίλους (γιατί τα σπίτια που έμεναν έγιναν Airbnb), χάγω την καθημερινότητα μου, τη σχέ­ ση με τους γείτονες και το “ καλημέρα ” , πολλές φορές χάνω και τη βολή μου. Είναι διαφορετικό να ανοίγεις το παράθυρό σου και να ξέρεις ότι απέναντι είναι ο γείτονας κι αλλιώς κάθε μέρα απέναντι' σου να είναι ένας άλλος. Αυτή φυσικά είναι η ψυχολογεί! η δική μου. Ενας επιχει ­ ρηματίας προφανώς θα βλέπει στο Κουκάκι μια ευ ­ καιρία. Ενας κάτοικος όμως βλέπει να ξεριζώνεται η καθημερινότητα του». Q Πολλά μανάβικα μένουν ανοιχτά από το πρωί ως το βράδυ για να καλύψουν τις ανάγκες των τουριστών Q Η Αθήνα εξελίσσεται σε αποκλειστικό τουριστικό προορισμό. Πρώτη επίσκεψη: Ακρόπολη Β Ο ήχος από τα ροδάκια της βαλίτσας είναι από τους πιο συνηθισμένους στην περιοχή πέριξτου κέντρου □ Μηχανήματα ΑΤΜ σε κάθε σημεία για εξυπηρέτηση των επισκεπτών η Σύγχρονα laundry ξεφυτρώνουν στις γειτονιές Ώ Γνωρίζοντας τον κωδικό, ο επισκέπτης παραλαμβάνει το κλειδί του οποιαδήποτε ώρα, μέρα και νύχτα

10 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Τα funds σαρώνουν την αγορά ακινήτων Πηγή: REALNEWS Σελ.: 56-57 Ημερομηνία έκδοσης: 25-08-2019 Επιφάνεια: 2164.89 cm² Αρθρογράφος: Κυκλοφορία: 40500 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Σε τροχιά ανάκαμψικ Τα funds σαρώνουν την αγορά ακινήτων Σ το ραντάρ των επενδυτικών εταιρειών βρίσκονται καταστήματα σε πολυσύχναστους εμπορικούς δρόμους, γραφεία, ξενοδοχεία και τουριστικά καταλύματα σε όλη την Ελλάδα Της ΜΑΙΡΗΣ I. ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ [email protected] Ε πιθετική στρατηγική στην ελληνική κτη ­ ματαγορά χαράσσουν οι εταιρείες επεν­ δύσεων ακίνητης περιουσίας (ΑΕΕΑΠ) και τα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια (private equity funds). Μετά από πολλά χρόνια, οι θε ­ σμικοί επενδυτές ξαναβάζουν στο επενδυτικό τους ραντάρ ακίνητα εισοδήματος, όπως κα ­ ταστήματα σε πολυσύχναστες εμπορικές γει ­ τονιές και σύγχρονα κτίρια γραφείων στους κε­ ντρικούς άξονες μεγάλων πόλεων, κυρίως της Αττικής και της Θεσσαλονίκης. Την ίδια στιγμή, διατηρούν αμείωτο το ενδιαφέρον τους για το τουριστικό real estate, αγοράζοντας ξενοδο ­ χεία, διαμερίσματα και επαγγελματικά ακίνητα και στη συνέχεια τα μετατρέπουν σε μικρά ξε ­ νοδοχεία πόλης και σε τουριστικά καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης. Ηδη κατά το πρώτο πεντάμηνο της φετινής χρονιάς σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, οι επενδυτικές εται ­ ρείες δαπάνησαν πάνω από 300 εκατ. ευρώ για την απόκτηση ακινήτων εισοδήματος (γρα ­ φεία, καταστήματα και τουριστικά καταλύμα ­ τα), με την ΤτΕ να αναφέρει σε σχετική έκθεση ότι οι ξένες επενδύσεις στα ακίνητα ενισχύθη- καν κατά 170% το 2018. Οπως εκτιμούν πα ­ ράγοντες της αγοράς, οι ρυθμοί αύξησηςτων επενδύσεων είναι ακόμα μεγαλύτεροι κατά το διάστημα που διανύουμε. Την αυξημένη ζήτηση για κατοικίεςτουριστι- κού ενδιαφέροντος και για επαγγελματικά ακί ­ νητα -που εκδηλώνεται κυρίως από αγοραστές- επιδιώκουν να καλύψουν και οι κτηματομεσιτι ­ κοί όμιλοι, κυρίως αυτοί που αναπτύσσουν δι ­ εθνή δράση, γι' αυτό και τελευταία ανοίγουν υποκαταστήματα για πρώτη φορά στην Αθή ­ να και σε άλλες μεγάλες ελληνικές πόλεις αυξη ­ μένου επενδυτικού ενδιαφέροντος. Παράγοντες της αγοράς αναφέρουν ότι «η αναζωπύρωση του επενδυτικού ενδιαφέρο ­ ντος οφείλεται στη βελτίωση του επενδυτικού κλίματος και στις κρυμμένες ευκαιρίεςτης κτη ­ ματαγοράς», ενώ εκτιμούν ότι, μόλις εφαρμο ­ στούν τα ευνοϊκά μέτρα που έχει εξαγγείλει η ΕΠΕΝΔΥΤΕΣ 300 εκατ. ευρώ δαπάνησαν οι θεσμικοί επενδυ ­ τές το 2018 για να αποκτήσουν κτίρια γραφείων, καταστήματα και τουριστικά καταλύματα ΠΕΡΙΟΧΕΣ Δρόμοι και γειτο ­ νιές όπως είναι η Ερμου, η Γλυφά ­ δα, ο Πειραιάς και η Κηφισιά στην Αττική, καθώς και Τσιμισκή και η η Μητροπόλεως στη Θεσσαλονίκη μαγνητίζουν τα επενδυτικά funds και τις ΑΕΕΑΠ νέα κυβέρνηση για τον κλάδο της οικοδομής θα σημειωθεί ανάκαμψη και της οικοδομικής δραστηριότητας. Στο πλαίσιο αυτό, οι μεσί ­ τες εκτιμούν ότι «τα οικόπεδα αναμένεται να αποτελέσουντο επόμενο μεγάλο στοίχημα της κτηματαγοράς». Εμπορικέε γειτονιέε Ολο και περισσότερο, θεσμικοί επενδυτές δια ­ πιστώνουν ότι η αγορά επαγγελματικών ακινή ­ των οδεύει σε τροχιά ανάκαμψης, γι' αυτό και αναζητούν καταστήματα σε πολυσύχναστους εμπορικούς δρόμους και γειτονιές, όπως είναι η Ερμού, η Γλυφάδα, ο Πειραιάς και η Κηφι ­ σιά στην Αττική ή η Τσιμισκή και η Μητροπό ­ λεως στη Θεσσαλονίκη, ενώ οι ξένοι επενδυτές αναζητούν πλέον ευκαιρίες και σε άλλες μεγά ­ λες πόλεις όπως είναι η Πάτρα, η Λάρισα και ο Βόλος. Προτεραιότητα αποτελεί η εξασφάλιση υψηλής απόδοσης από την εκμίσθωση των ακι ­ νήτων σετρίτους, καθώς-σύμφωνα με εκτιμή ­ σεις παραγόντων της κτηματαγοράς- ένα σύγ ­ χρονο εμπορικό ακίνητο στην Αθήνα μπορεί να εξασφαλίσει ετήσια απόδοση κεφαλαίου της τάξης του 7%, που θεωρείται από τις υψη ­ λότερες αποδόσεις στην Ευρώπη. Επιπλέον, οι θεσμικοί «επενδύουν» στην υπεραξία που μπορούν να εξασφαλίσουν από μια μελλοντι ­ κή πώληση του ακινήτου. Η κινητικότητα που εκδηλώνεται από τις επενδυτικές εταιρείες και τα θεσμικά χαρτο ­ φυλάκια είναι μεγάλη το τελευταίο διάστημα. Στα πιο πρόσφατα deals περιλαμβάνεται αυ ­ τό TnpTrastor ΑΕΕΑΠ, η οποία προσέθεσε στο χαρτοφυλάκιό της τέσσερα νέα ακίνητα, συ ­ νολικής αξίας 11,3 εκατ. ευρώ. Πρόκειται για ακίνητα που βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή της Αττικής και ανάμεσά τους περιλαμβάνονται καταστήματα στη Γλυ ­ φάδα, που είναι μισθωμένα στους ομίλους Κα- λογήρου και Folli Follie, καθώς και στον Πει ­ ραιά. Πρόσφατα, επίσης, η Grivalia -λίγο πριν από τη συγχώνευσή της με τη Eurobank- απέ ­ κτησε τέσσερα σούπερ μάρκετ της αλυσίδας Σκλαβενίτης, δύο στην Αθήνα (σε Αλιμο και Νέα Ιωνία) και δύο στη Θεσσαλονίκη (σε Πυ ­ λαία και Νέα Ευκαρπία). ^ *9 I ajSsfa Σε ανοδική τροχιά, όμως, μπαίνουν και τα κτίρια γραφείων, που στα χρόνια της οικονομικής κρίσης υπέστησαν το μεγαλύτερο πλήγμα, με αποτέλεσμα για μεγάλο χρονικό διάστημα να μένουν κενά ακόμα και κτίρια που κάποτε ήταν δυσεύρετα, παρά το μεγάλο ύψος των τιμών. Ενα χαρτοφυλάκιο αποτελούμενο από τέσσερα αυτοτελή κτίρια γρα ­ φείων, συνολικής επιφάνειας 21. 700 τ.μ., σε Αθήνα, Μαρούσι, Κηφισιά και Αργυρούπολη απέκτησε πρόσφατα η Trastor από τον όμιλο Grupo ϋοΙρΓιίη(με έδρα την Αργεντινή). Μεταξύ άλλων, το χαρτοφυλάκιο πε ­ ριλάμβανε και συγκρότημα γραφείων που στεγάζει την Prometheus Gas του ομίλου Κοπελούζου και το οποίο βρίσκεται στον Παράδεισο Αμαρουσίου. Στο μικροσκόπιο και τα γραφεία «Μάχη», όμως, έδωσαν πρόσφατα ξένα funds για να αποκτήσουν ένα αξιόλογο χαρτοφυλάκιο γραφείων της Alpha Bank, με νικητή το αμε ­ ρικανικών συμφερόντων επενδυτικό fund Brook Lane Capital, που τε ­ λευταία αναπτύσσει έντονη δραστηριότητα στην ελληνική αγορά. Με ­ ταξύ των ακινήτων που απέκτησε το αμερικανικό fund περιλαμβάνο-

11 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Τα funds σαρώνουν την αγορά ακινήτων Πηγή: REALNEWS Σελ.: 56-57 Ημερομηνία έκδοσης: 25-08-2019 οικόπεδα Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, τα οικόπεδα θα αποτεθέσουν το επόμενο μεγάθο στοίχημα της κτηματαγοράς νται ένα κτίριο γραφείων 17.000 τ.μ., που φιλο ­ ξενεί τα κεντρικά γραφεία της Vodafone Ελλάδος στο Χαλάνδρι, γραφεία επίτηςλεωφόρου Κηφισίας που μισθώνονται απάτη Samsung, ένα κτίριο στη Μεταμόρφωση που φιλοξενείτην αντιπροσωπεία της Porsche και ένα κτίριο γραφείων στην οδό Μι- χαλακοπούλου που μισθώνει η ΑΧΑ Ασφαλιστική. Νωρίτερα, η Brook Lane είχε αποκτήσει μετά από διαγωνισμό της Πειραιώς Real Estate ένα ακόμη κτίριο γραφείων στη λεωφόρο Κηφισίας που μι ­ σθώνει η Microsoft Hellas. Στις σημαντικές κινήσεις που πραγματοποίη ­ σαν οι θεσμικοί επενδυτές το 2019 περιλαμβάνε ­ ται και η εξαγορά του κτιρίου των κεντρικών γρα ­ φείων της Ελλάκτωρ έναντι ποσού 25,5 εκατ. ευ ­ ρώ από τη νεοσύστατη εταιρεία επενδύσεων σε ακίνητη περιουσία Orilina Properties ΑΕΕΑΠ, συμ ­ φερόντων του επενδυτικού fund Brevan Howard. ΜΕ ΑΜΕΙΩΤΗ ένταση συνεχίζονται οι επεν ­ δύσεις στα τουριστικά ακίνητα. Παρότι κάποιοι εκτιμούν ότι έχει επέλθει κορεσμός, οι ΑΕΕΑΠ και τα funds εξακολουθούν να αναζητούν επενδυτι ­ κές ευκαιρίες στο τουριστικό real estate. Στο στό ­ χαστρο βάζουν ξενοδοχεία σε δημοφιλείςτουρι- στικούς προορισμούς μικρά ξενοδοχεία πόλης καθώς και διαμερίσματα ή και ολόκληρα κτίρια που στη συνέχεια θα μετατραπούν σε τουριστικά δο οι επενδυτές έχουν βάλει στο στόχαστρο την περιοχή του Ψυρρή, καθώς εκεί υπάρχουν ακό ­ μα πολλές ευκαιρίες». Ανάμεσα στα funds που έχουν επενδύσει και εξακολουθούν να αναζη ­ τούν ευκαιρίες περιλαμβάνεται η εταιρεία Ελλη ­ νική Φιλοξενία Σουίτες Διαμερίσματα, - που έλα ­ βε πρόσφατα άδεια από τις αρμόδιες υπηρεσίες του δήμου Αθηναίων για τη μετατροπή πενταώ- ροφου κτιρίου σε ξενοδοχείο στην οδό Ηβης 4. Σταθερή αξία m τουριστικά φιλέτα καταλύματα. Μέσα σε αυτό το κλίμα, η μεγαλύτερη ΑΕΕ ­ ΑΠ, η Εθνική Πανγαία, εστιά ­ ζει το επενδυτικό της ενδια ­ φέρον στα ξενοδοχεία. Πρό ­ σφατα ολοκλήρωσε τη με ­ γαλύτερη ίσως εξαγορά στο τουριστικό real estate, καθώς απέκτησε το 98% της Cyprus Tourism Development, που ελέγχει το «Hilton» Λευκω ­ σίας, με τίμημα 55,5 εκατ. ευρώ, ενώ πέρυσι είχε αγο ­ ράσει το «Holiday Ιηη». Επί ­ σης, η Εθνική Πανγαία ΑΕΕ ­ ΑΠ και η εταιρεία ανάπτυ ­ ξης ακινήτων Dimand επεν ­ δύουν, μέσω κοινού σχήμα ­ τος, στα Moxy Hotels, το νέο brand της αλυσίδας Marriott, ενώ οι επενδύσεις τους στο ξενοδοχειακό real estate περιλαμβάνουν πολλές ακόμα κινήσεις. rioflos έλξης οι βραχυχρόνιες μισθώσεις Οσον αφορά τον κλάδο βραχυχρόνιας μίσθωσης εξακολουθεί και αυτός να μαγνητίζει το ενδιαφέ ­ ρον των επενδυτών, παρόλο που τα τελευταία χρόνια απορρόφησε ίσως τα μεγαλύτερα κεφά ­ λαια από τον κλάδο της κτηματαγοράς. Ξένοι κυ ­ ρίως αλλά και Ελληνες επενδυτές εκμεταλλεύτη ­ καν την υποχώρηση των τιμών (έως και 60% στα χρόνια της οικονομικής κρίσης) και συνδυάζοντάς την με την αύξηση τηςτουριστικής προσέλευσης απέκτησαν διαμερίσματα ή και ολόκληρα κτίρια και στη συνέχεια τα μετέτρεψαν σε καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης. Ο αντίκτυπος για την ελ ­ ληνική οικονομία ήταν ανάλογος καθώς το 2018 τα έσοδα από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις άγγι ­ ξαν τα 1,8 δισ. ευρώ. Οι περισσότερες επενδύσεις υλοποιήθηκαν σε γειτονιές της Αθήνας- Κουκάκι, Πλάκα, Ψυρρή και αλλού. Μάλιστα, παράγοντες της κτηματαγοράςτονίζουν ότι «αυτή την περίο ­ Είχε προηγηθεί η έγκριση της επένδυσης για την εται ­ ρεία Pygma Hellas για τη με ­ τατροπή επταώροφου κτιρί ­ ου σε ξενοδοχείο, ενώ στην οδό Σαρρή το ισραηλινών συμφερόντων fund Ficus Investments απέκτησε επαγ­ γελματικό ακίνητο με σκοπό τη μετατροπή του σε κατοικί ­ ες που προορίζονται για του ­ ριστική εκμετάλλευση, μεσο- λαβώνταςτην ίδια στιγμή για την πώλησή τους σε ενδια ­ φερομένους επενδυτές εκτός Ε.Ε., στο πλαίσιο του προ ­ γράμματος «Χρυσή Βίζα». Στου Ψυρρή, πάλι, επένδυση -που εκπμάται ότι θα ανέλθει σε 1,3 εκατ. ευρώ- προωθεί και η ρωσική εταιρεία ακινήτων Tranio. Η εται ­ ρεία έχει ξεκινήσει την ανακατασκευή ενός κτιρί ­ ου 12 διαμερισμάτων, με στόχο την εκμετάλλευ ­ σή του μέσω Airbnb και την πώληση των κατοι ­ κιών σε ενδιαφερομένους επενδυτές. Αγοράζουν πολυκατοικίε5 Ανάλογες επενδύσεις υλοποιούνται και στη Θεσ ­ σαλονίκη, καθώς τα τελευταία χρόνια, όπως ανα ­ φέρουν παράγοντες της αγοράς, «επενδυτικές εταιρείες ακινήτων και μεγάλα funds αγοράζουν διαμερίσματα, πολυκατοικίες ή και ολόκληρα οι ­ κοδομικά τετράγωνα, με σκοπό να τα μετατρέ ­ ψουν σε τουριστικά καταλύματα». Μόνο τα τε ­ λευταία χρόνια δημιουργήθηκαν 30 μικρά ξενο ­ δοχεία στην πόλη. Χαρακτηριστικές είναι οι επεν­ δύσεις της Grivalia Management Company στο διατηρητέο «Ολυμπος Νάουσα» επί της λεωφό ­ ρου Νίκης του ομίλου Ανατόλια για την ανέγερ ­ ση πεντάστερου ξενοδοχείου κοντά στον σιδηρο ­ δρομικό σταθμό και της οικογένειας Σπανού για την ανάπτυξη και τη διαχείριση υπερπολυτελών συγκροτημάτων φιλοξενίας. Μεγάλο είναι το επενδυτικό ενδιαφέρον για περιοχέ$ γύρω από την Ακρόπολη, όπου τα διαμερίσματα μπορούν να μετατραπούν σε τουριστικά καταλύματα και να ενοικιαστούν με υψηλό τίμημα

12 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  ΤΡΙΑ ΒΡΑΒΕΙΑ κατέκτησε η Lidl Ελλάς στα Supermarket Awards Πηγή: REALNEWS Σελ.: 60 Ημερομηνία έκδοσης: 25-08-2019 Επιφάνεια: 89.44 cm² Αρθρογράφος: Κυκλοφορία: 40500 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ HLidlEflflds διακρίθηκεστα Supermarket Awards ΤΡΙΑ ΒΡΑΒΕΙΑ κατέκτησε η Lidl Ελλάς στα Supermarket Awards 2019 στις κατηγορίες Μάρκετινγκ και Επικοι ­ νωνία και Ψηφιακές Εφαρμογές και Κοινω ­ νικά Δίκτυα. Συγκεκριμένα, τα Supermarket Awards επιβράβευσαν τις άρι- στες πρακτικές των επιχειρήσε ­ ων σούπερ μάρκετ και προμηθευ ­ τών προϊόντων και υπηρεσιών, αποδίδοντας στη Lidl Ελλάς χρυ ­ σό βραβείο για τις αποτελεσματι ­ κές προωθητικές ενέργειες για τα νηστίσιμα προϊόντα της Σαρακο- στής, χρυσό βραβείο για τη στρα ­ τηγική social media με την καμπά- νια διαχείρισης εταιρικής φήμης #apotalidl με θετικό και κοινωνικό πρόσημο και αργυρό βραβείο για την αξιοποίηση του mobile app με στόχο την ενίσχυση της εμπειρίας και πιστότητας των χρηστών.

13 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Τραγική η εικόνα µε τα απορρίμματα Πηγή: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Σελ.: 1,5 Ημερομηνία έκδοσης: 25-08-2019 Επιφάνεια: 1546.1 cm² Αρθρογράφος: Κυκλοφορία: 14860 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗ ΧΩΡΑ Τραγική η εικόνα με τα απορρίμματα Τραγική καταγράφεται πανελλαδικά η εικόνα διαχείρισης απορριμμάτων, καθιστώντας το πρόβλημα υπ ’ αριθ ­ μόν ένα προς επίλυση. Σελ. 5

14 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Τραγική η εικόνα µε τα απορρίμματα Πηγή: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Σελ.: 1,5 Ημερομηνία έκδοσης: 25-08-2019 Συναγερμός για τα απορρίμματα Εκρηκτική η κατάσταση στις περισσότερες πόλεις, ιδίως τους καλοκαιρινούς μήνες, από τη συσσώρευση σκουπιδιών Του ΤΑΣΟΥ ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ Νεοεκλενέντες δήμαρχοι, οι οποί ­ οι αναλαμβάνουν καθήκοντα την επόμενη εβδομάδα, όπως ο Μωυ- σής Ελισάφ στα Ιωάννινα, επισκέ ­ πτονται συνεχώς την υπηρεσία καθαριότητας του Δήμου, επιση- μαίνοντας στους υπάλληλους το μείζην (πανελλαδικά) πρόβλημα και ζητώντας τη βοήθειά τους για μια «πιο καθαρή πόλη». Ο κ. Ελι ­ σάφ είπε αυτή την εβδομάδα στην «Κ» ότι η πόλη, «ιδιαίτερα στην παραλίμνια ζώνη, δίνει μια εικόνα έλλειψης καθαριότητας, ιδιαίτερα τις περιόδους με μεγάλη τουριστι ­ κή κίνηση». Από αυτήν την άποψη τα Γιάννενα μοιράζονται την τύ ­ χη όλων των πόλεων της χώρας, που ειδικά τους καλοκαιρινούς μή ­ νες αντιμετωπίζουν εκρηκτική, όζουσα, συσσώρευση του όγκου απορριμμάτων. Η Ηπειρος σηγκε- κριμένα παράγει 145.000 τόνους απορριμμάτων τον χρόνο, με τα ποσοστά ανακύκλωσης να είναι από τα πιο μικρά της χώρας. Ο κ. Ελισάφ μαζί με τους δημάρχους της περιφέρειας Ηπείρου θεωρη ­ τικά έχουν πιο εύκολο έργο, καθώς το εργοστάσιο στο Ελευθεροχώρι της Δωδώνης, που κατασκευάστη ­ κε μέσω ΣΔΙΤ και διαχειρίζεται η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, βρίσκεται σε λειτουργία από τις 17 Δεκεμβρίου του περασμένου χρόνου. Μάλιστα, πριν από λίγες μέρες έγινε σύσκε ­ ψη για να «υποδέχεται» το εργο ­ στάσιο στη Δωδώνη και τα απορ ­ ρίμματα της Λευκάδας, η οποία ανήκει σε άλλη περιφέρεια (σ.σ. για να καταστεί δυνατή η μεταφο ­ ρά απορριμμάτων από περιφέρεια σε περιφέρεια χρειάζονται απο ­ φάσεις των δύο διοικήσεων των αποκεντρωμένων περιφερειών, καθώς και σύμφωνη γνώμη του φορέα που αναλαμβάνει να υπο ­ δεχθεί τα απορρίμματα). Αλλά και στην Κοζάνη όπου λειτουργεί εργοστάσιο (σ.σ. της «Ακτωρ») ίδιας «τεχνολογίας», όπως της Ηπείρου (ΣΔΙΤ), οι εντυ ­ πώσεις των ντόπιων είναι θετικές. Ο απερχόμενος δήμαρχος Κοζάνης Λευτέρης Ιωαννίδης, που εξελέγη με την υποστήριξη και του ΣΥΡΙ- ΖΑ (σ.σ. θα είναι μετά την 1η Σε ­ πτεμβρίου στην αντιπολίτευση του δήμου), αναφέρει στην «Κ» ότι δεν το μετάντωσε που υποστήριξε το έργο: «Αποφάσισα να μην ακυρώ- σω τη μονάδα και δέχθηκα κριτική από πρώην υπουργούς του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά νομίζω ότι τα αποκεντρωμέ ­ να σηστήματα, τα μικρά σηστήμα- τα ναυάγησαν. ..». Ο κ. Ιωαννίδης, που επέβαλε αλλαγές στην αρχική σύμβαση το 2015, αναγκάζοντας τον ανάδοχο να παίρνει τα υπο ­ λείμματα, λέει ότι η διαχείριση του απορρίμματος θα είναι πιο ακρι ­ βή απ ’ ό,τι όταν «το πετάς χύμα σε έναν ΧΥΤΑ». Η εγκατάσταση στην Κοζάνη υποδέχεται τώρα και τα απορρίμματα του Αίγιου, καθώς η Πελοπόννησος και η Δυτική Ελ ­ λάδα είναι με την Αττική από τις πιο προβληματικές περιοχές της χώρας (σ.σ. πρόκειται για τις περι ­ οχές με τις περισσότερες ανοιχτές Η Ευρώπη «αναπνέει», η Ελλάδα «πνίγεται» ΕΤΗΣΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗ 8.965 ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΕΚΤΟΣ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΩΝ ΟΡΥΚΤΩΝ Κιλά ανά κάτοικο, 2016 Πάνω από έναν τόνο σκουπιδιών (εκτός υπολειμμάτων των ορυκτών) παράγει ο κάθε Ελληνας τον χρόνο. Είμαστε ακόμα κάτω από τον μέσο όρο της Ενωσης, αλλά πολλές μεσογειακές χώρες (Κύπρος, Μάλτα, Πορτογαλία, Κροατία) με εξίσου πολλούς επισκέπτες-τουρίστες παράγουν λιγότερα απορρίμματα. 3.383 1.328 ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΑΣΤΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ % των συνολικών αποβλήτων Δεν παράγουμε μόνο σκουπίδια με αυξανόμενο ρυθμό αλλά ανακυκλώνουμε πολύ λίγο. 0 ρυθμός αύξησης της ανακύκλωσης-ανάκτησης είναι 5 φορές πιο αργός από ό,τι συμβαίνει στον μέσο όρο της Ενωσης (αύξηση στην Ε.Ε. 50%, στην Ελλάδα 10%). 46 ι — 2000 —— ι 2002 2004 2006 2008 —— ι 2010 — ι — 2012 — ι — 2014 2016 2.527 1.772 1.657 1.897 1.765 1.214 2.697 2.539 1.480 1.455 1.799 1.065 1.223 1.276 1.119 1.886 2.090 1.084 2.595 2.136 1.459 1.813 ι ggi 1457 1 467 1.217 1.170 1.378 1.397 ΠΗΓΗ: Eurostat 6/2019 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Οι χώρες-πρότυπα και το... πλαστικό πρόβλημα Σύμφωνα με τη Eurostat, η Ελλάδα το 2016 είχε συνολικό ποσοστό ανάκτησης 17% στο σύνολο των απορριμμάτων. χωματερές για τις οποίες η χώρα έχει τιμωρηθεί με τα περισσότερα πρόστιμα από την Ε.Ε.). Η διαφορά της τιμής σε σύγκριση με την «τα ­ φή» δεν θα ήταν τόσο μεγάλη αν από το 2002 είχε επιβληθεί το «τέ ­ λος ταφής» για να σηματοδοτήσει και στους πολίτες ότι η διαχείρι ­ ση των απορριμμάτων δεν μπορεί να είναι. .. δωρεάν. Στην Ηπειρο, πάντως, σύμφωνα με πληροφορί ­ ες της «Κ», μόνο ο Δήμος Ιωαννι- τών έχει καταβάλει το «τέλος τα ­ φής», ενώ οι υπόλοιποι σφυρίζουν αδιάφορα. Ομως ακόμα και στην Ηπειρο, όπου έχει δημιουργηθεί το σχετικό εργοστάσιο, λείπουν οι σταθμοί μεταφόρτωσης (ΣΜΑ), καθώς ο νόμος δεν καθορίζει ούτε πώς θα λειτουργήσουν ούτε πώς θα ηλεκτροδοτηθούν. Οι δήμαρχοι βαθμολογούνται στο όλο θέμα κάτω από τη βάση, καθώς οι περισσότεροι αντιμετω ­ πίζουν το πρόβλημα των απορριμ ­ μάτων ως πρόβλημα κόστους και όχι ως πρόβλημα περιβάλλοντος, τόνισε στην «Κ» αρμόδια κυβερ ­ νητική πηγή που επιθυμεί να πα- ραμείνει ανώνυμη. Η περίπτωση xns Αιτικήβ Το μεγαλύτερο πρόβλημα θα το αντιμετωπίσει η Αττική, καθώς η απερχόμενη περιφερειάρχης Ρένα Δούρου, ακολουθώντας τον δρό ­ μο που αρνήθηκε ο απερχόμενος δήμαρχος Κοζάνης, ακύρωσε τον αρχικό σχεδίασμά χωροθέτησης. Ο νέος περιφερειάρχης Αττικής Γιώργος Πατούλης και ο νεοεκλε- γείς δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης δεν έχουν πολλές εναλλακτικές παρά να διευρύνουν τον ΧΥΤΑ της Φυλης και να του δώσουν «ένα χρόνο παράταση». Σημειώνεται ότι το 95% των απορριμμάτων της Αττικής οδη ­ γείται στη Φυλη, το 90,5% από αυ ­ τά θάβεται στον ΧΥΤΑ και μόλις το 7,5% ανακτάται. Από όλα τα απορ ­ ρίμματα, το 45% είναι βιοδιασπώ- μενο υλικό, το 50% είναι ανακυ- κλώσιμο και μόνο το 5% πρέπει να θάβεται. Δεν είναι τυχαίο ότι η Ελλάδα παραμένει στις τελευταίες θέσεις των ευρωπαϊκών χωρών σε ό,τι αφορά τα ποσοστά ανακύκλω ­ σης και κομποστοποίησης, που εί ­ ναι οι δύο βασικές μορφές της ανά ­ κτησης απορριμμάτων. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα επικαιροποιη- μένα στοιχεία της Einrotat, η Ελλά­ δα το 2016 είχε σηνολικό ποσοστό ανάκτησης 17% στο σύνολο των απορριμμάτων (14% ανακύκλωση, 3% κομποστοποίηση). Αντίστοιχα ο μέσος όρος των χωρών της Ε.Ε. (Ευρώπη των «28») ήταν 45%. Σε κάποιες χώρες, όπως η Γερμανία, η Σλοβενία και η Αυστρία, το πο ­ σοστό ξεπερνάει το 50%. Με αυτή τη χαμηλή «επίδοση» είναι ανέφικτος ο στόχος της ανά ­ κτησης κατά 50% που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ενωση για το 2020. Γι ’ αυτόν τον λόγο πήραμε πρόσφα ­ τα προειδοποιητική επιστολή από την Ε.Ε. Σύμφωνα με τους στόχους που έχει θέσει μέχρι σήμερα η Ε.Ε., ο πήχυς ανάκτησης απορριμμάτων γίνεται 55% για το 2025,60% για το 2030 και 65% για το 2035. Σύμφωνα με τα στοιχεία, από το 10% ανάκτη ­ σης του σηνόλου των συσκευασι- ών το 1/3 περίπου (171.000 τόνοι) αφορά στα υλικά που ανακτώνται από τους μπλε κάδους. Οι υπόλοι ­ πες συσκευασίες σηλλέγονται από εμπορικές επιχειρήσεις και πολυ ­ καταστήματα. Ο ευρωπαϊκής στό ­ χος είναι η ανάκτηση του 80% του σηνόλου των σησκευασιών για το 2020, με τη χώρα μας να βρίσκε ­ ται σχετικά κοντά, αφού το 2016 η ανάκτηση σησκευασιών ήταν 66%. Αντίθετα, στο γυαλί το ποσο ­ στό ανάκτησης το 2016 ήταν 38%, ενώ στόχος ο για το 2020 ανέρχε ­ ται στο 70%. Το μεγάλο πρόβλημα στην Ευρώ ­ πη στο μέτωπο των απορριμμά ­ των είναι η διάθεση του πλαστι ­ κού, καθώς η Κίνα έχει σταματήσει να εισάγει πλαστικό β' ποιότητας, όπως έκανε μέχρι την έναρξη της οικονομικής κρίσης το 2007-2008. Ετσι, πολλές φορές, οι ευρωπαϊκές χώρες αναγκάζονται να εξάγουν πλαστικά που έχουν «ανακτηθεί» από χώρες της Αφρικής (με πλοία). Ωστόσο, το πλαστικό σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες είναι καλύτε ­ ρης ποιότητας. Δύο βασικά είδη ανάκτησης υπάρχουν. Ενα κεντρικής διαχεί ­ ρισης για το οποίο το καλύτερο παράδειγμα είναι η Ελβετία. Εκεί υπάρχουν κεντρικά σημεία σηγκέ- ντρωσης στις πόλεις ή και σταθμοί, στους οποίους ο τελικός χρήστης μπορεί να ρίξει διαχωρισμένα τα υλικά που έχει χρησιμοποιήσει. Δειγματοληπτικοί έλεγχοι με επι ­ βολή προστίμων δημιουργούν ένα πλαίσιο με το οποίο διασφαλίζε ­ ται ότι τα υλικά θα τοποθετούνται στα «σωστά» σημεία συγκέντρω ­ σης (δεν θα ρίχνονται π.χ. οργανι ­ κά σκουπίδια στον κάδο του πλα ­ στικού ή το αντίστροφο). Πολλά πλαστικά μιας χρήσεως και οι σα ­ κούλες χρεώνονται. Στη Γερμανία το σύστημα είναι αποκεντρωμένο και στηρίζεται στην παροχή κινή ­ τρων για ανακύκλωση. Κάθε νοικο ­ κυριό διαθέτει τέσσερις «τομείς» (πλαστικό, χαρτί, οργανικά, φύλλα και ξύλο από τους κήπους). Ολες οι γυάλινες συσκευασίες επιστρέ- φονται στα σούπερ μάρκετ και ο καταναλωτής πλήρώνεται για τις επιστροφές, ενώ το ίδιο συμβαίνει και με τα μπουκάλια. Τα παιδιά μα ­ θαίνουν από μικρά να μαζεύουν αυτά τα μπουκάλια και να τα επι ­ στρέφουν για το χαρτζιλίκι τους. Στη Νορβηγία και σε ορισμένες παλαιές πόλεις της Ιταλίας (πχ. Σαν Ρέμο) έχουν καταργηθεί οι κάδοι και έχουν αντικατασταθεί από δύο σακούλες. Μία για τα οργανικά και μία για όλα τα άλλα. Και σε αυτή την περίπτωση απαράβατος όρος είναι κάθε κατηγορία σκουπιδιού να παραδίδεται «καθαρή» από προ­ σμείξεις. Οι «συσκευασίες» αυτές καθιστούν πιο εύκολη την επεξερ ­ γασία από τα εργοστάσια και λιγό ­ τερο δαπανηρή την προσπάθεια των δήμων που δεν χρειάζεται να συντηρούν κάδους. Οξύ το πρόβλημα στα νησιά, «μαύρο πρόβατο» η Κέρκυρα Εξίσου σημαντικό είναι το πρόβλη ­ μα της διαχείρισης των σκουπι- διών στα μικρά και στα μεγάλα νη ­ σιά της χώρας μας, όχι μόνο στην Ανδρο, τη Σύρο, τη Μύκονο, την Κέρκυρα και τη Λέρο, αλλά σε κάθε γωνιά της νησιωτικής χώρας και λόγω της εκτίναξης του αριθμού ξένων τουριστών τα τελευταία έξι χρόνια. Και αυτό, παρά το γεγονός ότι τα νησιά παρουσιάζουν σχετι ­ κά καλύτερη εικόνα από πολλές περιοχές της ηπειρωτικής χώρας. Στις 13 περιφέρειες, πρώτες θέ ­ σεις στην ανάκτηση-ανακήκλωση έχουν κατά σειρά οι Περιφέρειες Νοτίου Αιγαίου και Ιονίων Νήσων, ενώ τις τελευταίες καταλαμβάνουν οι Περιφέρειες Δυτ. Ελλάδας και Ανατ. Μακεδονίας - Θράκης. Στους ΟΤΑ, ψηλά, με ποσοστό ανάκτησης πάνω από 10%, βρί ­ σκονται οι Δήμοι: Μύκονου 56%, Η Κέρκυρα «παράγει» καθημερινά 330 τόνους σκουπιδιών το καλοκαίρι και 110 τον χειμώνα. Χαμηλές επιδόσεις στην ανάκτηση και στην ανακύκλωση από δήμους και περιφέρειες. Πάρου 18%, Θήρας 18%, Λειψών 15%, Σίφνου 15%, Ρεθύμνου 13%, Ερμιονίδας 13%, Κω 11%, Αρτας, Κύθνου και Αντιπάρου με 10%. Στους μεγάλους δήμους (πάνω από 50.000 κάτοικοι) στην «κο ­ ρυφή» συμπεριλαμβάνονται οι δήμοι: Ρεθύμνου 13%, Χανιών, Κισσάμου, Κάνδανου-Σελίνου (Κρήτης) με 7,7%, Χαλκιδαίων 5,5%, Θεσσαλονίκης 5,2%, Γλυ ­ φάδας 5,2%, Κορινθίων 5%, Σερ ­ ρών 4,9%, Χαλανδρίου, Βόλου και Αμαρουσίου με 4,7%. Ομως τα νησιά και οι δήμοι τους έχουν μια πιο περιορισμένη «φέ- ρουσα ικανότητα». Αποτέλεσμα είναι τα απορρίμματα να καταλή ­ γουν στη θάλασσα, ενώ πολύ συ ­ χνά -όπως στη Νάξο και στη Λέ ­ ρο- καίγονται για να περιοριστεί ο όγκος τους. Χαρακτηριστικά, η Κέρκυρα, το «μαύρο πρόβατο» των ελλη ­ νικών προορισμών στη διαχεί ­ ριση των απορριμμάτων, «παρά ­ γει» 330 τόνους σκουπιδιών κάθε ημέρα του καλοκαιριού και 110 τόνους κάθε ημέρα του χειμώνα. Ωστόσο, σε 24 από τα 108 χωριά της υπάρχουν «γωνιές ανακύκλω ­ σης», πρωτοβουλίες πολιτών που ανακυκλώνουν σε 3 και 4 κατη ­ γορίες. Το ερώτημα είναι, τι γί ­ νονται τα υλικά από εκεί; Υπάρ ­ χουν τουλάχιστον δύο ιδιώτες που συλλέγουν από τις «γωνιές ανακύκλωσης» ή τις πράσινες γω ­ νιές τα υλικά και τα προωθούν. Τα εννέα μεγαλύτερα ξενοδοχεία του νησιού έχουν δικά τους «ρεύματα ανακύκλωσης» και ειδικότερα μία από τις μεγαλύτερες μονάδες του νησιού, το IKOS, έχει εξοπλιστεί με δύο μηχανήματα Orca για τη μετατροπή των οργανικών σε κο- μπόστ. Στη συγκεκριμένη μονάδα γίνεται ποσοστό ανάκτησης 80%. Πέρυσι, όταν μια μεγάλη εται ­ ρεία του κατασκευαστικού τομέα αποφάσισε να μεταφέρει -με την παρότρυνση της κυβέρνησης- τα σκουπίδια στη Λευκίμμη, διαπί ­ στωσε ότι το κόστος για τον τοπι ­ κό δήμο ήταν μεγαλύτερο από τη μεταφορά και επεξεργασία των σκουπιδιών της Κέρκυρας σε ερ ­ γοστάσιο επεξεργασίας (gate fee) και, μάλιστα, με μια σχέση που προσέγγιζε το 1:4. Ομως, ειδικά οι μεγάλες μονάδες έχουν συνειδητοποιήσει ότι εξαι- τίας της αδυναμίας διάθεσης του πλαστικού από την Ευρώπη και της στασιμότητας της ανακύκλωσης σε ολόκληρη την Ελλάδα πρέπει να περιοριστεί η χρήση πλαστι ­ κών μιας χρήσης και να αντικατα- σταθεί από άλλα υλικά (π.χ. χαρτί, συμπαγές πλαστικό). Η χρήση πλα ­ στικού μιας χρήσης στο IKOS έχει περιοριστεί κατά 70%, αφορώντας ακόμα και τις σακούλες που χρη ­ σιμοποιούν οι κηπουροί. Στην Πάρο, σύμφωνα με την οργάνωση Common δεας, τα απορρίμματα αυξάνονται την τουριστική σεζόν κατά 350%. Η οργάνωση χρησιμοποιεί μια δι ­ αδικασία τεσσάρων σταδίων για να προβάλει το μέγεθος της ρύ ­ πανσης από το πλαστικό και ανα ­ ζητεί συμμαχίες σε κάθε τοπική κοινωνία με τον δήμο και τις το ­ πικές επιχειρήσεις για τον περι ­ ορισμό των πλαστικών μιας χρή ­ σης. Στο νησί κατέληγαν πάνω από 520.000 πλαστικά μπουκά ­ λια νερού στη χωματερή, τώρα η οργάνωση θέλει να τα αντικατα ­ στήσει στα σχολεία με μπουκάλια πολλαπλών χρήσεων.

15 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Πόλεμος προσφορών στα ράφια των σούπερ μάρκετ Πηγή: ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Σελ.: 19,28-29 Ημερομηνία έκδοσης: 25-08-2019 Επιφάνεια: 1983.28 cm² Αρθρογράφος: Κυκλοφορία: 12000 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ Οριακά ανοδικά «.»«.«««. πωλήσειβ Εηενδύσειε σε νέα καταστήματα και «πόλεμοβ» προσφορών ςελ . ιο ιι

16 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Πόλεμος προσφορών στα ράφια των σούπερ μάρκετ Πηγή: ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Σελ.: 19,28-29 Ημερομηνία έκδοσης: 25-08-2019 ΛΙΑΝΕΜΠΟΡΙΟ Πόλεμος προσφορών στα ράφια ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΤΑΞΕΩΣ ΤΟΥ 2,2% ΣΤΙΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ • ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΤΟ ΠΡΩΤΟ 6ΜΗΝΟ ΤΟΥ 2019 rnrn κατχελη [email protected] Σ τη διεύρυνση χου δικτύου καχασχημάχων χους σε ολό ­ κληρη χη χώρα, στην ανά ­ πτυξη νέων σημείων πώλη ­ σης, κυρίως σε χουρισχικές περιοχές, αλλά και σχο λανσάρισμα νέων προϊ- όνχων (έχοιμα φαγηχά, είδη HORECA κ,λπ.) εστιάζουν χη σχραχηγική χους οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκεχ. Υστερα από μια ικανοποιητική χρο ­ νιά για χον κλάδο, δεδομένου όχι χο 2018 καταγράφηκε έστω και μικρή μονοψήφια αύξηση των πωλήσεων της τάξεως χου 2,2%, αλλά και ένα ικανοποιητικό πρώτο εξάμηνο χου 2019, οι εγχώριοι λιανέμποροι τρο ­ φίμων «ξεδιπλώνουν» χα επενδυτικά χους πλάνα διεκδικώντας μεγαλύτερο μερίδιο σε μια αγορά που ξεπερνά χα 8,5 δισ. ευρώ. Οι επενδύσεις των «παικτών» χη νέα χρονιά περιλαμβάνουν χο άνοιγ ­ μα νέων καχασχημάχων σε περιοχές όπου σήμερα δεν διαθέτουν παρου ­ σία, την ανακαίνιση υφιστάμενων ση ­ μείων, ενώ δεν αποκλείεται κάποιες από τις μεγάλες αλυσίδες να προχω ­ ρήσουν και σε νέες κινήσεις εξαγοράς μικρότερων παικτών, οι οποίοι, αν και προσπαθούν να σταθούν όρθιοι απέναντι στον ανταγωνισμό, βλέπουν χα μεγέθη χους να πιέζονται. Και αυτό γιατί οι καταναλωτές, χο εισόδημα των οποίων έχει συρρικνω- θ·ί, κυνηγούν τις προσφορές και τις μειωμένες τιμές, που όμως μόνο οι μεγάλες αλυσίδες μπορούν να προ ­ σφέρουν σε τέτοιο βαθμό. Μερίδιο 62,7% Αλλωστε, σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε η Nielsen σχο ετήσιο συ ­ νέδριό χης χον περασμένο Απρίλιο, οι τρεις μεγαλύτερες αλυσίδες χου κλά ­ δου -με εξαίρεση χη Lidl- συγκέντρω ­ σαν χο 2018 μερίδιο χης τάξεως χου 62,7%, αυξημένο κατά 1,8% σε σχέση με χο 2017, ενώ και η αξία των πω ­ λήσεων ανά τετραγωνικό μέτρο αυξή ­ θηκε σημαντικά κατά 5,7%. Σχο μεταξύ, πάνω από τις προσδο ­ κίες των στελεχών χης αγοράς κινεί ­ ται χο πρώτο εξάμηνο χου 2019 για χα σούπερ μάρκεχ, καθώς ο τζίρος χους εμφανίζεται ενισχυμένος κατά 3,4% συγκριτικά με χο αντίστοιχο περσι ­ νό εξάμηνο, γεγονός που αποδίδεται, κυρίως, στις επιδόσεις που καταγρά ­ φουν χα τρόφιμα. Ωστόσο, μικρότερη ήταν η αύξηση χου όγκου πωλήσεων (2,9%) σχο ίδιο διάστημα, αποδεικνύοντας όχι αφενός η πραγματική κατανάλωση δεν έχει αυξηθεί σημαντικά και αφετέρου όχι οι αλυσίδες έχουν αρχίσει να... ανα ­ συντάσσουν τις δυνάμεις χους περι ­ ορίζοντας σχο μέτρο χου δυνατού τις προσφορές, ώστε να «τσιμπήσουν» τα περιθώρια κέρδους τους. Αναλυτικά, σύμφωνα με στοιχεία της IRI, αύξηση της αξίας των πω ­ λήσεων σημειώθηκε το επίμαχο διά ­ στημα και στις τρεις μεγάλες ομάδες προϊόντων, εξαιρουμένων των χύμα αγαθών. Η μεγαλύτερη άνοδος πα ­ ρατηρήθηκε στην ομάδα τροφίμων (+3,9%), ακολούθησαν η ομάδα προ ­ ϊόντων υγείας και ομορφιάς (+1,9%) και η κατηγορία των προϊόντων σπι ­ τιού που αυξήθηκε κατά 1,3%. Ωστόσο, λίγο μικρότερα ήταν τα ποσοστά των αυξήσεων σε ό,τι αφορά τον όγκο πωλήσεων, καθώς στα τρό ­ φιμα καταγράφηκε αύξηση 3,4%, στα προϊόντα υγείας και ομορφιάς 1,9%, ενώ αντίθετα στα προϊόντα σπιτιού παρατηρήθηκε μείωση κατά 0,8%. Κατεψιιγμένα και σνακ Στις βασικές κατηγορίες των ταχυ ­ κίνητων αγαθών (που καταναλώ ­ νονται και αγοράζονται πιο συχνά από τους καταναλωτές) σημειώθηκε αξιοσημείωτη άνοδος της αξίας και του όγκου πωλήσεων σε δύο κατηγο ­ ρίες, στα κατεψυγμένα τρόφιμα και στα σνακ, γεγονός που οφείλεται στη σταδιακή ανάκαμψη των «αυθόρμη ­ των» αγορών, καθώς και στην τοπο ­ θέτηση πολλών νέων κωδικών από τις εταιρίες. Στα κατεψυγμένα τρόφιμα η αύξη ­ ση της αξίας των πωλήσεων άγγιξε το 8,1% και του όγκου το 6,8%, ενώ στα σνακ η αξία ενισχύθηκε κατά 7,7% και ο όγκος κατά 8,2%. Αντίθετα, οριακή -μόλις 0,2%- ήταν η αύξηση της αξίας πωλήσεων στα απορρυπαντικά και τα είδη καθαρι ­ σμού σπιτιού, ενώ ο όγκος πωλήσε ­ ων παρουσίασε μείωση κατά 3,1% το πρώτο εξάμηνο του 2019 σε σύ ­ γκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2018. Ως προς την έκταση των καταστη ­ μάτων, τα μικρά (400-1.000 τ.μ.) και τα μεσαίου μεγέθους καταστήματα (1.000-2.500 τ.μ.) συνέβαλαν περισ ­ σότερο στις πωλήσεις των σούπερ μάρκεχ σε ποσοστό 36,3% και 39% αντίστοιχα, ενώ σημαντική ανάκαμ ­ ψη παρουσίασαν τα πολύ μεγάλα κα ­ ταστήματα (άνω των 2.500 τ.μ.), τα οποία ήταν δημοφιλή την προ κρίσης εποχή. Ενδεικτικά, οι πωλήσεις τους το πρώτο εξάμηνο του έτους βελτιώθη ­ καν κατά 7,2% σε σχέση με το αντί- στοιχο περσινό διάστημα. Στον αντί ­ ποδα, σημειώθηκε υποχώρηση των πωλήσεων κατά 1,8% στα πολύ μικρά καταστήματα (έως 400 τ,μ.). ■ Ο Επενδύσεις σε νέα καταστήματα, αλλά και ανακαινίσεις σε υφιστάμενα Ο Δεν αποκλείεται να προχωρήσουν και σε νέες κινήσεις εξαγοράς των «μικρών» αλυσίδων που βλέπουν τα μεγέθη τους να πιέζονται

17 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  Πόλεμος προσφορών στα ράφια των σούπερ μάρκετ Πηγή: ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Σελ.: 19,28-29 Ημερομηνία έκδοσης: 25-08-2019 των σούπερ μάρκει ΘΕΤΙΚΟ ΠΡΟΣΗΜΟ ΚΑΙ ΠΑΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΙΔΙΩΤΙΚΗΣ ΕΤΙΚΕΤΑΣ ΣΕ ΘΕΤΙΚΟ έδαφος εξακολουθούν να κινούνται και τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, αυξάνοντας μάλιστα σημαντικά ας πωλήσεις τους στο πρώτο εξάμηνο του 2019. Σύμφωνα με στοιχεία της IRI, συγκεκριμένη η κατηγορία Βελτίωσε ας πωλήσεις της κατά 2,6%, με το μερίδιο αγοράς της σε αξία να ανέρχεται στο 15,8%, πολύ κοντά στο 16,1% που είχε το 2011. Ωστόσο, απέχει αρκετά από την υψηλότερη επίδοση που έχει καταγράψει ποτέ και συγκεκριμένα το 2014, οπότε και ήλεγχε το 19% της αγοράς των ταχυκίνητων αγαθών. Αλλωστε, από το 2015 κι έπειτα η κατηγορία των private label ακολουθούσε αρνητική πορεία, με εξαίρεση το 2017, που σημείωσε οριακή άνοδο κατά 0,7%. Παράλληλα, αν και το α ’ εξάμηνο του έτους τα προϊόντα αυτά παρουσίασαν ανάπτυξη, είναι χαμηλότερη από την αύξηση που κατέγραψε το σύνολο της αγοράς των σούπερ μάρκετ (3,4%), ενώ το μερίδιό της (15,7%) υστερεί σημαντικά σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, που σε ορισμένες αγορές ξεπερνούν ακόμα και το 50%, όπως για παράδειγμα η Μεγάλη Βρετανία (52,5%). Ακολουθούν η Ισπανία με μερίδιο 42,6%, η Γερμανία με μερίδιο 40,1% και η Γαλλία με 32,9%. Αξίζει να σημειωθεί ότι έρευνα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, που δημοσίευσε η «Καθημερινή», δείχνει ότι 1 στα 3 προϊόντα ικχ^ αγοράζει το μέσο νοικοκυριό είναι προϊόν ιδιωτικής ετικέτας. Μάλκπα, το 16% των καταναλωτών, που συμμετείχαν στην έρευνα, απάντησε ότι τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας είναι ανώτερης ποιότητας από τα επώνυμα και το 55,8% ότι είναι εφάμιλλα. ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ Πάντως, η ανάκαμψη της κατηγορίας αποδίδεται από στελέχη της αγοράς τόσο στη γενικότερη άνοδο των πωλήσεων στον κλάδο του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων όσο και στη διεύρυνση της Υκάμας των private label από τις ίδιες τις αλυσίδες αναβαθμίζοντας την ποιότητα των προϊόντων μέσα από συνεργασίες με μικρούς παραγωγούς κ.λπ. Την ίδια ώρα, έχει αρχίσει να αποκλιμακώνεται ο πόλεμος των προσφορών στα επώνυμα είδη κι έτσι αναμένεται οι καταναλωτές να αυξήσουν τις αγορές μη επώνυμων προϊόντων. Εξάλλου, οι προοπτικές είναι ευοίωνες, αν αναλογιστεί κανείς την πορεία της ιδιωτικής ετικέτας σε άλλες χώρες, αλλά και το «ηρομοτάρισμα» που κάνουν διεθνείς εταιρίες, όπως η amazon και η Whole Foods, στους P.L. κωδικούς τους. ■

18 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  4 ΜΕΓΑΛΟΙ ΣΚΟΠΕΛΟΙ για την ελληνική ακτοπλοΐα ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΤΗΣΙΑ ΕΡΕΥΝΑ ΤΗΣ XRTC BUSINES ... Πηγή: ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Σελ.: 19,27 Ημερομηνία έκδοσης: 25-08-2019 Επιφάνεια: 1001.61 cm² Αρθρογράφος: Κυκλοφορία: 12000 Θέματα: ΜΑΡΚΕΤ ΑΚΤΟΠΛΟΪΑ 4 ΜΕΓΑΛΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΦΕΡΝΟΥΝ ΦΟΥΡΤΟΥΝΕΣ ΙΕΛ. 9

19 ; ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1  4 ΜΕΓΑΛΟΙ ΣΚΟΠΕΛΟΙ για την ελληνική ακτοπλοΐα ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΤΗΣΙΑ ΕΡΕΥΝΑ ΤΗΣ XRTC BUSINES ... Πηγή: ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Σελ.: 19,27 Ημερομηνία έκδοσης: 25-08-2019 Οικονομία ΝΑΥΤΙΛΙΑ 4 ΜΕΓΑΛΟΙ ΣΚΟΠΕΛΟΙ για την ελληνική ακτοπλοΐα ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΤΗΣΙΑ ΕΡΕΥΝΑ ΤΗΣ XRTC BUSINESS CONSULTANTS ΣΑΒΒΑΣ Ν. ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ [email protected] Ο γηρασμένος στόλος, η αύξηση των καυσίμων, ο ανταγωνισμός από τα αε ­ ροπλάνα και η αποχώρηση των τραπε ­ ζών από το μετοχολόγιο των εταιριών προκαλούν αναταράξεις στην ελληνική ακτοπλοΐα. Η αναδιάρθρωση των εταιριών της ακτοπλοΐας, βέβαια, ξεκίνησε με την είσοδο του Περικλή Πα- ναγόπουλου, συνεχίστηκε με την προνοητικότητα των Γεράσιμου και Παναγή Στρίντζη, αλλά και με τη δημιουργία ενός ευρύτερου σχήματος υπό τη διεύθυνση του Παντελή Σφηνιά. Τα πλοία όμως αυτά που σχέδιασαν οι «επενδυ ­ τικοί ηγέτες» της δεκαετίας του ’ 90 έχουν σήμε ­ ρα... γεράσει και το κυριότερο είναι ότι τα «διορα ­ τικά μυαλά» είτε δεν βρίσκονται στη ζωή είτε δεν ασχολούνται με την ακτοπλοΐα. Τα δεδομένα έχουν αλλάξει και η εικόνα της ελληνικής ακτοπλοΐας σή ­ μερα περιγράφεται ως εξής: οι μεγάλες-εισηγμένες εταιρίες έχουν «αλωθεί» από ξένους επενδυτές. Οι ελληνικές τράπεζες που ήλεγχαν το μετοχολόγιό τους έσπευσαν να ξεφορτωθούν τις μετοχές τους. Εκτιμάται ότι πάνω από 500 εκατ. ευρώ που είχαν επενδυθεί από τις τράπεζες πέρασαν ή περνάνε σε ξένους ιδιώτες. Μείωση μεταφορικού έργου Στην ετήσια έρευνα για την ελληνική ακτοπλοΐα, της XRTC Business Consultants, πρόεδρος της οποίας είναι ο Γιώργος Ξηραδάκης, επισημαί- νεται ότι οι εισηγμένες εταιρίες Attica, συμπερι- λαμβανομένης και της θυγατρικής εταιρίας HSW, καθώς επίσης και οι Μινωικές, που ελέγχονται απόλυτα από τον όμιλο του Εμανουέλε Γκριμάλ- ντι, και η πολυμετοχική ΑΝΕΚ, από το 2000 μέχρι το 2010 απώλεσαν σημαντικό μεταφορικό έργο και, από το 70% που είχαν, περιορίστηκαν στο 38% το 2018! Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι οι τέσσε ­ ρις όμιλοι (στο μεσοδιάστημα είχαμε και τη χρεο ­ κοπία της Ναυτιλιακής Εταιρίας Λέσβου) μείωσαν τον αριθμό των πλοίων τους και ως εκ τούτου και τα δρομολόγιά τους κατά 50%. Το κενό που δημιουργήθηκε, βέβαια, καλύφθη ­ κε από τρεις μικρότερες εταιρίες που γιγαντώνο ­ νται χρόνο με τον χρόνο. Οι εταιρίες αυτές είναι η Seajets, η Golden Star Ferries, η Fast Ferries, n Dodekanisos ANE και άλλα μικρότερα σχήματα που κυριαρχούν στον Σαρώνικό, στις Σποράδες, στα Δωδεκάνησα, στο Βόρειο Αιγαίο. Στην έρευνα της XRTC υπογραμμίζεται, πάντως, ότι ο όμιλος της Attica ελέγχει το 31% της συνολι ­ κής κίνησης, ενώ ο μεγαλύτερος ανταγωνιστής της ακτοπλοϊκής αγοράς παραμένουν τα αεροπλάνα, όχι μόνο στις κερδοφόρες γραμμές της Κρήτης και των Δωδεκανήσων, αλλά και στα μικρότερα νησιά των Κυκλάδων. Ενα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της ελληνι ­ κής ακτοπλοΐας είναι ότι ο στόλος που εξυπηρετεί τις εσωτερικές γραμμές ανέρχεται σε 91 πλοία, με μέσο όρο ηλικίας τα 26 έτη. Τα πλοία των τεσσά ­ ρων μεγάλων σχημάτων διαθέτουν τα 41 πλοία, με μέσο όρο ηλικίας τα 19 έτη. ■ Τα γεροσμένα πλοία, η «τσουχτερή» τιμή των καυσίμων, ο ανταγωνισμός από τα αεροπλάνα και η αποχώρηση των τραπεζών από το μετοχολόγιο των εταιριών ΦΕΡΝΟΥΝ... ΦΟΥΡΤΟΥΝΕΣ ΠΟΥ ΔΕΙΧΝΕΙ Η ΠΥΞΙΔΑ ΤΩΝ «ΜΙΚΡΩΝ» .) Η SEAJETS, που διευθύνεται δυναμικά από τον Μάριο ΗΑάιουΑο, είναι σήμερα μια ιδιωτική -ελληνικών συμψερόνχων- ακιοπλοϊκή εταιρία που διαθέτει στόλο 17 πλοίων, από τα οποία τα 15 είναι ταχύπλοα και τα 2 συμβατικά πλοία. Τα πλοία της εταιρίας εξυπηρετούν συνοδικά 26 νησιά σας Κυκλάδες, με σύνδεση από Πειραιά, Ραφήνα, Κρήτη, Θεσσαλονίκη. Η μεταφορική ικανότητα του στόλου ανέρχεται σε 8.500 επιβάτες και 1.450 αυτοκίνητα. £ Η GOLDEN STAR FERRIES, των αδελφών Γιώργου και Δημήτρη Στεφάνου, που εισήλθε στην ακτοπλοΐα το 2011, αγοράζει συνεχώς πλοία. Το 2017 η εταιρία αγόρασε το ταχύπλοο «Superrunner» και το 2018 επένδυσε στο «Super Speed» και στο «Super Cat». .) Η FAST FERRIES, των Παναγιώτη και Ιωάννη Παναγιωτάκη, διαθέτει σήμερα τρία συμβατικά πλοία. εταιρία Η εισήλθε στην ακτοπλοΐα το 1989 από το λιμάνι της Ραφήνας. Το 2012 αγόρασε το «Αικατερίνη Π» και το 2015 δρομολόγησε το «Fast Ferries Andros». Σήμερα εταιρία η διαχειρίζεται και το ναυλωμένο «Hellenic Highspeed» της Hellenic Seaways στη γραμμή Ραφήνα - Τήνο - Μύκονο - Νάξο, σε αντικατάσταση του «Αικατερίνη Π». Ο Η ZANTE FERRIES αγόρασε το 2002 το Ε/Γ-Ο/Γ «Ανδρέας Κάλβος» καιτο2007τοΕ/Γ-Ο/Γ «Αδαμάντιος Κοραής», που δρομολογήθηκε το 2008 στις Δυτικές Κυκλάδες έως τη Σαντορίνη. Είναι η μοναδική εταιρία που δραστηριοποιείται στις Δυτικές Κυκλάδες μέχρι τη Θήρα για το σύνολο του έτους, μετά την αποχώρηση του Βαγγέλη Βεντούρη και του «Αγιος Γεώργιος». t) Η DODEKANISOS, των αδελφών Γώργου και Πάννη Σπανού, ιδιοκτητών σούπερ μάρκετ, εξυπηρετεί τα ενδο- δωδεκανησιακά κυρίως δρομολόγια και συνδέει τη Ρόδο με Σάμο, Ικαρία και Φούρνους.·